1001 MAG ARAŞTIRMA PROJESİ YAZIM TEKNİKLERİ

Doç. Dr. Mustafa Demetgül

Proje başlatma süreci

• Literature taraması yapın. • Araştırma gereksinimini belirleyin. • Araştırmanın özgün değerini ortaya koyun.

Projenin gerçekleştirilmesi sonucunda ulusal ekonomiye, toplumsal refaha ve bilimsel birikime yapılabilecek katkılar ve sağlanabilecek yararlar tartışılmalı ve elde edileceği umulan sonuçlardan kimlerin ne şekilde yararlanabileceği belirtilmelidir.

Konu ve Kapsam

Önerilen projenin konusu ve kapsamı net olarak tanımlanmalıAmaç ile ilişkisi açıklanmalı

Metaryel ve Yöntemler

Seçilecek yöntemler ve kullanılacak materyal araştırmanın tasarımı/yaklaşımları ile uyumlu olmalıdır. Yapılacak ölçümler (ya da derlenecek veriler), kurulacak ilişkiler ayrıntılı biçimde anlatılmalıdır. Sonuçların nasıl analiz edileceği, kullanılacak istatistiksel yöntemler ile bağlantılı olarak açık ve net bir şekilde ortaya konmalıdır.

• Araştırmanın tasarımı/yaklaşımları ile uyumlu olarak incelenmek üzere seçilen parametreler sıralanmalıdır. Amaç ve kapsamla uyumlu olması da gereken bu parametrelerin incelenmesi için uygulanacak yöntem ile kullanılacak materyal net bir biçimde tanımlanmalıdır. Yapılacak ölçümler (ya da derlenecek veriler), kurulacak ilişkiler ayrıntılı biçimde anlatılmalıdır.

Yöntem Bölümü

• Amaç ve proje kapsamına uygun yöntemler seçilmelidir.

• •Araştırmanın tasarımı/yaklaşımları ile uyumlu olarak incelenmek üzere seçilen parametreler, uygulanacak yöntem ile kullanılacak materyaller, yapılacak ölçümler (ya da derlenecek veriler) ve kurulacak ilişkiler, ayrıntılı biçimde anlatılmalıdır.

• •Disiplinler-arası çalışmalarda iş paketleri uygun bir düzende sıralanmalı ve ilişkilendirilmelidir.

• •Yapılacak istatistiksel çalışmalar (ön analizler ve belirlenen yöntemler) mutlaka anlatılmalıdır.

• •Varsa ilgili görseller ile zenginleştirilmelidir.

Uygulanacak Yöntemler

• Proje kapsamında planlanan faaliyetler, incelenecek parametreler, bu parametrelerin incelenmesi için kullanılacak yöntemler ve araçlar, yapılacak ölçümler ve çıktıları, proje sonucunda elde edilecek ürün ya da üretim yöntemi ile ilgili performans kriterleri, kullanılacak ulusal/uluslararası standartlar kısaca açıklanmalıdır.

Yöntem Örnekler• Şekil 8. Lamb Dalgası Tekniği İle Yapısal Durum İzleme [29]

Şekil 9. Fiber Optik Sensör İle Yapısal Durum İzleme

Literatür Özeti

Ham bir literatür listesi değil, Yeterli bir literatür analizi verilmeli Bu analiz, önerilen araştırma konusunun literatürdeki önemini ve doldurulması gereken boşluğu ortaya koymalı

Projenin Yenilikçi Yönü (Özet)

• Projenin yenilikçi ve özgün yönleri vurgulanarak, önerilen ürün/süreç yeniliği ile doldurulacak teknolojik boşluklar, karşılanması istenen pazar talepleri ve proje çıktısını benzerlerinden ayıran üstün yönler kısaca açıklanmalıdır.

Projenin Amacı

Projenin amacı/amaçları ve erişilmek istenen sonuçlar net olarak belirtilmelidir.

–Proje konusunun önemi vurgulanıp amaç-proje çıktıları ilişkilendirilmelidir.

–Çok uzun veya çok kısa olmamalıdır. Önerilen projenin amacı ve erişilecek çıktı(lar) Önerilen projenin amacı ve erişilmek istenen sonuç açık olarak yazılmalıdır.Projenin Başlatılma Gerekçesi ve Amacı (Özet)Proje fikrini ortaya çıkaran sebepler, projenin yürütülme gerekçesi ve projenin amacı hakkında kısa açıklamalar yapılmalıdır

Özgün Değer

Projenin özgünlüğünü oluşturan hususlar net açıklanmalıdır.

•Hipotezler araştırma konusunu incelemek için çok iyi düşünülmüş ve alternatifler göz önüne alınmış olmalıdır.

•Projenin bilimsel ve teknolojik liyakati çok iyi vurgulanmalıdır.

Özgün Değer

Önerilen projenin; teknoloji, metot veya kuram açısından literatüre nasıl bir katkısının olduğu açıkça belirtilmelidir. Yeni bir fikir, teknoloji, bilimsel yöntem veya kavramsal/kuramsal çerçeve geliştirilmesine yönelik olmalıdır. Uluslararası indekslere kayıtlı dergilerde veya kitaplarda yayımlanma potansiyeli bulunmalıdır. Araştırma konusu çok iyi düşünülmüş, alternatifler göz önüne alınmış olmalıdır. Mevcut bilim ve teknolojideki deneysel yöntemlerdeki eksiklik ve hataları doğru olarak ortaya koyabilmelidir.Araştırmanın dayandığı hipotez/ler açıkça ortaya konulmalı ve özgün değeri belirgin bir biçimde vurgulanmalıdır. Önerilen yeni teknoloji, metot veya kuramın literatüre nasıl bir katkısı olacağı açıklanmalıdır.

Özgün Değer Örnek

• Yorulma yüzeylerde hasar olmasına neden olan en önemli nedenlerdendir. Yorulmadan dolayı oluşan çatlaklar bu hasarlardan biridir. Küçük boyuttaki çatlakların başlangıç aşamasında fark edilmesi mümkün değildir. Yüzey dönüşsel yüke maruz kaldığından dolayı bu çatlak büyüyüp kritik boyuta geldiğinde fark edilmektedir. Bunun sonucunda ani hasarlara neden olmaktadır. Bu yüzden akademik çalışmalar ve endüstri çalışmalarında yorulma sonucu oluşan çatlakların yapısal durum izlemesi çok önemlidir [45].

Başarı Ölçütleri ve B PlanıHangi işlemlerin, ne ölçüde gerçekleştirilmesi durumunda projenin tam anlamıyla başarıya ulaşmış sayılabileceği belirtilmeli Bu ölçütler – açık olarak sıralanmalı, – her birinin önem derecesi açıklanmalı, – tümünün gerçekleştirilememesi durumunda, başarı

oranı belirlenmesine yardımcı olabilecek ipuçları verilmelidir.

Projenin önerildiği şekilde yürütülmesini önemli ölçüde aksatan öngörülmemiş gelişmelerle karşılaşılması durumunda başvurulacak "B Planı" ana hatlarıyla açıklanmalıdır

B PLANI:

• Projenin başarıya ulaşmasını olumsuz yönde etkileyecek ne gibi durumların/risklerin ortaya çıkabileceği ve bu durumlarda projenin başarıyla yürütülmesini sağlamak için nelerin yapılacağı, ne tür tedbirlerin alınacağı, yani devreye sokulacak “B Planı” İş Zaman Çizelgesinde yer alan her bir iş paketi de dikkate alınarak ortaya konulmalıdır.

Yaygın Etki/Katma Değer

Proje;Ulusal ekonomiye ve bilimsel birikime katkı sağlamalıdır. Toplumun sorunlarına çözüm üretebilecek potansiyeli bulunmalıdır. Sonuçlarından kimlerin ne şekilde yararlanabileceği açıkça ortaya konmalıdır. Evrensel veya en azında ulusal düzeyde olmalıdır. Uluslararası alanda Türkiye’nin öncü konuma gelmesine katkı sağlayabilmelidir. Ülkenin bilimsel ve teknolojik araştırma gücüne, bilim insanı yetiştirilmesi ve yeni yetenekler kazanılmasına katkı sağlama potansiyeli bulunmalıdır.

Yaygın Etki/Katma değer örnek

• Askeri amaçlı birçok çalışmada kullanılabilir. • Türk Hava yolları ellerinde bulunan mevcut uçaklarını bu

teknoloji ile modernize edebilir.• Bu teknoloji gemi teknolojisi alanında kullanılabilir.• Maddi hasarlı uçak kazalarının olmasının önüne geçilebilir.• Uçak parçalarının maksimum düzeyde kullanılmasını sağlar• İş gücünü azaltır.• Online olarak uçak yapısının izlenmesini sağlar• Bakım ve onarım maliyetlerini düşürür.

Proje Yönetimi

Proje yönetimi

Projede görev alacak yürütücü ve araştırmacıların

projeye ayıracakları ortalama zaman belirtilmelidir. Proje ekibinin görev sorumlulukları tanımlanmalıdır.

Proje Yönetimi Nedir ?

• Bir projeyi gerçekleştirirken, o işten çıkarı olanların beklentilerini aşacak şekilde karşılamak üzere tüm bilgi, beceri, araç-gereç ve teknikleri uygulamak...

• Proje Yönetimi demek, “tanımlanan işi• Optimum sürede,• Optimum maliyetle,• Hedeflenen kalitede yapmak” demektir.

Proje Yönetimi ve Organizasyonu

• Proje yönetimi, bir projenin gereksinimlerini karşılamak için bilgi, beceri, araç ve tekniklerin tüm iş paketlerine uygulanmasıdır. Bu bölümde verilen bilgiler, kaynakların yeterliliğini, kaynakların etkin ve verimli bir biçimde kullanılacağını göstermelidir. Özellikle insan kaynağı niteliği, projenin gerçekleştirilebilirliğinde belirleyici olduğundan çok iyi planlanmalı ve açıklanmalıdır.

Proje Yönetimi ve Organizasyon Şeması

• Projeyi yürütecek proje ekibinin görevleri, çalışma ilişkileri tanımlanmalı ve proje organizasyon şeması eklenmelidir. Ayrıca, projeyi takip ve kontrol etmek için kullanılması planlanan proje yönetim tekniği ve araçları bu alanda belirtilmelidir.

• Proje konusunun Etik Kurul Onay Belgesi ve yasal/özel izin belgeleri gerektirdiği durumlarda, bu hususa ilişkin planlama hakkında detaylı bilgi verilmelidir. Varsa başvuru ve izin belgeleriniz proje önerisi ekinde sunulmalıdır.

Doktora derecesine sahip akademisyen,İdari görevi olmayan tam zamanlı bir bilim insanı,– aynı anda en fazla iki projede yürütücü– bir projede yürütücü, iki projede araştırmacı veya – dört projede araştırmacı olarak görev alabilir. Bir yürütücünün aynı dönemde iki projesi birden başlatılamaz. Rektör, Rektör Yardımcısı, Dekan, Enstitü veya Yüksekokul Müdürü, Başhekim, Genel Sekreter, Genel Müdür veya Daire Başkanı bir projede yürütücü olarak görev alamaz, ancak araştırmacı olabilirler.

Proje Yürütücüsü

Panel Raporlarına Örnekler

• “…..projenin ilgili bilim teknoloji alanında mevcut eksiği• kapatma yönünde ciddi katkıları olacağı öngörülmüştür”.• “….araştırma konusu uluslararası araştırmalarda da yoğun• ilgi çekmektedir. Güncel bir soruna çözüm aranmaktadır”.• “……üretim tekniği olarak özgün tasarımlar oluşturulabilir• nitelikte bir projedir…”• “…var olan sistemin yeni modelleme yöntemleriyle

iyileştirilmesi hedeflenmektedir…”• “…..Ayrıca proje çalışması sonucu çıkacak ürünler uluslararası

saygın dergilerde yayınlanma ve konferanslardasunulma potansiyeline sahiptir…”

Panel Raporlarına Örnekler

• “….Rekabet gücü oluşturabilecek ulusal kaynaklı bir özgün materyal oluşturulmasına yöneliktir…..”.

• “……Oldukça önemli bir sağlık problemi olan.... Hastalığının patofizyolojisinde araştırılacak olan sorunun çözülmesi alternatif tedavi yaklaşımlarının gelişimine imkan sağlayacaktır…”.

• “…..yöntemiyle yapılacak olan araştırmada literatürde herhangi bir çalışma yer almamakta olup proje özgün bulunmuştur….”.

Projenin yapılabilirliği ile ilgili kriterler:

• EKİP YÖNÜNDEN: • ÇOK İYİ: • Proje yürütücüsü önerilen projeyi yürütebilecek bilimsel birikime

sahiptir. • Proje yürütücüsünün proje konusuyla ilgili olarak ulusal ve/veya

uluslararası proje yürütme deneyimi vardır. • Proje yürütücüsünün proje ile ilgili konularda son yıllarda uluslararası

indekslerdeki dergilerde yapılmış yayınları vardır. • Proje yürütücünün ulusal ve uluslararası işbirliği deneyimi vardır. • Proje yürütücünün danışmanlık/hakemlik/editörlük deneyimi vardır. • Proje yürütücüsü, yüksek lisans ve doktora yaptırmış/yaptırmaktadır. • Ekipteki araştırmacıların uluslararası indekslerdeki dergilerde yayınları

vardır.

Projenin yapılabilirliği ile ilgili kriterler:

• EKİP YÖNÜNDEN: • İYİ DEĞİL/YETERSİZ: • Yürütücünün önerilen projeye yakın büyüklükte proje yürütme

deneyimi yoktur. • Yürütücünün proje ile ilgili konulardaki bilgi birikimi yetersizdir. • Yürütücünün proje ile ilgili konularda nitelikli yayını

bulunmamaktadır. • Ekipteki araştırmacıların proje ile ilgili konularda bilgi birikimi

yetersizdir. • Ekipte, projeye katkısı belirsiz kişiler bulunmaktadır. • Çok gerekli olmasına karşın ekipte konusunda uzman

bulunmamaktadır.

Projenin yapılabilirliği ile ilgili kriterler:

• YÖNTEM YÖNÜNDEN: • ÇOK İYİ: • Yaklaşımın tasarımı ve seçilen yöntemler amaçlara ulaşmaya çok

uygundur. • Yöntemler belirgin ve doğru olarak açıklanmış (prosedürün

verilmesi gerekli değildir) ve/veya literatüre/standart metotlara atıflar yapılmıştır.

• Seçilen yöntemler hipotezleri test etmek için gerekli değişkenleri içermektedir.

• Hipotez ile ilgili ön çalışmalar yapılmış ve ön sonuçlar alınmıştır. • Seçilen yöntemlerle ilerleme kaydedilememesi durumunda çare

olabilecek alternatifler (B planı) düşünülmüştür.

Projenin yapılabilirliği ile ilgili kriterler:

• YÖNTEM YÖNÜNDEN• İYİ DEĞİL/YETERSİZ: • Yöntemler hedeflere/hipotezlere ulaşmaya uygun değildir. • Deneylerin hipotezlerle ilişkisi açıkça ortaya koyulmamıştır. • Yöntemler alışılmış bilimsel içerikte anlatılmadığından açıkca

anlaşılmamaktadır. • Önerilen tasarım ve yöntemlerden çok daha kapsamlı

çalışma gereklidir. • Olası problemler/kısıtlamalar dikkate alınmamıştır. • İstatistiksel analiz ihtiyaçları yeterince hesaba katılmamıştır.

Projenin yaygın etkisi ile ilgili kriterler:

• Uluslararası, ulusal kaynaklardan veya endüstriden destek almıştır.

• Ülkenin sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlama potansiyeli vardır.

• Yurtdışı bağımlılığı gideren yeni bir ürün veya model geliştirme potansiyeli vardır.

• Ülkenin bilimsel ve teknolojik araştırma gücüne, bilim insanı yetiştirilmesi ve yeni yetenekler kazanılmasına katkı sağlama potansiyeli oldukça yüksektir.

• Ülkenin risklerinin ve avantajlarının belirlenmesine yöneliktir. • Sonuçların “ticarileştirilme” potansiyeli yüksektir. • Proje disiplinler arası ve grup çalışmalarını içermektedir. • Proje uygulayıcı kurum/kuruluşlarla işbirliği halinde

hazırlanmıştır.

Projenin yaygın etkisi ile ilgili kriterler:

• ÇOK İYİ: • Evrensel veya yerel düzeyde olma özelliğine sahiptir. • Farklı bilimsel ve teknolojik alanlarda kullanılabilme özelliğine

sahiptir. • Yeni projelerin üretilmesine temel oluşturabilme özelliğine

sahiptir. • Toplumun sorunlarına çözüm üretebilecek niteliktedir. • Proje konusu, alanındaki BTYK, DPT veya TÜBİTAK tarafından

belirlenen ülke öncelikleri arasındadır. • Toplumun kullanılmayan kaynaklarının kullanılmasını

sağlamaya yöneliktir. • Uluslararası alanda Türkiye’nin öncü konuma gelmesine katkı

sağlayabilecek niteliktedir.

• İYİ DEĞİL/YETERSİZ: • Bilim ve teknolojiye katkı sağlama potansiyeli zayıftır.

Proje konusu, alanındaki ülke öncelikleri arasında değildir. Tescil edilecek çıktılar elde etme potansiyeli oldukça zayıftır. Hakemli dergilerde yayımlanabilme veya konferanslarda sunulabilme potansiyeli oldukça zayıftır.

Unutmayınız

• Hakemler, kendilerine ne sunduysanız onudeğerlendireceklerdir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler• Alınması talep edilen makine-teçhizatlardan herhangi birinin toplam fiyatının, KDV ve diğer

tüm vergiler dahil (yurt dışı alım durumunda diğer masraflar dahil) 100.000 TL’nin üzerinde olmaması,

• Alınması önerilen makine-teçhizat ve hizmet alımına ait proforma faturaların mutlaka olması, sarf malzemeleri için projede gerekliliğinin değerlendirilmesine imkan veren ayrıntıda ana kalemler bazında liste verilmesi (Sarf malzemeler için proforma faturaya gerek yoktur),

• Aynı proje önerisi ile aynı dönemde birden fazla programa başvuru yapılmaması (Birden fazlabaşvuru yapıldığı takdirde ilk başvuru dikkate alınır, diğer proje başvurusu değerlendirmeyealınmayarak iade edilir.),• Proje ekibinde yer alan kişilerin benzer içerikli projelerinin yürürlükte/sonuçlanmış olmaması,• Projenin araştırma projesi kriterlerine uygun olması,• Projenin altyapı oluşturmaya yönelik bir proje olmaması,• Literatür özetinin ham liste olarak verilmemiş olması, literatür referansı verilerek tartışılmış

olması,literatür özetinde verilen referansların metin ile ilişkilendirilmiş olması,

Etkin toplantılar için…

• Toplantı öncesi gündemi belirleyin ve katılımcılara gönderin. Toplantı süresini belirleyin ve uyun

• Toplantı sırasında birkaç toplantı yapmayın. • Toplantıda konuşulanları not alın • Toplantı sonrası notların herkese

gönderilmesini sağlayın. Toplantı notlarını daha sonra kullanmak üzere arşivleyin. Toplantı kararlarının takipçisi olun.

Projede başarısızlık nedenleri

• Yetersiz yada eksik proje yönetimi • Yetersiz ve eksik planlama • Risk yönetimi yapılmaması ve eksikliği • Değişiklik yönetimi yapılmaması yada eksikliği

Katılımcı eksikliği • Yönetim desteğinin alınmaması • Kötü tanımlanan hedefler ve amaçlar

Başarılı bir proje

• Kapsamını, belirlenen niteliklerde, zamanında ve hesaplanan maliyet sınırları içinde tanımlayabilen projedir.

Projelerdeki başarısızlık

• Projede hedeflenen bütçeyi tutturabildiniz mi? Proje hedefini tutturabildiniz mi?

• Süre hedefini tutturabildiniz mi?

Kural: 1

Fikriniz için doğru uygulama alanını seçin10011002100710083501Diğerleri

Kural: 2

İçerik ve sunum çok önemli!– Yaptığınız işin kalitesini göstermek için son dokunuşları iyice

gözden geçirin:– İçerikte:

Seçim kriterlerini yansıtan içerikEtik değerler

– SunumdaAnlaşılır bir dilGerekli çizimler ve özet tablolarıİyi organize edilmiş içerikOlmaması gerekenler: yazım hataları, tutarsızlık, hesaplama sonuçlarında yanlışlık, eksik sayfalar…

Kural: 3

Tüm kriterlerde (özgün değer, yaygın etki, yapılabilirliği) başarılı olmak zorunda olduğunuzu lütfen unutmayınız!

Proje üzerine harcayacağınız emeğinizi tüm kriterlerepaylaştırınız. Proje Teklifinizin herhangi bir bölümünü ihmaletmeyiniz.

– Derinliğe dikkat edin. Yeterli derinlik sağlandığından emin olun.– Çok uzun da yazmayın.– Değerlendiricilerin teklifin iyi yönlerini bulmak için çaba harcamalarını

beklemeyin, konunun neden önemeli olduğunu vurguladığınızdan emin olun.

Kural: 4Hakemler için hazırlanan değerlendirme rehberini mutlaka kullanın!

– Projenizin başlangıç aşamalarında, tecrübeli arkadaşlarınıza hakemler için hazırlanan kılavuzu ve taslak proje teklifinizi vererek değerlendirme alın.

– Bu değerlendirme sonucu çıkan tavsiyeler doğrultusunda teklifinizi yeniden kaleme alın.

Kural: 5

Projenizin

YöntemÇalışma Takvimi

Kısmında yer alan İş Planının, projenin geri kalanında yerine getirmeyi taahhüt ettiklerinizi tam olarak kapsadığından emin olun!

Kural 7

• Yöntem kısmında basit hatalardan kaçınınız. Bu alanda gözünüzden kaçan basit ancak önemli bir husus hakemlerin dikkatini çekecektir.

Kural 8

• Bütçede dikkatli olunuz. Bütçe her ne kadar en son incelense de bütçe kalemlerindeki dikkat çekici aşırılıklar hakemlerin görüşünü etkileyebilir. Örneğin, piyasa değeri 20 000 TL olan bir cihaz için istenecek 30 000 TL’lik bir miktar panelistler için ilgi odağı olabilir, hizmet alımı ve seyahat için istenen aşırı miktarlar dikkat çekebilir. Bu gibi durumlarda bu kalemlere ilişkin gerekçelerin yeterli olduğunuzdan emin olmalısınız.

1001 MAG Başvuru Süreci

Proje sahibi olmak için artık vakit kaybetmeyin!

Kaynaklar• http://www.fenveteknolojidersi.com/proje/projedosya/projeyoneti

mi.pdf• http://www.duabpo.dicle.edu.tr/etkinlikler/fen_bilimleri.ppt• http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/ARDEB/destek_

prog/genel_bilgi/ARDEB_sunum.pdf• 1505 ÜNİVERSİTE-SANAYİ İŞBİRLİĞİ DESTEK PROGRAMI, PROJE

ÖNERİ BİLGİLERİ HAZIRLAMA KLAVUZU, TUBİTAK, AGUSTOS 2012. • http://www2.bayar.edu.tr/bap/tubitak/1001_ve_1007_

Tubitak_Projelerine_Ait_Ozet_Bilgiler.doc• http://www.arastirma.boun.edu.tr/arastirma.php

?a_l=tr&p=160• http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/ICIM/icim

/Formlar/Almanya_BMBF/Almanya_BMBF.pdf