Transkripcija i translacija

Transkripcija i translacijaTranskripcija DNA u RNA prvi korak u ekspresiji genaRNA prekrajanje uklanjanje introna u eukariotskoj staniciRazliite molekule RNA razliita uloga u ekspresiji genaGlasnike RNA (mRNA) slue kao kalupi za sintezu proteina; ribosomneRNA (rRNA) i transportne RNA (tRNA) djelatne su u procesu translacije mRNA

Druge male molekule RNA slue regulaciji gena, prekrajanju mRNA, doraivanju tRNA te razvrstavanju proteina u eukariotaRNA-polimeraza - katalizira rast lanca RNA uvijek u smjeru 5' prema 3RNA-polimeraza za razliku od DNA-polimeraze za poetak sinteze ne treba klicu (poetnicu)transkripcija zapoinje de novo na specifinim mjestima na poetku genaRNA-polimeraza sloen enzim, kod E. coli se sastoji od 6 podjedinica (6 polipeptidnih lanaca)Promotor slijed DNA na koji se vee RNA-polimeraza kako bi zapoela transkripciju gena

InicijacijaElongacijaTerminacija zaustavljanje transkripcije, RNA se oslobaa s polimeraze, enzim disocira s DNA kalupa

RNA-polimeraza odmotava kalup ispred sebe, a smotava ga iza sebe

RNA-polimeraze eukariota I, II i III

Sve su tri jezgrine RNA-polimeraze sloeni enzimi koji se sastoje od 12 do 17 razliitih podjedinicaPrepoznaju razliite promotore i prepisuju razliite skupine gena

Dorada RNA Primarni transkript mRNA prokariotskih stanica se odmah koristi za sintezu proteinaPrimarni transkripti eukariotskih mRNA prolaze intenzivne modifikacije, kao uklanjanje introna prekrajanjem, prije nego se transportiraju iz jezgre u citoplazmu, gdje slue kao kalup za sintezu proteina

Primarni transkripti rRNA i tRNA moraju proi niz koraka dorade (engl. processing), kako u prokariotskim, tako i u eukariotskim stanicama

Alternativno prekrajanjeTranslacija sinteza proteina prema mRNA kalupu

Sve se mRNA itaju u smjeru 5 prema 3', a polipeptidni se lanac sintetizira od amino-kraja prema karboksi-krajuU mRNA svaka je aminokiselina odreena s tri baze (kodon)

Translacija se odvija na ribosomima uz tRNA koje slue kao posrednici izmeu kalupa mRNA i aminokiselina koje se ugrauju u protein

tRNA transportne RNA izgraene su od priblino 70 do 80 nukleotida i imaju karakteristinu strukturu lista djeteline koja je posljedica sparivanja komplementarnih baza iz razliitih regija molekuleSve tRNA na 3' kraju sadravaju slijed CCA, a aminokiseline se kovalentno veu na ribozu krajnjeg adenozina iz toga slijedaAntikodonska petlja, smjetena na drugom kraju smotane tRNA, putem komplementarnog sparivanja baza prepoznaje i vee odgovarajui kodon u kalupu mRNA

Aminoacil-tRNA-sintetaze enzimi koji prepoznaju tono odreenu aminokiselinu i veu je na tono odreenu tRNA (ili vie njih)

Nakon to se aminokiselina povezala s tRNA, nastali se kompleks smjeta na kalup mRNA, to je posredovano komplementarnim sparivanjem baza kodona mRNA i antikodona tRNA

Degeneriranost genetike ifre - od 64 mogua kodona, tri su stop-kodoni koji signaliziraju zavretak translacije, dok ostalih 61 kodiraju aminokiselineRibosomi mjesta sinteze proteinaIzgraeni su od dviju podjedinica (vee i manje), a svaka je izgraena od specifinih proteina i rRNA molekulaE. coli sadrava oko 20.000 ribosomaBrzorastue stanice sisavaca sadravaju oko 10 milijuna ribosoma

Translacija je podijeljena u tri stupnja: inicijacija, elongacija i terminacijaPolisom ili poliribosom skupina ribosoma povezana na jednu molekulu mRNA; ribosomi su u polisomu meusobno udaljeni 100 200 nukleotida