10. SINIF OFİS PROGRAMLARI

© Bu Sunu’ya ait tüm Haklar Atlas Yayınevine aittir. Hiçbir şekilde üçüncü şahıslara verilemez

OFİS PROGRAMLARISunum 1

MEHMET YURDAYAN

BİLGİSAYARA GİRİŞBilgisayarların tarihçesi 1943 senesinde ENIAC adlı bilgisayar ile başlamıştır.ENIAC (Electronic Numerical Integrator And Computer-Elektronik sayısalbirleştirici ve hesaplayıcı), elektrikle çalışan ve elektronik veri işlemekapasitesine sahip ilk bilgisayardır. 2. Dünya Savaşı sırasında ABD’li bilimadamları tarafından yapılmıştır. Pensilvanya Üniversitesinde John Mauchly vePresper Eckert tarafından tasarlanmış ve 4 yılda bitirilmiştir. Yaklaşık maliyeti500.000 dolardır. 167 m2 alanı kaplayan bu bilgisayar 30 ton ağırlığındadır.

Resim 1: ENİAC

ENIAC bir sayının görüntüsünü ayırabiliyor, çarpabiliyor, bölebiliyor,toplayabiliyor, çıkartabiliyor, karekökleri hesaplayabiliyor ve eşitliklerikarşılaştırabiliyordu.O yıllarda 60 saniye giden bir topun rotasının hesaplanması için, yaklaşık

olarak 20 saat çalışılması gerekiyordu. ENIAC bu hesaplama işlemini15saniyede yapabiliyordu.

Bilgisayarların gelişimi 4 döneme ayrılarak incelenebilir:1. Kuşak (1950-1958): Lambalı teknolojiye dayanan Eniac benzeri çok

büyük aygıtlar.2. Kuşak (1958-1964): Transistör kullanan bilgisayarlar.3. Kuşak (1965-1971): Transistör yerine yüzlerce transistörün birleşimi

olan bütünleşmiş (entegre) bilgisayarlar.4. Kuşak (1972-Günümüz): Günümüz bilgisayarları.

• Bilgisayarların çalışma prensibi; matematiksel işlem temeline dayanır.Çeşitli programlama dilleri ile hazırlanmış olan yazılımlar sayesinde birçokalanda kullanılır. Günümüzde internet kullanımının yaygınlaşmasıylabirlikte bilgisayarın önemi daha da artmıştır. Bilgisayarlar, cebe sığacakkadar küçülmüş ve hızları büyük oranda artmıştır. Buna rağmen gelişenteknolojiyle birlikte eskiye göre bilgisayar fiyatları oldukça düşmüştür.

• Türkiye'ye ilk bilgisayar, yol yapımında gereken hesaplamaların daha hızlıyapılabilmesi için 1960 yılında Karayolları Genel Müdürlüğü'ne alınmıştır.IBM-650 Veri İşleme Makinesi (Data Processing Machine) adlı bu bilgisayar12 yıl kullanılmıştır. İkinci bilgisayar akademik amaçlı İstanbul TeknikÜniversitesi'ne daha sonra da Orta Doğu Teknik Üniversitesi’ne alınmıştır.Türkiye'ye alınan dördüncü bilgisayar ise Devlet Planlama Teşkilatınaverilmiştir.

Resim 2: IBM-650 Veri İşleme Makinesi

Günümüzde bilgisayarlar veya bilgisayar yeteneklerine sahipürünler sadece masaüstlerinde değil, günlük yaşantımızdafarkında olduğumuz ya da olmadığımız birçok alanda kendinigöstermektedir.Kullandığımız arabalarda birçok bilgisayar ve mikroişlemci farklıişlevleri gerçekleştirmekte, evimizdeki mutfak araçları, televizyongibi ürünlerde yine bilgisayar ve mikroişlemci gömülü olarakçalışmaktadır.Bilgisayarların temelini teşkil ettiği bilişim sistemleri, günlükhayatımızın her alanında yer almakta, bankacılık, sağlık,ulaştırma, savunma, eğitim sistemleri bunlar üzerinekurulmaktadır. Bu yapıların içinde barındırdığı veriler, veri tabanıyönetim sistemlerinde saklanmakta, sorgulanmakta, işlenmekteve yine tüm bu farklı bileşenler birbirleri ile veri ağları üzerindenpaylaşım yapabilmektedir.

BİLİŞİM SİSTEMLERİ

Donanım, yazılım, bunları kullanan, girdi sağlayan veyaçıktılarını alan insanlar ve tüm bunların bir arada işlemgörmesini sağlayan faaliyetlerden oluşmaktadır.Günümüzde bilişim sistemleri, iş dünyasında ve kamukurumlarında temel unsurları oluşturmaktadır.

Resim3: Bilişim Sistemi

Bilişim sistemlerini 6 ana başlık halinde incelemek mümkündür:1. İşlem süreç sistemleri,2. Ofis sistemleri,3. Bilgi temelli iş sistemleri,4. İşletme bilgi sistemleri,5. Karar destek sistemleri,6. Üst düzey yönetici destek sistemleri,

• İşlem süreç sistemleri; kurumların bilgisayar kullanım seviyesindeen temel işlemlerini üstlenen yapılardır. Öğrenci kayıt, müşteri giriş,otel rezervasyon, muhasebe, personel sistemleri bu kategoriyegirmektedir.

• Ofis sistemleri; ofis ortamında çalışanların verimliliğini arttıran,yazışma, hesap işlemleri, sunum hazırlama, masaüstü yayıncılık gibiişler için kullanılan uygulamalardır. Örneğin, Microsoft Officeprogramı bunun için hazırlanmış bir yazılımdır.

• Bilgi temelli iş sistemleri; AutoCAD gibi tasarım amaçlı programlarbilgi temelli iş sistemleri olarak adlandırılmaktadırlar.

• İşletme bilgi sistemleri; işletme yöneticilerine şirketin durumu ileilgili raporları, şirket içi verileri sağlayan yöneticilere destek amaçlısistemlerdir

• Karar destek sistemleri; yine yöneticiler için hem şirket içi hem deşirket dışı veri kaynaklarını kullanarak analitik karar vermeyisağlarlar.

• Üst düzey yönetici destek sistemleri; kurumun önemli düzeydealacağı kararlarda yardımcı olurlar.

İŞLETİM SİSTEMİBir bilgisayar sistemi genel olarak dört temel bileşenden oluşur. Bunlar :

1. Kullanıcılar, 2. Uygulamalar/programlar (Word, Excel, hesap makinası vb.), 3. İşletim sistemi,4. Donanım aygıtlarıdır (Anakart, işlemci, fare, yazıcı vb.).

• İşletim sistemi; kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan vedonanıma en yakın sistem yazılımıdır. Donanımla çift yönlü iletişimkurarak donanımdan veri alır ve donanıma veri gönderir. Bilgisayarkullanıcısı ile donanım arasındaki bağlantıyı kurar. Ayrıca işletimsistemi, bilgisayarda çalışan programlar ile donanım arasındakiiletişimi sağlar.

Bir program kayıtlı bir dosyayı nasıl bulacağını ya da bir programiçin bellekte ne kadar yer ayrılacağını bilemez. Tüm bunları yapanişletim sistemidir. Bilgisayarda uygulamalar sayesinde kullanıcıistekleri işletim sistemine iletilir ve kullanıcıya bu işlemleriyapabilme kolaylığını işletim sisteminin ara yüzü sağlar.

Resim 4: Uygulamalar

• İşletim sistemi bilgisayarın sorunsuz çalışması için gerekli işlemleriyaparken kullanıcılar arka planda olup bitenleri bilmez. Bilgisayarayaptırılmak istenen işlemler fare, klavye gibi çevre birimlerininyardımıyla işletim sistemine, işletim sistemi de bu istekleri donanımaaktarır. Örneğin, yazdırılmak istenen bir yazı, yazıcıya işletim sistemivasıtasıyla gönderilir.

• Kullanıcı ile donanım arasında iletişim kurmak işletim sisteminin yaptığıişlemlerden sadece biridir. Bundan başka işletim sistemi arka plandabirçok işle meşguldür. Örneğin, bellek kontrolü ve yönetimi, üzerinekurulu uygulamaların/programların yönetimi, dosyaların (müzik, resimdosyaları) depolanması, çevre birimlerinin (yazıcı, hoparlör, mikrofon)yönetimi, ağ ve güvenlik ayarları, sistem kaynaklarının etkili bir şekildekullanılması ve görevlerin zamanlanması gibi birçok işlevi de yerinegetirir.

İşletim Sistemi Türleri• Piyasada çok sayıda işletim sistemi yazılımı

mevcuttur. Yaygın olarak kullanılan işletim sistemleri,Microsoft firması tarafından geliştirilen Windows,Apple firması tarafından geliştirilen Mac OS,Türkiye'de TÜBİTAK tarafından geliştirilen PARDUS vegönüllü bireyler ya da firmalar tarafından geliştirilenücretsiz ve açık kaynak kodlu Linux’tur. Ayrıca, mobilcihazlarda (tablet, cep telefonu vb.) kullanılan farklıişletim sistemleri de vardır.

Şekil 5: İşletim Sistemleri

Mobil İşletim Sistemleri:• Mobil işletim sistemleri; taşınabilir cihazlarda kullanılan

uygulamaların çalışması için hazırlanmış, normal işletimsistemlerine benzer temel programlardır. Ancak, mobil işletimsistemleri normal işletim sistemlerine göre çok daha basityapıdadır. Tablet bilgisayarlar, akıllı cep telefonları vb.taşınabilir araçlardır ve mobil işletim sistemlerini kullanırlar.Mobil işletim sistemleri çok çeşitlilik gösterse de en çokkullanılan yazılımları Android, IOS (İPhone), Symbian, Bada,Windows Mobile olarak sıralanabilir.

Şekil 6: Mobil İşletim Sistemleri

OFİS PROGRAMLARI• Ofis programları, genel olarak kelime işlemci, hesap tablosu, sunu,

veritabanı, yayın ve e-posta programlarını içermektedir. Ofisprogram paketlerinin en bilinen ve en yaygın olarak kullanılanları,Microsoft firmasının ticari ürünü olan Microsoft Office ve SunMicrosystems firmasının açık ürünü olan Open Office paketleridir.

• Microsoft Office,1989 yılında Microsoft firması tarafındanhazırlanan, Microsoft Windows ve Mac OS X işletim sistemlerindebirbiriyle ilişkili masaüstü uygulamaları, sunucular ve hizmetlersunan ticari ofis yazılım paketidir. Yapılan araştırmalara göre,Haziran 2009 itibariyle işletmelerin %80'i Microsoft Office'inherhangi bir sürümünü kullanmaktadır. Microsoft Office en sonolarak, Windows için Office 2013’ü, Mac OS X içinse Office 2011’ipiyasaya sürmüştür.

• Ofis programlarının tamamında menüler, komutlar vearaç çubukları gibi program öğeleri ortak özellikleresahiptir. Buna bağlı olarak da dosya açma, dosyakaydetme, dosya adlandırma gibi temel dosya işlemleri,metinler üzerinde gerçekleştirilen kopyalama, yapıştırma,kesme işlemleri ve metni kalın, italik, altı çizili halegetirme gibi metin biçimlendirme işlemleri tümuygulamalarda aynıdır.

• Ofis programlarından herhangi bir uygulamabaşlatıldığında, ilk olarak ilgili uygulamanın penceresiaçılır. Bu program penceresinde, başlık çubuğu, menüçubuğu, durum çubuğu ve araç çubukları bulunur.

Şekil 7: Uygulama Penceresi

Uygulama penceresinin en üstünde, başlık çubuğu bulunur.Başlık çubuğunda, program ve dosya adı olur. Başlıkçubuğunun sağında ise program penceresinin ekranıkaplamasını, simge durumuna getirilmesini ve kapatılmasınısağlayan düğmeler yer alır.

Şekil 8: Başlık Çubuğu Simgeleri

Başlık çubuğunun altında menü çubuğu vardır. Tüm ofisprogramlarında işlemler, menüler ve menüler içindekikomutlar yardımıyla gerçekleştirilir. Menü çubuğundabulunan menüler, programın türüne göre değişir.Ancak, Dosya, Ekle, Sayfa Düzeni, Başvurular, Postalar,Gözden Geçir, Görünüm, Eklentiler ve Acrobatmenüleri, genellikle tüm ofis uygulamalarındamevcuttur. Menü adlarına tıklandığında açılan araççubuğuna şerit adı verilir.

Açılan menü üzerinde farenin sol tuşu çift tıklandığında şerit kaybolur. Tekrar çift tıklandığında şerit açılır. Klavyeden CTRL + F1 tuşlarıyla da şerit açılıp kapatılabilir.

Ofis Belgelerinde Kısa yollar:• Kısa yol, bir komutun klavyedeki tuşlarla gerçekleştirilmesini

sağlayan tuş bileşimleridir. Bu tuş bileşimleri, bazı ofis programlarında, açılır menülerdeki komutların yanında gösterilir. Bu tuş bileşimlerinin anlamı, iki tuşa da aynı anda basılması gerektiğidir. Örneğin, Kaydet komutunun yanındaki Ctrl + S, Ctrl tuşu ile S tuşuna aynı anda basılması gerektiğini anlatır. Ofis programlarında sık kullanılan bazı komutların kısa yolları, aşağıdaki gibidir: İŞLEM KLAVYE KISA YOLU

Kaydet Ctrl + SAç Ctrl + OKopyala Ctrl + CYapıştır Ctrl + VKes Ctrl + XBul Ctrl + FGeri Al Ctrl + 2Tümünü Seç Ctrl + AKalın Ctrl + Bİtalik Ctrl + IAltı Çizili Ctrl + UŞeridi Gizle/Göster Ctrl + F1

KELİME İŞLEMCİ

OFİS PROGRAMLARI DERSİSUNU 2

1.1.BELGE OLUŞTURMA

• 1970’li ve 1980'li yıllarda popüler olan elektronik yazı makinelerinekelime işlemci denilmekteydi. Bu makinelerin ilk modellerindebellek bulunmadığından bir nevi elektrikli daktilogörünümündeydiler. Ancak özellikle 80'li yıllardan sonra her birsatırın kâğıda yazılmadan önce düzenlenebilmesini sağlayan dijitalbir panel eklenmiş zamanla da tüm metnin daha sonradüzenlenmek üzere kaydedilebildiği hafıza çipleri geliştirilmiştir.

Şekil 9: Elektronik Daktilo

• Bilgisayar teknolojisinin gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla birlikte1990'lıyıllarda bilgisayarlarda çalışan kelime işlemci uygulamalar kullanılmayabaşlanmıştır. Günümüzde bu uygulamalar; içerisinde çok fazla veriiçeren dokümanları, resimleri, grafikleri, tabloları ve diğer eklentileritek bir dosyada saklama ve biçimlendirme özelliğine sahiptir.

• Kelime işlemci programlarının temel işlevleri, metin yazma, yazılmışmetinleri düzenleme, biçimlendirme, çıktısını alma ve kaydetmedir. Buprogramlarla, basit not ya da mektuplardan, rapor, makale, broşür, tezgibi karmaşık belgelere kadar her tür belge oluşturulabilir.

• Microsoft firmasının ürünü Microsoft Office paketindeki Wordprogramı ya da Sun Microsystems firmasının Open Office adlı ücretsizprogram paketindeki Writer programı, yaygın olarak kullanılan kelimeişlemci programlardır. Kelime işlemciler, bilgisayar yazılımları arasındaen çok kullanılan uygulamalardır. Ayrıca paylaşımı en çok yapılandoküman biçimleri kelime işlemci programları tarafındanüretilmektedir.

Microsoft Word programı ile kitap, broşür, mektup, dilekçe vb. her türlü yazılı materyal kolaylıkla hazırlanabilir. Hazırlanan belgeler kaydedilebilir ve yazıcıdan çıktısı alınabilir.

Word programını çalıştırmak için farklı yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemlerden en çok kullanılanları şunlardır:

• Bilgisayara yüklenmiş olan programlar için genellikle kısayolsimgeleri oluşturulur. Masaüstü ekranında bir Word kısayoluoluşturulmuşsa Word simgesi fare ile çift tıklanarak program çalıştırılır.

Şekil 10: Microsoft Word Kısayolu

• Başlat menüsünden Tüm Programlar tıklandığında ekrana, bilgisayarda yüklü programların listesi gelecektir. Bu listeden sırasıyla Microsoft Office ve Microsoft Word tıklanarak program çalıştırılır.

Başlat>Tüm programlar>Microsoft Office>Microsoft Office Word Microsoft Word uygulaması çalıştırıldığında çalışma penceresi açılır. Bu pencerede:

Şekil 11: Word Penceresi

• Başlık Çubuğu: Üzerinde çalışılan belgenin ve programın adıbulunur. Simge Durumuna Getir, Geri Yükle ve Kapat düğmeleri yeralır.

• Hızlı Erişim Araç Çubuğu: Kaydet, Geri Al ve Yinele gibi sık kullanılankomutlar yer alır. Hızlı Erişim Çubuğunun sağ tarafındaki küçük oktıklandığında, sık kullanılan ya da diğer komutların eklenebilmesinisağlayan komutlar açılır.

• Menüler ve Şerit: Word’de Başlık Çubuğunun altında menüler, bumenülerin alt kısmında da menülere ait Şerit adı verilen bir alan yeralır.

• Çalışma Alanı: Belgenin içeriğinin girildiği alandır.• Kaydırma Çubuğu: Belge içinde gezinmeyi sağlar.• Durum Çubuğu: Üzerinde çalışılan belge hakkındaki bilgilerin

bulunduğu yerdir.• Görünüm Düğmeleri: Belgenin görüntü şeklinin (sayfa Düzeni, Tam

Ekran Okuma, Web Düzeni, Anahat, Taslak) değiştirildiği bölümdür.• Yakınlaştır: Belge görüntüsünü büyültür ya da küçültür.

1.1.1.YENİ BELGE AÇMA

Word uygulaması başlatıldığında ilk olarak boş bir belge açılır. Başka bir boş belge açmak için klavyeden CTRL+N tuşlarına basılır ya da aşağıdaki adımlar izlenir:• Dosya sekmesi tıklanır.• Açılan menülerden Yeni tıklanır.• Boş Belge çift tıklanır.

Şekil 12: Boş Belge Açma

Yeni bir belge, şablonlar kullanılarak da oluşturulabilir. Bunun için, aşağıdaki adımlar izlenir:• Dosya sekmesi tıklanır• Yeni tıklanır.• Kullanılabilir Şablonlar altında, istenen şablon

seçilir ve çift tıklanır.

1.1.2.BELGEYİ KAYDETMEHazırlanan belge daha sonra kullanılacaksa kaydedilmesi gerekir. Bunun için klavyeden CTRL+S tuşlarına birlikte basılarak ya da fonksiyon tuşlarından F12 tuşuna basılarak Farklı Kaydet penceresi açılır.

UYGULAMAWord’de kullanılabilir şablonlardan yararlanarak bir fatura örneği oluşturunuz ve Belgelerim klasörüne Deneme1 adı ile kaydediniz.

• Ayrıca Hızlı Erişim Araç Çubuğundaki Kaydet simgesi tıklanarak da, Farklı Kaydet iletişim kutusu açılır. Burada, belge istenilen bir isimle istenilen yere kaydedilir.

Şekil 13: Farklı Kaydet Penceresi

BELGEYİ ŞİFRELİ OLARAK KAYDETME:• Belgeler şifre konularak koruma altına alınabilir. Bunun için Dosya

menüsünden Bilgi seçilerek Belgeyi Koru düğmesi tıklanır. Açılankomutlardan Parola İle Şifrele düğmesi seçilir ve açma parolası yazılır.

• Ayrıca Farklı Kaydet penceresinin altında bulunana Araçlar komutu tıklandığında açılan menülerden Genel Seçenekler komutu tıklanır.

Şekil 14: Belgeyi şifreli olarak kaydetme

• Açılan Genel Seçenekler penceresinde açma ve değiştirme parolası yazılır.

PDF OLARAK KAYDETME:Word programında, hazırlanan belge PDF olarak kaydedilebilir. Bunun için aşağıdaki adımlar izlenir:• Dosya sekmesinde Farklı Kaydet tıklanır.• Dosya Adı kutusuna, belgenin adı yazılır.• Kayıt türü listesinden, PDF seçeneği

tıklanır.• Dosya kaydedildikten sonra seçilen

biçimde açılması isteniyorsa, Yayımladıktan Sonra Dosyayı Aç onay kutusu işaretlenir.

• Yazdırma seçeneklerini belirlemek için Seçenekler tıklanır.

• Tamam, sonra da Kaydet tıklanır.

UYGULAMABoş bir belge açınız. Adınızı, soyadınızı, adresinizi ve okulunuzun adını yazıp Belgelerim klasörüne, deneme2 adı ile PDF olarak kaydediniz.

Şekil 15:Belgeyi PDF Olarak Kaydetme

1.1.3.KAYITLI OLAN BELGEYİ AÇMABilgisayarda kayıtlı olan bir belgeyi açmak için klavyeden CTRL+O tuşları kullanılır ya da aşağıdaki adımlar izlenir:• Dosya sekmesinde Aç tıklanır.• Aç iletişim kutusunun sol bölmesinde, belgenin bulunduğu sürücü

ya da klasör tıklanır.• Aç iletişim kutusunun sağ bölmesinde, belgenin bulunduğu klasör

açılır.• Açılmak istenen belgenin üzeri çift tıklanır.

UYGULAMADeneme1 belgesini açınız.

Şekil 16: Aç Penceresi

1.2. METİN DÜZENLEME• Microsoft Word, belge oluşturma, düzenleme ve bilgisayarda metin

kontrolü ile ilgili tüm işlemler için güçlü bir yazılımdır. Hazırlanandosyalar PDF olarak kaydedilebilir veya belgeler yazıldıktan sonra, e-posta olarak gönderilebilir. Tablolar, metin biçimlendirmeseçenekleri, renk düzenleri, resim ekleme ve daha fazlası bu yazılımiçinde yer alır.

• Daha öncede belirtildiği gibi Microsoft Word, metin, rapor vb.yazıları yazmak için kullanılan bir programdır. Yazı yazma işi birbelgenin hazırlanması, düzenlenmesi ve çıktısının alınması şeklindeyapılır.

• Uygulama başlatıldığında açılan yazma alanına fare ile tıklanarakyazmaya başlanır. Metnin yazılmaya başlandığı noktaya giriş noktasıdenir. Giriş noktası, klavyeden girilen karakterleri metne ekler.

• Metin yazma işleminde satır sonlarına gelindiğinde ENTER tuşuna basılmaz. Bu işlemi Word otomatik olarak yapar.

• Kullanıcı yazdığı belge üzerinde değişik yönlerde hareket ederek; giriş noktası olan imleç işaretini istediği yere konumlandırır ve yazmaya devam eder ya da yazdığı karakterleri değiştirir.

Şekil 17: Yazının Başladığı Yer

Word’de belge oluştururken sadece satır (paragraf) başı yapılmak istendiğinde Enter tuşuna basılır.

• Belge yazma ortamında satırlar üzerinde ileri geri ya da sağa sola gitmek gerekebilir. Belge üzerinde; satırlar arasında yukarı aşağı ya da satır üzerinde sağa sola hareket edebilmek için fare ya da yön tuşları kullanılır

• Belge içinde hareket etmek için, en çok kullanılan klavye tuşları şunlardır:

Klavye Tuşu Görevi

Enter Paragraf başı yaparak yeni satıra geçer.

Yukarı ok Bir satır yukarı

Aşağı ok Bir satır aşağı

Sol ok Bir karakter sola

Sağ ok Bir karakter sağa

Home Satır başına gider.

End Satır sonuna gider.

PageDown İmleç bir pencere aşağıya gider.

PageUp İmleç bir pencere yukarıya gider.

• Word, kullanıcının yaptığı yazma, düzenleme ve biçimleme gibi tüm işlemleri kaydeder. Gerektiğinde daha önce yapılan bir işleme geri dönmeyi sağlar ya da yapılan işlemleri iptal eder. Bu uygulamaya Geri Al denir. Bu uygulamayı yapmak için araç çubuğundan Geri Al düğmesine basılır ya da klavyeden CTRL+Z tuşlarına birlikte basılır. Geri alma işlemi, geriye doğru 100 adımdır Word’de yapılan hataları ve

yanlışları düzeltmenin en kolay yolu geri almaktır.

Şekil 18: Geri Al

• Word programında yapılan işlemleri yinelemek için Hızlı Erişim Araç Çubuğu üzerinde bulunan Yinele düğmesi tıklanır. Yineleme işlemi klavyede Ctrl+Y tuşlarına birlikte basılarak ta yapılabilir.

• Metin yazılırken bazı satırların ya da karakterlerin silinmesi, bazı sözcüklerin altının çizilmesi, bazı sözcüklerin renginin değiştirilmesi, bazı satırların başka bir sayfaya kopyalanması gibi çok sayıda düzenleme işlemine ihtiyaç duyulabilir. İşte bu işlemlere başlanmadan önce üzerinde işlem yapılacak metin parçasının seçilmesi gerekir. Bu, bir karakter, bir sözcük, bir satır, bir paragraf ya da metnin tamamı olabilir.

Şekil 19: Yinele

1.2.1.SÖZCÜK SEÇMEBelge içindeki bir sözcüğü seçmek için, klavye veya fare ile yapılabilecek değişik yöntemler vardır. Sözcük üzerine farenin sol tuşu ile çift tıklanır ya da sözcük farenin sol tuşu basılı tutularak başından sonuna kadar sürüklenir.1.2.1.1.Satır Seçme• Satırın sol tarafında cetvel ile yazım alanının arasında fare

göstergesi sağa yatık ok şeklini alır. Bu durumda seçilecek satırın hizasında farenin sol tuşu tıklanır. Eğer daha fazla satır seçilecekse farenin sol tuşu basılı tutularak aşağı doğru seçilecek satırlar taranır.

• Ctrl+fare tıklanırsa, tıklanan cümlenin tamamı seçilir. Eğer tek tek seçim yapmak istenirse Shift+fare ile veya Shift+yön tuşları ile istenilen alan seçilebilir. Shift+end tuşları ile imlecin bulunduğu yerden satır sonuna, shift+home tuşları ile imlecin bulunduğu yerden satır başına kadar olan kısım seçilir.

1.2.1.2.Paragraf Seçme Herhangi bir yazının bir satır başından öteki satır başına kadar olan bölümüne paragraf denir. Paragraf seçimi için paragraf içindeki herhangi bir sözcük üzerinde fare ile üç kez tıklanır ya da paragraf farenin sol tuşu basılı tutularak başından sonuna kadar taranır.

UYGULAMAYeni bir belge açınız.En az iki paragraf olacak şekilde

kendinizi tanıtınız.Yazdığınız ilk kelimeyi çift tıklama

yöntemi ile seçiniz.Farenin sol tuşuna basılı tutarak ilk

kelimeden paragraf sonuna kadarsola doğru sürükleyerek seçimyapınız.

İlk cümleyi Shift+Sol yön tuşu ile seçiniz.Paragrafın tümünü üç kez tıklama

yöntemi ile seçiniz.Paragrafın ilk satırını seçmek için fare

işaretçisini satırın en başına getirerektıklayınız.

İlk cümleyi Ctrl+fare tıklaması ile seçiniz.Paragrafın ilk satırını shift+end tuşlarını

kullanarak seçiniz.Paragrafın ikinci satırını shift+home

tuşlarını kullanarak seçiniz.

1.2.2.Word Komutları:Word’deki komutlar menülerde düzenlenmiş ve her menüde bulunan komutlar, Şerit adı verilen alanda gruplanmıştır. Bunlar, Dosya, Giriş, Ekle, Sayfa Düzeni, Başvurular, Postalar, Gözden Geçir, Görünüm, Eklentiler ve Acrobat menüleridir. Bir menüden diğerine geçmek için, menü adını tıkla-mak yeterlidir.

1.2.3.Dosya MenüsüDosya işlemlerinin yapılmasını sağlar. Yeni, Aç, Farklı Kaydet, Yazdır, Seçenekler ve Çıkış komutları bulunurDosya sekmesinde bulunan komutlar ile aşağıdaki işlemler yapılır:• Yeni bir çalışma belgesi açılır.• Daha önce kaydedilmiş belge açılır.• Oluşturulan belgeyi kaydetme veya farklı

kaydetme işlemleri yapılır.• Belgeyi kapatma işlemi yapılır.• Word ile çalışırken genel ayarlamalar yapılır.

UYGULAMADosya>Seçenekler>Kaydet komutlarını kullanarak otomatik kaydetme sıklığını 5 dakika yapınız.

1.2.4.Giriş MenüsüMetin biçimlendirmesi, paragraf ayarları, stiller ve metin düzenleme ile ilgili komutlar yer alır. Bu komutlar, Yazı Tipi, Paragraf, Stiller, Düzenleme olarak gruplanmıştır. Giriş sekmesinin en solunda, Pano bölmesi bulunur. Burada, Kes, Kopyala, Yapıştır komutları ile Biçim Boyacısı aracı bulunur. Sağ alt köşedeki ok tıklandığında, kopyalanan öğeler görünür.

Giriş sekmesi Yazı Tipi grubunda aşağıdaki işlemler yapılır:• Yazı tipi ve yazı boyutu değiştirilir.• Büyük/küçük harf değiştirme işlemleri yapılır.• Yapılan biçimlendirme temizlenir.• Metni, kalın, italik, altı çizili, üstü çizili hale

getirme işlemleri yapılır.• Bir karakteri ya da sözcüğü alt simge ya da üst

simge haline getirme işlemleri yapılır.• Metne efekt uygulanır.• Metnin vurgulayıcı kalemle işaretlenmesi sağlanır.• Yazı tipi rengi değiştirilir.

UYGULAMAİnternetten en az 3 paragraf bir gazete haberi seçin,kopyalayın ve belgenize yapıştırın.Yazı tipi boyutunu 12 yapınBaşlığı büyük/küçük harf olarak değiştirinBirinci paragrafı kalın ve italik yapınBirinci paragrafın ilk cümlesini sarı renkle vurgulayınÜçüncü paragrafın ilk cümlesine metin efekti uygulayın.Belgenizin sonuna H2SO4 ve x2+y2 yazın.

1.2.4.1.Paragraf gurubu

Hazırlanan belgede paragraf ve satır aralığını düzenleme, okuma kolaylığı ve görsellik açısından önemlidir. Satır aralığı tüm belgede aynı olabileceği gibi paragraf aralarında farklı şekillerde yapılabilir. Bunun için;Öncelikle satır aralığı düzenlenecek paragraf seçilir ve Girişsekmesi Paragraf grubunda yer alan diğer seçeneği tıklanır. Paragraf penceresi açılır.

Bir Word belgesinde bazı sayfaların sonunda yeni birparagrafın başladığı ya da bazı sayfaların başındaparagrafın son satırlarının yer aldığı görülür. Bu belgeningörünümü açısından istenen bir durum değildir. Böyle birdurumda; tek kalmış satır içeren paragraf seçilir. Dahasonra Giriş sekmesi ya da Sayfa Düzeni sekmesindebulunan Paragraf grubunun sol alt köşesindeki küçük oktıklanır.

Paragraf penceresinin sol üst kısmında bulunan Satır ve Sayfa Sonusekmesi tıklanır. Sayfalandırma ve Biçimlendirme özel durumlarıbaşlığı altındaki seçenekler uygulanır.

Tek Kalan Satırları Önle: Bir paragrafın son satırının yeni birsayfanın başında ya da bir paragrafın ilk satırının sayfanın sonundabulunmasını engeller.

Sonraki ile birlikte tut: Paragrafın bir sonraki paragrafla aynısayfada bulunmasını sağlar.

Satırları Birlikte Tut: Paragrafın aynı sayfada bulunmasını sağlar.

Önce Sayfa Sonu: Eğer bir paragraf başında başlık varsa, bubaşlığın yeni bir sayfaya aktarılmasını sağlar.

Paragraf sekmesindeki komutlarla aşağıdaki işlemler yapılır:• Madde işaretleri, çok düzeyli listeler oluşturma• Paragraf girintisini azaltma ve artırma• Seçili metni alfabetik ve sayısal sıralama• Paragraf işaretlerini ve gizli biçimlendirme simgelerini

görüntüleme• Metni hizalama, ortalama ve iki yana yaslama• Satır ve paragraf aralıklarını ayarlama• Kenarlık uygulama• Satır ve paragraf aralığını değiştirme• Seçili Metni veya paragrafın arka planını gölgelendirme

ve renklendirme• Metne kenarlık verme

Çok düzeyli liste oluşturmak için; Önce liste hazırlanır. Hazırlanan bu liste seçilerek Paragraf grubu

içerisinde Çok Düzeyli Liste simgesi tıklanır. Açılan görünümden Yeni Çok Düzeyli Liste

Tanımla seçeneği tıklanır. Açılan pencerenin sol tarafında Düzeyler görülür.

Düzey, maddelerin hiyerarşik sırasıdır. Örneğinaşağıdakii uygulamada gösterilen “İç AnadoluBölgesi” birinci düzey, onun altında bulunan“Konya” ikinci düzey bir listedir. Burada her birdüzey için sayı stili ve sayı biçimi ayarlanarak“Tamam” butonuna basılır.

Son olarak ikinci düzeyde görülen her başlığın başına fare ile tıklanır ve bir kez klavyeden “Tab” tuşuna basılır. Böylece; üçüncü düzey başlık için iki kez, dördüncü düzey başlık için üç kez “Tab” tuşuna basılması gerekir.

UYGULAMASınıfınızdaki 10 arkadaşınızı liste şeklinde yazınız. Bunları önce madde işaretleriile gösteriniz. Daha sonra madde işaretlerini kaldırarak numaralandırınız.Numaralandırmayı da kaldırarak listeyi A dan Z ye sıralayınız.

Aşağıdaki çok düzeyli listeyi genişleterek yapınız.1. İç Anadolu Bölgesi

a. Konyai. Karatayii. Meramiii. Selçuklu

b. Kayseri2. Ege Bölgesi

Yeni bir belge açınız. Belgenize en az dört paragraflık bir yazı ekleyiniz. Paragrafgirintisini artırınız ve azaltınız.Metninizi iki yana yasla şeklinde hizalayınız.Satır ve paragraf aralıklarını artırınız ve azaltınız.Birinci paragrafa kenarlık ekleyiniz.İkinci paragrafın ilk cümlesini seçerek gölgelendiriniz.Üçüncü paragrafın altına ve üstüne kırmızı renkli kesikli kenarlık ekleyiniz.

1.2.4.2.Stiller GurubuBelge içinde bulunan metinleri tek tek biçimlendirmek yerine, var olan bir stil paketini metne uygulayarak kolayca biçimlenmesi yapılabilir. Stil içerisinde; yazı tipi, boyutu, rengi, paragraf ayarları gibi pek çok özellik yer alır ve bu paket kolayca metinlere uygulanır. Stiller Girişmenüsünde Stiller grubundadır.

Word beş farklı stil türü sunmaktadır. Karakter ve paragraf stilleri belgedeki metinlerin büyük bölümünün görünümünü belirler. Bazı stiller hem karakter hem de paragraf stili olarak çalışır ve bunlar bağlantılı stiller olarak ifade edilir.Karakter stilleri bir karakter simgesiyle gösterilir. Stili kelimenin ya da cümlenin tamamına uygulamak için kelimede ya da cümle seçilir.

Sayın Eğitimcilerimiz sunumların tamamına ulaşmak için yayınevimiz ile irtibata

geçebilirsiniz.

Atlas Sağlık YayınlarıGsm : 533 745 49 44/ bilgi@asmlyayin.com