11-12-2005 phan i (tu dau den duong cong hinh hoc).pdf

GIAO TRNH VE KY THUAT- HNH HOC HOA HNH

LI NOI AU

Cuon Hnh Hoc Hoa Hnh Ve Ky Thuat nay c bien soan e dung lam tai

lieu phuc vu giang day va hoc tap mon ky thuat cua nganh xay dng Trng Cao ang Xay Dng c nhieu thuan li.

Noi dung bien soan da tren e cng ve ky thuat hnh hoc hoa hnh cua he cao ang xay dng vi thi lng 90 tiet va phan bo nh sau :

Phan I : Nhng tieu chuan c ban cua ban ve ky thuat xay dng ( 10 tiet )

Phan II : Hnh hoc hoa hnh ( 53 tiet )

Phan II : Ve chuyen mon ( 27 tiet )

Mot so noi dung co bien soan m rong hn e cng e kch thch t duy cua mot so hoc sinh sinh vien a tm hieu va yeu thch mon hoc.

Trong qua trnh bien soan chung toi tham khao cac giao trnh ve ky thuat hnh hoc hoa hnh a c Bo giao duc va ao tao cho xuat ban va c dung lam tai lieu giang day tai cac trng ai hoc, trung hoc chuyen nghiep xay dng.

Chung toi chan thanh cam n cac ong ch can bo giang day ve mon ky thuat cua nhieu trng a tham gia gop y cho cuon sach.

Bo mon hnh hoc hoa hnh cua Trng Cao ang Xay Dng So 2 a co nhieu co gang. Tuy nhien lan au tien bien soan chac con thieu sot, chung toi mong c s gop y xay dng cua cac ong ch, e chung toi chnh sa nham giup cho cuon giao trnh ngay cang hoan thien hn.

Bo Mon Hnh Hoc Hoa Hnh Trng Cao ang Xay Dng So 2

Trang 1


E CNG TONG QUAT

Phan Noi dung Tong so Ly thuyet

Bai tap

Phan I

Phan II

C_1

C_2

C_3

C_4

C_5

C_6

C_7

Phan III

M au - Nhng tieu chuan c ban cua ban ve ky thuat xay dng.

Hnh hoc hoa hnh

Cac phep chieu, he thong MPHC_o

thc.

Bieu dien iem, oan (ng thang)

hnh phang (mat phang) tren cac o

thc.

Bieu dien cac vat the hnh hoc tren o

thc.

Mat cat _ Hnh cat.

Hnh chieu truc o.

Bong tren hnh chieu vuong goc.

Hnh chieu phoi canh.

Ve chuyen mon

-Ban ve BTCT.

-Ban ve ket cau thep.

-Ban ve nha.

-Thc hanh ve ghi cong trnh nha 2 tang qui mo nho.

10

53

2

12

12

8

7

7

5

27

3

3

4

17

5

2

12

9

4

4

4

3

3

3

4

2

5

3

4

3

3

2

15

TONG CONG 90 55 35

Trang 2


PHAN M AU I. Gii Thieu Mon Hoc

1. Muc ch mon hoc

Ban ve la tai lieu ky thuat c ban e ch ao san xuat. Ban ve c xay dng nh nhng phng phap bieu dien va cac he thong qui c. Nhng ngi lam cong tac ky thuat xay dng dung Ngon ng ban ve e thc hien cong viec cua mnh.

Ve ky thuat la mon hoc cung cap nhng kien thc c ban ve oc va lap cac ban ve ky thuat. Nh nhng ban ve, ngi can bo ky thuat the hien c y nh thiet ke cua mnh va thc hien c cac y nh o.

Ve ky thuat la mon hoc ky thuat c s, no phat trien kha nang hnh dung khong gian cua hoc sinh, no giup cac em the hien o an mon hoc, o an tot nghiep va hoc cac mon ky thuat chuyen mon khac. Ngoai ra mon hoc con ren luyen cho hoc sinh tnh khoa hoc, chnh xac va kien nhan la nhng c tnh can co cua ngi lam cong tac ky thuat.

2. Noi dung va yeu cau mon hoc

a. Noi dung mon hoc

Gom 2 phan chnh :

Phan I. Hnh hoc hoa hnh : Nghien cu viec the hien cac vat the trong khong gian len mat phang goi la ban ve no la c s cua ve ky thuat.

Phan II. Thiet lap cac ban ve ky thuat, ng dung cac nguyen ly cua hnh hoc hoa hnh cac quy nh, ky hieu ky thuat e ve cac ban ve ky thuat xay dng.

b. Yeu cau mon hoc

Hoc mon ve ky thuat phai at 2 yeu cau c ban :

Ve c ban ve : T vat the that hay t y o thiet ke, dien ta thanh hnh bieu dien tren giay ve theo ung yeu cau cua ban ve ky thuat xay dng

oc c ban ve: Xem ban ve va hieu no, hnh dung c hnh dang that cua vat the trong thc te.

Muon at hai yeu cau tren, sinh vien phai nam vng :

- Cac phng phap bieu dien cua hnh hoc hoa hnh.

- Cac tieu chuan cua ban ve ky thuat.

- S dung thanh thao vat lieu va dung cu ve.

Trang 3


II. Nhng Tieu Chuan C Ban Cua Ban Ve Ky Thuat

A. Vat Lieu Va Dung Cu Hoc Ve:

1. Vat lieu ve :

a. Giay ve : gom 3 loai :

Giay croky (kroqui) : la loai giay day, dai, khong b nhoe khi gap nc, co 02 mat nhan va nham (thng s dung mat nhan).

Giay can : la loai giay bong m, kho dai (cuon 40 m) dung e o lai cac ban ve hoac ban in ozlid.

Giay ke o ly : loai nay a co ke san o ly vuong e s dung cho ve phac tay hoac ve ban o, e de dang chon kch thc va ty le khi ve.

b. But ch : co 3 loai

- Ch cng : ky hieu bang ch H : H, 2H, ..., 6H

- Ch mem : ky hieu bang ch B : B, 2B, ..., 6B

- Ch trung : ky hieu HB

He so cang ln th o cng hoac mem cang tang. Trong ban ve thng ch cng dung e ve net manh, ch mem e ve net am hoac ke ch.

Ngoai loai ch go con co ch bam dung vi min ch ng knh t 0,5 2 mm.

2BPencil

Hnh 1.1

c. Tay gom :

Dung e xoa bo cac net ve s phac, net ve hong, nen dung loai tay mem. Muon tay xoa net mc dung dao lam hoac but tay phu mc trang.

d. Cac loai vat lieu khac:

inh mu, bang keo, giay mai ch, vai sach lau ban ve, mc ve (mc tau) hien tai s dung pho bien loai pha san trong lo.

Trang 4


2. Dung cu ve va cach s dung

a. Bang ve (van ve) :

Bang ve dung e co nh t giay ve. Mat bang phai phang, bang go mem, van okal hoac knh, bang ve co the e ri hoac ong thanh ban ve.

b. Thc te :

Dung e ke nhng ng nam ngang, song song nhau hoac ket hp vi eke ke cac ng thang ng hoac xien theo goc o quy nh.

Thc te thng s dung la loai te day Vat lieu bang go hoac nha trong.

Te day c bat co nh vao bang ve, thc chuyen ong len xuong thong qua rong roc 2 au.

Hnh 1.2

DayRong roc

Thc te

c. Eke :

Eke lam bang nha, cac canh co vach n v dai moi, bo gom 2 chiec, 1 chiec la tam giac vuong can, 1 chiec tam giac vuong (co goc nhon 300 va 600).

Eke ket hp vi te e ve cac ng thang ng, ng xuyen hoac cac goc 150, 300, 450, 600, 750.

d. Compa :

Dung e ve ng tron hoac o oan dai.

Compa 1 au kim nhon, 1 au co the la kim nhon, but ch hoac but mc tuy theo yeu cau s dung (hop compa

thng co cac dung cu: compa au ch, au mc, compa o, compa quay vong tron nho, can noi cua compa )

e. But ke mc :

Mc dung trong ban ve la loai mc xa (mc tau).

Dung but kim bm mc e ve.

Trang 5


But co nhieu loai ng knh t 0,1 en 2,0 mm. Theo cac c so : 0,1 ; 0,2 ; 0,3 ; 0,4 ; 0,5 ; 0,7 ; 1,0 .

Tuy tng yeu cau cua net ma chon so but phu hp.

0.2

Hnh 1.3

Thong thng ngi ta dung but kim so 0,1 0,2 e ve net manh; 0,3 ve net thay

0,5 1,0 ve net am.

f. Cac loai thc ve :

Thc cong : Lam bang nha trong, dung e ke cac ng cong co ban knh thay oi khong the s dung compa e dng- thc co 1 bo 12 cai vi cac ng cong khac nhau.

Thc lo : Lam bang nha trong, co san cac ng tron ban knh cac loai hoac elip hoac cac dung cu thiet b cua ve sinh ban ghe....

Thc ch_so : Loai thc co san mau ch so theo cac kch c qui nh nh 2.5, 3.0, 5.0, 7, 1.0 _ Chu y khi dung thc mau ch so, phai chon loai but kim phu hp vi loai mau ch e to theo cac khuon nh san.

Hnh 1.4

Trang 6


B. Nhng Tieu Chuan C Ban Trnh Bay Ban Ve Ky Thuat

Ban ve ky thuat phai c lap theo nhng qui tac thong nhat, c quy nh trong tieu chuan Nha nc, Tieu chuan Viet Nam, hien goi la qui chuan. Di ay la mot so tieu chuan c ban.

1. Kho giay (TCVN 2-74)

Kho giay la kch thc t giay sau khi a c xen. Kch thc va kho giay dung trong ve ky thuat ( t A0 la t nguyen kho ban au).

Cach chon kho : Cat oi t giay theo canh dai.

K hieu kho 4.4 2.4 2.2 1.2 1.1

K hieu t giay A0 A1 A2 A3 A4

KT(mm) 1198x841 841x594 594x420 420x297 297x210

Khung ban ve

Khung ten

Hnh 1.5

Cho phep s dung kho giay phu tao thanh bang cach tang kch thc 1 kho giay chnh nao o, mot so nguyen lan kch thc cua cac canh kho 1.1 (A4).

V du :

Giay kho 1.2 (A3) la 297x 420 297 x (420 + 210) 297 x 630

hoac kho 2.2 (A2) la 594 x 620 594 x 420 (594 + 297 ) x 420 891 x 420.

2. Khung ban ve, khung ten

ban ve ky thuat xay dng khung ban ve dung net lien am, cach mep t giay vi kch thc nh hnh ve 1.5

Khung ten : S dung net lien am. V tr khung ten thng at le pha di ban ve hoac le ben phai ban ve hoac goc phai pha di ban ve tuy thuoc vao tng c quan qui nh.

Trang 7


Bai tap nha trng, sinh vien s dung v tr khung ten goc phai pha di ban ve (hnh ve 1.5) co kch thc nh sau :

BAI TAP SO

LP

NGAY

Ghi chu :

O so 1: ten trng, ten to mon (h = 57)

O so 2: ten bai tap (h = 57)

O so 3: ghi dong ch: Sinh vien thc hien (h = 2.53)

O so 4: ghi ho va ten sinh vien (h = 2.53)

O so 5: ghi dong ch Giao vien hng dan (h = 2.53)

O so 6: ghi ho va ten giao vien (h = 2.53)

O so 7: ghi so th t cua bai tap (h = 2.53)

3. Ty le hnh ve:

La ty so gia kch thc cua hnh trong ban ve va kch thc that. Tuy theo o ln va mc o phc tap cua vat the ma ngi ta chon ty le hnh ve phu hp, co 2 loai ty le :

+ Loai thu nho (hnh ve nho hn hnh that) : thng s dung cac loai ty le 1/2, 1/5, 1/10, 1/20, 1/50, 1/100, 1/200, 1/500, 1/1000, 1/4000, 1/25000.

+ Loai phong to (hnh ve ln hn hnh that) : thng s dung cac loai ty le : 2/1, 5/1, 10/1, 20/1, 50/1, 100/1.

Chu y: tr so kch thc ghi tren hnh ve la kch thc that, khong phu thuoc vao ty le ve.

4. ng net va ch so

a. ng net (TCVN 8-1994)

Trong ban ve cac hnh bieu dien c ve bang nhieu loai net vi hnh dang va y ngha khac nhau (quy nh theo bang sau) nham tao cho ngi CBKT the hien va oc c ban ve ung.

Trang 8


STT Ten goi Hnh dang Be rong ng dung

1 Net c ban

b -ng bao thay

-Khung ten, khung ban ve ( ban ve ky thuat c kh)

2 Net manh

b/2-b/3

-ng dong, ng ghi kch thc, ng ghi chu, ng gach gach tren mat cat, ng bao mat cat chap, ng chan ren thay.

3 Net cat

(net lien am)

(1,5-2)b

-Bao giao tuyen phan cat ( ban ve ky thuat xay dng)

-ng tron truc so

-V tr mp cat (vet cat)

-Khung ban ve, khung ten (ban ve KT xay dng)

4 Net t

b/2-b/3 -Bao phan vat the khuat

-ng khuat, canh khuat

5 Net cham gach

manh

b/2-b/3 -Truc oi xng, ng tam cua vong tron

6 Net ln song b/3

-ng cat la hnh bieu dien

-ng phan cach gia hnh cat va hnh chieu khi khong dung truc oi xng lam ng phan cach.

7 Net ngat b/3 -ng cat ba cua vat the con tiep dien

8 Net gach hai cham manh

b/3

-ng bao cua bo phan nam pha trc mat phang cat.

-ng trong tam

-ng bao cua chi tiet trc khi hnh thanh.

Chieu day b cua net ve lay t 0.3 1.5 mm (tuy thuoc vao kho ban ve va ty le hnh bieu dien). Chieu rong cua cung mot loai net ve phai khong thay oi tren cung mot ban ve

Trang 9


Mot so quy c chu y cua net ve:

- Khoang cach gia hai ng thang song song 2b cua net va khong nho hn 0,7

- Khi 2 hay nhieu loai net khac nhau trung nhau th ve theo th t u tien nh sau:

+ Net c ban: ng bao thay, canh thay (1)

+ Net t: ng bao khuat canh khuat (4)

+ V tr mat phang cat: Vet cat (3)

+ Net cham gach manh: Truc oi xng, ng tam (5)

+ Net hai cham gach manh: ng trong tam (8)

+ Net lien manh: ng dong, ng kch thc (2).

- Tam cua cac cung tron, ng tron la giao cua hai gach trong net cham gach manh (nhng ng tron nho cho phep ve ng tam bang net lien manh) va vt khoi ng bao mot oan t 3-5.

- Cac net t khi bat au va ket thuc phai cham vao ng bao cua hnh bieu dien. Cho gap nhau cua hai net t phai ve cac net gach cat nhau. Neu net t la phan keo dai cua net lien am th tai cho tiep giap cua hai loai net nay phai e h.

- ng dan lien quan en mot phan t nao o c ve bang net lien manh va tan cung bang dau cham, neu no ket thuc trong ng bao cua vat the. Bang mui ten neu no ket thuc ng bao cua vat the va khong co dau hieu neu ket thuc ng kch thc (Hnh 1.6)

Hnh 1.6

Ten cac ban ve cong trnh, cac ng bao thay nam pha sau mat phang cat c ve bang net lien manh.

Trang 10


b. Ch so: Trong ban ve ky thuat ch va so c viet theo qui nh.

Tuy theo kho ban ve va hnh bieu dien ln hay nho e chon kch thc cao ch phu hp nhng khong c lay nho hn 2,5mm.

Co 2 kieu ch chnh :

Ch ky thuat: (TCVN 6-85) Loai tron map

+ Viet eu net, ch ng hoac nghieng 750 (sang phai)

+ Kho ch hoa :

Cao h = 2.5, 3.0, 5, 7, 10, 14

Rong b = 6/10h hoac 8/10h.

Cu the theo bang sau: Ve qui nh ty le gia o cao h va o rong b cua ch, so :

Chieu Cao Ch Va So h

Rong ch I va so 1 1/10h

Chieu rong cac ch

B, E, L, P, R, S va cac so 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 6/10h

Rong cac ch A, H, K, N, T, U, V, X, Y 8/10h

Rong cac ch M, O, Q va so O h

Khoang cach gia 2 ch hoac 2 con so ke nhau (1/103/10)h

Khoang cach gia 2 tieng hoac 2 con so ke nhau Khong nho hn 1/2h

Khoang cach gia cac dong Khong nho hn 1/5h

+ nh va chan ch co the ln tron, hoac khong.

+ Can thu hep khoang cach gia 1 so ch ke nhau nh TA, YA, LY... e cho ch c can oi.

+ Mau so va ch c minh hoa nh trong hnh ve.

Trang 11


Hnh 1.7

Trang 12


Ch kieu ng : (TCVN 2233-77) con goi la ch kien truc

+ Viet eu net.

+ Rong ch va so, rong net ch so va khoang cach gia hai ch, gia hai tieng... c qui nh nh bang :

Cac Kch Thc Qui nh Ty Le Gia Kch Thc So Vi

Chieu Cao

Chieu cao ch va so h

Chieu rong ch va so (Tr ch I, M va so 1) 3/10h

Chieu rong ch I va so 1 1/10h

Chieu rong ch M 4/10h

Chieu rong net ch va ch so 1/10h

Khoang cach gia 2 ch va hai so ke nhau 3/10hh

Khoang cach gia 2 tieng hoac hai con so ke nhau Khong nho hn h

Khoang cach gia cac dong Khong nho hn 1.5h

Hnh dang ch va so c trnh bay tren hnh ve

Hnh 1.8

Chu y: Neu ve tren may vi tnh (chng trnh Autocad) ta nen chon phong ch ky thuat c cai at san trong may.

Trang 13


5. Cach ghi kch thc (TCVN 5705-1993)

Tren ban ve cac kch thc the hien o ln cua vat the. Ghi kch thc phai tuan theo cac quy nh neu trong TCVN 5705-1993

Quy nh chung :

- Khi ghi kch thc phai tien hanh nh sau:

+ Ve ng dong kch thc

+ Ve ng kch thc

+ Ghi con so kch thc

- Con so ghi kch thc la con so ch o ln that cua moi yeu to, khong phu thuoc vao ty le hnh ve.

- Moi kch thc ch nen ghi mot lan tren ban ve, ch khi can thiet mi ghi lap lai. Khong ghi kch thc cho chi tiet khuat.

- Cac kch thc nen ghi ngoai hnh bieu dien.

- n v kch thc ch o dai la mm, tren ban ve khong can ghi n v. Kch thc ch goc la o, phut, giay. Neu s dung n v khac phai ghi chu.

- n v ch o cao lay la met vi 3 con so khong pha sau. S dung mat phang chuan la cao o 0.000 neu v tr cao hn at dau (+) ; neu v tr thap hn at dau (-) trc con so kch thc (thong thng s dung nen phong chnh tang tret hoac mat nc bien trung bnh lam mat phang chuan).

- ng dong kch thc va ng kch thc c ve bang net manh. ng dong ke vuong goc vi oan c ghi kch thc va vt qua ng kch thc oan t 35 mm.

- ng kch thc ke song song vi oan c ghi kch thc cach ng bao va cach nhau khoang t 710 va cung vt khoi ng dong t 35 mm.

3.200

0.000

6.400

8.000

4.800

1.600

-1.200 -1.400

1.400

3.000

5.200

5.800

8.600

Hnh 1.9

Trang 14


Gii han kch thc co 3 cach ghi :

+ ng ngat am nghieng 450 dai 2-3 mm. (Nghieng t phai sang trai, t tren xuong di theo hng ngi oc)

+ Dau cham tron (chu y khong s dung loai nay cho ban ve ket cau)

+ ng mui ten.

Hnh 1.10

Con so ghi kch thc nam pha tren ng kch thc cach t 1-2 mm, song song vi ng kch thc. Hng ghi con so kch thc c bieu th nh sau:

- Cac ng dong khong cat qua ng kch thc nen ng kch thc ngan at gan hnh ve, ng dai at xa hnh ve.

- Khi khoang cach qua nho khong u cho ghi con so th co the ghi con so ra pha ngoai.

- Ghi kch thc theo phng ng va nguyen tac xoay mat ve ben trai.

- Trng hp hnh ve co ngat oan nhng kch thc van lien net va kch thc ghi la so o tren toan bo chieu dai.

Hnh 1.11

Trang 15


- Khong cho phep dung bat ky ng hnh chieu nao cua hnh ve e thay ng kch thc.

- Cho phep dung ng truc, ng tam lam ng dong.

- Ghi o doc theo ty so, %... va co kem mui ten ch hng doc. Hoac ghi kch thc hai canh cua tam giac vuong hoac ghi ch so tang cua goc nghieng tren mai doc.

Hnh 1.12

i = 1

%

1.30

1 : 1

4.80

3.60

0

0.03

0

50

125

< 1: 5

> 0.225

Hnh 1.13

- ng knh thc con so ghi

v du: 500

- Ban knh trc con so ghi R

v du: R25

- Hnh vuong trc con so ghi

v du: 100

- Mep vat ghi mot kch thc x o ln goc.

- Khong cho phep bat ky ng net nao cua

hnh ve i qua con so ghi kch thc.

Hnh 1.14

Trang 16


Hnh oi xng ve khong ay u, hoac hnh cat ket hp vi hnh chieu th ng kch thc ke qua truc mot oan nho va ch gii han mot au.

Hnh 1.15

Khi phan ghi chu nam trong vung co hnh chieu pha sau mat cat th net hnh chieu c ve ngat oan khong ve qua phan ch ghi chu.

- Lot gach Ceramic 300x300- Va ximang #50 day 20- Betong a 4x6 mac 100 day 100- at ap am ky tng lp day 200- at thien nhien don sach

Tren mat cat ngoai viec ve ky hieu vat lieu theo qui nh, con s dung ghi chu cac lp vi ay u qui cach, yeu cau ky thuat. Cac lp ghi chu co the a len tren hoac xuong di ghi ve ben trai hoac ben phai ng dong.

Hnh 1.16

Hnh 1.17

Vi cac kch thc ch o dai, hng ghi con so phu thuoc vao o nghien cua ng kch thc so vi hng nam ngang cua ban ve. Cac ng kch thc co o nghieng nam trong phan gach gach th con so kch thc c viet ngang nh mot ng dong gay khuc.

Vi cac kch thc goc, hng ghi con so kch thc chnh la hng ghi cua con so kch thc dai co ng kch thc vuong goc vi phan giac cua goc can ghi kch thc.

Trang 17


Ky hieu vat lieu (TCVN 7-1993)

e bieu th loai vat lieu can s dung cho cau tao cong trnh, tren mat cat ta s dung ky hieu theo bang sau :

K Hieu Ten Vat Lieu K Hieu Ten Vat Lieu

Kim Loai

Betong cot thep

at thien nhien

Go

a

Knh, vat lieu trong

suot

Gach cac loai

Chat long

Betong

Chat deo, vat lieu cach ien, cach nhiet, cach am, vat lieu bt kn.

Chu y :

- Tren mat cat vat the neu khong can ch ro loai vat lieu s dung th ky hieu :

(net gach nghieng 450 day net b/3).

- Cac mat cat co chieu day (hnh ve)


6. Trnh t hoan thanh mot ban ve

(Cac ieu kien can chuan b va thc hien ke ca ve tay hoac ve may)

- Chuan b ay u ve noi dung ban ve, cac so lieu phng tien.

- Chon kho giay: Tren c s theo yeu cau hoac noi dung ty le cua cac hnh ve can the hien.

- Ke khung ban ve at v tr khung ten theo qui nh

- Thong nhat tren ca ban ve ve o day tng loai net.

- Bo tr cac hnh ve sao cho quan he chieu c ro rang, chnh xac. Tranh at qua xa hoac xen vao gia chung mot hnh bieu dien khac neu khong can thiet bo cuc ban ve phai can oi ve o am, o day ac net ve sao cho ban ve khong b lech cho qua day (nang) cho qua tha (nhe).

- Neu ve tay can chu y ve nhap trc, kiem tra va sau o to am ban ve. Khi to am phai tuan thu theo th t tren xuong di trai sang phai (co giay nhap che phu cac phan cha ve ti e bao ve ban ve). To am net ve theo th t:

+ Cac ng truc, ng tam.

+ Cac ng bao quanh thay, ng tron cung tron, cung ln.

+ Cac ng bang.

+ Cac ng thang ng.

+ Cac ng xien.

+ Cac ng bao quanh khat.

+ Cac ng dong, ng ghi kch thc, cac ng gach gach tren mat cat.

+ Cac con so kch thc.

+ Khung ban ve, khung ten.

- Neu ve bang ch th mot so net nh ng truc, ng dong, ng kch thc co the ve am ngang giai oan ve m, khong phai to lai.

- Neu ban ve the hien mau ma bao quanh bang mc, th phai to mau trc sau o mi to net ve.

- Net ch to am la 2B hoac B (net lien manh hoac net cham gach manh ve mot lan bang but HB vot nhon). Neu to am bang mc th chu y khong keo thc qua khu vc va ve, khi ve tiep phai ch net va ve kho mc.

- Ghi kch thc cho ban ve ung qui nh, viec phan bo cac cac ng kch thc tren cac hnh bieu dien can can nhac, ieu hoa sao cho ro rang, de oc, hp ly va ep mat. Tranh qua tap trung kch thc ve 1 pha mot hnh bieu dien.

Trang 19


- Viet ch va so: phai theo quy nh ch ve ky thuat va ung o cao h tng loai ch, so.

- Ket thuc ban ve: Kiem tra lai toan bo ban ve lan chot va xoa bo cac net d tha.

Ket kuan:

Qua moi ban ve, ngi ve phai tao c thoi quen tot, ngi ve phai t nghiem khac trong viec trnh bay ban ve : ve ung, chnh xac, can than, bo cac thoi quen ve au co the dan en nhng sai lam trong san xuat ve sau nay. Ch co qua kho luyen ngi ve mi at c ky nang ve can thiet.

7. S dung thc, compa, eke, thc cong e ve mot so ng cong

hnh hoc:

a. Chia oan thang

Chia oan thang thanh nhng phan theo mot ty le nhat nh nao o hoac nhieu phan bang nhau.

Chia AB thanh 5 phan bang nhau:

- T A ve An bat ky, tren o at nam oan thang bang nhau lien tiep.

Hnh 1.19

- Noi 5 va B. T cac iem 4, 3, 2, 1 ke cac oanAB thanh 5 oan bang nhau.

b. Chia

song song vi 5B ta a chia

ng tron lam 3 phan bang nhau

nh R co

Lay 1 nut ng knh ng tron lam chuan,

V du : iem A, lay tam A quay cung ban k iem 2 va 3 ta co: 12 23 31= =

c. Chia ng tron thanh n phan bang nhau (n: so le, n 5)

Hnh 1.20

Hnh 1.21

Trang 20


- Ke 2 ng knh AB va CD vuong goc nhau keo dai A;B ve 2 pha.

- Chia ng knh CD lam 5 phan bang nhau (cach chia a) co 1, 2, 3, 4.

- Lay D lam tam dng cung tron co ban knh bang DC ta co E, F thuoc AB.

- T E va F ke qua 2, 4 cat ng tron ve pha oi dien tai G, H va I, K.

- Cac iem C, G, H, I, K a chia ng tron lam 5 phan bang nhau.

d. Noi tiep hai ng thang bang mot cung tron

- Ve hai ng thang song song va cach eu hai ng a cho mot khoang bang ban knh R cua cung tron noi tiep, hai ng cat nhau tai O.

iem 1 va 2.

t ng tron tam O tai T.

- Noi TA ta co tiep tuyen.

f. Dng tiep tuyen chung cua 2 vong tron

Tiep tuyen ngoai

O1O2 ta co M

ban knh R2-R1

- T O lan lt ha vuong goc xuong hai ng a cho, ta co hai tiep

- Lay O lam tam dng cung tron ban knh R.

Hnh 1.21

e. Dng tiep tuyen cua ng tron o t iem A

- Noi AO

- Chia oi AO ta co O

- Dng vong tron tam O ban knh OO ca

Hnh 1.22 - Noi O1 va O2

- Chia oi

- Dng vong tron tam O2- Dng vong tron tam M ban knh MO2 cat

- Noi O

vong tron phu va ve tai A va B

1A va O1B

Trang 21


- Noi O2A co E, O2B co F (E, F thuoc ng tron O2 ban knh R2

co tiep tuyen ngoai cua 2 ng tron tam O

- Qua O1 ke O1C // O2E va O1D // O2F)

- Noi EC va FD 1 va O2

Hnh 1.23

Tiep tuyen trong

- Noi O1 va O2 va chia oi O1O2 co M

- Ve vong tron phu tam O2 ban knh R1+R2

- Ve vong tron phu tam M ban knh MO2 co T2

- Noi O2T2 cat co T2

- Noi T2 va O1

- T T2 ke T2T1 // T2 O1

Hnh 1.24

Trang 22


g. Noi tiep ng thang va ng tron (R) bang cung tron (R1)

- Dng ng tron phu tam O ban knh R+R1 (neu tiep xuc ngoai) va ban knh R1-R (neu tiep xuc trong).

- Dng ng m cach ng m a cho 1 khoang bang R1, cat ng cung tron tai O1

- Lay O1 lam tam quay cung noi tiep ban knh R1

h. Noi hai cung tron ban knh R1, R2 bang mot cung tron ban knh R - Lay O1, O2 lam tam ve cung tron ban knh R1+R va R2+R.

- 2 cung tren cat nhau tai O .

- Noi O1 va O co T1 .

- Noi O2 va O co T2.

- Lay O lam tam quay cung tron ban knh R.

Hnh 1.25

Hnh 1.26

Trang 23


m. Ve hnh elp theo 2 truc vuo

Ve hai ng tron

ng goc (AB CD)

- ong tam co n

va ve ra 1 so phan

- a vong tron nho ke truc dai AB va t cac iem chia tng ng

tren vong tron ln ke // truc ngan CD.

- Giao cua chung cho ta cac iem uoc elip.

- Noi cac iem bang thc cong.

hng phap hnh bnh hanh)

(Hai ng knh lien hp cua mot elp la hvuon ng song la elp o)

- cac c

- CI. C

ang song song vi CD. Cac ng ay cat hai ng cheo EG va FH

cua hnh bnh hanh tai M, N, P va Q.

tron.

p. Ve hnh trai xoan theo truc dai AB cho trc (hnh 1.29)

- Dng ng vuong goc vi AB tai iem gia O.

- Chia AB lam bon phan eu nhau.

g knh AB va CD .

- Chia 2 ng tron bang nhau.

T cac iem chi//

th

n. Ve elp theo hai ng knh lien hp (p

Hnh 1.27

nh chieu song song cua hai ng knh g goc nhau cua ng tron co hnh chieu so

ve hnh bnh hanh EFGH co anh tng oi mot song song vi

AB va CD.

- Dng tam giac vuong can EIC nhan EC la canh huyen.

Ve cung tron tam C, ban knh ung tron nay cat canh EF tai K

va L.

- Qua K va L ke cac ng thn

- Elp can dng i qua tam iem A,B,C,D va M,N,P,Q tiep xuc vi bon canh cua hnh bnh hanh.

- Cach ve elp nay thng c dung e ve hnh chieu truc o cua cac ng

Hnh 1.28

Trang 24


- Dng cung tron tam O ban knva dng).

- Noi

h OA co O va O ( thuoc ng vuong goc

O1 vi cac iem chia keo dai, noi O2 vi cac iem chia keo dai.

h O3A; tam O4 ban knh O4B

- 1Q; tam O2 ban knh O2M

la hnh trai xoan can dng.

1 2

- Ve hai cung tron tam O3 ban kn

Ve hai cung tron tam O1 ban knh O

- Tap hp A, M, C, N, B, P, D, Q

Hnh 1.29

h trng theo theo truc chieu rong AB cho trc (hnh 1.30)

trc c

- Ve hai cung tron tam la A va B ban knh AB ta co FE (F AD; E BD)

- Ve cung tron tam D ban knh DE

- ng cung ACBFEA la ng can dng.

ng xoan oc la nhng ng cong phang c tao nen bi mot iem chuyen ong tren mot na ng thang khi na ng thang quay quanh au nut cua no.

r. Dng ng xoan oc hai tam (hnh 1.31)

- Ve ng thang m.

- Tren m lay O1 lam tam dng cung tron ban knh R1 co iem 1 va O2 (thuoc m)

Hnh 1.30

q. Ve hn

- Chia oi AB ta co O.

- Dng vong tron tam O ban knh OA co iem C va D (nam tren ng trung ua AB)

- Noi AB va BD keo dai.

Trang 25


- Lay O2 lam tam dng cung tron ban knh R2=1O2 co iem 2 (thuoc m)

- Lay O1 lam tam dng cung tron ban knh R3=2O1 co iem 3 (thuoc m)

- Tiep tuc ve tng t vi cac tam lan lt O1, O2 ta co ng xoan oc

s. ng xoan oc ba tam (hnh 1.32)

- Xac nh ba tam O , O1 2 , O3 la 3 nh cua tam giac eu.

1 1 1 3 1 2

2=O21 co iem 2 thuoc O3O2 keo dai.

lt s dung cac tam O1, O2, O3 ta co

tren ng thang nay quay ieu trong mot mat phang quay au mut cua no. o

thang quay mot goc 3600 goi la bxan

OA = a

- Chia ieu ng tron va ban knh OA ra cung mot so phan bang nhau: 1,2,3,4 va 1,2,3,4

Hnh 1.31 Hnh 1.32

- Lay O lam tam ve cung tron R = O O co 1 thuoc O O

- Lay O2 lam tam ve cung tron R

- Lay O3 lam tam ve cung tron R3=O32 thuoc O1O3 keo dai .

- Tiep tuc ve cac bc tng t nh tren lan ng xoan oc.

t. ng xoan oc Acsimet

- La ng cong phang c tao thanh bi mot iem chuyen ong ieu

mot na ng thang khi na

di cua iem tren na ng thang khi na ng

c cua ng xoan oc. Ve ng oc khi biet bc a cua no:

- Ve ng tron tam O ban knh

Hnh 1.33

Trang 26


Trang 27

- Ve cac cung tron tam O, ban knh lan lt bang cac oan: O1, O2,O3 giao iem cua cac cung tron nay vi ban knh tng ng O1,O2, O3 la cac iem thuoc ng xoan oc. Noi cac iem bang ng cong trn eu.

u. Dng vom thap biet rong vom AB = l

- Chia AB lam bon phan bang nhau AO1=O1O2 = O2O3 = O3B = l/4

- Dng ba vong tron tam O1, O2, O3 va ban knh l/4 chung cat nhau tai MN (na vong tron di).

- Noi O1M va O3N keo dai chung cat nhau tai O4 va cat vong tron tam O1 tai

, vong tron tam O o cung AC va EB C 3 tai E (ta c thuoc vom

- Lay O4 lam tam ve cung tron ban knh O4C=O4E cung tron cat ng trung

)

trc cua AB tai iem D (nh cuon)

- Cac ng cong AC , CDE , EB tao thanh cuon vom can dng.

Hnh 1.34

c vom rong l va cao vom h

cuon (dng trung trccua em O va C

v. Dng vom cao cho biet kch th

- Dng hnh ch nhat ABED vi canh dai AB = l va AD = h .

- Dng truc oi xng cua canh AB). Ta co ivi O AB va C DE (nh cuon).

- Noi AC dng phan giac hai goc DAC va DCA, hai phan giac nay cat nhau tai K.


- T K dng ng vuong goc vi AC cat OC (ng truc cuon) tai 1 va AB tai 2

i xng vi K qua truc OC, iem 3 oi xng vi 2 qua truc OC.

an 2A ng

.

- Lay iem Q o

AK va BQ- Lan lt lay 2 va 3 lam tam b knh =3B ta co cu .

cao AD = h c xac nh qua cac cung AKCQB.

- Ngoai ra ta co the d dung phng phap hnh trng e ve vom hnh trng.

- Lay 1 lam tam, ban knh 1K dng cung tron KCQ .

- Vom cuon co o rong AB = l va

l

h

Hnh 1.35

Trang 28

E CNG TONG QUAT PHAN M AU I. Gii Thieu Mon Hoc II. Nhng Tieu Chuan C Ban Cua Ban Ve Ky Thuat B. Nhng Tieu Chuan C Ban Trnh Bay Ban Ve Ky Thuat

11-12-2005 phan i (tu dau den duong cong hinh hoc).pdf

Documents