12 (shafiq) politik permuafakatan docx

8/13/2019 12 (Shafiq) Politik Permuafakatan Docx

1/23

1

UNIVERSITI KEBANGSAAN MALAYSIA

FAKULTI SAINS SOSIAL DAN

KEMANUSIAAN

PUSAT PENGAJIAN SEJARAH , POLITIK DAN STRATEGI

EVOLUSI POLITIK MALAYSIA

(SKSP 1033)

SEMESTER 1

SESI 2009/2010

SEJAUH MANAKAH MALAYSIA BOLEH DIKATAKAN SEBAGAISEBUAH NEGARA YANG MENGAMAL SISTEM POLITIK

PERMUAFAKATAN ( ONSO IATIONAL POLITI S)

DISEDIAKAN UNTUK !

DISEDIAKAN OLEH ! MOHAMAD SHAFI" BIN SHAINI

NO# MATRIK ! A12$1%%
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/ms/e/e1/Logo_UKM.gif


2/23

2

PENGENALAN

Menurut Kamus Dewan Edisi ke 3, Dewan Bahasa dan Pustaka Kementerian Pelajaran

Malaysia, politik membawa makna ilmu pengetahuan dan cara pemerintahan sesuatu negara

itu dijalankan manakala permuafakatan pula membawa makna perundingan dan persetujuan

yang dicapai di antara kedua dua pihak yang terlibat! Perkembangan politik Malaysia pada

sekitar "#$% an dianggap sebagai &turning point& dalam usaha ke arah mewujudkan intergrasi

politik di kalangan pemimpin yang mewakili masyarakat pelbagai kaum ' plural society (! )a

merupakan e*olusi politik sejarah tanah air yang penting kerana di sinilah bermulanya

permuafakatan politik di antara parti parti terutamanya parti +M - ' +nited Malay

ational -rgani.ation ( dan M/0 ' Malayan /hinese 0ssociate ( yang sekaligus meletakkan

sebuah parti dominan yang dikenali sebagai PE1)K020 "!

Kerjasama kedua dua parti tersebut membawa banyak kejayaan dalam siri siri

pilihan raya yang diadakan bermula pada pilihan raya peringkat Bandaran Kuala umpur

pada "#$4 sehinggalah kepada kejayaan bermakna pada pilihan raya umum pertama "#$$

dengan memenangi $" daripada $4 kerusi yang dipertandingkan, hal ini juga telah membawa

kemasukan parti M)/ ' Malayan )ndian /ongress ( ke dalam Perikatan! 0sas asas politik

permuafakatan di antara +M -, M/0 dan M)/ telah menjadi &modal& penting kepada

pihak Perikatan untuk membawa misi memerdekakan 2anah Melayu yang diketuai oleh

2unku 0bdul 1ahman pada "#$5 ke ondon! 0khirnya pada 3" -gos "#$6 atas usaha pihak

perikatan, negara Malaysia ini mencapai kemerdekaan dari pihak British! 7ignifikannya,

perkembangan peristiwa ini membawa kepada politik permuafakatan yang merupakan nadi

kepada perpaduan masyarakat pelbagai kaum di negara ini 4!

TEORI POLITIK PERMUAFAKATAN

2eori politik permuafakatan ataupun consociational politics telah diperkenalkan

oleh 0rend lijphart dalam satu Kongres Pertubuhan 7ains Politik 7edunia yang diadakan di

Brussels pada tahun "#56 3! 0rend lijphart mentakrifkan politik permuafakatan sebagai1 1ohani 0b! 8hani dan 9ulhilmi Paidi, Kenegaraan Malaysia Isu-isu dan Perkembangan, P27 Publication

: Distributor 7dn Bhd, 4%%4, hlm! 4"!2 1ohani 0b! 8hani dan 9ulhilmi Paidi, Kenegaraan Malaysia Isu-isu dan Perkembangan , P27 Publication

: Distributor 7dn Bhd, 4%%4, hlm! 4"!3

2eori politik permuafakatan ini dikemukakan oleh 0rend )jphart dalam bukunya, The Politics Of Accommodation Pluralism And Democracy In The etherland , Berkely, /alif, +ni*ersity -f /alifornia

Press , "#5; !


3/23

3

kerajaan yang dicorakkan oleh pakatan elit yang mengubah corak demokrasi daripada

berbentuk pemecahan kepada budaya politik demokrasi yang lebih stabil! Menurut 0rend

ijphart, politik permuafakatan merupakan perkongsian kuasa di antara masyarakat umum

yang terdiri dari rakyat sesebuah negara yang dibahagikan mengikut etnik, bahasa, agama dan

faktor faktor lain! Kunci utama teori politik akomodasi ' accommodation ( ataupun politik

permuafakatan ini adalah kerjasama yang erat dan tolak ansur di antara golongan elit setiap

parti politik yang mewakili setiap kaum di dalam sesebuah kerajaan di mana negaranya

terdiri daripada pelbagai kaum , supaya dapat membentuk sebuah demokrasi politik yang

kukuh dan stabil! 2eori politik permuafakatan bukan sahaja telah terbukti berjaya

dilaksanakan di Malaysia namun juga terbukti berjaya dilaksanakan di negara negara barat,

antaranya ialah Belanda, 7wit.erland dan 0ustria! 2erdapat juga egara negara bukan

Eropah yang berjaya mempraktikkan politik permuafakatan antara kaum ini, iaitu ebanon,

/rypus dan 7urinam!

IRI& IRI POLITIK PERMUAFAKATAN

0rend lijphart menyenaraikan empat ciri ciri utama sesebuah politik permuafakatan! Pertama

ialah perkongsian kuasa, perkongsian kuasa merupakan ciri asas dan kunci utama kepada pembentukkan politik permuafakatan yang mempunyai banyak kaum ini! Kerjasama yang

erat di antara golongan elit politik ini ' elit cartel ( dari pelbagai parti politik yang mewakili

setiap kaum adalah sangat penting, dan ini perlu bagi membentuk sebuah kerajaan demokrasi

yang kukuh! 8olongan elit ataupun pemimpin dari setiap kaum perlu mempunyai

permuafakatan, perbincangan, tolak ansur dan kompromi dalam pelbagai pekara terutamanya

dalam soal pembahagian dan perkongsian kuasa!


4/23

4

Ketiga ialah keseimbangan dan perkadaran, kewujudan sesuatu kuota atau

proposionaliti bagi membolehkan tiap tiap kaum memilih secara berkadar peruntukan kaum

mereka untuk tabung awam dan perlantikan dalam perkhidmatan awam!


5/23


6/23

6

dipopularkan oleh 0rend ijphart '"#5#( melalui tulisannya 6! Beliau menggambarkan di

dalam demokrasi permuafakatan tidak muncul mana mana parti sebagai dominan dan

masing masing memiliki sokongan dan kerusi di dewan perundangan! Kegagalan

memperoleh majoriti menyebabkan beberapa parti terpaksa bergabung dan gabungan ini

sering berubah keanggotaannya dari masa ke masa berdasarkan tolak ansur, tawar menawar,

rundingan dan penyesuaian! 7etiap parti berkongsi kerusi dengan yang lain di parlimen demi

menjamin majoriti dan ini memerlukan dasar kerjasama dan muafakat yang tinggi!

Di samping menjamin dominasi Dewan Parlimen, gabungan yang dibentuk turut

memberi satu gambaran sifat kerajaan yang diwakili oleh pelbagai kaum! 8abungan B

sebenarnya bermula dengan nama Perikatan! Pada tahun "#$4, +M - dan M/0

bekerjasama di dalam menghadapi pilihanraya kerajaan tempatan bagi Majlis PerbandaranKuala umpur! 2iga tahun kemudian gabungan ini bekerjasama lagi menghadapi Pilihanraya

Persekutuan "#$$ dan kali ini disertai pula oleh M)/ ; ! 7elepas "3 Mei "#5#, kerajaan

merasakan politiking yang hebat tidak membawa manfaat lalu menjemput parti lain

menyertai gabungan ini dan kesannya 8erakan, P07 dan PPP bertindak menyertainya pada

tahun "#6=! 7ejak itu gabungan bertukar nama kepada Barisan asional dengan anggota yang

lebih besar dan mula menerima pertambahan anggota dari 7abah dan 7arawak!

7ecara tidak lansung kepelbagaian parti di dalam kerajaan campuran

menggambarkan kemajmukan masyarakat Malaysia! 8abungan parti pelbagai kaum sehingga

kini didapati berupaya menjadi formula terbaik bagi menyelesaikan masalah persaingan

politik perkauman di egara ini!


7/23

#

PENUBUHAN PARTI KEMERDEKAAN MALAYA ( IMP ) !

SUATU KESINAMBUNGAN KE ARAH PENUBUHAN POLITIK

PERMUAFAKATAN DI TANAH MELAYU


8/23

$

mengenai konsep persamaan taraf kepada semua kaum tanpa mengira bangsa!


9/23

%

oleh Ball dan 7hanmugam dan beliau tidak dapat memberikan penjelasan bagi pihak

bapanya!

2unku 0bdul 1ahman telah mengambil jalan penyelesaian untuk mengelakkan

pertelingkahan antara )MP dan M/0 dengan cara menemui pemimpin pemimpin parti

tersebut dan beliau mencadangkan penubuhan perikatan +M - )MP! alaubagaimana pun

cadangan ini tidak dipersetujui oleh majoriti pemimpin )MP! Dato -nn pernah menyuarakan

hasrat untuk bekerjasama dengan M/0 cawangan 7elangor bagi menghadapi pilihanraya

majlis bandaran yang akan diadakan pada @ebruari "#$4 iaitu pilihanraya Majlis Perbandaran

Kuala umpur , tetapi hasrat beliau ditolak oleh pemimpin M/0 cawangan 7elangor! 2idak

lama kemudian sebuah akhbar berbahasa inggeris iaitu 2he 7traits Budgets bertarikh "%

>anuari "#$4 melaporkan Perikatan +M - M/0 akan bekerjasama dalam pilihanrayatersebut "=! Disimpulkan bahawa idea penubuhan perikatan ini asalnya dari pihak )MP dimana

pada awalnya )MP mempelawa M/0 cawangan 7elangor tetapi pelawaan ini di tolak,

sebaliknya M/0 cawangan 7elangor mengadakan pakatan perikatan +M - M/0 untuk

menyatakan ketidak sokongan mereka terhadap )MP "$!

KEGAGALAN PARTI KEMERDEKAAN MALAYA ( IMP ) SEBAGAI SEBUAHPARTI POLITIK PERMUFAKATAN ANTARA KAUM

-leh sebab pilihanraya Majlis Perbandaran Kuala umpur ataupun pilihanraya municipal

hanya akan diadakan sekiranya wujud perpaduan antara kaum, iaitu seperti mana janji British

yang hanya akan memberikan kemerdekaan kepada tanah melayu sekiranya wujud perpaduan

antara kaum kaum di 2anah Melayu! Disebabkan pekara tersebut Perikatan +M - M/0

ditubuhkan bertujuan untuk memperjuangkan kemerdekaan 2anah Melayu daripada pihak

British! Pengerusi >awatankuasa Penasihat


10/23

10

memenangi pilihanraya tersebut telah disusun oleh perikatan +M - M/0 dimana tiga isu

utama telah dimainkan , iaitu keharmonian antara kaum merupakan landasan utama ke arah

mencapaikejayaan dalam pentadbiran, kerjasama yang erat antara ahli bagi kelancaran

pilihanraya dan menekankan konsep kepentingan semua kaum dalam sebarang akti*iti

politik "6! Perjalanan pilihanraya municipal yang pertama tidak berjalan seperti yang

dijangkakan terutamanya di pihak )MP kerana seolah olah ada pakatan di kalangan

sesetengah pemimpin M/0, dimana ada diantara mereka yang menyokong )MP dan ada juga

yang menyokong perikatan +M - M/0! Manakala 2an /heng ock pula mengambil sikap

berkecuali tanpa menunjukkan sokongan kepada mana mana pihak!


11/23

11

tersebut berpihak kepada perikatan +M - M/0 dengan berjaya memenangi # kerusi

daripada "4 kerusi yang dipertandingkan, manakala )MP hanya memperoleh 4 kerusi dan satu

dimenangi oleh parti bebas!

Pilihanraya ini membawa impak yang positif kepada kerjasama yang lebih erat di

antara kedua dua pihak dan ini mewujudkan ikatan baru yang dikenali sebagai PE1)K020 !

angkah utama yang diambil oleh pihak perikatan adalah dengan memastikan pilihanraya

perbandaran Kuala umpur menjadi medan ukuran sejauh manakah sokongan rakyat

terhadap mereka 4%! ohor, egeri 7embilan dan akhirnya memperlihatkan

kejayaan pihak perikatan dalam pilihanraya yang diadakan! Kejayaan ini membawa kepada

rundingan meja bulat di antara +M - dan M/0! 7ebanyak tiga kali rundingan diadakaniaitu pada 3 @ebruari "#$4 di Kuala umpur, 4" @ebruari "#$3 di 7ingapura dan akhir sekali

pada "$ Mac "#$3 di >ohor Bahru, hasilnya 2unku 0bdul 1ahman dinamakan sebagai Ketua

Perikatan! Pada tahun "#$4 masih ramai pihak yang ragu ragu tentang keberkesanan

penggabungan +M - M/0, bagi mereka perikatan tidak mampu bertahan lama disebabkan

asas yang tidak kukuh berdasarkan rentetan hubungan /ina Melayu kurang meyakinkan di

2anah Melayu implikasi daripada dasar segmentasi kolonial )nggeris dan kesan penjajahan

>epun sekitar "#=% an! 2ambahan pula, desakan daripada kaum cina berhubung dengan isumendapatkan hak kewarganegaraan bagi mereka yang dilahirkan di 2anah Melayu! amun

pertikaian dan masalah yang wujud pada masa itu dapat ditangani oleh barisan pemimpin

perikatan dalam usaha menghormati perjuangan parti! Dalam meneliti perkembangan parti

perikatan, ia tidak menampakkan sebarang masalah yang boleh mengoncangkan jalinan dan

permuafakatan politik yang terbina di antara kedua dua parti 4"!

Malah kedua dua parti iaitu +M - dan M/0 sentiasa menyokong di antara satu

sama yang lain dalam menghadapi sebarang pilihanraya! Misalnya sekiranya pihak M/0yang menurunkan calon calonnya, maka pihak +M - akan memberikan sokongan

sepenuhnya kepada pihak M/0 yang bertanding! alaupun +M - dan M/0 merupakan

parti berbaur perkauman tetapi melalui gabungan perikatan yang dilaksanakan, ia tidak

mempunyai sebarang masalah untuk mengatasi parti yang bukan bersifat perkauman iaitu

20 1ohani 0bd 8hani dan 9ulhilmi Paidi, Kenegaraan Malaysia Isu-isu dan Perkembangan , P27 Publiucation : 7dn Bhd, 4%%4, hlm! 44!21 1ohani 0bd 8hani dan 9ulhilmi Paidi, Kenegaraan Malaysia Isu-isu dan Perkembangan , P27

Publiucation : 7dn Bhd, 4%%4, hlm! 43!


12/23

12

)MP! Perikatan mengulangi kejayaan pada pilihanraya perbandaran yang lain pada "#$4 "#$3

dengan memenangi #= daripada "4= kerusi yang dipertandingkan! Keadaan ini memaksa

Dato -nn cuba mengembalikan keyakinan kepada perjuangan politik dengan menubuhkan

parti baru pada "#$= yang dikenali sebagai Parti egara! Menyingkap perhubungan politik di

antara +M - dan M/0, ia lebih ketara pada bulan -gos dan 7eptember "#$4 apabila Cictor

Purcell hadir ke tanah melayu atas jemputan M/0 untuk menyediakan laporan mengenai

orang orang cina di 2anah Melayu! -rang orang melayu menganggap kehadiran Dr! Purcell

amat bertepatan kerana beliau merupakan seorang yang terkenal dan menjadi jurucakap

kepada isu isu berkaitan dengan politik orang orang cina! Dalam masa itu juga, pihak M/0

menghulurkan F $%%,%% untuk mewujudkan tabung kebajikan Melayu sebagai kerjasama

dengan pihak +M - 44!

Kejayaan pihak Perikatan adalah berpunca daripada kerjasama yang erat di

kalangan pemimpin mereka! Majoriti pengundi datangnya dari kaum melayu dan pihak M/0

pula bersedia menghulurkan bantuan kewangan bagi tujuan pihak +M - menjalankan

kempen kempen pilihanraya! Dalam masa yang sama 2unku 0bdul 1ahman dalam

kempennya menentang Dato -nn memberikan jaminan untuk memerdekakan 2anah Melayu

dalam masa tiga tahun! Pada Mac "#$3, kedua dua pemimpin dalam parti +M - dan M/0

mengumumkan tentang persetujuan yang dicapai dalam dasar pilihanraya untuk MajlisPerundangan Persekutuan! 0ntaranya merangkumi toleransi antara kaum, orang orang

melayu diberi peluang untuk meningkatkan diri dalam bidang ekonomi dan hak keistimewaan

mereka tidak tergugat, manakala hak kerakyatan kaum cina diberi kelonggaran! Perikatan

juga turut meminta agar == daripada 6$ ahli dalam Majlis Perundangan mesti dipilih dan

pilihanraya umum yang bakal diadakan pada "#$=! 7ebelum pilihanraya dijalankan, pada "6

-ktober "#$= secara rasminya Kongres )ndia 2anah Melayu ' M)/ ( telah menyertai

Perikatan setelah bersama sama memperjuangkan ideologinya bersama sama )MP,

penyertaan M)/ dalam perikatan telah mendapat sokongan penuh daripada kaum )ndia di

2anah Melayu 43!

Perikatan +M - M/0 M)/ telah memperkukuhkan dasar dan membuat

tuntutan kemerdekaan 2anah Melayu daripada Pejabat 2anah >ajahan British, apabila

perbincangan dengan pihak British dilaksanakan, pihak perikatan bersetuju menerima

22 1ohani 0bd 8hani dan 9ulhilmi Paidi, Kenegaraan Malaysia Isu-isu dan Perkembangan , P27

Publiucation : 7dn Bhd, 4%%4, hlm! 4$!23


13/23

13

tawaran berasaskan semangat tolak ansur dari kerajaan British dengan syarat semua wakil

rakyat perikatan diletakkan semula dalam Majlis Mesyuarat masing masing dan suruhanjaya

perlembagaan harus ditubuhkan! Pihak British bersetuju dengan syarat pertama tetapi tidak

membuat sebarang tindakan untuk syarat kedua kerana penubuhan suruhanjaya perlembagaan

memerlukan kei.inan daripada sultan!

7ejak bulan julai "#$=, keadaan akti*iti politik di tanah melayu semakin rancak

dan perikatan menunjukkan kekuatan mereka dengan kemenangan dalam pilihanraya setiap

peringkat yamg diadakan! Perikatan terus mendapat sokongan dari orang ramai apabila

pilihanraya umum "#$$ diumumkan, perikatan +M - M/0 M)/ bersama sama

menghadapi pilihanraya tersebut ! Ditafsirkan bahawa seramai "!5 juta orang penduduk yang

layak mengundi! Daripada angka ini "!4; juta mendaftar untuk mengundi! 7ejumlah ;$?daripada yang mendaftar itu keluar mengundi, antara pengundi yang mendaftar didapati ;=?

daripadanya melayu, ""? cina dan kurang daripada $? penduduk berketurunan india 4=!

7ungguhpun peratusan menunjukkan kelebihan yang besar bagi undi melayu tetapi perikatan

meletakkan cuma 3$ calon melayu daripada +M -, "$ daripada M/0, dan 4 calon daripada

M)/! 7ungguhpun hanya ada ""? pengundi pengundi cina yang berdaftar, pihak perikatan

meletakkan "$ calon M/0 iaitu bersamaan dengan 4;? daripada jumlah calon perikatan4$

! 7ebenarnya tidak satu pun kawasan pilihanraya pada masa itu yang mempunyai pengundiindia yang jumlahnya mencecah $%? , tetapi perikatan bersetuju mencalonkan dua orang dari

keturunan india! 7eterusnya $%? dari $4 kawasan yang dipertandingkan dalam pilihanraya

"#$$ mempunyai majoriti orang orang melayu! amun, dalam hal ini pihak +M -

nampaknya bersedia berkorban memberi "6 kawasan pilihanraya kepada M/0 dan M)/!

yatalah kemenangan calon calon bukan melayu ini adalah di atas undi yang diberikan oleh

pengundi pengundi melayu! /alon calon M/0 yang seramai "$ orang itu bersama sama

dengan dua orang calon daripada M)/ kesemuanya memenangi kerusi mereka! 7atu kerusi

gagal dimenangi oleh mereka kerana ianya dimenangi oleh P07!

2ahun "#$$ merupakan tahun yang penting kerana pilihanraya umum yang pertama

diadakan di seluruh 2anah Melayu, tiga buah parti politik yang mewakaili tiga bangsa

terbesar di 2anah Melayu! bersetuju mewujudkan perikatan dan menghadapi pilihanraya atas

24 1ohani 0bd 8hani dan 9ulhilmi Paidi, Kenegaraan Malaysia Isu-isu dan Perkembangan, P27 Publiucation : 7dn Bhd, 4%%4, hlm! 3%!

2"

1ohani 0bd 8hani dan 9ulhilmi Paidi, Kenegaraan Malaysia Isu-isu dan Perkembangan, P27 Publiucation : 7dn Bhd, 4%%4, hlm! 3%!


14/23

14

dasar perjuangan politik yang sama seterusnya mewujudkan Persekutuan 2anah Melayu

kearah sebuah negara yang memerintah sendiri Pilihanraya persekutuan pertama diadakan

pada >ulai "#$$ dan pihak perikatan memenangi $" kerusi daripada $4 kerusi yang

dipertandingkan di dalm Majlis Perundangan! Kemenangan ini memberikan hak majoriti

yang jelas kepada perikatan di dalam majlis dan merangka pelan untuk menubuhkan kerajaan

sendiri! 2unku 0bdul 1ahman selaku ketua Parti Perikatan akan menjawat jawatan sebagai

Ketua Menteri dalam kerajaan baru! )a perlu membicarakan tentang sistem perundangan

dengan 7etiausaha Pejabat 2anah >ajahan British yang melawat 2anah Melayu pada -gos

"#$$ dan beliau bersetuju mengadakan persidangan di ondon pada awal "#$5 untuk

membicarakan hubungan 2anah Melayu dan Britian! Bagi pihak perikatan pula, laungan

kemerdekaan semakin hampir untuk menikmati sebuah negara yang merdeka!

Permuafakatan politik yang diwujudkan sejak "#$% an bukan saja mencerminkan

tolak ansur di antara kaum kaum utama di Malaysia, malah ia membawa nilai persefahaman

yang paling berharga iaitu perpaduanA! andasan perpaduan inilah yang akhirnya

memperlihatkan kemerdekaan 2anah Melayu yamg diilhamkan di pentas meja bulat dan

bukannya secara re*olusioner! alaupun pada awalnya ada tanda tanda yang agak mustahil

untuk para pemimpin yang mewakili kaum kaum utama di 2anah Melayu untuk

berkrompomi terutamanya dalam soal politik! )ni disebabkan oleh konsep masyarakatmajmukA di 2anah Melayu yang dipecahkan oleh pelbagai golongan etnik, kebudayaan dan

bahasa tetapi disatukan oleh keperluan ekonomi dan politik! Mana mungkin kemajmukan dan

permuafakatan politik dapat dibina kesan daripada dasar pecah dan perintahA pihak inggeris

boleh menyatukan kelompok etnik terutamanya yang melibatkan kepentingan kaum!

amun demikian benteng segmentasi dalam konsep masyarakat majmuk

dipecahkanA oleh para pemimpin era "#$% an! Pengorbanan +M - dan M/0 pada "#$4

diikuti oleh M)/ pada "#$= menjawab persoalan mengapa permuafakatan politik adalah penting kearah kemerdekaan yakni bebas dari cengkaman penjajahan! 7ecara

keseluruhannya, perkembangan politik sekitar tahun"#$% an membawa dimensi baru kepada

pengekalan keutuhan politik negara! Barisan pemimpin yang terdiri daripada pelbagai pihak

berjaya berkrompomi untuk mewujudkan permuafakatan politik! 0tas kekuatan yang terbina

pada era ini diteruskan pada landasan yang sama dan dilihat sebagai heritageA yang unggul

berdasarkan adunan kefahaman dan tolak ansur dalam parti perikatan yang ditunjangi oleh

komponen parti parti +M - M/0 M)/45

!26 1ohani 0bd 8hani dan 9ulhilmi Paidi, Kenegaraan Malaysia Isu-isu dan Perkembangan, P27


15/23

1"

PARTI PERIKATAN SABAH DAN SARA AK

0tas dasar semangat permuafakatan dan toleransi antara kaum di 2anah Melayu, hasilnya

pada tanggal 3" ogos "#$6 2anah Melayu mencapai kemerdekaannya atas usaha para

pemimpin perikatan! Permuafakatan politik selepas kemerdekaan diteruskan oleh legasi

perikatan dalam menjalankan tanggungjawab sebagai sebuah kerajaan terhadap rakyat!

Kemerdekaan egara oleh pihak perikatan telah membuka haluan kepada kepada 7abah dan

7arawak untuk turut serta menikmati kejayaan yang dicapai, hasilnya Malaysia telah dibentuk

dengan rasminya pada "3 7eptember "#53! )mplikasi dari kemasukan 7abah dan 7arawak

telah menambahkan lagi bilangan parti komponen dalam Perikatan!

Parti Perikatan yang wujud di negeri 7arawak yang pada mulanya muncul dalam

bentuk Barisan Bersatu 7arawak '7arawak +nited @ront( terdiri draipada gabungan lima buah

parti politik iaitu Parti Kebangsaan 7arawak '7 0P(, Parti Pesaka 0nak 7arawak

'PE70K0(, Parti egara 7arawak 'P0 07(, Barisan 1akyat >ati 7arawak 'B01>070( dan

Persatuan /ina 7arawak '7/0( yang ditubuhkan pada 44 -ktober "#54! Parti perikatan

7arawak telah dibentuk pada 4" >anuari "#53 untuk menghadapi Pilihanraya Majlis Daerah

yang diadakan pada tahun "#53! Di dalam pilihanraya tersebut parti perikatan 7arawak telahmemenangi sebanyak "3; kerusi yang dipertandingkan 46!

7eperti juga di negeri 7arawak, negeri 7abah juga mempunyai Parti Perikatan

7abah yang telah ditubuhkan untuk menghadapi sebuah pilihanraya yang telah diperkenalkan

oleh kerajaan British iaitu Pilihanraya Majlis Daerah yang diadakan pada tahun "#54! Parti

parti yang digabungkan untuk membentuk Perikatan 7abah ialah Pertubuhan Kebangsaan

7abah Bersatu '+7 -(, Pasok Momogun, Persatuan /ina 7abah '7/0( dan Pertubuhan

Kebangsaan Kada.an Bersatu '+ K-(! Parti Perikatan 7abah memperoleh kejayaan yangcemerlang di dalam pilihanrya tersebut 4; !

8abungan parti parti di atas secara tidak lansung telah mewujudkan kerjasama

poltik dan seterusnya kerjasama antara kaum yang merupakan satu pakatan yang murni!

Kerjasama politik ini sedikit sebanyak telah dapat mewujudkan perpaduan kaum di 2anah

Melayu, 7abah dan 7arawak!

Publiucation : 7dn Bhd, 4%%4, hlm! 33!2#


16/23

16

13 MEI 19%9 SUATU KEGAGALAN POLITIK PERMUAFAKATAN MALAYSIA

Pertelingkahan kaum memuncak dalam sejarah hitam Malaysia dalam satu peristiwa yang

dikenali sebagai "3 Mei "#5#! Peristiwa ini dapat dianggap sebagai sebuah peristiwa rusuhan

kaum yang dapat dianggap sebagai kemuncak masalah perpaduan antara kaum di negara ini,

terutama sekali di antara kaum Melayu dan /ina!

2ragedi ini berlaku adalah ekoran daripada pilihanraya kebangsaan yang telah

diadakan pada tanggal "% Mei "#5#! )su isu yang menyentuh sentimen perkauman dan emosi

telah dimainkan dengan begitu lantang tanpa mengambil kira sensiti*iti kaum lain! 7etiap

kelompok etnik melihat pilihan raya tahun itu sebagai peluang untuk mengekalkankepentingannya sendiri pencerobohan oleh kelompok yang lain! 4# Keputusan pilihanraya itu

merupakan merupakan satu pukulan yang teruk kepada perikatan! Meskipun masih

memegang majoriti kerusi dalam Dewan 1akyat, jumlahnya telah jatuh merosot sekali

daripada ;#? pada tahun "#5= kepada 55?, dan jumlah undi merosot dari $;!=? pada tahun

"#5= kepada =;!$? pada tahun "#5# 3%! Parti 8erakan, D0P, dan PPP memenangi 4$ kerusi

sementara P07 memenangi "4 kerusi, dan dengan itu kerajaan Perikataan telah hilang

majoriri 4G3 dalam Dewan 1akyat yang bermakna kerajaan tidak boleh lagi memindaPerlembagaan sesuka hati!

Pada "3 Mei, tiga hari selepas pilihanraya, penyokong penyokong 8erakan dan

D0P yang mengadakan perarakan menjelajahi jalan jalan raya Kuala umpur merayakan

kemenangan mereka! Perarakan balas oleh para penyokong +M - pada "3Mei "#5#

bertukar corak menjadi keganasan yang merebak dan tidak dapat dikawal di seluruh

bandaraya itu! Keadaan darurat telah diisytiharkan da baeah 0rtikel "$% Perlembagaan

Malaysia! 7emua kuasa pentadbiran dipusatkan di bawah Majlis 8erakan egara yangdiketuai oleh 2imbalan Perdana Menteri, 2un 0bdul 1a.ak! Keamanan hanya dapat

dipulihkan setelah empat hari pertumpaahn darah berlaku, namun demikian selama dua bulan

sesudah rusuhan "3 Mei itu kejadian kejadian keganasan perkauman masih berterusan!

Kerajaan mengancam akan mengambil tindakan keras terhadap mana mana ekstrimis melayu,

2% Barbara atson 0ndaya dan eonard H! 0ndaya, "e$arah Malaysia, Macmillan Publishers 'm( 7dn! Bhd!

,"#;3, hlm! 346!30 Barbara atson 0ndaya dan eonard H! 0ndaya, "e$arah Malaysia, Macmillan Publishers 'm( 7dn! Bhd! ,"#;3, hlm! 346!


17/23

1#

terutama yang mendesak 2unku meletakkan jawatan disebabkan amalan polisinya yang

terlalu mengalah kepada kaum kaum lain!

Pimpinan Melayu dalam Perikatan menyalahkan pihak pembangkang kerana

kecaman mereka yang terlalu lantang dan tanpa mengawal perasaan terhadap hak hak

istimewa orang Melayu yang telah membangkitkan reaksi keganasan dari orang Melayu!

1usuhan "3 Mei "#5# menunjukkan hakikat betapa kuatnya arus kecurigaan yang terpendam

dikalangan kaum etnik itu!

Peristiwa ini telah menjadi kayu pengukur kepada kejayaan politik permuafakatan

yang diamalkan di Malysia, dimana jika diteliti pada awalnya politik permuafakatan yang

diamalkan amat berjaya pada era "#$" "#$6, dimana pada ketika itu semua kaum tanpa

mengira bangsa, agama dan keturunan berjuang untuk mencapai matlamat yang sama iaitu

mencapai KEME1DEK00 negara yang telah menjadi tunjang kepada politik

permuafakatan ketika itu!

DARI PERIKATAN KE BARISAN NASIONAL

Kejayaan demokrasi permuafakatan di kalangan negara membangun adalah masih terbatas!Malaysia dapat dianggap sebagai satu negara yang berjaya, meskipun tidak bebas daripada

gangguan! 7ejak merdeka kerajaan campuran telah dibentuk di negara ini, namun

kejayaannya terganggu akibat peristiwa "3 Mei "#5#! alaupun 1usuhan Kaum pada "3 Mei

"#5# merupakan satu peristiwa yang hampir meranapkan tunjang politik permuafakatan

antara kaum di Malaysia namun ianya dapat di atasi oleh barisan kepimpinan Parti Perikatan

dan penubuhan Majlis 8erakan egara yang diketuai oleh 2un 0bdul 1a.ak! 2un 0bdul

1a.ak menggunakan terma Barisan asionalA buat pertama kalinya pada sambutan


18/23

1$

"! PolitikI anjutan daripada peristiwa "3 Mei "#5#, &politik ekstremisJ ternyata tidak

membawa kestabislan politik Malaysia! >usteru itu, untuk mengawal keadaan, sistem

&e tra parlimentaryJ perlu diwujudkan!

4! EkonomiI Keadaan ketidakserataan pendapatan dan ekonomi yang merupakan

warisan penjajah mesti diperbetulkan! Keseimbangan antara pembangunan ekonomi

dan sosial di bandar dan luar Bandar perlu diwujudkan! +ntuk mencapai matlamat ini,

politik haruslah stabil!

3! 7osialI Proses memecahkan tembok perkauman hanya dapat dimulakan apabila semua

kaum yang menetap dalam negara dapat mengenali &keperluan sosial bersamaJ dan

menyedari hakikat bahawa ia hanya dapat dicapai melalui usaha bersama!

Pola perikatan yang baru ialah semua kaum diwakili oleh satu parti sahaja, iaitu

Barisan asional! Dalam siri lawatan 2un 0bdul 1a.ak membawa masuk Parti 8erakan dan

Parti Progresif Penduduk 'PPP( ke dalam B bersama sama dengan M/0 dan M)/ untuk

mewakili kaum bukan melayu manakala P07 bersama sama dengan +M - untuk mewakili

orang orang Melayu! Kerajaan campuran di 7abah dan 7arawak juga menyertainya sebagai

ahli sepenuhnya , membawa jumlah keseluruhan penyertaannya sebanyak # parti sebelum

pilihanraya "#6= diadakan! Pada " >un "#6= Barisan asional telah diberikan pengiktirafan pendaftaran oleh Pendaftar Pertubuhan, seterusnya berfungsi sebagai sebuah parti yang sah! #

parti dalam Barisan asional ialah +M -, M/0, M)/, P07, PPP, 8erakan, 7+PP, Parti

Pesaka Bumiputera Bersatu 'PBB(, dan Parti Perikatan 7abah 3=! Pilihanraya pertama selepas

B ditubuhkan ialah pada "#6= dan dalam pilihanraya ini B muncul sebagai parti yang

sangat dominan dengan memenangi ""# daripada "== jumlah kerusi parlimen, lebih daripada

dua pertiga majoriti kerusi 3$! Parti pembangkang yang kuat pada masa itu hanya D0P yang

memperoleh sembilan kerusi dan kedudukan ini tidak lansung menggugat dominasi B !

Keputusan ini jelas menunjukkan bahawa permuafakatan politik antara kaum yang dijalankan

oleh kesemua parti komponen dalasm B amat menguntungkan semua pihak! Dari sudut

strukturnya, tidak ada perubahan signifikan antara Perikatan dengan Barisan asionalI ia

masih merupakan satu kerajaan campuran yang berasaskan rundingan dan tolak ansur antara

elit politik!


19/23

1%

keanggotaan B yang lebih besar jumlah komponennya! Kedudukan sedemikian memberi

makna kuasa yang dimiliki oleh setiap komponen lain menjadi lebih kecil!

alaupun selepas, beberapa dekad Pakatan Barisan asional masih utuh

memerintah egara dan memegang majoriti 4G3 kerusi parlimen kerajaan sehingga dapat

kekal memerintah negara lebih dari $% tahun! B masih menjadi jalan keluar terbaik setakat

ini untuk menyalurkan kepentingan yang berbe.a dan pertentangan dalam politik perkauman

Malaysia! Beberapa sarjana mengakui bahawa demokrasi ini berjaya diamalkan di egara

Malaysia, malah ijphart menggangap demokrasi konsosiasional Malaysia adalah antara

yang berjaya di kalangan egara dunia ketiga!

TSUNAMI POLITIK MALAYSIA

SUATU PERMUAFAKATAN POLITIK ANTARA PARTI PEMBANGKANG

DALAM NEGARA

7ekiranya pada awal kemerdekaan negara iaitu pada tahun "#$6 hingga "#5#, permuafakatan

politik lebih tertumpu kepada pakatan +M - M/0 M)/! Konsep permuafakatan ini juga

diperluas dan diguna pakai kepada parti parti politik yang lain termasuk oleh parti politikyang terdapat di 7abah dan 7arawak!

Politik permuafakatan ini tidak sahaja berfokus kepada parti parti yang

membentuk kerajaan sahaja, malahan ianya turut diamalkan oleh parti parti dalam komponen

pembangkang!


20/23

20

Ketika itu ahli ahli B0 bersetuju untuk cuma satu satu parti bertanding bagi setiap

kerusi!


21/23

21

negara dengan memainkan sentimen berunsur perkauman dan isu isu sensitif yang boleh

menimbulkan ketegangan dalam negara, tetapi hal tersebut dapat diatasi dengan bijaksana

oleh setiap pemimipin elit sesuatu kaum tersebut!

Melalui perbincangan di atas dapat disimpulkan bahawa egara Malaysia

sememangnya menjalankan politik permuafakatan, di mana ianya merupakan asas kewujudan

negara Malaysia yang stabil dan harmoni! Elit Malaysia telah memilih untuk mengikuti

haluan politik yang direka bagi mengurus konflik etnik tanpa mengorbankan dominasi politik

melayu atau bukan melayu melalui politik permuafakatan! )ni dilakukan menerusi pemimpin

parti yang mewakili semua kumpulan etnik utama masyarakat dalam kabinet dan tawar

menawar elit serta permuafakatan berhubung isu isu etnik yang sangat penting!

ijphart menjelaskan perkembangan konsosiasionalisme di Malaysia sudah

bermula sejak sebelum merdeka lagi! Mau.y menyusurgalurkan sejarah perkembangan

politik gabungan yang terdapat dalam kerajaan campuran Malaysia dan menyatakan bahawa

amalan yang dilakukan menjadi faktor penting kepada pengekalan kestabilan dan

pembangunan politik di negara ini! Konsosiasionalisme sebenarnya dapat diibaratkan dengan

litupan gula icing kek yang rapuh yang mengikat hubungan kaum! Meskipun tampak menarik

dan menutupi seluruh permukaan, icing sebenarnya tidak membentuk ikatan yang padu serta

mendalam antara kelompok yang berbe.a!


22/23

22

4! Diane K! Mau.y, 2arisan asional 'oalition 3o4erment In Malaysia , "#;3 , Marican

: 7on 'Malaysia( 7dn! Bhd! Kuala umpur 7ingapore!

3!


23/23

23

12 (shafiq) politik permuafakatan docx

Documents