wt¸Õd>njmCÕEqPKmI

\pkiuhjgek.·\pkiuhjgek.·\pkiuhjgek.·\pkiuhjgek.·\pkiuhjgek.·

z.tjezN.jsz.tjezN.jsz.tjezN.jsz.tjezN.jsz.tjezN.jsHj

k[.jezN.jaË.esW.·k[.jezN.jaË.esW.·k[.jezN.jaË.esW.·k[.jezN.jaË.esW.·k[.jezN.jaË.esW.·sIercjKN·bdHjlwjer.cjâsIercjKN·bdHjlwjer.cjâsIercjKN·bdHjlwjer.cjâsIercjKN·bdHjlwjer.cjâsIercjKN·bdHjlwjer.cjâ

m.tik.

lMihjgNnj elMcjz.tj gNnjmuKjliKj

1â z.tjetmI í í í 1

2â z.tjmH.znkj í í í 35

3â z.tjquwÀq.· í í í 67

4â z.tjenmi í í í 93

5â z.tjmeh.hjqD í í í 113

6â z.tjBUridtj í í í 179

7â z.tjsסkum. í í í 211

8â z.tjn.rd í í í 239

9â z.tjwiDUr í í í 269

10â z.tjewq×Ðwj í í í 313

tuYSwW·râ 444

g g g

qWkjeq.tuznjt· v,gmLÕicj

eqà.·dHjbhuQut gLÕicjmicjgLÕicjv.tja. p:Ypercj

eb.DiqtjpuO ×UBw kL.kL.et·vi lwjsiutjtuY

\pkiuhj

z.tjetmIz.tjetmIz.tjetmIz.tjetmIz.tjetmIwW·

k[.jezN.jaË.esW.· (ew>Sr.et.j)

sIercjKN·bdHjlwjer.cjâ

g g g

nid>njnem. tQ Bgwet. arhet. qm?.qmÔÕdQâ

sIr·ti-tuquwtQ q.qn· ´ q.qn.k[.j}tY guEql·cjtokuEtnjdM·cj p:Yk.lml·viaoâ k[.jmh.kRu$. n.Yq.el.kD.tj ¿kr.tj n.Yv,zmN,diuhjsHj twjsrhjv,(31)Bu· msiunjdHjtoaË.mNihjedwtoainj¾bJgmLÕicj mdegtjtop:YB.eztwnjâ

×W·k.lmWYtCY p:Ypy.·qMwjtCYgHj KMIgmLÕicj ×UdiuhjwW·diuhjet· mkLÕcjek.·tnjdM·cj mWYh.njtuYv·cjpNikjsmwjbektj v,msuEbiucjlwj nTwjgL,m|pYkuJ gz·dM·cjzM.pjDwjaiuQuJtuY nikÉm?p>rmIqbÔvÕTiucjq,toaiutjrâ ¤¤yW·n.YpuOt· tLImNÕ·kupiunjwW·gHj k.lmto p:Y\p.q.djpiet· mtW·g, rm?ßqurm?ß quBß mtupjto ro\p.q.djewdy×Ðwj mqMhjqMnjto eku.· gNk[.jBim?.yeq.Dr.´kemL.nj(90)lCJâ tWIbwiucjdM·cj v·cjqMicjainjn.YqWwj/>kuJ piunjh.njyQptjdipjm|pY|pY /iunjkligW·kuJv·cj;.jp>cj lq.eT.·ekL·tuY mdotitjkLÕcj ddHjk[.jwW·gHj ]qaqwjekW·qW·õõg,tuY gl.njwW·huJTiucjq,toaiutjrâ

k[.j}tYpLnjtunjøtnjdM·cjp:Ygׯku!I\mem.wjgHj nket.wjdipjgW·micjektjtuY lMÕhjwW·aYk[.jqA.mgpjwjer.cj bs.r$.tuY ×UqN.qtikj gluikjkÐÕEtuY Rucjbektj/>Tpjv·cjTwjqicjGnikj´ v·cjq.jpÒosLnj qpiucjektjtuY qkiupjmtupjto roar·cjpÒoekhj\dcjsicjlWhjkuJ l/kjsutjltUpN,tuY K>ybnj v·cjzukjel.tjTwj mpUltUT.cjdkhjkuJrozukjllI mpUqM ic jgitupiltunjku J ´ qC.k[.j}tYm|pY mtupjtorokmwjbektjgH jltkjektjtuY qkiupjmtupjto roar·cjpÒoekhj \dcjsicjlWhjkuJ l/kjsutjltUpN,tuY×Ug×ku!Ig·>titjtuY v·cjsl,sr.YzMêkuJ mtupjto rosl,sr.Yz.diqiucjkuJ nsL,sr.YmhMYkuEv,qtupjgH j g·>epC.·a. kN.\zpjqBcjDwj v,mgÎilwjgH jr a.siupjtuY nl[,(6)q.jbl,ptitjv·cjkNÕkjkN.Y gNomH qMitjezN.jkuJ v·cjqMicjtCYbL.Y mS.YdM·cjk:ÕipjtM·yukjg×wjkuJlÐêqN.m|pY k[.jtiunjgz·dM·cjr´ KMIgmLÕicj qàÕtjekL·tuY kNpjqC·dM·cjrâ

qbÔvÕtunjø siutjmtMÕihjmÇÕinj msiunjqkuJtoeku.·Dwj emtÐ.cCImukÉw> pUriq.tjgmLÕicjtuY/iunjed>wjpUriq.tjwW· v,mWYkuJ K;kjgaHj kqIziucjtYvihMY k[.jv.tjtuY S.Yel.njqnjqW·hiutj×UmeRjHeqHjaYk[.jhiutj×UaYk[.js\mbehkjtuY lukobNtjayukjmWYkwjaYk[.jkNpjdM ·cjlMÕhjmà,wW · v,mWYkuJqà·cjkÐÕEgl.nj qà·cjhuJtiunjkL.hMYqW·´ aYk[.jkÐÕEbdH jgl.njqWicjpÐitjrm[.cjkL.er.cj bs.r$.tuY´ nrm[.cjmsiunjqkuJ agáds.·q.j mtupjtororm[.cjmH.¾bJgHj lel.cjpÐitjtuY k[.jqà,râ ¤¤yW·KMIt· p:Yk.llMÕhj mkLÕcjek.·mWYh.njtuYqhuJgl.njmhMYtuY mUpmN,t·mkNpjqC·a.gHj mUgl.njgHjer.õõ ¤¤yW·tLImNÕ·piunj puO;ikjv,gmLÕicjmkLÕcjgz·dM·cjp:Y#.njwW·tuY gl.nj»t¸Igt.´ es.rgT.´ r.z.gT.´ tirs¦.ngT.´puO;ikjhW·huJ puO;ikjhW·Tiucjq,´ puO;ikjTiucjq, nikÉm?p>rmI qbÔvÕer.cjaoõõâ

yW·KM It·ø p: Yk.llMÕhjwW · p>rmIaY ÇÕ ikjepcjtu Y aYqdH jk[.j \gcjDwj tW ·Dwj\mhjq:ÕikjmLÕikjkuEsiutjqtj eKLwjer.jgu$jmi aYh·cjf[oqtj pnjaqcjGY }toesH.jkiutjmWYlkjprYm|pY ×Uv,(31)Bu· hgpjwjTiucjq, hgpjwjqPaqwj p:Yk.lBwmtuYet·/iunjp>rmI/tjtokuJ kL.×Uv.njaYh}k·cjÇÕhj /iunjaYbepcjp>rmIkuJ kMinjÇÕcjeT.·ekL·tuYddHjaYmtitjbL,ehcj »wW· gpjwjTiucjq, gpjwjqPaqwjrõõ g,tuY k[.jkNpjqC·dM·cj KMIgmLÕicjyuEqMipjtYp:ÕEltUekNcjtuY q.jwW·qà,r´ ¤¤yW·tLImNÕ·piunjk[.j}tY p:Yk.llMÕhjwW· lq.eT.·ekL·kMinjk:ÕicjbÐ.cj quJ\p.q.djpituY mtitjkLÕcjwW· \p.ktjto kupuO;ikjv,gmLÕicjrao ´ BwmtuYet·gHjkutLImNÕ·piunjmWY \p.ktjer.cj kupuO;ikjgHj b¡njdM·cjpuO;ikj a.tjaeK>cjrao ´ v·cjskjgjitupuÀmI mguEtiunjto ap:Ya.k.qkuJ hiutjmb¡njdM·cjgHj \p.ktjkuEpuO;ikjviaoõõâ yW·KMIt·aYmpÐÕYkLÕcjp>rmIwW· tNhjnqàÕtjekL· DwjqelHjv,tuY qbÔvÕtv.$j aYkligW·er.cjKMIt·tLaYt· v·cjqLÕicjTwjmgiucjlwj ekLcjayicj z.diqiucjkuJ nsW·qtiehcj T·cjket.wjklcjpcjmHicjrõõ g,tuY p:YgL·cjdmLÕ KLcjtM,ekL· romp[,ed>wj gitumepcjkuJ hiutjatikjmb¡njdM·cjBw a]k.gHj k[.j}tYqP\p.ktjkuEr´´

g g g

z.tjetmIK$jr.dN. qMikjgW·ek.nj±t·

yW·KMIt· p:Yk.latikjet· p:YÇÕcjbr.×ìq I qMicjgHjkqIkr,g,yMÕ´ kemL.njqMicjgHj(16)lCJ mmikj|bomWYmWYkuJ ek.nj±t·mWYkuJ ek.nj|bomWYkuJ hkligW·qkjkjr´ p:Yk.lgHj znjt·gmLÕicjkLÕcjek.·mWYh.njtuYâ rowW·qà,r´ ¤¤yW·mr.t j msiunjdHjto n.YpuO;ikjv,gmLÕicjwW· mmikjkuek.nj±t·mWYk uJek.nj|bomWYkuJelwj´ meqà.· Skja.det.wjzkugHjelwj´ hmWYqW·aoõõ »t·v,gmLÕicj´kLÕcjek.·mukjrcjqMicjtuY q.jwW· e;·t·pÐJqMicjr´ yW·tLv, v·cjmeqà.·Skja.det.wjgHjr.dN.viaoõõ´ qMicjmicjtuY¤¤d,r,qnjrõõ´ ducjlwjgl.njtuY K$gHj qMicjkuEek.jncjkemL.njquJ(16)lCJtuY ´ ¤¤ek.nj±t·mWY mN,t·r.dN.mikjviõõg,tuY kemL.njgmLÕicjtunj kuek.njedwtogitutCYkuJ kuek.njedwtoSumyikuJ /iunja.tjtor.dN.mikjkuJgHjelwj mmikjkuEek.njmWYhkligW · gNk[.jqMicjezN.jgHjtunj dHjek.nj|boqMicjm×r,´ ÇÕikjepcjqIls.r´ gNk[.jsסedwIg,yMÕ¤¤yW·gNk[.j ek.nj±t·mWY gNk[.jr.dN.mikjviõõ qMicjg,tuY gNk[.jtunj y,gt dgiunjqIxpuhjp:YqN.qMtjqÐikjdM·cjtuY bË.r$.toDwj qIlzkur´ ¤¤DwjqIlaYhW·luJ aYmcjmWYmà,ek.njmWYku EkÐÕ EdH jkuaYviõõâ gNk[.jpqsËtuY´ n}kIzH j qsËgNk[.jgH j tM·p@ÕkMwjtMÕ ihjtiunj´qMicjainjv.tjbË.r$.tJektjtuY ¤¤mUdN.YmWYaYmeqà.·kuEek.nj kugNk[.jwW·er.õõ´ bË.r$.tuYek.njm±kikjkuEgNk[.j´ aYmqkuEer.cj´ cCImWYtuY eb.Diqtj qMicjainjv.tjk.lgHjeb.Diqtjtunj pÒcjrcjÇÕcjb.r.×ìqI (50)qN.·tuYâ sutia.×UgHj kÐÕEdHjp:YxQd nrkj (80)lCJqN.·×UgHjkÐÕEdHj p:YÇÕcjqWwjt.wticjr´´ p:YÇÕcjqWwjgHj lukomWYbNtjayukjtnjdM·cjtuY ×UgHjqMikjtiunja.ÇÕcjqWwj y.m.tuQit.pU p:Yk.lgHj ainj\p.pja.zercjeb.Diqtjrâ

¤¤yW·edwtomqMhjkuEpuO´ tLaYeqà.·esHja. p:YÇÕcjmNihjmà, p>rmItLaY q:Õikjepcjr´dtuY\mem.wj mikuEmkuJ dtuY\mem.wjznjgmLÕicjkuJ eqà.·qdHjr´ gNk[.jezN.j kqIkr,wW·gNk[.jsסedwI g,yMÕ r.dN.qMikjeqà.·ek.njmWY p:YgNogNk[.jgHj tLaY esHjkÐÕEdHjrõõ ainjg,ek.njedwto(500)qA.cjgHj´ ¤¤puO;ikjesHjÇÕcjmNihjkuJg,õõtuY´ p!iv.njgHj ainjgiucjlwjr´´eb.Diqtjtunj ¤¤q.DugW·raoõõ ducjlwjgl.njtuY eku.·ek.njedwtoqA.cj (500)gHjsutiesHjkLÕcjtuY esHjgiucjlwj p!iq×ip:YgNogNk[.j sסedwIr´´ ek.njedwto(500)g Hj esHjgiucjlwjp!iq×ip:YgNoqmÚ.am.tj quJ(500)râ

K$jqL,gwjgN o

p:Yk.lgHj gNogNk[.j v·cjv,bepcjlwj lWhjqMicjainjkuJ ddHjgwjgNomtnjgHj gNk[.jtJtuYpÐJqMicjr´

gNk[.jtunj luko(10)gitu gwjgNoÇÕikjepcjtuY ek.nj±t·mWY mÇÕikjepcjto eku.·lkjqnjbWwjpiunjmkÐÕEdHjr´´ p:YtCYgHjehcj p:YqCiam.tjgmLÕicjelwj ek.njcC.j(500) kÐÕEdHjkuJr´ p:Yk.lgHjam.tjgmLÕicj tWIbWÕicjektjtuY elC.wjpÐJqMicjr´´

¤¤yW·¿kr.tj lMÕhjwW· ek.njmr.tjkÐÕEdHjtuYraoõõ am.tjgmLÕicj pÐJqMicj qMicjmicjtuYDwjq:ÕikjkÐÕEdHjbWYmel.njr´´ ×UgHjdW·sN.· dW·f[Õnj ×Uf[ÕnjdW·zutjtuY tnjdM·cjr´ bË.r$.pItikÐÕEdHjtuYb[.pja.alu·zkur´tuYsiutjqMicjtnja.r´ t½ÕihjtorosLnjek.qItkuJ qMicjqM.njam.tjgmLÕicjr´¤¤yW· am.tjt· lMÕhjwW·ek.njaYkÐÕEdHjmNihjtuYr´ mN,t·v,gmLÕicj aiuhjtMÕihjsiutjvih.õõ´¤¤yW·mr.tj mtuYet· puOmps½ÕYes½.jkuEmr.tjr´ lMÕhjmr.tjkligW·ek.njwW· eqà.·dHjs½ÕYes½.jpuOv,gmLÕicjr´ puO;ikjv,gmLÕicj aiuhjtMÕihjsiutjqnjraoõõ´ qMicjmicjgl.njam.tj Dwjq:ÕikjkÐÕEdHjr´´sk.dkiupjpN.njezN.jr´ ¤¤yW·dkiupjpN.njezN.j p: YqC iam.tjgmLÕ icjgH j ek.njcC.jkÐÕ EdH jmWYtCYmUsigliucjqdHjer.´ ma.qCImWYviõõ qMicjg,tuY´ dkiupjpN.nj a.cCImWYqCiam.tjgmLÕicjr´ek.njcC.j(500)kÐÕEdHjekW· v.tjtuY elC.wjpÐJqMicjrâ

K$jRuyjmiminj

qMicjmicjtuY DwjpItikÐÕEdHjto´ miminj(500)qMicjkuEpl·cj$.kuEek.njcC.j(500)gHjr´´miminjeb.DiqtjpLnjtunj hiutjq:ÕikjqMicjmel.nj p:Yek.njtuY pзmNÕ·duhj}toq.jqMicjRuYtor´´mUhiutjer. (1) |bomqLÕcjel.nj bmotHjmà,´ k·ek.njcC.jlC.ja.´´ (2)|bomqwjel.nj bmotHjmà,´k·ek.njcC.jgH j k·egL·a.´´ (3)|bome]k.·el.nj bmotHjmà, ziucjek.njcC.j g;oa.´´(4)|bom\z.Yel.nj bmotHjmà,´ dIek.njcC.jgH jez.Ya.´´ (5)|bombÐ.cjel.nj bmotHjmà,´zkukuJ;.jtHjkuJktok:cj´´ (6)|botHjq/Ì tHjgLicjlkY bmotHjmà,´ mukjek.njcC.je/Ya.´´|bomNÕ·;.jtHjme]k.·;.tjmipjgHj RuYektjtuY miminj(69)kuEeb.Diqtjr kumiminjt·gHj pQ.Dnm|pY|pYkuElWÕEkugNk[.j sסedwIr´´ gNk[.jgiucjlwjlWÕEgHjtuY kuEkuqMicjpLr´ p:YtCYmKutjyMÕek.njcC.jgHjbmN,melpjlkjqnjnimitjgHj qMicjkuEek.jncj ppUzoqk.mgLÕicjqMicjkuEtuY a×Ðr.YqMtjgHjqMicjqM.njr´ bmN,gmLÕicjv.tjlkjqnj eb.DiqtjtuYqà,r´

K$jKutjyMÕetmI

¤¤yW·mr.tj ek.njmr.tjwW·´ ÇÕikjepcjbwwjpiunjer.cj´´ tk·z·mudipjwW·lwjkuEr´duEtk·ezN.jpnj tk·qMtj(1)lCJ ±kikjpÒcjrcjm.njrao ´ kuqMtjwW· mmikjkuEa×Ðr.YvivkuJhW·mWYrao ´ qMicjmicjgl.njbmN,gmLÕicjhuJtuY qMikjkuEyMÕek.njr´ p:YtCYmdHjmNihjgHj alu·kqIkr,

6 z.tjezN.jsHj

|bYelwjgU siutjqMicjkuJ´ siutjmH.znjgmLÕicjkuJ´ /iuhjll·toehcj hiutjgHjr etmIykum?.qMicjKutjyMÕer.cj´´ p: Yk.lgHj eb.DiqtjmdH jmW YgitugH j miminjgmLÕ icj gÎ igÎ.tjlwjtuYpr.pj$.kuEqMicjmr´ qMicjv.tjek.njtuY quJmq:ÕikjmLÕikjgHj bnjsW·lwjltUTwÌtuY quJmlHicjsiutjqMicjgz·torâ

K$jkuEd$jkukmLtjpnj

p:Yk.lgHj kmLtjø4 v,ektjncj qMicjv.tjtuY rowW·qMicjqà,r´ ¤¤kmLtjmWYgHj bmN,t·kuEdWÕEkuEel·tL,pqY lCJlsutj kmLtjmWYgHj sutjlwjzerhj s.·ziucjpqYtuY mN,t·epL.pjlwjp:YT·cjkmLtjmWYgHj mN,t·tcCÕJkuEbNÕhj kmLtjmWYgHj mN,t·a.sr·cjlwjõõ rowW· qMicjfea.wjb.zZK>tjr´

p:Yk.lgHj eb.Diqtjmicjgl.njqMicjmtuY efkjgm·kjbWYmel.njr´´ qMicjmaYniQYkuEkMinjÇÕcjtuY pWm$.bsiupjkuEnrkjer.cj mpqW·g,tuY s·cjtUtor´´ p:YtCYy,gtgHj qMwjk:ÕicjbÐ.cjltUqN.k[.j}qI v,mqtikjgHj miminjqtikjlwjeb.Diqtjr´ lHicjvituY lkiutjcCÕhjcCIk:ÕicjbÐ.cjpiunjh.nj eqàhjqWhjv.tjektjtuY eb.Diqtjt·wW· bWYpkÒtiwW· efkjqr.·p>pjlMiÕnj K>micjgl.njqMicjmtuY behkjezN.jel.njmkÐÕEdHj eb.Diqtjbs.r$.tor´´ mU×U#.njmWYaYmgW·kLÕcjkÐÕEdHj p:YqCiqMicjwW·er. q.jwW·bs.r$.tuY nz.tiqrv.$j v.tjektjddHjmkLÕcj×UqWwjtJektjtuY ×UÇÕcjqWwjgHj cCIa.gtpLnjtunj ddHjesHjtNJdM·cj p:YxQdnrkjtJtuY´×UnrkjgHjcC Ia.tunj p:YÇÕcjddHjmdHjqMicjtJektjtuY p:YÇÕcjb.r.×ìqIet· luko(50)qN.·aYmpÒcjrcjÇÕcjkMinjÇÕcjtuY luko(80)lCJqN.· aYmsinjdM·cj p:YxQdnrkjqW· lMÕhjp:YqCiqMicjmgsu itjkmLtjwW ·aYmkLÕcjdH jpLnjqW·´ qMicjmaYtunj p: Yten· kmLtjø4 v,mektjncjgl.njmqk.tj\mhj m$.bsiupjkuEnrkjgHj qMicjmaYhuJqW·´ ywjaYpÒcjrcjkMinjÇÕcjwW·pLnjmà,p:YnrkjaYq¡,kÐÕEdHjtuY ddiukjmezN.j aYq¡,sqiucjpLnjrqW· K[Õinjmbs.r$.togHj behkjezN.jkÐÕEdHjr´´ zkueb.Diqtj v·cjq.jTwjgHj v·cjpÒoskj v,mkt.tjekL·tuY mqCitja.kuJmdHjr´´zkueb.Diqtj hMYkuEq.j kÐÕEdHjr´´ ×UqCiqMicjmgsiutjkmLtjwW· pq.jaYeqà.·titjbL,vier.õõg,tuYrowW·K[pjr´´ ¤¤qtikjdM·cjhW·gW·ewnjmpewnj /iunjmhW·q:Õicj pq:Õicj /iunjmhW·kLo pkLo agápiq.jwW·aYqpaDi#.njviõõg,tuY g>T.rowW·qà,râ

b.let. BwtuqbÔp>nin· qeb.tXËet. ]qsir.ytu ¿w twaet¸. BwiQtiâ

K$jedwtomcjmWY

z.tjetmI 7

eb.DiqtjpaDi#.njtuY rowW· edwtoqà,r´ ¤¤yW·qMtjmetmIhiuyj aiutjmH.znjgmLÕicjwW·qmLÕJkuEe;·g,kuJr´ kuEe;·huJ bedkjf[wjkuJ ddHjzkumNÕ·kuEpv. lPp\p.ktjkuEv,vi q.jwW·ywjqpdHjmà, dtuY\mem.wjeb.DiqtjgHj zkukligW·qkjq.rõõ g,tuY mWYg>T.qà,râ

ker.miett·wsn·´ y·m·B$qiedwet.´´ at¸k.m.qiemam ? hitk.m.qi edwetâ

¤¤yW ·m iaYedwtom|pYel.nj miaYmhu Jku EaYwW ·g H j miaYqpdtu Y \mem.wjku EaY´p:Yliukjpliukjer.cj gl.njmiaYgHj aYqpbkjrõõ q.jwW· eb.Diqtjqà,r´´ ¤¤agápiq.jwW·pbkjviõõ g,tuY edwtobdnja.r´´ eb.Diqtjtunj ptWÕE×UedwtomkLÕcjek.jhuJgHjtuYhW·nRuiajgL.YtHj hW·kqIzkur´ m.tjhW·kqIzku miminjgmLÕicjelC.wjptJqMicjr´´ qMicjmicjtuYkuEek.jncj ek.njam.tj(500) qMicjkuEpn.·¾micjeb.Diqtjr´´ ek.njcC.j(500)tunjtNhjnqMikjmotHj nRuiajy.·tor´´ eb.DiqtjefkjBYnrkjtuY ptWÕE×UwW· zkuaYkuEqkhja.kuJbtjaYK[Õitja.|pYehcjõõ q.jwW·qà,tuY hW·gW·y.·r´´ ddHjmiminjgmLÕicj ptJgNk[.j gNk[.jptJqMicjqMicjmicjtuY ek.njncjbmN, melpjlMitjtuY qMicjqM.njtor´´ ¤¤yW·tLv, ek.njcC.jwW·py.·mkuEmotHjjpkÒtigHj bdiuajlwjtuY l·vikuEmoq.jwW· ywjqdHjmà, e;·nRuiajy.·motHjbiunjnjtuYnzkue;· e;·qmotHjraoõõ bmN,g,tuY ptWÕE×UgHj miminjt·gmLÕicj pkÒtimkuEtHjkuEeb.DiqtjgHjbdiuajlwjtuY el.nja.k.lgHjtuY mokuEtHjr´´ leS.wjmWYtCYmWYw>´ leS.wjalu·mWYtCY´hW·kuEtHjgHjkuJ eb.Diqtjtunjø efkjBYnrkjtuY /uinjk·qkHja.kuJ tNhjnmefkjBYnrkjtuYtNhjnqmothj hW·nRuiajy.·r´´ mia·kjeb.Diqtjtunjø v.tjeb.DiqtjhW·gW·y.·tuY¤¤ek.njaYb[ÕEthjrõõ g,tuY bmothjr´´ et·ek.njcC.j(500)et· hW·gW·mothjtuYehcjnRuiajy.·torâ

K$js·wtjnkuE;.jtHjbNtjmWYqN.·

eb.DiqtjmWY hW·y.· hW·klcjgl.njv, hW·plWicjziucjtYhW·eqÒ·´´ p:Yk.lgHjmiminjt·gmLÕicjqà,r´´ ¤¤ziucjtYv,ewnjet· q.j$·hW·eqcjqW·´ eqM.njp>cjqMikjkLoet·q.j$·hW·dHjq W· qiucjket.wjv,mq:Õicjet· q.jwW·hW·dHjqW· p:Ymq:ÕicjkLoewnjwW· ×W·hiutjtnjdHjr´´puOs·/tjwW·viõõ miminjt·K[pjtuY ¤¤ n;.jtHjqW· s·/tjtorõõg,tuY alu·mWYtCYhW·motHj eb.Diqtj/uinjk·qkHja.kuJ tN·nqmotHjhW·gW·y.·r´´ gNk[.jtunj ek.njaYb[ÕEtHjrg,tuY mN,t·bmotHjvig,tuY v,bmotHjrâ nelMcj|mowW· lukomWYqN.· /iunjs·/tjtokuJ nkuE;.jtHjgHj ak.reb.Diqtja]k.gHj v,hgW·v.tjehcj pY:k.lgHj gNk[.jsסedwI tN·nmNÕ·emtÐ.kuEek.njtuYquJkuE;.jrmtjmepcjdM·cj gL·mtj/>gHj getwjy.·to p:Yk.lgHjrâ

8 z.tjezN.jsHj

¤¤h.h.t.tetmIy[my·mmâ h,ek.njgLÕetmIy.Y pn.YkNpjdM·cjkuEy.Yer.elwjek.nj yW·ek.njgLÕetmI miminjwnjswjp:Y¾gipjmWYaK>tuYrâ pq.jn.YhW·y.·gL.YtHjkuEmivier.elwjek.nj´ heqcjn.Yv.tjlMitjmWYmWYtuY tN·nqmotHjkuJ n.YhW·getwjy.·kuEy.Yer.elwjek.njâ yW·etmIgLÕmi a.yukjn.Y SbNtjmWYaK>hW·epcj$JqW·elwjek.nj leS.wj×Ugy,duEpLÕitj mihW·kuEtHjkuJ hW·±kikjkuEeacj;.jtHj pn.Yeacj;.jtHjkuEmitLgunj |boer.elwjek.njâh,etmIy.Y et·v,(500)dHjmWYtCY mWYgitufon.Y v,nRiuajy.·gL.YmotHjqW· elwjek.nj n.YetmIgLÕmWY/iunjwnjswjtqwjT½,tokuJ pn.YkNpjdM·cjkuEmigHjer.elwjek.nj h,gLÕetmImhuO n.YhW·motHjkuEmituYtCYwW· miq¡,pmyUqL.YkuEfunjq:IdNIqÒwj miq¡,bgwjmukj kuEnnj\p.q.tj n.Yeqà.·v.tjzWmitLgunj|borelwjek.nj yW·gLÕetmIy.Y ddHjn.YhW·ewnjq:ÕicjkLogHj ×W·dM·cjp:Ysiutjy.Yrelwjek.nj pn.YkNpjdM·cjkuEmitLgunj|bo n.YkÎmotHj kuEmitLgunj|bo vikL.er.elwjek.njõõ´ k.lgHj /iunjmieb.Diqtjgetwjy.·tokuJ eb.Diqtj hgW·motHjmà,wW· wIpkjBwatikj mNÕ·kuJh. ×W·gLÕicjkuEsW·rdN.Ytcjm\p.ktjgHj puOT½,kuEtLpv.t· v,gmLÕicjvi p:YBwatikjet· wIpkjbkjkLÕcjer.cjâ

p:YlkjTkjk[.j}tY\bh?edwet · eb.DiqtjpuO dHjmcjbL.Yeg>wiס ptLgLo(500)ducjaeK>njkuEqMicj mWYtCYmWY×ucj ×W·py.·mWYtCY gLoeÆ.·mWYef[·ek.njtMi ;.jtHjgoLgHj ×W·kuRHjq.el.nj mcjbL.YtJtuYek.njgLoesHjtMigHj mcjbL.Ybkjs:,ekL·tuY ;.jtHjgLogHj ptjektj gW·(7)×ucjtuY tiunjkuEaeK>njkuEqMicjr´niQ·qek.njgLo m¡,eacj;.jtHjmWYbg>pjgHjr´ p:YlkjTkj mkLÕcjdHjetmIwW· ×UmWYqN.·ehcj qMicjm¡,s·/tjn;.jtHjer.cj hiutjgHjr eb.Diqtjm¡,eacj;.jtHjmWYqN.·er.cj tLw>qn. eq.tuznjt·v,gmLÕicjtJdN.YwW·tuY pWmutjkuEs:, pWd,kuEpbkj qkuEr.dN.mikjvi´ »cCÕhjk[.jgm[Õicjn.Yv,(31)Bu·lwjsiutjtuY edqit.´ siunjtW·lMicjkuEk.lgHjer.cj migà,â

K$jek.njcC.jqMtj siupjayukj/>qN.·huY s·/tjnkuEkW.cjsN

p:Yk.lgHj am.tjeq$.ptigmLÕicj elC.wjpÐJqMicjr´ ¤¤yW·¿kr.tj ek.njcC.jqdHjmNihj/>qN.·tuY gW·kW.cjsNmà, q:Õikjqnjrao nkuEkW.cjsNpuOs·/tjvikL.ao d,r,qnjrõõqMicjg,tuYek.jek.njcC.j(500)kW.cjsNtNhjhjq.j dN.Ym¡,siutjt·gHj v,pr.pjncj kueb.DiqtjtuYp:Y#.njmb¡nj v,a.ea.pjdM·cjr´ ek.njcC.jgmLÕicj rpjektjkW.cjsNt·gHjtuY eqkjzuEtqiucjs´rcjqÒ·aiutjr´´ eb.DiqtjmWY edL.·ebÐ.njzkutuY ¤¤h.YmetmImr q¡,gNpjkuEkW.cjsN rpjsrmà,nkuEBYnrkj s\mbehkjzkuõõ qà,tuY kW.cjsNt·gHj hW·gW·r·cjcCIr nkuEkW.cjsNlukomWYqN.·/iunjs·/tjtokuJ p:Ya]k.gHj v,hgW·v.tj lMÕhjlmL.jeb.Diqtjehcj´ p:Yk.lgHjmieb.Diqtjv.tjek.nj hW·skW.cjsNt·gHjtuY gtuE±qihjbàêto|bYmtjrâ

¤¤h.h.t.t´ h,ek.njgLÕetmI mikW.cjsNn.n.q.j pq.jn.Y hW·h.pjs

z.tjetmI 9

kuEmier.elwjek.nj yW·ek.nj kW.cjsNwutjdiuhjbiucjekL.·a. pq.jn.YhW·giucj/iutjskuEmitLgunj|boer.elwjek.nj yW·gLÕetmImi bmN,cCIRupjq.j k[.j}qIn.Y zM.pjawYaiuQuJtuY SkMinjÇÕcjwW·mWYlwjkuEr´ duEkuEtÒ·(4)btjrn.Y pÒcjrcjel.YqW.dM·cj p:Ysiutjy.Yer.cjqW·elwjek.njyW·n.YetmI et·v,(500)kÐÕEdHjfon.Y miv,gL.YbËn.n.q.j tqiucjsrcjqÒ· v·cjqBcjepÌkuJrqW·elwjek.nj ´ n.YetmIgLÕ mimWY ziucjtYhW·kqIkNpjqCIdM·cj kuEy.Yer.elwjek.nj h,etmIgLÕy.YhuO mimplWIpr. epcja.¾gipj(2)qN.·tuYrqW· elwjek.nj milwjsiutjkuEn.YmWY miqPqlYle/ãvi miqPzUqNicjmiqbuE kuquEaD>njgter.cj mimlwjsiutjqW·elwjek.nj yW·etmIgLÕmihuO/iunjn.Yv.tj kW.cjsNpn.YhW·giucj/iutjskuE mier.elwjek.nj yW·etmI et·v,(500)ptLek.njv,ebÐ.nj¾gicjewcj huJaerwj dHjdM·cjq:Õikjv, zM.pjpjk.lqW·elwjek.nj n.YetmIgLÕmimWYzM.pjtCYzN.pjgitupy.·qN.·aK> mukjmiqCitja.er.cjq·Welwjek.njõõ´ /iunjmieb.Diqtjgetwjy.·tokuJ´ vihgW·huJpLnjgt, hgW·cCIkW.cjsNehcj´ ¤¤yW·eq.tuznjt·v,gmLÕicjyutÐiq.jwW·r´ a.g>mqNÕ·kuJh. ×W·gLÕicjkuEr dN.Ym\p.ktjgHj puOT½,kuEtLpv.t·viâ

p:YlkjTkjk[.j}tY zutiסret·r´ eb.DiqtjpuOeqtkp@it´ dHjg;.jbÐ.cjmWYptLpW>(500) dM·cjzrcjlsehmwnj ×W·py.·mWYtCY eq-I±t·gHj ducjyMÕ wik.leq-IducjyMÕwim.l.edwI ;ikj|boducjyMÕ qIrikum?.rI p:Yk.lgHj eq-I|boqd>p>tjtiunjtuY sIercjkW.cj/Y(90)kel.·tuY sutjtY qIrikum?.rI sutjp:YT,tuY y,gHjkuE;ikj|bo yuE$.râ

p:Yk.lgHj eb.DiqtjbË.r$. aYqs·siutjqMtj|bowW·vig,tuY ×Uak.qqPwjesHjkLÕcjtuYkW.cjbÒ|bomNÕ·bNtjtm.qtjb¡wj giucj$.tuY pwjdoa.r´ qMtj|botunj eq.kpriedwkÐÕEdHjkuEkW.cjgHjr´´ eb.DiqtjpLnjtunj ddHjqMtj|bokuEd>njkuEk[.j bË.r$.v.tjektjtuYpWaYwW· hW·d,er.cjqW·g,tuY eb.DiqtjeqC.·eh.·\z d,pk.gsiutja.kÐÕEdHj ¾pitjgLÕicjkuEBwtuYr´hiutjpWq.jgHj eb.DiqtjplwjtuY /iunjsNmv.tjdM·cj v,kuEzkukuJ qr.·p>pjgHj×W ·tuY´m¡,eacjducjdM·cjer.cj yW·tLw>qN.t·v,gmLÕicj tJduEwW·tuY v·cjeb.Diqtj tmL.tmL.et·gHjpWmutjkuEs:, pWd,kuEpbkjvi »cCÕhj k[.jgm[ÕicjmsiunjdHjtov,(31)Bu· lwjsiutjtuYâ ¿t·pwtÐihiunjjpRuiucjedq$.mrowW·gHj siunjtLImNÕ·piunjk[.j}tY tW·pMicjkuE p:Yk.lgHjgHjer.cj migà,â

siupjawYø3 qN.· s·/tjto kuEqtjSulMÕhjlMtj

aT´ p:Yk.lgHj am.tjeq$.ptit·qà,r´´ ek.njcC.jddHjmNihj 3øqN.·tuYgHjqtjSuÇÕhjhjltjtje;·q:Õikjqnj nkuEqtjSupuOs·/tjvi hW·gW·h.ao v,gmLÕicjg,tuYnqtjSutNhjhjq.j v,ncjzercjeb.Diqtjr´´ dN.YqtjSum¡,gNpjt·gHj mgiucjektjr v,g,tuY

10 z.tjezN.jsHj

p:Y#.njmb¡nja.ea.pjdM·cjr´´ ek.njcC.jgmLÕicj kqiucjsrcjqÒ·tuY qtjSuÇÕhjhjltjtjt·gHje;·stor´´ eb.DiqtjmWYedL.·ebÐ.njzkutuY qtjSut·gHj hW·ecCwjehcjr´´ nqtjSutNhjhjq.jt·gH jtunj´ lukomW YqN.·/i unjs·/tjtokuJ a.k.rmpзkuEkqIziucjtY eb.Diqtjvivv,hgW·v.tjtuY gNk[.jsסedwI quJkuElNJlN.jbWYmel.nj getwjy.·kuEek.njrâ

¤¤h.h.t.tmy·mm´ h,h,ek.njgLÕetmIykum?.huO´´ n.n.eB.zn.hi´qtjSun.n.pkÒr´ |mowW·gHj n.YkÎp\pBiukjkuEmivirelwjek.nj yW·etmIgLÕy.Y n.YepcjkLÕcj3øqN.·aK>kuEy.YtuYrqW·elwjek.nj´ et·v,kÐÕEdHjmNihjmWYtCY ker.·fon.YgHjelwjek.njv,a.ewcjpewcj n.n.q.jrqW·elwjek.nj n.YetmIgLÕy.Y mUhiutjziucjtY hW·kqIqCIll·dM·cjkuEmier.elwjek.nj yW·elwjek.njetmIgLÕmihuO »wW· dUernj mcjgutj wiqÒwje]kcjTwjb¡wj pNhj s·pl· mNÕ·kuRHjq.j ¿hi n.Yp\pBiukjkuEmivirelwjek.nj yW·ek.nj hW·eqcjk:ÕicjkLodM·cj hW·p·kjp>cjkuE mitLgu$j|boqà,h.elwjek.nj yW·mN,edwtogmLÕicj heqcjmN,t·epL.pjsiutjek.njaY hW·kuEp·kjp>cjkuEaY|boqà,h. edwtot·õõâ

¤¤yW·edwtot·gmLÕicj Be×Ðedw> ek.njaYwW· lkjqnjp>rmIer.cj mNÕ·lkjqnjbWwjpuinjer.cjmUhiutjtLaYt·gdiukjekL·p>cjek.njaY hW·kuEp·kjp>cj kuEaY;ikj|boer.elwjedwtot·´yW·edwtot·gmLÕicj ywjmN,t· qbiucjepL.pjsiutjkuEek.njaY ywjrqp·kjp>cjkuEaYr ywjqdHjaY;ikj|bo pUzoedwto k:ÕicjezN.wjpÒo}qo aY;ikj|bo qPpUzotLt·relwjedwtoõõ »tiø rowW·mieb.Diqtj getwjy.·tokuEek.nj p:Yk.lgHjr k.layukjmsiupj 3øqN.· eb.Diqtjm¡,eacjqtjSuwW· mUhiutjer. wIpkjgpjwjqmÐJâ

atietdUer´ p:Yatikja]k.q.qn.k[.j}tY ek.n.guJkuEkQpet· p:Yk.lgHjeb.DiqtjpuO kÐÕEdHjkNÕYafwj(500)r´ q.jwW· huJkuEafwjgmLÕicjr´´ ¤¤yW·mN,t·v,gmLÕicj qtjÅkkjgHjywjrv,mWY eqà.·ektjncjmà, aYziunjkuEdN.YaYrõõg,tuY k.lgHj kNÕYmWYducjyMÕtrnj$ducjp>cjtuY kl.cjtiunja. lÐêtN·ÅkkjgHjr´ gW·ncjtuY ziunjkuEeb.Diqtjr´ v·cjgl.njeb.DiqtjmhuJgHjhW·dHjtuY kNÕYtrnj$doa.#.njqA.cjr´ qtjÅkkjgHj eb.DiqtjgW·tuY zkumWYsekL·qtjÅkkjgHjr´ kNÕYtrnj$ d,buEdM·cjehcj hiutjgHjr k.lmdHjetmIwW· eb.Diqtjm¡,buEdM·cjqtjSuehcj tLpv.q.tuznjt·v,gmLÕicj tJduEwW·tuY qkuEpcjmicjDwj elC.wjk[.jqkuEr.dN.mikjvi ´ kuEpÌekL·Dwjqr.·p>pjvi » cCÕhjk[.jgmLÕicjlwjsiutjtuY msiunjdHjton.Yv,(31)Bu·gHj edqit.´ siunjtW·pMicjkuEp:Yk.lgHjer.cjmigà,â

siupjawY 4øqN.· s·/tjtonkuERupjpewcj

z.tjetmI 11

a.ytiâ p:Yk.l}ko eb.DiqtjpuOmqdHj 4øqN.·gHj rowW· am.tjeq$.ptit·elC.wjpÐJqMicjr´´ ¤¤mh.r.z. yW·¿kr.tj ek.njmr.tjmdHjmNihj 4øqN.·tuYr´ qBoek.njcC.j4øqN.·wW·gHj Rupjpewcje;·mq:Õikjqnjao nRupjpewcj puO;ikjs·/tjek.njtLwW· vihW·gW·h.aoõõgW·rg,tuY nkuERupjsicjTwj eK[·Twj gLoTwj KN·tuYsW·lwj zercjeb.DiqtjtuY #.njmb¡njgHj a.r·cjdM·cjr´ ek.njcC.j(500) v.tjRupjsicjeK[·gHjtuY pL·cjtqiucjrcjqÒ·r´ eb.DiqtjgHj nRupjpewcjt·dHjhW·gW·r·cjcCImWYr´ nRupjpewcjmrowW· lukomWYqN.· /iunjs·/tjtokuJ p:Ya]k.gHj vivhW·gW·v.tjehcjgNk[.jsסedwItunj v.tjek.njhW·gW·cCIRupjpewcjt·gHjtuY getwjy.·top:Yk.lgHjrâ

¤¤h.h.t.t´ piy[putÐk´ my·mm h,h, ek.njmsiunjdHjto tupjqMhjf[Õnj¾gihjh.YhuO ×UmWYaK>epcjkLÕcj 4øaK>kuEy.YpLnjqW·elwjek.nj aY|boew>njswj tqwjT½,dM·cjkuEn.Ypq.jn.YhW·p·kjp>cjkuEy.Yvier.elwjek.nj ´ yW·etmIgLÕy.YhuO »wW·RupjsicjTwj eK[·TwjxQBTwj v,sW ·lwjgtmukjn.YqW ·elwjek.nj ´ et·v,(500) mdH jafwjn.Yv,mgL.YewcjdeyhjelHjv,gyiucj RupjsicjeK[·t·gHj v·cjqBcj epÌkuJqW·elwjek.nj´pq.jgLÕetmImimWY ziucjtYhW·kqI kNpjqCIdM·cjkuE aY|boer.elwjek.nj ´ Be×Ðedw> yW·mN,edwtot·BwmtuYet· qNÕ·kuaY|boqà,h. edwtot·´´ ah·´ ycjaY el.ek´ p:YliukjwW·´´\bh?sripRH.y[en´ p:Yv,medàtj \bh?suEkuJelwjâ qIlwenbhUquet´ p:Yv,mNÕ·kuEqIlkuEktjbet.njkuJelwjâ q.m$\bh?en´ p: YkuEKM IbmN,kuJlwj´´ ah·lBiQ.mi´aY|bomd,eb¡kjf[wj v,t·gHjtuY gLÕetmIy.Y hW·p·kjp>cjkuEy.Yer.cj´ qà,h.edwtot·õõq.jwW· mitlp>rmI getwjy.·kuEek.nj p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

stuwQitk.el´ p:Yk.l 4øqN.· v·cjmqs·RupjpewcjwW ·gH j mUhiutjer.p:YlkjTkjk[.j}tY n.rdet·gHj eb.DiqtjpuOkÐÕEdHj dkiupjdmLmWY ducjyMÕ eq$kp@itgpjwjqmÐJr´ es.r.dut¸(500) mdHjqMwjtYeb.Diqtj k.lgHj dM·cjzercjehmwnjbM·kjqCieb.DiqtjgHj tN·gy.cjmWY×W · qLÕcjpiesH.jpiey.zn. p:YzercjSugHj edwtot·pdtolMÕinjRupjpewcj edwto×W·tolMÕinjâ

×W·py.·mWYtCY eb.Diqtj a.gL.Ykq.pjektjhW·gW·tuY pduhjkuE edwtoSugHjtuYaep>tjRupjpewcjedwtot·gHj eb.Diqtj \g.tjeT.·ekL·r´´ hiutjdm.q.jgHjr /iunjRupjpewcjv,ku Eewcjtoku J zkuqM ikjewcjhgW ·ehcj tLpv.q.tuznjt·gmLÕ ic j tJdu Ew W ·tu Y ´v.tjy.njedwtot· lPpluJvi y.·hgW·pluJtuY dN.YT.njmgta. edwtoqd,Tiucjq,r´´»cCÕhj k[.jgm[Õicjn.Yv,(31)Bu· v,lwjsiutjtuY edqit. siunjk[.jgm[Õicjn.Yv, tW·pmicjkuEk.lgHjer.cjmigà,â

12 z.tjezN.jsHj

siupjawY 5øqN.· s·/tjtonkuEeB.ziunj

gtgHjtunj ¤¤ek.njcC.jmdHjmNihj 5øqN.·wW· eB.ziunje;·q:Õikjqnj neB.ziunjpuOs·qMtjwW·vikL.aoõõ »cCÕhjv,gmLÕicjg,tuY neB.ziunjtNhjhjq.j v,pr.pj$.r´´ ek.njcC.jgmLÕicjpucjkel.·giucjektjtuY nkuEeB.ziunjt·gHj tqiucjstorcjqk·r´ eb.Diqtj del.·bet.njtozkutuY h.YmetmI h.YSmeqà.·sah.rgHjmv.tjtuY qmikjhW·mWYkuEmrqW· nBYnrkjs\mbehkjzkutuY eB.ziunjhgW·r·cjr´´ mieb.Diqtjv.tjek.njtuY f[Õnj¾gihjromqpãa.(2) lW,kuJ eB.ziunjgHj pMikjsiutjzku f[ÕJsutjek.njzku nkuEeB.ziunj /iunjv,s·/tjtokuJp:Ya]k.mWYqN.·gHj vivhgW·v.tjehcj gNk[.jv.tjeb.Diqtj hgW·p\p BiukjtuY mieb.Diqtjgetwjy.·torâ

¤¤h.h.t.t etmIy[kum?.´ h.YetmIy[kum?.hu O epcjkLÕcj(5)qN.·kuEy.YtuYrqW·elwjek.nj yW·ek.nj »wW·pucjq.jTwj q.j]qnjq.jpÒo puÀrI´´ ¿hin.YkÎh.pjsku Ey.Yvirelwjek.nj´ yW ·ek.njhW ·eqcjsi utjn.Y qM ikjpkcjrcjkMinjÇÕcjk:ÕicjbÐ.cj heqcjqMikjpkcjrcj sicjkl.cj eK[·kl.cj qà,h.elwjek.njtQm.kr$.´ mUhiutjn.YhW·p·kjp>cjkuEy.Yer.elwjek.nj et·sicjmCÕE eK[·a.z.nYkl.cjltUa.k.q ×W·tokuJ mitW.Yrelwjek.nj´´ putÐ.t´ yW·ek.njheqcjmiet½hjlkj eb¡kjf[wjn.YmWYtuY hiutjgHjn.YkNpjdM·cjkuE tLgu$j|boqà,elwjek.nj ×UmikligW·n.YtYuqMtjmihkuEkitj dgitjhW·kuEstj aY|mi\mnjlwj ltUfunjq;I dNIdkwj kq.YeK>zoaY|bohW·eb¡kjf[wj n.YmWYw> qW·elwjek.njõõ »tiwsn·´ hiunjgl.njmrowW·â priedewqi´siunjmieb.Diqtj getwjy.·tokuEek.nj p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

tLpv.q.tuznjt·v,gmLÕicj neB.ziunjv,s·/tj eb.DiqtjwW· Bwatikj×W·kuJh.×W·gLÕicjkuEsW·râ mUdN.YT½,kuEtLpv.t·er. v·cjnnYk.leb.DiqtjpuO mdHjg;.jbÐ.cjgHjkuJr´v·cjqMtj|bomyuE$.tW.cj kuEd>njkuEk[.j eb.Diqtjgiucj$.tW.cj ltUk:ÕipjqMtj|botuYqMtj|boezW.wjto;.jrmtjr´ eb.Diqtjtunj pk.gsiutjehcjaKicjmdHjetmIwW· /iunjeB.ziunjv,kuEzkukuJ hgW·p\pBiukjehcj q.tuznjt·v,gmLÕicj tJduEwW·tuY v.tj\dpjv,lP×W·gnpjvi ´edqit.´ siunjk[.jn.Yv,(31)Bu· tW·pmicjkuJ p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

siupjawY 6øqN.· s·/tjtonkuEpMtj

¤¤aT y.·SgHjehcjpLnjtunj ek.njcC.jmdHjmNihj 6øqN.·tuY e;·efkjpMtjqnj npMtjpuOs·

z.tjetmI 13

ek.njcC.jjwW·viõõ v,g,tuY p:YgtmukjqCiqMicj qCiezN.jmWY mNÕ·trcjmgLÕicj v,mk×H· nT.cjt.v,kmIlwj ek.njcC.jgmLÕ icj kuEpW IbWÕ icjtuY zkueb.Diqtj v,sW ·lwj aed>wjtuYv,ep:njpMtjrek.njcC.jgmLÕicj v.tjqCimtUtiunjdhuEdM·cjtuY efkjgM·kj nRuiajy.·tuY e\dpjdoa.r´eb.Diqtjtunj bË.r$.tuY ×UkuEmsinjdM·cj p:Ynrkjet·gHj btjmK[Õitja. p:YpMtjwW·|pYqnjq.jsW·bË.r$.tuY v·cjmH.eTrj mlupjsnier.D qm.ptjkuJ h··mWYWkqIzkuqnjehcjk.lpMtjmtUSiukjkLÕcjgHj v,giucj$.eb.DiqtjtuY pÌewcjekL·r nkuEpMtjq.jwW· lukomWYqN.·/iunjs·/tjtokuJ p:Ya]k.gHj vivhgW·v.tjehcj p:Yk.lgHj mieb.Diqtj v.tjpWek.njtuYtN·npKiucjsiutjhW·qMhjrTtuY getwjy.·tormigà,â

¤¤t.t etmIykum?. yW·ek.njgLÕ msiunjdHjto etmIykum?.r q:Õikjmik[.jgnjqMicjkqIkr,´ msiunjdHjto ma·kjn.Y pms.njn.Yqtupjmih. ek.njgLÕt.piyputÐkyW·ek.njq:Õikjmik[.jgnj ´ ¿hi kÎkLÕcjkuEmivirelwjek.nj yW·ek.nj pq.jn.YducjdM·cjBYpMtjkuEmier.elwjek.nj´ yW·ek.njetmI v,(500)et· v,v.tjpMtjguElhuJbkjnRiuajgetwjy.·tuY v,e\dpjdobl,zkuv, diuhja]k.diuhjezN.jpnjqW· elwjek.njyW·elwjek.nj n.YmWYwW· mUhiutjer.ek.nj /iunjtUf:tjkLÕcj bRuv·cjk·gt,d,zkukuJ zkunYbuJmp:ajl.ja.kuJ´ pn.YeacjdM·cjkuEy.Yer.elwjek.nj yW·ek.nj Bwatikjet·n.YpÐÕYlwjtuY wIwY m¡,eacjducjdM·cjkuEy.Yqà,h.elwjek.nj aT´ y.·SgHj heqcjpLnjtunjatietk.el p:Yk.latikjet·gHj heqcjs·cjpMtj¾gipjqà,h.´ heqcjn.YRuihjsq.Yqà,h.´ Bwt·gHj ezN.jkuE»DituY n.Ym¡,ducj BwpMtjkuEmiaK>mWYqN.·wW·qà,h.elwjek.njyW·elwjek.nj k.lpMtjtUkLÕcj Siukjzkun.YtuY y.YhW·Riuhjsgׯimiel.pjmincjn.Yed>wjlCpMtjheqcj h.elwjek.nj yW·ek.njDznj v,z·mudipjhW·elpjea.nj DznjtLaYgLÕicjkuEaYqnjqW·elwjek.njõõ q.jwW· mieb.Diqtj y.·top:Yk.lgHjrâ

yW·tLpv.t· v,gmLÕicj eb.Diqtj v,qs·/tjkuEpMtjwW· Bwatikj×W·kuJh.×W·gLÕicjkuEtcjr´ dN.Ym\p.ktjgHj puOesN.njT½,kuEvi p:YlkjTkjk[.j}tY dipjbcjkuEet· eb.DiqtjpuOdHjek.njeqTImWY sסkum?. ducjyMÕv,(500) dHjqMwjtYzku ×W·k.lmWYtCY eb.Diqtjepcjayukj(16)qN.·tuY a.ktjs ÇÕcjtkÒquE p:Yed>wjtro suElsmWYdkHjmWYtN· tiunjdM·cjp:YlsgHj aKicjhW·eqcj|bYgUeshj qepÌges·ek.njqMicjmWY quJek.njdtu·eshjr´ sסkum?gW·tuY kÐÕEb¡hjpMhj qMikjs·cjsek.nje;· p:YqepÌgHjtuY ziucjges·tUa.tm.mr.Y }kowW· bË.r$.gW·tuY bl,ekL·pLnjr´hiutjziucjek.njges·e;·gHj mtUa.tm.mr.YgHjr k.lmdHjetmIet·wW· v,qs·/tjkuEpMtjr´ zkueb.Diqtjb;aja.r´ tLpv.t· tJduEwW·tuY p:Yqtjziucj/>qtjziucjø4 lPp[Yp[.·lm[ÕJqtjt·gHjvieq.Bgw> minjk[.jgm[Õicj msiunjdHjto n.Yv,(31)Bu·gHjâ edqit.´ siunjtW·pMicjkuEp:Yk.lgHjer.cjmigà,â

14 z.tjezN.jsHj

siupjawYø7 qN.· v,s·/tjkuEsicjzmU

¤¤at y.·SgHjheqcjpLnjtunjâ ek.njcC.jmdHjmNihjør qN.·tuY sicjzMÕe;·efkjqnjnsicjzMêpuO;ikjs·/tjqMtjwW·vikL.aoõõ rowW·v,g,tuY sicjzMêv,mktjepÒcjlwjgHj zkueb.DiqtjquJkuEek.njcC.jgmLÕicj v,dm·cjp:YgtmukjqCinnjtuY sicjzMêgHj v,bl,ncjr´ sicjzMêgHjkerYyuEdpHjlpiukjti Dr·cjket.cj/> d,BpltuY e\dpjqrYkLÕcjr´ ek.njcC.jgmLÕicjtunj efkjBYgsiutjtuYanÕdiuhje;·me\dpjdoa.aiutjr´ eb.DiqtjmWYtunj v.tjsicje\dpjkLÕcjrowW·qà,r´ ×UmK[Õitja.p:YBYnrkjmgikt.njwW·gHj muhj\dcjsicj¾dihjwW· btjK[Õitja.|pYqnj nBYnrkjs\mbehkjzkutuYgz·dM·cjdN.YgHjrâ

p:Yk.lgHj sicjef[·ekLcjgHj qrYkLÕcjtuY rpjektjeb.Diqtj v·cjk½osnjkuJ diuhjds.·diuhje;·lwicj$.eb.DiqtjtuY eÇ·kelcja.ekL·r´ znjgmLÕicj p:YqmHsicjzMêgHj giucjektjeb.DiqtjtuY s;,ekL·r´ nsicjzMêquJekLcjq.jwW· lukomWYqN.· /iunjs·/tjtokuJgHjelwj efkjgm·kjeb.DiqtjvivhgW·v.tjehcj mieb.Diqtjv.tj ddiukjek.njq.jgHjtuY ¤¤mUfuEaYg[Õicjlm[ÕJper.õõg,tuY qHjtl.YekL·eq.jtuY d>tj±qihjepL.zku t·ziucjeb.DiqtjtuY getwjy.·tokuEek.njrâ

¤¤h.h.t.t´ wiyputÐk´ h,ek.njgLÕetmIy.YhuO et·v,Dznj 4øet·´v,mà,dznjKiucjkuJ Dznjn.YetmIwW·tuY el.nja.×UDznjv,ø4 et· kL·SlCJSkuEmipLnjer.cjqW·elwjek.nj putÐk yW·ek.njetmIy.Y sicjzMêquJezW.wje;· kerYrm[.cjlpiukj dpHjlytjbte\dpjkLÕcjkuEn.YtuYrqW·elwjek.nj et·v,(500)pwHkjn.Y v,v.tjtuY nRiuajgetwjy.·to e\dpjdoa.anÕdiuhj n.YetmImimWY ziucjtYelwjhW·kqIkNpjqCIdM·cjtuY sicjzMêe\dpjqrYkLÕcje;·pÐÕinjlÐêlpHjtuY e;·lwicj$. a×Udiuhjv·cjt½osnjkuJ qW·elwjek.nj putÐk´ yW·ek.njmiv.tjsicjzMêlwicjkuElpHjn.YtuY mitLgunj|bohW·RiuhjsK× p:YsicjzMêgHjtuY aY|bolupjpL·cjektjminjncjn.YqW·elwjek.nj h,ek.njetmImihuO et·ges·p:Y¾gipj btjmiqA.ektjncj ebÐ.njkuEhuJaerwjgHj ges·gHj qhuJaerwjm.njkuJqW·elwjek.njõõ priedewqi siunjmieb.Diqtjgetwjy.·tokuEek.nj p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

p:YlkjTkj 7øqN.· v,mqs·kuE sicjzMêkuEeb.DiqtjwW· mUhiutjer.´ aBiduer´p:Ya]k.q.qn.k[.j/> mtW·g, piydQI´ at¸dQIgHj p:Yk.lgHj eb.DiqtjkÐÕEdHjqMicj\bh?dtÐkum?. ma·kjpk.gsiutjtuY zkugW·dN.YgHj ×W·py.·mWYtCY pesËgbutjmWY mducjyMÕn.rdsogecCcjpi@p>tj gtmukjqCiqMicj b.r.×ìqIgHjr´ qMicjv.tjtuY q.jwW· K[pjbË.r$.tor´qBopesËgbutjt·wW· rpjz[.nj;.njk[. mdHjqW·qà,tuY sk.mNihj ewcj¾gicjqucjsgmLÕicj kuErpjel·

z.tjetmI 15

dkutj tikel.·tuY biutjtor´´ n.YpuO pesËgbutjtJtuY kl.cja.r´ hiutjdHjq.jgHjrqs·nsicjzMê qs·n¾z· qs·nel· kNhjt·wW· hiutj×UwIpkjtmL.et·er.cj tLpv.eq.tuznjt·v,gmLÕicj tJduEwW·tuY p:YmitjsHj\pk. kuEÇÕinjsiutjvi y.·eqà.·ÇÕinjsiutjlMÕinjtuY r.dN.YmikjqWwj¾bJnibÔ.nj eqà.·a.siupjeS.tjhW·mWYr´ »wW· k[.jgm[Õicj n.Yv,(31)Bu· lwjsiutjtuY edqit.´siunjtW·pMicjlwj p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

siupjawY 8øqN.· s·/tjtonkuE¾z·

¤¤aT´ y.·SgHj heqcjpLnjtunj ek.njcC.jmdHjmNihj 8øqN.··wW· efkj¾z·k:cjqnjnkuE¾z·puOs·/tjr´ ek.njcC.jwW· vihgW·h.g,tuY p:Yk.lgHj eb.Diqtj quJek.njcC.jgmLÕicjv,sW·lwjgtmukjqCiqMicjtuY ¾z·z.tjmWY v,piukjekL· egNhjT·kjekL·p>cjtuY v,bl,ncjrek.njcC.jgmLÕicj v.tj¾z·gHjtuY e;·t·efkjnRiuajy.·e\dpja.r´ eb.Diqtjtunj bË.r$.kuEBYnrkjgikt.njgHjtuY ×Um¡,K[Õitj p:YBYnrkj gikt.njK[Õitja. p:YBYp>cj¾z·z.tjgm[ÕicjwW·|pYqnjq.jwW·bs.r$.tuY v·cjv,mel.pjsnier.Dqm.ptjkuJ hgW·K[Iehcj ¾z·z.tjgjHtunjalu·zkueb.DiqtjpUekL·tuY p:YlÐêk:Õipj tiunjyiukjlwjedN.jr´ /iunje;·pUlwjq.jgHjkuJ eb.DiqtjhgW·K[Iehcj n¾z·z.tjgHj lukomWYqN.· /iunjs·/tjtokuJ vivhgW·v.tjehcjõõ rowW·qMicjqM.njqÒ·qMicjr´´ ¤¤h.YmN,t· ek.njaYgqIziucjtYvikuJ mN,t·v.tjvih.õõ ¤¤yW·tLv,hmWYraoõõ p:Yk.l gNk[.jsסedwIv.tjek.nj hgW·efkj¾z·gHjtuY quJkuElNJgetwjy.·torâ

¤¤h.h.t.t piyputÐk my·mm´´ h,ek.njmsiunjdHjto lMÕhjf[Õnj¾gihjmihuO /uinj¾z·gm[Õicj e;·qrYkLÕcj e;·pUlwjzkun.Y(7)tWêtuY ¾z·gHjtiunjyiukjlwjedN.j p:YlÐêk:Õipjn.Yheqcjh.elwjek.nj et·v,(500) v,mv.tjtuY e\dpjdoa. Sn.YmWYdM·cjektj v·cjkmLtjmWYDwjehcj kuEy.Yer.cjqW·elwjek.nj mitLgunj|bov.tjddiukj n.Yq.jwW·tuY mUrok.lmWYlNJmiqW.hYkuEy.Ym.nj er.elwjek.nj´ yW·mgLÕetmIy.Y SmiezW.wjrmtjdM·cjgunjn.YepcjkLÕcj(8)qN.· kuEy.YtuYrqW·elwjek.nj´ eq.jmiv·cjRiuhj|zY qÒYmiv·cjkNwjtNicjwW·gHjpq.jn.YbuEdM·cj niQ·qmier.elwjek.nj ´ yW·ek.nj k.lmiqL,gbÚn.YgHj qMicjma·kjn.YkuEek.jncj mN,melpjnimitj kuEr·cjlkjqnjn.YtuY Sk:ÕicjbÐ.cjwW·mWYlwjkuEr´ duEkuEkL·mWYk:ÕicjbÐ.cj btjrgLÕmipÒcjrcjgHj ±kikjqnjr bmN,mqHjlwjkuE ma·kjn.YqW·elwjek.nj pq.jn.YkLÕcj q:ÕicjkLo ewnj kuEy.YwW·W·â ¿hi kÎn.YhuJaerwjkuEmivirelwjek.njõõâ

q.jwW· mieb.Diqtjy.·to kuEek.njp:Yk.lgHjr´´ ¤¤yW·xp,±t·|bot·v,gmLÕicj eb.Diqtj v,mqs·kuE¾z·gm[ÕicjwW· Bwatikjeb.Diqtjer.cj ´ v·cjnYmefA.wjmNihjqmucj mkuEtkj

16 z.tjezN.jsHj

biutjkLhj pesËgbutjgHjkuJr´ hiutjpWq.jwW·gHj v,mqs·kuE¾z·z.tjer.cjõõ eq.tuznjt·tJduEq.jwW·tuY gpjwjbs.r$.vi»cCÕhjk[.jgm[Õicj n.Yv,lwjsiutjtuYâ edqit.´ siunjk[.jtW·lMicjkuEp:Yk.lgHjer.cjmigà,â

siupjawY 9øqN.· s·/tjtonkuEqBcjepÌ

¤¤tet.´ gt×UgHjtunj ek.njcC.jmdHjmNihj 9øqN.·tuYgHj p:YqBcjepÌ e;·q:ÕikjqnjnqBcjepÌelHj puOs·/tjek.njcC.jwW·vi hW·gW·h.õõg,tuY´ p:YmukjrcjqMicjgHj zkueb.DiqtjquJek.njcC.j(500) v,dM·cjlwjtuY v,bdHjqBcjqm.elHjr´´ ek.njcC.jgmLÕicj v.tjqBcjelHjtuY q.Du q.Du q.Du g,tuY gRiucjmezN.j¾gicjtor´´ eb.DiqtjmWY q.jwW· bË.r$.tork.lmkÐÕEdHj p:Ynrkjet·gHj mWYK[ÕinjkuJ mhW·gW·¾gicjewcj mipjsiutjhW·mWYrqW· nBYnrkjwW·gHj bs.r$.tuY mqkjkugqIhW·gW ·r·cjcC Ir´ nqBcjelHjq.jgH j lukomW YqN.· /i unjs·/tjtokuJvivhW·gW·v.tjehcj p:Yk.lgHj qMicjqM.njtoqÒ·qMicjr´ ¤¤yW·mN,t· qMtjwW· kqIziucjtuYmN,t·v.tjvikuJh.õõ ¤¤yW·tLv, hmWYraoõõ´ aT´ p:Yk.lgHj priedewqi siunjmieb.Diqtjtkj±qihjgetwjy.·tokuEek.nj p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

siupjawY 10øqN.· s·/tjtonkuEqN.·

yW·tLpv.t·v,gmLÕicj qs·nkuEsicj¾z· qM.elHjaiutjquJwW· mtupjtoro z.tjatikjet·kuJr´´ aT´ y.·SgHjhW·eqcjtunj ¤¤yW·tLv,ek.njcC.jmdHjmNihj 10øqN.·wW· e;·efkjqN.jqnjnkuEqN.jpuOs·qtjwW· hgW·vih.õõg,tuY zkueb.Diqtj quJek.njcC.jgmLÕicj dM·cjlwjp:YmukjrcjqMicjtuYd,k.lek.njcC.j mewcjtogHj ±t·mWYehcjrpjektjqN.j mKcjqA,v·cjl[,q.jbudm[Õicje;·kqIebàtjqN.jgHjtuY e;·±kJgea.tj £blel.ltUqMwjtor´ ek.njqMicjkqItr,mWYmdHja.ek.njyutj ×W·dM·cjv,mà, mUdN.Ye;·mtoer. aYtkjekL·k:Õipje;·vi q.jwW·e;·g,tuYe\dpjKu EkLÕcjr´ ek.njcC.jgmLÕ icj efkjnRi uajgetwje\dpjdoa.aiutjr´´ eb.Diqtjbs.r$.kuEBYnrkjet·tuY ×UkuEmK[Õitjp:YBYnrkj mqAÕEqa.jet·gHj aYmK[Õitjp:YmuhjqN.jwW·|pYqnjel.njehcj bs.r$.tuY v·cjromhtJgZ·dM·cjrâ

p:Yk.lgHj nkuEqN.jzemÒkj e;·qep>tjk:Õipjeb.DiqtjtuY rowW· e;·qà,r´´k:ÕipjebhjwW· aYqttjekL·vi e;·Bplr´´ /iunje;·s\mbehkj tNhjnqkuElkiutjsiutjhgW·qMhjrTtuY ±t·gHjq:,a.r´´ p:Ya]k.a]k.gHj lukomWYqN.· /iunjs·/tjto nkuEqN.jv,hgW·v.tj efkjgM·kj qkjqkjehcj gNk[.jezN.jsסedwI v.tjek.njzku hgW·efkjnRiuajtuY quJkuElNJmezN.j tkj±qihj getwjy.·kuEek.nj p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

z.tjetmI 17

¤¤h.h.t. miyputÐk´ h,ek.njetmImi huOet·tM·qi×ìr.tj qnjtpj\pBnj(7)Bu·et· v,mà,Kiucjel.njrelwjek.nj nkuEpMtjelcjkwj s·cjepLcjekL·tM·t·gHj dHja.v·cj;.jtÇÕEkuJqW·elwjek.nj ´ yW·ek.njpqYk:.cj v,mà,Kiucjel.nj nkuEel·pqY v,tkjmà,ÇÕinja.kuJ qW·elwjek.nj yW·ek.nj /iunjv,mqs·nkuEqN.jrtj zemÒkj v,sukjlukjd,k:Õipjn.Y pq.jn.YkNpjdM·cjkuEmier.ek.nj putÐk yW·etmI Smiew>njswjrmtj gesajpes.mjhuJg,dM·cjkuEn.YwW· epcjkLÕcj¾gipj(10)qN.· kuEy.YtuYrqW·elwjek.nj yW·ek.nj SuSp:Y¾gipjd,k.lxtuv,mptitjkmwj zwj pÒoqtjtuYgHj Sut·gHj eh.·a.tuYrqW·elwjek.nj´|bYmtjlNJmip:Yn.Y phW·tJhYkuEy.Yer.elwjek.nj ¿hi n.YkÎhuJaerwj kuEy.YmWYp>cjvikL.er.cj q¡,elwjek.njõõ q.jwW· mieb.Diqtj y.·tokuEek.nj p:Yk.lgHjrâ

yW·tLw>qn.t· eb.Diqtj v,mqs·nkuEqN.jwW · Bwatikj q×W·kuJh.´×W·gLÕicjkuEtcjr´´ mUdN.YmtnjT½,kuEtLpv.t·er.´´ p:Yms¦imwIpkjet· p:YlkjTkj q.qn.k[.j}tY ep>r$eg>tmet·gHj eb.DiqtjkÐÕEdHj m.GskÒwwj pÒcjrcjÇÕcjrtn.guE pq.jqMikjg,rtn.guJgHjer.´ tiqu· mTiukjkM.cjrtj \p.q.tj qu·mTiukj hiutjmdHjq.jgHjtuYmà, rtn.guEer.cj ×W·k.lmWYtCY k[.j}tYeku.·qcjgmLÕicj kLÕcjgecCcjpi@p>tj p:YÇÕcjgHj m.Gef[·aq·r´}yopUguEmWY kL.hW·gW·kuEd>nj$J ywje;·qkuEd>njkL.mà, zkue;·gHj aYqttjekL·kNipj q.jwW·qMicjef[·aq· hiutjdm.q.jgHjr´ p:YlkjTkjmdHjetmIwW· v,mqs·nqN.jv, v,mttjekL·k:Õipjeb.Diqtj v,mà,er.cj xp,±t·|bot·v,gmLÕicj tJduEwW·tuY kuEbs.r$.atikj an.gtjvi»cCÕhj k[.jgm[Õicjn.Yv,(31)Bu·lwjsiutjtuY edqit.´ siunjtW·lmicjkuEk.lgHjer.cjmigà,â

suipjawY 11øqN.·s·/tjto nkuEk×uqcj

aT´ p:Yk.lgHjkuJ v,gmLÕicjqà,r´´ ¤¤yW·tLv, ek.njcC.jmdHjmNihj 11øqN.·tuY nk×uqcjpuOqs·qMtjwW·vig,tuY p:Yqn.tikjeb.DiqtjgHj v,suEbiucjlwjkuEznikjr´ p:Yznikjø4 diuhjv,peT.cjlwj hW·kuEeb.Diqtjv.tjtuY p:Ydm·cjqtikj qm.kNÕqcjgmLÕicj gZ·dM·cjr´´ mWYd|mipjehcjkuEbRukNÕqcj bRulel.cj kuEgW·dHjmWYg,tuY miminjgmLÕicj qtikjlwjeb.Diqtjr´´ am.tjø4kuEr·cjdko 4ødiuhjtuY qm.kNÕqcj mWYd|mipjehcj bRulel.cjtor´ eb.Diqtjtunj SmWYtCYkuJmWYpy.·kuJ mqtikjgHj ay.·m.tjmkqIziucjtYvivkuJ v,hgW·v.tjehcj p:Yk.lgHjqMicjqM.njtoqÒ·qMicjr´´ ¤¤yW·am.tj 4øqMtjgHjkqIziucjtY mN,t·v.tjh.õõ ¤¤yW·tLv,hmWYraoõõ pq.jpuOqPer. qMicjqà,r lukomWYqN.· /iunjs·/tjto bRukNÕqcjkuJ vivhgW·v.tjehcjBwatikj eb.Diqtjtunj v·cj}koet·r´ q.tuznjt·v,gmLÕicj bs.r$.ektjtuYDwjkuquEpMwjgliucjvi y.·eqà.·pMwjgliucjtuY mtW·g, qWwj¾bJnibÔ.njgHj meqà.·a.siupjr´ »cCÕhjk[.jgmLÕicj n.Yv,(31)Bu· lwjsiutjtuY edqit.´ siunjtW·lwjk.lgHjer.cjmigà,â

18 z.tjezN.jsHj

siupjawY 12øqN.· s·/tjtonkuEbRuf·

×UgHjtunj¤¤qMtjmdHj 12øqN.·wW· nbRuf·puOqs·vihgW·h.õõg,tuY nkuEf·mWYd|mipjehcjv,tkjtov·cjnY}koet·kuJrâ

siupjawY 13øqN.· s·/tjtonkuEl[,pN.cjq:o

×UgHj gt×UgHjtunj ek.njcC.jmdjHmNihj 13øqN.·wW· nl[,pN.cjq:o e;·efkjk:cjqnjnl[,pMtjekLcj puOs·qMtjwW·vig,tuY pN.cjq:obguEsutjlwj p:YgNo×ucjqMihjgHj pliutjekL·r´ p:YgL·dmLÕqtikjlwjeb.Diqtjr´ pN.cjmto p:YgNo×ucjgHj d,k.lqg>tCY giucjpÐitjmWYd|mipjr´ nl[,pN.cjgHjguEdM·cjtuY aiÂסiy. piutjeb.Diqtjr·cjcCImWYr´ lukomWYqN.· v,s·/tjtokuJ kqIvivhgW·v.tjehcj yW·xp,t·v,gmLÕicj qs·/tjkNÕqcjs·/tjf· qs·/tjpN.cjq:o pisW·wW·atikjqNÕ·kuJh. ×W·gLÕicjkuEsW·r´ pq.jgHjtunjer.â

p:YlkjTkjk[.j}tY n.rdet· eb.DiqtjpuOkÐÕEdHjek.njeq-ImWY mducjyMÕdukÉp>l´eq-I±t· eq-I|bo mducjyMÕmz[imkum?.rI qr.·p>pj×W·nBYlÕMinj ×W·k.lmWYtCY eb.DiqtjtLp>rmI sutiesHjkLÕcj×UqWwj lupjtnjgwjgNop:Yeq-I|bogHjr´ mducjyMÕqihnסigutд p:Yk.lgHjkuJquJhW·mWYestn.mikuEm/>´ mpÐÕinjf[ihjv, eb.Diqtjm¡,minjDwiucj hiutjdm.q.jgHjr´ m¡,qs·/tjnkuEq.jwW·er.cjâ

siupjawY 14øqN.·s·/tjtonkuERuyj

gt×UgHjtunj ek.njcC.jmdHjmNihj 14øqN.·tuY e;·efkjk:ÕhjRuYk:cjqnj SBYRuYpuOqs·/tjqMtjwW·viv,g,tuY alu·zkueb.Diqtj v,meltjsutjtcjl.Yr´ p:Y#.njRuYmgLÕicjv,qtikjlwjeb.Diqtjr´ alu·zkueb.DiqtjRuYgmLÕicj kLÕcjbbuEhupjdM·cjr´ v·cjv,mstjkuEtnicjkuJ Ru YgmLÕ icjstjr´ eb.Diqtjtunj ×UmK[Õ itjp: YBYnrkj mqauEqA.jet·gH jmK[Õitjp:YBYmuhjsmHoRuYwW· |pYqnjbs.r$.tuY /iunjdukÉewdn.q.jgHjkuJ mqkjkqItnjdM·cjr´nelMcj|mowW· lukomWYqN.· /iunjs·/tjtokuJ vivhgW·v.tjehcj tuYqMicjqM.njqÒ·qMicjr´´

¤¤h.YmN,t· ek.njaYkqIziucjtY mN,t·v.tjvih.õõ ¤¤yW·tLhW·mWYraoõõ ¤¤pq.jpuOqPer.õõ qiMcjg, gNk[.jtunj v.tjddiukjek.njgHjtuY getwjy.·tokuEek.njr´´

¤¤h.h.t.t piyputÐk´ h,ek.njq:Õikjmik[.jgnjhuO pq.jn.YducjdM·cjddiukjnrkj

z.tjetmI 19

gm[Õ ic jku Ey.Yer.elwjek.nj´ yW ·ek.nj alu·zkun.Yv,eltjsutjtcjl.Ytu Y ´RuYhupjbiucjzkun.Y v·cjkm?-.nj mel.dM·cjp:YtikuJ n.YmdHjkuEmitLgunj|bokuJ qW·elwjek.njh,ek.nj ddHjwIpkjn.YmfHjq.jwW·gHj mimd,v.tjdM·cjwW·gHj mUfuEmig[Õicjlm[ÕJer.elwjek.nj yW·ek.njlMÕhjwW·qMicjkqIkr, ma·kjn.Y ntcjl.Ymqs·/tjn.YwW· pq.jmieqà.·m·cjelpjm.njer.elwjek.nj yW·etmI miv,lCÕEptLek.njekW· mv,gHj dHjqMicjDwjskÒwwj miv,mgW·y,mtjqW·elwjek.nj´ n.YetmI gLÕmimWYkuEezW.wjrmtjdM·cjrh.elwjek.njõõ´ q.jwW· mieb.Diqtjy.·tok.lgHjr´´ yW·xp,t·v,gmLÕicj eb.Diqtj v,mqs·kuERuYkuEtcjl.YwW· yutÐiq.jwW·a.g>m×W·kuJh. ×W·gLÕicjkuEsW·r´ dN.Ym\p.ktj puOT½,kuEtLpv.t·viâ

p:YlkjTkjk[.j}tY qy·BUet· eb.DiqtjpuOkÐÕEdHjqMicj p:YÇÕcjbr.×ìqI Dm?r.z.g,yMÕkemL.nj|bov,mWY ducjyMÕwnjnס. ×W·py.·mWYtCY pmcjtrcjqMicjgHj }qIzYyg,yMÕ aekcjmtitjel.pj×W·tuY mtitjel.pjdM·cjlMÕinjr´ }towW· v,/>gHj dHja.mWYp·cjfkj qMicjhtJ}ko×W·k.lmWYtCY qMicjDwjr.z.sdM·cjqÒ eT.·mtj v.tjdegtj p!iptjv,/>gHjtuY qMicjkuEa.ek.jncjquJv,/>r´ p:Yk.lgHj qMicjK[pjscj\Kcjtor´ ywjaY¾pikje;·mà, aDm?r.z.v,meqÒ.jaor´ qMicjK[pjtuY quJv,/>gHj kuEa.sW·±qicjTMtjr TMtjtiunjkLÕcj kitjv,/>gHjtuYqMicjkuEektjncjbLÕipjfu·ekL· quJv,/>pLnjtunj qMicjziunjkuEpÒcjrcjrcjqÒ·r´ ptwuE×UgHj qMicjsutia.tuYkÐÕEdHjtirs¦.nj 500¼Bw kÐÕEddHjqMtjekLcj 500¼Bw qMihjgHj 3¼ BwtuY kÐÕEdHj¾pitj 32qN.·pLnj n¾pitjgHj BwmdHjetmIwW· />qN.·ehcj m¡,beb.hjdM·cjqCi;.jp}qo eku.·tcjl.YRuYmkitjstoehcj »tiwsn· hiunjgl.njmrowW·â edqit.´ siunjtLImNÕ·piunjk[.j}tY tW·lMicjkuEp:Yk.lgHjer.cjmigà,â

siupjawY 15¼qN.· s·/tjtonkuEqCi;.jptj}qo

p:Yk.lgHj ayukj 15¼qN.·wW· ezN.jeg>wja.tuYr´ mmikjkuEqA,el.njr nqCi;.jptj}qomqA,gHj qs·/tjqMtjwW·vi v,g,tuY ptWÕE×UgHj v,hW·fu·pLI v,hW·}kohW·]k.tjqCi;.jp}qor´×Uqn.qtikj v,hW·pcjkÐÕEr´ eb.Diqtjtunj a.sutjqCi;.jp}qotuY p:YT.njqtikjgHjehcjquJmqLÕikjqLÕYtogHj qtikjdM·cjtor´ eb.Diqtjtunj mqqCi;.jp}qozkugHj v·cjv,kw,Åktjap:YmtqiuhjtitjkLÕcjkuJ mdHjtuY RuYgmLÕicjkLÕcjhupjbiucjdM·cjalu·zkutuY stor´ p:Yk.lgHjqMicjmiqMicjmkwIbwiucjdM·cjtuY rowW·qà,r´´

¤¤h.YmetmI lMÕhjwW· ebhjezN.ja.tuYr v,gHjm|mi\mnjkuEebhjlMiÕnjer. mUhiutjebhjhW·gWkuEv,vier. mUhiutjebhj mqtikjkNpjdM·cjer.´ ebhjdliukjkÐÕEtuY ebhjekL.nj

20 z.tjezN.jsHj

/iunjjektjhW·gW·h.õõ q.jwW· ewtjebÐ.njeb.Diqtjr´ eb.Diqtj lMÕYelMtjto nqCi;.jp}qov,mv.tjgpjwjk:Õhj /iunjtJtokuJ bs.r$.kuEakj nrkjmyutjm.et·tuY guD nrkjt·gHjkL·ey.zn.kuEdtodM·cjkuJ mqgpjwjk:Õhj v·cjv,mtqiukjpÐitjf[Õnj¾gihjkuJ mdHjbHjq$.guDnrkjet·gHjtuY a$· |pYqnjbs.r$.tuY hkqIzkuehcjr´ nbwwjaikj q.jwW·lukomWYqN.· /iunjs·/tjltokuJ efkjgM·kjvivhgW·v.tjqnjehcj ddiukjq.jgHj gNk[.jezN.jv.tjtuY getwjy.·kuEek.njp:Yk.lgHjr´´

¤¤h.h.t.t piyputÐk´ h,ek.njgLÕetmIy.YhuO´ tyusM alu·zkun.Yv·cjkm?-.njmzmjauYkuJpq.jn.Y m¡,eacjducjdM·cj nrkjgm[Õicjer.elwjek.nj yW·elwjek.njaYv.tjp!iptjwtj n.YauiQuJtuY v·cjbt.Yma.suipjmH.qMitjkuJ mitLgunj|bo aiutja.kqpjtuYrqW· elwjek.nj yW·ek.nj btjn.YhuJaerwjhW·titjgHj mig,tuY SzuicjtYn.Y kqIkuEmibuEviv mUdHjer.elwjek.nj h,ek.njgLÕetmImi miplWI£gipjmWYqN.· suipjkLÕcj¼15¼qN.· kuEy.YtuYrqW·elwjek.nj h,ek.njbWwjaquB mlMoelMkjdM·cj tyutM alu·zkun.YwW· ¿hin.YkÎdluikjkÐÕEkuEmi qkuEv,fu·pLIn.Y vikL.elwjek.njõõ´ q.jwW· gNk[.jmieb.Diqtj y.·tokuEek.nj p:Yk.lgHjrâ

suipjawY 16¼qN.·s·/tjto nkuEpMtjpeywj

yW·xp,t·v,gmLÕicj /iunjgNk[.j sסedwI ew>njswjtokuE eb.DiqtjkNpjqCIdM·cjtuY q.jwW·am.tjt·gmLÕicjqà,râ ¤¤yW·tLv, ek.njcC.jmdHjmNihj 16¼qN.·wW· pMtje;·efkjk:cjqnjngmÐopMtjpuOqs·/tj qMtjwW· vihgW·h.õõ v,g,tuY p:Yqtikjeb.Diqtj mqtikjgHjlCpMtjfoepLYv,pr.pjncjr ngmÐopMtj quJdukÉewdn.e;· eacjducjhm.njtuY e;·q¡,kqIzuicjtYrq.jwW· v,K[pjtuY lCpMtj v,d,sukjlwjeb.Diqtjrâ eb.Diqtjtunj d,gmÐopMtjtuYalu·zkueb.Diqtj b;ajtuinja.râ eb.DiqtjbË.r$.tuY edL.·ebÐ.njtozkurh.YmetmI gmÐoqNpMtjnrkjawikjet· kL·ey.zn.ehcj b[.pja.kL·S lCJSmWYlkjSehcj btjaYK[Õitjj nBYpMtjwW·|pYqnjr´ q.jwW·bË.r$.tuY hkqIzkuehcj qMicjmiqMicjm k.lmv.tjdduikjek.njtuY Åqihjpã romqP.ja./>lW,kuJ s:,ekL·mNihjgmLÕicjtuYnqNpMtjsN,ekL·eb.DiqtjtuYr´ tuYew>njswjtokuEek.nj p:Yk.lgHjrâ

¤¤yW·ek.nj h.h.t.t putÐk´ yW·ek.njetmImihuO ddHjhgW·ewnj q:ÕicjkLogHj puOtJzuicjtYv,ewnjq:ÕicjkLogHj tNhjzuicjtYp>cjket.wj mdHjq.jgHj mihr.dN.mikj det.wjr.z.wcj mimr.dN.mikj mikligW·n.Yer.cjqW·elwjek.nj n.YepLcjekL· Sd,s·cjtU eq.ky.YtuY×UlyuihjqMicjgt. z·mudipjwW· n.Ydtikjbl, mivier.elwjek.njõõ q.jwW· qMicjmi qMicjm

z.tjetmI 21

ma.tjtolWÕE ek.njr´ eb.Diqtjtunj /uinjqMicjmim ma.tjtolWÕEq.jwW·kuJ hgW·K[IehcjqCitjtor´ p:Yk.lgHj gNk[.jy.·tuYs:,a.r´ p:Ya]k.gHj leS.wjqMicjm\p.pjkLÕcjtuY a.tjtolWÕEkuEek.nj leS.wjqMicjmi\p.pjkLÕcjtuY a.tjtolWÕEkuEek.nj nelMcjq.jgHjwW· lukomWYqN.· /uinjs·/tjtokuJ kqIzuicjtY vivhgW·v.tjehcjâ priedewqi huinjyw·>bWYmgLÕicj suinjmieb.Diqtjd>tjÅqihjgetwjy.·to p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

suipjawY 17¼qN.· s·/tjtonkuEkv.qMtj mdeyHjelHj

p:Yk.layukjeb.DiqtjpuOdHj 17¼qN.·gHj »t· lCÕEv,gmLÕicj K[pjtor´ ¤¤mq:ÕicjkuJmkLokuJ mewnjkuJ /uinjdHjr qMtj 17¼qN.·wW· awYbL.YtupjkLÕcjtuYr´ p:YaRuJmgpjwjeqNnjtosuitjr´mhW·eTNnj p:YaRuJmhW·buEedC.wjm¡,hmWYr´ p:YaRuJmhgW·q:Õikjmà,hmWYr´ awYbL.YmkLÕcjsuipj v·cjpÒompLÕihjT.cjr´ awYbL.YmeqM.wjkLÕcjmà, v·cjpÒor.cjr´ nkv.qMtj deyHjelHj puOqs·/tjqMtjwW·viõõ v,gmLÕicjK[pjtorâ

aT´ p:Yk.lgHjkuJ qMicjefA.wjam.tjkuEtkjm·cjlnjgL.Y|boqm.elHj dN.Ym;ÕikjepcjtotL,sr.Y m×W·kuERupjq.jmek[wjeg>wjel.nj v·cjek.njedwtokuJ qMicjefA.wjam.tjkuEaSwjpMicjr´´ v,;ÕcjgmLÕicjmicjam.tjmhuJtuY dN.Yek.njmNÕ·kuERupjq.jgHj k[Õicjk[wj|b·kj\bgNinjqutjpw>}kI}kI pel.·;.jmitj eqNkjgz·tuY rowW· mqà,r´ ¤¤qtjtLw>qn. ywjqdHjy.·n.YetmIy[kum?. sMhjrTmà, ebHjeqà.·dHjgNk[.jezN.j mehqIrõõ´ rowW·qà,tuY gÎigÎ.tjto ek.njzkur´am.tj 4¼v.tjtuY ek.jpr.pjncjkuEqMicjr ¤¤yW·mN,t·epN.wjmN,t·v,gmLÕicjwW· }yoqMtj|bomWYsMhjrTek.nj aYqkuE£gicjewcjmà,kuJ qkuEqZÕcjq:ÕikjkuJ nkuEdWkjkielqkuJ ywjqMhjrTmà,|bogHjeqà.·dHjgNk[.jezN.jek.njaY etmIykum?.õõ q.jwW· qMicjhuJkuE qMtj|bot·gHjrâ

minIgmLÕicjtunj bluipjfu·bbuihj\mem.wjkuE eb.DiqtjtuY p:Yqn.k[.j}qIv,l,lwjeK>zolÐêaK>njgHj pÐÕinjsW·lwj eb.DiqtjtuY mpзzMnj\mem.wj Dupjq:o ]kek.tjsLnjagLo p:YgL·k[.j}qIv·cjlWIm.nj ek.njedwtokuJsIercjlwjtuY s:,a.râ

p:Yk.lgHj qMtj|bogmLÕicj tWIbWÕicjektj eb.DiqtjtuY elHjkuJ deyHjkuJ mpзrm[.cjmmipje]k.·t;.tjnpkÒ.r tNhjhjq.jkuJ tNhjnflHicjsuitj eb.DiqtjtuY e;·pÐitj\dhtjmHtjlWIpr.tor´ eb.Diqtjtunj huitjm;Õikjepcjto g\mcjv.$jtuY hW·qCI|bot·gHj aDi-.njlwjr qmUzkuaY lPkuE|bot·gHjvi q.jwW· aDi-.njtuY ywuJ myuJtitj myuJlupjgHjpa·cjlwjr´ |bot·gHjtunj qmutjzkueb.DiqtjauiQuJgHj e;·hkligW· zkueb.Diqtj mcCÕihj}k·cjm·cjv.tjtuY rowW· e;·qà,r´ ¤¤pUguEwW·mNihjheqcjqW· kel.jer.cjqdHjõõ e;·qà,tuY e;·efkjtor´ zkue;·mtnjker.mjeb.DiqtjhmqMhjrTtuY e;·t·q:,a.r´ p:Ya]k.gHj

22 z.tjezN.jsHj

/uinjs·/tjtokuJ lP·kjlmL.jvivhgW·ehcj luko 17¼qN.· nqs·/tj mgLÕicjkuEq.jms·/tjto tNhjnhpuicj\K. eb.Diqtj hqMhjrTtuY p:Yk.lgHj qMicjqM.njto|bogmLÕicjrâ

K$jqM.njbmN,e\p.hitj

¤¤yW·elwjmN,t·qMtjek.njaY£gicjewcjmN,t·v.tjvih.õõ ¤¤yW·tLv,hmWYraoõõ qMicjmicj qMtj|bogmLÕicjmhuJtuY wiptÐikÐÕEdHjr tuYkuEa.ek.jbmN,melpjlMitjt·gHj kLÕcjsuipjtuYq.jwW·qMicjqà,r ¤¤yW·}tÕ·bmN,t· p:Yk.lqMtjwW·· mdHjmNihjgHj qMtjwW· mNÕ·lkjqnjbWwjpuinjer.cj a×Ðr.YvivhmWYr´ ngl.njq.jwW· bmN,t··mhuJlwj kuEaYtuYrqW· p:Yk.llMÕhjwW· mkLÕcjq:ÕicjkLomewnj mdHjq.jwW·pLnjer.´ gl.njbmN,t· hW·;.·sMtjqW·õõ rowW· qMicjqà,tuY q.jwW·bmN,gmLÕicjelC.wjpÐJqMicjpLnjrâ

¤¤mh.r.z.´ yW·qMicjm|pY puOmdHjas.mr.zjwW· mhW·v.tjmà, hmWYrâ yW·tLv, mUhuitjer.ywjqà,gkUqMicj¿kr.tjm|pY tLaY mr.dN.mikjtuY mkligW·ek.nj}tÕ·mWY ek.njK>K$Ier.cj puOqà,gHj suitjmr.tj hmipjkuEpuOrqW· hiutjgHj puOhg·cjhuJer.cjaoõõ q.jwW· bmN,t·elC.wjpÐJp:Yk.lgHjrâ

¤¤yW·}tÕ·bmN, lMÕhjwW· mUpmWYmWY puOmgpjwjqP kuqMtjwW·er.õõ p:Yk.lgHj bmN,elC.wjpJÐkuEqMicjpLnjr´ ¤¤yW·mr.tj qMtjwW· ywjqtop:YqCiwW·gHjmà, a×Ðr.YmWYmWY kÐÕEdHjr´ heqcja×Ðr.YqdHjr´ heqcja×Ðr.Y gNk[.jqdHjr´ heqcjqd,s.js:, q.Y×Uk:ÕicjbÐ.cjqdHj duElm[ÕJ q¡,qàÕtja.ehcj huitjgHjr kWIheqcjkuEmCÕE eK[·heqcjkuEmCÕE bànjektjtuY p:YkWIgHj qtikjlwjqMtjwW·tuY bWYtrcjpluitj pÐitj$. p:Yquq.njTemNkjtuY titjtuipjekL· eTkj}kÕikjraoq.jwW· bmN,gmLÕicjpÐJqMicjrâ

K$jgNk[.ja.tjlWÕEkuEqMicj

p:Yk.lgHj qMicjmicjbmN,mhuJtuY efkja×Ðr.YmqdHjkuEqMicjr´ ¤¤q.Dud,r,qnjrõõqMicjg,tuY ducjlwjgl.njgHjr´ p:Yk.lgHj gNk[.jsסedwI micjpRuicjq.jgHjtuY \p.pjkLÕcjkuEqMicjelC.wjtuY q.jwW·qà,râ mh.r.z´ yW·tLv, kuipjkL.et· mr.tjkuElwj lWÕEkuEaYlWÕEgHjaY|bosW·lwj kumr.tj kuElWÕEkuEaY;ikjvikL.ao kMinjk:ÕicjbÐ.cjmWY bNtjayukjkuEkuek.njaY;ikjvikL.aoõõ ¤¤yW·gNk[.j qMtjwW·aYhW·qMhjrTr´ mUhuitjer. ek.nj;.·\p lkÉ$er.cjõõ qMicjqà,r´ ¤¤yW·tLv, tWÕEayukjhgW·mà, S(7)qN.·kuEvirao SgHjqMicjhW·kuEaeK>cjS(6)qN.· S(5)qN.· S(4)qN.· S(3)qN.· S(2)qN.· S(1)qN.· kuElWÕEkuEaY;ikj|boviraoõõ ¤¤yW·gNk[.jaY hW·qMhjrTrõõ ¤¤yW·tLv, S(7)gitu mr.zjkuElWÕEkuEaY;ikj|boviaoõõ gHjelwj qMicjhW·kuEaeK>cj ¤¤S(6)gitu (5)gitu (4)gitu (3)gitu (2)gitu

z.tjetmI 23

(1)gitu lpãgitukuEviaoõõ gHjelwj qMicjhgW·kuEaeK>cjrâ

K$jkuElWÕETpHjtCY

¤¤yW·mr.zj dHjrq.jgHj S(7)tCY mr.zjkuElWÕE kuek.njaY;ikjvikL.aoõõ ¤¤q.Dud,r,qnjrõõ´ qMicjg,tuY gNk[.jtunj K$gHj fu·pluipj gÎigÎ.tjek.njtuY alu·;ÕcjkuEgÎigÎ.tjb¡wjk:ÕicjbÐ.cj peqkjpqwj kuEr.z.tieqKtuY ltUqN.k[.j}qI pÐÕinjqtikjlwjek.njr´lukoTpHjtCYgHj gNk[.js·ek.nj}tÕ·tLp>rmIr´ kuEtkjm·cjlnjhuJ ¤¤;ÕcjwW· ;ÕcjaYheqcj;Õcjek.njjaYn.YetmIy[kum?.er.cjõõg,tuY epÒ.·buEpN.njpnjknipj v·cjtLÕcjla.mqbuicjaupjDupjkMinj;ÕcjkuJ ×Ugy, duEkto ×UktoduE kuEescj lWIlWtjtogHjelwj hgW·v.tjlmicjvivtuY q.jwW· mieb.Diqtj y.·tok.lgHjrâ

K$jgNk[.j a.tjaeK>cj kuEp·kjp>cj

¤¤h.h.t.t etmIyputÐ kum?.r´ h,gLÕetmI mimsuinjdH jto pucjpY>y.Yh.h.t.t kulcjkr·cj h,ek.njgLÕmi msuinjdHjto lem.wjÅqihjy.Y myputÐ kqM.gLÕmidznjkuE mitunjsuitj er.elwjek.nj etmIyRupP· Rupjedwtog×wj gLÕe;.cjkqwjpÒomi¿h i n.Ykelcjp·kjp>cjkuEmivikL.er.cjq¡,er.cjelwjek.nj v,lCÕE v,mdHjek.njdtuY\mem.wjmimv, gL.YeqCwja. mimv,gW·ducjs\p.ktjheqcjh.ek.nj aYmWY mptLek.njwW· lNJlN.jer.cjmi meqà.·qW·elwjek.nj muegà>wiy hq:Õicjpq:ÕicjkuEy.Yer.cjek.njD>et.wiy· hgW·kLompkLo kuEy.Yer.cjqW· elwjek.nj ewe×Ð.wiy´ hgW·ewnj mpewnjkuEy.Yer.cjqW·elwjek.nj´ h,lem.wjgL·Åqihjy.Y lkjqnjn.Ymqpuicjtk·(4)er.cjmà,kuEy.YqW·elwjek.nj h,gLÕ etmImihuO tk·(4)gHj lwjkuEr duEtk·qMtj/>lCJ msuinjdHjto pWIbWÕicjtk·ezN.jgHj btjrgLÕmipÒcjrcj}kiÕkjk:cjqnj v,g,kuEy.YqW·ek.njõõ ×UzuicjtNinj mNÕ·kuEpÒoputjgLtjlwj duEk:ÕipjtNinjeq.p>nj gNk[.jy.·el.tem.wjtor´ K$gHj tLp>rmIeT.·mtj v.tjmitLgunjtuY bs.r$.tor´ ltunjwW· aYqZkjdHjezW.wjrmtj ×W·tunjh.´ K$gHjqMikjp·kjp>cjkuEmitLgunjrâ

edwtomWY mqdcj|gI ducjyMÕK$gHj ek.jhuJkuErâ ¤¤huOmetmIhuO lWI£gipj (17)qN.·gHjy.·mqp·kjkuEp>cjkuEmim ywjqdHj v·cjro mkuihjeT.· ed>wjmH.qmitjkuJrelwj metmImihuOõõ tLp>rmItunj micjedwtomek.jhuJtuY qCitj\za.r´ ×UmWYtCY duE(5)tCY gNk[.j.ew>njswjtokuEek.njr´ p:YtCYmr×ukjkuE}totCYgHj qMicjkuEek.j qunסq.rTItuY rowW· qMicjqà,râ

K$jqMicjkuElWÕEmtuipjp:Yquqnj

¤¤h.Yqunסq.rTI p:YtCYy,gt ×Ugy,\phjehcj kWImheqcjkuEmCÕE eK[·heqcjkuEmCÕE

24 z.tjezN.jsHj

mN,bànjlwjtuY p:YkWIgHj mN<,qÐikjlwj qMtjwW·tuY bWYduihjtrcjpluitjmN,pÐitj$.ek.nj lkÉ$IwW·tuY p:Yquq.njTemNkjktuicj(4)kLcjmN,KY>tuY qMtjwW·meT.·sutjp:YktuicjgHj nkuEk:Õipj gM·kjlwjtuY mN,.ucjTpkjekL· k:Õipje;·auitjlm[ÕJ suipjtuY bWYlÐêgHj mN,bwjpÐÕinjtuYmà, mN,hu·bLÕipjto sokLÕcjrõõ q.jwW·qMicjg,tuY qunסq.rTI a.ektjkWIsIercjlwjr´ gNk[.jtunj bt··×ukjkuE(6)tCYgHj a.tjtolWÕEkuEek.njr´ ¤¤yW·qMtjmetmIgLÕmihuO p:Yy,gt qMicjkqIkr,ma·kjn.YqÒÕEtitjtuipjekL·n.Y p:Y-.njquq.nj TemNkj qMicjefA.wjq.rTItuYrqW·elwjek.nj StCYwW·mieqà.·v.tjrqW·elwjek.nj p:YtCYy,gt mq¡,pk.gsuitj p:YkuEktuicjti rqW·elwjek.njõõ´ huitjlNJlN.jbWYmgLÕicj priedwqi suinjmieb.Diqtjd>tj}qÕihjgetwjy.·tokuEek.njp:Yk.lgHjer.cjmigà,â

eb.DiqtjwW· micjaiuhjtMÕihjsuitj bWYmel.njtuY q.jwW·huJtokuEzkur´ ¤¤luko (17)qN.·aYmplWIpr.wW·gHj p:YtCYy,gt suipjdtuYrqW· p:YmK[pjtogHj pItikÐÕEdHjsuitjr´ p:Yk.lgHj qunסq.rTI ×Ugy,\phj e;·kLÕcjr´ na×uBoeb.Diqtj kWImCÕE eK[·mCÕE e;·mektjncj e;·wW·lwjp:YtrcjtuY e;·lupjkLÕcj aK>njk[.j}qItuY e;·elC.wjgNk[.jtuY q.jwW·e;·qà,râ

¤¤yW·gNk[.j lPpNtjkuEaY;ikjviao qMicjsk.aY;ikj m¡,kLÕcjer.cjaoõõ q.jwW·e;·qà,r´gNk[.jbnjlwjek.njtuY ns,tYe;· e;·t,ekL·gNk[.jtuY e;·pL·cjqMtjetmIgW·tuY e;·pÐÕinjlÐêkWIr´ gNk[.jsסedwItunj qHjpl.YekL·eq.j/>tY/>d>tj}qÕihjtuY get.wjy.·tokuEek.njrâ

¤¤h.h.t.t´ tNÕcjkMwjetN.wjdet.wj h,ek.njmsuinjdHjto elM.wjgL·}qÕihjy.YhuOlW.wW·mi auitja.kqpjtuYrqW·ek.nj yW·ek.njgLÕmi mp[Õtjto gkUmihW·làêkuEtLqCiqà,h.elwjek.nj mihW·dHjq.jgHjqW· mim¡,ezM.wjrmtjdM·cjwW· q.rTImWY qWtjqW. pL·cj$.q.q.$.×U}qÕihjmituY dN.×Un.YmWYwW· kuEy.·q¡,dHjgLÕY q.rTI tuYrqW·elwjek.njâ etmIRupP· Rupjv·cjeKN.wjg×wjgLÕgqwjpÒomiâ ¿hi n.Ykelcjp·kjp>cjkuEmivirelwjek.nj gt·mymutÐk·pv·cjgLÕmiDznjtunj suitjkuEmier.elwjek.nj btjrn.YqW·qp·kjp>cjkuEmi miqkuEpÒcjrcjkMinj;Õcj ducjr.z.tieqK miqkuEdz·sN,qMicjmn.Y y.Ymlwjsuitjer.cjqW· elwjek.njâ h.h.t.tpiyputÐkmy·mm´ h,ek.njmsuinjdHjto elM.wjf[Õnj|gÕihj mik[.jgnjhuO lWIpr.mif×Hinjlwjpr.Y mizM,pMtjgwjgLopr.Ymidkj funjqlHY pr.Ymiducj lMÕhjgmÐo pr.YmigeyHjquJfauitjp>cjpr.Ymigesajk:Õikjl[,tY pr.Ymirpjzukjgwuyj lW.ltunjwW· mihu·ekW·rqW·elwjek.njyW·miyY. pr.Ymieacjqtikj pr.YmiezW.wjrmtj pr.YptjeqM.wj pr.Ymiew>njswj pr.YmigRuiajy.·kuEn.Y ltunjw>wW· mihu·a.tuYrqW· elwjek.nj auEgLÕsl·cjeÆ.·kuitjmihuO |gÕipj17¼qN.· mieb¡kjk.y Smimy.·getwj dM·cjkuEn.Y eq.jmiv·cjRuihj|zY zutjdkY miv·cjkNcjtNinj tCYwW·q.rTI ektj$.n.Y qA.tiupjekL· p:Yquq.nj kuEn.Yrelwjek.nj

z.tjetmI 25

atietk.el´ p:Yk.latikjet·gHj n.YpÒÕJwIwY kuEq.rTI qà,h.elwjek.nj gHjrBwwW·gHj e;·kLÕcjsuipj n.YlMÕhj qà,h.elwjek.njõõ »tipriedw· njlNJlN.j|mowW·gHjâ priedewqi suinjgNk[.jtuikj}qiÕhj getwjy.· kuEek.nj p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

K$jqzkjptitj$.quq.nj

q.rTItunj etmIykum?.gHj e;·pÐÕinjlÐêkWItuY bWYtrcjpluitj aYqZkjtitjtorowW· e;·K[pjtor´ n}kIzHjeb.Diqtj bWYtrcjbM·kj e;·pÐitjd,tuY e;·a.d,r´ p:Ymsuipjp>cjtrcjgHjeb.Diqtjbs.r$.tor aYdtuY\mem.wjaYkuJ dtuY\mem.wjmikuEmaYkuJ dtuY\mem.wjznjgmLÕicjkuJ ]kkjqdHjr g,tuY eb.Diqtj auihjtMiÕhjsuitjbWYel.njehcj q.rTIzkjtitja.×U;Õcj tromNÕ·bNtj piey.zn.gHj a.suipjtuY |gÕipjlCÕ}kÕikjkuEKMIt·mdM·cjgHj mdHjtogHj quq.njTemNkjkuJ mdHjp:Ysuitje;·tuY e;·sW·lwjkWIdN.YgHjr aep>tjeb.Diqtj v,gÎilwjgHj e;·gW·r´aep>tjeb.Diqtj v,gÎilwjd,r,tuY e;·scCinjektjk:Õipj zm·kjp:Y-.nj mhgW·eqC.Y×UkWIgHjktuicjmNÕ·bNtj 4¼htjlyuhje;·gHj q.rTIKY>torâ

K$js·/tj\dhtj

p:Yk.lgHj eb.Diqtj bs.r$.tunj aYwW·luko 17¼qN.· aYhW·gW·kqIzucjtYmWYelHj\dhtj×W·vih. hmWYh.K[pjtuY dluikjkÐÕEtor´ ntYzWiptjqtu· ntYqtu·ptjtYzWintYqtu·ep>tjzuicjqtu· ntYzWiep>tjzuicjzWituY g·>esHj×UkWIr´ p:Y-.njeb.Diqtj mdtuYzuicjgHj tiezN.jqLÕcjtuinj duEmqt,kuE;ÕtjayokWI eb.Diqtjg·>esHj×UkWItuY tW.jscj}k· ltunj q.jwW· bs.r$.mtuYet·tro mNÕ·bNtjkL·ey.zn. aYqA.m.nj lMÕhjp:YtCCCCYwW· q.rTI e;·twjesNhjkuEaYmà,tNhjnqtwjesNhjpLnj kuEe;·\dhtjaYqNÕ·vih. q.jwW· bs.r$.tuY rpjektj;ÕtjayokWIgHj v·cjropewcjek.njcC.jgHj g/cjektjtuY bewcjbegtj plnjncj plnj$.ptuY sW·dM·cje;·pLnjr tJdM·cj\dhtjzku×·WtJtuY tNhjnSuikjgW·kyuicjkywj suitjeb.Diqtj kÐÕEdHjrâ

K$jetmIgW·y.tjdipj

K$gHj tM·p@ÕkMwjK[ItuinjtuY ainjbs.r$. cCIgL,gt.z·mudipjtuY ddHjeb.Diqtj qMikjgW·}kiy.gHj ainjtJtuY ainjek.jncjwiqukm?tuY ainjqà,râ

¤¤eB.wiqukm?.´ yW·elwjek.njedwto wiqukm? etmIy[kum?. ek.njqMicjkqIkr,gHj ny.tjdipj tLaY gÎigÎ.tjtuY kelcjtuinjkLÕcjrõõ rowW· qMicjainjfea.wjsk.wiqukm?r´edwtowiqukm?tunj ¤¤q.DubWptW.´ gW·raoõõg,tuY ×Ut.wticjesHjkLÕcjtuY ny.tjdipjmWYgHjTmicjk:Õipj ny.tjdipj kuEbuikjltkjtuY v·cjek.njedwtoehcj kyuicjtuY wiqukm?tuinja.-.njdM·cjzkur´ etmIykum?.tunj -.njq.rTI mKY>ktuicjgHj \p.pja.tuY gT.|mowW· qà,râ

26 z.tjezN.jsHj

K$jetmI huJgl.njkEuq.rTI

kÃ×uq×Ðr m.en.w´k.qu·K$qi q.rTiâpue-.em qm?akÉ.hikÃk.quy. kriQtiâ

aDipY>m.´ ¤¤yW·q.rTIqh.YpuO quJkuEm\phje\phjtLaY mKY>ktuicjwW· v,gHjmfea.wjtLaY mkuEKY>er.´ ktuicjwW· mUtLaYqPer. bWYsMtjtLaY huJkuEaYviõõ q.jwW· eb.DiqtjqM.njtoq.rTI qunס q.rTI micjgl.njeb.DiqtjtuY quJkuEmgsuicjKY>ktuicjgHj hgW·cCIbWYlÐêtuY gT.|mowW· qà,râ

rev.mUeg>s pekÉ.s´puetÐ. z.et. aesteq.âeq.mHirv. qmz[iet.´put ·em nikÉ$·wenâ

aDipY>m.´ ¤¤yW··mcjbL.Y ek.njqMicjpuOmWY mUeg>s´ cjmkLo kuJlwj ´ pekÉ.s´ cjmewnjkuJlwjpriers´ cjmq:ÕicjkuJlwj mhmWYkuEsuitjk:ÕhjemL· kÐÕEdHj huitjdHjq.jgHjr qMicjezN.j eTYtuYp:Yquq.njTemNkj kuEa.tuipjekL·qMicjg,tuY tNhjnqtuipj ek.njqMicjn.YpuOgHjr´ aYm¡,KY>er.cjmr.zjõõ eb.Diqtj micjgl.njq.rTItuY gT.|mowW· qà,râ

nbmier. nmUeg>q?JnpekÉ.n swIkel.âaDm?· q.rTi kyir.´mexË tW·nikÉ$· wenâ

aDipY>m.´ aDipY>m.´ aDipY>m.´ aDipY>m.´ aDipY>m.´ ¤¤yW·q.rTI ek.njqMicjkqIkr, yMÕmNÕ·etmIykum?.gHjaYrâ aDibDier.´cjaYmq:ÕicjgHj namHi p:·aYhW·dHjâ mUeg>´ cjaYmkLogHj ´ namHi p:·aYhW·dHjâ pekÉ.s´ cjmewnj ´namHi p:·aYhW·dHjâ aYptLRupjq.j v·cjek.njedwtoer.cj aY×W·gunjq.jwW·p:Yquq.njTemNkjmqtuipjek·Lmà,wW· pWmhW·dHj bbWYDwj |dÕihjkuEmitj (10)\pk.er.cjqW·õõ q.rTI micjgl.njeb.DiqtjtuY rowW· K[pjpLnjrâ pUguEwW· w·WtwuEmkLÕcjsuipjtuY Szkuehcjqkjkj mhuJTuicjq,dM·cjer.cjâ pUguEwW· v,pUguEqà,er.g,tuY sW·ekL·tWÕEcCIlcC.jr·cjbWYltU ddHjeb.Diqtj m;iÕkjepcjtosL,sr.YgHj v.tjtuY pUguEwW· mNihjqà,h. edwtoqà,h. K[pjtuY gT.|mowW· qà,râ

edwdt.×uqigׯebÔ.´aduqekÒ. puriסed>âet.w>tW· kQw>puetÐ.´kq·zen mut·my·â

z.tjetmI 27

¤¤yW·mcjbL.Y ek.njedwtoqà,h. heqcj g×wjqà,h. heqcj qMicjainjqà,h.mcjbL.Y v,mcjbL.Yer. pq.jpuOeqà.·tJ ;.·vier.õõ rowW· q.rTI qM.njeb.Diqtjr´eb.Diqtj micjgl.njq.rTItuY q.jwW· qà,r ¤¤yW·q.rTI qà,ek.njedwtoelwjaYhW·dHj g×wjelwjaYhW·dHj qMicjainjelwjaYhW·dHj aYmdHjek.njqMicj kqIkr,gHjr´ yW·q.rTIaYmsiunjdHjtoek.njn.YtLaY mhmWYkuduhj hW·q:Õicj hW·kLo hW·ewnjgHj mqtuipjgsuitjekL·wW·mà,pWhW·dHjbbWYDwj mper.cjheqcjh.´ yW·q.rTI }yopUguEmYW p:YqmNicjSumWY mgZ·zU bduihje;.cj/tj tuYkuJlwj qvkjlwjqMwjtN·SugHj qLSugHj kN.cjSugHj hgpjwjpluJywjpluJekL··mà, pUguEgHj dHjm|dÕihjkuEmitjr tLpv.t·qà,lwjheqcjh. ma·kjaYqMicjkqIkr,gHj v·cjtN·Sur´ aYdHjv·cjkN.cjSur tLaYgHj v·cjpUguE mzUqmNicjSur heqcjh. aYhmWYkuEduhj mdHjq.jwW·gHj mqtuipjekL·mà,wW· pWm|dÕihjkuEmitjer.cj heqcjh.õõ rowW· eb.Diiqtj huJkuE q.rTIrâq.rTItunj gl.njq.jwW· /uinjeb.DiqtjhuJtokuE q.rTIhpÐihj m.tjq.rTIhpÐihjtuY g>T>mNÕ·yÕM ¤¤dqmitÐpUzõõgHj eb.DiqtjmtW·kuEr´ ¤¤yW·q.rTI}yopUguEmWY kumitjsHj\pk.mpз kuEk[.jDwjqcjgHj hW·|dÕihjmà,gHj pUguEgHj hd,e;.cjsuitj qW.ehcjklig·Wr´ yW·q.rTI}yopUguE hW·|dÕihjkuEmitjsHj\pk.mà, ptL\dpjt·gHj qMicjpMtj kmLtj ;.jt· qWicj$.hW··m.njq}t·Õq¡,q:ÕikjS.nj p:Yed>wjkel.gmLÕicjddHjm|pYehcj yW·q.rTI p:Ymitj (10)\pk. eqà.·eRHjeqHjaYprYmà, }kIzHjerhjeqHjgHjr v,qA.cjd,rogozkuehcj ddHjas.v,elwjgW·dHj kligW·aTuicjq, mNihjedwtoehcj yW·q.rTI y.·hW·gW·|dÕihjkuEmitjmà, v·cjpMtjmguEltUk:ÕipjtM·kuJ v·cjek.njedwto mr.cjS.YtokuJ k[.j}qIhW·eT.·zkutuY mgW·r.cjS.Ytoehcj h.Yq.rTIy.·hW·|dÕihjkuEmitjmà, /uinje]q.·t·gHj ges· tCkjm¡,rcjtLÕcjkuEqM qMtjt·gHj m¡,rcjtLÕcjkuEkuJ ×UduEqmLÕcj /uinjdtu·esHjkuJ kligW·s½ÕYes½.jehcj yW·qh.YpuO }yopUguEhW·|dÕihjkuEmitj(10)\pk.mà, v·cj|zYqu·kuJ mNÕ·kuERuihjmezN.jkuJ auitjk[.(4)duihj puikjeb¡.·hW·m.njkuJ v·cjq.jgHjr q]tÕauiQuJ kuEa×Ðr.Y tLaY hm.njehcj kumNihj (10) \pk.mà,gHj k[.j pesËgbutjaRHnj agàq.wk´ qcj kW,k[.j mimas.xpPz[.Y dk.mkuEd>njbsY 4¼v,mtW·DwjkuEzkupUguEwW· mitj(10)\pk.rõõâ

q.rTItunj /uinjeb.Diqtj mtW·DwjkuEkuJ hptihj }t·ÕwW· v,}tÕ·wW·er.K[pjtuYeT.·ekL·ktuicjdN.YmKY>gHj bWYm\phjehcje\dpja.r·cjp:YkWIr´ zkueb.DiqtjhgW·v.tj aep>tjgÎielwjhgW·v.tj }tÕ·gHjetmIykum?.qMtjrâ g,qtnjdHjgHjr K[pjtuY kelcjcCImWY eb.Diqtjef[·k:ÕipjpwtjyuikjqMipjtYtuY qMikja.tjaeK>cjtuY gT.|mowW· q.rTI qà,râ

K$jq.rTIkelcjso

¿hit· påienQmi n.zputÐ tQr· z×ìkerhi Bd¡e×Ð kÃkr·ev kriQmiqiâ

28 z.tjezN.jsHj

aDipY>m. ¤¤yW·ek.njqMicjm|pY qCizkuet· ddHjqMicjkÎso pkcjrcjr´ p:Y|gÕipjwW· mUdM·cjper.aoõõrowW· q.rTI a.tjtoaeK>cj kuEeb.DIqtjr´ eb.DIqtjtunj micjgl.nj q.rTItuYrowW·qà,r yW··q.rTI ddHjqMicjkuJlwj mmikjkuE\dpjkuJlwj ed>pjkel.gmLÕicjkuJlwj pWhW·dHjbbWYDwjgHj aYhW·r.dN.mikjrõõ´ rowW· eb.Diqtjqà, q.rTImicjtuY q.jwW· elC.wjpÐJpLnjr´ ¤¤yW·ek.njtL ×UkuE|gÕipjwW· ywjtLaYsoa.qCimà, qMicjmiqMicjmv.tjtuY auihjtMÕihjsuitjbWYmel.njkÐÕEdHjtuY v·cj|bYrtj(7)\pk. bgUehcj \dpjbWYmgLÕicj v,qkuEl.pj kuaY;ikjraoâ yW·qMicjm|pY ywjtLaYqsomà, qr.YgmLÕicjkuJ v,;ÕcjgmLÕicjkuJ kel.bmN,gmLÕicjkuJ auiQuJv,;ÕcjgmLÕicjqv.tjtLaYtuY \dpjbWYmgLÕicjv,qkuEl.pj kuaY;ikjraoâ huitjdHjq.jgHjr tLaYkÎsoviraoõõrowW· q.rTI a.tjtoaeK>cjkuE eb.Diqtjr´ eb.DiqtjmicjtuY rowW·qà,r ¤¤yW·q.rTImimaYkuJ v,r,gmLÕicjkuJ ek.njcC.j(500)tWIbWcjaYkuJ eT.·ekL·aYtuYr qCiaYhW··mWYtuYr q.rTIhuitjdHjq.jgHjr aYmWYzku p:Y¾gipjwW· aYqPekL·KMIr´ puinjel.kIwW· aYhW·r.dN.mikjrelwjq.rTIyW·q.rTI lMÕhjwW· lWIaYsuipjt|m·cjl;ÕhjtuYr´ aYgW·titjbL, ×UqCiqMicjtuYr tNhjnqPdtop:Y¾gipjwW· mUpRuikjBY mqNÕ·kuEaYer. q.rTIõõ q.rTI micjgl.njeb.DiqtjtuY rowW· qà,râ

¤¤yW·tLaY ek.njtLm|pY tLaYmNÕ·rm[.cjmkL,f:,elwjdHjtoqW· zercjqMicjmiqMicjm p:Yk.lmqs·¼17¼qN.·gHj pq.jtLaY hW·p·kjp>cjvier.aoõõ eb.Diqtjmicjq.rTImhuJtuY rowW·m}kÕJtuinjr´ yW·q.rTI ¾gipj¼17¼qN.· aYhW·gqIzuicj aYewnja.er.cj qà,h. ddHjmhW·gW·micjgHjaYq:Õicja.er.cj qà,h. huitjlt.jaY huJhW·m.njgHj aYkLoa.er.cj qà,h. aYK[pjz.titNhjer.cj q.rTI atikjet· p:Y;Õcjb.r.×ìqI aYpÒcjrcjbNtj(50)qN.·kuJ sutia.×UddHjqMicjgHjtuY p:YxQdnrkjet· luko 80¼lCJqN.· aYm¡,sinjdM·cj heqcjh. huitjdHjq.jgHjr p:Yk.lmqs·¼17¼qN.·gHj aYhW·huJer.cj q.rTI yW·q.rTI gyuicjlm[ÕJqtjt· DwuicjwW·dduikjer.cjmgLÕicj tquikjea.njtoqW· phuitjgyuicjlm[ÕJ msuinjqÒÕJto ddHjtuY wIwY 5¼\pk.p>$.tip>tjqtjm¡,ptuYtoqW· p:Yk.llMÕhjwW· aYmNÕ·kuEedàtjm|pYm}t·cj;ÕhjdHjtuYr´ ×UqCiqMicjaYgW·titjbL,tuYr p:Y¾gipjwW· mUBYmWYmWY mqNÕ·kuEaYer. q.rTIõõâ

q.rTImicjtuY rowW·qà,r ¤¤ddHj;ikjv,wW· mUqPkuEe;·er. aY;ikjqPKMIkuJRaoõõ g,tuYgT.|mowW·qà,râ

ah·pipbÔ ziQ.mir.zputÐ tw×ÐiekâawH>yQu m·Bd¡e×дpbÔzZ.mm RusËtiâ

¤¤yW·ek.njtL p:YzercjtLaYwW·aY;ikjqPKmIkuJraoâ yW·ek.njtL mNÕ·mukjKw>mS.Y huitjddHjKmIgHj aY;ikjd,gNpjqnjraoõõ eb.DiqtjmicjtuY rowW· K[pjpLnjrâ lMÕhjwW· q.rTI ywjaY

z.tjetmI 29

kuEpekL·KmImà, mikuEmaYkuJ p:Y-.njdM·cj mdHjlNJlN.j gLÕicjer.cjK[pjtuY B.tjf[oq.rTIr´k.lq.rTI kelcjsuipj;ÕcjwW· gNk[.jsסedwI lRuiajhuJtuinjrowW·r ¤¤huOq.rTIhuiyjk.m[a.suipj ek.njaYet·gHj pkÒtikNpjgHj kNpjdM·cjkuEaY|borqà,h. q.rTIhuiyjhuOq.rTIhuiyj v·cjdznjmwW· hW·v.tjmWYw>relwj q.rTIhuO h,ek.njgLÕetmIy.Yltunjw>wW· n.Yq¡,pfunjq;I dNIdkwj kuEktuicjrqW·elwjek.nj huOq.rTIhuiyj k.lmmtuipjek.njgLÕetmIaYet·gHj gpuitjtuinjg[Õicjcj p:YktuicjkuEaY|borqà,h. q.rTIhuOõõâ

rowW· mieb.Diqtj tuikj±qihj getwjy.·tokuEek.nj p:Yk.lgHjkL.er.cj migà,âK$jq.rTIelC.wjpÐJgNk[.j

q.rTItunj rowW· elC.wjpÐJr ¤¤yW·tLaY ddHjlmicjlv.tjauiQuJgHj bWYmsMtj aY;ikjelC.wjpÐJraoõõ ¤¤yW·q.rTI mlPefkjr bWYmsMtjmhuJkuEaYvirõõ ¤¤yW·tLaY mdHjmietmIy[kum?. ek.njq:ÕikjtLaYgHj hW·q:Õicj hW·kLo ×W·dM·cjtorao tWhjDwjetmIy[kum?.gHjaY;ikjgW··micjtuY aY;ikja.tjddHjKmIraoâ njddHjKmIgHj hW·kuEaeK>cj kuaY;ikj$J kWIquJeK[·quJaep>tj}kiy.t·wW· gtHjv,er.cj g,tuY bkjf[oncjaY;ikj aY;ikjq¡,kLÕcjer.cjao aY;ikjtunj tNhjn qÒÕEdM·cjdN.YgHj aYektjlwj ducjp>cjtuYrao ywjek.njtL qMikjgW·v.tjv·cjaY;ikjqA.T½,raoõõâ rowW·q.rTI elC.wjpÐJ gNk[.jezN.j sסedwIr´ gNk[.jezN.j mieb.DiqtjtunjgW··micjpRuicjek.njtuY ek.jem.cjmgmLÕicjtuY eku.·q.rTItuY el.pjpÐJqMicjezN.j kqIkr,p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

let·etmIykum?.tunjefA.wjf[o$.q.rTItuY suitjqMikjgW·dHj ddHjKmIgHj gW·kÐÕEdHjr´aieס.edew>s´ cjqMicjainjgHj tJddHjsuitjeb.Diqtj qMikjddHjKmItuY ek.jek.njedwtowiqukm?tuY p×ìq.kuJ prikÉr.kuJ kuEsIercjr´ K$gHj ×U;ÕcjqWwj edwto wiqukm? mesHjkLÕcjtuYp:YgTuJ ¾gipj mNÕ·qlY 3¼ey.zn. qM.puitjgpjwjqPaqwj gpjwjlHicjsuitjgHj kÐÕEbdHjkuEtuY p:Yzercj p×ìq. gHj scj}k·zlicj 14¼htj p:Yscj}k·lsmWY kÐÕEb¡hjtuY prikÉr.KmI kÐÕEb¡hjauitjtuY qtjlm[ÕJauiQuJ Te;cjeT.·tuY p:YkmIgHj K[êlwjaKwjd>Tek.cjtuY tuinja.-.njdM·cjzkurâ

eb.Diqtjtunj p:YK[ÕinjgHj tW.jegtja. egtjkLÕcj smIv.tjp×ìq. aQmH.puitjtuY K[ÕinjgHj eb.Diqtj tW.jel.pja. v.tjaKwjz.cjcCÕtuY cCImWYtJddHjainjmkÐÕEb¡hjtJtuYel.pja. p:Yp×ìq.tuY y.tjbWÕikj/,ekL·qC.KmI qPÕicjltkjqN.·\bnj quJpeqkjl/kjpN,mWYduihjtuY dkjeq.jwnjz.t. eltjepÐcj p:Y±qihj p:YpN,tuY rpjdsunjtuY ×Up×ìq. dluikjkÐÕE tW.jscj}k·tuY rowW·}kÕJtiunjr ¤¤aeh.quK· ]qaYquikjqnjqW·õõ q.jwW·}kÕJtuY el.pja.p×ìq.zkur aBiv.$jqM.puitj ds.·pMwj \bh?wih.rpnjtuY p:Yp×ìq.gHj dM·cjtorâ

30 z.tjezN.jsHj

K$jqMicjmqMicjmibkjtitjkLÕcj

p: Y;Õcjet·tunj qMicjezN.jkqIkr, micjp>cjq.rTItuY ek.jeq$.ptiezN.jkuEsIercjpN.njpnjkNipjp:Yk.lgHjr´ eq$.ptiezN.jtunj bWY\phjehcj sIercjpN.njr mpзpN.njsicjpN.njeK[· pN.njkWI pN.njtuikj f·Kr.buElb,bWYmgLÕicjtuY pÐJqMicjr´ qMicjezN.jtunj hW·gW·huitjm.YtWIbWÕicjektj buElb,gmLÕicjtuY mWYh.njeku.· am.tjeq$.pti dobv. agàmehqI quJkemL.njgmLÕicj quJq.rTI zkjtitja.r´ a.suipjtuY tWIDwuicjektjeq$.ptigmLÕicjtuY el.pja.p×ìq. v.tjek.nj gZ·dM·cjrâ

eb.Diqtjtunj qMicjm quJkuEsL,sr.Y mkLÕcjsuipjgHj v.tjtuY qMikjqM.njpRuicjtuYgT.mrowW·qà,râ

ksËi×ut.t kuql·ksËit.t an.my·âqbÔ.sr.z kv.ey.´aer.g> myH m.ter.â

¤¤yW·qMicjmk[.jgnj aYhW·mWYyYdHjvih. mqkjkuEdduikjdHjvih. miaY mqkjkuEyYdHjvih. kemL.njncjscjkuJ v,;ÕcjgmLÕcjkuJ mqkjkuEyYdHjvih.´ yW·ma·kjaY tLaYhW·qucjsNb½êgHj dHjvih. p:Ygl.nj;.·sMtjtLaYlHicjsuitjvih.´ p:YDwjsHj\pk. tLaYlHicjsiutjvih.´p:Yd>njqIl B.wn. tLaYlHicjsuitjvih.õõ qMicjmicjtuY qMikjhuJgl.njtuY|mowW·qà,râ

amzZep>ah·putдaeT.emqurmpPiy·âaeT. qesËsDm?s´d>enemrmetmen.â

¤¤yW·ek.nj}tÕ·k[.jgnj aYhW·yYduikjrelwjek.nj gNk[.jezN.jkuJ kemL.njgmLÕicjkuJhW·yYduikjrelwjek.nj yW·ek.nj sNb½êaYhW·d,gNpjrelwjek.nj p:Ygl.njmqMtjaYlHicjsuitjr´ p:YDwjsHj\pk.elwjaYlHicjsuitjauitjrelwjek.njõõ »ti rowW· eb.DiqtjqM.njpRuicj kuqMicjmqMicjezN.jhuJplnjkuE p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

p:YK[ÕinjK$gHj gNk[.jezN.j sסedwI tWIbWÕicjektjbuElb,gmLÕicjtuY bWYtromkLÕcjgHj kLÕcjtuYa.suipjaQm.puitjek.njr´ dN.YgHjehcj gNk[.jezN.j ef[·k:Õipjt·zuicjek.njelC.wjtuY getwjy.·torâ ¤¤h.h.t.thdy·mm´ h,ek.njmsuinjdHjto lMwjgNo±qihjy.YhuO luko(17)qN.· mia.tjtolWÕEkuEn.Y qW·elwjek.nj yW·ek.njgLÕmimddHjn.Y hW·q:Õicj hW·kLo hW·ewnjy.YzumhuJlwjkuEn.YtuYrqW·elwjek.njâ gHjgl.njy.YgHj;ÕikjepcjkuEy.YtuYrqW·elwjek.njâaeh.quK· ltunjw>wW·y.Yquikjqnj y.YquikjqnjqW·elwjek.nj auEek.njgLÕ»ty.Y

z.tjetmI 31

ltunjw>wW· y.Y\m.tuYrqW·elwjek.njõõ´ Sq.jwW· gNk[.jezN.j y.·RuihjercjtokuEek.njp:Yk.lgHjer.cjmigà,â

qMicjezN.jkqIkr,tunj nkqpj qMikjek.jf[o eb.DiqtjtuY rowW· qà,râ ¤¤yW·ek.njqr.Ysicj qr.YeK[· qr.YkWI qCitNÕcj]kktj \pq.tj nnjgmLÕicjwW· aYzuinjkuEn.Y relwjek.njkemL.nj ncjscjm gÎitonaep>tjkyuicj gpjwjqLicjsuitjwW· aYqZÕinjkuEn.Yrelwjek.nj n.YkÎso pÒcjrcjrelwjek.nj p:Y¾gipjmhmWYkuEmNihjwW· mUn.YdM·cjper.elwjek.nj yW·ek.njmukÉw>mS.Y aeG.n.YdHjbL.Y m;Õikjepcjto kuRupjq.jwW·gHj n.YmpqMicjkL.relwjek.njõõ´ rowW·qMicjmeb.Diqtja.tjtoaeK>cjkuEek.njr´ eb.Diqtjtunj tNhjnqMikjtW·DwjkuEqMicjmtuYrowW·qà,râ

¤¤yW·qMicjmtLgunj ×UkuEdHjbL.Yehcj degtjm|pYgpjwjedàtjr´ huitj×UgHj ddHjKmIgHj ×UqWwjk[.jaRHnj Tuicjq,ehcj ×UmqWtj mdHjbL.YmtW·g, edàtjKmIgHj aYedàtjr´ aYr.dN.mikjddHjr´yW··mr.zj p:Y;Õcjmr.zjet·gHjlCÕEptLek.nj}tÕ· ek.nj|bo Smelpjek.jy.Y»td,dHjv·cjq:Õikjmikum mpk.gsuitj q.jgHjelwj mv.tjtokuJ v,lCÕE mNÕ·Rupjq.j gpjwjbuEedC>wjt·gHj v·cjt½wjdp·cj facj pMtjkuJ md,a.suipjtY qMicjgsuitjtuYrqW· wutjbL.Y qMicjgsuitjqà,h. p:Yar.qMicjgsuitj rowW·pUguEmWY qPdedHjdyHjm.njer. yW·mr.zj luikjt·gmLÕicjwW·Dwjz.ti mr.njqkuitjhuitj×UDwjz.ti mr.njqkiutjgHjqtзgmLÕicj m¡,lCÕer.cj mUpmr.zjpeqkjkuEaYpqMicjer.yW·qMicjezN.j ayukjqtз hW·gLicjehcj v·cjrotutjr´ qBotutjmà, qMtjqM.njyMÕtutjroet.wjdlucj mqitjegL·a.kuJ yW·mr.zj ]kÕcjezN.j 5¼mepcjton;.jgHj zem.wj mkelcjpLnjromdHjkuJ v·cjq.jgHjkuJr ayukjqtзgmLÕicjwW· Dwjr.z m.r$ pqek·tYtuY e;·fIekL·ehcjrmr.zj yW·mr.zj \dpjmWYe;·ma.suipjlhutjtuY n\dpjmeT.·ekL·gHj kLigW·vih.mr.zj }yoqmÚ.mWYeT.·ekL·tLqCi K[Õitja.tuY nYqmÚ.meT.·ekL·gHj }tÕ·tLqCigHj mUdHjq.jgHj eqà.·tupjh.aYwW· ×W·q.jgHjr´ mUdHjmr.zj lHnjaYer. yW·mr.zj p:YqCimdto qCiqMinjmNÕ·qBo m¡,b[ÕgHjmUq:ÕikjmLÕikjaYmNÕ·er.´ yW·mr.zj qtзgmLÕicjwW· p:Yk.lgy,×W·tor´ p:Yk.llqwjtCYK[ Õ itja.ehcj p: Yk.lqwjtC Y× W ·tor´ p: Yk.lgy,K[Õ itja.ku JtY Cw W ·elwjhW ·tJq¡,pk.gsuitjgHjmUropUguEmWY qtJm.njer.õõ q.jwW·eb.DiqtjtW·DwjkuEqMicjm p:Yk.lgHjer.cjmigà,â

qMicjezN.jmicjtW·Dwjek.nj mtupjtoroRHj twjq.YgHj rowW· K[pjtor´ pÒcjrcjkMinj;ÕcjwW·mUfuEmNÕ·er. nqPdtoqCiqMinjwW· mUfEuqNÕ·er. gluicjwIwY gluicjqtj]tÕer.cj heqcjh.õõg,tuYrowW·qM.njtuinjek.njpLnjr´ ¤¤yW·elwjek.nj k.lmtogt.\p.q.tjet·gHj ah.reB.zuinjm|pY|pY /uinjkuEsfYlYtokuJ ar·cjzkun.Y hW·dHjq.jwW·qW· lMÕhjtitjdM·cj p:Y¾gipjer.cj mUah.rmyuipjy.pjtuY zkun.Y mdHjv·cjq.jTwj TmNtjer.ek.njõõ eb.DiqtjmicjtuY nmWYgT. huJkuEqMicjmrâ

32 z.tjezN.jsHj

atIt· n.×u eq.s.minpPzpP>mi n.gt·âpsËÕpPe×ì ny.epmietn weÀ. pqIdtiâ

q.jwW· aDipY> ¤¤yW·mr.zj aYqMicjm l.pjaYatikj mkliel.nja.tuYgHjelwjaYhW·s·cjtU l.BaYm]kkjdHjan.gtjgHjelwj aYhW·r.dN.mikj Sl.BmkÐÕEdHjp:YpsËÕpnjwW·aYfYsuitjer.cj huitjgHj zkuaYmdHjv·cjq.jTwj TmNkjer.cjõõ qMicjmicjtuY q.jwW· qMicjmmhuJr´ ¤¤a.h.r ek.njaY sh.pjgHj ek.njaYT½,kuEaYviõõ tN·Sudipj eb.DiqtjT½,kuEqMicjmr´ quJqMicjquJgNk[.j quJkemL.njem.cjmncjscjgmLÕicj K>m/hjsv·cjRHj a\m.YdipjkuJtuYq.jwW· qMicjK[pjek.njaY /uinjdHjp-mawYkuJ mqd,pqMicj(17)qN.· ducjdduikjqn.suipjkNtjduEmgW·dHj ddHjKmIehcj aYelwjkNtjayukjr´ mqsopqMicjer. a.tjddHjKmI kueb.Diqtjr´¤¤yW·ek.njn.YetmIykum?. p:Y¾gipjlCÕ hmWYkuEmNihjwW· aYqPekL·KmIkuJrelwjek.njõõ rowW·qMicjezN.jg,r´ gNk[.j sסedwItunj K$gHj mWYh.njeku.·kemL.nj 16¼lCJgHj kuElnjm·cjek.jhuJrâ

K$jtitj¾gipjquJ;ÕcjmWY

}yopUguEmWY p:Yzercj etmIykum?.wW· tNhjnqPKmImà,gHj pUguEauiQuJgHj kÎqPauiQuJr q.jwW·kuElnjm·cjtuY hcje]q.·kuJ tuikjTwj tuikj]qnjt·gHj p·kjekL·trcjtuY p:Y-.njmdHjq.jwW·gHjnimitjezN.j ×W·v,mqMikjgW·ektjr´ q.jwW·likjtN,Twj aKwjmHcjlmjs·kjK[êtuY kuEdkjkrpjlwjp:Ytrcj\p.q.tjr´ v,;ÕcjgmLÕicjtunj atuicjf[.zku metwjlwjgHj trcjqCip·kjlwjtuYtitja.zercjqMicjauitjrâ

qMicjkqIkr,tunj mWYh.njeku.·mH.znjgmLÕicj p:Yzercj eb.Diqtj pekL·KmI K$gHjauitjr´ aQmh.puitjmNÕ·qlY 3¼ey.zn.tWÕEainjgHjepcjt;tjtor´ p:Yk.lgHj eb.DiqtjsIercjp×ìq.tunj ed>wjgHj kuEKmI|bodM·cjr mUhuitjer. kuEdM·cjaed>wjer. qBo|bomà,wW· huitj×Uz.timelpjefkjqnjquJ KmIgmLÕicj dguinjqIxpuhj pMwjB.wn.auitjr eb.DiqtjtunjlÐêa.k.q dkjTwY>zmN,tuY tW·DwjkuEKmIgmLÕicjrâ

KmIgmLÕicj micjt·WDwj eb.DiqtjtuY aBiv.$jmqunj qm.puitjds.· kÐÕEbdHjauitjr´p:Yk.lgHj qMicjq.m×Ð micjpRuicj qMicjkqIkr, titja.×U;Õcjbr.×ìqItuY pekL·KmIauitjrkMinj;Õcjbr.×ìqIwW· aYqektjr K[pjtuY epÒ.·buElb,gmLÕicjtuY zkjkLÕcjr´ kLÕcjsuipjbr.×ìqItuYv.tj;Õcj mgÎitogHj tuinja.ltU \p.q.tjgHjr´ v.tj\dpjrtj(7)\pk. mbwjdM·cjgHjtuYq.jwW·K[pjr´ niQYkuE\dpjw·WtuY aYkÐÕEdHj mtnjdHjrg,tuY kuEa.ek.jlbcjqmucj kLÕcjsuipjtuYqM.njr´yW·mN,t· p:Y;ÕcjwW· mUBYmWYmWYmkÐÕEdHjkuEn.YmN,t·er. mUhuitjn.YmN,t· mpekL·er.õõ lbcjqmucjt··micjtuYrowW·qà,râ

z.tjetmI 33

K$jtitj¾gipjquJpik:Õicjbt.cj

¤¤yW·tLaY etmIykum?. ek.njqMicjn.YpuO;ikjr hW·mikjpqMicjtuY /uinjhW·q:Õicjpq:Õicj/uinjhW·kLo pkLo /uinjhW·ewnj pewnjtuY ×U;ÕcjwW· titja.tuY p:Y¾gipjet· pekL·KmI»qi huitjdHjq.jgHjr qMicjn.YpuO mWYh.njeku.· znjgmLÕicjeku.·qMicjn.YpuOgHj pekL·KmIer.cjaoõõ rowW· lbcjqmucjt· el.pjpÐJqMicj q.m×Ðtunj micjgl.njlbcjqmucjgmLÕicjhuJtuY gW·q·ewgtuY aYqPKmIkuJr K[pjtuY ¤¤yW·mN,t· qMicjn.YmN,t· mUtrcjmtitja.er.õõ ¤¤yW·tLaY v,titjtrcjbm·kjraoõõ qMicjmicjlbcjqmucjt·mhuJtuYeku.·buElb,gmLÕicj bWYtrcjbm·kjgHj zkjtitja.rtuYa.suipj]kÕcjmWY p:Y]kÕcjgHj tnjdM·cjauitjrâ

eb.Diqtjtunj tJddHj suitjqMicjgHj qMikjdHjKmItuY kl.cja.ltUa.k.q dkjTwY>zmN,tuY tW·DwjkuEqMicjq.m×Ð eku.·buElb,gmLÕicjrâ auitjv,gmLÕicjmicjtW·Dwjeb.DiqtjtuY pekL·KmIdN.YgHjfauitjrâ nnYq.jwW· qMicjqA.cjet·gHj pik:ÕicjbÐ.cjehcj eT.·ekL·kMinj;Õcjr´´ titjpekL·KmIzercjeb.DiqtjtuY aBiv.njmqunjqM.ptjds.· kligW·tuY p:YlaitjayukjgHjsutia.tuY quJfauitj gW·a.suipj;Õcj¾bJehcj sicjeK[· p:Y¾gipjt·gHjtunj /uinjdHjtirs¦.njkuJ qLÕikjmLÕikj »qigmLÕicjtuY K[Õitja. kÐÕEdHjp:Y;ÕcjqWwjehcj tW·Dwjq.jwW· k[.jrcjkLÕcjtuY rowW· k[.jqà,râ

K$jqMhjz.tj

¤¤yW·KmIt· Sp:Yk.llMÕhjheqcj aYeT.·ekL·ddHjqMicjtuY atitjpekL·KmIwW·gHj p:Yk.lmtuYet·kuJelwj eT.·ekL·ddHjqMicjtuY aYtitjpKmItuYr rowW· k[.jg,tuY k[.jpek.·z.tjr´ edwtomcjk:ÕicjbÐ.cj mtuYet·gHj dHjxpuElwnjwW·r puriq.tjmtuYet·gHj dHjpuriq.tjaYk[.j lMÕhjwW ·r tLpv.mq:Õ icj mkLo mewnj mtuYet·gH j dH jaYk[.jlMÕhjwW ·râatit·»·m·z.tk· huinjz.tjatikj mrowW·gHj v·cjtLpv.t· tmL.tmL.gHj qkuEtlpv.t· r.dN.mikjtuY »cCÕhj k[.jgm[Õicjn.Yv,(31)Bu· lwjsuitjtuY qem.D.enqi suinjtLImNÕ·puinjk[.j}tY qMhjlwjz.tj p:Yk.lgHjer.cj migà,â

z.tjetmI tuYSwW·râ

g g g

34 z.tjezN.jsHj