1

Duurzaamheid in de ZorgsectorMPZ: Vereniging van intramurale zorginstellingenvoor het stimuleren van een praktische duurzame bedrijfsvoering

Adriaan van Engelen, directeur Milieu Platform Zorgsector

www.milieuplatform.nlinfo@milieuplatform.nl2012

2

Milieu Platform Zorgsector

75 intramurale instellingen lid- daarvan ruim de helft van alle ziekenhuizen- en een groeien aantal GGz en verzorgingsinstellingen

Activiteiten:- landelijke ledendagen- thema werkgroepen: Monitoren, Afval, Gevaarlijke stoffen, Energie, Inkoop, Milieuzorg, Wetgeving, MVO- projecten voor kennisontwikkeling

3

Duurzame bedrijfsvoeringstand van zaken zorgsector

- de zorg loopt op milieugebied niet voorop- bij nieuwbouwprojecten gaat het goed- verder is het voldoen aan de minimum wetgeving meestal leidend, weinig ambitie op enkele uitzoderingen na

4

Duurzame bedrijfsvoeringOorzaken geringe aandacht voor milieu

- De directie (RvB) uit haar ambitie niet - De directie (RvB) stuurt niet- Middenkader moet het vanuit haar budgetten zelf maar invullen- Middenkader heeft daarvoor overeenstemming nodig met de andere afdelingen, voordat er actie kan worden ondernomen- Dit wordt intern gezien als extra, want de directie vraagt er niet om- Dus als het misgaat is het middenkader de klos

5

Duurzame bedrijfsvoeringOplossingen voor meer aandacht - Directies grote instellingen benoemen ambitie voor duurzame bedrijfsvoering en dragen dit intern uit

- Kennis van leveranciers ontsluiten in de vorm van business cases via MPZ

- Kennis aanreiken die de route naar een duurzame bedrijfsvoering aangeeft

6

Oplossing voor aandacht

Op initiatief van MPZ, MVO-Nederland en NIGZ is een netwerk “MVO in de zorg” gestart voor beleidsmakers en beslissers rond het thema MVO / people , planet , profit

Met name in het snijvlak van samenwerking tussen disciplines is winst te boeken

7

Kennis ontsluiten

De goede voorbeelden in de zorg vertalen naar de taal van directies.

MPZ gaat hier i.s.m. leveranciers aan werken

8

MPZ Kennis voor duurzame bedrijfsvoering - Milieuthermometer Zorg

- Milieubarometer

- Veilig werken met gevaarlijke stoffen

- Verspreiden kennis via milieuplatform.nl

9

Milieuthermometer Zorg De Milieuthermometer is een milieuzorgsysteem:- Bestaande uit een handige lijst met criteria- i.s.m. Stichting Milieukeur (SMK) ontwikkeld- Goedgekeurd door Raad voor Accreditatie- Certificeerbaar voor brons, zilver en goud;goud is gelijk aan Milieukeur

10

11

17 Hoofdstukken met criteria

12

Milieuthermometer Zorg:

17 hoofdstukken met criteria voor organisatorische en technische maatregelen om uit te voeren

Route naar een duurzame bedrijfsvoering

Verplichte criteria: geen discussie over noodzaak

Keuze criteria: doen wat bij de organisatie past

13

Onderwerp Eis Type

     

1. Schoonmaak-plan 

Er is een stappenplan schoonmaak aanwezig voor gebouw (incl. keuken), waarbij het gebruik van middelen en water wordt

geminimaliseerd.

Verplicht 

2. Reinigings-middelen Er wordt alleen gebruik gemaakt van minder milieubelastende schoonmaakmiddelen (deze voldoen aantoonbaar aan de eisen van Europees Ecolabel of Nordic Swan).Voor instellingen niet zijnde ziekenhuizen geldt deze eis voor minimaal 50% op basis van inkoopbedrag.

Verplicht

3. Doseersysteem De instelling hanteert een doseersysteem van schoonmaakmiddelen. Onder andere een doseerstation of een mobiel doseerapparaat en toepassing van navulbare verpakkingen.

Verplicht 

4. Schoonmaak-methode Reiniging via droge methode (via het systeem van microvezeldoekjes).

Extra

5. Extern schoonmaak-bedrijf

Het externe schoonmaakbedrijf beschikt over een milieumanagementsysteem of voldoet aantoonbaar aan de daaraan gestelde eisen.

Extra

Samenvatting criteria hoofdstuk “Reinigen”

14

Milieuthermometer Zorg In 2012 systeem gereed voor ziekenhuizen, GGz en overige zorginstellingen. Circa 50% alle ziekenhuizen gebruikt deze tool nu al voor invullen jaarlijks milieuprogramma. Enkele tientallen verzorgingsinstellingen werken ermee. Amsta, Cordaan, en HVO-Querido, grote zorgkoepelorganisaties omarmen het systeem.

15

Milieuthermometer Zorgcertificering

brons = voldoen aan wetgeving en net iets meer

zilver = + duurzaam inkopengoud = ++ milieu- of duurzaamheidsverslag

16

Milieuthermometer Zorgvoordeel:

- heldere structuur, waar gaat het om- directies snappen het, kunnen ambitie stellen- geen procedures maar direct de maatregelen in beeld- de taken zijn intern in de organisatie snel te verdelen- geen interne discussie of het nodig is- weten waar je staat- vergelijking met anderen is via MPZ mogelijk

17

De Milieubarometer

Milieubarometer is een praktisch registratie- instrument voor monitoren milieukosten (€) én milieuprestatie (M) bedrijfsvoering

www.milieubarometer.nl

18

“Tergooiziekenhuizen vult de Milieubarometer nu voor het vierde jaar in. De uitleg bij elk onderdeel zorgt dat het invullen niet moeilijk is.Kortom een mooi hulpmiddel dat een boel inzichtelijk maakt”

Hildy Treffers-Veldkamp Tergooiziekenhuizen, 2012

19

De Milieubarometer

Cijfers en indicatoren om jezelf scherp te zetten en kosten te besparenCijfers om jezelf te vergelijken met anderen (benchmark)Goede grafische weergavenVeel gebruikers in de zorg (>100) en daarbuiten (>1500)

20CO2-footprint

Milieubarometer grafieken

Jaren naast elkaar Eén jaar

21

De Milieubarometer

Taartdiagram van een gemiddeld ziekenhuis

verzorginshuis

22

De MilieubarometerKengetallen ziekenhuizen, 2010 (n=19)

Milieuaspect Kengetal Eenheid Gemiddeld Beste

Energie Gebouwgebonden energie / gewogen patiënteenheid GJ/GPE 0,34 0,18

Water  water / gewogen patiënteenheid m3/GPE 0,17 0,077

Afval  bedrijfs- en gevaarlijk afval / gewogen patiënteenheid kg/GPE 1,4 0,94

  gevaarlijk afval / gewogen patiënteenheid kg/GPE 0,16 0,055

  afvalscheidingspercentage % 34 45

 Vervoer woon-werkverkeer / medewerker km/fte 8.793 6.136

  percentage openbaar vervoer, lopen, fiets % 47 56

Bedrijfsvoering  vloeroppervlak / gewogen patiënteenheid m2/GPE  0,16 n.v.t.

23

MilieubarometerOverzicht 13 ziekenhuizen naast elkaar

Elke instelling kan vaak eigen punten aandragen om te besparen op afval, emissies, water, gas en elektra

24

Milieumanagement in zorginstelling

- Milieuthermometer: maatregelen in beeld- Milieubarometer: prestatie in beeld

Samen een goede basis voor actieplannen voor een duurzame bedrijfsvoering

25

Veilig werken met gevaarlijke stoffen

-Alle medewerkers herkennen de stoffen- MPZ heeft gratis e-learning

trainingsmodules

-Toegang tot veiligheidsbladen - MPZ heeft tegen beperkte kosten

gevaarlijke stoffen database

26

Milieuplatform Zorgsector

mailAdriaan van Engelenwww.milieuplatform.nlinfo@milieuplatform.nl