14-in-33-ge-trc-a training course on management ... · วิสัยทัศน์...
TRANSCRIPT
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 1
รายงานการเขารวมโครงการเอพโอ:
14-IN-33-GE-TRC-A
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS
ON GREEN PRODUCTIVITY
16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan,
วตถประสงคของการอบรมครงน เพอใหผเขารวมโครงการใหบรการปรกษาแนะน าดาน Green Productivity (GP) ซงมงเนนการเพมผลผลตพรอมกบการปกปองสงแวดลอมในอตสาหกรรมการผลต ซงโครงการนด าเนนการตงแตปทแลว เพอการเพมความสามารถของทปรกษาของ NPOs หรอองคกรทมลกษณะการใหบรการปรกษาแนะน าดานการบรหาร GP เมอจบโครงการ คาดหวงวาผเขารวมอบรมจะ
a) มความรและทกษะทจ าเปน ในการประยกต GP ในการใหค าปรกษาแนะน า b) มความสามารถทจะพฒนาแผนงาน เพอท ากจกรรม GP ใหลกคา
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 2
c) มความสามารถทจะด าเนนการแกไขโดยใชตนทนอยางมประสทธภาพ เพอเพมก าไร และมการเตบโตอยางยงยน
ผดแลและจดการโครงการน ม 3 หนวยงานดงน
1. Ministry of Economy, Trade and Industry (METI) หนวยงาน Technical Cooperation Division
2. Asian Productivity Organization (APO) หนวยงาน Industry Department
3. Japan Productivity Center (JPC) หนวยงาน International Cooperation Dept.
มผเขารวม 18 คน ไดแก บงคลาเทศ 1 คน กมพชา 1 คน อนเดย 2 คน อนโดนเซย 1 คน อหราน 1 คน เกาหล 1 คน มาเลเซย 1 คน มอลโกเลย 1 คน เนปาล 1 คน ปากสถาน 1 คน ฟลปปนส 1 คน สงคโปรค 1 คน ศรลงกา 1 คน ไตหวน 1 คน ประเทศไทย 2 คน และเวยดนาม 1 คน
ขอบเขตของการอบรมมดงน
กรอบการด าเนนงานของการใหค าปรกษาแนะน าการบรหารงาน
ทกษะการใหค าปรกษาแนะน าในการบรหารธรกจ, การบรหารการผลต, การบรหารคณภาพ
การใช Material flow cost accounting (MFCA) เพอลดการใชทรพยากรและของเสยในกระบวนการ
แนวคดของ GP และ การด าเนนการ
การเยยมชมเพอเรยนร best practices ในการใช GP
แผนงานแตละบคคลในการใหค าปรกษาแนะน าการบรหาร GP
ในวนแรกของโครงการ (16 มถนายน 2557) จดใหเขาพกท Hotel Mets Shibuya ออกไปท APO office เพอท าพธเปดโครงการ แนะน า APO และแนะน าตว วทยากรทานแรกเปนคนของ JPC ชอ Ms. Mariko KAMIUCHI เปนผจดการโครงการของหนวยงานความรวมมอระหวางประเทศ มาบรรยายในหวขอ การค านงถงสงแวดลอมของบรษทญปน โดยบรรยายวาการเพมผลผลต ดาน
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 3
คณภาพ การผลต ตนทน การสงมอบ ความปลอดภยและสงแวดลอม มาจากรากฐานของการท า 5 ส. สวนล าตนเปนการท ากจกรรม Kaizen เชน การลดความสญเปลา IE, TQM, PM, JIT และอนๆ
การเพมผลผลต มาจากการใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ โดย ปกตเรามกคดวา ราคาเทากบตนทนบวกก าไร ซงไมไดเกดประโยชน แตถาเราเอาราคาทลกคา ก าหนด มาลบออกจากตนทน เปนก าไรทได ถา คดแบบนแลวการไดก าไรมากขนกตองมาจากตนทนทลดลงนนเอง อาจารยยงเนน 7 ความสญเปลา ไดแก การเคลอนไหว, การขนสง, การเกบสนคาคงคลง, การผลตมากเกนไป, สนคามต าหน, การรอคอย, การผลตทไมมประสทธภาพ ทตองท าใหลดลง เพอเพมผลผลต และรกษาสงแวดลอมไปพรอมๆกน อาจารยย า 5 ส. ท าใหลดการคนหาสงของและลดการบนทอนคณภาพลง อาจารยยงไดยกตวอยางบรษทโกลโกะทลดผลกระทบดานสงแวดลอม โดยการปรบเปลยนรปรางของชอคโกแลค เพอลดกระดาษทใชบรรจหบหอ และยงออกแบบหบหอหลงการใชงานใหทงโดยท าใหหบหอแบนลง และยกตวอยางบรษทยนชาม ออกแบบและลดขนาดของผาออมเดกใชแลวทง เพอลดตนทน และลดคาขนสง
วทยากรอกทานเปนทปรกษาดานการบรหารจดการอาวโสของ JPC คณ Masakazu HAYASHI มาบรรยายเรอง กรอบการบรหารจดการของการใหค าปรกษาดานการบรหารงาน ซงมวตถประสงค คอ การคนหาปญหาทบรษทเผชญ และชวยบรษทแกไขปญหา แบงการใหค าปรกษาแนะน าออกเปน 3 ประเภท
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 4
1.กลยทธการบรหาร ไดแก การวางแผลกลยทธ การท าแผนการบรหาร การประเมนการบรหาร การปรบโครงสรางการบรหาร
2.การใหค าปรกษาแนะน าตามหนาทงาน เชน การเงน การตลาด การผลต ทรพยากรบคคล และระบบ IT
3.การใหค าปรกษาในแตละ sectors เชน โรงงาน, ผคาสง เกษตร บรการ การเงนและประกนภย
ขนตอนการใหค าปรกษาแนะน าดานการบรหารงาน เรมจากการขาย การรบความตองการจากลกคา เพอจดท าสญญา ถารบความตองการทางตรง ม 4 ชองทางไดแก เวปไซส สอสาธารณ เชน โทรทศน วทย และหนงสอ การสมมนา การบอกตอปากตอปาก ถารบความตองการทางออมมาจากบรษททปรกษา สถาบนการเงน และกระทรวงอตสาหกรรม
ขนตอนท 1 หลงท าสญญา การประเมนการบรหารงาน มการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก ม 5 ขนตอน ไดแก
การเลอกปจจยสภาพแวดลอม
การรวบรวมขอมล
การคาดการณการเปลยนแปลงในปจจยสภาพแวดลอม
การดงโอกาสและอปสรรค
การระบปญหาดานการบรหารงานทส าคญ
สภาพแวดลอมขนาดใหญ ใหพจารณา เศรษฐกจ การเมอง กฎหมาย วฒนธรรม สงคม เทคโนโลย แรงงาน การเงน ธรรมชาต
สภาพแวดลอมขนาดเลก เชน สถานการณในทองถน แนวโนมอตสาหกรรม คแขง การเขามาของอตสาหกรรมอนๆ แนวโนมการเปลยนแปลงของลกคา การเปลยนแปลงดานการกระจายสนคา
ส าหรบการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก อาจารยแนะน าใหวเคราะห Five forces ไดแกภยคกคามจากผเขามาใหม คแขง อ านาจตอรองของผซอ ผขาย การทดแทนของผลตภณฑอนๆ
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 5
การวเคราะหสภาพแวดลอมภายใน มการวเคราะหกจกรรมทางธรกจ เชน ปรชญาของผบรหาร นโยบาย
วสยทศน และอนๆ หนวยงานการขาย การผลต การบรหารจดการองคกร ( ทรพยากรบคคล, ระบบคณะกรรมการ ) มการส ารวจทศนคตของพนกงาน เพอรวบรวมสงทพนกงานคดและความความคดเหนของพนกงาน การวเคราะหโครงสรางการท าก าไร เชน การวเคราะหการเงน, การวเคราะหการเพมผลผลต ความปลอดภย การเตบโต ความสามารถในการท าก าไร ปรมาณการขายและการท าก าไรตอลกคา ปรมาณการขายและการท าก าไรตอผลตภณฑ แนวโนมตนทนวตถดบ และตนทนคงท
การใช SWOT เพอขยายมมมองในการแกไขปญหา โดยปจจยภายใน มทงขอดและขอเสย ปจจยภายนอก มทงโอกาสและอปสรรค
สดทายเปนการท ารายงานการประเมนส าหรบผบรหาร ประกอบดวยหวขอดงตอไปน
ภาพรวมของบรษท
สถานการณปจจบน
ประวต
ผถอหน, สมาชกบอรด และผอ านวยการ
การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก
การวเคราะหสภาพแวดลอมระดบมหภาค
การวเคราะหสภาพแวดลอมระดบจลภาค
การวเคราะหคแขงขน
การวเคราะหธรกจ
การวเคราะหการเงน
การวเคราะหธรกจ i. แนวโนมของการขายและการท าก าไรตอผลตภณฑ
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 6
ii. แนวโนมของการขายและการท าก าไรตอลกคา
การวเคราะหการบรหารองคกร
สรปการวเคราะหสถานการณปจจบนและระบประเดนการบรหารทส าคญ สราง mid-term management plan
o นโยบายการบรหารพนฐาน o แผนบรหารกลางเทอม (เปาหมายทเปนตวเลข) o แผนปฏบตงาน ดงรป
การขาย การผลต การบรหารภายใน
หลงจากนนชวยแกไขปญหาการบรหารจดการ เชน
การสรางแผนการเพมสมรรถนะ
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 7
ชวยจดท าเปาหมายการบรหาร
นอกจากนอาจารย Masakazu HAYASHI ยงเนนบทบาทของการเปนทปรกษาดงน
เปนตวกลางในการปรบเปลยนระบบการท างานของลกคา ไมใชผทแกไขปญหา
ทปรกษาใหค าแนะน า ในการตดสนใจเปนหนาทของผบรหาร
ทปรกษาใหพนฐานการเขยนสถานการณและกลยทธคราวๆ รายละเอยดเปนหนาทของบรษท ทปรกษาทดตอง
เชอถอได
มความมนใจ
เกบความลบได
มความสามารถทปรากฎ นอกจากนยงตองม code of Ethics ของทปรกษา รวมทงตวอยางการคนหาขอมล เพอใชวเคราะห ดงตวอยาง
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 8
วนตอมาเปนการสอนของ Mr. Yukio ITO, Counsellor, International Cooperation Dept. เรอง การใหค าปรกษาแนะน าดาน Production Management and Quality Management อาจารยเรมจาก Production Management โดยใชระบบการผลตของโตโยตา เปนหลก ระบบการผลตแบบโตโยตาเปนระบบทเนนคณภาพทดทสด ทตนทนต าสด และสงมอบในระยะเวลาทสนทสด ดวยวธการก าจดการสญเปลา ดงรป ซงมแนวทางหลกๆ 4 ตว คอ Just in time, Jidoka, การค านงถงลกคา, การผลตทยดหยน ม 8 เครองมอดงน
Kanban
Heijunka
Dandori
Work standardization
Machinery layout
Kaizen
Visualization
Cross functional management
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 9
เสาหลกของบาน TPS (Toyota Management System) คอ Just in time เปน ระบบทผลตและสงมอบอะไรทจ าเปน ในเวลาทจ าเปน และปรมาณท จ าเปน อกเสาเปน Jidoka เปน วธการทใหเครองจกรและ คนงานมความสามารถทตรวจสอบความผดปกตทเกดขนและหยดการท างานทนท เพอด าเนนการแกไขกอน
เสา Just in time ประกอบดวย takt time , การผลตอยางตอเนอง และระบบดง takt time เปนเวลาทคนงานท างานหารดวยเวลาทลกคาตองการ ซงตองใหสมดลกน เพอลดสตอก การผลตอยางตอเนอง เปนการลดการวางงานและการท างานทหนกเกนไป สวนระบบดงเปนการผลตใหเปนไปตามทลกคาตองการ
เสา Jidoka หมายถงเครองจกรจะหยดอตโนมต เมอมปญหา ดงนนไมจ าเปนตองมคนงานมาเฝาเครองจกรเครองสามารถท างานไดเอง
การผลตแบบโตโยตา เปนการลดความสญเปลา ท าใหตนทนลดลงดวย ท าใหมก าไรมากขน
ความสญเปลาของการผลตแบบโตโยตาม 7 แบบ
การผลตมากเกนไป
การรอคอย
การขนยาย
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 10
การเคลอนไหว
การผลตทไมมประสทธภาพ เชนซ าซอน
การจดเกบ
การเกดของเสย
ในการบรหารการผลต ตองบรหาร 4 M ไดแก man , material, machine, และ method ใหด เพอจะได output ทด ไดแก
Safety เชน จ านวนอบตเหตทลดลง
Quality เชน ลดของเสย จ านวนขอเสนอแนะดานคณภาพ
ตนทน เชน ผลผลตตอหนวย, การลดจ านวนคนงาน
การสงมอบ เชน จ านวนวนทเกบสตอก, เวลาทเครองจกรหยด
ขวญก าลงใจ เชน จ านวนขอเสนอแนะ, คะแนน 5 ส.
นอกจากน การบรหารการผลตตองควบคมการมองเหน
Progress control
Productivity control
Work management
Cost management
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 11
Equipment management
Quality control
Delivery control
บทบาทของผจดการ
ควบคมแผนการผลตอยางปลอดภย และมประสทธผล
ใหหวหนางานหามาตรการการแกไข เมอปญหาเกดขน
บรหารจดการ 4M เพอปองกนการหยดผลต
จดท ามาตรฐานการปฏบตงาน
ปรบปรงมาตรฐานการท างาน
พฒนาสภาพแวดลอมการผลต
บทบาทของพนกงาน
ผลตใหไดตามทลกคาตองการ
รกษามาตรฐานการผลตและกฎเกณฑ
เมอมปญหา หยดการผลต ปรกษาหวหนางาน
หามสงผลตภณฑทมต าหน ไปใหกระบวนการถดไป
เกบรกษาเครองมอ ใหมสภาพทด
การสรางบรรยากาศทด เพอรกษากฎเกณฑ ในการผลต เหมอนกบการรกษากฎเกณฑในสงคม ดวยการ
1. ท าความเขาใจกฎเกณฑและความจ าเปนตองมกฎเกณฑ 2. ลดกฎเกณฑ ใหนอยทสด 3. ท าความกระจาง ถาไมสามารถรกษากฎได 4. ปรบปรงกฎ ถาไมสามารถรกษาได 5. สรางบรรยากาศใหรกษากฎ
กฎเกณฑทตองรกษา
สภาพการผลต
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 12
การตรวจสอบดวยตนเอง
มาตรฐานการผลต
มาตรฐานความปลอดภย
5 ส
เครองแบบ
กรณเกดความผดปกต
อน
การบรหารคณภาพ คณภาพในทนหมายถง คณภาพ ตนทน การสงมอบทตรงกบสเปคลกคา เพอใหลกคาพอใจ คณภาพรวมทง
คณภาพกระบวนการผลต
คณภาพกระบวนการออกแบบ
คณภาพกระบวนการตรวจสอบ
คณภาพทผใชทเปนลกคา
คณภาพของชนงานทจดซอ
คณภาพของการวางแผน
คณภาพของงานบรการ
การควบคมคณภาพเปนหนาทบรหารจดการของแตละหนวยงาน
นโยบายของการบรหารคณภาพ
คณภาพมาอนดบแรก
มงเนนลกคา
กระบวนถดไปเปนลกคา
การควบคมคณภาพ ดวย PDCA
การวางแผน : การตงเปาหมาย, จดท าแผนงาน
การปฏบต : ด าเนนการตามแผน
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 13
การตรวจสอบ : ตรวจสอบผลลพธ และประเมน
การแกไข : ปฏบตการแกไข และจดท ามาตรฐาน
7 เครองมอในการวเคราะหคณภาพ
1. Pareto chart 2. Fishbone diagram 3. Control chart 4. Check sheet 5. Histogram 6. Scatter plot 7. Stratification
นอกจากนยงม QC Flow chart ประกอบดวย กระบวนการทจ าเปน ตงแตเรมจนสนสด สเปคทจ าเปนในแตละกระบวนการ รวมทงวธประดนคณภาพ
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 14
อกเครองมอในการบรหารจดการคณภาพ คอ FMEA (Fault Mode and Effects Analysis)
Process Capability Index
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 15
ISO9001 ประกอบดวยหลกการ 8 ประการดงน
1. การมงเนนลกคา 2. ภาวะผน า 3. การมสวนรวมของพนกงาน 4. การมองเปนกระบวนการ 5. การมองเปนระบบ 6. การปรบปรงอยางตอเนอง 7. การตดสนใจบนขอเทจจรง 8. การรวมมอกบคคา
5 ส. ประกอบดวย
1. SEIRI - SORT 2. SEITON – SET IN ORDER 3. SEISO – CLEAN UP 4. SEIKETSU – STANDARDIZE 5. SHITSUKE – DISCIPLINE
ขนตอนการท า 5 ส.
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 16
1. ตงเปาหมาย จดท านโยบาย จดตงทมงาน 2. ใหการอบรม สรางทม 3. สะสาง และสะดวก ทงสงทไมจ าเปน 4. จดสถานท บงชใหชดเจน 5. ท าความสะอาด ก าหนดผรบผดชอบ จดท าตวอยาง มแผนการตรวจสอบ 6. จดท า checklist , 7. ขยายการจดท า 5 ส. ใหทวองคกร
วนตอมาเปนการสอน ของอาจารย Ariko Watanabe เรอง The General Concept and its Application of Material Flow Cost Accounting (MFCA)
อาจารยไดพดถงปญหาสงแวดลอมทเกดขนทญปน เชน ตงแตป 1965 เกดจากปรอท ท Minamata ป 1910 เกดจากแคดเมยม ระบบการผลตในญปน หลงสงครามโลก จนถง ป1970 เปนแบบ Mass production ป 1970-1990 เปนแบบ Lean เนองจากการขาดแคลนน ามน และการแขงขนทตนทน ตงแตป 2000 จนถงปจจบน เนน สงแวดลอม, MFCA, energy saving, LCA
MFCA ประกอบดวย material (product and material loss) + flow + cost accounting
MFCA เนนการลดของเสย เชน การท าใหเปลอกของแอปเปลบางลง หรอการท าใหของเสยททกคนคดวาจ าเปนตองม และไมสามารถลดได ซงเปนการปรบเปลยนกระบวนการคดแบบใหม
ประโยชนของ MFCA มดงน
การคดแบบบญชทวไป จะไมแสดงใหเหนตนทนของเสยทชดเจน แตจะรวมในการคดตนทนทงหมดของการผลตผลตภณฑ
แตการคดแบบ MFCA จะแยกแยะของเสยใหเหนชดเจน
MFCA ยงเปดมมมอง การสญเสยแบบทไมเคยมองในปจจบน
MFCA ลดปญหาสงแวดลอมทมมากมาย
MFCA แบงการสญเสยออกเปนหลายประเภท ท าใหการมงเนนการปรบปรงไดงายขน
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 17
MFCA ลดผลกระทบ 3 ประเภท
ดวยการปรบปรงการใชวสด หรอ วตถดบ
ปรบปรงการใชพลงงาน และลด CO2
ลดตนทน
ดงนน MFCA พฒนาและปรบปรงทงดานคณภาพ ตนทนและสงแวดลอมไปพรอมๆกน โดย MFCA มงลดการใชทรพยากร มากกวาการน ากลบมาใชใหม การรไซเคล และการฝงกลบ การท า MFCA ไดทงลดตนทนและลดปญหาสงแวดลอมไปพรอมๆกน
กระบวนการจดท า MFCA เรมจากการจดท าและทบทวนกระบวนการ วเคราะหกระบวนการ และพฒนาปรบปรงกระบวนการ การจดท ากระบวนเรมจากการท า Material Balance ดงรป
แลวน ามาคดตนทนแตละประเดน เชน ปจจยเขามตนทน 100 ตน หรอ $650,000 ม ตนทนกระบวนผลต $350,000 แบงเปน ตนทน system
cost $ 250,000 คาพลงงาน $50,000 ไดเปนผลตภณฑ 70 ตน มตนทนวตถดบ $455,000 มตนทนคา system cost $175,000 คาพลงงาน $35,000 ทเหลอเปนการสญเสย ดงน
สญเสยจากวตถดบ $195,000
สญเสยคา system cost $75,000
สญเสยคาพลงงาน $15,000
คาบรหารจดการของเสย $50,000
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 18
รวมคาสญเสยทงหมด $335,000 อกทงยงเปนของเสยทมผลกระทบตอสงแวดลอมอก เชน การปลอย CO2 การปลอยน าเสย การปลอยไปในบรรยากาศ เปนตน ซงเปนสงทตองการพฒนาปรบปรง ซงการบรหารจดการแบบเดมๆ ไมไดค านงถง คดวาของเสยเทากบ 30 ตนเทานน ดงรป
การคดแบบ MFCA
การบรหารแบบทวไป
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 19
เมอเปรยบเทยบตามรปแบบการท าบญชแบบก าไรขาดทน จะพบวาการคดแบบบญชทวไปไมไดแสดงใหเหนการสญเสยวตถดบ หรอ ของเสย
5 ขนตอนในการด าเนนการ MFCA
1. จดท า material flow model เพอใหเขาใจ คาทแทจรงของผลตภณฑและ คาทแทจรงของการสญเสยวสด โดยแบงเปน quantity center
2. วเคราะหสาเหตของการสญเสยของแตละ quantity center 3. เสนอมาตรการแกไขปรบปรง 4. ด าเนนการปรบปรง ดวยการสญเสยวสด เพอลดผลกระทบดานสงแวดลอม และเพมก าไร 5. ตดตามความคบหนา
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 20
MFCA กบ มาตรฐาน ISO 14051
มาตรฐาน ISO 14051 เปนมาตรฐานทใหแนวทางการจดท า MFCA โดยม คณะท างาน ISO Technical Committee ท 207 และ Working Group ท 8 ทมผเชยวชาญ 62 คน จาก 28 ประเทศ ประกาศใช เมอ เดอนกนยายน 2011 มาตรฐานใหค านยาม เชน
System cost หมายถง ตนทนทยกเวน ตนทนของวตถดบ พลงงาน และตนทนการจดการของเสย เชน ตนทนคาเสอม, ตนทนคาแรง, ตนทนคาขนสง เปนตน
ตนทนพลงงาน หมายถง คาไฟ, คาน ามนเชอเพลง, คาพลงงานความรอน, คาไอน า คาอดอากาศ เปนตน
วตถประสงคของ MFCA เพอ
กระตนและสนบสนนความพยายามขององคกร
เพมผลการด าเนนงานดานการเงนและสงแวดลอม ผานการใชวตถดบและพลงงานทมประสทธภาพ
ซงมผลสมฤทธ
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 21
เพมความชดเจนในการหาความสญเสย
ชวยสนบสนนการตดสนใจ และ
พฒนาการสอสาร และการรวมมอในการใชวตถดบและพลงงาน
4 หลกการของ MFCA
1. เขาใจการไหลของวตถดบและการใชพลงงาน 2. เชอมโยงขอมลทางกายภาพและการเงน 3. มขอมลทถกตอง สมบรณ และเปรยบเทยบได 4. มการประมาณการและกระจายตนทนไปทการสญเสยวตถดบ
องคประกอบพนฐานของ MFCA
1. Quantity center หรอ QC 2. Material balance 3. การค านวณตนทน 4. Material Flow model
Quantity center (QC)
เปนการเลอกบางสวนของกระบวนการ หรอ ชดกระบวนการ ซงปรมาณทเปนปจจยเขา และปจจยออก ทงดานกายภาพและการเงน
หรอเปนพนท ทเกบสตอก, การผลต หรอพนทจดสง
เมอได QC ใหแสดงปรมาณของ material flows และการใชพลงงาน ในหนวยกายภาพ
หลงจากนน ใหแสดงปรมาณตนทนของวตถดบ พลงงาน system cost และตนทนการบรหารจดการของเสย
Material Balance
ท าใหมนใจวาปจจยการผลตทงหมดทเขา เทากบ ผลผลตและความสญเสยทงหมด ถาไมเทากน ตองระบการสญเสย หรอ สญหาย
การค านวณตนทน
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 22
ขอมลทไดจาก material balance เปลยนเปนรปแบบของหนวยเงน เพอการวเคราะห
ตนทนตาม MFCA แบงเปน 4 ประเภท ไดแก ตนทนวสด ตนทนพลงงาน ตนทนระบบ และ ตนทนการก าจดของเสย
ตนทนแตละประเภท ตองกระจายไปทผลตภณฑ และ ของเสยทเกดขน
Material flow model
เปนภาพทแสดงการไหลของวตถดบภายในขอบเขตของการวเคราะห MFCA ซงประกอบดวย input และ output ของแตละ quantity center
รวมทงแสดง การผลต การรไซเคล การเคลอนของวตถดบระหวาง quantity center ดงรป
ISO 14051 เปนระบบบรหาร ทประกอบดวย PDCA ซง
P = policy, resources, objectives D = processes, indicators, product realization C = audits, validations, verifications A = continual improvement, preventive actions and corrective actions
ในมาตรฐาน แนะน าขนตอนด าเนนการดงน
1. ก าหนดผลตภณฑ และขอบเขตทตองการจดท า MFCA
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 23
2. จดท า Material flow model 3. จด quantity centers 4. ก าหนดวธการเกบขอมล 5. ก าหนดวธการกระจายตนทนพลงงาน และตนทนระบบ (energy cost and system cost) 6. รวบรวมขอมลการไหลของวสด 7. จดท า flow cost matrix 8. วเคราะหขอมลการไหลของวสด 9. วางแผนเพอปรบปรงปญหา 10. ด าเนนการตามแผนการปรบปรง 11. ปรบปรงขอมลการไหลของวสด เพอวเคราะห และจดท าแผนการปรบปรงตอไป
ซงการด าเนนการจะน ามาซงการลดตนทน และการลดผลกระทบตอสงแวดลอมดวย
สรปการด าเนนการ MFCA ในรปแบบของ PDCA ไดดงน
P = เขาใจคณคาของ input กลายเปน ผลตภณฑ และ ของเสย
D= วเคราะหสาเหตของการสญเสยวสดแตละ quantity center และ น าเสนอมาตรการการปรบปรง
C = ด าเนนการตามมาตรการ เพอลดการสญเสยวสด ลดตนทนของผลกระทบดานสงแวดลอม และเพมก าไร และ ตดตามความคบหนา
D = ด าเนนการปรบปรงอยางตอเนอง
ประโยชนของ MFCA
เพอเพมความชดเจน ในการประเมนทางการเงนดานการใชวตถดบและทรพยากรธรรมชาต
ควบคมและประเมนทางการเงนดานของเสยและการบรหารจดการของเสย
การปรบ version ของมาตรฐานในครงหนา เนน supply chain
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 24
อาจารยทานสดทายทสอน เปนอาจารย สพร คตตะเทพ สอนแนวคดของ Green Productivity และ การด าเนนงาน Green Productivity เปนกลยทธการเพมผลผลต และ ลดผลกระทบดานสงแวดลอม เพอพฒนาเศรษฐกจและสงคมอยางยงยน ดวยการประยกตใชเครองมอ เทคนค และเทคโนโลยดานการเพมผลผลตและสงแวดลอม เพอลดผลกระทบดานสงแวดลอมทเกดจากกจกรรมขององคกรในการผลตและใหบรการ ปญหาสงแวดลอมโลก มทงการเปลยนแปลงบรรยากาศและอณหภมโลกทรอนขน การเกดฝนทเปนกรด การเกดสาหรายมากผดปกต การเกด Greenhouse gas โดยเฉพาะ CO2 ทปกคลมบรรยากาศ ท าใหโลกรอนขน โรงไฟฟา เปนแหลงทท าใหเกดปญหากาซ CO2 มากทสด ท าใหเกดน าทวม น าแขงใน Arctic ลดลง เกดลมพายรนแรงขน การแกไขปญหาเรมตนจากชวงป 1960s เนนการแกไขดวยการเจอจางสารเคม หรอ ปลอยใหเจอจางในบรรยากาศ ในป 1970s เรมแกไขดแล ไมปลอยน าเสยหรออากาศเสย ดวยการกกและแยกทง ป 1980s เรมหาทางปองกนปญหาของเสย ป 1990s เรมคดใชวสดทเปนมตรกบสงแวดลอมมากขน Green productivity อาจเรยกวาอกชอวา Cleaner Production Pollution Prevention Cleaner Technology Green Productivity Eco-efficiency Zero Discharge
Green Productivity เนนการผลตทมประสทธภาพ เพอลดวตถดบ พลงงาน แรงงาน รวมถงสารพษ เพอใหผลตภณฑทปลอดภย ลดของเสย เพมก าไรดงรป
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 25
การด าเนนการตาม GP ม 6 ขนตอนดงรป
ขนตอนแรก เปนการแตงตงทม และ เดนส ารวจกระบวนการผลต พรอมเกบขอมล ขนตอนท 2 เปนการระบปญหาและสาเหต รวมทงตงวตถประสงคและเปาหมาย ขนตอนท 3 เปนการระบทางเลอกในการแกไขปญหา ประเมนและจดล าดบมาตรการแกไขปญหา
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 26
ขนตอนท 4 จดท าแผนงาน ด าเนนการตามทางเลอก อบรมและสรางความตระหนก และพฒนาความสามารถ ขนตอนท 5 ตดตาม และประเมนผล เขาทประชมฝายบรหาร ขนตอนท 6 ปรบปรงมาตรฐานการท างานและเอกสารทเกยวของ พรอมระบพนทหรอปญหาใหมๆ เพอพฒนาและปรบปรง อาจารยไดยกตวอยางการเปลยนหลอดไฟจากเปน spot light เปน ฟลออเรสเซนต สามารถลดคาไฟจาก 38,000 kWh/ป หรอประมาณ 125,072 บาท/ป เปนตน
การไปเยยมชม 4 องคกรไดแก 1. บรษท Fujiseisakusho จ ากด 2. บรษท Sumitomo Electric Industries จ ากด 3. พพธภณฑสถานโอซากาของอตสาหกรรมและพาณชย (Osaka Chamber of
Commerce and Industry) 4. ศนยพานาโซนค ทโอซากา
บรษท Fujiseisakusho จ ากด
เปนบรษท SME ผลตนอต
มพนกงาน 60 คน
สามารถผลตได 300 ตนตอเดอน
Small and Medium Enterprise
กอตง ป 1943
Manufacturing Capacity of 300 tons/month
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 27
จดแขงของบรษท คอ 5 S เรมมา 26 ป เลกท า 3 ครง ตอนหลงจงปรบกลยทธเปน bottom up
เปาหมาย Target 5S คอลดตนทน รวดเรว
บรษท Sumitomo Industries จ ากด ท Itami
เปนบรษทใหญ ผลต alloys ผง, เพชร, และ semiconductors
พนกงาน 4,050 คน
สงเสรม การใชทรพยากรอยางมประสทธภาพ และการรไซเคล 3 Rs (reduce, reuse และ recycle) Zero emissions, และลดจ านวนของเสยทถกทงฝงกลบ การรไซเคล การลดการหบหอผลตภณฑ ลดการใชน า
Itami มพนท 365,000 m2 ประกอบดวย 20 โรงงาน
มงเนน resource conservation and recycling
เกบขอมลเกยวกบ waste ทกขนตอน
แยกของเสยได มากกวา 100 ชนด
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 28
ใช ผรบเหมาเพอน าของเสยไป recycle ดวยการเลอกผรบเหมาทไดรบอนญาตเทานน และไปตรวจประเมนทโรงงานดวย
เปาหมายทส าคญ zero emissions rate.
zero emissions rate คอ
zero emissions rate = amount of landfill & incineration waste/ total amount of waste
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 29
พพธภณฑสถานโอซากาของอตสาหกรรมและพาณชย
ตงขนเมอ 1878
มสมาชก 29,000 คน
พนกงานf 200 คน (60 management instructors)
งบประมาณ 5 billion yen
1/3 ของรายได จากคาธรรมเนยมของสมาชก , 1/3 จากการใหบรการค าปรกษา และ 1/3 จากรฐบาล
มพพธภณฑสถานของผกอตงบรษททเปนแบบอยางทด ตงแตสงครามโลกครงท 1 จนปจบน
โชวรมพานาโซนค
เปนโชวรมทแสดงเทคโนโลยทล าหนา เพออนาคต เพอสงแวดลอม หลายๆ ผลตภณฑทออกแบบทแสดง เปนผลตภณฑทรกษสงแวดลอม.
เชน เครองเปลยนพลงงานแสงอาทตย เปน พลงงานไฟฟา รถยนตทใชแบตเตอร อนๆ
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 30
วนสดทายเปนการน าเสนอ แผนงาน เพอปรบปรงวธการใหค าปรกษาทตนเองเสนอในวนแรก
ประโยชนทไดรบจากการรวมโครงการน ท าใหเหน วธการใหค าปรกษาแนะน าของมออาชพ น ามาปรบปรงขนตอนการใหค าปรกษาของตนเอง การประยกต 5 ส. และ สงแวดลอมของโรงงานในญปน น ามาปรบปรง หลกสตรทมอย เพอใหบรการลกคาของสถาบนเพมผลผลตแหงชาตเพมขนตอไป ภายใน 6 เดอน
วนสดทายเปนการน าเสนอ business framework ขององคกรตนเองและแผนงาน
ประโยชนทไดรบจากการรวมโครงการน ท าใหเหนทฤษฎนวตกรรมการบรการ การบรการทเปนเลศ พรอมตวอยางทงในประเทศสงคโปรและประเทศญปน การส ารวจความพงพอใจของ JCSI รวมทงการประยกตใชในทางปฏบต ท าใหสามารถน าไปเสรมหลกสตรเกาของสถาบนฯ เชน หลกสตร การสรางคณภาพในงานบรการ ภายใน 60 วนและสรางหลกสตร service ใหม เพอใหบรการลกคาดานงานบรการของสถาบนเพมผลผลตแหงชาตเพมขนตอไป ภายใน 6 เดอน
วนสดทายเปนการน าเสนอ business framework ขององคกรตนเองและแผนงาน
ประโยชนทไดรบจากการรวมโครงการน ท าใหเหนทฤษฎนวตกรรมการบรการ การบรการทเปนเลศ พรอมตวอยางทงในประเทศสงคโปรและประเทศญปน การส ารวจความพงพอใจของ JCSI รวมทง
TRAINING COURSE ON MANAGEMENT CONSULTANCY WITH SPECIAL FOCUS ON GREEN PRODUCTIVITY 16-27 June 2014, Tokyo and Osaka, Japan
จดท ำโดย กนยำ รจรำนนทพงศ วทยำกรทปรกษำ ฝำยปรกษำแนะน ำ Page 31
การประยกตใชในทางปฏบต ท าใหสามารถน าไปเสรมหลกสตรเกาของสถาบนฯ เชน หลกสตร การสรางคณภาพในงานบรการ ภายใน 60 วนและสรางหลกสตร service ใหม เพอใหบรการลกคาดานงานบรการของสถาบนเพมผลผลตแหงชาตเพมขนตอไป ภายใน 6 เดอน