126. အီတာလ်ံဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦးေလာကနာထ၏...
DESCRIPTION
http://www.dhammadownload.com/Dhammarcariya-UHtayHlaing-eBookInMyanmar.htmTRANSCRIPT
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 1
tDwmvsH bkef;awmfBuD;
OD;avmuemx
\
urÇmvSnfhw&m;
BUDDHISM
SCIENCE OF DELIVERANCE
Ak'¨toHpmay
"r®mp&d, OD;aX;vdIif pkpnf;pDpOfonf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 2
yHkESdyfjcif; - yxrtBudrf?
1995 ckESpf? atmufwdkbmv
yHkESdyfxkwfa0cGifhjyKtrSwf - 68/ 94 (9)
rsufESmzHk;cGifhjyKcsuftrSwf - 61/ 95 (9)
tkyfa& - 2000
wefzdk; - 70 usyf
rsufESmzHk;yef;csD - pHwdk;
uGefysLwmpmpD? 'DZdkif; - a&Tpifa&mf
pmtkyfcsKyf - Edkifrdom;pk pmtkyfcsKyfvkyfief;
xkwfa0ol - a':Muifjrifh? Ak'¨toHpmay
yHkESdyfol (tzHk;ESifhtwGif;) - a':cif&D? ae&D&DyHkESdyfwdkuf
jzefYcsDa&; - Ak'¨toHpmay
12-11-2011 wGif PDF yHkpHtjzpf ajymif;vJNyD;pD;onf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 3
omoemhygv (odkY) omoemudkapmifha&Smufol
Ak'¨a[mMum;? jrwfw&m;udk?
rSwfom;opöm? vufrSmudkifpJG?
NrJcdkif&Tef;y? jynfh0ef;vçodkU?
Ak'¨omoem? xGef;vif;jzmatmif?
BuHaqmifMurnf? ZJGyDyD/
wdkYomoem? jrwfbmomtm;?
apmfum;&efp? xdyg;url?
twlwJG,SOf? tpOfoGufvuf?
xufaom"m;ES,f?
umuG,fMurnf? wJGnDnD/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 4
omoemhygv? "r®nDaemif?
jynfaxmifom;csif;? ½dkif;yif;pka0;?
tav;*½k? "d|mefjyKonf?
pkpnf;o,fydk;? jynfaumif;usdK;ESifh?
trsdK;bmom? omoemwGuf?
nDnmjzjz? Edk;xtm;rmef?
pdwf&nfoefvsuf? wuf<uryef;?
pGrf;aqmifMurnf NrJpnfpnf ... /
[,f&DvGif? ArmhaoG;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 5
pmpDpm½dkuf vkyftm;'gejyKMuolrsm;
pmrsufESm 1 - 10 kotayza
pmrsufESm 11 - 20 BabyKoala
pmrsufESm 21 - 30 Kangaroo
pmrsufESm 31 - 40 netforall
pmrsufESm 41 - 50 Winnermann
pmrsufESm 51 - 60 Clarie
pmrsufESm 61 - 70 BabyKoala
pmrsufESm 71 - 80 zaygyi55
pmrsufESm 81 - 90 Alintan
pmrsufESm 91 - 100 mizzle
pmrsufESm 101 - 110 RunAtServer
pmrsufESm 111 - 120 kotayza
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 6
pmrsufESm 121 - 180 Laypyay79
pmrsufESm 181 - 190 maintmaint
pmrsufESm 191 - 210 BabyKoala
pmrsufESm 211 - 230 Kangaroo
pmrsufESm 231 - 250 koko2006
pmrsufESm 251 - 270 Winnermann
pmrsufESm 271 - 290 MoeTainKha
pmrsufESm 291 - 300 BamarBlood
pmrsufESm 301 - 320 netforall
pmrsufESm 321 - 330 Daya
pmrsufESm 331 - 342 LynnEainthu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJUu "r®'gejyK vSL'gef;ygonf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 7
rmwdum
a&S;OD;trSmpum; 13
1/ odyÜHenf;us Ak'¨"r®usifhpOf w&m;awmf 27
2/ Ak'¨\ oGefoifqHk;rcsuf w&m;awmf 45
3/ owå0gtcsif;csif; rn§if;qJa&; w&m;awmf 110
4/ Ak'¨bmom - odyÜHenf;us obm0bmom w&m;awmf 136
5/ Ak'¨"r®jzifh BuD;yGm;csrf;oma&; vrf;pOfw&m;awmf 196
6/ Ak'¨"r®ESifh rdbaus;Zl;qyfjcif; w&m;awmf 218
7/ urÇmNidrf;csrf;a&; w&m;awmf 260
8/ ax&0g'*kPf&nf w&m;awmf 299
9/ xm0&"r® w&m;awmf 330
10/ opöm"r®ESifh b0atmifjrifa&; w&m;awmf 367
11/ todtjrif pifMu,fa&; w&m;awmf 396
'ku©vGwfajrmufa&;odyÜHac: Ak'¨omoem 434
xm0&bk&m;r&Sd? twå ZD0 touf 0dnmOf taumifr&Sd 500
taemufEdkifiHü oHCmwnfaxmifa&; 569
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 8
urÇmhomoemjyK q&mawmfBuD; OD;ao|dv? OD;avmuemxESifh
wynfh 'kv’b&[ef;rsm; t*FvefEdkifiH a':jrar\
acwfjrefrm pm;aomufqdkifa&SUü ½dkuful;xm;aomyHk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 9
urÇmvSnfh omoemjyK tDwmvsH bkef;awmfBuD;
OD;avmuemx (1897 - 1966)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 10
OD;avmuemx\ vufa&;rl
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 11
arwåmESifh vGwfajrmufjcif;
trsm; cspfapvdkvQif
udk,fu tvsif cspfyg!
(arwåmay;rS arwåm&)
þpmtkyfonf oifhtm;
jrwfaom b0vGwffaNrmufa&;
vrf;nTefrI ay;ygapownf;!
teEÅ arwåmjzifh-
OD;avmuemx (tDwmvsH bkef;awmfBuD;)
2506
18?10?1963
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 12
omoemjyKMo0g'
&[ef;awmfwdkYonf atmufusaemufus
ysif;&dayghwefaom &[ef;awmfrsm; rjzpfMuygukefvifh/
rdrdwdkY\ t&yfa'orS xGufcGmí urÇmavmuBuD;udk
atmifjrifaomolrsm; jzpfMuygukefavmh/
Ak'¨omoemawmfudk urÇmavmuBuD;\
t&yfa'owdkif;ü ysHUESHYatmif jyKMuygukefavmh/
tDwmvsHbkef;awmfBuD;
OD;avmuemx
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 13
earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó/
a&S;OD;trSmpum;
(1)
OD;avmuemx\b0 waphwapmif;
tDwmvsH bkef;awmfBuD; OD;avmuemxtaMumif; odrDol
wdkif; tpOfowd&vsuf &SdaeMuygonf/ jrefrmwdkYomru
urÇmt&yf&yf&Sd tjcm;vlrsKd;rsm;uvnf; odaeMuygonf/
olYtaMumif;? olYpm? olYw&m;rsm;udk zwf½IMu&aomtcg
omoemhordkif;wGif rnfonfhtcgrQ rarhraysmufpaumif;aom
urÇmhomoemjyK tmZmenf "r®ol&Jaumif;BuD;tjzpf odjrif
MunfndKMu&ygonf/ omoemjyK yk*d¾Kvfrsm;twGufrl twk,lvdkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 14
rukefaom a&S;OD; Ak'¨omoemjyK a&SUoGm;acgif;aqmifMuD; jzpfae
ygonf/
OD;avmuemx t&Sifjrwfum; tDwvDEdkifiH? rDvefNrdKUü
1897 ckESpfu arG;zGm;cJh\/ qmAmwdka&pDtkdzD (Salvatore Cioffi)
[kac:í tar&duef? udkvHAD,m wuúodkvfrS bDtufpfpDbGJY
&&SdcJh\/ touf 27 ESpft&G,fwGif Ak'¨bmom0if tjzpf
udk,fhbmom cH,lul;ajymif;í touf 28 ESpf (1925) wGif
jrefrmEdkifiHü &[ef;jyKvdkufonf/ rEÅav; rpdk;&drfwdkufBuD;ü
ynmqnf;yl;cJh\/
q&mawmfonf jrefrmEkdifiHüom tNrJaexdkifvsuf urÇm
vSnfhí omoemjyKonf/ 1966 ckESpf? arv 25 &ufaeY
oufawmf 68 ESpft& arNrdKUaq;½kHü ysHvGefawmfrlcJhonf/
þb0xkyÜwfudk Munfhygu jrefrmwdkYtaejzifh olYaus;Zl;
*kPfudk b,feHa&mumvrS arhaysmufEdkifMurnf r[kwfyg/
OD;avmuemxum; urÇmudkvSnfhNyD; olrsm;tm; w&m;a[mjy
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 15
ae½HkrQomru oludk,fwdkifvnf; Ak'¨"r®\ pHjytjzpf o½kyf
aqmifEdkifaom omoemjyK tmZmenfBuD; jzpf\/
(Example is better than precept.) olrsm;udk Mo0g'
ay;aejcif;xuf udk,fwdkif erlemjyjcif;u ydkí raumif;ygvm;/
OD;avmuemxum; Ak'¨pmayrsm;udk zwf½Itm;usNyD;
]]pmxJu &[ef;vdkaernf}} [k oEdé|mefcsxm;ol jzpf\/
- NrdKUwGif; &GmwGif;oGm;vQif ouFef; tNrJ½HkoGm;onf/
- zdeyf rpD;? xD;raqmif;/
- tNrJqGrf;cHpm;onf/
- oufowfvGwf? {umoeduf "kwifaqmifí wpfcsdef
wnf;? wpfxyfwnf;om bkef;ay;onf/
- aeoZdÆu "kwifaqmifí rwf&yfjcifaxmifjzifh ntcg
ravsmif;pufyJ tNrJaeonf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 16
- [dr0EÅma'oü pum;rajym wkPdSabmjzifh ckepfESpf
vHk;vHk; w&m;tm;xkwfonf/
- &efukefaq;½HkBuD; a&cJwdkufodkY <uí tokb½Ionf/
- jrwfpGmbk&m;&Sif\ ]p&x bdu©a0 ----} omoemjyK
apvTwfawmfrlyHk? bk&m;&Sif udk,fawmfwdkifyif ajcvsif omoem
jyK <uawmfrlyHkudk tm;usum xdkif;? jrefrm &[ef;awmf 300
ausmfwdkYudk yifhaqmifí a'geawmifwef;? ½dk;rawmifwef;BuD;
rsm;udk ausmfjzwfvsuf rZÑdra'o r[maAm"dodkY ajcvsif
<uonf/
- tDwvDjynf? rmaq;NrdKUrS tdEd́,txd awmvrf;
c&D;Murf;udk &Spfvwdkifwdkif jzwfoef;í omoemjyK <uawmf
rlonf/
pifppf tDwmvsH bkef;awmfBuD; OD;avmuemxum; urÇmh
omoemjyK t&SifjrwfwdkY\ a&SUoGm;acgif;aqmif pHjy erlemyif
jzpfawmhonf/ olrwlatmif ZGJ? vHkYv? &nf&G,fcsuf BuD;rm;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 17
vSonf/ ]]tar&duef? Oa&my wpfcGifvHk; ouFef;a&mif
zHk;vTrf;rnf}} [k Budrf;y&Jolvnf; jzpf\/ vufawGYvnf;
vkyfjyawmfrlcJhonf/
xdkif;-jrefrm omoemjyK &[ef;awmf 300 ausmfudk
yifhaqmifí awmawmiftxyfxyfukd jzwfausmfoGm;&mü -
]]taemufu ta&SUudkvmwkef;u igwpfa,mufwnf;? ,ck
ta&SUu taemufudkoGm;awmh tazmfawG trsm;BuD;ESifhygvm;}}
[k pOf;pm;a&&Gwf&if; tm;wif;í <uawmfrlonf/
]]a&[m tNrJwrf; pD;aerS oefY&Sif;w,f? omoemjyK
&[ef;[m tNrJwrf; ½kef;uefvIyf&Sm;aerS wdk;wufw,f/}}
- The water is pure that flows.
- The Monk is pure that goes.
þum; OD;avmuemx\ &Gwfqdkaeus ESvHk;om;u
xGufay:vmaom omoemjyK aqmifyk'f jzpf\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 18
OD;avmuemxonf -
1/ rEÅav;rS a'gufwmqdkeD
2/ tdEd´,rS a'gufwm trfab'um
3/ *smreDrS ppöwm acrm paom urÇmESifh t0ef;
ausmfMum;onfh wynfhausmfrsm;udkvnf; arG;xkwfay;awmfrlcJh
onf/ a'gufwm trfbuf'umudk taMumif;jyKí tdEd́,ü
Ak'¨bmom0if OD;a& oef; 20 ausmftxd w&Sdefxdk;? acwfajymif;
wdk;wufvm&mü OD;avmuemx\ wGef;tm; trsm;qHk; yg&SdcJh
avonf/
OD;avmuemx\ omoemjyK c&D;wpfavQmufvHk; MunfndK
zG,f? tm;us twk,lzG,f twd jzpfawmfrlonf/
jrefrmEdkifiHESifh ax&0g' Ak'¨omoemudk urÇmuodatmif
urÇmudk oHk;Budrfywfí toHtus,favmifqHk; a<u;aMumfol
rSmvnf; OD;avmuemxyif jzpf\/ owif;pmrSaeívnf;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 19
jrefrmEdkifiHwGif &[EÅmyk*d¾Kvfxl;rsm; tyg; 50 ausmf ay:xGuf
aeaMumif; a&;om; a[majymawmf rlavh&Sdonf/ xdka&;om;
csuft& oD[dkVf0efBuD;csKyf\ tpfudku awmif;qdkí a0bl
q&mawmftm; oludk,fwdkif oD[dkVfodkY yifhaqmif ay;cJh& zl;\/
Ak'¨bmomodkY ul;ajymif;vdkufaomtcg rdbaqGrsKd; todkif;
t0dkif; tm;vHk;u olYtm; 0dkif;y,fMu\/ oluvnf; pmyif ra&;
jzpfawmh/ rdbESpfyg; uG,fvGefoGm;aomtcgwGifrS olYrSm
aemifwBuD;pGm jzpf&onf/ ydkí pdwfrcsrf;ajrh&onfum;
aus;Zl;&Sif rdbESpfyg;wdkY rdpäm'd|db0ESifh uG,fvGefoGm;&jcif;
yifwnf;/ xdktwGuf ajzrqnfEdkifjzpf&onf/
OD;avmuemxonf xdkarG;aus;Zl;udk qyf&ef jrif;NcH
pGef;vGef;*l q&mawmf OD;u0dxH oGm;a&mufí rdpäm'd|db0ESifh
uG,fvGefoGm;Mu&Smaom rdbESpfyg;tm; &nfpl;um tvSL
twef;jyK? trQtwef; ay;a0vdkufonf/ xdktcgrS tenf;i,f
pdwf&Sif;oGm;awmh\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 20
OD;avmuemxonf xdkrQESifhvnf; rauseyfao;í
rdbESpfyg;wdkY vlYb0 jyef&&SdMuaomf or®m'd|djzpfap&ef urÇmudk
vSnfhywfí w&m;a[mzdkY qHk;jzwfvdkufonf/ ]]þacwfvli,f
rsm;wGif ol\ rdbESpfyg; yg0if&rnf? olYw&m; em,l&vQif
tjrifrSef &Muvdrfhrnf}} [k ,lqum þacwfvli,frsm;
olYw&m; remzl;ol r&Sd&atmif urÇmudk oHk;ywf ywfí a[majym
aejcif;vnf; jzpfayonf/ tHhzG,faumif;aypG/
(2)
qufvuf &Sifoefaernfh wGef;tm;rsm;
uREkfyfonf OD;avmuemxtaMumif; waphwapmif; od&
aomtcg qufvufod&Sd MunfndKvdkvSaom qE´rsm; jzpfay:
vmojzifh OD;avmuemxESifh pyfvsOf;aom pmwdkpm&Snfrsm;udk
qufvuf &SmazGaecJhrd\/ olYtqdktrdefY? olYMo0g'?
olYw&m;rsm;udk tm;wdkif; zwf½Iaerd\/ zwfwdkif;vnf; tm;&Sd
vmonf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 21
uREfkyfwdkY vufvSrf;rDorQ &SmazG&&Sdaom pmtkyfpmwrf;
rsm;rSm atmufygwdkY jzpfMu\/ þü bmomjyef azmfjyxm;aom
pmtkyfrsm;vnf; jzpfygonf -
1/ The Light of Truth. 1947 ckESpf? puFmyla&'D,dkrS
a[majymaomw&m;ESifh puFmyl? rav;&Sm;? *smAm;? tif'dkeD;&Sm;
EdkifiHrsm;ü a[mMum;csufrsm; yg0ifonf/ puFmylEdkifiH Ngai
Seong Press rS ½dkufESdyfí puFmyl Ak'¨bmom toif;tzGJUrsm;u
xkwfa0onf/
2/ Buddhsim: The Science of Deliverance. tar&du?
u,fvDzdk;eD;,m;ü oDwif;oHk;pOfu a&;om;xkwfa0aom pmtkyf
jzpfonf/ urÇmhacgif;aqmifBuD;rsm;xH ppfwm;qD;a&; arwåm
&yfcHcsufudk OD;pm;ay; a&;om;xm;onf/
3/ There is no God and no Soul. 1933 ck? 'DZifvbmv
1 &uf aeYpGJjzifh a&;om;aom pmtkyfjzpfonf/ awmifilNrdKUe,frS
c&pf,mefbmomrS Ak'¨bmomodkY ul;ajymif;vmol rpöwm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 22
aomfrqif OD;aqmifaom vlckepfaxmifxH ay;ydkY a[mMum;aom
pmtkyf jzpfonf/ rEÅav;NrdKU? rpdk;&drfwdkuf (yxrausmf?
t*¾r[my@dw) q&mawmf OD;ÓPu jrefrmjyefqkdí? olaX;
qmOD;oGif? a':a':odef;wdkYu jrefrmhtvif; owif;pm yHkESdyf
wdkufü ½dkufESdyfum t*Fvdyf-jrefrm ESpfbmomjzifh "r®'ge
jzefYa0onf/
4/ Establishing the Samgha in the West. taemufEdkifiHü
oHCmwnfaxmifa&; (jrefrmjyefoufouf)/
ZD;ukef;NrdKUol NrdKUom;rsm;u ZD;ukef; atmifaZ,swk pmyHkEdSyf
wdkufü tkyfa& 700 ½dkufESdyf jzefYa0onf/
txufyg pmtkyfrsm;udk zwf½I&aomtcg tDwmvsH
bkef;awmfBuD; OD;avmuemx\ b0ESifh"r®? ZGJowdå? vHkYv
0D&d,udk tuJjzwfEdkif\/ olYtjrifESifh olYw&m;rSm ,aeYwdkif
opfvGifqJ jzpfonf/ omoemjyKrsm;twGuf tm;aq;wpfcGuf
vnf; jzpf\/ rnfonfh tcgrQvnf; ½dk;oGm;rnf r[kwf?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 23
t*Fvdyfrl&if;twdkif;vnf; qufvuf xkwfa0ay;&ef pDpOfxm;
ygonf/
uREfkyfonf OD;avmuemx\ pmrsm;udk pdwf0ifwpm;
zwf½Iaecdkuf OD;avmuemx\ b0ESifh"r®udk wdkufwdkufqdkifqdkif
toHk;cscGifh BuHKvm\/
taMumif;rSm omoema&; 0efBuD;Xme? omoemawmf
xGef;um; jyefYyGm;a&; OD;pD;Xmeu uruxjyKvkyfí 1993 ck
arvrSpí ax&0g' Ak'¨omoemjyK &[ef;awmfrsm;oifwef;?
ZGefvrSpí ax&0g' Ak'¨omoemjyK vlyk*d¾Kvfrsm;oifwef;udk
urÇmat;ukef;ajr? pmMunfhwdkuf (urÇmhAk'¨ wuúodkvf ½kyf&Sif
cef;raqmif) ü usif;yonf/
1993 ck? pufwifbmv uav;NrdKU? atmufwdkbmv
vdGKifaumfNrdKY? 'DZifbmv jrpfBuD;em;NrdKU? Zefe0g&Dv ppfawGNrdKU?
cEDÅ;NrdKU paom jynfe,fNrdKUBuD;rsm;wGifvnf; ax&0g'
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 24
Ak'¨omoemjyK vlyk*d¾Kvf oifwef;rsm;udkvnf; qufwdkuf
usif;ycJhMuonf/ ,ck jrefrmEdkifiH wpfywf ywfrdavNyD/
xdkoifwef;rsm;wGif þpma&;olvnf; oifwef;jy q&m
wpfOD;tjzpf aqmif&Guf\/ jy&rnfh taMumif;t&mrSm ]ordkif;0if
omoemjyK ol&Jaumif;rsm;} jzpf&m tDwmvsH bkef;awmfBuD;
OD;avmuemx\ taMumif;onfvnf; jrefrmjynf wpfywf
awmifay: ajrjyefYtESHY ywfrd oGm;awmh\/ emMum;&olwdkif;
vnf; pdwf0ifpm;Muonf/ tm;wufMuonf/
odkYaomf jynfhjynfhpHkpHk ajymjycGifh? Mum;emcGifhr&í tm;rvdk
tm;r& jzpfMu&\/ xdkYaMumifh uREfkyfwdkY &SmazGavhvm &&SdorQ
pkpnf;í bmomjyef wifjytyfygonf/ OD;avmuemxonf
arwåm0g'D? oufowfvGwfrSD0Jol jzpfí oufowfvGwf0g'udkrl
txl; ]aZmif;ay;} a[majymavh &Sdonf/ oufowfvGwfESifh
pyfí omomxdk;xdk; a[majymcsufrsm;vnf; tenf;i,f yg\/
xdktcsufudkrl onf;cHzwf½I Mu&ayvdrfhrnf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 25
bmomjyef&mü ulnDjyefqdkay;aom OD;[efaX;
(okawoe)? pmtkyfpmwrf; "mwfyHkponf ulnDMuaom
rD;&xm;OD;odef;nGefY (a0blq&mawmfESifh OD;avmuemxwdkY\
'um&if;)? q&myg&*l? udkpdef0if; (Munhfjrifwdkifaps;)? OD;wifa&T
(qufoG,fa&;)? OD;vS0if;pdef (&wemyHkukrÜPD)? OD;omjrifh
(omxGef;jyefY)? OD;rsKd;0if; (atmhzfqufynm&Sif)? a&Tpifa&mf
uGefysLwmpmpD̂ 'DZdkif;? OD;nGefYwif (pma&;q&m - pdMw) wdkYtm;
omoemjyK yg&rDjznfhzufrsm;tjzpf rSwfwrf;wif *kPfjyKum
aus;Zl;wif&ygaMumif;/ þpmESifh pyforQ csrf;omMuygap/
aX;vdIif ("r®mp&d, OD;aX;vdIif)
tBuHay;ynm&Sif? omoema&;0efBuD;Xme?
wGJzufygarmu©?
EdkifiHawmf y&d,wdåomoemh wuúodkvf? &efukef/
1355 ck? ewfawmfvjynfhausmf 4 &uf/ (1-1-94)? &efukefNrdKU/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 26
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 27
1/ odyÜHenf;us Ak'¨"r®usifhpOf w&m;awmf
(tDwmvsH bkef;awmfBuD; OD;avmuemx\ puFmyl a&'D,dkrS
toHvTifh a[majymcsuf/)
uREfkyfAk'¨bmom0if jzpfvmyHk
vGefcJhwJh ESpfaygif; 25 ESpfu bkef;BuD;[m ½dkrifuufovpf
bmom0ifwpfOD; jzpfygw,f/ 'DaeYawmhjzifh Ak'¨omoemjyK
pdwf"mwfxufoef jyif;jywJh jrwfpGmbk&m; om;awmfwpfa,muf?
taemufbuf urÇmwpfvTm;rSm oHCtzGJUtpnf;BuD;wpfck jzpf
ay:vmzdkY qE´jyif;jyvsuf&Sdaom omoemjyKwpfyg; jzpfygw,f/
bkef;BuD;b0udk ajymif;vJay;vdkufwJh pmtkyfuawmh
"r®y'ygyJ/ bkef;BuD;qD Ak'¨bmomtaMumif; a[majymzdkY
b,folrS rvmcJhygbl;/ bkef;BuD;b0udk t<uif;rJh ajymif;vJ
ypfvdkufwmu "r®y'pmtkyfygyJ/ 'D"r®y'pmtkyfudk rzwfrdcJh&if
bkef;BuD;[m ,aeYxd ½dkrifuufovpf bmom0ifwpfa,mufyJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 28
&SdaeOD;rSmyg/ bkef;BuD;wdkY&JU Ak'¨? "r®y'pmtkyfxJu Ak'¨[m
bkef;BuD;b0udk t<uif;rJh ajymif;vJay;awmfrlEdkifwJh jrifhjrwfwJh
omoemjyKyk*d¾KvfBuD;ygyJ/
twkr&SdwJh Ak'¨&Sifawmfjrwf[m y&dedAÁmef pHvGefawmfrlcJhNyD;
jzpfygw,f/ odkYaomfvnf; Ak'¨&JU a[majymcsuf ("r®) awG[m
,ckwdkif &SifoefvsufyJ &SdaeqJyg/ qufvufNyD;awmhvnf;
nTefjyaewkef;yg/
"mwfcGJcef;xJ<ua&mufvmwJh "r®
bkef;BuD;[m tDwvDrSm arG;zGm;cJhNyD; tar&duef
e,l;a,mufNrdKYrSm BuD;jyif;cJhygw,f/ 0dZÆm odyHÜ ynm&yfrsm;udk
oifMum;cJh&ygw,f/ txl;ojzifh "mwkaA'ynm&yfudk OD;pm;ay;
oif,lNyD; "mwkaA'bmom *kPfxl;eJYyJ bDtufpfpDbGJUudk &cJh
ygw,f/ bkef;BuD;&JU odyÜHynm[m &Sd&if;pGJ ½dkrifuufovpf
t,lESifh 0da&m"d jzpfpjyKvmcJhw,f/ aemufcsufcsif; qdkovdkyJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 29
odyÜHynmu tay:pD;&oGm;NyD; ½dkrifuufovpf bmomu
ta&;edrfh xGufcGmoGm;cJhygw,f/
'DvdkESifh wjznf;jznf;ESifh bkef;BuD;&JU bmomw&m;[m
odyÜHbmomw&m; jzpfvmcJhw,f/ odkYaomfvnf; bkef;BuD;
pdwfxJrSm pdefY-z&efppfpfwdkYtay: av;pm;cspfcifNrJ cspfcifvsuf
&Sdaewkef;yJ/
tar&duefrSmyJ wpfaeYawmh pufrIpDrHudef;XmeBuD;wpfck&JU
"mwfcGJcef;xJrSm "mwfcGJq&mBuD; wpfOD;taeESifh tvkyfrsm;
aewkef; rdwfaqG "mwkaA' q&mwpfa,muf tcef;xJ 0ifvm
w,f/ tvGef xkxnfBuD;wJh pmtkyfBuD;wpftkyfudk bkef;BuD;
vufxJ xdk;ay;w,f/ tJ'DpmtkyfBuD;xJrSm ygarmu© rufpfrlvm
bmomjyefwJh "r®y'&,f? tóaCmoa&;wJh a*gwr Ak'¨
taMumif; Ak'¨0if&,f yg0ifw,f/
tJ'DpmtkyfBuD;udk bkef;BuD;rdwfaqG "mwkaA'q&mvJ
zwfw,f/ ol[m ckxd c&pf,mef bmom0if wpfa,mufyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 30
bkef;BuD;vJ tJ'Dpmtkyfudk zwfw,f/ bkef;BuD;uawmh
Ak'¨bmom0ifwpfOD; jzpfvmcJhw,f/
bkef;BuD;[m odyÜHenf;uswJhbmom (The Religion of
Science) udk ½SmazGaecJhwm MumygNyD/ vufpowfawmh bkef;BuD;
½SmaecJhwm[m 'gyJjzpfaeygw,f/ Ak'¨bmom[m bkef;BuD;
MumjrifhpGm awmifhwaecJhwJh cHpm;csufudk jznfhqnf;ay;vdkuf
ygw,f/ bkef;BuD; Ak'¨bmom0ifwpfOD; jzpfvmuwnf;u
Ak'¨bmomESifh ywfoufwJh pmtkyfawGudk tirf;r& zwf½I avhvm
cJhygw,f/
tvGefa&qm rGwfodyfaewJh oJuEÅm&c&D;onf wpfa,muf
[m aemufqHk; tvGef Munfvif at;jrwJh Muma&tdkifwpfckudk
awGUjrif&w,fqdk&ifyJ tirf;r& pdwfwdkif;us tm;&yg;&BuD;
aomufvdkuf&ovdkygyJ/
jrifhjrwfvSwJh Ak'¨[m bkef;BuD;rSm a&S;u&SdcJhwJh oHo,awG?
½IyfaxG;rIawG tm;vHk;udk ajz&Sif;ay;vdkufw,f/ bkef;BuD;&JU
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 31
ESvHk;om;[m Ak'¨"r®ESifh jynfhvQHoGm;ygawmhw,f/ ]avmuMuD;
wpfckvHk;[m rD;[kef;[kef; awmufaeyguvm;} vdkYawmif
cHpm;rIawGjzpf&wJh txdygyJ/ bkef;BuD; udk,fwdkifvJ
rD;avmifaewJh tdrfBuD;xJrSm aeae&ovdkyJ atmufarhrdw,f/
Ak'¨&Sifawmfjrwfu a[mMum;ygw,f/
]]tm;vHk; rD;awGavmifaew,f}} wJh/
]]rsufpdrSmvJ avmifaew,f? em;rSmvJ avmifaew,f?
ESmacgif;? vQm? xdawGU&wJh t&mwdkif;ESifh pdwful; pdwfoef;awG
tm;vHk; rD;[kef;[kef; awmufaeygw,f}} wJh/
]]bmrD;awGvJqdkawmh avmbrD;? a'gorD;? arm[rD;awG?
txyfxyf y#doaE¨ae&jcif;? tdk&? em&? ao&jcif; rD;awG? ylyef
aMumifhMuae&jcif; (aomu)? idka<u;jrnfwrf;&jcif; (y&da'0)?
udk,fqif;&J pdwfqif;&J jzpf&jcif; ('ku©? a'greó)? idka<u;&
rwwf pdwfylavmif&jcif; (Oyg,mo) rD;awG avmifNrdKuf
aew,f}} wJh/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 32
Ak'¨pum;awGudk bkef;BuD; ,HkMunfw,f/ 'ghaMumifh tdrfu
wdwfwqdwf xGufvmNyD; tdE´d,odkY vmw,f/ aemuf jrefrm
EdkifiHrSm &[ef;abmif wufcJhygw,f/
odyÜHenf;us opömav;yg;
bmomw&m;qdkwm bmvJ? bmomw&m;qdkwm udk,fpdwf
qif;&JrIawGudk zsufqD;ajz½Sif;ay;wJh enf;pepf wpfckyJ/
'ghaMumifh urÇmay:rSm tJ'D udk,fpdwfqif;&JrIawG vHk;vHk;
r&Sdawmhbl;qdk&if b,fbmomrS &SdzdkYrvdktyfawmhygbl;/
'DtqdkudkvufcH&if Ak'¨bmom[m urÇmay:rSm taumif;
qHk;bmomvdkY qdk&r,f/
bmaMumifhvJ/
'DAk'¨bmomuomvQif udk,fpdwfqif;&JrI 'ku©awG
tm;vHk;udk vufawGUusus tpOfwpdkuf zsufqD; ajz&Sif;
ay;EdkifvdkYygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 33
Ak'¨&Sifawmfjrwf[m urÇm'ku©? urÇmemBuD;ukd b,favmuf
vufawGYusus? odyÜHenf;usus prf;oyftajz&SmNyD;? b,fvkd
]aq;csuf} csw,fqkdwm Munfhyg/
1/ Ak'¨[m avmuMuD;udk NcHKiHkoHk;oyf MunfhvkdufwJhtcg
]qif;&Jjcif;} qkdwm wpfckwnf;yJ olawGYw,f/
qif;&Ju bmawGvJ/
- y#doaE¨ae&wm qif;&Jw,f/
- tkd&wm qif;&Jw,f/
- em&wm qif;&Jw,f/
- ao&wm qif;&Jw,f/
- rkef;wJhvleJY twlae&wm qif;&Jw,f/
- cspfcifwJhvleJY cGJcGmae&wm qif;&Jw,f/
- arSsmfvifh vkdwaewmawGr&wm qif;&Jw,f/
urÇmh'ku©? wpfurÇmvHk;ESifhqkdifwJh 'ku©qkdwm 'DckESpfrsdK;ygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 34
'g'ku©opöm? 'ku©ESifh pyfwJh jrwfaomtrSefw&m;/
'The Noble Truth of Suffering'
2/ 'gayr,fh Ak'¨[m 'Davmufwif &yfraebl;/ tvGefrS
uRrf;usifwwfodwJh orm;awmfBuD; wpfOD;vkd Ak'¨[m 'D'ku©
awG&JU taMumif;&if;ukd avhvmprf;oyfNyD; azmfxkwfw,f? tajz
&Smw,f/ &Smawmh 'ku©rSeforSs&JU taMumif;&if;vufonfukd
awGYw,f/
bmhaMumifhvJ/ temod&if a&m*g[m wpf0ufaysmufNyD;
jzpfvkdYygyJ/ 'To know the cause is half the cure' 'Dawmh Ak'¨u
'ku©&JU taMumif;cH[m rGwfodyfrI? vkdcsifwyfrufrI (wPSm
avmb) vkdY a[mawmfrlygw,f/ 'g 'ku©&JUtaMumif;&if; trSef
jzpfwJh ork',opöm/
'The Noble Truth of the Origin of Suffering'
3/ 'gaMumifh taMumif;w&m;ukd y,fEkwfvdkufvSsif tusdK;
w&m;[m tvkdvkdy,fEkwfNyD; jzpfoGm;ygvdrfhr,f/ wPSm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 35
avmbudk y,fowfyg? 'ku©tm;vHk;y,fowfNyD; jzpfygw,f/ 'g
'ku©csKyfNidrf;&m trSefjzpfwJh eda&m"opöm/
'The Noble Truth of the Cessation of Suffering'
4/ okdY&mwGif 'g[m tajymvG,foavmuf tvkyf
cufw,f? ]avmbukd y,fowfaygh} ajym&wmvG,fw,f?
b,fvkd owfrvJ? Ak'¨[m avmbukd y,fowf&ef tvGef
tHMozG,faumif;wJh odyÜHenf;us aq;nTef; uREkfyfwkdYudk ay;xm;
NyD;om;yg/ t*Fg&Spfyg; yg0ifwJh jrwfaomusifhpOfvrf; -
t&da,mt|*Øaum ra*¾g - 'The Noble Eight Fold Path' tJ'DrSm
t*Fg&Spfyg; yg0ifw,fqkdwmu -
- rSefaom todÓPf? (Right Knowledge - View)
- rSefaom tBuH? (Right Aim - Thinking)
- rSefaom tajym? (Right Speech)
- rSefaom tvkyf? (Right Action)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 36
- rSefaom toufarG;rI? (Right Livelihood)
- rSefaom vHkYv? (Rigth Effort)
- rSefaom owdESifh? (Right Mindfulness)
- rSefaom wnfMunfrI? (Right Concentration) wkdY
jzpfygw,f/
'g[m taMumif;avmb? tusdK;'ku©wkdY csKyfNidrf;&mukdykdYwJh
r*¾opömygyJ/
'This is the Noble Truth of the Way leading to the
Cessation of Suffering'
'g[m jrwfaomtrSefw&m; av;yg;ygyJ/ 'Dopöm
av;yg;[m Ak'¨bmom&JU tajccH tkwfjrpfBuD; av;ck
jzpfygw,f/ 'DtajccH tkwfjrpfBuD; av;ckESifh wnfaqmufwm;
wmudk Ak'¨bmomrSmyJ awGUEkdif ygw,f/ wjcm; urÇmay:rSm
b,fbmomrSmrS r&Sdygbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 37
'Dr*¾if&Spfyg;vrf;pOf[m txl;rSwfom;avmufwJh ]pH} BuD;
ygyJ/ bmaMumifhvJqkdawmh rdwfaqGwkdY Munfhyg/ odyÜHenf;us
aMumif;usdK; ed,mrESifh qufpyfaewJh tHzG,fenf;vrf; &SpfoG,f
ukd awGU&ygvdrfhr,f/
'DrSm odyÜHenf;us azmfjrLvm udef;aoenf;udk Munfhyg/
1/ todÓPf tjrifrSef[m tBuHtpnfrSefukd jzpfapw,f/
2/ tBuHrSef[m tajymrSefukd vrf;cif;ay;w,f/
3/ tajymrSef[m tvkyfrSefukd yHhykd;ay;w,f/
4/ tvkyfrSef[m toufarG;rIrSefukd jzpfapw,f/
5/ toufarG;rIrSef[m tm;xkwfrIrSefukd jzpfapw,f/
6/ tm;xkwfrIrSef[m todrSefukd jzpfapw,f/
7/ owdrSef[m wnfMunfrI - orm"drSefukd jzpfapw,f/
onftxJrSm ykdNyD; odrfarGUwJh aqmif&GufzG,f enf;vrf;
(vrf;pOf) ESpfck&Sdw,f/ tJ'gu jrifhjrwfwJh edAÁmefokdY wkduf½kduf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 38
ykdYay;EkdifwJh tcsufESpfcsuf jzpfw,f/ tJ'guawmh rSefuefaom
orm"d[m ukd,fykdifodwJh todÓPf tjrifrSefukd jzpfapw,f/
ukd,fawGU tjrifrSef[m rSefuefaom vGwfajrmufrIudk &&Sdapw,f
qkdwJh tcsufygyJ/
Ak'¨bmomrSmyJ &Sdw,f
txufyg thHMozG,faumif;vSwJh udef;aoenf;vrf;t&
yxrvSrf;vkdufwJh ajcvSrf;rSefvSsif aemufajcvSrf;awG tm;vHk;
rSefr,f/ yxrajcvSrf;rSm;vSsif tm;vHk;rSm;rSmyJ? todrSef
tjrifrSef&SdwJhol[m ]edAÁme}ukd a&mufr,f/ todrSm; tjrifrSm;wJh
ol[m ]ed&,} (i&J) ukd a&mufr,f/
'gaMumifh uREkfyfwkdY wpfawG[m todrSm; tjrifrSm;
jzpfaewJholawGudk todrSef tjrifrSef ay;jcif;tm;jzifh
ulnDu,frMu&r,f/ ulnDu,frMuygpkdY/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 39
]]oAÁ 'geH "r®'geH Zdemwd There is no gift greater than the
Gift of Truth. vufaqmifwumwkdYwGif "r®vufaqmif opöm"r®
vufaqmif[m tjrihfjrwfqHk;}} vkdY Ak'¨u nTefMum;cJhygw,f/
uREkfyfwkdY[m tvGefrS thHMozG,faumif;wJh txufyg
udef;aoenf;udk MunhfvSsif Ak'¨bmomrSm todrSef tjrifrSef
&SdrI[m yxrqHk;ESifh aemufqHk;jzpfwmukd awGU&r,f/
pmayusrf;*efzwf½Ijcif;? ckvkd emMum;jcif;u&wJh tod
ÓPf[m yxrtqihf jzpfygw,f/ omreftodÓPfaygh/
udk,fykdifodwJh todÓPf[m aemufqHk;ygyJ/ 'DtHhMozG,f
aumif;wJh aMumif;usdK; uGif;quf[m Ak'¨bmomrSm awGU&
ygw,f/ Ak'¨bmomrSmyJ awGU&ygw,f/ wjcm; b,frSmrS
rawGU&ygbl;/
'ghaMumifh Ak'¨bmom[m urÇmay:rSm taumif;qHk;
bmomwpfck jzpfygw,f/ bmhaMumifhvJ qkdawmh odyÜHpdwf"mwf
&SdaewJh vlawGtwGuf odyÜHenf;usbmom (Scientific Religion
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 40
for Scientific Mind) jzpfaevkdYygyJ/ Ak'¨bmom[m edAÁmefukd
,ckb0rSmwifyJ ykdYnTefay;EkdifwJh bmomBuD; jzpfwJhtwGufvJ
bmomtm;vHk;wkdYwGif txGwftxdyf taumif;qHk; ,HkMunf
arSsmfvifhcsufukd trSefwu,f ay;EkdifwJh bmomBuD; jzpfygw,f/
<u,f0vSyí ynmÓPf&a&;
Ak'¨0g'&JU aMumif;usdK;qDavsmfyHkukd ed*Hk;csKyfajymcsifygw,f/
1/ arG;uwnf;u qif;&Jom; rdom;pkrS arG;vm&ol[m
t&ifb0u ESajrm0efwkdrI? 'geenf;yg;rI jzpfcJhvkdYygyJ/ arG;u
wnf;u olaX;rdbrSm arG;zGm;cJhol[m t&ifb0u tvSL'ge
odyfrsm;vkdY? oDv&Sdoludk ay;vSLulnDcJhvkdY 'Db0rSm 'Dvkd
jzpfwmyJ/ 'gaMumifh vSL'gef;rI? ulnDrIwkdY[m &&SdrI? jynfhpHkrI
oabmygyJ/ rvSL'gef; rulnDrI[m r&&SdrI? rjynfhpHkrI? csdKUwJhrI
oabmygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 41
vlawG[m t&ifb0jzpfjzpf? tckb0jzpfjzpf udk,fvkyfwJh
uHtwkdif; tusKd;ay;Muw,f/ uHvkyfNyD; uH&JUwHkYjyefrI
(0dyguw&m;) u nDnGwfrI okdYr[kwf qefYusifrIukd
wHkYjyefaew,f/
- To give is to receive, not to give is not to receive.
- Action and reaction are equal and opposite.
2/ vlawG[m arG;uwnf;u acsmarmvSycJh&wmu
t&iftwdwfb0u a'goenf;yg; arwåm"mwf rsm;cJhvkdYygyJ/
vlawG[m arG;uwnf;u t½kyfqkd; tusnf;wef ½kyfrvS
jzpfaewmu twdwfb0u a'gorsm; trkef;yGm;cJhvkdY ckb0rSm
t½kyfqkd; aeMuw,f/ arwåmw&m;u vSyacsmarmrIukd
jzpfapw,f/ 'gukd vufawGU prf;oyfMunfhvkdY &ygw,f/
vlwpfa,mufukd wkwfeJYoGm;½kdufMunfh/ olYrsufESm eDjref; ½HIUrJh
vmr,f/ a'gota&mif awmufvmr,f/ ½kyfacsmolawmif
rsufESmrvSry jzpfoGm;w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 42
vlwpfa,mufukd ukd,fEIwfpdwf arwåmxm;NyD; qufqH
Munfh? pl;pl;pkdufpkduf arwåmbm0em yGm;Munfh? a'goBuD;olyJ
jzpfyap? arwåmbm0em ukd,fwkdif yGm;Munfh&if olYrsufESm
MunfvifNyD; acsmarmvSyaewm awGUjrif&w,f/ owå0g
tm;vHk;ukd arwåmykdYoaeol[m rsufESm &Tifvef; Munfvif
aew,f/ rjrif&wJh qGJaqmifrI arwåm"mwf 0ifaevkdY tm;vHk;u
MunfjzLaeMuw,f/ 'gaMumifh arwåmyGm;avh&Sdol[m ½kyftqif;
MunfvifvSyw,f/
3/ vlwpfa,mufu arG;uwnf;u ÓPfxkdif;ae&if
olYtwdwfb0u ynmÓPf rqnf;yl;cJhvkdYyJ? vlrkdufeJY tNrJ
aygif;oif;cJhvkdYyJ/ &[ef;ynm&Sd vlynm&SdawGeJY BuHKcJhayrJh
A[kokw ar;jref; pHkprf;avhr&SdcJhbl;/ 'gaMumifh ]bmukd usifhoHk;
&r,f? bmukdrusifhoHk;&bl;} qkdwmawG? ]b,ftvkyfu tusKd;
&Sdw,f? b,ftvkyfu tusdK;r&Sdbl;} qkdwJh udpövnf;
em;rvnfbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 43
arG;uwnf;u ÓPfynm xufjrwfwJhpdwfeJY arG;vmol
uawmh tJ'D ar;cGef;awGudk twdwf b0rsm;pGmu ar;jref;
pHkprf;cJhol jzpfw,f/ 'gaMumifh todÓPfxufjruf BuD;us,f
Muw,f/ avmu obm0t& &SmvSsif awGUw,f? pHkprf;rS
&w,f/ olwkdYwpfawG[m ÓPfynm&SdolawGeJY aygif;oif;
rdcJhvkdY olwkdYukd,fwkdif ÓPfynm&SdaeMuwmyJ/ 'gukd Munfhjcif;
tm;jzifh Ak'¨0g'[m ypöu©rSmyif vlom;awG&JU vkdtifqE´
b,fvkd jznfhpGrf;Ekdifw,fqkdwmvJ odEkdifw,f/
w&m;emoltm;vHk; r*¾if&Spfyg;vrf;ray:rSm BudK;pm;
avSsmufoGm;MuNyD; aAm"dÓPfac:wJh r*fÓPf? zkdvfÓPfukd
&MuygapvkdY qkawmif;arwåm ykdYovkdufygw,f/
tm;vHk;ukd aus;Zl;wifygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 44
odyÜHenf;us bmom
]]Ak'¨bmom[m urÇmay:rSm taumif;qHk;bmom jzpfygw,f/
odyÜHenf;uswmudkrS vufcHvdkMuwJh olawGtwGuf
Ak'¨bmom[m odyÜHenf;uswJh? odyÜHESifh tppftaq;cHEdkifwJh
bmomjzpfvdkYygyJ/}}
Buddhism is the Finest Religion in the world as
it is a Scientific Religion for Scientific Minds.
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 45
2/ Ak'¨\ oGefoifqHk;rcsuf w&m;awmf
pdwfomy"me
Ak'¨&JU oGefoifqHk;rcsuf[m acwftqufqufrSm twkr&Sd
rGefjrwf rSefuef aeygw,f/ jrwfpGmbk&m; oifjywJh tppftrSef
csrf;om&&Sda&; w&m;ESifh enf;pepf[m tcsdKUaom a0zefa&;
orm;rsm; ajymqkd xifrSwfovkd pdwfysuf tm;avsmhzG,f&m
a'oem r[kwfygbl;? ,ckb0 ,cktcsdefrSmyJ tjrifhqHk; csrf;om
okcukd &&SdapEkdifwJh a'oemjzpfygw,f/
uREkfyfwkdY ppfrSefwJh csrf;omukd tb,fuJhokdY &&SdEkdifygovJ/
aumif;wmvkyf? raumif;wma&SmifMuOf? pdwfudkjzLpifatmif
aq;aMum/ ]aumif;wmvkyfyg} qkdonfrSm ig;yg;oDvukd
apmifhxdef;jcif;yif jzpfygw,f/ oDvapmifhxdef;rS csrf;om
ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 46
ig;yg;oDvudk apmifhxdef;Mu&mü pmt&a&m pdwf"mwft&yg
vHkvHkNcHKNcHK apmihfxdef;Mu&ygr,f/ tay:,H pmpum;rSsom
odaevSsif ayghqrIjzpfí ÓPftjrif uif;oGm;wwfygw,f/
todÓPf &Sif;vif; pifMu,frIu tNrJ&Sifoefaeygw,f/
pmodu rckdifrmbl;? ig;yg;oDv apmihfxdef;&jcif;\ &nf&G,f
csufrSm a'goukd y,fowf&ef jzpfygw,f/
- 'geu avmbukd y,fowfay;ygw,f/
- oDvu a'goukd y,fowfay;ygw,f/
- bm0emu arm[ukd y,fowfay;ygw,f/
rSefygw,f/ tvSL'gejyKjcif; ulnDjcif;[m avmb
uyfndrIukd cGmypfvkdufygw,f/ oDv apmifhxdef;vSsif a'go
,kwfavsmh uif;uGmoGm;r,f? bm0emrsm;aeaom pdwf[m
arm[ukd y,fowf ypfvkdufygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 47
ig;yg;oDv[lonf aumif;aom tusifhjzpfí ukd,f? EIwf?
pdwf oHk;yg;jzifh apmifhxdef; avhusifh &ygw,f/ t&m&monf
pdwfapwemay:rSm wnf&Sdaeygw,f/ pdwfaMumifh t&m&m
jzpfay:aeygw,f/ "r®y' yxrqHk;*gxmü -
- raemykAÁ*Frm "r®m?
- raemao|m raemr,m/
]]cyfodrf;aom w&m;tm;vHk;wkdYonf pdwfomvSsif a&SUoGm;
&Sdukef\/ pdwfuom w&m; tm;vHk;ukd OD;aqmifae\/
pdwfuom t&m&mudk zefwD;jyKvkyfae\/}} [lí jrwfpGmbk&m;
a[mMum;awmfrlygw,f/
- "The letter Killth, The Spirit giveth life."
- "Mind is the Precursor, Forerunner, Chief and Maker
of all things."
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 48
xkdYaMumifh pdwfukd owdxm; apmihfa&SmufvSsif tjrwfqHk;
aom csrf;omukd &ygw,f/ tm;vHk; rSefuef aumif;rGef
oGm;ygw,f/
pdwfukd rnfuJhokdY Munfh½Iavhvm apmifha&Smuf&rnfenf;/
Ak'¨a'oemonf tcsKyftm;jzifh pdwfudkavhvmNyD;? pdwf
tjrifrSef&ef tvkyfrSef&ef avhusifhrI udpöom jzpfygw,f/
xkdYaMumifh pdwfjzpfay:ckduf owdy|mefw&m;jzifh pdwfESifhyif
jyefvnf ½IrSwf&ygw,f/ pdwfukd tNrJowdxm; ½IrSwfaevSsif
pdwfpifMu,fNyD; trSefopöw&m;ukd awGUjrif em;vnf
oGm;ygw,f/ pdwfukdom apmifhMunfhae&if pdwf&JUpifMu,frIudk
{uefrkcs rvGJraoG &&Sdygw,f/ Oyrm aerif;BuD;[m eHeuftcg
{uefrkcs xGufay:vmovkdygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 49
pdwfpifMu,fatmifxm;enf; ig;rsKd;
1/ þuJhokdY pdwf\ jzpf&yfwkdYudk owdw&m;ESifh ½IMunfh
&mwGif tukokdvfpdwf? udavompdwf ay:vm&if qefYusifbuf
pdwfESifh tpm;xkd;ay;&r,f/ Oyrm - a'gopdwf jzpfay:vmvSsif
arwåmpdwfukd jyKpkysdK;axmifay;í tpm;xkd;&r,f/ raumif;pdwf
0ifvmvSsif Ak'¨gEkówd yGm;rsm;NyD; ajymif;vJ ypf&r,f/
þAk'¨*kPfawmf yGm;rsm;aeaom pdwf[m tvGef aus;Zl;rsm;NyD;
xda&mufrI&Sdygw,f/ r[mu½kPm&Sif Ak'¨¨jrwfpGmonf &m*?
a'go? arm[rS uif;pifaomaMumifh *kPfawmfyGm;olvnf;
xkdudavomrsm;rS uif;&Sif;aeygw,f/
2/ pdwfpifMu,fatmif yxrenf;vrf;ESifh ratmifjrif
ao;vSsif 'kwd,enf;vrf;ukd BudK;pm; vkdufemMunfhoifhygw,f/
,if;enf;vrf;um; tjcm;r[kwf? tukokdvf 'kp½kdufpdwf\
tjypfrsm;? 'ku©rsm;udk qifjcifoHk;oyfaejcif;yif jzpfygw,f/
Oyrm - a'gopdwfonf wpfpwpfp jyif;xef BuD;xGm;vmaom
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 50
tcg vlowfrItxd jypfrIusL;vGefaMumif; qifjcifxm;&r,f/
xkdYaMumifh rdrdwkdY\ pdwfrSm a'gojzpfvSsif a'gopdwf jzpfay:
ckdufrSmyif rBuD;xGm;cif owdESifh y,fowfypf&r,f/ a'gopdwf
jzpfvSsifjzpfcsif; y,fazsmufEkdif&r,f/
3/ txufyg 'kwd,enf;ESifh ratmifjrifao;vSsif wwd,
enf;ukd oHk;pGJ&r,f/ jzpfay:vmaom raumif;pdwfukd arG;jrL
vufcH rxm;yJ pdwfa&mtm½kHyg ajymif;vJypfvkduf&r,f/ þokdY
pdwfESifhtm½Hk vrf;cGJ ajymif;vJypfvkdufwJhtcg raumif;wJhtm½Hkudk
pdwfu rpGJ,lawmhbl;? xkdtcg raumif;pdwf[m olYtvkdvkd
aoqHk;oGm;ygawmhw,f/
4/ wwd,enf;vrf;jzifh ratmifjrifao;vSSsif pwkw¬
enf;vrf;jzifh pdwfpifMu,fat;csrf;&ef avhusifhae&r,f/
,if;pwkw¬ enf;vrf;uawmh tukokdvfpdwf jzpfay:vm&jcif;&JU
taMumif;&if;ukd pOf;pm;oHk;oyfrI jzpfygw,f/ bmaMumifh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 51
rSm;,Gif;aompdwf jzpfay:vmovJ? taMumif;ukd pOf;pm; qifjcif
ae&r,f? taMumif;&if;ukd &SmNyD;awmhvJ y,fvkdY&ygw,f/
5/ pwkw¬enf; ratmifjrifao;vSsif yÍörenf;jzpfwJh
]]wkduf½kduf&ifqkdifenf;}} ukd oHk;pGJ&r,f? tukokdvfpdwfukd
wkduf½kduf&ifqkdifjcif;rSm jzpfay:ckdufü tHukdMudwfNyD; pdwftiftm;
jzifh tpGrf;ukef &ifqkdif zdESdyfypfjcif;ukd qkdvkdygw,f/
£Ed́,rSm *sdef;0g'u oHk;pGJaomenf;rsdK;ESifh rwlnDyg? ]Zde}
qkdwm rdrdukd,fEIwfpdwfukd zdESdyfatmifjrifoljzpf&m wpfurÇmvHk;
udkvnf; tuefYowfrJh arwåm"mwfjzifh atmifjrifol jzpfygw,f?
rdrdpdwfukd atmifjrifol[m tm;vHk;udk atmifjrifaeygw,f/
xkdYaMumifh vGefcJhaom 2500 umvu £Ed́,EkdifiH Ak'¨*,m
t&yfrSm jrwfpGmbk&m;[m rdrdpdwfukd atmifjrifawmfrlNyD;aemuf
]tm&Swkduf\ tvif;a&mif} omru? wpfurÇmvHk;\
tvif;a&mif (tusdK;aqmifol) jzpfawmfrlcJhygw,f/ pMu0Vm\
tvif;a&mifvkdYvnf; ac:Ekdifygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 52
tukokdvfpdwfudk wkduf½kduf&ifqkdif acsrIef;wkdufckdufwJh
tvkyfrSm tHukdMudwf wufacgufNyD; twif;zdESdyfjcif;ukd qkdvkd
ygw,f/ Oyrm - tiftm;BuD;rm;aom eyef;orm;BuD;[m
wpfbuf ,SOfNydKifoludk qGJiifyifhajr§mufNyD; twif;vTifhypf
wGef;csvkdufouJhokdY jzpfygw,f/ tukokdvfpdwfukd tJovkd
tEkdifrcH t½IH;ray;wJh pdwf"mwfeJY tjywftowf acsrIef;ypfwJh
enf;ygyJ/
txufygenf;vrf;ig;oG,fukd toHk;jyKNyD; pdwfudk wpfMudrf
Ekdifrd&if Nidrfoufat;csrf;rIudk &&SdNyD; tukokdvfpdwf? udavom
pdwfrsm; 0ifa&mufaESmuf,SufrI rjyKMuawmhygbl;/
txufyg rdpäm0dwuf y,fenf;ig;ckudk tqifhqifh
oifhawmfovkd avhusifhoGm;vSsif tukokdvfpdwf 0ifvm
aomfvnf; tiftm;avsmhNyD; wpfpwpfp aysmufysufoGm;aMumif;
awGUBuHK&r,f/ oarÁm"dÓPf? opömÓPfqkdonfrSm tjcm;
r[kwf? þuJhokdY enf;vrf;rsm;jzifh pdwfrGefjrwfMunfvif
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 53
pifMu,frIudk ac:ygw,f/ þenf;vrf;ig;ckudk avhusifhaom
tcg pdwf[m wkdufcRwfNyD;aom rSefom;jyifuJhokdY awmufajymif
pifMu,fvmygvdrfhr,f/
usifhp&mawG rsm;aomfvnf; wpfckwnf;
tNrJowdjyKae&rSmu csrf;omokctppfukd &&SdvkdvSsif
ig;yg;oDvukd MudK;pm; apmifhxdef; ae&r,fqkdwJh tcsufyJ
jzpfygw,f/ oDvomvSsif vl\ tajccH tESpfom&jzpfí oDv
ta&;BuD;yHkukd jrwfpGmbk&m; rMumcP a[mMum; owday;awmf
rlygw,f/
jrwfpGmbk&m; oufawmfxif&Sm;&SdpOfu &[ef;wpfyg;[m
&[ef;odu©myk'f 227 oG,fukd apmifhxdef;&ef cufcJaeí tvGef
pdwfaomua&mufNyD; ]]odu©myk'fawG rsm;jym;vGef;vkdY vlxGuf
awmhr,f}} vkdY bk&m;ukd avSsmufygw,f/ jrwfpGmbk&m;u -
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 54
]]csufcsif; pdwfrysuf&? tm;ravSsmh&bl;? wpfckaom
w&m;ukd ykdifykdifEkdifEkdif xdef;odrf;Ekdif&ifvJ udpötm;vHk; NyD;pD;
oGm;w,f? w&m;wpfckudk toif xdef;odrf;Ekdifyghrvm;}}
vkdY ar;awmfrlawmh &[ef;u ]]apmifhxdef;Ekdifygw,f? tJ'Dw&m;
wpfcku b,f[mygvJ}} vkdY jyefvnf avSsmufxm;ygw,f/
tJawmh
]]oif[m oifhpdwfwpfckudk apmifhMunfhxdef;odrf;Ekdifrvm;?
oifhpdwfukd apmifhxdef;Ekdif&if usefwJhodu©myk'fawG apmihfxdef;zkdY
rvkdbl;? b,fhES,fhvJ}} vkdYbk&m;u ar;ygw,f/ tJawmh
vlxGufcsifwJh &[ef;u aysmfoGm;NyD; ]]xdef;yghr,fbk&m;}} vkdY
avSsmufvkdY pdwfxdef;enf; ay;awmfrlw,f/
tJ'D&[ef;[m pdwftm;xufoef &Tifvef;vmum awmt&yf
okdY csOf;uyfNyD; wpfyg;wnf; aeygw,f/ aeYa&mnyg olYpdwfukd
owdESifh ½IrSwfNyD; owdESifh xdef;ausmif;ae&m rMumrD &[EÅm
jzpfawmfrlygw,f/ toifwkdYvJ ukd,fhpdwfukd owdESifh ½IrSwf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 55
xdef;ausmif;aevSsif aAm"dÓPfukd &Ekdifygw,f/ ("r®y' =
tEkykAÁax&f0w¬KESifh uÍöeu©E¨Zmwu ukd½Iyg/)
aysmf&Tifcsrf;ajrhrI&zkdY&m ig;yg;oDvyJ &Sdygw,f/
taemufbuf urÇmu odyÜHq&mrsm;[m ig;yg;oDvukd odyÜH
ynm&yfxJrSm xnfhoGif;avhusifhMuvSsif xm0pOfcsrf;omNyD;
ckdifrmwJh Nidrf;csrf;a&;ukd &&SdMurSm rvGJygbl;? taemuf
EkdifiHrsm;u olwkdY&JU odyÜHavmuxJrSm tPkjrLAHk;? [kduf'½kd*sifAHk;?
"mwkaA'vufeufrsm; ESifhtwl ig;yg;oDv vTrf;NcHKxm;vSsif
vlom;wkdYukd tEÅ&m,f rjyKEkdifawmhyg/ xkdtcg odyÜHynmaMumifh
ab;tEÅ&m,fBuD;vSwJh ppfyGJqkdwm rawGUBuHKEkdifawmhbl;? vlom;
tm;vHk; xm0&Nidrf;csrf;rIudk &&SdcHpm;Mu&ygvdrfhr,f/ Ak'¨&JU
arwåmAHk; vufeufukd vTrf;rkd; EkdifwJh vufeuf r&SdawmhvkdYygyJ/
rSefygw,f/ qkd;0g;jyif;xefvSaom yvlwkdeD,HAHk;? tufwrf
AHk;awG[m ab;tEÅ&m,f BuD;rm;w,f qkdayr,fh arwåm"mwf
[laom vufeufBuD;ukd rwky rNydKifqkdifEkdifygbl;/ þavmurSm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 56
arwåm vufeufxuf ykdí pl;&Sjyif;xef omvGefaom vufeuf
[lí vHk;0r&Sdyg/ Ak'¨&Sifawmfbk&m; a[mMum;wJh arwåmusifhpOf
omvSsif b,favmuf tiftm; BuD;rm;w,fqkdwm ]]yÍöoDv}} ukd
Munhf½HkESifh odEkdifygw,f/ yÍöoDv = ig;yg;oDv qkdwm
bmawGvJ -
1/ yxrodu©myk'frSm olYtoufowfjcif;
(1) ygPmwdygwm a0&rPdodu©my'H orm'd,mrd/
"I undertake to observe the precept which is abstinence
from taking life (All life, even the smallest insect)
touf&Sd owå0grSeforSsudk owfjzwfjcif;rS a&SmifMuOf
xdef;odrf;jcif; jzpfygw,f/ ao;i,f vSwJh ykd;rTm;taumif
wd&pämefukdaomfrS rowf&vkdY oDvu qHk;raew,f/
owå0gwkdif; touf&Sifoef vIyf&Sm;aeorSs owå0gwkdif;rSm
tvm;tvmaumif; arSsmfvifhcsuf aumif;awG &Sdaew,f? rdrdu
'gukd oGm;NyD; rowfjzwfypfygESifh/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 57
owå0gwkdif; wpfOD;ukd owfypfvkdufwmESifh xkdowå0g&JU
b0wkd;wufrI txufwef; vSrf;arSsmfrIudpöukd 0ifa&muf[efYwm;
jzwfawmufvkdufwmjzpfvkdY ao;i,faom ykd;rTm;ukdyif a&SmifMuOf
&ygw,f? vlwpfa,muf towfcH&vSsif ol&JUb0wkd;wufrI
vrf;pOfjywfpJNyD; MudK;pm;rI qdwfokOf;oGm;&w,f? rnfonfh
owå0gukdrqkd owfjzwfjcif;rS a&SmifMuOfwJh oDvw&m;ukd
apmifhxdef;&jcif;[m olwpfbufom;&JU tcGifhta&;ukd r[efYwm;
rzsufqD;&ef twGufyJjzpfygw,f/ xkdYjyif rdrdrSm ukd,fcsif;pm
w&m; u½kPmw&m;&Sd&ef owfjzwfrIudpöukd a&SmifMuOf
ae&ygr,f? 'ghaMumifh ]]qm-tuf'GiftmEdk;}} a&;wJh ]]tm&S\
tvif;a&mif}} r[muAsmBuD;xJrSm -
Killeth not for pity's sake and lest ye slay. The meanest
thing upon its upward way.
(The Light of Asia)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 58
]]tkd vlom;wkdY - owå0gwkdYudk rowfjzwfMuygESihf?
oem;aomtm;jzifh rowfMuygESifh? tao;i,fqHk; owå0gukd
owfypfvSsifyif ol\wufvrf;ukd csdK;zsufypf&m a&mufaeonf}}
[k owday;ygw,f/
rSefygw,f? b0&JU ed,mropömw&m;ukd avhvmí em;vnf
odjrifvmvSsif wpfOD;uwpfOD;ukd rowfjzwfoifhaMumif; xif&Sm;
ay:vGifvmygvdrfhr,f? bmvkdYvJqdkawmh rnfolrSs owå0g
wpfa,mufukd owfypf&ef ukd,fykdiftcGifhta&; r&Sdyg?
towfcH&olukd jyef&Sifoefatmif rnfolrSs rvkyfEkdifvkdYygyJ/
towfcH&olukd wkd;wuf aumif;rGefaom tajctae a&muf
atmif rykdYaqmif EkdifvkdYygyJ/
owå0gwdkif;twGuf touf&Sifoefae&wmudku tzkd;wef
qHk;aom "eOpömypönf; ykdifqkdif ae&wmjzpfvkdY owfjzwfol[m
þ&wemudk ckd;,lzsufqD;ypfaeol jzpfygw,f/ toufudk
owfjcif;[m toufukd vk,ufckd;,loGm;jcif;yJ jzpfygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 59
'gaMumifh towfcHol[m aocgeD; olYESvHk;om;xJrSm
rwwfomvkdY t½HI;ay;vkduf&ayr,fh a'gopdwf tmCmwpdwf
0ifNyD; aooGm;&w,f/ oifhukd aemufb0 wpfckckrSm jyefvnf
vufpm;acs owfjzwfzkdY qHk;jzwfoGm;rSmyJ/
vlawG[m rvkdtyfyJ bmhaMumifh &efpyGm;csif&ovJ?
oufoufrJh &efol&SmaeMuw,f? oifh&JU [',ESvHk;om;rSm
owfvkdaom apwem qkd;,kwfaompdwfukd bmhaMumifh wG,fuyf
xm;ygovJ? arwåmpdwf arwåmapwem&Sdol[m olwpfyg;udk
owfvkdY r&bl;? n§Of;vJ rn§Of;qJawmhbl;? oem;vkdY owfw,f
qkdwJh 0g'[m rSm;,Gif; ,kwfrmvSygw,f? owfw,fqkdwm
a'goyJ? bmhaMumifhrsm; oifhESvHk;om;ukd pufqkyfp&m a'go
tzsufcH&ovJ/
owfwJhvlukd vltrsm;u rkef;wD;aMumuf&GHUaeMuw,f?
bmaMumifhvJ?? arwåmpdwf u½kPmpdwf&SdwJholukd wpfavmu
vHk;u cspfcifaeMuw,f? bmaMumifhvJ?? wu,fawmh owfwJhol
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 60
rSeforSs[m tusifhpm&dwå ysufaeol jzpfw,f? tusifhp½kduf
raumif;ol? arwåmpdwfukd acsrIef;ypfol? a'go tmCmwwkdYudk
yGm;apol? ukd,fusdK;&Smorm; twåvGefuJol? 'ku©ukd&Smaeol?
'ku©ay;aeol? avmuBuD;&JU aysmf&Tifcsrf;ajrhrIudk zsufqD;aeolyJ
jzpfw,f/
r[wår*E¨DBuD;\ uG,fvGefcgeD; tqkdtrdefY
ygPmwdygwESifhpyfí txl;owdcsyf&ef wpfckrSm ao'Pf
ay;í owfypfjcif; jzpfygw,f? vnfyif;BudK;uGif;pGyfí
owfjcif;? vSsyfppfukvm;xkdifrSm xkdifapNyD; owfjcif; ponfh
ao'PfwkdYrSm rIcif;ukd t&if;tjrpfupí y,fzsuf&m
ra&mufyg/ uREfkyf&JU pmwrf;i,f ]]rIcif;ESifhao'Pf}} qkdwJh
pmtkyfrSm uREfkyf atmufygtwkdif; a&;om; azmfjycJhzl;w,f/
]]cE¨mukd,fukd owfypfjcif;onf tusdK;r&Sdyg? rodrkdufrJ
pdwfuom tjypfukd usL;vGefí wm0ef&Sdol jzpfw,f?
rodrkdufrJrIomvSsif vlowform; tppftrSef jzpfygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 61
'gaMumifh rodrkdufrJrIudkom owfypf&r,f? MudK;ay;&r,f?
b,fvkdowfjzwf MudK;ay;&rvJ?? vlowform;ukd opöm? ynm?
Ak'¨a'oema[mMum;NyD; rkdufrJrI? rodrIudk y,fowfypfEkdifw,f/}}
]]rodrkdufrJrIudk MudK;ay;owfypfyg}} qkd&mrSm rodrkdufrJrI
onfomvSsif rIcif;jzpfay:apaom taMumif;&if; tppfjzpfwJh
twGuf Ak'¨a'oemt& w&m;cHtppfukd azmfxkwfjyojcif;
jzpfygw,f/ þokdY todynmay;í rodrIudk owfypf&rnfhtpm;
cE¨mukd,fBuD;ukd owfypfaeMuw,f? vufonftppfukdawmh
rnfolurSs rowfMubl;/
r[wår*E¨DBuD;u vli,fwpfpkwkdY olYukd 0kdif;0ef;í owfzkdY
BudK;yrf;MuwJhtcg -
]]tkd vli,fwkdY? bmvkyfMuwmvJ?? oifwkdY[m 'Dtykyfaumif
cE¨mukd,fBuD;ukdom &Mur,f? ighukd oifwkdYowfvkdY r&ygbl?
owfcsifMuvJ owfMuyg}} vkdY ajymMum;zl;ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 62
“O boys! What are you going to do? The only thing you
can deprive me of is this empty carcas. If you like, take it
but you can never take me.”
þenf;twlyJ ao'PfcsrSwfMuolawG[mvJ tzdk;rwefwJh
cE¨mudk,ftavmif;udkom &&SdMuw,f? wu,fawmh pdwfuom
ukodkvf tukodkvf jzpfapí pdwfudk jyKjyif&r,f? rdkufrJawGa0
aewJh pdwfudkom &mZ0wfaumifvdkY ac:qdk&w,f? owfoifh
w,f? BudK;ay;oifhw,f/
&mZ0wfrI usL;vGefoludk todynm b,fvdkay;&rvJ?
w&m;a'oem a[m&r,f? oHa0* &atmif a[m&r,f? tjypfudk
odNyD; aemifa&SmifMuOfatmif a[m&r,f? ynmay;jcif;jzifh ynm
&Edkifw,f? rodrIudk owfypfvdkufw,f? jyóemt&if;udk
ajz&Sif;&r,f? ol trSefomodvQif owfjzwfrI rjyKawmhbl;?
vnfyif;onf w&m;cHr[kwf? usL;vGefolr[kwf? vnf;yif;rSm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 63
BudK;uGif;pGyf owfypfjcif;[m rSm;,Gif;wJh owfrIjzpfw,f?
urÇmBuD;[m apmufxdk;ajymif;jyef jzpfaew,f/
uk|a&m*gonfrsm;
Elema&m*gonf ESpfrsdK;&Sdygw,f? wpfrsdK;rSm cE¨mudk,frSm
Elema&m*g pGJuyfaejcif;jzpfw,f/
aemufwpfrsdK;u pdwfrSm Elema&m*g pGJuyfaejcif;jzpfw,f/
Elema&m*g ukd,frSmpGJuyfaeoludk vlawGu a&SmifMuw,f?
oludk,fwdkifvnf; q&m0efxHoGm;NyD; ukocHavh&Sdw,f? pdwfrSm
Elema&m*g pGJuyfaewJh oluawmh olYa&m*gudk rukobJ
xm;w,f? um,tElxuf pdwftEla&m*gu ydkqdk; ydkaMumufzdkY
aumif;w,f? ydkNyD; tEÅ&m,fvJBuD;aew,f? þudavom
pdwfa&m*gudk tvsiftjref uko&aumif;rSef;odwJh vlu
tvGefenf;yg;w,f/ pdk;&drfylyefpdwfyif r&SdMubl;/ vlaumif;
xifaew,f? pdwfElema&m*gonfqdkwm b,folawGvJ? arm[
t0dZÆm zHk;vTrf;NyD; avmb? a'go? rme? remvdk 0efwdkrI&SdaewJh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 64
vlawG[m pdwfElema&m*gonfawGyJ/ aumif;NyD - tJ'DpdwfElem
a&m*gonfawGu b,favmufrsm;rvJ? vlwpf&mvQif 99
&mcdkifEIef;? wu,fawmh vlawGtm;vHk; ygyJ? 'gayr,fh olwdkYu
vlaumif; xifaeMuw,f/
ig;yg;oDv pdwfxJuyg vHkygap
vltrsm;pk[m umr*kPfcHpm;rI? umrokcrSm aysmfydkuf
ae&wmudk tqdyfaomufae&w,fvdkY rodjrifMu? em;vnf;
rvnfMubl;/ vltoD;oD; 'Gg&ajcmufyg;uae tqdyfudk
,liifaomufpm; aeMuw,f/ rsufpdu ½lyg½Hkaumif;aumif;?
em;u o'´g½Hkaumif;aumif;? ESmacgif;u teHY aumif;aumif;?
vQmu t&omaumif;aumif;? udk,fu tawGYtxd aumif;
aumif;? pdwfu tawG;tac: tBuHtpnf aumif;aumif;?
'gawGudk w&pyf pm;oHk;aeMuw,f? tqdyfrSef; rodMubl;?
aysmfyg;aeMuw,f? tm½Hkaumif;aumif;udk ESpfoufpGJvef;NyD;
aiGaMu;rsm;pGm tukeftuscHNyD; &,lcHpm; aeMuw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 65
Oyrm qdkMuygpdkY? vlwpfa,mufu oifhudk &Sefydeft&uf
cGufvSvSuav;eJY vmay;w,f qdkMuygpdkY/ t&ufu tqif;?
teHY? t&om aumif;aomfvnf; tqdyfygaewmudk rodrjrifwJh
vlrdkuf[m 0rf;omtm;& vSrf;,lNyD; aomufrsdKvdkufrSmyJ?
tqdyfa& 0ifoGm;NyD; olaoqHk;oGm;w,f? tqdyfudk tqdyfrSef;
odol? tay:,HwGif rMunfhbJ txJxdjrifwJholu xdkt&om
&Sdaom &Sefydeft&ufudk jiif;y,fvdkufrSmyJ? 'Dawmh ol touf
ab;rS csrf;om&m &oGm;r,faygh? 'gu vQmt&om cHcsifwJhvl?
rsufpdt&om? em;t&om cHcsifwJhvlawGvJ xdkenf;¤if;yJ/
avmurSm umr*kPf tm½HkwdkYudk aeYpOf aomufrsdKpm;oHk;
aeMuw,f? vlwpf&mvQif 99 a,muf[m &SefydefxJrSm tqdyf
yg0ifaerSef; odvsufESifhudk aomufaeMuw,f? rsufpdu ½lyg½Hk
acsmacsm vSvSuav;udk jrif&aomfvnf; xdk½lyg½Hkudk tqdyf
jzpfaMumif; odol enf;yg;vSygw,f? ½lyg½Hk aumif;aumif;udkom
Munfhcsif jrifcsif &csifaeMuygw,f? vlawG[m tm½Hk ig;yg;udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 66
tqdyfrSef;rod? aeYpOf Nrdefa& &Sufa& pm;oHk;&if;ESifhyJ aoqHk;
oGm;Muw,f? wpfb0ukefMuw,f? 'grqef;ygbl;? ykxkZOfqdkwm
t½l;awGyJ[mudk;/
vGwfvyfa&;yGJBuD; pnfum; crf;em;ygayw,f? pdwfydkif;
qdkif&m vGwfvyfa&;twGuf bmaMumifh rBudK;pm;MuovJ?
bmaMumifh atmifyGJ rusif;yMuovJ/
twGif;atmifjcif;udk atmifjrif&r,f? rsufpd? em;? ESm? vQm
paom 'Gg&ajcmufyg;? ½lyg½Hk? o'´g½Hk? *E¨m½Hk? &om½Hk ponfwdkY&JU
aus;uRefjzpfae&wm 0rf;enf;aMuuGJzG,f&m jzpfw,f? 'Gg&
ajcmufyg;rSm wPSm? rme? 'd|d enf;atmif aysmufuif;atmif
jyKvkyfrS twGif;vGwfvyfa&; &&SdNyD; twGif;atmifjcif;udkvnf;
&&SdrSmyg/ jrwfpGmbk&m;&Sif[m pdwfvGwfvyfa&; &ovdk
owdy|mef tm;xkwfolwdkif; pdwfvGwfvyfa&; &Edkifygw,f?
jrwfpGmbk&m;udk tm½Hkajcmufyg;u aus;uRefjyK vkyfapcdkif;vdkY
r&awmhbl;? wu,fcdkifNrJaom pdwfvGwfvyfa&;udk &oGm;NyD?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 67
rnfonfhtm½Hk rnfol\ vTrf;rdk;rIudkrQ rcH&awmhbl;?
twGif;&eftaESmiftzGJYu vGwfvyfaeolrSomvQif tjyif&ef
taESmiftzGJUu vGwfvyfaerSm jzpfygw,f/
ydk;rTm;ygaoma&udk aocsmpGmppfNyD; aomufEdkifygvsuf
ppfNyD; raomufvQif 'g ygPmwdygw yJ/
olwpfyg;touf? owå0gtoufudk u,fEdkifygvsuf
ru,fol rulnDol[m ygPmwdygw odu©myk'fudk usL;vGef&m
a&mufygw,f/
Oyrm a&epfaeoludkjrifvQif rdrdu a&ul;wwfolvJ
jzpfr,fqdk&if 0ifa&muf u,fq,f &r,f? ru,fq,f&if
ygPmwdygwuHudk usL;vGef&ma&mufw,f/ bmaMumifhvJ
qdkawmh vlrSef&if arwåmw&m;? udk,fcsif;pmpdwf &Sd&r,f/
arwåmpdwf&SdvQif u,fEdkifaom tajctae&SdvQif u,f& rnfom
jzpfw,f/ ru,fol twåorm;bJ? udk,fusdK;&Smol udk,fusdK;
udkomMunfhí tvGefrdkufrJol jzpfw,f? olwpfyg; 'ku©
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 68
a&mufvQif &yfNyD; Munfhraeoifhbl;? wwfEdkifoavmuf
0ifa&muf ulnD&r,f? rdrdudk,fudk cspfcif,k,ovdk olwpfyg;
udkvnf; cspfcif ,k,&r,f? ulnDapmifha&Smuf &r,f/
jrwfpGmbk&m;u -
“owå0gtm;vHk;udk nDtpfudk armifESr rdbaqGrsdK;vdk cH,l
odjrif oabmxm;Muavmh” vdkY rSmMum;awmfrlcJhw,f/ arwå
okwfawmfwGifvnf; -
rmwm ,xm ed,H ykwå} rm,kom {uykwå} rEk&au©/
{0rÜd oAÁblawok? rmeoH bm0a, ty&drmPH/
"Just as a mother at the risk of her own life would
protect her son, even so let one cultivate a boundless heart
towards all beings!"
“owå0gtm;vHk;udk odonfjzpfap rodonfjzpfap? rdcifu
wpfOD;wnf;aomom;udk touf ay;NyD; csifcifapmifha&Smuf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 69
ulnDovdk qufqHulnDrI jyK&r,f/ owå0g tm;vHk;tay:
tuefYtowf r&Sdaom arwåmpdwfxm;&r,f? yGm;rsm;&r,f” vdkY
rdefYrSmxm;ygw,f/
udk,fusdK;&Smpdwf r&SdrS
rSefygw,f? toufowfrI a&SmifMunf&ovdk owå0g
wdkYudkvnf; ulnDrI jyKvkyf&ygOD;r,f? arwåmapwempdwf xm;&Sd
ol[m owå0gwdkif;udk tusdK;jyKovdk edAÁmefw&m;udkvnf; odjrif
&&SdEdkif ygw,f? todynmÓPf? opömav;yg;ÓPfudk xdyg;
[efYwm; aESmifh,SufrIonfvnf; ygPmwdygw wpfrsdK;yif
jzpfygw,f/
xdkYaMumifh ouúm,'d|d? twå'd|dudk t&ifqHk; y,fowfay;rS
opömav;yg;ÓPf yGifhvif;&Sifoef aer,f/ oDvw&m;? 'ge
w&m; ponf usifhoHk; aqmufwnfMu&mwGif ]ig} ]ighukodkvf}
]ig&&SdrI} [laom ouúm,'d|dpdwf a&SUoGm;OD;aqmif rjyK&ef
owdjyKoifhygw,f? ]ig} &Sdw,f? ]igh0dÓOfaumif} ]ig\ ydkifqdkifrI}
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 70
ponfh cH,lcsuftjrifwdkYrSm ouúm,'d|dyifjzpfí r*¾ifusifhpOfrSm
rygoifhbl;? ]ig} ]ighOpöm} [laom 'd|dt,lonf arm[ t0dZÆm
OD;pD;aejcif; jzpfaeygw,f/
xdkYaMumifh ig&vdkrI igydkifqdkifvdkrI ig\twåtwGuf[laom
]udk,fusdK;&Smpdwf} uif;uif;&Sif;&Sif; ypfy,fxm;NyD; ig;yg;oDvudk
aqmufwnfMu&ygr,f? olrsm;tusdK;udkvnf; aqmif&Gufay;Mu
&r,f? odkYrSom wdusjynfh0aom oDvudk &&SdEdkifw,f/
ig;yg;oDvudk udk,f? EIwf? pdwf oHk;yg;pvHk;rSmyif
apmifha&Smuf xdef;odrf;&r,f? pdwfeJYvnf; owfcsifpdwf
ay:aewwf&m ]'Dvlu igh&efolyJ? igh&efol jrefjrefaoygap} vdkY
tBuHrsm; jzpfay:aevQif owfvdkaom apwem jzpfay:
aeygawmhw,f? ygPmwdygwuHudk pdwfESifhvGefusL;
csdK;azgufjcif; jzpfoGm;awmhw,f? ig;yg;oDvudk pdwfupNyD;
csdK;azmufEdkifí pdwfapwemaumif; xm;&r,f? pdwfudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 71
xdef;ausmif;&r,f? pdwfESifhig;yg;oDv xdef;csKyfjcif;udk pwif
jyKvkyfoifhygw,f/
2/ 'kwd,odu©myk'frSm olray;aomOpöm,ljcif;
(2) t'dEém'gem a0&rPdodu©my'H orm'd,mrd/
"Abstinence from taking what is not given to one"
axmifrusaom olcdk;BuD;rsm;
]]olwpfyg; ray;aom Opömudk rcdk;,lyg}} [k t"d|mefESifh
aqmufwnf&r,f? ]]ray;aom ypönf;Opömudk r,l}} [laom
pum;udk Ak'¨bmomrSmoHk;pGJavh&Sdw,f? ]cdk;onf}[k toHk;tpGJ
enf;ygw,f? ydkif&Sifu ypönf;Opömudk uREkfyfwdkYvufxJodkY
ay;tyfrSom ay;rIt&m ajrmufw,f? ray;vQif ay;rI
t&mra&mufí ]ray;wm r,l} [laom a0g[m&u ydkí
rSefuefygw,f? ray;wm,lvQif þodu©myk'fudk usL;vGef&m
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 72
a&mufygw,f? udk,fxdvufa&muf ay;rSomvQif ,loifh?
r,loifh ,HkrSm;oHo, uif;&Sif;w,f/
tjcm; t'dEém'geudpörSm tav;pOf;vJ awmif;pOf;vJ
csdefwG,f a&mif;cs&mü r½dk;om;jcif;? csdefpOf;vJ? aygufaps;
EIef;xuf aps;EIef; ydk,ljcif;? vkyftm;vc avQmhay;jcif;?
ypönf;wefzdk;udk tydktrdk csJUum;ajymqdkí awmif;jcif;? EdkYudk
a&a&mouJhodkY ypönf;udk a&maESmjcif; ponfwdkY yg0ifMuygw,f?
vk,ufwdkufcdkuf twif;,ljcif;rSm txufygudpöwdkY\ BuD;xGm;
rIyif jzpfygw,f/
vlwpfa,muf[m aygifrkefYwpfvHk;udk cdk;,lvQif zrf;í
axmifcsypfw,f? vlwpfa,mufu wdkif;jynf wpfjynfvHk;udk
twif;wdkufcdkuf odrf;,lvQif ]tifyg,m&SifBuD;? urÇmhtkyfpdk;
olBuD;} ponfjzifh csD;usL;Muygw,f? ykxkZOfwdkYonf ½l;rdkuf
aeMuygw,f/ uav;rsm;iwfaeí cdk;oludkom olcdk;[kac:NyD;
olrsm;wdkif;jynfodrf;,loludk tifyg,mocif bGJYxl;ay;Mu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 73
ygw,f? enf;enf;cdk;oludk tjypf'Pf csrSwfNyD; trsm;BuD;cdk;oludk
*kPfjyKcsD;usL;Muygw,f? ausmufwdkif armfuGef;xdk;NyD; ordkif;rSm
]urÇmausmfyk*¾dKvfBuD;}[k rSwfwrf;wifMuygw,f/
olrsm;wdkif;jynfudk twif;odrf;ydkufolrSm olcdk;tBuD;qHk;
jzpfw,fvdkY rjrifMubl;? ]r[m} [laom bGJUudkyif ay;tyf
Muw,f? Oyrm - ]r[mtvufZE´m;bk&ifBuD;? r[mqDqm
bk&ifBuD;? r[meydkvD,Hbk&ifBuD;} [k ordkif;pmtkyfrsm;uyif
csD;usL;cJhMuygw,f? olwdkYonf axmifrusonfh tjyif ]r[m}
[laom bGJUxl;udkyif &&SdMuw,f? olcdk;BuD;rsm;twGuf axmifu
ao;i,f vGef;vSaomaMumifhvm; rqdkEdkifbl;/ vlrdkufwdkYomvQif
,if;yk*¾dKvfwdkYudk csD;usL;wwfMuygw,f? olwdkYvlESifh olwdkY
avmurSmawmh [kwfaeMuwmygyJ/
3/ wwd,odu©myk'frSm olYtdrf&mjypfrSm;jcif;
(3) umarokrdpämpm&m a0&rPdodu©my'H orm'd,mrd/
'Abstinence from adultery'
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 74
umr*kPfudpö arSmufrSm;usL;vGefjcif;udk a&SmifMuOf&rnf
qdkonfrSm tjcm;om;r,m; om;ysdK orD;ysdKudk rzsufqD;yg?
tjcm; vifa,musfm;ESifh rqufqHyg? a&SmifMuOfygrnf [k qdkvdk
ygw,f? rdrdudk,fwdkif todÓPfjzifh qE´tavsmuf a&SmifMuOf
&jcif;om jzpfw,f? xm0& bk&m;ocif\ trdefYawmf tmPm
xm;csufrsm; r[kwfyg? ]uREfkyf þodu©myk'fudk cH,laqmufwnf
ygrnf} [laom pum;u av;eufí rsm;pGm t"dyÜg,f&Sdygw,f?
wefcdk;&Sif\ trdefYtmPmt& oDvudk vdkufem&jcif; r[kwfyg?
trdefYawmfrsm;udk Ak'¨bmomrSm rawGYU&yg/
uREfkyfwdkYtm; vlBuD;vdkqufqHaom Ak'¨
Ak'¨bmomrSwpfyg; tjcm;bmomwdkYonf zefqif;&Sif
wefcdk;&Sifu ]bmrvkyfeJY? bmudkvkyf} [lí trdefYay;Muw,f?
Ak'¨bmomuawmh trdefYawmfrsm; jy|mef;xm;í wpfOD;
wpfa,mufu 'kwfBuD;jyNyD; 'gudk rvkyfeJY[lí trdefYay;aom
bmomr[kwfyg? Ak'¨u vlom;tm;vHk;udk todÓPf &Sdolrsm;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 75
uJhodkY qufqHí w&m;a'oemudk a[mMum;ygw,f? uREfkyfwdkYudk
tawG;tac:&Sdol? qifjcifwHkw&m; vufudkifxm;ol tjzpf
oabmxm;NyD; vrf;rSefudk jy½Hkom jzpfw,f? twif;tusyf
'gudkrvkyf& [lí todÓPfr&Sdaom uav;wpfa,muftm;
trdefYay;jcif;rsdK; r&Sdyg? rdrd todÓPf t& rdrda&SmifMuOf&rSm
jzpfygw,f/
rSefygw,f? uREfkyfwdkYonf todtvdr®m ynmÓPf
wdk;wwfvmonfESifhtrQ oDvudk ydkrdk xdef;ausmif; vmMur,f?
ynmÓPf&Sdolom oDvapmifhEdkifw,f? oDvudk twif;tusyf
trdefYt& apmifhMu&rnfvdkY ra[mcJhyg? jrwfpGmbk&m;onf
r[mu½kPm r[mynmESifh jynfhpHkawmfrl&m ]oifwdkYonf ynm
ÓPf&SdvQif? odkYr[kwf qif;&J'ku©rS vGwfajrmufvdkvQif ig;yg;
oDvudk apmifhxdef;oifhonf} [lí tBuHjyK vrf;nTefrIudk
omvQif a[mjyygw,f? 'ku©rSvGwfvdkvQif ig;yg;oDvudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 76
apmifhxdef;oifhonf [kom jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmf
rlygw,f/
oifwdkYonf 'ku©udk ESpfoufwG,fwm cH,laevdkMu
ao;vQif oifwdkYpdwfBudKuft& jyKvkyfEdkif Muygw,f? oifwdkY\
todÓPf cH,lcsuft&om qdkif&mudpöudk oifwdkYjyKvkyfMu&r,f?
xdkYaMumifh jrwfpGmbk&m;u owå0gtm;vHk;udk vlBuD;vdk
oabmxm;NyD; qufqHw,f? uav;vdk oabm rxm;bl;/
uREfkyfwdkY bmudkvkyf&rnf qdkwm twif;tusyf rcdkif;yg/
uREfkyfonf tjcm;bmomBuD;rsm;udk a0zefESdyfcs ajymaejcif;
r[kwfyg? uJh&JU ½Iwfcsaejcif; r[kwfyg? tjypfwifaejcif;vJ
r[kwfyg? urÇmhbmomBuD;rsm;ESifh Ak'¨bmom jcm;em;csufudk
EdIif;,SOfjyojcif;om jzpfygw,f? bmomcsif; EdIif;,SOf csdefq
Munfh&efrSm vlBuD;ESifh vlykuav;rsm;udk pDwef;,SOfxm;NyD;
Munfh½IavhvmrS uGm[csufudk odjrif em;vnfEdkifovdk ygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 77
uREfkyfwdkYonf tjcm; bmom0ifrsm;udk Ak'¨bmomxJ
ul;ajymif; 0ifa&mufvm&efvnf; r&nf&G,fyg? vlom;tm;vHk;udk
b0opöm trSefudkom a[mjy&Sif;vif; ay;aejcif; jzpfygw,f?
trSefopöm obm0opömudkom wifjy a[mMum;aeygw,f?
'Dw&m;a'oem a[mMum;rI NyD;qHk;vQif uREfkyfwdkY wm0ef
0wå&m;vnf; NyD;qHk;oGm;ygNyD? 'Dw&m;a'oemudk vufcHonf
jzpfap? vufrcHonf jzpfap uREfkyftzdkY bmrQxl;jcm;cHpm;rI
r&Sdyg? uREfkyf\wm0ef ausoGm;NyDav/
wwd,odu©myk'fudk qufMuOD;pdkY? tdrfaxmifonfwdkY[m
rdrdZeD;r,m;? rdrdvifom;jzifhomvQif a&mifh&JpGm aexdkif
&ygw,f/ wPSm&m*\ tvdkaemufodkY rvdkufoifhyg? tjcm;
trsdK;orD;udk &m*pdwfESifh MunfhvdkufvQifyif umarokrdpämpm&uH
usL;vGef&ef tpysdK;rdjcif; jzpfygw,f? pdwfrSpí tjypf'Pf
a&mufaeonfudk owdxm;oifhygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 78
tdrfaxmifom;arG;rIESifh obm0ywf0ef;usif
vltrsm;pku &[ef;jyKolrsm;? oDv&Sif0wfolrsm;? &aoh
olawmfpifvkyfí awmxGuf w&m;usifh olrsm;udk wpfrsdK;jrifavh
&SdMuw,f? trSefpifppfu a,mufsm;? rdef;r toD;oD; awmrSm
w&m; usifhoHk;MuvQif urÇmavmuBuD;[m wu,fhokcbHkBuD;
jzpfaeygvdrfhr,f? awmxJrSm w&m;usifhol aygrsm;vmvQif
tm[m& udpöenf;yg;vmí v,f,majr wdk;csJYaep&m rvdkyg?
opfyif awmawmif awGudk ckwfvSJypfp&m rvdkyg? xdktcg
pdrf;vef;pdkjynf aeaom opfawmBuD;rsm; wnf&SdaeaomaMumifh
&moDOwkrQwí rdk;av0ovnf; rSefuefvmygvdrfhr,f/
vlOD;a&rsm;jcif;? tpmtm[m&udpö vdktyfcsuf wdk;yGm;
jcif;aMumifh opfyifopfawmrsm;udk ckwfvSJypfaeMu&m &moDOwk
azmufjyefvmygw,f? opfyifrsm;udk zsufqD; ckwfvSJypfaejcif;rSm
uREfkyfwdkY tm;vHk; udk,fh'ku© udk,f&Smovdk xdcdkuf epfemap
ygw,f? opfawmBuD;rsm; uG,fyí oJuEÅm& jzpfvmrSmudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 79
pdk;&drf&w,f? opfyifqdkwm aus;Zl;&Sifygvm;[k cH,lí apmifh
a&Smufoifhygw,f/
,cktcg urÇmhvlOD;a&onf aMumufcref;vdvd wdk;yGm;
ae&m aezdkYae&m pm;zdkYtpm usyfwnf; vmMuw,f/ opfawm
rsm;xJwGifyif tdk;tdrfNrdKU&Gm wnfaeMuygw,f? obm0
ywf0ef;usif jyKef;wD;rI trsdK;rsdK;? npfnrf;rI trsdK;rsdK;vnf;
wdk;yGm;aeawmhw,f? tu,fí wwfodem;vnfol tawmf
rsm;rsm;u a&mifh&JrI NcdK;NcHrI avhusifhaeMuvQif jzpfap?
awmxJrSm w&m;usifhaeMuvQif jzpfap? urÇmh vlOD;a&
aygufuGJrIudk xdef;csKyfEdkifygw,f? urÇmt&yf&yfü opfawmrsm;
jyefvnfxGef;um;a&;udk vkyfudkifvQif opfawm&Sdaom
urÇmBuD;[k qufvufwnf&SdNyD; vlOD;a&vnf; tcsdK;usus
rQrQww &Sdayvdrfhr,f/
oifwdkYu opfyifckwfvSJypfaejcif;jzifh uREkfyfwdkYuJhodkY
awmxJrSm {upm&D usifhoHk;ol? "kwifw&m; avhusifh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 80
olwdkYtwGuf opfyifrsm;udk r&&Sdatmif? w&m;"r®Nidrf;at;rI okc
r&Edkif atmifyif jzpfvmygw,f? ½ku©rl"kwif aqmufwnf&efyif
cJ,Of;vmygw,f? "kwifaqmif &[ef;rsm;? &aoh olawmf
aumif;rsm; w&m;tm;xkwf&efvnf; opfawmrsm;udk umuG,f
apmifha&Smufay;oifh ygw,f/
uREkfyfwdkY £Ed́,EdkifiHrSm a&muf&SdaepOf ywåemNrdKU
blwm½HkrSm £E´d,trsdK;om; 'umwpfa,muf bkef;BuD;tem;
vmNyD; ]]toif&[ef; [m jA[®p&d,odu©myk'fudk apmifhxdef;
aevdkY xm0& bk&m;ocif zefqif;&SifBuD;u pdwfqdk;aevdrfhr,f}}
vdkY vmajymygw,f/
uREkfyfu ]bmaMumifhvJ} vdkY jyefar;awmh olu ]]jA[®p&d,
odu©myk'f xdef;ausmif;ol[m toufray:xGef;atmif [efYxm;
aew,f}} vdkY ajzw,f/ uREkfyfu ]]rif;&JUbk&m;[m awmfawmf
xl;qef;wJh bk&m;yJ}} vdkY jyefajymvdkufw,f/ olu -
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 81
]]zefqif;&Sifbk&m;u urÇmeJY owå0gwdkYudk zefqif;
ay;w,f? t&Sifbk&m;u owå0gr&Sdatmif aexdkifw,f/ om;
orD; r&bl;/ zefqif;&Sifu arG;zGm;jcif;udk tvdk&Sdw,f}} vdkY
ajzMum;ygw,f/ uREkfyfu -
]]olu urÇmeJY owå0gudk zefqif;w,fqdkawmh arG;zGm;zdkY
udpö[mvJ olUwm0efyJ? igu wm0efr,lEdkifbl;/ olzefqif;
wmudk qufvufzefqif;aygh/ arG;zGm;rIawG &yfpJoGm;&ifvJ
ighwm0ef r[kwfbl;/ igzefqif;wJh urÇmeJY owå0gawGrS
r[kwfbJ? ighrSm tjypfr&Sdbl;/ igu zefwD;ay;zdkY? qufvuf
aygufzGm;ay;zdkYvJ rvdktyfbl;}} vdkY jyefajzvdkuf&w,f/
urÇmhzefqif;&Sifudk owfypf&r,f
]]&aohawG? jA[®pm&DawG? &[ef;awG[m tjA[®p&d,
odu©myk'fudk xdef;odrf;Muw,f/ jA[®pm&Dyk*d¾KvfawGyJ/ 'Dvdk
raygufzGm;wJh yk*d¾KvfawGudk &Sdcdk;aeMuNyD;? ylaZmfaeMuNyD;?
aygufzGm;apwJh yk*d¾KvfawGudkawmh &Sdrcdk;Muwm bmaMumifhvJvdkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 82
pOf;pm;qifjcifoifhw,f}} vdkY 'D£Ed́,EdkifiHom; zefqif;&Sif
,HkMunfolu bmrQjyefrajymyJ xGufcGmoGm;awmhw,f/
- &m* avmbu aygufzGm;zefqif;w,f/
- a'gou zsufqD;w,f/
- arm[u aygufzGm; zsufqD;rI ESpfrsdK;jyKw,f/
- oDvu raygufzGm;apyg/
- arwåmonf rysufpD;apyg/
- ynmonf rQrQww ynmodjzpfay:apí raygufzGm;?
rysufpD;apyg/
wu,fppfrSefaom olawmfpif[m rzsufqD;yg/ &m*
avmbudk umr*kPfudpöudk jiif;y,fí aygufzGm;rI r&Sdyg/ Ak'¨\
tbd"r®ma'oemt& oifwdkYtoD;oD; wpfpuúefYtwGif;rSm
uvmyfaygif; toacFs aygufzGm;ay;aeMuw,f/ &m*avmbudk
y,fzsufvdkufvQif oif\ b0oHo&murÇmvnf; csKyfNidrf;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 83
oGm;r,f/ xdkYaMumifh b0[lonf a&t,OfuJhodkY pD;qif;aerI
oabmyif jzpfw,f/ b0[lonf vIyf&Sm;a&GUvsm;ae&m
wnfNidrf &yfwefYaerIr&Sd/ urÇmBuD;ESifh owå0gwdkYudk umvXme
t& yk*d¾Kvfwpfa,mufu ajcmuf&ufESifh zefqif;vdkufjcif;
r[kwfbl;/ puúefY\ wpf0uf tcsdefrSmyif ½kyfemrfuvmyfaygif;
toacFs tBudrfBudrf jzpfay:aew,f/ 'g ed,mrw&m;yif
jzpfygw,f/ tpvJr&Sdbl;/ tqHk;vJr&Sdbl;/ ½kyfemrfuvmyfrpJ
jzpfysufrIBuD; tNyD;owfcsKyfNidrf;&ef wpfckwnf;aom
enf;vrf;uawmh taMumif;&if;tn§mudk zsufqD;ypf&r,f/
arG;zGm;ay:aygufrI\ taMumif; &if;[m b,folvJ? arm[
t0dZÆmyJ/ urÇmESifhvlom;udk tpwpfckuae zefqif;vdkufjcif;
r[kwfygbl;/ vufonfw&m;cH[m arm[yJ/ t0dZÆmarm[
ukefqHk;vQif arG;zGm; ay:aygufaerIvnf; ukefqHk;oGm;rSmyJ/
&yfpJoGm;rSmyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 84
t0dZÆmcsKyfvQif arG;zGm;ay:aygufrI ZmwdcsKyfr,f/
t0dZÆmaMumifh wPSm&m*? wPSmaMumifh pGJvrf;rIOyg'gef jzpfvm
NyD;? arG;zGm;rI qufumqufum jzpfaew,f/ ]b0ypö,m Zmwd}
qdkwJh y#dpöorkyÜm'f w&m;t& b0ay:vmí Zmwd ay:vmum
tdkemao'ku© jzpfay:aeMu&w,f/ 'ku© a'greó Oyg,mo
qif;&Jpuf0ef; jzpfay:vm&w,f/ t0dZÆmESifh wPSmudk
y,fowfvdkufvQif b0oHo&m tpOfBuD; csKyfNidrf;oGm;NyD/
y#doaE¨ tdkemao'ku©vJ &yfpJoGm;NyD/ 'ghaMumifh t0dZÆmESifh
wPSmuom avmuBuD;udk zefqif;aejcif; jzpfaMumif;
aMumif;usdK;qDavsmfpGm Ak'¨a'oemu twdtus jyxm;w,f/
tckajymaewJh oDvu tJ'D t0dZÆmESifhwPSmudk owfay;
aew,f/ t0dZÆmESifhwPSm avmb ork',[m raumif;aom
t&m tm;vHk;udk zef;qif;aew,f/ aumif;wmudk rzefqif;
Edkifbl;/ oDvw&m;u raumif;wmrSeforQ okwfoif&Sif;vif;
ay;NyD; aumif;wmrSeforQudk rzsufqD;bl;/ &m*avmb wPSm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 85
ork',uomvQif þurÇmBuD;udk 'ku©a&mufatmif ydkYaqmifae
wmyJ/ urÇmavmurSm tESpfom&uif;rJhwJh jzpfpOfBuD; jzpfw,f/
,if;odkY trSefodrI 0dZÆmÓPfuomvQif arm[udk csdK;ESdrf
y,fowfNyD;? rajymif;vJaom opömw&m;udk odjrif qdkufa&muf
Edkifw,f/
twkESifhtppf vJvS,fjcif;
oifonf urÇmavmu b0udkcspfjrwfEdk;aevQif oifonf
edAÁmefw&m;udk rkef;wD;aeol jzpfw,f/ oifonf edAÁmefw&m;udk
jrwfEdk;wwfvQif urÇmavmuudk rkef;wD;wwfol jzpfNyD/
ESpfckpvHk;udk wpfNydKifeuf rrkef;Edkifbl;/ urÇmavmuudk
vdkcsifaevQif edAÁmefw&m;udk pGefYcGm&r,f/ edAÁmefw&m;udk
vdkcsifaevQif wu,fhtppftrSef r[kwfwJh urÇmavmuudk
pGefYcGm&r,f/ pGefYvTwfpGefYpm;rI jyK&mwGif ½dk;½dk;Oygoum
vlom;xuf &[ef;uydkí pGefYvTwfrI jyKEdkifw,f/ &[ef;u
pGefYvTwfaomt&mrSm tESpfom&r&Sdaom umr*kPfavmuBuD;udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 86
pGefYvTwfw,f/ wu,f r[kwfaom urÇmudk pGefYvTwfí
wu,f[kwfrSefaom b0opöm w&m;jrwfBuD;udk &&Sdw,f/
twkESifhtppfudk vJvS,fvdkufjcif; jzpfw,f/
omrefvlom;u umr*kPfavmuurÇmudk tESpfom&
&Sdonf xifrSwfí b0opömw&m; edAÁmefw&m;udk pGefYypf cGmae
Muw,f/ tESpfom&&Sdwmudk pGefYvTwfí tESpfom&r&Sdwmudk
&,laeMuw,f/ tppfudk twkESifh vJvS,f,laeMuw,f/
odkYaomf &[ef;u tESpfom&r&Sdwmudk pGefYypfaomaMumifh
ayghyg;w,f/ twkudkpGefYypfí tenf;i,fom pGefYypf½HkESifh tppf
udk &ygw,f/ vltrsm;um; edAÁmef r*¾ifopömw&m;udk pGefYypfí
BuD;av;aom pGefYypfrIjzpfNyD; wm0efBuD;ygw,f/ aumif;wmudk
pGefYypfaomaMumifhvnf; 0efxkyfBuD;udk xrf;ae&w,f/
4/ pwkw¬odu©myk'fum; rkom;ajymjcif;
(4) rkom0g'g a0&rPdodu©my'H rom'd,mrd/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 87
"Abstinence from telling lies"
r[kwfrrSef vdrfvnfajymqdkjcif;rS a&SmifMuOfygrnf [k rdrd
ynmtodt& cH,laqmufwnf &w,f/ rkom0g't& vdrfvnf
ajymjcif;? ukef;wdkufpum; ajymjcif;? Murf;wrf;aompum;
ajymjcif;? tusdK;r&Sd odrfzsif;aompum; ajymjcif;[lí av;yg;udk
owdxm;í a&SmifMuOf&r,f/ twif;tzsif; ajymqdkrIudk txl;
a&SmifMuOfoifhw,f/
tb,faMumifhqdkaomf 'Gg&ajcmufyg;rSm tm½Hkajcmufyg;
aMumifh avmb? a'go? arm[rD;rsm; avmifuRrf;ae&m twif;
tzsif; ajymaep&mtaMumif; r&SdaomaMumifhyif jzpfygw,f/
avmuBuD; rD;avmifaewm odae&r,f/ rD;avmifaeaom tdrfxJ
rSm twif;tzsif; ajymaep&m rvdktyfawmhyg/ odrfzsif;aom
pum;aMumifh vlom;wdkY 'ku©a&mufae&m wdwfwdwfqdwfqdwf
aerIudk avhusifh&r,f/ &[ef;[m qdwfNidrfrIudk ydkifqdkifw,f/
[',twGif;u qdwfNidrfrIudk awGYjrifcHpm;Edkifw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 88
oifwdkY aeYpOf pdwft[m&rsm; pm;oHk;Muyg/ pdwft[m&
"mwf raysmhnHh&bl;/ emrft[m&udk bmaMumifh rpm;MuovJ/
½dk;½dk;xrif;[if; wpfeyfrpm;&vQif wpmpm awmif;qdkaeMu
aomfvnf; pdwfrSefuefajzmifhrwfapaom pdwft[m&udkrl
awmif;qdkrI r&SdMu/ pdwftwGuf emrft[m& auR;&r,f/
urÇmolurÇmom; tm;vHk;vdkvdkyif emrft[m& csdKUwJhaeMuw,f/
pdwf"mwfajzmifhrwf ,Ofaus;rItpm vdktyfaeMuw,f/
emrft[m& pm;aomufrS urÇmhNidrf;csrf;a&; &&Sdayvdrfhr,f/
vlom;tcsif;csif; qufqHa&; ajyvnfNyD; vlrIjyóemrsm;
avsmhyg;vmvdrfhr,f/
emrft[m&qdkwm bmvJ? ig;yg;oDvw&m;udk apmifhxdef;
vdkufemaerIyif jzpfygw,f/ uREfkyfwdkY udk,fum, usef;rm
oefpGrf;&ef xrif;[if; aumif;aumif;oefYoefYudk &SmazGcsufjyKwf
pm;aomufaeMu&ovdk? pdwf"mwf ,Ofaus;ajzmifhrwf&ef emrf
t[m&oefYoefYudk auR;arG; pm;aomuf&w,f/ pdwf"mwf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 89
,Ofaus;í todrSefuefNyD; tusifhpm&dwå aumif;apaom tawGU
tBuHKrsm;? a[majymcsufrsm;? pmtkyfrsm;udk &,l oHk;aqmif
oifhw,f/
xdkYaMumifh umr&m*EId;qGaom pmtkyfrsm;? ½kyfjrif
oHMum;rsm;? ajympum;rsm;udk a&SmifMuOf&r,f/ owfrI? cdk;rI?
&ufpufrIudk tom;ay;azmfjyaom ½kyf&Sif? ½kyfjrifoHMum;rsm;udk
rMunhfoifhbl;/ ,kwfnHhaompmudk zwfvQif vl[m ,kwfnHh
oGm;vdrfhr,f/ xdkYaMumifh bmoma&; usrf;pmrsm;? pm&dwå
aumif;apaompmrsm;? pdwfxm;Munfvifí rGefjrwfapaom
pmrsm;udk a&G;cs,fNyD; zwf½Ioifhw,f/
rSefygw,f/ w&m;pmay? ,Ofaus;rIpmayomvQif taumif;
qHk; pmay jzpfygw,f/ þpmayt& raem[', npfnL;
,kwfnHhrI tnpftaMu;wdkYudk aq;aMumay;&r,f/ pdwfudk
jyKjyif&mü aumif;aom pmaypmtkyfonf xda&mufvSygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 90
tnpftaMu;rsm;udk qyfjymESifh wdkufyGwf aq;aMumovdkyif
jzpfw,f/
5/ yOörajrmuf odu©myk'frSm t&ufaopmaomufoHk;jcif;
(5) ok&mar&, yZÆyrm'|mem a0&rPdodu©my'H
orm'd,mrd
"Abstinence from any state of indolence arising from
(the use of) intoxicants."
ao&nft&uf bdef;bif;uapmf rl;,pfaq;0g; wdkYudk
a&SmifMuOfrI udpöyif jzpfw,f? rl;,pfarhavsmhaMumif;qdk&mü
&m*wPSmrSm rl;,pfjcif;? aoG;om;OD;aESmuf xHkxdkif; awGa0
rl;,pfjcif;? aumif;rIrSeforQudk arhavsmhrl;,pfjcif;udk qdkvdk
ygw,f/ todÓPfynmESifh qefYusif aeí a&SmifMuOf&r,f/
raeYu a[majymcsufwGif uREkfyfu t&ufaopm
a&SmifMuOfrI 0d&wDoDvBuD;onf ynwfawmf q,fyg;rSm
ryg0ifvdkY ynwfawmf ,HkMunfolwdkYu t&ufaomufaMumif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 91
&Sif;jycJhygw,f/ rnfodkYyif jzpfap? vlwdkif; vlwdkif; t&ufaopm
aomufpm;rI? bdef;? aq;ajcmuf? bdef;jzLoHk;pGJrIrS a&SmifMuOf
oifhvSygw,f/ todÓPfudk zsufqD;ypfaomaMumifh obm0
w&m;t& a&SmifMuOf&r,f/
t&ufaomufol[m usefaom oDvav;yg;udkvnf;
tvG,fwul csdK;azmufEdkifw,f/ t&ufrl;aeol[m owf&ef?
cdk;&ef? umrusL;vGef&ef? vdrfvnfajym&ef 0efrv;awmhbl;/
t&ufudk xyfwvJvJ aomufaeu ,pfrl;awGa0NyD; arm[
zdpD;vmr,f/ &SufaMumufr&Sd? owdvufvGwfNyD; rl;vQif
½l;awmhrSmyJ/
Ak'¨bmom[m tcsKyftm;jzifh tvGefjynhfpHkwJh pdwfcsKyfwnf;
apmifha&SmufrI vrf;pOfjzpfw,f/ jrwfpGmbk&m; oifjya[mMum;
csuft& pdwfonfom t&m&mudk OD;aqmifaeojzifh pdwfudk
xdxdrdrd uRrf;usifEdkifeif;atmif jyKjyifapmifha&Smufay;&r,f/
pdwfudk toHk;0ifap&r,fvdkY qdkvdkygw,f/ bmaMumifhvJqdkawmh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 92
pifMu,f ajzmifhrwf wnfNidrfaom pdwfonfomvQif opöm
av;yg; obm0 trSefw&m;udk odjrif em;vnf Edkifaom
aMumifhyif jzpfw,f/ þÓPfomvQif t0dZÆmy,fNyD; edAÁmef
w&m;udk jrifawGYEdkifw,f/ orm"dtvif;a&mif &ygw,f/
'ghaMumifh t&ufaopm rl;,pfaq;0g; aomufoHk;rIonf
rnfrQ rdkufrJqdk;oGrf;yHkudk tuJcwf odjrifxm;oifhMuw,f/
todÓPfa&m orm"dudkyg zsufqD;aeaom t&ufudk
raomufyg [lí ig;yg;oDvrSm xnfhoGif;NyD; cH,laqmufwnf
&r,f/ ao&nfao&uf a&SmifMuOfrSom todÓPf
yGifhvif;w,f/
þum; Ak'¨bmomrSm xl;jcm;aom 0daoo
tusdK;rsm;pGm&Sdonfh a&SmifMuOfrIBuD; ig;yg;yif jzpfygw,f/
q,fyg; r[kwfbl;/ vlaumif;vlawmfjzpfzdkY þig;yg;oDv
vHkNcHKatmif apmifhxdef;rIjzifhyif vHkavmufygw,f/ uREkfyfwdkY\
opömw&m; odjrifem;vnfrIt& jcifaumif? ,ifaumifESifh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 93
tvGefao;i,fwJh ydk;rTm;udkyif rowfawmhyg/ todÓPf
&ifhusufvmrIt& ao&nfao&uf rl;,pf aq;0g; aomufoHk;zdkY
qdkwm vHk;0 r&Sdawmhyg/
,ck acwfopftcsdeftcgodkY qdkufa&mufaomtcg
Ak'¨a'oemw&m;udk taemufEdkifiHrsm;okdY oGm;a&muf a[majym
aeMuayNyD/ taemufEdkifiHrS vma&mufMuaom omoemjyK
yk*¾dKvfrsm;\ ZGJ? vHkYv? BudK;pm;rI? pGefYpm;rIwdkYudk twk,lNyD;
Ak'¨a'oem omoemjyKrsm;uvnf; taemufEdkifiHrsm;rSm txl;
BudK;pm;í w&m;"r®ESifh 0dyóem tm;xkwfenf;udk oifjyvsuf
&SdayNyD/ þodkY EdkifiHtcsif;csif; ,Ofaus;rI zvS,fjcif;jzifh
tcsif;csif; cspfcifem;vnfoabmaygufNyD; urÇmhNidrf;csrf;a&;udk
&Edkifw,f/ EdkifiHtcsif;csif; oifhjrwf&efrSm ,Ofaus;rI zvS,f
qufoG,frIjzifhom oifhjrwfEdkifygw,f/
'gaMumifh bkef;BuD;[m ,cktcg rav;&Sm;? puFmylEdkifiH
rSwpfqifh tar&duefEdkifiHodkY oGm;a&mufí Ak'¨a'oemudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 94
a[majym jzefYcsdrSm jzpfygw,f/ bkef;BuD;&JU omoemjyKc&D;pOfrSm
Mum;pcef;jzpfaom &efukef? yDeef? uGmvmvrfyl? puFmyl
paomNrdKUBuD;rsm;rSm w&m;a[majymí todÓPf zGifhay;cJhw,f/
wpfae&mwGif oHk;&ufav;&ufaeNyD; w&m;a[mcJhw,f/
ta&;BuD;qHk;u arwåm0g'yg
uREfkyf tar&duefEdkifiHodkY oGm;a&mufomoemjyKjcif;rSm
ig;yg;oDvudk vltrsm;pk apmifhxdef;&ef udpötwGufom
jzpfygw,f/ xdkt&yfa'orsm;wGif ydk;rTm;wd&pämeftxd rowf
jzwf&efudpöudk pwif cH,lem;vnf&ef ta&;BuD;vSygw,f/
]]wd&pämefudk owfEdkifonf? tjypfr&Sd}} [laom 0g'udk z,f&Sm;
ay;oifhygw,f/ tb,faMumifhqdkaomf arwåmu½kPm
w&m;awmfwGif wd&pämefvnf; tusHK;0if aeaomaMumifh
wd&pämefudk owfvQif tjypf&Sdygw,f/ ouf&Sd owå0gwdkif;udk
vluJhodkYyif n§mwm oifhvSygw,f/ vludkom arwåmxm;NyD;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 95
wd&pämefudk arwåmrxm;vQif tvGefrSm;,Gif;aom todESifh
usifhpOf jzpfoGm;NyD/
arwåmpdwfapwem todtjrifESifh tusifhjrwf[lonf vlESifh
wd&pämef? rdwfaqGESifh &efol[lí rcGJjcm;yg/ tm;vHk;udk
arwåmxm; apmifha&SmufNyD; wef;wlqufqH&ygw,f/ jrwfpGm
bk&m;onf a'0'wfESifh &m[kvm tay:wGif wef;wlnDwl
cspfcifarwåmyGm;NyD; oem;pdwf wlnDaeygw,f/ ]]igonf?
&efjyKolESifh om;awmft&if;udk wef;wlnDwl arwåmpdwf
&Sdaew,f}} [k rdefYMum; awmfrlygw,f/
arwåm0g'usifhpOfrSm rdrdudk,fusdK;twGuf? rdrd rdom;pk
aumif;pm;a&;twGuf [lí e,fusOf;aomudpö ryg0ifyg/
vifa,musfm;u ZeD;om;orD; tusdK;twGufom cspfcifpGm
xrf;&Guf aejcif;rSm tjrifusOf;ajrmif;aomaMumifh a&uefxJu
zm;oli,fuJhodkY jzpfygw,f/ rdrd rdom;pkom <u,f0csrf;om&ef
&nf&G,fvkyfaqmifaevQif arwåmpdwf&Sdol r[kwfyg/ arwåm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 96
pdwfonf wpfavmuvHk;ESifh oufqdkifNyD; e,fy,f tuefYtowf
r&Sdyg/ udk,fusdK;&Smol r&Sdyg/ pMum0Vm[m wpfckwnf;aom
rdom;pkyJ/ arwåm tppftrSef&Sdol apwemxm;wwfolwdkif;\
tjriftodrSm owå0gwdkif; aqGrsdK;awmfpyfaMumif;? rnfonfh
owå0grqdk vljzpfap? wd&pämefjzpfap? rdb? OD;BuD;? OD;av;?
om;orD;? nDtpfudk? tpfr rawmfpyfcJhzl;ol r&SdaMumif;
odjrifcH,lxm;í tm;vHk;udk arwåmpdwfESifh qufqHMu&ygw,f/
jrwfpGmbk&m;uvnf; aqGrsdK;rawmfzl;ol[lí r&SdaMumif;
a[mMum;awmfrlcJhygw,f/
"It is difficult to find a single creature who has not been
our mother, father, daughter, son, etc; in the past"
r[m0*¾oH,kwfygVdawmfwGif jrwfpGmbk&m;u atmufyg
twdkif; a[mMum;awmfrlygw,f/ t&d,m\ wynfhom0u?
t&d,mjzpfol\pum; emMum;&? qifjcif&olonf þuJhodkY
cH,lpOf;pm;í todynm"mwf &Sdaeygw,f/ igtowf rcHcsif
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 97
ovdkyif olrsm;vnf; towfcHcsifMur,f r[kwfygbl;/ ig
n§Of;qJ'ku© ab;tEÅ&m,f toG,foG,frS vGwfajrmufcsifovdk?
owå0grsm;vnf; n§Of;qJ'ku© ab;tEÅ&m,f toG,foG,frS
vGwfajrmufcsifMuw,f? ighOpömypönf;udk tcdk;rcHcsifovdk
tjcm;yk*¾dKvfrsm;vnf; olwdkY&JU Opömypönf;udk tcdk;cHcsifMur,f
r[kwfbl;/ ighudk Murf;wrf;aom pum;? vdrfnmaom
pum;rsm;udk ajymvQif igrESpfoufovdk olrsm;vnf;
Murf;wrf;aompum;? vdrfnmaompum;udk rESpfoufMubl;/
þuJhodkY udk,fcsif;pm n§mMuí owfrI? cdk;rI? umrrSm;,Gif;rI?
vdrfrI? t&ufaomufrIudk a&SmifMuOfaeMuw,f/ w&m;rSef
Mum;em&rSmom tawG;tac: cH,lcsuf rSefuefEdkifw,f/
uREfkyfonf a&mufav&m EdkifiHNrdKU½GmtoD;oD;wGif
ig;yg;oDvudk t"duxm; *½kjyK a[mMum;NrJ jzpfw,f/ oif
puFmylEdkifiHom; EdkifiHolrsm;u ]]wdkYwawG todÓPftqifh
jrifhrm;w,f/ ynmwwf aygrsm;w,f/ ig;yg;oDvusifh0wfu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 98
edrfhusaew,f/ wdkYudk oli,fwef;rSm ae&wJhuav;i,fawGvdk
xifrSwfaeovm;}} vdkY xifcsifvnf; xifrdr,f/ odkYaomfvnf;
ig;yg;oDv[laom t&d,mwdkY toufESifhvJí cspfjrwfEdk;
apmifha½Smufaom oDvrSm oli,fwef;rSmoifwJh ynmrsKd;
r[kwfbl;/ ig;yg;oDv xdef;ausmif;aerSom orm"dESifh
ynmÓPf &&SdNyD; tajccHy"meusaom tqifhjrifh oDvBuD;
jzpfygw,f/ todvnf; tqifhjrifhaeygw,f/
rSefygw,f? oli,fwef; ratmifvQif q,fwef;
ratmifEdkifovdk ig;yg;oDvrvHkvQif orm"d ynm r&Edkifygbl;/
urÇmt&yf&yf&Sd vlom;udk;q,f&mcdkifEIef;[m todÓPftaejzifh
oli,fwef; tqifhrQom ½SdaeMuygw,f/ ig;weftxdyif
rwufa&mufEdkifMuao;ygbl;? bJGU&zdkYum; ta0;BuD;yg/
ig;yg;oDvw&m;udk tajccHNyD; edAÁmefudk odjrifem;vnfrS
t&d,mbJGUudk &½Sdw,f/ 'ghaMumifh oifwdkYvnf;
ig;yg;oDvw&m;ESifh auseyfoifhMuygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 99
Ak'¨odjrifawmfrlwJh tedpöynm
ynmodu©mt& Ak'¨omoem\ ynmpcef;udk ajymjy&r,f
qdk&if bk&m;&Sif yGifhawmfrlrSom t&m&monf puúefUwdkif;
jyKjyifajymif;vJ ukefqHk;jcif;? puúefUwdkif; topfjzpfay:aejcif;
[laom tedpöynm w&m;udk pwifMum;em&ygw,f/ *&d tawG;
tac: ynm½Sif 'óe q&mBuD;rsm;uvnf; t&m&m a½GUvsm;
ajymif;vJ aeMuonf[k oifjycJhMuw,f/ ,ck odyÜHynmuvnf;
t&m&monf tPkjrL tDvufx½Gef? EsLx&GefygwDu,fjzpfí
ajymif;vJaeonfvdkYyJ oifjyMuygw,f/
jrwfpGmbk&m;uvnf; ]]oaAÁ ocFg&m tedpöm}} [lí
wdwdusus a[mMum;awmfrl&m uREfkyfwdkY\ ½kyfuvmyf?
emrfuvmyfwdkYonf puúefYwdkif; ajymif;vJaeMuygw,f/ oifwdkY
cE¨mudk,frSm twå? yk*¾v? ZD0? 0dnmOfaumif [lí tvsOf;r½SdbJ
tPkjrL"mwf oabm? tDvufx½Gef "mwfoabm? y½dkwGef
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 100
"mwfoabm? ygwdu,f "mwfoabmom ½SdMuygw,f/ ,ck
jzpfí ,ck ysufaewm odrS 0dyóemynmudk &Edkifygw,f/
Ak'¨a'oemw&m; Mum;em usifhoHk;&rIaMumifh ynm&yHkrSm
]b0[lonf tNrJjzpfay:vmrI tpOfomjzpfí wu,fjzpfaerI
r[kwfyg/} wpfckckodkY jzpfpOfajymif;vJaerIjzpf&m tNyD;owfjzpfrI
r½Sdyg/ jzpfvnf;rjzpfyg/ tNyD;owfjzpfrIum; aomwmyeftp
&[EÅmtxd jzpfrI&SdrSomvQif jzpfrIatmifjrifrI &Muw,f/
&[EÅmonf w&m;"r®udk tNrJodaeí w&m;tNrJ½SdNyD; trSef
wu,f jzpf½Sdaeygw,f/
ykxkZOfwdkYum; ½kyfemrfjzpfysuf tedpöw&m;udk r½IrSwf
aomtcg wPSm? rme? 'd|dpdwft&yif b0jzpfpOfom ay:ayguf
aeygw,f/ wpfckck qufíqufí jzpfaeavawmh rNidrf;csrf;
Edkifawmhbl;/ b0jzpfpOfoHo&mtpOfBuD; &yfpJoGm;rS 'ku©eda&m"
opömBuD;udk &½SdNyD; tNidrf;"mwfBuD; tjzpfom wnf½SdEdkifygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 101
b0eda&ma"m edAÁmeft& b0csKyfNidrf;rIyifvQif edAÁmefw&m;
opömw&m;jzpfw,f/ rdrd\ ½kyfemrf jzpfysuf ajymif;vJtpOf
csKyfNidrf;&ef vdktyfvSygw,f/ r*fzdkvfÓPf ac: oarÁm"dÓPf
&½SdvQif w&m;cdkifNrJ aeygawmhw,f/ jrwfpGmbk&m;½Sif[m
oarÁm"dÓPfudk&NyD; w&m;udk tNrJaqmifaew,f/ ½kyfemrf tpOf
csKyfNidrf;&ef t½Sdw&m;udk jrifae&w,f/ opömav;yg; odjrifcdkifNrJ
aew,f/ yk*d¾Kvftaejzifhum; y&dedAÁmefûyNyD;aemuf þurÇm
avmuBuD;odkY wzefjyefvm&if taMumif;r½Sdyg/ bk&m;jrwfpGm
onfyif opömw&m;BuD; jzpfaeygawmhw,f/
avmurS Ak'¨jrwfpGm yGifhxGef;ay:ayguf&rIonf umva'o
BuHKBudKufrSom jzpfay:Edkifw,f/ owå0gwdkY opömav;yg;udk
em,lcsifMu em;vnfEdkifMuaom acwftcgESifh a'otrSef
½SdaerSom bk&m;yGifhawmfrlygw,f/ oknurÇmrsm;pGmwGif bk&m;
ryGifhxGef;yg/ opömav;yg;udk remcsifMu? em;vnfaom
todÓPf r½SdMuaom acwfwGifvnf; bk&m;ryGifhyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 102
MuufiSufwdkYa&SUrSm ywåjrm;udk csay;aomfvnf; ajcESifh
eif;ypfMurSm jzpfygw,f/ uRJyg;apmif;wD; udpö rjzpf&yg/
acwf\awmif;qdkcsuft& yGifhay:&aomAk'¨yg
vGefcJhaomESpf 2500 u rZÑdra'owGif a*gwr jrwfpGm
bk&m;wpfql yGifhxGef;cJhygw,f/ bk&m; yGifhaeqJ acwftcgudk
jyefvnfavhvmMunfhyg/ xdkacwfu rZÑdra'owGif vltrsm;pk
u trSefw&m; ]]opöm}} udk vdkuf½SmaeMuygw,f/ xdkacwfwGif
&aohBuD;rsm; wuúwGef;BuD;rsm; aygrsm;NyD; ]]vGwfajrmufrI
0drkwåd}} &&ef trsKd;rsKd;prf;oyfavhusifhaeMuw,f/ ta&SUbuf
urÇmrSm todynmawG a0qmaewJh acwfBuD;aygh/
xdkacwfESifhtûydif *&dEdkifiHrSm ynm½SifBuD; yavwdk?
t&pöwdkw,f? 'óeESifh ocFsmq&mBuD; ydkufom*dk;&yf? 'óe
q&mBuD; a[&muvdwyf ponfh trSefopöm ½SmolwdkY
aygrsm;aeMuw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 103
w½kwfjynfwGif uGefjzL;pD;&yf (Confucius) yk*d¾Kvfausmf?
avmufZl; (Lau Tsu) [laom wmtdk bmomw&m; pwif
wDxGifol yk*d¾Kvfausmfrsm; ay:xGef;í bmomtopfrsm; pwif
wnfaxmif aeMuaom acwfjzpfw,f/
'ghaMumifh owå0gawG opömav;yg;w&m; ynmudk
aumif;pGm vdkufemEdkifaom acwfBuD; jzpfvmí jrwfpGmbk&m;
yGifhawmfrlvm&jcif; jzpfygw,f/ opömw&m;udk vltrsm;
vdkcsifaeMuaom acwfvnf; jzpfygw,f/ bmomtrsKd;rsKd;
xlaxmifaeMuNyD; urÇmausmf yk*¾dKvfwdkY ay:xGef;aeaom
acwfvnf; jzpfygw,f/ 'ghaMumifh rZÑdra'orSm a*gwr
jrwfpGmbk&m;[m xdkacwf xdktcsdefrSm vlom;wdkY\
awmif;qdkcsuf? ewfjA[®mwdkY\ awmif;yefcsuft& yGifhxGef;awmf
rl&w,f/ opömav;yg; trSefw&m;odEdkifaom acwfjzpfvdkYyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 104
tDwvDESifh £E´d,
þpmwrf;udk ed*Hk;rcsKyfrD ]tDwvDonf £Ed́,? £Ed́,onf
tDwvD} [laom tcsufudk ½Sif;jyvdkygw,f/ tDwvD[laom
trnfrSm rl&if; tDwvD,m[k t*FvdyfwdkYu ac:a0:aejcif;om
jzpfw,f/ rl&if;bmom[m ]]tDwvD,m}} jzpfw,f/ Oa&mywGif
tDwvD,mEdkifiHonf a&mrbk&if *sDbmomudk pwifxlaxmifí
A[dktcsuftjcm jzpfw,f/ ykyf&[ef;rif;BuD; a&mrrSm
oGm;a&muf aexdkifw,f/ bmoma&;e,f\ A[dkXmejzpfw,f/
£Ed́,EdkifiHonfvnf; urÇmYbmomBuD; jzpfaom Ak'¨bmom
jzpfay:&mXmevnf; jzpfw,f/ bk&m;yGifh&m Ak'¨*,monf
A[dkXmejzpfw,f/ [dE´Lbmom twGuf r[efYbkef;BuD; XmecsKyf
½Sd&m Am&mPodNrdKUonf A[dkXmejzpfw,f/ yHkoP²meft&
ajrmufbuf tDwvDrSm tJvfawmifwef;½Sdovdk £Ed́,
ajrmufydkif;rSm [dr0EÅmawmifwef; ½Sdaew,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 105
orD;rsm;EdkYudk jyefpdkYrnfh rmom;£E´d,
£Ed́,EdkifiH vGwfvyfa&;&aomtcg EdkifiHawmftvHonf
"r®pMumyHkazmfaom tvHawmfjzpfí 0rf;omMunfEl;&ygw,f/
taomurif;\ ausmufpmxdyf½Sd oauFwudk,lí tvHawmf
ûyvkyf xm;jcif;rSm omoem jyefYyGm;rnfh edrdwfyif jzpfw,f/
omoem 2500 usa&mufvQif omoem jyefvnfxGef;um;
jyefYyGm;rnf[k uREfkyfwdkYrSm ,HkMunfcsuf edrdwfzwfrI½Sdonfh
twkdif; ,cktcg urÇmodkY omoem jyefYaeygNyD/ EdkifiHawmf
tvHudk avhvmvQif Ak'¨omoemawmf ,ck £Ed́,rSm jyefvnf
xGef;um;rnf[laom t"dyÜm,fudk azmfaqmifaeygw,f/
£Ed́,rSm bk&m;yGifhí omoem pwifaomfvnf; jynfyü
omoem xGef;vif;cJh&m rl&if;w&m;onf rl&if;a'orSm
jyefvnfxGef;um; vmayawmhr,f/ £E´d,onf [dE´Lbmom?
Ak'¨bmom? *sdef;bmom? qdcfbmomwdkYudk arG;xkwfay;cJhaom
rdcifBuD; jzpfygw,f/ onfrQru? rm;om;£Ed́,BuD;[m oD[dkVf?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 106
jrefrm paom orD;rsm;tm; cspfjcif;arwåmESifh pdwf"mwfa&;&m
EdkYcsKdwdkufauR;cJhw,f/ rMumrD 2500 umvrSm orD;rsm;u
olYtm;jyefNyD; EdkYcsKdwdkufauR; aus;Zl;qyfMuygvdrfhr,f/
£Ed́,onf tqdk? tu? twD;? *Dwynmudk wDxGif
pwifovdk? tDwvDonf taemuf EdkifiHrsm;twGuf *Dwynmudk
pwif wDxGifay;cJhw,f/ tDwvDrSm rmupfMo&dvd,pf trnf½Sd
ynm&Sifbk&ifBuD; ay:xGef;ovdk £E´d,rSmvnf; taomu
trnf&Sd ynm&Sdbk&ifBuD; ay:xGef;cJhw,f/ tDwvDrSm pdefYz&efYpf
trnf½Sd (St. Francis Marcus Aurellus) c&pf,mef olawmfpif
BuD;onf wd&pämefrsm; rowf&ef umuG,f apmifha&SmufcJh ovdk?
£Ed́,rSmvnf; Ak'¨&Sifawmfbk&m;u wd&pämefrsm; rowf&ef?
,ZfylaZmfrI rjyK&ef u½kPmw&m;udk pwifa[mMum;cJhw,f/
c&pf,mef olawmfpifwdkYwGif wd&pämefudk MuifemolrSm pdefYz&efYppf
wpfOD;om awGUBuKHzl;w,f/ jrwfpGmbk&m;u t0ga&mif ouFef;&Sd
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 107
oHCmukd wnfaxmifovdk pdefYz&efYppfu tndKa&mif 0wf½Hk0wf
tzGJUwpfckudk wnfaxmifcJhw,f/
aemufNyD; tDwvDrSm c&pfpwdkzm udkvHbwfpf qdkol[m
tar&duef urÇmopfwdkufBuD;udk pwif pl;prf;&SmazGcJhw,f/
£Ed́,rSm a*gwr Ak'¨jrwfpGmbk&m;uawmh edAÁmefw&m;udk pwif
awGU&Sdí azmfxkwf oifjycJhygw,f/ udkvHbwfpf\ awGUjrifrIrSm
½kyf0w¬Komjzpfí a*gwr Ak'¨jrwfpGmbk&m;\ awGU&SdrIrSm
pdwftjrifrSef t,lrSefudpötwGuf awGU&SdrIyif jzpfw,f/
'guawmh tDwvDESihf £Ed́, wlnDcsufrsm; jzpfygw,f/
,aeYawmh £Ed́, aAm"dyifrBuD;[m aoGUajcmufaeygw,f?
'gayr,fh tjyifbufrSm cufrBuD;awG a0qmaewkef;yg/ rMumrD
yifpnfrBuD;yg touf0if pdrf;vef; vmygawmhr,f/ £E´d,\
"r®pMumwHqdyf cyfESdyfxm;aom EdkifiHawmftvH[m þedrdwfESifh
þt"dyÜm,fudk azmfaqmifaeNyD r[kwfygvm;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 108
uREfkyf[m tDwvDvlrsKd; tDwvDrsufESm ½Sdaomfvnf;
£Ed́,rS a*gwrAk'¨ 0wfqifaom ouFef;t0wfudk
0wfqifw,f/ oifwdkYrsm;pGmonf ta&SUwdkif;om; jzpfaomfvnf;
taemufwdkif; t0wfudk 0wfqifaeMuw,f/ urÇmBuD;onf
uRrf;xdk;arSmufcHk jzpfaeygw,f/
owå0gtaygif; csrf;omtppfudk &Muygap/
uREfkyfonf tm;vHk;udk arwåm u½kPm ydkYoygw,f/
oifwdkYonf tjrwfqHk;aom edAÁmefudk &Muygapownf;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 109
uvJhpm; racscsifygESifh
]]vufpm;acs0g'[mppfudk jzpfyGm;apNyD;?
onf;cH cGifhvTwfjcif;urS Nidrf;csrf;a&;udk &apygw,f/}}
Retaliation leads to war; forgiveness leads to peace.
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 110
3/ owå0gtcsif;csif; rn§if;qJa&; w&m;awmf
(oufowfvGwf0g')
,aeY 'DrSm t[ðomac: rn§Of;qJa&;w&m; a[mawmh
vmem;axmifol tvGefenf;wm awGU&w,f/ wjcm;taMumif;udk
raeYu a[mwkef;u vlig;&mavmuf vmem;axmifMuw,f/
'DaeYus av;q,favmufyJ vmem;axmifMuw,f/ wu,f
t[ðom0g'udk odjrif avhusifhaeolawGom pdwf0ifpm;Muyg
w,f/ vltrsm;pk[m t[ðomarwåm0g'wdkYt& owå0g tm;vHk;
udk rcGJjcm;bJ apwemxm;Mu&if ppfawG wdkufMurSm r[kwfbl;/
udk,fwdkif? wdkufwGef;? csD;rGrf;? pdwfwl
owå0gawGudk owfNyD; olwdkYtom;udk pm;aomufaeMuwm
,kwfnHhygw,f/ pm;olvlOD;a& wdk;yGm;av owfolvlOD;a&
wdk;yGm;avjzpfNyD; wd&pämefawG taorsm;vmw,f/ acG;om;
rpm;awmh acG;udkowfNyD; a&mif;wJhvlr&SdvdkY acG;awG towf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 111
rcH&bl;/ owfrI pwJh 'kp½dkuftrIrSm ]]udk,fwdkif wdkufwGef;
csD;rGrf; pdwfwl}} rjzpfap&bl;/ udk,fwdkif rowf½Hkomru?
owfzdkYvnf; rwdkufwGef;&bl;? owfjzwf a&mif;csaewmudkvnf;
rcsD;rGrf;&bl;/ owfjzwfa&mif;cswmudk oabmwlpdwfvnf;
r&Sd&bl;/ 'Dvdk t*Fgav;csuf&SdvdkY pdwfudkvnf; owdxm;Mu/
tajymtqdkvnf; owdxm;Mu/ 'kp½dkufrIawGrSm udk,fwdkif
usL;vGefrS r[kwfbl;? wdkufwGef;ol? csD;rGrf;ol? oabmwl
auseyfol wdkYvnf; tjypftwlwlyJ/
£Ed́, rEk&aohBuD; a&;om;wJh rEk"r®owfusrf;rSm
]tom;0,fpm;olvnf; wd&pämefowfol ygyJ} vdkY a&;xm;w,f/
wd&pämefawG owfa&mif;cswmudk tm;ray;oifhbl;/ oem;Muifem
&r,f/ tom;pm;olvnf; owdxm;zdkYvdkw,f/
okwåedygwfygVdawmfrSm jrwfpGmbk&m;u a&S;tcgu a&m*g
qdkvdkY vdkcsifrIa&m*g? qmavmifrI a&m*g? tdkrif;rI a&m*gom
&Sdw,f/ tom;owfMu? tom;pm;MuvdkY tcktcgrSm 96 yg;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 112
a&m*gawG jzpfay:vmw,fvdkY a[mMum;w,f/ wd&pämefowfNyD;
aps;a&mif;ol[m raumif;ygbl;? oufowfvGwf pm;Muyg/
a&m*gb, enf;yg;vmrSmygyJ/
Mum;om;? jrifom;? oHo,&SdwJhtom; rpm;aumif;bl;vdkY
odMuayr,fhvnf; pOf;pm;zdkY&Sdw,f/ owfoludk tm;ray;
oifhbl;/ udk,fwdkifrowfayr,fh pdwfwloabmwl rjyKoifhbl;/
tom;pm;olawG &SdvdkY om;owform;awG ay:aygufNyD; owfae
Muw,f/
uREkfyfwkdYu pm;ayr,fh tjypfr&Sdbl;vkdY ajymMuw,f/
om;owform;awGuawmh tyg,fi&J us&&Smw,f/ tm;vHk;
toufowfpm;rIa&Smif&if wpfurÇmvHk; Nidrf;csrf;r,f/ wd&pämef
owfNyD; ,ZfylaZmfwJhvlawGvJ r&Sdawmhbl;/ rdrdwkdY 0rf;AdkufBuD;ukd
wd&pämeftom;eJY ylaZmfaewmvJ raumif;bl;/
arwåm0g'vkyfief; vkyfMuolrsm;? t"d|mef0ifMuolrsm;?
y&dwf&GwfzwfMuolrsm;[m txl;ojzifh oufowfvGwfpm;NyD;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 113
vkyfief;aqmif&GufrS atmifjrifw,f/ bmaMumifhvJqkdawmh
yg;pyfawG 0rf;AkdufawGrSm tn§Dta[muf ryg0ifMuwm&,f?
owå0gtm;vHk;udk arwåmt[ðom"mwf yl;wGJNyD; ykdYvTwf
aewm&,fqkdwJh taMumif;ESpf&yfyg&SdvkdY y&dwfpl;&Sw,f? wefckd;
xufw,f/ t"d|mefvJ ykdrGefjrwfvmw,f/ arwåmpdwf0ifvm&if
tom;rpm;csifawmhygbl;/ tom;ig;awG 0g;pm;ae&if;? om;ig;
pm;wJh yg;pyfBuD;ESifh ]owå0gtm;vHk; csrf;omMuygap} qkdwJh
arwåm[m &,fp&m jzpfraeaybl;vm;/
tom;rpm;bJ arwåmbm0emyGm;&if ykdNyD;xda&mufygw,f?
ykdNyD;tusdK;tmedoif&Sdw,f/ owfowfvGwf pm;r,fqkd&if arwåm
bm0emur®®|mef;ukd BudKwifyGm;Mu&r,f/ tom;pm;MuolawG
[m olwpfyg;ukd cs,fvS,ftEkdifusifhNyD; toHk;jyKaeolawG
jzpfvkdY ukd,fusdK;&SmolawGvkdY qkdEkdifygw,f/ ykd;rTm;awG[m
opfyifopf&GufawGukd pm;aomuf&if tzsuform;&efolvkdY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 114
ajymqkdaeMuw,f/ tom;pm;olawGvJ b,fvkdvJvkdY pOf;pm;
Munfhoifhw,f/
oufowfvGwfpm;zkdY uREkfyf vkdufvHajyma[maewmu
arwåm0g' xGef;um;zkdYtwGufygyJ/ jrwfpGmbk&m;u arwåm
u½kPm&SifjzpfvkdY arwåm u½kPmw&m;ukd odyftav;ay;
a[mMum;w,f/ t[ðomw&m;[m urÇmhbmomw&m;ygyJ/
ukd,fcsif;pmw&m;ygyJ/ rn§Of;qJ rowfjcif;onf tjrifhqHk;
w&m;a'oemvkdY usrf;pmwkdif;rSm yg&Sdaew,f/ yd#uwfoHk;yHk
rSmvJ u½kPmtaMumif; tNrJyg&Sdw,f/
vSsmtvkdrvkdufoifh
vl[m wd&pämefpwJh tom;awGpm;aevkdY ukd,f? EIwf? pdwf
Murf;wrf;vmw,f/ oufowfvGwf pm;&if ukd,f? EIwf? pdwf
El;nHhvmw,f/ ppfajrjyifrSm tom;awG auR;&wmu wkduf&J
ckduf&Jatmif auR;wmyJ/ ppfom;awGukd oufowfvGwfauR;&if
ppfwkdufrSm r[kwfbl;/ tom;pm;MuwJh jcoFhawG? usm;awG?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 115
0HykavGawG[m b,favmufMurf;wrf;ovJ? orifawG? '&,f
awG? qdwfawG[m opf&GufyJ pm;vkdY b,favmuf El;nHhMuovJ/
owfowfvGwfpm;&if ukd,f? EIwf? pdwf at;csrf;Nidrfouf
odrfarGYw,f/ wd&pämefawGukd owfaeorSs vlvlcsif;vJ owfae
MurSmyJ/ EGm;udkowf&J&if vlukdvJ owf&Jr,f/ vlawG[m
bmaMumifh vSsm&JUckdif;ap&mukd vkdufemaeMuovJ/ vSsmeJYpdwf
EIdif;,SOf&if b,folu wefzkd;BuD;ovJ/
wd&pämefawGu olwkdYudkowfMuygvkdY tvkdqE´vJr&Sdbl;?
cGifhvJrjyKbl;/ olwkdYray;wmukd vlawGu bmaMumifh vkdcsif
aeMuovJ/ tcGifhrjyKyJ,l&if ckd;,lwmyJjzpfaew,f/ owfrI?
ckd;rIukd a&SmifMuOfMuyg/
yd#uwfawmfrSm jrwfpGmbk&m; a[mMum;wmu
- owfwmvJ rjrifbl;/
- owfw,fvJ rMum;rdbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 116
- ukd,fhtwGuf owfw,fvkdY ,HkrSm;oHo, r&Sdbl;qkd&if
tom;ukdpm;Ekdifw,fvkdY a[mMum;w,f/
]wdaum#d y&dok'¨rHo - tpGef;oHk;yg;vGwfwJh tom;} vdkY
ac:w,f/ uREkfyf[m 'DoHk;rdsK;xJrSm owå0gudkowfwm jrifvJ
rjrifbl;? Mum;vJ rMum;bl;? 'gayr,fh ,HkrSm;oHo, &dSaew,f/
owfa&mif;olu tom;pm;ol twGufyJ/ tom;pm;olawGrSm
igygaew,fvdkY ,HkrSm;oHo,&SdaevdkY tNrJ owfowfvGwf
pm;aew,f/ pm;ol 0,foltwGuf tom;udk a&mif;csaeMuwm
r[kwfvm;/
'gaMumifh ae&mwdkif;rSm t[ðomw&m;? udk,fcsif;pmw&m;
xm;&SdusifhoHk;&r,f/ ightwGuf owfa&mif;wmyJvdkY oHo,&Sd&if
vufeJYawmif rwdkY&bl;/ "r®y'ygVdawmfrSm -
]wkwf? "m;? vHS? vufeufudk owå0gwdkif; xdwfvefY
aMumuf&GHUaeMuonf/ n§Of;qJrSm pdk;&drf aeMuonf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 117
owå0gwdkif; ao&rSm aMumuf&GHUMuonf/ rdrdESifhEdIif;qí
owå0gudkrn§Of;qJ&? rowfjzwf&} vdkY a[mMum;xm;w,f/
All tremble at punishment, all fear death.
Putting yourselves in their place, kill not nor cause
slaughter.
tom;owf a&mif;csaeoludkvnf; rcsD;rGrf;&/ rwdkufwGef;
&bl;/ 0rf;rom&bl;/ wd&pämefawG&JU b0udk udk,fcsif;pm pmem
axmufxm;Muyg/ oif\tom;udk vlwpfa,mufu vSD;jzwf
pm;oHk;vQif oif0rf;omEdkifyghrvm;/ 'gaMumifh tom;rpm;
oifhyg/ wd&pämefawG qif;&J'ku© a&mufaeMu&Smw,f/
vlYavmurSm arwåm0g'? u½kPm0g' ac:wJh t[ðom
0g'udk usifhoHk;ae&if tydkif;tjcm;rJh arwåm"mwfBuD; jzpfay:
aew,f/ vlyJ? wd&pämefyJvdkY rcJGjcm;&bl;/ udk,fwdkif arwåm
yGm;ol[m touf&Snf&Snf aexdkifMu&w,f/ olrsm;&JU toufudk
apmifha&SmufvdkY? u,fwifvdkYom touf&SnfMuwmyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 118
wd&pämefocØsKif;BuD;
okbokwfrSm okbvkvifu jrwfpGmbk&m;udk ]vlawG
bmaMumifh touf&SnfMuovJ} vdkU ar;avQmufawmh ]olwpfyg;
toufudk rowfvdkYom touf&SnfMuw,f} vdkY jrwfpGm
bk&m;u ajzMum;awmfrlw,f/ vla&m wd&pämefa&m owå0g
rSeforQ rowf&bl;? rowfrS touf&Snfw,f/ rn§Of;qJrS
csrf;omw,f/ tom;pm;rIaMumifh toufrwdkoifhbl;/
vQm&JU aus;uRefvJ rvkyfoifhbl;/ vQmt&omaemufudk
rvdkufoifhbl;/ pdwfu ydkwefzdk;BuD;vdkU pdwfudk xdef;odrf;Muyg/
vQmay:rSm tom;wifxm;ayr,fh vQmu tom;yJvdkY rodbl;/
tom;uvJ vQmay:rSmvdkY rodbl;/ pdwfuom 'g bmtom;yJ?
tom;u vQmay:a&mufaeNyDvdkY odaew,f/ 'gaMumifh pm;ae
wmu vQmtwGufr[kwf/ pdwftwGuf pm;aeMuwmygyJ/
roifhawmfwmawGvJ pm;aomufaeMuwmygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 119
w'*FpdwftvdktwGuf tpmtrsdK;rsdK; pm;aeMuw,f/
pdwfwpfcsuf todwpfcsuf qdkwmu pdwfvIyf&Sm;rI owådudk
ajymwm/ pdwfvIyf&Sm;rI wpfcsuftwGuf wd&pämeftom;
pm;aewm raumif;bl;/ pm;csif&if udk,fydkifwJhtom; udk,fjyef
pm;Muyg/ cdk;,lrI rjzpfbl;/ 'Dvdkqifjcifrd&if oufowfvGwf
pm;ol wpfa,muf jzpfvmvdrfhr,f/ udk,fhtom; udk,f zJh,l
pm;&ifyJ 'Dtom; csufcsif; ykyfodk;eHapmfvdkY rpm;csif awmhbl;/
wd&pämeftom;awGvJ a&m*gydk;rTm; ygaew,f/ csufcsif;
ykyfodk;w,f/ tom;rpm;ol[m ausmufuyfa&m*g? tla&mif
a&m*g? tpmtdrfa&m*g? aoG;wdk;a&m*g? ESvHk;a&m*g rjzpfbl;vdkY
q&m0efrsm;u azmfjyaeMuw,f/
tom;pm;olawG&JU 0rf;Adkuf[m wd&pämefawG jr§KyfESH&m
ocØsKif; jzpfaeMuw,f/ wd&pämef wpfaumif ½dk;½dk;ao&if
ajrBuD;rSm oGm;jr§KyfESHw,f/ owfjzwfvdkY ao&if 0rf;AdkufrSmom
jr§KyfESHMuw,f/ 'gaMumifh tom;pm;olawG[m vrf;avQmufaewJh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 120
ocsØKif;awGygyJ/ AdkufwpfckrSm tom;aumif axmifeJYcsD jr§KyfESH
xm;w,f/ tBuD;qHk; ocsØKif;BuD; jzpfaew,f/ owå0grSeforQ
aqGrsdK;csnf; jzpfMuvdkY tom;rpm;oifhMubl;/ u½kPmpdwf
enf;enf;&Sd&ifyJ tom;pm;rI avsmhyg; vmw,f/ tom;pm;csif
pdwfudk csddK;ESdrfNyD; owå0gESpfodef;cefYudk u,fwifvdkufyg/
'DaeY 'Dtcef;rSm vlwpfa,muf[m oufowfvGwf
w&m;emvdkY oufowfvGwform; jzpfoGm;&if wd&pämef ESpfodef;
toufcsrf;om&m &Muw,f/ vlESpfa,muf oufowfvGwf
orm; jzpfoGm;&if wd&pämef av;odef;avmuf toufcsrf;om&m
&Muw,f/ vlwpf&m tNrJ oufowfvGwf pm;&if wd&pämef
odef;ESpf&m toufcsrf;om&m &Muw,f/ 'DaeY 'DrSm t[ðom
rsdK;aphwpfaph csvdkufwm t[ðom opfyif? t[ðomtoD;awG
oD;vmvdrfhr,fvdkY arQmfvifhygw,f/
tm[m&udk bmvdkY pm;aomufaeMuwmvJ/ qmavmif
rGwfodyfjcif;[m a&m*gygyJ/ a&m*g aysmufzdkY tpmpm;ae&w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 121
tpmudk aq;trSwfeJY pm;&w,f/ tpm[m a&m*gaysmufzdkYygyJ/
touf&SifzdkYtwGufom tpmpm;&w,f/ tpmpm;&zdkY touf&Sif
ae&wm r[kwfbl;/ ½dk;½dk;uav; pm;aomufNyD; r*¾if&Spfyg;
tusifhusifhzdkY pm;ae&wm/
bk&m;ocifay;aomom;ig;rsm;
wcsdKUu bk&m;ocifu wd&pämefawGudk owfNyD;
vlawGpm;zdkY zefqif;xm;wmvdkY ajyma[m Muw,f/ 'g
udk,fusdK;&Sm0g'? wpfudk,faumif;0g'ygyJ/ uREkfyfom wd&pämef
jzpfae&if uREkfyftom;udk pm;zdkYaomufzdkY bk&m;ocifu zefqif;
xm;wmyJvdkY vmajym&if? tJ'D bk&m;ocifudk b,frSm arwåm
xm;EdkifrvJ/ tJ'D bk&m;ocif[m arwåmw&m; r&Sdbl;vdkY
qdk&r,f/ 'gaMumifh vlawG pm;aomufzdkYtwGuf wd&pämefawGudk
bk&m;ocifu zefqif;xm;w,fqdkwJh 0g'[m odyfrSm;w,f/
wd&pämefawGudkvJ vlawGvdkyJ olYuH olYoufwrf;t& aecGifh
&dS&r,f/ olYoufwrf;t& aecGifhudk rcsdK;zJhMuygeJY/ oHo&m
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 122
b0tqufqufrSm 'Dwd&pämefqdkolawGvJ wdkY&JU trdtz nD
tpfudk armifESrawGygyJ/ aqGrsdK; rawmfcJhwm r&Sdbl;/ 'gaMumifh
tom;pm;ol[m udk,fhaqGrsdK;&JUtom;udk pm;aeMuwmyJ/
tom;u ,kwfnHhw,f/ [if;oD;[if;&Gufu rGefjrwfw,f/
oefY&Sif;w,f/ txl;ojzifh rav;&Sm;vdk tylydkif;a'orSm tom;
rpm;oifhMubl;/ tom;u csufcsif; ykyfodk;wwfvdkY a&m*gawG
yg0ifaew,f/ oufowfvGwfpm;aewmu ab;uif; a&m*g
uif;w,f/
wcsdKUu jrwfpGmbk&m;[m 0ufysdKom;pm;vdkY y&dedAÁmef
jyK&w,fvdkY ajymMuw,f/ jrwfpGm bk&m;[m r[mu½kPm&Sif
jzpfvdkY tom;rpm;bl;/ b0wpfavQmufvHk; jrwfpGmbk&m;[m
oufowfvGwf pm;w,f/ 0ufysdKom; rpm;ygbl;/ ]oku&r'´0}
qdkwm tqdyf&Sdaom rIdvdkY qdkvdkw,f/ 'gudk pm;w,f/
wpfcgu uREfkyf oabFmESifh c&D;xGufwkef; oabFm
uyÜwdefu ]]a&xJrSm uRefawmfpm;zkdY ig;awGudk bk&m;ocif
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 123
zefqif;xm;w,f/ ig;udkpm;vkdY bmtjypf&SdovJ}} vkdY vmajym
w,f/ uREfkyfu ]]bk&m;u usm;BuD;ukd zefqif;w,f/ 'Dusm;BuD;
u rif;ukdvmpm;wm bmtjypf&SdovJ}} vkdY jyefar;vkdufw,f/
wpfcgu tar&duefv,form;wpfOD;[m EGm;ESpfaumifeJY
v,fxGefaew,f/ olu 'DEGm;BuD;awG oefrmxGm;BudKif;wm
tom;pm;vkdYom tm;&SdwmvkdY pOf;pm;aerdowJh/ 'DtcsdefrSmyJ
olY&JU rSm;,Gif;wJhtawG;ukd jzwfawmufapzkdY EGm;ESpfaumifu
jzKef;ceJ&yfNyD; ckefvkdufw,f/ 'Dv,form;[m vdrfhusrvkd
jzpfoGm;w,f/ 'DawmhrS oljyefNyD; trSefudk pOf;pm;wmu uRJawG
EGm;awG oefrmxGm;BudKif;wmu jrufukdom pm;vkdYyJvkdY owd&
vmw,f/ 'gaMumifh oefrm usef;rm ol[m tom;rpm;vkdYyJ
qdkwm xif&Sm;w,f/
"Strong bones are made by eating grass, vegetable."
a,m*D c&pöem*sD;[m oufowfvGwfpm;&if pdwfxm;
odrfarGYovm;qkdwm vufawGY prf;oyf Munfhw,f/ olu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 124
arG;cgp jcaoFhi,fav;awGudk xrif;eJY yJ[if;auR;NyD;? olwkdY
BuD;Nyif;vmwJh tcgrSm &ufpufMurf;MuKwfwJh wd&pämef rjzpfbl;
qkdwm awGY&w,f/ 'DjcaoFhawGudk vHcsm;ay:wifNyD; qifrvm;
NrdKUrSmaewJh bk&ifcHcsKyfqD oGm;awGUw,f/ jcaoFhawGu bmrS
&efrrlbl;/ 'gaMumifh &ufpufMurf;MuKwfwJh jcaoFhowå0gawmif
tom;rauR;&if El;nHhodrfarGYvmwm xif&Sm;w,f/ vlawGvJ
tom;pm; a&SmifMuOf&if udk,f? EIwf? pdwf ,Ofaus;rSm aocsm
ygw,f/ pdwf"mwf? emrf"mwf wkd;wuf<u,f0zkdYtwGuf avhusifh
aeolwkdif;[m tom;pm;ae&if vrf;c&D;wufvrf;rSm 0efav;NyD;
taESmuft,Suf jzpfw,f/ emrfw&m; wkd;wuf<u,f0zkdYtwGuf
0efxkyfayghyg;zkdY tom;pm; a&SmifMuOfwm rGefjrwfw,f/
vkdtyfw,f/ twufc&D;rSm tzsuftqD;rsm;vkdY tom;pm;rI
wpfckESifhawmh 0efxkyfBuD; rjzpfoihfbl;/
tom;pm;ol[m twåqHrI BuD;xGm;vmw,f/ olrsm;tom;
pm;NyD; touf&SifaevkdYaygh/ oufowfvGwfpm;&if pdwf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 125
wnfNidrfNyD;? Oayu©mpdwfxl; pdwfjrwfukd cHpm;&w,f/ pdwfudk
at;csrf;zkdY oufowfvGwf pm;Muyg/ pdwfvIyf&Sm;EId;qGwm
tom;pm;wJhtwGufjzpfvkdY tom;udk a&SmifMuOf &w,f/ tom;
rpm;&if a'govJ enf;vmw,f/ arwåmpdwf wkd;yGm;vmw,f/
b0&JUyef;wkdif[m tusifhpm&dwå aumif;zkdY jzpfw,f/ 'gaMumifh
tusifhpm&dwåaumif;rGefNyD; b0wkd;wufapzkdY oufowfvGwf
pm;&w,f/
tusifhpm&dwå wkd;wufavav emrf"mwf atmifjrifrI
&avyJ/ tusifhpm&dwå ,kwfavsmhae&if emrf"mwfatmifjrifrI[m
us½IH;aew,f/ vl[m 0ifaiG&? r&eJY wkdif;wm&wm r[kwfbl;/
atmifjrifrI qdkwm aiGaMu;eJYrqkdifbl;/ a':vmq,foef;
ykdifqkdifol[m tusifhpm&dwå raumif;&if b0rSm us½IH;olyJ/
a':vmq,foef; ½HI;ayr,fh tusifhpm&dwå aumif;ae&if b0rSm
atmifjrifolyJ/ tusifhpm&dwå aumif;rGefrI? ig;yg;oDv
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 126
vHkNcHKrIudkom ]o'¨g "eH oDv "eH} tjrifhqHk; "eOpömvkdY
owfrSwfcH,l&w,f/
uREkfyf&SpfESpfom; t&G,fwkef;u
uREfkyfb0taMumif; enf;enf;jyefajymcsifw,f/ uREfkyf
&SpfESpfom;t&G,fu tdrfacgifrkd;xyfrSm acwåa&muf&Sdaewkef;
ckdwpfaumif uREfkyfvufxJudk ckefayguf0ifa&mufvmvkdY? 'Dvkd
,Ofaus;vdr®mwJh cdki,fuav;ukd tHhMocsD;rGrf;pdwfawG jzpfae
w,f/ ESpfoufyDwdawG wzGm;zGm; ay:aew,f/ 0rf;om vGef;vkdY
atmufxyfrSm&SdwJh rdbESpfyg;qD qif;ajy;NyD; vSywJh ckduav;ukd
oGm;jyvkdufw,f/ 'gayr,fh rdbESpfyg;u avmb&r®uf
rsufESmeJY NyHK;&,fNyD; rdcifu 'Dckduav;ukd ,lNyD; a&rSm ESpfowf
ypfw,f/ ]]'DaeY cdkom;eJY rmum½dkeD? rkefY[if;cg; pm;Mur,f}} vkdY
ajymjyw,f/ uREfkyfrSm tHMo0rf;enf; ylaqG;vkdY rqHk;ygbl;/
'Dvdk pdwftjrifaMumifh uREfkyf[m t&ifb0u Ak'¨bmom
0ifwpfOD; jzpfw,fqkdwm uREfkyf ,HkMunfw,f/ uREfkyf[m t&if
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 127
b0u Ak'¨bmomwpfOD; jzpfcJhw,fqkdwm uREfkyfukd,fawGU
oufaojyp&m trsm;BuD;&Sdw,f/
'Db0rSm bk&if*sDbmom0if jzpfcJhayr,fh wd&pämefukd
owfpm;wm vHk;0rBudKufbl;/ vHk;0 raxmufcHbl;/ ckduav;
owfNyD; rkefYeJYpm;aewJh rdbawGu vmauR;ayr,fh tJ'DrkefYukd
rpm;bl;/ tarhukd ]]taru cdkuav;ukd owfvkdY uRefawmfvJ
cdktwGuftaocHr,f/ xrif;tiwfcHr,f}} ajymNyD; oHk;&ufvHk;vHk;
a&uvGJvkdY bmrSrpm;bl;/ tJ'Dt&G,fu &SpfESpft&G,fuav;yJ/
pOf;pm;omMunfh? ausmif;qif;vJ tdrfjyef xrif;rpm;vdkY
pwkw¬aeYrSm rdcifu ausmif;vkdufvmNyD; idk,dkNyD; acsmhw,f/
rdcifidk,dkaewm jrifawmh oem;wm&,f? rdcif,lvmwJh aygifrkefY
,dkokwfukdvJ pm;csifwm&,faMumifh tpmjyefpm;vkdufw,f/
'gayr,fh ]]tar? aemufukd wd&pämefrowfygbl;vkdY uwd
ay;&r,f/ 'Duwday;rS rkefYpm;r,f}} vkdY awmif;qkdawmh rdcifu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 128
uwdopömjyKw,f/ oHk;cgwdwd opömqkdckdif;NyD;rS uREfkyf xrif;
jyefpm;w,f/
jrwfpGmbk&m; ryGifhxGef;rDu £E´d,rSm tom;pm;olawG
aygrsm;w,f/ jrwfpGmbk&m;vJ yGifhxGef;a&m? £Ed́,rSm tom;
rpm;Muawmhbl;/ 'gaMumifh wkdYAk'¨bmomawGvJ bmaMumifh
oufowfvGwf rpm;Ekdif&rSmvJ/ £E´d,rSm taomurif;w&m;
BuD;[m Ak'¨bmomvJ jzpfa&m? tom;pm;jcif;ukd a&SmifMuOf
vdkufw,f/ taomu rwkdifrDu EGm;awGudk owfpm;wJh "avh
&Sdw,f/ taomurif;upNyD; aemufrif;awGvufxufrSm EGm;
rowf&? trJom;rpm;&qkdwm jzpfvmw,f/ ,aeYwkdif [dE´L
awG[m EGm; rowf&? trJom;rpm;&qkdwm jzpfvmw,f/
,aeYwdkif [dE´LawG[m EGm;rowf? trJom; rpm;Mubl;/ EGm;udk
rdcifvkdY ,HkMunfMuw,f/
tpmtm[m& enf;enf;pm;? nufnuf0g;wm[m touf
&SnfaMumif;yJ/ vlawG[m tpm;avmfvDrI odyfrsm;aevkdY touf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 129
wdkaeMuw,f/ ½kd;½kd;uav; xrif;[if; pm;Mu&r,f/ vl&JU
uav;[m vlY&JUEdkYeJYyJ touf&SifaeMuw,f/ 'DvkdyJ BuD;vm
&ifvJ ½kd;½kd;xrif;[if;pm;NyD; qmavmifrIudk ajzazsmuf&r,f/
ao'PfpD&ifcsuf zsufodrf;oifhNyD
'DaeY a[majymyGJrSm oufowfvGwfpm;zkdY MumMuma[majym
&wmu wd&pämefawGudk ayghayghqq oabmxm;NyD; umuG,f
apmifha&SmufrI enf;aevkdY ajym&wmyg/ 'gayr,fh t[ðom w&m;
awmft& wd&pämefa&m vlyg rowfjzwf rn§Of;qJoifhbl;qkdwm
xif&Sm;ygw,f/ uREfkyfu wd&pämefudk umuG,fapmifha&SmufzdkY
]wd&dpämefwdkY&JUqkawmif;} qdkwJh pmtkyfa&;cJhw,f/ vlawGudk
rowfzdkU? txl;ojzifh BudK;rdefY ao'Pf rcsrSwfzdkYtwGuf
]ao'PfcsrSwfaomjypfrIBuD;} qdkwJh pmtkyfudk a&;cJhw,f/
taMumif;uawmh vlowform;&JU cE¨mudk,f½kyfudk owfwm
[m tusdK;r½Sdbl;/ ½kyfu vlqdk; vlowform;jzpfwm r[kwf
bl;/ arm[ t0dZÆmuom vlowform;tppfyJ/ arm[ t0dZÆmudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 130
om owfypf&r,f/ b,fvdkenf;vrf;vJqdk&if vlowform;
&mZ0wfaumifudk todÓPfay;Mu? w&m; a[mMu&if oHa0*
jzpfvmMurSmyJ/ 'D&mZ0wfaumifudk BudK;rdefUeJU owfypfawmh
olvJ a'goaZmeJY ao&vdkY i&Jqufus&jyefw,f/ vlowform;
&mZ0wfaumifqdkwm t0dZÆm arm[pdwft& emrfa&m*g
pdwfa&m*g &aeolyJ/ olY&JU pdwfa&m*gudk uko&rSmyJ/ olYudk
arwåmeJU jyKjyifa&;ausmif;rSm jyKjyif&r,f/
jyKjyifa&;ausmif;rSm ESpf&Snf&Snfxm;NyD;? w&m;a[m ynm
ay;Mu&if olvJ pOf;pm;rdr,f/ oHa0* &r,f/ olYudk arwåmeJU
jyKjyifae&if olvJ vlaumif; jzpfvmrSmaygh/
uvJhpm; racscsifygESifh
jrwfpGmbk&m;[m uREfkyfwdkYtwGuf tm;udk;&m oufao
om"u taxmuftxm;ygyJ/ ]olYtouf rowf&} vdkY
a[mawmfrl&mrSm >cif;csuf rxm;ygbl;/ jrwfpGmbk&m;u tjypf
&Sdol usL;vGefwwfoludkvJ cGifhvTwfw,f/ bmaMumifhvJqdkawmh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 131
vl[m rSm;wwfw,f/ cGifhvTwfwmu jrifhjrwfw,fqdkwJh oabm
aMumifhyJ/ cGifhvTwfol[m bk&m;eJUwlaew,f/ jrwfpGmbk&m;u
uvJhpm;acszdkU ra[mMum;bl;/ cGifhvTwfzdkU a[mMum;w,f/
a&S;acwfu&SdcJhwJh ]]rsufpdudkzsufoludk olYrsufpdudkvJ azmufypf
&r,f/ oGm;udk vmcsdK;oludkvJ olYoGm;udk csdK;ypf&r,f}} qdkwJh
uvJhpm;acs 0g'[m r,Ofaus;wJh vlawG&JU 0g'jzpfvdkY ½dkif;pdkif;
aom vlrsdK;&JU t,ltqomjzpfw,f/
"To err is human, to forgive Divine!
Eye for an eye, Tooth for a tooth, life for a life,
is the Law of uncivilized barbarian."
vlowform; &mZ0wfaumifudk rowfyJ ESpf&Snf&SnfeJY
w&m;a[mjy&if olvJ olawmfpif wpfa,muf jzpfEdkifw,f/
olowfvdkY olYudk jyefowfp&m rvdkbl;/ Oyrmjy&&if um,Elem
a&m*g pGJuyfaeolawGudk owfrypfMuyJ aq;ukoaeMuw,f
r[kwfvm;/ 'DvdkyJ pdwfElema&m*g? emrfElem a&m*g pGJuyfaeol
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 132
awGudkvJ ukoay;zdkY vdkw,f/ vlowform;awGudk a0;vHwJh
uRef;wpfuRef;rSm MumMumydkYxm;NyD;? toufarG;0rf;ausmif;
tvkyfudk vkyfcdkif;? ynmoifay;? jyKjyifa&;vkyfay;&if olwdkY
wpfawG jyKjyifMur,f/ ao'Pfu arwåm0g'udk wdkufzsuf
aew,f/ arwåm0g'r½Sd&if Nidrf;csrf;rIvJ r&Sdawmhbl;/ 'gaMumifh
EdkifiHcsif; ppfawGjzpfaewmaygh/
"Retaliation leads to war, forgiveness leads to peace".
uvJhpm;acswm? tmCmwxm;wm? twHkYtjyefvkyfwmu
ppfudk jzpfEdkifw,f/ 'gaMumifh ao'Pfudk Oya'pmtkyfxJu
y,fzsufoifhw,f/ urÇmBuD; Nidrf;csrf;atmif vkyfaqmifwJh
aqmif&Gufcsuf jzpfr,f/ c&pf,mefEdkifiHawGrSmawmif ao'Pf
Oya'udk y,fzsufay;aeMuw,f/ ao'PfOya' r&Sdayr,fh
vlrItzGJUtpnf; rysufokOf;ygbl;/ 'gaMumifh Ak'¨bmom
EdkifiHawGuvJ ao'PfOya'udk ½kyfodrf;ay;oifhw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 133
atmufyg c&pf,mefEdkifiHawGrSm ao'PfOya'udk ½kyfodrf;
ypfMuw,f/ MopBwD;,m;? udkvefbD,mEdkifiH? vwfAD;,m;EdkifiH?
vlZifbwfEdkifiH? yem;rm;EdkifiH? ay:wl*DEdkifiH? a[mfvefEdkifiH?
½lar;eD;,m;? qGD'if? tm*sifwD;em;? b&mZD;? udkpwmeDum?
tDauG'dk;? [Gef'l;&yf? aemfa0? yD½l;? O½ka*G;EdkifiHeJU AifeDZGJvm;
EdkifiHwdkY jzpfMuw,f/ tar&duefjynfaxmifpkrSm rpfcsD*ef
jynfe,f? uifqyfjynfe,f? reDqdkwmjynfe,f? ajrmuf'gudkwm
jynfe,f? awmif'gudkwmjynfe,f? wifepfpDjynfe,f? ½kuRef;
jynfe,f? 0ifuGefpifjynfe,f? rdef;jynfe,fwdkUrSm ao'PfOya'
y,fzsufxm;w,f/ Ak'¨bmomEdkifiHawGuvJ ao'PfOya'udk
½kyfodrf;oifhMuygw,f/
vlawG[m olrsm;udkyJ tjypfwifaeMuw,f/ 'gvJ obm0
ygyJ/ Oyrm BudK;pifrSm BudK;ay; owfoluvJ olYrSm tjypf
r&Sdbl;wJh? axmifrSL;u owfcdkif;vdkYwJh/ axmifrSL;uvJ olYrSm
tjypfr&Sdbl;wJh? puf&Sifw&m;olBuD;u owfcdkif;vdkYwJh/ puf&Sif
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 134
w&m;olBuD;uvJ olYrSm tjypf r&Sdbl;wJh? Oya'jyKtrwfrsm;u
owfzdkY Oya'jy|mef;xm;vdkYwJh/ 'gjzifh Oya'jyKtrwfrsm;udk
oGm;ar;jref;Munfh&if olwdkYrSmvJ tjypfr&Sdbl;vdkY ajzMurSmyJ/
olwdkYu jynfolvlxk&JU touf tdk;tdrfudk umuG,f
ay;&rSmaMumifh &mZ0wfom;udk aopm;? aoap Oya'
jy|mef;&ygw,fvdkY ajzaeMuw,f/
olwdkYu 'Dvdktajzay;MuvdkY uREfkyfujyefNyD; ar;cGef;
xkwfw,f/ ]]'gjzifh cifAsm;wdkY vlowfw&m;cHudk uRef;wpfuRef;
rydkYbl;vm;? 'Denf;eJYvJ vlxk&JU toufpnf;pdrfudk umuG,fvdkY
&ygw,f/}} olwdkYu bmrQ jyefrajymMubl;/
puf&Sifw&m;olBuD;u oludk,fwdkif BudK;ay;&r,fqdk&if ol
'Dvdk ao'Pfay;rSm r[kwfbl;? wjcm; vlwpfa,mufu
&mZ0wfom;udk BudK;ay;owfrSm odvdkY ao'PftrdefYcswmyJ/
'gaMumifh at;at;aq;aq;yJ ao'PftrdefYudk csrSwfEdkifw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 135
raorcsif; vnfyif;uGif;pGyfí owfapvdkY a&;rSwfvdkufw,f/
'DtrdefYudk a&;om;NyD; olu aysmfaysmfyJ wif;epfupm;aew,f/
(w&m;em y&dwfowfrsm;tm; udk,fwdkifa&;xm;aom arwåm
u½kPmzGJU uAsmudk ESpfrsufESmcefY &GwfqdkapNyD; w&m;
odrf;onf/)
ckvdkonf;cHNyD; w&mem,lMuwJh tusdK;tm;aMumifh
oifwdkUtm;vHk; t[ðomarwåm u½kPm jA[®pdk&fw&m;ESifh
jynfhpHkMuygap/ t[ðomarwåm u½kPm&Sif Ak'¨uJhodkY tjrwfqHk;
edAÁmefcsrf;omudk vsifjrefpGm &&SdcHpm;EdkifMuygap/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 136
4/ Ak'¨bmom - odyÜHenf;us obm0bmom
w&m;awmf
'DaeYa[m&rSmu av;eufwJh taMumif;jcif;&m jzpfw,f/
w&m;ra[mrD ]earm wó} oHk;acguf ½Gwf&w,f/ bk&m;
&Sdcdk;NyD;rS w&m;a[m&r,f/
Ak'¨bmom&JU zdkcaemuf a'gufBuD;av;cku opömav;yg;
w&m;awmfBuD;yJ/ bk&m; tppftrSefwdkif; opömav;yg;udk pwif
a[mMum;NrJ "r®wm&Sdw,f/ a[molvJ rsm;aeygNyD/
'DaeYawmh eufeJwJh wjcm;taMumif;udk a[mygr,f? ygVd
yd#uwfawmfrSm -
]]tMuifolonf y#dpöorkyÜg'fw&m;udk em;vnfodjrif\/
xdkolonf a'oemawmfudk odjrif em;vnf\/ y#dpöorkyÜg'fudk
rodvQif w&m;udkvnf; rod}} [lí yg&Sdygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 137
Ak'¨0g'[m odyÜHESifhnDnGwfaeyguvm;
y#dpöorkyÜg'f t*Fgq,fhESpfyg;t& ]t0dZÆmypö,m ocFg&m?
ocFg&ypö,m 0dnmPH} ponfjzifh jrwfpGmbk&m;
a[mMum;ygw,f/ 'Dt*Fgq,fhESpfyg;udkyJ acwfopfodyÜHenf;
½IaxmifhtjrifeJU a[mjyygr,f/ "mwkaA'ynm? ½lyaA'
ynmawGu ESpfaygif; 2500 ausmfu a[mcJhwJh jrwfpGm
bk&m;&Sif&JU w&m;awmfudk axmufcHaeygw,f/
owå0gvdkYac:MuwJh ocFg&awG[m t0dZÆmaMumifh jzpfay:
vmw,f/ t0dZÆmrlv ½Sdaew,f/ 'gaMumifh urÇmavmuBuD;udk
"mwfcGJMunfh&atmif/
urÇmavmuBuD;qdkwm rdkvDusL;uvmyfawG? tPkjrL
"mwfawGyJ &SdMuw,f/ rdkvDusL;xJrSm tPkjrLuvmyfawG ygae
w,f/ tPkjrLawGxJrSm tDvufx&GefeJU y½dkwGef"mwf uvmyf
awG ygaew,f/ tDvufx&GefeJU y½dkwGef[m zdkr"mwf ESpfckyJ/
tiftm;a&GUvsm;rI oabm"mwfyJ/ tiftm; qdkwm a&GUvsm;rIu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 138
ay:aygufvmw,f/ a&GUvsm;rIqdkwmvJ qGJiifrIESifh wGef;z,frI
ESpfckaMumifh jzpfay:aew,f/ oabm"mwfawG vma&mufvdkuf
xGufcGmvdkufyJ½Sdw,f/ qGJiifrI wGef;z,frI jzpfay: vm&wmvJ
uyfNidrIqE´ qGJaqmifrI "mwfoabmaMumifhom jzpfay:aew,f/
&[EÅmrSm &m*qE´r&SdvdkU qGJiifrI wGef;z,frI"mwf
(udavom"mwf) r&Sdawmhbl;/ bmtm½HkudkrQ rNiduyfbl;/ rwGef;
z,fbl;/ wnfNidrfat;csrf;wJh Oayu©meJY aew,f/ qE´&m*u
b,fvdk ay:vm ovJqdk&if w&m;opöm trSefrodrI t0dZÆm
arm[u ay:aygufvmw,f/ t0dZÆmarm[qdkwm todÓPf
ynmuif;rJhrI? opömw&m; rodrIyJ/ ynmtarm[ qdkwmuawmh
opömav;yg;odrI 0dZÆmac:w,f? vu©Pma&;oHk;yg; odrIjzpfvdkU
wu,f&SdwJhw&m;yJ/ 'Dynmr&Sd&if arm[yJ/ t0dZÆmyJ/ vdktyfrI
r&SdrIBuD;yJ/ ½lyaA'ynm? "mwkaA'ynmrSmvJ 'Doabmw&m;
yg&SdaevdkU Ak'¨a'oem[m odyÜHynmeJU nDnGwfw,f/ rodrI[m
r&SdrIyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 139
jrwfpGmbk&m;u rodrI t0dZÆmaMumifh ocFg&awG qufvuf
vkyfudkifMuNyD; 0dnmPpdwfawG qufqufNyD;? 'ku© a'greó
Oyg,motxd qufa[mawmfrlw,f/ urÇmBuD; avmuBuD;[m
opömw&m; oufoufygyJ/ odyÜHynmrSmvnf; rodrI t0dZÆm
taMumif;u pwifw,f/ t0dZÆmaMumifh wPSm avmbawG
jzpfaew,f/ wPSmavmbaMumifh cspfjcif;? rkef;jcif; (qGJiifrI?
wGef;z,frI) wpfckck tjyeftvSef jzpfay:aew,f/ qGJiifrI?
wGef;z,frIaMumifh vIyf&Sm;rI (ocFg&ac:uHrsm;) qufvuf
jzpfay:vmjyefw,f/ odyÜHynmeJYvJ qGJiiftm;? wGef;z,f
tm;aMumifh vIyf&Sm;rIac: vQyfppf"mwftm;awG jzpfay:
aew,fvdkU oifjyw,f/ vQyfppf"mwftm; qdkwmvJ
tDvufx&Gef"mwfeJU y½dkwGef"mwf (zdkr"mwfESpfck) udk qdkvdk
ygw,f/ 'DESpfckt& tPkjrL"mwfawG jzpfay:aeMuNyefw,f/
tPkjrLaMumifh rdkvDusL;awG jzpfMuNyD;? rdkvDusL;awGaMumifh
urÇmavmuBuD; jzpfaew,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 140
'gaMumifh rlvax&0g' Ak'¨bmom[m acwfopf
odyÜHynmeJU nDnGwfaewm odyftHhMozdkU aumif;ygw,f/
jrwfpGmbk&m;omvQif twå? yk*¾v? ZD0? 0dnmOfaumif
r&Sdbl;/ tewåw&m;yJvdkU a[mMum;awmfrlw,f/ ]]oaAÁ"r®m
tewåm - cyfodrf;aom w&m;wdkUonf twår½Sd? twå
r[kwfukef}} vdkU a[mawmfrlw,f/ NrJaewJh ZD0? yk*¾v? twå?
0dnmOfaumif r½Sdbl;/ vlqdkwJhyk*¾dKvfrSm wpfcPcsif; ajymif;vJ
aewJh y&rw¬w&m; oabmyJ&SdNyD;? wpfpuúefYcsif; ajymif;vJ
aew,f/
All mental states are impersonal. There is no immortal
unchangeable self. There is only an ever changing
consciousness in man, never the same for two consecutive
moments.
vlqdkwJh ½kyfemrfcE¨m[m tNrJrD;avmifaewJh rD;vHk;BuD;ygyJ/
cE¨mig;yg;[m tNrJ rD;avmif aew,f/ vlvdkYac:wJh yk*¾dKvfrSm -
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 141
(1) ½ly - ½kyfudef;pk? (2) a0'em - cHpm;rItpk? (3) onm -
rSwfom;rItpk? (4) ocFg& - jyKvkyfrItpk? (5) 0dnmP -
odrItpk qdkNyD; cE¨ig;yg;om½Sdw,f/ tNrJ ajymif;vJ azmufjyef
aew,f/ a&tvsOfvdk rD;tvQHvdkom &Sdw,f/ 'Dvdkpdwf[m
cPcsif; a&GUvsm; aew,fqdkwmudk tar&duef pdwfynm
q&mawGu oabmwl axmufcHw,f/ vlqdkwm tNrJ ajymif;vJ
aewJh pdwfawGyJvdkY olwdkY ajymjyaeMuw,f/ vlYcE¨mxJrSm
rajymif;vJ ra&GUvsm;wm r½Sdbl;/
odyÜHynmu vrf;cif;ay;aeNyD
'gaMumifh tar&duefudk oGm;omoemjyK&if Ak'¨omoem
w&m; (tewåw&m;) a[mjyzdkY rcufawmhbl;/ olwdkYqDu
pdwfynmq&mawGuvJ 'gudkyJ oifjyaeMuw,f/ odyÜHq&mawG
uvJ vlqdkwm tPkjrLtpkta0;vdkY ajymaeMuNyD? cE¨mig;yg;[m
tNrJa&GUvsm;ajymif;vJaewJh a&tvsOfBuD;yJ/ 'gudk oifjyvdkuf&if
odyÜHq&mawG? pdwfynmq&mawG tukefvufcHMurSmyJ/ olwdkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 142
em;vnf vG,faeMu ygNyD/ jrwfpGmbk&m;u vGefcJhwJh ESpfaygif;
2500 ausmfu odjrifNyD; a[mMum;cJhw,f/ jrwfpGmbk&m;
odjrifyHku b0rsm;pGm yg&rDjznfhNyD; aemufqHk;b0rSm r*¾if&Spfyg;
tm;xkwfNyD; aAm"dÓPf? r*fÓPf wpfcsufeJY tukefodjrif
em;vnfoGm;wm? xdk;xGif;odwJh t&d,mopömw&m;qdkwm
'gygyJ/
,aeY urÇmrSm bmomBuD;av;ck &Sdovdk bmomi,fawGvJ
trsm;BuD; &SdMuw,f/ olwdkYtm;vHk; Ak'¨bmomuvGJ&if
twå0g'csnf;yJ? qdk;vf (soul) qdkwJh raoraysmuf tNrJ
wnfaewJh 0dnmOfaumif (xm0&twå? ZD0twå) udk ,HkMunf
vufcHaeMuw,f/ jrwfpGmbk&m;&JU w&m;awmfrSm bmqdk;vfrSr&Sd?
xm0&twå r½Sd? ZD0twå r&SdvdkY &Sif;&Sif;vif;vif; awGYjrif
Mu&w,f/ vlYcE¨mxJrSm 0dnmOfaumif qdkwm r&Sdbl;/
aooGm;awmhvJ vdyfjymaumifqdkwm r&Sdbl;/ taMumif;tusdK;
"mwfw&m;? tedpö w&m;om &Sdw,f/ tm;vHk;[m tedpöw&m;&JU
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 143
vufatmufrSm aeMu&w,f/ tm;vHk; jyKjyifajymif;vJ a&GUvsm;
aeMuw,f/
'gaMumifh Ak'¨bmom[m ,aeYodyÜHbmom&yfawGeJU nDnGwf
wJh wpfckwnf;aom bmomygyJ/ 'g[m odyfxl;jcm;wJh tcsuf
ygyJ/ vl[m ½kyfemrf"mwfyJ/ tNrJajymif;vJaevdkY wpfpuúefY
rSmawmif r&yfrem;bl;/ wpfpuúefYrSm wlnDwJh pdwfESpfrsdK;
r&Sdbl;/
'gaMumifh Ak'¨a'oem omoemjyK yk*¾dKvfrsm; urÇm
t&yf&yfrSm omoemjzefYcsdzdkY odyÜHynmu vrf;cif;ay;xm;NyD?
odyÜHynmu omoemjyefYzdkY wHcg;zGifhxm;NyD/ uREfkyf tar&duef
a&mufvQif tedpöw&m; a[mjyzdkY odyfvG,fuloGm;NyD? tar&duef
pdwfynmq&mawGudk -
]]rif;wdkY odem;vnfwJh pdwftaMumif;udk jrwfpGmbk&m;u
2500 ausmfumvu awGYcJhNyD;NyD/ rif;wdkYu twå? ZD0udk
r,HkMunfovdk? jrwfpGmbk&m;uvJ twå? ZD0qdkwm wu,f
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 144
r&Sdbl;vdkU ajymjycJhNyD/ rif;wdkU odyÜHenf;us bmomw&m;rsdK;udk
vufcH,HkMunfcsifw,fqdk&if Ak'¨bmomudk ,lvdkufMuayawmh/
urÇmrSm odyÜHenf;us? odyÜHynmeJY udkufnDwJh bmom[m
Ak'¨bmomyJ &Sdw,f/ odyÜHpdwf"mwf&SdoltwGuf trSefwu,f
odyÜHenf;uswJh bmomygyJ/}}
"It you want something, scientific, become Buddhist,
because Buddhism is the Scientific Religion for scientific
minds."
edAÁmefqdkwm bmvJ
edAÁmefqdkwm bmygvJ? Ak'¨a'oemrSm edAÁmefw&m;? edAÁmef
yef;wdkif[m ta&;tBuD;qHk;yJ/ edAÁmefudk vltawmfrsm;rsm;u
½Iyf½IyfaxG;axG; pOf;pm;NyD; tjrif rMunfvifMubl;/ wu,f
ppfrSefwJh w&m;udk olwdkYrodMubl;/ edAÁmefw&m;udk 'DaeY
enf;enf; ajymjyr,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 145
]urÇmtp arm[u} vdkU 'DaeY w&m;yGJtprSm uREfkyf
ajymcJhNyD/ arm[qdkwm todÓPf uif;rJhaerIygyJ/ ynm0dZÆm
tarm[qdkwmuawmh ynm todtjrif&&SdrI wpfpHkwpf&mygyJ/
'DwpfpHkwpf&m uif;vGwfwmudk arm[vdkY ac:w,f/ okn Avm
oufoufjzpfaew,f/ t0dZÆm arm[rSm todynm vHk;0r&SdvdkY?
wu,f&Sdwmu uif;vGwfvdkY [mvm[if;vif; oknwpfrsdK;
jzpfw,f? 'ghaMumifh urÇmavmuqdkwm wu,fr&Sdygbl;/ bmrQ
tppftrSefr&Sdygbl;/ bmrS r[kwfygbl;/
uREkfyfvufxJrSm bmrS r&Sdbl;/ 'DbmrQ r&SdwJhvufxJu
bmrQr&SdwJh udpöudk acszsuf&if bmvkyf&rvJ/ &Sdatmifvkyfaygh/
&Sd&if r&Sdqdkwm aysmufuif;r,f/ r&Sdudk r&SdeJY zvS,fvdkY r&bl;/
r&Sdu r&Sdudk rz,f&Sm;Edkifbl;/ r&Sdr[kwfwmudk &Sdwm[kwfwmeJY
xnfhoGif;zvS,frSom r&Sdr[kwfwm yaysmufoGm;w,f/
vufxJu &SdwJht&mwpfckck xnfhoGif;vdkuf&if vufxJrSm
r&Sdwm yaysmuf oGm;w,f/ t&SdwpfpHkwpfcku r&Sd (okn) udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 146
y,fzsufvdkufNyD; r&Sdu t&Sdjzpfvmw,f/ &dSrIudpö[m r&SdrI
yaysmufrIygyJ/
'D OyrmvdkygyJ/ urÇmavmu? rsufjrifavmu[m r&Sdjcif;
oufoufygyJ/ edAÁmefw&m;u &Sdjcif;oufoufygyJ/ 'gaMumifh
twktyvnf;jzpf? wu,fvnf; r&SdwJh twkty urÇmavmu?
rsufjrifavmuudk wu,f tppftrSef&SdwJh edAÁmeft&Sdw&m;ESifh
zvS,f&r,f/ avmuudk tjrifrSm;rI y,fzsufvdkuf&if
wu,f&SdwJh edAÁmefw&m;udk &&Sdw,f/ avmuqdkwm t&dyf
ta&mif wHvSyf? rsufvSnfhjzpfvdkY wu,fr&Sdygbl;/ edAÁmefw&m;?
edAÁme"mwfu wu,f&Sd wu,fNrJaew,f/ avmuqdkwm
tdyfrufygyJ/ wu,fr[kwfrrSefbl;/ edAÁmefw&m;? edAÁme"mwfu
Edk;Mum;rI trSefodrI jzpfvdkY wu,f&Sdw,f/ tppftrSef udpöygyJ/
ppfrSefaom tpm;xdk; zvS,fenf;
avmuqdkwm tarSmifygyJ/ edAÁmefqdkwm tvif;ygyJ/
'gaMumifh avmucE¨m ig;yg;tay: t,lrSm; tjrifrSm;wmudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 147
pGefYypfEdkif&if avmuudk zsufqD; ausmfvGefoGm;w,f/ twkty
t&dyfta,mif avmuudk zsufqD;vdkufw,f/ r[kwfwmudk
zsufqD;ypfvdkufw,f/ t0dZÆmarm[udk y,fowfvdkufw,f/ 'Dvdk
y,fowfypfjcif;rsdK;udk aumif;rGefrSefuefwJh y,fowfzsufqD;rIvdkY
ac:w,f/ t0dZÆmowfypfrI[m opöm&&SdwJh ÓPfynm? tewå
ynm? aAm"dÓPfygyJ/ twk ta,mifudk y,fzsufvdkufjcif;yif
tppftrSefw&m; qkdufa&mufjcif;ygyJ/
'gaMumifh avmuudk pGefYcGmMuw,f/ &[ef;jyKMuw,f/
wu,fvdkY tm;vHk; &[ef; jyKEdkifr,fqdk&if tvGefBuD;rm;wJh
tusdK;aus;Zl;awG jzpfay:vmr,f/ bmaMumifhvJqdkawmh
twkta,mif rppfrSefwmawGudk pGefY&vdkY y,fowfvkdYom
edAÁmefw&m; jrifod qdkufa&mufjcif; jzpfvdkYygyJ/ raumif;
rrSefwm pGefY&if aumif;rGef aysmf&Tifp&m&SdwJh tajymif;tvJ
jzpfvmw,f/ tarSmifudk y,fzsuf&if tvif;jzpfay:vmw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 148
tdyfrufpdwful;udk y,fzsuf&if Edk;Mum;NyD; vufawGY tajc
taevdkYac:wJh edAÁmefw&m;udk &Muygw,f/
bmwefzdk;rS r&SdwJh avmuudk pGefY&? y,f&? zsuf&wm[m
0rf;omp&m aumif;w,f/ wu,f wefzdk;&SdwJh wu,fppfrSefwJh
[kwfrSefwJh edAÁmefw&m; &&SdvdkYygyJ/ "r®yDwdjzpfw,f/ aumif;rGef
rSefuefaom zvS,fjcif;? tpm;xdk;jcif; jzpfw,f/ 'gaMumifh
tm;vHk; &[ef;jzpfapcsifygw,f/ wefzdk; r&SdwJh avmuudk
pGefYypfMu&rSmygyJ/ edAÁmefomvQif taumif;qHk; csrf;om ]edAÁme
y&rH okcH} vdkY jrwfpGmbk&m; a[mMum;ygw,f/ 'gaMumifh
edAÁmefcsrf;om &Muygap&ef qkrGefaumif; awmif;vdkufygw,f/
'DaeY odyHÜenf;us bmomtaMumif; ajym&wmu
'Dy&dowfxJrSm odyHÜq&mtcsdKU yg0ifr,fodvdkY ajym&wm/
odyHÜq&mawG vufcHauseyf&r,fh bmomu Ak'¨bmomyJ
&Sdw,f/ odyHÜynmeJY EIdif;,SOfa[mvdkufawmh odyHÜbmomudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 149
roifbl;wJh yk*d¾KvftcsdKUuawmh em;vnfr,f rxifbl;/ odyHÜ&JU
obm0uvnf; eufeJygw,f/
wPSm&m*usdefpmoifhaewJh urÇmBuD;
oD[dkVf (oD&dvuFm) rSm uREkfyf aexkdifpOfu
tawGYtBuHKwpfckudk ajymjyr,f/ oD[dkVf &[ef;awmf 0dZ,
ynmu tawmfav;eufwJh Ak'¨pdwfynmtaMumif;udk a[mjy
zl;w,f/ w&m;yGJ NyD;qHk;awmh vma&mufem,lwJh tbGm;
tdkBuD;awGu olwdkYtcsif;csif; b,fvdk ajymMuovJ qdkawmh
]]w&m;u odyfav;eufw,f? a[mwJh bkef;BuD;uvnf; odyfpm
wwfw,f/ wdkYwpfawG wpfvHk;rS em;rvnfwmom Munfawmh}}
vdkYajymNyD; &,faeMuw,f/
'DaeYvnf; 'Dvdkrjzpfapcsifygbl;/ &[ef;vdkvnf;
odyfeufeufBuD; ra[mcsifygbl;/ OD;avmuemxw&m;
odyfav;eufNyD; bkef;BuD;uvnf; pmwwfvdkY wdkYem;rvnfbl;vdkY
rjzpfap csifbl;/ jrwfpGmbk&m; udk,fwdkifu tvGefav;eufwJh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 150
opömav;yg;w&m;udk omrefvlawG em;vnf atmif em;vnfwJh
a0g[m& pum;vHk;eJY vG,fvG,fuav; a[mjyygw,f/
jrwfpGmbk&m;u vltrsm;BuD;udk w&m;odap? w&m;usifh
apcsifwmyg/ ynmwwfvlwef;pm; tenf;i,ftwGuf bk&m;yGifh
xGef;wm r[kwfygbl;/
"The Buddha preached for the many and not for the wise
few."
'gaMumifh uREkfyf[m u½kPmpdwfyGm;NyD;rS w&m;a[m
ygw,f/ vlwdkif; w&m;em;vnfatmif owdxm;NyD;
a[mygw,f/ odyHÜq&mawGtzdkY odyHÜtaMumif;vnf; a[majym
&ygw,f/
uJ vlxktwGuf qufa[mjyygr,f/ wPSm&m*avmb
csKyfNidrf;atmif y,fowfjcif;[m ta&;BuD;w,f/ bmaMumifhvJ
qdkawmh ,aeYurÇmrSm tm½Hkig;yg;aemuf odyfNyD; vdkufyg
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 151
aeMuw,f/ ,ckacwfu wPSmavmbpdwfaMumifh usdefpm
oifhaewJh urÇmBuD; jzpfaejyD/ avmbudk b,fvdk owfMurvJ/
wPSmavmb &m*enf;yg;zdkYu pwif&rSmyJ/ avmb
enf;yg;vmzdkYuvnf; tpmt[m& avQmhpm;&r,f/ tpmudk
NcdK;NcHMu&r,f/ ttdyfenf;yg;ap&r,f/ tdyfwmudk NcdK;NcH
Mu&r,f/ owfowfvGwf pm;&r,f/ Ak'¨bmom w&m;
pmtkyfawG zwfMu&r,f/ oifhwifhwJh t&yfa'orSm aeMu&r,f/
&[ef;aumif;udk rSD0Jqnf;uyf &r,f/ rdrdudk,fum,&JU tokb
aumifBuD; jzpfyHk½INyD; tokb bm0emudk yGm;Mu&r,f/
raocifvnf; tokb? aovnf; tokbvdkY ½IrSwf&r,f/
aemufNyD; rdrd pdwfaepdwfxm;udk owdxm;½IrSwfwJh
pdwåmEkyóem bm0emudkvnf; yGm;Mu&r,f/ 'Dvrf;pOfomvQif
avmbenf;w,f/ avmbcsKyfNidrf;w,f/
&m*jzpfwmu 'DcE¨m udk,fum,BuD;udk acsmw,f? vSw,f?
ESpfoufpzG,f wifhw,fw,f xifrSwfaevdkYyJ/ wu,fawmh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 152
udk,fum,u pufqkyf&GH&SmzG,ftwd tnpftaMu;jynfhaewJh
tykyf aumifBuD;ygyJ/ Oyrm - 32 aum|moudkyJ Munfhvdkufyg/
&GHp&mcsnf;ygyJ/
cE¨mudk,fBuD;udk "mwfcGJMunfh&if
qHyif? tarG;trSif? vufonf;? oGm;? ta&? tom;?
taMum? t½dk;? tcsOf? ausmufuyf? tonf;? tl? tqkyf? ESyf?
wHawG;? usifBuD;? usifi,f b,frSm ESpfoufp&m &SdvdkYwkef;/
32 aum|mo[m tm;vHk;&GHp&m/ pufqkyfp&m?
atmhESvHk;emp&mcsnf;yJ/ Oyrm - qHyif b,favmufvSvS qHyif
wpfacsmif; xrif;yef;uef? [if;yef;uefxJ usoGm;&if
rBudKufbl;/ &GHrkef;w,f/ qHyif[m acgif;ay:rSm &Sdaewkef;awmh
vSw,f? wifhw,fw,f? usufoa&&Sdw,fvdkY xifrSwf
aeMujyefw,f/ wPSmavmb rsufpdeJY MunfhvdkYom vSw,f?
acsmw,f? usufoa& &Sdw,fvdkY rsufpdu jrifjyD; pdwfu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 153
xifaeMuw,f/ ynmrsufpdudk wdrfovmzHk;vTrf;NyD;
aMumifawmif uef;apwm[m wPSmavmbygyJ/
acgif;ay:u qHyifusawmh vSywifhw,f usufoa&
&Sdw,fxifNyD; 'DqHyifyJ xrif;[if;xJ usjyefawmh pufqkyf&GH&Sm
rkef;wD;aewm bmaMumifhvJ/ "mwkaA'½Iaxmifh t&qdk&if
'DqHyif[m bmrQ xl;jcm;roGm;bl;/ acgif;u qHyifoabmvnf;
[if;xJuswJh qHyifoabmygyJ/ tPkjrLcsnf; ygyJ/ wpfckudk
cspfjrwfEdk;NyD; tjcm;wpfckudk pufqkyf&GH&SmaeMuwmu
bmaMumifhvJ/ odyÜHq&m uawmh tajzrSef odaew,f/
'DaeYa[majymcsufu ]] Scientific Religions odyÜHenf;u
bmom}} jzpfvdkY 'Dy&dowfxJu odyÜHq&mawGu tajzay;Edkif
vdrfhr,f xifygw,f/ uJ... b,folrQ rajzMuvdkY uREkfyfuyJ
ajzyghr,f/ uREkfyf&JUwm0efu a[mjyzdkYygyJ/
y&dowfBuD;u a&yHk;udk,lNyD; rD;zdkrSmwifxm;&if rMumrD
a&[m qlyGufvmrSmyJ/ a&awG qlyGuf yvHkpDxae&if a&udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 154
azmufxGif; rjrifEdkifbl;/ a&vnf;rMunfvifawmhbl;/ a&udk
wjcm;ae&mrSm xm;jyD; at;atmifNidrfatmif jyKvkyf&if a&vnf;
Munfvifw,f/ a&udkvnf; azmufxGif; odjrifae&w,f/
a&&JUatmufqHk;txd tajctaeudkawmif MunfhvkdY&aeMuw,f/
'DOyrmtwdkif;yJ qHyifudkjrifawmh qHyiftay: &m*pdwf
jzpfae&if qHyif[m qlyGufae&w,f/ pdwfvnf; qlyGufae
&w,f/ qHyif&JUoabm obm0 ]"mwf} udk rjrif&awmhbl;/
rsufpdrSm &m*pl;0if qlyGufaevdkY tjrif rMunfvifMubl;/
tifrwef pufqkyf&GH&SmzG,faumif;wJh qHyifudk vSw,f?
wifhw,fw,f? usufoa&&Sdw,fvdkY jrifod em;vnfaeMuw,f/
'gayr,fh [if;yef;uefxJ 'DqHyif usa&mufoGm;&if
pufqkyfp&myJ? &GHp&myJvdkY odvmjyefw,f/ tJ'DtcsdefrSm
pdwfrSma&m rsufpdrSmyg &m*avmbpdwfu rqlyGufvkdY &GHp&mudk
&GHp& mvdkYyJ odaejyefw,f/ qlyGuf&ifawmh rodMujyefbl;/
uef;aew,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 155
pdwfwnfwnfNidrfNidrfeJY ½IMunfh owdxm;wJh tcgrSmawmh
qHyif[m acgif;rSm &Sdaeae? [if;yef;uefxJ usaeae
twlwlygyJ/ pufqkyf&GHp&m obm0yJ &Sdaew,f/ 'Dvdk
wPSm&m*udk cGmxm;&if wjcm; aum|mo tpdwftydkif;
toD;oD;udkvnf; rpGJvef;awmhbl;/ pdwf[m wnfNidrf
at;csrf;vmw,f/ wPSm rme 'd|dpdwf csKyfNidrf;aewmudk
edAÁmefvdkY ac:w,f/
tykyfaumifawGcsnf;yguvm;
'gaMumifh ykyfodk;aewJh vlaoaumif tavmif;[mvnf;
ur®|mef;w&m; tm;xkwfvdkY odyfaumif;aew,f/ udk;ayguf
'Gg&rSm tykyfawG,dkpD;aeNyD; tavmif;BuD; yGa,mif;aevdkY
udk,fum, rSeforQ pufqkyf&GH&SmNyD; umr&m* y,fcGmvdkufw,f/
avmufaumifawG wzGm;zGm; pm;aewJh udk,fum,udk jrifawmh
rdrd&JU udk,fum,vnf; pGJvef;pdwf r&Sdawmhbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 156
]'Davmif;aumifykyfBuD;[m t&ifu olvnf; ighum,vdkyJ
&SdcJhw,f/ tck avmufaumifawG wzGm;zGm; tykyfa&wpdkpdkeJY
jzpfovdk igvnf; olYvkdyJ jzpf&mrSmyJ} vdkY ur®|mef; tm&HkjyKNyD;
½IrSwf yGm;rsm;ae&r,f/ 'Denf;eJY &m*udk y,fowf&r,f/
tck touf&SifaeMuwJh vlyk*d¾KvfawGrSm rykyfryGMubl;
qdkwmu awaZm"mwfrD;u apmifha&Smufxm;vdkYyJ/ tykyfa&
awGudk awaZm"mwfu usdKcsufay;aeawmh csufcsif;ykyfodk;
aewmudk rawGYMu&bl;/ 'gayr,fh touf&Sifonfjzpfap?
taoaumifjzpfoGm;onfjzpfap tykyfaumifcsnf; ygyJ/ rao
vnf;ykyf? aovnf; ykyfaeMuw,f/ udk,fum,tay:
wPSmpdwf &m*pdwf rjzpfoifh Mubl;/ Oyrm - Elema&m*g
pGJuyfaeoludk &GH&Smovdk &GH&Smae&r,f/
&m*csKyfwm edAÁmef? wPSmukefcef;wm edAÁmef/ 'gaMumifh
edAÁmefqdkwmu wPSmuif;&Sif;wJh oabm? udavom
uif;&Sif;wJh oabmyJ jzpfw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 157
avmbrD;? a'gorD;? arm[rD;? rmerD;? 'd|drD; pwJh
udavomrD; q,fhwpfyg; tm;vHk; csKyfNidrf;wm edAÁmefyJ/
rD;q,fhwpfyg;xJrSm wPSm&m*rD;u tjyif;xefqHk;? tyl
avmifqHk;jzpfvdkY tokbbm0emudk aeYpOfyGm;ae&w,f/ &m*
Nidrf;&if edAÁmefudk udk,fawGY em;vnfw,f/
a&S;u &[ef;awmfrsm; tokb½I&vG,f
Ak'¨a'oemrSm ur®|mef; av;q,f (40 Subjects of
Meditation) a[mMum;NyD;? xkdufoifhovdk w&m;tm;xkwf
Mu&w,f/ q,fyg;aom ur®|mef;u tokb ur®|mef;jzpfvdkY
ESpfq,fhig;&mcdkifEIef; yg0ifaew,f/ a&S;acwfu tavmif;udk
'Dtwdkif;yJ ajrokomefrSm pGefYypfxm;cJhMuvdkY tokbyGm;zdkY
odyfvG,fulw,f/ oHa0*&olawG aygrsm;w,f/ okomef
"kwifaqmif &[ef;awGvnf; aygrsm;cJhMuw,f/ ckacwfusawmh
Oya'jy|mef;NyD; tavmif;awGudk ajrjr§Kyf&ifjr§Kyf? rjr§KyfvdkY&Sd&if
rD;½IdUvdkY? wpfcsKdU *loGif;pDrHxm;Muawmh okomefrSm ykyfyGaewJh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 158
tavmif;udk w&m;½IrSwfzdkY rvG,fulawmhbl;/ udk,fum,BuD;
ykyfaewm? ,kdpD;aewm? avmufaumifawG pm;aewm? tom;awG
&dykyfNyD; uGmusaewm pwJh tokbjzpfyHk tqifhq,fyg;udk
pepfwus rawGYrjrifMu &awmhbl;/ 'gaMumifhvnf; tckacwfrSm
tem*grfawG? &[EÅmawG enf;yg;oGm;ovm; rodbl;/
tokbbm0em yGm;wJholawG enf;oGm;wmawmh trSefyJ/
&ifcGJ½Hk? a&cJwdkufxJrSm tokb½IcJh&
aq;ausmif;om;awG[m olwdkYwuúodkvfaq;cef;? cGJpdwf
cef;awGrSm vlawG&JUtavmif;awGudk cGJpdwfavhvmwmudkawmh
cGifhjyKxm;Muw,f/ 'DvdkyJ udavompdwf emrfw&m;udk cGJpdwf
Munfh½IzdkY emrfq&m0efawGtzdkYvnf; tokbtaumifawG
Munfh½IzdkY cGifhjyKxm;oifhygw,f/ bkef;BuD;[m wpfcdsefu
jrefrmEdkifiH tmPmydkifawGxH pmeJYvnf; a&;w,f/
awGYqHkaqG;aEG; ajymMum; awmif;qdk cJhw,f/ bmvdkYvJqdkawmh
okomefawGrSm w&m;½IzdkY okomefausmif; zGifhxm;zdkYygyJ/ tJ'D
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 159
okomef ausmif;awGrSm tavmif;aumif? tykyftodk;twdkif;
xm;&SdNyD;? tokb bm0emyGm;&if yGm;vdkolwdkif; twGuf
vG,fulw,f/ tqifajyw,f/ &[ef;[m umr&m*y,fzdkY
odyfta&;BuD;w,f/ tokb ur®|mef;u umr&m*y,fzdkY
txda&mufqHk; vufeufygyJ/ tmPmydkifawGu 'Doabmudk
em;vnfjyD; cGifhjyKr,fvdkY vkyfaewkef; 'kwd,urÇmppfBuD;jzpf?
*syefawG jrefrmjynf0ifvmawmh tpDtpOfawG ysufoGm;w,f/
'kwd,urÇmppfBuD; rjzpfrDuyJ bkef;BuD;u tokb
bm0emudk yGm;aecJhw,f/ &efukef aq;½HkBuD;u &ifcGJ½HkrSm
cGJpdwfq&m0efBuD;udk cGifhawmif;xm;NyD; tavmif;awGudk
Munfh½IwJh tokbbm0em tvkyfyGm;rsm; tm;xkwfcJhw,f/
&ifcJ½Hkudk tavmif;a&mufvmwdkif; bkef;BuD;xH &ifcGJ½Hku
q&m0efBuD; taMumif;Mum;vdkY w&m;½IrSwfcJhygw,f/
wpfaeYusawmh &efukefjrpfxJ a&epfaowJh tavmif;BuD;
&ifcGJ½Hka&mufvmvdkY bkef;BuD;oGm;NyD; tokbur®|mef; yGm;w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 160
ykyfyGaewJh tavmif;udk ½IrSwfzdkYqdkwm rvG,fbl;/ a&epfvdkY
odyfykyfyG aewm/ em&D0ufwdwd tJ'D tavmif;BuD; pdkuf½INyD;
tokb ur®|mef;yGm;vdkufwm &m*uif;vmw,f/ rdrdcE¨m
udk,fudkvnf; rcspfcif rpGJvef;awmhbl;/ avmb? a'go?
arm[? rmepdwfawG tawmf enf;yg; uGmusoGm;w,f/
'Dtaumifu odyfNyD; yGa,mif;a,mif;BuD; jzpfaevdkY bkef;BuD;&JY
ESvHk;om;xJ pGJuyfoGm;w,f/ 'gaMumifh aemufxyfwpfem&Dwdwd
tokb½Iaevdkufw,f/
½IrSwfNyD;awmh bkef;BuD; qGrf;pm;csdefa&mufvdkY opfyif
wpfyifatmufoGm;NyD; qGrf;bkOf;ay;w,f/ qGrf;[if;aumif;aomf
vnf; bmrS t&om ray:awmhbl;/ ckeu jrif&wJh
tavmif;BuD;udk pm;ae& ovdk jzpfaew,f/ pdwfeJY
rsufpdtm½HkrSm azsmufvdkY r&awmhbl;? y#dbm*psmef
edrdwftm½Hktjzpf pGJuyfaew,f/ jrwfpGmbk&m;uvnf;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 161
owå0gwdkif; tykyfaumif? tokbaumifcsnf;yJvdkY a[mcJhwm ckrS
xifxif&Sm;&Sm; od&awmhw,f/
]wPSmuGmrS? edAÁme? rkcsrSwf&r,f}
odu©myk'fawG rsm;vdkY vlxGufvdkwJh &[ef;
Ak'¨bmom? Ak'¨a'oem? Ak'¨omoemqdkwm tjcm;
r[kwfygbl;/ udk,f? EIwf? pdwf ,Ofaus; ajzmifhrwfNyD;
opömav;yg;? tedpö? 'ku©? tewå? tokbw&m;udk
odjrifem;vnfzdkYygyJ/ pdwfudk jyKjyif ,Ofaus;apwJh vkyfief;om
&Sdygw,f/ 'g Ak'¨w&m;? Ak'¨omoemygyJ/ uREkfyfwdkY
pdwfESvHk;xJrSm wPSm? rme? 'd|dqdkwJh tnpftaMu;awG
uyfNidaeMuw,f/
Ak'¨a'oemu pdwf&JUtnpftaMu;udk aq;aMumay;wJh
txufjrufqHk; qyfjym acs;cRwf aq;BuD;ygyJ/ raumif;wJhtBuH?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 162
raumif;wJhtajym? raumif;wJh vkyfaqmifrIawGudk aq;aMum
&r,f/ ukefcef;ap&r,f/
jrwfpGmbk&m;vufxufu &[ef;wpfyg;[m 227 yg;aom
odu©myk'fawGudk odyfrsm;w,f? jynfhpHkatmif rxdef;Ekdifbl;qkdNyD;
pdwfysuftm;avsmhNyD; vlxGufygr,fvdkY jrwfpGmbk&m;xH
oGm;avQmuf xm;w,f/ jrwfpGmbk&m;u -
]]&[ef;odu©myk'fawGrsm;&if oifwpfckwnf;aom odu©m
yk'fudk apmifhxdef;Ekdifyghrvm;}} vkdYar;w,f/ odu©myk'fwpfckyJ
qkdawmh tJ'D&[ef;u pdwfayghyg;NyD; ]]xdef;Ekdifygw,fbk&m;}} vdkY
0efcHw,f/
]]&[ef; - 'gjzifh&if oifonf oif\pdwfudkom owdeJY½INyD;
xdef;xm;ayawmh}} vkdY enf;vrf; ay;vdkufw,f/ pdwfudkxdef;wJh
tvkyfom vkyfaewJh tJ'D&[ef;vJ rMumrD &[EÅmjzpfoGm;w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 163
'gaMumifh pdwfudk tuJcwf ½IrSwf owdxm;&if
pdwfudkxdef;csKyf&if edAÁmef&awmhwmygyJ? Ak'¨w&m;awmfu
tifrwef&Sif;? tifrwefrS vG,fygw,f/
rdpäm0dwuf y,fzsufa&;enf;vrf;
umr0dwuf? Asmyg'0dwuf? 0d[ðom0dwufqkdwJh
rdpäm0dwufawG pdwfxJrSm 0ifa&mufvm&if y,fowfenf;
ig;rsdK;udk jrwfpGmbk&m;u tqifhqifhenf;vrf;ay;xm;w,f/
pdwfukd xdef;csKyfwJh? oefYpifwJh tvkyfBuD;ygyJ/ 0dwufy,fenf;
ig;rsdK;qkdwmu atmufygtwkdif; jzpfygw,f/ pdwfqkdwm
udavom&JUaemufudk waumufaumuf vkdufaew,f/
udavom tnpftaMu;xJrSmyJ aysmfarGY aeavh ½Sdw,f/
owdarhavsmhjcif; - yrm'? ysif;&djcif; - aumoZÆ
ESpfyg;[m pdwf&JUbDvl;BuD; ESpfaumifyJ/ 'DpdwfqkdwJh puf½HkrSm
bDvl;BuD;u raumif;wmawGudk xkwfvkyfay;aew,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 164
'gaMumifh 0dwuúoP²meokwfudk jrwfpGmbk&m;a[mNyD;
enf;vrf;ig;ck ay;xm;w,f/
1/ &m*pdwfpwJh raumif;wJhpdwf 0ifa&mufvm&if wjcm;
ukodkvfwpfckckeJY ajymif;vJypf&r,f/ jrifhjrwfpifMu,fwJh tm½Hkudk
ul;ajymif;ypf&r,f/ Ak'¨gEkówdpwJh tm½HkESifh tpm;xkd;
ajymif;ypfyg/
2/ txufygenf;vrf;eJY rdpäm0dwufawGudk y,fvdkYr&
ao;&if tJ'D[mawGudk pOf;pm; raeawmhESifh/ ESvHk;roGif;eJY?
a&Smifypfyg/ z,fxkwfvdkufyg/
3/ txufygenf;vrf;eJY rdpäm0dwufudk y,fvdkYr&ao;&if
'Drdpäm0dwufawG&JU raumif;usdK; tjypfawGudk qifjcif
pOf;pm;Munfhyg/ tjypfawGjrif&if y,fEkdifygw,f/ Oyrm -
a'gopdwfjzpf&if a'gopdwfaMumifh vludkawmif owfrdvkdY
ao'PfcHMu&wmudk qifjcifMunhf&if a'gopdwf aysmufygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 165
4/ txufygenf;vrf;eJY rdpäm0dwufudk y,fvdkYr&ao;&if
'Drdpäm0dwufawG pdwfrSm jzpfay:vm&wJh taMumif;&if;awGudk
jyefvnf qifjcifpOf;pm;yg/ jzpfay:wJh taMumif;&if; od&if
0dwufudk y,fvdkY&ygw,f/
5/ txufygenf;vrf;eJY 0dwufudk y,fvdkYr&ao;&if?
jzpfqJ rdpäm0dwufudkyJ &ifqkdifNyD;? tHBudwfwufacgufNyD;
twif;zdESdyfypf&r,f/ pdwftiftm;eJY twif;zdESdyfypf&r,f/ Oyrm
- um,xGm;usdKif;tm;aumif;wJh a,mufsm;BuD;[m vli,fav;
wpfa,mufudk udk,fum,eJY zdESdyfxm;&if rvIyfEkdifovdkyJ?
'Daumifudk zdESdyfudkifayguf&r,f/ tJ'Dvdk pdwfudk oefrm
xGm;usdKif;atmifvkyfNyD; rdpäm0dwufudk zdESdyfvTifhypfyg/ 'g
taumif;qHk; vufeufyJ/
txufyg rdpäm0dwuf y,fenf;t& tvGefxda&mufNyD;
tusdK;&SdaMumif; prf;oyfawGYBuHK&w,f/ pdwf[m jzLpifoefY&Sif;
ajzmifhrwfoGm;&if? edAÁmefw&m;udk ckb0? ckae&m? cktcsdefrSmyJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 166
&w,f/ 'gaMumifh vlwkdif;vlwkdif; tpm;tpmrSm avQmhpm;Mu?
NcdK;NcHMu/ trSwfowdeJY pm;Mu/ eJeJyJpm;/ toufraoatmif?
w&m;tm;xkwfEkdifatmifom tpmtm[m&udk pm;&w,f/
tpmtm[m&udpörSm ra&mifh&J rNcdK;NcH&if? avmb&m*udk
rD;xkd;ay;aewmeJY twlwlyJ/ &owPSmudk wkd;yGm;apw,f/
vlom;[m tpmeJeJpm;&if usef;rmw,f/ &[ef;[m
qGrf;wpfeyfom pm;½HkESifh touf&SifzkdY vHkavmufNyD;? w&m;vJ
tm;xkwfvdkY&w,f/ npmpm;ol[m &m*wkd;yGm;apw,f/ 'gudk
owdxm;Mu/
'DaeYnaerSm t[ðomqkdwm b,folUudkrS taESmifh
t,Sufray;? &efr&Sm? rn§Of;qJwmudk ac:w,f/
'Dt[ðomw&m;eJYtnD oufowfvGwfpm;MuzkdY vdkygw,f/
tom;pm;MuwJh jcaoFhawG usm;awG[m odyf&ufpuf Murf;MuKwf
Muw,f/ oufowfvGwfpm;&if pdwf[m odrfarGYEl;nHhvmw,f/
vlom;vJ oufowfvGwfpm;wJh owå0gyJqkdwmudk vlom;&JU
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 167
oGm;awGu oufaocHaew,f/ oufowfvGwfpm;rS pdwf[m
NidrfoufNyD; csrf;omvmw,f/
tjcm; owå0gawGvJ touf&SifaeMuygap/ rdrd
ukd,fcE¨mvJ touf&Sif aexkdif&ygap/ owå0grSeforQ
aqGrsdK;awG? tdrfeD;em;csif;awGjzpfvdkY rdrdukd,f rdrdtoufudk
cspfjrwfEkd;ovdkyJ tjcm; owå0gawGudkvnf;yJ cspfcifjrwfEkd;NyD;
apmifha½Smuf&r,f/ b0[m wpfpkwpfa0;wnf; wpfckwnf;yJ
½Sdw,f? rdrdudk,fudk apmifha&Smufcspfcifovdk tdrfeD;em;csif;
awGudkvJ xyfwl apmifha½Smufcspfcif Mu&r,f/ olrsm;udk
rkef;ae&if rdrdukd,fcE¨mudkvJ rkef;aewmyJ/
jrwfpGmbk&m;u terw*¾oH,kwfygVdawmfrSm owå0gwkdif;
aqGrsdK;awmfMuw,f/ aqGrsdK; rawmfzl;ol r&Sdbl;/ rdcifzcif
OD;av;? OD;BuD;? om;orD;? armifESr? nDtpfudkcsnf;yJ/ 'gaMumifh
udk,fcsif;pmNyD; owå0gtoufqkd&if jcifaumif? ,ifaumif
awmif rowfoifhbl;vdkY a[mMum; ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 168
ttdyfavQmh? tvkyfrsm;rsm;vkyf
ttdyftae avQmhMuyg/ rsm;rsm; pdwfudk ½IMunhfMuyg/
tvkyfrsm;rsm; vkyfMuyg/ bmaMumifhvJ qkdawmh cE¨mavmu?
MoumoavmuwpfckvHk; rD;avmifaevdkYygyJ/ owå0gawG
rD;avmifaeMuw,f/ ayghayghqq aexdkifvdkY rjzpfbl;/
ttdyfeJMu&r,f/ rD;avmifaewJh tdrfBuD;xJrSm at;at;aq;aq;
MumMumtdyfaevdkY rjzpfbl;/ vl&JU [',ESvHk;om;u
tNrJvIyf½Sm;aew,f/ r&yfbl;/ 'gaMumifh wkdYwpfawGvJ ttdyf
eJeJESifh tvkyfrsm;rsm;vkyfMu&r,f/ rvIyf&Sm;&if aowmyJ/
udk,fum,udk pdwfu trdefYay;aewmyJ/ pdwfudk ESvHk;[',
tvkyfvkyfrIxuf aysmhnHhae&rSmvm;/ pdwfu rtdyfeJYqkd&if
rtdyfygbl;/ OD;aESmuf[m bmrS rxdckdufbl;/
tar&duefjynf prpfqkdeD,HjywkdufBuD;xJrSm prf;oyf okaw
oejyKwJhtaeeJY vlwpfa,mufudk aiGa':vmwpfaxmifay;NyD;
&ufaygif; av;q,fwdwd tpmiwfcHapw,f/ tpmrpm;&if
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 169
udk,ft*FgrSm b,fvdkjzpfoGm;ovJqdkwm olwkdYu okawoe
jyKvkyfw,f/ oluvJ aiGvdkcsifaewmeJU &ufaygif;av;q,f
tpmiwfcHw,f/ awGY&Sdcsufuawmh ausmufuyfawG? tonf;
awG? AdkufawG[m BuHKydefoGm;w,f/ 'gayr,fh OD;aESmuftqDtESpf
tm½HkaMumawGu rusHKUbl;/ 'gaMumifh todÓPf (pdwf) u
[',ESvHk;ckef vIyf&Sm;rIxuf ydkNyD; oefpGrf;ckdifrmw,f/ pdwfu
udk,fum,udk vTrf;rkd; w,fvdkY okawoDawGu tpD&ifcH
xm;w,f/
ttdyfrsm;jym;jcif;[mvJ raumif;wJh pdwftusifh "avh
wpfckyJ/ ttdyf? tpm;rsm;&if ÓPfynm? owd? orm"d
xkdif;rIdif; ,kwfnHhvmw,f/ jrwfpGmbk&m;[m wpfaeY 24 em&DrSm
wpfem&DESifh rdepfESpfq,favmufyJ tdyfw,f/ 'gawmif owd
vufvGwftdyfwm r[kwfbl;/ wdwdususajym&&if ntcsdef[m
tdyfzkdYtcsdef r[kwfbl;/ tvkyfvkyfzkdYyJ/ bmaMumifhvJqkdawmh
jrwfpGmbk&m;wkdif; ntcsdefrSm w&m;tm;xkwfNyD; opömav;yg;udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 170
rkd;aomuf,HrSm &pNrJjzpfw,f/ ,HoHk;,HrSm wpf,HrS rtdyfbJ
tm;xkwfvdkY bk&m;jzpfMuwm/
vlawG[m ae0ifoGm;vdkY aemufwpfcgaexGufzkdY apmifharQmf
aeMuw,f/ wu,fvdkY aeYrSm aewpfpif;? nrSm aewpfpif;
xGufae&if b,folrS tdyfrSmr[kwfbl;/ ausmfMum;wJh yk*¾dKvf
t&d,mawG[m tdyfcsdefeJMuw,f/ eydkvD,H ppfAkdvfcsKyfBuD;[m
wpfaeYrSm av;em&DyJ tdyfavh½Sdw,f/ rD;vHk;? w,fvDzkef;ponf
wDxGifol t,f'DqifvJ wpfaeYrSm av;em&DyJ tdyfw,f/ ttdyf
BuD;&if arm[BuD;wmyJ/ arm[qkdwm todÓPf (tarm[) &JU
qefYusifbuf/
Ak'¨&JU aemufqHk;Mo0g'
avmurSm tzkd;twefqHk; Opö[m bmvJ ? oDvw&m;yJ/
ÓPfynmw&m;yJ/ tdyfae&if oDvynmqkdwJh taumif;qHk;
Opömudk r&awmhbl;/ tdyfjcif;qkdwJh arm[olckd;u 0ifckd;oGm;NyD;
[', ESvHk;om;[m tvkyfrvkyfbJ &yfaer,f? tdyfw,fqkdwm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 171
aowmyJ/ ocØsKif;a&mufwmyJ/ pdwfu tdyfcsifpdwfudk cGifhrjyK
&bl;/ tdyfaewkef;awmif [',ESvHk;u tvkyfvkyfae&if
OD;aESmuf todÓPf uvJ rtdyfbJ tvkyfvkyfoifhw,f/ [',
ESvHk;aoG; vIyf&Sm;rI[m b,fawmhrS rem;bl;/ tJ'DvkdyJ pdwfuvJ
b,fawmhrS r&yfrem;bl;/ rtdyfzkdY pdwfu tusifhvkyf&if
&ygw,f/
jrwfpGmbk&m;&JU aemufqHk; owday; rSmMum;awmfrlcsufu
]tyÜrma'e orÜma'x} jzpfw,f/ Through zeal the Goal
attain! t"dyÜm,fu ]]owdtNrJrjywfxm;Mu}} vdkY qkdvkdw,f/
owdudk &yfrypf&bl;/ 'g Ak'¨bmom&JU tESpfom&yJ/
Ak'¨a'oemudk tusOf;csKyfvdkuf&if ]]tyÜrm' - owdxm;aejcif;}}
ygyJ/ tyÜrm' w&m;rSm owdvJ ygw,f/ 0D&d,vJ ygw,f/
tNrJ BudK;BudK;pm;pm; tvkyfvkyfygvdkY qkdvdkw,f/ pdwf"mwf
wuf<u Edk;Mum;wJh owdynmr&SdyJ edAÁmefw&m;udk rodrjrif
Ekdifbl;/ tyÜrm'w&m; rusifh&if edAÁmefvJ r&bl;/ 'gaMumifh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 172
]Edk;Mum;owd tNrJ&Sd} vdkY jrwfpGm bk&m;u aemufqHk;pum;tjzpf
rSmMum;awmfrlcJhw,f/
'gaMumifh pdwfudk tyÜrm'w&m;oGif;NyD; aeYa&mnyg
w&m;½IrSwf&if jrwfpGmbk&m;½SifawG odem;vnfwJh opömav;yg;
w&m;udkvJ oifwkdYawG odem;vnfrSm trSefyJ/
jrwfpGmbk&m;a[mwJh "kwifq,fhoHk;yg;rSm ]aeoZÆdu"kwif}
[m rtdyfbJ xkdifvsuf w&m; tm;xkwfjcif;yJ/ xkdifvsuf
tdyfwmvJ bk&m;cGifhjyKygw,f/ bmaMumifhvJqkdawmh OD;acgif;
OD;aESmuf ayghyg;oGufvuf jzwfvwfw,f/ Ekd;Mum;owd
&vG,fw,f/ av;vHwJhaoG;awG uvmyf½kyfawG atmufbufudk
usqif;w,f/ w&m;tm;xkwfzkdY ½IrSwfzkdY tqifoifhtaetxm;
jzpfaew,f/ xkdifvsuf tdyfwm ½IrSwfwmrSm idkufrsOf;jcif;vJ
r&Sdbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 173
'DaeYtzkdY w&m;a[m&mrSm t[ðomw&m;eJY pcJhw,f/
ESpfem&Dawmif MumoGm;NyD/ wpfem&Du pum;jyeftwGuf?
wpfem&Du bkef;BuD;twGuf/
olYtoufwpfacsmif; rowfaumif;
t[ðomw&m;eJY ywfoufvdkY oD[dkVfu oli,fuav;
wpfa,muf&JU vkyfenf;vkyf[ef pdwfae pdwfxm;udk
twk,lMu&r,f/ owif;pmxJrSm olYtaMumif; zwf&zl;w,f/
oD[dkVfuRef;u oli,fuav;wpfa,mufudk a>rqkd;wpfaumif
udkufvdkY rl;vJoGm;NyD; tqdyfwufaew,f/ olYzcifu ykqdefudk
,lNyD; a>rudk ½dkufowfr,fvkyfw,f? a>rqdyfrTefNyD; aocgeD;
qJqJjzpfaewJh om;i,fuav;u a>r&JUtoufudk csrf;omay;yg?
rowfygeJYvdkY tBudrfBudrfawmif;yefvdkY a>rudk vTwfvdkufw,f/
oli,fav;vJ a>rqdyfrTefNyD; aoqHk;oGm;w,f/ olYudk
udkufowfwJh a>rBuD;udk olYtouftaocHNyD; toufay;
vdkufw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 174
'gt[ðomw&m;yJ? jyefvnfuvJhpm;racs&? rwHkYjyef&?
tmCmwpdwf a'gopdwfvJ r&Sd/ olYtazu a>rudk owfrSm
awmif wm;jrpfoGm;w,f/
'gAk'¨bmom&JU tqDtESpfyJ/ ,ifaumif? jcifaumifvJ
rowf&bl;/ b,fvdk ½dkif;pdkif; Murf;MuKwfwJh wd&pämef owå0gyJ
jzpfjzpf rowf&bl;/ jyefvnf uvJhpm; racs&bl;/ jyefvnf
r½dkif;pdkif;&bl;/ jypfrSm;wJh a'gopdwfawmif rxm;&bl;/
odyÜHenf;usbmom vdkcsifaeMuNyD
oif w&m;em y&dowfwkdY odwJhtwkdif; bkef;BuD;[m
tar&duefjynfoGm;NyD; omoemjyKzdkYyJ/ vrf;c&D;rSm yDeef?
puFmyludk 0ifNyD; w&m;a[mwmyJ/ tar&duefjynfuom
omoemudk vufcH&if wpfurÇmvHk; omoemjyefYr,f/ tckvJ
omoem pjyefYyGm;aevdkY 0rf;omtm;wufp&m awGYae&NyD/ 'Dvdk
omoemjyKvkyfief;BuD;r&SdbJ? omoemjyKa&;udpö rygbJ urÇmrSm
omoem rjyefYyGm;Ekdifbl;/ b,fbmomrqkd omoemjyKvkyfief;?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 175
omoemjyKyk*¾dKvfqkdwm &Sd&w,f/ omoem jyefYyGm;aerS
omoem t&Snfwnfygw,f/
BuD;yGm;wkd;wufrI[m oefpGrf;usef;rmrIyJ/ &yfwefYaerI[m
a&m*gqif;&JyJ/ 'gaMumifh BuD;yGm;wkd;wufvmatmif vkyfMu?
omoemudk jzefYcsday;Mu&r,f/
Ak'¨a'oemu tpuwnf;u odyÜHenf;us oabmw&m;udk
tajccHvdkY ,cktcg odyÜH xGef;um;wJhacwfrSm odyÜHpdwf"mwf
&SdolawGu BudKqkdvufcHaeMuw,f/
- ,kwåd&SdNyD; aMumif;usdK;qDavsmfw,f/
- prf;oyfppfaq;vdkY &w,f/
- obm0usw,f/
- ed,mrw&m;udk rvGefqefbl;/ 'g[m odyÜHoabm
av;csufyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 176
tPkjrLudk arwåmeJY vJay;&r,f
tifrwef Murf;MuKwfwJh 'kwd,urÇmppfBuD;tNyD;? tck
tcgrSm vlawG[m Nidrf;csrf;a&;udk vdkcsifw,f/ oHa0*vJ
&w,f/ odyÜHeJY udkufnDwJh obm0uswJh bmom? qifjcifwHk
w&m;eJY nDnGwfwJh bmomudk vdkuf&SmaeMuw,f/ 'gaMumifh
odyÜHynm xGef;um;wJh tar&duefEkdifiHudk OD;wnfNyD;
Ak'¨bmomudk jzefYcsday;&w,f/ olwkdYrSm tPkjrLAHk;awG &Sdw,f/
'Dxuf tpGrf;xufwJh arwåmvufeufBuD;udk ay;tyf&r,f/
olwkdYrSm rdk;xdjrifhwJh wkdufBuD;awG aygrsm;w,f/ tJ'Dtay:rSm
Ak'¨&JU Nidrf;csrf;a&;apwDawmf wnf&r,f/ omoem
wpf0ufvJ&if omoemjyefvnf xGef;um; jyefYyGm;r,fvdkY
,HkMunf Muw,f/ uREkfyfwkdY&JU arwåmvufeufudk olwkdY
apmifharQmfaeMuNyD/
tar&duefawG[m ESvHk;om;a&m OD;aESmufudkyg tvdkqE´
jznfhqnf;ay;EkdifwJh tusdK;&SdEkdifwJh bmomudk pl;prf;½SmazG
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 177
aeMuw,f/ qifjcifwHkw&m;eJY nDnGwfwJh bmomwpfckudk
vdkvm;arQmfvifh aeMuw,f/
ta&SUESifhtaemuf todÓPfzvS,fMupdkY
,cif &mpkESpfu c&pf,mef omoemjyKrsm;u tm&Swkduf
EkdifiHtoD;oD;udk pkNyHKa&mufvmNyD; omoemjyKcJhMuw,f/
'gayr,fh oifwkdYrSm &SdNyD;om; ig;yg;oDvavmufudkawmif
olwkdYawG ray;EkdifcJhMuygbl;/ tckacwf tcktcgrSmawmh
tm&Swkdufuae taemufbufEkdifiHawG? tar&duef EkdifiHawGudk
Ak'¨&JUomoemudk jyefvnf jzefYcsday;aeMuw,f/ ,Ofaus;rI
zvS,fwJh oabmaygh/ bmomcsif;ESD;aESm zvS,fyGJawG vkyfMu&if
bmomw&m;taMumif; em;vnfoabmaygufvmNyD; tcsif;csif;
nDñGwfMur,f/ EkdifiHcsif;vJ tcsif;csif; em;vnfrI&NyD; cspfcifrI
&SdMur,f/ ppfawG jzpfay:NyD; wkdufckdufaeMuwmu emrfqkdif&m
qmavmifrGwfodyfrI a&m*gaMumifh jzpfay:aeMuwmyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 178
'gaMumifh vlom;awGudk ppfrSefwJh emrftm[m&? pdwf
tm[m&? "r®&otm[m& auR;&r,f/ aeYpOf pdwfudk w&m;
a&at;eJY qGwfzsef;ay;&r,f/ urÇmrSm iwfrGwfacgif;yg;wJh
EkdifiHawGvJ &Sdw,f/ ½kyftm[m&twGuf odyfpdwfrylMuygeJY/
½kyftm[m&twGuf vljzpfvm&wm r[kwf/ uav;i,fu pNyD;
emrftm[m&? emrfvdr®m ,Ofaus;zdkY ,Ofaus;rI w&m;a&at;
wkdufauR;&r,f/ ausmif;wkdif;rSm bmoma&;ac: ,Ofaus;rI
pm&dwåynm oifjy&r,f/ Ak'¨bmom uav;awGudk Ak'¨bmom
ausmif;awG udkom ydkYoifhw,f/ Ak'¨bmom q&mxHrSmyJ tyfESH
oifhw,f? bmaMumifhvJ? jrwfpGmbk&m; udk,fawmfwkdifu twk
r&Sdaom q&mjzpfvdkYygyJ/
bkef;BuD;u taemufEkdifiHawG oGm;NyD;? Ak'¨a'oemudk
jzefYcsdaewkef; ta&SUEkdifiHawGuvJ Ak'¨a'oemudk ckdifckdifcefYcefY
jzpfatmif vkyfxm;Muyg/ &wemoHk;yg;udk rSDckdqnf;uyf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 179
aeMuyg/ rdrdwkdY &ifaoG;awGudk Ak'¨bmom? Ak'¨,Ofaus;rIudk
oifjyMuyg/ 'g Ak'¨bmom rdbawG&JU wm0efyJ/
'DaeYw&m;yGJrSm emrftm[m&udk aomufpm;EkdifMuygNyD?
odyfrsm;rsm;vJ ra[mcsifygbl;/ tpmrausjzpfrSm pdk;vdkY/ ,ckvdk
onf;cHemMuwm aus;Zl;wifygw,f/ 'DaeYa[mwmudk 'DaeY
jyefpOf;pm;Munhf/ aemufaeYwkdif; emrftm[m& jyefauR;Mu/
'Gg&ajcmufyg;? tm½Hkajcmufyg;rSm udavomrD;awG avmifae
wmudk Nid§rf;owfMu/ 'grS 0drkwåd&o udavocsKyfwJh edAÁmef&NyD;
pdwfawG Munfvifat;jr oefYpifaeMur,f/ udavomawG
Nid§rf;&if 'ku©Nidrf;w,f/ 'g[m edAÁmefygyJ/
y&dwfowftm;vHk; csrf;omMuygap/
edAÁmefudk ,ckb0rSmyJ rsufarSmufjyKEkdifMuygap/
om"k ... om"k ... om"k
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 180
puFmyl Ak'¨omoemjyKtoif;rS *kPfjyKcsD;usL;vTm
½dkaoav;pm;tyfaom t½Sifoljrwfbk&m;?
puFmyl Ak'¨omoemjyKtoif;\ Ouú|ESifh toif;om;rsm;u
t&Sifbk&m;udk BudKqkdEIwfquf *kPfjyKMuygonfbk&m;/ ,aeY
w&m;yGJwGif Ak'¨a'oemtaMumif; Mum;em&ygaomaMumifh
0rf;omtm;& *kPf,lMuygonfbk&m;/
,aeY\ xl;jcm;csufudk jyu©'defwkdYrSm razmfjyaomfvnf;
,aeYonf tvGefxl;jrwfaomaeY jzpfygonfbk&m;/ Ak'¨bmom
tajccHtkwfjrpfrsm;udk wynfhawmfwkdY odem;vnfcGifh&í BuD;rm;
aom aeYxl;BuD; jzpfygonfbk&m;/
wynfhawmfwkdY\ omoemjyKtoif;onf 1946 ckepf?
Zefe0g&Dvu tpdk;&cGifhjyKcsuf &&SdygNyDbk&m;/ rESpfu arvrSmvJ
,ckuJhodkY Ak'¨omoemjyK yk*¾dKvfoHk;yg; t&SifynmoD[?
t&Sifaomr rax&fESifh t&SifacrdE´wkdYonf w½kwfjynfodkY
omoemjyKoGm;pOf þNrdKUrS BudKqkd *kPfjyKcJhMu&ygonfbk&m;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 181
t&Sifbk&m;onf odyÜHynm tvGefxGef;um;aeaom
tar&duefEkdifiHodkY Ak'¨omoem jzefYcsd&ef <ua&mufrnfjzpf&m
atmifjrifrI&rnf[k ,HkMunfpdwfcsvsuf &Sdygonfbk&m;/ tb,f
aMumifhqkdaomf jrwfpGmbk&m; udk,fawmfwkdifu a'oemawmfudk
EkdifiHrsm;pGmodkY a[mMum; jzefYcsday;&ef tvdkqE´ &Sdawmfrl
aomaMumifhyif jzpfygonfbk&m;/
t&Sifbk&m;\ Oy"d½kyfawmf? w&m;jzifh qGJaqmifrI
tiftm;udk rnfolrQ jiif;y,fí r&ygbk&m;/ t&Sifbk&m;
<ua&mufawmfrl&m ae&mXmewdkif;rSm vltrsm; 0dkif;tHkí &Sdcdk;
ylaZmfMujcif;jzifh odom ygonfbk&m;/ ,ck awGYBuHK&aom
om"ursm;udk axmufxm;Munfh½INyD;? tar&duefEdkifiHwGifvnf;
t&Sifbk&m;udk aumif;rGefpGm BudKqdkvufcHrnf[k ,HkMunf
Muygonfbk&m;/ tar&duefEdkifiHonf xif&Sm;aom yk*¾dKvfrsm;
udk tvGefpdwf0ifpm;NyD; tNrJBudKqdk vufcHavh &Sdygonfbk&m;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 182
t&Sifbk&m;\ "r®a'oem a[mjycsufrsm;udk puFmylNrdKUrSm
Mum;em&ovdk uGmvmvrfylNrdKU? yDeefNrdKUrSm a[mMum;csufwdkYudk
vnf; pmrlrsm; zwf½IMu&í ½dk;½dk; vG,fvG,f &Sif;&Sif;ESifh
todÓPf yGifhvif;Mu&ygonfbk&m;/ Ak'¨bmomonf odyÜHenf;
us bmomw&m;[k vufcHMuygonfbk&m;/
xdkYaMumifh t&Sifbk&m;\ "r®'lwvkyfief;udk txl;aus;Zl;
wif&SdaMumif;? usef;rmcsrf;ompGmjzifh a&SUc&D;rSm omoemjyKEdkif
ygapaMumif; qkrGefaumif; awmif;tyfygonfbk&m;/ omoemjyK
&mwGif arwÅm? onf;cHrI? ZGJvHkYvjzifh t&Sifbk&m;onf
qufvufNyD; rGefjrwfaom vkyfief;BuD;udk acsmarmpGm vkyfaqmif
EdkifygapaMumif; qkawmif;Muygonfbk&m;/
aus;Zl;wifvsuf
arwÅmjzifh
csDwdkuf acs? OuúX/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 183
OD;avmuemx\ "r®o0PfvTm ESifh jyefMum;csuf
oifwdkY 0rf;omMunfEl;pGm uREkfyfudk BudKqdkMuaomaMumifh
aus;Zl;wif&Sdygonf/ BudKqdkrIudk 0rf;omovdkyif þy&dowfu
"r®a'oemudk em,lvufcHaomaMumifhvnf; 0rf;om&ygonf/
½kyf0w¬Kypönf;rsm;jzifh ylaZmfjcif;onf tmrdo'gejzpfí "r®'ge
w&m;a[mrIu ydkBuD;us,fygonf/ xdkYaMumifh oifwdkYcE¨mrSm
uyfaeaom avmb? a'go? arm[wdkYudk y,fzsufoefYpifMuyg/
'gonf yifvQif csrf;omtBuD;qHk;vnf; jzpfovdk tppftrSef
jzpfaom csrf;omvnf; jzpfygonf/ tjrwfqHk; csrf;omudk
&Muygap/
þodkY "r®'gejyK w&m;a[mjyaeMurSomvQif urÇmudk
avmifNrdKufaom avmbrD;? a'gorD;? arm[rD;wdkYudk Nidrf;owf
Edkifygonf/ urÇmBuD;rSm emrftm[m&? pdwftm[m& csKdUwJhaeí
ppfrsm; jzpfyGm;cJh&ygonf/ urÇmhNidrf;csrf;a&; &&Sd&ef pdwfudk
jyKjyifajymif;vJNyD; emrftm[m& <u,f0rSmom jzpfygonf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 184
urÇmrSm avmb? a'go? arm[wdkY vTrf;rdk;ae&m pdwfudkjyKjyifjyD;
pdwf"mwftiftm; jynfh0apaom "r®&o w&m;tm[m&udk
pm;aomufovdk emrftm[m&udkvnf; pm;aomuf&ygrnf/
odkYrSom pdwfESvHk; aumif;Muygrnf/ pdwftiftm; jynfh0
Muygrnf/ twGif;tZÑwåpdwf Nidrf;csrf;rS tjyifavmu Nidrf;csrf;
ygonf/ wpfOD;csif; oDvorm"dynm &,lavhusifhMurSomvQif
wpfurÇmvHk;odkY w&m;ysHUESHYEdkifygonf/ urÇmhNidrf;csrf;a&;onf
rvGJraoG ay:aygufvmygrnf/
opömav;yg; trSefw&m;omvQif 'ku©a&mufaeaom
avmuBuD;udk tPkjrLAHk;uJhodkY acsrIef; zsufqD;Edkifygonf/
urÇmBuD; 'ku©a&mufrIonf trSefopömw&m; rodrI t0dZÆÆm
aMumifhjzpf&m 0dZÆÆmac: opömtrSefw&m;uom zsufqD;ypfEdkif
ygonf/ tjrwfqHk;csrf;omudk t0dZÆÆmarm[y,frS &Muygonf/
,ck 'um? 'umrwdkYonf uREkfyf\qHk;roGefoifcsufudk
vdkufemNyD;? pdwfoefY&Sif;a&;twGuf omoemjyKtzGJU zGJUMuwm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 185
od&vdkY txl;0rf;omygonf/ pdwfudktuJcwfaom pdwåm
Ekyóemudk yGm;aeMuwmodvdkY r[mowdyXmefokwfawmfonf
tpOfxGef;ajymifNyD; oifwdkYudk tm;ay;EId;aqmfrI jyKygvdrfhrnf/
"r®tdwfpfydkY
"r®'lw omoemjyK vkyfief;onf ta&;tBuD;qHk; vkyfief;
BuD; jzpfonf/ omoemjyKvkyfief; r&SdvQif rnfonfhomoemrS
t&SnfrwnfwHhEdkifyg/ wdk;wufrIonf usef;rmoefpGrf;rI? &yfaerI
onf a&m*g? odkYr[kwf qkwf,kwfrI[kac:onf/ bmom
w&m;onf tpOf &Sifoefwdk;wuf ae&ygrnf/ Ak'¨bmomudk
urÇmodkY rjzefYcsdvQif Ak'¨bmomudk rcspf&m? rjrwfEdk;&m
a&mufygonf/
rav;&Sm;EdkifiHonf &mbm? Muufaygifap;? cJrjzL pwJh
xGufukefaygrsm;aom EdkifiHjzpfí ydkYukefrsm;ygonf/ Ak'¨
bmomudk EdkifiHjcm;odkY bmaMumifh rwifydkY&ygrnfenf;/
w&m;"r®udk ydkYukeftjzpf urÇmtESYH ydkYMuyg/ taumif;qHk;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 186
ydkifqdkifrI &wemudk ydkYay;rS taumif;qHk; &wemudk jyefvnf
&&Sdygrnf/ ay;jcif;yif &,ljcif; jzpfygonf/ opömw&m;"r®udk
EdkifiHwdkif;odkY ay;urf;&ygrnf/ &mbm? Muufaygifap;awG
ydkYay;aerIonf ysufvG,faom ypönf; jzpfygonf/ opöm
w&m;um; cdkifNrJygonf/ udavom'ku©rS vGwfajrmufap
ygonf/ xdkYjyif tjrifrSefudkom ydkYukef jzpfoifhygonf/ &mbm?
Muufaygifap;onf oHo&mvnfapí? tjrifrSefw&m; "r®onf
oHo&mudk &yfpJapygonf/
omoemjyKMu&r,f
tar&duefEdkifiHrS c&pf,mef omoemjyKrsm;onf rav;&Sm;
EdkifiHodkY vma&muf omoem jyKaeMu&m? rav;&Sm;uvJ
tar&duefEdkifiHodkY omoemjyKoifhygonf/ t,ltq tawG;
tac:csif; zvS,fMu&ef vdktyfygonf/ jrwfpGmbk&m;u w&m;
a[mjy? oifjyrIonf taumif;qHk;vkyfief;[k a[mawmfrlcJh
ygonf/ uREfkyfwdkYonf opöm"r® trSefw&m;udk vdkufvHay;urf;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 187
a0iSaeMuolrsm;jzpf&m &wemoHk;yg; rMunfndKolrsm;udk &wem
oHk;yg; MunfndKEdkif&ef oifjy a[mMum;Mu&ygrnf/ urÇmh
bmomBuD;wdkif;rSm omoemjyKrsm;&SdMuí taumif;qHk; bmom
jzpfaom Ak'¨bmomrSmvnf; omoemjyKrsm; &Sdoifhygonf/
uREkfyfwdkYonf Ak'¨omoemudk urÇmodkY jzefYcsd&ef
tcsdefusa&mufí tqifoifh jzpfaeMuygNyD/ uREkfyfwdkY\ uHtm;?
ÓPftm;? 0D&d,tm;wdkYvnf; jynfhpHkaeygNyD/ Ak'¨bmom0if
wdkYvnf; tar&duefEdkifiHodkY þtwkr&Sd rGefjrwfaom a'oem
w&m;aumif;udk jzefYcsdMuzdkY wm0ef&SdMuygonf/ tar&duefwdkY
onf odyÜHpdwfxm; &SdMuí odyÜHenf;usjzpfaom Ak'¨bmomonf
olwdkYtwGuf tvG,f wul vufcHEdkifaom bmomyif
jzpfygonf/
uREkfyfwdkY\ bk&m;&Sif Ak'¨a*gwronf yxrqHk;aom urÇmhh
omoemjyK yk*¾dKvfBuD;jzpfygonf/ urÇmrSm yxrqHk; "r®'lw
omoemjyK oHCtzGJUudkvnf; wnfaxmifcJhygonf/ xdkYaemuf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 188
oD&d"r®maomu rif;w&m;BuD;u urÇmwGif 'kwd,omoemjyK
yk*¾dKvfBuD; jzpfvmygonf/ ,if; omoemjyK yk*¾dKvfBuD;
rsm;aMumifh urÇmhhbmomBuD;tjzpfodkY qdkufa&mufvmjcif;
jzpfygonf/ ,cktcg wwd,tBudrfajrmuf omoemjyK vkyfief;
BuD;udk vkyfMu&ygawmhrnf/
taumif;qHk;tm[m&ESifh Nidrf;csrf;a&;ay;&rnf
bk&m;wnfMu? ausmif;aqmufMujcif;rSm aumif;rGefaom
tvkyfrsm; jzpfMuygonf/ odkYaomf w&m;a'oem ,Ofaus;rIudk
a[mjyqHk;r oifjyjcif;u ydkí aumif;rGefygonf/ tjrwfqHk;
ukodkvfvnf; jzpfygonf/
rav;&Sm;EdkifiHrSm tPkjrLAHk;awG? tPkjrLa&ikyfoabFmawG
r&Sdyg/ 'DvufeufawGu urÇmodkY jzefYcsd&ef rvdktyfyg/
rav;&Sm;EkdifiHrSm urÇmodkY ay;Edkif&ef arwåm"mwfESifh opöm
w&m;udk jyKpkysdK;axmifí jzefYcsdoifhvSygonf/ rdrdbmomudk
cspfjrwfEdk;vQif tjcm;EdkifiHodkYvnf; a0iSoifhygonf/ tu,fí
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 189
Ak'¨bmom0ifwpfOD;onf w&m;ra[mwwf? w&m;roifjywwf
vQif t&nftcsif;&Sdaom omoemjyKyk*d¾Kvfudk axmufyHh ulnD
oifhygonf/ olvnf; omoemjyKukodkvfudk xyfwl&ygonf/
urÇmü ppfrufjzpfrI? &ufpufpGm owfjzwfaerIudk arwÅmw&m;
jzifh [efYwm;&ygrnf/ xdkYaMumifh wwd,urÇmppfudk wm;qD;&ef
,ckuyif arwåmvkyfief;rsm;udk jyKvkyf&ygrnf/ taomurif;
uJhodkY rif;aumif;rif;jrwfwpfyg; ay:xGef;í omoemjzefYcsd&ef?
vufeuftpm; arwåmw&m;udkifpGJ&ef qkawmif;ygonf/ urÇmrSm
Ak'¨omoem jyefYyGm;vQif ppfrufwdkufcdkufrI uif;&Sif;oGm;rnfrSm
aocsmygonf/
þurÇmay:wGif opömav;yg; odrIt& tjrwfqHk;
csrf;om&rIESifh tBuD;qHk;aom t[ðomxuf ydkíaumif;aom
okc[lí r&Sdyg/ þtjrwfqHk;csrf;omudk oifwdkYvnf; &&Sd
Edkifonf/ trSefopömudk wu,fodjrif em;vnfvQif aAm"dÚmPf
&í Ak'¨udkvnf; jrifod em;vnfEdkifonf/ Ak'¨[lonf trSef
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 190
opömw&m;yif jzpfonf/ 'ku©eda&m" opömw&m;onf ajymif;vJ
azmufjyefjcif; r&Sdyg/
uREkfyfwdkYonf emrfw&m; rD;avmifaerIudk Nidrf;owf&ef
emrfrD;owform;rsm; jzpfMuonf/ pdwfrSm avmb? a'go?
arm[rD;rsm; tBuD;tus,f awmufavmifaerIudk 0dkif;0ef;
Nidrf;owf ay;&ygrnf/ trSefw&m;wnf;[laom a&omvQif
urÇmhvlom;xk\ twGif;rD;udk tjyD;wdkif Nidrf;owfEdkifygonf/
emrfw&m;rSm aysmhnHhqmavmifaerI r&SdvQifvnf;
emrftm[m& tpmrsm; auR;arG;&ygrnf/ oef;aygif;rsm;pGmaom
urÇmhvlOD;a&onf tpmiwfonfxuf emrftm[m& iwfonfu
ydkrsm;ae ygonf/ urÇmBuD;wpfckvHk; udavomrD; q,fhwpfyg;
avmifaeonfudk awGYjrifae&ygonf/ xdkYaMumifh ,ck
uREfkyfwdkY\ urÇmhAk'¨bmom omoemjyKtzGJYonf udavomrD;
rsm;udk vdkufvH Nidrf;owfay;olrsm; jzpfygonf/ þrD;owf
wyfzGJYudk cdkifNrJ&ef tNrJapmifha&Smuf ulnDMuyg/ rD;Nidrf;&ef
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 191
a&jznfhay;Muyg/ r*¾ifa&at; ay;oGif;yg/ urÇmBuD; Nidrf;csrf;
om,mygap[k arwåmydkYoyg/ uREfkyfwdkYtm;vHk; opömtrSefw&m;
tjrwfqHk;csrf;om? taumif;qHk; Nidrf;csrf;a&;udk &&Sdatmif
qE´jyKMuyg/
tar&duefEdkifiHudk bmaMumifha&G;&ovJ
omoemawmf ESpfaxmifhig;&monf Ak'¨bmom jyefYyGm;rnfh
twdwfedrdwf jzpfonf/ ,cktcg tar&duefEdkifiHodkY oGm;a&muf
í omoemjyKygrnf/ urÇmtESHY omoem jyefYyGm;&ef tpysdK;jcif;
jzpfygonf/ tar&duefEdkifiHonf omoemudk vufcH&ef
toifh&SdaeygjyD/ uREfkyfwdkYrSm ,HkrSm; oHo,r&Sd? aES;auG;rI
r&Sd&ef vdkygonf/ omoemjyKvkyfief; vkyf&ef tcsdefusaeNyD?
v,fajrvJ tqifoifh&SdNyD;? uREfkyfwdkYu pdkufysdK;ay; rsdK;awGcsay;
&efom vdkygawmhonf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 192
tar&duefEdkifiHudk pwifa&G;cs,f&jcif;rSm taMumif;ig;csuf
&Sdygonf/ Ak'¨"r®twGuf tar&duef? tar&duefwdkYtwGuf
Ak'¨"r®[k qdkvdkygonf/
1/ tar&duefwdkUonf 'ku©udk cHpm;Muí 'ku©udk odvm
Muygonf/ yxrurÇmppf? 'kwd, urÇmppfrSm yg0ifwdkufcdkufcJhí
'ku©taMumif;udk odvmMuygonf/
2/ tar&duefwdkYonf odyÜHenf;us pdwfaepdwfxm; &SdMuí
odyÜHenf;us Ak'¨bmomESifh qDavsmfaeygonf/ olwdkYvufcHrnf
jzpfygonf/
3/ tar&duefwdkYonf vIyf&Sm; wufMuGMuygonf/
tar&duefEdkifiHonf pD;yGm;a&;? ppfrufa&;rSm tiftm; tawmifh
wif;qHk; EdkifiHjzpfygonf/ wdk;wufaom EdkifiHjzpfygonf/
4/ tar&duefwdkYonf topftopfaom udpöwdkYudk vdkvm;
aeMuygonf/ ta[mif;udk NiD;aiGY aeMuygonf/ Ak'¨omoem
onf umvtm;jzifh a[mif;EGrf;Mumjrifh aeaomfvnf; tNrJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 193
qef;opfaeygonf/ tajccHopömav;yg;rSm a[mif;EGrf;jcif;
ajymif;vJjcif; r&Sdyg/ xdkYaMumifh Ak'¨omoemonf ta[mif;
tjrif; r[kwfyg/ yGifhopfpyef;? qef;opfp vyrm wifhw,f
aeygonf/ umvtm;jzifh odef;oef;Mumaomfvnf; w&m;awmf
onf tNrJrSefaeí tdkrif;&ifha&mfjcif; r&Sdyg? ajymif;vJrI r&Sdyg/
5/ tar&duefwdkYudk Ak'¨o&P*Hk wnfapjyD;vQif olwdkYu
wqifh urÇmudk qufvuf omoemjyKEdkifpGrf; &Sdolrsm; jzpfyg
onf/ olwdkYrSm awmifhwif;aom tzGJYtpnf;ESifh tiftm;
&Sdygonf/ aiGaMu;jynfhpHkí vSL'gef;ol aygrsm;Muygonf/
olwdkYonf urÇmrSm aMumfjimvkyfief;wGif wpfeHygwf &olrsm;
jzpfMuygonf/
apmifhMunfhyg
tar&duef c&pf,mefomoemjyKrsm; puFmyl? rav;&Sm;
vma&mufNyD; oifwdkY &ifaoG;i,frsm;udk c&pf,mefjzpfatmif
vkyfovdk? aemiftcg tar&duef Ak'¨bmom omoemjyKrsm;u
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 194
rav;&Sm;odkY vma&mufjyD; Ak'¨w&m;awmf a[mjyMuygvdrfhrnf/
rav;&Sm; vli,frsm;udk o&P*Hk aqmufwnfapygvdrfhrnf/
urÇmrSm bmrqdk jzpfEdkifygonf/ aemif udk;ESpftxd apmifhMunfh
yg/ Ak'¨bmomonf urÇmhae&mwdkif;rSm xGef;um;vmygvdrfhrnf/
þum; oifwdkY\ csD;usL;MobmpmtwGuf uREfkyf\
jyefMum;csuf jzpfygonf/ tjrwfqHk; csrf;om &Muygap?
oifwdkYtm; arwåmydkYoygonf/
q&mawmfOD;avmuemx
18? Mo*kwfv? 1947ckESpf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 195
omoemjyK yk*¾dKvfqdkwm
a&[m tNrJwrf; pD;qif;aerS oefY&Sif;w,f/
omoemjyKyk*d¾Kvfqdkwm tNrJwrf; ½kef;uefvIyf&Sm;aerS
wdk;wufw,f/
The water is pure that flows.
The monk is pure that goes.
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 196
5/ Ak'¨"r®jzifh BuD;yGm;csrf;oma&; vrf;pOfw&m;awmf
(*kPfjyKcsD;usL; ylaZmfyGJwGif OD;avmuemx\ a[mjycsuf)
Ak'¨a'oem w&m;awmf[m wcsKdU bmoma&;yk*d¾KvfawG
ajymqdkovdk pdwfysuf vufavQmh tm;i,fp&m bmomw&m;
r[kwfygbl;/ Ak'¨a'oemw&m;[m taumif;qHk; tjrwfqHk;
csrf;omudk ckb0 cktcsdefrSmyJ &&SdapEdkifygw,f/ tm;wufp&m
Edk;Mum;p&m bmomBuD;yg/
udk,fusifhoDvu a&SU? odyHÜu aemuf
udk,f pdwfESpfjzm csrf;omatmif b,fvdkvkyf&rvJ/
- tukodkvf a&Smif&r,f?
- ukodkvf aqmif&r,f?
- pdwfudk pifMu,fapNyD; trSefjrifap&r,f/
'g Ak'¨jrwfpGmbk&m;wdkif; a[mMum;wJh w&m;a'oem tqD
tESpfcsKyfyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 197
oAÁygyó tu&PH - Not to do all evil,
ukovó OyorÜ'g - To do what is good,
opdwå y&da,m'yeH - To purify one's mind.
{wH Ak'¨ge omoeH - This is the teaching of the
Buddhas.
vlwdkif; csrf;omapcsif&if 'DtrSefopömvrf;ay:rSm
avQmufoGm;Mu&r,f/ b0todrSefrSomvQif ynm&NyD; ynm
uom csrf;omtppfudk jzpfapw,f/ t0dZÆmarm[u qif;&Judk
jzpfapw,f/ oifwdkYvJ ukodkvfudk vkyfMuyg/ ukodkvfudk
vkyfMuqdkwm ig;yg;oDvw&m;udk xdef;odrf; apmifha&Smuf MuvdkY
qdkvdkygw,f/ 'D puFmylrSm wcsKdU yk*d¾KvfawGu av;eufwJh
odyHÜudk vdkvm;Muw,f/ ig;yg;oDv rapmifhxdef;&if 'gudk
r&Edkifbl;/ odyÜHu aemuf? oDvua&SU jzpf&r,f/ bGJYr&rD
oli,fwef;u poif&ovdkaygh/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 198
ig;yg;oDvudk apmifhxdef;w,fqdkwmu pmayt&a&m?
tESpfom& oabmw&m;t&yg apmifhxdef;&w,f/ tay:,Hudpö
r[kwfbl;/ tay:,HtodeJY ayghayghqq oDvapmifhxdef;&if
oDvysufEdkifw,f/ oDvudk av;av;eufeufodNyD; oabm
w&m; ynmt& apmifhxdef;rS cdkifrmEdkifw,f/
ig;yg;oDv apmifhxdef;&jcif;&JU &nf&G,fcsufu a'goudk
y,fowfzdkYtwGufygyJ/ oDvu a'goudk y,fay;w,f/
rSefygw,f/ ig;yg;oDv apmifhxdef;ol[m arwåm u&kPmawG
wdk;yGm; aew,f/ oDvu arwåmudk tajccHw,f/ udk,fcsif;pm
w&m;yJ/ 'gaMumifh
yxrodu©myk'fu owå0grSeforQ rowf&bl;/
'kwd,odu©myk'fu olwpfyg; ypönf;Opömudk rcdk;&bl;/
vlom;tm;vHk;udk arwåmxm;NyD; n§mwm apmifha&Smufjcif;ygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 199
wwd,odu©myk'fu olwpfyg;om;r,m;? om;ysKd orD;ysKdudk
rjypfrSm;&bl;/ 'gu ywf0ef;usifudk av;pm;½dkaorIyJ/
om;r,m; tdrfaxmifudpörSm odu©m&Sd&r,f/
pwkw¬odu©myk'fu vdrfnmrajym&? rkom;rajym& odu©myk'f
jzpfvdkY odyfta&;BuD;w,f/ olwpfyg;udk rvdrfnmrSom tusKd;
pD;yGm; jzpfxGef;r,f/ tcGifhta&; ydkr,l&bl;/ rvSnfhywf&bl;/
yÍörodu©myk'fu pdwfawGa0xdkif;rIdif;rI? cufxefMurf;wrf;rI
rjzpfay:&ef? qlylrI Nidrf;&ef? t&ufaopm rl;,pfaq;0g;awGudk
a&SmifMuOf&w,f/ t&ufaomufol[m usefaewJh oDvav;yg;
udkvJ tvG,fwul csKd;zsufEdkifw,f? NyD;awmh w&m;odrIudk
awGa0pdwfu wm;jrpfEdkifvdkY t&ufaopm tm;vHk; a&SmifMuOf
&w,f/
- 'getvkyfvkyf&if avmbudk y,fw,f/
- oDvtvkyfvkyf&if a'goudk y,fw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 200
- bm0emtvkyfvkyf&if arm[udk y,fw,f/
'gaMumifh tvSL'gevkyfNyD; ESajrmwGefYwdkpdwfudk y,f&w,f/
oDvapmifhNyD; a'goudk y,f&w,f/ 0dyóem bm0emyGm;NyD;
todrSm;arm[? t,lrSm;'d|dudk y,f&w,f/
ig;yg;oDvudk ayghayghqq rvkyfESifh
ig;yg;oDvudk apmifhxdef;&mrSm um,uH? 0pDuH? raemuH
oHk;yg;pvHk;eJY apmifhxdef;&w,f/ bmaMumifhvJqdkawmh t&m&mrSm
pdwfujy|mef;? pdwfuOD;aqmifaevdkYygyJ/ t&mcyfodrf;[m
pdwfukd rSDcdkae&w,f/ pdwfomvQif jyKvkyfaew,f/ t"du
ZmwfaumifyJ/ pdwfomvQif pMu0Vm&JU A[dkXmeBuD;yJ/ pdwfudk
owdy|mefw&m;eJY ½IrSwfae&if t&m&m csrf;om tqifajyw,f/
ig;yg;oDvudk um,uH? 0pDuHeJYom r[kwfbJ pdwfeJYvJ
apmifhxdef;Muyg/ pdwfeJYawmif owfzdkY rjypfrSm;&bl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 201
pdwfxJrSm owfcsifpdwfay:&if owdxm;apmifhxdef;yg/
Oyrm ]igh&efol? igrkef;ol aoygap} qdkwJh pdwfawG ay:ayguf&if
tjypf&SdvdkY acszsufypf&r,f/ olwpfyg;&JU armfawmfum;udk
jrifvdkuf&&if ]igharmfawmfum; jzpfapcsifw,f} qdkwJh pdwfjzpfay:
wwfw,f/ 'g pdwfeJY cdk;,ljcif;yJ/ olrsm;r,m;udk udk,fhr,m;
jzpfapcsif&if pdwfeJYpNyD; umarokrdpämpm&uH usL;vGefwmyJ/
vdrfrI t&ufaomufrIvJ pdwfuyJ pwifvmcJhwmyJ/ pdwfaMumifh
oDvtm;vHk; ysufEdkifw,f/ 'gaMumihf ]ig;yg;oDv vHkNcHKom;yJ}
vdkY udk,fhudkudk,f txifrBuD;oifhbl;/ rauseyfoifhbl;/
ig;yg;oDvudk apmifh&mrSm raemtxd vHkNcHK&if &[EÅmawmif
jzpfEdkifw,f/ owfcsifpdwfawmif vHk;0ray:awmhbl;/ vlwcsKdUu
ig;yg;oDv[m vG,fw,f/ xdef;vdkY&w,fvdkY ajymaeMuw,f/
raemuHtxda&mufatmif xdef;Edkif&if t&d,maygh/ ig;yg;oDv
[m uav;upm;ovdk ayghayghqq tvkyfr[kwfvdkY av;av;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 202
eufeuf pOf;pm;qifjcif&r,f/ wu,fxdef;zdkY cufygw,f/
raemuH vHkNcHKzdkYu ydkNyD; ta&;BuD;ygw,f/
vlOygoum? OygodumawG[m 'ge? oDv? bm0em
tvkyfoHk;ckvkyf&if wm0ef0wå&m; ausyGef ygw,f/ &[ef;awmf
awGvJ oDvBuD;av;yg; pwifxdef;NyD; tqifhqifh usifhoHk;
&w,f/ vlUabmifudk pGefYcGmNyD;&if &[ef;jyKvdkufawmh
edu©r®yg&rDvJ&? 'geyg&rDvJ&vdkY 'ge[m tusKH;0if oGm;w,f/
'getaejzifh &[ef;awmfwdkYu w&m;a[mjyrI? ,Ofaus;atmif
oifjyrIt& "r®'gevJ vkyfaqmif Mu&w,f/ 0w¬Kypönf;eJY
ay;urf;wmxuf w&m;a[mjyNyD; ,Ofaus;vdr®mapwmu
ydkaumif;w,f/ &[ef;awmf[m umr*kPfavmuudk ruyfNidbJ
avmuudk pGefYvdkYvJ 'gejyKolvdkY ac:&w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 203
rdpäm'd|d&JU uGif;quftjypfrsm;
rSm;,Gif;aom tBuHtpnf? pdwful;? qE´rSeforQ rdpämouFyÜ
ac:w,f/ rSm;,Gif;wJh t,ltq rdpäm'd|dtjrifaMumifh jzpfay:&
wmyJ/ rdpäm0gpmvJ qufvufNzpfaew,f/
rdpämur®EÅaMumifh rdpämZD0?
rdpämZD0aMumifh rdpäm0g,mr?
rdpäm0g,mraMumifh rdpämowd?
rdpämowdaMumifh rdpämorm"d txd qufvuf usL;vGefae
Muw,f/ rdpämorm"daMumifh rdpäm'd|d t,lrSm;awG jzpfay:w,f/
rdpäm'd|daMumifh rdpäm0drkwåd rSm;,Gif;aom vGwfajrmufrIawG
qufvuf jzpfay:aew,f/ rdpäm0drkwdåqdkwm oHo&mvnfrI
i&Jusa&mufrIygyJ/
olwdkYem;vnfaeMuwJh ]a*gh'f} qdkwJh zefqif;&Sif xm0&
bk&m;&JU teuft"dyÜm,fudk wrsKd; zGifhjy&Sif;jyr,f/ b0opöm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 204
av;yg; jrifod em;vnfNyD; edAÁmefw&m;&ol[m t&d,mbk&m;yJ/
oifwdkY t&d,mjzpfatmif edAÁmefodatmif avhusifh&if t&d,m
Ak'¨om0u Ak'¨bk&m; jzpfMuw,f/
Ak'¨[m ewfxufewf? a*gh'f xuf a*gh'f
jrwfpGmbk&m;udk ]or®morÁK'¨} bk&m;vdkY ac:w,f/
]0dok'¨a'0} vdkYvJ ac:w,f/ ]a'0gwd a'0} vdkYvJ ac:w,f/
pdwfrSm udavomukefcef;NyD; pdwfpifMu,fae&if ]0dok'd̈ a'0}
bk&m;ygyJ/ 0dok'd¨ a'0xuf ydkvGefjrifhjrwf wefcdk;BuD;wJh
xm0&bk&m;qdkwm r&Sdygbl;/
Ak'¨omoemawmfrSm ]a'0 - God} bk&m;oHk;rsKd;&Sdw,f/
yxra'0u ]or®Kwd a'0} vdkY ac:w,f/ wdkif;jynfawGrSm
tkyfpdk;aeMuwJh &Sifbk&ifawGaygh/ *syefbk&if? t*Fvefbk&if
awG[m or®Kwd a'0yJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 205
]Moyygwdu a'0} qdkwmu aumif;uif ewfbHkrSm&SdwJh
ewfawG? jA[®mbHkrSm&SdwJh jA[®mawG[m tvdkvdk jzKef;ceJ
aygufzGm;vmvdkY Moyygwdu a'0ac:w,f/ aumif;uifbHkrSm
&SdwJhewf odkYr[kwf jA[®mudk zefqif;&Sif xm0&yJvdkY xifrSwf
&aomfvJ bHkvJrNrJbl;/ olwdkYvnf; rNrJbl;/ uHukef&if
jyefavQmusw,f/ ykxkZOf jA[®mBuD;[m oHo&mu rvGwf
ajrmufbl;/ vlawGvdkyJ opömav;yg;odzdkY edAÁmefw&m;&zdkY BudK;pm;
aezdkY vdktyfw,f/
tjrwfqHk; taumif;qHk; a'0uawmh ]0dok'd¨a'0} ac:wJh
pdwfrSm tEko,udavomawmif r&SdwJh yk*d¾Kvfjzpfw,f/
udavompifrSom a'0vdkY ac:&w,f/ jrwfpGmbk&m;ukd
]0dok'd¨a'0} vdkYvJ ac:w,f/ ]a'0gwda'0} ewfjA[®mwdkYxuf
omvGefjrifhjrwfaomolvdkY t"dyÜm,f&w,f/ 'Dxuf omvGefwJh
zefqif;&Sif xm0&bk&m;qdkwm r&Sdygbl;/ pdwfrSm opömav;yg;
jrifodvdkY udavompifoludk vlwdkif; ewfjA[®mwdkif; av;pm;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 206
udk;uG,fMu&w,f/ tm;vHk;aom olwdkY&JU bk&m;&SifawmfjrwfBuD;
ygyJ/
'gaMumifh Ak'¨bmomrSm 0dok'd¨a'0 bk&m;rsKd;awmh
&Sdygw,f/ zefqif;&Sif bk&m;rsKd;awmh r&Sdygbl;/
wef&mwefzdk;ay;rS&wJh edAÁmef
'kwd,jyóemu Ak'¨omoemrSm qdk;vfvdkYac:MuwJh
toufvdyfjym 0dnmOfaumif ]twå? ZD0} &Sd? r&SdqdkwJh jyóem
ygyJ/ urÇt&yf&yfrSm qdk;vf ]twå? ZD0} udk ,HkMunfol aygrsm;
w,f/ Ak'¨bmomuvGJ&if wjcm;bmomawGu qdk;vf twå?
ZD0udk ,HkMunfvufcH aeMuw,f/ owå0g wdkif;rSm? cE¨mwdkif;rSm
tw?å ZD0 yk*¾v0dnmOfaumif r&Sdbl;/ ZD0qdkwJh NrJaewJh
tESpftom; r&Sdbl;/ vlqdkwJh cE¨mig;yg;xJrSm uvmyfawG ckjzpf?
ckysufeJY uvmyfrD;awG "mwfrD;awG tNrJ avmifuRrf; aew,f/
wpfpuúefYrSmawmif ½kyfemrf cE¨mawG rwlnDyJ ajymif;vJ
oGm;Muw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 207
'gaMumifh vl&JU twGif;a&m tjyifrSmyg ZD0 qdk;vf r&Sd?
twå yk*¾v 0dnmOfaumif r&Sdbl;/ emrf½kyfom&Sdw,f/ vl[m
tNrJ rD;avmifaewJh emrfocFg& tpkta0;BuD;yJ/ txufbHka&m
atmufbHkyg tedpöw&m;&JU vufatmufrSm ae&vdkY xm0&
aumif;uifbHkvJ r&Sdbl;/ owå0gac:wJh ½kyfemrfcE¨mrSm
uvmyfawGrNrJvdkY 'ku©w&m;om &Sdw,f/ tedpö&Sd&if? 'ku©vJ
&Sdw,f/ 'ku©r&Sd? tedpör&SdwJh "mwfoabmu opöm"mwf
jzpfw,f/ edAÁmefvdkY ac:w,f/
edAÁmefudk zefqif;&Sif bk&m;u zefqif;zdkYvJ rvdkbl;/
zefqif;vdkYvJ r&bl;/ edAÁmefomvQif tNrJxm0&&Sdw,f/ tck
b0rSmyJ edAÁmef&zdkY r*¾if&Spfyg;udk yGm;EdkifMuw,f/ r*¾iftusifh
&Sd&if edAÁmefvJ &SdawmhwmyJ/ edAÁmef&zdkY pGefYvTwfMu&r,f/ edu©r
vkyfMu&r,f/ umravmuu xGufNyD; &[ef;jyKwm udkvJ edu©r
vdkYac:w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 208
edAÁmefvdkcsif&if cE¨mig;yg;udk ]twåyJ? ZD0yJ? 0dnmOfaumifyJ}
vdkY t,lrSm;aewJh 'd|dudk pGefYvTwf &r,f/ 'g[m edAÁmef&zdkY
wef&mwefzdk; ay;tyfjcif;yJ/
edAÁmefESifhb0 wpfckckpGefYvTwf
]ewkrSmu} okwfrSm ]]oifwdkY&JU ½kyf[m oifwdkYr[kwf?
oifwdkYrydkif? a0'emudk oifwdkYOpöm r[kwfvdkY ½IMu? onmvJ
oifwdkYOpömr[kwf? ocFg&vJ oifwdkYOpöm r[kwfvdkY ½IMu}} vdkY
jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlw,f/ cE¨mig;yg;[m tNrJ
ajymif;vJaevdkY oifwdkYOpöm r[kwfbl;/ twåZD0 tESpfom&rS
qdwfokOf;aew,f/ oifvJ r&Sdbl;/ igvJ r&Sdbl;/
cE¨mig;yg;[m ig? ighOpöm? ightwår[kwfvdkY ½Iae&r,f/ ]ig?
igaumif&Sdw,f} qdkwJh pGJvrf;rI ouúm,'d|dudk pGefYvTwf
y,fzsuf&r,f/ cE¨mig;yg; tukefvHk; pGefYypf&if vGwfajrmufrI
]0drkwåd&o} udk &w,f/ wu,frydkifrqdkifwm rSeforQ pGefYypfyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 209
bHkb0avmueJY edAÁmef w&m;ESpfckvHk; NydKifwl r&Edkifbl;/
bHkb0 avmuoHo&mudk BudKufovm;? pGefYypfrvm;/ edAÁmefudk
vdkvm;ovm;/ pGefYypfrvm;/ 'Djyóemudk udk,fwdkif a&G;cs,f
qHk;jzwfyg/ oHo&m cE¨mavmuudk ,lrSmvm;? edAÁmefw&m;udk
,lrSmvm;? umr*kPf avmub0 oHo&mudk wG,fwmae&if
edAÁmefudk vufvTwfypf&r,f/ edAÁmefw&m;udk jrwfEdk;&if
oHo&mavmuudk pGefYypf&w,f/
b0udk pHkrufol vlOD;a&eJY edAÁmefw&m;udk vdkvm;wJh
or®mqE´&SdwJh vlOD;a& b,fuydkrsm;vJ/ &mcdkifEIef; udk;q,fcefYu
urÇmavmu b0oHo&mudk pHkrufwG,fwmaeMuw,f/ edAÁmef
oabmw&m;u aumif;w,fqdk&if urÇmavmu b0oHo&m
[m raumif;bl;/ b0oHo&m raumif;bl;vdkY oifwdkY
ajymqdkaeMuayrJh b0oHo&mudk ESpfoufwG,fuyfaeMuw,f/
raumif;wmudk ,lNyD; aumif;wmudk pGefYypfaeMuw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 210
pdwfrSm wefcdk;owdåpGrf;tif r&Sdbl;vm;/ &Sdygw,f/ Oyrm
vlwpfa,mufu oifhudk vmNyD; a&TvufwpfqkyfeJY aiGvuf
wpfqkyf vmjyNyD; BudKufwm a&G;,lqdk&if oif bmudka&G;rvJ/
a&TudkyJ ,lMurSmaygh/ oifhxHudk jrwfpGmbk&m; MuGvmNyD; 'Dbuf
vufxJrSm avmub0oHo&m? 'Dbuf vufxJrSm edAÁmefw&m;
qdk&if oif bmudka&G;rvJ/ oifu avmu b0oHo&m tdkemao
udk a&G;r,f qdk&ifawmh tawmfrdkufrJawGa0wmaygh/
jrwfpGmbk&m;u vlawG[m qif;&J'ku© avmu b0
oHo&mudk ESpfouf jrwfEdk;Muw,f/ pifMu,f rGefjrwfwJh edAÁmef
udkawmh vdkvm;wJhqE´ r&SdMubl;vdkY aNymMum;ygw,f/ qif;&Jwm
BudKufw,f? csrf;omudk rvdkcsifbl;aygh/
edAÁmefudkawmif;vsuf rvdkcsifol
edAÁmefudk bmaMumifh or®mqE´ r&SdMuwmvJ? edAÁmef[m
umr*kPf okc r[kwfbl;/ umr ½ly t½lyqdkwJh avmuD
ocFg&w&m;awG r&Sdbl;/ wPSmavmbpdwfeJY ESpfoufpGJvrf;vdkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 211
r&bl;/ todtusihfeJYom edAÁmef&Muw,f/ wPSmavmb&JU
tm½kHr[kwfbl;/ edAÁmefrSm ½kyf&Sifr&SdvdkY rBudKufwJh vlawGvJ
aygrsm;ygw,f/
&[ef;wpfyg;u bkef;BuD;udk ajymjyzl;w,f/ vl[m &[EÅm
jzpfoGm;&if &Sif&[ef; jyK&w,f/ rjyK&if qufvuftouf&SifvdkY
r&bl;wJh/ a&S;wkef;u tbGm;BuD;wpfa,mufu toH
us,fus,feJY bk&m;rSm ]edAÁmef&ygvdk\} vdkY tNrJqkawmif;
aew,f/ vli,fwpfa,mufu prf;oyfcsifvdkY ewfom;vdk
0wfqifNyD; -
]]uJ... tbGm;BuD; vdkufcJhyg/ edAÁmefudk ydkYay;r,f}} vdkY
qdkawmh -
]]raocsifbl;? edAÁmefvJ rvdkcsifawmhbl;}} qdkNyD;awmh
atmfajy;w,f/ ykxkZOfvlrdkuf[m ckb0 toufcE¨mudk,fudk
rpGefYcsifbl;/ 'ku©oHo&m0JxJrSmyJ vnfaecsifw,f/ edAÁmef
udkawmh r&SmMubl;/ ESpfoufrIvJ r&SdMubl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 212
vlwdkif; udk,f? EIwf? pdwf pifMu,fzdkYuawmh aumif;rGef
rSefuefwJh udpöawG vkyfaqmifaeMuzdkYyJ &Sdw,f/ tukodkvfudk
a&SmifMu? ukodkvfudk aqmifMu/ pdwfudk jzLpifatmif todrSef
,lxm;Mu? 'DtvkyfyJ &SdMuw,f/ 'g bk&m;&Sif tqlqlwdkY&JU
vdk&if; tqHk;trygyJ/
&[ef;awmfrsm;twGuf tcsdKUaom odu©myk'fudk usL;vGef
rd&if a'oem Mum;&w,f/ tmywf ajzMu&w,f/ tjypfawG
ayghwJh oabmygyJ/ tjypfudk zHk;uG,fxm; [efaqmifxm;&if
tjypf[m ydkav;oGm;vdkY a'oem Mum;Mu&w,f/ tjypfudk
zGifh[0efcHrS tjypf[m ao;oGm;w,f/ ajyaysmuf oGm;w,f/
ordkif;&SdwJh ax&0g' Ak'¨omoem
Ak'¨a'oem w&m;awmfrSm bk&m;? w&m;? oHCmqdkwJh
&wefoHk;yg;? o&P*Hk oHk;yg;u tpjyK&w,f/ ]omoemtp
o&P*Hku} vdkY qdkw,f/ Ak'¨[m ]a'0gwd a'0} jzpfvdkY
tjrwfqHk; bk&m;yJ/ ordk;if;rSm txift&Sm; ay:ayguf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 213
yGifhxGef;awmfrljyD; opömav;yg;udk r*¾if&Spfyg; usifhpOfESifh
xdk;xGif; odjrifawmfrlvdkY bk&m;tppftrSef jzpfw,f/
,aeYwdkif Ak'¨&JU "mwfawmf arGawmfawG wnf&SdaeMuw,f/
aemuf xif&Sm;wJh om"uu ,aeYwdkif ppfrSefwJh ygVd
yd#uwfawmf edum,fig;&yf qufvuf wnf&SdaeMuqJ
jzpfw,f/ w&m;awmfudk 'Dyd#uwfoHk;yHkrSm awGYjrif oif,l
avhusifhMu&w,f/ usEfkyfwdkY&JY rsufpda&SYarSmufrSmvJ w&m;
awGudk awGYjrifaeMu&w,f/ oHCm&wemvJ or®Kwd oHCmawG?
t&d,m oHCmawG &SdaeMuqJyJ/ 'gaMumifh &wemoHk;yg;[m
rsufpda&SUrSm qdkufa&mufaeMuw,f/ wu,f xif&Sm; &Sdygw,f/
"mwfawmfawGudk zl;ajrmfvdkY &aew,f/ w&m;"r®®uGefawG
zwf½Iavhvm oifMum; Edkifw,f/ oHCmvJ jzpfaeMu&ygjyD/
bk&m;avmif; od'¨w¬rif;om;[m touf 29 ESpfrSm oltdk?
olem? olao? &[ef; qdkwJh edrdwfBuD;av;yg;udk jrif&vdkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 214
todÓPf &ifhusufoGm;w,f/ oHa0*ÚmPf &ovm;? umr*kPf
avmu oHo&mb0udk pGefYypfMuovm;/ rpGefYvTwfEdkifMubl;/
od'¨w¬rif;om;uawmh oHa0*ÚmPfBuD;vdkY avmu
oHo&mudk pGefYypfvdkufw,f/ wpfMudrfyJ jrif&jyD; ÚmPf&ifhusuf
oGm;w,f/ Oyrm tmZmenf jrif;aumif;[m Budrfwpfcsuf
wdkYvdkufwmeJY vsifjrefpGm t[kefeJY ajy;oGm;ovdkaygh/ olYrSm
yg&rD&ifhusufaevdkY oltdkpwJh edrdwfBuD;av;yg; wpfBudrf
jrifvdkuf&wmeJY ]b0[m tESpfom& r&Sd? umr*kPfig;yg;[m
tdyfrufyJ} vdkY xdk;xGif;odjrif oGm;w,f/
'gaMumifh rufarmp&maumif;vSwJh xD;eef;pnf;pdrf?
bk&ifh&mxl;? ,aomf"&m? &m[kvm? "eOpöm? tmPmwefcdk;awG
tukefpGefYypfvdkufw,f/ tapmifhtMuyf rsm;pGmawGvJ wm;qD;vdkY
r&bJ awmxGufawmfrlcJhw,f/ 'gaMumifh oifwdkYvJ yg&rD
&Sdayr,fh yg&rD &ifhusufwJh tcsdefudk apmifhMu&OD;r,f/ yg&rD
&ifhusuf&if olYtvdkvdk tukef pGefYypfEkdifw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 215
bmoma&;OD;aqmif bkef;BuD;qdkwm
urÇmhbmomBuD; awmfawmfrsm;rsm;xJrSm&SdwJh ]bkef;BuD;}
qdkolawG[m tdrfaxmifjyKMuw,f/ vufxyf r*FvmyGJrSmvJ
yg0if vkyfaqmifay;Muw,f/ avmuDudpö umr*kPfe,fxJrSm
tawmfyg0if aqmif&GufMuw,f/ Ak'¨omoemrSm&SdwJh &[ef;awmf
awGuawmh tdrfaxmifvJ rjyKbl;/ vufxyf r*FvmyGJrSmvJ
yg0ifaqmif&Gufray;bl;/ avmuDumr*kPfudpörSm yg0ifvm&if
&[ef;r[kwfbl;/ oHCmabmifu MuOfz,f&w,f/ bkef;BuD;
qdkwm tdrfaxmifom;arG; udpörSm ryg0if&bl;/
'g[m ax&0g' Ak'¨omoem&JY xl;jcm;csufBuD; wckyJ/
toifwdkY ppfrSefwJh csrf;omokcudk vdkcsif&if avmb?
a'go? arm[ enf;yg;&r,f/ enf;yg;atmif vkyf&r,f/
- 'gevkyfNyD; avmbudk y,fMuyg/
- oDvvkyfNyD; a'goudk y,fMuyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 216
- 0dyóem bm0emtvkyf vkyfNyD; arm[udk y,fMuyg/
Alms-giving (Dana) destroys Greed (Lobha).
Moral conduct (Sila) destroys Anger (Dosa).
Meditation (Bhavana) destroys Delusion (Moha).
'grS tavmb? ta'go? tarm[ csrf;omjrwfBuD;udk
&&SdMur,f/ 'g[m edAÁmefygyJ/ edAÁme okcygyJ/ tjrwfqHk;
csrf;omvdkY ac:w,f/
,aeY w&m;emy&dwfowfBuD; tjrwfqHk; csrf;omudk
&Muygap? w&m;udk ½dkaopGm emMuvdkY om"k ac:ygw,f/
usufoa& &SdMuygap/ udk,fpdwfESpfjzm csrf;omNyD; ,ckb0rSmyJ
edAÁmefudk &&SdodjrifMuygap/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 217
2500 Ak'¨omoemordkif; c&D;wavQmufrSm Ak'¨bmomaMumifh
vlom;wdkY aoG;ajrwpfpufrQ uscJh&zl;jcif; r&SdonfrSm
Ak'¨bmomtwGuf tvGef *kPf,lp&m tcsufBuD; jzpfygw,f/
(tm&Stvif;a&mif)
It is the proud boast of Buddhism that not a single drop
of blood has ever been shed in the name of Lord Buddha
during the 2,500 years of its existence.
(Light of Asia)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 218
6/ Ak'¨"r®ESifh rdbaus;Zl;qyfjcif; w&m;awmf
csrf;om? vSy? ynm&&Sda&;
'DaeY we*FaEGaeYrSm w&m;em y&dwfowfu pdwf0ifpm;pGm
vma&mufMu? &moDOwkuvJ om,m? vlawG odyfrsm;vdkY
bkef;BuD; tvGefyJ 0rf;om MunfEl;&ygw,fqdkwm a&S;OD;pGm
ajymvdkygw,f/ cef;rBuD; jynfhvQHNyD; ae&mr&vdkY tjyifrSmvJ
vlawG rwfwyf&yf emaeMuw,f/ aus;Zl;wifygw,f/
txl;tqef;rdkY vmMuwmvJ jzpfcsif jzpfr,faygh/
bmaMumifhvJqdkawmh bkef;BuD;[m tDwvDvlrsKd; Oa&my
wdkufom;? a&mr Ak&if*sD bmom0ifuae ppfrSefwJh ax&0g'
Ak'¨bmom0if jzpfvmvdkYvJ y&dwfowfBuD;u ckvdk pdwf0ifpm;
wmvJ jzpfEdkifygw,f/
tDwvDrSm aewkef;u a&mr Ak&if*sDbmom0if 45 oef;
xJrSm ax&0g' Ak'¨bmom0ifqdkvdkY bkef;BuD;wpfyg;wnf;yJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 219
&Sdw,f/ wpfaeYawmh a&mr Ak&if*sDbmom0if bkef;BuD;wpfyg;u
bkef;BuD;xH a&mufvmjyD; -
]]vlOD;a& 45 oef;u Ak&if*sDbmom0ifjzpfjyD; toif
wpfa,mufwnf; ax&0g' Ak'¨bmom0if qdkawmh 'gudk Munfh½Hk
ESifh oifht,lbmom rSm;aeNyD}} vdkY ajymw,f? bkef;BuD; olYpum;
udk odyftHhMo oGm;wmu 45 oef;rSm Ak'¨bmom wpfa,muf
wnf; jzpfvdkY rSm;,Gif;&r,fqdkwJh t,ltqygyJ/ trSm;trSef[m
ta&twGufeJY rqdkifygbl;/ 45 oef;u Ak'¨bmomudk ajymif;vJ
wJh tcgrSom rSef&r,f r[kwfbl;/
bkef;BuD;u 1925 ckESpfrSm bk&if*sDbmom0if (½dkref
uwfovpf) uae ax&0g' Ak'¨bmom0if wpfOD; jzpfvmw,f/
"r®y'*gxm bmomjyefpmtkyfudk zwf&vdkY b,folrS bkef;BuD;xH
w&m; vmra[mbJ udk,fh[mudk,f o&P*Hk aqmufwnf
cJhw,f/ aemufrMumrD jrefrmjynfrSm &[ef;cH vdkufw,f/
rdbESpfyg;xHrSm cGifhrawmif;bl;/ olwdkYudk,fwdkifu tqufjzwf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 220
vdkufMuvdkYygyJ/ bkef;BuD;vJ wpfESpfom MumoGm;w,f?
rdbawGqD pmwpfapmifrS ra&;jzpfcJhbl;/
uG,fvGefol rdbESpfyg;udk &nfpl;í
rdbcGifhrjyKyJ bmaMumifh &[ef;jyKovJ/
bk&m;avmif; od'¨w¬rif;om;[m rdb cGifhrjyKyJ awmxGuf
w,f/ &aoh&[ef;tjzpf ajymif;vJ vdkufw,f/ uREfkyfwdkY
tm;vHk;[m oHo&mc&D;BuD;xJrSm wpfOD;pD oGm;aeMuvdkY b,folY
xHrS tultnD awmif;aep&m rvdkbl;? udk,ftm;udk,fudk;jyD;
awmxGufw,f/ &[ef;jyKw,f/ r*¾if&Spfyg; vrf;rBuD;rSm
wpfOD;pD avQmufMu&w,f/
bkef;BuD; 0rf;enf;wm wpfckyJ&Sdw,f/ bkef;BuD;&JU rdb
ESpfyg;[m aoqHk;wJhtxd a&mrAk&if*sD bmom0iftjzpfeJY aoqHk;
oGm;Mu&Smw,f/ olwdkY o&P*Hk,ljyD; o&P*HkeJY aoqHk;
oGm;Mu&ifawmh 0rf;omMunfEl;p&myJ/ bkef;BuD;u pmvJra&;?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 221
oGm;vJ rawGYjzpfqdkawmh "r®a'oem w&m;a[mcGifhvJ r&vdkuf
ygbl;/ 'gaMumifh urÇmt&yf&yf wjcm; bmom0ifrsm;udkom
vdkufvHjyD; w&m;a'oem tppfudk a[majym oifjyaeygw,f/
vGefcJhwJh 22 ESpfu bkef;BuD;r,fawmfBuD; uG,fvGefcJhw,f/
'gaMumifh vlYjynfrSm vljyefjzpfr,f qdk&if ol[m touf 21 ESpf?
22 ESpfavmuf &SdaejyDaygh/ bkef;BuD;&JU crnf;awmfBuD;awmh
jyefarG;zGm;&if touf 16 ESpfavmuf &SdaejyD? w&m;a[m&if
odjrifem;vnfEdkifwJh t&G,faygh/ 'gaMumifh wdkif;jynftESHYrSm
bkef;BuD;w&m;udk vma&mufem,lMuwJh vlawGxJrSm olwdkY
yg0ifNyD; jzpfEkdifw,f/ rdbESpfyg; ygvdkygjim; &nfpl;NyD; tckvJ
w&m;a[mjyygw,f/
bmyJjzpfjzpf bkef;BuD;[m bmomul;ajymif;NyD; ax&0g'
&[ef;awmf jzpfvmw,f/ umr*kPf avmuBuD;udk
pGefYcGmvdkufw,f/ edAÁmefqdkwJh 0drkwåd&oudk &atmif avhusifhzdkY
&[ef;jyKvdkufw,f/ tckb0rSm rdbESpfyg;udk o&P*Hk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 222
r,lapEdkifcJhayr,fh cka&m aemifb0rSmyg olwdkYudk o&P*Hk
wnfatmif BudK;pm;ygr,f/ bkef;BuD;wdkY odjrifavhusifhMuwJh
w&m; t&omudk rdbawGudkvJ a0iS ay;Mu&r,f/ 'D
"r®t&omudk udk,fcsnf;rcHpm;xdkufbl;/
bkef;BuD;[m od'¨w¬ rif;om;&JUxHk;udk rDScdkjyD; rdb cGifhrjyKbJ
&[ef;jyKcJhw,f/ 0denf; yd#uwfrSmawmh rdbu cGifhrjyK&if
&SifomraPrjyK&? &[ef;cHray;&vdkY ynwfxm;w,f/ bkef;MuD;
twGufawmh or®morÁK'¨ jrwfpGmbk&m;&JU cGifhjyKrIt& &[ef;
cHw,fvdkY qdk&rSmyJ/
bmaMumifhvJqdkawmh rdbESpfyg;u ½kyf0w¬K tpm tm[m&
eJYom axmufyHhauR;arG;NyD; ½kyfb0u toufocifygyJ/ jrwfpGm
bk&m;uawmh bkef;BuD;twGuf emrftm[m& emrf0dZÆm tvif;
a&miftwGuf zcifjzpfaevdkYygyJ/ tjrwfqHk; zcifBuD;ygyJ/
jrwfpGmbk&m;&JU a'oemjzpfwJh "r®y'pmtkyf[m bkef;BuD;&JU
udk,f? EIwf? pdwfudk jyKjyifajymif;vJ apcJhygw,f/ jrwfpGmbk&m;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 223
y&dedAÁmefjyKwm ESpfaygif; 2500 ausmfcJhjyD jzpfayr,fh? 'Dpmtkyf
uav;u bkef;BuD; t,lbmomudk ajymif;vJypfapw,f/
pmtkyfudk rawmfwq trSwfrxif&vdkY zwfrdwmyJ/ 'D"r®y'
pmtkyfudk rzwfrd&ifvJ ,aeYwdkif a&mrAk&if*sD bmom0ifwpfOD;
jzpfaerSmyJ/ 'gaMumifh jrwfpGmbk&m;u bkef;BuD;udk &[ef;0wfzdkY
cGifhay;w,fvdkY ,lqNyD; &[ef;cHcJhw,f/
vlewfjzpfolESifh i&Jusol EdIif;,SOfcsuf
bkef;BuD;&JU a&G;cs,fcsuf cGifhjyKcsuf r[kwfyJ? ,ck tdkemao
oHo&mBuD;xJrSm a&mufcJh&w,f/ 'DvdkyJ bkef;BuD;u cGifhjyKcsuf
rawmif;bJ 'DoHo&mBuD;xJu twif;tusyf xGufcJhw,f/
wpfOD;wnf; udk,fwdkif tvGwf½kef;uef&w,f/ wpfOD;u
wpfOD;udk ru,fwifEdkifbl;/ 'gaMumifh &[ef; jyKNyD;
udk,fh[mudk,f u,fwifae&ygw,f/ 'g[m qifjcifwHkw&m;&JU
obm0ygyJ/ 'ku©uRwfvGwfzdkY twGufqdk&if olrsm;udk riJhuGuf
raxmufn§moifhbl;/ rdrdudk,fudk yxrqHk; aumif;atmif jynfh0
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 224
atmifom avhusifhae&w,f/ rdrdrSm w&m;r&Sd&if avmuudk
aumif;atmif rvkyfay;Edkifbl;/ q&m0efu olYa&m*gudk olt&if
uko&w,f/ udk,hf'ku© udk,f&Sif;ypfMu/
Each one must save himself.
No oe can save another.
Until one is perfect, one cannot do any good to the
world.
raeYu w&m;yGJrSm tcsufwpfck usefoGm;w,f? tJ'D
tcsufu bmvJ/ wpfaeYaomtcg jrwfpGmbk&m;u ajrrIefYudk
vufonf;ay:rSm wifjyD; -
]]cspfom;wdkY? vufonf;ay:u ajrrIefYESifh r[myx0DrSm&SdwJh
ajrrIefY b,f[mu rsm;ovJ}} vdkY ar;awmfrlw,f/ &[ef;awGu
r[myx0D ajrrIefYu tqrwefrsm;ygw,fvdkY jyefavQuf
Muw,f/ 'Dawmh jrwfpGmbk&m;u -
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 225
]]þOyrmtwdkif;yJ ok*wdb0ac:wJh ewfjynf? vlYjynfu
aoqHk;NyD; ok*wdbHk jyefa&muf ol[m ig\vufonf;ay:u
ajrrIefYuJhodkY tvGef enf;yg;vSw,f/ i&Jusol tyg,fav;yg;
a&mufolu r[myx0DrSm&SdwJh ajrrIefYuJhodkY odyfrsm;w,f}} vdkY
a[mjyawmfrlw,f/
xm0&i&J? xm0&aumif;uifbHk r&Sd
Ak'¨a'oemawmfrSm xm0& aumif;uifbHk? xm0&i&JbHkvdkY
r&Sdbl;/ acwåcP a&mufMuwm csnf;yJ/ tNrJruRwfbJ i&J
cH&wm r[kwfbl;/ uHw&m;t& vljyefjzpfEdkifao;w,f/ uH
uH\ tusKd;qdkwJh ur®ed,mrw&m;u rQww,f? rSefuef
wdusw,f/ i&Jusayr,fh jyefajymif;Edkifao;w,f/
Ak'¨bmomrSm 'DtcGifhxl;awG &Sdaew,f? vl[m b,fawmhrS
wpfcsDwnf; b0wHk; qHk;½HI;&wm r&Sdygbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 226
'gaMumifh owå0gtm;vHk; arwåmu½kPmpdwfeYJyJ ulnD
&w,f/ bkef;BuD;vJ 'DapwemaMumifh "r®'lw omoemjyK &[ef;
wpfyg; jzpfvmw,f/
bkef;BuD;rarQmfvifhbJ Ak'¨bmomjzpf&ovdk usefwJhvlawGvJ
"r®&o cHpm;MuygapvdkY apwemxm;jyD; tck puFmylrSm w&m;
a[mjyaewmyJ/ udk,f usifhBuH&&SdwJhw&m;udk olrsm;udk ra0iS
ra[mMum;&if udk,fusKd;&Smol twåqHol jzpfrSmaygh/ 'gaMumifh
tck tar&dueftoGm;rSm puFmylrSm w&m;a[maewmyJ/
tar&duefrSm omoemwnfrS urÇmudk omoemjyefYyGm;Edkifw,f/
Ak'¨0g'\ y"metcsufBuD; av;csuf
jrwfpGmbk&m;u t"du vdk&if;tcsuf omoem&JY yEéuf
wdkifBuD; av;ckudk a[mMum;awmf rlw,f/ pm;yGJ[m ajcaxmuf
av;acsmif;&SdrS &yfwnfEdkifovdkygyJ/ Ak'¨omoem[m opöm
av;yg;yJ/ ygVdawmf usrf;pm pmtkyfaygif; 40 tkyfrSm
0denf;yd#u? okwåef yd#ueJY tbd"r®myd#u oHk;yHk yg&Sdw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 227
'gawG NcHKiHkMunfh&if tESpfxkwf,lvdkuf&if opömav;yg;yJ
&Sdw,f/ opömav;yg;od&if Ak'¨bmomudk odwmyJ/ ,cif
w&m;yGJrSm opömav;yg;udk a[mcJhw,f/ tck usefwmudk
&Sif;jyr,f/
tjrifrSefol (orm'd|d) qdkwm bmvJ
]orm'd|d} qdkwm bmvJ/
opömav;yg;odrI[m or®m'd|dyJ/ vu©Pma&;oHk;yg; (The
Three Characteristics) odrI[m orm'd|dyJ/ uH uH\tusKd;
(The Law of cause and effect) ,HkMunfrI[m or®m'd|dyJ/
ta&;BuD;wmu rdrdcE¨m&JU tedpö? 'ku©? tewåw&m; ½IrSwf
odjrifzdkYygyJ/ bmaMumifhvJqdkawmh jrwfpGmbk&m; omoem
awmfrSm twåt,l? ZD0t,l? 0dnmOfaumift,l ryg&SdvdkYyJ/ tJ'D
t,lrSm;awGtpm; pdwf? 0dnmP? emrfw&m;yJ&Sdw,f/ 'DpdwfawG
emrfawG[mvJ wpfpuúefYrSm jzpfvdkufysufvdkufeJY rsm;pGm
ajymif;vJaew,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 228
,ckacwf pdwfynmq&mawG? cE¨maA'ynm&SifawGvJ twå
r&Sdbl;vdkY awGYjrifaeMuw,f/ xm0& 0dnmOfaumifqdkwm
r&Sdbl;vdkY awGYjrifaeMuw,f/ xm0& 0dnmOfaumifqdkwm r&Sdbl;
vdkY olwdkYa&;om;Muw,f/ 'gaMumifh tar&duefrSm w&m;a[m
&if tewåw&m;[m olwdkYtzdkY qDavsmfwJh w&m; jzpfaew,f/
omoem rsKd;aphcszdkY ajrcHa&cHaumif;wJh yxrqHk; EdkifiHyJ/
jrwfpGmbk&m; a'oemrSm -
]oaAÁ ocFg&m tedpöm?
oaAÁ ocFg&m 'ku©m?
oaAÁ "r®m tewåm} qdkwmudk wu,fxdk;xGif;odzdkY r*¾if
w&m; usifhMu&ygw,f/
or®m'd|dpcef; a&mufzdkUtwGuf y#dpöorkyÜg'fw&m; (The
Law of Dependent Origination) udk em,lqifjcif yGm;rsm;
&w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 229
]]t0dZÆmypö,m ocFg&m? ocFg&m ypö,m? 0dnmPH?
0dnmPypö,m emr½lyH? emr½lyypö,m oVm,weH?
oVm,weypö,m zaóm? zaóypö,m a0'em?
a0'emypö,m wPSm? wPSm ypö,m Oyg'geH?
Oyg'ge ypö,m Oyg'e ba0g? b0ypö,m Zmwd?
Zmwdypö,m Z&m r&Pm aomu y&da'0
'ku© a'greókyg,mom orÇ0Eåd}}
(y#dpöorkyÜg'f yg|dawmf)
'g arm[udk taMumif;cHjyD; b0oHo&m jzpfay:&yHk
y#dpöorkyÜg'f bk&m;a[m yg|dawmfyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 230
urÇmhzefqif;&Sif
opömav;yg; rodrI arm[aMumifh ZmwdeJY tdkemao 'ku©udk
awGYBuHKaeMu&w,f/ arm[aMumifh avmuBuD; jzpfaew,f/
arm[r&Sd&if avmuBuD;vJ r&Sdbl;/ arm[r&Sd&if Zmwd
tdkemaovJ r&Sdbl;/ arm[udk y,fowfMu&r,f/
arm[aMumifh urÇmBuD;jzpfvdkY arm[[m zefqif;&SifyJ/
rm&ac: rm&frif;vJ avmuudk zefqif;aew,f/ rm&u tm½HkrSm
uyfNidzdkY qGJaqmifaew,f/ rdpämbD;vl;BuD;r[kwf/ umr*kPfudk
ESpfouf wG,fwmatmif aoG;aqmif jzm;a,mif;olygyJ/ rm&udk
umra'0vdkYvJ ac:w,f/ 0o0wåD ewfjynfrSm&SdwJh rm&aygh/
'Gg& ajcmufyg;rSm tm½Hkajcmufyg;udk ESpfoufwG,fwmzdkY pGJvef;zdkY
rm&u vkyfaqmifaew,f/ odkYaomfvJ Moumoavmu? ocFg&
avmuqdkwJh avmutm;vHk;[m wpfpuúefYrSm tBudrf
ra&rwGufEdkifatmif jzpfvdkuf ysufvdkuf ay:aew,f/
avmu[m rNidrfoufbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 231
"mwkaA'? ½lyaA'? ocsFmaA' ynm&yfawGrSmvJ ajymif;vJrI
oabmudk vufcHMuw,f/ 'gaMumifh vlwpfudk,fpDrSm rdrd&JU
urÇmavmuudk oef;aygif;rsm;pGm wpfpuúefYrSm zefwD;ae
Muw,f/ rm&aMumifhqdkwmxuf arm[aMumifhqdk&if ydkrSefw,f/
tm;vHk; rD;avmufNrdKufaeMuw,f/ tm;vHk; rD;awmufrD;vQH
oabmygyJ/ bmrD;awG tavmifcH aeMu&ovJ/ rsufpd? em;?
ESm? vQm? udk,f? pdwf 'Gg&ajcmufyg;rSm udavomrD;
avmifaeMuw,f/ avmbrD;? a'gorD;? arm[rD;? ZmwdrD;?
Z&mrD;? r&PrD;? aomurD;? y&da'0rD;awG 'Gg&ajcmufyg;rSm tNrJ
avmifNrdKufaew,f/ wpfavmuvHk; rD;avmifaew,f/
tm½Hkajcmufyg;udk xdef;csKyfzdkY? rD;ravmifzdkY orx0dyóem
½IrSwfMu&w,f/ pdwfudk csKyfwnf; ae&w,f/ rD;avmifaewJh
txJ aemufxyf rD;pm xif;awG rxnfh&if rD;Nidrf;at;ovdkaygh/
rD;udk a&eJYyJ owf&w,f/ r*¾iftod tusifhqdkwJh a&eJY
owfay;&if edAÁmefqdkwJh 'ku©rD;Nidrf;rI ]'ku©eda&m"} udk &&Sdw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 232
edAÁmef[m tvHk;pHk jynfh0cdkifrmrIjzpfvdkY jrwfpGmbk&m;[m
vGefcJhwJh 2500 rSm £Ed́,jynf Ak'¨*,m&Sd r[maAm"d anmifyif
&if;rSm edAÁmeftNrdKufw&m;udk &&Sdawmfrlw,f/
vlom;wpfOD; &&SdwJhw&m;udk BudK;pm;&if vlom;wdkif; tJ'D
w&m;udk usifhoHk;NyD; &Edkifygw,f/ (What man has done, man
can do.) bk&m;? &[EÅmawG[m rdrdwdkY&JU udk,fydkifavmuudk
opöm tPkjrLAHk;eJY azmufcGJzsufqD;NyD; wu,fh Nidrf;csrf;a&;
(edAÁmef) udk &&SdoGm;Muw,f/
urÇmudk 6 &ufawmif zefqif;zdkYrvdk
wcsKdUu ajymMuw,f/ urÇmBuD;udk bk&m;ocifu
ajcmuf&ufeJY zefqif;vdkufw,fwJh/
odkYaomf urÇmqdkwm? b0qdkwm? owå0gqdkwmvJ
'ku©w&m; oufoufygyJ/ 'gaMumifh ajcmuf&ufMumatmif
zefqif;zdkY rvdkbl;/ uREfkyfwdkYudk,fwdkifyif puúefYwdkif; puúefYwdkif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 233
urÇmrsm;pGm zefqif;ay;aew,f/ urÇmrsm;pGm ay:aygufapw,f/
urÇm[m puúefYwdkif; puúefYwdkif; tedpöw&m; t& jzpfysuf
aew,f/ puúefYwdkif; ay:vdkufaysmufvdkuf? aysmufvdkufay:vdkuf
jzpfaew,f/ rD;awmuf rD;vQH oabmvdkygyJ/
avmifpmqDawG? xif;awG? rD;aoG;awG xnfhay;ae&if;
wPSmavmb xnfhay;ae&if rD;awmufBuD;u qufvuf
awmufavmif aerSmygyJ/ urÇmavmuqdkwmvJ jzpfysufoabm
tpOfrQomjzpfvdkY t0dZÆmwPSm&Sd&if qufjzpfay:aew,f/
taMumif;&if; t0dZÆmeJYwPSm y,fvdkuf&if urÇmavmuqdkwm
r&Sdbl;/ csKyfNidrf;w,f/
'gaMumifh 0dyóem ÓPfynmeJY urÇmavmu zsufypf&wm
rSefwJhtvkyf jzpfvmw,f/ urÇm avmuawG quf quf
rjzpfoifhbl;/ ]b0eda&ma"m edAÁmeH} t& 'ku©udk y,fzsuf&if
twkr&Sd edAÁmef okcudk ckb0? ckae&m? cktcsdefrSmyJ &w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 234
od'¨w¬&JU b0yef;wdkif
rsufpd&JUtvdkudk vdkufpm;aeMu&ifawmh ydkNyD; ½lyg½HkawGudk
MunfhcsifaerSmaygh/ vrf;rqHk;bl;/ em;&JUtvdkudk vdkufpm;aeMu
&ifvJ o'´g½HkawGudk Mum;emcsifrSmaygh/ ESmacgif;&JU tvdkudk vdkuf
pm;aeMu&ifvJ teHYtrsKd;rsKd;udk qufvuf &SmazGaeMurSmaygh/
auseyfa&mifh&JrI r&SdMubl;/ rsufpdu jrifrItm½Hkjzifh ra&mifh&Jbl;/
em;u toHtm½Hkjzifh ra&mifh&Jbl;/ 'DvdkeJY ork'´&m qm;iefa&
aomuf&ovdkyJvdkY jrwfpGmbk&m; a[mMum;w,f/ umr*kPf
cHpm;av? ]aomufav aomufav iwfrajy} qdkovdk ydkNyD;
cHpm;csifae iwfrGwfqmavmifaeMuw,f/ ydkNyD; 'ku©awGYMu
tEÅ&m,f awGYMu&w,f/ Oyrm tpm;tpm aumif;aumif;udk
EGm;iwfa&cs t0tjyJpm;&if a&m*gb, &&SdovdkyJ/ a&mifh&JzdkY
wif;wdrfzdkY vdkw,f/
od'¨w¬rif;om;[m eef;awmfxJrSm tpm;aumif;awG
tNrJpm;? umr*kPfig;yg;udk BudKufovdk cHpm;&w,f/ touf 29
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 235
ESpfrSm umr*kPf cHpm;aerIudk tvGefpufqkwf &GHrkef;vmw,f/
olu a&mifh&JrI&SdvdkY pufqkwf&GHrkef;pdwf ay:vmw,f/ rwif;
wdrf&if r&GHrkef;bl;/ wif;wdrfa&mifh&JvdkY eef;pnf;pdrfcsrf;omudk
pGefYypfNyD; awmxGuf edu©r®yg&rD usifhoHk;w,f/ 'Dxufaumif;wJh
edAÁme okcudkom olvdkvm;w,f/ 'Denf;twlyJ uREfkyfwdkYvJ
jzpfysuftpOfudk jzwfawmufMuNyD; wPSm avmbaemuf
rvdkufMuyJ ynmÓPfudk &,l? tjrwfqHk; edAÁmefudk &zdkY
BudK;pm;Mu&r,f/
b0&JU yef;wdkif[m bmvJ? MunfMunfvifvif jrifzdkY odzdkY
vdktyfw,f/ b0&JU yef;wdkifqdkwm pdwfpifMu,f ,Ofaus;a&;?
pdwftjrif cH,lcsuf ajzmifhrwf rSefuefa&;ygyJ/ pdwft,l
rSm;ae&if pdwfrpifMu,f&if olaX;jzpfayr,fh qHk;½HI;wJhb0ygyJ/
atmifjrifrI r&Sdygbl;/ wPSm'd|dpdwfudk y,fEdkif&if qif;&Jom;
jzpfayr,fh atmifjrifwJhb0ygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 236
udk,fusifhpm&dwåysuf&if tm;vHk;ysuf
'gaMumifh qdkMuw,f ]]tdk - vlom;wdkY? oifwdkY[m
wpfurÇmvHk; tkyfpdk;Mu&ayr,fh tusifh pm&dwå ysufaeMu&if
bmrQ tusKd;r&Sdawmhbl;/ tusifhpm&dwå qHk;½HI;&if tukef½HI;w,f?
atmifjrifrI qHk;½HI;rIudk tusifhpm&dwå &Sd? r&SdESifhyJ wdkif;wm&r,f/
t&mcyfodrf;rSm tusifhpm&dwåom y"me? usefwm bmrS ta&;
rBuD;bl;/ tusifhpm&dwåaumif;&if tukefNyD;w,f}} wJh/
“O youth, what doth it profit a man if he gains the whole
world and lose his character?’’
Success or failure is measured by the gain or loss of
character.
For, character is everything, all else nothing.
wcsKdUu ajymMuw,f/ vlwpfa,muf[m a':vmwpfoef;
ydkifqdkif&if b0rSm atmifjrifrI &SdolyJwJh/ wu,fawmh atmifjrif
rI r[kwfbl;/ Ak'¨a'oem t&qdk&if a':vmwpfoef; &SmazG&&Sd
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 237
oHk;pGJEdkifol jzpfygap tusifhpm&dwåraumif;&if? oDvr&Sd&if
tBuD;qHk; vlrdkufBuD;yJ? t½l;BuD;yJvdkY odjrifem;vnfEdkifw,f/
a':vmwpfoef; r&&Sd? roHk;pGJEdkifayr,fhvJ? tusifhpm&dwå
oDvaumif;ae&if b0[m atmifjrifaewmyJ/ tBuD;qHk;
olawmfaumif; ynm&SdygyJ/ vludk "eOpöm&SdrI r&SdrIeJY rwdkif;wm
&bl;/ rqHk;jzwf&bl;/ aiGaMu;&zdkYtwGuf rylyifMuygeJY/ tusifh
pm&dwå aumif;rGefrItwGuf aMumihfMu pdkufMuyg/
tusifhaumif;&if atmifjrifwJhb0? tusifhraumif;&if
qHk;½HI;wJhb0vdkY em;vnfcH,lMuprf;yg/ udpöwckckudk jyKvkyf
awmhr,fqdk&if rdrd udk,f? EIwf? pdwfukd BudKwif qef;ppf a0zef
Munfh? pdwfudk qifjcifMunfh? tusifhpm&dwå oDv wdk;yGm;
vmrSmvm;? tusifhpm&dwå qkwf,kwf ysufjym;oGm;rSmvm; vdkY
udk,fhudkudk,far;Munfh/
tusifhoDv qkwf,kwfysufjym;r,fh tvkyfudpöqdk&if rvkyf
&bl;? tusifhpm&dwå wdk;wufwJh tvkyfudpöqdk&if vkyfaqmifMu?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 238
&J&J0Hh0Hh ZGJeJYvkyfaqmifMu/ rSefwJh tvkyftudkif vkyf&eftwGuf
r&Suf raMumuf&bl;/ tusifhpm&dwå ysufr,hf tvkyfudkom
&Suf& aMumuf&w,f/
b0&JU&nf&G,fcsuf? b0&JU yef;wdkif[m tusihfpm&dwå
aumif;NyD;? tusifhpm&dwåaumif;awG wdk;wufaezdkYygyJ/ 'D
rSwfausmufeJY tvkyftudkifudk wdkif;wm&w,f/ ppfaq;&w,f/
b0&JU yef;wdkif[m 'Gg&ajcmufyg;rSm tm½Hkajcmufyg; vdkufpm;zdkY?
pnf;pdrfcHpm;aeMuzdkY r[kwfbl;/ umr*kPf tm&HkawGudk oGm;NyD;
rEdI;qGMueJY/ 'kp½dkufawG xlajymvmvdrfhr,f/ vl[m emrf"e?
ynm"e? tusifhrSef todrSef pdwfydkif;qdkif&m zGHNzdK;rIawG
cHpm;aezdkY wdk;yGm;aezdkYyJ? oDv&SdNyD; todÓPf zGHNzdK;olom
olwpfyg; tusKd;pD;yGm;udk aqmif&Gufay;Edkifw,f/
Ak'¨ - twkrJhorm;awmfBuD;
jrwfpGmbk&m;rSm oDv? orm"d? ynmqdkwJh pdwfydkif;qdkif&m
zGHNzdK;rI[m owå0gtm;vHk; csrf;omatmif tultnDay;cJhw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 239
jrwfpGmbk&m;&Sif&JU tusifhpm&dwå jynfh0aumif;rGefrI? arwåm
u½kPm aAm"dr@dKifupNyD; apwemawG[m ,ckwdkif urÇmudk
ysHUESHaeqJ r[kwfvm;/ omoem 2500 rSm txGwftxdyf
a&mufvdrfhr,f/ aemufydkif;usrS omoem wjznf;jznf;
usqif;oGm; vdrfhr,f/
'g Ak'¨bmom0if tm;vHk;&JU ,HkMunfcsufyJ/ omoem
5000 rSm omoem uG,fvdrfhr,fvdkY ,HkMunfMuw,f/ aemuf
wpfcg t&darwå,sbk&m;&Sif opömav;yg; jyefvnfazmfxkwf
a[mjyvdrfhr,f/
jrwfpGmbk&m;[m taumif;qHk; twkrJh orm;awmfBuD;yJ/
vlom;tm;vHk; cHpm;aeMu&wJh avmb? a'go? arm[ a&m*g
qdk;BuD; oHk;rsKd;udk orm;awmfBuD;u tjrpfjywf y,fowfenf;
ay;oem;awmfrlcJhw,f/ aq;0g; ay;oem;w,f/ a&m*gqdk;
oHk;rsKd;udk ukowJh aq;oHk;vufu -
1/ 'getvkyfeJY avmb - ESajrmwG,fwm a&m*guko?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 240
2/ oDvtvkyfeJY a'go - pdwfqdk;? pdwfysuf a&m*guko/
3/ 0dyóemtvkyfeJY arm[ - rdkufrJrI a&m*guko/
udef;aoayguf csrf;om<u,f0enf;
"eOpöm&zdkY b,fvrf;pOf vdkuf&rvJ/ avmb? a'go?
arm[ enf;yg;&if "eOpöm &w,f/ "eOpömvJ wdk;yGm;w,f/
'gaMumifh 'geudk pGrf;EdkifoavmufjyKMu? tcsif;csif; ulnDMu/
ay;urf;ulnDrSom "eOpöm &w,f/ ray;urf; rulnD&if "eOpöm
r&bl;/ udk,fvkyfwJhuHt& uH&JU tusKd; wHkYjyefrIyJ/
,ckb0rSm qif;qif;&J&JeJY arG;vmol[m ,cifb0u
'geulnDrItvkyf enf;yg;cJhvdkY uyfap;ESJvdkY jzpfw,f/ ,ck
b0rSm vlcsrf;omtdrfrSm arG;zGm;ol[m ,cifb0u 'ge trsm;
BuD; vkyfcJhvdkYyJ/ 'gaMumifh olaX;ol<u,fawG armfawmfum;
pD;oGm;wm jrifMu&vdkY remvdk 0efwdkrI r&SdoifhMubl;/ olwdkYvdkyJ
wdkYuvJ &SdwJh a&wdkY qefwdkY 0efaqmifrIwdkY a0,sm0pö tvkyfwdkYeJY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 241
ay;urf; ulnDMu&r,f/ eJwm rsm;wmeJY rqdkifbl;/ pdwf
apwemeJY qdkifw,f/ pdwfaumif;&Sdol[m ckb0vJ "eOpöm
ayg<u,f0Edkifygw,f/ aemifb0rSm &zdkYuawmh udef;aoygyJ/
'gersKd;aphcs&if ajruvJaumif;OD;rS
wcsKdUu xDxdk;NyD; csrf;omcsifaeMuw,f/ trSefu ulnDrS
vSL'gef;rS a0,sm0pövkyfrS csrf;om Mu&w,f/ avmif;upm;
xDtwGuf avmbaZm odyfrBuD;oihfMubl;/ t,lrrSm;
oifhMubl;/ jrwfpGmbk&m; ay;wJhenf;u olaX;jzpfcsif&if
tvSL'ge vkyfMuwJh/ avmbeJMuwJh/ 'gu pdwfcs &w,f/
'gejyKwm? a0,sm0pöaqmif&Gufwm? tultnDay;wm
awG[m ajrBuD;xJrSm rsKd;aphcswmyJ/ tyifaumif;aumif;
aygufapcsif&if rsKd;aphrSef? rsKd;aphaumif; csay;Mu/ ajrBuD;uvJ
MoZmaumif;&r,f/ rsKd;aphuvJ aumif;w,fqdk&if vdkwJhtoD;
pm;&r,f/ v,fajru raumif;&ifvJ tyifnHhzsif;w,f/ tvSLcH
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 242
yk*d¾Kvf[m ajrESifhwlw,f/ udk,fhtvSLu rsKd;aphyJ/ ajra&m
rsKd;apha&m aumif;&r,f/
'getaMumif; wwfodem;vnfol[m oDv&Sdoludk a&G;cs,f
vSL'gef;avh&Sdw,f/ cktcgrSm oHCmawmfrsm;[m v,f,m
ajraumif;ozG,f jzpfMuvdkY vSL&olvJ pdwfcsrf;omw,f/ tusKd;
uvJ BuD;us,fw,f/ edAÁmefxd qkawmif;vdkY &EdkifMuw,f/
todÓPf&SdwJh 'gejyKol[m ol&JU avmbpdwfudk csKd;ESdrf
y,fowfcsifvdkY 'gejyKwm jzpfwJhtwGuf edAÁmefeJY
eD;pyfoGm;w,f/ jzpf½dk;jzpfpOf avmuDaumif;usKd;rsm;vJ &&SdoGm;
Muw,f/ 'gayr,fh pdwfapwemoefoef &nf&G,fcsuf rSefrSefeJY
'gejyK&if ydkNyD;aumif;ygw,f/ 'gejyKwdkif; avmb y,fowfrI
awmh jzpfaewmyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 243
ewfjynfudkawmif usL;ausmfodrf;ydkufvdk
ppfawGjzpfMu? ppfwdkufMuwm avmbpdwfaMumifhyJ/
avmbpdwfaMumifh EdkifiHcsJUxGifaeMu? e,fcsJU0g' xGef;um;
vm&w,f/
avmboabmu &avvdkav ydk&csifavyJ/ oHk;pGJ&av
ydkNyD; oHk;pGJcsifvmav jzpfaeMuw,f/ todÓPf uif;rJhol
rsm;[m b,fawmhrS a&mifh&Jwif;wdrfrI r&SdMubl;/ rNcdK;NcHMubl;/
wpfurÇmvHk;udk &&Sdawmif ewfjynfoGm; ppfwdkuf
odrf;,lcsifMujyefw,f/ vAdrmef a&mufjyefawmh wjcm;N*dK[f
eu©wfawGxH oGm;aeMujyefw,f/ aeAdrmefudkvJ tkyfcsKyfcsif
Muw,f/
&,lrIrSm auseyfa&mifh&JrI r&Sd/ ay;vSL pGefYvTwfrIrSmom
auseyfa&mifh&JrI&Sdw,f/ pGefYvTwfrI[m a&mifh&JrIyJ/ urÇm
avmuBuD;[m jzpfysufavmuyJ/ ysufaewJh avmuudk pGefYEdkifrS
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 244
rysufwJh edAÁmef&r,f/ pdwfrSm avmbudk y,fowfEdkif&if
pdwfwnfNidrfNyD; Munfvif at;jraew,f/ t&d,m olawmf
aumif;awG wefzdk;xm;wJh csrf;om okcygyJ/ jrwfpGmbk&m;
csD;rGrf;wJh csrf;omokc "eOpöm qdkwmvJ 'gygyJ/ eef;awmfxJrSm
aepOfu avmb rowfEdkifbl;/ awmxGufusifhrS avmb
owfEdkifw,f/ bk&m;jzpfw,f/
'u©dP0db*FokwfrSm jrwfpGmbk&m;u a[mawmfrlw,f/
]]wd&pämefudk auR;arG; tvSLay;&if tqwpf&m tusKd;?
ykxkZOfudk auR;arG;vSL'gef;&if tqwpfaxmif tusKd;?
t&d,mudk auR;arG; vSL'gef;&if twdkif;tqr&SdwJh tusKd;
&&Sdw,f}} vdkY a[mMum;w,f/ 'gu ajrcHa&cHvdkufNyD; toD;tESH
uGmjcm;yHkjzpfw,f/
'gaMumifh acG;wpfaumifudk a&wpfcGufvSL&if a&cGuf 100
tusKd;? vlyk*¾dKvfudk a&wpfcGufvSL&if tq 100? &[EÅmudk
a&wpfcGufvSL&if twdkif;rodtusKd; &w,fvdkY qdkvdkw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 245
pdwfoefY&Sif;rIu t"duyJ? emrf"eOpöm pkaqmif;&r,f/
aiGaMu;"eudk pkaqmif;p&m rvdkbl;/
ynwfawmf 10 yg;xufomwJh ig;yg;oDv
csrf;om<u,f0enf;NyD;awmh ½kyf&nf acsmarmvSyenf;
ajymr,f/ vSyzdkY udpöusawmh a'go enf;rIESifh qdkifw,f/
a'goy,frSom vlawG vSyEdkifw,f/ a'gojzpf&if t½kyf
qdk;w,f/ a'goudk arwåm bm0emtvkyfeJY y,fyg/ ig;yg;
oDvudk arwåmpdwf a&SUaqmifNyD; apmifhxdef;yg/ arwåmpdwft&
rowf? rcdk;? rjypfrSm;? raomufpm;Mubl;/ ig;yg;oDvxJrSm
arwåmvkyfief; arwåmpdwfxm; yg0ifap&r,f/
bkef;BuD;i,fi,fu a&mr Ak&if*sDbmom0if jzpfcJhwkef;u
ynwfawmfq,fyg; oifjyydkYcs ay;Muw,f/ xl;qef;wmu tJ'D
ynwfawmfq,fyg;xJrSm ]]Thou shalt not drink - t&uf
raomuf&}} qdkwJh bk&m;ocif&JU trdefY ynwf wm;jrpfcsuf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 246
ryg0ifwmygyJ/ t&ufaopm raomufMueJYvdkY ynwfzdkY
vdktyfygw,f/
bkef;BuD; Ak'¨bmom0if jzpfvmawmh ig;yg;oDvudk pwif
aqmufwnf&NyD;? t&uf raomufjcif;[m oDvrSm ta&;
BuD;aMumif; awGUvm&w,f/ ig;yg;oDv[m ta&twGuf
enf;ayr,fh ynwfawmf q,fyg;xuf wdusjynfh0
pHkvifygw,f/ vlom;&JU tusifhpm&dwåå 0g&dwåoDvtwGuf
NcHKiHkrdw,f/ vHkavmufw,f/
"The Five precepts are more complete and
more conclusive than The Ten Commandments"
aemuf xl;jcm;csuf wpfckuawmh ig;yg;oDv[m Ak'¨&JU
tmPmtrdefY ynwfawmf r[kwfbl;/ o&P*Hk,lNyD;? olY[mol
tvdkqE´eJY olYtiftm;t& xdef;odrf;&w,f/ trdefYawmfBuD;
r[kwfbl;/ jrwfpGmbk&m;u olrsm;udk ]'grvkyfeJY? 'gudkvkyf} vdkY
trdefYcswm r[kwfbl;/ rdrdwdkY&JU o'¨g? owd? 0D&d,tavsmuf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 247
xdef;&wmrdkY vGwfvyfrI &SdMuygw,f/ ZGwfapcdkif;jcif; rcH&bl;/
jrwfpGmbk&m;u oDvudpörSm tBuHÓPfay;½Hk vrf;nTef½Hkom
jzpfygw,f/
jrwfpGmbk&m;u owå0gtm;vHk;udk vlBuD;awG? qifjcifÓPf
&SdolawGvdk qufqHNyD; w&m;a[mjyay;w,f/ uav;awGvdk
tmPmeJY rqufqHbl;/ ZGwfrcdkif;bl;/ rNcdrf;ajcmufbl;/
'gaMumifh uREkfyfwdkYrSmom owdynm avhusifhMu&if ynm&Sif
tawG;tac: 'óeynm&Sif vl&ifhrBuD;rsm;vdk jzpfMu&w,f/
'gaMumifh b,ftvkyfu rSefw,f? b,ftvkyfu rSm;w,fqdkwm
udk,fwdkif qHk;jzwfcGifh &Muw,f/ jrwfpGmbk&m;u vrf;rSefjyo
xm;awmh trSm;trSef udpörSm rcJ,Of;awmhygbl;/ bk&m;u
tjypf'Pfay;rSm aMumufvdkY raumif;rIudk a&SmifMuOfae&wmrsKd;
r&Sdawmhbl;/ 'gaMumifh Ak'¨bmomudk odyÜHenf;usbmomvdkY
ac:wm/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 248
bkef;BuD;[m uav;vdk vlrdkufvdk qufqHcH&wmudk
rBudKufvdkY bmomul;ajymif;cJhw,f/ Ak'¨a'oemu udk,ftm;
udk,fudk; bmomyJ/ udk,fhoDv orm"d ynmeJY r*¾ifvrf;rSm
udk,fwdkif avQmufMu&w,f/ bk&m;u vrf;jy½HkyJ/
I naturally became a buddhist because i don't wish to
be treated like a child, but like a man.
vlacsmvlvSjzpfatmif bmvkyfrvJ
½kyf&nf acsmarmvSyzdkY b,fvdkvkyfMurvJ/
owå0gtm;vHk;udk uefYowfrJh arwåmxm; ulnD
apmifha&SmufMu ( Infinite, boundless loving - kindness)/
apwemaumif;&if ½kyfvJ vSw,f/ arwåm"mwfom ppfrSefwJhtvS
udk ay;w,f/ eHYomaygif'gawGu ppfrSefwJhtvSudk ray;bl;/
a'go&Sd&if rvSbl;/ t½kyfqdk; tusnf;wefwm a'gopdwf
arG;aevdkYyJ/ vufawGU prf;oyfMunfhyg/ odyfvSy acsmarmoludk
wkwfeJY½dkufMunfh? olpdwfqdk;wJh rsufESm[m odyft½kyfqdk;oGm;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 249
w,f/ rvSawmhbl;/ udk,hfudkudk,fvJ tJ'Dvdk jyefavhusifhNyD;
jyKjyifMu/ arwåm"mwfomvQif tarT;qHk; xm0& eHYom aygif'g
rdwfuyf jzpfw,f/
urÇmppftwGif;eJY urÇmppftNyD;rSm vlawG[m vufeuf
pkaqmif;Mu? vufeuf xkwfvkyf Muw,f/ tiftm; NydKifMu
w,f/ aiGawG jzKef;ypfMuw,f/ ,ckacwftcgrSm arwåm"mwf
apwem"mwfawG qkwf,kwfvmMuw,f/ arwåmw&m;eJY ulnDMu
&r,f/ arwåm&Sif[m tNrJ vSyaew,f/ ydkufqHvJ rukefbl;/
t½kyfqdk;olawmif arwåmyGm;ae&if? pdwfaumif;&Sd&if
vSyaew,f? tZÑwåtvS tZÑwå ,Ofaus;rI? arwåmpdwf[m
odyfNyD; tpGrf;xufvdkY b,favmuf t½kyfqdk;qdk; acsmarm
vSyaew,f/ vSyrIqdkwm rsufESmyHkoP²mefeJY rqdkifbl;/
arwåm"mwf qGJaqmifrIudk vSyw,fvdkY owfrSwf&w,f/ ½kyfvS
ayr,fh arwåmpdwfxm;r&Sd&if rvSbl;/ rMunfvifbl;/
raysmf&Tifbl;/ a&SmifMuOfoGm;w,f/ arwåmryGm;ol[m &kyfvS
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 250
ayr,fh rmetvSjzpfaevdkY vlawGu rESpfoufbl;/ arwåm"mwf
uom wpfbufom;udk qGJaqmifEdkifw,f/
Ak'¨ESifhacwfNydKif urÇmhynm&Sifrsm;
ordkif;rSm *&dynm&SdBuD; qdkua&;wD;[m *&dEdkifiHrSm
ynmt&SdqHk; jzpfaomfvnf; a*gwrAk'¨u urÇmYynm&SdvJ
jzpfw,f/ t&d,m olawmfaumif;vJ jzpfw,f/ olwdkYu
acwfNydKif yk*d¾KvfawGyJ/ c&pfawmf rarG;zGm;rD tESpf 600 ausmfu
urÇmt&yf&yfrSm ynm&SdBuD;awG tHhMoavmufatmif ay:xGef;
cJhw,f/ w½kwfjynfrSm uGefjzL;&Syfpf? vmZD;? *&djynfrSm
a[&muvpfwyf? yavwdk? t&pöwdkw,f? £Ed́,rSm a*gwrAk'¨
ponfjzifh xl;xl;jcm;jcm; ay:xGef;cJhMuw,f/
'gayr,fh jrwfpGmbk&m;&JU ynmu opömav;yg; odjrifNyD;
udavomukefcef;rI emrf0dZÆm ynmjzpfw,f/ pdwf"mwf
tNrJoefY&Sif; pifMu,frI jzpfw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 251
qdkua&;wD;&JU ynmu ½kyf0w¬Kynm? avmuDodyÜÜH
ynmjzpfw,f/ Ak'¨[m t&d,m0dZÆm ynmrQru? arwåmvJyGm;vdkY
MunfndKol rsm;Muw,f/ Oyrm £Ed́,rSm *ED̈BuD;vdkaygh/
*ED̈BuD;[m t[ðom0g'udk vdkufemvdkY ½kyfrvSaomfvJ vltrsm;
MunfndKrI cH,l&w,f/
'gaMumifh tarT;eHYomaygif'g? tom;vdrf;qD? aumhprpfwpf
ponf tultnDawGESifh vSyaep&m rvdkyg/ arwåmpdwf
apwemaumif;pdwfeJYom vSyaezdkY vdkygw,f/ 'grS ppfrSefwJh
tvSty tzdk;wefwJh tvSty jzpfw,f/ vltm;vHk;udk
qGJaqmifwm arwåm"mwfygyJ/
ynm&Sdjzpfatmifvkyfenf;
ynmodu©mtaMumif; ajymMuOD;pdkY/ 0dyóem bm0emeJY
arm[trdkufarSmifudk y,fzsuf&w,f/ cE¨mavmu&JU tedpö?
'ku©? tewåw&m;udk tNrJ½IrSwfrS opömÓPf tvif;udk &NyD;?
'd|dtarSmif &Sif;oGm;w,f/ ZD0? twå? yk*¾v? 0dnmOfaumifqdkwm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 252
vHk;0r&Sdbl;/ twåudk,fusKd;&SmrI? twåqefaerIudk y,fzsufNyD;?
twåtusKd;udk rvkyfbJ? tepfemcHjcif; pGefYvTwfjcif; ulnDjcif;udk
jyKMu&r,f/ udk,fusKd;pGefYMu&r,f/ vlawG[m arm[tqdyfeJY
arG;vmMu&wmuawmh twdwfb0 rsm;pGmu ÓPfynm r&SmcJh
MuvdkY vle? vlt jzpfaeMuw,f/ ynmudk wefzdk;rxm;cJhMuvdkY?
ckb0 ynmnHhzsif; aeMuw,f/ vlrdkufeJY aygif;avh&Sdw,f/
olawmfaumif; ynm&SdawG &[ef;awGeJY awGUBuHK&awmifrS
A[kokwtwGuf ar;jref;pHkprf;jcif; rjyKcJhMubl;/
vlawG[m arG;uwnf;u wd[dwf y#doaE¨eJY ÓPfynm
pdwfeJY arG;vmMu&wmuawmh twdwfb0rsm;pGmu ÓPfynm
A[kokw &SmazGavh&SdvdkY? ynm&Sdudk aygif;oif; rSD0Jqnf;uyfavh
&SdvdkY ynm&SdawG? &[ef;awGeJY awGYBuHK&if A[kokw &SmrSD;
ar;jref;avh&SdvdkY tckb0rSm ÓPfynm xufjrwfaeMuw,f/
ukodkvf? tukodkvfqdkwm bmvJvdkY ar;jref;NyD; ynm qnf;yl;
oifhMuygw,f/ bmu tjypf&SdvJ? bmu tjypfr&Sdbl;vJ qdkwm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 253
udk pHkprf;ar;jref; oifhMuygw,f/ &SmvQif awGYw,f/ ar;vQif
ynm&w,f/ 'Denf;eJY tckb0rSm ynm&Smyg/
'Dvdkenf;eJY avmb? a'go? arm[udk y,fowfae&if; 'ge?
oDv? bm0em odu©moHk;ckudk vkyfaqmifwwfMuw,f/ 'gaMumifh
tckb0? tcktcsdefrSmyJ tavmb? ta'go? tarm[ qdkwJh
tjrwfqHk; csrf;omudk &Muw,f/ ]edAÁme y&rH okcH} vdkY
jrwfpGmbk&m; a[mw,f/ edAÁmefomvQif tjrwfqHk; csrf;omyJ/
&[ef;awGudk zl;jrif&if rsufESmyHkyef;udkom rMunfh&bl;?
&[ef;&JU pdwfxm;? pdwftjrif b,fvdkvJvdkY owdeJY tuJcwf
Munfhyg/ ar;jref;aqG;aEG;yg/ bmaMumifh 'DudpöjzpfovJ? b,fvdk
y,fowf&ovJ ponfjzifh w&m;t& ar;jref;Munfhoifhw,f/
bmaMumifhvJqdkawmh trSefw&m;[m tjrwfqHk; Opöm"ejzpfvdkYyJ/
'Dvl[m aiGaMu; qif;&JrGJawayr,fh todÓPf ynm&Sd&if
csrf;omolygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 254
rMumrDuyJ oifwdkYudk
- ay;urf;jcif;jzifh csrf;om<u,f0aMumif;?
- arwåmjzifh vSywifhw,faMumif;?
- ynmodu©m0D&d,jzifh ynm&&SdaMumif; a[mjycJhw,f/
'gaMumifh vlwdkif; vdkcsifaeMuwJh <u,f0csrf;oma&;?
acsmarm vSya&;? todÓPfynm vdr®m,Ofaus;a&;qdkwJh
ta&;oHk;yg; &&Sda&;enf;vrf; jynfhpHkoGm;ygNyD/
'Daq;enf;udk wu,faomufMu? wu,fvdkufemMu?
aq;enf;awGudk zwfMunfhNyD; csD;rGrf;aevdkY bmrQtusKd;r&Sdbl;/
tmedoifudk rawGY&bl;? aq;udkaomufrS tmedoifudk
awGU&w,f/ vufawGU tusKd;&Sdr,f/
Ak'¨a'oemrSm pdwfudk tm[m&auR;jcif;udpö? emrfvdr®ma&;
twGuf tm[m&auR;jcif; udpö[m tvGefvdktyfaeMuw,f/
bmaMumifhvJqdk&if wpfurÇmvHk;rSm avmb? a'go?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 255
arm[rD;BuD; awmufavmifaevdkYyJ/ ppfrjzpfzdkY pdwftm[m&?
emrftm[m& auR;Mu&r,f/ ½kyftm[m& wpfaeY rpm;&&if
rauseyfMuovdk pdwf? emrftm[m&udk wpfaeY rpm;&&if
tcufygyJvdkY qE´jyKMu&r,f/ ½kyftm[m&udk oefYoefYjyefYjyefY
pm;Mu/ vlawG[m w&m;a'oem em,lNyD; pdwf? emrftm[m&
pm;zdkYxuf yGJMunfhzdkY? abmvHk;yGJMunfhzdkYrSm ydkNyD; pdwf0ifpm;
Muw,f/
pm;zdkYaomufzdkY touf&Sifaewmvm;
npfnrf;wJh pmtkyfpmayawGudk a&SmifMunfMu&r,f/
npfnrf;wJh ½kyf&Sif? *Dw? jyZmwf? wDAGD? uufqufawGudkvJ
a&SmifMunfMu&r,f/ 0rf;enf;p&m aumif;wmu npfnrf;pmay?
npfnrf;½kyf&SifawGudk vlBudKufrsm;aewmyJ/ 'gaMumifh
pdwftm[m&? emrftm[m& pdwf"mwfBuHhcdkif jr§ifhwifa&;twGuf
Ak'¨,Ofaus;rIpmayawG zwf&r,f/ 'grS pdwfMunfvifoefY&Sif;NyD;
jrifhjrwfMur,f/ tusifhpm&dwå aumif;vmr,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 256
tpm;taomufeJY ywfowf&if NcdK;NcHrI a&mifh&JrI[m
vdktyfw,f/ tpmpm;&if touf raoatmifvdkY? w&m;
tm;xkwfEdkifatmifvdkY qifjcifNyD;pm;&w,f/ oJuEÅm&xJrSm
iwfrGwfaevdkY ukd,hfom;orD;&JU tom;udk pm;&&if jzpfay:wJJh
pdwfrsKd;eJY pm;Mu&r,f/ &owPSm usL;Mu? aomufpm;MuwJh
a&S;acwf a&mr tifyg,mBuD;&Sd vlwef;pm;awG[m pdwf"mwf?
emrf"mwftiftm; avsmhyg;NyD; BuD;us,fwJh a&mrtifyg,mBuD;
usqHk;oGm;cJh&zl;w,f/ tpm;rSm &r®ufBuD;rIaMumifh 'ku©
a&mufMuw,f/ touf&SifzdkYom pm;Mu/ pm;zdkY touf&Sifaewm
r[kwfbl;/ qmavmif rGwfodyfa&m*g aysmufzdkYom tpm
pm;&w,f/
wpfcsdefu Ak'¨bmom *sm;Am;uRef;
'DaeY a[majymcsuf tqHk;rowfrD ajymcsifwmu puFmylrSm
Ak'¨bmomausmif; wpfausmif; zGifhEdkifatmif BudK;pm;MuygvdkY
ajymcsifw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 257
EdkifiHjcm; bmomjcm;ausmif;rSm xm;&if uav;awG
EdkifiHjcm; ,Ofaus;rI ul;pufNyD; rsKd;cspfpdwf? bmoma&; pdwfawG
nHhzsif;oGm;w,f/ wdkif;wpfyg;u vma&muftkyfpdk; jc,fvS,fum?
udk,fum,udk tkyfpdk;wmxuf pdwfawG emrfawG t,lbmom
udkyg tkyfpdk;oGm;wmu ydkNyD; aMumufp&m aumif;w,f/ uav;
awGukd EdkifiHjcm;bmom omoemjyKausmif;awGrSm rxm;oifhbl;/
trsKd;bmom omoemudk umuG,fapmifha&Smuf&r,f/
txl;ojzifh &ufpufMurf;MuKwfrI &mZ0wfrI jzpfay:apwJh
ygPmwdygwmuHudk xdef;ausmif; &r,f/ bmjzpfvdkYvJqdkawmh
taemufEdkifiH tm;vHk;rSm trJvdkufwm? awmupm;wm? iSufypf
wmudk taysmfupm;rIyJ? vkyfaumif;wJh udpöyJqdkNyD; wd&pämef
awGudk owfjzwfaeMuvdkYyJ/ trJvdkufMu? iSufawGypfMuwm
tukodkvf 'kp½dkufqdkwm olwdkY rodMubl;/ 'gaMumifh ukodkvf?
tukodkvf cGJjcm;odwJh ,Ofaus;rIw&m;awmfudk uav;b0up
oifjy&r,f/ yDeefNrdKUrSmuawmh Ak'¨bmomausmif; wpfausmif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 258
zGifhxm;NyD;? puFmylrSm wpfausmif;rS r&Sdao;vdkY wpfausmif;
zGifh&r,f/
yvyfpwpfozG,f OD;aESmufEke,fwJh &ifaoG;awGudk
bmomjcm; omoemjyKq&mawGvufxJ xnfhay;aewmawG
pOf;pm;Muyg? &yfwef;u &yfMuygawmh/
opömw&m; ]"r®} [m wdk;wufaerSom &Sifoefaew,f
qdkwm owdjyKMu/ bkef;BuD; tar&duefudk oGm;jyD; ,Ofaus;rI
"r®udk vufcHol wdk;yGm;atmifvkyfzdkY &nf&G,fw,f/ 'DrSmvJ
,Ofaus;rIynm jyefYyGm;ae&r,f/
t&ifacwfwkef;u *sm;Am;EdkifiH[m apwDykxdk;awGeJY Ak'¨
bmom EdkifiHjzpfcJhayr,fh tck Ak'¨bmomEdkifiH r[kwfawmhbl;/
omoem NydKuGJoGm;jyD/ owdxm;Mu/ om;orD;i,fwdkY ynma&;
upjyD; xlaxmifMu&r,f/ Ak'¨"r®w&m;awmfu ckb0rSm
todÚmPf? pD;yGm;csrf;om wdk;yGm;zdkYomru 0drkwåd&oudkyg
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 259
vrf;nTefjyoaew,f/ Ak'¨omoem[m 2500 rSm urÇmol urÇm
om;awG trSefw&m;odzdkY wpfurÇmvHk; jyefYyGm;vmvdrfhr,f/
tm;vHk; usef;rmcsrf;omí qifhyGm; w&m;jyEdkifMuygap/
edAÁmefcsrf;omudk &&SdMuygap/
om"k... om"k... om"k...
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 260
7/ urÇmNidrf;csrf;a&; w&m;awmf
bkef;BuD;u ]urÇmBuD;rS ppfudkz,fxkwfa&;} qdkwJh
pmwrf;udk a&;om; xkwfa0cJhw,f/ þ,ck pmwrf;rSmawmh
]ppfwm;qD;ydwfyifa&;} udk enf;vrf;ESifhwuG azmfjyygr,f/
ppfjzpfapaom taMumif; &if;udk y,fzsufMu&r,f/ urÇmYppfruf
vufeuf avQmhcszsufodrf;a&; vkyfudkifaeMuovdk pdwfxJrSm
&SdaewJh e,fcsJUpdwf? avmbpdwf? &m*pdwfudk t&ifqHk; avQmhcs
zsufodrf;ypf&r,f/ avmbpdwf r&Sd&if pdwfwdkufcsifpdwfvnf;
r&Sdbl;/
vGefcJhwJh ESpfaygif; ig;q,fupNyD; vufeufavQmhcs
zsufodrf;a&;udk BuD;us,fwJh pDrHudef;rsm;eJY vkyfaqmifcJhMu
aomfvJ ratmifjrifbl;/ pD;yGm;a&;udpöjyKjyif&ef MudK;pm;aeqJyif
jzpfw,f/ 'Dvdk tjyifudpöudk tm½Hkpdkuf jyKjyifa&;vkyfaewm[m
a&m*g tjrpf&if;udk uko&mra&muf jzpfaew,f/ tJ'Dtcsdefu
pydefrSmvJ ppfwdkufMu? w½kwfjynfrSmvJ ppfwdkufcJhMuw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 261
pdwfudkrjyifbJ ppfudkwm;r&
pD;yGm;a&; wdk;wufaom EdkifiHrsm;vJ ppfwdkufMuwmudk
awGYjrif&w,f/ 'gaMumifh EdkifiHwum ppfyGJudk wm;qD;zdkY
vlom;\ avmb? a'go? arm[pdwfudk jyKjyif&efvdkw,f/
jynfwGif;ppfudk wm;qD;EdkifMuaomfvJ NrdKU½GmppfyGJ? rdom;pkppfyGJudk
rwm;qD;EdkifcJhMuao;bl;/ 'gaMumifh pdwfudk trSefw&m;&Sd&ef
MudK;pm;&r,f/ a'gopdwf &Sdae&if a'gou a'go&SdwJhvludk
tvsif 'ku©ay;w,f/ NyD;rS olrsm;udk 'ku©ay;w,f/ 'ghaMumifh
a'gopdwfudk jyKjyifzdkYvdkw,f/
y#dyu©&JU t&if;tjrpf[m pdwfyJ/ pdwfxJrSm jzpfaewJh
avmb? a'go? arm[udk avQmhcs zsufodrf;&r,f/ wpfOD;csif;
vufeufzsufodrf;a&; vkyfaqmif&r,f/ odkYrSom urÇmYvufeuf
zsufodrf;a&;vJ atmifjrifEdkifygw,f/ vlwpfOD;pDudk aumif;
atmifjyifrS urÇmvJ aumif;rGef vmygr,f/ vltoD;oD; vlawmf
vlaumif;jzpf&ef q&morm;uvJ BudK;pm;? oludk,fwdkifuvJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 262
BudK;pm;&if atmifjrifr,f/ 'g urÇmhxm0& Nidrf;csrf;a&; BuD;yJ/
urÇmYordkif; topfzGifhvSpf&yghr,f/
tDwvD tmPm&Sif rlqdkvdkeDu ]]Nidrf;csrf;a&;qdkwm ppfwdkuf
vdkY armoGm;vdkY acwåem;aejcif;yJ/ tiftm; jyefjynfh&if ppfjyef
wdkufMuw,f}} vdkY ajymqdkcJhw,f/ tjyifudpö jyKjyif½HkeJY ppfudk
wm;qD;vdkY r&aMumif; xif&Sm;ygw,f/
]]umr*kPfig;yg; rufarmrI &m*pdwf? twåpdwf? avmb
pdwfaMumifh tdrfaxmifpkcsif;? &Sifbk&if tcsif;csif;? EdkifiH
tcsif;csif; ppfwdkufaeMuonf}} [k jrwfpGmbk&m; a[mMum;cJh
ygw,f/ rsufpdu ½lyg½Hk? em;u o'´g½Hk? ESmacgif;u *E¨m½Hk?
vQmu &om½Hk? udk,fu azm|AÁm½Hkudk ESpfoufaeMuí y#dyu©
jzpf&? jiif;cHkMu&ygw,f/ udavom 'kp½dkufrsm; x<u
aomif;usef; vmygawmhw,f/ vufeuf wkwf"m;qGJudkif
aeMuygawmhw,f/ umr*kPfudk &,lcsifwJh pdwfaMumifh
ppfjzpfaeMuwmyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 263
þavmb &m*aMumifh wkwf? "m;? vSHrsm; udkifqGJNyD;
jiif;cHkMu owfjzwfMuaMumif; rZÑdredum,f ygVdawmfrSm bk&m;
a[mwm zwf½I&ygw,f/ umrcsrf;om vdkcsifí ppfwdkufae
Muygw,f/ avmb &m*[m taMumif;&if;ygyJ/
ppfyGJrSm usqHk;oGm;wJh ppfom;&JU aemufqHk; pkwdpdwfrSm
ukodkvfaZm rapmEdkifyg/ arwåmpdwf r&SdEdkifyg/ &efoludk
rkef;wD;pdwfom jzpf&ygr,f/ þ pdwfaZmaMumifh rdrdESifhtwl
tm;vHk;udk nOf;qJ ylavmifapygw,f/ aumif;rGefpGm pkwdpdwf?
aZmpdwfusjcif; r[kwfyg/
avmb&m*udk owdy|mefw&m;ESifh csKd;ESdrf y,fjzwf
&ygr,f/ avmb&m*pdwf jzpfay:&if avmb&m*pdwf jzpfae
w,fvdkY qifjcifrI ynm&Sd&r,f/ ppfvufeufrsm; xkwfvkyfae
jcif;rSm t&if; usus avhvmvQif &m*aMumifh xkwfvkyfaejcif;
jzpfygw,f/ xdkYaMumifh umr*kPfig;yg; &m*udk csKd;ESdrf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 264
y,fzsuf&ef owdw&m;ESifh arwåmyGm;jcif;? pGefYvTwfjcif;?
csKyfwnf;jcif; jyK&ygr,f/
umr*kPfavmuonf tppftrSef r&SdaomaMumifh þodkY
avhusifh&ef vG,ful ajzmifhrwf aeygw,f/ r[kwf rrSefwmudk
pGefYy,f&ef cJ,Of;rI r&Sdyg/ ppfrSefaom opömw&m; trSef
w&m;udk edAÁmefw&m;vdkY ac:ygw,f/
qE´&m*aMumifh a'goy#dC jzpfaew,f/ &,lydkifqdkif
vdkrIaMumifh y#dyu©rsm;? a'gorsm; yGm;rsm;aeMuw,f/ a'go
yGm;ae&if cdkuf&ef ppfruf jzpfyGm;Mu&ygw,f/ qE´&m*udk
y,fzsuf csKyfwnf;vdkuf&if a'govJ rjzpfawmhbl;/ avmb?
a'go ryGm;rsm;vQif ppfrufwdkufcdkufrI rjzpfay:yg/ ppfjzpfjcif;
\ taMumif;&if;udk &SmazGMunfhvdkuf&if qE´&m*pdwf[lí
eufeufeJeJ odjrif&ygw,f/ qE´&m*pdwfaMumifh tmPm
wef;cdk;awG tusKd;tjrwf &,lvdkrIawG twåqHrIawG jzpfay:ae&
wmyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 265
e,fcsJUtmPm&Sifudk csD;usL;aeMu
wnfqJ Oya't&qdk&if iwfjywfaeolu aygifrkefYwpfvHk;
cdk;,lvQif zrf;qD axmifcscH& ygw,f/ EdkifiHa&;orm;u e,fcsJU
odrf;,lvQif tmZmenfvdkY *kPfjyK csD;usL;aeMuw,f/ wdkif;jynf
vk,ufjcif;udk cdk;,lrIvdkY rjy|mef;aomaMumifh csD;usL;aeMu
ygw,f/ urÇmudk tkyfpdk; jc,fvS,fae oludk csD;usL;aeMu
ygw,f/ trSefu tJ'Dvl? tJ'DEdkifiH[m urÇmwGif tBuD;rm;
qHk;aom olcdk;BuD;yJ/ ]]cdk;csifvQif tao;tzGJ rcdk;ESifh? olrsm;
EdkifiHudk vk,ufcdk;,lMu}} vdkY wdkufwGef;ovdk jzpfaeygw,f/
e,fcsJUorm; t*FvdyfvlrsKd; a&mbwfuvdkzfudk ausmufwdkif
BuD;ay:rSm ½kyfwkxkNyD; *kPfjyKaeqJyJ/ e,fcsJUorm; eydkvD,Hudk
,aeYwdkuf ausmuf½kyfxkvkyf *kPfjyKaeMuw,f/ eydkvD,H
udk,fwdkifu ]]ppfom;onf olrsm; vnfyif;jzwfNyD; vk,ufol}}
[k 0efcH ajymzl;ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 266
'ghaMumifh EdkifiHtcsif;csif; ppfwdkufrI e,fcsJUrIudk wm;qD;
uefYuGuf&r,f/ avmbpdwfjzifh avmbudk rowfEdkif?
a'gopdwfjzifh a'goudk rowfEdkif/ urÇmYbmomBuD; av;ck
pvHk;u udk,fcsif;pm arwåmw&m;? oDvw&m;udk axmufcH
xm;Mu&m e,fcsJUppfyGJtwGuf ppfrIxrf;jcif;udk a&SmifMuOf
oifhygw,f/
tcsKdUbmomwdkYu vludkawmh rowfMueJY? EGm;? uRJ? Muuf?
0uf? iSuf? ydk;rTm;udkawmh owfaumif;w,f? tjypfr&Sdbl;vdkY
vrf;nTefMuygw,f/ olYtouf owfjcif;rS a&SmifMuOfjcif;
[lonf ouf&Sd owå0grSeforQ (ydk;rTm;tygt0if) owfjcif;udk
a&SmifMuOfrS wdusjynfh0 pHkvifaom w&m;awmf jzpfygw,f/
vlrowf&efom wpfzufxJqGJNyD; rwm;jrpfoifhbl;/ arwåmpdwf
qdkwm owå0g tm;vHk;tay:rSm NcHKiHkrd&r,f/ vlawG&JU 0rf;Adkuf
twGuf wd&pämefawGudk zefqif;xm;w,f qdkwm wpfzuf
apmif;eif; EdkifvSygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 267
udk,fusifhw&m;ESifh arwåmudk oifay;Muyg
urÇmvufeuf avQmhaygh zsufodrf;a&;udk tvdk&SdMuvQif
vlwpfOD;pD&JU pdwfxJrSm&SdwJh owfcsifrIESifh qE´&m*pdwfudk
avQmhaygh zsufqD;ypf&r,f/ vlom;wdkif; £ómrpä&d,pdwf?
a'gopdwf? tmCmwpdwf arG;jrL e,fcsJUae&ifawmh vufeuf
zsufodrf;rI ratmifjrifEdkifyg/ vlom;[m qE´&m*ESifh
a'goaMumifh olwpfyg;EdkifiHudk rkef;wD;jcif; txifao;jcif;
jzpfw,f/ ighEdkifiHom tiftm; tBuD;qHk; taumif;qHk;vdkY
xifrSwfaeMuw,f/
'Dtjrif? 'Dpdwfaeoabmxm;udk y,fzsufvdkuf&if EdkifiH
tm;vHk;? vlrsKd;tm;vHk;udk cspfcifjrwfEdk; vmr,f/ EdkifiHtcsif;csif;
ppfwdkufp&m taMumif;r&Sdawmhbl;/ þenf;jzifh pdwfxJrSm
vufeuf zsufodrf;rIESifh urÇmNidrf;csrf;a&;udk &&SdEdkifygw,f/
c&pf,mef or®musrf;pmuvJ ]]oifwdkY tcsif;csif; ppfwdkuf
aeMujcif;rSm pdwfxJrSm &m*pdwf jzpfay:aevdkY y#dyu©
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 268
jzpfMuw,f}} vdkY xif&Sm;pGm azmfjyxm;w,f/ (bdkifbJvfusrf;rS
*sdrf;pwkwå tcef;? tydk'f 1 udk½I/) tpqHk; rdom;pk tdrfaxmifpk
tcsif;csif; y#dyu©uif;uGmNyD; arwåmpdwfarG;rS obm0 usyg
w,f/ wpfOD;pDNidrf;csrf;rS tdrfaxmifpkNidrf;csrf;w,f/ odkYrSom
EdkifiH Nidrf;csrf;w,f/ EdkifiHNidrf;csrf;rS urÇmMuD; Nidrf;csrf; w,f/
uREfkyfwdkY toD;oD;pdwfrSm vufeufzsufodrf;&r,f/
tjrifrSm; y,fowf&r,f/ avmb a'go udk z,f&Sm;&r,f/
'DpdwfawGtpm; arwåm"mwfESifh tNidrf;"mwfudk ay;ydkYae&r,f/
ausmif;om; vli,f b0upNyD; ,Ofaus;rIynm? udk,fusifh
pm&dwå oDvw&m;? arwåmw&m;udk oifjyay;Mu&r,f/
ppf0g'udk roifjyay;oifhbl;/ ppfpdwfudk arG;jrLray;oifhbl;/
,cktcg EdkifiHBuD;rsm;u pD;yGm;a&;awmifhwif;vmNyD;
ppfvufeufrsm; ydkrdk0,f,laeMuw,f/ þtajctaeqdk; jzpfay:
aejcif; taMumif;&if;rSm vlwpfOD;pDrSm qE´&m*pdwfESifh
a'gopdwf [laom vufeufrsm; wyfqifxm;aomaMumifh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 269
jzpfygw,f/ EdkifiHtoD;oD;[m ppftiftm;wdk;csJU&ef jznfhwif;
aeMuygw,f/
e,fcsJUppfrSmusqHk;ol ol&Jaumif;
vltrsm;pkrSm trkef;pdwf tmCmwpdwf? qE´&m*pdwf
jzpfay:aeí ppfbk&ifrsm;? ppf½l;rsm; ay:xGufvm&jcif;om
jzpfw,f/ uREfkyfwdkY\ toHk;cH ud&d,m wefqmypönf;rsm;ozG,f
jzpfaeMu ygw,f/ EdkifiHu ppfvdkvm;vQif ppfbk&ifrsm;vJ
ay:xGufvmMu&rSmygyJ/ vltrsm;tay: pdwf"mwf pdwfvdIif;BuD;
rsm;onf emrfoabmtiftm;t& ysHUESHYoGm;ygw,f/ tjcm;vlrsm;
udkyif vTrf;rdk;jc,fvS,f qGJaqmifoGm;w,f/ ppfbk&ifrsm; vlxk
tBudKuf vdkufyg vkyfaqmifaejcif; jzpfw,f/ tcsKdU t&if;
&Sifrsm; vufeufxkwfolrsm;uvJ ppfwdkuf&ef qE´jyKMu&m ,if;
qE´vJ ysHUESHaew,f/ 'ghaMumifh tpdk;&rsm; ppfbk&ifrsm;udkcsnf;
tjypfrwifoifhbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 270
vltoD;oD; pdwfxJrSm&SdwJh qE´&m*pdwf? a'gopdwf?
avmb pdwfudkom tjypfwif&r,f/ uREfkyfwdkY toD;oD;rSm
ppfjzpfzdkY pdwf&SdvQif pdwfxJrSmyif ppfyGJay;aew,f/ a'gopdwf
aygufuGJaom tcg urÇmBuD;txd qufvuf jzpf&ygw,f/
EdkifiHcspfpdwf jyif;xefvmvQif y#dyu©vJ jyif;xefNyD;
owfjzwfrI ydkrsm;vmygw,f/ trsKd;om;0g'[m wpfcgwpf&H
tvGeftuRH jzpfwwfygw,f/ owif;pm? a&'D,dk? wDADGwdkYuvJ
aoG;xdk;ay;avh&Sd&m wdkufcdkufvdkpdwf ay:aygufvmMuygw,f/
taemufEdkifiH owif;pmrsm;rSm umra&m*? a'go? &mZ0wfrI
EdI;qGwJhowif;udk tom;ay;aeMuygw,f/ e,fcsJUppfyGJrSm
usqHk;vQif ol&Jaumif;vdkY csD;usL;aeMuw,f/ arwåm"mwf
ukefcef;vmMuw,f/
bkef;BuD; tDwvDjynfrSm &[ef;b0 a&muf&SdaepOf tDwvD
tmPmydkifwdkY\ rlqdkvdkeD\ Oya't& ppfxJr0if rae&
jy|mef;rIESihf BuHKawGU&ygw,f/ xdktcg bkef;BuD;xH vma&mufNyD;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 271
ppfxJ0if&ef ajymMu&m &[ef;qdkwm ppfrwdkuf? ppfrIrxrf;&vdkY
jyefvnf ajymjyvdkufygw,f/ xdktcgu bkef;BuD;touf 27
ESpf? 1926 ckESpfu jzpfygw,f/ Ak'¨w&m;awmft& &[ef;qdkwm
jcifwpfaumif? ,ifwpfaumufrQ rowf&ygvdkY ajymjyvdkuf
ygw,f/
bkef;BuD; tDwvDEdkifiHrSm arG;zGm;aomfvnf; EdkifiHtm;vHk;udk
cspfjrwfEdk;ygw,f/ Ak'¨a'oemudk arwåmu½kPmvrf;pOfjzpfvdkY
owå0gtm;vHk; BuD;BuD;i,fi,f apmifha&Smuf&ygw,f/
tmPmydkifwdkYu wpfem&DMumatmif ppfxJ0if&ef aoG;aqmifMu
aomfvJ bkef;BuD;u w&m;jy jiif;y,fNyD; atmifjrifrIudk
&,lvdkufygw,f/ bkef;BuD;udk zrf;qD;axmifcsjcif; rjyKawmhyg/
xdkpOfu ppfxJr0ifvQif axmifwpfoufwpfuRef; tjypf'Pf
ay;avh&Sdygw,f/
vlwdkif; Ak'¨bmomudk odjrifem;vnfNyD; arwåmu½kPm
pdwf&SdMu&if ppfjzpf&ef taMumif; r&Sdyg/ e,fcsJUppfyGJtwGuf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 272
ppfxJr0ifoifhyg/ owfjzwf&efudpöudk pufqkwf&GH&Sm oifhMu
ygw,f/ 'Dbmoma&;ynmudk i,f&G,fpOfuyif oifMum;ydkYcs
ay;oifhygw,f/ vli,fwdkYudk aoewfusnfqH upm;p&mrsm;
ray;oifhygbl;/ ppft0wf r0wfay;oifhygbl;/ olrsm;udk cspfcif
&ef oifjy oifhygw,f/ i,fpOfu udk,fcsif;pmw&m; oifjy
oifhygw,f/ Ak'¨a'oemrSm udk,fusKd;&Sm twåqHrI r&Sdygbl;/
'gaMumifh oufowfvGwfpm;jcif;jzifh &ufpuf Murf;MuKwf
pdwfudk csKd;ESdrfNyD; arwåm yGm;Edkifygw,f/ oufowfvGwf tpm
tm[m& auR;jcif;jzifh jcaoFhrsm;? usm;rsm;yif ,Ofaus;odrfarGY
vmaMumif; a,m*D c&pf&Sem;*sD;u oufaojyw,f/ vlom;u
ydkNyD; ,Ofaus;odrfarGY oifhygw,f/ tom;pm;vQif &ufpuf
Murf;MuKwfaMumif; awGU&ygw,f/ tDp&mac:wJh *sL;bmoma&;
acgif;aqmifu ]EGm;udk owfvQif vludkowfwmeJY twlwlyJ} vdkY
ajymcJhygw,f/ uREfkyfwdkYu EGm;udkowfcsifvQif vludkvnf;
owfcsifrSmyJvdkY ajymjyvdkygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 273
ppfrjzpfrDu pm&if;t& tom;pm;aom taemuf
EdkifiHrsm;[m tom;rpm;aom £Ed´, EdkifiHxuf &mZ0wfrI
&Spfqydkrdkrsm;aMumif; awGY&ygw,f/ csDum*dkNrdKUBuD;[m urÇm
ay:rSm &mZ0wfrI trsm;qHk;NrdKUBuD;vJ jzpfaeygw,f/ a'gufwm
t&rfa';uvJ ppfrjzpf&ef oufowfvGwf pm;oifhaMumif;?
pD;yGm;a&; jyKjyifrIESifh r&aMumif; &Sif;jyxm;ygw,f/ owå0gudk
owfjzwf pm;aomufaeol[m vludkvJowfzdkY 0efrav;ygbl;/
tom;pm;rI\ qdk;usKd;rsm;
toifwdkY[m wd&pämef owå0grsm;udk ppfaMujim wdkufcdkuf
aeaomtcg vlvlcsif;vJ ppfaMujim wdkufcdkufaejcif;yif
jzpfygw,f/ tm;vHk;[m owåavmurSm owå0gcsnf;jzpfvdkY
qufpyf aeygw,f/ owåaA'ynm? ZD0aA'ynm tm;vHk;u
owå0gcsif; oabmobm0 wlnDrI&SdaMumif; oifjyaeygw,f/
tu,fíom uRJ? EGm;? 0uf? Muuf? iSufrsm;u pum;
ajymwwfvQif olwdkYudk owfrpm;zdkY ajymMuayvdrfhrnf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 274
vl[m tom;pm;jcif;aMumifh ydkNyD; &ufpufvmyHkrSm yxr
urÇmppfBuD;rSm tqdyf"mwfaiGU oHk;pGJJjcif;? 'kwd, urÇmppfBuD;rSm
tPkjrLAHk; oHk;pGJjcif;jzihf xif&Sm;ygw,f/ wd&pämefudk rowf
rn§Of;qJrSom vludkvJ rowf rn§Of;qJyJ aexdkifMu&vdrfhr,f/
taysmfwrf; trJvdkuf iSufypform;? om;owform;&,fvdkY
r&Sdoifhygbl;/ or®mtmZD0jzihfom toufarG;jrLoifhMuygw,f/
rdpämZD0 ig;yg;t& xif&Sm;ygw,f/
ppfjzpfapwJh taMumif;w&m;wpfckrSmvJ EdkifiH tajrmuf
tjrm;rSm t&ufaopm ydkrdkxkwfvkyfaeNyD; t&ufqdkifrsm; wdk;csJU
zGifhvSpf a&mif;csaerIyif jzpfygw,f/ t&uf[m pdwfudk awGa0
xdkif;rdIif;apNyD; trSefw&m;udk rod rusifhEdkifawmhyg? a'go
cufxefrIudkvJ tm;ay;aeawmh ppfjzpfzdkY jyifqifrIyif jzpfae
ygw,f/ a&onfom vlYtwGuf taumif;qHk; toifhawmfqHk;
t&nfjzpfygw,f/ pdwfNidrfrSom urÇmBuD; Nidrf&ayvdrfhr,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 275
vufeufavQmhcs zsufodrf;a&; udpöatmifjrif&ef t&uf
raomufoihfMuyg/
txufuqdkcJhonfhtwdkif; qE´&m* umr*kPf ESpfoufrI
[m ppfjzpf&jcif;&JU t"dutaMumif; jzpfw,fqdkwm rarh
oifhbl;/ Ak'¨a'oemu 'Dudpöudk y,fzsuf pGefYvTwfa&;vkyfief;
ESifh arwåm"mwf yGm;rsm;rI vkyfief;ESpfckudk vkyfMu&ef vrf;nTef
aom urÇmYbmomBuD; jzpfw,f/ wPSmavmb pdwfaMumifh
a'gojzpf&wm xif&Sm;ygw,f/ 'Gg&ajcmufyg; tm½kHajcmufyg;rSm
wPSmvmuyfaewmudk udk,fpDudk,fiS owdjyKNyD; csKyfwnf;
y,fzsuf&r,f/ urÇmBuD; avb? a'go? arm[rD;rsm;
avmifuRrf;aeonfrSmvJ xif&Sm;ygw,f/ ppfwdkufaeMuwm
urÇmBuD; rD;avmifaewm jzpfw,f/ tm;vHk; 'ku©a&mufMu
&ygw,f/ xdkYtwl umr*kPfudk pGJuyfrIonfvJ rD;avmifaerIyJ
jzpfygw,f/ umrtm½kH[m rD;yJvdkY jrwfpGmbk&m; a[mawmfrlcJh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 276
ygw,f/ qE´&m*pdwfr&SdvQif a'gopdwfvnf; r&Sdawmhyg/
avmbrD;Nidrf;vQif a'gorD;vnf; Nidrf;ygw,f/
emrftm[m& csKdUwJhaeaom urÇmBuD;
zóajcmufyg;aMumifh wPSmajcmufyg;jzpfNyD; Oyg'gefawG
qufvuf jzpfay:aeygw,f/ &SmrSD;jcif;? odrf;,lxm;jcif;?
qHk;jzwfjcif; jzpfaeMuygw,f/ (ouúyÚ§mokwf)/ xdkYaMumifh
Ak'¨a'oemawmfu urÇmh vufeuf zsufodrf;a&;twGuf
pdwfjyKjyifa&; tjrifrSefa&;udk a[mMum;awmfrlcJhygw,f/ cEDÅ?
arwåm? opömw&m;udk cH,lem;vnf usifhoHk;&ef enf;vrf;rsm;
ay;awmfrlygw,f/
Oyrm vlqdk;"m;jyu oifhudk vTESifhjzwfaeqJ owfaeqJ
rSmyif oifonf xdkvlqdk;"m;jyudk trsufa'gu rxGuf&ef
usifhoHk;&r,f/ xdkoludk a'goxGufaeao;vQif jrwfpGmbk&m;&JU
pum;udk em;axmifol r[kwfao;/ a,½Ic&pfawmf ray:rD tESpf
600 ausmfuyif cEDÅw&m;udk a[mMum;cJhygw,f/ vlowf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 277
orm;udk onf;cHae½HkrQru? olYudk arwåmawG yGm;&rnfvdkY Ak'¨u
qufvufnTefMum; enf;ay;awmfrlcJhygw,f/
"If Villainous bandits were to carve you limb from limb
with a two-handed saw, even then the man who gives way to
anger would not be obeying my Teaching"
a,½Ic&pfawmfuvJ ]]oifhudk &efolu nmbufyg;wpfzuf
vm½dkufvQif b,fbufyg; wpfzufyg ay;vdkufNyD; qufí
t½dkufcHvdkufyg/ &efoludk cspfjrwfEdk;Muavmh}} vdkY rdefYrSm
a<u;aMumfxm;ygw,f/
" Love thy enemy. If thy enemy should strike you on the
Right cheek, turn unto him the left."
Ak'¨a'oemawmfu uRJ?EGm;wd&pämef MuufiSuftxd
arwåmxm; apmifha&SmufNyD; ygPmwdygwuHudk xdef;Mu&ef
owday;xm;ygw,f/ a'goudk arwåmESifh wHkYjyefygvdkY
qdkvdkygw,f/ vlvlcsif; rowfjzwf rn§if;qJ&ef? arwåmjzifh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 278
apmifha&Smuf&ef ukodkvf? tukodkvfudk wdwdusus cGJjcm;
a[mMum;cJhygw,f/
,ckacwfum; vli,f ajrmufjrm;pGmuyif umr*kPfig;yg;
tvGef vdkufpm;MuNyD; ½kyfcE¨m twGuf tm[m&rsm;pGm
pm;aomufaeMuw,f/ emrfcE¨mtwGuf vdr®m,Ofaus;rI
todÚmPf ynm pdwftm[m&udkawmh auR;arG;ol? pm;aomufol
enf;yg;vSygw,f/ ½kyftm[m& rpm;vQif ½kyfydefcsKH;oGm;½Hkom
&Sdr,f/ emrftm[m& rpm;vQifawmh b0tqufquf
'ku©a&mufMu? ab;tEå&m,f awGYMu&vdrfhr,f/ urÇmBuD;[m
emrftm[m& csKdUwJhaew,f/ qmavmif rGwfodyf aew,f/
emrftm[m& pm;Mu? auR;arG;Mu? vª'gef;MuvdkY ajymvdkygw,f/
taomuESifh tm&Stvif;a&mif
vufeufzsufodrf;a&;? urÇmNidrf;csrf;a&; udpörSm atmifjrif
ol &Sdygovm;/ urÇmordkif;rSm rZÑdra'o &Sifbk&ifBuD;
taomu rif;w&m;BuD;[m arwåmu½kPmjzifh atmifjrifcJh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 279
ygw,f/ tpydkif; trSefrodrD uvd*Fwdkif;udk ppfwdkufodrf;,l&m
vlwpfodef; aoaus&? vlwpfoef;ig;odef; ppfoHkYyef; uRefjzpf&?
tdk;tdrfaxmifaygif;rsm;pGm ysufpD;&í oHa0*pdwf jzpfay:vm
ygw,f/ 'ghaMumifh b,fawmhrS ppfrwdkufawmhbl;/ ppfESifh
atmifjrifrIudk r,lawmhbl;qdkNyD; "r®0dZ,w&m;ESifhom
atmifjrifrI ,lcJhygw,f/ aemufxyf rnfonfhEdkifiHudkrQ
rwdkufcdkufbJ "r®todÓPf jzefYa0&ef omoemjyKrsm;udk
udk;wdkif;udk;XmeodkY apvTwfawmfrlcJhw,f/ Ak'¨omoemonf
taomu rif;BuD;\ apwemvHkYvwdkYaMumifh urÇmhbmomBuD;
jzpfvmygw,f/
taomu rif;w&m;BuD;onf urÇmhordkif;wGif ppfwdkufwm
rSm;aMumif; yxrqHk; 0efcHol awmif;yefol? yxrqHk; vla&m
wd&pämefawGtwGufyg aq;½HkawG? opfyifawG/ a&csrf;pifawG
aqmufvkyfol? yxrqHk; wd&pämefrsm;udk owfpm;&mrS NcdK;NcH
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 280
pm;ol jzpfygw,f/ tcsKdUu owfowfvGwf pm;aeawmhw,fvdkY
qdkygw,f/
qmtm'GiftmEdk;&JU urÇmausmf ]tm&Swdkuf\tvif;a&mif}
r[muAsmBuD;rSm -
]]Ak'¨omoemawmfomvQif urÇmharQmfvifh tm;xm;p&m?
teEåarwåm? taumif;qHk; yef;wdkif? vlom;\ tjrwfqHk;
pGrf;tif[lí uAsmzGJYNyD; csD;usL;cJhygw,f/ rSefygw,f/
omoemjyK? omoemjzefYcsd&mrSm twif;tusyf bmom
odrf;oGif;rI? r,HkMunf vufrcHvQif owfjzwfrI? bmoma&;
u½l;qdwfac: ppfyGJqifEGJrI vHk;0r&Sd? Ak'¨bmomaMumifh 2500
c&D;wpfavQmuf aoG;wpfpufrQ ruscJhyg/ Ak'¨bmomomvQif
bmoma&;ppfyGJrS uif;vGwfygw,f/ rdrdbmomxJ r0ifvQifvJ
ESdyfpufn§Of;yrf;rI rjyKyg/}}
"Buddhism is the Religion which has in it the Eternity of
a Universal Hope, The immortality of aboundless love, an
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 281
indestruc-tible Element of Faithin final Good, and the
proudest Assertion ever made of Human Freedom! It is the
Proud boast of Buddhism that not a single drop of blood has
ever been shed in the name of Lord Buddha during the 2500
years of its existence."
(The Light of Asia)
uvJhpm; racscsifMuygESifh
jrwfpGmbk&m;u ]]rdrdudk,fudk atmifEdkifjcif;omvQif tBuD;
rm;qHk; atmifjrifrI jzpfw,f}} vdkY a[mMum;cJhygw,f/ ]]ppfyGJ
wpfaxmifwpfaomif;rSm atmifjrifolxuf rdrdpdwfudk atmifjrif
olu taumif;qHk; tjrwfqHk;aom atmifjrifrIudk &ol}} vdkY
"r®y' ygVdawmfrSm yg&Sdygw,f/
a[m o[óH o[aóe?
o*Fgar rmEkao Zdae/
{uÍö aZ,s}rwåmeH?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 282
o a0 o*FgrZkwåarm/ ("r®y' - 130/)
"If a man in battle conquers
A thousand times a thousand men,
And another conquers himself alone.
He indeed is the Greatest Conqueror."
'ghaMumifh udk,f? EIwf? pdwfudkyif trSm;aysmuf&ef ppfwdkuf
ae&ygw,f/ pdwfudkEdkifrS urÇmhNidrf;csrf;a&; &r,f/ rdrd t,lrSm;?
raumif;pdwfudkom rdrd jyefvnf wdkufcdkuf y,fowf&r,fvdkY
qdkvdkygw,f/ cED̈? arwåm? opömpdwfudk yGm;&efrSm tprSm
cufovdk xif&aomfvJ w&m;od enf;vrf;odvQif rcufyg/
Oyrm jrwfpGmbk&m;u ]]a'goudk a'goeJY ajzvdkYrajybl;/
rNidrf;bl;/ a'goudk arwåmeJYajzrS ajyw,f? Nidrf;at;w,f}} vdkY
a[mwJhtwdkif; tNrJ pdwfudk owdxm;aevQif cEÅD? arwåm?
opöm[m vG,fulvmygw,f/ vltrsm;&JU t,lrSm; 'd|du
a'goudk a'goeJY? &efoludk &efwHkYrIeJY ajz&Sif;csifMuw,f?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 283
rSm;,Gif;wJh 0g'jzpfw,f/ urÇmhed,mrw&m;ESifh qefYusifw,fvdkY
jrwfpGmbk&m;u qHk;rawmf rlcJhygw,f/
e[d a0a&e a0&med?
or®EDÅ}" uk'gpeH/
ta0a&e p orEåd?
{o "ar®m oeEÅaem/ ("r®y' - 5/)
"Never indeed by hatred,
Does hatred cease here ever;
By Love alone hatred can cease here;
This is the Law for ever."
xdkYaMumifh ao'Pf tjypfay;jcif;udkvJ a&SmifMuOf &ygr,f/
owfoludk jyefvnf owfypfjcif;[m ed,mr"r® w&m;t&
rSm;,Gif;aeygw,f/ owfoludk rowfbJ axmifcs? w&m;a[m
jyKjyif&if vlaumif; jzpfEdkifygw,f/ þtusifhaumif;&SdrS
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 284
urÇmhNidrf;csrf;a&;udk &Mur,f/ arwåm apwem rukefcef;
oifhbl;/ owfoludk ao'Pfay;&if tjcm;udpörsm;vJ jyefvnf
owf&ef vdktyfaeayvdrfhr,f/ axmifxJrSm BudK;ay;owfwmESifh
ajrjyifrSm wdkufcdkufowfwm uGm[rI r&Sdyg/
urÇmhacgif;aqmifBuD;rsm;xH arwåm&yfcJh
owfoludk ao'Pf aopm;aoaptrdefY csrSwfjcif;rSm *sL;
&[l'DwdkY&JU bmoma&;acgif;aqmif rdk;Zufu ]]rsufvHk;azmuf&if
rsufvHk;udk jyefazmuf? oGm;udkcsKd;&if oGm;udkjyefcsKd;}} qdkwJh
uvJhpm;acs0g'rS aygufzGm;vmjcif; jzpfygw,f/ ]]vlYtouf
owfoludk touf jyefowf&r,f}} vdkY qdkvdkygw,f/
odkYaomf a,½lc&pfawmf ay:xGef;vmaomtcg þ
uvJhpm;acs0g' rSm;,Gif;aMumif;? cEDÅarwåmjzifh onf;cH cGifhvTwf
&aMumif; w&m;opfudk a[mMum;cJhygw,f/ ]]raumif;rIudk
rwHkYjyef&? rckcH&? uvJhpm;racs&}} [laom bmomw&m;
ay:xGef;vmygw,f/ jyefvnf uvJhpm;acsaevQif urÇmppfBuD;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 285
txd jzpfyGm;EdkifwJhtwGuf onf;cH xdef;csKyfpdwf vdktyfygw,f/
cGifhvTwfrSom Nidrf;csrf; Edkifygw,f/ 'ghaMumifh aopm;aoap
Oya'udk zsufodrf;oifhygNyD/
yxrurÇmppf? 'kwd,urÇmppfBuD; jzpfay:aecdkuf
bkef;BuD;u EdkifiHacgif;aqmifBuD;rsm;xHodkY Nidrf;csrf;a&;&&ef
pma&; awmif;yefcJhygw,f/ ppfjzpfvQif &yfwefYzdkY cJ,Of;ygw,f/
'ghaMumifh EdkifiHtoD;oD;&Sd &Sifbk&ifrsm;? 0efBuD;csKyfrsm;?
acgif;aqmifrsm;xH todtjrifrSefzdkY pm toD;oD; a&;ydkY
vdkufw,f/
]]ppfwdkufaeaom EdkifiHrsm;odkY}} vdkY acgif;wyfNyD; o0PfvTm
rsm; ydkYygw,f/ &efukd &efeJU rajz&Sif;&? arwåmjzifh ajz&Sif;&yHkudk
"r®y'ESifh Zmwfawmfrsm;rS om"ujyí wifjycJhaomfvJ ppfaoG;
<uaeMuí qifjcifwHkw&m;? orm"d? owdynmrsm; r&SdMu
awmhyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 286
a'go cufxefaecdkuf qHk;r& cufcJygw,f/ Oyrm tvGef
ajy;oGm;aeaom jrif;&xm;udk vufn§Kd;uav;eJY qGJNyD;&yfzdkY
cufcJovdk jzpfcJhygw,f/ odkYaomf xdko0PfvTm[m tusKd;rJh
r[kwfyg/ aemifwGif owdoHa0*&apzdkY taMumif;jzpfapygw,f/
tdk vlom;rsm;wdkY - arwåm"mwf ydkYovdkufygw,f/
bmaMumifh oifwdkY ppfwdkufaeMuoenf;/ e,fajronf bmrQ
wefzdk; r&Sdyg/ vl\ toufom wefzdk;te*¢ &Sdygw,f/
oifwdkYonf qE´&m*ESifh arm[pdwfaMumifh ppfwdkufaejcif;jzpfí
rsufpduef;aeMuygw,f/ vl\aoG; ajrusrIonf ork'´&m
a&avmuf jzpfaeNyD;? e,fajr&&efudpöonf vlom;toufESifh
EdIif;pmaomf raumif;rrSefyg/ ppfyGJrsm;aMumifh idka<u;Mu&aom
rdom;pkrsm;\ rsuf&nfonfvnf; ork'´&ma&vdk aygrsm;aeygNyD/
ppf\ 'Pf&m'PfcsufwdkYrSm awmfawmfESifh raysmufwnfhEdkifyg/
odkYjzpfí bkef;BuD;[m Ak'¨&JUpum;udk em;raxmifrIxuf
towfcH&rIudk vdkvm;ygw,f/ Ak'¨&JU taumif;qHk; oifjyrI
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 287
jzpfwJh onf;cHrI? arwåmpdwfxm;rI? u½kPm pdwfxm;rI
'DoHk;rsKd;udk vdkufemNyD; toufyJ taocHygw,f/ oifwdkY[m
acgif;aqmifBuD;rsm; jzpfaeMuaomfvJ udk,f? EIwf? pdwf
r,Ofaus;Mu? vl½dkif;rsm; jzpfaeMuygw,f/ vltcsif;csif;
wd&pämefvdk owfjzwfaeMuNyD; ½dkif;pkdif;rI xdyfqHk;a&mufaeygjyD/
vlYb0[m owfwrf;wdkwdkuav;/ aovG,f aysmufvG,f
vSygw,f/ 'ku©awG tjynfh&SdNyD; jzpfaew,f/ rdrdtusKd;twGuf
a'goxGufNyD; olwpfyg;udk owfaeMuwm[m trSefopömw&m;
rodrI? arm[t0dZÆm rsufpduef;rIaMumifhom jzpfygw,f/
oifwdkY[m oifwdkY&JU rdb aqGrsKd;awGudkyJ owfaeMu
wmyg/ &efoludk owfaewm r[kwfygbl;/ þtcsufudk oifwdkY
rodrjrifMuygbl;/ EdkifiHtm;vHk; rdwfaqGEdkifiHcsnf;om jzpfMu
ygw,f/ avmb? a'go? arm[pdwf tjrifaMumifh &efol
EdkifiHrsm;vdkY xifrSwfaeMuwmyg/ rdwfaqGudk owfypfaeMu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 288
wmyg/ oifwdkY&JU &efoltppf[m oifwdkY&JU [',pdwfxJrSm
&SdaewJh avmb? a'go? arm[ w&m;qdk;oHk;rsKd;yif jzpfygw,f/
'k|*grPd\ pD;csif;wdkufyGJ
aAm"dowå bk&m;avmif;u ]]uREfkyfonf qGJaqmif
vSnfhywfpdwfudk &ifqdkif wdkuf&mrSm tm½Hkaemuf vdkufygNyD;
touf&Sifae&wmxuf ao&wmu omvGef rGefjrwfygw,f}}
vdkY ajymjyygw,f/ tu,fí ppfEdkifwJhbk&if[m qufvuf
ppfrwdkuf? rdwfaqGrsm;ESifh cspfcifpGmaexdkifNyD; ol&JUudavomudk
wdkufcdkufaevQif tm;vHk;csrf;omNidrf;csrf;rI &ygw,f/ 'guawmh
aAm"dowå bk&m;avmif;&JU rdefYqdkcsuf jzpfygw,f/
&Sifbk&ifawGqdkwm tcsif;csif; ppfxdk;zdkY 0goemygMuw,f/
rdrd twGif;pdwfxJ&SdwJh avmb? a'go? arm[ &efoludkawmh
ppfxdk;&aumif;rSef; rodMuyg/ tjyif&efoludk oGm;owfMurnfh
tpm;? twGif;&efoludk udk,fwdkifowfaevQif wdkif;oljynfom;
tm;vHk; csrf;om&m &Muygvdrfhr,f/ a&S;tcgu rvTJomvdkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 289
ppfxdk;&wJh 'k|*grPdrif;eJY {Vm&aus;rif;wdkY[m wdkif;ol
jynfom; ppfom;rsm;udk iJhn§mNyD; pD;csif;xdk;Muygw,f/ rqdkifwJh
ol raoMu&bl;/ ,ckacwfrSmawmh EdkifiHom;tm;vHk; ppfyGJrSm
yg0ifqifEGJMu&ygw,f/ &Sifbk&iftcsif;csif;om ppfxdk;vQif
ppfyGJenf;yg; oGm;ygvdrfhr,f/ {Vm&aus;rif; usqHk;wJhtcg
ppfyGJNyD;oGm;ygw,f/ Mum&Snf'ku©rcH&yHkudk owdjyK oifhw,f/
vlESpfa,mufom usqHk;NyD; usefvlrsm; aysmf&Tif csrf;ajrYpGm
aeMu&ygw,f/
,ck ESpfq,f&mpkacwfwGif trsm;pku odyÜHynm? enf;ynm
xGef;um;rIudk MunfhNyD; acwfvlawG ynm&SdNyD; vdr®m,Ofaus;
Muw,fvdkY ajymqdkaeMuw,f/ wu,fawmh a&S;aacwf
vlawGu ydkNyD; vdr®m,Ofaus;Muygw,f/ ol&Jaumif; tmZmenf
qdkonfrSm rdrdudk,fudk csKyfwnf;Edkifoludk qdkvdkygw,f/
ppfajrjyif wdkufyGJrSm usqHk;olawG b,fbHkb0 a&mufMu&rvJ/
ppfyGJqdkwm 0rf;enf; ausuGJzG,f&mtwd jzpfw,f/ olrsm;udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 290
owfjzwf&wmudk aysmf&TifrI rjzpfoifhyg/ urÇmrSm ppfyGJawG
rsm;jym;vGef;í awmfavmufygjyD/
[d&DMowåyÜ r&Sd? t&SufrJhpGm urÇmudk tkyfpdk;ydkifo&aomfvJ
tESpfom& r&Sdyg/ 'guawmh Ak'¨omoem&JU qdkvdk&if; t"dyÜm,f
jzpfygw,f/ urÇmudk wdkufcdkufodrf;,l tkyfpdk;&rI[m &Sufp&m
udpövdkY Ak'¨bmomu jrifodem;vnfygw,f/ Oyrm awrd
rif;om;[m ,cifu &Sifbk&if b0ESifh tESpfESpfq,f tkyfpdk;cJh&
aomfvJ i&JrSm tESpf&Spfaomif; tvl;tvJ usa&muf cHpm;cJh
&w,f/ Zmwdó&ÓPfjzifhodNyD; ypöKyÜef awrdrif;om;b0rSm
pum;rajymbJ wkPdSbma0 qdwfqdwf aeygw,f/
ppfEdkifolu 0rf;omaysmf&TifaomfvJ ppf½HI;olu 0rf;enf;NyD;
tNrJ tmCmwpdwf 0ifaeygw,f/ toem;cHoludk rodrf;ydkuf
rtkyfpdk;oifhyg/ 'g... Ak'¨&JY tqHk;tryg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 291
urÇmrSm tatmifjrifqHk;yk*¾dKvf\ erlem
u½kPmpdwf[lonf jrwfpGmbk&m;\ *kPft*Fgyif jzpfyg
w,f/ vlom;uvJ u½kPmpdwf &SdrSomvQif u½kPmw&m;u
rQwrIESifh qufpyfay;oGm;r,f/ EdkifiHwdkif; ]Nidrf;csrf;a&;
vdkcsifygonf} [k ajymqdkaeMuaomfvJ avmb rowfEdkifawmh
ppfwdkufMujyefw,f/ ppfNyD;vdkY ysufpD;qHk;½HI;rI? aoG;acsmif;pD;rIudk
jrif&jyefawmh Nidrf;csrf;a&;udk awmif;qdkvmMujyefw,f/ vlom;
&JU twårpä&d, pdwfwdkY[m tawmrowfEdkifMubl;/ wd&pämefudk
owfpm;aeMuorQ vlawGvJ tcsif;csif; owfaeMuOD;rSmyJ/
ppfjzpfwm[m A[d'¨rD;avmifrI? avmbBuD;wm? a'gBuD;wm?
arm[ - rdkufrJwm tpÑwårD;avmifrI/ tZÑwåpdwfaMumifh
A[d'¨rSm ppf&,fvdkY jzpfay:vmwmygyJ/
emrfydkif;qdkif&m todw&m; acgif;yg;aeMuvdkY ppfjzpfMu
&w,f/ emrfydkif;qdkif&m todw&m;&SdwJh pdwf[m vdr®m
,Ofaus;pdwfjzpfí ppfrjzpf&ef wm;qD; y,fzsufay;ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 292
wpfurÇmvHk; udavom rD;awmufavmifaeMu&m bmomw&m;
"r®,Ofaus;rIom tm;udk;&m ajzaq;&Sdygw,f/ bmomw&m;
"r®,Ofaus;rI uif;rJhvQif vlom;&JU a&SUa&;[m arQmfvifhcsuf
r&Sdawmhyg/
urÇmrSm atmifyGJtBuD;qHk;&olrSm a*gwrAk'¨ jrwfpGmbk&m;
yif jzpfygw,f/ pdwfudk tpdk;&vQif urÇmudk tpdk;&ygw,f/
Ak'¨[m udavom ppfyGJrSm atmifyGJcHEdkifoljzpfwJhtwGuf
tjrwfqHk; ppfEdkifol jzpfw,f/ ppfajrjyifrSm atmifyGJ cHcJhMuwJh
*&drS tvuúZE´mrif;? a&mrrS qDZmbk&if? jyifopfrS eydkvD,H
bk&ifwdkY[m tao;tzGJ yk*¾dKvfrsm;om jzpfMuygw,f/
olrsm; rpGrf;aqmifEdkifwmudk atmifjrifrSom tBuD;qHk;
taumif;qHk; atmifjrifrIudk &&Sdol jzpfygw,f/ arwåmESifh opöm
tusifht&omvQif atmifyGJcH,lEdkifygw,f/ ppfrSef rGefjrwfaom
atmifyGJBuD; jzpfygw,f/ 'gaMumifh Ak'¨jrwfpGmomvQif wu,fh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 293
tmZmenfol&Jaumif;BuD; jzpfygw,f/ avmu&JU tvif;a&mif?
avmu&JU tBuD;trSL;? avmu&JU q&mvdkY ac:&ygw,f/
tusOf;om;wpfOD;\ awmif;qdkcsuf
vlom;wdkif; rdrdwdkYpdwfrSm 'dkiferdktiftm; uyf,SOfoHk;pGJNyD;?
wpfurÇmvHk;odkY arwåm"mwf ydkYvTwf ae&r,f/ pdwfxJrSm
arwåmbufx&Dtiftm; oGif;Muyg/ pMum0VmtESHY arwåm"mwf
ysHUESHYap&r,f/ arwåmokwfygVdawmfrSm -
]xdkifpOf? avQmufpOf? vJavsmif;pOf? &yfpOf £&d,myx
av;yg;pvHk;yif arwåmpdwfESifh ,SOfwGJ aexdkif&r,f} vdkY bk&m;
qHk;rawmfrlcJhygw,f/ þusifhpOfjzihf pdwfoefY&Sif;NyD; tm;vHk;
Nidrf;csrf;rI &EdkifMuygw,f/
yxr? 'kwd, urÇmppfBuD;omru jynfwGif;ppfyGJrsm;rSm
aoMu? ausMu? 'ku©a&mufMuaom owå0gtm;vHk; arwåmw&m;
ydkYoí csrf;om&ef qkawmif;ygw,f? or®ma'0 ewfaumif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 294
ewfjrwfrsm; þavmuudk apmifha&Smuf Munfh½IMuyg/
avmuygvewfrsm;u ulnDapmifha&SmufMuyg/ ppfonf
þurÇmrS yaysmufoGm;ygap/
txufyg o0PfvTmrSm 'kwd,urÇmppfBuD;twGif;u
bkef;BuD;&JU ao;i,faom BudK;yrf;rI wpf&yfom jzpfygw,f/
bkef;BuD; wm0ef0wå&m; ausygNyD/ txufyg o0PfvTmudk
EdkifiHtrsm;odkY ay;ydkYjcif;jzifh ppf&yfpJroGm;aomfvJ bkef;BuD;[m
taumif;qHk; BudK;pm;vkyfaqmifcJhí auseyfrI &ygw,f/
xdkpOftcgu bkef;BuD;udk ]tDwvDvlrsKd;} qdkNyD; ppftusOf;
pcef;xJrSm csKyfaESmifxm;jcif;cHcJh &ygw,f/ tusOf;om;
wpfa,muf taejzifh þodkY wm0efxrf;aqmifcJhwmudk auseyfrI
&Sdygw,f/
,aeY acwfopfurÇmBuD;rSm Ak'¨a'oemudk Mum;emodjrifí
todpifaom urÇmjzpfygap[k arQmifhvifhcsuf xm;&ygr,f/
tm;wufae&r,f/ arwåmpdwfyGm;aevQif arwåm"mwf ysHYESHYae
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 295
ygw,f/ tydkif;tjcm;r&Sd? vlwef;pm;cGJjcm;rI? tom;ta&mif
cGJjcm;rI r&Sdyg/ vufeufESifh wdkufyGJrsm;udk tqHk;owf&ef udpörSm
jzpfajrmuf Edkifygw,f/ xdkYaMumifh pdwfrysufMuyJ wpfOD;csif;
aumif;zdkY BudK;pm;oifhvSygw,f/ wpfOD;csif; aumif;pm;vm
ygvQif wpfurÇmvHk; Nidrf;csrf;om,mvmrSm ajrBuD; vufcwf
rvGJawmhygbl;/
udk,fpdwfESpfjzm usef;rmcsrf;omNyD; xm0& Nidrf;csrf;wJh
edAÁmefudk rsufarSmufjyKEdkifMuygap/
om"k.... om"k.... om"k
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 296
puFmyl Ak'¨bmomtoif;rS ygVdoifwef;om;rsm;\
BudKqdk*kPfjyKvTm
(1947-ckESpf? Mo*kwfv 21&uf/)
½dkaopGm avQmufxm;tyfygonf bk&m; -
þtoif;\ ygVdausmif;om;rsm; udk,fpm; t&Sifbk&m;
wynfhawmfwdkYxH <ua&mufawmfrljcif;udk aus;Zl;wif 0rf;ajrmuf
&ygonf bk&m;/
puFmylrSm &uftenf;i,f oDwif;oHk;pOf a[mMum;aom
"r®a'oemwdkYrSm wynfhawmfwdkY &ifxJESvHk;xJrSm pGJNrJaeygonf
bk&m;/ wynfhawmfwdkY\ ,HkrSm;oHo,udk t&Sifbk&m;\ ynm
ÓPfjzihf y,fazsmufay;½Hkomru b0todÓPf ynm&&Sd&ef
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 297
qufvuf tm;opfBudK;yrf;&ef qE´udkvnf; jzpfay:apygonf
bk&m;/
t&Sifbk&m;\ Oy"d ½kyftoGiftjyift&vnf; vlwdkif;
pdwf0ifpm;NyD; MunfñdkrI &SdMuygonf bk&m;/
t&Sifbk&m;\ rGefjrwfaom "r®'lw Ak'¨omoem jzefYcsDrI
vkyfief;onf urÇmodkY todÓPf tvif;a&mifay;NyD; 'ku©qif;&J
tzHkzHkrS vGwfajrmufapaom enf;vrf;vnf; yg&Sdí tvGefyif
ESpfaxmif;tm;& 0rf;omMu&ygonfbk&m;/
þBudKqdkrI pmwrf;i,f rNyD;qHk;rD wynfhawmfwdkY\
toif;om;rsm; vª'gef;aom ypönf;rsm;udk vufcHawmfrlyg&ef
awmif;yefygonfbk&m;/ puFmyl Ak'¨bmomtoif;\ 0rf;ajrmuf
aus;Zl;wifrI t& vª'gef;ygonfbk&m;/ ,ck tcrf;tem;udk
atmifjrifatmif aqmif&Guf BuD;Muyfay;aom q&mawmf
]r[m0D&} udkvnf; aus;Zl;wifygaMumif; azmfjy avQmufxm;
tyfygonf bk&m;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 298
oaAÁowåm ta0&m a[mEÅK/ /
ygVdoifwef;om;rsm;
(apmvGefqD? 0labmcsL? vlbGefudG? atmifqef[dk? 0dqif*Gef/)
(ygVdtoif;ol toif;om;rsm;tm; q&mawmfu
]ax&0g' *kPf&nf} w&m;udk a[mMum; csD;jr§ifhawmfrlonf/)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 299
8/ ax&0g'*kPf&nf w&m;awmf
,aeYn a[m&r,fh taMumif;u ax&0g'*kPf&nf
taMumif; jzpfw,f/ ax&0g' Ak'¨bmom qdkwm awmifydkif;
Ak'¨bmom jzpfNyD;? ajrmufydkif; Ak'¨bmomudk r[m,mevdkY
ac:w,f/ ax&0g' Ak'¨bmom&JU tprlv a[mMum;ol[m
jrwfpGmbk&m;&SifjzpfvdkY rl&if;uswJh omoemvdkY ac:w,f/
jrwfpGmbk&m;[m ]a'0gwd a'0} jzpfNyD;? ax&0g' omoem
w&m;udk a[mMum;w,f/ 'gaMumifh taemufEdkifiH okawoDrsm;
jzpfwJh tdk'if;b*f? &D;pfa';Apf? a'gufwmEl;rif; pwJh yk*¾dKvfrsm;u
]Ak'¨bk&m;&Sifyif ax&0g'udk a[mMum;ol jzpfw,f} vdkY a&;om;
Muw,f/ ax&0g'udk a&S;tusqHk;vdkY oabmwlnDMuw,f/
ax&0g' omoem&JU *kPf&nfu bmvJqdk&if vG,ful
&Sif;vif; ½dk;om;rIyJ jzpfw,f/ w&m; ½Iyf½IyfaxG;axG; rjywf
rom; a[mMum;csufrsKd; r&SdvdkY &Sif;vif; pifMu,fw,f/ 'g
ax&0g'&JU *kPfa&mifBuD;ygyJ/ yd#uwfoHk;yHk edu,fig;&yfudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 300
ygVdeJY a[mMum;awmfrlw,f/ ygVd[m omoem&JU tpyJ/ oD[dkVf?
jrefrm? xdkif;? uarÁm'D;,m;? avm pwJh EdkifiH t&yf&yfrSm ygVdvdk
ajym&if &[ef;awmf tcsif;csif; em;vnfMuw,f/ 'gaMumifh
ygVd[m urÇmYbmomyJ/
ax&0g'&[ef;udpö ESpfck
ax&0g' omoemrSm &[ef;&JU wm0efu ESpfckyJ&Sdw,f/
ygVd y&d,wådpmay oif,lydkYcs avhvmrIeJY 0dyóem y#dywåd
w&m;tm;xkwfrIyJ? *E¦"k&eJY 0dyóem"k& ESpfyg;vdkYac:w,f/
r[m,me omoemrSmusawmh r[m,me &[ef;awGrSm
vkyfief;wm0efawG ½Iyf½IyfaxG;axG; &SdMuw,f/ r[m,me
yd#uwfuvJ ½IyfaxG;aew,f/
ax&0g' &[ef;u &[ef;jzpfzdkY t*Fgig;yg;ESifhtnD &[ef;
jyKNyD;rS ig;ESpfcefY yd#uwfawmf y&d,wådpmayudk oif,l rSwfom;
NyD;aemuf ESpfrsm;pGm jyefvnfydkYcs oifay;avh &Sdw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 301
'grSr[kwf 0dyóemtm;xkwfzdkY wm0eft& q&mvkyfolu
ur®|mef;av;q,fxJu BudKuf&m ur®|mef;wpfckckudk ay;NyD;
w&m;tm;xkwf cdkif;w,f/ awm&aqmufwnfNyD; qdwfNidrf&m
opfyifatmufrSm bm0em yGm;rsm;NyD; t&[wår*fzdkvfÓPf&zdkY
BudK;pm;w,f/ oHo&m'ku©u vGwfzdkY &nf½G,fcsuf &Sdw,f/
'Db0rSm edAÁmef&&r,f/ tJ'Dvdk ax&0g'omoemrSm wduswJh
y&d,wådpmay oif,lrIeJY w&m; tm;xkwfNyD; ckb0rSm t&d,m
jzpfzdkY tvkyfESpfckyJ &Sif;&Sif;vif;vif;&Sdygw,f/
orxESifh 0dyóem
ax&0g' omoemrSm xl;jcm;csufu -
1/ &[EÅmtjzpfESifh edAÁmef&rI om0u aAm"dqk?
2/ yapöu Ak'¨tjzpfESifh edAÁmef&rI yapöu aAm"dqk?
3/ bk&m;tjzpfESifh edAÁmef&rI or®m oar®m"dqk vdkY aAm"d
oHk;rsKd; BudKufovdk a½G;cs,fNyD; edAÁmef&,lEdkifygw,f/ 'kv’b
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 302
w&m;ig;yg;eJY BuHKBudKufaepOfrSm jrefjref oHo&m0#f'ku©u
uRwfvGwfzdkY ta&;BuD;w,f/ 'gaMumifh orxtvkyf? 0dyóem
tvkyfwdkYudk yGm;rsm; avhusifhMu&r,f/
orxqdkwm ur®|mef;tm½Hk wpfckrSm pdwfupl;pdkuf
wnfMunfrIudk qdkvdkw,f/ psmefw&m;&&if orxac: orm"d
odyftm;aumif;vdkY 0dyóem½I&mrSm tultnDjzpfw,f/ psmef&NyD;
cE¨mig;yg;&JU vu©Pma&;oHk;yg; tedpö? 'ku©? tewåw&m;udk
½IrSwfae&if edAÁmef jrefjref&w,f/ pdwfu wnfNidrf Munfvif
aevdkY orx odkYr[kwf orm"dvdkY ac:NyD; tvGef tqifhjrifh&if
psmefvdkY ac:w,f/ ½dk;½dk;pdwfu awmufyNyD; tvGeftm;
aumif;vmawmh vu©©Pma&;oHk;yg; ajymif;½I&if xifxif&Sm;&Sm;
jrifvG,fw,f/ aAm"dÓPf&zdkY taxmuftyHh jzpfvmw,f/
wu,fvdkY psmeform"drsKd;txd &,lzdkY cufcJ&if orm"d
r*¾ifudkyJ pwif avhusifh&w,f/ jrifrI? Mum;rI? eHrI? vsufrI?
xdrI? odrI? ocFg&w&m;ay:rSm vu©Pma&;oHk;yg; ½IrSwf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 303
ae&w,f/ psmefr&aomfvJ owdr*¾ifeJY 0dyóemw&m;
½IrSwfvdkY&w,f/ trlt&m jzpfwdkif; ay:wdkif; owdxm; ½IrSwfae
&vdkY vlwdkif; tm;xkwfEdkifw,f/ cE¨mig;yg; avmu? Moumo
avmurSm vu©Pma&;oHk;yg; awGYjrifvm&ifvJ edAÁmefw&m;jrwf
&NyD; t&d,mjzpfw,f/ pmay y&d,wåd todu wjcm;? wu,f
bm0em w&m;eJY odwmu wjcm;yJ/ avmuBuD; wpfckvHk; tedpö?
'ku©? tewåw&m;yJvdkY tedpö? 'ku©©? tewå vu©Pma&;
oHk;yg;ac:wJh 'Dw&m;yJ &SdaevdkY tNrJowdxm; ½IrSwf&ygw,f/
pOf;pm;&w,f/ 'grS &[EÅm t&d,mqdkwJh omoem&JU aemufqHk;
tjrwfqHk; yef;wdkifudk ckb0 cktcsdefrSmyJ &Muygw,f/
The Three Characteristics : Impermanence, Suffering,
Soulessness.
bk&m;tjzpfudkvnf; &,lEdkifw,f
tu,fí pdwfqE´ &nf½G,fcsuf ydkjyif;xefae&if? u½kPm
arwåmpdwfrsm;ae&if owå0gtm;vHk;udk u,fwifzdkYtwGuf or®m
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 304
orÁK'¨qkudkyif yefqifEdkifw,f/ bk&m;qkyefw,f qdk&if
yg&rDq,fyg; (The Ten Transcendental virtues, Perfections)
udk jznfhqnf;ae&r,f/ yg&rDq,fyg;qdkwm -
1/ 'ge Generosity,
2/ oDv Morality,
3/ aeu©r Renunciation,
4/ ynm Wisdom,
5/ 0D&d, Energy,
6/ cEÅD Patience,
7/ opöm Truthfulness,
8/ t"dVme Determination,
9/ arwåm Loving-Kindness,
10/ Oayu©m Equanimity. tm;jzifh 10 rsKd; &Sdygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 305
'Dyg&rDq,fyg; jznfhusifhvdkY oHk;vlYxG#fxm; jrwfpGmbk&m;
tjzpfodkY a&mufw,f/ tenf;qHk; av;toacsFeJY urÇmwpfodef;
yg&rDq,fyg;udk jznfhqnf;rS bk&m;jzpfw,f/ owå0gawGudk
opömav;yg; jyefvnfa[mjyEdkifvdkY q&mtm;vHk;wGif tjrwfqHk;
yk*¾dKvfyJ/
&[EÅmyk*¾dKvfvJ olrsm;udk w&m;a[mjy qHk;rrI? udk,fwdkif
udavom pifMu,frIt& u,fwifygw,f/ jrwfpGmbk&m;uawmh
owå0g tajrmuftjrm;udk u,fwifvdkY &[EÅm om0uxuf
xl;jrwfw,fvdkY ajym&rSmyJ/ tcsKdUu or®m oar®m"dqkomvQif
rGefjrwfw,fvdkY xifrSwfMuw,f/ 'g r[kwfygbl;/ olwdkYu
BudKuf&m aAm"dqkwpfckckudk a½G;NyD; t&d,m b0a&mufMu&r,f/
olwdkY[m cE¨mavmu? owåavmuBuD; rD;q,fhwpfyg;
avmifaewm jrifvdkY oHa0*ÚmPf&? 'ku©udk em;vnf? 'ku©rS
jrefjref vGwfcsifrSmyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 306
'gaMumifh om0u aAm"dqk[m obm0usw,f/ udk,fwdkif
udk,fhudk u,fwifNyD;rSom olrsm;udk ulnDvdkY &r,f/ jrefjref
0#fqdk;oHk;yg;u uRwfwmvJ rGefjrwfwJh tvkyfygyJ/ pwifNyD;
udk,fwdkif udk,fhudk u,fwifMu/ udavomudk aq;aMumMu/ ]tdk
- orm;awmf? oif\ a&m*gudk oifpNyD; ukoygOD;} vdkY
owday;vdkY orm;awmfu olYa&m*gudk ol rukoEdkif&if
olrsm;udkvJ rukoEdkifbl;/
&[EÅm[m wpfudk,faumif; qHovm;
wcsKdU yk*d¾KvfawG? wcsKdU pmtkyfawGrSm om0u aAm"d
vrf;pOf &[EÅmb0udk ,kwfnHhw,f? udk,fusKd;&Smw,f?
wpfudk,faumif;qHw,f? olrsm;udk ru,fwifbl;vdkY ajymMu
a&;Muw,f/ r*¾if&Spfyg; jynfh0pGm usifhoHk;&if twå? yk*¾v? ZD0?
owå0gqdkwm vHk;0r&Sdbl;qdkwm ÓPfynm rsufpdrSm jrifvm
w,f/ twårS r&Sdwm twåqHw,f? udk,fusKd;&Smw,fqdkwm
rjzpfEdkifbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 307
&[EÅmb0rSm udavomq,fyg;? oHa,mZOf q,fyg;
ukefpifvdkY wpfudk,faumif;qHwJhpdwf vHk;0r&Sdbl;/ y,fp&m&Sdwm
tukefy,fNyD;NyD? aqmif½Gufp&m&Sdwm tukef aqmif½GufNyD;NyD/
r*fav;yg;u tjrwfqHk;yJ/
tpGef;wpfbufa&muf bk&m;avmif;0g'
r[m,me pmayawGrSmawmh tm;vHk;[m bk&m;avmif;
aAm"dowåcsnf;yJ/ tm;vHk;[m or®morÁK'¨ jzpfMu&r,fwJh/
om0u,meudk rBudKufwJhtaMumif; a&;xm;Muw,f/ &[EÅm
b0[m wpfudk,faumif;qHaevdkY or®morÁK'¨ jzpfatmif
qufvufvkyfaqmifzdkY vdkaeao;owJh/ pOf;pm;MunhfMuyg/
owå0gtm;vHk; bk&m;csnf;yJqdk&if wynfhwpfa,mufrS
usef&SdrSm r[kwfawmhbl;/ w&m; a[mjyp&m a0ae,syk*¾dKvfvJ
r&Sdawmhbl;/ wynfhr&Sd&if q&mr&SdEdkifawmhbl;aygh/ wynfh[m
vdktyfygw,f/ owå0gtm;vHk;[m aAm"dowåcsnf;jzpfvdkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 308
tm;vHk; bk&m;jzpfMu&r,fqdkwJh 0g'[m tpGef;wpfbuf
a&mufwJh 0g'yJ/ &[EÅm om0uawGvJ &Sd&rSmygyJ/
Ak'¨a'oem[m t,kwftpGef; wpfck? tvGeftpGef;
wpfckqdkwJh tpGef;ESpfyg;u vGwfuif;NyD;? rZÑdr y#dy'g
tv,ftvwfvrf;pOf jzpfw,f/ t,ltq rvGefuJ&bl;/
tm;vHk;[m om0u &[EÅm jzpf&r,fqdkwmuvJ ,kwfwJhtpGef;?
tm;vHk;[m aAm"dowåawG jzpfaeNyD qdkwmuvJ vGefwJh tpGef;?
r*¾if&Spfyg; vrf;pOfvdkufrS tpGef;awGu vGwfajrmufw,f/
pdwfqE´ tZÑmo,t&vJ wcsKdUu 0#f jrefjref uRwfcsif
Muw,f/ wcsKdUu MumMum yg&rD jznfhcsifMuw,f/ 'g
obm0usvdkY tv,f tvwf vrf;pOfygyJ/
vlawG tm;vHk; bk&m;jzpfMu&if b,folYudk oifjyMu
u,fwifMurvJ/ wynfhr&SdwJh bk&m;u or®morÁK'¨ r[kwfbl;/
aAm'dowå bk&m;tavmif; tppftrSefu edAÁmef&Edkif?
t&d,m udef;ao jzpfEdkifwmudk pGefYNyD;rS bk&m;qkyef t*Fg
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 309
&Spfyg;eJYtnD bk&m;wpfqkxHrSm qkawmif;&pNrJyJ/ t*Fg&Spfyg;eJY
jynfhpHkrS Asm'dwf&jyD; bk&m;jzpfzdkY aocsmw,f/ vufxJ
a&mufaewJh edAÁmefudkyif pGefY&JwJh owåd? toufudkyif pGefY&JwJh
owåd&SdvdkY ol&JUu½kPm? owå0gawG u,frcsifwJh pdwf[m
b,favmufBuD;us,f jrifhjrwfovJ/
okar"m &aohxHk;
okar"m&aoh bk&m;avmif;&JUjzpf&yf oufaoom"uudk
jyefvnf avhvm qifjcifMunfhMuyg/ ol[m 'DyuF&m jrwfpGm
bk&m;eJY &[EÅmwpfaomif;&JU a&SUarSmufrSm udk,fudk wHwm;
cif;NyD; ]aocsifaoygap? bk&m;qkyefr,f} qdkwJh t"dXmef
jyKygw,f/
tJ'Db0wkef;u edAÁmef&EdkifwJh tajctaeudkvJ pGefUypf
vdkufw,f/ owå0gawGudk u,fwifcsifwJh pdwft& 'DyuF&m
jrwfpGmbk&m;vdkyJ bk&m;jzpfcsifwJh qE´jyif;jyaew,f/ 'gaMumifh
bk&m;eJYawGYrS Asm'dwf&atmif qkyefvdkufwm/ bk&m;tppfudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 310
zl;jrif&rS bk&m;jzpfcsifpdwf? tm;uspdwf ay:w,f/ (Admiration
leads to imitation.)
okar"m &Sif&aoh&JU ZGJ? vHkYv? qE´? u½kPm[m
wu,ftHhMo MunfndKp&m aumif;w,f/ 'DyuF&m jrwfpGm
bk&m;u - ]],ck &THUAGufxJrSm toufpGefYNyD; 0rf;vsm;
arSmufaeaom okar"m&Sif&aoh[m aemifaomtcg a*gwrAk'¨
&,fvdkY bk&m;jzpfawmfrlr,f}} vdkY Asm'dwfay;w,f/ yg&rD
10yg;udk av;toacsFeJU urÇm wpfodef; jznhfusifhcJh&w,f/
,ckb0 w&m;&Edkifonfh t&nftcsif;ig;rsKd;
(y"med,*F w&m;ig;yg;)
av;r*f? av;zdkvf OmPfynm&zdkUuawmh tck omoem
tckae&mrSm jzpfajrmufEdkifw,f/ umvuefYowfcsuf r&Sd?
]]ba'´u&wåokwfeJU qquúokwf}} ygVdawmfrsm;t& avhusifh&if
ckb0rSmyJ &[EÅmjzpfEdkifw,f qdkwm tvGefxif&Sm;ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 311
]aAm"d&mZukrm&okwf} rSmvJ w&m;&Edkifol&JU t&nftcsif;
ig;rsdK; a[mxm;w,f/
1/ jrwfpGmbk&m;ESifh &wemoHk;yg;udk ,HkMunfrI o'¨g&Sdjcif;?
2/ a&m*guif;jcif;?
3/ pdwf½dk;om;ajzmifhrwfjcif;?
4/ 0D&d, &Sdjcif;?
5/ w&m;jrifEdkifaom ynm&Sdjcif; qdkwJh t*Fgig;yg;
jynfhpHk&if tckb0rSmyJ uRwfwrf; 0ifEdkifw,f? w&m;xl;
&Edkifw,fvdkY a[mMum;awmfrlygw,f/
eHeuftm;xkwf? nae &[EÅmjzpfol? naetm;xkwf? eHeuf
&[EÅmjzpfol 0#fuRwfolawGvJ teEÅygyJ/ aAm"drif;om;[m
'Dw&m;vJ em&a&m? 0#fqdk;oHk;yg;rS uRwfvGwfrI[m
odyfjrefygw,f bk&m;vdkY avQmufxm;w,f/ 'Dt*Fgig;yg;
jynfhpHk&if ckb0 aAm"dOmPf jrefjref&wJh enf;vrf;ygyJ/ ax&0g'
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 312
w&m;awmf[m ]tumvdu *kPfawmf} eJY jynfhpHkw,f/ tcsdef
rqdkif;bl;/
]],Mw [d emr om,}rEkoda|m ygawm 0daooH
t"d*rdówd? ygw}rEkoda|m om,H 0daooH
t"d*rdówd/}} (aAm"d&mZ ukrm&okwf/)
When a monk, if instructed at sunset,
can master it all by dawn,
or if instructed by dawn,
can master it all by sunset.
That is Theravada, Immediate attainment.
tm;vHk; {nfhonfawGcsnf;yguvm;
'gaMumifh cE¨mudk,frSm rD;q,hfwpfrD; avmifaewmjrif&if
csufcsif; oHo&m 0#f'ku©u vGwfatmif BudK;pm;oifhMuw,f/
edAÁmef&zdkU tcsdefrqGJMueJU/ olrsm;udkvJ arQmfvifhraeeJU/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 313
aES;auG;zifhETJUaeol[m tcsdefudk cdk;,laewmyJ/
(Procrastination is the thief of time.) edAÁmef yef;wdkifudk
a&TUqdkif;rypf&bl;/ ,aeYjzpfqJ wPSm? rme? 'd|d? udavom udk
,aeY z,f&Sm; wdkufcdkuf ypf&r,f/ eufjzef bmjzpfr,fqdkwm
raocsmbl;/
Now is the time for the battle.
Who knows about tomorrow?
aorif;eJY tcsdef;tcsuf pmcsKyfr&Sdbl;/ aornfhqJqJusrS
]]t&Sifaorif;? apmifhygtHk;? aowrf;pm a&;yg&apOD;}} qdkvdkYvJ
aorif;u rapmifhbl;/ aowrf;pmudk a&;zdkY rajymeJU
aowrf;pmrSm vufrSwfuav; xdk;zdkYawmif tcsdefr&ygbl;/
aorif;u oifwdkY tdrftppfjzpfwJh ocsØKif;udk ydkYay;vdkufw,f/
okómefomvQif aetdrf&Sdw,f/
tckaexdkifwJhtdrfudk ydkifqdkifw,f ajymMuayr,fh wpf&uf?
wpfv? wpfESpf ponfjzifh acwåom ae&NyD;? tNrJae&wmu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 314
ocsØKif;ajr okómefyJ/ 'DtdrfrSmu tm;vHk; {nfhonfawGcsnf;
ygyJ/ tck aewJhtdrf b,favmufaumif;aumif;? wefzdk;
b,favmuf&Sd&Sd ? acwåcP iSm;ae&wmygyJ/ aewJhtdrfu
crf;em;w,f qdkayr,fh rcrf;em; rwifhw,fMuygbl;/
qkawmif;0wfjyKzdkYrvdkwJh bmom
ax&0g' omoem&JU xl;jcm;csufwpfckvJ &Sdao;w,f/
wjcm; bmomawGvdk awmif;yef wdk;vQdK;rI? tjypfaysmuf&ef
bk&m;ocifxH &Sdcdk;NyD; bk&m;u tjypfaq;aMumay;rI r&SdwJh
twGuf 0wfjyKrI tpDt&ifr&Sd/ twåeJY bk&m;twGuf bmoma&;
tcrf;tem;r&SdqdkwJh tcsufyJ/ bkef;BuD; 'gudk tNrJajymaew,f/
tjywfajymaeygw,f/
aemufNyD; ax&0g'rSm "r®oDcsif;r&Sdbl;? opömw&m;
tNrdKufw&m;xuf aumif;wJhoDcsif; b,f&SdyghrvJ/ ck bkef;BuD;
puFmylrSm a[mcJhwmawG[m opömoDcsif; tNrdKufoDcsif;awGaygh/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 315
ax&0g'qdkwm wnfNidrfpGm &yfwnfNyD; oHa,mZOfjzwfwJh
enf;yJ/
ax&0g'rSm tJ'Dvdk ]oDvAÁw y&mrmo} ac:wJh oDcsif;qdk?
qkawmif; 0wfjyKrI? 0wfjyK tcrf;tem; tpD&ifudk ,HkMunfrIudk
oHa,mZOf q,fyg;xJrSm jyqdkNyD;? r*fOmPfeJU tNyD;y,f&r,fvdkU
jrwfpGmbk&m; a[mawmfrlw,f/
oHa,mZOfqdkwm b0oHo&m0#fu vGwfxGwf roGm;
Edkifatmif csnfaESmifxm;wJh BudK;awGyJ/ tJ'D oHa,mZOfBudK; 10
acsmif;u -
1/ umr&m* oHa,mZOf (Attachment to Sensual
Pleasures)
2/ ½ly&m* oHa,mZOf (Attachment to Realms of Form)
3/ t½ly&m* oHa,mZOf (Attachment to Formless
Realms)
4/ y#C oHa,mZOf (Hatred)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 316
5/ rme oHa,mZOf (Pride)
6/ 'd|d oHa,mZOf (False Views)
7/ oDvAÁw y&mrmo oHa,mZOf (Adherence to rites
and ceremonies)
8/ 0dpdudpäm oHa,mZOf (Doubts)
9/ O'¨pö oHa,mZOf (Restlessness)
10/ t0dZÆm oHa,mZOf (Ignorance) wdkY jzpfMuw,f/
r*fav;yg;eJY tqifhqifhukefatmif y,fowf&w,f/
oHa,mZOf q,fyg; t&[wår*feJU y,fNyD;&if bmrQ qufvkyf
p&m rvdkawmhbl;/
o'¨gtvkyfESifh ynmtvkyfcGJjcm;odyg
'gaMumifh twå0g'? £ó& edr®me0g't& bmoma&;
tcrf;tem; tpD&ifawG? 0wfjyKrIawG[m ]oDvAÁwy&mrmo}
oHa,mZOfyJ/ 'Dvdk 0wfjyKrIawG &Sdae&if r*fÓPfudk r&Edkifbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 317
aAm"dÓPf r&bl;/ 'gaMumifh Ak'¨omoem tppfqdkwm
odyÜHenf;us? odyÜHoabm odyÜHvkyfief;yJ jzpfw,f/ t,lonf;rI
ryg0ifbl;/ ÓPfeJY ,SOf&w,f/ oHa,mZOfqdkwm tqD;twm;rdkY
ayghayghrxifeJY/
'gaMumifh bk&m;apwD ykxdk;awGrSm yef;uyf? qDrD;xGef;?
N*dK[fawG &Sdcdk;? a&oyÜm,fqdkwmawGu t"du tESpfom&
r[kwfbl;/ o'¨gpdwfoufoufeJU vkyfaeMuwmyg/ 'Dtjyifyef;
udpöudk rsufjrift& csD;usL;p&mr&Sd? uJh&JUp&mr&Sdyg/
ax&0g' Ak'¨bmom&JU tESpfom&u oDv? orm"d? ynm
odu©moHk;yg;usifhrI jzpfvdkU tarT;wdkif rylaZmfvJ ta&;rBuD;yg/
opömw&m;usifh? opömw&m;odrIxuf ydkaumif;wm r&Sdygbl;/
opömodzdkY t"du usifhBuHMu&r,f/ Ak'¨a'oemt& opömw&m;
qdkwm oHa,mZOfuGmjcif;? Oayu©mÓPf &&Sdjcif;? t&m&m
pdwfwnfNidrf rQwpGm ½Ijrif oHk;oyfEdkifjcif;udk qdkvdkw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 318
rsufrjrifqifprf;ovdk tuef;,HkMunfrIrsm;
ax&0g' omoem qHk;rcsuft& rdpämZD0 ,kwfnHh
rSm;,Gif;wJh toufarG;rIawG rvkyfudkif&bl;/ Oyrm -
- aA'if vu©Pm a[mNyD; toufarG;jcif;?
- om;ig; owfjzwf a&mif;csjcif;?
- t&ufaopm rl;,pfaq;0g; a&mif;csjcif;?
- edrdwfzwfjcif;?
- vufeuf a&mif;csjcif; ponfudk a&SmifMuOf&w,f/
txl;ojzifh a&SUa&; twdwfedrdwf aA'if txl;tqef; a[majym
jcif;jzifh toufarG;aewm rvkyf&bl;/ 'gawGudk ,HkvJ
r,Hk&bl;/ jrwfpGmbk&m;u wuúD - BuHq awG;awmrIudk
rSm;,Gif;rI vdkY a[majymw,f/
'óe wuúD0g' tawG;rsdK;udk a&SmifMuOfMu&r,f/ Oyrm
]0päa*gwåokwf} rSm ]owå0g[m aoNyD;aemuf &Sdao;ovm;?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 319
r&Sdbl;vm;} ponfh omrefvlom;wdkY OmPfeJY tvSrf;rrDwmawG
udk awG;ac: pOf;pm;aep&m rvdkbl;vdkY jrwfpGmbk&m;u
jiif;y,fcJhw,f/
jrm;pl;wJh ol[m jrm;udkyJ Ekwfypf&r,fvdkY a[mMum;w,f/
pl;0ifwJh jrm;EkwfzdkYu vdk&if;? bmom;ESifh vkyfwJh jrm;vJ?
jrm;ypfwJhvl&JU trsdK;tEG,f trnfemru bmvJ qdkwmawG
pOf;pm; awG;awmaezdkY rvdkbl;/
Ak'¨u oifwdkY ½kyfemrfcE¨m[m rD;q,hfwpfyg; avmifNrdKuf
aew,f/ 'Gg&ajcmufyg;rSm rD;avmif aew,f/ 'gudk owdeJY
½IrSwfNyD; udavom rjzpfatmifaeMu/ ]avmu NrJovm;?
avmu rNrJbl;vm;} pwJh jyóemawGudk rpOf;pm;MueJYvdkY
owday;w,f/ rqdkifwm pOf;pm;ae&if tmoa0gw&m;av;yg;
wdk;yGm;w,f/ t0dZÆmo0 arm[ wdk;yGm;aew,f/ trSefjzpf&yf
opömudkom &ifqdkif ajz&Sif;&r,f/ ½IrSwf&r,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 320
'gaMumifh jrwfpGmbk&m; udk,fawmfwdkif opömav;yg;
xdk;xGif;odvdkY bk&m;onfyif opöum,? "r®um, jzpfaew,f/
bk&m;onfyif w&m;? w&m;onfyif bk&m; jzpfaew,f/
'gaMumifh rqdkif wmawG? 'óetjrif awG;ac:aeMuwmawG[m
tarSmifxJrSm prf;w0g;0g; vrf;avQmufaeMu wmygyJ/
rsufuef; yk*d¾KvfawGyJ/ rsufrjrifykPÖm;ajcmufa,muf qifudk
prf;NyD; a&mf&rf;awG;awm ajymjyovdkygyJ/ qifudk qifvdk NcHKiHkNyD;
jynfhjynfhpHkpHk rjrifrodMu&Smbl;/
'gaMumifh xif&Sm;ausmfMum;wJh yavwdk? t&pöwdkw,f?
qdkua&wD; pwJh 'óeq&mBuD;awG? tawG;tac: q&mBuD;
awG[m rsufuef;awGygyJ/ trSefw&m;udk wpfpdwfwpfa'o
avmufyJ cefYrSef;EdkifMuw,f? tukefrodMubl;/ 'g[m qifBuD;
yJvdkY tpdwfa&m taygif;a&m jynhfjynfhpHkpHk odaew,f/ 'gu
Ak'¨bk&m;ygyJ/ awG;awm pOf;pm;NyD;rS odwJhtodr[kwf/
prf;w0g;0g;odwJh todr[kwf/ wpfydkif;wpfprSefwJh todr[kwf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 321
t<uif;rJh tukefod? trSef NcHKiHkodvdkY ]Ak'¨}vdkU ac:w,f/
'DvdktodrSm awG;ac:pOf;pm;rI wuúDtvkyf rvdktyfbl;/
wdkuf½dkuf ypöu©tod jzpfw,f/
rD;avmifaeNyD? awG;raeeJY? qkawmif;raeeJY
Oyrm rD;avmifaewJh tdrfxJrSm a&mufaeol[m 'óewuúD
tawG;tac: tvkyfudk vkyfp&m rvdkbl;/ rD;uvGwfatmif
csufcsif; xGufcGmoGm;zdkYudpöyJ &Sdw,f/ rD;ab;rSvGwfrS
jyefpOf;pm;csifvJ pOf;pm;Muaygh/ opömav;yg; wu,f jrifod
oabmayguf&if pOf;pm;p&m rvdkbl;/ uREkfyfwdkY cE¨m udk,fwdkif
opömw&m; jzpfoGm;NyD? opöm,SOfuyfaeNyD? ÓPfu opömudk
wu,fjrifae&NyD/
ax&0g' Ak'¨bmom omoemrSm wjcm; bmomBuD;awGvdk
qkawmif;zdkU rvdkbl;/ awmif;yef wdk;vQdK;c,rI udpör&Sdbl;/
tjypfrS aysmuf&ef rjrif&wJh aumif;uifu yk*d¾KvfawGudk
awmif;yefp&m rvdkbl;/ Ak'¨udk q&mtjzpfeJY MunfndKav;pm;rI?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 322
t½dktaoay;rIom &Sdw,f/ 0yfwGm;c, awmif;yef qkawmif;
qk,ludpö r&Sdbl;/ qGrf;uyfwmvJ ylZmudpöom jzpfw,f/
av;pm;orIygyJ/ bk&m; ay;xm;wmESifhpm&if ylZmtaeeJU
vlawGu ay;vSLaeMuwmvJ wu,fawmh bmrS rajymy
avmufbl;/ eJeJuav;yJ/
'DvdkvSLvdkY Ak'¨xHu bmrQ jyefvnf rawmif;cHbl;/ Ak'¨u
opömav;yg; taumif;qHk; ay;xm;NyDyJ/ bk&m;xHrS bmrQxyfNyD;
awmif;aep&m r&Sdbl;/ tjrwfqHk; opömtrSefudk bk&m;u
a[mNyD;NyD? bmxyfawmif;p&mvdkao;vJ/
½kyf0w¬K "eOpöm ponftwGuf qkawmif;aeMu&ifvJ
wpfvGJjzpfukefNyD/ jrwfpGmbk&m;u todOmPf tvdr®m csrf;omzdkY
twGuf trSefqHk;w&m;udk oifjya[mMum; ay;xm;NyD;jzpfvdkU
aemufxyf "e Opöm ponftwGuf awmif;p&m rvdkbl;/
½kyftm[m&[m csufcsif; ykyfodk;oGm;ayr,fh emrftm[m&u
cdkifNrJaew,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 323
zefqif;&Sif u,fwif&Sif
bkef;BuD;wdkY ax&0g' Ak'¨a'oemrSm zefqif;&Sifbk&m;r&Sd?
twåZD0? qdk;vf0dnmOfaumif r&SdvdkY raeYu a[mjycJhNyD/ God
a*gh'fqdkwJh zefqif;&Sif r&SdaomfvJ t"dyÜg,fwpfrsdK; aumuf,l
jy&if wPSmavmbudk ]zefqif;&Sif} vdkY aumuf,lvdkU &ao;
w,f/ 'gaMumihf a*gh'fzefqif;&SifvJ r&Sdbl;/ ]*[um&u -
wPSmvuform;} jyKvkyfrIu zefqif;&SifyJ/ wpfenf;tm;jzifh
t0dZÆmarm[w&m;[m zefqif;&SifyJ/ t0dZÆm wPSmu qif;&J
avmuudk zefqif;aew,f/ b,fzefqif;&Sif wefcdk;&Sif
yk*d¾KvfBuD;urS avmuudk zefqif;aewm r[kwfbl;/
Ak'¨jrwfpGm[m opömav;yg; oifjyvrf;nTefNyD;? tJ'D
'ku©avmurS vGwfajrmufapwJhtwGuf ]u,fwif&Sif} vdkY
t"dyÜg,faumuf&ifvJ jzpfygw,f/ wefcdk;eJY u,fwifwmawmh
r[kwfbl;aygh/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 324
'gaMumifh uREkfyf&JU wPSmavmbESifh t0dZÆmu avmuudk
zefqif; wnfaxmifaew,f/ ]urÇmtp arm[u} vdkY oifjy
ygw,f/ wpfpuúefYtwGif;rSm urÇmaygif;rsm;pGm zefqif;aew,f/
'gaMumifh arm[y,f&if avmuvJ uG,faysmufw,f/
urÇmvJ r&Sdbl;/ &Sif;oGm;w,f/ wPSm avmby,f&if avmu
awG urÇmawG r&Sdawmhbl;/ wPSmvuform; uG,faysmufvdkY
wPSmu zefqif;wJh avmuvJ uG,faysmufw,f/ ÓPf&ifh
usufvm&if edAÁme "mwfwpfckwnf; edAÁmefopöm trSefw&m;yJ
&Sdawmhw,f/ [efaqmifavmu twkty trSm;awG
uG,faysmufNyD;? opömtrSefom usefaew,f/ wu,fr&SdwJh
avmu[m uG,fy&awmhw,f/ edAÁmef w&m;u cdkifNrJovdk rSefvJ
rSefaew,f/
wuúokdvfbGJUESifh t&d,mbGJU
'DaeY bkef;BuD;u ax&0g'&JU*kPf&nf qkdwmudk a[mjyae
wmyJ/ ax&0g'[m r*¾iftusifhrSm wnf&SdvkdY ½dk;½kd;&Sif;&Sif;yJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 325
&Sdw,f/ trSefopömw&m;[m ½dk;½dk;&Sif;&Sif;csnf;ygyJ/ r½IyfaxG;
bl;/ vltrsm;pk[m w&m;eJYywfoufvm&if oli,fwef; tqifh
avmufyJ&SdvkdY &Sif;&Sif;yJ oifjy&w,f/
½kd;½kd;&Sif;&Sif;oifjywJh tajccHausmif;rSmaerS bDat?
trfat? bDtufpDbGJYawG &ovkd todtvdr®m ÓPfynm 0dZÆmbGJY
&w,f/
1/ tJ'gudk ]aomwmyef yk*¾dKvf} vkdY ac:w,f/ twå0g'
ouúm,'d|dESifh 0dpdudpäm oHa,mZOf wu,fy,frS aomwmyef
t&d,m jzpfw,f/ &wemoHk;yg;udk okdYavm okdYavm ,HkrSm;
awG;awmrI r&Sdawmhbl;/ vHk;0 oHo,uif;? tjrif &Sif;oGm;
w,f/ ig;yg;oDv b,fawmhrS rcsdK;azmufawmhbl;/
edAÁmefeJYrqkdifwJh "avhxHk;pH trltusifhawG? qkawmif;rI?
tcrf;tem; 0wfjyKrIac:wJh ]oDvAÁw y&mrmo} oHa,mZOfvJ
aomwmyefu y,fw,f/ vGefajrmufw,f/ 'DoHa,mZOf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 326
oHk;yg;y,frS aomwmywådr*fukd &w,f? r*¾ifvrf;ay:rSm ckdifNrJpGm
avSsmufEkdifygNyD/ oHo&mrSmvJ ckESpfb0yJ usefawmhw,f/
2/ todtvdr®m ÓPfynm wuúokdvf&JU 'kwd,bGJYu
]ou'g*grf} bGJY jzpfvkdY umr&m*eJY y#dCukd acgif;yg;atmif
jyKvkyfvkdufw,f/ wpf0ufavmuf Nidrf;at;oGm;vkdY 'DbGJYukd
&Muw,f/ vlYjynfudk wpfBudrfyJ jyefvmr,f? wpfBudrfyJ
y#doaE¨ aeawmhw,f/
3/ emrf0dZÆm wwd,bGJYukd ]tem*grf} vkdY ac:w,f/
'DtqifhrSm umr&m*eJY y#C oHa,mZOfukd t<uif;rJh
tem*grdr*feJY y,fowfvkdufw,f/ oHa,mZOfig;yg; ukefoGm;
ygNyD/ umrbHkudk jyefrvmawmhyJ jA[®mbHkrSmyJ qufvufNyD;
r*ftqifhwpfck wufjyefw,f/
oHk;q,fhwpfbHk pMu0Vm avmurSm t&d,mawG &SdaeqJyJ/
jA[®mhbHkrSm tem*grfawG? &[EÅmawG trsm;BuD; &Sdaew,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 327
4/ emrf0dZÆm pwkw¬bGJYuawmh aemufqHk; tjrifhqHk;bGJYjzpfwJh
]t&[wåbGJY? &[EÅm} bGJYyJ/ oHa,mZOfq,fyg; tukefy,fzsuf
uif;pifvkdY? rmevJr&Sd? t0dZÆmvJ r&SdvkdY toefY&Sif;qHk;
tajctaeyJ? tjrwfqHk;yk*¾dKvfyJ/
vltrsm;pk wuúodkvfrSm bGJY&wmudk tav;xm;aeMuw,f/
emrfykdif;qkdif&m tod tvdr®mynm wuúokdvfu bGJY&rSom
tESpfom&&SdNyD; ckdifNrJw,f/ bDat? bDtufpDbGJY&zkdY
odyfBudK;pm;NyD; &ayr,fh rMumrD pGefYcGmoGm;Mu&w,f/ yD?tdyfcsf?'D
tjrifhqHk;bGJY &ayr,fhvJ aoNyD; oHo&mrSm usifvnf
aeMu&w,f/ oli,fwef;rSm jyefoif&jyefw,f/ bGJYwpfck&zkdY
tpu jyefaumuf&w,f/ NiD;aiGYp&mBuD;yJ/ 'ghaMumifh cdkifNrJwJh
t&d,mbGJY&zkdY todtvdr®m ÓPfynm &,lMu&r,f/ 'DtwGuf
jrwfpGmbk&m; yGifhawmfrlvm&jcif; jzpfw,f/
uJ... tcsdefvJ aphNyD/ qufa[m&if rkd;vif;oGm;vdrfhr,f/
'Dvkdw&m;rsdK; Mum;em&vkdY tjrwfqHk; "eOpömac:wJh edAÁmefw&m;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 328
tjref&Muygap/ tu,fí bk&m;qk vkdcsif&ifvJ or®morÁK'¨qk
&MuygapvkdY arwåmykdYoygw,f/
om"k... om"k... om"k...
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 329
b,folrjyK rdrdrI
]]ur®ed,mr uHw&m;\ pD&ifcsuf[m
b,fawmhrS rcGswfacsmf rvGJrSm;Edkifbl;/}}
The Kammic Law is infallible
and never makes mistakes.
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 330
9/ xm0&"r® w&m;awmf
vlYb0[m tvGef &cJygw,f/ vljzpf&wm wefzdk;od&if
vlYwefzdk;ododeJY usifhBuHaexdkifzdkY ta&;BuD;w,f/ b0udk
tusdK;&Sdatmif toHk;cs&r,f/ jcaoFhvdk usm;vdk y#doaE¨ arG;zGm;
cJh&if owfjzwf pm;aomuf&NyD; tukodkvfuH qdk;onfxuf
qdk;oGm;r,f/ wd&pämef b0uae r[mt0Dpd i&Judkawmif
usoGm;Edkifw,f/ wd&pämefb0rSm ig;yg;oDv rxdef;EdkifvdkYygyJ/
ig;yg;oDvtaMumif; odvJ rodbl;/ vlawGu vlYb0rSm
ig;yg;oDvwefzdk; odaeawmh ig;yg;oDv xdef;w,f/
Ak'¨bmom[m bk&m;rJhbmomvm;
jcaoFh? usm;? rdausmif;? ig; owå0gawG ig;yg;oDvudk
rapmifhbl;/ 0rf;a&;twGuf tvkt,uf owfjzwf
pm;aomufNyD; udk,fhtouf &Sifoefa&; jyKvkyfaeMuw,f/
tckb0rSm vljzpfvmwJh vlawG[m t½dkif;tpdkif; pdwfxm;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 331
tusifhawG a&SmifMuOfNyD;? taumif;qHk;vltae a&mufatmif
BudK;pm;Mu&r,f/ rdrd&JU 'ku©udavom vGwfajrmufa&;udk
aocsmatmif r*¾ifw&m; usifhMu&r,f/ bk&m;qk ryefol[m
teJqHk; aomwmyef t&d,mjzpfatmif avhusifhaeoifhw,f/
jyefNyD; wd&pämefi&Jom;? Nydwåm? tol&um,f rjzpfatmif
ig;yg;oDv xdef;xm;Mu&r,f/ aomwmyefjzpfrS wd&pämef
y#doaE¨ raewm/ tyg,fav;yg;vHk;u vGwfrSm/
ax&0g' Ak'¨omoem[m -
- bk&m;rJh0g'vJ r[kwfbl;/
- xm0&zefqif;&Sif t,l&SdwJh bk&m;&Sd0g'vJ r[kwfbl;/
oifwdkYu Ak'¨bmom[m bk&m;rJh0g'vdkY ajym&if trSef
t"dyÜm,fu avmuudk zefqif;NyD; tqHk;tjzwfay;wJh xm0&
bk&m;rsdK; Ak'¨bmomrSm r&Sdbl;/ avmuawG? pMu0VmawG?
owå0gawG udkvJ zefqif;olqdkwmvnf; r&Sdbl;/ Ak'¨bmomrSm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 332
tJovdk bk&m;rsdK; r&SdwJhtwGuf ]bk&m;rJh0g'} vdkY ajym&ifvJ
&ygw,f/
aemufjyD; ]bk&m;} qdkwJh t"dyÜm,fudk zGifhqdk&mrSm ]vlonf
rdrd&JU oDv? orm"d? ynmudk wduscdkifrm jynfhpHkatmif
jyKvkyfNyD;ol} vdkY t"dyÜm,faumuf&if Ak'¨bmomomvQif wu,fh
bk&m;&SdwJh bmomyJ/
rSefygw,f/ od'¨w¬rif;om;[m 0dZÆm,p&Pw&m; jynfhpHk
vdkY or®morÁK'¨ bk&m;jzpfNyD; tjrwfqHk; edAÁmefyef;wdkifudk &awmf
rlygw,f/ vlom;[m todtusifhudk udk,fpGrf;vHkYveJYyJ txGwf
txdyf jynfhpHkatmif jznfhvdkY &ygw,f/ tJ'g bk&m;ygyJ/
]a'0gwd a'0} ewfwdkYxuf ewf? jA[®mwdkYxuf jA[®m “God of
Gods” vdkY em;vnf&ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 333
urÇmudkzefqif;&if 'ku©udkzefqif;
wu,fvdkY aumif;uifbHku zefqif;&SifBuD;u urÇmeJY
owå0gudk zefqif;cJhw,fqkd&if 'ku©w&m;udk zefqif;ol?
tkdemaow&m;udk zefqif;ol jzpfrSmyJ/ zefqif;xm;wm rSeforSs
'ku©w&m; csnf;yJ r[kwfvm;/
Ak'¨bmomu rzefqif;bl;/ zefqif;rIeJY 'ku©w&m;awGudk
y,fzsufaew,f/ zefqif;rI[m 'ku©yJ/ 'ku©y,frS edAÁmef&w,f/
oDvw&m;u 'ku©awGudk y,fowfw,f/ edAÁmefqdkwm avmb?
a'go? arm[ ukefqHk;csKyfNidrf;rI ]oEÅdokc} udk ac:w,f/
avmb? a'go? arm[udk 'ge? oDv? bm0emeJY owfypf&r,f/
tavmb? ta'go? tarm[w&m;&&if edAÁmef&wmyJ/
tjrwfqHk; csrf;omyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 334
cE¨mukd ÓPfeJYpGefYxm;&r,f
taumif;qHk; edAÁmefudk ckb0 cktcsdefrSm &zkdY rdrd&JUpdwfudk
owdjyK ½IrSwfavhvm&r,f/ pdwåmEkyóem owdy|meftvkyfudk
vkyfMu&r,f/ wu,fvdkY vlowå0gqkdwm cE¨mig;yg; oabm
w&m;yJvkdY xkd;xGif;odvm&if edAÁmefodwmyJ/ a*gwr
jrwfpGmbk&m;[m olYpdwfukd,fwdkif aq;aMumNyD; pifMu,frI&SdvkdY
Ak'¨jrwfpGmvkdY ac:w,f/ cE¨mig;yg;om jzpfysuftaeeJY
&Sdaew,fvkdY ½IrSwfNyD; owdeJYod&if ÓPfowdu cE¨mig;yg;udk
pGefYypfvkdufvkdY oEÅdokc? xm0&okcukd &&Sdw,f/
ÓPfynmeJY cE¨mig;yg;ukd pGefYypf&wmu cE¨mig;yg;[m
tedpö? 'ku©? tewåw&m; jzpfvkdYygyJ/ ½lyu©E¨mudk igrydkif?
igr[kwf? ightwår[kwf/ a0'eu©E¨mvJ igrydkif? igr[kwf?
ightwår[kwf/ onm? ocFg&? 0dnmPu©E¨mvJ 'Dvdk ½IrSwfaerS
pdwf pifMu,f jrifhjrwfw,f/ pkd;&drfylyefrI r&Sdawmhbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 335
bkef;BuD;&JU pum;jyef rpöwmaw;[m 'DaeYreuf acG;udkuf
cH&w,f/ wu,fvdkY ½kyfum,BuD;u igr[kwf? tewåw&m;vkdY
½IrSwfNyD; od&if Ak'¨bmom tppftrSef jzpfw,f/ acgif;? udk,f?
ajc? vuf pwJh ½kyfawG[m ig? ightwå r[kwfbl;/ ½lyu©E¨m
ukd,fum,rSm yx0D? awaZm? tmayg? 0ga,m tmumo"mwfyJ
&SdvdkY vlr[kwfbl;/ "mwfoabmcsnf;yJ/
oifwdkY[m igh&JU yx0DyJ? yx0D"mwf[m igyJ? a&"mwf[m
igyJ? ighOpömyJvdkY ajymEdkifovm;/ rajymEdkifbl;/ "mwfoabmu
"mwfoabmyJ/ udk,fum,BuD;rSm "mwfBuD;av;yg; jzpfysuf
&Sdaew,f/ ig r[kwfbl;/ ol r[kwfbl;/ yk*d¾Kvf owå0g
r[kwfbl;/ acG;udkufcH&wmudk pdwfnpfp&m r&Sdbl;/ 0dyóem
Oayu©mÓPf jzpfay:&r,f/
bmyJjzpfjzpf cE¨mig;yg; (The Five Aggregates) tewåyJvdkY
ododae&if igr[kwf? igrydkifvdkYvJ odoGm;vdkY qif;&J'ku©
r&Sdawmhbl;/ oEÅdokceJYom aexdkif&awmhw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 336
aocJh& pGefYypfcJh&wJh cE¨mudk,fawG
jrwfpGmbk&m;[m aZw0efausmif;rSm oDwif;oHk;pOf
wpfcsdefu wynfhawGudk 'Dvdk oifjy qHk;rcJhw,f/
]]tkd - &[ef;wdkY? 'DaZw0ef ausmif;0ef;xJrSm opfyifawG
jrufawG rjrifMubl;vm;/ 'DopfyifawG? opfudkif;opf&GufawG
rD;avmifuRrf;oGm;&if oifwkdYpdwfxJrSm bmrSs wkefvIyfrI
r&SdovkdyJ ½kyf? a0'em? onm? ocFg&? 0dnmP[m oifwdkY
r[kwf? oifwkdYrykdifvkdY avmifuRrf; azmufjyefae&if pdwfrwkef
vIyf&bl;/ "mwfoabmawGomjzpfvkdY 0rf;enf;ylaqG;p&m
r&Sdbl;/ rydkifrqdkifvdkY odawmh at;csrf;MunfvifpGm ae&w,f/}}
½kyfuvmyf "mwfoabmawGom wpfpuúefYrSm tBudrfrsm;pGm
avmifuRrf; azmufjyefaew,f/ "mwfBuD;av;yg;udk txifrSm;rI
pGJvrf;rI r&Sd&bl;/ ½lyu©E¨m ½kyf"mwfawGudkom ynmeJY
pGefYypf&wm r[kwf? emrf"mwfawG (a0'emu©E¨m? onmu©E¨m?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 337
ocFg&u©E¨m? odnmPu©E¨m) udkvJ ynmeJY pGefYypf&w,f/
yk*¾dKvfowå0g r[kwfwJh "mwfoabm w&m;csnf;yJ/
1/ ½kyf Matter,
2/ a0'em Feeling, Sensation,
3/ onm Perception,
4/ ocFg& Mental states
5/ 0dnmP Concsciousness ac:wJh cE¨mig;yg;[m ]ig?
ighOpöm} r[kwfvkdY opfyifu opfukdif; opf&Gufudk rylyif rpGJ
vrf;ovdk owdeJY avhusifh&r,f/ owdxm;ae&r,f/ opf&Guf
opfukdif;awG jrufawG[m taumiftxnf ig? olr&SdvkdY ynmeJY
½IMu/ 'gaMumifh uGsEfkyfwkdYudk &efolu rD;½IdUowfaepOfrSmawmif
&efoludk a'gorxGuf&bl;/ pdwfrnpf&bl;/ 'Dvdk rD;½IdU
towfcHaeMu&wmuvJ rydkifwm rqkdifwmudk pGJvrf;Mu? t,l
rSm;aeMuvkdY qif;&JrI jzpfay:aewmyJ/ wPSm'd|duyJ 'Pfcwf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 338
tjypfay;aewmyJ/ twår[kwfwmudk twåvkdYpGJvrf;NyD; txif
rSm;aevkdY 'ku©a&mufaeMuwm/
cE¨mig;yg;&&Sdwm igvkyfaqmifvdkY &&Sdwmr[kwf/ uH? pdwf?
Owk? tm[m& av;yg;aMumifh cE¨mudk,fudk &&Sdwm/ ightaeeJY
0,f,lxm;wmr[kwf/ aiGrukefyJ &&SdvkdY igrydkifbl;/ uHoabm
t& cE¨mukd,f NydKuGJysufpD;&ifvJ cE¨mukd,f topftopf jzpfae
w,f/ igaumifu vkyfwmr[kwfbl;/
topftopfcE¨m igrygyJ &aeawmh cE¨mNydKuGJvJ pdwfryl
&bl;/ b0topfrSm teEÅ tqufquf jzpfMu&w,f/ topf
topf vJMu&rSmyJ/ ,cifb0 cE¨mudk,fteEÅ aocJh&wm a0bl
awmifBuD;xufawmif t½dk;pkawmifBuD;u rsm;aew,f/ aocJh
&wJh cEÅmtyHkBuD;u [dr0EÅm awmifxdyfxuf jrifhrm; aew,f/
aovdkY idkcJhMu&wJh rsuf&nfawGu ork'´&mav;pif;rSm&SdwJh
a&awGxuf ydkrsm;aew,f/ aovdkY aoG;ajrus&wmuvJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 339
ork'´&mav;pif;xuf ydkaeNyD/ 'gaMumifh cE¨mudk,fudk NiD;aiGUNyD;
rpGJvrf;&? t,l rrSm;&bl;/ ÓPfeJY pGefY&r,f/
ewfjA[®mxufomwJh vlom;bk&m;
jrwfpGmbk&m;[m yg&rDq,fyg;? pGefYjcif;BuD;ig;yg;udk
b0taoacsF jznfhqnf;cJhvdkY rao&awmhbl;/ b,fvdkyJ vkyfBuH
owfjzwfayr,fh bk&m;udk pkwdpdwfusatmif rvkyfEdkifMubl;/
bk&m;rSm uHwefcdk;awmf? ÓPfwefcdk;awmf? yg&rDwefcdk;awmfawG
jynfhpHkaevdkY wpfyg;ol&JY vufcsufeJY rao&bl;/ oufwrf;t&
a0ae,sawG a[mcRwfNyD;rSom udk,fhtvdkqE´t& y&dedAÁmef
jyK&NrJjzpfw,f/ yxru rm&fewfuvmNyD; y&dedAÁmefjyKzdkY
awmif;yefwm jiif;y,fawmfrlNyD;? touf&Spfq,fusrS y&dedAÁmef
jyKzdkY 0efcHawmfrlw,f/ rm&fewfqdkwm tzsuftqD; taESmifh
t,SufygyJ/ umra'0vdkYvJ ac:w,f/ 0o0wåDewfvdkYvJ
ac:w,f/ bk&m;u owå0gawGudk w&m;a[mjy u,fcRwfrSm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 340
pdk;&drfolyJ/ bk&m;u bk&m;wm0ef0wå&m; xrf;aqmifNyD;rSom
y&dedAÁmef jyKawmfrlNrJ jzpfw,f/
or®morÁK'¨ jrwfpGmbk&m;wdkif;[m vlom;pifppfawGom
jzpfMuw,f/ vlom; b0urSom oHk;vlYxG#fxm; jrwfpGmbk&m;
jzpfMu&pNrJyJ/ odkYaomf vlom;bk&m;u aumif;uifu
ewfbk&m;xuf omvGefatmif aqmif&Gufawmfrlw,f? 'gaMumifh
ewfwdkYxuf jrwfaomewf? jA[®mbk&m;xuf jrwfaomjA[®mvdkY
jrwfpGmbk&m;udk ac:a0:Mu&w,f/
'DaeY qGrf;pm;&wm oufowfvGwfqGrf;jzpfvdkY ]t[ðom
qGrf;} vdkY ac:&w,f/ Ak'¨a'oemu owå0grSeforQ rn§Of;qJ&?
rowfjzwf&bl;/ 'grS yg&rDjznfhEdkifw,f? tydkif;jcm; tuefY
towf r&dSwJh 528 oG,faom arwåmpdwf xm;&dS&r,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 341
ajymovdkvkyf? vkyfoavmufajym
edAÁmefqdkwm avmb? a'go? arm[ udavom'ku©
csKyfNidrf;rIyJ/ oEdÅokcyJ/ rD;q,fhwpfyg; Nidrf;at;rIyJ/ b0udk
wG,fwm ESpfoufol[m rD;q,fhwpfyg;udk wG,fwm ESpfoufae
olyJ/ cE¨m&NyD; cE¨mrSm tNrJrD;avmifaew,f/ 'gvJ i&JwpfrsdK;
aygh/ edAÁmefu i&JNidrf;at;wmyJ/ tjrwfqHk;csrf;omyJ/
edAÁmefudk pmeJY pum;eJY &Sif;jy&wm rvHkavmufbl;/ wu,f
r*¾if&Spfyg; avhusifhrSom edAÁmefw&m;udk udk,fawGYod&w,f/
edAÁmefudk pmeJY&Sif;jy&HkrQru oMum;csdKwmudk jrnf;MunfhrS od&
ovdk wu,f r*¾iftm;xkwfMunfhrS od&w,f/ pmeJY pum;eJY
rvHkavmufbl;/ edAÁmefqdkwm cE¨mig;yg;csKyfrI? wPSm rme
'd|dcsKyfrIyJ/ cE¨mig;yg; udk,fwdkifuvJ ighOpömr[kwf?
tESpfom&r[kwf/ 'gudk pGefYypfvdkufu opömav;yg; edAÁmef
w&m; tESpfom&udk &vmw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 342
omoemjyK w&m;a[mjywmu ,Ofaus;rI oifjywmjzpfvdkY
udk,fod? udk,fusifhwmudkom a[majym&w,f/ udk,fa[majym
wmudkvJ udk,fwdkifusifh&w,f/ vkyfovdkajym? ajymovdk
vkyfrSom omoemjyKyk*¾dKvf jzpfw,f? 'grS em;axmifolawGu
wu,f vdkufemMurSmyJ/
bkef;BuD; &SpfESpfom;t&G,fu wjcm; ausmif;om;awGeJY
owfykwf&wmudk 0goemygcJhvdkY BuD;&if eyef;orm;jzpfzdkY
pdwful;cJhw,f/ vufa0SYausmfwpfa,muf jzpfcsifvmw,f/
odkYaomf vlvwfydkif; t&G,fa&mufawmh 'gawGraumif;rSef;odvdkY
pGefYvTwfypfNyD; udk,frSm&SdwJh t0ddZÆm tarSmifudkom owfykwf
wdkufcdkufcJhw,f/
i,fpOfu yef;csDvJ 0goemygvdkU yef;csDausmf wpfa,muf
jzpfzdkY BudK;pm;cJhayr,fh vlvwfydkif; t&G,frSm ydkaumif;wJh
emrfyef;csDq&mtjzpfudk ul;ajymif;cJhw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 343
aemufjyD; i,fpOfu wa,mxdk;wwfvdkY BuD;vm&if
wa,m0dZÆm *Dwynm&Sif jzpfcsifcJhw,f/ vlvwfydkif; t&G,f
a&mufawmh "r®&o *DwrsdK;eJY aysmfarGYNyD; w&m;oHudk vTifhxkwf
ay;aew,f/ 'grS *DwtppfygyJ/
rao&m;awmf
'DaeY w&m;u ]raow&m;? xm0&w&m;awmf} jzpfvkdY 'DaeY
a[m&wm raysmufrysufwJh pum;awGjzpfw,f/ rSefaom
aumif;aom pum;[m tNrJcsdKjraew,f/ opömomvSsif rSefaom
xm0&pum;jzpfvkdY jrwfpGmbk&m; a[mawmfrlw,f/
- t&omxJrSm "r®&o taumif;qHk;?
- vSL'gef;ay;urf;rIxJrSm "r®'ge taumif;qHk;?
- Opöm"exJrSm ynm"e taumif;qHk; jzpfvkdY todtvdr®m
,Ofaus;rIomvSsif "evkdYac:w,f/ a':vmq,foef;&Sdaeol[m
opömav;yg; rod&if tqif;&JqHk; yk*¾dKvfyJ/ a':vmq,foef;u
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 344
aemifb0ukd ,lroGm;Ekdifbl;/ aiG&Sdol[m opöm&SdrIeJY rqkdifbl;/
ola|;BuD;[m t0dZÆmarm[ukdom o,f,loGm;w,f/ t0dZÆm
arm[u olYaemufudk uyf,SOfvkdufoGm;w,f/ 'ghaMumifh
tqif;&JqHk; yk*¾dKvf jzpfaew,f/
ykdufqHwpfjym;rS r&Sdayr,fh? opömav;yg; ynmÓPf
&Sdae&if aemufb0rSmvJ ynmÓPf ukodkvfBuD; qufvuf
yg&SdaevdkY ola|;BuD;yJ/ qHk;½HI;p&m xm;ypfp&m rvkdvkdY ola|;vdkY
ac:&w,f/ todtvdr®m ÓPfynm opömodrI 0dZÆmu
b,fawmhrS rqHk;½HI;bl;/ aemufb0vJ uyf,SOfygoGm;w,f/
'gaMumifh csrf;omolvkdY ac:w,f/ tojym qif;&Jayr,fh 'grS
wu,fhola|;BuD;/
½kyf0w¬Kxuf emrf"mwfcGJ&wm MunfEl;
bkef;BuD; "mwkaA' "mwfcGJq&m jzpfcsifvdkY bDtufpDbGJY&zdkY?
e,l;a,muf wuúodkvfrSm ajcmufESpfMumatmif ynmoif,l
avhusifhcJh&w,f/ bDtufpDbGJ&NyD; tvkyfvkyf&awmh bkef;BuD;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 345
xuf omvGefwJh "mwfcGJq&mawGudk awGYBuHK&w,f/ 'gaMumifh
emrfpdwftodqdkif&m "mwfcGJq&mjzpf ul;ajymif;vkdufw,f/
o&P*HkoHk;yg; aqmufwnfvkdufw,f/ pdwf"mwfukd cGJpdwf
MunfhrS udavom pifMu,fw,f/ udk,fh&JUcE¨mig;yg;udk qef;ppf
"mwfcGJNyD; a0zefaecJh&ygw,f/ rdrdtaMumif; rdrdpdwfu odrS 'd|d
0dpdudpämu vGwfajrmufw,f/ 'gaMumifh "mwfac:wJh cE¨mukd,f
udk "mwfcGJMu? owdjyKMu/ aMu;oHowåKawG "mwfcGJaewmu
arm[u rvGwfuif;bl;/
'gaMumifh "mwkaA' ynm&yfbmomudk pGefYvTwfvkdufawmh
todemrf"mwfrsm; "mwfcGJ&vkdY odyf0rf;om MunfEl;aew,f/
½IyaA'ynm? "mwkaA'ynm&yfawGudk tcktcg vGJrSm;pGm
toHk;csNyD; tPkjrLAHk;? "mwkaA'AHk;awG vkyfaeMuvkdY 'DynmawG
pGefYypfcJh&wm 0rf;omrdw,f/ tPkjrLAHk;awG rvkyfcifuwnf;u
bkef;BuD;pGefYypfcJhygw,f/ 'gaMumifh pdwfcsrf;om&ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 346
½kyfq&m0eftpm; emrfq&m0efjzpfcJh
bkef;BuD; q&m0efjzpfzkdYvJ BudK;pm;cJhzl;ao;w,f/
aq;ausmif;om;b0 "mwfcGJcef;rSm zm;awG? aMumifawG? acG;awG
owfNyD; cE¨maA'ynmukd avhvm&r,f jzpfvmawmh q&m0ef
rvkyfawmhyJ Ak'¨bmomukdom avhvmcJhw,f/ 'g[m Ak'¨
bmomaumif; wpfa,muf vkyfrvm;? q&m0efaumif;
wpfa,muf vkyfrvm;vkdY vrf;wpfck a&G;cs,f&awmhw,f/
tckuwnf;u zm;? aMumifpwJh owå0gawGudk owfae&if aemif
vludk owf&vdrfhr,fvkdY pOf;pm;rdvkdYygyJ/ rSm;,Gif;wJhtp[m
rSm;,Gif;wJhtqHk;ukd ykdYaew,fvkdY jrifw,f/
tckawmh emrfpdwfydkif;qdkif&m q&m0ef jzpfvmw,f?
avmuDq&m0ef b0udk pGefYypfcJhw,f/ emrfpdwfq&m0efu
xm0& a&m*gaysmufrIudk ay;aew,f/ avmuDq&m0efawGu
[D½dk&DS;rm;udk tPkjrLAHk;csvdkY xdcdkufolawGudk oGm;ukayr,fh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 347
ratmifjrifbl;/ avmb? a'go? arm[pdwfudk ukowmu
atmifjrifw,f/
avmb? a'go? arm[ r&Sd&if tPkjrLAHk;awGvJ r&Sdbl;/
udavom pdwfa&m*gaMumifhom urÇmrSm ysufpD;rIuyfBuD;
qdkufaew,f/ odyÜHpdwf? odyÜHynmeJY urÇmrSm ysufpD;rIjzpfwmudk
½dk;½dk;q&m0efawG? aq;odyÜHawGu rukoEdkifbl;/ ig;yg;oDv
apmifhxdef;rSom 'Dab;qdk;BuD;u umuG,fEdkifw,f/ ig;yg;oDveJY
odyÜHynm wGJzufqufpyf&r,f/ ig;yg;oDv[m arwåmw&m;
jzpfaevdkY vla&m wd&pämefudkyg arwåmxm;w,f/
uREkfyfwdkY[m emrfpdwfqdkif&m ppfom;awG jzpf&NyD;? avmb?
a'go? arm[pdwfudk wdkufcdkufaeMu&r,f/
uREkfyfwdkY[m emrfpdwfqdkif&m tEkynm&Sifjzpf&NyD;
udk,fhudk,fudk xdef;csKyfaqmifMu&r,f/ emrfpdwfqdkif&m *Dw
ynm&SifjzpfNyD; opömxm0& "r®*Dw oDcsif;oHudk vTifhxkwf&r,f/
emrfpdwfqdkif&m "mwkaA' yk*¾dKvfjzpfNyD; rdrd&JU cE¨mig;yg;udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 348
owdeJY cJGpdwfMunfh&r,f/ rdrdcE¨mqdkwJh "mwfBuD; av;yg;[m
odzdkY odyfcufw,f/ owdynmBuD;rm;rS &Sif;&Sif; jrifEdkifw,f/
uREkfyfwdkY[m emrfpdwf qdkif&m q&m0efjzpf&NyD;? vlom;awG&JU
avmb? a'go? arm[ a&m*gudk owdy|mefaq;csufESifh
ukoMuwJh taumif;qHk; q&m0efrsm; jzpfvmMu&r,f/
udk,fhyg&rDESifh0goem udkufnD&r,f
bkef;BuD;&JU b0udk jyefpOf;pm; qifjcifvdkufawmh bkef;BuD;
[m Ak'¨bmom w&m;a[mjyzdkY arG;zGm;vm&w,fqkdwm odjrif
vmw,f/ Ak'¨bmomtaMumif; rodao;wJh tar&duefjynf?
Oa&myEdkifiHawGudk omoemjzefY&r,fhvlvdkY odvmw,f/ 'Dtvkyf
udk ajymif;vJp&mr&Sdawmhbl;/
twdwfb0u yg&rDawG? qkawmif;awGaMumifh rdrdtvkyfudk
a&G;cs,f&wmyJ/ 'grS qDavsmfw,f? vltrsm;pk[m udk,f
0goemygwJh tvkyfudk ra&G;cs,fMuyJ rSm;,Gif;wJh tvkyf
tudkifudk a&G;cs,f vkyfudkifaeMuw,f/ rqDavsmfMubl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 349
vlwdkif;vlwdkif;[m wpfckckrSm xl;cRefrI&Sdw,f/ wwfuRrf;rI
&Sdw,f/ tnw& yk*¾dKvfawmif olYtvkyfrSmol xl;cRefw,f/
olYyg&rDuH 0goemudk olodzdkYawmh vdktyfw,f/ tckawmh
bmjzpfaeMuovJqdk&if vuform;q&m aumif;aumif;jzpfxdkuf
olu q&m0efjzpf? q&m0ef jzpfxdkufolawGu vuform;q&m
jzpfaeMuw,f/ udk,fh0goem udk,fhyg&rDuHt& a&G;cs,f vkyfudkif
&m q&m0efjzpfzdkY 0goemygolu aq;ynmudk a&G;cs,f avhvm
oifhw,f/ 0goem yg&rDuHudk rod&ifvJ vufawGUrSm
prf;vkyfudkifNyD;rSom BuD;us,f jrifhjrwf xl;cRefw,f/
tvkyfwpfckwnf;rSm tm½Hkpl;pdkuf&if wpfurÇmvHk;udkawmif
wGef;tm;ay;Edkifw,f/ av[m ysHUESHYraeyJ pkpnf;ae&if wGef;tm;
jyif;xefovdkyJaygh/ 'gaMumifh rdrd0goem yg&rD&SdwJh tvkyfudk
zdvkyfMu&r,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 350
wjcm;bmomawGeJY EdIif;,SOfMunfhrS
,aeY omoem 2500 ausmfcJhNyD? urÇmrSm Ak'¨bmom
o&P*Hkwnfol b,favmuf&SdNyD;? b,favmuf ig;yg;oDvudk
xdef;xm;MuovJ/ bmyJjzpfjzpf "r®y'vdk pmtkyfrsdK;awG bmom
jyefNyD; jzefYcsdaeawmh uREkfyfwdkY Ak'¨bmom jzpfvmMuw,f/
y&d,wåd&Sd&ifvJ bk&m;r&Sdayr,fh omoem jyefYyGm;ygw,f/
puFmylrSmvJ yk*¾dKvfawG nDnGwfzdkY vdktyfw,f/ uGJjym;rI[m
tiftm;enf;yg; ysufjym;rIyJ/ Ak'¨bmom0iftm;vHk; pkpkpnf;pnf;
jzpfaeMu&r,f/ 'grS bkef;BuD;&JY tar&duefEdkifiH omoemjyK
vkyfief; atmifjrifr,f/ rnDrnGwf jzpfaeMu&if ]t&Sifbk&m;
wynfhawG[m pdwf0rf;uGJaeMuvdkY b,frSm arwåmw&m; &SdvdkYvJ/
'Dtar&duefrSm arwåmw&m; vma[mwm t"dyÜm,f r&Sdbl;} vdkY
a0zefMuvdrfhr,f/ 'gaMumifh pdwfxm;nDnGwfMu/
tajympdwful; Ak'¨bmomrvkyfbJ tppfAk'¨bmom vkyfMu/
nDnGwfrI pnf;vHk;rI&SdrS atmifjrifw,f/ yDeef Ak'¨bmomawG
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 351
pnf;vHk;wm awGY&w,f/ 'DrSm uGJjym;wm awGY&w,f/ yDeefrSm
Ak'¨bmomawG ausmif;awG wnfaxmifNyD;NyD/
yd#upmtkyfrD;½IdUol
'gaMumifh Ak'¨bmom yd#uwfawmfudk zwf½IUzdkY tm;ay;
w,f/ ynma&; tm;ay;w,f? bmrQ vQdKU0Sufrxm;bl;/ wjcm;
bmomBuD;awGudkvJ avhvmcdkif;w,f/ bmomBuD;wpfckom
odol[m tjrif usOf;ajrmif;w,f/ olrsm; bmomBuD;awG
taMumif; odxm;rS udk,fhbmomu b,favmuf jrifhjrwfw,f
qdkwm od&w,f/ bmomcsif; EIdif;,SOfMunfhzdkY vdkw,f/ Oyrm
vlBuD;udk vlykuav;eJY &yf,SOfMunfhrS vlBuD;&JU t&yf[m
b,favmuf BuD;rm;w,fqdkwm aumif;pGm od&ovdkyJ? jcm;em;
csufvJ od&w,f/ Ak'¨bmomw&m;udk wjcm;bmomawGeJY
EIdif;,SOfMunfhrS Ak'¨bmom&JY ppfrSefwJh tvSopöömudk xifxif
&Sm;&Sm; ay:vGifpGm od&w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 352
Ak'¨,Ofaus;rI pmudkzwfMu/ bkef;BuD;u nDjzpfol a&mr
A&if*sDbmom0if bkef;BuD;xH Ak'¨bmompmtkyf txkyfBuD;oHk;ck
pmwdkufu ydkYvdkufw,f/ olYqD pmtkyfxkyf a&mufawmh zGifhazmuf
rMunfhyJ olcsrf;vdkY rD;vIHaeqJrSm rD;zdkxJ xnfhvdkufw,f/
rD;t&dSefaumif;atmif rD;½IdUypfvdkufaMumif; pmjyefvmw,f/ igu
rD;½IdUzdkY pmtkyfvufaqmif ay;wmr[kwf/ pmwdkufuvJ rD;½IdUzdkY
vmydkYwm r[kwf/ rif;[m wefzdk;odyfBuD;wJh yd#uwfawmfudk
rD;½IdUypfvdkY opömudkvJ zsufqD;olyJ/ olYudk owday;cJh&w,f/
xm0&0dnmOfESifh xm0&bk&m;ocif
xm0&0dnmOf? xm0&bk&m;ESifhpyfvdkY eJeJajymcsifygw,f/
bkef;BuD;i,fpOfu e,l;a,mufNrdKU udkvHbD,m wuúodkvfrSm
odyÜHynm oif,laepOfu odyÜHoifjyay;wJh owåaA'
ygarmu©BuD; wpfOD;udk -
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 353
]]q&mBuD;? raoraysmuf ajymif;a&TUwnf&SdaewJh twå
0dnmOfaumif &Sdw,fqdkwm q&mBuD; vufcHygovm;}} vdkY
ar;awmh q&mBuD;u -
]][ifhtif... igr,Hkbl;? q&mvJ 'gudkodcsifvdkY wd&pämef
taumifrsm;pGm? tBudrfaygif;rsm;pGm "mwfcGJprf;oyf MunfhNyD;NyD?
0dnmOfaumif b,fvdk xGufcGmoGm;w,fqdkwm oufaojyzdkY
BudK;pm;wm? wpfcgrS rawGYzl;bl;}} vdkY ajymygw,f/
wpfcguvJ jyifopfvlrsdK; ocsFmaA'yg&*l q&mBuD;
]vmyvmpD} qdkolu oltEdkifeif;qHk;jzpfwJh ]pMu0Vm tmumo
odyÜH} (Celestial Mechanics) qdkwJh pmwpftkyf jyKpkNyD;? eydkvD,H
bdkemywf ppfbk&ifBuD;udk wifjyygw,f? eydkvD,HuvJ
ocsFmaA' tmumoodyÜH pdwfyg0ifpm;oljzpfvdkY olYpmtkyfudk
tptqHk; Munfhw,f/ MunfhNyD;awmh -
]]rpöwm vmyvmpD? cifAsm;pmtkyf odyfaumif;ygw,f/
'gayr,fh wpfckvdkaew,f/ pMu0VmtaMumif;a&;wm xm0&
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 354
bk&m;ocif taMumif; wpfvHk;rS rygyguvm;}} vdkY ajymw,f/
"Your book is very excellent, M.La Place; but there is one
deficiency in your book. You have never mentioned the word
'God' throughout your book."
]][kwfygw,f? uRefawmfhpmtkyfrSm xm0&bk&m;ocif
rygayr,fh jynfhpHk vHkavmufaeygNyD/ pMu0Vm tmumoodyÜH
udk,fEdIufu olY[mESifhol jynfhpHkaeNyDjzpfvdkY xm0& bk&m;ocif
b,fvdk zefqif;w,fqdkwm azmfjyzdkY rvdktyfawmhvdkYyg}} vdkY
jyefajymvdkufygw,f/
"My book is quite complete quite perfect, without the
word 'God'; because my mathematics is perfect in itself
without the need of mentioning the word 'God'."
'gudk Munfhjcif;tm;jzifh odyÜHynmrSmvJ xm0& 0dnmOf
r&Sdwm&,f? xm0& bk&m;ocif r&Sdbl; qdkwm&,f vufcHxm;
Muygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 355
t&mcyfodrf; pGrf;tiftjzpf jrifMunfh
Ak'¨bmomrSmvJ ]a*gh'f} qdkwJh xm0&bk&m;&,f? ]qdk;vf}
ac:wJh twå&,f r&Sdbl;/ 'gaMumifh tjrifhqHk;odyÜH jzpfaew,f/
rajymif;vJwJh xm0&yk*¾dKvf r&Sd/ rajymif;vJwJh twår&Sd/ t&m&m
tm;vHk;[m ckjzpf? ckysuf ajymif;vJaeMuw,f/ pGrf;tifwGef;tm;
jzpfaeMuw,f/ b,fudpö? b,ft&mrS wnfNidrf&yfem;rI r&Sdbl;/
tm;vHk;[m pGrf;tif? pGrf;tm;awG vIyf&Sm;rIawGcsnf;yJ/
Everything is dynamic in the world.
Nothing is static. Everything is force, energy.
½kyfqdkwm odyfonf;rItiftm;? emrfqdkwmuawmh ½kyfxuf
awmif vIyf&Sm;aevdkY pGrf;tif oabmyJ/ pGrf;tif tpkta0;ygyJ/
vQyfppfpGrf;tif tpkta0;udk ]igyJ? ighOpömyJ} vdkY rxifjrif&bl;/
vl[m vQyfppfpGrf;tif tpkta0;rQomjzpfvdkY yk*¾dKvfr[kwf?
twåZD0 r[kwfbl;/ vQyfppf"mwftm;[m yk*¾dKvftwåZD0
ryg0ifyJ "mwfoabmoufoufom jzpfw,f/ 'gaMumifh cspfrI?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 356
rkef;rI? pdwfvIyf&Sm;rI rjzpfoifhbl;/ pum;ajym&if wnfwnf
NidrfNidrf ,Of,Ofaus;aus; ajymqdkMu&w,f? 0dyóem Oyu©m
ÓPfpdwf jzpfaeMu&r,f/ yk*¾dKvfZD0 twåyg0ifaom vQyfppf
"mwf tpkta0;[lí r&Sdygbl;/
'gaMumifh w&m;a[mjy&if y&dowfudk ]igh y&dowfyJ?
igausmfMum;w,f/ yk*¾dKvfowå0g &Sdw,f} vdkY ESvHk;roGif;Mu
&bl;/ oJuEÅm&xJrSm wpfa,mufwnf; aexdkif&wJh vlvdk
oabmxm;NyD; w&m; a[m&r,f/ bkef;BuD;w&m;a[m&if
y&dowfudk ]cE¨mig;yg; vQyfppf"mwf tpkta0;? pGrf;tif tpk
ta0;yJ} vdkY ESvHk;oGif;vdkufawmh oJuEÅm&vdk jzpfoGm;w,f/
yk*¾dKvfynwfqdkwJh t,l0g'udk owfjzwf y,fzsuf vdkufw,f/
y&dowfqdkwJh cE¨mig;yg; pGrf;tif vQyfppftpk[m tedpö? 'ku©?
tewåygyJ/
'gaMumifh y&dowfqdkwJhtjrif? igw&m;a[mw,fqdkwJh
tjrif aysmufw,f? igr&SdvdkY ightwGuf 0rf;omp&m 0rf;enf;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 357
p&mr&Sd? y&dowf yk*¾dKvf r&SdvdkY y&dowfudk oHa,mZOf jzpfp&m
r&Sd/ w&m;t& w&m;udkyJ a[mae&w,f/ y&dowfBuD;udk
aMumufvefYae&if b,frSm w&m;a[mvdkY jzpfrvJ? pdwftajzmifh
trwf 0dyóem Oyu©mÓPfeJYrS w&m;a[mvdkY jzpfw,f/
tJ'Dvdk opömw&m;u b,fae&m|me b,fudpörqdk tultnD
ay;ygw,f/
c&pf,mef omoemjyKenf;
a&mr A&if*sDomoemjyK bkef;BuD;awGu olwdkY&JY oDtdkvdk*sD
omoemjyKausmif;rSm pepfwus oif,lNyD;rS EdkifiHtoD;oD;udk
vdkufvH w&m;a[mMuw,f/ olwdkY&JU wuúodkvfu bGJY&olawG
jzpfvdkY vlawGuvJ av;pm;Muw,f/ 'gaMumifh Ak'¨omoemjyK
udpörSmvJ omoemjyKausmif;u atmifjrifrS vkyfief;p&r,f/
&[ef;rjzpfrDu acwfynmbGJY &xm;&ifvJ odyfaumif;
w,f/ wuúodkvfbGJYwpfck &&SdwJh Ak'¨bmom &[ef;[m
EdkifiHjcm;rSm xdxda&mufa&muf omoemjyKEdkifw,f/ tar;tajz
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 358
vkyfwmrSm t*FvdyfbmomeJYqdkawmh olwdkY em;vnf vG,fw,f/
odyÜHbGJYwpfck&wJh &[ef;u olwdkY&JU odyÜHt,leJY EdIif;,SOf ajymjy
Edkifw,f/
Ak'¨bmom vli,fawG[m aumvdyf? wuúodkvfa&mufNyD;rS
&[ef;jyKzkdY aumif;w,f/ 'grS EkdifiHjcm;om;awGeJY tqifajyNyD;?
w&m;uvJ xda&mufrI &Sdw,f/ avmuDynm wwfzkdY vkdw,f/
ynmu tiftm;owåd jzpfay:apw,f/ 'Dtiftm;owådeJY
"r®a'oem ynmukd qufvufjzefYcsD&r,f/
om;awmf&m[kvmtm; a[maomw&m;
'DaeYa[mcsifwmu r[m&m[kavm0g' okwfygyJ/ jrwfpGm
bk&m; om0w¬djynf aZw0ef ausmif;rSm oDwif;oHk;awmfrlpOf
qGrf;cH<u&if; aemufrSvkdufygvmwJh om;awmf &m[kvm&[ef;ukd
a[mwJhokwfyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 359
]]tkd &m[kvm? twdwf? ypöKyÜef? tem*wfjzpfwJh ½kyfw&m;udk
tedpövkdY ½IrSwfae&r,f/ ig? ighOpöm? touf? ZD0? yk*¾vvkdY
rxifrSwf&bl;/ a0'emu©E¨m? onmu©E¨m? ocFg&u©E¨m?
0dnmPu©E¨m tpkta0; (½kyfemrfoabm) ukdvJ ig? ighOpöm?
ightwåvdkY r½I&? ESvHk;roGif;&}} vkdY bk&m;u a[mjyvkdufw,f/
&m[kvmu ]igh&JUzcif bk&m;[m MunfndKzG,f ½kyftqif;
&Sdw,f/ bk&m;qkdwJh yk*¾Kdvf twåZD0 &Sdw,f/ igu
oHk;vlYxG#fxm; jrwfbk&m;&JY om;awmfyJ} vkdY aemufuvkduf&if;
ESvHk;oGif;aevdkY bk&m;u Mo0g' vrf;nTefcJhw,f/ 'ghaMumifh
opfyifatmufrSm wpfyg;wnf;xkdifNyD; w&m;tm;xkwf ae&if;u
&[EÅm jzpfoGm;w,f/ "r®tpm "r®tm[m&udk pm;aomuf
oGm;w,f/ qGrf;wpfeyf tvGwfcHw,f/
opfyifatmuf w&m;tm;xkwfaepOfrSm t&Sifom&dykwå&m
<ua&mufvmNyD;? tmemyge yGm;rsm;zdkY owday;w,f/ wpfnvHk;
tmemyge 0ifavxGufav ½IrSwfum 0dyóem ÓPfynm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 360
rsufpd yGifhay:vmNyD; ½kyf? a0'em? onm? ocFg&? 0dnmP
tpkta0;[m igr[kwf/ "mwfBuD;av;yg; tpkta0;? emrftpk
ta0;yJ/ "mwfBuD;av;yg;udk quf½Iawmh NiD;aiGYrI jzpfNyD; bmrS
rpGJvef; txifrrSm;? tjrif rrSm;awmhbl;/
vlrSm&SdwJh qHyif? arG;n§if;? ajconf;? vufonf; pwJh
aum|mo[m yx0D"mwf ESpfq,fygyJ/ OD;acgif;qkdwmvJ
yx0D"mwfyJ? tjyifu yx0D"mwfudkvJ ½IrSwf&w,f? yx0Dukd
rkef;vmr,f/ pGJvef;rI uif;vmr,f/ yx0D"mwf&JU qif;&JrIukd
jrifw,f/
a&"mwf tmayg"mwfvJ twGif;? tjyiftmaygvdkY ESpfrsdK;
&Sdw,f/ rdrdukd,frSm tmayg"mwf wpfq,fhESpfyg; &Sdw,f/ Oyrm
aoG;? acR;? rsuf&nf? wHawG;? usifi,f pwJh tmayg q,fhESpfyg;
udk ½IrSwf&w,f/ tjyifu tmayg"mwfvJ ½IrSwf &w,f/
tJ'Dtcg edAÁdE´ÓPf&NyD; tewåÓPf aygufajrmufw,f/ 'DvdkyJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 361
awaZm"mwf? 0ga,m"mwfukd twGif;a&m tjyifyg owdy|mef
w&m;eJY pGefYypfvkduf&w,f/
&m[kvmukd bk&m;u qufvufa[mwmvJ odyfaumif;
w,f/
]]cspfom; &m[kvm? oif[m yx0DajrBuD;vkd usifh&r,f/
cspfp&m tm½Hk? rkef;p&m tm½HkawG tay:rSm rSsrSsww onf;cHNyD;
rcspfrrkef; ae&r,f/ Oyrm ajrBuD;ay:udk wHawG;pGefY usifBuD;?
usifi,f pGefYayr,fh ajrBuD;u pdwfrqkd;bl;/ onf;cHw,f?
a&arT;eHYom ajrBuD;ay: qGwfzsef;vJ rcspfcifbl;/ onf;cHw,f/
oif&JUpdwfudkvJ ajrBuD;u usifhoHk;ovdk usifhoHk;aexdkifyg/
Oayu©mpdwf ay:vmr,f/ 'grS csrf;csrf;omom aexkdif&w,f}}
vdkY a[mjy&ygw,f/
]]tkd &m[kvm? a&uJhodkYusifhyg/ a&xJudk trIdufawG?
usifBuD;? usifi,fawG pGefYcs&if a&u bmrS rwkefvIyfbl;/
a&xJudk a&arT;a& oGef;csvJ a&u rwkefvIyfbl;/ rSsrSsww
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 362
onf;cHw,f/ Oayu©m xm;w,f/ tJ'Dvdk pdwf rwkefvIyfzdkY
rpGJvef;zkdY a&vkd usifhoHk;yg/ bmjzpfjzpf pdwfu cspfjcif; rkef;jcif;
r&Sd&bl;/}}
]]tJ'DvdkyJ av&JUusifhxHk;? rD;&JU usifhxHk;udk vkdufem&r,f/
avxJrD;xJudk a&arT;a& yufvkduf&if 0rf;rombl;/ usifBuD;?
usifi,f pGefYvdkuf&ifvJ 0rf;reJbl;/ 'Dvdkpdwfxm;wwfNyD;
aexdkifwwfrS pdwfwuf<urI? pdwf"mwfusqif;rI r&SdyJ
csrf;csrf;omom ae&w,f? rqif;&Jbl;/
]]&m[kvm tmumo&JU tusifhudkvJ usifhyg/ tmumorSm
csD;usL;pum;? uJh&JUpum;aMumifh bmrSrjzpfbl;/ tmumoudkvJ
qkyfukdkifvdkYr&? wG,fwmvdkYr&? tmumouvJ olrsm;udk rqkyf
ukdif rwG,fwmbl;/ 'ghaMumifh oifhukd vmqJa&; wkdif;xGm&ifvJ
ruyfNidapeJY/ csD;usL;pum; ajym&ifvJ ruyfNidapeJY/ pum;eJYvJ
tjypfwifaeMuw,f/ b,folrSs tjypfwifjcif;u ruif;
vGwfbl;/ tjypfwif cHaeMu&w,f/ tm;vHk;udk auseyfatmif
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 363
vkyfay;vkdY r&bl;/ bk&m;jrwfpGmudk,fwkdif owå0gtm;vHk;udk
auseyfatmif vkyfray;Ekdifbl;/ 'gaMumifh tmumo&JU usifhxkH;
udk vkdufem twk,lNyD; Oayu©mÓPfpdwfeJY aexkdif&r,f/
]]cspfom; &m[kvm oif&JU cE¨mrSmvJ ajr"mwf? a&"mwf?
av"mwf? rD;"mwf yg0ifaevkdY ajruJhokdY? a&uJhokdY? rD;uJhodkY?
avuJhodkY vkdufemusifhoHk; aexkdif&w,f/ ajrBuD;pwJh usifhpOf
t& t&m&m onf;cHae&w,f/ Oayu©mÓPfpdwfeJY rwkefrvIyf
aexkdif&w,f/ toifhtwifh ESvHk;oGif; aexkdif&w,f/
'gvufiif;csrf;om w&m;yJ/ tewåÓPf aygufajrmufapw,f/
cE¨mavmu urÇmavmuudk t,lrrSm;&? ruyfNid&bl;/ edAÁmefudk
tm½HkjyK&w,f/ 'grS aemufwpfzef y#doaE¨ rae&awmhbl;/}}
wjcm; b,fbmomurS ra[mEdkif
&m[kavm0g' okwft&qkd&if Ak'¨bmomw&m;[m edAÁmef
w&m;eJY edAÁmefa&mufaMumif; r*¾ifw&m;yJ/ wjcm; urÇmh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 364
bmomBuD;awG[m edAÁmeftaMumif; odvJrod? a[mvJra[m/
r*¾ifw&m;vJ rodMu/ ra[mMubl;/
olwdkY a[mwJh xm0&twå? xm0& aumif;uifbHkqkdwmvJ
rNrJbl;/ tedpöw&m;yJ/ aumif;uifbHka&mufol[mvJ jyefvnf
avSsmus&ao;w,f/ uHtpGrf;ukef&if atmufbHkudk jyefusw,f/
b,fbHk b,fb0rS rNrJbl;/ edAÁmefw&m; opömw&m; wu,f
jrifol? odol[m jyefavSsmrusawmhbl;/ razgufjyefawmhbl;/
edAÁmefqdkwm bHk|me r[kwfbl;/ opömtajctae oabm
"mwfom jzpfw,f/ Ak'¨bmomrSom edAÁmefw&m;? r*¾ifw&m;
&Sdaew,f/ bk&m;u 'DopömawGudk &SmazGazmfxkwfjyolygyJ/
'gaMumifh aus;Zl;wifNyD; bk&m;udk &Sdcdk;Mu&w,f/ w&m;udk
usifhoHk;Mu&w,f/ r*¾ifvrf;ray:rSm avSsmufoGm;zdkYyJ vkdae
Muw,f/ bk&m;u r*¾ifvrf;rBuD;udk jyocJhygNyD/
tm;vHk; opömw&m; odjrif&&Sdí csrf;omMuygap/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 365
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 366
omoemjyK yk*¾dKvfqdkwm
]]a&[m tNrJwrf; pD;qif;aerS oefY&Sif;w,f/
omoemjyKyk*¾dKvfqdkwm
tNrJwrf; ½kef;uefvIyf&Sm; oGm;vmaerS wdk;wufw,f/}}
Thewater is pure that flows.
The monk is pure that goes.
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 367
10/ opöm"r®ESifh b0atmifjrifa&; w&m;awmf
urÇmay:rSm odyÜHynm enf;pepftjrifESifh nDnGwf qDavsmf
wJh bmom[m Ak'¨bmom wpfckyJ &Sdw,f/ 'ghaMumifh ]0dbZÆ
bmom} cGJjcm;pdwfjzm avhvmMunfh½IwJh bmomvkdY yd#urSm
a[mxm;ygw,f/ bk&m;&Sif udk,fwdkifu 0dbZÆ0g'D q&mBuD;yJ/
t&m&mudk owdeJY cGJjcrf;½Ijrif&r,f/ 'g odyÜHoabmyJ/
bkef;BuD;udk,fwdkif "mwkaA'ynmukd oif,l wwfajrmuf
cJhvdkY odyÜHynmvJ cGJjcrf;pdwfjzm avhvm&wJh ynmvdkY od&w,f/
t&m&mudk qef;ppf a0zef&w,f/ vufawGY "mwfcGJMunfhrSjzpf&if
oabmtrSef od&w,f/ t&if "mwfcGJcef;rSm aMu;owåK? oH?
owåK ponfudkyJ vufawGY prf;oyf "mwfcGJMunfhcJhw,f/ tck
awmh rdrdukd,frdrd "mwfcGJMunfhNyD; avhvmaew,f/ rdrdtaMumif;
wu,fxkd;xGif;od&if avmutaMumif; tukefodawmhwmygyJ/
If you know yourself,
you know the whole world.
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 368
'óeq&mBuD; a[&muvdwyf
vlqkdwm bmvJ/ wu,fawmh cE¨mig;yg; "mwftaygif;
tpkygyJ/ ½lyu©E¨mu udk,fum, "mwfBuD;av;yg; tpkta0;/
ocFg&u©E¨mu vkyfaqmifrI tpkta0;/ 0dnmPu©E¨mu odrI
oabm tpkta0;yJ/ pGrf;tifig;yg; vSsyfppfoabm tpkta0;yJ/
ykxkZOf vlrdkuftwGuf cE¨̈mig;yg;tjyif t0dZÆmeJY wPSm ESpfyg;
vJ yg0ifaeao;w,f/ odkYaomf cE¨mig;yg;qkdwm tedpö? 'ku©?
tewå w&m;csnf;ygyJ/ tNrJwrf; wpfpuúefYrwnfyJ ajymif;vJ
ukefqHk;aewJh oabmyJ &Sdw,f/ twårS uif;qdwfaew,f/
ZD0ac: 0dnmOfaumifvJ vHk;0r&Sdbl;/ owå0gvJ r&Sdbl;/
"mwfoabmjzpfvkdY "mwfcGJMunfhrS &Sif;w,f/ tewåw&m;yJ
awGYvkdY twåt,l aysmufuif;w,f/ xm0& 0dnmOfqkdwm
r&Sdygbl;/
'Dvdk jrwfbk&m;u vufawGY pHkprf; avhvmod&SdNyD;
azmfxkwf jyorI[m tckacwf pdwfynm oifjycsufeJY nDnGwf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 369
aew,f/ b0qdkwm a&tvsOfvdk ajymif;vJrI oabmyJvkdY
pdwfynmu oifjyw,f/ b0[m rNrJbl;vkdY aNymvmMuNyD/
a&S;acwf *&d'óeq&mBuD; a[&muvdwyfuvJ ]]t&m&m
onf a&GUvsm;rIyJ/ a&pD;aewJh acsmif;xJrSm ESpfcgjyefNyD; a&udk
rxdawGY&bl;/ a&topfukdom xdawGYae&w,f}} vkdY a&;om;
cJhw,f/ jrwfpGmbk&m;u -
]]oaAÁ ocFg&m tedpöm - All things are a flux}}
t&mcyfodrf; rNrJbl;vkdY oifjycJhw,f/
vlqkdwm cE¨mig;yg; rD;avmifaewJh tpOfBuD;ygyJ/
rD;awmuf rD;vSsHygyJ/ uvmyfrD;awG avmifuRrf;aew,f?
rD;vSsH[m wpfpuúefYeJY wpfpuúefY rwlbl;/ avmifuRrf; ukefqHk;
aew,f/ 'gaMumifh wpfpuúefYrSm arG;? aemufwpfpuúefYrSm
ao&NyD;? aemufwpfpuúefYrSm ajymif;vJaeovkdyJ/ vlqkdwmvJ
wu,fawmh awaZm"mwf avmifuRrf;aewJh tpOfBuD;ygyJ/
Man is nothing but a buring process.
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 370
b0qkdwm bmvJ
b0qkdwm bmvJ/ b0qkdwm tdyfrufygyJ/ tdyfruf[m
b0ygyJ/ b0qkdwm tdyfrufyJ qkdwmudk oufaojyr,f/
twdwfb0u jzpfysuf awGYBuHKwmawG r&Sdawmhbl;/
wu,f r[kwfawmhbl;/ tem*wfb0rSm jzpfysufrSmuvJ
wu,f r[kwfao;ygbl;/ tem*wfb0 twdwfb0rSm aexkdif
vkdY r&ovkd? ypöKyÜef b0vJ tem*wfb0vdkyJ ypöKyÜefb0[mvJ
tdyfrufygyJ/ b,fb0rqkd tppftrSef ckdifNrJ wnfwHhaewm
r[kwf/
ypöKyÜefb0rSm aexdkifrIqkdwmvJ csufcsif; twdwfb0
jzpfoGm;aew,f/ ,ck twdwfb0 jzpfaewJh ypöKyÜefb0rSm
ae&wJh b0[mvJ tdyfrufygyJ/ wu,fr&Sdbl;/ twå? yk*¾v?
ZD0 r&SdvdkY b,fb0rqdk tdyfrufygyJ/ pdwfcPwdkif; ajymif;vJ
aerIygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 371
b0[m twå? ZD0? yk*¾v? a,musfm;? rdef;r r&SdvdkY
]oknw} vdkY ac:w,f/ tJ'D tedpöw&m; 'ku©w&m; tewåw&m;
oknww&m;[m b0ygyJ/ b0[m oknwvdkY owdy|mef
tvkyfeJY wu,fod&if tjrifhqHk; ynmÓPf? 0drkwådokc
vGwfajrmufwJh csrf;om opömodrI csrf;omjrwfBuD;udk &ygw,f/
oknwodrS edAÁmef&w,f/
b0[m tdyfrufjzpfvkdY cspf&mrkef;p&mvJ r&Sd/ txiftjrif
rSm;p&m r&Sdbl;/ tdyfrufxJrSm wapäacsmufcH&&if csufcsif;
Edk;&ifEdk;w,f/ Edk;NyD;&if 'g tdyfrufyJ/ ol&Jwapä wu,f
acsmufvSefYwm r[kwfygvm;vkdY od&if pdwfayghyg; oGufvuf
w,f/ &,fawmif &,farm&ao;w,f/
b0[m tdyfrufqkdwmudk aemufwpfck oufaojyr,f/
b0[m pdwfygyJ/ pdwf&JU trlt&mawGyJ/ tdyfrufqdkwmvJ
pdwf&JU trlt&myJ/ 'gaMumifh b0[m tdyfrufygyJ/ pdwfu
jzpfay:rI? pdwf&JUtjrif oufoufygyJ/ tdyfrufpdwfrSm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 372
aMumufp&m tm½HkawG BuHK&ovkd? Edk;aewJh pdwfrSmvJ
aMumufp&m tm½HkawG BuHK&w,f/ tdyfrufpdwfeJY tjrif[m
b0ygyJ/ rsufjrifavmuvJ bmrSs rxl;jcm;bl;/ pdwf&JU xifjrif
rIyJ/ tdyfrufukd yxrawmh tppftrSef wu,fjzpf&yfvkdY xifcJh
Mu&w,f/ tdyfrufqkd;[m tdyfrufuEkd;&if aysmufoGm; w,f/
'ghaMumifh owdynm 0dyóempdwf r*fpdwf&&if udavom
pdwftjrifawG aysmufoGm;w,f/ tdyfrufqdk;awG r&Sdawmhbl;/
rsufpd[m ½lyg½Hktqif; Munfh&mrSm ra&mifh&Jbl;/ em;uvJ
aumif;wJhtoHukd Mum;&mrSm auseyfa&mifh&Jjcif; r&Sdbl;/ rsufpd
u tqif;vSvSudk xyfMunfhcsifaew,f/ em;u toHom,mwm
udk xyfrHMum;csifaew,f/ aomufav aomufav iwfrajywJh
qm;iefa&yJ/ 'gaMumifh jrwfpGmbk&m;u rsufpd? em;? ESm? vSsm?
ukd,f? pdwf 'Gg&ajcmufyg;rSm wPSmrme'd|d rD;avmifaew,fvdkY
a[mawmfrlw,f/ 'Gg&ajcmufyg;rSmyJ rD; 11 yg; avmifaewmudk
awGYjrifEkdifw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 373
b0rD;yHkBuD; Nidrf;owfenf;
b0[m rD;avmifrIBuD; jzpfaevdkY b0rD;yHkBuD;udk b,fvkd
Nidrf;owf&rvJqkd&if tjyifrD;udk a&eJYNi§drf;yg/ twGif;rD;udk owd
ynm ½IrSwfrI r*¾ifa&eJY Nid§rf;yg/ jzpfysufopömw&m;? trSefw&m;
odrIeJY udavom twGif;rD;udk Nid§rf;&w,f/ 'Gg&ajcmufyg;?
tm½Hkajcmufyg;? zóajcmufyg;? a0'emajcmufyg; jzpfysuf½IrI
rD;q,fhwpfyg; Nidrf;w,f/ jrifvJ Oayu©ynmpdwf tajzmifh
opömw&m;eJY jrif&r,f/ Mum;vJ Oayu©mynmpdwf tajzmifh
opömw&m;eJY Mum;&r,f/
tm½Hkajcmufyg;udk cGJjcrf;pdwfjzm xkd;xGif;odwJh ynm
vdkw,f/ trSefodrIynm opömÓPfu a&at;ygyJ/ jrifvJ
at;csrf;w,f/ Mum;olvJ at;csrf;w,f/ vSyacsmarmw,f
qkdwm uREkfyfwkdY xifrSwfovkd r[kwfbl;/ 32 aum|moygyJ/
wPSm uGmoGm;w,f/ tNrJ owd,SOfNyD; jrifrS Mum;rS
at;csrf;w,f/ owdw&m; tNrJvkdtyfw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 374
'Gg&ajcmufyg;? tm½Hkajcmufyg;rSm aemufxyfavmb?
a'go? arm[rD; rxnfhrdzkdY? xif;rxnfh rdzkdY vkdw,f/ jrifvSsif
jrifumrwå avhusifh/ Mum;vSsif Mum;umrwå avhusifh/ 'grS
'Gg&ajcmufyg;rSm olckd;r0ifatmif apmifha&Smifhol jzpfw,f/
udavomqkdwm olcdk;awGyJ/
umr*kPfokc aysmf&TifrItwGuf ay;&wJh t&if;tESD; aiGaMu;
u qif;&J'ku©ygyJ/ wefzdk;ray;yJ umr*kPfudk cHpm;vdkY r&bl;/
umrokcu eJeJ? ay;&wJh 'ku©u trsm;BuD;yJ/ 'DavmuDumr
okceJY 'ku©ESpfyg;pHk rvdkcsif&bl;/ Oayu©mokc oEÅdokc xm0&
okcudk vdkcsif&r,f/ or®mqE´vdkYac:w,f/
arwåmw&m;vJ yGm;Mu&r,f
arwåmw&m;vJ yGm;Mu? 'gvJ udavomNidrf;zdkY taMumif;
wpfckyJ/ cGJjcm;uefYowfcsuf r&SdwJh 528 arwåmyGm;&if ]apawm
0drkwåd} pdwf&JU vGwfajrmufrIukd &w,f/ Nidrf;csrf;rI&w,f/
arwåmtusdK; q,fhwpfyg;udkvJ &Muw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 375
ur®®|mef; av;q,fxJrSm wnfNidrfat;csrf;pGm aexkdifjcif;
av;rsdK; jA[®0d[m&w&m; av;yg; (The four Sublime states)
yg&Sdw,f/
1/ arwåm cspfjcif; - Loving-kindness,
2/ u½kPm oem;jcif; - Compassion,
3/ rk'dwm 0rf;ajrmufNcif; - Appreciative Joy,
4/ Oayu©m rSswjcif; - Equanimity,
'DjA[®pkd&fw&m; av;yg;udk taMumif;tm;avsmfpGm yGm;rsm;
&r,f/ 'Dw&m;av;yg;udk yGm;rsm;vSsif jA[®mBuD;rsm; wnfNidrf
at;csrf;pGm aexkdif&ovkd aexkdif&r,f/ 'ghaMumifh ]jA[®0d[m&
- jrwfaom aejcif;? jA[®mBuD;rsm;uJhodkY aejcif;} vkdY ac:w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 376
arwåmtusKd; 11 rsKd;
'D arwåm ponfudk yGm;rsm;olrSm 'Db0rSmyJ aumif;usdK;awG
vufiif;&Edkifw,f/ arwåmtusKd; 11 rsdK; ac:wGifw,f/ arwåm
yGm;rsm;vkdY &wJh tusKd; 11 yg;uawmh -
1/ csrf;ompGm tdyf&jcif;?
2/ csrf;ompGm Edk;x&jcif;?
3/ raumif;tdyfruf rruf&jcif;?
4/ vltrsm; cspfcifjcif;?
5/ ewfrsm; cspfcifjcif;?
6/ ewfrsm;u apmifha&Smufjcif;?
7/ rD;ravmif? tqdyfroihfjcif;?
8/ pdwf wnfMunfoefY&Sif; orm"d &vG,fjcif;?
9/ tom;ta&tqif; vSyjcif;?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 377
10/ rawGra0yJ ao&jcif;?
11/ aovSsif ewfjynf jA[®mhjynf a&mufjcif; wdkY
jzpfygw,f/
arwåmBuD;rm;rS jA[®mqdkwJh bk&m; jzpf&w,f/ arwåm
BuD;rm;rS or®morÁK'¨qdkwJh bk&m; jzpf&w,f/
'Dae&mrSm vlawG cspfcifrI&wmxuf? ewfawG cspfcifrI
&wmu ydkxda&muf ydkaumif;rGefw,f/ ewfu jA[®0d[m&
yGm;oludk cspfcif&if b,fawmhrS rpGefYcGmbl;/ vlqdkwJh cspfcifol
awGu rdwfaqGxm0& rjzpfbl;/ ewfawGudk rdwfaqGzGJYMu/
arwåmyGm;rsm;oludk ol&Jrajcmufbl;/ awmxJrSm aeayr,fh
ab;uif;w,f/ ewfawGu apmifha&Smufw,f/ arwåmomvSsif
taumif;qHk; rdwfaqGyJ/
vSyacsmarmvmw,f qkdwmu pdwfrSm arwåm"mwf 0ifae
vdkY MunfvifNyD;? ½kyfvJ Munfvif aewmudk ajymwm/ aiGrukefyJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 378
vSyEkdifygw,f/ tcsdKUu tvSjyifqkdifrSm oGm;NyD; aiGukefcH
aeMuwm rSm;,Gif;w,f/ arwåmpdwf&Sd&if vSyaewmyJ/
aocgeD; rawGra0ao&zdkY odyfta&;BuD;w,f/ pkwdpdwf
jzpfcgeD; aZmaumif;zdkYu tNrJ arwåmyGm;ol? tNrJ owdy|mef
yGm;ol 'DESpfrsdK;yJ aZmaumif;Ekdifw,f/ 'gaMumifh jA[®mhbHk
a&mufMuw,f/ arwåm pdwfaeoabmxm;u urÇmhNidrf;csrf;a&;
udkvJ jzpfay:apw,f/ arwåmu ukodkvftm;vHk;&JU tajccHygyJ/
tNrJwrf; tcspfcH&atmif
arwåm bm0em[m tvGefYudk tm;udk;avmufwJh vufeuf
yg/ owå0gtrsm; aumif;pm; csrf;omapcsifwJh arwåmpdwfudk
vlwkdif; owå0gwdkif; tay:rSm xm;&Sd&r,f/ 'Darwåm pdwfxm;
awG rsm;atmif yGm;atmif pdwful; nTwfudkif; ae&r,f? yGm;xHkae
&r,f? b,fNrdKU? b,fjynf? b,fvlrsdK;? tom;ta&mif?
trsdK;Zmwf bmrS rcGJjcm;&bl;/ uefYowfcsuf rxm;&bl;/
wd&pämefawGvJ csefrxm;&bl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 379
owå0gudk rcGJjcm; ruefYowf&ovdk yGm;rsm;wJh a'o?
ae&m? tcsdefvJ ruefYowf&bl;? ta&SU? taemuf? awmif?
ajrmuf? xuf? atmuf? zDvm t&yfq,frsufESmvHk;? wpfEdkifiH
vHk;? wpfurÇmvHk;? pMu0Vm teEÅ rSef;arSsmftm½HkjyKNyD; yGm;ydkY
&ygw,f/
tifrwefrS tm;udk;avmufwJh vufeufyg/ bmAHk;vufeuf?
b,ftPkjrL? b,ftqdyfudkrS aMumufp&m rvkdwJh pdwfpGrf;tm;
[m b,favmuf tm;ukd;p&m aumif;w,fqkdwm ajymrjywwf
atmifyJ? urÇmhtaumif;qHk; vufeufBuD;ygyJ/
avmurSm wpfOD;u wpfOD;udk cspfcifMuw,fqkd&mrSm
ypönf;Opöm? tmPm? ½kyf&nf ponf wnf&Sdaewkef;yJ cspfMuwm/
ypönf;Opöm? tmPm? ½kyf&nf ponfawG[mvJ vlwpfa,mufrSm
tNrJ &SdaewJh t&nftcsif;awG r[kwfbl;/ tedpöw&m;awGyJ/
'gawGvJ r&Sdbl;? cspfcifaeolawGvJ ]&SJ} oGm;wmyJ r[kwfvm;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 380
arwåm"mwf yGm;xHkaeoludkawmh vla&mewfyg tm;vHk;u
cspfaeMuw,f? tNrJcspfaeMuw,f/ vlwum tcspfcH&wJhol[m
avmurSm bmvdkao;vJ/
rkom0g' tvSawG
aemufNyD; arwåmaMumifh vSwJh tvS[mvJ tvGefrS jrwfEdk;
p&m aumif;w,f/ rjrif&wJh nd§KU"mwfwpfrsdK;yJ/ wu,fhtvS?
wu,fh n§dKU"mwfyg/ txl;ojzifh trsdK;orD;awG[m ydkufqH
ukefcHNyD;? tvSjyKjyifqkdifawGrSm trsdK;rsdK; aq;qdk;? jzwfawmuf
NyD; tvSjyifMuw,f? wGefYaewJh ta&awGawmif vSD;jzwfNyD;?
temcHNyD; vSatmif vkyfaeMuw,f/
'D yuwdr[kwfwJh tvSawG[m tiSm;tvSawGyJ?
rn§mrwmajym&if vdrfvnfxm;wJh rkom0g' tvSawGyJ/
bkef;BuD; wpfcgu owif;pmxJrSm zwfvdkuf&zl;w,f?
toufBuD;wJh tbGm;BuD; wpfa,mufu jyefi,fcsifvdkY? i,frl
i,faoG; i,f½kyfjzpfcsifvdkY ydkufqHawGtrsm;BuD; tukefcHNyD;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 381
cGJpdwftvSjyif pyg,f&S,fvpfxH oGm;w,f/ wGefYaewJh yg;a&awG
vSD;jzwfqufNyD; vSatmif vkyfay;vdkufw,f/
tvSjyifNyD;vdkY rSefxJMunfhvkdufwJhtcg olr tvGef pdwf
ysufoGm;w,f? csufcsif; tdrfjyefvmNyD; wHcg;awG? jywif;
aygufawG ydwfNyD;? tdyf&mxJ ypfvSJcsNyD; vSsyfppf "mwfaiGYESifh
oludk,fol owfaooGm;owJh/ owif;pmxJrSm zwf&zl;w,f/
Ak'¨bmomrSm tNrJcH&wJh i&Jr&Sd
tifrwef vScsif i,fcsifwJh tbGm;BuD; BuD;&muae
i,fawmhoGm;wmyJ? uav;tjzpf jyefarG;zGm;&NyDaygh/ 'gayr,fh
vlyJ jyefjzpfrvm;? ewfyJ jzpfrvm;? 'grSr[kwf tyg,fav;yg;yJ
oGm;rvm;? 'guawmh olvkyfcJhwJh uHw&m;t& jzpf&rSmyJ/
txl;rSwfom;p&m aumif;wmuawmh Ak'¨bmomrSm i&J
uscH&w,fqkdwm tNrJ cHoGm;&r,f qdkwm r&Sdbl;? olYuHw&m;
t& tcdkuftwefYyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 382
In Buddhism there are no permanent hells, but only
Transitory states of punishment.
Ak'¨bmomrSm i&JoGm;r,fhvljzpfjzpf? ewfjynfoGm;r,fhvl
jzpfjzpf aocgeD;&if udk,foGm;a&muf &r,fh bHkb0udk raocif
aocgeD;rSm BudKwifNyD; jrifMu&pNrJyJ/ Ak'¨pmayawGrSm tao
tcsm qkdxm;ygw,f/
tusnf;wef 'óeq&mBuD;\tvS
arwåmyGm;&if t½kyfqdk; tusnf;wefol jzpfayr,fh
rjrif&wJh nd§KU"mwf qGJiif"mwf&SdaevdkY vlwkdif;u cspfcif
av;pm;&w,f/ *&d'óe ynm&SdBuD; ]qkdua&;wD;pf} [m tvGef
t½kyfqdk;wJh ynm&SdBuD;yJvkdY olYtw¬KyÜwådrSm zwf&w,f/
'gayr,fh ol[m todynm&Sdol jzpfavawmh t[ðom arwåm
w&m;udk ol tNrJavhusifhw,f? vlwdkif;tay:udk aumif;pm;
csrf;omapvkdwJhpdwf tNrJ xm;w,f? 'ghaMumifh olYudk tm;vHk;u
cspfcifav;pm;Muygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 383
arwåmqdkwJh twGif;qGJiif"mwf[m tjyifyef; tusnf;wef
wmawG atmifEkdifNyD;? olwpfbuf om;udk qGJaqmifEdkifw,f/
aevJ csrf;ajrhw,f? aovJ csrf;ajrhw,f/ 'gaMumifh arwåmudk
BuKd;pm; yGm;Mu&ygw,f/
The internal charm conquers the external ugliness and
makes a man attractive to others.
Loving-kindness makes you
Live happily and Die Happily
Ak'¨bmom &if;jrpfususavhvmrS
'Dae&mrSm rZÑredum,frSm vmwJh jrwfpGmbk&m;a[mwJh
qquúokwåefBuD;udk a[mjyygOD;r,f/ wpfck owdxm;Mu&rSmu
ax&0g' Ak'¨bmomudk trSefwu,f em;vnfcsifw,f qdk&if
[dku'Du pma&;q&mawG a&;wJh Ak'¨bmompmtkyfawG rzwf
oifhbl;/ jrwfpGmbk&m;&Sif ukd,fawmfwdkif a[mMum;awmfrlxm;wJh
rl&if; ygVdawmfBuD;awGudk BudK;pm;zwf½Ioifhw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 384
prf;a&[m xGufpu MunfvifoefY&Sif;w,f? wpfpwpfp
pD;qif;&if ajrjyifay:vJ a&mufa&m npfEGrf;oGm;ovdkygyJ/
'ghaMumifh rl&if; bk&m;a[m ygVdawmfBuD;rsm;udk BudK;pm;zwf½I
avhvm oifhMuw,f/
When the waters come from the fountain, they are pure,
but when the waters fall to the ground, they become dirty.
qquúokwåefw&m;awmf
owdy|mef usifhpOfrSmvJ ]qquúokwf} eJYtnD wu,f
usifhoHk;aexdkifrS edAÁmef w&m;jrwf BuD;udk &Muw,f/
- 'Gg&ajcmufyg;ac: twGif; tm,we ajcmufyg;?
- tjyiftm½Hkajcmufyg;ac: tjyif tm,we ajcmufyg;/
- zóajcmufyg;?
- a0'emajcmufyg;?
- 0dnmPodrIajcmufyg;?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 385
- wPSmajcmufyg; qdkwJh w&m; 36 yg; jzpfrI ysufrIt&
cGJpdwfa0zef ½IrSwfrS wPSm'd|d y,fowfEdkif&w,f/ uREfkyfwdkY
pOf;pm; pdwful;wJhtcg pdwfqdkwJh oabmw&m; yg0ifvmw,f/
tawG; t,ltqawGyJ/ pdwfeJY "r®m½Hk xdawGYvkdY odrIjzpfw,f/
zóvJ jzpfw,f/ a0'empdwfvJ jzpfw,f/ a0'emaMumifh
wPSmpdwfjzpfw,f/
'D 36 yg; w&m;udk cGJpdwf ½IrSwf avhvm&if NrJwJh twå?
yk*¾v? ZD0? 0dnmOfaumif r&SdwmvJ odjrifem;vnfvkdY
tewåÓPf &&Sdw,f/ rsufpdvJ rNrJ? ½lyg½HkvJ rNrJ? zóvJ rNrJ?
a0'emvJ rNrJ? rsufpdeJYodrIvJ rNrJ? rsufpduNzpfwJh wPSmvJ rNrJ
ponfjzifh ½IrSwfae&w,f/ tewåw&m;yJ &Sdaeawmhw,f/ rNrJwJh
w&m;rSm twå? yk*¾v? ZD0? 0dnmOfaumif r&Sdbl;/
ESvHk;oGif;rrSef? pdwfxm;raumif;vdkY 'D 36 yg; w&m;udkyJ
twå? yk*¾v? ZD0? 0dnmOfaumifvkdY t,lrSm;Muw,f/ ig? ighOpöm?
ightwåvdkY ,HkMunfaeMuw,f/ ]aewH rr? aeaom[ ro®d? e
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 386
ar aom twåm} vdkY tewåw&m;udk ½IrSwfem;vnf&w,f/
ouúm,'d|d y,fowfzkdYtwGuf 'Gg&ajcmufyg;? tm½Hkajcmufyg;?
zóajcmufyg; ponfukd igyJ? ighOpömyJ? ig\twåyJvkdY r½IyJ
tewåyJvkdY ½IMunfhae&w,f/ 'grS 0drkwådÓPf&NyD; 0drkwåd&oudk
awGYjrif&w,f/ 'DokwfvJa[mNyD;a&m &[ef;ajcmufusdyf tukef
&[EÅm jzpfMuw,f/ t0dZÆmarm ukefpifoGm;Muw,f/
edAÁmefw&m;? r*fw&m;qdkwm ckb0 cktcsdef ckae&mrSmyJ
&&r,f/ aoNyD;rS &wmr[kwf/ aoNyD;rS jzpfay:wJh w&m;r[kwf/
w&m;em&ifvJ edAÁmefw&m; &Edkifw,f/ pBuøavSsmufae&if;vJ
edAÁmef &Edkifw,f/ avmb? a'go? arm[y,fzkdY owdxm;
½IrSwfae&w,f/ oEÅdokcedAÁmef[m tvSrf;ra0;ygbl;? Xmeumv
r[kwfvdkY ra0;uGmygbl;/
Ak'¨a'oemESifh bmomw&m;
Ak'¨bmom r[kwfwJh yk*¾dKvftcsdKUu a0zef tjypfwifwm
udkvJ &Sif;zkdY vdkaew,f/ bkef;BuD;[m 'kwd, urÇmppftwGif;rSm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 387
tDwvDEdkifiHom;qkdNyD; pkaygif; tusOf;pcef;rSm a&mufcJh&w,f/
tJ'DrSm tDwvD A&if*sDbkef;BuD;u Ak'¨bmomudk bmomw&m;
r[kwf? 'óeynmom jzpfw,fvdkY a[majymw,f/ bmom
w&m; [kwfaMumif; bkef;BuD;u jyef&Sif;w,f/
'Religion' bmomw&m; t"dyÜm,fudk &Sif;jy&&if 'ku©awG
aomuawGu vGwfajrmufatmif enf;vrf;ay;rI w&m;[m
"r®ygyJ/ xm0&wkdY twåwdkY yg0ifrS bmomw&m; jzpf&wm
r[kwf/ 'gawG ryg0ifaomfvJ Ak'¨bmomudk bmoma&;
w&m;"r® (Religion) vkdY ac:Ekdifygw,f/
wu,fvkdY urÇmrSm 'ku©awG? aomuawG r&Sdbl;qdk&if
b,f bmomw&m;rS ay:xGufvmrSm r[kwfygbl;/ c&pf,mef
bmom? Ak'¨bmomponf ay:xGufp&m r&Sdbl;/ vlowå0g
tm;vHk;rSm 'ku©awG aomuawG&SdvkdY bmoma&; ay:vm&wmyg/
bmoma&;u vlawGudk 'ku©awGY&if oufomrIay;w,f/ pdwfudk
azsmif;zs MunfEl;apw,f? eufeJwJh taMumif;? aorItaMumif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 388
ukd &Sif;jyw,f/ b0udk &Sif;jyw,f/ pdwfudk Nidrfoufapw,f/
'gaMumifh Ak'¨bmomvJ bmoma&; (Religion) ygyJ/ r*¾if&Spfyg;
usifhpOfeJY 'ku©tm;vHk; uif;aysmufapw,f/
'gaMumifh urÇmrSm taumif;qHk; bmomqkd&if Ak'¨bmom
w&m;"r® bmoma&; wpfckyJ &Sdw,f/ t&[wår*fÓPf?
t&[wåzkdvfÓPftxd &NyD;? oHa,mZOf q,fyg;qdkwJh 'ku©BuD;
udk ukefcef;apEdkifvdkY taumif;qHk; bmomygyJ/ tEko,
udavomtxd owfNyD; t&d,mjzpfapvdkY taumif;qHk; bmom
ygyJ/ 'ku©aomu y,fwJh udpöudk bmoma&;vdkY ac:w,f/
wjcm; bmom0ifawGu bmoma&; (Religion) udk t"dyÜm,f
wpfrsdK;em;vnfNyD; ajyma[maevdkY ½IyfaxG;oGm;w,f/ olwdkYu
xm0&bk&m;udk rSDckdtm;xm; &Sdcdk;ylaZmf,HkMunfrI&SdrS bmoma&;
vkdY em;vnfaeMuw,f/
wu,fh bmoma&;udk wdwdusus ajym&&if avmb?
a'go? arm[ ab;tEÅ&m,fudk ajz&Sif;y,fzsufrI[m bmoma&;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 389
yJ/ 'gaMumifh pdwfaumif;&Sdol&JU tjrifrSm bmoma&;qkdwm
,Ofaus;rIvkyfief;yJvdkY odjrifNyD; udk,fEIwfpdwf ,Ofaus;atmif
avhusifhaeMuw,f/ wjcm; bmom0ifawGu zefqif;&Sif xm0&
bk&m;udk tav;xm; rSDcdkjyD; 0wfjyK qkawmif;wmawGudkrS
bmoma&;vdkY t"dyÜg,f jyefaeMuw,f/
uREkfyfwdkY Ak'¨¨bmom0ifrsm;uvJ 'God'udk udk;uG,fygw,f/
]a*gh'f} qdkwm t<uif;rJh jyD;jynfhpHkwJh yk*d¾Kvf jzpfvdkUygyJ/
rSefygw,f/ vlwpfa,muf[m t<uif;rJh NyD;jynfhpHkol jzpfvQif
xdkol[m }a*gh'f} ygyJ/ tjrwfqHk; udk;uG,f&mygyJ/
t<uif;rJh NyD;jynfhpHkjcif;xuf jrifhjrwfwJh ]a*gh'f} qdkwm
r&SdEdkifygbl;/ a*gwrAkk'¨[m avmb? a'go? arm[? rme?
remvdk 0efwdkrI paom pdwftnpftaMu; tm;vHk;udk t<uif;rJh
jzwfawmufjyD;jzpfvdkY t<uif;rJh NyD;jynfhpHkNyD; jzpfygw,f/
opömw&m;xuf jrifhjrwfaom ]a*gh'f} qdkwmvJ r&SdEdkif
ygbl;/ tu,fí opömw&m; t<uif;rJh jynhfpHkjcif;xuf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 390
jrifhjrwfaom ]a*gh'f} wpfpHkwpf&m &SdrnfqdkvQif xdk ]a*gh'f} onf
t<uif;rJh jynhfpHkaom ]a*gh'f} rjzpfEdkifyg/
a*gwrAk'¨[m vlom;wpfOD;tjzpf arG;zGm;cJhaomfvnf;
avmb tpGef;txif;? a'go tpGef;txif;? arm[ tpGef;
txif; r&Sd? t<uif;rJh jynhfpHkoljzpfí ]God = a'0} vdkY ac:yg
w,f/ ]a'0gwda'0 = ewfwdkUxufewf? God of Gods} jzpfyg
w,f/ 'gaMumifh Akk'¨bmom[m zDavmfaqmfzD oufouf r[kwf?
odyHÜenf;us bmom? zDavmfaqmfzDESifhvJ tMunhfcHEdkifaom
bmomvdkY qdkEdkifygw,f/
edAÁmefudk aMumufaeMuolrsm;
bmomjcm; yk*d¾¾KvftcsdKUu edAÁmefqdkwm taoBuD;
aooGm;wJh udpöyJvdkY tjypfwif uJh&JUpmawG a&;cJhzl;w,f/
wcsdKUuvJ edAÁmefqdkwm tdyfrufrrufbJ tdyfaysmfaerIyJvdkY
qdkMuw,f/ yk*d¾Kvfowå0g aysmufuG,foGm;vdkY aMumufp&mBuD;
vdkY xifrSwfolu xifrSwfaeMuw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 391
wu,fawmh edAÁmefqdkwm tocFw"mwfvJjzpf? oEdÅokcvJ
jzpf? 'ku©eda&m"opömvJ jzpfvdkY txGwftxdyf Edk;Mum;rIyJ/ oDv?
orm"d? ynm ckdifNrJrIyg/ tdyfrufb0uae opömw&m; odjrif
Edk;Mum;w,f/ ÓPfynm yGifhvif;aeawmh tjrifrSm; t,lrSm;
'd|dtm;vHk; uif;pifw,f/
wu,fawmh b0qdkwmu tdyfrufyJ/ b0rSm aexdkifrIu
tdyfrufaexdkifrIyJ/ b0[m rD;avmifaerIyJ/ avmu[m wHvQyf?
a&yGufyJ/ ykxkZOfawGu avmb? a'go? arm[ 'd|drsufpdeJY
Munfh½Iawmh 'Gg&ajcmufyg;rSm udavomrD; avmifaew,f/
edAÁmefudk odvJrod? BudKufvJ rBudKufbl;/ jrwfpGmbk&m;tp&SdwJh
t&d,m awGu edAÁmefudk odvJod BudKufvJBudKufw,f/ yk*d¾Kvf
twå ZD0r&Sd uG,fyaevdkY taoBuD; aoaewmvdkY xifMuw,f/
xm0& tdyfaysmfrI r[kwfbl;/ rD;q,fhwpfyg; csKyfNidrf;oGm;wJh
tdyfaysmfrI oabmyJ/ t&d,mjzpfatmif avhusifh&if rD;Nidrf;w,f/
Ak'¨jrwfpGmvJ rD;Nidrf;w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 392
It is not an annihilation or nothing. edAÁmefqdkwm bmrS
r&SdwJh[mrsdK;vJ r[kwfbl;/ ckb0rSmyJ vufiif; cHpm;vdkY &w,f/
'D tNidrf;"mwfac: edAÁme"mwf opömw&m;udk ckb0
cktcsdefrSmyJ &Edkifw,f/ aemifb0usrS &r,fh edAÁmefrsdK;
r[kwfbl;/ 'gudkodvdkY bkef;BuD; Ak'¨bmomudk ul;ajymif;
vdkufw,f/
Ak'¨bmom[m tqdk;jrif0g'vm;
tJ'D a&mrA&if*sD bkef;BuD;uyJ ]]Ak'¨bmom[m 'Pessimism'
pdwfysufp&m? tm;avQmhp&m tqkd;jrif0g'yJ}} vdkY a[majym
jyefw,f/
'Db0rSmyif edAÁmeftxd twkr&Sdcsrf;omudk ay;EdkifwJh
Ak'¨bmomudk bmaMumifh pdwfysuf&rSmvJ/ tqkd;jrif0g' jzpf&
rSmvJ/ bmaMumifh tm;avQmh vufavQmh ae&rSmvJ/ wu,f
tm;wufp&m taumif;qHk; bmomBuD;ygyJ/ ckb0rSmyJ b0'ku©?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 393
b0aomuawG ukefqHk;&r,fvdkY r[mowdy|me okwfawmfrSm
uwd0efcHcsufay;xm;wm tm;wufp&mBuD;yJ/ xm0&csrf;om
okcqdkwm edAÁmefokc? oEÅdokcom&SdvdkY r*¾if&Spfyg; avhusihf
&w,f/ r*¾iftusifhaMumifh oEdÅokc &aeMuNyD/
'gaMumifh urÇmay:rSm tBuD;us,fqHk; orm;awmfBuD;qdkwm
Ak'¨jrwfpGmygyJ/
r[mork'´&mBuD;rSm iefwJht&om wpfckwnf;&Sdovdk
jrwfpGmbk&m; omoemrSm 0drkwdå&o (vGwfajrmufrIt&om)
wpfckyJ yef;wdkif&Sdw,fvdkY jywfom;pGm a[mawmfrlcJhw,f/
'ku©u vGwfajrmufwJh Ak'¨bmomudk pdwfnpfp&m? pdwfysufp&m?
tm;avQmhp&m bmomvdkY rpGyfpGJEdkifbl;/
Oyrm iSufzsm;a&m*gonfudk q&m0efu iSufzsm;aq;ay;vdkY
ukoaysmufoGm;&if q&m0efESifh tJ'Daq;[m pdwfysufp&m
tm;avQmhp&mvm;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 394
opömav;yg;rSm r*¾opömqdkwm a&m*gawG aysmufwJhaq;
ygyJ/ umr*kPfokc vdkcsifwmawG? xm0&bHk? xm0&twå
vdkcsifwmawG[m 'ku©jzpfaMumif; ork',opömygyJ/ 'Gg&tm½Hk
t& aysmf&TifrI[m csrf;omrI r[kwfbl;/ qif;&JrI tppfygyJ/
b,fawmhrS ra&mifh&J? rwif;wdrfMubl;/ umrokc cHpm;ae
ol[m edAÁmef&wJhol r[kwfbl;/ qmjyD;&if; qm&if; qmavmif
rGwfodyfjcif;om jzpfaeawmh 'g... qif;&Jjcif;ygyJ/
'gaMumifh ajymif;jyeftusihfudk usifh&r,f/ 'Gg&ajcmufyg;?
tm½Hkajcmufyg;t& aysmf&TifrIudk owdynmÓPfeJY pGefYvTwf
ypfawmh edAÁmefcsrf;om tckb0rSmyJ &Muw,f/ rNrJwJhcsrf;omudk
pGefYypfrS NrJwJhcsrf;omudk &w,f/ t&d,mwdkY oGm;wJhvrf;udk
vdkuf&r,f/ ykxkZOfwdkYoGm;wJhvrf;udk rvdkuf&bl;/ qmavmif
rGwfodyfrIuif;NyD; rD;q,fhwpfyg;vJ csKyfNidrf;w,f/ xm0&
tNidrf;okcvdkY ac:w,f/ rD;arT;p&m rD;jcpfqHESifh xif;r&Sdawmh
rD;topf rawmufavmifawmhbl;/ 'grS okc tppftrSefyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 395
pdwfynmq&mBuD;awGuvJ twår&Sd ZD0r&SdvdkY ajymaeMuNyD/
a&GUvsm;aewJhpdwfom&SdvdkY wpfcPrSm pdwfvJ wpfckNyD;wpfck
ajymif;vJoGm;w,f/ 'Dajymif;vJaewJh y&rw¬ tedpöw&m; ½IvdkY
prf;oyfvdkY &ygw,f/ 'Dvdk pdwfudk ½Iwm r*¾¾opöm? wu,fh
qif;&Ju vGwfatmif ydkYaqmifEdkifwJh wpfckwnf;aom vrf;r
awmfBuD;ygyJ/
tm;vHk; csrf;omMuygap? ckb0rSmyJ edAÁmef&Muygap/
om"k... om"k... om"k...
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 396
11/ todtjrif pifMu,fa&; w&m;awmf
omoemjyK t&nftcsif;rsm;
atmifjrifaom omoemjyK[lonfrSm tb,fenf;/ t&nf
tcsif;&SdrSom atmifjrifEdkifygw,f/ t&nftcsif;rsm;rSm &Spfyg;
&Sdw,f/
1/ Oy"dt*Fg&kyfaumif;jyD; wuf<uEdk;Mum;aom trlt&m
&Sd&r,f/ qGJaqmifrI r&Sdaom Oy"dt*Fg&kyfonf tiftm;rygí
tm;enf;csuf jzpfaeygw,f/ tiftm;ygaom t*Fg&kyf Oy"d&kyfudk
pdwf0ifpm; av;pm;Muygw,f/
2/ acwfbGJY odkYr[kwf odyÜHÜHynm&yftajccH odjrifwwfod
jcif;/ wuúodkvfrS bGJYwpfckck &&r,f/ odkYrSom EdkifiHjcm;rSm
&Sif;jyEdkifjcif;? tar;tajz udpörSm atmifjrifpGm aqmif&Guf
Edkifjcif; jzpfygw,f/ odyÜHenf;us w&m;a[mwwf&r,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 397
3/ arwåm? u½kPm pdwfxm;&Sd&r,f/ pdwfqwf
a'goBuD;olonf ratmifjrifay/ arwåm? u½kPm pdwf&SdrS
vltrsm;u ajympum;udk vufcHMuygw,f/
4/ ta[mtajymudpöööü wwfuRrf;vdr®mjcif; &Sd&r,f/
ta[mtajym nHhzsif;olonf taMumif;t&m aumif;ygvsuf
ratmifjrifay/ ajyma[mwwfrS atmifjrifí enf;pepfrSefrSef
avhusifhxm;&r,f/
5/ rdrdudk,fwdkifvnf; odu©m&Sd&Sd aexdkif&r,f/ oDv?
orm"d? ynm avhusifh&r,f/ rdrd ajymovdk rdrdvkyf/
rdrdvkyfovdk olrsm;udk ajymyg/ þenf;jzifh trsm;u ,HkMunf
udk;pm;NyD; vdkufemMuw,f/
6/ w&m;a'oemrsm;tay: rdrdukd,fwkdif oHo, 0dpdudpäm
uif;&Sif;NyD; jzpfae&r,f/ odkYrSom olrsm;\ tar;ykpäm
oHo,rsm;udk &Sif;&Sif;vif;vif; ajzqdkjyoEdkifw,f/ w&m;
tay:rSm oHo,&Sdolonf omoemjyK r[kwfay/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 398
7/ okwf? 0denf;? tbd"r®mw&m;udk ususee avhusifh
odxm;&r,f/ w&m;tpHktvif oif,lxm;rS pHkvifpGm a[mjy
Edkifw,f/ tESpfom&udk azmfjyEdkifw,f/
8/ bmomjcm; pum;wpfckck wwfuRrf;í ajymqdkwwf
&r,f/ olwdkY\ pum;udk wwfrS olwdkY em;vnfEdkifw,f/
bmompum; wwfolom omoemjyKaumif; jzpfw,f/
þwGif owday;p&m &Sdygw,f/ Ak'¨omoemjyK yk*d¾Kvfonf
w&m;ao0g't& w&m;ao ½dk;½dk;BuD; ajyma[maevQif
vnf;aumif;? tvGwfusufrSwfxm;wmudkom ajyma[maevQif
vnf;aumif; EdkifiHjcm;om;wdkYu rESpfoufMuay/ rdrdwdkY\
udk,fydkifÓPf enf;pepft& wDxGifí qDavsmfpGm ajyma[mwwf
&r,f/ rdrdESvHk;om;xJu odjrif,HkMunfrIudk wjcm;yk*¾dKvfrsm;\
ESvHk;om; xJodkY ydkUaqmifay;wwf&r,f/ ,HkMunfcsuft&om
a[majym&r,f/ pmt& a[majymrIrSm rxda&mufay/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 399
t"dywdpdwf"mwf &Sd&rnf
Ak'¨omoemonf opömav;yg; w&m;"r® jzpfaomaMumifh
*dkPf;uGJp&m r&Sdyg/ *dkPf;tcsif;csif; nDnGwfoifhjrwfpGm aexdkif
&r,f/ oHCmh*dkPf;ruGJ&ef jrwfpGmbk&m;u owday;NyD;
*dkPf;uGJrIonf tjypfBuD;av;aMumif; &Sif;jyawmfrlcJhw,f/
oHCab'u uHudk a&Smif&r,f/ NrdKU&Gmvlrsm; *dkPf;ruGJ&ef
OD;aqmif&r,f/ Ak'¨bmom qdkolwdkUonf nDnGwfMu&r,f/
nDnGwfjcif;onf tiftm;jzpfí omoem jyefYyGm;Edkifw,f/
Ak'¨bmom ,Ofaus;rIausmif; wwfEdkifoavmuf
wnfaxmifzGifhvSpfyg/ q&m'um nDnGwfvQif Ak'¨bmom
,Ofaus;rIausmif; zGifh&ef rcJ,Of;yg/ Ak'¨bmom aeYxl;aeYjrwf
rsm;wGif tvkyfydwf&uf ausmif;ydwf&uf&&ef qufvuf BudK;pm;
Muyg/
*dkPf;uGJjym;rI rnDnGwfrIrSm a'got&if;cHaMumifh jzpfay:
aeMuw,f/ vlawGu ig;yg;oDvcH,lNyD; apmifhxdef;onf[k
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 400
ajymMuaomfvnf;? ig;yg;oDvrSm arwåm apwemw&m; yg0if
aMumif; rodMuay/ ig;yg;oDv apmihfxdef;olonf arwåmpdwf
&Sdí nDnGwfMuw,f/ arwåmw&m;&SdrS ig;yg;oDv wduspGm
apmifhxdef;Edkifw,f/ udk,fEIwfjzifh oDvapmihfovdk pdwfjzifhvnf;
oDv apmihfxdef;&w,f/ owfcsif cdk;csif jypfrSm;csif vdrfcsif
t&ufaomufcsifaom pdwfudk owdxm; umuG,f&r,f/
nDnGwfa&;twGuf udk,fusdK;pGefU tepfemcH&r,f/
xdkYaMumifh arwåmw&m;taMumif; t"duxm;NyD; &Sif;vif;jy
ygr,f/ arwåmw&m;u udk,fusdK;&SmrIudk y,fzsufNyD; edAÁmefodkY
ydkYay;aeygw,f/
pdwf"mwftiftm; aumif;rGefwdk;wuf&ef t"dywdw&m;
av;yg; (The four ways to psychic power) udk yGm;rsm;aeMu
&r,f/
1/ qE´m"dywdqdkonfrSm &nf&G,fcsuf NyD;ajrmufap&ef
pdwfqE´jyif;jyrI xufoefrI qHk;jzwfxm;rIudk qdkvdkygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 401
2/ 0D&d,m"dywd qdkonfrSm þqHk;jzwfcsufESifhtnD
rjzpfrae ZGJoefoef vHkUv0D&d, tm;xkwf BudK;pm;jcif;udk qdkvdk
ygw,f/
3/ pdwåm"dywdqdkonfrSm pdwfxm;aumif;rGef ESvHk;oGif;
rSefjcif;udk qdkvdkygw,f/
4/ 0DrHom"dywdqdkonfrSm pOf;pm;pdwful; qef;ppfa0zef
aom todÓPf&SdrIudk qdkvdkygw,f/ t&m&m pHkprf; ppfaq;ae
&r,f/
qE´? 0D&d,? pdwf? ynm [laom t"dywdav;yg; &SdaevQif
orm"dw&m;udk &&SdEdkifw,f/ orm"d tm;aumif;aomtcg
£'d̈yg'f wefcdk; tbd̈ddnmOfrsm;udk &&Sdygw,f/ þt"dywd
pdwfxm;udk arG;jrLNyD;? arwåmu&kPmyGm;NyD; pdwfoefY&Sif;
pifMu,frIudk &&Sdatmif vkyfMu&r,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 402
vlaumif;jzpf&ef ewfwrefEdI;aqmf
oHa0*&Edkif&ef a'0'lwokwfawmfudk qufvuf a[mjy
ygr,f/ a'0'lwqdkwm ewfwrefyJ/ ewfwrefig;yg;u vlom;
awGudk aeYpOf owday;aew,f/ tjrifrSef? t,lrSef or®m'd|d&SdrS
ok*wdb0 edAÁmef&NyD; tjrifrSm;? t,lrSm;wJhtcg i&Jus 'ku©©
awGU&w,f/ Ak'¨bmomw&m;t& i&J[mvJ acwåbHkyJ/ xm0&
i&JrSm xm0&'ku©cHolvdkY r&Sdbl;/ i&JbHkrSm i&Jom;&JU tBuD;trSL;
,rrif;qdkwm &Sdw,f/ ,rrif;u i&J a&mufvmoludk ppfaq;
ar;jref;avh&Sdw,f/ vlUb0wkef;u ukodkvfrI &Sd? r&Sd owday;
ppfaq;w,f/
1/ yxra'0'lw ar;jref;wmu ]]tdk vlom;? oif[m
arG;zGm;cgu uav;i,fudk rjrifcJhbl;vm;/ arG;cgp uav;i,f
udk yufvufuav; ae&wmjrif&vdkY igvJ 'DvdkyJ y#doaE¨0rf;xJ
aecJh&NyD; uav;i,fb0rSm tiftm;r&Sd? olrsm;u ulnDauR;arG;
rSom touf&Sif&w,f? y#doaE¨ Zmwd'ku©[m odyfBuD;rm;vdkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 403
Zmwdukef&m tusifhusifh&r,fvdkYrsm; qifjcifpOf;pm; pdwful;rd
ovm;/ oHa0*ÓPf &,lcJhovm;/}}
i&J a&mufolu 'Dvdk rpOf;pm;? oHa0*ÓPfvJ r&cJhygvdkY
tppfcHvQif olUudk i&Jxdef;awGu ESdyfpufMu&w,f/ olYtjypfeJY
olcH&wm/
2/ 'kwd,a'0'lw ewfwrefac:wJh ewf&JU owday;rIu
]]tdkrif;½IHUwGaewJh oltdkawGudk rjrifcJhbl;vm;/ tJ'Dvdk jrifawmh
igvJ olUvdkyJ tdkab;'ku©BuD; cHpm;&r,f/ tdkab;'ku©u
vGwfajrmufatmif w&m;pdwfarG; w&m;tm;xkwf&r,fvdkY oHa0*
ÓPf &,lcJhovm;}} vdkY ar;r,f/ oHa0*ÓPf r&,lcJhygvdkY
ajzqdkvQif olYudk ,rrif;u i&Jxdef;awGqD ydkUtyfvdkufw,f/
olY&JU ÓPfynmowd r&SdrI tjypfygyJ/
3/ wwd,a'0'lw ewfwref&JU owday;csufuawmh
vlemawGygyJ/ ]]toif[m vlemawG? a&m*g&olawG a&m*g
tESdyfpufcH&olawGudk jrifzl;ovm;/ tJ'D vlemawG a&m*gonf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 404
awG jrifawmh igvJ wpfaeY em&? a&m*gcH&r,f? a&m*gab;'ku©rS
vGwfajrmufzdkY w&m;avhusifh&r,fvdkY oHa0*ÓPf &,lcJhovm;}}
ar;r,f/ oHa0*ÓPf r,lcJhbl;vdkU ajzqdkvQif ,rrif;vJ
rulnDEdkifbl;/
4/ pwkw¬a'0'lw ewfwref&JU owday;csufuawmh
]vlUjynfrSm tjypfusL;vGefvdkY 'PfcwfcH&? acgif;jzwfcH&?
ESdyfpufcH&olawG rjrifcJhbl;vm;/ tJ'Dvdk jrifcdkufrSm igvJ
acgif;jzwfcH&r,f? igvJ 'Dvdk ab;'PfcH&r,fvdkY oHa0*jzpfjyD;?
'Dvdk 'ku©u vGwfatmif BudK;pm;r,fvdkY pdwful;tMuHÓPf
ay:vm;} vdkY ar;r,f/ 'Dvdk pdwful; rjzpfcJhygvdkY ajz&if ,rrif;
vJ ru,fEdkifbl;/
5/ yOöra'0'lw ewfwref&JU owday;csufuawmh
]]oif[m vlUjynfrSmaecdkuf vlao tavmif;awG rjrifcJhbl;vm;/
'Dvdkjrifawmh igvJ ao&rSmyJ/ aoab;'ku©u vGwfajrmufatmif
w&m;pdwfarG;NyD; w&m;tm;xkwfr,fvdkY oHa0*ÓPf ray:
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 405
bl;vm;}} vdkY xyfrH ppfaq;vdrfhr,f/ oHa0*ÓPf r&,lcJhygvdkY
ajz&if ,rrif;u ru,fEdkifbl;/
vlUjynfrSm pdwfaumif;arG; w&m;tm;xkwf? oHa0*ÓPf
&,l? ukokdvfjyKcJh&if ,rrif;u i&Ju vTwfay;avh &Sdygw,f/
olvkyfcJhwJh ukokdvfudk owd&atmif ar;avh&Sdygw,f/ ar;vdkY
r&&if i&Jxdef;awGu olUudk ac:,loGm;jyD; rD;xJcs? oHvHk;
oHcRefeJY xdk;ESufESdyfpufw,f/ tukokdvf BuD;BuD;vkyfwJholudk
r[mt0Dpdi&JrSm MumMumESdyfpufMuw,f/ tNrJ rD;avmifcH&jyD;?
tukodkvfuH ukefrS uRwfvGwfw,f/
aoNyD; i&JusolawGu ydkrsm;
i&J&SpfxyfrSm tqifhqifh ajymif;vJcH&vdkY tukodkvfpdwful;
tvkyfawGudk a&SmifMuOfoifhygw,f/ avm[ukrDÇi&J ponfwdkYudk
a'0'lwokwfrSm tus,f bk&m;a[mcJhygw,f/ wu,fodvdkY
wu,f a[mawmfrlcJhwmyg/ ayghayghqq rxifrSwf&bl;/ i&J
qdkwm tukodkvftwGuf &SdpNrJyg/ vlawGu tcsdKUom i&J
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 406
usw,fvdkY xifrSwfaeMuw,f/ vlUjynfu aoNyD; ok*wdbHk
a&mufwmu eJeJ? i&Jusolu trsm;BuD;yg/ vltrsm;pk[m
i&JbHkudkyJ oGm;Muw,fvdkY jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlw,f/
'gaMumifh avmb? a'go? arm[? rme 'd|deJyg;atmif
usifhrS ok*wdbHkudk oGm;Mu&w,f/ vljyefjzpf&olu bk&m;&Sif&JU
vufonf;ay:u ajrrIefUavmufyJ&Sdí? i&Ja&mufolawGu r[m
yx0D ajrBuD;rSm&SdwJh ajrrIefUavmuf rsm;aMumif; a[mawmfrl
cJhw,f/ tyg,fav;yg; usolawGíuom odyfrsm;aevdkY ydk;rTm;
wd&pämef? yk&Gufqdwftaumif? wDaumif ta&twGufudk a&wGuf
vdkY r&Mubl;/ vlOD;a&udkawmh a&wGufvdkY &Muw,f/
vlYb0urS vdkwm&
bkef;BuD;wdkYwpfawG vlUb0rSm vltjzpf arG;zGm;vm&wmudk
odyftHhMop&m? *kkPf,l 0rf;ajrmufp&m aumif;w,f/ tck
omoem bmomw&m; tppftrSefeJUvJ BuHKBudKuf&? w&m; tppf
trSefudk em&wmu ydkNyD; tHhMop&m? *kPf,lp&maumif;wJh tHhzG,f
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 407
udpöxl;BuD;yJ/ 'kv’bw&m;vdkY bk&m;jrwfpGmu a[mvdkY vlYb0
vlYtjzpfrSm r*¾ifvrf;udkom vkdufem&r,f/
vlUb0urS bk&m;jzpfcGifh&Sdwm/ or®morÁÁK'¨ oAÁnKwbk&m;
jzpf&wmu vljzpfrSom bk&m;jzpf&w,f/ bk&m;[m vlom;
ppfppfyJ/ aumif;uifu jA[®mBuD;0ifpm;wJh udk,fpm;vS,f
vTwfvdkufwJhyk*¾dKvf r[kwfbl;/ vlom;tppfygyJ/ 'gaMumifh
vljzpf&wm tBuD;rm;qHk; tcGifhta&; &&SdrIBuD;ygyJ/ ewfjA[®m
xuf vlu omvGef jrifhjrwfw,f/ ewfjA[®mawGu or®morÁK'¨
oAÁnKwbk&m; rjzpfEdkifbl;/ &[ef;vJ rjzpfEdkifbl;/ vlUb0u
'DtcGifhxl;awG &aeMuw,f/ vlYjynfrSmom Zmwd? Z&m? Asm"d?
r&Pw&m;awG? 'ku©w&m;awG awGYjrif½IrSwfjyD; tedpö? 'ku©?
tewåw&m;yGm;? opömav;yg; odvdkY jrwfpGmbk&m;tjzpfodkY
a&mufMu&w,f? ewfbHk? jA[®mhbHkrSm oHa0*jzpfNyD; awmxGuf
usifhvdkY r&bl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 408
vlYjynfu tdkemao xif&Sm;vdkY w&m;a[mjyzdkY vG,ful
w,f/ oHa0*ÓPf jzpfEdkifw,f/ ewfawG jA[®mawGu 'gawG
rjrif&vdkY bHkvJNrJw,f? olwdkYvJNrJw,fvdkY oów'd|d t,lrSm;
udk pGJudkifxm;Muw,f/ jA[®m0g'u £ó&edr®me0g'?
zefqif;&Sif0g'txd ysHUyGm;cJhw,f/ 'gaMumifh jrwfpGmbk&m;u
ewfjynf jA[®mjynf wufNyD; 'd|duGmzdkY opömav;yg;udk
a[mjyawmfrlw,f/ okcrsm;pGmeJY aexdkifMu&awmh tedpöw&m;udk
arhaeMuvdkY tedpöw&m;udkyJ a[mjy&w,f/
tuef;ESpfrsdK;
avmuBuD;rSm rHopu©K ½dk;½dk;rsufpd uef;aewm&,f?
w&m;rsufpd uef;aeMuwm&,fvdkU tuef;ESpfrsdK; &Sdw,f/ ½dk;½dk;
rsufpd uef;aeMuwmu odyfta&;rBuD;ygbl;/ pdwftjrif
azmufjyefNyD; ÓPfrsufpduef;aeMu? t,lrSm;aeMuwmu
odyfta&;BuD;w,f/ trSefw&m;udk rodvdkY i&Jtxyfxyftcgcg
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 409
usa&mufaewm ynmrsufpd uef;MuvdkYyg/ ukokdvfrvkyfMuvdkY
ygyJ/ pdwfaumif; rarG;MuvdkUygyJ/
'DurÇmavmuBuD;[m rsufpduef;aew,f/ todÓPf&Sdol
awGvJ opömav;yg; rem&&if rsufpduef;aewmyJ/ todÓPf
&SdwJh vlYb0 cE¨mBuD; &xm;ayr,fh wu,fhcsrf;om edAÁmeokc
usifhBuH&,lzdkY cufcJaeMuw,f/ av,mOfysHBuD; &Sdayr,fh
avmifpmqD r&SdovdkyJ/ vlawG[m t0dZÆÆmeJY wPSmaMumifh
ÓPfrsufpd pHkvHk;uef;aeMuw,f/
tdk;ykwfcsdK;½kyfESifh vkyfaeMu
tck vlYb0&MuvdkY b0[m wu,fh b0wuúodkvf
oifwef;ausmif;awmfBuD; jzpfwmudk owdxm;NyD; ÓPfynm
&,l&r,f/ vlawG[m "eOpöm&Mu? wuúodkvfbGJY &Muayr,fh
wu,fh emrfwuúodkvfrSmawmh oli,fwef;rSmyJ aexdkifMuw,f/
todÓPf[m oli,fwef; tqifhrSmyJ &Sdwm rsm;Muw,f/
bmaMumifhvJqdkawmh opömav;yg; ½IrSwfodjrifNyD; aomwmyef
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 410
t&d,m rjzpfMuao;vdkYygyJ/ avmuvlYb0rSm "eOpömudk
wpfeHygwfvdkY xifrSwfrSm; aeMuw,f/ olawmfaumif;Opöm
ckepfyg;om wpfeHygwfjzpfw,f/ olawmfaumif;Opöm
ckepfyg;qdkwm o'¨g? oDv? okw? pm*? ynm? [d&D? MowåyÜ
ckepfyg;yJ/ tenf;qHk; aomwmyefavmufrS rjzpfao;&if
oli,fwef;rSmyJ aeMu&NyD; b0tjrif rSm;aeMuwkef;yJ/ uav;
oli,fpdwfrsdK;eJY vIyf&Sm;aeMuw,f/
uav;oli,fawG[m tdk;ykwfcsdK;½kyfawG? ausmufcJawG?
upm;p&mawGeJY txifBuD;Mu? aysmf&TifMu? pGJvrf;Muw,f/
ykxkZOfolaX;awGvJ "eOpömudk cifrifMu? txifBuD;Mu
aysmf&TifMuw,f/ uav;[m upm;p&mudk rufarmovdkyJ/
vlawG[m wdkufwm tdk;tdrfaqmufMu? ypönf;0,fMueJY
tvkyf½Iyf aeMuw,f/ 'gayrJh ppfjzpfwJhtcgusawmh
ysufpD;ukefMujyefw,f/ tPkjrLAHk;cs&if tukef ysufpD;w,f/
tkwfcJawmif rusefbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 411
t½l;axmifyrm urÇmBuD;
vlYavmueJYtwl ewfavmu? jA[®mavmu[m aojcif;
qif;&Ju uyfNyD; ygaew,f/ 'ku©w&m; tppfyJ/ cE¨m
avmuudkyJ owdxm;½IrSwfMunhf&if 'Gg&ajcmufyg; pu©KpwJh
tMunf"mwf ajcmufyg;rSm 'ku©cH&zkdY oHql;awG ygwm
awGYjrif&w,f/ tm½Hkajcmufyg;vJ vuf0g;uyfwdkifrSm ESdyfpufwJh
oHql;ajcmufckygyJ/ ½dk;½dk;oHql;u jyefEkwfvdkUvG,fulw,f/ tm½Hk
ajcmufyg; oHql;awGu EkwfvdkY rvG,fbl;/ t0dZÆmwPSmaMumifh
jzpfwJh oHql;awGu tawmf wif;usyfw,f/ cE¨m[m 'Dvuf0g;
uyfwdkifrSm wifNyD; towfcHae&w,f/ twdwfb0oHql;awGvJ
ygvmvdkY ydkjyif;xef wif;usyfw,f/ ½dk;½dk;vuf0g;uyfwdkif?
BudK;pif? um;pif qdkwmuawmh wpfb0yJ towfcH&w,f/
t0dZÆmeJU wPSmu b0teEÅrsm;pGm owfypfaeMuw,f/
'Dvdk 'Gg&ajcmufyg;rSmyJ paw;cH&wJh b0awG rsm;vSygNyD/
ykxkZOf vlrdkufawGu cE¨̈m&JU tedpöoabmudk r½IrSwf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 412
rodjrifawmh vuf0g;uyfwdkif? pufwdkif? um;pifudk
cHkrifwG,fwmMuw,f? vnfpif;csOf;uyfNyD; towfcH,lae
Muw,f/ tm½Hkajcmufyg; tqif;aumif; toHaumif; ponfudk
ESpfoufpGJvrf;vdkY t½l;trdkufvdkY ac:&w,f/ cP cP
towfcHcsifaeMuw,f/ oHa0* rjzpfMubl;/ aMumufvefYrIvJ
r&SdMubl;/ oHql;awG ydkwif;usyfav ydkESpfoufav jzpfae
Muw,f/ wu,fawmh urÇmBuD;[m t½l;axmifBuD;ygvm;/
nDtpfrESpfa,mufESifh &aohBuD;
okcxJrSm 'ku©yg0ifaewm rodMubl;/ okceJY 'ku©[m
twl,SOfwGJaeNrJyJ/ 'gaMumifh umr*kPfokc &,lcHpm;MuolwdkY
[m 'ku©udk cH,laeMuwmyJ/ umr*kPfokctwGuf ay;&wJh
tzdk;tcuawmh 'ku©ygyJ/ 'gaMumifh ynm&Sdol oHa0*&olu
'ku©awGrsm;vSwJh umr*kPfokcudk rvdkcsifawmhbl;/ 'ku©rygwJh
0dyóem Oayu©mÓPfokc? edAÁmeokcudk ,laeMuw,f/ tqdk;
taumif; 'GefwGJ oHo&mu vGwfajrmufaeMuw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 413
a&S;wkef;u &aohBuD;wpfyg;[m awmxJrSm wJwpfckESifh
aexdkif w&m;tm;xkwfaew,f/ wpfaeYrSm nDtpfrESpfa,mufu
vma&mufzl;ajrmfzdkY wHcg;vmacgufw,f/ tpfru odyfacsm
odyfvSw,f/ usefnDru odyft½kyfqdk;wJhtjyif Elema&m*gonf
jzpfw,f/ olwdkY nDtpfruvJ tNrJ oGm;twlvmwl rcGJrcGm
oGm;vmvSnfhvnf aexdkifMuw,f/ &aohBuD;u b,folvJvdkY
ar;awmh nDtpfrygqdkvdkY wHcg;zGifhMunfhvdkufawmh wpfa,muf
u tvSxdyfacgifwif? wpfa,mufu t½kyfqdk;tusnf;wef
Elemonf jzpfaew,f/ ]]uRefrwdkYESpfa,muf 0ifcGifhjyKyg}} qdkawmh
&aohBuD;u ]]vSyacsmarmolom 0ifcJh}} vdkY ajymvdkufw,f/
vSyacsmarmwJh trsdK;orD;u ]]uRefrwpfa,mufxJ vufcHvdkY
r&bl;/ t½kyfqdk;wJhnDrudkvJ vufcH&r,f/ 'grSr[kwf ½kyfqdk;
½kyfvS ESpfa,mufpvHk;udk jiif;y,f&r,f}} vdkY ajymw,f/
&aohBuD;u ]][m 'gjzifh ½Iyfw,f/ ESpfa,mufpvHk; r0ifESifhuGm...
oGm;Mu}} qdkNyD; wkwfeJY vdkuf½dkufESifxkwfvdkufw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 414
taumif;vJr,leJY/ tqdk;vJr,leJY/ okc 'ku©ESpfyg;pHk jiif;y,frI
[m olawmfaumif;ynm&Sd&JU tjrifyJ/
b0udk wu,f pOf;pm;Munhfr,fqdk&if okca0'em[m
'ku©a0'emjzpfay:zdkY taMumif;yJ/ csrf;om<u,f0rI[m qif;&J
rGJawzdkY taMumif;yJ/ vlrdkufawGu okccsrf;omudk 'ku©qif;&JrS
cGJxkwfNyD; &,lcHpm;Edkifw,fvdkY xifaeMuw,f/ 0ifcGifhjyKae
Muw,f/ ykxkZOft½l;awG csrf;omvdkY xifaewJh okc[m
'ku©xuf aMumufp&m aumif;w,f/ 'ku©udk okc xifaevdkYyJ/
vSywm[m aMumufp&mBuD;
b0udk owdy|mefw&m;eJY ½IrSwfodjrifae&if b0[m
ykyfaqG;eHapmf tnpftaMu;qdkwm ÓPfrsufpdrSm jrifae&w,f/
rdrd&JU cE¨mudk,f b0cE¨mavmuudkyJ cGJpdwfMunhfprf;yg/ Oyrm
acgif;qdkygawmh? acgif;udkMunhf&if vSyovdk usufoa& r*Fvm
&Sdovdk acsmarmovdk jrif&w,f? rsufESmuvJ acsmarmvSy
aewm jrif&w,f/ acgif;udk tom;zHk;xm;w,f/ rsufESmudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 415
tom;ta& zHk;xm;w,f/ tom;awG cGmMunfh/ acgif;t½dk;pk
t½dk;aygufMuD; tykyfBuD;yJ awGU&w,f/ vSywJhrsufESm[m
ta&jym;rSm aygif'g tqDcJawG vdrf;usHxm;NyD;? vSyw,fvdkY
xif&w,f/ tom;ta&udk cGmMunhf&if aMumufp&m &GHp&myJ/
]]ig[m &,farmaewJh OD;acgif;tykyf t½dk;pkudk ycHk; ESpfzufeJY
xrf;NyD; oGm;vmae&olyguvm;}} vdkY rodrjrifMubl;/ tjyif
yHkoP²mefu vSnfhywf jzm;a,mif; qGJaqmifwmudk cH,lNyD;
tvdrftnm cHaeMu&w,f/
OD;acgif; t½dk;pktcGHudk ta&tom;zHk;NyD; aygif'grsufESmacs
tvSqD vdrf;vdkufawmh uAsmq&mawGuyg ]]oGm;uav;u
ykvJoG,f? yg;uav;u cspfpzG,f? rsufvHk;u aomuf½ª;Mu,f
nDaemif}} vdkY uAsm pyfMuw,f/ oDcsif; qdkaeMuw,f/
&,fNyHK;jyaewJh ykvJoG,f oGm;awGu wu,fawmh ykyfapmfeHaewJh
t½dk;awGygyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 416
trsdK;orD;uav;\ tokbtNyHK;
a&S;u oD[dkVfuRef;rSm wdórax&fac:wJh &[ef;ysdK
wpfyg;[m t½dk;pk ur®|mef;udk avhvm tm;xkwfaew,f/
vlqdkwm t½dk;pkyJ/ raovJykyf aovJykyfvdkU trSeftwdkif; ½Ijrif
oHk;oyfw,f/ aool&JU t½dk;pkawGudk aumuf,lNyD; ½IMunfh
aew,f/ ]]t½dk;pk? t½dk;pk{}} vdkY tNrJ&Gwfqdkaew,f/ wpfaeYawmh
awmifay:u qif;NyD; NrdKUbuftvm vrf;rSm trsdK;orD;
acsmacsmvSvS wpfa,mufeJU &ifqdkifawGYBuHKw,f/ trsdK;orD;u
olYa,mufsm;eJY pdwfqdk;NyD; olYrdbqDjyeftvm vrf;rSm 'D&[ef;eJY
awGYrdw,f/ olr&JU t0wftpm;vJ vSyw,f/ olr&JU rsufESm
uvJ vSyw,f/ olru &[ef;udk jrifjrifcsif; pdwf0ifpm;
oGm;um vSypGm NyHK;jyvdkufw,f/
&[ef;u t½dk;pk ur®|mef;yGm;oljzpfvdkY olr&JUoGm;awG
jrifvdkufwmESifh wpfudk,fvHk;u t½dk;pkawGyJvdkY jrifoGm;w,f/
trsdK;orD;&JU vSywJh½kyfoGifuG,fyNyD; t½dk;pk tpktyHkBuD; c&D;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 417
oGm;aew,fvdkY odvdkufawmh wPSm&m*vJ rjzpf/ opömw&m;vJ
jrif&w,f/ 0denf;awmft& &[ef;rsm; rsufvTmcs a&SUwnfhwnfh
av;awmifcefUom Munfh&wmu &*rjzpfzdkYyJ/ 'gaMumifh vSywJh
trsdK;orD;&JU tNyHK;ESifh vSywJhoGm;udk jrif&vdkY &[EÅm jzpfoGm;
w,f/ jzm;a,mif;wJh trsdK;orD;u &[ef;OD;wdóudk edAÁmef
ydkYygw,f/ aus;Zl;&SifygyJ/
cPMumawmh trsdK;orD;&JU a,musfm;u aemufu
ajy;vdkufvmw,f/ vrf;rSm &[ef;udk jrifawmh -
]]t&Sifbk&m;? trsdK;orD;wpfa,muf oGm;wm rjrifvdkuf
bl;vm;}}
vdkY avQmufw,f/ &[ef;u -
]]a,musfm;vm; rdef;rvm; qdkwm igrodbl;/ t½dk;pkBuD;
wpfckawmh 'Dvrf;uoGm;wm jrifvdkuf &w,f}} vdkY ajzw,f/
'Dvdk owdynmeJY udk,fum,udk azmufxGif;NyD; jrifrS
csrf;omw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 418
Elema&m*gonfwpfOD;xHrS pm
avmurSm uRefjzpf&rI ESpfrsdK;ESpfpm;&Sdw,f/ yxr
trsdK;tpm;u udk,fum, igaumifudk uReftjzpfcH&jcif;?
ausmif;uRef? bk&m;uRef? ajruRef? tapcHuRefcH&jcif;/ 'gvJ
raumif;bl;/ odkYaomfvJ olYxuf qdk;0g;jyif;xefwJh uRefcH&rIu
tm½Hkajcmufyg;&JU uRefcH&rI? wPSmrme'd|d&JU uRefcH&rIyJ/
pdwfudk xdef;csKyfNyD; pdwf&JU tedpö? 'ku©? tewåw&m;udk
wu,fodjrif em;vnfrI&SdrS uReftjzpfu vGwfajrmufw,f/
bk&m;? &[EÅm tp&SdwJh t&d,mawG[m pdwf&JUuReftjzpfu
vGwfajrmufMuNyD; pdwf&JU t&Sifocif jzpfMuw,f/
'DvdkygyJ/ ½kyfa&m*g Elem&SifeJY udavom'd|d pdwfa&m*g
Elem&Sif ESpfrsdK;rSm 'd|d 0dpdudpämpdwf&Sd&if pdwfElem&SifyJ/
'd|dt,ltjrif uif;uGmzdkYtwGuf &wemoHk;yg; qnf;uyf?
w&m;emNyD; owdy|mef w&m;udk tm;xkwfrS &w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 419
pdwfElema&m*gonfawGu vlaumif; xifaeMuw,f/
aq;ukocH&rSef; rodMubl;/ rawmuf wacguf bk&m;oGm;?
ausmif;wuf vkyf½HkeJU NyD;aeMuw,f/ 'gaMumifh bkef;BuD;u
pdwfElem orm;awGudk vdkufukae&wm/ 'DMum;xJ wu,fh
½kyfElema&m*g pGJuyfaeola&m*gonfwpfOD; *sm[dkbm½l;Elem
pcef;uae bkef;BuD;xH pma&;vdkufw,f/
]]t&Sifbk&m;? wynfhawmfonf 14 ESpfMumatmif
'DtemBuD;pcef;rSm aexdkif&ygonfbk&m;/ wynfhawmfonf
t*Fvdyfpm wwfajrmufí Ak'¨bmomjzpfaomaMumihf Ak'¨a'oem
rsm;udk qufvuf avhvm em,lvdkygonfbk&m;/ þElem
a&m*gonfpcef;rSm w&m;a[mjyrnfhol r&Sdyg/ pmtkyf
pmwrf;vJ r&Sdyg/ wynfhawmfrdcif[m Ak'¨bmomcdkifNrJol
jzpfygonfbk&m;/ wynfhawmfu pcef;uae tjyifxGufvdkY
r&yg/ 'Dpcef;rSm Elem&Sif Ak'¨bmomtcsdKU &SdaomfvJ A[kokw
acgif;yg;Muygí bmoma&;qdkwm bmvJvdkY rodMuygbk&m;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 420
odkYaomf avhvm&ef ylaZmf&ef pdwftm;awmh xufoefaeMu
ygonfbk&m;/ wynfhawmfwdkYtwGuf Ak'¨bmompmtkyf? pmwrf;?
Pmapmifrsm; vdktyfygí tm;vyfcsdefrSm zwf½Iavhvm&ef
ulnDygbk&m;/ þpcef;rSm Ak'¨bmom Elema&m*gonf 204
a,muf &SdaomfvJ Ak'¨bmom pmtkyfwpftkyfrS r&Sdygbk&m;/
xdkYaMumifh w½kwfbmomjzifh jzpfap? t*Fvdyfbmomjzifh jzpfap
Ak'¨bmom pmtkyfrsm; vSL'gef;awmfrlygbk&m;/}}
a&;olu teftifabmif trnf&Sdd w½kwf Ak'¨bmom/
tvGefoem;p&mygyJ/ bkef;BuD;u rpöpfypfudk pmvkyfvSLzdkY
awmif;yefvdkufr,f/ ulnDr,f/ udk,fElemxuf pdwfElemu
ydkqdk;aMumif; olr odaew,fav/
tck w&m;emy&dowfMuD;udk ar;cGef;wpfck ar;r,f/
wu,fvdkY jrwfpGmbk&m;u oifwdkUudk -
]]oifwdkY&JU udavomElema&m*g cGmay;r,f/ 'gayrJh
oifwddkUudk tzdk;tctjzpf um,tEla&m*g jzpfcHMu&r,f}} qdk&if
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 421
udk,ftEl&,ljyD; pdwftEla&m*gaysmufatmif vkyfMurSmvm;/
udk,fum, tEla&m*g &csif&ygap/ t&d,mjzpf&if vHkavmuf
ygNyDvdkY ajzMurSmvm;/
'd|dtEla&m*g aysmufzdkUu um,tEla&m*g aysmufzdkUxuf
ydkta&;BuD;w,f/ um,tEla&m*g a0'em cHpm;&wmu
ckwpfb0 tvGefqHk; tESpf 100 avmufygyJ/ oufwrf; 80
avmuf a&m*gcH&r,f/ oHo&moufwrf;eJY EdIif;,SOfMunhf&if
wpfpuúefYyJ um,tEla&m*gudk cHpm;&w,f/ 'd|dt,lrSm;
todrSm;a&m*gusawmh b0rsm;pGm oHo&mBuD; &SnfMumatmif
cHpm;cJhw,f/ ckvJ cHpm;aew,f/ 'd|drjyKwf&if aemifb0
teEÅrSmvJ 'd|da&m*g qufqufjzpf&OD;r,f/ 'gaMumifh
t&d,mpdwfeJY vJvS,fcsifpdwf ay:&r,f/
b,ftuef;udk BudKufovJ
wu,fvdkY Ak'¨jrwfpGmu ]]oifwdkY&JU ÓPfrsufpduef;aerIudk
ukoay;r,f/ 'gayr,fh oifwdkYrSm&SdwJh rsufpdESpfvHk;udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 422
azmufypfcH&r,f/ 'Dvdk vJvS,fEdkifrvm;}} vdkY ar;&if b,fvdk
ajzMurvJ/ udk,fum, rsufpdyom'awmh uG,fr,fyJ/ ynm
rsufpd vif;r,f/ bmudk pGefYrvJ/ bmudk ,lMurvJ/ tck
rsufpduef;aewmu MumvS tESpfw&maygh/ ÓPfrsufpd
uef;ae&wmu b0teEÅ oHo&m wpfavQmufvHk;yJ/ aemufb0
b0awGrSmvJ ÓPfrsufpd uef;Mu&rSmyJ/ 'gaMumifh vJvS,f
Edkif&r,f/ pGefYpm;&r,f/ temcHrS tompH&r,f/ tpÑwå twGif;
[',rSm uef;aewmu ydkqdk; ydktEÅ&,fBuD;vdkY pGefYpGefYpm;pm;
w&m;tm;xkwfzdkY vdkw,f/
t,l0g' todtjrifESifh pyfvdkY vlawG[m udk,fhudkudk,f
uef;rSef;rodMubl;/ uef;rSef;rodawmh uko&rSef; rodbl;/
rukoawmh wpfoHo&mvHk; uef;Mu&Smawmhr,f/
b0'ku©udk wu,fEdkifwJh enf;awG
'kwd, urÇmppfBuD;twGif;u NrdKU&GmawGudk AHk;BuJaevdkY
vlwdkif; aMumuf&GHU wkefvIyfaeMuw,f/ aMumufpdwfudk y,fzdkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 423
twGuf enf;vrf;awG trsm;BuD; &Sdw,f/ rodMu&Smbl;/
opömusifh? opömod? opömqdkae&if aMumufp&m rvdkbl;/
Ak'¨gEkówd yGm;ae&ifvJ aMumufpdwfr&Sdbl;/ a'0wmEkówd
yGm;ae&ifvJ raMumufbl;/ arwåmyGm;vdkY arwåmtusdK;
q,fhwpfyg;&wmudk wu,f,Hk&ifvJ raMumufbl;/ tqdyfroifh
rD;ravmif "m;r&S vufeufrxdbl;/ tEÅ&m,fuif;w,f/
aemufwpfenf;uawmh ydkNyD; tqifhtwef;jrifhw,f/
pdwfaomu pdwf'ku© um,du'ku©pwJh 'ku©[m tppftrSef&Sdwm
r[kwfbl;vdkY ÓPfowdeJYod&ifvJ aMumuf&GHUrI uif;aysmuf
w,f/ Oyrm aq;½HkrSm cGJpdwfuko&if arhaq;ay;vdkY
remrusifbl;/ 'DvdkyJ pdwfaMumuf&GHUrI? pdwfpdk;&drfrI udpörSmvJ
pdwfudkw&pyf½IrSwfNyD; tjrifrSef todÓPf&&ifvJ raMumufbl;/
emvJrembl;/
vlqdkwm yx0D? bmayg? 0ga,m? awaZm? tmumo"mwf?
0dnmP"mwfqdkwJh "mwfajcmufyg; tpkta0;yJjzpfvdkY igr&Sdbl;?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 424
igrembl;/ odrIqdkwmvJ pdwfpGrf;tif a&GUvsm;rI oabmyJ/
pdwfu emwJha0'emudk oGm;od½HkyJ tod&Sdw,f/ 'gvJ ig?
ightwå? igaumifqdkwm ryg0ifbl;/ odrI 0dnmP"mwfoabmyJ
&SdaevdkY emp&m bmrSr&Sdbl;/ odrI&JU vIyf&Sm;pGrf;&nfuvJ
trlt&moabmyJ/ 'gaMumifh b0[m tdyfrufygyJ/ emusifwJh
a0'emudk ododaewmu pdwfwpfckNyD;wpfck jzpfrI? tawG;txif
jzpfrI oufoufyJ/ tawG;todqdkwmvJ pdwf&JUtrlt&mrQ ygyJ/
emusifrI[m odrItawG;ygyJ/ 'gaMumifh pdwfudk trSeftwdkif;
½IrSwfododae&if cGJpdwfwm? oGm;Ekwfwmawmif arhaq;xHkaq;
rvdkawmhygbl;/
½kyfudk pdwfuEdkifw,f/
a0'em onmpdwfudk ynmpdwfu Edkifw,f/
jzpfysufaewJh emusifrI? tJ'gudk ododaewJh pdwfudk
ynmESifh uyf,SOf½IrSwf&if rcHcsifwJhpdwf emusifwJhpdwfawG
r&Sdawmhbl;/ tJ'Dpdwf tJ'DtodawGudk ynmpdwfu vGifhypf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 425
vdkufw,f/ pdwfawG todawG tawG;awG onmodawGu
wpfpuúefYawmif rNrJbl;/ uka#rsm;pGm ajymif;vJ ukefqHk;
aew,f/ 'gaMumifh ynmpdwfu tkyfpdk;NyD; ab;uif;pGm aevdkY
&w,f/
odkYaomf o'¨gowd0D&d, eJyg;olawGrSm aemufaemuftopf
jzpfvmwJh emusifpdwf tawG;pdwf todpdwfudk ynmpdwfeJY
ruyfyJ cH,lpGJvrf;NyD; arm[pdwfu vTrf;rdk;aew,f/ wu,fvdkY
"mwfBuD; av;yg;om &Sdaew,f? jzpfysufygyJ? igrygbl;vdkY
½IjrifodjrifwJh ynmudk &,l&if ½kyfemrfjzpfysuf opömtrSefodvdkY
emusifrIpdwf um,du'ku© apwodu'ku©qdkwmvJ wu,fr&Sd
vdkY wu,f aysmufuG,foGm;Muw,f/ 'gaMumifh ynmpdwfeJY
ynmom &,lvTrf;rdk;aeygap/ "mwfBuD;av;yg;udk owdeJY½IrS
'ku©aysmufw,f/ w&m;tm;vHk;[m ig? ighOpöm? ig\twå
r[kwfbl;/ 'D todu vGwfajrmufrI w&m;yJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 426
puFmylrSm yDeefrSmvdk Ak'¨bmom ,Ofaus;rIausmif;
wpfausmif;avmuf pzGifhzdkYvJ xyfrH wdkufwGef;vdkygw,f/
tar&duefrSm omoemjyKNyD; Ak'¨bmomausmif;zGifh&if olwdkYu
puFmylrSm Ak'¨bmomausmif; r&Sdbl;vdkY uJh&JUMur,f/ 'gaMumifh
tckuwnf;u BudKwifNyD; ausmifhzGifhxm;Muyg/
oufoufvGwfpm;Muyg
aemufwpfck ajymcsifwmu oufoufvGwfpm;MuzdkYygyJ/
oufowfvGwf pm;Edkifatmif om;owf½HkawGrSm EGm;? qdwf?
Muuf? 0ufawG owfvdkY aoG;acsmif;pD;aeMu? atmf[pfaeMuwm
Munfh&if oufowfvGwfyJ pm;csifrSmyJ/ tckawmh olrsm;
owfwmudk pm;aeMu? owfwmvJ rjrif&awmh tom;udk
NrdefNrdefBuD; pm;EdkifMuw,f/ owfay;olawGu i&JuscHNyD;
owfaeMuvdkY pm;olusawmh bmrQtjypfr&Sdawmhovdk xifae
Muw,f/ pm;wJhvlvJ twlwltjypfBuD;wmyJ/ udk,fwdkifowfNyD;rS
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 427
tom;pm;&r,fqdk&if b,fol tom;pm;MurvJ/ tom;pm;rI
umr*kPfokc &,laerI[m tnHhqHk;okcygyJ/
Ak'¨a'oemrSm csrf;omokc q,frsdK;&SdaevdkY vlYb0&MuwJh
tcg ydkaumif;wJh csrf;omokcudk wufvSrf; &,lMu&r,f/
'Gg&ajcmufyg;u&wJh okcqdkwm wd&pämefawGvJ &aeMuwmyJ/
cHpm;aeMuwmyJ/ ,kwfnHhwJhokcawG/
Ak'¨0g' csrf;om 10 rsdK;
csrf;omokc q,frsdK;&Sdw,fqdkwmu? yxrokcu wd&pämef
awGa&m vlawGa&m cHpm;aewJh umr*kPfokc? tm½Hkajcmufyg;
okc? atmufwef;tusqHk; okc/
'kwd,csrf;omokcuawmh yxrpsmef? wwd,u 'kwd,
psmef? pwkw¬u wwd,psmef? yOöru pwkw¬psmef? q|ru
yxrt½lypsmef? owåru 'kwd,t½lypsmef? t|ru wwd,
t½lypsmef? e0ru pwkw¬t½lypsmefyJ/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 428
tcsKyfajym&if psmeokcu umrokcxuf txufwef;
usw,f/ ydkNyD; MumMumcHpm;&w,f/ rnfolrqdk em&Dydkif;
&ufydkif;ESifh vkyf,lvdkY&w,f/
'orokcu oarÁm"dokcvdkYac:wJh edAÁmefodrI r*fcsrf;om
zdkvfcsrf;omudk ac:w,f/ 'gtaumif;qHk txufwef;
txufwef;tusqHk; tjrwfqHk;jzpfvdkY psmeokcxuf omvGef
w,f/ ]]edAÁmey&rH okcH}} vdkY jrwfpGmbk&m; a[mawmfrlw,f/
'ku©tm;vHk;&JUvufonf udavomw&m;awG tukefcsKyfNidrf;vdkY
edAÁmokcvdkY ac:w,f/ edAÁmefcsrf;omudk b,fcsrf;omrS
vdkufrrDbl;/ cdkifNrJw,f/ ab;uif;w,f/ t&d,mjzpfw,f/
0#fuRwfw,fqdkwJh *kPft*Fgav;yg; &Sdw,f/
'gaMumifh b,fawmhrS r0wJh umrcsrf;omudk txifrBuD;
oifhbl;/ umrcsrf;om tqifhrSm auseyfaewm &yfaewm
rjzpfoifhbl;/ edAÁmefcsrf;om&rSom auseyf&r,f/ vHkavmufrI
&Sdw,f/ jynfhpHkwJhcsrf;om[m edAÁmefcsrf;omyJ/ umr*kPf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 429
csrf;omudk ]]wd&pämefcsrf;om}} vdkY ac:w,f/ atmufwef;
tusqHk;yJ/
vltrsm;pku 'Dcsrf;omokcq,frsdK;udk rMum;Mubl;/
Ak'¨bmomrSm atmufwef;pm; csrf;omuae wpfqifhNyD; wpfqifh
txufwef;csrf;omudk vG,fvG,fESifh wufvSrf; &,lEdkifwmudkvJ
rodMubl;/ avhusifhrIvJ rvkyfMubl;/ 'Gg&ajcmufyg;u &&SdwJh
um,duokc pdwåokcudk odyftxifBuD; pGJvrf;aeMuw,f/ odrS
rodMuyJudk;/ 'ghaMumifh tqifhtwef;jrifhwJh? b,fbmomrSmrS
r&SdwJh csrf;omawGudk apwemeJY ajymae&w,f/
wu,fhvlcRefvlrGef[m wpfudk,fa&orm;
'Dvdk rsufuef; ykxkZOfb0u vGwfajrmufatmif
ur®|mef;av;q,fxJu BudKuf&m wpfckckudk a&G;NyD; pdwfu
pl;pl;pdkufpdkuf yGm;Munfhyg/ Oyrm orx ur®|mef;rSmawmif
aumif;uifbk&m;om &&SdwJh tvif;a&mifawG? aumif;uifokc
awG &Muw,f/ 0dyóem owdy|mefokcusawmh 'Dxuf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 430
aumif;wJh ynmokc ÓPokcudk &MuNyD; tusifhpm&dwåvJ
ydkaumif;w,f/ r*fÓPf&&if psmefravQmawmhbl;/ ½dk;½dk;psmef
tbdnmOfawGu azmufjyef avQmusEdkifw,f/ 0dyóemtvkyfudk
ul;wwfrS edAÁmefokcudk&NyD; t&d,mokcudk tNrJ cHpm;
aeMu&w,f/
wu,fh vlawmf vlaumif; vl&nfcRef[m wpfa,muf
wnf; orm;yJ/ qdwfNidrfrIudk av;pm;NyD; vlxkBuD;xJrSm
aexdkifaomfvJ pdwfu wnfNidrfaew,f/ vlawmfvlaumif;[m
pdwfudk wnfwnf NidrfNidrf xm;wwfNyD; udk,fhw&m;eJYudk,f
aexdkifwwfw,f/ vltrsm;xJrSm aexdkifayr,fh oD;oD;oefYoefY
oabmw&m;eJY aexdkifw,f/ 'grSom udk,fEIwfpdwf
,Ofaus;rIvdkYac:wJh Nidrf;csrf;a&; tppfudk&w,f/
vlxkBuD;xJrSm qufqHa&;udpö[m ruif;EdkifaomfvJ?
'DvlxkBuD;[m cE¨mig;yg; tpkta0;yJvdkY ESvHk;oGif;Mu&w,f/
vlawGu b,favmufrsm;rsm; ½kyf? a0'em? onm? ocFg&?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 431
0dnmPw&m; tpkoabmyJ &Sdaew,f/ vlxkBuD; wu,f
r&Sdawmhbl;/ tedpö? 'ku©? tewåw&m;yJ &SdvdkY tcef;xJu
vltukef uif;&Sif;oGm;w,f/ cspfp&m rkef;p&mvl&,fvdkY
r&Sdawmhbl;/ em;axmifaewJh y&dowfvJ uG,faysmufoGm;w,f/
'D"r®m½Hkausmif;rSm b,folrS r&Sdawmhbl;/ 'gaMumifh pdwfvIyf&Sm;
wkefvIyf aep&m tm½Hkr&SdvdkY MunfvifpGm aeMu&w,f/
MunfvifpGm w&m;a[mvdkY&w,f/ tm;vHk;vJ w&m;udk
auseyfw,f? bkef;BuD;udk csD;usL;auseyfp&m rvdkbl;/
taumif;qHk; od'¨dNyD;wJh "mwfvHk;
wcsdKUu a'oawGrSm ywåjrm;rsuf&Sifudk vdkuf&Smae
Muw,f/ wefcdk;&SdwJh "mwfvHk;udk &SmaeMuw,f/ zdkxdk;NyD;
od'¨d£'¨dudk &SmaeMuw,f/ ]]a&m*guif;w,f? ajrvQdK;
rdk;ysHw,fvdkY qdkMuw,f/ aoewfNyD;w,f? raobl;/ tESpf 100?
200? 2000 ae&w,f? bmnm...}} ajymaeMuw,f/
tvGeftpGJemwJh twå'd|d orm;awGyJ/ olwdkYwpfawG[m
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 432
0dyóemÓPf? r*fÓPf zdkvfÓPfom ywåjrm;rsuf&SifyJqdkwm
rodMubl;/ ÓPfynm[m twkr&SdwJh wefzdk;rjzwfEdkifwJh
ywåjrm;BuD;yJ/
'gaMumifh "mwfvHk;ywåjrm;rsuf&Sifqdkwm opömav;yg;
odjrifNyD; ig;yg;oDv cdkifNrJrIudk qdkvdkwmyJ/ 'ku©tukef?
tEÅ&m,ftukef t<uif;rJh &Sif;vif; y,fowfay;wmu opöm
av;yg;odrI r*fÓPfyJ&Sdw,f/ owd? ynm? oDvqdkwJh
ywåjrm;rsuf&Sif &Sdae&if edAÁmefw&m;jrwfBuD;txd &vdkY wefcdk;
owåd tBuD;rm;qHk;yJ/ y#doaE¨? tdk? em? ao ac:wJh tBuD;qHk;
'ku©BuD;av;ckuvJ tNyD;tydkif vGwfajrmufw,f/ trwedAÁmefvJ
&w,f/ edAÁmef[m tdkjcif;? emjcif;? aojcif;r&SdwJh traw
"mwfvHk;BuD;ygyJ/ r*¾ifavhusifh&if todÓPfa&m udk,fyg
tjrJvef;qef; EkysdKaew,f/ 'Dxufaumif;wJh ywåjrm;rsuf&Sif[m
avmurSm r&Sdawmhbl;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 433
tckvdk puFmylNrdKUBuD;rSm aeYpOf w&m;a[m&? w&m;em&vdkY
jrifhjrwfwJh ukodkvfaumif;awG? ESvHk;oGif;enf;awGudk &MuygNyD/
'D r[mukodkvfjrwfBuD;aMumifh edAÁmefw&m;odrI ynmjrwfBuD;udk
r*¾iftusifhudk usifhNyD; &&SdMuygapvdkY arwåmydkYovdkufygw,f/
edAÁmefjrefjref&rSom y#doaE¨? tkd? em? ao'ku©BuD;u
vGwfajrmufrSmrdkY edAÁmefqkyJ awmif;Muyg/
tm;vHk; csrf;omMuygap/
('The Light of Truth' trnfjzifh xkwfa0aom
puFmylESifh rav;&Sm;ü a[mMum;onfh w&m;rsm; þwGifNyD;\/)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 434
'ku©vGwfajrmufa&;odyÜHac: Ak'¨omoem
BUDDHISM: THE SCIENCE OF
DELIVERANCE
(þtcef;yg taMumif;rsm;rSm
tar&duef avmhpftif*svDNrdKUü omoemjyKpOf
a&;om;xkwfa0aom pmtkyfyg taMumif;rsm; jzpfygonf/)
uREfkyfonf a&S;xHk; tpOftvmaumif;t& Ak'¨jrwfpGmudk
OD;pGm&Sdcdk; ylaZmfuefawmhygonf/
earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó/
tuREkfyfonf twkr&Sd udavompifMu,fí t<uif;rJh
jynfhpHkawmfrlaom? udk,fwdkif opömav;yg; trSefw&m;udk
odawmfrlaom Ak'¨jrwfpGmudk OD;pGm &Sdcdk;ylaZmf uefawmhyg\
jrwfpGmbk&m;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 435
Adoration to Him the Exalted One, the Perfect One, the
Supremely Awakened One.
Ak'¨bmom w&m;awmfum; urÇmhbmomBuD; tmvHk;wGif
odyÜHenf;us obm0rdaom wpfckwnf;aom bmomw&m;BuD;
jzpfw,f/ þodyÜHenf;us bmomBuD;uomvQif owå0gwdkY
&ifqdkifae&aom 'ku©rsdK;pHkrS vGwfajrmufapaomaMumifh
Ak'¨jrwfpGmudk twkr&Sdaom orm;awmfBuD;[k ac:qdk&w,f/
Ak'¨jrwfpGm\ w&ma'oemwdkYonfvnf; aMumif;usdK;,kwåd
t&SdqHk;? qifjcifwHk w&m;ESifh tnDnGwfqHk;? odyÜHoabm
w&m;ESifh tudkufnDqHk;qdkwm xif&Sm;ygw,f/
(þüvnf; ]]uREkfyf a&mrA&if*sDbmom0if ½dkrifuufovpf
t,lrS tb,fyHk Ak'¨bmomodkY ul;ajymif;cJh&oenf;}}
acgif;pOfjzifh þpmtkyf yxrqHk;w&m;ü azmfjycJhonfhtwdkif;
OD;pGm azmfjyonf/)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 436
uREfkyf bmhaMumifh Ak'¨bmomjzpfvm&oenf;
q&m0ef a'gufwmwpfa,mufu bkefBuD;xH atmufyg
pmwpfapmifudk ay;ydkYcJhzl;ygw,f/
]]t&Sifbk&m; ]Ak'¨bmomonfom wpfckwnf;aom trSefqHk;
w&m;jzpfaMumif;} wynfhawmfudk oufaoom"ujzifh &Sif;vif;
awmfrlyg bk&m;}} bkef;BuD;u olYqD csufcsif; pmjyefvdkufw,f/
]]'umBuD; a'gufwm? usef;rm csrf;omap&ef qkawmif;
arwåmydkYoygw,f/ 'umBuD;[m q&mawmf&JU "r®a[majymyGJudk
rwufEdkifaomaMumifh q&mawmfu w&m;pmtkyfrsm; ,ck ay;ydkY
ygw,f/ w&m;pmvJzwf? MuHpnfpOf;pm;jcif;vJ jyKrSomvQif
Ak'¨bmoma'oemawmf[m tNydKifr&Sd wpfckwnf;aom trSef
opömw&m; jzpfaMumif; odEdkifygw,f/
1/ edAÁmefw&m;jrwfudk ,ckb0wGif ,ckae&m
,cktcsdefrSmyJ &&SdEdkifNyD;? aoNyD;rS yef;wdkifudk &&Sdjcif; r[kwfyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 437
,ckb0rSm t&d,mjzpf&ef taMumif;rsm;? usifhpOfrsm; &Sdonf/
uREfkyfonf a&mrA&if*sDbkef;BuD; uREfkyf\tudkudk ]]xm0&
aumif;uifbHkudk &&SdzdkY bmvkyf&rvJ}} vdkY ar;Munfhavh&Sd&m
]]aorS&r,f? rif;t&if aoMunfhyg}} vdkY jyefajzw,f/ 'gaMumifh
tm;wufp&m r&SdcJhyg/ bkef;BuD;u ao&wmxuf ae&wmudk
ydkBudKufygw,f/ ]aumif;uifbHk yghpfydkYwf} u aowJh vlawGyJ
&r,f... wJh/
'gaMumifh bkefBuD;[m r*¾if&Spfyg; vrf;rBuD;ay:rSm
aysmfaysmfBuD; avQmufoGm;NyD; ,ckb0rSm &EdkifwJh edAÁmefudkyJ
,lawmhr,f/ aoNyD;rS&r,fh aumif;uifbHkudk rvdkcsifbl;/ aovJ
raocsmbl;/ jrwfpGmbk&m;udk,fwdkif oufawmf 35ESpf
,ckb0rSmyJ edAÁmef&&Sdawmfrlw,f/ bkefBuD;wdkYvJ jrwfpGmbk&m;
jyKrlovdk vdkufemusifhoHk;Mu&r,f/ jrwfpGmbk&m;[m
vlom;jzpfí vlom;wpfOD; jyKEdkifcJhwmudk usefvlom;rsm;uvJ
vdkufvkyfvdkY &Edkifygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 438
2/ tjcm; urÇmhbmomBuD;rsm;rSm opömav;yg;w&m;awmf?
r*¾ifusifhpOfrsm;? tewå w&m;awmfrsm; ryg&SdMu? ra[mjyMuyg/
,if;w&m;awmfwdkYudk Ak'¨a'oemawmfrSmom Mum;em awGYjrif
usifhoHk;aeMu&ygw,f/ þedAÁmefa&mufaMumif; wpfaMumif;
wnf;aom r*¾ifusifhpOf[m ocsFmodyÜH? ½lyaA'odyÜHvdkyJ wdus
cdkifrmNyD; vufawGYprf;oyf ppfaq;MunfhvdkY &&Sdygw,f/
3/ Ak'¨a'oem\ txl;jcm;qHk;rSm ]tewåa'oem? tewå
vu©Pokwfawmf} yif jzpfygw,f/ pMu0VmwpfckvHk; ½kyf"mwf
emrf"mwf cE¨mig;yg; tedpö 'ku© tewåw&m;om&SdNyD;? twåZD0?
yk*¾v? xm0&? touf0dnmOfaumif[lí vHk;0r&Sd[k &J&ifh
yGifhvif;pGm a[mjyaom bmomjzpfygw,f/ 'gaMumifh rjrJrI
tedpöw&m;? qif;&JrI 'ku©w&m;? twår&SdrI tewåw&m;udk
½IrSwfNyD; rjrJaomavmuudk pGefYvTwfvdkufaomtcg twkr&Sd
rGefjrwfcsrf;om cdkifjrJaom tjrwfqHk; edAÁmefw&m;udk &&SdMu
ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 439
Ak'¨0g'ü qkawmif;0wfjyKrI ryg
4/ Ak'¨omoemüomvQif y#dpöorkyÜm'fw&m;awmf (b0\
jzpfpOf taMumif;ESifh tusdK;rsm;) udpöudk Mum;emMu&w,f/
tjcm; bmomBuD;rsm;rSm vHk;0 ryg&SdMuyg/ y#dpöorkyÜm'f
tEkavmr jzpfpOf[m 'ku©oHo&m b0jzpfNyD;? y#davmr
(y#dpöorkyÜm'f&yfpJrI) [m 'ku©eda&m" = 'ku©b0oHo&m
csKyfNidrf;rIBuD;yif jzpfygw,f/
þy#dpöorkyÜm'f cE¨mpuf&[wf vnfywfrIESifh cE¨mb0
'ku©&yfpJrI w&m;t& Ak'¨a'oemrSm oDvAÁw y&mrmo
oHa,mZOfac: tpOftvm qkawmif; 0wfjyKrI tpDt&if
tcrf;tem;rsm; ryg0ifyg/ ,kwåduif;rJhaom bmoma&;
tpOftvm aqmif&GufrIrsdK;udk jiif;y,fygw,f/ taMumif;
aMumifh tusdK;jzpfrIudk ½IrSwfodjrifaerS w&m;ao0g'ESifh
t"dyÜm,frJhaom tpDt&ifrsm;rS vGwfajrmufMu&ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 440
þodkY aMumif;usdK;qDavsmfaom r*¾usifhpOfaMumifh Ak'¨
bmomrSm tppftrSef 'ku©vGwfNidrf;aom bk&m;? &[EÅmrsm;
ay:xGef;cJhjcif; jzpfygw,f/
odyÜHESifhAk'¨0g' wlnDrIrsm;
odkYjzpf&m Ak'¨bmom[lonf vlwpfOD;pD udk,fwdkifyif
&qJb0udk okawoejyKvkyfaejcif;? udk,fhudkudk,favhvmjcif;?
tuJcwf ½IrSwfppfaq;NyD; vufawGYvdkufemusifhBuHaejcif;udk
qdkvdkygw,f/ odyÜHbmom&yfrsm;rSmvJ udk,fwdkif vufawGYvkyf&?
udk,fwdkif wGufcsufppfaq;NyD;? trSm;trSef pdppfNyD; qifjcifwHk
w&m;udk oHk;pGJ&ygw,f/ þenf;twlyJ Ak'¨bmomrSmvJ vdkufem
usifhoHk; ae&wmaMumifh ,ckacwf odyÜHynm&yfrsm;ESifh
wlnDaevdkY ]]bmomw&m;odyÜH}} vdkY ac:qdk&ygw,f/
odyÜHynm&yfrsm;wGif zefqif;&Sifbk&m;? xm0&bk&m;udk
jiif;y,f vspfvsL½I&ovdk Ak'¨bmomuvJ jiif;y,f
vspfvsL½Ixm;ygw,f/ odyÜHynm&yfrsm;rSm xm0&wnf&Sdaom
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 441
twå? ZD0? yk*¾v? 0dnmOfaumif t,ltq rygovdk
Ak'¨bmomrSmvJ ryg&Sdyg/ wu,fjzpfay;aeaom b0[lonf
rSmvnf; ½kyfemrfcE¨m tpOfajymif;vJ pDqif;aerIomjzpfí
wpfpuúefYrSmyif ½kyfemrf cE¨mcsif; rwlnDawmhyg/
cdkifNrJaomigpGJjzKwfa&;
ouúm,'d|dac: twå'd|day:ayguf ,HkMunfaejcif;rSm ]igyJ?
ighOpömyJ? igydkif&SdwmyJ} [laom t,ltqaMumifh jzpfw,f?
rsufpdESifhtqif;xdawGYí zó? a0'em? 0dnmP odrIpdwfjzpfrI
tqifhqihfudkyif ]twåyJ? igyJ? ighOpömyJ} [lí rSm;,Gif;pGm
pGJ,laejcif;om jzpfw,f/ wu,fhjzpf&yf ½kyfemrf"mwfudk
½IrSwfaevQifum; 0dnmPfodrIonf tNrJjzpfay: ajymif;vJ
aeMumif; awGYjrifaeMu&w,f/ em;ESifh toH? ESmacgif;ESifh teHY
ponfh 'Gg&ajcmufyg;? a0'emajcmufyg;? odrIajcmufyg;wdkYrSmvJ
,ckjzpf twå? yk*¾v? ZD0 ryg0ifaom 'ku©puf cE¨mpuf
&[wfBuD; vnfywfaejcif;om jzpfw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 442
þ'ku©puf cE¨mpuf&[wfBuD; &yfpJoGm;&efrSm t&m&m
jzpfrIodrIudk igyJ? ighOpömyJ[k t,lrrSm;&efESifh rpGJvrf;
ruyfNid&ef 0dyóemudk tm;xkwfrS &w,f/ twdwfb0
teEÅrsm;pGmuyif uREfkyfwdkYonf t0dZÆmESifhwPSm OD;pD;cHcJh&í
]to®drme - igyJ? ouúm,'d|d = cE¨mig;yg;udk touf 0dnmOf}
[k t,lvGJrSm;cJhMu&w,f/ ,ck bk&m;tppf? omomemawmf
trSefESifh BuHKBudKufNyD;? ppfrSefaom opömw&m;udk em,l&cdkuf
t,lrSm; tpGJrSm;0g'udk or®m'd|d? or®mouFyÜpaom r*¾if
tusifhrSefjzifh y,fowfMuygpdkY/
t,lrSm; tusifhrSm; csKyfNidrf; uif;aysmufrIudk tjrwfqHk;
edAÁmefvdkY ac:w,f/ twdwfb0 rsm;pGmu vGJrSm;pGmcH,lcJh&aom
todrSm; t,lrSm;udk csufcsif; ,cktcg y,fowf&ef
cJ,Of;aumif; cJ,Of;ayvdrfhr,f/ aq;vdyfaomufrI tusifh?
t&ufaomufrI tusifhudkyifvQif cufcJpGm y,fazsmuf&ovdk
&Sdwwfygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 443
rnfodkYyif cJ,Of;ygap? þomoemrSm arQmfvifhcsufrsm;pGm
&Sdí tm;wufp&mrsm; &Sdaeygw,f/ bk&m;onf vlom;jzpfvsuf
'd|dpaom udavomudk atmifjrifEdkifygvQif vlom;jzpfaom
oifESifhuREkfyfvJ rkcsatmifjrif&rSmyg/ vlom;pGrf;&nf BuD;rm;vS
ygw,f/ olwpfyg;u zefqif;ay;aep&m rvdkygbl;/
tedpöudkzefqif;ol edpöxm0& rjzpfEdkif
tu,fí xm0&bk&m;u tNrJqif;&Jaom owå0gESifh
pMu0Vmudk zefqif;ay;onf[kqkdvQif xm0&bk&m; udk,fwdkif
rNrJqif;&Jolom jzpfayvdrfhr,f/ 'ghaMumifh rNrJqif;&Jol
jzpfvQifvJ bk&m; tppftrSef rjzpfEdkif[k ,kwådaA't& ajymjy
Edkifw,f/ 'ku©bHkBuD; jzpfay:aewm[m wu,fawmh t0dZÆmESi
wPSm vufcsufyif jzpfygw,f/
tu,fí vlwpfa,muf[m t0dZÆmESifh wPSmudk r*¾if
tusifhjzifh y,fowfvdkufvQif olY&JUavmu olY&JUurÇmvJ
uG,faysmufr,f/ b0oHo&m csKyfNidrf;r,f/ tppftrSefr&SdwJh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 444
avmu urÇm uG,faysmuf&if wu,fppfrSef aocsmaom edAÁmef
w&m;udk &&SdawmhwmygyJ/
]tcsdefumv} qdkwm ajymif;vJrItpOfudk ac:w,f/
tedpöw&m;udk wdkif;wmrIyif ]umv} jzpfw,f? ]b0} qdkwmvJ
cE¨mig;yg; jzpfrIysufrItpOfyJ? ]vl} qdkwm t0dZÆmwPSmaMumifh
jzpfay:&aom cE¨mig;yg; tpkta0;yJ? cE¨mig;yg;qdkwm bmvJ?
½kyftpk (um,tpk)? a0'emtpk? ocFg&tpk? odrI0dnmP
tpkygyJ/ 'gudkyJ vlvdkYac:ygw,f? vGefcJhaom ESpfaygif; 2500
ausmfuyif Ak'¨jrwfpGmu ]vlqdkwm cE¨mig;yg; tpkta0;
½kyfemrftvsOfyJ/ 'guvGJvdkY twå0dnmOf r&Sdbl;} vdkY pwif
a[mMum;cJhay&m ,aeY pdwfynm&Sifrsm;u axmufcHvsuf
&SdMuw,f/ odyÜHq&mrsm;uvJ vufcH oabmwlMuw,f/
b0yef;wdkif
b0yef;wdkifrSmum; tusifhpm&dwå wdk;wufjynfh0a&;yif
jzpfonf/ tusifhoDv[m txGwftxdyf (r*foDv? zdkvfoDv)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 445
avmukwå&moDvtxd qdkufa&muf&ef b0yef;wdkif xm;&Sd&r,f/
Ak'¨a'oemum; pdwf,Ofaus;rIudk tjrifhqHk;txd wdk;wuf
qdkufa&mufapw,f/ pdwfrSm wPSm? rme? 'd|d vHk;0 uif;&Sif;&ef
udpörSm Ak'¨bmomuomvQif wwfpGrf;Edkifw,f/
pdwfudk tNrJowdxm; tuJcwf ½IrSwfaeyg/ oifwdkY&JU 'Gg&
ajcmufyg;? tm½Hkajcmufyg;rSm udavom rD; 11 yg; avmifaeqJ
jzpf&m aemufxyf avmifpmawG? "mwfqDawG rxnfhoGif;Mu
ygESifh/ aemufxyf xif;? rD;aoG;? "mwfqD rxnfh&ef tvkyfrSm
jrifvQif jrifumrwå? Mum;vQif Mum;umrwå? eHvQif eHumrwå?
pm;vQif pm;umrwå? udk,fESifhxdvQif xdumrwå? pdwfESifh"r®m½Hk
xdawGUodvQif odumrwå owdjyK ½IMunfhodae&r,f/ avmbrD;?
a'gorD;? arm[rD; ravmifawmhbl;/ rD;Nidrf;rIudk csrf;omokcvdkY
ac:w,f/,ckb0 ,cktcsdef ,ckae&mrSmyJ tjrwfqHk;
vGwfajrmufrI ]edó&P} edAÁmefudk &&SdaeMuygw,f/ pdwfudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 446
vHk;0 pifMu,fapEdkifwJh jynhfpHkwJhpdwfxdef; tvkyf Ak'¨bmomrSm
om awGYjrif&w,f/ tus,fa&;jyvdkY r&bl;/
oifonf rl&if;Ak'¨pmayudk rsm;rsm;zwf½I avhvmNyD;
vufawGYusifhMuH tm;xkwfyg/ ygVdawmfonf Ak'¨0pe bk&m;&Sif
\ pum;awmfjzpfí av;av;pm;pm; zwf½Iyg/ tcsdefusvmaom
tcg oifonf Ak'¨a'oemrSmom trSefopömw&m;&SdaMumif;
udk,fwdkif em;vnf vmygvdrfhr,f/ uREfkyf\ arwåmydkYorIudk
cH,lyg/
t&Sif avmuemx
(txufyg jyefpmjzifh ]uREfkyf bmaMumifh Ak'¨bmom0if
jzpfvm&oenf;} [laom ar;cGef;udk a'gufwmtm; ajzMum;
vdkufygonf/)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 447
avmurS ½kef;xGufjcif;
"r®y'bmomjyefudk 1922 ckESpfu yxrqHk; zwf½INyD;wmeJY
pdwfygvufyg o&P*Hk cH,laqmufwnf vdkufygw,f/
- Ak'¨H o&PH *pämrd - Itake refuge in the Buddha.
- "r®H o&PH *pämrd - Itake refuge in the Dhamma.
- oHCH o&PH *pämrd - Itake refuge in the Samgha.
bkef;BuD;&JU twdwfb0u &if;ESD;cJh&aom yg&rDaMumifh
"r®y'udk tpqHk; zwf½I&aomtcg topftqef;[k rxifrSwf
cJhyg/ twdwfb0rsm;pGmu "r®y'w&m;ESifh &if;ESD;uRrf;0if
cJhaMumif; owdjyKrdygw,f/ aysmufqHk;aewJh rdwfaqGBuD;udk
,ckrS jyefvnfawGUjrif&ovdkvJ cHpm;ae&ygw,f/
"r®y'pmtkyf&JU t&omudk cHpm;NyD;aemuf tjcm;Ak'¨bmom
pmtkyfrsm;udkvJ tirf;r& &SmazG zwf½IavhvmcJhw,f/ odkYaomf
bkef;BuD;&JUtudkrSm a&mrA&if*sDbkef;BuD;jzpfaeí wdwfwqdwf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 448
avhvmcJh&ygw,f/ tjcm;tdrfrSm oGm;NyD; Ak'¨bmom pmtkyfrsm;
udk zwf½IcJh&ygw,f/ rdbrsm; aqGrsdK;rsm;u oabmrwlí
wdwfwqdwf cdk;aMumif;cdk;0Suf zwf½IavhvmcJh&w,f/ tu,fí
olwdkY odjrifoGm;vQif wpftdrfvHk; qlyGufatmf[pfMurnfrSm
aocsmygw,f/ aemufqHk; udkvHbD,m wuúodkvf qdwfNidrf
tcef;rSm wpfa,mufwnf;oGm;NyD; Ak'¨pmayrsm;udk tm;&yg;&
zwf½I avhvmcJh&ygw,f/
tJovdk oHk;ESpfwdwd Ak'¨pmay zwf½IavhvmNyD;aemuf
avmuvlYabmifudk pGefYcGmypf&ef qHk;jzwfvdkufygw,f/ od'¨wå&JU
edu©r®yg&rDudk twk,lvdkufemvdkpdwf wzGm;zGm; ay:aygufvm
ygw,f/ jrwfpGmbk&m;tavmif;awmf[m 29 ESpft&G,f vlY
avmuudk pGefYy,fEdkifvQif igvJ bmhaMumifh rpGefYypfEdkif&rSmvJ/
od'¨w¬udk tm;usí
bk&m;tavmif;awmf vkrÁdeDO,smOfrSm arG;zGm;cJhw,f/ yPÖm;
wdkYu pMumrif; jzpfrnf[k edrdwfzwfMu? aA'ifa[mMuw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 449
ykPÖm;wpfa,mufuawmh þuav;[m avmuudk pGefYypfNyD;
{uef bk&m;jzpfawmfrlr,fvdkY wxpfcs a[mjycJhw,f/ zcif
oka'¨g"erif;BuD;[m om;awmftm; pMumrif; jzpfapvdkí
eef;awmftwGif;rSmom xm;&SdNyD; &[ef;rjyK&ef t[efYtwm;
rsm;pGm pDrHjyKvkyfcJhw,f/ aEGrdk;aqmif; &moDoHk;cktwGuf
eef;awmfoHk;ckaqmufí aeapcJhw,f/ ,aomf"&m rif;orD;eJY
xdrf;jrm; ay;pm;cJhw,f/
touf 29 ESpfa&mufrS eef;awmf tjyifbufodkY xGufcGifh
&NyD; O,smOfodkY oGm;a&muf Munhf½IcGifhjyKw,f/ vrf;c&D;rSm
]oltdk? olem? olao? &[ef;} edrdwfBuD; av;yg;udk av;Budrf
jrif&aomaMumifh avmuDpnf;pdrfwdkYudk NiD;aiGYNyD; wdwfwqdwf
awmxGufcJhw,f/ &[ef;jyKNyD; t&m&mudk pGefYvTwfypfvdkufw,f/
oltdkudk pwifjrif&aomtcg &xm;xdef;udk ar;jref;vdkY
]]toifvJ tdk&r,f/ tdkjcif;oabm rvGwfEdkif}} [k ajymjyí
vlom;tm;vHk; tdkae&yHk? rdrdvJ tdkpm&if;xJ ygaeyHkodí oHa0*
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 450
BuD;pGm jzpfawmfrlw,f/ ]]'Dvdk tdk& em& ao&rSmodvsuf avmuD
pnf;pdrfrSm arhavsmhaysmfyg;aevdkY rawmfbl;/ rtdkaomw&m;udk
&Sm&r,f/ remaomw&m;udk &Sm&r,f/ raoaomw&m;udk
&Sm&r,f/ 'Dw&m;&SmzdkY&m &[ef;b0 taumif;qHk;yJ}} vdkY qHk;jzwf
csuf csvdkufw,f/
bk&ifBuD;u 'gudk &dyfrdawmh armif;rrdóHrsm;udk umr*kPf
ESifh jzm;a,mif;azsmfajzzdkY wdkufwGef;w,f/ twD;trIwf? tu
tckef tm½HkawGESifh jzm;a,mif;Muw,f/ 'gayr,fh tm;vHk;
tcsnf;ESD;yJ/ rif;orD;rsm; uckefoDqdk&if; tdyfaysmfoGm;Muwm
Munhf&if; ydkNyD; pdwfysufvmw,f/ uacsonfrsm; tdyfpufae
Mu&m oGm;a&rsm;? tmykyfa&rsm; xGufolxGuf? cE¨mudk,f z½dkz&J
ESifh okomefwpjyifESifh wlnDaew,f/ tcsdKUu oGm;usdwfa,muf
vsuf? tcsdKUu qHyifzm;vsm;? tcsdKUu yg;pyfBuD;&GJUvsuf&SdMu&m
avmu\tvS[m twktyrQomvdkY rif;om; odjrifawmf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 451
rlw,f/ b,favmufvSvS? tdyfaepOf tavmif;aumif tykyf
todk;vdk teHYqdk;awG xGufaew,f/
tavmif;awmifrif;om;[m avmuBuD;udk NiD;aiGYNyD;
jrif;xdef;awmf armifqeftm; u@ujrif;udk toifhjyifcdkif;w,f/
cspfvSpGmaom ,aomf"&mESifh om;awmf &m[kvm om;trd
pufawmfcef;udk 0ifNyD; aemufqHk; EIwfqufjcif;jzifh Munfhvdkuf
ao;w,f/ wpfavmuvHk; aumif;pm;a&;rdkY rdom;pkta&;
uGufuGufav;udk rawG;tm;bl;aygh/ tapmifhta&SmufawG
txyfxyf csxm;wJhMum;u wdwfwqdwf ntcgrSm eef;awmfu
xGufcGmcJhw,f/ taemfrmaomifurf;rSm &[ef;jyKvdkufw,f/
oufawmf 29 ESpfaygh/ 'gudk tm;usNyD; ]]igvJ ,ck touf 27
ESpfawmif &SdaerSaum}} vdkY pOf;pm;rdw,f/
uREkfyf pGefYpm;&yHkrsm;
bkef;BuD;rdbrsm;uvJ Ak'¨bmom 0ifjcif;udpö? &[ef;jyKwJh
tvkyfudk b,fvdkrS cGifhjyKrSm r[kwfwJhtwGuf bkef;BuD;vJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 452
wdwfwqdwf xGufcGmcJh&w,f/ rdbxH cGifhrawmif;cJhbl;/
c&pf,mef tpGJBuD; t,lonf;olrsm;jzpfvdkY cGifhawmif;vJ
&rSmr[kwfbl;/ 'Dawmh bkef;BuD;u ]uREfkyf\ aowrf;pmESifh
Oya'oufaocHpm} t&SnfBuD;udk a&;om;NyD; pm;yGJtHqGJxJrSm
xm;ypfcJhw,f/ rdbaqGrsdK; &mxl;aiGaMu; tukefpGefYypfxm;cJh
ygw,f/ bkef;BuD;u *Dw0goemygawmh tjrJ wa,m xdk;w,f?
jrwfEdk;vSaom a*:'geDeD wa,mudkawmh zciftwGuf?
aiGaMu;udk rdciftwGufqdkNyD; pma&;xm;cJhw,f/
od'¨w¬rif;om;u u@ujrif;udk pD;NyD; awmxGufawmf
rlw,f/ bkef;BuD;rSm jrif;r&Sdawmh a&aMumif;c&D;jzifh twåvef
wdwf ork'´&mudk ]armf&Daw;eD;,m;} yifv,ful; oabFmBuD;jzifh
jzwful;cJhw,f/ u@ujrif;u taemfrmjrpfudk ckwful;w,f/
bkef;BuD;&JU oabFmu ig;&ufcGJjzifh twåvefwpf ork'´&mudk
jzwful;w,f/ t*Fvef aqmufofoefwefNrdKU a&mufawmh £Ed́,
bHkabNrdKU oGm;&ef oabFmajymif;pD;cJh&ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 453
tJ'DurSwqifh Ak'¨*,moGm;&ef &xm;ajymif;pD;NyD;
bk&m;yGifh&m r[maAm"d urÇmhatmifajrudk a&mufcJhw,f/ urÇmh
tjrwfqHk;ae&mudk zl;ajrmf MunfndKcJh&ygw,f/ xdkYaemuf
"r®pMum w&m;OD;a[m&m rd*'g0kefodkY oGm;cJhNyD; Ak'¨jrwfpGm&JU
aAm"d"mwf? twkrJh atmif"mwf? "mwftm;awG tjynfh oGif;cJh
ygw,f/ tJ'DurS oD[dkVfodkY c&D;quf? oD[dkVfurS jrefrmEdkifiHodkY
a&mufNyD; 1925 ckESpfwGif jrefrmEdkifiHrSm &[ef;abmif wufcJh
ygw,f/ edrdwfBuD;av;yg;t& Budrfzefrsm;pGm oltdk? olem?
olao jzpf&r,fhab;u vGwfajrmufa&; vrf;[m &[ef;b0
r[kwfygvm;?
udk,fhudkudk,f"mwfcGJ½IrSwf
tar&duefrSmaepOf "mwkaA'q&mtjzpf aMu;cJowåKrsm;udk
"mwfcGJ&onfh vkyfief;rsm; jyKvkyfcJh&ovdk ,cktcg cE¨mudk,fudk
owdy|mefpdwfESifh "mwfcGJMunfh½Iae&ygw,f/ aMu;owåK "mwfcGJ
ae&wmxuf cE¨m[laom tPkjrL uvmyfrsm;udk "mwfcGJae&
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 454
wmu t½IyfaxG;qHk; zGJYpnf;xm;wJh rdrd&JU ½kyfemrfcE¨mBuD;udk
&Sif;vif;pGm odzkdYjzpfygw,f/ Ak'¨0g'udk ]0dbZÆ0g' - cGJpdwft,l}
qdkwJhtwdkif; rdrdwdkY&JU udk,fEIwfpdwfudk "mwfcGJí odrS 'ku©rS
vGwfajrmuf&rSmyg/ "mwfcGJq&mtwGuf "mwfcGJynmtppfudk
&aeygNyD/
&SpfvMum a'opm&D ajcvsifc&D;Murf;
oD[dkVf (,ckoD&dvuFm) rSm ajcmufvaexdkifaepOf
0rf;udkufa&m*g&í tajymif;tvJ jzpfap&ef tDwvDodkY acwå
jyefcJhygw,f/ tDwvDEdkifiHa&mufwJhtcg aqGrsdK;tcsdKUu
bkef;BuD;udkzrf;NyD; e,l;a&muf&Sd rdbrsm;xH jyefydkY&ef
aqmif&GufMuygw,f/ bkef;BuD;u rdbxHrjyefcsifí ig;&uf
vHk;vHk; tpmiwfcH qE´jyvdkufw,f/ OD;av;awmfolu pdk;&drfNyD;
]]rif; ightdrfrSmawmh aovdkY rjzpfbl;}} qdkNyD; vTwfvdkufygw,f/
]]'gjzifh £Ed́,udkoGm;zdkY ywfpfydkY vkyfay;}} vdkY ajymvdkY OD;av;u
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 455
NrdKU0efxHoGm;NyD; ywfpfydkYvkyfay;ygw,f/ NrdKU0efESifhbkef;BuD;wkdY
aqGrsdK;vJ awmfpyfMuygw,f/
bkef;BuD;rSm c&D;p&dwf ukefoavmufjzpfaeNyD/ £E´d,udk
ajcvsifoGm;rS &awmhr,f/ emrf0g'D urÇmvSnfhc&D;onf vkyf½HkyJ/
bkef;BuD; tm&SwpfcGifrSm ajcusifc&D;ESifjcif;rSm Ak'¨jrwfpGm&JU
a'opm&D <ucsDawmfrlcJhyHkudk tm;usaomaMumifh jzpfygw,f/
Ak'¨jrwfpGm[m tbdnmOfjzifh <ujref;Edkifaomfvnf; &moufyef
a'opm&Dc&D; <ujref;awmfrlavh&Sdygw,f/
bkef;BuD;rSm ouFef;oHk;xnf oydwfwpfvHk;jzifh jyifopfjynf
awmifydkif; rmaq;NrdKUrS ajcusifc&D;pNyD; xGufcJh&m jyifopfEdkifiH?
qGpfZmvefEdkifiH? MopBwD;,m;? ,l*dkqvm;AD;,m;? qmAD;,m;?
blvfa*;&D;,m;? wl&uD? qD;&D;,m;? ygvufpwdkif; EdkifiHwdkYrS
wqifh ,lza&;wpfjrpfem;wdkifatmif bkef;BuD;avQmufygw,f/
awmifydkif; Oa&myu at&Sm;rdkif;em;txd &SpfvMumatmif
awmawmif c&D;Murf;udk ukefvrf;c&D; oGm;cJh&w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 456
vrf;c&D;rSm olawmfpifyk*¾dKvfrsm;? vl,kwfrmrsm;? vlYbDvl;
rsm;? olawmfpifvJr[kwf ol,kwfrmvJ r[kwfaom vlrsm;
trsKd;rsKd;udk awGYBuHKcJh&ygw,f/ obm0uay;wJh pGefYpm;cef;
trsKd;rsKd;awG ygyJ/ ajcmufBudrfwdwd vlqdk;rsm;\ aoewf?
"m;rsm;eJY &ifqdkifcJh&ygw,f/
&efolY"m;atmufu arwåm
txufyg oJxdwf&ifzdk pGefYpm;cef;rsm;teuf aMumufruf
zG,f taumif;qHk; tawGYtBuHKwpfck ajymyg&ap/
wl&uDjynf awmifydkif; wdk;&yfpfawmifwef;rsm;udk ajcvsif
c&D;Murf; jzwfoef;oGm;&pOf wl&uDvlqdk; "m;jyrsm;ESifh awGYqHk
rd&m bkef;BuD;udk zrf;NyD; wdwfqdwfaomae&mudk ac:,loGm;Mu
ygw,f/ vlqdk;rsm;u olwdkY&JU "m;rsm; xufrxuf prf;Munfh&ef
bkef;BuD;&JY vnfyif;udk jzwfypfrnfvdkY t&dyftjcnfjzifh
jyMuw,f/ olwdkY\ "m;rsm; xufrxufudk olwdkYu bkef;BuD;&JU
vnfyif;udk wpfcsufwnf; ckwfjzwfMunfhr,fvdkY vkyfaqmifae
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 457
wkef; jrwfpGmbk&m;&JY aus;Zl;*kPfudk atmufarhaerdygw,f/
bkef;BuD;rSm ckcHp&m bmvufeufrS r&Sd/ aozdkYu eD;aeNyD?
bmwufEdkifawmhrSmvJ/
&Sm;yg;í wefzdk;rjzwfEdkifaom jzpf&yf
odkYaomf Ak'¨jrwfpGm\ rdefYcGef;awmfudk ajy;NyD; owd&rd
wmu owå0gtm;vHk;tay: tuefYowfrJh arwåmpdwfudk
yGm;rsm;vQif rnfonfh tqdyfrD; "m;vufeufrQ rxdcdkufEdkifqdkwJh
arwåma'oem jzpfygw,f/ tvGef awGYBuHKcJwJh udk,fawGY
jzpf&yfwpfck &vdkufwmygyJ/ 'geJY uJ... rxl;bl;? arwåmvufeuf
udk toHk;jyKzdkY tcsdefyJqdkNyD; wifysOfacGxdkifvdkufw,f/ owfrnfh
olESifhwuG avmutm;vHk;udk arwåmpdwfjzefYvsuf ydkYoae
ygw,f/ wu,f tcuftcJawGYBuHKvQif arwåm0g'om tm;udk;
&m &Sdygw,f/ wifysOfacG rsufpdrSdwfNyD; arwåmyGm;aevdkufw,f/
bkef;BuD;&JU vG,ftdwfudkvJ ab;z,fxm;vdkufw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 458
arwåmokwfawmfrSm ]rdcifu wpfOD;wnf;aom om;i,fudk
oem;Muifem u½kPmpdwf? arwåmpdwfjzifh toufay;NyD;
ulnDapmifha&Smufaeovdk cyfodrf;aom owåm0g taumif;tqdk;
tm;vHk;tay:ü arwåm tnDtrQvTrf;rdk;xm;&r,f} vdkY rdefYMum;
enf;ay;awmfrlwmvJ aumif;aumif; owd&aeygw,f/
]igu rdcif? 'Dvlqdk;awGu igh om;orD;awG/} tJovdk
pdwfxm;NyD; ]]olwdkY rdkufMuayr,fh cspfp&m aumif;ygw,f/ igh
om;ESpfa,muftwGuf ig toufpGefYvTwf vª'gef;awmhr,f/
ighom; ESpfa,muf csrf;omMuygap}} 'Dpdwfjzifh olwdkYtay:rSm
arwåmydkYoaeygw,f/ aoaygufao0usrS orm"d& arwåmpdwf
jyif;xefNyD; jzefYusufEdkifwmudkyJ udk,hfudkudk,f tHhMordygw,f/
cktcsdefxd wu,fwef; arwåmydkYorI vkyfief;udk ,ckuJhodkY
rvkyfcJhzl;ao;yg/ arwåmvufeuf wpfckom&Sdaeí pGJpGJJNrJNrJ
tpGrf;ukef toHk;csvdkufrdw,f/ bkef;BuD; ao&rSmukdyif
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 459
raMumufawmhyg/ vlqdk;rsm;&JU "m;vufeuf ukwfay:rSm
b,fvdk usvmrvJ qdkwmom apmifhpm;aerdawmhw,f/
þtcsdefrSm wpfrdepf[m ESpfaygif;wpfoef;ESifh nDrQ
aeovm; xif&ygw,f/ rMumrD vlqdk;rsm;u bkef;BuD;udk
qGJxlNyD; oGm;csif&m oGm;ayawmhvdkY vTwfvdkufygw,f/
"m;jyvlqdk;wdkY[m olwdkY&JU rdcif arwåm&Sif bkef;BuD;udk
rowf&ufMuawmhbl;aygh/ teEÅarwåmomvQif BuD;rm;aom
tEÅ&m,frS vGwfajrmufapEdkifygw,f/ tJovdk aorif;
EIwfcrf;0u vGwfajrmufvmcJhNyD; ,aeYxd touf&Sifaejcif;[m
]tydk&ufrsm;rSm ae&rI} yJ/ xdkaeYu xdkae&mrSm {uef ao&rnf
r[kwfygvm;/ teEÅarwåmqdkwJh tBuD;qHk; vufeufudk
&&SdvdkYom atmifyGJcHcJh&wmyg/
ckESpfESpf pum;rajymbJusifhjcif;
tJ'Daemuf £E´d,odkY a&muf&SdNyD;? £E´d,rSwqifh jrefrm
EdkifiHodkY 0ifa&mufNyD; 'kwd,tMudrf &[ef;cH odrfxyfygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 460
bkef;BuD; þtjzpftysufxl;ESifh awGYBuHK&NyD;aemuf [dr0EÅmrSm
ckESpfESpfwdwd ]t&d,m wkPDSbma0g - Noble Silence}
EIwfydwfrajymbJ {upm&D wpfudk,fwnf; aexdkifNyD; ur®|mef;
tm;xkwfygw,f/ [dr0EÅmtaMumif; uoQDrD,ma'orS 'g*sDvif
txd tao;pdwf od&w,f/ pum;rajymjcif;? {upm&Daejcif;udk
txl;avhusifhygw,f/
1929 ckESpfu wdAufEdkifiHodkY 0ifa&mufzdkY BudK;pm;aomfvJ
ratmifjrifcJhbl;/ bkef;BuD;EdkifiH? wHcg;ydwfEdkifiHvdkY xdkpOfu
ausmfMum;aom wdAufEdkifiHu EdkifiHjcm;om;rsm;udk vHk;0 0ifcGifh
rjyKyg/ olwdkYu Nidrf;csrf;a&;ESifh qdwfNidrf wnfNidrfrIudk
xdcdkufrSm pdk;Muw,f/ wdAufEkdifiHwpfckvHk; bkef;BuD;EdkifiH
bkef;BuD;ausmif;BuD;jzpfae&m ,aeY tajctaet& "r®rdwfaqG
rsm;udk oGm;awGYEdkif&ef vG,fulvmygNyD/ wdAufvm;rm;BuD;rsm;u
bkef;BuD;udk vdkvm;Muygw,f/ vmqmNrdKUawmf 'vdkifvm;rm;xH
olwdkYu ydkYay;r,f ajymMuw,f/ bkef;BuD; tcsdefray;Edkif
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 461
ao;bl;/ omoemjyK vkyfief;u tem;,lrS at;at;aq;aq;
oGm;NyD; &moufyef w&m;tm;xkwfaeawmhr,f/
wpfurÇmvHk; ouFef;a&mif vTrf;zHk;rnf
omoemjyK vkyfief;twGuf urÇmudk vSnfhí a[majym&ef
pdwfjyif;xefcJhygw,f/ bkef;BuD; ,HkrSm; oHo,awGvJ aysmuf
uif;oGm;ygNyD/ Ak'¨jrwfpGm&JU twkr&Sdaom arwåmu½kPm
w&m;udk vSnfhvnfa[mjy&ef wm0efusvmNyD/ ]igonf
taemufrS ta&SUodkY ajcvsifc&D; avQmufcJhygNyD/ ,cktcg
ta&SUrS taemufodkY "r®'lw yk*¾dKvfrsm;ESifhtwl ajcvsifc&D;
avQmufawmhtHHh} vdkY t"dVmef jyKcJhw,f/ urÇmodkY yxrqHk;
ajcvsif "r®'lwjzifh omoemjyKvkyfief; pwifcJhw,f/
"r®'lw ppfaMumif;BuD;oHk;aMumif;
'D&nf&G,fcsufESifh jrefrmEdkifiHrSm aexdkifNyD; 1933 ckESpf?
Zefe0g&Dvu omraP &[ef;ysKd&Spfusdyfudk pkaqmif; ac:aqmif
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 462
um &cdkif½dk;rudk jzwfNyD; taemufbufodkY "r®'lwc&D; pwif
ESifMuygw,f/ &efukefrS jynf? jynfrS awmifukwf ponfhjzifh
omoemjyKvkyfief; pwif ygw,f/
yxrqHk; ]pk&yf} tjzpf a&Twd*Hkbk&m;&ifjyifrSm pka0;
zl;ajrmfMuygw,f/ opömt"d|mef jyKMuygw,f/ jynfbufodkY
ajcvsif<uMuNyD;? jynfNrdKY a&mufaomtcg pkpkaygif; 2271 OD;
yg0ifvIyf&Sm;vmMu&m jrefrmEdkifiHwpf0ef;vHk; pdwf0ifpm;aeMu
ygw,f/ tHhMocsD;usL;vdkY rqHk;Muyg/ olwdkY&JU rsufpda&SUwGif
þrQ pdwfxufoefNyD; udk,fusKd;pGefY omoemjyKolrsm;udk
rjrifrawGYcJhzl;MuvdkY ygyJ/ trSefuawmh txl;tqef; r[kwfyg/
bk&m;vufxufu þyHkpHtwdkif; a'opm&D<uNyD; w&m;
a[mjyavh&SdcJhygw,f/ ,ckacwf omoem jyefYyGm;a&;udpö
jyefvnf xGef;um;vmjcif;yif jzpfygw,f/
&cdkif½dk;r awmifwef;BuD;udk bkef;BuD;wdkYtzGJU &Spf&ufausmf
jzwfMu&ygw,f/ usm;rsm;? jcaoFhrsm;? qifBuD;rsm;ESifh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 463
&ifqdkif&aomfvJ xdcdkuf'Pf&m&rI aoaysmufrI r&Sdyg/ tm;vHk;
bk&m;yGifh&m Ak'¨*,mESifh w&m;OD;a[m&m rd*'g0kefodkY
qdkufa&mufMuaomtcg bkef;BuD;&JU vuf½Hk;wynfhBuD;rsm;udk
vTJtyfxm;cJhNyD; bkef;BuD; xdkif;EdkifiHudk qufvuf xGufcGm
ygw,f/ &[ef;ysdKrsm;udk pnf;½Hk;a&; vkyfaqmifcJhw,f/
1934 ckESpf xdkif;omoemjyK &[ef;ysKd tyg; 150 udk
ac:aqmifNyD;? ta&SU½dk;r a'geawmifwef;BuD;udk jzwfausmfum
&efukefNrdKU a½Twd*HkapwDawmf&ifjyifrSm zl;ajrmf t"d|mef jyKMu
ygw,f/
jrefrmEdkifiHrS vSL'gef;tm;ay;rI[m tHhMoavmufygayw,f/
&efukefrS pwifxGufcGmpOf &efukefNrdKUolNrdKUom; axmifaomif;
wdkYu vªzG,f0w¬Krsm;udk qufuyfMu&m ydkvQHaeí &efukef
ausmif;wdkufrsm;odkY cGJa0vSL'gef;cJh&ygao;w,f/
&efukefowif;pmrsm;uvJ tkwftkwfusufusuf vSL'gef;
MuyHk owif;udk tao;pdwf azmfjy tm;ay; Muygw,f/ ordkif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 464
rSwfwdkifwpfck jzpfcJh&ayw,f/ þrQ tvSL'gejyKjcif;udk rawGY
jrifcJhzl;Muyg/ jrefrmEdkifiH&JU o'¨gw&m;uawmh &SmrS&Sm; ygyJ/
xdkif;ESifhoD&dvuFm &[ef;ysKdrsm;
xdkif; "r®'lw &[ef;awmf vufa½G;pifrsm;udk &efukeftxd
ajcusif ac:,lcJhNyD;? &efukefrS £Ed́, ajrmufydkif; [dr0EÅmawmif
odkY vrf;avQmufac:,lcJhNyD;aemuf? wynfhBuD;wpfOD;udk vTJtyf
xm;cJhjyefygw,f/ atmifjrifrI &ygw,f/
bkef;MuD;uawmh wwd,tqifhtaejzifh 1935 ckESpfrSm
oD[dkVfuRef; (oD&dvuFm) odkY oGm;a&mufNyD; oD[dkVf &[ef;ysKd 33
yg; ac:,lNyD; £E´d,awmifydkif;rSm pcef;csxm;cJhygw,f/ jrefrm?
xdkif;? oD[dkVf &[ef;awmfrsm;udk Ak'¨*,mrSm oifwef;ay;NyD;rS
urÇmhomoemjyKvkyfief;udk vkyf&ef pDrHcsuf&Sdygw,f/ xl;cRef
aom &[ef;omraPwdkYudk a½G;cs,fNyD; urÇmhomoemjyK yk*¾dKvf
tjzpf apvTwf&ef jzpfygw,f/ txl;ojzifh odyÜHynm xGef;um;
aeaom Oa&myESifh tar&duefEdkifiHrsm;odkY apvTwfygr,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 465
£Ed́,rSm ESpfESpf? oHk;ESpf t*FvdyfpmESifh omoemjyKenf;
ynm&yfrsm; oifMum;ay;NyD;rS wpfurÇmvHk; omoem xGef;um;
atmif vkyfaqmif&ygr,f/
tmZmenf &[ef;ysKdrsm;udk ausmif;xJu qGJxkwfNyD;
uGif;jyif ac:,lvdkufwmygyJ/ a&[m pD;aerS oefY&Sif;ovdk
omoemjyK &[ef;[m tNrJwrf; oGm;vmaerS wdk;wufrSm
r[kwfygvm;/
"The water is pure that flows;
The monk is pure that goes!"
urÇmppfBuD; jzpfjcif;
uHraumif; taMumif;rvScsifawmh pDrHcsufcsNyD; "r®'lw
vkyfaqmifaepOf 1939 ckESpfwGif 'kwd,urÇmppfBuD; jzpfay:
vmí &yfqdkif;xm;vdkuf&ygw,f/ 'kwd,urÇmppfBuD; NyD;qHk;
oGm;aomtcg 1945 ckESpfrS pwifNyD; rEÅav;NrdKU? a'gufwm
qdkeD&JU tultnDjzifh jrefrmEdkifiH tajcpdkuf EdkifiHjcm;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 466
Ak'¨omoemjyK tzGJUBuD;udk zGJYNyD; qufvuf aqmif½Gufygw,f/
a'gufwm tm&ftJvfqdkeD (Dr.R.L.Soni) [m aygif;wnfrSm
awGYBuHKw&m;a[mpOf o&P*HkaqmufwnfNyD; wynfhcH,lol
wpfOD; jzpfygw,f/
1947 ckESpf? ZlvdkifvwGif bkef;BuD;wpfOD;wnf; tar&duef
odkY rav;&Sm;? puFmyl? zdvpfydkif EkdifiHrsm;rS wqifh omoem
jyefYyGm;a&; c&D;xGufcJhygw,f/ jrefrmEdkifiH[m 'DomoemjyK
vkyfief;twGuf aiGaMu;ypönf; ajrmufjrm;pGm yHHhydk;ulnDMu
ygw,f/ c&D;tMum; yDeefNrKdU? uGmvmvrfylNrdKU? puFmyl?
a[mifaumif? &Sef[J? reDvm? [m0dkif,D? qefz&efppöudk?
avmhpftif*sifvdpf ponfjzifh a&muf&mNrKdUrsm;rSm 0ifa&mufNyD;
Ak'¨bmomw&m; a[mjy&m rsm;pGm pdwf0ifpm;rI &SdMuygw,f/
tcsKdUvJ o&P*HkESifh ig;yg;oDv aqmufwnfNyD; Ak'¨bmom
cH,lMuygw,f/ atmifjrifygw,f/ Ak'¨omoem urÇmjyefYyGm;rSm
aocsmygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 467
tar&duefrSm tajcpdkufí
bkef;BuD; tar&duefEdkifiHodkY qdkufa&mufaomtcg XmecsKyf
udk ]]zvfuGefvdkif,m}} (½kyf&Sifrif;om; ½ka'gzfAvifwDEdkuftdrf)
bmADvD awmifukef;? umvDzdk;eD;,m;rSm pwifzGifhvSpfNyD;
tajcpdkufygw,f/ avmhpftif*sifvdpfNrdKUrSmyif Ak'¨bmom
omoemjyK aumvdyfudk wnfaxmif EdkifcJhNyD; tar&duefom;
tcsKdUESifh "r®'lwtcsKdUudk Ak'¨tbd"r®m? t*Fvdyfpmoifjy&ef
pDrHcJhygw,f/ bkef;BuD;ausmif;? apwD ponf wnfaqmuf&efvJ
pDrHcJhygao;w,f/ þavmhpftif*svdpfNrdKUuaeNyD; tar&duef
a'otm;vHk;odkY <ua&mufNyD; omoemjyKw&m;awmf a[mMum;
r,f/ Ak'¨bmom Xmeuav;rsm;? &dyfomrsm; zGifhvSpfay;ygr,f/
tar&duef Ak'¨bmom wynhfrsm;&JU tultnD yHhydk;rIjzifh
Ak'¨pmayjzefYcsda&; pmaywdkufzGifhvSpfNyD; ygVdawmfESifh bmomjyef
pmtkyfrsm; jzefYcsdygr,f/ ygVdwdyd#u? yd#uwfoHk;yHkudk rl&if;ESifh
bmomjyefwdkYudk bmomaygif;pHkjzifh jzefYa0ay;ygvdrfhr,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 468
rdk;xdjrifhrm;aom bk&m;apwD? ausmif;awmfBuD;
wnfaqmufNyD;vQif urÇmhNidrf;csrf;a&;&&Sd&ef tm;xkwfMuygr,f/
þodkY rdk;xdbk&m;apwD wnfxm;EdkifvQif bkef;BuD;&JU BudK;yrf;rI
onf txGwftxdyfodkY qdkufa&mufygvdrfhr,f/ arwåm"mwfjzifh
urÇmol urÇmom;tm;vHk; cspfcifa&;? Nidrf;csrf;a&;udk ydkYaqmif
ay;Mu&ygr,f/ bmomra½G; vlrsKd;ra&G; okccsrf;om &Mu&ef
BudK;yrf;aeMu&ygr,f/ odyÜHenf;us a[majymjyoaevQif
tar&duefEdkifiHonf Akkk'¨bmomudk vufcHvmayvdrfhr,f/
tar&duefonf pufrIvufrI odyÜHtvGefxGef;um;aom
EdkifiHBuD;jzpf&m Ak'¨bmomudk ouf0ifusifhoHk;vdkufvQif
wpfurÇmvHk; Ak'¨bmomjzpf&ef rcJ,Of;awmhyg/ tar&duefudk
tajcjyKNyD;rS urÇmhEdkifiHtoD;oD;odkY "r®a'oem ,Ofaus;rI
jzefYa0vQif tvGefvG,ful acsmarmEdkifygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 469
wpfausmhvnfywfaeaom "r®puú
bkef;BuD;wdkY omoemjyKvkyfief; &nf&G,fcsufrSm Ak'¨a'oem
udk vdkufemrI? a[majymrIjzifh odyÜHenf;us 'ku©vGwfajrmufa&;
ynmt&? urÇmhNidrf;csrf;a&; &&Sd&efyif jzpfygw,f/ arwåm
w&m;wnf;[laom tPkjrLudk vlom;xk{/f [',ESvHk;om;rsm;
twGif;odkY csay;NyD;? aysmf½TifrIESifh Nidrf;csrf;rIudk &&Sdaprnfom
jzpfygw,f/ odyÜHynm&yf vdkufpm;avh&Sdaom tar&duefwdkYudk
odyÜHenf;usbmom a[mjyNyD; odyÜHenf;us omoemjyK&ygr,f/
Ak'¨¨omoem tvif;a&mifonf urÇmay:ü yGifhxGef;p jyKae
ygNyD;/ omoemawmfESpf axmifhig;&mausmfrSpí tvif;a&mif
vIyf&Sm;rI pcJh&m tawmfc&D; a&mufaeygNyD/ omoem[m tacgif
tzsm;txd a&muf&Sd jyefUyGm;rnfudk tav;teuf ,HkMunfMu
ygw,f/ Ak'¨omoemjyefvnf xGef;um;a&;twGuf ,ckuyif
BudKwifpDrHí BudK;pm;tm;xkwfMu&ygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 470
Ak'¨bmom0ifolwdkif; w&m;"r®udk tajymr[kwf? udk,fwdkif
usifhBuHNyD;? wu,f tppftrSef ,HkMunfol b0odkY qdkufa&muf
&ef wm0ef,lMu&ygr,f/ rSefuefaomopömw&m; ]"r®puú} \
vnfywfrI? w&m;rQwrIudk rnfolrQ r[efYwm;Edkifyg/ urÇmrSm
w&m;pufbD;BuD; wpfausmh ysHUESHUvnfywf armif;ESifvmaeygNyD/
Ak'¨a'oemudk pdwf0ifpm;vmaeMuygNyD/ omoem wpfacwfqef;
csdefrSm oifudk,fwdkif yg0ifoltjzpf xrf;aqmif ae&ygr,f/
olaX;om;ESifhwlaom rd½dk;zvmbmom0ifrsm;
urÇmt&yf&yfrSm Ak'¨bmomodkY ul;ajymif;vmol tawmf
rsm;rsm;[m arG;uwnf;u Ak'¨bmom jzpfMuolwdkYxuf pdwftm;
xufoefrI &SdMuygw,f/ olaX;om;[m arG;uwnf;u csrf;csrf;
omom ae&vdkY vG,fulpGm olaX;jzpfEdkifaomfvJ qif;&Jom;&JU
om;orD;uawmh tawmfhudk ½kef;uef vIyf&Sm;EdkifrS olaX;b0udk
&&SdMuygw,f/ olaX;om;u aiG&JUwefzdk;? b0&JU ½kef;uefrIudk
rod/ qif;&Jom;&JU om;urS odygw,f/ olaX;om;u aiGudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 471
ayghaygh&? ayghayghoHk;ypfw,f/ (easy come, easy go.)
qif;&Jom;&JU om;u roHk;&ufbl;/
xdkenf;twl arG;uwnf;u Ak'¨bmom jzpfaeMu&olwdkYrSm
a,bk,stm;jzifh Ak'¨bmom&JU wefzdk;udk rodMu/ ayghayghqq
aexdkif? ayghayghqq awG;awm aeMuw,f/ aocsmpGm
rpOf;pm;Muyg/ Ak'¨bmomudk cJcJ,Of;,Of; &SmazG&,lxm;Mu
olrsm; twGufrSmawmh wefzdk; tvGef xm;Mu&ygw,f/
Ak'¨bmomw&m;udk av;av;eufeuf avhvmpOf;pm;
vufcHNyD;? rdrdwdkY&JU rdbaqGrsKd;rsm;? todkif;t0dkif;ESifh
Opömypönf;rsm;? tpOftvm ,HkMunfudk;uG,frIrsm;udk tepfemcH
pGefUvTwfNyD;rS Ak'¨bmomodkY ouf0if,HkMunf ul;ajymif;Muolrsm;
jzpfygw,f/ wu,fvJ usifhoHk; vdkufemMuygw,f/
wefzdk;xm;Muw,f/ rd½dk;zvm Ak'¨bmomrsm;ESifhawmh rwlnDyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 472
Ak'¨acwfu bmomul;ajymif;cJhMuolrsm;
olwdkYudk,fwdkif t,lrSm; tusifhrSm; tyg,fav;yg;
ab;BuD;rS vGwfajrmufovdk tjcm;olrsm; udkvJ t,lrSm; tusifh
rSm; 'k*¾wdab;rS vGwfajrmufapvdkaom qE´rsm; u½kPmpdwfrsm;
jyif;xef vSygw,f/ toufpGefY&efyif 0efrav;Muyg/ ]ighudk
u,fwifaom w&m;awmfonf olrsm;udkvJ u,fwifygap} [k
qE´rGef xm;&SdMuygw,f/
b0vIyf&Sm;aqmif½Guf&ef &Sifoefaom pdwåu©Pwpfck
tvGef vdktyfygw,f/ pdwf"mwf &SifoefrGefjrwfaerSom
omoemjyKEdkifMurSmyg/
"A Living Though Movement is required to keep a
Movement Alive"
omoemjyK taumif;qHk; yk*¾dKvfrsm;um; jrwfpGmbk&m;ESifh
wynfhom0ursm; Ak'¨acwfrSm ay:xGef;cJhMuygw,f/ olwdkY{/f
pdwf"mwfcH,lcsufrsm;rSmvJ rGefjrwfNyD; pifMu,fMuygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 473
Ak'¨acwf omoemjyK om0ursm;rSm [dE´LbmomrS
ul;ajymif; ouf0ifvmMuolrsm; jzpfMu&m pdwfxufoefrI
&SdMuw,f/ Ak'¨jrwfpGmudk,fawmfwdkif rdrd udk,fEIwfpdwfudk
t<uif;rJh jynfhpHkatmif jyKjyifNyD; bmomul;ajymif;cJhol
jzpfygw,f/ t&Sifom&dykwå&m? t&Sifarm*¾vef? t&Sif
r[muóy ponfwdkYrSm tjcm;bmomrS ul;ajymif;vmMu
olrsm;csnf; jzpfMuygw,f/ &[EÅmajcmufusdyfvHk;vJ
onftwdkif;yJ/ &aohb0ESifh [dE´LbmomrS Ak'¨bmomodkY
ul;ajymif;vmMuolrsm; jzpfMuygw,f/
bmomul;ajymif;vmMuolrsm;[m trsm;tm;jzifh pdwfxuf
oef tm;wufMuolrsm;jzpf&m omoemudk tjcm; a'orsm;ü
jzefYcsday;cJhMuygw,f/ arG;&myg Ak'¨bmomrsm;rSm a,bk,s
tm;jzifh ayghayghqq aexdkifNyD; omoemtwGuf vIyf&Sm;rI
enf;yg;cJhMuw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 474
aqGrsKd;rsm;u 0dkif;y,fMu
bkef;BuD;yifvQif "r®y'pmtkyfudk zwfrdvQif csufcsif;
o&P*Hk aqmufwnfEdkifcJhw,f/ Ak'¨bmom0if jzpfvmaomtcg
urÇmudk oHk;ywfywfNyD; vdkufvHw&m;a[mjycJhygw,f/ omoem
jyefYyGm;atmif tNrJ BudK;pm;cJhw,f/ rl&if; atmufql*sif"mwf
uJhodkY jzLpifrI vIyf&Sm;rI tjynfh &Sdaeygw,f/ vdk&mudk toHk;cs
Edkifaom pGrf;tif&Sdygw,f/
bkef;BuD; a&mrA&if*sDbmomudk pGefYypfvdkufaomtcg
aqGrsKd;tm;vHk;u tac:tajym rvkyfMu? MuOfz,fMuw,f/
odkYaomf bkef;BuD;rrIyg/ ]igum; qif;&Jom;b0rS olaX;om;
jzpf&ovdk t,lrSm; b0rS t,lrSefb0odkY qdkufa&mufvmol
jzpfí bmrQ tm;i,fp&mr&Sd} [k pdwfrSm &JpGrf;owåd &Sdaeygw,f/
avmu&JU uJh&JUrIudk rrIyg/ xdkYtwl oifwdkYvJ wjcm;
yk*¾dKvfrsm;udk or®m'd|d t,lrSef&&Sdatmif aqmif½GufMuyg/ urÇmh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 475
bmomBuD;rsm;udk EdIif;,SOf avhvmMunfhMuyg/ bmom wpfckyJ
od&Sdem;vnfaeol[m b,fbmomudkrQ odjrifol r[kwfyg/
"He who knows one Religion knows none"
bkef;BuD;[m 1933 ckESpfu yefcsmyD q&m0efBuD; a'gufwm
qdkeD (Dr.R.LSoni) udk or®m'd|d t,lodkY odrf;oGif;cJh&m
bkef;BuD;wdkY (bmomul;ajymif;ol) ESpfOD; Ak'¨bmom jyefYyGm;a&;
twGuf tvGef pdwfjyif;xefNyD;? wu,fBudK;pm; aqmif½GufaeMu
ygw,f/ olESifhwGJí bkef;BuD; tar&duefrSm omoemjyKae
ygw,f/ bmomul;ajymif;vmolwdkY[m omoemjyK vkyfief;rSm
tvGef pdwf0ifpm; Muygw,f/
a'gufwmqdkeD bmomajymif;yHk
bkef;BuD; jrefrm "r®'lw&[ef;awmfrsm;udk pkpnf;NyD; £E´d,
odkY ajcvsifoGm;awmh aygif;wnfNrdKU (jynf) rSm acwå&yfem;cdkuf
a'gufwmqdkeDESifh awGYqHkMuw,f/ olu aygif;wnfrSm q&m0ef
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 476
vkyfaepOf bkef;BuD;wdkYa&mufcdkuf Ak'¨bmomudpö ar;cGef;awG
vmar;w,f/ oD;jcm; awGYqHkcGifhjyKygvdkY awmif;yefw,f/
]],cktcg vlodyfrsm;aew,f/ ESpfOD;wnf;awGYzdkY rvG,fbl;/
'gayr,fh ESpfOD;wnf; tar;tajz vkyfcsif&if nOfhoef;acgif
ausmfrS vmyg/ tJ'g bkef;BuD; tvkyfcsdefyJ}} vdkY uwd
ay;vdkufw,f/ olvJ vmNyD; ar;cGef;ar;&m eHeuf ig;em&Dxd
wpfnvHk; a[majymay;&m ol Ak'¨bmomudk vufcH,HkMunf
oGm;awmhwmyJ/ o&P*HkESifh ig;yg;oDv cH,loGm;w,f/
aemifumvrSmvJ ayghayghqq raebl;? rEÅav;rSm q&m0ef
vkyf&if omoemjyKvkyfief;? w&m;aqG;aEG;yGJrsm;? vkyfudkifovdk?
bkef;BuD;urÇmvSnfh omoemjyK vkyfief;rSmvJ aemufu aiGESifh
ypönf; vª'gef; yHhydk;cJhw,f/
a'gufwmqdkeD &moufyef omoemjyK
a'gufwmqdkeD ar;cGef;vmar;pOfu bkef;BuD;ESifhol opfyif
atmufrSm wifysOfacGxdkifNyD; wpfnvHk; tjyeftvSef ar;jref;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 477
aqG;aEG;Muw,f/ ]]oifu ½kyfydkif;q&m0ef? bkef;BuD;u emrfydkif;
q&m0ef}} vdkY pum;cHNyD; aqG;aEG;Mu&m eHeuf rdk;aomufaom
tcg Ak'¨bmom0if jzpfoGm;w,f/ olY&JU [', ESvHk;om;xJrSm
opömaAm"dtvif; aerif;BuD; xGef;vif;vmNyD;? [dE´LbmomrS
or®m'd|dt,lodkY ul;ajymif;EdkifcJhjcif; jzpfw,f/
ol[m omref Ak'¨bmom0ifuJhodkY r[kwf/ r[maAm"d
*sme,frSm aqmif;yg; ESpf&m a&;cJhw,f/ urÇmh Ak'¨bmom
uGefz&ifh av;Budrfwufa&muffNyD; t"dutcef;rSm yg0if
aqmif½GufcJhw,f/ ]]Ak'¨bmomtay: uREkfyf{/ftjrif}} pmtkyfudk
a&;om;xkwfa0cJhw,f/ r[mowdy|meokwfudk pmawGYvufawGY
Edkifeif;ol jzpfvmw,f/ ol&JUtdrfudkvJ aq;ukcef;omru w&m;
aqG;aEG;cef;ESifh w&m;tm;xkwfcef;rsm;tjzpf ajymif;vJcJhw,f/
jrefrmacwfvli,fwdkYudk ydkrdkeufeJaom Ak'¨bmom taMumif;
oifjyay;cJhw,f/ ol&JUapwem vHkYv0D&d,ESifh enf;ynm
uRrf;usifrIudk ,ckacwf omoemjyKrsm;yif enf;,laeMu&w,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 478
zdvpfydkif omoemrsKd;aph
bkef;BuD; omoemjyK c&D;taMumif; qufyg&ap/
urÇmywfí "r®'lwc&D; oGm;aepOf zdvpfydkifEdkifiHNrdKUawmf
reDvmudk 0ifa&mufNyD; ig;ywfMum w&m;a[mcJhw,f/ zdvpfydkif
EdkifiH[m pydef&JU vufatmufrSm tESpfoHk;&m aecJh&vdkY a&mr
A&if*sDbmom0if aygrsm;NyD; t,lonf;olrsm;udk awGYqHkcJh&
ao;w,f/
þrQ tajctae cufcJaeomfvJ reDvmNrdKYawmfrSm
ig;ywfMum omoemjyKaepOf zdvpfydkifvlrsKd; a&mrA&if*sD
bmom0if oHk;OD;udk o&P*Hk wnfapNyD;? ig;yg;oDv
cH,lapEdkifcJhygw,f/ omoemjyK c&D;ordkif;rSm yxrqHk;aom
zdvpfydkif Ak'¨bmom0if oHk;OD; ay:aygufcJh&m xl;jcm;aom
atmifjrifrIjzpfovdk zdvpfydkifEdkifiHrSm omoemrsKd;aphrsm;
csEdkifjcif;vJ jzpfygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 479
0D&? acrm? u½kPm
a&S;OD; zdvpfydkif Ak'¨bmom0ifrsm;rSm reDvmwuúodkvf
EdIif;,SOfbmom ynm&yf ygarmu© a'gufwmbifeDudktufzf
&Da&; (0D&)? 4if;\ ZeD; bmwefwuúodkvfrS q&mr rpöpf 'dkrif*g
t,fvf &Da&; (acrm)? aemuf tuf'rfqefwuúodkvfwGif
"mwkaA'uxdu rpöwm a&mfpy,f *sD 'Dvmvref; (u½kPm)
xdkoHk;OD; jzpfygw,f/
a[majympnf;½Hk;enf;
bkef;BuD;&JU omoemjyK pepfenf;vrf;rSm em,lol&JU
tvkyftudkif tqifhtwef; ynm&yfudk MunfhNyD; qDavsmfaom
w&m;udkom wdkwdkwkwfwkwf a[majymay;avh &Sdygw,f/
Oyrm q&m0efa'gufwmudk aq;ynm? cE¨maA'ynmESifh
ESD;EG,fqufpyfNyD; a[mMum; ay;ygw,f/ a&SUaersm;udk
a[mMum;&mwGif Oya'pum; rsm;rsm;toHk;jyKNyD; a[mMum;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 480
ay;ygw,f/ aemufqHk; vuform;q&mudk a[mMum;&mwGif
vuform;ynm a0g[m&rsm; toHk;jyKí a[mjy ygw,f/
(rSwfcsuf/ a'gufwm qdkeDudk w&m;a[m&mü
aq;ukorIESifh EdIif;,SOfum twkrJhorm;awmfBuD; Ak'¨jrwfpGm\
vlom;wdkif; &ifqdkifae&aom 'ku©a0'emBuD;udk r*¾if&Spfyg;
aq;csufcsyHk tus,f a[mjyonf/ a&SUydkif;wGif ygNyD;jzpfí
csefvSyfcJhygonf/)
omoemjyKa[majymenf;ESifh pdwf"mwf
omoemjyKyk*¾dKvfwdkif;u w&m;a[m&mü pdwf"mwf<urI
pdwfvIyf&Sm;rIr&SdyJ 'ku©a&mufaeaom urÇmol urÇmom;rsm;udk
arwåmu½kPm a&SUxm;NyD; wnfNidrfpGm a[moifhw,f/
tb,faMumifhqdkaomf Ak'¨a'oem[m oEÅdd&o Nidrf;at;
wnfNidrfaom vrf;pOfjzpfí wnfwnfNidrfNidrfom w&m;a[m
oifhw,f/ udavom tylawGenf;&ef udavom y,fowf&ef
&nfpl;NyD;? w&m;a[m&ygr,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 481
vef'efyef;NcHxJrSm qyfjymaowåmay:wufNyD; qlnH
atmf[pfum a[majymjcif;rsKd; EdkifiHa&; orm;awGvdk wuf<upGm
a[majymjcif;rsKd; rjzpfoihfyg/ at;aq; wnfMunfpGmjzifh opöm
av;yg;udk &Sif;vif; wifjyMuyg/ omoemjyKyk*d¾Kvfrsm;&JU
t"duvkyfief;BuD;[m avmb? a'go? arm[? rmerD;?
udavom 'kp½dkufrD;udk r*¾ifa&at;ESifh Nidrf;owfay;zdkY
jzpfygw,f/
jrwfpGmbk&m; w&m;a[mvQif at;aq;wnfNidrfNyD;
Munfvifjywfom; &Sif;vif;pGm a[mjyawmf rlavh&Sdygw,f/
þenf;udk twk,lNyD; w&m;a[moifhygw,f/ tEÅ&m,f
tcuftcJawGYvQifvJ wnfwnfNidrfNidrf jyKrlaexdkif oifhMu
ygw,f/ wnfNidrfzdkY vdkovdk pdwf"mwfZGJESifh ,HkMunfcsuf
cdkifrmzdkYvJ ta&;BuD;vSygw,f/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 482
rD;0dkif;cH&pOf y&dwf&Gwfrysufolrsm;
1948 ck? {NyDv 7 &ufaeYu &Sef[JNrdKU? uif&Sefac:wJh
w½kyfAk'¨bmom bkef;BuD;ausmif;rSm &[ef;awmf tyg;ESpfq,f
wdkY y&dwf½GwfaepOf rD;avmifrI jzpfNyD; &[ef;awmfrsm; rD;0dkif;cHcJh
Mu&ygw,f/
ESpfaygif; 1000 ausmf wnf&SdcJhwJh xdkbkef;BuD;ausmif;awmf
xJu &[ef;awmftyg; ESpfq,f wdkY[m wnfwnfNidrfNidrfyJ
qufvufy&dwf½GwfNyD; rD;owform;wdkYu xGufcGm&ef atmf[pf
ajymqdkwmudk *½krpdkufbl;? y&dwf&Gwf&if; touftaocH
oGm;Muw,f/ qdkvdk&if;uawmh b,fvdktEÅ&m,f usa&muf
usa&muf pdwfwnfNidrfrI &Sd&rnfvdkY qdkvdkygw,f/
urÇmhppfwm; o0PfvTmBuD;
rdrdudk,fusKd; tepfemcH pGefYvTwfrIrSm rGefjrwfaom
tvkyfyif jzpfygw,f/ bkef;BuD;udk,fwdkif 'ku©cHNyD; 'kwd,
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 483
urÇmppfBuD; pwifaeqJrSm ]ppfwdkufaeaom EdkifiHrsm;odkY ydkYpm}
pmwrf;rsm; a&;NyD; ½k&Sm;acgif;aqmif pwmvif? *smrPDrS
[pfwvm? tDwvDrS rlqdkvDeD? t*FvefrS csdefbmvdef? csmcsD?
tar&duefrS ½kpfpbJ? t*Fvdyf&Sifbk&if? *syef&Sifbk&if? jyifopf
or®w? w½kwfjynfrS csefau&Sdwf wdkYxH toD;oD;
pmay;ydkYcJhygw,f/ jzpfqJ ppfudk&yfqJNyD; aphpyfaqG;aEG;&ef pmrsm;
a&;om;ay;ydkY vdkufygw,f/
ppfjzpfqJjzpfí bkef;BuD;&JU arwåm&yfcH awmif;yefcsufrSm
oJxJa&oGefovdk? oJuEÅm&xJrSm wpfa,mufwnf; ]&yfMuyg}
vdkY atmf[pfae&ovdk tcsnf;ESD; jzpfoGm;cJh&w,f/ ]Nidrf;csrf;a&;}
pum;udk rMum;csif? rvdkufemcsifMuyg/ ppfatmifjrifrIudkom
vdkvm;aeMuygw,f/ odkYaomf bkef;BuD;&JU arwåmu½kPm
pdwft& wm0efausyGefcJhygw,f/
,aeY jzpfysufaeaom urÇmhtajctaeudk avhvmMunfh
vQifvJ urÇmBuD;[m aygufuGJvkqJqJ ,rf;tdk;BuD;vdk jzpfae
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 484
ygw,f/ rD;ravmifcifu rD;udk wm;qD;Mu&ygr,f/ wm;qD;rI
[m ukorIxuf ydkxda&muf tusKd;&Sdygw,f/ ("Prevention is
better than cure")
'kwd,urÇmppfBuD; &yfpJNyD;aemufrSmawmifrS wpfBudrf
urÇmppfBuD;qDodkY a&S;½IoGm;aeMu jyefw,f/ ,cktcg
tPkjrLAHk;? "mwkaA'AHk;? tm½HkaMumAHk;? "mwfaiGUAHk;awG tajrmuf
tjrm; vkyfaqmifNyD; tqifoifh jyifqifxm;MuvdkY vlom;rsm;u
urÇmNidrf;csrf;a&;udk awmifhw arQmfvifh aeMuygw,f/ tEkjrL
ppfyGJBuD;udk pdk;&drfaMumuf½GYH aeMuygw,f/ tPkjrLppfrjzpfrD
wm;qD;&ef urÇmhacgif;aqmif toD;oD;xH bkef;BuD;
pma&;ydkYvdkufw,f/ 'kwd,urÇmppfwkef;u ppfjzpfrS wm;qD;
&wmudk oHa0*&NyD; wwd,urÇmppf rjzpf&ef MudKwifí wm;qD;
vdkufwmyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 485
bmhaMumifh ppfwdkufaeMuwmvJ
odkY - EdkifiHacgif;aqmifBuD; ^ EdkifiHol? EdkifiHom;rsm;? ----
----- EdkifiH/
Ak'¨jrwfpGm\ oem;Muifem arwåm"mwft& bkef;BuD;
þpmudk a&;om;ay;ydkYygonf/
]]earm wó b*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó}}
]]twkr&Sdaom bkef;awmfBuD;aom udavom ukefpifNyD;
aom w&m;jrwfudk udk,fawmfwdkif odawmfrlaom jrwfpGmbk&m;
tm; &Sdcdk;ygonf/}}
urÇmol urÇmom;rsm;okdY EIwfcGef;qufo arwåmydkYo
vdkufygw,f/
oifwdkY ,ck udk,fqif;&J pdwfqif;&J cHpm;aeMu&jcif;udk
pmemNyD; 'ku©rsKd;pHkrS vGwfajrmuf&ef arwåm"mwf u½kPm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 486
"mwfrsm;udk bkef;BuD; ydkYvTwfvdkufygw,f/ oifwdkY tm;vHk;
,ckcsufcsif; csrf;omokc &&SdMuygapownf;/
oifwdkY bmaMumifh ppfwdkufaeMuygovJ/ e,fajr[m
bmrQ wefzdk;r&Sd/ toufom wefzdk;&Sdygw,f/ oifwdkY
bmaMumifh ppfwdkufaeMuonfudk oifwdkY udk,fwdkif aoao
csmcsm odrnfr[kwf/ wPSmrme'd|daMumifh ppfawGjzpfMu&wmudk
oifwdkY rsufpduef;aeMuojzifh jrifvnf; rjrifMu? odvnf;
rodMu/ þudavompdwfrsm;aMumifh urÇmppfBuD; jzpfae&NyD/
bmaMumifh aoG;acsmif;pD;&ef? aoG;yifv,fa0&ef qE´awG
&SdaeMuygovJ/ a&ajre,fajr ydkifqdkifrI&JU wefzdk;um; tb,frQ
&SdygovJ/ oifwdkY&JU b0udk oem;Muifemrdygw,f/
oifwdkY&JU ppfyGJrsm;udk xdwfvefY pdk;&drfrdygw,f/ rdrdaqGrsKd;
om;r,m;rdbawG&JU rsuf&nfrsm;[m ork'´&ma&xuf ydkrsm;ae
ygNyD/ ppfyGJaMumifh tjypfrJh uav;oli,frsm;? trsKd;orD;i,frsm;?
vltdkrsm; qif;&Jom;rsm; xdcdkuf'Pf&m&Mu? aoausMu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 487
ypönf;OpömqHk;½HI;Mu? tiwfab;ESifh a&m*gul;pufrI'Pfudk
cHMu&wm rsm;vSygNyD/
* * * * * * *
q&mawmf OD;avmuemxonf wwd,urÇmppf
wm;qD;a&;udk tpmiwfcHNyD; t"d|mefESifh qE´jyKonf/
owfowfvGwfpm;NyD; arwåmq&m0efjzifh wpfurÇmvHk;
vTrf;jcHKydkYoonf/
urÇmay:rSm usufoa&rJhpGm a'gojzifh tEdkif,loGm;Muaom
tvuúZE´m;? qDZm? eydkvD,H paom ppfaoG;qmaeonfh
ppfbk&ifBuD;rsm; ,cktcg tedpöoabmt& aovGefoGm;Mu&NyD;
arwåmjzifh atmifjrifcJhaom Ak'¨rSm tNrJ &Sifoefvsuf&Sdí Ak'¨\
arwåm0g'enf;udkom vdkufemoifhaMumif; -
a'gotrkef;&efudk a'gojzifh wHkYjyefajz&Sif;í r&?
arwåmESifhrS at;csrf;pGm atmifjrifEdkifí urÇmhvlom;wdkif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 488
udk,fpDudk,fpD arwåm'dkiferdk puf½HkBuD;? arwåm"mwftm; odkavSmif
xkwfvTwfa&; puf½HkBuD;? arwåmtoHvTifh puf½HkBuD;tjzpf
oabmxm;u wpfurÇmvHk;? pMum0Vm teEÅmNcHKiHkNyD;
udk,fEIwfpdwf arwåmtm;rsm; jzefYvQrf; xkwfvTwfoifhaMumif;.....
urÇmppf BudK;wm;qD;í cdkifNrJaom Nidrf;csrf;a&;BuD;
&&Sd&efrSm Ak'¨bmomu nTefjyxm;onfh urÇmhvlom;usifh0wf
jzpfaom ig;yg;oDv tajccHw&m;rsm;udk odyÜHynmESifh ,HkMunf
pdwfcspGm yl;wGJ usifhoHk;Mu&ef EdI;aqmf arwåm&yfcHcJhonf/
tHhzG,f tmZmenfyk*¾dKvfxl;ygwum;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 489
xm0&bk&m;r&Sd? twå ZD0 0dnmPf r&Sd
tDwmvQH Ak'¨bmom bkef;awmfBuD; OD;avmuemx
t*Fvdyfbmomjzifh pD&ifa&;om;í
rEÅav;NrdKU? rpdk;&drfwdkuf? q&mawmf OD;nmP
jrefrmjyefqdk a&;om;onf
&efukefNrdKU? a&Twd*Hkbk&m; b@mawmfxdef;
ola|; OD;oGif? ola|;uawmf a':a':odef; om;o®D;wpkwdkYu
omoemawmf t"GefY&SnfpGm jyefYyGm;wnfxGef;apjcif;iSg
yHkESdyfvSL'gef;ygong/
ewfvlom"kac:apaom0f
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 490
awmifile,f
c&pf,mefusrf;pmudk pGefYvTwfvdkufMuukefaom
7000 rQavmufukefaom
u&iftrsKd;om;? trsKd;orD;wdkYxHodkY ay;ydkYjzefYa0vdkufaom
arwåmpm
tm;vHk;aom u&iftrsKd;om; trsKd;orD;wdkYxHodkY arwåm
a&SUxm; a&;om;ay;ydkY vdkufygonf
toifwdkY tm;vHk;twGuf tydkif;tjcm;r&Sdaom cspfjcif;
arwåm? oem;Muifemjcif;? u½kPm ESpfjzmaom jA[®0d[m&
w&m;wdkYjzifh uREkfyf\ pdwfESvHk;onf jynfhvQHvQuf &Sdaeygonfh
tjyif? uREkfyfonf oifwdkY\ txHodkY csufjcif;yif wtm;ukef
w&Sdefxdk;ajy;vTm; vma&mufvdkygonf/ odkY&mwGif 1943 ckESpf?
Zefe0g&D 1 &ufaeYü AefaumufNrdKUawmfrS pcsD xGufcGmrnf
jzpfaom xdkif;omoemjyKtzJGYudk zJGYpnf;&eftwGuf xdkif;EdkifiHodkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 491
,ck xGufcGm&ef rvTJra&Smifomjzpfí aeygonf/ xdkif;rS jcaoFh
pdwfxm; pGefYpm;&J&ifhaom tmZmenf yk*¾dKvfrsm;ESifhtwl
jrefrmEdkifiHwGif;odkY csDwuf vma&mufygrnf/ xdktcg oifhwdkY\
txHodkY at;jrMunfEl;aom w&m;xl;udk ydkYaqmif&ef awmifilodkY
OD;wdkufvma&mufygrnf/
u&iftrsKd;om;? trsKd;orD;taygif;wdkY uREkfyfonf
oifwdkYESifh awGYqHk&ef vGefrif;pGm vdkvm; awmifhwygonf/
taMumif;rlum; vGefcJhonfh q,fESpfausmfcefYu uREkfyfonf
oifwdkY c&pf,mef usrf;pmudk pGefYvTwfvdkufMubdouJhodkY
pGefYvTwfcJhygonf/ xdkaMumifh oifwdkY\ pdwfaepdwfxm;udk
uREkfyf aocsmpGm od&Sdí c&pf,mefusrf;pmudk pGefYvTwfvdkufonfh
twGuf oifwdkYtm; csD;rGrf;rdygonf/ odkY&mwGif yuwd
"r®obm0 w&m;BuD;onf [if;vif;twd r&Sda[mif;avmif;
tacgif;aygavm ewådabmudk vdktifrBudKuf rESpfNcdKufav
aomaMumifh oifwdkY ,ck pGefYvTwfvdkufaom bmom
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 492
t,l0g'a[mif;ae&mü bmomt,l0g'opf zGifhvSpfwnfaxmif
jznfhpGuf&ayrnf/ þacwf? þor, avmu"mwfynm
BuD;yGm;aom umvü xdktopfjzpfaom t,l0g'onf
avmu"mwfynm\ tprf;udk cHEdkifaom Ak'¨bmom t,l0g'
jzpf&ayvdrfhrnf/ Ak'¨bmom t,l0g'onf rSefaomw&m;
jzpf\/ rSefaomw&m;onf tcgcyfodrf; opfvGif\/
tcgcyfodrf; vwfqwf\/ tcgcyfodrf; tvdk&Sdtyf\/
xdkYaMumifh Ak'¨bmom w&m;awmfonf topfvGifqHk;?
tvwfqwfqHk; t,l0g' trsKd;trsKd;wdkYwGif umvay:tjzpfqHk;
w&m;rSef jzpf\/
u&iftrsKd;om;? trsKd;orD;taygif;wdkY Ak'¨bmom
w&m;awmfonf twGif;ty ESpf|mewdkYü vGwfvyfjcif;udk
nTefjy\/ Ak'¨bmom w&m;awmfonf bmom0g' trsKd;rsKd;
wdkYwGif oufom&mudk t&apwwfqHk; w&m;awmfjzpf\/
xdkw&m;awmfonf edAÁmefodkY qdkufqdkufNrdKufNrdKuf wdkuf½dkuf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 493
nTefjy ydkYaqmifwwf\/ xdkAk'¨bmom t,l0g'ü c&pf,mef
bmomüuJhokdY tcgcyfodrf; ruRwfrvGwf Edkifaom xm0&i&J
tNrJr&Sdyg/ Ak'¨bmom w&m;awmfonf 'ku©qif;&J\
csKyfNidrf;jcif;udk nTefjy ajyma[m\/ edAÁmefonf csKyfNidrf;
uG,faysmuf ajcmufcrf;ukefqHk;aom w&m;r[kwf? edAÁmefonf
tvif;"gwf jzpf\/ tvif;qHk;aom"mwf todÓPf\
tm½kHjzpfaom ta&miftvif;"mwf? BuD;us,f jrifhjrwfqHk;aom
y&rwfokc csrf;om"mwfBuD; jzpf\/
edAÁmef[lonf razmufrjyef rSefaomw&m;\ tNrJxm0&
wnfaeaom xif&Sm;&Sdaom "mwfwnf;? Ak'¨bmom t,l0g'
w&m;awmfonfvnf; edAÁmefodkY qdkufqdkufNrdKufNrdKuf
a&mufatmif ydkYaqmifwwfaom r*¾if&Spfyg;ESifh opömav;yg;
w&m;awmfwdkYESifh jynfhpHkaom wpfckwnf;aom t,l0g' jzpf\/
c&pf,mefbmomonf pdwfysufzG,f taumif;qHk;aom
bmomwdkYwGif wpfcktygt0if jzpf\/ taMumif;rlum;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 494
xm0&i&Jü xm0& qif;&JcH&&ef aMumufrufzG,fwdkYonf
xdkc&pf,mefbmomü &Sd\/ c&pf,mefbmomudk ,HkMunfouf0if
ol taygif;tm; xdktaMumif;udk pOf;pm;rdu t½I;axmifodkY
ydkYvdkufbdouJhodkY jzpf\/ (vlpdzm) qdkolonf aumif;uifbHkrS
i&JodkY wzef qif;& jyefouJhokdY rNrJaom aumif;uifbHkü
rNrJaomokc cHpH&jcif; edAÁmefuJhodk hwpfcgwnf; xGufajrmuf&m
r&&SdEdkifNcif;udk pOf;pm;rdaom c&pf,mefbmom0if yk*¾dKvfwdkif;
pdwftysufBuD; ysufMu\/
u&iftrsKd;om;? trsKd;orD;taygif;wdkY avmuü Ak'¨bmom
onfomvQif edAÁmefodkY a&mufEdkifaom vrf;rSefudk nTefjyaom
bmomjzpf\/ tjcm;aom bmomtm;vHk;wdkYonf tenf;ESifh
trsm;qdkovdk avmu"mwfynmESifh qefYusifMu\/ Ak'¨bmom
onfomvQif avmu"mwfynmESifh twdkufqdkifrdqHk;aom
bmomjzpf\/ Ak'¨bmomonfomvQif ocFsmenf;jzifh tprf;cH
Edkifaom bmom jzpf\/ þtaMumif;onf Ak'¨bmomonf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 495
omvQif bmomwumwdkYwGif taumif;qHk;jzpfaMumif; xif&Sm;
aponf r[kwfygavm/
ocFsmtwwfonf avmu"mwfynm trsKd;rsKd;wdkYwGif
cRwf,Gif;jcif;r&Sd? wdwdusus vHk;0 rSefuefqHk;aom twwf
jzpf\/ Ak'¨bmomonfvnf; bmomtrsKd;rsKd;wdkYwGif cRwf,Gif;
csufr&Sd? vHk;0jynfhpHkqHk;aom bmomjzpf\/ trSeftuef
qHk;aom ocFsmtwwfESifh trSeftuefqHk;aom bmomonf
wdkufqdkifnDnGwfrdMuonfrSm tHhwyg;yif jzpfawmh\/
Ak'¨bmomonf rSef\/ ocFsmtwwfonf rSef\/ trSef
onfvnf; wpfckwnf; jzpfavaomaMumifh Ak'¨bmomudkvnf;
ocFsmtwwfjzifh rSefaMumif;udk? ocFsmtwwfudkvnf;
Ak'¨bmomjzifh rSefaMumif;udk xif&Sm;jyEdkifonf[k pOf;pm;
,HkMunfxdkufay\/ xdkYaMumifh uREkfyfwdkYrSm ]ocFsmAk'¨bmom}
[lí vnf;aumif;? ]Ak'¨bmomocFsm} [lí vnf;aumif;
twwfynmESpfrsKd; &&SdEdkifay\/ Ak'¨bmomonf a0zefydkif;jcm;í
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 496
a[maom bmomwnf;/ xdkYaMumifh Ak'¨bmomüomvQif
avmu"mwfynmjzifh a0zefydkif;jcm;enf; awGY&SdEdkifay\/
Ak'¨bmomonf pdwfjzmcJGjcrf;? pHkprf;a0zefEdkifaom ynmwwf
yk*¾dKvfwdkYtwGufjzpfaom bmomjzpf\/
Ak'¨bmom w&m;awmfonfum; raumif;aom tukodkvf
taMumif;w&m;rS raumif;aom tusKd;w&m; jzpfay:vmonf[k
a[majym\/ xdkYaMumifh þ,kwfnHhaom avmuBuD;\
wnfaxmif jzpfay:rItaMumif; tppftrSefonfum; t0dZÆm[k
qdktyfaom trdkufarSmif w&m;BuD;om jzpfay\/ 0dZÆm[k
qdktyfaom ÓPftvif;onfvnf; tcsrf;omqHk;aom edAÁmefudk
&&Sdap&ef taMumif; tppftrSef jzpfay\/
u&iftrsKd;om;? trsKd;orD;taygif;wdkY uREkfyf awmifilodkY
a&mufaomtcg ar;jref;&ef ar;cGef;rsm;udk toifhpDpOfí
xm;Muavmh? uREfkyfonf oifwdkY\ ,HkrSm;oHo,tm;vHk;udk
y,fazsmuf &Sif;vif;ay;ygtHh? Nidrfoufat;csrf;aom w&m;xl;udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 497
oifwdkY\ ESvHk;wGif;odkY oGwfoGif;ay;ygtHh? uREfkyfonf
oifwdkYpdwf jzpfaeyHkudk od\/ oifwdkY\ ,HkrSm;oHo,rsm;udk
od\? taMumif;rlum; uREfkyfonf c&pf,mefusrf;pmudk
pGefYvTwfí bmomt,l toD;tjcm;r&SdbJ jzpfaeaomtcg
oifwdkYü ,ck&SdaompdwfrsKd;? ,HkrSm;oHo,rsKd; uREfkyfrSmvnf;
&SdcJhzl;aomaMumifhyifwnf;/
(rSwfcsuf/ þpmwef;üvnf; "r®y'pmtkyf zwf&onfrSpí
Ak'¨bmom0if jzpfvm&yHkudk az:jyxm;&m yg&SdNyD;jzpfí
csefvSyfxm;ygonf/)
tdk - u&iftrsKd;om;? trsKd;orD;taygif;wdkY oifwdkYonf
uREkfyfuJhodkY Ak'¨bmomudk ouf0if ,HkMunfol tjref
jzpfMuygukefavm/ oifwdkYonf ,cktcg uREfkyfuJhodkY ajymí
rqHk;Edkifaom? taumif;qHk;aom w&m;a&at; tNrdKufaq;udk
oHk;aqmifEdkifMuygapukefownf;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 498
r*Fvmtaygif; taumif;[lorQESifh awGYMuygapownf;[k
arwåm? u½kPmESpfjzmaom jA[®pdk&fw&m; a&SUxm;í a&;om;
ay;ydkYvdkufygonf/
tDwmvQHbkef;BuD; OD;avmuemx
'DZifbmv 1 &uf? 1933 ck/
* * * * * * *
oifwdkYonf oifwdkY\ udk,fudk xGef;vif; awmufyMuap
ukefavmh/
oifwdkYtm; tvif;a&mifudk ay;wwfaom qDrD;wdkifonf
oifwdkYudk,fwdkif jzpfMuavmh/
oifwdkY\ udk;uG,f&monf oifwdkYudk,fwdkif jzpfMuavmh/
oifwdkY\udk,fudk olwpfyg;xH tyfESHudk;uG,fjcif;udk
rjyKMuukefvifh/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 499
opömav;yg; w&m;udkom tvif;a&mifudk ay;wwfaom
qDrD;wdkifozG,f udkifwG,f qkyfxm; Muavmh/
udk,fhukdudk,frSwpfyg; tjcm;udk;uG,f&mudk r&SmMuukefvifh/
uREkfyfwdkY\ocif Ak'¨&Sifawmfbk&m;u umvmrrnfaom
olwdkYtm; a[mMum;awmfrlonfrSm -
]]tkd umvmrwdkY - oifwdkYonf wpfqifhpum; ajymMum;
vmonfudk ,HkMunfvufcHjcif; rjyKMuygvifh/ rdb? bdk;bGm;
tpOftquf ESpfoufMuonf[k ,HkMunfvufcHjcif;
rjyKMuygvifh/ þodkY [kwfwef&m\[k vsifjrefpGm qHk;jzwfjcif;
rjyKMuygvifh/ pmtkyfxJrSm ygonf[k taMumif; jyumrQjzifh
,HkMunf vufcHjcif; rjyKMuygvifh/ taMumif;,kwåd jyumrQjzifh
,HkMunf vufcHNcif; rjyKMuygvifh/ tusKd;nDnGwfumrQjzifh
,HkMunf vufcHNcif; rjyKMuygvifh/ ,HkMunf vufcHxdkuf\[k
tqdkoGif;umrQjzifh ,HkMunf vufcHNcif; rjyKMuygvifh/
ight,lESifh xyfwlxyfrQ usavNyDwum;[k ,HkMunf vufcHjcif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 500
rjyKMuygvifh/ rSefonf[k xifumrQjzifh ,HkMunf vufcHjcif;
rjyKMuygvifh/ ajyma[mvmaomolonf ,HkMunf tm;udk;xdkuf
aomol[k xifumrQjzifh ,HkMunf vufcHjcif; rjyKMuygvifh/
ig\q&mpum;aywnf;[k ,HkMunf vufcHjcif; rjyKMuygvifh/
tdk umvmrwdkY - rSefaomw&m;udk oifwdkYudk,fwdkif rsufESm
csif;qdkif awGYjrifaom tcgüomvQif rsufarSmuf odaomtcgü
omvQif ,HkMunf vufcHMuygavmh/ xdkrSwpfyg; tjcm;aom
enf;trsKd;rsKd; jyumrQjzifh vufcH,HkMunfjcif;udk rjyKMuygvifh}}
[k a[mawmfrlcJhygonf/
xm0&bk&m;r&Sd? twå ZD0 touf 0dnmOf
taumifr&Sd
Ak'¨bmomw&m;onf taMumif;tusKd;udk a[majymaom
w&m;jzpfonf/ taumif;qHk;aom w&m;? science ac:
avmu"mwfynmjzifh todÓPf xufoefBuD;rm;aom
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 501
ynm&SdwdkY\ ESvHk;udk ,lusKH; ESpfoufapwwfaomw&m;?
urÇmay:ü todrftarGYqHk;aomw&m; jzpfonf/
Ak'¨bmomt,lü vnf;aumif;? science ac: avmu"mwf
ynm wwfaomolwdkY\ t,lü vnf;aumif;? xm0&bk&m;
vnf; r&Sd? touf? 0dnmOf? twå? ZD0ac:aom taumifvnf;
r&SdMu/ þtcsufonf txl;rSwfom;zG,f&m tcsufaywnf;/
,ckumv avmu"mwfynm odyÜHtwwfESifh tESpf 2500
ausmftcgu jzpfxGef; ay:vmcJhaom Ak'¨bmom t,l0g'onf
xm0&bk&m; r&Sd? twår&Sd[laom tcsufwdkYü oabmwlrQ
wdkufqdkifrdMuayrnf/
uREkfyfwdkY\ Ak'¨&Sifawmfbk&m;u a[mMum;awmfrlonfrSm
xm0&bk&m; &Sdonfjzpfap? r&Sdonf jzpfap wpfckaom
t&monfum; xif&Sm;&Sdae\/ þavmuü 'ku©qif;&Jonf
&Sd\/ xdkYaMumifh 'ku©qif;&Jjzpfaom avmuudk pGefYvTwfí
okccsrf;omtppfjzpfaom edAÁmefudk &atmif,lygav/ &[EÅm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 502
t&Sifjrwf\ atmifyJGudk t½IH;yJGjzpfatmif rnfonfhyk*¾dKvfrS
rajymif;vTJEkdifacs[k a[mawmfrl ygonf/
Ak'¨bmomESifh avmu"mwfynm twwfESpfckpvHk;üyif
rdrdukd,fudk rdrd tm;xm;&aom jrifhjrwfaom tcsufudk
awGYjrif&ayawmhonf/
udkvHbD,m ,leDbmpDwD odyÜHausmif;BuD;ü owå0gwdkY\
cE¨mudk,fudk "mwfcJGtwwfü jyoaom yg&*lq&mBuD;
r*f*&D*gtm; ]]touf 0dnmOf&Sd\ [laom t,l0g'udk ,HkMunf
yg\avm}} [k wynfhwpfa,mufu ar;jref;cJh\/ q&mu
jyefajymonfrSm ]]uREfkyfonf ra&rwGufEdkifaom owå0gwdkY\
cE¨mudk,fudk cJGpdwfjzmcJhzl;\/ trsm;Munfh½I pHkprf;ppfaq;&ef
pm;yJGay:ü wifjyvdkonfhtwGuf "mwfcJGcef;ü 0dnmOftoufudk
&&Sdap&ef BudK;pm;cJhonfrSm tBudrfaygif; rsm;pGm&SdygNyD/ odkY&mwGif
uREkfyf b,ftcgurS txrajrmufcJhyg/ uREkfyfonf touf
0dnmPfudk wpfcgzl;rQ &SmírawGYcJhyg}} [k ajymqdkavonf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 503
Ak'¨bmom t,l0g'ESifh odyÜHynmt,l0g' ESpfOD;vHk;yif
xm0& tNrJwnfaeaom twå? touf? 0dnmOf r&Sd[k
,lMuavonf/ a&SUaemuf umvcPESpfckü rwlaom
tNrJjzpfysufíaeaom pdwf0dnmOfom trSef&Sdavonf/
1/ xm0&bk&m;&Sd\[laom t,l0g'ay:aygufvmjcif;taMumif;
'DCedum,f jA[®Zmvokwfü jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmf
rlcJhonfrSm ]]cspfom;&[ef;wdkY &SnfjrifhpGmaom tcgumv
wpfyg;ü þMoumoavmuBuD;onf ysufpD;av\/ þodkY
Moumo avmu urÇmBuD; ysufpD;aomtcgü owå0gwdkYonf
a,bk,stm;jzihf tmbó& jA[®mbHkü jzpfMuukef\/ xdkbHkü
xdkowå0g jA[®mwdkYonf psmefpdwfjzifh jzpfukef\/ yDwdvQif
tpm&Sdukef\/ rdrdwdkY\ ta&mifomvQif ta&mif&Sdukef\/
aumif;uifü usufpm;Muukef\/ wifhw,fawmufypGm pHaeMu
ukef\/ tvGefYtvGef MumjrifhpGmaom umvywfvHk; wnfaeMu
ukef\/}}
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 504
]]cspfom;&[ef;wdkY &SnfjrifhpGmaom umvwpfyg;üvnf;
þMoumo urÇmavmuBuD;onf wnfp jyKjyefav\/ xdkodkY
wnfvwfaomtcgü owå0grSqdwfaom? owå0gr&Sdaom
jA[®mbHkonf jzpfxGef; ay:vmav\/ umvwpfyg;ü
tmbó&bHkrS jA[®mowå0gwpfOD;onf uHukefjcif;aMumifh
vnf;aumif;? toufwrf; ukefjcif;aMumifh vnf;aumif;
pkawí atmufjzpfaom r[mjA[®mbHkü Oyywådy#doaE¨
wnfaeaomtm;jzifh jzpfay:vmav\/ xdkowå0g r[m
jA[®mBuD;onfvnf; psmefpdwfjzihfjzpf\/ yDwdvQif tpmtm[m&
&Sd\/ rdrdta&mifonfomvQif ta&mif&Sd\/ aumif;uifü
omvQif wifhw,fawmufypGm cHpm;pHpm;vQuf tvGefYtvGef
MumjrifhpGmaom umvywfvHk; wnfaeav\/}}
]]xdktopfjzpfaom r[mjA[®mbHkü wpfa,mufxD;wnf;
&SnfpGmaom umvywfvHk; ae&aom xdkr[mjA[®mBuD;tm;
rarGYavsmfjcif;? wpfyg;aom owå0g\ jzpfay:vmjcif;udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 505
awmifhwjcif;onf jzpfay:vmav\/ todkY awmifhwjcif;
jzpfoenf;[lrl wpfyg;aom owå0gwdkYonfvnf; þjA[®mbHkodkY
a&mufvm jzpfvmMuygukefrlum; aumif;avpG[k awmifhwjcif;
jzpfay:vmav\/ xdktcg wpfyg;aom owå0g jA[®mwdkY
onfvnf; touf\ ukefjcif;aMumifh vnf;aumif;?
uH\ ukefjcif;aMumifh vnf;aumif; tbó&jA[®mbHkrS pkaw
a&GUavsmí atmufjzpfaom r[m jA[®mbHkü xdka&S;OD;pGm
jzpfESifhaom r[mjA[®mBuD;\ taygif;tazmf\ tjzpfjzifh
xdkjA[®mBuD;ESifh tqif;oP²mefwlpGm jzpfay:vmMuukef\/}}
]]xdkodkY jzpfay:vmaomtcg cspfom;&[ef;wdkY a&S;OD;pGm
jzpfaom jA[®mBuD;onf þodkY atmufarhrSwfxifav\/
tb,fodkY rSwfxifoenf;[lrl igonf jA[®m jzpf\/
r[mjA[®mBuD; jzpf\/ tjrifhjrwfqHk; jzpf\/ wefcdk;tBuD;qHk;
jzpf\/ tvHk;pHkudk jrifEdkif\/ avmuudk tpdk;&\/ avmu\
t&Sifocifjzpf\/ jyKjyifwwfaomol jzpf\/ avmuudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 506
zefqif;ol jzpf\/ tm;vHk;aomowå0gwdkY\ tBuD;trSL; jzpf\/
owå0gwdkYudk pD&ifwwf\/ psmeformywfü avhvm Edkif\/
jzpfqJ? jzpfvwåHaom owå0gwdkY\ tbjzpf\/
þwpfyg;aom owå0gwdkYudk igonfomvQif zefqif;\/
tb,faMumifh þodkY igqdkEdkifoenf;[lrl rMumrDtwGif;u
wpfyg;aom owå0gwdkY onfvnf; þbHkü jzpfvmay:vmMu
ukefrlum; aumif;avpG[k ightm; tMuHtpnf awmifhwjcif;
jzpfcJh\/ xdk ig\ ESvHk;tvdk tm;avsmfpGm xdkowå0gwdkYonf
jzpfay:vmMuukefaomaMumifhwnf;/}}
]]wpfyg;aom owå0gwdkYonfvnf; þodkY atmufarh
rSwfxifMuukef\/ þyk*¾dKvf\BuD;onf jA[®m jzpf&rnf/
r[mjA[®mBuD; jzpf&rnf/ tjrifhjrwfqHk;? wefcdk;tBuD;qHk;?
tvHk;pHkudkjrifEdkifol? avmuudk tpdk;&ol? avmu\ t&Sifocif?
avmuudk jyKjyifwwfol? avmuudk zefwD;wwfol? owå0g
tm;vHk;\ tBuD;trSL;? owå0gwdkYudk pD&ifwwfol? psmef
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 507
ormywfudk avhvmEdkifol? jzpfqJ jzpfvwåHaom owå0gwdkY\
tbjzpf&rnf? igwdkYudkvnf; þolyif zefqif; wef&m\/
tb,faMumifhqdkaomf igwdkYonf þjA[®mbHkü þjA[®mBuD;udk
a&SUOD;pGm jzpfaeonfudk awGYjrif&\/ igwdkY onfum; aemufrS
jzpfvmMu&ukef\/}}
]]cspfom;&[ef;wdkY xdka&S;OD;pGmjzpfaom jA[®mBuD;onf
aemufrSa&mufvmMuukefaom jA[®mwdkYxuf txl;ojzifh
toufvnf; &Snf\/ txl;ojzifh tqif;ESifhvnf; jynfhpHk\/
txl;ojzifh wefcdk;vnf;BuD;\/ cspfom;&[ef;wdkY wpfOD;OD;aom
jA[®monf xdkjA[®mbHkrS pkawí þvlYjynfodkY usa&muf
vm&m\/ xdkodkY vlYjynfü jzpfvmaomtcg tdrf&m axmifaom
vl\abmifrS xGufí tdrf&mraxmifaom &aoh? &[ef;abmifü
&aoh? &[ef;jyKí ae&m\/ xdkodkY aeaomtcg orm"dw&m;?
psmefw&m;udk &atmif BudK;pm;tm;xkwfaomaMumifh ykaAÁed0go
tbdnmOfudk &aomaMumifh aemufqHk;jzpfcJhaom b0udk qifjcif
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 508
atmufarh\/ xdkrSwpfyg;aom txufxufaom b0wdkYudk
rqifjcifav/ xdktcg xdkolonf þodkY ajymqdk\/ þ tjrifh
jrwfqHk;aom? wefcdk;tBuD;qHk;aom? tvHk;pHkudk jrifEdkifaom?
avmuudk tpdk;&aom? avmu\ t&Sifocifjzpfaom? avmu
udk jyKjyifwwfaom? avmuudk zefqif;wwfaom? owå0g
tm;vHk;wdkY\ tBuD;trSL;jzpfaom? owå0gwdkYudk pD&ifwwfaom?
psmeformywfudk avhvmEdkifaom? jzpfqJ jzpfvwåHaom owå0g
wdkY\ tbjzpfaom? igwdkYudk zefqif;aom þr[mjA[®mBuD;
onf xm0&wnf\/ raoaomtm;jzifh NrJ\/ rtdkaomtm;jzifh
NrJ\/ azmufjyefaom oabmr&Sd/}}
]]þuJhodkY tcgcyfodrf; tNrJ wnfaevwåH/ odkY&mwGif
þjA[®mBuD; zefqif;tyfaom igwdkY owå0grsm;onfum;
y#doaE¨ ae&aomtm;jzifh rNrJ/ ao&aom tm;jzifh
rwnfwHhEdkif/ touftydkif;tjcm;&Sdí aojcif;oabm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 509
&Sdukef\[k ajymqdk\/ þodkYvQif xm0&bk&m;&Sd\ [laom
t,lonf ay:ayguf vmavownf;/}}
2/ urÇmay:ü tvSqHk;rdef;r
vlwdkif;yif xm0&bk&m;udk udk;uG,fMu\/ vlwdkif; bk&m;?
bk&m; [k&GwfqdkMu\/ odkY&mwGif wpfOD;wpfa,mufrQ xm0&
bk&m;udk rjrifzl;acs/
jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlzl;onfrSm urÇmay:wGif
tvSqHk; rdef;rwa,mufudk cspfBudKuf ygonf[k ajymqdkaeaom
a,mufsm;wpfa,mufuJhodkYyifwnf;/
vltrsm;u xdka,mufsm;tm; aumif;NyD rdwfaqG
urÇmay:wGif tvSqHk;jzpfaom oifawmifhw ESpfouf
cspfBudKufaom rdef;ronf rif;rsKd;? ykPÖm;rsKd;? ukefonfrsKd;?
qif;&Jom;rsKd;wdkYwGif b,ftrsKd;xJuenf;[k ar;Muaomtcg
tb,frsKd;rSef;rod[k ajzqdk&m\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 510
wpfzef vltrsm;u xdka,mufsm;tm; aumif;NyD rdwfaqG
urÇmwGif tvSqHk;? tacsmqHk; jzpfaom oifvdkcsifawmifhw
ESpfoufaom rdef;ronf b,ftrnf &Sdygoenf;? b,ftrsKd;
taqGxJuygenf;? t&yfjrifhygoavm? edrfhygoavm? tv,f
tvwf rjrifhredrfhyifavm? tom; ndKoavm? jzLoavm?
0goavm? b,f&Gm b,fNrdKU b,fa'orSm aeygoenf;
ar;vwfaomtcg wpfpHkwpfckrQ rod[k ajzqdk&m\/
wpfzef vltrsm;u xdka,mufsm;tm; rdwfaqG xdkodkY
jzpfvQif oifudk,fwdkifvnf; rodrjrifbl; ygyJvsuf oifvdkcsif
awmifhw cspfBudKufaeygoavm[k ar;jref;aomtcg [kwfuJh?
rSefygonf[k ajymqdk&m\/
,ck oifwdkYonf b,fuJhodkY rSwfxifMuukefoenf;/
þqdkcJhNyD;wdkif; trSefjzpfvQif xdka,mufsm; ajymqdkaom
pum;onf tajctjrpfr&Sd? tcsnf;ESD; tajrmftjrifr&Sdaom
pum;jzpfonf r[kwfygavm/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 511
3/ avSum;axmifjcif;
rdrdwdkY rodrjrifbl;aom jA[®mBuD;ESifh awGYqHkaygif;qD;&ef
vrf;udk nTefjyEdkifonf[k ajymqdkaom aA'ifoHk;yHkü uRrf;usif
wwfajrmufaom ykPÖm;wdkYonf &Sdukef\/
uREfkyfwdkY\ Ak'¨&Sifawmfbk&m;u a[mMum;awmfrlcJhzl;onf
rSm bHkAdrmef taqmufttHkBuD; wpfckodkY wuf&ef vrf;qHk?
vrf;r? vrf;av;cGü avSum;wpfpif;udk axmifaeaomoluJhodkY
jzpfaeMuukef\/
vltrsm;u xdka,mufsm;tm; aumif;NyD cspfrdwfaqG oif
onf ,ck bHkAdrmef taqmufttHkBuD; wpfckodkY wufa&muf&ef
avSum;udk pdkufaxmifí aebd\/ xdktaqmufttHkonf
ta&SUt&yfü wnf&Sdavoavm odkYr[kwf awmift&yf? taemuf
t&yf? ajrmuft&yfü wnf&Sdaeoavm[k oifodyg\avm/
xdktaqmufttHkonf jrifhoavm? edrfhoavm? redrfhrjrifh
jzpfavoavm[k ar;Muaomtcg rod[k ajzqdk&m\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 512
wpfzef vltrsm;u xdka,mufsm;tm; aumif;NyD cspfrdwfaqG
oifonf wpfBudrfwpfcgrQ rnfodkY rnfyHk[k rawGYBuHK
rjrifbl;aom taqmufttHkodkY wufa&muf&ef avSum;udk
pdkufaxmifí aeygoavm[k ar;jref;aomtcg [kwfuJh
rSefygonf[k ajymqdk&m\/
,ck oifwdkYonf b,fuJhodkY rSwfxifMuukefoenf;/
þqdkcJhNyD;wdkif; trSefjzpfvQif xdka,mufsm; ajymqdkaom pum;
onf tjctjrpfr&Sd? tcsnf;ESD;aom pum;jzpfonf
r[kwfygavm/ rdrdwdkY rodrjrifbl;aom jA[®mBuD;ESifh awGYqHk
aygif;qD;&ef vrf;udk nTefjyEdkifonf[k ajymqdkMuukefaom aA'if
oHk;yHkü uRrf;usifwwfajrmufukefaom ykPÖm;wdkYuJhodkY yifwnf;/
4/ tpD&0wDjrpfudkac:,ljcif;
jA[®mBuD;udk [pfatmf ac:iif½HkrQjzifh jA[®mBuD;ESifh
aygif;oif; ESD;aESmEdkifMuonf[k t,l&SdMuaomol trsm;yif
&SdMuukef\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 513
uREfkyfwdkY\ Ak'¨&Sifawmfbk&m;u a[mMum;awmfrlcJhonfrSm
þtpD&0wDjrpfonf vQHí usvk rwwf urf;ESifhtrQ a&jynfhí
aeomtcg wpfpHkwpfckaom jyKzG,fudpöaMumifh þrSmbufurf;rS
xdkrSmbufurf;odkY ul;oef;oGm;a&mufvdkaom olwpfa,muf
onf urf;ajcodkYvma&mufí urf;ezl;ü &yfNyD;vQif tdk - xdkrSm
bufurf; toifonf þrSmbufurf;odkY vmavmh[k atmf[pf
ajymqdk&m\/
,ck oifwdkYonf tb,fodkY rSwfxifukefoenf;/ xdkrSm
bufurf;onf þvl\ awmifhwac:iif wifajr§mufyo
ylaZmfaom vHkYv ya,m*jzifh þrSmbufodkY vma&muf&m
oavm/ trSef pifppf vma&mufrnf r[kwfay/
xdkYtwl aA'ifoHk;yHkü wwfajrmufukefaom ykPÖm;wdkYonf
jA[®mjzpfEdkifaom jA[®m0d[m& tusifhw&m;wdkYudk usifhjcif;?
vHkYvya,m*udk tyxm;í jA[®mrjzpfEdkifaom enf;vrf;?
tusifhw&m;wdkYudk tm;xkwf usifhBuHvsuf tdk - £E´ewfrif;BuD;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 514
oifhudk uREkfyf udk;uG,fygonf? tdk - aomrewfrif;BuD; oifhudk
uREkfyf udk;uG,fygonf? tdk - 0½kPrif;BuD;? tdk – yZmywd
ewfrif;BuD;? tdk - jA[®mrif;BuD;? tdk - r[d'¨dewfrif;BuD;? tdk -
,rrif;BuD; oifhudk uREfkyf udk;uG,fygonf[k &Gwfqdkwoum
aeMuukefbd\wum;/
5/ jA[®mBuD;ESifh ESD;aESmaygif;oif;&ef enf;vrf;
jA[®mBuD;ESifh ESD;aESmaygif;oif;&ef enf;vrf;rSm atmufyg
jA[®0d[m&w&m;av;yg; jzpf\/ wynfhom;om0uonf ol\
arwåmpdwfudk t&yfwpfrsufESm&Sd cyfodrf;aom owå0gwdkY\
tay:ü ysHUESYHap\/ xdktwl 'kwd,? wwd,? pwkw¬
t&yfrsufESm&Sd cyfodrf;aom owå0gwdkY\ tay:ü arwåmpdwfudk
ysHUESHUap\/ þenf;tm;jzifh avmuBuD;wpfckvHk;udk txuf
t&yfü vnf;aumif;? atmuft&yfü vnf;aumif;? ywf0ef;usif
t&yfü vnf;aumif; wynfhom0uonf twdkif;rod tydkif;
tjcm; r&Sdaom ol\ cspfjcif;arwåmpdwfudk ysHUESHY yGm;rsm;ap\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 515
cGeftm;ESifhjynfhpHkaom c½koif;rIwform;onf tcuftcJ
r&SdbJ t&yfav;rsufESm&Sd vltaygif;tm; rdrd c½koif;oHudk
Mum;apEdkifbdouJhodkY? xdkYtwl arwåmpdwfudk yGm;rsm;aom
wynfh om0uonfvnf; tqif;oP²mef touf0dnmOf&Sdaom
owå0gtaygif;tm; wpfpHkwpfOD;udkrQ r<uif;usefaprlí tvHk;pHk
odrf;usHKí av;eufpGm arwåmpdwfudk yGm;rsm;\/
þtusifhw&m;onfyifvQif jA[®mESifh ESD;aESmaygif;oif;&ef
enf;vrf; trSeftppf jzpf\/
xdkrSwpfyg;vnf; wynfhom; om0uonf ol\
oem;jcif; u½kPmpdwfudk? ol\ 0rf;ajrmufjcif; rk'dwmpdwfudk?
cspfjcif; rkef;jcif; uif;aomol\ Oayu©mpdwfudk t&yf
wpfrsufESm&Sd cyfodrf;aom owå0gwdkY\ tay:ü ysHUESHY
yGm;rsm;ap\/ xdkYtwl 'kwd,? wwd,? pwkw¬ t&yfrsufESm
tzdkY&Sd cyfodrf;aom owå0gwdkY\ tay:ü ysHUESHYyGm;rsm;ap\/
þenf;tm;jzifh avmuBuD; wpfckvHk;udk txuft&yfü
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 516
vnf;aumif;? atmuft&yfü vnf;aumif;? ywf0ef;usif t&yfü
vnf;aumif; wynfhom0uonf twdkif;rod? tydkif;tjcm;
r&Sdaom ol\ oem;jcif; u½kPmpdwfudk? ol\ 0rf;ajrmufjcif;
rk'dwmpdwfudk? cspfjcif; rkef;jcif; uif;aomol\ Oayu©mpdwfudk
ysHUESYHyGm;rsm;ap\/
cGeftm;ESifhjynfhpHkaom c½koif;rIwform;onf tcuftcJ
r&SdbJ t&yfav;rsufESm&Sd vltaygif;tm; rdrd c½koif;oHudk
Mum;apEdkifbdouJhodkY? xdkYtwl wynfhom0uonfvnf; tqif;
oP²mef touf 0dnmOf&Sdaom owå0g taygif;tm; wpfpHk
wpfOD;udkrQ r<uif;usefaprlí tvHk;pHkodrf;usHK;í av;eufpGm
u½kPm? rk'dwm? Oayu©mpdwfudk yGm;rsm;\/
þtusifhw&m;onfyifvQif jA[®mESifh ESD;aESmaygif;oif;&ef
enf;vrf; tppftrSef jzpf\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 517
6/ b,folbk&m;jzpfoenf;
bk&m;[lonf r*fÓPf zdkvfÓPfudk jzpfapvsuf avmuudk
zsufqD;NyD;vQif edAÁmefudk &aomol rnfolrqdk jzpf\/
1/ bk&m;onf razmufrjyef? ysufpD;jcif;r&Sd? opömrSef
jzpf\/
2/ bk&m;onf edAÁmefudk&aomol rnfolrqdk jzpf\/
oufaocHjycsuf- bk&m;onf tjrifhjrwfqHk; jzpf\/
ysufpD;jcif; r&Sdaom opömrSefw&m;onf tjrifhjrwfqHk;
jzpf\/
xdkYaMumifh bk&m;onf razmufrjyef? ysufpD;jcif; r&Sdaom
opömrSef jzpf\/ (wpfckwnf;aom 0w¬KESifhwlaom t&m0w¬K
rsm;onf tcsif;csif; wlMuukef\/)
wpfzefvnf;- bk&m;onf razmufjyef/ rysufpD;aom
opömrSefjzpf\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 518
edAÁmef&aomol wpfOD; wpfa,mufonf razmufjyef
rysufpD;aom opömrSef jzpfav\/
xdkYaMumifh bk&m;onf edAÁmef&aomol wpfOD;wpfa,muf
jzpfav\/ (wpfckwnf;aom 0w¬KESifh wlaom t&m0w¬K
rsm;onf tcsif;csif; wlnDMuukef\/)
Oya'o- edAÁmefudk&atmif tm;xkwfvQif oifonf bk&m;
jzpfvdrfhrnf/
uREfkyfwdkY Ak'¨&Sifawmfbk&m;onf bk&m;jzpfEdkifaom enf;udk
nTefjy ajyma[mcJhonf/ aomrwf at uifypf qdkol ajyma[m
cJhaom c&pfawmfudk twk,l&rnf[k a[maom enf;vrf;rsdK;
uJhodkY r[kwf/ Ak'¨bmomonf bk&m;udk twk,l&rnf[k rajym
a[myg/ Ak'¨bmomonf tjrifhjrwfqHk; bk&m; b,fyHkjzpf&
rnf[k ajyma[mnTefjyygonf/ Ak'¨bmomonf twkr[kwfyg/
Ak'¨bmomonf udk,fwdkif&atmif usifhBuHtm;xkwf&aom w&m;
jzpfygonf/ bk&m;onf razmufrjyef? rysufrpD;aom opöm
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 519
trSef jzpf\/ xdkYaMumifh azmufjyefysufpD;jcif;r&Sdaom opömrSef
jzpfvdkolonf bk&m;jzpfvdkolyifwnf;/ uREfkyfwdkY\ Ak'¨&Sifawmf
bk&m;onf bk&m;taygif;wdkYxuf jrwfaom a'0gwda'0 bk&m;
jzpfygonf/
7/ ewfoHk;rsdK;[lonf tb,fenf;
ewfoHk;rsdK;[lonf atmufygtwdkif;yif jzpf\/
1/ orkwda'0 - vltrsm; ac:a0:orkwfMuaom
&Sifbk&if? om;awmf ponfwdkYonf orkwdewf jzpfukef\/
2/ Oyywåda'0 - txufaumif;uif umrm0p&
ewfjynf? jA[®mjynfwdkYü jzpfukefaom ewfjA[®mwdkYonf
Oyywådewf jzpfukef\/
3/ 0dok'd̈a'0 - bk&m;? yapöuAk'¨g? &[EÅmwdkYuJhodkY
udavom tmoa0g ukefcrf; pifMu,fí r*fzdkvfudk &aomolwdkY
onf 0dok'¨dewf jzpfukef\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 520
xdkjyqdkcJhNyD;aom ewftaygif;wdkYwGif uREfkyfwdkY\ Ak'¨
&Sifawmfbk&m;onf tBuD;qHk; tjrifhjrwfqHk; ewfxufewfjzpf
aom a'0gwda'0ewf jzpfawmfrl\/
8/ urÇmzefqif;jcif;
urÇmudk rnfolzefqif;oenf;[k tMum;tjrif A[kokw
r&Sdaom olwdkYtm; ar;aomtcg urÇmudk xm0& bk&m;ocif
zefqif;onf[k csufcsif; ajzqdkMuayvdrfhrnf/ odkY&mwGif
þurÇmBuD; onf azmufjyefcJh\/ tpOftNrJ ajymif;vTJcJh\/
a&SUaemufumv wcPrQ b,ftcg rwlcJhacs/ xdkodkYjzpfcJhvQif
razmufjyef rysufpD;aom xm0&bk&m;onf todkYvQif azmuf
jyefajymif;vTJaom urÇmudk zefqif;wHkbdoenf;/ razmufjyef
aomw&m;ESifh azmufjyefaomw&m;onf todkYvQif wpHkw&m
qufoG,fjcif; &SdEdkiftHhenf;/ trsdK;wlaom iSufwdkYonf
twlwuG aeMu\/ a&onf a&ESifhtwl pD;\/ EdkY&nfonf
EdkY&nfESifhtwl pD;\/ usifi,f&nfonf usifi,f&nfESifhtwl
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 521
pD;\/ razmufjyefaomw&m;onf razmufjyefomw&m;ESifh
azmufjyefaomw&m;onfvnf; azmufjyefaom w&m;ESifhtwl
pD;Mu\/ xdkYaMumifh razmufrjyef tNrJwnfaom xm0&
bk&m;onf azmufjyef ajymif;vGJaeaom þurÇmBuD;ESifh vHk;0
qufoG,fjcif; r&SdEdkif/ taMumif;rlum; xm0&wnfaom w&m;
ESifh xm0&rwnfaom w&m;ESpfckwdkY pyfMum;ü qufoG,f&ef
taMumif;wpHkw&m r&SdaomaMumifhyifwnf;/ xm0&wnfaom
bk&m;onf þazmufjyef ajymif;vGJaeaom urÇmudk
rzefqif;acs/
t0dZÆmarm[[k qdktyfaomw&m;onf urÇmzefqif;ol
jzpfonf/ 0dZÆmtarm[[k qdktyfaom w&m;onf urÇmudk
zsufqD;ol jzpfonf/ taMumif;rlum; arm[&Sdaomt&yfü
urÇmwnf&Sd\/ arm[r&Sdaom t&yfü urÇmavmu rwnfr&Sd/
xdkYaMumifh xm0&bk&m;onf urÇmudk zefqif;cJhvQif
xm0&bk&m;onf arm[wHk;BuD; jzpf&rnf/ vlrsm; arm[udk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 522
udk;uG,fMuavonf/ xdkYaMumifh vlwdkYvnf; rod? rvdr®m?
ÓPfynm uif;Muavonf/ vlwdkYonf rdrdwdkY udk;uG,f
tyfaomoluJhodkY jzpf&acsawmhownf;/
1/ touf0dnmOf&Sd\[k t,ljzpfay:vmjcif;
'DCedum,f jA[®Zmvokwfü igwdkY jrwfpGmbk&m;
a[mMum;awmfrlcJhonfrSm tdk cspfom; &[ef;wdkY tcsdKUaom
&aoh? &[ef;? ykPÖm;wdkYonf xufoefaom vHkYv0D&d,
qE´orm"dwdkYjzifh psmeftbdnmOfudk&atmif yGm;rsm;tm;xkwfí
ykaAÁed0go tbdnmOfjzifh a&S;a&S;aom umvwdkYü jzpfcJhzl;aom
rdrdwdkY\ b0cE¨mtpOfudk xifjrifatmufarh trSwfw& odjrif
Muukef\/
wpfb0üvnf;aumif;? ESpfb0? oHk;b0? av;b0? ig;b0?
q,fb0? b0ESpfq,f? b0oHk;q,f? b0av;q,f?
b0ig;q,f? b0wpf&m? b0wpfaxmif? b0wpfaomif;?
b0wpfodef;wdkYü vnf;aumif; igonf þtrnf? þtrnf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 523
&SdcJhzl;\/ þtrsdK;? þtEG,fü jzpfcJhzl;\/ þrnfaom tpmudk
pm;aomufcJhzl;\/ þrnfaom csrf;omqif;&Judk cHpm;cJhzl;\/
þa&GU þrQ MumjrifhpGm touf &SnfcJhzl;\/ xdkb0rSwzef
igonf cE¨mysufa<u aocJhjyefaomf þrnfaomb0? þrnf
aom t&yfa'oü jzpfcJhjyef\/ þodkYaomtrnf trsdK; tEG,fü
jzpfcJhzl;\/ þrnfaom tpmudk pm;aomufcJhzl;\/ þrnfaom
csrf;omqif;&Judk cHpm;cJhzl;\/ þa&GU þrQ umvMum&Snf
wnfaecJhzl;\/ xdkb0wdkYrSwzef aocJhjyefaomf þypöu©b0ü
jzpfvm&\/
þodkYvQif xdkolonf psmeftbdnmOfjzifh a&S;a&S;aom
umvwdkYü jzpfcJh&aom b0cE¨mwdkYudk tjcif;t&m trnftrsdK;
pHkvifpGmrSwfom; atmufarh xifjrifav\/
xdkYaMumifh xdkolonf qufvufí ajymjyefonfrSm
touf0dnmOf NrJ\/ urÇmavmuonf topftxl; rjzpfay:/
awmifxG#fuJhodkY vnf;aumif;? ausmufwdkifuJhodkYvnf; tNrJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 524
wnfae\/ þowå0gwdkYonf wb0rS wb0odkY ajymif;a&TU
aovGefMuaomfvnf; olwdkYonf tNrJtpOf jzpfMuukef\/
tb,faMumifh þodk YjzpfMuukef\[k igqdkEdkifoenf;/
taMumif;rlum; igonfxufoefaom vHkYv0D&d, qE´
orm"dwdkYjzifh psmeftbdnmOfudk &atmif yGm;rsm;tm;xkwfí
ykaAÁed0gotbdnmOfjzifh a&S;a&S;aom umvwdkYü jzpfcJhzl;aom
ig\ b0cE¨mtpOfudk atmufarhqifjcif xifEdkif jrifEdkif odEdkif
aomaMumifhwnf;/ xdkodkY tbdnmOfjzifh odEdkifaomaMumifh
touf0dnmOfonf tNrJwnf&Sd\[k igonf od\/ þavmu
onf txl;topf rjzpfbJ awmifxG#fuJhodkY vnf;aumif;?
ausmufwdkifuJhodkY vnf;aumif; tNrJ wnfae\[k igod\/
þowå0g taygif;wdkYonfvnf; wb0rS wb0odkY ajymif;a&TU
aovGef topfwzef jzpfMujyefapumrl topf topfr[kwf?
tcgoyfodrf;tjrJtwlwlyif jzpfukef\[k igod\[k qdk\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 525
þodkYvQif touf0dnmOf&Sd\[laom t,lonf jzpfay:
vm\/
2/ igonf tb,ft&menf;
t0dZÆmarm[ü tjrpfwG,faeaom wPSmavmbaMumifh
jzpfay:vmaom cE¨mig;yg; taygif;onf igyif jzpf\/
tpdwfpdwfaom 0w¬Kypönf;wdkY a&S;OD;wnf&Sdaejcif;aMumifh
taygif;jzpfaom 0w¬Kudk &xm;[k ac:a0:orkwfMubd ouJhodkY?
cE¨mig;yg; jzpfay:wnf&Sdaom tcgüvnf; uREfkyfwdkYonf
owå0g taumif[k ac:a0:ajymqdkMu&\/
owå0gwOD;[lonf cE¨mig;yg; w&m;tpkudkpGJí ac:jcif;
yifwnf;/
cE¨mig;yg;wdkY [lonf -
- ½lyu©E¨m - ½kyfw&m;/
- a0'eu©E¨m - a0'emcHpm;wwfaomw&m;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 526
- onu©E¨m-onm - odrSwfwwfaomw&m;/
- ocFg&u©E¨m - jyKjyifwwfaomw&m;rsm;/
- 0dnmPfu©E¨m - tm½HkudkodcgrQjzpfaomw&m;/
(emrfw&m;pk/)
]cE¨mig;yg;\ taMumif;w&m;[lonf cE¨mig;yg;udk NrJ\?
aumif;\? ig\Opöm? ig[k todtjrif rSm;aom t0dZÆmarm[ü
tjrpfwG,faom wPSmavmbwnf;/
cE¨mig;yg;\ rjzpfay:jcif; taMumif;[lonf cE¨mig;yg;udk
rNrJ qif;&J\? raumif;? ighOpömr[kwf? igr[kwf[k
trSefodaom ÓPfü tjrpfwG,faom cE¨mig;yg;udk rwG,fwm
rnduyfaom tavmbwnf;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 527
3/ igonf cE¨mig;yg;\taygif;tpkjzpfcJhvQif tb,folonf
cE¨mig;yg;udk jzpfapoenf;/
wPSmavmbonf cE¨mig;yg;udk jzpfap\/ wPSmavmb
udk tb,fw&m;u jzpfapoenf;/ t0dZÆmarm[onf wPSm
avmbudk jzpfap\/ t0dZÆmarm[udk tb,fw&m;u jzpfap
oenf;/ tmoa0gw&m;wdkYonf t0dZÆmudk jzpfapukef\/
tmoa0gw&m;av;yg;[lonf -
- umrmo0 - umr*kPfü rl;,pfwwfaom w&m;/
- b0go0 - b0oHk;yg;ü arGUavsmfrl;,pfwwfaom
w&m;/
- 'd|mo0 - rSm;aomtjrift,lü arGYavsmf rl;,pf
wwfaom w&m;/
- t0dZÆmo0 - ÓPfynmuif;rJhí arGYavsmf rl;,pf
wwfaom w&m;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 528
tmo0r&SdvQif t0dZÆmr&Sdawmhay
t0dZÆmonf tmoa0gw&m;udk jzpfap\/ t0dZÆmr&SdvQif
tmoa0gvnf; r&Sdawmh/ þodkYvQif uREfkyfwdkYonf taMumif;
tpOf tquftqHk;odkY a&mufvm\/ taMumif; tpOftquf
onf puf0dkif;ü qHk;av\/ xdkYaMumifh jyóemykpämonf
t<uif;tusefr&Sd/ wGufcsufNyD;av\/ puf0dkif;[lonf okn
yifwnf;/ tm;vHk;oknjzpfav\/ tm;vHk; tcsnf;ESD;jzpfav\/
tb,f0w¬KrS tcsnf;ESD; jzpfoenf;/ igrS? twårS?
touftaumifrS tcsnf;ESD; jzpfav\/ qdwfav\/
(rSwfcsuf / / rnfonfhbmom t,l0g'wckckudkrqdk
ppfaq;cGJpdwf pHkprf;Munfhyg/ tm;vHk;aom t,l0g'onf
t<uif;tusef &Sdaeavonfudkom awGY&ygvdrfhrnf/ xdkt<uif;
tusef[lonf tptOD;qHk;jzpfaom w&m;wckckjzpfap?
rBuHpnfEdkifaom xm0&bk&m;jzpfap jzpfaeygvdrfhrnf/
Ak'¨bmomonfomvQif BuHírjzpfEdkif? rBuHpnf&[k qdktyfaom
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 529
xm0&bk&m;uif;aom t,l0g' jzpfygonf/ Ak'¨bmomonf
omvQif t<uif;tusef r&Sdatmif pdppfí&aom t,l0g'
jzpfygonf/ Ak'¨bmomonfomvQif vHk;0rSefuefpGm ocFsm
twGufjzifh wGufppfEdkifaom t,l0g' jzpfygonf/)
4/ t0dZÆm[kqdktyfaom arm[[lonf tb,fenf;
t0dZÆm[lonf odwwfaomÓPf[k qdktyfaom? 0dZÆmrS
uif;aom w&m;wnf;/ odkY&mwGif todÓPfonf wpHkwckaom
w&m;jzpf\/ xdkYaMumifh arm[onf wpHkwckr&Sdaom okn
w&m; jzpf\/ odkY&mwGif arm[onf wPSmavmbudk
jzpfap\/ wPSmavmbonf cE¨mig;yg;udk jzpfap\/ odkYr[kwf
wenf;tm;jzifh oknonf oknudkokn jzpfap\/ tm;vHk;
oknjzpf\/ tcsnf;ESD; jzpf\/ jzpfaygjcif;rQom &Sd\/
tm;vHk;aom t&m[loa&GU jzpfay:jcif;rQ jzpfukef\/ jzpfí
tNrJwnf&Sdaeaomw&m; bmrQ r&Sdacs/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 530
xdkYaMumifh oknom &Sd\/ tcsnf;ESD;om &Sd\/
oaAÁ"r®mtewåm tm;vHk;aom ½kyfemrfw&m; wdkYonf oknom
jzpfukef\/ twår[kwf? yk*¾dKvfr[kwf/ owå0gr[kwf/
avmuonf tcsnf;ESD; jzpf\/ tb,frS tcsnf;ESD; jzpfoenf;/
ig[laom toufaumifrS tcsnf;ESD; jzpf\/ qdwf\/
(rSwfcsuf/ / t<uif;tusef r&Sd/ aoaocsmcsm rSefuefpGm
wGufí&aom jyóemonf eHygwf oHk;üygaom tajzESifh
wnDwnGwfwnf; wdkufqdkifrdav\/ taMumif;rlum; opöm
w&m;onf w&m;rSefonf wckwnf;om &Sdjcif;aMumifhwnf;/)
5/ BudK;ESifha>r
rD;&xm;ESpfpif;wdkYonf ,SOfNydKifí t&SdefwlrQpGm armif;ESif
vsuf&Sd\/ uREfkyfwdkYonf rD;&xm; wpif;\ jywif;aygufrS
MunfhvdkufvQif tjcm;rD;&xm;wpif;\ vIyf&Sm;oGm;vmaeonf
udk rodEdkif/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 531
xdkenf;wlpGm uREkfyfwdkYonf avmuudk wG,fwmcifrifí
aeaomtcg azmufjyefajymif;vGJ rNrJaom oabm&Sdaom t0dZÆm
arm[onf azmufjyefajymif;vGJ rNrJaom oabm&Sdaom
þavmuBuD;ESifhtwl t&SdefNydKifvsuf jzpfae\/ xdkYaMumifh
uREfkyfwdkYonf azmufjyefajymif;vGJ rNrJaom oabm&Sdaom
avmu\ azmufjyefajymif;vGJ rNrJaomoabmudk rjrifaom
oabmudk rjrifEdkifMu/ odkYjzpfí þavmuBuD;onf b,f
avmuf wifhw,fygovJ/ þavmuBuD;onf b,favmuf
cdkifrmNrJpGJygovJ/ þavmuBuD;onf b,favmuf om,m
ESpfoufzG,f aumif;ygovJ/ þavmuBuD;onf b,favmuf
[kwfygovJ[k uREfkyfwdkY ajymqdkMuavonf/
odkY&mwGif uREfkyfwdkYonf avmuBuD;rSm uRwfvGwf
xGufajrmufaomtcg? avmuBuD;udk tDaomtcg þavmuBuD;
twGif;ü oGm;vm0ifxGuf&ef jiif;y,fMuavonf/ azmufjyef
ajymif;vGJ rNrJaomoabm&Sdaom avmu[k qdktyfaom rD;&xm;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 532
wpif; vIyf&Sm;oGm;vmaecdkuf uREfkyfwdkU\ todÓPf[k
qdktyfaom tjcm; rD;&xm;wpif;udk wjznf;jznf; t&Sdefoyfí
&yfvdkufygrl uREfkyfwdkYonf avmuBuD;\ azmufjyefajymif;vGJ
rNrJaomoabmudk jrifMu&av\/ xdkYaMumifh avmuBuD;onf
b,favmuf rwifhw,fygovJ/ b,favmuf rNrJygovJ/
avmuBuD;onf b,favmuf qif;&JygovJ/ avmuBuD;onf
b,favmuf rwnfwHh rcdkifrmygovJ[k ajymqdkMuavonf/
t0dZÆmarm[onf tdyfaysmfaejcif; jzpf\/ tarSmifjzpf\/
t0dZÆmonf uREfkyfwdkYtm; cyfodrf;aom t&m0w¬KwdkYudk
t[kwftrSef tppftwdkif; rjrifatmif vkyf\/ nOfhtcg
uREfkyfwdkY BudK;wpfacsmif;udk jrifaomtcg a>r[k rSwfxifMu\/
b0wckü jzpf&jcif;onf tdrfrufESifh wl\/ odkY&mwGif
t0dZÆmarm[onf þazmufjyefajymif;vGJ rNrJaomb0udk
NrJ\[kxifapjrifap\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 533
trSefudkod&jcif;onf tdyf&mrSEdk;vmonfESifh wl\/
todÓPf? ynm0dZÆmonf tvif;jzpf\/ todÓPfonf
uREfkyfwdkYtm; t&m0w¬K\ ,xmblw [kwfrSefwdkif;aom
oabmudk xifapjrifap\/ tvif;onf BudK;udkBudK;[k
xifapjrifap\/ todÓPfonf t0dZÆmarm[ BudK;? a>rwdkYudk
tm;vHk; r[kwfrrSef trSm;t,Gif; cdkifNrJjcif;r&Sd[k xifap
jrifap\/ cE¨mig;yg;\ csKyfNidrf;&m edAÁmefudk rsufarSmuf
jyK&aomtcg [kwfrSefaom todÓPfonf [kwfrSefaomw&m;
udk &av\/ xdkYaMumifh uREfkyfwdkYonf tdyfrufuJhodkYaom?
aMumufrufxdwfvefYzG,f aumif;aom? qif;&J'ku©twdjzpfaom
b0udk &,farmrdMuukef\/
6/ yxrqHk;taMumif;
uREfkyfwdkY\ Ak'¨jrwfpGm a[mMum;cJhonfrSm b0
tqufqufjzpfjcif;[k qdktyfaom oHo&monf tpr&Sd tqHk;
r&Sd[k a[mMum;awmfrlcJh\/ oHo&m\ tptqHk;udk rBuHtyf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 534
rBuHpnfaumif;? tOD;tp yxrqHk; taMumif;r&Sd? tpr&dS/
taMumif;rlum; tpqHk;taMumif; &SdcJhygvQif xdktp\aemufu
bm&Sdygoenf;/ tu,fí wpHkw&m &Sdaeygao;vQif xdktpqHk;
taMumif;onf tOD;tp yxrqHk;taMumif; rjzpfEdkif&m/
tu,fí tpqHk;taMumif;ü bmrQr&SdcJhygvQifvnf; rajymif;
rvGJ tNrJwnfaom tptaMumif;onfvnf; taMumif;aMumifh
tusdK;qufum qufumjzpfí ajymif;vGJaeaom avmuBuD;udk
todkYvQif jzpfapEkdifygrnfenf;/ tu,fí razmufjyef
rajymif;vGJaom oabmonf azmufjyef ajymif;vGJaom
oabmudk jzpfapEdkifygvQif razmufjyef rajymif;vGJaom
oabmonf razmufjyef rajymif;vGJaomoabm rjzpfEdkif&m/
oHo&m\tpudk BuHpnfjcif;? awG;awmjcif;onf
½l;onftjzpfodkY a&mufapwwf\/
xdkYaMumifh jrwfpGmbk&m;u tptOD;qHk;\ taMumif;udk
pdppf&SmazGjcif;udk rjyKvkyf&ef wm;jrpf awmfrlcJhonf/ uREfkyfwdkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 535
onf odp&mudk odatmif a&S;OD;pGm tm;xkwfMu&rnf/ rod&rnfh
t&mudk pHkprf;&ef rvdk/ uREkfyfwdkY ig;ydómudk rç rEdkifvQif
b,faMumifh q,fydómudk r&ef tm;xkwfMu rnfenf;/
uREfkyfwdkYonf rD;avmifwdkufBuD;\ twGif;ü a&muf&Sdae
Mu\/ xdkYaMumifh xdkrD;avmifwdkuf\ twGif;rS xGufajrmuf&ef
BudK;pm;Mu&m\/ rD;avmifwdkufBuD;\ twGif;üaeí tb,f
aMumifh w&m;aqG;aEG; at;at;aeMurnfenf;/ tb,faMumifh
a&mrNrdKUBuD; rD;avmifaepOf apmif;wD;í aysmfyg;aeMurnfenf;/
rsufpdESpfvHk;vnf; w[kef;[kef; awmufavmifvsuf&Sd\/
em;ESpfbufvnf; woGufoGuf avmifuRrf;vsuf&Sd\/
ESmacgif;ESifhvQm? udk,fygrusef pdwfo@mefvnf; w[D;[D;
avmifuRrf;vsuf &Sdukef\/ b,f[mrusef cE¨mtvHk; w[Hk;[Hk;
avmifuRrf;vsuf&Sd\/ tb,fodkYaom rD;jzifh avmifuRrf;vsuf
&Sdaeoenf;[lrl wPSm&m*rD;? a'gorD;? arm[rD;? y#doaE¨
ae&jcif;rD;? tdk&jcif;rD;? ao&jcif;rD;? ylaqG;&jcif;rD;?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 536
idkauR;&jcif;rD;? ylyifpdk;&drf&jcif;rD;? qif;&J&jcif;rD;? pdwfESvHk;
romr,m&jcif;rD;wdkYjzifh avmifuRrf;vsuf&Sd\/ xdkodkYjzpfvQif
uREkfyfwdkYonf rD;ab;BuD;rS vHk;0 vGwfajrmufEdkifMuaom
tcgüomvQif w&m;aqG;aEG;? at;at;oufom &TifjypGm
aeMu&m\/ odkYaomfvnf; vGwfajrmufNyD;aomtcg w&m;
aqG;aEG;&ef vdkawmhrnf r[kwfay/ aqG;aEG;pHkprf;&rnfh
ta&;onf tvif;a&mifBuD;\ twGif;ü aysmufuG,foGm;ay
vdrfhrnf/
tMuifol wOD;wa,mufonf tqdyfvl;aom jrm;rSefaom
tcg usifvnfwwfajrmufaom aq;q&m\tpGrf;jzifh xdkjrm;udk
Ekwfypfap&ef yxr ta&;BuD;aom wm0efjzpf\/ jrm;udk
ypfaomol av;jrm;ESifhwuG tqdyfwdkY\ taMumif;t&mudkod&rS
jrm;udktxkwfcHrnf[k jiif;qefaeaomolonf olodvdkorQ
tcsuftvuf? taMumif;t&mudkk rod&rDyif ao&&Smvdrfhrnf/
xdkYtwl oHo&mb0\ tpudk ppfaq; aqG;aEG;pHkprf;jcif;trIudk
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 537
rpGefYvTwfygvQif uREfkyfwdkYonf rD;avmifaeaom qif;&J
'ku©tdrfBuD;rS xGufajrmufcGifhudk &EdkifMuawmhrnf r[kwfay/
vGwfajrmuf&ef yxr ta&;BuD; ayonf/ aqG;aEG;pHkprf;jcif;
onf aemufrS (odkYr[kwf) b,ftcgrQ r&Sdoifhawmhacs/
xdkYaMumifh aqG;aEG;pHkprf;jcif;trIudk pGefYvTwfí edAÁmef&Sd&modkY
ajy;xGufMu&ef oifhukef\/ ]edAÁmeH y&rH okcH} [k a[mawmf
rlonfhtwdkif; edAÁmefonfomvQif taumif;jrwfqHk;aom
csrf;omtppfBuD; jzpfygownf;/
aA'ifusrf;wdkYonf (jAm[®PykPÖm;wdkY w&m;usrf;pmrsm;udk
qdkvdkonf/) oHo&mtp? b0\ tOD;taMumif; jyóemudk
tcsnf;ESD; tusdK;r&Sdonfudk nTefjyavaomaMumifh xdkaA'ifusrf;
udk oifMum;ukefaom jAm[®PykPÖm;wdkYonf rjzpfEdkifaom
twGufykpämudk wGufcsufaeMuaom uav; rsm;ESifh wlMu
ukef\/ odkY&mwGif ocFsmyg&*lwql jzpfawmfrlaom uREkfyfwdkY\
jrwfpGmbk&m;onf ydkrdkí odawmfrlavaomaMumifh xdkjAm[®P
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 538
ykPÖm;wdkY\ tcsnf;ESD; BudK;pm; tm;xkwfaeMujcif;udk twdkif;
rodaom u½kPmawmfjzifh iJhn§m oem;awmfrlav\/ y#doaE¨
aeí touf&Sifae&jcif;[k qdktyfaom b0onf tNrJyif
jyqdktyfcJhNyD;aom rD;wdkYjzifh awmufavmifvsuf &Sdae\/
uREfkyfwdkYonf a&S;OD;pGm teD;qHk;wHcg;aygufodkY vGwfajrmuf&ef
ajy;oGm;oifhMuukef\/ xdkaemufrS oHo&mtp? odtyfr\
BuHpnftyfaom b0tptaMumif;udk pdwf&Sdwdkif; aqG;aEG;
Mu&m\/
7/ owå0gwdkYonf tpOfrjywf edAÁmefudk &aeMuygvQif
þurÇmavmuBuD;onf tb,faMumifh owå0gukefcrf;
qdwfNidrfaom pcef;odkY ra&mufygoenf;/
jrwfpGmbk&m;onf - edAÁmefonf teEÅtyÜrmP tydkif;
tjcm;r&Sd? tmumo tjyifonfvnf; teEÅtyÜrmP tqHk;
tydkif;tjcm;r&Sd[k a[mawmfrl\/ tmumotjyifonf xif&Sm;
&Sdaom t&mr[kwfonfum; rSef\/ odkY&mwGif xif&Sm;&Sdí
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 539
rysufpD;aumif;aom teEÅtyÜrmP"mwfBuD;ESifh ra&maxG;ap&m?
xif&Sm;&Sdaomw&m;onf xif&Sm;&Sd\/ tyÜrmPw&m;onf
tyÜrmPw&m;jzpf\/ xif&Sm;&Sdaom edAÁme"mwfonf tpOf
rjywf teEÅtyÜrmPjzpf\/ xif&Sm;r&Sdaom teEÅtyÜrmP
tmumotjyifonf rysufpD; razmufjyefaomoabm tNrJrjzpf
Edkif&m? azmufjyefaom oabmom jzpf&m\/
edAÁmefonf teEÅtyÜrmPjzpfí tpvnf;r&Sd? tqHk;vnf;
r&Sd? xdkYaMumifh tmumotjyifonf teEÅtyÜrmPjzpfí
xif&Sm;r&Sdaom w&m;jzpfownf;/ tMuifol wpHkwa,muf
onf tmumomeÍöm ,wepsmefudk&vQif tmumo\
teEÅtyÜrmPjzpfí xif&Sm;r&Sdonf\ tjzpfudk odavaom
aMumifhwnf;/
odkY&mwGif t0dZÆmonf tcsnf;ESD;aom w&m;jzpf\/ (tajz
- 4 udk Munfhyg) xdkYaMumifh tcsnf;ESD;jzpfaom w&m;onf
tpOfrjywf t0dZÆmudk jzpfap\/ wPSmudk? cE¨mig;yg;udk?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 540
owå0gudk jzpfap\/ ,ckypöKyÜefüyif tcsnf;ESD;jzpfaom
w&m;onf t0dZÆmwPSmcE¨m owå0gwdkYudk jzpfapvsuf &Sd\/
taMumif;rlum; taMumif;w&m;&SdvQif tusdK;w&m; jzpfNrJ
jzpfaomaMumifhwnf;/ taMumif;w&m;onf ,ckypöKyÜefüyif
tusdK;u jzpfapvsuf &SdaeaomaMumifhwnf;/ xdkYaMumifh
owå0gwdkYonf ta&twGuftm;jzifh teEÅtyÜrmP rsm;ukef\/
taMumif;rlum; taMumif; w&m;onf teEÅtyÜrmPjzpfvQif
tusdK;w&m;vnf; teEÅtyÜ&drmP jzpfaomaMumifhwnf;/
owå0gwdkYonf tpOftNrJ tcsnf;ESD;aom t0dZÆmw&m;rS
aygufyGm;ay:xGufvsuf &SdMuukef\/ xdkYaMumifh jrwfpGmbk&m;
onf oHo&m[k qdktyfaom b0cE¨mtpOfonf tptqHk;r&Sd[k
a[mawmfrl\/
xdkYaMumifh owå0gwdkYonf tpOfrjywf edAÁmefudk&vsuf
&SdMuukefaomfvnf; a&yGufESifhwlaom owå0gwdkYonf tcsnf;ESD;
jzpfí teEÅtyÜrmPjzpfaom ork'´&mt0dZÆmw&m;rS aygufyGm;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 541
vsuf &SdaeMuukefaomaMumifh avmuurÇmBuD;onf ukefcef;
uG,faysmufaom pcrf;odkY ra&mufEdkifbJ &Sdavawmh\/
8/ twå0dnmOfac:aom taumif\ ya,m*uif;í
tb,fodkYvQif y#doaE¨ Zmwdw&m; jzpfxGef; ay:aygufEdkif
ygoenf;/
wyfESpfoufjcif;wPSmonf taMumif;jzpf\? b0onf
tusdK;jzpf\/ wyfESpfoufjcif; wPSmonf taMumif;jzpf\?
Zmwdonf tusdK;jzpf\/ Zmwdonf aygufyGm;jcif; jzpf\/
xdkYaMumifh Zmwdonf b0tqufquf jzpf\/ wyfESpfoufjcif;
wPSmonf opfyifwnf; [laom b0\ MoZmjzpf\/
wyfESpfoufjcif; wPSmudk zsufqD;vwfaomtcg b0onf
MoZmr&&Sdjcif;aMumifh jywfav\/ vlwOD;wa,muf aoaom
tcg oE¨mudk,fBuD;onf ysufpD;í ajr"mwfonf ajrESifh
aygif;\/ a&"mwfonfvnf; a&"mwfESifh? av"mwfonfvnf;
av"mwfESifh? rD;"mwfonfvnf; rD;"mwfESifh aygif;av\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 542
odkY&mwGif b0\MoZmjzpfaom wyfESpfoufjcif; wPSmonf
b,fuJhodkY jzpfoGm;ygoenf;/
aocgeD;cPü wyfESpfoufjcif;wPSmonf tvGeftm;BuD;
vm\/ taMumif;rlum; xdkvlonf b0? om;r,m;? Opömypönf;
ponfwdkYudk vGefpGm pGJvrf;Niduyf wG,fwmaomaMumifhwnf;/
olonf aorif;ESifh tusdK;rJh ckcHwdkufcdkuf\/ olonf aorif;
"m;jytm; rdrdcspfESpfoufaom Opömypönf; om;r,m;rsm;ESifh
uGJatmif jyKvkyfjcif;udk tvdkr&Sd/
Zmwdjzpfay:&ef taMumif;&if;onf wyfESpfoufjcif;
wPSm\ tpGrf;owådyifwnf;/ Zmwdjzpf ay:&ef taMumif;&if;
onf pdwf\ tpGrf;oabmjzpfaom wyfESpfoufjcif; wPSm
jzpf\/ pifppftm;jzifh þb0rS xdkb0odkY wpHkwckrQ
a&mufroGm;? wpHkwckrQrajymif;a&TU? wPSmonfomvQif
taMumif;jzpf\/ Zmwdonf tusdK;jzpf\/ xdkYaMumifh
wPSmonf pGJvrf;jcif; Oyg'gef\ taMumif;jzpf\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 543
pGJvrf;jcif; Oyg'gefonf jzpfay:jcif;b0\ taMumif;
jzpf\/
jzpfay:jcif;b0onf y#doaE¨aejcif; Zmwd\ taMumif;
jzpf\/
y#doaE¨\ taMumif;onf oHk;yg;&Sd\? (1) trd? (2) tz?
(3) aoaomol\ wPSm\ tpGrf;owåd/ þtaMumif;oHk;yg;
aygif;qHkrdvQif om;i,fonf y#doaE¨ wnfav\/ odkY&mwGif
ewfjynfü þtaMumif;oHk;yg;wGif rdbESpfyg; r&Sdaomfvnf;
y#doaE¨ wnfEdkif\/
wPSmonf b0wnf;[laom opfyif\ MoZmjzpf\/
wPSmonf b0\ taMumif;jzpf\/ odkY&mwGif tb,faMumifh
tcsdKUwPSmonfomvQif tcsdKUaomrdcif\ 0rf;üom y#doaE¨
tusdK;udk jzpfapygoenf;/ þodkYa&G;cs,fí y#doaE¨jzpfjcif;\
taMumif;onf tb,fygenf;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 544
tajz / / twdwfujyKcJhzl;aom um,uH? 0pDuH?
raemuH[k qdktyfaom uHyifwnf;/ aomhwacsmif;onf rdrdESifh
qdkif&m aomhcavmufrSwyg; tjcm;aomhcavmufcyfí r&bd
ouJhodkY? xdktwl tcsdKUaom wPSmonfomvQif rdrdESifh pyfqdkif
&m trd0rf;üom tusdK;udk jzpfap\/ tjcm;aom trd0rf;ü
tusdK;udkrjzpfap/ tMuifol wOD;wa,mufonf rdef;rtrsm;
wGif rdrdESpfouf&m rdef;rwa,mufudkom cspfjrwfEdk;bdouJhodkY?
xdkYtwl wPSmonfvnf; trd0rf; trsm;wGif wckwnf;aom
trd0rf;üom tusdK;udk jzpfap\/ twdwfu twlwuG aygif;
oif;qufqHcJhzl;jcif;? twdwf ypöKyÜefü cspfjrwfEdk;Mujcif;onf
trd? tb? wPSm taMumif;oHk;yg;udk aygif;qHkap\/
taMumif;rlum; a&ü MumaygufbdouJhodkY a&S;u twlwuG
aygif;oif;qufqH aexdkifzl;aomaMumifh ypöKyÜefü twljzpfMu
ukef\[k a[mawmfrlcJhownf;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 545
wPSmonf ½kyf? a0'em? onm? ocFg&? 0dnmOf [k
qdktyfaom Oyg'geu©E¨m ig;yg;\ taMumif;&if;jzpf\/
xdkOyg'geu©E¨mig;yg; taygif;onf yk*¾dKvfowå0g jzpf\/
xdkYaMumifh wPSmonf yk*¾dKvfowå0g\ taMumif;&if;jzpf\/
odkY&mwGif wPSmonf t0dZÆm ponfrS jzpfay:vm\/
tb,fuJhodkYenf;[lrl t0dZÆmonf ocFg&wdkY\ taMumif;jzpf\?
ocFg&wdkYonf 0dnmOf\ taMumif;jzpf\? 0dnmOfonf emrf½kyf
ESpfyg;\ taMumif;jzpf\? emrf½kyfESpfyg;onf ajcmufyg;aom
pu©Kpaom tm,wewdkY\ taMumif; jzpf\? tm,we
ajcmufyg;onf? zó\taMumif;jzpf\? zóonf a0'em\
taMumif;jzpf\? a0'emonf wPSm\ taMumif;jzpf\/
t0dZÆmrSpí a0'emwdkifatmifaom taMumif;wdkYonf
wPSmü tusHK;0ifukef\/ wPSmonf vnf; Oyg'gefb0
ZmwdtjzpfodkY a&mufav\/ ,ckjyqdkcJhNyD;aom pum;&yfwdkYonf
twå0dnmOf ac:aom taumif\ ya,m*uif;í wPSmwnf;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 546
[laom taMumif;rS yk*¾dKvf ay:aygufvmyHk jzpfownf;/
avmurSm tpdkiftcJ½kyfw&m;r&Sd? obm0owådom&Sd\/
taMumif;rlum; tpdkiftcJ½kyfü tpdwfjzpfaom armfvDusL;ac:
½kyfao;&Sd\/ xdk½kyfao;üvnf; tufwGrfac: y&rmEkjrL½kyfao;
&Sdjyef\/ xdk½kyfao;üvnf; tDvufx&Gef;ac: vQyfppf"mwf
½kyfao; &Sdjyef\/ xdkvQyfppf"mwf onfvnf; wGef;uefjcif;?
zGJYpnf;jcif; obm0owådrQom jzpf\/ xdkaMumifh obm0owåd
onf omvQif ½kyfudkjzpfap\/ xdkaMumifh wPSm\ owådonf
omvQif yk*¾dKvfowå0gudk jzpfap\/
9/ b0onf awmufavmifíae\
vlonf twGif;tyESpfXmeü awmufavmifvsuf&Sd\/
omrn rD;ESifhwlpGm vlonf atmufpD*sif"mwfudk,lí
umAGef'dkifatmufqdkuf"mwfudk xkwfvsuf&Sd\/ cE¨mudk,fwGif;odkY
awaZm"mwf oGif;aeaom tpOfrjywf avmifuRrf;aerI udpöyif
jzpf\/ atmufpD*sif"mwfonf touf&SifrIESifh rD;awmufrIü
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 547
y"metaMumif; jzpf\/ avay;jcif;udk &yfpJvdkufvQif
touf&SifrIESifh rD;awmufrIonfvnf; wcgwnf; &yfpJav\/
touf&SifrIonfvnf; wjznf;jznf; avmifuRrf;rI
yifwnf;/ rD;oN*ØKvfjcif;onf tvQiftjref avmifuRrf;rI
yifwnf;/ avmifuRrf;rIonf ykyfodk;rIudkEdkif\/ wjznf;jznf;
avmifuRrf;rI &yfpJvQif ykyfodk;rI ay:aygufvmav\/ xdkaMumifh
vQifjrefpGm avmifuRrf;rIudk jyKvkyfMuukef\/
avmb? a'go? arm[? cspfjcif;? rkef;jcif;? rodjcif;wdkYonf
vlwdkY\ twGif;rD; jzpfukef\/ uREfkyfwdkY jrwfpGmbk&m;
a[mMum;awmfrlcJhonfrSm tm,we ajcmufyg;wdkYonf
avmifuRrf;vsuf&Sdukef\/ tb,frD;jzifh avmifuRrf;Muukef
oenf;[lrl avmbrD;? a'gorD;? arm[D;? ZmwdrD;? Z&mrD;?
r&PrD;? aomurD;? y&da'0rD;? 'ku©rD;? a'greórD;?
Oyg,morD;wdkYjzifh avmifuRrf;vsuf &SdMuukef\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 548
at;jraom edAÁmefcsrf;omudk &aomtcg tm,we
ajcmufyg;wdkYonfvnf; tcgcyfodrf; tNrJ at;jrMuukef\/
avmb? a'go? arm[ rD;oHk;yg;wdkYonfvnf; tcgcyfodrf;
tNrJ Nidrf;Muavukef\/ wPSm\owåd Nidrf;at;aomtcg
xif;r&í rD;Nidrf;&av\? ZmwdNidrf;av\/ azmufjyef
ysufqD;avh&Sdaomb0 Nidrf;av\/ razmufjyef rysufpD;aom
edAÁmefudk &av\/ tm;vHk; rD;awmufvsuf&Sd\/ tm;vHk;
avmifuRrf;vsuf&Sd\/ vlvnf; rD;awmufvsuf&Sd\/ tNrJwnf
aeaom twå0dnmOf r&Sdyg/
10/ olwdkY\ q&mtoH
uREfkyfwdkY\ oAÁñkAk'¨jrwfpGmbk&m;onf touf 35
ESpft&G,fü bk&m;jzpfí? 45 ESpfywfvHk; w&m;a[mawmfrl\/
odkY&mwGif vltrsm;wdkYonf xdk 45 ESpftwGif;ü jrwfpGmbk&m;udk
rzl;jrif vdkufMu&ukef/ tb,faMumifhygenf;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 549
taMumif;rlum; rysufpD;aom oabmw&m;onf
rysufpD;aom oabmw&m;udkkk &\/ rysufpD;aom jrwfpGmbk&m;
onf ysufpD;wwfaom ½kyf? a0'em? onm? ocFg&?
0dnmPfrjzpfEdkif/ xdkaMumifh vltrsm; jrifvdkufjcif;onf
pu©Kyom'\ tm½Hkjzpfaom ½lyg½Hko@mefrQom jzpf\/
odkY&mwGif 45 ESpfywfvHk; w&m; rnfol a[mygoenf;/
tHMozG,faumif;aom toHxGuf pufwckonf 45 ESpf
ywfvHk; w&m;a[m\/ vltrsm;wdkYonf olwdkY\ocif
toHudkom Mum;&\/
xdkaMumifh tNrJwnfaeaom twåaumif r&Sdyg/ wPSmESifh
wPSm\ csKyfNidrf;jcif; ESpfckrQom &Sdygonf/
11/ trSefw&m;udk jrifolonf bk&m;udkjrif\
tmeE´mt&Sifjrwfonf bk&m;ESifhtwl tESpfESpfq,f vdkufí
aeaomfvnf; bk&m;udkrjrif? b,fhaMumifhenf;/ taMumif;rlum;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 550
tmeE´mt&Sifonf t&[wåzdkvfudk r&ao;aomaMumifhwnf;/
odkY&mwGif jrwfpGmbk&m; y&dedAÁmefpHvGefawmfrlNyD;onf aemufrS
t&[wåzdkvfudk &aomtcgüomvQif jrwfpGmbk&m;ESifh a&S;OD;pGm
awGY&avonf/ tNrJwnfaeaom twåtaumif r&Sdyg/
trSm;ESifhtrSef? todÓPfESifh rodwwfaom arm[?
rNrJaomoabmESifh jrJaom oabmw&m;rsm;om &Sdygonf/
12/ vltwGif;ü twå\t&dyfta,mifrQr&Sd
vlonf t0dZÆmü tjrpfwG,faeaom wPSmaMumifh
jzpfay:vmaom cE¨mig;yg;tpk jzpf\/ cE¨mig;yg;[lonf
½lyu©E¨m - ½kyfw&m;? a0'eu©E¨m - cHpm;jcif;w&m;? onu©E¨m
- rSwfwwfaomw&m;? ocFg&u©E¨m - jyKjyifwwfaomw&m;?
0dnmPu©E¨m - odwwfaomw&m;/
jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlonfrSm ½kyfw&m;onf
twår[kwf? ½kyfw&m;onf twåjzpf cJhygvQif raoraysmuf
wef&m? ig\½kyfw&m;onf þokdY þokdY jzpfapygownf;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 551
þokdY þokdY rjzpfapownf;[k ajymwkdif; jzpfwef&m\/
okdY&mwGif ½kyfw&m;onf twår[kwfonf jzpfíomvQif
aoaysmuf&av\/ ig\ ½kyfw&m;onf þokdY þokdY jzpfap
wnf;/ þokdY þokdY rjzpfapownf;[k ajymwkdif;rjzpfbJ
&Sdav\/ (a0'em? onm? ocFg&? 0dnmOf) wkdUüvnf;
þenf;wlyif a[mawmfrl\/
xkdaMumifh ½kyf? a0'em? onm? ocFg&? 0dnmPfwkdYonf
twår[kwfavaomaMumifh vlü twå\ t&dyfta,mif
tenf;i,frQ r&Sdacs/
13/ rysufpD;wufaomoabmw&m;ESifh
ysufpD;wufaomoabmw&m; twlwuGrjzpfEkdif
razmufjyefrysufpD;aom w&m;onf azmufjyefysufpD;wwf
aomw&m;ESihf qufoG,fí r&Ekdif/ taMumif;rlum; azmufjyef
ysufpD;wwfaom oabm&Sdaom ukd,fcE¨mtwGif;ü rysufpD;bJ
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 552
wnfaeaom twå&Sdygrlum; xkdtwåonf edAÁmefokdY csufcsif;
jyefoGm;&m\/ a&onf a&ESifhtwl pD;\/ EGm;EkdYonf EGm;EkdYESihf?
usifi,fonf usifi,fESihf? rpifbifykyfonf rpifbifykyfESifhtwl
pD;oGm;\/ rysufpD;aom oabmw&m;onfvnf; rysufpD;aom
oabmESihftwl? ysufpD;wwfaom oabmw&m;onfvnf;
ysufpD;wwfaom w&m;ESifhtwl pD;oGm;\/ xkdaMumifh rysufpD;
aom twå0dnmOfonf ysufpD;wwfaom cE¨mukd,fESihf b,fenf;
ESihfrQ qufoG,fjcif; r&SdEkdif&m/ taMumif;rlum; rysufpD;aom
w&m;ESihf ysufpD;aom w&m;wkdUonf qufoG,fjcif; r&SdEkdif
aomaMumifhwnf;/
14/ rsufpdukdxkwfypfyg
twåonf tu,fí jrifwwfvQif rsufpdukdxkwfí
tuG,ftum r&Sdaomtcg twåonf ykdí jrifEkdif&m\/
twåonf tu,fí Mum;wwfvQif em;ukdxkwfí tuG,ftum
r&Sdaomtcg twåonf ykdkí Mum;Ekdif&m\/ xkdtwl MuGif;aom
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 553
tm½kHukd ,lwwfaom ESmacgif; ponfwkdYü rSwf&m\/ ESmacgif;?
vQm? ta&wkdYukd xkwfypfvkdufvQif twåonf teHY? t&om?
tawGYwkdYukd ykdkrkdí odEkdif&m\/ b,faMumifh ykdrkdí odEkdif&m
oenf;/ tuG,ftumukd xkwfypfvkdufaomaMumifhwnf;/
xkdaMumihf ysufpD;wwfaom cE¨mukd,ftwGif;ü rysufpD;
wwfaom tNrJwnfaeom twå {uefr&Sdyg/
15/ b,faMumifh em;jzifhrjrifEkdifoenf;
tu,fí twåonf jrifwwfvQif em;jzifhvnf; twåonf
jrifEkdif&m\/ rsufpdjzifhvnf; Mum;Ekdif&m\/ vQmjzifhvnf;
teHYukd odEkdif&m\/ ESmacgif;jzifhvnf; t&omukd odEkdif&m\/
þokdYaom tjcif;t&m ponfvnf; rjzpfEkdif&m/
xkdaMumifh ysufpD;wwfaom cE¨mukd,ftwGif;üyif rysufpD;
bJ tNrJwnfaeaom twå {uefr&Sdyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 554
16/ edAÁmefudkrnfolcHpm;ygoenf;
avmuü ½kyftpkdiftcJr&Sd? obm0 owådom &Sd\/ tm;vkH;
jzpfysufajymif;vGJvsuf &Sd\/ twår&Sd/ xkdokdYjzpfvQif avmuukd
tb,fonf cHpm;? pHpm;oenf;/ ysufpD;wwfaom oabmonf
ysufpD;wwfaom oabmukd cHpm;\/ edAÁmefukd tb,fonf
cHpm;? pHpm; oenf;/ rysufpD; wwfaom oabmonf
rysufpD;wwfaom oabmukd cHpm;\/
edAÁme
raemykAÁ*Frm "r®m? raemao|m raemr,m?
reom ap y'ka|e? bmowd0g ua&mwd0g/
wawm eH 'ku©raEGwd? puúH0 0[awm y'H?
raemykAÁ*Frm "r®m? raemao|m raemr,m/
reom ap yoaEée? bmowd0g ua&mwd0g?
wawm eH okcraEGwd? qm,m0 tEkyg,deD/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 555
cyfodrf;aom w&m;wkkdUonf pdwfomvQif a&SUoGm;&Sd\/
pdwfomvQif tBuD;trSL;&Sd\/ pdwfaMumihfjyD;ukef\/ raumif;
aompdwfjzifh ajymrd? vkyfrd? MuHpnfrdjim;tHh/ 0efukd½kef;aom
EGm;\ajc&mukd vSnf;bD;onf xufcsyfeif;í vkdufbdouJhokdY?
xkdoltm; qif;&Ja0'emonf waumufaumuf aemufuvkdufí
ESdyfpufav\/
cyfodrf;aomw&m;wkdYonf pdwfomvQif a&SUoGm;&Sdukef\/
pdwfomvQif tBuD;trSL;&Sd\/ pdwfaMumifhjyD;ukef\/ aumif;jrwf
pifMu,faompdwfjzifh ajymrd? vkyfrd? MuHpnfrdjim;tHh/ t&dyfonf
vlaemufokdY oGm;av&m xufcsyfygbdouJhokdY? csrf;omokconf
vnf; xufcsyfruGm vkdufygav\/
tm;vkH; taMumif;? tusKd;om jzpf\
cHkrifESpfouf pGJvrf;aom wPSmonf uREkfyfwkdUukd wb0rS
wb0okdY ykdYaqmif\/ opfwyifrS wyifokdU ul;oGm;aom
arsmufuJhokdYwnf;/ ysufpD;jcif;oabm&Sdaom vlonf ysufpD;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 556
jcif;oabm&Sdaom avmuukd cHpm;\/ t0dZÆmukd zsufqD;NyD;í
rysufpD;wwfaomw&m;ukd &aomtcg &[EÅmyk*¾dKvfonf edAÁmef
ukd &av\/ okdYr[kwf wenf;tm;jzifh rysufpD;wwfaom
w&m;onf rysufpD;wwfaomw&m;ukd &av\/
pGefYvTwfjcif;onfomvQif edAÁmefokdYa&mufaMumif;jzpf\
ysufpD;wwfaom avmuukd cHpm;jcif;ESifh rysufpD;
wwfaom edAÁmefukd cHpm;jcif;onf wNyKdifeuf rjzpfEkdif? edAÁmefukd
tvkd&SdvQif umr*kPfcHpm;jcif;ukd pGefYvGwf&rnf/ uREkfyfwkdY
a&G;cs,f &rnfh tvkd&Sdaomt&monf umr*kPfcHpm;jcif;
jzpfovm;? edAÁmefukdcHpm;jcif; jzpfovm;/ wNydKifeuf ESpfckvkH;ukd
ra&G;cs,fEkdif/
edAÁmefü azmufjyefjcif; r&SdaomaMumifh tusKd;taMumif;
w&m; ESpfyg;r&Sd/ taMumif;tusKd; ESpfyg;onf azmufjyefrIü
rSDvsuf&Sd\/ azmufjyefrI r&Sd&mü taMumif;tusKd; r&Sd/
tusKd;onf taMumif;ESifh xyfwlxyfrQ jzpf\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 557
rD;Nidrf;aomtcg azmufjyefrI Nidrf;\/ xkdaMumihfyif
taMumif;tusKd;ESpfyg; uG,faysmufav\/ xkdenf;wlpGm
avmb? a'go? arm[rD; Nidrf;aomtcg azmufjyefrI
Nidrf;av\/ jrwfaom edAÁmefukd &av\/ xkdedAÁmefü taMumif;
tusKd; ESpfyg;vkH;vkH; r&Sdawmhacs/ wenf;tm;jzifh taMumif;
tusKd; ESpfyg;wkdYonf wckESifhwck tcsif;csif; wlMuav\/
rysufpD;aom w&m;onf rysufpD;aom w&m;ukd&í
,kHrSm;oHo, ESvkH;ESpfcG awG;awmjcif;wkdYonf tcsif;cyfodrf;
uG,faysmufav\/
xkdaMumifh uREkfyfwkdYonf azmufjyefysufpD;wufaom
avmuukd pGefYukefMu&m\/ rysufpD; razmufjyefaom edAÁmefukd
t&,lMuukef&m\/ uREkfyfwkdUonf rSefaomw&m;ESifh wom;
wnf; jzpfMuaomtcg odtyfaomw&m;? rodtyfaomw&m;wkdY
onf aea&miftvif;uJhokdY uGif;uGif;BuD; xif&Sm;ukefvwåHY/
b,ftcgrQ rysufpD;Ekdifaom tBuD;qkH;aom okccsrf;omBuD;ukd
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 558
uREkfyfwkdY BudK;pm;aeMuonftwkdif; tNrJvufukdif&Muukef
vwHåYownf;/
Ak'¨bmomESifh[dE´Lbmom wloavm
Ak'¨bmomESihf [dE´Lbmomonf rwl/ a0'usrf;rSmray:rD
a&S;tcgu 0dyóDjrwfpGmbk&m;? odcDjrwfpGmbk&m;? a0óbl
jrwfpGmbk&m;? uuúKoefjrwfpGmbk&m;? aumPm*kHjrwfpGmbk&m;?
uóyjrwfpGmbk&m;&SifwkdY a[mMum;awmfrltyfaom w&m;
wpdwf wa'otcsKdUukd a0'usrf;rsm;onf ,liifokH;pGJMuonfrSm
trSefyifjzpf\/ Oyrmqkdaomf uHw&m;ukd a0'usrf;rsm;onf
,liifokH;pGJMuukef\/ okdY&mwGif xkdaumif;jrwfaom uHw&m;ukd
pdwful;ÓPftxifjzifh awG;awmí? twå[laomw&m;ESifh
a&maESmí a[majymMuukef\/ awmufy0if;xdefaom a&Tukd
tzkd;rxkdufaom owåKESifh a&maESmMuavukef\/
uREkfyfwkdY a*gwr&Sifawmfbk&m;onf rSefuefaom uHw&m;
ukd odawmfrlí tzkd;rxkdufaom owåK tnpftaMu;rS a&Tpifukd
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 559
xkwf,lawmfrl\/ taMumif;rlum; jrwfpGmbk&m;ocifwkdUonf
w&m;awmfukd t,kwftvGefr&Sd? wxyfwom;wnf; a[mMum;
awmfrlaomaMumifhwnf;/
a*gwr&Sifawmfbk&m;onf xif;&Sm;r&Sdaom twåw&m;
trSm;ESifh taMumif;tusKd; ESpfyg; wkdUjzifh azmufjyefysufpD;avh
&Sdaom avmuukd odawmfrlaomaMumifh twå\ ya,m*
uif;aom Zmwdw&m;trSefukd a[mMum;awmfrl\/
a0'usrf;rsm;wGif yg&Sdaom tcsKdUaom enf;Oya'ukdrSDí
aumif;Ekd;&m&m a&G;cs,fjyD;vQif rdrdwkdY\ ÓPfykdifrygbJ
awmufyaom a&TpifESihf owåKnHhwkdYukd a&maESmNyD;oumv?
wnfaxmif aom t,l0g'wpfoif; &Sd\/ ¤if;toif;onf
vlwkdif;ukd ,kHMunfauseyfatmif BudK;pm;yg aomfvnf;? rnfol
wOD;rQ ,kHMunfauseyfEkdifjcif;rnfonf r&Sd/ trSefw&m;onf
trSefw&m;jzpf\? trSm;w&m;onf trSm;w&m;jzpf\/ wkdifa&;
jynfrIü oHwrefxm;í aphpyfjcif;onf aumif;rGefaom
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 560
enf;vrf; jzpfaomfvnf;? bmomt,l0g'ta&;udpöürl aphpyfí
r&Ekdif/ jrwfpGmbk&m; a[mMum;orQ w&m;awmftm;vkH;ukd
[dE´Lt,l0g' usrf;pmrsm;ü awGY&SdEkdifonf[k [dE´LvlrsKd;rsm;u
uREkfyftm; rMumcP ajymvmMuukef\/ Ak'¨bmomü
w&m;topf r&Sd/ Ak'¨bmomESifh [dE´Lbmom wlMuukef\ [k
ajymvmMuukef\/
xkdolwkdYtm;ajzMum;&ef uREkfyf\tajzrSm
rdwfaqGwkdY þokdYrajymMuukefvifh? rdwfaqGrsm; þokdY
rajymMuygukefvifh/ jrwfpGmbk&m;onf edAÁmefa&mufaMumif;
w&m;rsm;ukd ukd,fawmfwkdif &SmrSD;awGY&Sdawmfrl\/ jrwfpGmbk&m;
ocifonf opömav;yg;w&m;ukd udk,fawmfwkdif &SmrSD;awGY&Sdawmf
rl\/ [dE´Lbmomü edAÁmefvnf;r&Sd/ edAÁmef a&mufaMumif;
w&m;vnf;r&Sd/ [dE´Lbmomonf opömav;yg;w&m;ukd
tenf;i,frQ rodygacs/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 561
jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlonfrSm cspfaom&[ef;wkdY
rnfolrqkd 'ku©opömw&m;ukd jrifvQif 'ku©\jzpfaMumif;
ork',opömw&m;? 'ku©\csLyfNidrf;&m eda&m"opömw&m;? 'ku©
\ csKyfNidrf;&m edAÁmefokdYa&mufaMumif; r*¾opömw&m;ukd jrif\/
rnfolrqkd ork',opömukdjrifvQif 'ku©opöm? eda&m"opöm?
r*¾opömw&m;rsm;ukd jrif\/
rnfolrqkd eda&m"opömukdjrifvQif 'ku©opöm? ork',opöm?
r*¾opömw&m;rsm;ukd jrif\/
rnfolrqkd r*¾opömukdjrifvQif 'ku©opöm? ork',opöm?
eda&m"opömw&m;rsm;ukd jrif\[k a[mMum;awmfrlonf/
jrwfpGmbk&m;onfomvQif opömav;yg;w&m;ukd awGYjrif
aomoltppf jzpfBuD;jzpfawmfrl\/ jrwfaom opömw&m;ukd
odjrifjcif;onf jrwfaom opömav;yg;ukd odjrifonf rnf\/
jrwfpGmbk&m;ESihf jrwfpGmbk&m;\ wynfht&d,m om0uwkdYonf
omvQif jrwfaom t&d,mopömav;yg;ukd odjrifawmfrlMu
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 562
ukef\/ tjcm;aom avmuü q&mwql? bk&m;wyg;vkyfí
aeMuukefaom olwkdYonf jrwfaom t&d,opömwyg;ukdrQ
rodrjrifMuacs/ taMumif;rlum; xkdyk*¾dKvfwkdYonf t&d,opöm
wyg;ukd odjrifygrlum; t&d, opömav;yg;wkdYrS uGufMum;
uGufMum; rajympavmuf tenf;i,f t&dyfta,mifrQ odMu
ukef\/ xkdyk*¾KdvfwkdY\ todÓPfonf taMumif;tusKd;
qifjcifwkH avmu"mwfynmESifh pD;0g;rukdufMuacs/ jrwfpGm
bk&m;onfvQif tvkH;pkH odjrifawmfrlaom tjrwfqkH;aom
yk*¾Kdvfwyg;wnf; jzpfawmfrl\/
avmuüawGYjrif&aom aMuuGJp&mtBuD;qkH;
avmuü awGYjrif&aom tBuD;qkH;aom aMuuGJp&m
tcsufonfum; Ak'¨bmom jzpfxGef; ay:ayguf&mjzpfaom
tdE´d,EkdifiHrS Ak'¨bmomBuD; uG,faysmuf wdrfaumjcif;yifwnf;/
[dE´LvlrsKd; wkdYonf odvsufESifh or®m'd|dt,l0g'ukd pGefYvTwfí
odvsufESifh rSm;aom rdpäm'd|dt,l0g'ukd ,lMuukef\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 563
jrwfpGmbk&m;onf y&dedAÁmefjyKírS rMumrD &[ef;wyg;onf
atmufyg vGefpGm tjypfav;aom pum;rsm;ukd xkwfazmf
ajymqkdcJh\/
igwkdYq&m jrwfpGmbk&m;onf y&dedAÁmef pHvGefawmfrlavjyD/
,ck igwkdYonf ukd,fxif&m ukd,fvkyfEkdifMuNyD/ jrwfpGmbk&m;
oufawmfxif&Sm; &SdpOftcg ]]þtrIukd rjyKMuukefvifh?
xkdtrIukd rjyKMuukefvifh? þtrIukd jyKMuukefavmh? xdktrIukd
jyKMuukefavmh}} [lí tNrJrjywf rdefYMum;awmf rl\/ igwkdY
b,ftcgrQ vGwfvyfcGihf r&Muukef/ ,ck jrwfpGmbk&m;
uG,fvGefawmfrlavjyD/ igwkdYonf pdwfxifwkdif; &Tifvef;pGm
vkyfukdif aexkdifEkdifMujyDwum;[k xkwfazmf ajymqkdcJh\/
xkdaMumufxdwfvefYzG,faom pum;rsm;ukd Mum;Muukef
aomaMumihfomvQif &[EÅm t&SifjrwfBuD;wkdYonf omoemawmf
NrJjrefckdifcefY t&SnfwnfwHhpdrfhaomiSm &mZN*dK[fjynfü aygif;pkí
yxro*Fg,em wifawmfrlcJhMuukef\/ þaMumufrufzG,faom
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 564
pum;ukd trDSwuJo[JjyKí tdEd́,EkdifiHrS Ak'¨bmom t,l0g'ukd
ususee armif;ESifxkwfypfMuukef\/ vltrsm;onf umr*kPf
cHpm;rlukd ESpfouf cifrifMuukef\/ umr*kPfpGefYvGwfrlukd
rkef;Muukef\/
tdE´d,EkdifiHonf aemifwwzef &&Sdí vsifjrefpGm arG;zGm;
ay:ayguf&mjzpfaom rdrdae&mokdY a&mufatmif Ak'¨bmom
t,l0g'ukd yifhaqmifrSomvQif uRef;wumhuRef;wGif tBuD;qkH;?
tjrwfqkH;aomuRef;jzpfaom tdEd́,EkdifiHü pnfyifom,m0ajym
at;jrcsrf;omjcif; okconf wzef jyefvnf qkdufa&mufay
vdrfhrnf/
tdE´d,EkdifiH ysufpD;csKdU,Gif; qif;&Jjcif;okdY a&muf&jcif;
taMumif;onf Ak'¨bmom t,l0g' aMumifhyifwnf;[k
ajymqkdMuaom oltaygif;wkdYonf odvsufESifh trSm;tay:ü
trSm;tqifhykHí trSm;ykHBuD; jyKvkyfaeMuaom olwkdY jzpfukef\/
i&Jonf xkdolwkdYtm; apmifhpm;vsuf&Sdae\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 565
aumif;aom taMumif;onf aumif;aom tusKd;ukdom
ay;\/ Ak'¨bmomonf rSefuefao t,l0g'jzpf\/ xkdaMumifh
Ak'¨bmom t,l0g'onfomvQif aumif;jrwfaom tusKd;ukd
ay;Ekdif\/ Ak'¨bmom t,l0g'onf twGif;ty tZÑwåA[d'¨
oEÅmefESpfyg;ü pD;yGm;csrf;omukd ay;av\/
raumif;aom taMumif;onf raumif;aom tusKd;ukd
ay;\/ rrSefaomw&m;onf raumif;aomtusKd;ukd ay;\/
xkdaMumifh [dE´Lt,l0g'onf raumif;aom tusKd;ukdom
ay;pGrf;Ekdif\/ [dE´Lt,l0g'onf twGif;ty tZÑwåA[d'¨
ESpf0aomoEÅmefü qif;&J'ku©ukdom ay;av\/
Ak'¨bmom t,l0g'onf waeYaomtcg tdEd́,EkdifiH\
t,l0g' jzpfvmygapownf;/ xkdtcg urÇmavmu &Sd&SdorQ
oltaygif;onf taomurif;w&m;BuD;\ tifyg&mEkdifiHBuD;
jzpfcJhzl;aom tdE´d,EkdifiHBuD;\ xGef;yawmuf0if; t&Sdefvif;jcif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 566
ukd tm;&ESpfaxmif; aomif;aomif;jzjz 0rf;ajrmufMuygapukef
ownf;/
rdrdukd,fukd ukdif;uRef;vkd rSDckdtm;xm;Mu/ tm;ukd;orI
b,f[mpk rjyKa&SmifvTJMu/ w&m;ukdom uRef;yrm rSD&m
jyKvkyfMu/ tm;ukd;orI b,f[mpk rjyKa&SmifvTJMu/
avmuBuD;onf oluef;vrf;jyvsuf&Sdaom aemufvkduf
oluef;awGESifh wl\/ xkdYaMumifh tpfukdBuD;wkdY? nDarmifwkdY?
uav;rsm;uJhokdY ,kHpm;jcif;oufoufrQjzifh t,l0g'rsm;ukd
r,lMuygukefvifh? &Sd&SdorQaom t,l0g' taygif;ukd tvif;jy
"mwfrSefwnf;[laom ÓPfjzifh taMumif;tusKd; pdwfjzmí
MunfhMuygukefavmh/ tm;vkH;aom t,l0g'rsm;ukd ÓPfwnf;
[laom "m;jzifh cGJjcrf;pdwfjzmí eufeufeJeJ tonf;pGJ ,kHMunf
ukd;pm;avmufrS ,lMuygukef/
ed*kH;tkyfí ajymjyvkdonfrSm vlrvdr®mwkdY\ oEÅmefü
trSef[k rSwfxifaeaom w&m;onf vlvdr®mynm&SdwkdY\
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 567
ÓPfürlum; trSm;om jzpfawmh\/ vlrvdr®mynmrJholwkdY\
ESvkH;om;ü trSm;rSwfxifaeaom w&m;onf vlvdr®mynm&Sd
wkdU\ oEÅmefü trSefomjzpfawmh\[k rSwf,lMuapvkdygonf/
ynm&Sdvlvdr®monf tenf;i,frQom&Sd\/ ynmrJhol vlrkdufwkdY
um; rsm;ygacs\/ xkdYaMumifh vltrsm; tpkt½kH;ESihf wtkH;tkH;
,SOfwGJí vrf;vGJodkY rvkdufMuygukefvifh/ vufa&G;pif ynm&Sif
olawmfaumif; tenf;i,fESifh aygif;rd&ef BudK;pm; tm;xkwf
Muygukefavmh/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 568
ESTABLISHING THE SAMGHA
IN THE WEST
taemufEkdifiHü oHCmwnfaxmifa&;
tDwmvsHbkef;BuD; OD;avmuemx
atmifaZ,swk pmyHkESdyfwdkuf
ZD;ukef;NrdKU/
ZD;ukefNrdKU wum? wumrrsm;aumif;rI
tkyfa& 700/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 569
taemufEdkifiHü oHCmwnfaxmifa&;
earm wób*0awm t&[awm or®morÁK'¨ó
urÇmay:ü tOD;tp yxromoemjyK jzpfawmfrlaom
uREkfyfwdkY\ t&Sifocif a*gwr jrwfpGmbk&m;onf wdkufwGef;
EdI;aqmfawmfrlonfrSm -
]]cspfom;&[ef;wdkY oifwdkYonf rsm;pGmaom owå0gwdkYtm;
iJhn§maomtm;jzifh vSnfhvnf oGm;vmMuukefavmh/ tpü
aumif;jcif;? tv,füaumif;jcif;? tqHk;üaumif;jcif; &dSaom
w&m;awmfudk oifwkdYonf a[majym nTefMum;Muukefavmh}} [k
wdkufwGef;EdI;aqmfawmfrlcJhonf/
uREkfyfwdkY\ t&Sifocif a*gwrjrwfpGmbk&m;onf urÇm
ay:ü tOD;tp yxr omoemjyK yk*¾KdvfBuD; jzpfawmfrlonf/
&[ef;awmfrsm;onf jrwfpGmbk&m;\ om;awmf Ak'¨ykwå jzpfMu
ukef\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 570
]]&[ef;awmf t&SifjrwfwdkY uREkfyfwdkYonf uREkfyfwdkY\
crnf;awmfajc&mudk eif;í xufcsyfruGm vkdufygMuukeftHh?
uREkfyfwdkYonf crnf;awmf\ pum;udkemcHí NidrfoufpGm
aexdkifjcif;rS ajymif;í omoemjyKyk*¾dKvfrsm; jzpfMuukeftHh?
vltaygif;tm; oem;aomtm;jzifh rGefjrwfaom w&m;awmfudk
a[mMum;ukeftHh? ]oAÁ'geH "r®m'geH Zdemwd} cyfodrf;aom
tvSLwdkYxuf w&m;wnf;[laom tvSLonfomvSsif trGef
jrwfqHk; jzpfay\/
urÇmay:ü tOD;tp yxr omoemjyK jzpfawmfrlaom
jrwfpGmbk&m;onf bkef;awmf tvGef BuD;awmfrl\/
cyfodrf;aomolwkdY\ ylaZmftxl;udk cHawmfrlxdkuf\/
tvHk;pHkaom w&m;udk odawmfrl\/
jA[®mwdkY\ q&mjzpfawmfrl\/
ewfwdkY\ q&mjzpfawmfrl\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 571
vlwdkY\ q&mjzpfawmfrl\/
tm&SwdkufBuD;\ tvif;a&mifBuD; jzpfawmfrl\/
wurÇmvHk;\ tvif;a&mifMuD; jzpfawmfrl\/
avmu"mwfwaomif;\ tvif;a&mifBuD;jzpfawmfrl\/}}
taemufEdkifiHü oHCmwnfaxmifa&;
jcaoFhrif;uJhodkY &J&ifhaom ol&owådESifhjynfhpHkaom &[ef;ysdK
q,fyg;wdkYonf bk&m;yGifhawmfrl&m Ak'¨*,m aAm"dr@dKifrS
a*s½kqvifNrdKUodkY? a*s&kqvifNrdKUrS a&mrNrdKUodkY ajcvsifvSrf;í
jref;<uawmf rlMuukefavmh? a&mufonfESifhwNydKifeuf taemuf
EkdifiHü oHCmzJGYpnf; wnfaxmifrdonf jzpfvwåHY/
oD[kdVfuRef;? ,dk;',m;? jrefrmEkdifiHwkdYü oAÁnKbk&m;qkudk
yefqifMuukefaom yk*¾dKvfrsm;onf 'geyg&rDudk qHk;cef;
wdkifa&muf aygufajrmufatmif jznfhqnf;yl;Muukefavmh/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 572
taemufEkdifiHHü oHCmzJGYpnf; wnfaxmifr&eftvdkYiSm rdrdwdkY\
toufudk pGefYvTwfMuygukefavmh/
omoemjyKa&;ü wkdufwGef; EId;aqmfrnfholtppfonf
pGefYpm;jcif;onfyif jzpf\/ pGefYpm;jcif;&dSrS omvQif avmuü
owå0gtaygif;tm; oem;iJhn§mjcif; twdkif;rodaom arwm
u&kPm ay:ayguf vmekdif\/ oAÁnKbk&m;qkudk yefqifaom
&[ef;awmfonf þokdYqifjcifatmufarhavmh/
]]igonf oAÁnKbk&m;qkudk yefqifaom &[ef;omrn
jzpfcJh\/ yg&rDq,fyg;udk jznfhusifhjcif;iSm tvdk&dScJh\/ igonf
a&S;OD;pGm 'geyg&rDudk jyD;ajrmufatmif jznfhusifhtHh/ ighrSm
þcE¨mudk,f taumifykyfrSwyg; tjcm; ay;vSLpGefUvTwfp&m r&dS/
jrwfpGmbk&m;\ omoemawmfudk wnfaxmif&ef omoemjyK
vkyfief;ü þig\ cE¨mudk,fudk pGefYvTwftHh/ wurÇmvHk;ü
Ak'¨bmom omoemawmfBuD; ysHUESHY&ef igonf ulnDtHh/ igonf
,aeY tcsdeftcgor,upí tm;xkwf aqmif&GuftHh/}}
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 573
]]igonf Ak'¨*,mokdYa&mufatmif ajcusifavQmufí
xkdt&yfü omoemawmfukd jyKpkEkdif&ef pGrf;tifowådudk
pkaqmif;tHh/ igonf Ak'¨*,mrS a*s½kqvifNrdKUodkY? a*s½kqvif
NrdKUrS a&mrNrdKUodkY ajcvsifavQmuftHh/}}
]]igwdkY\ jrwfpGmbk&m; omoemawmfudk arwåm? u&kPm
pHerlemjyí igonf a[majymtHh/ pHerlemjyKjcif;onf taumif;
qHk;aom q&mjzpf\/ arwåm? u&kPmw&m;onf vlrsdK;wdkif;
odEkdifaom bmompum; jzpf\/ arwåm? u&kPm w&m;ukd
pHerlemxm;í igonf a[majymtHh/ ig\ Munfvif awmufy
aom rsufvHk;rsm;onf ig\udk,fpm; a[mMum; nTefjyMuukef
vwåH/ þig\ cE¨mudk,fMuD; ysufpD;jyKef;wD;onfwkdifatmif
r&yfrem; vSnfhvnf a[majymtHh/}}
]]igonf vrf;c&D;ü ao&onfjzpftHh/ igonf 'geyg&rDudk
NyD;ajrmufatmif jznfhusifh&avNyD/ omoemawmftwGuf touf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 574
udk pGefY&jcif;onf ightm;t&awmfavpG? igonf rkcs{uef
bk&m;wpfql trSefjzpf&awmhtHh/}}
þodkY jyqdkcJhNyD;onfhtwdkif; bk&m;qkudk yefqifMu
ukefaom &[ef;awmfwkdYonf jznfhusifh tm;xkwfMuukefonf
jzpftHh/ jrwfpGmbk&m;\ omoemawmfonf ta&SUwkdif;EkdifiH\
omoemawmf jzpfonfomr[kwfbJ taemufwkdif;EkdifiH\
omoemawmfvnf; jzpfvwHåY/ jrifhjrwfaom pdwf&dSaom
&[ef;awmf q,fyg;onf pGefYpm;jcif;? twkdif;rodaom arwåm
*½kPm&dSjcif;? udavom umr*kPfrS qdwfjcif;? vHk;vHk;vsm;vsm;
acgif;yg;jcif;[k qkdtyfaom t*Fgav;yg;ESifh jynfhpHkonf jzpftHh/
Ak'¨bmom omoemawmfonf wurÇmvHk;udk vTrf;rdk;
atmifjrifvdrfhrnf/
Ak'¨bmom &[ef;awmfrsm;rSm aiGaMu;r&dSMu/ xdkodkY
aiGaMu;r&dSjcif;onf t&awmfavpG/ bmomomoemjyKa&;ü
aiGaMu;r&dS qif;&Jjcif;onf tvGef wefcdk;BuD;\/ &[ef;awmf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 575
rsm;onf rGeffjrwfaom qif;&Jjcif;jzifh qif;&Jjcif;udk 0rf;ajrmuf
Muukefavm/ oD[dkVfuRef;? xkdif;EkdifiH? jrefrmjynfrsm;onf
ao;odrfi,faomfvnf; urÇm\ &mZ0ifudk jyKjyifajymif;vJ
Ekdif\/ tb,fenf;tm;jzifh ajymif;vJapEkdifoenf;qkdaomf
omoemjyKvkyfief;ü tm;BudK;rmefwuf aqmif&Gufjcif; tm;jzifh
ajymif;vJapEkdif\/ ,ck tcgor,onf omoemawmfudk
jyKoifhaom tcsdeftcgor, jzpf\/ uREkfyfwkdY omoemjyKMu
ukeftHh/
*sL'gtpfau&da&muf qkdolonf c&pfawmfa,½Iudk
aiG'*Fg;tjym;a& oHk;q,fESifh a&mif;pm;cJh zl;\/ ,cktcg
xkd'*Fg;tjym;a& oHk;q,fonf c&pfawmfa,½I\ opöm
azmufjyefol axmifaomif; ruaomolwkdY\ tdwfxü
wcRifcRif jrnfvsuf&dS\/ odkYjzpfí ,cktcg aiGudk
xdudkifoHk;pJGaom c&pf,mef omoemjyK yk*¾dKvfwkdif;onf
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 576
c&pfawmfa,½Itm; awmfvSefykefuefaomolrsm; jzpfMuav
ukef\/
c&pfouú&mZf 1300 cefYavmufu tmoDbdNrdKUrS
&Sifz&Hppfqdkol ray:aygufcJhygvQif c&pf,mef omoemonf
vHk;vHk; uG,faysmufzG,f&dS\/ c&pfawmfa,½Iaemuf &Sifz&Hppf
wpfOD;wnf;omvQif c&pf,mefbmomudk ,HkMunfoljzpf\/
&Sifz&Hppfonf 'kwd, c&pfawmfa,½I jzpf\/ olonf aiGaMu;
roHk;pGJ&aom qif;&Jacgif;yg;aom omoemjyK*kdPf;udk zJGUpnf;
\/ þenf;tm;jzifh ysufqD;tHhqJqJaom c&pf,mefomoemudk
u,fq,fcJh\/ odkY&mwGif aiGaMu;udk pHkrufaom awmfvSefol
ol\wynfhrsm;aMumifh olonf pdwfESvHk; ylyefqif;&Jjcif;odkY
a&muf&&Smav\/ c&pfawmfa,½Itopf xyfrHay:aygufvmap
umrl aiGaMu;udk pHkrufukefaom awmfvSefykefuefrnfh
olrsm;onf c&pfawmfa,½Itopfudk a&mif;pm;í um;pifü
toufqHk;&HI;jcif;odkY a&mufapvdrfhOD;rnf omwnf;/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 577
bmoma&;ü aiGonf tvGefqdk;0g;\/ omoemjyKa&;ü
aiGonf tvGefqdk;0g;\/ c&pfouú&mZf 1000 ausmfavmufü
c&pf,mefomoemjyK a&mrbkef;BuD;rsm;onf wkdif;wpfyg;okdY
aiGaMu;rygbJ vuf0g;uyfwkdifESifh ql;BudK;acGudkom ,laqmifí
vSnfhvnf ajyma[mMuaomtcg rnfrQavmuf atmifjrif
txajrmufcJhonfudk MunfhMuukefavmh/ aiGaMu; rudkifwG,f
jcif;onfomvQif omoemjyKa&;ü trSef atmifjrifEkdif&maom
vrf;jzpf\/ odkY&mwGif ,cktcg taemuf EkdifiHol? EkdifiHom;
wdkY\ umr*kPfig;yg; vdkufpm;jcif;onf a&TaiGwkdYjzifh c&pf,mef
omoemjyK yk*¾dKvfrsm;tm;vnf; ysufjym;qHk;½HI;jcif;odkY a&mufap
cJhNyD? c&pf,mefomoemjyKa&;onf wkd;wuf BuD;yGm;jcif; r&dS/
&yfpJNidrfoufvsuf &dSacsNyD/ aiGaMu;onf c&pf,mefomoem
jyKa&;ukd arS;rdSefcJh apavjyD/ omoemjyKa&;vkyfief;ü aiGaMu;
onf tqdyfjyif;xefaom a>rayG; a>ra[mufESifh wl\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 578
&[ef;awmfwkdYonf rGefjrwfaom qif;&Jjcif;jzifh
qif;&J&jcif;ü 0rf;ajrmufMuukefavmh/ omoemjyKvkyfief;ü
rGefjrwfaom qif;&Jjcif;onf tvGeftm;&dS\/ omoemjyK
vkyfief;wkdif;onf aiGaMu; oHk;pJG&jcif;r&dSaom yuwd
qif;&Jjcif;üomvQif acsmifcsdpGm touf&SLEkdif\/
taemufEkdifiHonf avmu"mwfynmü BuD;us,f\/
ta&SUEkdifiHonf omoma&;ü BuD;us,f\/ ta&SUEkdifiHonf
bmoma&;ü avmu"mwfwpfckvHk;\ trdjzpf\/ taemufEkdifiH
onf ta&SUEkdifiHtm; avmu"mwfynmukd ay;cJh\/ ta&SUEkdifiH
onf taemufEkdifiHtm; avmu"mwf ynmESifh rqefYusifaom
Ak'¨bmom omoemawmfBuD;udk ay;Muukefygavmh/
avmu"mwfynm xGef;um;aom taemufEkdifiHonf
avmu"mwfynmjzifh tprf;toyf cHEkdifaom Ak'¨bmomudk
tvkd&dS\/ awmifhw\/ Ak'¨bmomwnf;[laom a&Munf
a&at;udk aomuf&ef rGwfodyf qmavmifvsuf&dS\/ ,rf;yHkBuD;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 579
vnf; pkaqmif;NyD;&dS\/ xíawmuf&ef rD;yGm;uav;om
vkdawmh\/ rnfolonf rD;yGm;uav; jyKvkyfEkdifygrnfenf;/
NidrfoufpGm aexdkifjcif;onf a&m*gpJGuyfonfESifh wl\/
vSnfhvnf oGm;vmjcif;onf usef;rmjcif;ESifh wl\/ oD[dkVf
uRef;? ,kd;',m;EkdifiH? jrefrmjynfwkdYü Ak'¨bmom omoemawmf
onf Nidrfoufvsuf&dS\/ vSnfhvnf oGm;vmjcif;onf
vdkvsuf&dS\/ &[ef;awmfwdkYonf rdrdwdkY wkdif;jynftoDoD;rS
xGufcGmMuygukefavmh/ avmuBuD;onf us,f0ef;\/ a&S;tcg
or, &[EÅm t&SifjrwfwdkYuJhodkY &[ef;awmfwdkYonf urÇm
t0ef; vSnfhvnf oGm;Muukefavmh/ pD;aoma&onf oefY&Sif;
pifMu,fouJhodkY vSnfhvnf oGm;vmaom &[ef;onfvnf;
oefY&Sif;pifMu,fyg\/
&[ef;awmfwkdYonf xkdif;rdIif; tdyfaysmfjcif;rS xMuyg
ukefavmh/ urÇmavmuBuD;\ wpdwf wa'oudk awGYjrifcJhMu&
ygvQif xdk&[ef;awmfwdkYonf rdrdwdkY\ EkdifiHtoD;oD;odkY
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 580
jyefvnf qkdufa&mufMujyD;vQif rdrdwkdY\ taygif;toif;
jzpfukefaom &[ef;awmfwdkYudk EId;aqmf wdkufwGef;Ekdif ygvdrfhrnf/
&[ef;awmfwdkYonf atmufusaemufus ysif;&dayghwefaom
&[ef;awmfrsm; rjzpfMuyg ukefvifh/ rdrdwdkY\ t&yfa'orS
xGufcGmí urÇmavmuBuD;udk atmifjrifaomolrsm; jzpfMuyg
ukefavmh/ Ak'¨omoemawmfudk urÇmavmuBuD;\ t&yfa'o
wdkif;ü ysHUESHUatmif jyKMuygukefavmh/
uREkfyfwdkY\ jrwfpGmbk&m;ocifonf uGsEkfyfwdkYtm; arwåm?
u½kPmwnf;[laom vufeuftBuD;qHk;udk ay;tyfcJhNyD/ ydkufqH
wjym;rS r&dSbJESifh arwåm? u½kPmtpGrf;jzifhyifvQif jrwfpGm
bk&m;ocifonf ta&SUbufwdkif; EkdifiHw0ef;udk atmifawmfrlcJh
avNyD/ ydkufqHwjym;rS r&dSbJESifh arwåm? u½kPmtpGrf;jzifh
yifvQif jcaoFhrif;uJhodkY &J&ifhaom ol&owdåESifh jynfhpHkaom
&[ef;ysdKq,fyg;wdkYonf taemufEkdifiHw0ef;udk atmifjrifEkdif
yg\/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 581
a*s&kqvifNrdKUESifh a&mrNrdKUwdkYonf c&pf,mefomoem\
cHwyfBuD;ESpfck jzpfcJh\/ xkdcHwyfBuD; ESpfckvHk;udk wkdufcdkuf
odrf;,lEkdifygvQif wurÇmvHk; Ak'¨bmom jzpfygvdrfhrnf/
0guRwfvQifuRwfjcif; &[ef;awmfwdkYonf oydwf? ouFef;
udkom ,lí a&S;tcg &[EÅm t&SifjrwfwdkYuJhodkY wurÇmvHk;
vSnfhvnfygukefavm/
bk&m;qkyefaom &[ef;awmfwdkYonf þodkY BuHK;0g;Mu
ygavm/ ]]igonf ,ckk oAÁnKbkk&m; tjzpfukd &jcif;iSm ig\
toufukkd pGefYvTwf\/ ig\ omoem tusdK;iSm ig\
toufukd pGefYvTwf\/ igonf ,ckk oydwf? ouFef;ukkdom ,lí
Akk'¨*g,mrS a*s½kkqvifNrdKUokdY? a*s½kkqvifNrdKUrS a&mrNrdKUodkY
a&mufEkkdiforQ a&mufatmif arwåm? u½kkPmw&m;ukkd pHerlemjyí
Akk'¨bmom omoemawmfukkd ajyma[mNyD;vQif vSnfhvnfoGm;tHh/
omoemawmfa&;twGuf toufukkd riJhuGufyJ pGefYvTwf&jcif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 582
onf bkk&m;avmif;wkkdY\ taumif;qHkk;aom 'geyg&rDukkd
jznfhusifhenf;aywnf;/}}
jcaoFhrif;uJhokdY &J&ifhaom? ol&owådESifh jynfhpHkkaom
&[ef;ysdK q,fyg;wkkdYonf aygif;pkkí Akk'¨*g,mokkdY ajcusif
avQmufMuukkefavm/ xdkykk*¾dKvfrsm; oGm;&mvrf;c&D;onf
aumif;jrwfaom vrf;c&D;jzpfygvdrfhrnf/ jrwfpGmbkk&m;ocifESifh
t&Sifr[muóywkkdU oGm;&mvrf;c&D;ukd xyfrHí oGm;onf
rnfygvdrfhrnf/
xdkk&[ef;ysdKonf "kkwifrsm;ukkd aqmufwnf&rnf/ rdrdwkkdY\
ukkd,fukkd rdrdwdkY tm;ukkd;Mu&vdrfhrnf/ ay;vSLaxmufyHhaom
'g,umrsm;udk arQmfvifh awmifhwzG,fr&Sd/ &vG,faom
ypönf;av;yg;udkomvQif rSDckkd tm;xm;Mu&vdrfhrnf/ tm[m&udk
tvdkk&Sdygrl rdrdwdkY\ oydwfESifh wtdrfrS wtdrfokkdY vSnfhvnf
qGrf;cHMu&vdrfhrnf/ ouFef;ukd tvdkk&Sdygrl trdIufypf&mXme
okkomefwpwkkdYü t0wfpkwfrsm;udk oGm;í aumuf,lMu&
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 583
vdrfhrnf/ aq;ukkd tvdkk&Sdygrl vG,fulpGm &Ekdifaom
EGm;usifi,fwnf;[laom aq;ukd oHkk;aqmifMu&vdrfhrnf/
ausmif;ukkd tvdkk&Sdygrl awGYjriforQ opfyif&if;okkdY csOf;uyfaeEkkdif
Muygonf/ jrwfpGmbk&m;aomfrS opfyif&if;ü bk&m;tjzpfukd
&awmfrlygonf/
jcaoFhrif;uJhodkY &J&ifhaom ol&owdåESifh jynfhpHkaom
&[ef;ysdK q,fyg;wdkYonf Ak'¨*g,mrS a*s½kkqvifNrdKUokkdY?
a*s½kqvifNrdKUrS a&mrNrdKUodkY ajcusif avQmufMuygukkefavmh/
xkdyk*¾dKvfrsm;\ oGm;&mvrf;c&D;onf aumif;jrwfaom vrf;c&D;
jzpfygvdrfhrnf/ xdkykk*¾dKvfwkdYonf a&mrNrdKUokkdY a&mufonf
wdkifatmif bm0emur®|mef;ukd pD;jzef;í jznf;n§if;pGm ajcusif
avQmufí oGm;Muvdrfhrnf/
xdkkyk*¾dKvfwkkdYonf NidrfoufpGm pDwef;í vSrf;<uum
<uMuaomtcg rdrdwkdY\ *kkPfowif;onf ae&mwdkif;odkY
ysHUvGifhí oGm;ygvdrfhrnf/ vrf;c&D;ü jrifhjrwfaom pdwf&Sdaom
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 584
vkvifysdKwkkdYonf pkkaygif;0ifa&mufí &Sif&[ef;tjzpfukkd
awmif;yefMuygvdrfhrnf/ rax&fBuD; jzpfukefaom &[ef;awmf
wdkYonf xdkykk*¾dKvfrsm;ukkd vufcHí rdrdwkkdY\aemufrS vdkkufyg
apEkkdifygonf/ tazmftaygif; wdk;í wkkd;í vmygvdrfhrnf/
&[ef;awmfwkkdYonf rdrdwkkdY a&muf&ma&muf&m NrdKUwkkdif;?
&Gmwkkdif;ü w&m;awmfukkd a[majymMu&vdrfhrnf/ a*s½kkqvifNrdKU
ESifh a&mrNrdKUokkdY a&mufaomtcg wGef;vSef;ckkcHjcif;iSm rwwf
aumif;aom jrifhjrwfaom ol&Jaumif; &[ef;ysdKwkkdYonf arwåm?
u½kkPmwnf;[laom pGrf;tifBuD;rm;aom wefckd; vufeufwkkdY
jzifh wkkdufí a*s½kkqvifNrdKUESifh a&mrNrdKUwnf;[laom cHwyfBuD;
rsm;ukkd vTrf;rkkd; odrf;,l Ekkdifygvdrfhrnf/ xdktcg ygvufpwkkdif;
EkkdifiH? tDwvDEkkdifiH? Oa&mywkduf? tar&duwkkdufwkkdYonf
Akk'´bmom jzpfvmygvdrfhrnf/ taemufEkkdifiHü Akk'¨bmom oHCm
wnfaxmifrdygvdrfhrnf/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 585
jcaoFhrif;uJhokkdY &J&ifhaom? ol&owådESifh jynfhpHkaom
&[ef;awmf q,fyg;wkkdYukkd Akk'¨*g,mrS a*s½kkqvifNrdKUokkdY?
a*s½kkqvifNrdKUrS a&mrNrdKUokkdh ajcusifavQmuf&eftwGuf pkaqmif;
vdkkaomf tDwmvQH Akk'¨bmom &[ef;awmfwyg; &Sdygonf/
urÇmay:ü jrifhjrwfaom pdwfESvHkk;&Sdaom &[ef;awmf q,fyg;
tvdkk&Sdonf/ &[ef;awmfonf jyifopfjynf rmaq;NrdKUrS
a*s½kkqvifNrdKUokkdY vnf;aumif;? ,kkza&;wDjrpfokkdY vnf;aumif;
ajcusif avQmufcJhzl;ojzifh rsm;pGm A[kkokkkwESifh jynfhpHkkygonf/
&[ef;awmfonf jcaoFhrif;uJhokkdY &J&ifhaom ol&owådESifh
jynfhpHkkaom &[ef;ysdK q,fyg;ukkd Ak'¨*g,mrS a*s½kqvifNrdKUokkdY
vrf;nTeftjzpf 0r;fajrmufpGm &Gufaqmifygvdrfhrnf/
urÇmavmuBuD;\ &mZ0ifwGif vufOD;tp yxrjzpfaom
a&S;OD;pGm pGefYpGefYpm;pm; omoemjyK xGufcGmoGm;rnfh oHCm
tzJGUokdY yg0ifMuvdkkaom &J&ifhaom ol&owÅdESifh jynfhpHkaom
&[ef;awmfrsm; wkdYonf rdrdwkdY\bGJYESifh ae&yfwkdYukd atmufwGif
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 586
azmfjyxm;aomol wpfOD;OD;xHokdY taMumif;Mum;&ef zdwfMum;
ygonf/
tpxGifí jyKvkyfjcif;r&Sdu rnfonfhtrIudpörQ
rNyD;pD;Ekdifjcif;
aemufu jyqkdcJhNyD;aom pum;&yfrsm;ü topftqef;ryg/
t&m&mwkdif; yd#uwfoHk;yHkü awGY&SdEkdifygonf/ uREfkyfwkdY\
t&Sifocif a*gwrjrwfpGmbk&m;onf ajcusifavQmufí w&m;
"r®ukd a[majymawmfrlcJhygonf/ uREkfyfwkdYonf jrwfpGmbk&m;\
ajc&mukdeif;í aemufxyfvkdufjcif;rQ jzpfygonf/
xkdYaMumifh Ak'¨bmom0if tac:cHol tcsKdUwkdYonf
xkdtBuHukd uJh&JU ½IHUcscJhygvQif a&mrNrdKU ta&muf ajcusif
avQmuf jcif;ukd uJh&JU ½IHUcscJhygvQif jrwfpGmbk&m;\
yd#uwfoHk;yHkudk uJh&JU ½IHUcsonf rnfygonf/ xkd&nf&G,fcsufukd
rESpfoufjcif;tm;jzifh xkdyk*¾dKvfwkdYonf rdrdwkdYukd,fukd
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 587
Ak'¨bmom0if tppf r[kwfrSefaMumif; xif&Sm;pGm jyonfrnf
ygonf/
,ckacwfor,ü ajcusifvSnfhí w&m;a[majymjcif;onf
rjzpfEkdif[k tcsdKUaomolrsm;u ajymqkdMuygonf/ umr*kPf
ig;yg; vdkufpm;aom acwfor,wnf;[laom a&ukdqefí
ul;jcif;iSm aMumuf&GHUaom olrsm;twGuf jzpfEkdifp&m taMumif;
r&Sdyg/ okdY&mwGif a&qefukd raMumufr&GHU ul;0Hhaom? oefrm
aom olrsm;twGuf rjzpffEkdifp&m taMumif;r&Sdyg/
tcuftcJESifhrawGY&yJ rnfonfh BuD;us,faom trIudpörQ
rNyD;Ekdifyg/ tvkyfBuD;avav tusdK;BuD;avav jzpfygonf/
temrcHu tomrpH& jzpfavonf/
jyqkdcJhaom &nf&G,fcsufukd prf;oyfí jyKvkyfcJhygjyD/
uREfkyfonf tDwvDEkdifiH? jyifopffEkdifiH? qGpfZmveffEkdifiH?
MopBwD;,m;EkdifiH? ,l*kdqvm;AD;,m;EkdifiH? qm;bD;,m;EkdifiH?
blvfa*;&D;,m;EkdifiH? wl&uDEkdifiH? qD;&D;,m;EkdifiH? ygvufpwkdif;
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 588
EkdifiHwkdYü ukd,fwkdif qGrf;cH vSnfhvnfcJhygonf/ tb,faMumifh
xkdtvkyfukd xyfrHí rvkyfEkdifbJ &SdygtHhenf;/ jrwfpGmbk&m;
vufxufawmfü jyKvkyfEkdifygvQif ,cktcgvn;f jyKvkyfEkdif
&rnf/ ]]rjzpfEkdif}} qkdaom pum;onf vlzsif;vlnhhhHwkdY\
tbd"mef pmtkyfüom yg&Sdonf[k eykdvD,Hu ajymzl;ygonf/
]]rjzpfEkdif}} qkdaom pum;onf trI udpöwdkYudk aqmif&Guf&ef
aMumuf&GGHUaom ol&Jabmenf;aom olrsm;tzdkYom jzpfygonf/
ol&owdå&Sdaomolrsm;onf b,ftcgrQ ½IH;írao&
jcaoFhrif;uJhokdY &J&ifhaom? ol&owdåESifh jynfhpHkaom
&[ef;ysdK q,fyg;wkdYukd rdrdwkdY toufukdpGefY&ef awmif;yef
ygonf/ xkd&[ef;awmfrsm;onf rdrdwkdYudk,fukd ukd;pm;Mu&ef
&Sdygonf/ arG;zGm;pOftcgu cE¨mukd,fBuD;rSwyg; tjcm;
wpHkw&m rygr&Sdyg/ ,ckvn;f xdkcE¨mukd,fukdyif pGefYvTwfjcif;rQ
jzpfygonf/ rnfonfhyk*¾dKvfrQ xdkcE¨mukd,fxuf ykdrkdí pGefYvTwf
&ef rdrdwkdYykdif ypönf;Opömr&Sdyg/ þuJhokdYaom yk*¾dKvfrsm;ukd
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 589
rnfolrQ Ekdifatmif rwkdufckdufEkdifyg/ xkduJhokdYaom yk*¾dKvfrsm;
onfomvQif ewfom;wrQ ewfom;ru wefckd;owdå BuD;us,f
ygonf/
xkdyk*¾dKvf wpfOD;wpfa,mufonf Ak'¨bmom omoemawmf
twGuf rdrd\ toufukd pGefYvTwf aomtcg omoemawmf
BuD;ukd aus;Zl;qyfonf rnfygonf/ xkdyk*¾dKvftm; ol\ tvkyf
wm0ef NyD;jynfhpHkonf okdYr[kwf jyD;vkrwwf &Sdonf[k qkd&
ygonf/ w&m;awmfukd ysHUESHYatmif jyKvkyfjcif;xuf rGefjrwfaom
jyKzG,fudpö r&Sdyg/ uREfkyfwkdY\ vkyfief;onf jrifhjrwfaom
vkyfief;jzpfí touf qHk;&IH;&jcif;onfyif jrifhjrwfaom
tvkyfjzpfygonf/ omoemawmftwGuf ao0Hhaomolukd
qHk;½IH;í ao&onf[k rnfol ajymqkdEkdifygrnfenf;/ ppfyGJü
wkdufckdufpOf usqHk;aom olrsm;ukd ol&owåd&Sdaom ol&Jaumif;
rsm;[k ac:qkdtyfonf r[kwfygavm/ xkdYaMumifh txajrmuf
atmifjrif&ef {uefyif jzpfygonf/ ol&Jaumif;tjzpfjzifh
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 590
ao&jcif;onf jrifhjrwfouJhokdY? atmifjrifaom yk*¾dKvftjzpfjzifh
ae&jcif;onfvnf; jrifhjrwfygonf/
taemufEkdifiHü oHCmzGJUpnf; wnfaxmifrd&ef vkyfief;ukd
aMumuf&HGUaom olwkdYonf ppfrwkdufrSD ½IH;aomolESifh wlygonf/
wkdufckdufpOf ao&jcif;ESifh rwkdufbJ t½IH;ay;í ae&jcif;onf
rnfonfu aumif;ygoenf;/
wpfydómavmuf BuHpnfí aejcif;xuf wpfusyfom;
avmuf trIudpöukd aqmif&Gufjcif;u ykdrkdí tzkd;wefygonf/
okdYjzpfí pmMunfh? pmtHí aejcif;rQjzifh a&mifh&Jwif;wdrfjcif;
r&SdMuyg ukefvifh/ ausmif;ü opfoD;pm;í raeMuygukefvifh/
wpfae&mwnf;ü Mum&SnfpGm ae&jcif;onf avmuBuD;twGif;ü
ae&onfESifh wlyg\/ avmurS xGufajrmuf&ef tm;xkwfMuyg
ukefavm/ a&S;a&S;aom &[EÅm t&SifjrwfBuD;wkdYonf
ausmif;uefr&Sd omoemawmfukd vSnfhvnf jyKpkMuukefbd
ouJhokdY twlvdkufum vSnfhvnfjyKpkí aeMuygukefavm/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 591
jrifhjrwfaom w&m;awmfukd ysHUESHYatmif jyKvkyfMuygukefavm/
wpHkw&m trIudpöukd aqmif&Gufí w&ufrQ touf&Sifí
ae&jcif;onf rnfonfh trIudpöukdrQ raqmif&GufbJ
tESpfwpf&m aejcif;xuf omvGef rGefjrwfygonf/
rGefjrwfaom pnf;urf; &Spfcsuf
jcaoFhrif;uJhokdY &J&ifhaom? ol&owdåESifh jynfhpHkaom
&[kef;ysdK q,fyg;wkdYonf Ak'¨*g,mrS a*s½kqvifNrdKUokdY?
a*s½kqvifNrdKUrS a&mrNrdKUokkdY ajcusif avQmufMuygukefavm/
a&mufaomtcg taemufEkdifiHü oHCmwnfaxmifrdonf
jzpfvwåHY/ a&S;OD;pGm pGefYpGefYpm;pm; omoemjyK xGufcGg oGm;rnfh
oHCmtzGJUü yg0ifvdkaom &[ef;ysdK q,fyg;wkdYonf atmufyg
twkdif; usifh&ef oabm wlnDMu&vdrfhrnf/
1/ "kwif 13 yg;ukd aqmufwnf tm;xkwfMu&rnf/
yHokul"kwif? wdpd0&dwf"kwif? yd@ygwf"kwif?
oy'gepm&du©"kwif? {umoeduf"kwif? ywåykdPf"kwif?
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 592
cvSypämbwådu"kwif? t&nuif"kwif? ½ku©rl"kwif?
taAÇmumodu"kwif? &Sifr[muóyBuD;onf uREkfwdkY\
vrf;nTefozG,f jzpfygapownf;? uREkfwdkYonfvnf; taemuf
EkdifiHü pHerlem jzpfygvdrfhrnf/
2/ &vG,faom ypönf;av;yg;üom a&mifh&J&rnf/
axmufyHhaom 'g,umrsm;ukd awmifhwzG,fr&Sd/ yHhoulouFef;
ukd 0wf½Hkjcif;? vSnfhvnf qGrf;cHí &aomqGrf;ukd oHk;aqmifjcif;?
opfyif&if;wnf;[laom ausmif;üaejcif;? EGm;usifi,fwnf;
[laom aq;ukd oHk;aqmifjcif;/
3/ wwfEkdifoavmuf wdwfqdwfpGm ae&rnf/ wdwfqdwf
pGm aejcif;onf jrwf\/ ]]"r®d0guxm t&da,m0g wkPSdbm
r0g}}/ w&m;a[majymjcif; okdYr[kwf wkHPSdbm0 qdwfqdwf
aejcif;? qdwfqdwfaeonfxuf ykdrkdí w&m;ukd aumif;atmif
ra[mEkdifygvQif qdwfqdwfomaeyg/
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 593
4/ aiGaMu;ukd b,ftcgrQ rukdifrwG,f&/ aiGaMu;onf
tqdyfjyif;xefaom a>rqkd;ESifh wlonf[k jrwfpGmbk&m;
a[mawmfrlcJhygonf/
5/ &[ef;awmfwkdYonf 24 em&D &Sdonfhteuf av;em&D
xuf ykdrkdí rtdyf&? wwfEkdifcJhygvQif avsmif;í tdyfaom
t&d,mykwfukd pGefYvTwf&rnf/
6/ &[ef;awmfwkdYonf rGef;wnfhaomtcg aeYtcgwkdYü
rtdyfMu&? aeYtcgonf tdyf&ef tcgr[kwf? tvkyfvkyf&ef
tcgjzpfonf/
7/ (u) &[ef;awmfwkdYonf wpfukd,fwnf; aexkdifjcif;
ukd usifh&rnf/ y&dwfowfESifh rae&? qdwfNidrfpGm
wpfukd,fwnf; aejcif;jzifh opömav;yg;w&m;udk
odjcif;wnf; [laom tvif;udk &Ekdifonf/
("r®y'*gxm - 404)
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 594
(c) &[ef;awmfwdkYonf y&dwfowfBuD;rsm;udk b,f
aomtcgrQ w&m;ra[m& tenf;i,frQaom
vlpkü tar;tajz oabmtm;jzifh w&m;a[m
Edkifonf/ Oa&mywdkufü y&dwfowf vlpkvla0;
BuD;rsm;udk tkyfxdef;ír&/
8/ &[ef;awmfwdkYonf &yfjcif;? xdkifjcif;? oGm;jcif;?
vJavsmif;jcif; t&d,mykwf av;yg;wkdYü arwåm bm0emudk tNrJ
pDjzef;&rnf/ Ak'¨*,mrS a&mrNrdKUokdYta&muf vrf;wpfavQmuf
vHk;udk &Snfvsm;aom pBuøBuD;[k ESvHk;oGif;Mu&rnf/
xdkpBuøBuD;onf tykdif;tjcm; r&dSaom arwåm bm0em
tpOfBuD; jzpfap&rnf/ xkdarwåm bm0emonf &[ef;awmf
wdkYtm; c&D;tMum;ü ab;Oy'f tEÅ&m,fudk umuG,fvdrfhrnf/
arwåmonf tBuD;qHk;aom vufeufjzpfonf[k jrwfpGmbk&m;
a[mawmfrlcJhonf/ arwåmjzifh omoemawmfudk ouf0if
jrefrmusL;ypf omoemhygvtzGJU 595
,HkMunfaom olrsm;udk &&dSvdrfhrnf/ arwåmw&m;onf
vltrsdK;rsdK;udk em;vnfEkdifaom pum;jzpfonf/
xkdYaMumifh &[ef;awmfwdkYonf c&D;vrf;wpfavQmufvHk;
arwåmrkd;&Gmí oGm;Mu&rnf/ arwåm w&m;onf taemufEkdifiHü
oHCmzJGYpnf; wnfaxmifay;ygvdrfhrnf/