1. poim na pravo na intelektualna sopstvenost

7/15/2019 1. Poim Na Pravo Na Intelektualna Sopstvenost

http://slidepdf.com/reader/full/1-poim-na-pravo-na-intelektualna-sopstvenost 1/71

Раководител на предметната програма:

проф. д-р Јадранка Дабовиќ Анастасовска

Асистент: асс.м-р Неда Здравева

Предавања и вежби бр. 1

Генерација 2010/11



Предметната програма опфаќа содржиникои се однесуваат на:• Поимот на правото на индустриска сопственост;• Настанувањето и развојот на правото на

индустриска сопственост;• Различните видови домашни и меѓународни извори

на ова право;• Различните видови права на индустриска

сопственост;

• Прометливост на првата на индустрискасопственост;

• Методите на заштита на првата на индустрискасопственост.



Изучувањето на овој предмет на правниците ќе имовозможи:

• да го разберат значењето, местото и улогата на правотона индустриска сопственост во правниот систем,

• да ги идентификуваат различните видови права наиндустриска сопственост и условите на нивна заштита, • да се подготвени на соодветен начин да ги стават во

промет правата од индустриска сопственост , • соодветно да се подготват за полагање стручен испит за

застапници од индустриска сопственост, што може да

биде нивна идна професија, Воопшто, да стекнат способност да работат во

новото, разнолико, перспективно и вносно поле назаштита на индустриската сопственост



Недела 1: Поим на правото на индустрискасопственост

Недела 2: Извори на правото на индустриска

сопственост Недела 3: Општо за видовите права од

индустриска сопственост и нивнотопознавање

Недела 4: Носители и содржина на праватаод индустриска сопственост

Недела 5: Патентно право Недела 6: Индустриски дизајн



Недела 7: Трговска марка Недела 8: Правна заштита на географските

називи, топографиите на интегрални кола идомен имињата

Недела 9: Основи на прометот на правата одиндустриска сопственост Недела 10: Договорите за лиценца и франшиза

како средство за пренос на правата одиндустриска сопственост

Недела 11: Правата од индустриска сопственост иконкурентското право

Недела 12: Правна заштита на правата одиндустриска сопственост (enforcement)



Секоја тематска целина е поделена воповеќе делови. За секој дел се проведуваатпредавања и согласно даден силабус сеспроведуваат дискусии, анализи и вежби.

Вежбите се спроведуваат преку анализа наслучаи и работа во групи! Групите имаатусмени или писмени презентации!!!

Во изведувањето на наставата учествуваат

експерти од практиката! Се организираат посети на релевантни

институции!



10% - активност на предавања и вежби 20% - изработен научно – истражувачки

труд

70% - испит• Прашања со понудени можни одговори

• Прашања кои бараат дефинирање, набројување илиопис

• Прашања за оценка на аналитички способности Анализа на судски одлуки , анализа на случаи

• Прашања за оценка на примена на теоретски знаења Составување договори, тужби, пресуди



Транспорт на луѓе производи и информации, размената наидеи и споделувањето знаење е побрзо, полесно и поевтино одкога и да е во минатото.

Светски тренд на дерегулација на бизнисот и индустријата илиберализација на меѓународната трговија

Револуционерните промени кои се прават на бизнис моделитеи методите благодарејќи на можностите коишто се создаваатпреку секторот на информатичките и комуникацискитетехнологии

ИНТЕНЗИВНО КОМПЕТИТИВНА ДЕЛОВНА СРЕДИНА КАКО НАДОМАШНИТЕ ТАКА И НА ИЗВОЗНИТЕ ПАЗАРИ. И ОВА СЕ

ОДНЕСУВА КАКО НА СТОКИТЕ ТАКА И НА УСЛУГИТЕ. Како да се направи пробив во ваква средина?

• Разбирањето на потребите и грижите на потрошувачите

• Пронаоѓање креативни и иновативни начини за производство напроизводи или обезбедување услуги и тоа навремено и предконкурентите



Плодовите на човековата генијалност,инвентивност и креативност се заштитени напазарот преку правен систем познат како системна права на интелектуална сопственост.

За бизнисите е важно да го познаваат овој системзатоа што:

• Иновативните производи и услуги се мета наконкурентите

• Нематеријалните добра ( правата на интелектуалнасопственост) се имот на претпријатијата

• Првата на интелектуална сопственост обезбедуваатексклузивност а со тоа и компетитивни предност



Интелектуална сопственост гипретставува правата кои произлегуваат одинтелектуалните активности во

индустријата, науката, литературата иуметноста.

Интелектуалната сопственост се однесувана информации или на делови одинформации кои се инкорпорираат воодредени ствари, во исто време вонеограничен број примероци, на разни

места во светот.



СОПСТВЕНОСТ

Сопственост нанедвижни

ствари

Сопственост наподвижни

ствари

Интелектуалнасопственост



Интелектуалната сопственост ги опфаќа праваташто се однесуваат на:

• литературните, уметничките и научните дела;• изведбите на уметниците - изведувачи, фонограмите и

радиотелевизиските станици;• пронајдоците од сите полиња на човековата активност;• научните откритија;• индустриски дизајн;• трговски и услужни марки, комерцијални имиња и

ознаки;

• заштита против нелојална конкуренција;• и сите други права поврзани со интелектуалната

активност во индустриската, научната, книжевната иуметничката област.



Индустрискасопственост

Авторскоправо и

сродни права

Заштита однелојалнаконкуренција



ИНДУСТРИСКАСОПСТВЕНОСТ

Патенти

Кориснимодели

Индустриски

дизајн

Трговски иуслужни

марки

Географски

ознаки

Топографијана

интегралникола



Литературни творби

Музички творби

Уметнички творби

Карти и техничкицртежи

Фотографски дела

Филмски дела

Компјутерскипрограми



Француско потекло-Propriété Industrielle Proprietа Industriale Propriedad Industrial

Industrial Property Gewerblicher Rechtsshutz или Immateriale

Guterrecht Во германското и скандинавското право -

право на индустриска заштита



ОБЈЕКТИВНА СМИСЛА • Збир на правни правила коишто ги нормираат општествените

односи во поглед на интелектуалните творби во областа напатентите, корисните модели, трговските марки, индустрискиотдизајн, ознаката на потекло на производот и географската ознака,

топографијата на интегрални кола, новите растителни сорти...• Овие правила се содржани во изворите на правото наиндустриска сопственост ( устав, закони, подзаконски акти,меѓународни договори)

СУБЈЕКТИВНА СМИСЛА • Право на творецот на конкретната интелектуална творба, на

полето на индустријата во однос на неговата творба признато сообјективното право.

• Содржината на правото на интелектуална сопственост восубјективна смисла зависи од правните правила на правото наинтелектуална сопственост во објективна смисла.



ПРАВНА ГРАНКА • Општоприфатено гледиштето дека правото на

индустриска сопственост е посебна гранка направото која ги регулира правните односи, претежно

имотните од широкиот спектар на интелектуалнитедобра.

ПРАВНА НАУКА • Правото на индустриска сопственост, како наука, се

занимава со проучувањето на правната регулатива и

односите што настануваат врз основа на таарегулатива, и тоа de lega lata и de lege ferenda, вонационални рамки, историски, споредбено и намеѓународен план.

ПРАВНА ПРАКТИКА



АВТОРСКО И СРОДНИ ПРАВА КОНКУРЕНТСКО ПРАВО ГРАЃАНСКО ПРАВО ТРГОВСКО ПРАВО ПОТРОШУВАЧКО ПРАВО ТРУДОВО ПРАВО УПРАВНО ПРАВО УСТАВНО ПРАВО КАЗНЕНО ПРАВО МЕЃУНАРОДНО ЈАВНО ПРАВО



Двете права се однесуваат наинтелектуални творби

Имаат различни области на заштита Постојат разлики во поглед на настанување

на правата • ПИС: со регистрација• АПСП: со создавање

Постапка на заштита

• ПИС: формална постапка • АПСП: вообичаено нема посебна постапка

Чисто стопанска функција на некои правана индустриска сопственост



Систем на конкурентско право • Антимонополско право

• Право на сузбивање на нелојалната конкуренција

Правата на индустриска сопственост какомонополски права

Во недостаток на прописи правата одиндустриска сопственост се штитат соконкурентското право



Концепти за правото на индустриска сопственост: • Самостојна правна гранка

• Дел на системот на граѓанското право

Истоветност на методот

Исклучивост и имотен карактер на правата наиндустриска сопственост Правото на индустриска сопственост како пандан на

стварното право, регулирајќи ги правата поврзани сонематеријалните добра



Меѓународна трговија

Индустриско производство

Промет на правата од индустриска

сопственост

Бројни меѓународни јавни и приватни

договори



Промет на стоки и услуги

Инкорпорирани права на интелектуална

сопственост

Забуна и измама на потрошувачите

Просечен потрошувач



Пронајдоци, индустриски дизајни создадени воработен однос

Концепти: • Претпријатието како титулар на правото

• Претпријатието како носител на законска лиценца • Создавачот како титулар на правото

Регулирање на меѓусебните права и обврскиврз основа на договорот за работа



Уставот ги нормира правата на индустрискасопственост како економски права

Гаранција на интелектуалните права, слобода ипоттикнување на творештвото

Слобода на пазарот и претприемништвото Борба против монополите



Државниот завод за индустриска сопственост-самостоен управен орган

Посебна управна постапка супсидиерна примена на Законот за општата

управна постапка (52/56; 10/65; 4/77; 11/78; 32/78;9/86; 16/86 И 44/02)

Прекршочна постапка и одговорност:

• Парична казна

• Забрана на вршење на дејност



КРИВИЧНИ ДЕЛА (Кривичен Законик на РМ 37/96,80/99, 48/01, 04/02, 43/03, 19/04, 81/05, 60/06, 73/06,7/08, 139/08 и 114/09 )

• Оддавање и неовластено прибавување деловна тајна

• Повреда на рамноправноста на вршењето на стопанска дејност • Спречување, ограничување или нарушување на конкуренција

• Нелојална конкуренција во работи на надворешно-трговскиот промет

• Повреда на права од индустриска сопственост и

неовластена употреба на туѓа фирма • Повреда на правото од пријавен или заштитен пронајдок и

топографија на интегрални кола



Меѓународни извори на правото на

индустриска сопственост

Примена на правилата на меѓународното

договорно право во толкувањето на

меѓународните договори и нивната

примена



ПРАВО НА СОПСТВЕНОСТ

АВТОРСКО ПРАВО И СРОДНИ ПРАВА

ПРАВО НА НАУЧНО ОТКРИТИЕ

ЛИЧНИ ПРАВА



Erga omnes дејство Истоветна содржина на овластувањата

на сопстеникот и носителот на правата

на индустриска сопственост Разлики во траењето Различен објект на заштита



Интелектуални творби

Области на примена

Индустриско производство

Трговија



Научните откритија (per se) се исклучени какоод авторско-правна така и од заштита соправото на индустриска сопственост

Scientific property-научно востановување напостојните , но се уште на човекот непознатинаучни закони (недостаток на новост)



Моралните (лични) права како содржина на

правата на индустриска сопственост

Теорија на лични права

Со овие лични права, сепак, посредно се штитатимотните интереси на носителите

Разлика во објектот на заштита



Негативен однос кон пронаоѓаштвото Аристотел-утилатеризам

Хиподамус-награда на пронаоѓачот

Реликти на пронаоѓаштвото во Грција,Рим



Ран меркантилизам

1315 година привилегија која ја дал чешкиот

крал за одведување на вода од рудник

Прв правен извор - Венеција 1474 година Посебни привилегии за пронаоѓачите кои ги

давал владетелот:

• Исклучително право на производство

• Исклучително право на промет



Прв правен пропис- англискиот Statute of

Monopolies 1623 год.

Прв патентен закон - САД 1790 год. Прв европски патентен закон - Франција

1791 год.

1820 год. -англискиот патентен закон како

зачеток на модерното патентно право(патентното право како законско)



Забрана на имитирање на туѓи модели-цех на

Фиренца 1418 год.

Цеховски статути во Франција 1580 год.

Прв закон за заштита на модели - Франција 1787 год.

• 6 години заштита на поедноставни мостри и модели

• 15 години заштита на посложени мостри и модели



Француски закон за правна заштита на

марките 1857 год.

Американски закон за марките 1870 год.

Англиски закон за марка 1875 год.



Никулци во француското право

Прв закон - Франција 1844 год.



Понова област

Чл. 1382 и 1383 од Code Civil

Прв германски закон за сузбивање нанелојалната конкуренција од 1896 год.

Ревизија на Париска конвенција-член 10bis



Меѓународниот промет нема територијална

природа

Меѓународни изложби во Виена 1874 и во Париз

1878 год.

Нацртот на Париската конвенција изработен од

француската влада 1880 год.

Донесување на Париската конвеција 1883 год.

Заеднички бироа за Париската конвенција и

Бернската конвенција 1893 год.



Македонија во Кралството

Југославија Македонија во СФРЈ Македонија по осамостојувањето



Париска конвенција по основ на сукцесија на Кралството Србија

Кралска уредба за заштита на индустриската сопственост 1920 год. (формирана Управа за

заштита на индустриска сопстеност) Закон за заштита на индустриската сопственост

1922 год. (измени 1928 год.) Силно влијание на австрискоto и германско право



Стари правни правила Закон за пронајдоците и техничките

унапредувања 1948 год. Закон за патентите и техничките унапредувања

1961 год. Закон за стоковните и услужните жигови 1961 год. Закон за моделите и мострите 1961 Влијание на старите правила, но и современи

решенија



Закон за индустриска сопственост 1993 год. Завод за заштита на индустриската сопственост

во рамки на мИнистерството за развој 1993 год. Закон за заштита на топографијата на

интегралните кола 1998 год. Закон за семенски, саден материјал и заштита на

сорта (41/00) Закон за индустриска сопственост од 2002 год. Новиот закон за индустриска

сопствеснот од 2009 год.



Закон за индустриската сопственост (Службен весник наРМ, бр. 21/09)

Закон за заштита на топографијата на интегралнитекола (Службен весник на РМ, бр. 05/98 и 33/06)

Закон за семенски и саден материјал за земјоделскирастенија (Службен весник на РМ, бр.39/2006 и 89/2008)

Закон за парничната постапка (Службен весник на РМ,бр. 79/05, 110/08 и 83/09)

Закон за обезбедување на побарувањата (Службенвесник на РМ, бр. 87/07)

Закон за судовите (Службен весник на РМ, бр. 58/06,62/06, 35/08, 61/08, 118/08 и 16/09)

Закон за облигационите односи (Службен весник на РМ,бр. 18/01, 78/01, 04/02, 59/02, 05/03, 84/08, 81/09 и161/09)



МОНОПОЛСКА ТЕОРИЈА ТЕОРИЈА НА ПРИРОДНОТО ПРАВО ДОГОВОРНА ТЕОРИЈА

ТЕОРИЈА НА СТИМУЛАЦИЈА И НАГРАДА ТЕОРИЈА ЗА КЛИЕНТЕЛА ТЕОРИЈА НА НЕМАТЕРИЈАЛНИ ПРАВА



Најстара теорија

Напредок на општеството

Договорен однос помеѓу пронаоѓачот и

општеството Ограничено време на траење



Пронаоѓачот има неограничено право насопственост на плодовите од неговиотинтелектуален труд

Се појавува во Германија во 19 век

Имплементирана во францускотозаконодавство Значајно влијаела врз теоријата на личните

права-пронајдоците, мострите како бестелесниствари



Договор меѓу пронаоѓачот и општеството Ограничено време на заштита Слободно користење по истекот на периодот на

заштита Актуелна на англоамериканските простори Сепак недостасува слободата на договарање



Признавање на привилегии

Поттик на истражувањето и творењето

Општествен интерес за напредок

Ограничено време на заштита



Една од доминантните Економска функција, а не содржина на

правата

Зголемен промет и профит Насочени кон стекнување на економска

позиција во деловниот свет прекупроширување на прометот



Најшироко распространета Најприфатлива Нематеријалните добра имаат самостојна

вредност Правата врз нив се нематеријални права

независни од создавачот, времето и просторот Разлика помеѓу нематеријалните добра и

бестелесните ствари



Доделување на определени ексклузивни

овластувања – да се спречат другите

нешто да направат ( негативно право)

Можност за заштита во случај на повредаВоспоставување на системи на

минимални права – правна сигурност и

еднаквост на меѓународно ново



Создавањето на определени производи барасериозни вложувања во истражување иразвој. Овие вложување единствено може дасе вратат доколку на

претпријатијата/индивидуалците им сеовозможи систем преку кои тие ќе бидатносители на исклучиви права во определенвременски период.

Производството и пласманот на стоки иуслуги непосредно се поврзани со праватана индустриска сопственост



Преку ИС се создадат услови претпријатието да јазајакне својата позиција на пазарот

• ИС дава ексклузивни права на ограничен временски период

• Се спречуваат другите компании да ги копираат или имитираатделата коишто се заштитени со ИС

Пристап до нови пазари преку лиценцирање,франшизинг, или воспоставување заедничкипотфати, или други договори со други компании.

• Правата на ИС им овозможуваат на компаниите да преговараатза склучување договори со други компании за производство,маркетинг, дистрибуција и доставување стоки и услуги на

странски пазари.• Првата на ИС овозможат поголема сила за нагодување кога едно

претпријатие побарува лиценца од други компании коиштоможе да бидат заинтересирани за технологијата за која Виеимате заштитено права, за авторските дела, за дизајни,трговски марки и сл.



Интереси наносителите

Јавен интерес



Полесен пристап до напредни технологииКвалитетни и современи а евтини

производиБрендирањето го поттикнува простиот

конзумеризам Глобализацијата и индустријализацијата

vis-à-vis интересите на поединците

Решенија• Ограничување на времетраењето на заштитата

• Присилни и службени лиценци



Тргнете од претпоставката дека системот направото на интелектуална сопственост сесостои од два самостојни дела (авторскоправо и сродни права и право наиндустриска сопственост).• Утврдете го степенот на интеракција помеѓу овие

два дела.

• Аргументирајте дали оваа поделба е оправдана?

• Дајте пример на објект на заштита кој може да бидеуреден било со авторското право и сродните правабило со правото на индустриска сопственост.



Поделете се три групи. Група 1: Определете ги објектите на заштита кај

стварното право Група 2: Определете ги објектите на заштита кај

облигационото право Група 3: Определете ги објектите на заштита кај

наследното право. Потоа определете го објектот на заштита на

правото на индустриска сопственост.

Секоја група да одговори на прашањето: Далисметате дека овој објект на заштита може дабиде уреден со норми на граѓанското право илинорми на трговското (деловното) право?



Замислете дека купувате автомобил.

Кои се права од индустриска сопственост

мислите дека се вклучени во определен

модел.Што мислите, колку правата од

индустриска сопственост учествуваат во

определувањето на цената наавтомобилот. Како тоа би го изразиле

процентуално?



Компанијата АА по 20 години истражувања ( вложени се преку 20милијарди евра) дошла до вакцина за СИДА. Согласно правото на ИС,таа компанија го заштитила својот патент и има ексклузивно правода ја продава вакцината. Вакцината ја продава по цена од 200 евра попарче. Потребни се 2 дози (ревакцинации) по лице за да може да сеобезбеди заштита? Истовремено пронашла и лек за заразените, при

што во зависност од фазата на болеста потребни се меѓу 10 и 50 дозиод лекот, при што секоја доза чини 50 евра.• Поделете се на 3 групи.

Група 1: составете барање (аргументација) зошто сметате дека воовој случај не треба д аима патентна заштита?

Група 2: составете одговор ( аргументација) зошто сметате декатреба да има патентна заштита

Група 3: Вие сте одборот што ќе одлучува. Составете листа напрашања што би ги земале предвид при донесувањето на одлуката.

• Секоја група да избере свој претставник кој ќе направи презентација позададените теми.



Основи на научно-истражувачка работа вообласта на правото на индустрискатасопственост

• Дефинирање на проблемот • Определување на предметот на истражување• Поставување на целите и задачите на истражувањето

• Дефинирање на методологија• Избор на литература• Структура на излагање Вовед

Разработка Заклучоци

• Цитирање • Наведување на користена литература

1. poim na pravo na intelektualna sopstvenost

Documents