T.C. BABAKANLIK DEVLET AR VLER GENEL MDRL Osmanl Arivi Daire Bakanl Yayn Nu: 33

Dvn- Hmyn Sicilleri Dizisi: IV

12 NUMARALI MH MME DEFTER(978-979 / 15701572) < zet-Transkripsiyon ve ndeks >

II

ANKARA1996

Proje Yneticisi smet B NARK Devlet Arivleri Genel Mdr

Proje Sorumlular Necati AKTA Devlet Arivleri Genel Mdr Yardmcs Necati GLTEPE Devlet Arivleri Genel Mdr Yardmcs

smet DEM R Osmanl Arivi Daire Bakan

Yayna Hazrlayanlar Hac Osman YILDIRIM Vahdettin AT K Murat CEBEC OLU Muhammed SAF Mustafa SER N Osman USLU Numan YEKELER

Dizgi-Mizanpaj Yakup YILDIRIM

Baskya Hazrlama Murat ENER Metin EN ISBN. 975-19-1613-5 (Tk. no.) 975-19-1615-1 (2. cilt)

12 NUMARALI MH MME DEFTER(978-979 / 15701572) < zet-Transkripsiyon ve ndeks >

II

NDEK

LER

Sayfa NDEK LER ...................................................................................................... V HKMLER N ZET VE TRANSKR PS YONLARI ........................1-273 NDEKS ............................................................................................................... 275

V

HKMLER N ZET VE TRANSKR PS YONLARI

8

[Yev]m'l- sneyn, f 4 Cumde'l-evvel, sene: 979

716

Padiah bu sene Edirne'de klayacandan Edirne'ye varncaya kadar yollarn temizlenip tamir edilmesi, gereken yerlere kprler yaplmas ve herhangi bir skntya meydan verilmemesi.

Yazld. Silahdrlar kethudsna virildi. F 28 Ra., sene: 979 Edirne'ye varnca yol zerinde vk olan kdlara hkm ki: Hl sadet ikbl ile bu k mahrse-i Edirne'de klamaa niyyet olunup imdiden yollar ayrtlanup tathr olunmas lzim olman silahdr[laru]mdan Hasan bin Hseyin tayn olunup irsl olunmdur. [Buyurdum ki:] Vusl buldukda, her birinz mukayyed olup taht- kaznuzda vk olan yollar tathr eylemek in kifyet mikdr dem ihrc eyleyp yollar[] pk tathr eyleyp batak u kk olan yirlerde aadan kpriler bin itdrp ve [al]metler vaz idp ve almetlerin birbirine karb vaz itdrp bir vechile tedrk eyleyesiz ki, yolda usret muzyaka ekilmel olmaya.

717

Padiah bu sene Edirne'de klayacandan Istabl- mire atlar iin Edirne'deki voynuklardan yirmi alt nefer voynuk grevlendirilmesi.

Serrclardan Al'ye virildi. F 27 Rebu'l-evvel, sene: 979 Edirne kdsna hkm ki: Hl bu k mahrse-i Edirne'de klamaa tasmm-i niyyet olunup Istabl-i mirem atlar mhimmi in taht- kaznda olan voynuklardan yiirmi alt nefer voynuk ihrc eyleyp vakti ile irsl eylemek emridp buyurdum ki: Vusl buldukda, tehr eylemeyp taht- kaznda olan voynuklardan yiirmi alt nefer voynuk olgelen det knn zre muaccelen ihrc eyleyp gnderesin ki, olgeldi zre istihdm oluna.

9

718

Padiah bu sene Edirne'de klayacandan orlu'daki Umurca ve Kemer menzillerinde daha nceki emir gereince Ordu-y Hmyn iin zahire hazrlandktan sonra Darssade iin de bol miktarda zahire hazrlanmas.

Yazld. Ahmed avu'a virildi; lys avu'a uladurmak in. F 4 Cumde'l-evvel, sene: 979 orlu kdsna hkm ki: Bundan akdem sana hkm-i hmynum gnderilp; "bu k mahrse-i Edirne'de klamak tasmm-i niyyet olunman vk olan menzilden Umurca ve Kemer'e zahre tedrk eyleyp muvenet eylemek ve Dru's-sadetm in taht- kaznda vk olan menzile dah vfir u mstevf zahre tedrki" fermn olunm iken zikrolunan menzile zahre ihzrnda ihml zre olduun ilm olund. mdi; zahre huss mhimmtdandur. Buyurdum ki: Vusl buldukda, tehr eylemeyp Ordu-y Hmynum in emr-i sbkum mcebince Umurca ve Kemer'e fermn olunan zehyiri muaccelen tedrk eyleyp Dru's-sadetm in dah emrolunan konaklarda tayn olundu zre vfir u mstevf zehyir tedrkinde ikdm ihtimm eyleyp ihmlden ziyde hazer eyleyesin. yle ki; emrm zre tayn olunan menzile vfir u mstevf zahre tedrk eylemeyp ihmln zhir ola, zrn kabl olmak ihtimli yokdur. Ana gre basret zre olasn.

719

stanbul'dan Edirne'ye varncaya kadar, menzillere zahire ihrac etmeleri emrolunan kadlarn Istabl- mire iin yeteri kadar zahire ayrp gnderilen hssa sarraclarna teslim etmeleri.

Yazld. Ber avu'a virildi. F 22 Ra., sene: 979 Mahrse-i stanbul'dan Edirne'ye varnca Halkalu ve atalca ve Silivri ve Umurca ve Kemer ve Rodoscuk ve Fakaraol ve Hayrabol ve Hasrc ve Sazludere nm menzillere zahre ihrc fermn olunan stanbul kdlar[] ve Silivri ve Vize ve Rodoscuk ve necik ve Migalkara ve Bergos ve Ergene ve Edirne kdlarna hkm ki: Bundan akdem; "Taht- kazlarnuzda zikrolunan menzile mstevf zahre ihrc idp getresiz." diy emr-i erfm ile avular irsl olmdur. Zikrolunan zahreden Istabl-i mirem in kifyet kadar zahre tayn olunan menzile hzr itmek in hssa serrclarum irsl olund. Buyurdum ki: Vusl buldukda, her birinz tayn olunan menzile getrdnz zahreden Istabl-i mirem in kifyet mikdr zahre virp serrc kullaruma teslm eyleyesiz.

10

720

Burgaz kads tarafndan Burgaz ve Hayrabolu menzilleri iin yeterli miktarda zahire hazrlanmas.

Yazld. Semen Mehmed'e virildi. F 13 Cumde'l-evvel, sene: 979 Bergos kdsna hkm ki: Hl Dergh- Muallm'a mektb gnderp; "Mehmed avu ile sana gnderilen hkm-i erfde Hayrabol Kona'na muvenet in tayn olunan mikdr zahreyi ihzr itmekde nefs-i Bergos dah konak tayn olunmala reynun tahammli yokdur." diy bildrmisin. mdi; Bergos Kona'na muvenet in Bnarhsr kdsna hkm-i erfm gnderilmidr. Anunla muaccelen haberlep Bergos Kona'nun emrolundu mikdr zehyirini tedrk olunmasn emridp buyurdum ki: ( ) vusl buldukda, bir n tevakkuf itmeyp Bergos Menzili'nde hzrlanmas fermn olunan zahreyi hzrlayup dah Hayrabol'ya gidecek zahreyi Bergos'da hzrlayasn.** Hkmn zerinde "Virilmedi." erhi vardr.

721

Kean kads tarafndan Hayrabolu Kona iin yeterli miktarda zahire ile saman, arpa, otluk ve odun tedarik edilmesi.

Yazld. Ahmed avu'a virildi. F 13 Cumde'l-evvel, sene: 979 Kean kdsna hkm ki: na'llh'l-Eazz bu k sadet ikbl ile mahrse-i Edirne'de klamak in tevecch-i hmynum mukarrer olup mh- Cumde'l-l'nun on sekizinci gni tevecch olunup sekizinci konak Hayrabol tayn olunman zikrolunan konaa taht- kazndan yz elli araba saman ve yz md arpa ve iki yz araba otluk, yz elli araba odun ve kifyet mikdr syir zahre tedrk ihzr olunmasn emridp buyurdum ki: ( ) vusl [buldukda], tevakkuf itmeyp emrolunan mikdr zehyiri muaccelen ihrc idp tayn olundu gnde bi'z-zt shbleri vey veklleri ile Hayrabol Menzili'ne getrp narh- cr zre bey itdresin ki, shblerine sebeb-i ticret ve Ordu-y Hmynum halkna siat-i maet hsl olup zahre bbnda muzyaka ekilmek ihtimli olmaya. Bu bahne ile kimesneye celb ahz olunmakdan ve zahresi olmayan fukarya teklf ve aniysna hmyet olunmakdan hazer idesin.

722

Malkara kads tarafndan Fakaraolu menzili iin hazrlanacak zahireden baka Hayrabolu kona iin de yeterli miktarda zahire hazrlanmas.

11

Al eleb bir dah yazmdur. skender avu'a virildi. F 13 Cumde'l-evvel, sene: 979 Migalkara kdsna hkm ki: Dergh- Muallm avularndan skender zde kadruh ile gnderilen hkm-i erfde taht- kazndan Fakaraol Menzili'ne ihrc u ihzr olunmak fermn olunan zahreden mad Hayrabol Kona'na dah mmkin oldu mikdr zehyir taht- kazndan ihrc u ihzr olunmasn emridp buyurdum ki: ( ) vusl buldukda, tevakkuf itmeyp taht- kazndan Fakaraol Kona'na ihzr olunmak fermn olunan mikdr zahreden gayri Hayrabol Kona'na dah mmkin oldu mikdr zehyir tedrk ihzr idp bi'z-zt zahre shbleri vey veklleriyle mahall-i mezbra getrp bu bahne ile kimesneden celb ahz olunmakdan hazer idesin. Zehyir tedrki mhimmtdandur; ihml imhlden hazer idesin.722 ve 723 numaral hkmler arasndaki sahifeler (359, 360, 361) botur.

[Yev]m'l-Hams, f 15 Ramazn, sene: 979, Edirne

723

evval'in nc gn Edirne'den stanbul'a dnleceinden yol zerindeki menzillerde Ordu-y Hmyn iin, belirtilen miktarlarda zahire hazrlanmas.

Krkkilise['den] arz getren Emr Efendi'ye virildi. F 18 N. Krkkilise kdsna dah muvenet in yazld[]. Edhem avu'a virildi. F 17 N. Edirne ve Hsky kdlarna hkm ki: Hl sadet ikbl ile ibu mh- evvl'n nci gninde mahrse-i stanbul'a azmet-i hmynum mukarrer olup evvelki menzil Hsky vk olup Ordu-y Hmynum in zahre tedrki mhimmtdan olman taht- kaznuzdan yz md arpa ve drt yz araba saman ve drt yz araba otluk ve yz araba odun ve on bin akalk etmek tedrk ihzr eylemek emridp buyurdum ki: Vusl buldukda, taht- kaznuzdan fermn olunan mikdr arpa v saman ve otluk u odun ve etmek ve syir zd zevdeden kifyet mikdr zahre ale's-seviyye tedrk eyleyp ashb vey veklleri ile yevm-i mezbrda ihzr u mheyy eyleyesiz [ki], bile olan askere siat-i maet hsl olup ashbna dah sebeb-i ticret vk ola ve Dru's-sadetm in dah kifyet mikdr zahre tedrk ihzr eyleyp muzyaka ekdrmel eylemeyesiz. Hasan avu'a virildi. F 16 N. Bir sreti, Babaeskisi. Babaeskisi ile Ergene kdsna, kezlik. Ber avu'a virildi. 12

Bergos ve Bnarhsr ve Hayrabol kdlarna, ale's-seviyye tedrk in. Bir sreti, Bergos. ar md 600 saman araba 600 otluk araba 50 odun araba 500 nn yiirmi bin akalk

mer avu'a virildi. F 17 N. Bir sreti, orl. orl ve Ereli ve Migalkara kdlarna, ale's-seviyye tedrk in. Mehmed avu'a virildi. F 18 N. Bir sreti, Silivri. Silivri ve Vize ve Rodoscuk kdlarna, ale's-seviyye. Mehmed avu'a virildi. F 18 N. Bir sreti, atalca. Hslar ve Vize kdlarna, ale's-seviyye. Bir sreti, Halkalu. stanbul ve Hslar kdlarna. Kapuclkdan kan Mustaf avu'a virildi. F 16 Ramazn , sene: 979

Edi[r]ne'de vk olmdur.[Yev]m'l-Hams, f 15 Ramazn, sene: 979, Edirne

724

evval'in nc gn Edirne'den stanbul'a dnleceinden Ordu-y Hmyn iin belirtilen sayda orducu esnaf ihrac edilip orducubaya teslim olunmas.

Edirne kdsna hkm ki: Hl sadet ikbl ile ibu sene: 979 evvli'nn nci gni mahrse-i stanbul'a tevch-i hmynum mukarrer olup mahmiyye-i Edirne'den Ordu-y Hmynum in drt nefer etmekci ve iki nefer bakkl ve iki nefer semerci ve iki nefer kassb ve nalbend ve bir nefer attr ve iki bac ve iki berber ve iki nefer ac ve iki nefer eskici ve alt nefer arpac ihrc olunmak emridp buyurdum ki: Vusl buldukda, terh itmeyp Ordu-y Hmynum in zikrolunan mikdr orduc ihrc idp Dergh- Muallm kapuclarndan olup orducba tayn ( ) teslm eyleyesin.724 ve725 numaral hkmler arasndaki sahife (364) botur.

13

[Yev]m'l-Cuma, f 5 Cemziye'l-l, sene: 978

725

Padiah bu sene Edirne'de klayacandan Edirne ve civarndaki kazlardan, belirtilen miktarlarda zahire tedarik olunarak Edirne'ye gnderilmesi.

Edirneli br[]hm avu'a virildi. Fi't-trh'l-mezbr. Kzlaa ve Zara-i Cedd ve Zara-i Atk ve rpan ve Akakzanlk ve Yanbol ve Nevh-i Yanbol ve Hsky ve Uzunca ve Filibe ve Tatarbzr kdlarna hkm ki: Hl ina'llh tel bu sl-i ferhude-flde mahrse-i Edirne'de klanmaa tasmm niyyet olunmdur. Bi-irdeti'llhi tel hayra makrn olmak myesser ola. Eyle olsa; hev msd iken taht- kaznuzdan mahrse-i mezbreye zahre gelmek lzim olman Kzlaa kazsndan iki yz elli md arpa ve yz krk md un ve Zara-i Cedd kazsndan yz elli md arpa ve iki yz krk md un ve Zara-i Atk kazsndan yz elli md arpa ve iki yz elli md un ve rpan kazsndan iki yz elli md arpa ve yz elli md un ve Akakzanlk kazsndan iki yz elli md arpa ve yz elli md un ve Yanbol kazsndan iki yz elli md arpa ve yz otuz md un ve Nevh-i Yanbol kazsndan iki yz elli md arpa ve yz krk md un ve Hsky-i Uzunca kazsndan iki yz elli md arpa ve yz seksen md un ve Filibe kazsndan be yz md arpa ve iki yz elli md un ve Tatarbzr kazsndan yz elli md arpa ve iki yz elli md un tedrk ihzr olunup vakti ve mevsimi ile Edirne'ye irsl olunmasn emridp buyurdum ki: ( ) vardukda, her birinz bu bbda mukayyed olup taht- kaznuzdan ihrc olunmak fermn olunan mikdr arpa v un imdiden adlet zre al v evsat u edn itibr ile reyya tevz eyleyp tedrk ihzr eyleyp shbleri vey veklleriyle mahrse-i Edirne'ye irsl eylemek ardnca olasz ki, ashbna sebeb-i ticret ve Edirne'de zahre bbnda olan muzyaka v zarret def ola. Zahre tedrki ziyde mhimmtdandur; ihmlden hazer idp her birinz tayn olunan zahrenn muaccelen tedrkinde ihtimm eyleyp ihrc eylemeyince olmayasz. yle ki; taht- kaznuzdan ihrc olunmak emrolunan zahre bi't-tamm vakti ile ihrc olunmayup kusr zre vey gi gelp muzyaka v zarret lzim gelp her kanknuzun ihmli zhir ola veyhd tamm adlet zre al v evsat u edn itibryla tevz olunmayup aniysna hmyet olunup ahz celb olunup dah fukarya zahre salnup zulm teadd ola, asl beyn olunan zrinz makbl olmak ihtimli yokdur; env- tb kba mazhar olmak mukarrerdr. Ana gre her birinz mukayyed olup tayn olunan zahreyi vakti ile mahrse-i mezbreye b-kusr ihrc u irsl eylemekde dakka fevteylemeyesiz. Bu huss sonradan yoklanup grilse gerekdr. yle ki; adlet zre tevz olunmayup veyhd ahz celb olundu zhir ola, azl ile konlmayup gerei gibi hakkndan gelinmei muhakkak bilp ana gre bu huss syir zamna kys eylemeyp ve her birinzn taht- kazsndan mahrse-i Edirne'ye araba ile kaar gnde varmak myesserdr ve her birinz tayn olunan zahrenn ihzrnda ne vechile tedrk eylednz mezbr avuum teden berye gelrken mufassal yazup bildresiz. Bu bbda ihtimm idp keml-i basret zre olasz.

14

Bir sreti; Rodoscuk ve nebzr ve Migalkara ve Kean ve psala ve Ferecik ve nz ve Gmlcine ve Dimetoka ve Ergene ve irmen ve Hayrabol kdlarna vech-i merh zre hkm-i erf yazlmdur.

726

Padiah bu sene Edirne'de klayacandan havss- hmyn kyleriyle dier kylerden, Edirne'de mtemekkin kapkullar anbarlar vs. yerlerden yeteri kadar zahire tedarik olunarak uygun bir ekilde saklanmas.brhm avu'a virildi. F 4 Cumde'l-l

Edirne kdsna hkm ki: Hliy bu k sadet icll ile mahrse-i Edirne'de klamak tasmm-i niyyet olunup zahre tedrk olunmas lzim mhimm olman buyurdum ki: Vardukda, bu bbda tamm mukayyed olup taht- kaznda vk olan havss- hmynum karyelerinde ve syir zam v erbb- tmr karyelerinde bi'l-cmle mahrse-i Edirne'de mtemekkin olan kapum kullar anbrlarnda ve men v umml ve ayn- ehir evlerinde ve muhtekirlerde bulunan arpa v un u buday ve tarhana v bulgurdan vfir u mstevf zahre der-anbr eyleyp muhkem hfzidp dah ne mikdr zehyir tedrk olund ise mufassal defter eyleyp bir sretin mhrleyp Sdde-i Sadetm'e gnderesin ve hssa-i hmynum in ihzr fermn olunan odun hussnda dah hsn-i ihtimmun vcda getrp odun geldi mahalln de kdlarna tenbh tekd idp odun ber-vech-i isticl Sary- mirem'e getrp teslm sl ideler ve bu bbda ne vechile tedrk eyledn yazup bildresin ve bi'l-fil Edirne'de zahrenn siri ne idin yazup bildresin.

727Bu dah.

Tatarpazar kazsndan toplanan zahirenin cilen Edirne'ye getirilmesi.

Dergh- Muallm avularndan Mehmed avu'a hkm ki: Bundan akdem emr-i erfm mcebince Tatarbzr kazsndan cem olunan zahre muaccelen mahmiyye-i Edirne'ye getrmek emridp buyurdum ki: Vardukda, asl tehr u terh itmeyp emr-i erfm mcebince kaz-i mezbreden cem olunan zahre her neyse anda komayup muaccelen mahmiyye-i Edirne'ye getresin. Zahre huss mhimmtdandur; syir hussa kys itmeyp emrolunan zahre[yi] b-kusr mahmiyye-i mezbreye getrp ihml msheleden hazer idesin. Bu dah. Bir sreti, Filibe'de olan Mrz avu'a.

15

728

Padiah bu sene Edirne'de klayacandan Nibolu, umnu, Rusuk, Hezargrad ve ernovi kazlarndan yeteri kadar donya, bal ve ya tedarik edilerek gnderilmesi.

Yazld. Dlgeravuol Mustaf avu'a virildi. F 4 Cumde'l-evvel, sene: 978 Nibol, umn, Ruscuk, Hezrgrad ve ernovi kdlarna hkm ki: Hliy sadet ikbl ile bu k mahmiyye-i Edirne'de klamak in niyyet-i hmynum olup zahre lzim olman taht- kaznuzda bulunan yirlerden tonya ve bal u ya tedrk olunup gnderilmesin emridp buyurdum ki: Vardukda, bu bbda gerei gibi mukayyed olup mahmiyye-i mezbre in taht- kaznuzdan bulunan yirlerden tonya ve bal u ya tedrk eyleyp dah shbleri vey veklleri ile mahrse-i mezbreye gnderesiz ki, ashbna sebeb-i ticret ve ol bbda mahmiyye-i mezkrede muzyaka ekilmel olmaya. Bu hussda tamm mukayyed olup ihmlden hazer idesiz.

729Yazld.

Bu sene Edirne'de klanacandan hssa-i hmyn iin yeterli miktarda odun tedrik edilmesi.

Edirne kdsna hkm ki ve hssa harc emnine: bu sene-i mbrekede Edirne'de klamaa tasmm-i niyyet-i l-nehmetm olup hssa-i hmynum in odun tedrki lzim mhimm olman buyurdum ki: Vardukda, asl tehr eylemeyp hssa-i hmynum in vfir u mstevf odun tedrk eyleyp ihzr eylemeyince olmayasz ve ne mikdr odun tedrk olundu yazup bildresiz.

730

Padiah bu sene Edirne'de klayacandan zahire tedariki iin emir gnderilen kazlardan gelecek zahire vs. ihtiya maddelerinin Edirne'ye ulatnda Edirne kads ve Sdde-i Sadet avularndan Mustafa avu tarafndan teslim alnp defterlerinin tutularak uygun bir ekilde muhafaza edilmesi.

avubana virildi. F 11 Ca., sene: 978 Edirne kdsna ve Sdde-i Sadetm avularndan Mustaf avu'a hkm ki: Hlen bu k mahrse-i Edirne'de klanmak tasmm-i niyyet olunup zahre tedrki in etrfda olan kuzta ahkm- erfe gnderilp her biri taht- kazlarndan eger arpa ve eger odun ve eger un ve saman u otluk ve syir zehyirdr; mtehammil olduklarna gre tayn olunup vakti ile ihrc eyleyp Edirne'ye getrp teslm eylemek emrm olmdur. Buyurdum ki: Vardukda, anun gibi mahrse-i mezbreye gelmek emrolunan zehyir geldkde defteriyle alup kabzeyleyp dah mukaddem klandukda ne vechile zabt u hfz olunmsa 16

siz dah ana gre birer mnsib mahalde hfzeyleyesiz ki, lzim oldukda, defterleri taleb olunup alna.

731

Klamak zere Edirne'ye gidileceinden ilk konak olan Halkal'da yeteri kadar zahire vs. ihtiya maddelerinin hazrlanmas.

Yazld. Muhzr Cafer avu'a virildi. F 9 Ca., sene: 978 stanbul kdsna hkm ki: bu sl-i ferhunde-flde mahrse-i Edirne'de klanmak tasmm-i niyyet olunup ina'llh'l-Eazz mh- Cemziye'l-l'nun evhrinde tevecch-i hmynum mukarrer olup evvelki konak Halkalu tayn olman zikrolunan menzilde iki yz elli md arpa, iki yz araba otluk be yz eki odun, on bin akalk etmek tedrk ihzr olunmasn emridp buyurdum ki: Vardukda, asl tehr u terh eylemeyp zikrolunan menzile emrolunan mikdr arpa v odun ve otluk u saman ve etmek tedrk idp ve etmen unn imdiden ihzr eyleyesin ki, ina'llh tel varlmak karb oldu zamnda etmei birdp ve zikrolunan zehyiri shbleri vey veklleri ile mezbr konaa getrdp bey itdresin ki, shblerine sebeb-i ticret ve bile olanlara bs-i siat-i maet olup zahre bbnda muzyaka ekilmel olmaya. Huss- mezbr mhimmtdandur; ikdm ihtimmda kusr komayup dakka fevteylemeyesin ve mbir olanlara tenbh eyleyesin ki, zahresi olanlara mcerred celb ahz in hmyet eyleyp olmayanlara zahre teklf olunmakdan ziyde hazer zre olalar.

732

Padiahn Edirne'ye gidiinde yol zerindeki konaklardan hangisine hangi kad tarafndan ne kadar zahire tedarik edileceine dair kaytlar.Menzil-i Halkalu

Muhzr Cafer avu'a virildi. an-kaz-i stanbul etmek odun eki 10.000 500 Sofyalu Mehmed avu'a. 12 Ca. an-kaz-i Hslar arpa otluk md araba 150 150

otluk araba 200

arpa md 250

saman araba 150

etmek 10.000

odun araba 150

Menzil-i atalca

17

Sofyalu Mehmed avu'a. an-kaz-i Hslar arpa otluk md araba 150 150

saman araba 150

etmek 10.000

odun 150

Al avu'a virildi. 11 Ca., sene: 978 an-kaz-i Silivri arpa kezlik md 32 Menzil-i Silivri Mahmd avu'a virildi. F 13 Ca., sene: 978 an-kaz-i Vize arpa otluk saman md araba araba 150 150 150 etmek ve syir mekltdan kifyet mikdr an-kaz-i Menzil-i Arablu skender avu'a virildi. 11 Ca., sene: 978 an-kaz-i Rodoscuk arpa otluk saman md araba araba 150 150 150 ve syir meklt Murd avu'a virildi. F 12 Ca., sene: 978 an-kaz-i Ereli kezlik Menzil-i orl [an-]kaz-i an-kaz-i

odun 250

odun araba 150

etmek 5.000

18

Menzil-i Karturan Husrev avu'a virildi. 11 Ca. an-kaz-i Migalkara arpa otluk md araba 150 150 an-kaz-i Menzil-i Bergos Sbalkdan kan Sinn avu'a virildi. F 9 Ca., sene: 978 an-kaz-i Bnarhsr odun saman ar otluk eki araba md araba 150 150 150 150 Mahmd avu'a virildi. 10 Ca., sene: 978 an-kaz-i Bergos ar otluk odun md araba araba 3.000 3.000 3.000

etmek 5.000

odun araba 150

saman araba 150

etmek mebla 5.000

saman araba 3.000

etmek mebla 10.000

Ve kifyet mikdr meklt dah yazlmdur ve "... Dru's-sadetm'e dah kifyet mikdr zahre ihzr oluna." diy yazlmdur. Menzil-i Babaeskisi Hseyin avu'a virildi. F 10 Ca., sene: 978 [an-]kaz-i Babaeskisi arpa md 150 odun araba 150 saman araba 15[0] otluk araba 150 etmek 5.000

Mustaf avu'a virildi. F 12 Ca., sene: 978 an-kaz-i Ergene kezlik Menzil-i Hsky Kapuclkdan kan Hasan avu'a. F 10 Ca., sene: 978 an-kaz-i Hsky

19

arpa md 300

odun araba 3.000

saman araba 3.000

otluk araba 3.000

etmek 10.000

"... ve syir mekltdan dah ihzr eyleyesin." diy hkm-i erf yazlmdur ve "... Dru's-sadetm'e dah kifyet mikdr zahre kadmden ihrc olundu zre ihzr eyleyesin." an-kaz-i

733

stanbul'dan Edirne'ye varncaya kadar yol zerinde bulunan kazlarda toplanan zahireden hassa davarlar iin mirahor tezkiresi ile her konaa lazm olduu kadar zahire verilmesi.

Emr-i hrun demisine virildi. F 14 Ca., sene: 978 Mahrse-i stanbul'dan Edirne'ye varnca yol zerinde olup zahre emrolunan kdlara hkm ki: Hl bu k mahrse-i Edirne'de klamak tasmm-i niyyet olunup ol bbda zahre tedrki in size ahkm- erfe yazlup gnderilmidr. Ol evmir-i erfe mcebince tedrk ihzr olunan zahreden hssa tavarlaruma kifyet mikdr mr-hrum tezkiresi mcebince her konaa lzim oldu [mikdr] zahre virilmesin emridp buyurdum ki: Vardukda, ihzr fermn olunan zehyirden hssa tavarlarma mrun-ileyh mr-hrumun mhrl tezkiresi mcebince tayn eyledi zre her konaa yzer md arpa ve yz otuz araba otluk u saman ve odun tedrk ihzr eyleyp viresiz ki, muzyaka ekmel olmayalar.

734

Padiah bu sene Edirne'de klayacandan Rumeli'deki kazlardan emredilen miktarlarda zahire hazrlanarak Edirne'ye getirilmesi.

Rodoscuk kdsna hkm ki: Bundan akdem sana hkm-i hmynum gnderilp; "bu sene-i mbrekede Edirne'de klanmak tasmm-i niyyet olunup mukaddemden zahre tedrk olunup Edirne'ye getrilmek" emrm olm idi. Ol emr-i erfm kem-kn mukarrer iken henz zahre tamm tedrk olunmayup ihml zre olduun ilm olunman bk kalan zahreyi dah muaccelen tedrk ihzr eyleyp mahall-i memra irsl eylemek lzim mhimm oldu ecilden buyurdum ki: Vardukda, asl tehr u terh eylemeyp taht- kazndan fermn olunan zahreyi muaccelen b-kusr ihrc eyleyp mahall-i memra mezbr avuumla irsl sl eyleyp avk u tehrden ziyde hazer eyleyesin. yle ki; sbk fermn olundu zre taht- kazndan ihrc olunmak emrolunan zahreyi b-kusr ihrc u irsl eylemeyp ihmln zhir ola, beyn olunan zri makbl olmak ihtimli olmayup azl ile konlmayup env- tb kbuma mazhar olmak mukarrerdr. Ana gre basret zre olup emrolunan zahreyi 20

ale't-tacl ihrc u irsl eyleyp mahall-i memra irsl eylemekde dakka fevteylemeyesin ve bu hkm-i erfm sana ne gn varup ne vechile tedrk eyledn yazup bildresin. nebzr nz Hayrabol Akakzanlk Filibe Migalkara Gmlcine Kzlaa Yanbol Tatarbzr Kean Dimetoka Zara-i Cedd Nevh-i Yanbol psala Ergene Zara-i Atk Hsky Ferecik irmen rpan Uzuncaova

735

Edirne'de ehir Sbas Hasan avu tarafndan kapkullarndan, ehir yannn anbarlarndan, havss- hmyn ve zam ve erbb- timar kylerinden arpa, un, tarhana, bulgur vs. zahire toplanmas ve defter edilip defterinin bir suretinin Sdde-i Sadet'e gnderilmesi.

avubana virildi. 9 Ca., sene: 978 Hasan avu'a virildi. F 19 Ca., sene: 978 Mahrse-i Edirne'de ehir Sbs olan Dergh- Muallm avularndan Hasan avu'a hkm ki: Bundan akdem hkm-i erfm gnderilp; "Bu sl-i ferhnde-flde mahrse-i Edirne'de klanmak niyyet olunup ne mikdr mevcd zahre varsa der-anbr idp mufassalen yazup arzidesin." diy fermn olunmd. Ol emr-i erfm kem-kn mukarrerdr. Buyurdum ki: Vardukda, bu bbda tamm mukayyed olup bi'l-fil mahrse-i mezbrede kapum kullarnda ve ehir aynnun anbrlarnda ve men v umml tyifesinde ve muhtekirlerde bi'l-cmle kaz-i mezbra tbi havss- hmynum ve syir zam v erbb- tmrun karyelerinde ne mikdr mevcd arpa v un u buday ve bulgur u tarhana bulunursa der-anbr idp mhrleyp mufassalen defter eyleyp bir sretin yazup Sdde-i Sadetm'e irsl eyleyesin. Huss- mezbr mhimmt- umrdandur; onat vechile mukayyed olup kimesneye hmyet itmeyp bb- ikdm ihtimmda dakka fevteylemeyesin.

736

Konya'da shak adl ahsn evini basp ikence eden ahslarn yakalanarak kree konulmak zere Sdde-i Sadet'e gnderilmesi.

21

Mehmed Kethud'ya virildi. 21 Ca., sene: 978 Mkerrerdr; gayri cze gemidr. Konya kdsna hkm ki: Drende-i fermn- hmyn shk nm kimesne gelp sret-i sicill ibrz idp mazmnnda; bundan akdem Hseyin ve Vel ve Ysuf nm kimesneler evin(?) basup elin balayup makadna aa sokup teadd eyledin" bildrdi. Buyurdum ki: Vardukda, mezbr Sdde-i Sadetm'e gnderesin ki, kree konla.

737

Antep Sanca Tahrir Emini Antakya Kads Mahmud'un tahrir tamamlanmadan vefat etmesi zerine kalan yerlerin tahririnin Dvan- Hmyn ktiplerinden Merm Mehmed tarafndan yaplmas; Maliye ktiplerinden Mustafa'nn da tahrir ktibi olarak grevlendirilmesi.

Mezbra virildi. 23 Ca., sene: 978 Dvn- Hmyn ktiblerinden Adana ve Sis ve Tarsus ve Uzeyr sancaklar tahrrinde olan Merm Mehmed'e hkm ki: Bundan akdem tahrri emrolunan sancaklardan baz husslar bk kalup ve Ayntb sanca tamm tahrr olunmadn tahrr hdmetinde emn tayn olunan Antkiyye Kds Mevln Mahmd fevtoldu ilm olunman hliy Ayntb sancan dah sen tahrr eylemek emridp buyurdum ki: Mliyye ktiblerinden Mustaf zde kadruh sana ktib tayn olunup mezbr varup vusl buldukda, tahrr hussnda sbk virilen mufassal bert- hmynum mcebince zikrolunan sancaklardan bk kalm nesneler varsa bi't-tamm sen tahrr tevz eyleyp ve Ayntb sancan mezbr ktib ile tahrr tevz eyleyesin.** Hkmn zerine izgiler ekilmitir.

738

Adana, Tarsus, Sis ve Antep sancaklarnn tahririyle grevlendirilen Dvan- Hmyn ktiplerinden Merm Mehmed'e adam taleb ettii takdirde yeteri kadar hisar eri verilmesi.

Mezbra virildi. 23 Ca., sene: 978 Adana ve Tarsus ve Sis ve Ayntb kdlarna ve dizdrlarna hkm ki: Elviye-i mezbre tahrrine memr olan Dvn- l-num ktiblerinden Mehmed Merm zde kadruh; "tahrre mteallik husslarda istihdm in hsr-eri lzim idin" bildrmein buyurdum ki: Vardukda, anun gibi tahrre mteallik yirlerde istihdm in dem lzim olup sizden taleb eyledkde kifyet mikdr hsr-eri koup gnderesiz [ki,] istihdm eyleye.** Hkmn zerine izgiler ekilmitir.

22

739

Bu sene Edirne'de klanacandan zahire tedariki hususunda daha nce gnderilen hkmler gereince bugne kadar Edirne'de ne kadar zahire toplandnn cins ve miktarlaryla bildirilmesi.

avubana virildi. F Edirne kdsna hkm ki: na'llh'[l-E]azz bu sl-i ferhunde-flde Edirne'de klanmak niyyet-i hmynum sebkat eyledine mukaddem hkm-i hmynum ile ir olunmd. Ol emr-i erfm kem-kn mukarrerdr. Eyle olsa; zahre hussnda sdr olan fermn- erfm zre ne mikdr zahre tedrk olunmdur, eger hssa-i hmynum in ve eger ehir zahresidr, ne mikdr zahre vardur ve ehir ahvli nedr; mufassal merh arzeyleyesin.739 ve 740 numaral hkmler arasndaki sahifeler (374, 375) botur.

Edirne'ye klanmak fermn olundukda yazlan ahkm- erfe czidr. F gurre-i Rebu'l-hr, sene: 979[Yev]m'l- sneyn, f 28 Rebu'l-evvel, sene: 979

740

Bu sene Edirne'de klanacandan Edirne civarndaki kazlardan nceki senelerde ihrac olunan miktarda zahire ihrac edilip Edirne'ye gnderilmesi.

Yazld. Nh avu'a virildi. Fi't-trh'l-mezbr. Migalkara ve Kean ve psala ve Ferecik ve Gmlcine ve Filibe [ve] Tatarbzr ve Zara-i Yenice [ve] Yanbol ve Nevh-i Yanbol ve Karn-bd ve Aydos ve Ruskasr ve Krkkilise kdlarna hkm ki: Bu sl-i ferhunde-flde mahrse-i Edirne'de klanmak niyyet-i hmynum olman ina'llh mbrek meymn olm ola. Eyle olsa; taht- kazlarnuzdan hev msd iken Edirne'ye mstevf zahre gelmek lzim olup mukaddemce her birinze tenbh olunmak in ulak irsl olund. Buyurdum ki: Vardukda, her birinz dikkat ihtimm ile mukayyed olup sinn-i mzyede taht- kazlarnuzdan ihrc olunugelen eger undur ve arpadur ve syir zd zevdedr; bu defa dah ihrc idp mahrse-i Edirne'ye getresiz. na'llh her birinze mstekl avu ile hkm-i hmyn irsl oluna. Gerekdr ki; ol hkm-i erfm vsl olunca sinn-i mzyede Edirne in ihrc olundu kys zre mukaddemce dah mberet eyleyesiz ve her birinze emrm vusl bulup taht- kazlarnuzda eger undur ve eger arpadur; narh- rz ne ise ve zahre ile ne trhda kaznuzdan kalkacanuz yazup Sdde-i Sadetm'e arzeyleyesiz. na'llh ahkm- erfe ile avular vardukda yine zahreyi dah ihrc idesiz.

23

741

Bu sene Edirne'de klanacandan, geen senelerde olduu gibi yeterli miktarlarda zahirenin ilgili kazlardan tedarik olunup Edirne'ye getirtilerek cins, fiyat ve miktarlarnn bildirilmesi.

Yazld. Ber avu'a. Fi't-trh'l-mezbr. Edirne kdsna hkm ki: El-hlet hzih bu sene-i mbrekede sadet icll ile ina'llh'l-Eazz mahrse-i Edirne'de klanmak tasmm-i niyyet olunmdur. Memldr ki, mbrek meymn olm ola. Eyle olsa; sinn-i mazyede klandukda zahre ne vechile tedrk olunugelmise slb- sbk zre tedrk eylemek emridp buyurdum ki: Vardukda, tehr eylemeyp bundan mukaddem Edirne'de klandukda hssa-i hmynum in tedrk ihzr olunan eger odun ve eger arpa v saman u otluk ve un ve syir zehyirdr; tedrk ihzr itdrp ve bi'l-fil taht- kaznda der-mahzen anbr olan zehyirden ne makle zahre vardur ve ne mikdr zahredr; cmlesin defter eyleyp dah mhrleyp mufassal merh yazup Sdde-i Sadetm'e bildresin ve hssa-i hmynum in tedrk olunacak eger undur ve eger arpa ve syir zehyirdr; kuzta mektblar gnderp ber-vech-i isticl Anbr- mirem'e kifyet mikdr zehyir getrp teslm ideler ve bu bbda ne vechile tedrk idp alnan zehyirn sirleri ne oldun yazup bildresin ki, ana gre akalar virile.

742

Padiahn bu sene Edirne'de klayacak olmas sebebiyle Dimetoka ve civar kazlardan tedariki istenen zahirenin cins ve miktarlar.

Yazld. Ber avu'a virildi. F 29 Ra.,sene: 979 Dimetoka kdsna hkm ki: Hl ina'llh tel bu sl-i ferhunde-flde mahrse-i Edirne'de klamaa tasmm-i niyyet olunup imdiden mahrse-i mezbreye zahre gelmek lzim olman taht- kazndan drt yz md arpa ve yz md un ve syir zehyirden vfir u mstevf tedrk ihzr olunup vakti ve mevsimi ile irsl olunmasn emridp buyurdum ki: Vusl buldukda, bu bbda tamm mukayyed olup taht- kazndan ihrc fermn olunan arpa v un imdiden adlet zre al v evsat u edn itibryla reyya tevz eyleyp dah ale't-tevl mahrse-i mezbreye gnderesin. Huss- mezbr ehemm-i umrdandur; bil-tevakkuf ihrc idp syir zehyirden dah vfir u mstevf tedrk eyleyp ihml msheleden ziyde hazer idesin. Bu huss sonradan yoklanlsa gerekdr. yle ki; tamm adlet zre al v evsat u edn itibryla tevz olunmayup aniysna celb ahz olunmala hmyet olunup fukarya salnup zulm teadd oluna, asl beyn olunacak zrinz makbl olmayup azlile konlmayup env- kba mazhar olmak mukarrerdr. Ana gre mukayyed olasn ve ne gnden mberet idp ve ne vechile tedrk eyledn yazup bildresin. 24

Bu dah. Bir sreti, Ergene kdsna. ar dakk md md 350 300 Bu dah. Bir sreti, irmen kdsna. ar dakk md 250 150 Sad avu'a virildi. F 4 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Kzlaa. dakk ar md md 110 150 Hasan avu'a virildi. F 5 Ra. Bir sreti, Zara-i Cedd. ar dakk md md 500 300 Hasan avu'a virildi. F 5 Ra. Bir sreti, Zara-i Atk. ar dakk md 500 300 Hasan avu'a virildi. F 7 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, rpan. ar dakk md md 200 100 Mustaf avu'a virildi. F 5 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Akakzanlk. ar dakk md md 200 100 Mehmed avu'a virildi. F 7 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Yanbol.

25

ar md 100

dakk md 100

Mehmed avu'a virildi. F 7 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Nevh-i Yanbol. ar dakk md md 100 100 Neb avu'a virildi. F 8 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Uzunca Hskyi. ar dakk md md 150 100 Hamza avu'a virildi. F 5 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Filibe. ar dakk md md 600 300 Hamza avu'a virildi. F 5 Ra. Bir sreti, Tatarbzr. ar dakk md md 400 200 Mehmed avu'a virildi. F 13 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Hayrabol. dakk ar md md 500 300 Mehmed avu'a virildi. F 5 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Migalkara. ar dakk md md 400 200 Bir sreti, Kean. ar dakk md md 300 200

26

Arslan avu'a virildi. F 5 Ra., sene: 979 Bir sreti, psala. ar dakk md md 300 150 Ahmed avu'a virildi. F 7 Ra. Bir sreti, Ferecik. ar dakk md md 150 100 Mehmed avu'a virildi. F 5 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Gmlcine. ar dakk md md 100 100 Ahmed avu'a virildi. F 4 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Karn-bd. ar dakk md md 150 100 Mesh avu'a virildi. F 5 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Aydos. ar dakk md md 100 100 Mustaf avu'a virildi. F 5 Ra., sene: 979 Bir sreti, Ruskasr. ar dakk md md 100 50 Mehmed avu'a virildi. F 4 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Krkkilise. ar dakk md md 150 100 Al avu['a] virildi. F 5 Ra. Bir sreti, Vize.

27

ar md 100

dakk md 100

Mehmed avu'a virildi; tbi- hce. F 7 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Bnarhsr. ar dakk md md 100 100 Mehmed avu'a virildi. F 5 Ra., sene: 979 Bir sreti, Babaeskisi. ar dakk md md 150 100 Cafer avu'a virildi. F 8 Rebu'l-hr, sene: 979 Yazld. Bir sreti, Pravadi kdsna. yz md arpa Cafer avu'a virildi. F 11 Rebu'l-hr, sene: 979 Bir sreti, Nibol'ya, kdsna. Vfir u mstevf bal u ya Yazld. Cafer avu'a virildi. F 8 Ra. Bir sreti, umn kdsna. Kezlik bal u ya

743

Padiahn klamak zere Edirne'ye gidiinde yol zerindeki menzillerde hazrlanmas emredilen erzakn cins ve miktarlarn bildiren liste.

Zikrolunan menzillern zahre in yazlan ahkm- erfe 18 Rebu'l-hr'da avubaya gnderilmidr. Menzil-i Halkalu

28

Sevindk Bl avu'a. 20 Rebu'l-hr an-kaz-i stanbul ar md 500 odun eki 1.000 etmek 5.000 saman it 400 otluk araba 400

Sevindk Bl avu'a. Fi't-trh'l-mezbr. an-kaz-i Hslar saman it 400 etmek 3.000 otluk araba 400

Menzil-i atalca Abdullh Husrev avu'a. an-kaz-i Silivri etmek 3.000 saman it 300 otluk araba 200 ar md 200 odun araba 300

Bu dah, Husrev avu'a. an-kaz-i Hslar etmek 3.000 saman it 200 otluk araba 150 Menzil-i Silivri Husrev avu'a. an-kaz-i hod etmek mebla 5.000 saman it 200 otluk araba 200 ar md 200 odun araba 200 ar md 200

Sinn avu'a. an-kaz-i Vize "ber-vech-i muvenet" saman 200 otluk araba 200 odun araba 300 Menzil-i Umurca

29

lys avu'a. an-kaz-i orl saman araba 200

otluk 300

odun araba 150

etmek aka 3.000

ar md 200

Ahmed avu'a. an-kaz-i Ereli saman otluk araba 200 100

odun 300 Menzil-i Kemer

etmek mebla 200

ar md 200

lys Abdullh avu'a. an-kaz-i orl etmek mebla 3.000 saman it 200 otluk araba 300 odun araba 200

Ahmed avu'a. Bir kta hkm dah yazlup Hseyin avu'a virildi. F 6 Cumde'l-evvel, sene: 979 an-kaz-i Ereli etmek saman otluk odun mebla it araba araba 3.000 200 150 200 Menzil-i Rodoscuk skender avu'a. an-kaz-i hod etmek mebla 3.000 saman it 200 otluk araba 150 odun araba 150

Mezkr skender avu'a. an-kaz-i necik saman araba 200 otluk araba 15[0] odun araba 100 Menzil-i Fakaraol

30

skender avu'a. an-kaz-i Migalkara odun araba 150 saman it 300 otluk 150

Bl avu'a. an-kaz-i necik etmek odun mebla araba 3.000 100

saman it 200 Menzil-i Hayrabol

otluk araba 300

Mehmed avu'a. an-kaz-i hod etmek mebla 3.000 odun araba 200 saman it 200 otluk araba 200 ar md 200

Mehmed avu'a. an-kaz-i Bergos saman araba 150 otluk araba 200 odun araba 150

Ve sayir zahre v mekltdan Menzil-i Hasrc Ber avu'a. an-kaz-i Ergene ar md 200 Ber avu'a. an-kaz-i Baba ar md 300 etmek mebla 3.000 saman it 200 otluk araba 200 odun araba 300 etmek mebla 200 saman it 200 otluk araba 200 odun araba 200

Ve sayir mekltdan mstevf Menzil-i Sazludere

31

brhm avu'a. an-kaz-i Edirne etmek mebla 5.000 saman it 300 otluk araba 300 odun araba 300 ar md 300

Zikrolunan kdlklara knn- kadm zre her birine mstekl hkm-i erf yazlmdur.

10 Sefere mteallikdur.[Yev]m'l-Ahad, f 12 Ramazn, sene: 978

744

Sinop'ta yapm emredilen gemilerden tamamlanm olanlarn donatlarak gnderilmesi.

Mehmed avu'a virildi. F 14 Ramazn, sene: 978 Sinob kdsna hkm ki ve gemiler zerinde olan Mehmed avu'a hkm ki: Bundan akdem hkm-i erfm gnderilp; "bins fermn olunan gemiler yaplup itmma iridrilmek" emrm olm idi. Ol emrm kem-kn mukarrerdr; bi'l-fil itmma irien gemiler donadup ber-vech-i isticl irsl olunmasn emridp buyurdum ki: Vardukda, tehr u terh itmeyp bins fermn olunan gemilerden bi'l-fil itmma irien gemileri Sinob etrfnda olan kdlara demler gnderp taleb eyleyp dah emrm mcebince isticl zre irsl sl eyleyesiz. Gemiye ziyde ihtiyc vardur; cmlesi tamm olunca tevakkuf itdrmeyp tamm olanlar donadup ale't-tevl gndermekden hl olmayup ziyde ikdm ihtimm zre olasz.

745

Arboz beine hkm.

Arboz beine hkm ki: Mektb gnderp Sak(?) Liman dimekle marf limanda buday tahml olunm ...** Hkm metni eksiktir.

746

Edirne'den istenen gnderilmesi.

krekilerin

bir

an

nce

Dersadet'e

Abd avu'a virildi. F 14 Ramazn, sene: 978 Edirne kdsna hkm ki: Edirne'den ihrc emrolunan krekci ale't-tacl ihrc olunup Sdde-i Sadetm'e gnderilmesi lzim mhimm olman buyurdum ki: 32

Vardukda, tehr eylemeyp ihrc emrolunan krekcileri muaccelen ihrc eyleyp yarar nyibn ile gndermeyince olmayasn. Krekciler isticl zre gelp irimek lzim olmdur. Asl tehr itdrmeyp muaccelen tedrk idp iridrmek ardnca olasn; ihmlden hazer eyleyesin.

747

Rumeli'nin sol kolunda bulunan kazlardan istenen haracn en ksa zamanda toplanarak Sdde-i Sadet'e gnderilmesi.

Mehmed avu'a virildi. F 12 Ramazn, sene: 978 Rmili'nn sol-kolnda vk olan kdlara hkm ki: Taht- kaznuzdan cem fermn olunan harcun muaccelen itmma irimesi huss ehemm-i mhimmtdan olman buyurdum ki: Vardukda, bu bbda ikdm ihtimm idp hkm-i erfm ile varan kullaruma fermn olunan harc ber-vech-i isticl cem u tahsl itdrp Sdde-i Sadetm'e gndermek ardnca olasz. Bu huss ziyde mhimdr; ihml msheleden hazer eyleyesiz ve imdiye dein cem olunup irsl olunmamaa sebeb nedr; yazup bildresiz.

[Yev]m'l- sneyn, f 12 Ramazn, sene: 978

748

Dman donanmasndan yirmi iki kadrga ile drt barann Kbrs'a giderek Magosa Liman'na girmesi zerine Rodos ve skenderiyye beylerine yanlarndaki gemilerle Kbrs'a gitmeleri emredildiinden, Midilli beyinin de gemilerini tam tekmil hazrlayarak Rodos'a gidip hizmette bulunmas.

Ms avu'a virildi. F 17 Ramazn, sene: 97[8] Midill sanca beine hkm ki: Hliy; "kffr- hksrun yiirmi iki pre kadrgalar ile drt pre baralar tor cezre-i Kbrus'a varup Magosa Kalas'nun limanna dhl olduklar" dstr- mkerrem il-hrih Vezrm Mustaf Paa mektbyla ilm eylemein Rodos ve skenderiyye belerine yanlarnda olan krk pre kadrgalaryla cezre-i Kbrus'a varup kffr gemilerine mukbele eylemek emrm olup ol bbda hkm-i hmynum yazlup gnderilmidr. Siz dah yannuzda olan gemilerile muaccelen Rodos'a varup irimek lzim olman buyurdum ki: Vardukda, asl tehr u terh eylemeyp yannuzda olan kadrgalarun lt esbblarn ve cengcilerin muaccelen tertb tekml eyleyp bil-tehr tor Rodos'a tevecch eyleyp vech mnsib oldu zre siz dah hdmetde ve yoldalkda bulunasz. Huss- mezbr mhimmtdandur; ihml[den] hazer eyleyp muaccelen varup irimeyince olmayasz.

33

749

Kbrs'tan tamir iin gnderilen top ve silahlar ile kalafat olunacak gemiler hakknda.

Mkerrerdr. Aliyye beine hkm ki: Bundan akdem defetle ahkm- erfe gnderilp; "cezre-i Kbrus'dan slh u meremmet in gelen toplar ve yaraklar ve kundaklar meremmet ve gemiler kalafat olunup nevrzdan mukaddem itmma iridrilp gemilere koyup sen ve Rodos ve Mentee sancaklar beleri ile ...** Hkm metni eksiktir.

750Bu dah.

Rodos ve skenderiyye beylerinin emrinde derya muhafazasnda olan Donanma-i Hmyn gemileri iin Aydn, Saruhan ve Mentee sancaklarndan istenen kreki ve letilerin cilen gnderilmesi.

Aydn ve Saruhan ve Mentee sancaklarnda vk olan kdlara hkm ki: "Rodos ve skenderiyye bei dme zzhm ile dery muhfazasna kolan Donanma-y Hmynum gemilerine krekci v letci lzim olman emrolunan krekcileri gemiler oldu mahalle iledp teslm idesiz." diy size ulak ile ahkm- erfe irsl olunmd. Ol emrm mukarrerdr. Mrun-ileyhim ile olan gemiler nevrzdan [mukaddem] donadup mkemmel olmas ehemm-i mhimmtdan olmdur. Buyurdum ki: Vardukda, bir n ve bir sat tehr u terh eylemeyp emrm zre krekcileri ve letcileri mahall-i memra iledp mrun-ileyhimya teslm idesiz; ihml msheleden ziyde hazer idesiz. yle ki; gi vey eksk iledesiz, azlile konlmayup muteb mukab olmanuz mukarrerdr. Ana gre mukayyed olasz ve bu hkm-i erfm sana ne gn vsl olup ne vechile tedrk eyledn yazup bildresin.

751Bu dah.

Dman gemilerinin Kbrs'a varp Magosa Liman'na girdiklerinin haber alnmas zerine Rodos ve skenderiyye beyleri Kbrs'ta grevlendirildiklerinden Sla beyinin de emrindeki gemilerle cilen Rodos'a gidip hizmette bulunmas.

Sla sanca beine hkm ki: Hl; "kffr- hksrun yiirmi iki pre kadrgalar ile drt pre baralar tor cezre-i Kbrus'a varup Magosa Kalas'nun limanna dhl olduklarn" dstr- mkerrem il-hrih Vezrm Mustaf Paa mektbyla ilm eylemein Rodos ve skenderiyye beleri yanlarnda olan krk pre kadrgalaryla cezre-i mezbra varup kffr gemilerine 34

mukbele eylemek emrm olup ol bbda hkm-i hmynum yazlup gnderilmidr. Siz dah yannuzda olan gemiler ile muaccelen Rodos'a varup irimek lzim olman buyurdum ki: Vardukda, asl tehr eylemeyp yannuzda olan kadrgalarun lt esbblarn ve cengcilerin muaccelen tertb tekml eyleyp bil-tehr tor Rodos'a tevecch eyleyp vech [] mnsib oldu zre siz dah hdmet yoldalkda bulunasz. Huss- mezbr ziyde mhimmtdandur; ihmlden hazer eyleyp muaccelen varup irimeyince olmayasz.

752

Emrindeki gemilerle cilen Rodos'a gitmesi hakknda Midilli beyine yazlan hkm Sakz beyinin mahalline ulatrmas; kendisinin de zmir'de bulunan iki baray kalafat ettirip Rodos'a gnderdikten sonra Kbrs'a giderek hizmette bulunmas.

Bu dah, mezkr Ms'ya virildi. F 17 Ramazn, sene: 978 Sakz sanca beine hkm ki: Hliy; "kffr- hksrun yiirmi iki pre kadrgalaryla drt pre baralar cezre-i Kbrus'a varup Magosa Kalas'na dhl oldun" dstr- mkerrem Vezrm Mustaf Paa edma'llh tel iclleh mektbyla ilm eylemein bu bbda Midill beine hkm-i hmynum yazlup yannda olan gemileri ile Rodos'a tor varmak emrm olup hkmi mrun-ileyhe* sl in sana gnderilmidr. Buyurdum ki: Vardukda, zikrolunan hkmi muaccelen mrun-ileyhe sl itdrp dah zmir'de olan iki kta bara muaccelen kalafat itdrp Rodos'a gndermek bbnda env- say ihtimm eyleyesin ve sen dah gemileri kalafat itdrp tekml eyleyp irsl itdkden sonra elenmeyp cezre-i Kbrus'a varup hdmetde bulunasn.* Metinde eklindedir.

753Bu dah.

Dman gemilerinin Kbrs'a varp Magosa Liman'na ulatklar haber alndndan Midilli, Sla ve Sakz beylerinin emirlerindeki gemilerle cilen Kbrs'a hareket ederek dman gemilerine gerekli mukavemette bulunmalar.

Midill beine hkm ki: Bundan akdem; "yanunda olan kadrga ile skenderiyye ve Rodos beleri ile dery muhfazasnda olmak" emrm olmd. Hliy; "kffr- hksrun yiirmi iki pre kadrgalaryla drt pre bara Girit'den cezre-i Kbrus'a tevecch eyleyp varup Magosa Kalas'nun limanna dhl olduklar" ilm olunman Rodos ve skenderiyye belerine yanlarnda olan kadrgalar ile ve sen ve Sla ve Sakz beleri bile tor cezre-i Kbrus'a varup irip kffr gemileri ile mukbele olman ahkm- erfe yazlup gnderilmi idi. bu sene: 978 Ramazn'nun on sekizinci gninde Vezrm Mustaf Paa tarafndan mektblar gelp; "Ters-hne-i mirem Kethuds Ahmed Kethud zde mecdh yannda

35

olan drt pre kadrga ile Trablus'a tevecch eyledin" bildrmein mceddeden mrun-ileyhim belere ahkm- erfe yazlup ber-vech-i isticl cezre-i Kbrus'a varup irip emr-i sbkum mcebince kffr ile mukbele eylemek emrm olmdur. Buyurdum ki: Vardukda, sen dah bir n ve bir sat tehr u terh eylemeyp yanunda olan kadrga ile mkemmel mretteb dmen yara[y]la muaccelen irip mrun-ileyhimya mlk olup emr-i sbkum mcebince ber-vech-i isticl cezre-i mezbreye irip mahall iktiz itdine gre maan kffr gemilerin elegetrmek bbnda hdmetde ve yoldalkda bulunasn. Bu dah. Bir sreti, Sla beine yazlmdur. Bu dah. Bir sreti, Sakz beine yazld.

754

Sla beyinin emrindeki sipahi ve gemilerle Kbrs'a gitmesi.

Ms avu'a virildi. F 17 Sla beine hkm ki: Hlen siphlernle gemiye girp tor Kbrus'a varup hdmetde bulunman lzim olman buyurdum ki: Vardukda, bir n ve bir sat tehr eylemeyp siphlernn ve kendnn yat u yaranuz tekml itdrp ber-vech-i isticl gemilere girp muaccelen Kbrus'a tevecch eyleyp varup irimek ardnca olasz. Huss- mezbr mhimdr; ihmlden hazer eyleyesiz.

755

Ahyolu'da yapm emredilen gemilerin ne durumda olduklar, imdiye kadar ka geminin bitirildii ve eksikleri olup olmadnn bildirilmesi.

s avu'a virildi. F 17 Ramazn, sene: 978 Ahyol kdsna hkm ki: Mukaddem bin olunmak emrolunan gemiler bi'l-fil ne hl zre olup ka pre gemi irip ve ne mikdr gemi kalup nice olmdur; Sdde-i Sadetm'e ilm olunmak* lzim olman buyurdum ki: Vardukda, tehr eylemeyp bin olunmak emrolunan gemileri ne eyledn, itmma iridi mi, bi'l-fil ka pre gemi tamm olup ve ne kadar gemi kalmdur, krekcileri ve lt ihzr olunm mdur, nicedr ve bi'l-cmle imdilik ne hl zre oldun yazup bildresin. Gemiler muaccelen itmma irimek ziyde mhimdr; ihml eylemeyp her ne tark ile mmkin olursa itmm bbnda env- say ikdm eyleyesin.* Metinde eklindedir.

36

756

Muhafazada olan gemilere tayin olunan Aydn ve Sla sancaklar sipahilerinden bazlarnn gemileri terkettikleri bildirildiinden kendilerine, en ksa zamanda grevli olduklar gemilere gelmeleri, aksi halde timarlarnn alnaca ve haklarndan gelinecei yolunda tenbihte bulunulmas.

Ms avu'a virildi. 17 Ramazn, sene: 978 Aydn ve Sla sancaklar kdlarna hkm ki: Taht- kaznuzda olan siphler muhfazada olan gemilere tayn olunmlar iken baz gemilerden kup anda taht- kaznuzda olduklar istim olunman buyurdum ki: Vardukda, her birinz bu bbda mukayyed olup taht- kaznuzdan olan siphlere muhkem tenbh tekd eyleyesiz ki, asl bir n ve bir sat tehr eylemeyp muaccelen varup gemilere irip muhfaza hdmetinde olalar. yle ki; ihml eyleyp isticl zre varmayalar, her kim ise ism resmleriyle yazup bildresiz ki, tmrlar alnmala konlmayup gerei gibi haklarndan geline. Siphler muhfazaya varmak mhimmtdan olmdur; ihml eylemeyp siphlerinzi ihrc eylemeyince olmayasz.

757Bu dah.

Yunus avu'tan istenen kreklerin cilen hazrlanarak emrolunan mahalle getirtilmesi.

Ynus avu'a hkm ki: Bundan akdem krek in hkm-i hmynum yazlup gnderilmidr. Ol emr-i erfm mukarrer olman buyurdum ki: Vardukda, fermn olunan krei muaccelen ihzr eyleyp emrolunan mahalle indresin. Krekler muaccelen ihzr olunmas mhimmtdandur; ihml eylemeyp krei mahall-i memra muaccelen indrmeyince olmayasn.

758

Sinop'ta yaptrlmakta olan gemiler iin Sinop civarndaki kazlardan istenen krekilerin nevruzdan nce belirtilen mahallerde hazr edilmesi.

Sofyalu Mehmed avu'a. 13 Ramazn, sene: 978 Sinob etrfnda olan kdlara hkm ki: Bundan akdem; "Nefs-i Sinob'da bin olunan on be pre kadrgalar in lzim olan krekcileri taleb idp alasz." diy Sinob kdsyla gemiler zerinde olan Mehmed avu'a hkm-i erfm gnderilmidr. Buyurdum ki: Vardukda, siz ki kdlarsz, mrun-ileyhimdan her kanknuza mektb dem gelp krekci taleb iderse bir n tehr u terh itmeyp ihrc fermn olunan krekcileri

37

ber-vech-i isticl ihrc eyleyp tayn olunan mahalle nevrzdan mukaddem irsl sli bbnda say ikdm eyleyesiz.

759

Rumeli'deki kazlarda bulunan sa gurebnn, aalaryla birlikte Sdde-i Sadet'e gelip oradan Silifke skelesi'ne gidip Kbrs'a gemeleri; aksi halde dirliklerinin alnacann kendilerine tenbih edilmesi.

Aalarna irsl olund. Rmili'nde olan kdlara hkm ki: Hliy sa-gurab, aalaryla Kbrus cezresine varmak emrm olman buyurdum ki: Vardukda, tehr eylemeyp taht- kaznuzda olan sa-gurabya tenbh tekd eyleyesiz ki, tehr eylemeyp muaccelen Sdde-i Sadetm'e gelp irip aalar ile Silifke skelesi'nde hzr bulunup gemilere dhl olup cezr[e]ye geeler. yle ki; gelp irimeyp iskelede yoklamada bulunmayalar, dirlikleri alnur; bilmi olalar. Ana gre tenbh tekd eyleyesiz ki, isticl zre gelp irieler.

760

Kbrs'ta grevlendirilen Rumeli kazlarndaki sa gurebnn Sdde-i Sadet'ten Kbrs'a varncaya kadar geecekleri yerlerde erzak ihtiyalarnn karlanmas.

Aalarna irsl olund. Sdde-i Sadetm'den Kbrus'a varnca yol zerinde olan kdlara hkm ki: Hl sa-gurab blk aalar ile cezre-i Kbrus'a gnderilp yolda lzim olan zahreleri tedrki lzim olman buyurdum ki: Vardukda, her kanknuzun taht- kazsna dhl olursa akalar [ile] kifyet mikdr zahrelerin tedrk eyleyp muzyaka ekdrmeyesiz.

761

Nzl ihrac iin Cebel-i Aclun kazsna hkm gnderildii halde hlen nzl toplanamad bildirildiinden bu konuda gereken gayretin gsterilmesi ve emre itaat etmeyenlerin bildirilmesi.

Aydn-zde Mehmed avu'a virildi. F 25 Ramazn, sene: 978 Cebel-i Acln beine hkm ki: Acln kds mektb gnderp; "Acln kazsndan nzl ihrcna gnderilen hkm-i erfm gnderilp kd-i sbk mevcde olmaman bu zmana dek nzl tehr olunup ayn- vilyet ile sen mberet eyledkde Salt ve Sahyn ve Alln(?) ve Kefer-hevd nm kur halk itat eylemeyp syn zre olduklarn" bildrmein buyurdum ki:

38

Vardukda, bu bbda bi'z-zt mukayyed olup fermn olunan nzli sbk gnderilen hkm-i hmynum mcebince ihrc eylemek bbnda env- say ikdm eyleyp ihmlden hazer eyleyesin. Anun gibi nd eyleyenleri sekidp muhlefet eyleyenleri yazup bildresin.

762

Rodos beyinin, Kerpe'de ele geirilen dman firkatesinden kan kfirlerden dman gemileri hakknda elde edilen haberleri ve kendi emrindeki gemilerin eksikleri hakknda gnderdii mektubun Sdde-i Sadet'e ulat; ancak mektubunda bahsettii dman gemilerinin Kbrs'a ulatnn bildirildii; kreki, cenki ve zahire tedariki iin Aydn ve Saruhan beylerine emir verildii halde gemilerin eksiklerinin tamamlanmamas, dman gemilerinin Magosa skelesi'ne kadar gelmesi esnasnda ihmalkr davranmasndan dolay kendisinin cezay hakettii; derhal gemilerin noksanlarn tamamlayarak skenderiyye, Sla, Sakz, Midilli ve Arboz'dan gelen kuvvetlerle birlik olup dman donanmasnn bertaraf edilmesi iin gerekli gayreti gstermesi; aksi halde hi bir zrn kabul edilmeyecei.

Ms avu'a virildi. 18 Ramazn, [sene:] 978 Rodos beine hkm ki: Mektb gnderp; "emr-i erf vrid olup; "Kerpe talarnun yksek yirlerinde birka mnsib mahalde gzciler koyup gicede ve gndzde bekletdrp kffr tarafndan cezre-i Kbrus'a gemi gertmeyesin." diy fermn olunman mh- abn'un on beinci gninde Kerpe'ye varldukda gzciler; "bir Girit firkatesi Kerpe'ye geldin" haber virdklerinde kfir firkatesinn zerine varlup iinde olan kefere kenra kup karaya dkilp neferi elegetrilp haber sorldukda; "kffr gemilerinden drt pre baraa, iinde bin saltat u zahre ile Magosa Kalas'na takviyet in azmet zre olup ve yiirmi be kta kadrgalar dah olup fikr-i fsidleri mezkr kadrgalarun on be ktas zahre in Golos cniblerine gelmek zre olduklarn" haber virp ve yanunda muhfazada olan kadrgalara hastelik p tayn olunan siphleri dah gelmemein cengci olmayup ve skenderiyye kadrgalarnun dah sefere iktidr olmadun" bildrmisin. mdi; bundan akdem defetle ahkm- erfe gnderilp; "Muhfaza bbnda ihtimm zre olup anun gibi krekci v cengcilerinzde ve zahre hussnda muzyaka v ihtiyc olursa Aydn ve Saruhan sancaklarnun krekcilerinden krekci v zahre taleb idp getrdp krekcilerinzi ve cengcilerinz[i] ve syir mhimmt levzimi tedrk idp mretteb mkemmel hzr ve ad tarafna nzr olasn. Bu bbda zikrolunan sancaklarun kdlarna dah ahkm- erfe yazlup gnderilmidr." diy tenbh tekd olundukdan sonra mukayyed olmayup senn arzun gelince gemilern cezreye vardu haberi bunda gelp bu zamna dein gaflet [ile] tehr olunup ihml olunup bu vechile arzolunmaun asl nedr, sebeb bs ne olmdur? Bu hussda tba mstehkk olmsndur. Buyurdum ki:

39

Vardukda, eger yanunda olan gemilern ve krekcileri ve cengcileri ve syir mhimmt bunda henz tekml olunmayup kusr zre ise tehr u terh eylemeyp emr-i erf-i sbkum mcebince tayn olunan yirlerden krekci v zahre taleb idp getrdp cmlesin tekml idp dah skenderiyye ve Sla ve Sakz ve Midill ve Arboz sancaklar beleri dme zzhm ile yek-dil yek-cihet olup kffr- hksr gemilerinn zerine varup Hakk celle ve al hazretlerinn ulvv-i nyetine tevekkl idp bi-eyyi tarkn kn meln-i hsirnn gemilerin elegetrp mazarrat u fesdlarn def u ref itmek bbnda env- ikdm ihtimmun zuhra getresin. yle ki; bu defa dah ihml olunup; "Krekciler gi vey eksk geldi." diy tealll oluna, asl bir vechile beyn olunacak zrn makbl olmak ihtimli yokdur. Eedd-i ukbetle mukab olman mukarrerdr. Ana gre* gerei gibi ikdm ihtimm idp tedbrde kusr eylemeyp dn devlete lzim olan umrda bezl-i makdr ve say-i n-mahsr klmakda dakka fevteylemeyesin.

* Metinde

eklindedir.

763

Biga beyinin Donanma-i Hmyn'a katlmak zere sanca sipahileriyle birlikte bayramdan nce Boaz Hisar'nda hazr bulunmas.

Biga beine hkm ki: Sbk sana hkm-i hmynum yazlup; "Sancaun siphleriyle Donanma-i Hmynum'a hzr olasn." diy emrm olm idi. Ol emrm kem-kn mukarrer olup d-i erfe dek siphlernle Boaz Hsr'nda hzr bulunmak mhimmtdan olman buyurdum ki: Vardukda, bir n ve bir sat tehr u terh eylemeyp emr-i sbkum mcebince sancauna tbi olan alaybei v zam v eribalar ve siphleri ile yat u yaranuz ile mretteb mkemmel tevecch eyleyp tor Boaz Hsr'na varup d-i erfe dek anda hzr bulunmak bbnda env- say ikdm eyleyesiz. yle ki; sancaun siphleriyle b-kusr yat u yaranuz ile vakti ile irimeyp gemiler varup avk u tehr olmak lzim gele, beyn olunan zrn kabl olmak ihtimli yokdur; mukab olmak mukarrerdr. Ana gre mukayyed olasn.

764

Krkkilise, Vize, Karinbad, Aydos, Ahyolu, Varna, umnu ve Hezargrad kazlarndan Ahyolu'da yaplan gemilere ihrac emrolunan krekilerin bizzat kadlar tarafndan getirilerek teslim olunmas; stanbul'a gelecek krekilerin de en ksa zamanda gnderilmesi.

40

s avu'a virildi. F 17 Ramazn, sene: 978 Krkkilise ve Vize ve Karn-bd ve Aydos ve Ahyol ve Varna ve umn ve Hezrgrad kdlarna hkm ki: Hliy taht- kaznuzdan ihrc olunmak fermn olunan krekcileri muaccelen ihrc eyleyp dah Ahyol'da bin olunan gemilere irsl olunmak emrolunan krekcileri ber-vech-i isticl Ahyol'ya ve stanbul'a gnderilecekleri dah muaccelen stanbul'a gnderilmek emridp buyurdum ki: Vardukda, bu bbda her birinz bi'z-zt mukayyed olup taht- kaznuzdan ihrc olunmak fermn olunan krekcileri ber-vech-i isticl ihrc eyleyp dah Ahyol'da bin olunan gemilere irsl olunmak tayn olunan krekcileri her kanknuzun taht- kazsnda ise bil-tehr muaccelen Ahyol'ya bi'z-zt iletp teslm itdrp ve stanbul'a gelecek krekcileri dah ale't-tacl mahrse-i stanbul'a getrp teslm eylemek bbnda env- say ikdmnuz zuhra getresiz. Krekciler ber-vech-i isticl irimek ziyde mhimmtdandur; ihmlden hazer eyleyp bb- ikdm ihtimmda dakka fevteylemeyesiz. yle ki; krekci eger Ahyol'da olan gemilere ve eger stanbul'a gelecekler vakti ile irimeyp avk u tehr lzim gele, azl ile konlmayup eedd-i ukbet ile mukab olmanuz mukarrerdr. Ana gre ihmlden hazer eyleyp ikdmda dakka fevteylemeyesiz.

765

Vultrn beyinin her nerede ise geri dnp sanca aknclar ve sipahileriyle cilen Mora'ya giderek muhafaza hizmetinde bulunmas.

Sofyalu Mehmed avu'a. 17 Ramazn, sene: 978 Vultrn beine hkm ki: Bundan akdem; "vilyet-i Mora emn emn zre oldun" arzeylemekle; "sefere hzr olman" emrm olm idi. Hl ol arzun gayr-i vk olman buyurdum ki: Vardukda, tehr eylemeyp her ne mahalde bulunursan muaccelen dnp aknclarunla ve sancaun siphleriyle mretteb mkemmel dmen yarayla Mora'ya varup irip muhfaza hdmetinde olasn. Mora vilyetinn muhfazas mhimmtdan olmdur; ihml eylemeyp hkm-i erfm ne mahalde ve ne vakt vusl bulursa bir n ve bir sat tehr u terh eylemeyp dnp tor Mora'ya tevecch eyleyp irip muhfazada olmak bbnda env- say ikdmun zuhra getresin.

766

Mora'ya gelmesi emredildii halde Silistre'de bekledii bildirilen Mora Beyi Mehmed Bey'in en ksa zamanda Mora'ya gelerek muhafaza hizmetinde bulunmas.

41

Kethudsna virildi. 17 Ramazn, sene: 978 Hl Mora Bei olan Mehmed Be'e hkm ki: Bundan akdem sana hkm-i hmynum yazlup; "asl tehr eylemeyp Mora'ya varup irimek" emrm olm iken bu kadar zamn tehr eyleyp henz Silistre'de tevakkuf eyledn istim olund. mdi; Mora etrf imdilik ihtill zre olup muaccelen varup irimek lzim mhimm olman buyurdum ki: Vardukda, asl tehr u terh eylemeyp muaccelen Mora'ya varup irip muhfaza hdmetinde olasn. Muhfaza huss ziyde mhimmtdan olmdur; bir n ve bir sat tehr eylemeyp varup irimeyince olmayasn.

767

Mora Beyi Mehmed Mora'ya gelmeden grevini terketmemesi emredilen sbk Mora Beyi Ahmed Bey'in Mora'dan ayrld bildirildiinden her nerede ise geri Mora'ya dnp Mehmed Bey gelene kadar Mora muhafazasnda bulunmas; aksi halde cezalandrlaca.

Sofyalu Mehmed avu'a virildi. F 17 N., [sene:] 978 Sbk Mora Bei olan Ahmed Be'e hkm ki: Bundan akdem sana hkm-i hmynum yazlup; "hl Mora Bei olan Mehmed dme zzh Mora'ya varup vsl olmaynca Mora'dan hareket eylemeyp muhfaza hdmetinde olmak" emrm olm iken emr-i erfme muhlif Mora'dan kup berye tevecch eyledn ilm olund. mdi; hl Mora bei olan mrun-ileyh varup irimedin emr-i erfme muhlif Mora'dan kup bu asl fetret zamnnda gitmee sebeb nedr? Buyurdum ki: Vardukda, tehr eylemeyp bu emr-i erfm sana ne mahalde vusl bulursa bil-tevakkuf Mora taraflarna dnp mrun-ileyh gelince muhfazada olasn. yle ki; emr-i erfm mcebince dnp varmayasn, beyn olunan zrn kabl olmaz; vebln boynuna. Hakkundan gelinr; bilmi olasn.

768

Selanik Beyi'nin Donanma-i Hmyn'a katlmak zere sanca sipahileriyle nevruzdan nce Boaz Hisar'nda hazr bulunmas.

Sofyalu Mehmed avu'a virildi. F 18 N., sene: 978 Selanik beine hkm ki: Hl sancaun siphleriyle Donanma-i Hmynum'a tayn olunup nevrzdan mukaddem sancaun siphleriyle mretteb mkemmel dmen yara ile Boaz Hsr'nda varup hzr olmaun mhimmtdan olman buyurdum ki: Vardukda, tehr eylemeyp sancauna tbi alaybei v zam v eribalar ve erbb- tmrnun yat u yaraklarn mkemmel itdrp dah nevrzdan mukaddem cmle siphlernle Boaz Hsr'nda huzzr bulunasz ki, gemiler vardukda bil-tehr gemilere 42

girp avk u tehr olunmalu olmaya. yle ki; nevrzdan mukaddem varup irimeyp gemiler varup anda tevakkuf eylemek lzim gele, beyn olunan zrn kabl olmak ihtimli yokdur. Ana gre cebe v ceven ve cebellernle ve bi'l-cmle knn-nme-i hmynum muktezsnca mkemmel mretteb dmen yara[y]la nevrzdan mukaddem Boaz Hsr'nda hzr bulunmak bbnda env- say ihtimm eyleyesin.

769

Donanma-i Hmyn iin Bursa'dan istenen krekilerin cilen gnderilmesi.

Mezkr Mehmed avu'a virildi. F 15 N., sene: 978 Burusa kdsna hkm ki: Hl Donanma-y Hmynum mhimmi in ihrc emrolunan krekciler muaccelen ihrc olunup irimek lzim olman buyurdum ki: Mehmed avu varup vusl buldukda, asl tehr u terh eylemeyp zikrolunan krekcileri avuum vardu gnn irtesi ihrc eyleyp gndermek bbnda env- ikdm ihtimm eyleyesin. yle ki; emr-i erfm zre muaccelen krekcileri ihrc eylemeyp ihml oluna, beyn olunan zrn makbl olmaz; bilmi olasn.

770

Saruhan alaybeyinin sanca sipahileriyle hazrlanp Donanma-i Hmyn'a katlmak zere nevruzdan nce, gemilere girecekleri yere gelip hazr beklemeleri.

Yazld. Kapukethudsna virildi. 22 Ramazn, sene: 978 Saruhan alaybeisine hkm ki: Bundan akdem sana hkm-i hmynum gnderilp; "sancauna tbi olan zam ve syir erbb- tmr ile lzim olan yat u yaranuz ile hzr olup Donanma-y Hmynum'a ne mahalden girmek mnsib olursa nevrzdan mukaddem iskeleye irip gemilere girp hdmetde bulunmak" emrm olm idi. Ol emrm kem-kn mukarrerdr. Buyurdum ki: Vardukda, asl tehr u terh eylemeyp sancauna tbi zam v erbb- tmrla lzim olan yat u yaranuz ile hzr u mheyy olup dah Donanma-i Hmynum'a ne mahalden varup gemilere dhl olunugelmise mnsib olan mahalden varup nevrzdan mukaddem gemilere irip siphlernle dhl olup hdmetde bulunasz. Nevrzdan mukaddem varup gemilere girecek mahalde hzr bulunmak mhimmtdandur; ihml eylemeyp siphlernle mretteb mkemmel irimek ardnca olasn. yle ki; gi varup veyhd siphlernn ve senn yat u yaranuzda kusr u noksnnuz oldu ilm oluna, beyn olunan zrinz makbl olmayup azl ile konlmayup hakknuzdan gelinr; bilmi olasz.

43

771

Rodos beyine defalarca emir gnderilip Girit'ten Kbrs'a gnderilecek dman gemilerine kar uyank bulunulup Kbrs tarafna geirilmemesi hususunda uyarld halde Vezir Mustafa Paa'nn, yirmi alt dman gemisinin Magosa Liman'na geldiini bildirdii; bunun da Rodos beyinin bu hususta ihmalkr davrandn ortaya koyduu; Rodos beyinin eksiklerini hemen tamamlayp anlan gemileri takip edip yakalamaya gayret etmesi; bunda da baarl olamaz veya bundan sonra Kbrs tarafna baka gemilerin gemesini engelleyemezse zrnn kabul edilmeyip cezalandrlaca.

Kaya-zde Mehmed avu'a virildi. F 18 Ramazn, sene: 978 Rodos beine hkm ki: Bundan akdem defet ile hkm-i hmynum gnderilp; "Kffr- hksrun Girit cezresinde yiirmi iki pre kadrgalar ve zahre ile meml drt kta baralar olup fursat buldukda Kbrus cezresine varmak zre olduklar yi olman yanunda dery muhfazasna tayn olunan gemiler ile hzr ve ad taraflarna nzr olup Kerpe ve syir mrtefi yirlere gzciler koyup onat vechile grp ve gzetdrp anun gibi Girit semtlerinden kffr- hksr gemilerinden eger kadrga ve eger bara ve gayridr; Kbrus'a salndu gibi gemiler zerine varup her ne tarkla mmkin olursa cezre semtine kffr- hksr gemilerin gertmemek bbnda say ihtimm zre olasz." diy tenbh olunmd. Hliy ibu Ramazn'l-mbrek'n on ikinci gni dstr- mkerrem Mustaf Paa cnibinden Sdde-i Sadetm'e mektb gelp; "kffr- hksr gemilerinden yiirmi iki kta kadrga ve drt pre bara ile mh- abn'un evhrinde(?) Magosa Liman'na varup dhl oldun" bildrmiler. mdi; bu bbda sana ale't-tevl ahkm- erfe gnderilp; "Gaflet zre olmayasn." diy tenbh olundukdan sonra gaflet idp bb- muhfazada ihtimm olunmayup adya ruhsat virmee sebeb nedr? Bu makle huss size tenbh olundukda gemilerinz nks oldu takdrce ihtiytan gemilerinz dyim mkemmel dutmak lzim idi. Maa-hz anun gibi krekciye ve ltcya ve cengciye ve zahreye ihtiyc olursa Aydn ve Mentee ve Saruhan ve Midill sancaklar kazlarndan almak ruhsat virilmidi. Bu bbda gaflet ihml olunduna kll tba mstehkk olmsn. Buyurdum ki: Vardukda, eger bu hussa ttlnuz olmam ise asl v kat tehr u rm eylemeyp sbk Dergh- Muallm avularndan Sinn ve mer avu ile Mentee ve Aydn ve Saruhan ve Midill sancaklarnun kazlarndan alnmas tayn olunan krekcileri henz getrilmemi isenz ber-vech-i isticl getrdp gemilerinzi mkemmel idp eger zahre v krekci v cengcidr, kusr komayup mkemmel eyledklerinden sonra Hakk celle ve alnun ulvv-i nyetine tevekkl ve Hazret-i Rislet-penh aleyhi's-salt ve's-selmun mucizt- kesret'l-berektna tevessl eyleyp zikrolunan kffr- hksr gemilerinn zerlerine varup yle ki; eger Magosa nindedr ve eger dery zerindedr rstgelesiz, dn-i mbn uurna lyk oldu zre elegetrmekde say ikdm eyleyesiz. yle ki; ol gemiler bir tark ile hals ola, yhd andan gayri ad-y hksr gemileri ol 44

cnibe varmaa fursat bula, asl zrinz makbl olmayup azlile konlmayup eedd-i kbla mukab olursz; bilmi olasz ve Kbrus'dan gelen yarak hussnda dah Aliyye ve Mentee belerine ale't-tevl ahkm- erfe irsl olunup; "Mezbr yarak geldi gemileri muaccelen kalafat idp dah yara gemilere koyup nevrzdan mukaddem Kbrus cezresine iledesiz." diy emrm olm idi. Ol emr-i erfm kem-kn mukarrerdr. Bi-nyeti'llhi tel siz Kbrus'a gidp ad gemilerin bertaraf eylednzde zikrolunan yara dah alup cezre-i mezbreye uladurasz ve Sdde-i Sadetm'den dah kapudn dme ikblh ile Donanma-i Hmyn kmak zredr. Siz yanunda olan gemiler ile elegetrmesine memr olduunuz gemilere mukayyed olasz. na'llh mrun-ileyh dah vardukda vech grildi zre devlet-i ebed-peyvend-i husrevneme mteallik umrda bezl-i makdr eyleyeler ve bu hkm-i erfm ne gn ve ne satde vsl olursa ne tedrk itdnzi ve mahall-i memra ne vechile tevecch eylednzi ve ol tarafda ne ahvle vkf olduunuz mufassal yazup arzeyleyesiz.

772

Donanma-i Hmyn iin Drama, Pravite, Siroz ve Zihne kazlarndan toplanan stpnn nakli iin gerekli olan geminin tedariki ve stpnn nakli hususu Gmlcine ve Karasu Yenicesi kazlarna smarlandndan Kavala kaptannn bu iin neticelenmesini beklemeyip gemilerini donatarak cilen Rodos'a gitmesi.

Sofyalu Mehmed avu'a. 17 Ramazn, sene: 978 Kavala Kapudn Abdlcebbr'a hkm ki: Sdde-i Sadetm'e mektb gnderp; "Donanma-y Hmyn mhimmt in Drama ve Pra[vi]te ve Siroz ve Zihne kdlarna emrolunan stbi cem u tahsl eyledklerinde Drama kazsndan iki yz elli kntr ve kaz-i Pravite'den yz kntr ve Siroz kazsndan iki yz elli kntr ve Zihne kazsndan yz elli kntr ki, ceman yedi yz elli kntr olur bu mikdr stbi Kavala Kalas'na getrilp der-mahzen olunmdur. Lkin Kavala Kalas'nda gemi bulunmaz. Kaba yktr; tahmli in byk gemi irsl olunmak lzim oldun" bildrmisin. mdi; zikrolunan stbi tahmli in byk gemi tedrk olunup irsl olunman Gmlcine ve Karasu Yeniceleri'ne ahkm- erfe yazlup gnderilmidr. Hemn sen tevakkuf eylemeyp muaccelen Rodos'a varup irimek emridp buyurdum ki: Tehr eylemeyp ber-vech-i isticl gemileri cmle lt esbb ve cengci v krekcileri ve syir levzimi ile mkemmel eyleyp dah bir n ve bir sat tevakkuf eylemeyp Rodos'a tevecch eyleyp vech mnsib oldu zre hdmetde bulunasn.

773

Muhafaza hizmetine emrolunduklar halde hizmete gitmeyen Aydn sanca sipahileri hakknda.

45

Aydn sanca kdlarna hkm ki: Bundan akdem; "Aydn sanca siphleri muhfaza in alkonlan gemilere tahml olunup hfz u hrset zre olmak" emrm olm iken siphler varmayup hemn on iki nefer siph alaybei ile bile hdmetde mevcd oldu mrun-ileyh Alaybei Mahmd zde mecdh ...** Hkm metni eksiktir.

774

Manya sancanda isyan eden keferenin isyanlarnn bastrlmas ve kar kanlarn haklarndan gelinmesi; ancak kendi hlinde olanlara zarar verilmemesi.

Sofyalu Mehmed avu'a virildi. F 18 Ramazn, sene: 978 Mezistre beine hkm ki: "Manya sanca keferesinn syn u fesd gnden gne ziyde olman karyeleri urlup esbb emvli gret ve kendleri esr olunup mukteleye mberet eyleyenleri katlolunmala mazarrat u fesdlar def u ref olunmak" emrm olup birka defa ahkm- erfe gnderilmidi. Ol emr-i erfm kem-kn mukarrer olman Donanma-i Hmynum ol cniblere varup haklarndan gelinmesin emridp buyurdum ki: Vardukda, asl tehr u terh eylemeyp sancauna tbi olan zam v erbb- tmr ve alaybeilerile ve eribalarla mretteb mkemmel dmen yara[y]la ihzr idp ve il-erinden ganyim gazdan saflu, yat u yaraa ve cenge kdir yarar yiitlere tenbh nid itdrp her birine hsn-i istimlet virp yanuna cem eyleyp anun gibi Manya keferesinn reysndan dah itat idp gret hasret hussnda sana muvenet iderlerse anlar dah yanuna alup dah tevakkuf eylemeyp mezkrlarun zerine varup hsn-i tedbr tedrkle elegetrp muktele idenleri katlidp esbb emvllerin gret ve ehl yllerin esr eyleyp mazarrat u fesdlarnun def u ref bbnda env- ikdm ihtimmun vcda getresin. Amm; bu bahne ile syn zre olmayup kend hllerinde olan rey tyifesine; " tat itmednz." diy dahlolunup zarar u gezend iridrilmekden hazer idesin.

775

Arboz beyinin, yannda bulunan iki kadrga ve askerleri ile Rodos'a gidip oradaki mer ile Kbrs'a vararak hizmette bulunmas.

Mehmed avu'a virildi. F 17 Ramazn, sene: 978 Arboz beine hkm ki: Bundan akdem hkm-i erfm gnderilp; "Yanunda olan iki pre kadrga ile Rodos'a varup anda olan mer ile ber-vech-i isticl Kbrus cezresine varasn." diy emrm olm idi. Ol emr-i erfm kem-kn mukarrerdr. Hl senn muaccelen varup irimen lzim mhimm olman buyurdum ki:

46

Vardukda, henz varup Rodos'a mlk olmadun ise bir n ve bir sat tehr u rm eylemeyp yanunda olan kadrgalarun krekcileri ve ltclar ve cengcileri ve syir levzim mhimmt mkemmel deilse tekml eyleyp muaccelen Rodos'a varup irip Rodos Sanca Bei Bl dme zzh ile yek-dil yek-cihet olup hkm-i erf-i sbkum mcebince memr olduunuz hdmetde bezl-i makdr ve say-i n-mahsr eyleyesin. yle ki; hkm-i erfm vsl oldu gibi muaccelen kmayup ihml tehr eyleyesin, asl beyn olunacak zrn makbl olmayup eedd-i ukbetle mukab olmak mukarrerdr. Ana gre mukayyed olup muaccelen varup irimekde ikdm ihtimm eyleyesin ve bu hkm-i erfm sana ne gnde vsl olup ne vechile tedrk idp ve ne zamnda mteveccih eyledn yazup bildresin.

776

Arboz, nebaht ve Trhala alaybeylerinin sancaklarndaki zam ve sipahilerle Donanma-i Hmyn'a katlmak zere geen yl gemilere bindikleri mahalle gidip hazr beklemeleri.

Sofyalu Mehmed avu'a. F 17 Ramazn, sene: 978 Arboz sanca alaybeisine hkm ki: Liv-i mezbr siphleri Donanma-i Hmynum gemilerine tayn olunup geen yl ne mahalde gemiye dhl oldlarsa nevrzdan mukaddem gir ol mahalle varup hzr u mheyy olmak lzim mhimm olman buyurdum ki: Vardukda, bir n ve bir sat tehr eylemeyp liv-i mezbra tbi zam v erbb- tmr eribalar ile knn zre cebe v ceven ve cebelleriyle ve bi'l-cmle mretteb mkemmel dmen yarayla hzr u mde olup dah geen yl ne mahalde gemiye dhl oldlar, gir ol mahalle nevrzdan mukaddem varup hzr ve Donanma-y Hmynum gemilerine nzr olup anun gibi gemiler vardukda anlara tevakkuf olunup avk u tehr olunmak lzim gelmeye. yle ki; ihml olunup gi vey eksk gelp veyhd yat u yaraklarnda ve lt- harb ktlde ve cebe v ceven ve cebellerinde kusr ola, asl beyn olunacak zrinz makbl olmayup dirlikleri alnmala konlmayup syire mcib-i bret nashat olmak in eedd-i ukbet [ile] muteb olmalar mukarrerdr. Ana gre mukayyed olup bb- ikdm ihtimmda dakka fevteylemeyesin. Bu dah. Bir sreti, nebaht alaybeisine. Bu dah. Bir sreti, Trhala alaybeisine.

777

Arboz sanca kadlar tarafndan Donanma-i Hmyn iin peksimet hazrlanarak gemiler geldiinde teslim edilmesi ve teslimatla ilgili tutulacak defterin bir sretinin Sdde-i Sadet'e gnderilmesi.

47

Bu dah. Fi't-trh'l-mezbr. Arboz sanca kdlarna hkm ki: Bundan akdem size Mliyye cnibinden ahkm- erfe gnderilp; "her birinzn taht- kazsndan Donanma-y Hmynum mhimmi in peksimad tedrk olunup mnsib olan mahalle ihzr olunmak" emrm olm idi. Hl Donanma-y Hmynum gemileri nevrzdan mukaddem deryya kmak emrm olup her birinz memr olduunuz mikdr peksimad emr-i sbkum mcebince tayn olunan mahalle iletp ber-vech-i isticl ihzr eylemek lzim mhimm olman buyurdum ki: Vardukda, bu bbda gerei gibi mukayyed olup her birinz memr olduunuz mikdr peksimad[] muaccelen tedrk ihzr eyleyp emr-i sbkum mcebince tayn olunan mahalle nevrzdan mukaddem iletp hzr ve Donanma-i Hmynum'a nzr olup anun gibi gemiler gelp sizden peksimad taleb itdklerinde avk u tehr eyleyp her birine tayn olunan mikdr peksimad ihzr olunmamsa ikdm idp fermn olunan mikdr peksimad ihzr eylemeyince olmayasz. yle ki; ihml idp memr olduunuz mikdr peksimad b-kusr ihzr eyleyp Donanma-i Hmynum varup sizden peksimad taleb itdklerinde hzr bulunmayup avk u tehr olunmak lzim gele, asl bir vechile beyn olunacak zrinz makbl olmayup azlile konlmayup eedd-i kbla mukab olmanuz mukarrerdr. Ana gre mukayyed olup bb- ihtimmda dakka fevteylemeyesiz ve her birinz imdiye dein ne mikdr peksimad ihzr idp ve her kntr kaar akaya olup ve ne mahalde ihzr olunup ne vechile tedrk eyledinz ise mufassal merh defter idp mhrleyp ve imzlayup muaccelen bir sretin Sdde-i Sadetm'e gnderp Donanma-i Hmynum vardukdan sonra dah her gemiye ne mikdr peksimad teslm olunup ayn ile ve resinn ismi ile baka defter idp mhrleyp ve imzlayup Dergh- Muallm'a irsl eyleyesiz. Huss- mezbr mhimdr; syir umra kys eylemeyp ihml msheleden ziyde hazer eyleye[siz] ve bu hkm-i erfm ne gn vsl olup ve ne vechile tedrk eylednz yazup bildresiz.

778

Rodos beyinin skenderiyye Kaptan Muhammed ile birlik olup yanlarndaki gemilerle yola kp Kbrs'a gitmesi ve Trablus taraflarna gitmekte olan Tersne Kethdas Ahmed ile birleerek Venedik gemilerinin hakkndan gelmesi.

Ms avu'a virildi. F 18 Ramazn, sene: 978 Rodos beine hkm ki: bu sene: 978 Ramazn'nun on sekizinci gninde Vezrm Mustaf Paa tarafndan mektblar gelp; "Tersne Kethuds Ahmed zde mecdh yannda olan drt kta kadrgasyla Trablus cnibine tevecch eyledin" ilm eyledi. mdi; bundan akdem sana hkm-i hmynum gnderilp; "sen ve skenderiyye Kapudn Muhammed dme zzh muhfaza in yannuzda olan kadrgalar ile asl bir n ve bir sat tehr u rm eylemeyp cezre-i Kbrus'a varup Venedik tarafndan gelen yiirmi iki pre kadrga ve drt kta

48

baralara mukbele idp bi-nyeti'llhi tel haklarndan gelinmek" emrm olm idi. Ol emr-i erfm kem-kn mukarrer olman buyurdum ki: Vardukda, asl tehr u terh eylemeyp yanunda olan kadrgalar ile mrun-ileyh skenderiyye Kapudn Muhammed dme zzh ile yek-dil yek-cihet olup cezre-i Kbrus'a varup irip mrun-ileyh Ahmed Kethud ile mlk olup bi-nyeti'llhi tel kffr- hksrun gemilerine mukbele eyleyp elegetrmek bbnda gerei gibi say ikdm eyleyesiz. Yanunda olan gemiler ile mkemmel mretteb isticl zre Kbrus'a varup irimek ziyde mhimmtdan olmdur; ihml eylemeyp emr-i sbkum mcebince tevecch eyleyp varup irimek bbnda env- say ikdm ihtimmun vcda getresin ve ne vechile tedrk olunup ve bu hkm-i erfm ne gn vsl olup ve siz gemiler ile ne gn kup tevecch eyledn mufassal yazup bildresin.

779

Aydn alaybeyi ile birlikte Rodos muhafazasna tayin olunan ancak hizmete gitmeyen veya yoklamadan sonra ortadan kaybolan sipahilerin timarlarnn alnarak ikier yllk hsllarnn zapt iin sipahilerden hizmette mevcut olanlarn defterinin Sdde-i Sadet'e gnderilmesi; muhafaza hususunda da gerekli gayretin gsterilmesi.

Bu dah. Aydn alaybeisine hkm ki: Sdde-i Sadetm'e mektb gnderp; " "Aydn sanca siphleriyle alt pre kadrga cmlenz girp Rodos muhfazasyn serdr olan kimesne ile vech mnsib oldu zre muhfaza hdmetinde olmak" emrm olman Rodos bei ile yedi pre kadrga olup cezre-i Kerpe'ye varup bir Girit sandaln basup nefer kfir elegirp takrrlerin yazup gnderdn ve Aydn siphlerinden on iki nefer kimesne ile hdmetde olup ve emr-i sbkum mcebince liv-i mezbra gnderilen emr-i erfm sretin demnle gnderp nid itdrp iki aydan ber kimesne varmadun ve Sakz'da yoklanan siphler yoklandukdan sonra emr-i erfe itat eylemeyp tokuz neferi gemiye girmeyp gaybet eyleyp isimleriyle tezkireleri irsl olundun" bildrmisin. mdi; mezbrlarun tmrlar alnup ikier yllk hsllar mr in zabtolunmak emrm olup Mliyye cnibinden hkm-i hmyn virilmidr. Buyurdum ki: Vardukda, sen dah gemilerden ayrlmayup fermn olunan hdmetde bulunup gerei gibi yoldalk eylemek bbnda say ihtimm eyleyesin ve bi'l-fil yanunda hdmetde olan siphlern mevcd defterin Sdde-i Sadetm'e gnderesin ki, hdmetde bulunmayanlar malm olunup ana gre memr olduklar hdmete varmayup ihmli olanlarun tmrlar ve ikier yllk hsllar alnman hkm-i hmynum yazlup gnderilp zabtoluna.

780

Mora'daki si Arnavutlar'n kard karkln nlenmesi iin cilen Mora'ya gitmesi hakknda defalarca emir gnderilen Mora beyinin derhal Mora'ya giderek muhafaza hizmetinde bulunmas.49

Sofyalu Mehmed avu'a virildi. 18 Ramazn, sene: 978 Mora beine hkm ki: Bundan akdem defetle sana ahkm- erfe gnderilp; "Mora cnibi s Arnavud'dan nevan fetret zre olup muaccelen varup irip muhfazada olasn." diy tenbh tekd olunm iken henz sancauna irimeyp ihml zre olduun ilm olunman buyurdum ki: Vardukda, asl bir n ve bir sat tehr u terh eylemeyp gice v gndz yriyp ber-vech-i isticl Mora'ya varup irimek ardnca olasn ki, bir fesd zuhr eylemek ihtimli olmaya ve bi'l-cmle bu hkm-i hmynum sana ne mahalde irirse asl tevakkuf eylemeyp hemn ale't-tacl yriyp ve bi'l-fil sen ne mahalde olup hkm-i erfm sana ne gn vsl olup ve ne gn tevecch eyledn yazup bildresin. yle ki; isticl eylemeyp ihml eyleyesin, zrinz makbl olmak ihtimli yokdur. Ana gre bb- ikdmda dakka fevteylemeyp muaccelen varup irimek ardnca olasn.

781

Henz sancana varmam olduu bildirilen Mezistre beyinin bir an nce sancana ulap si Arnavutlar'n fesadna kar sancann muhafazasnda bulunmas.

Bu dah, mezkra. Mezistre Bei Yr-Al Be'e hkm ki: Hl; "Mora Bei olan Mehmed henz Mora'ya varmayup Mora etrf s Arnavud'dan nevan fetret zre olup ve sen dah sancauna varmaduun" ilm olunup muaccelen varup sancauna irimek mhimmtdan olman buyurdum ki: Vardukda, bir n ve bir sat tehr eylemeyp ber-vech-i isticl sancauna irimek ardnca olup muaccelen irip ol cevnibn muhfazasnda dikkat ihtimm zre olasn. yle ki; isticl zre sancauna varmayup ol etrfda bir fesd zuhr eyleye, beyn olunan zrn makbl olmak ihtimli yokdur; gerei gibi mukab olursn. Ana gre ale't-tacl varup irimee say ihtimm eyleyesin.

782

Mora alaybeyinin, Mora beyi gelinceye kadar emrindeki sipahileri datmayp si Arnavutlar'n ve Venedik gemilerinin saldrlarna kar Mora muhafazasnda bulunmas; vilyet muharriri gelip timar tevziinde bulunduunda da beylerbeyi yaftas getirmek iin sipahilerden ancak on kiiye bir kii grevlendirilip dier sipahilerin muhafazada kalmas.

50

Sofyalu Mehmed avu'a. 18 Ramazn, sene: 978 Mora alaybeisine hkm ki: Hl Mora Bei olan Mehmed Mora'ya varnca Mora siphlerin perkende eylemeyp vilyet tahrr eyleyen kd dah varup irimek zre olman siphleri onat hfzeylemek emridp buyurdum ki: Vardukda, siphlere onat vechile tenbh tekd eyleyesin ki, fetret zamnnda hrice varmayup belerbeiden yftelerin ihrc eylemek in on nefere bir siph tayn eyleyp gnderesin ki, varup yftelerin getrp m-adsyla muhfazada olup ol cevnibi s kfirden ve Arnavud ve Venedik donanmasndan gerei gibi hfz u hrset idp gaflet ile bir mahalle zarar u gezend iridrmeyesiz ve muharrir-i vilyet olana; "Siphlern tmrlarn hadd-i itidl zre tevz eyleyeler." diy emrm olmdur. Ana gre tenbh eyleyesin ki, bb- muhfazada dakka fevteylemeyeler.

783

Nibolu beyinin Ahyolu'da yaptrlan gemilere binerek Donanma-i Hmyn'a katlmak zere stanbul'a gelmesi.

s avu'a virildi. 18 Ramazn, sene: 978 Nibol beine hkm ki: Bundan akdem sana hkm-i hmynum gnderilp; "Sancaun siphleriyle Donanma-i Hmynum'a tayn olunup tor Sdde-i Sadetm'e gelp gemilere girp veyhd Ahyol'da bin olunan gemilere mretteb mkemmel dmen yara ile varup girp ber-vech-i isticl stanbul'a gelp Donanma-y Hmynum'a mlk olasn." diy emrm olm idi. mdi; Ahyol'da bin olunan gemilere girp muaccelen stanbul'a gelmek emridp buyurdum ki: Vardukda, tehr eylemeyp emrm zre sancaun siphleriyle mretteb mkemmel dmen yarayla hzr olup dah ber-vech-i isticl tor Ahyol'ya tevecch eyleyp anda olan gemilere girp muaccelen stanbul'a gelp Donanma-y Hmynum'a gelp mlk olup vech mnsib oldu hdmetde bulunasn. Donanma-y Hmynum deryya kmak zre olup sen dah tehr eylemeyp ale't-tacl irimek zre olasn. yle ki; ihml eyleyp muaccelen irimeyp veyhd siphlern kusr u noksn zre gelp yat u yaraklarnda ekskleri ola, beyn olunan zrn makbl olmaz; muteb mukab olursn. Ana gre b-kusr siphlernle ve yat u yaranuz ile mkemmel gelp irimek ardnca olasz.

784

Varna kazsnda er-i erfe aykr i yaptklar ve hrsz ve harm olduklar sbit olan Simavnalu vs. ehl-i fesadn kree konulmak zere Ahyolu'da yaptrlan gemilere gnderilmesi.

51

Mehmed avu'a virildi. F 18 Ramazn, sene: 978 Varna kdsna hkm ki: Hl taht- kaznda baz Smavnalu ve hrsuz u harm ve ehl-i fesd olup anun gibileri teft eyleyp sahh Smavnalu olup er- erfe muhlif vaz olanlar ve hrsuz u harmlklar ve syir fesdlar zhir olanlar cem eyleyp Ahyol'da bin olunan gemilere kayd bend ile kree gnderilmesin emridp buyurdum ki: Vardukda, tehr eylemeyp taht- kaznda anun gibi Smavnalu olup er- erfe muhlif vazlar oldu erle sbit olanlar ve syir fesd enat zre olup hrsuzluklar ve harmlklar sbit olanlar zerlerine sbt bulan cermelerin mufassal merh yazup ve sret-i sicillerin Sdde-i Sadetm'e gnderp dah ol asl ehl-i fesd kayd bend ile Ahyol'da bin olunan gemilere gnderesin ki, kree konla. Amm; bu bbda mukayyed olup kend hllerinde olanlara dahlolunmakdan ve ehl-i fesda hmyet olunmakdan hazer idp hakk- sarha tbi olasn.

785

Anadolu, Karaman, Mara ve Sivas vilyetleri dahilindeki kazlardan Kbrs'a gidip harlklar dnda fuzli yere geri dnen sipahilere, cilen Kbrs'taki grev yerlerine gitmeleri, aksi takdirde yaplacak yoklamada bulunmayanlarn timarlarnn alnarak siyaset olunacaklar hususunda tenbihte bulunulmas.

Badralu Mehmed avu'a virildi. F 19 Ramazn, sene: 978 Vilyet-i Anatol kdlarna hkm ki: Taht- kaznuza Kbrus'dan harclkcdan gayri baz siphler fuzl geldkleri ilm olund. mdi; Kbrus'a Dergh- Muallm'dan mstekllen yoklamac irsl olunmdur. Buyurdum ki: Her birinz taht- kaznuzda olan kasabt u kurda keml-i ihtimm ile nid v tenbh eyleyesiz ki; "Taht- kaznuza gelen eger harclkcdur ve eger fuzl gelen siphlerdr; tevakkuf u tehr eylemeyp ale't-tacl varup nevrzdan mukaddem cezre-i mezbrede bulunalar. yle ki; nevrzdan mukaddem varup yoklamada bulunmayalar, veblleri kendler zerine olsun, azlolunup nice yllk tmrlar mahsli mrye zabtolundundan gayri her kimler ise emn virilmeyp kapular ninde salb siyset olunmak mukarrerdr. Ana gre her biri mretteb mkemmel dmen yarayla varup yitip hdmetde bulunalar." diy muhkem tenbh eyleyesiz; ihml msheleden hazer eyleyesiz. Eger harclkclar ve eger siphlerdr, te yakaya gitmel olduklarnda yarar atlar ve kalkanlar ve bozdoanlar ve gnderlerile mkemmel gideler. yle ki; mkemmel bulunma[ya]lar, dirlikleri hara virilr. Bir sreti, Karaman kdlarna. Bir sreti, Mara kdlarna. Badralu Mehmed avu'a virildi. F 19 Ramazn, sene: 978 52

Bir sreti, Sivas kdlarna.

786

orum, Ankara, Canik ve Karahisar- ark beylerinin sancaklar sipahileriyle birlikte nevruzdan nce yola kp belirtilen mahalle gelerek Donanma-i Hmyn'a katlmalar.

Badralu Mehmed avu'a virildi. F 19 Ramazn, sene: 978 orum beine hkm ki: Bundan akdem bir-iki defa sana hkm-i erfm gnderilp; "sancaun siphleriyle gelp Donanma-y Hmynum gemilerine girmek" emrm olmd. Ol emrm kem-kn mukarrerdr ve Donanma-y Hmynum nevrzdan hayl mukaddem kmak zredr. Sancaunun siphleriyle hl Muharrem gelp gemilere girmek emridp buyurdum ki: Vardukda, tevakkuf itmeyp kend cebe v ceven ve cebellern knn-nme-i hmynum mcebince tekml idp dah sancaunun zam v siphleriyle mretteb mkemmel dmen yarayla gelp mahalde(?) gemilere giresiz. yle ki; gemilere yitimeyp gi gelesiz ve siphlern eksk getresin ve yat u yaraklarnda kusr u noksnlar ola, asl zrn makbl olmayup azlile konlmayup muteb olman mukarrerdr. Geldnde senn ve siphlernn cebelleri knn-nme-i hmynum mcebince mkemmel midr, mstekll dem gnderilp yoklanmak mukarrerdr. Ana gre ihtimm idp siphlern lt- harb ktl ve bi'l-cmle dmen yarayla mretteb mkemmel getrp isticlde dakka fevteylemeyp ve syir zamna kys eylemeyesin. Bu dah. Bir sreti, Ankara beine. Bu dah. Bir sreti, Canik beine. Bu dah. Bir sreti, Karahsr- ark beine.

787

Deryada Gnll Levend Reisleri Kaptan Kara Hce'nin, kendisine Avlonya Azeb Aal tevcih edildiinden, grev yerine giderek Venedik gemilerinden gelebilecek zararlar nlemesi.

Sofyalu Mehmed avu'a virildi. 18 Ramazn, sene: 978 Deryda Gnll Levend Resleri Kapudn Kara Hce'ye hkm ki: Hl sana mezd-i tfet-i husrevnemden A[v]lonya'nun Azeb Aal yevm yz aka ile tevch olunup hkm-i hmynum yazlup sana irsl olunmdur. Buyurdum ki: Vardukda, sen dah deryda yanunda olan gnll levend resler ile ol cevnibn hfz u hrseti lzim olan yirlerin hfzeyleyp Venedikl'den bir mahalle zarar iridrmemee sayeyleyp Venedik tarafndan eger donanmalar ahvli ve eger syir fikr

53

tedrkleri ne oldun tetebbu u tecesss eylemekden hl olmayup ale't-tevl vkf olduun ahbr- sahhay ilm eyleyesin.

788

Kzlca msellemleri, Naldken ve Vize yrkleri ile tatar, canbaz ve Tanrda yrklerinin bir ve iki nevbetlilerinden Kbrs'a gitmeleri emrolunanlarn cilen hazrlanarak Donanma-i Hmyn'a katlmak zere Boaz Hisar'na gitmeleri.

s avu'a virildi. 18 Ramazn, sene: 978 Kzlca msellemleri ve Naldken ve Vize yrkleri ve tatar u canbz ve Tenrita yrkleri sbalarna hkm ki: Bundan akdem; "msellemler ve yrk tatar u canbzlarun bir nevbetl ve iki nevbetllerinden tayn olunanlar olgelen det knn zre muaccelen ihrc olunup Boaz Hsr'na varup Donanma-i Hmynum'a tevakkuf eylemek" emridp buyurdum ki: Vardukda, asl tehr u terh eylemeyp sbalklarnuza mteallik olup cezre-i Kbrus'a varmak emrolunan msellemlerden ve yrk cnbz u tatarlarun evvelki ve ikinci nevbetllerinden sbk gnderilen evmir-i erfede ne mikdr kimesne gnderilmek emrm olmsa evmir-i sbkam mcebince olgelen det knn zre altar aylk zd zevdeleri ile muaccelen ihrc eyleyp Boaz Hsr'na varup anda gemilere tevakkuf eyleyp hzr bulunalar ki, gemiler geldkde tevakkuf eylemek lzim gelmeyp ber-vech-i isticl girp hdmetde bulunalar. Huss- mezbr mhimmtdandur; ihml eylemeyp ber-vech-i isticl varup irimek zre olasz. yle ki; gi vey eksk getrp gemiler tevakkuf eylemek lzim gele, beyn olunan zrinz kabl olmaz, hakknuzdan gelinr; bilmi olasz.

789

Mezistre taraflarnda isyan eden baz kylerin ahalisinin Manya kfirleriyle birleerek det-i anm ve cizye toplamaya gelen grevlileri dmana teslim ettikleri, iftlikleri yamaladklar ve srekli fesat kardklar duyulduundan Mezistre beyi ve Mora alaybeyinin birleip ehl-i fesadn zerine gidip haklarndan gelmeleri.

Sofyalu Mehmed avu'a. 18 Ramazn, sene: 978 Mezistre beine, Mora alaybeisine hkm ki: Ol cnibde baz kur syn idp Manya keferesiyle maan det-i anm ve cizye cemne varan kullar tutlup kffr- hksra virdklerinden gayri mslimnlarun iftliklerin gret idp fesd zre olduklar istim olund. mdi; anun gibi ehl-i fesd gret olmak mhimmtdan olman buyurdum ki: Vardukda, tehr eylemeyp Mezistre bei dme zzh ile yek-dil yek-cihet olup yannuzda olan siphler ile ve il-eri ile zerlerine varup Donanma-i Hmynum ol cniblere varup iriince fursat elvirp mahall iktiz itdine gre hsn-i tedrkle ol ehl-i 54

fesd gret eyleyp horyadlarn kldan gerp ehl yllerin esr eyleyp bir vechile haklarndan gelmee sayeyleyesiz ki, syirlerine mcib-i bret nashat vk ola. Ehl-i fesdun haklarndan gelinmek mhimmtdandur; ihml eylemeyp vech mnsib oldu zre hsn-i ittifk u ittihd [ile] zerlerine varup ehl-i fesdun rklarn kat idp ol cevnibi err u rlarndan pk tathr eylemee env- ihtimm eyleyesiz. Amm; bu bahne ile kend hllerinde olup itat zre olanlara dahl tecvz olunmakdan hazer eyleyesiz.

790

Anadolu, Karaman, Halep, Mara ve Sivas sipahilerinden iczet-i hmyn olmadan yerlerine dnenlerin cilen beylerbeyileri yannda hazr bulunmalarnn salanmas; aksi halde bu gibi sipahilerin dirliklerinin alnp haklarndan gelinecei.

erkes Hasan avu'a virildi. F 18 Ramazn, sene: 978 Ninlu kda yazld. Anatol belerbeisine hkm ki: Vilyet-i Anatol siphlerinden baz kimesneler iczet-i hmynum olmadn yirlerine gitmekle yanunda asker kllet zre oldun ol cnibden gelen avu haber virmein bu bbda gaflet zre olmak cyiz deildr. Buyurdum ki: Vardukda, bu hussa onat vechile mukayyed olup vilyet-i Anatol siphlerinden iczet-i hmynum olmadn ne temessk ile yirlerine gitmilerdr ve gidenler ne makle kimesnelerdr; grp anun gibi iczetsz giden siphleri ale't-tacl yanuna getrdp mretteb mkemmel hzr u mheyy bulunup dn-i mbn ve devlet-i ebed-karne mteallik u mteferri olan maslih u mhimmtda bezl-i makdr ve sarf- kudret idp gaflet zre olmayasn. Bu huss ziyde mhimdr; bb- ihtimmda dakka fevtitmeyp iczetsz giden siphlern isticl zre getrdp ihml msheleden hazer eyleyesin. czetsz giden siphlern asl zrleri makbl olmayup dirlikleri alnmala iktif olunmayup gerei gibi haklarndan gelinmek mukarrerdr; ana gre tedrk idp ihmlden hazer idesin. Ninlu kda yazld. Bu dah. Bir sreti, Karaman belerbeisine. Bu dah. Bir sreti, Haleb belerbeisine. Bu dah. Bir sreti, Mara belerbeisine. Bu dah. Bir sreti, Sivas belerbeisine.

55

791

Halep defterdarnn, nzl ihrac iin yazlp kendisine gnderilen hkmleri yerlerine ulatrmas.

Rodos muhfazasnda olan Mahmd Be'n demleriyle irsl olund. Haleb defterdrna hkm ki: Nzl ihrc hussyn yazlup ahkm- erfe yirl yirine uladurlmak in sana irsl olunmdur. Buyurdum ki: Vardukda, emrm mcebince ahkm- erfeyi sl idp ve nzl hussnda keml-i ikdm ve hsn-i ihtimmun vcda getrp ne vechile tedrk olundun yazup Sdde-i Sadetm'e arzeyleyesin. Nzl huss mhimdr; ahkm- erfe sana ne trhda vsl olup ne vechile tedrk idersen ve kuzta dah ahkm- erfe sl eyledine ve anlar ne vechile tedrk eyledklerine mektblarn alup Sdde-i Sadetm'e gnderesin.

792

Samakov'da yaptrlan lenger demirleri ile sir demir aletlerin Ahyolu'na ulatrlmas iin Sofya, Filibe, Samakov ve Radomir'den yeterli sayda araba tedarik edilmesi.

Sofya ve Filibe ve Samakov ve Radomir kdlarna hkm ki: Tersne-i mirem mhimmt in Samakov'da ilenmesi fermn olunan lenger demrleri ve syir demr lt ilenp hzr olup Ahyol'ya sl olunman araba lzim olman taht- kaznuzdan kifyet mikdr araba ihrc olunmasn emridp buyurdum ki: Dergh- Muallm avularndan Samakov'da nzr olan kdvet'l-emsil ve'l-akrn Mehmed zde kadruh tarafndan size dem varup ve araba* taleb eyledkde her birinz taht- kaznuzdan kir ile kz ve arabalar olanlardan ber-vech-i adlet kifyet mikdr araba ihrc idp gnderesiz ki, demrleri tahml idp mahall-i memra iledeler. Amm; her birinz mukayyed olup bu bahne ile mugyir-i(?) er reydan celb ahz itdrmeyesiz. Donanma-y Hmynum nevrzdan mukaddem kmak zredr; Tersne mhimmtn avkitmeyp ale't-tacl yitidrmek ardnca olasz.* Metinde eklindedir.

793

bkz. hkm. 792.

Dergh- Muall avularndan Samakov'da olan Mehmed avu'a hkm ki: Mektb gnderp; "emrolunan lenger demrleri ve mesmr ilenp hzr oldun" bildrdn ecilden tahml olunup Ahyol'ya sl olunman; "Kifyet mikdr araba viresiz." diy Sofya ve Filibe ve Samakov ve Dobnie ve Radomir kdlarna hkm-i erfm irsl olund. Buyurdum ki: Ol hkm-i hmynum kdlara mm-ileyh sl idp dah kifyet mikdr arabay ber-vech-i adlet kirlaryla ihrc idp emrm zre ihzr eyledn lenger demrlerin ve syir Ters-hne-i mirem mhimmt in ilenen mesmr levzimi muaccelen tahml 56

eyleyp Ahyol'ya uladurasn. Araba ihrcnda bi'z-zt kendn mukayyed olasn ki, mbirn bu bahne ile reydan celb ahz itmeye. na'llh tel Donanma-i Hmynum nevrzdan mukaddem kmak zredr; Tersne mhimmtn avkitmeyp ale't-tacl yitidrmek ardnca olasn.

794

Kendir emininden istenen kendirin en ksa zamanda toplanarak gnderilmesi.

Badralu Mehmed avu'a virildi. Kendir emnine hkm ki: Bundan akdem defetle sana hkm-i hmynum gnderilp; "Kendir huss umr- mhimmedendr; isticl zre cem u tahsl idp gnderesin." diy emrm olm idi. Ol emr-i hmynum mukarrerdr. Buyurdum ki: Vardukda, asl v kat tehr u terh itmeyp cem fermn olunan kendiri isticl zre tahsl idp gndermek ardnca olasn. hml mshele olunup maslahat avk u tehrden hazer eyleyesin; sonra zrn makbl olmaz.

795

Kbrs'ta grevlendirilmek zere Sivas ve Tokat kazlarndan istenen lamclarn acilen ihrac edilip Silifke skelesi'ne gnderilmesi.

Badralu Mehmed avu'a virildi. F 19 Ramazn, sene: 978 Sivas ve Tokat kdlarna hkm ki: Bundan akdem hkm-i erfm gnderilp; "taht- kaznuzdan lamclar ihrc olunup Silifke'ye tor gnderilmek" emrm olmd. Ber-vech-i isticl irimek lzim olman buyurdum ki: Vardukda, tehr itmeyp ihrc fermn olunan lamclar isticl zre hkm-i sbkum mcebince b-kusr ihrc itdrp dah Silifke skelesi'ne tor gndermee ziyde ihtimm ikdmun vcda getresin. Bu huss mahall-i ihtimmdur; ana gre tedrk idp ihml msheleden hazer eyleyesin.

796

Karaman vilyeti kadlarna hitaben yazlan hkmlerin Mehmed avu tarafndan yerlerine ulatrlmas.

Bu dah, mezkra. Mehmed avu'a hkm ki: Vilyet-i Karaman kdlarna yazlan ahkm- erfe uladurmak in sana irsl olunmdur. Buyurdum ki: Vardukda, gnderilen ahkm- erfeyi kdlara sl eyleyesin ve bu hkm-i erf sana ne gn vsl olursa emrolunan maslih nice grrsen Sdde-i Sadetm'e arzidesin.

57

797

am yenierileri kethdas olup Magosa Kalesi'nde grevi esnasnda yaralanan ve kethdal bakasna verilen Mustafa'nn grevinde geveklik gsterip dier yoldalarn da geveklie sevketmemesi iin, kendisine riayet olunaca yolunda tenbihte bulunulup hizmete tevik edilmesi.

erkes Hasan avu'a virildi. F 18 Ramazn, sene: 978 Vezr Mustaf Paa'ya hkm ki: Sdde-i Sadetm'e mektb gnderp; "m yenierilerine kethud olan Mustaf in yarar olup Mago