algemeen

39zorg & financiering > 9-2007

Het kabinet houdt zich niet aan zijn belofte inhet regeerakkoord dat er deze kabinetsperiode‘geen verdere stappen worden gezet in het tra-ject van Wmo (Wet maatschappelijke ondersteu-ning) en AWBZ’. De recente berichten in dag-bladen over bezuinigingen in de ouderenzorgmaken echter opnieuw duidelijk dat het kabinetbezig is de Algemene wet bijzondere ziekte-kosten (AWBZ) uit te kleden, nog voordat eenechte discussie over de toekomst van de AWBZplaatsvindt. Ouderen die zelfstandig willen blij-ven wonen, ondanks een handicap of beper-king, worden de dupe van deze stille stelsel-wijziging van Bussemaker.

De Centrale Samenwerkende Ouderenorganisa-ties (CSO), waarin de Nederlandse Verenigingvan Organisaties van Gepensioneerden (NVOG),Netwerk van Organisaties van Oudere Migran-ten (NOOM), Protestants Christelijke Ouderen-bond (PCOB) en de Unie van Katholieke Bondenvan Ouderen (Unie KBO) samenwerken, heeft ineen brief aan staatssecretaris Bussemaker dui-delijk gemaakt dat het van belang is aan hetregeerakkoord vast te houden en niet onder hetmom van bezuinigingen een stille stelselwijzi-ging door te voeren.Bezuinigingen op ondersteuning en begelei-ding, zoals hulp bij boodschappen, maar ookdagopvang en respijtzorg, zijn volgens de CSOontoelaatbaar. Juist deze zorg helpt sociaal iso-lement en depressies bij ouderen te voorkomenen stelt ouderen in staat zo lang mogelijk thuiste blijven wonen.

Zorgkantoren

De stille stelselwijziging is al enige tijd bezig enwordt ook onder deze regering doorgezet. Hetbesluit om zorgkantoren op te heffen en over tehevelen naar zorgverzekeraars is (nog) nietteruggedraaid. De CSO maakt zich zorgen datcommercialisering de overhand krijgt bovenkwaliteit van langdurige zorg. De voorgenomenvereenvoudiging van indicatiestelling gaat integen het principiële gedachtegoed van deAWBZ – een onafhankelijke, objectieve en inte-grale indicatiestelling. De discussie over AWBZ-rechten in het buitenland is een inbreuk op hetwettelijke recht op zorg van iedere Nederlander.

Adviesaanvraag

De stille stelselwijziging wordt zichtbaar in deadviesaanvraag van Bussemaker aan de Sociaal-Economische Raad (SER) over de toekomst vande langdurige zorg en ondersteuning. Ze vraagtdaarin advies over maatregelen voor 2009-2010.De afspraak in deze regeringsperiode de AWBZmet rust te laten wordt daarmee tenietgedaan. Kwaliteit van zorg is het speerpunt van dezestaatssecretaris. De aangekondigde bezuinigin-gen verhogen de kwaliteit niet. Snijden inondersteuning en begeleiding van ouderen zaltot gevolg hebben dat zij eerder in zorghuizenmoeten worden opgenomen. En dat kost geld. Bron: CSO, 9 juli 2007<

1086 bezuinigingen in ouderenzorg onterecht

Met de aangekondigde bezuinigingen op deAlgemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ)zullen veel thuiswonende ouderen ernstig in deproblemen raken. Anders dan nu wordt gesug-gereerd, is ‘ondersteunende begeleiding’ geen

luxevoorziening. ActiZ, organisatie van zorg-ondernemers, ziet ondersteunende begeleidingals een broodnodige activiteit voor ouderen diede regie over hun zorg, hun huishouden en hunleven niet meer zelfstandig kunnen voeren.

1087 actiz: awbz geen ‘luxe’ voorziening

ZenF-0907 cyaan.qxd 3-10-2007 15:34 Pagina 39

stelsel

40 9-2007 > zorg & financiering

ActiZ verzet zich tegen de manier waarop bezui-nigingen in de ouderenzorg worden aangekon-digd. De indruk wordt gewekt dat nu opeensblijkt dat AWBZ-gelden niet goed wordenbesteed en dat daardoor kosten uit de handlopen. Daarvan is geen sprake. ‘Het aantal oude-ren groeit, en daarmee ook het aantal ouderendat zorg nodig heeft. Dat is voor niemand eenverrassing. En als we de kwaliteitsnormen die inoverleg met alle partijen zijn vastgesteld, willenhandhaven, leidt dat inderdaad tot hogerekosten. Een discussie over de vraag of we bereidzijn die met elkaar op te brengen is terecht. Wezijn op de verkeerde weg als we om die redenvoorzieningen als “luxe” gaan bestempelen diedat in de praktijk niet zijn’, aldus Aad Koster,directeur van ActiZ.

Cement

De AWBZ-zorg is versnipperd in strak gescheidenfuncties. Er zijn hulpverleners om schoon te ma-ken bijvoorbeeld, om mensen te wassen en voorverpleegkundige handelingen. Maar juist oude-ren hebben in veel gevallen een complexe zorg-vraag. Ondersteunende begeleiding is – metname bij dementerende ouderen – dan nodig omtot een integrale aanpak te komen. Het is het ce-ment dat de verschillende functies tot een samen-hangend en stevig geheel maakt. Daarnaast kanmet ondersteunende begeleiding een belangrijkebijdrage worden geleverd aan preventie, of verer-gering van kwalen worden tegengegaan. Zo kanerop worden toegezien dat ouderen tijdig eenhuisarts inschakelen. Daardoor zijn lichtere zorg-vormen langer toereikend en kan verzwaring vanzorg of zelfs opname worden voorkomen.Bron: ActiZ, 23 augustus 2007<

Recentelijk zijn diverse berichten naar buitengekomen die flinke bezuinigingen op de Alge-mene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) aan-kondigen, waarvan een groot gedeelte op deondersteunende begeleiding (OB). De ChronischZieken en Gehandicapten Raad (CG-Raad)vindt dat het systeem van de AWBZ niet op deschop moet. De groei van de kosten is geensysteemprobleem, maar een uitvoeringspro-bleem, luidt de boodschap van de CG-Raad aanstaatssecretaris Bussemaker.

Er is sprake van een explosieve groei van deondersteunende begeleiding in de AWBZ. OB isbedoeld voor mensen die zelfstandig thuis wil-len blijven wonen, maar hierbij hulp nodig heb-ben. Hieronder valt bijvoorbeeld hulp bij hetdoen van boodschappen. StaatssecretarisBussemaker van VWS wil maatregelen treffenom het gebruik van OB voor bepaalde groepen

in te perken. Op uitnodiging van de staatssecre-taris heeft de CG-Raad een analyse van de groeigemaakt en die aan haar toegezonden.

Indicatiestelling

De CG-Raad komt tot de conclusie dat de explo-sieve groei deels te wijten is aan de indicatiestel-ling. Het onderzoek naar de zorg die iemandnodig heeft is vaak summier en dit kan leidentot een onjuiste toewijzing van OB. De zorgbe-hoefte van de aanvrager moet goed in kaartgebracht zijn voordat een bepaalde ondersteu-ning wordt toegekend.

Succes van beleid

De enorme groei duidt daarnaast op succesvoloverheidsbeleid. De OB sluit aan bij de vraag vanouderen en mensen met een beperking. Door de

1088 cg-raad: ‘systeem awbz niet op de schop’

ZenF-0907 cyaan.qxd 3-10-2007 15:34 Pagina 40