12 april 2023

Ontwikkelingen bouwregelgeving: brandveiligheidMinisterie BZK

WBI/Bouwkwaliteit

Tjitske de Haas

Bijeenkomst NVBR/NIFV

19 maart 2012

2

Even voorstellen…

Naam: Tjitske de HaasMinisterie BZKDGWBI/WoningbouwBouwkwaliteit

12-04-23

3

Waar wordt de bouwregelgeving gemaakt?• Sinds 15 oktober 2010: ministerie van BZK• Directoraat-Generaal Wonen, Wijken en Integratie• Directie Stad & Bouw

• Cluster Bouwkwaliteit; 18 mensen (14 FTE) die:• De regelgeving rondom de bouw maken (Woningwet, Bouwbesluit,

Gebruiksbesluit)• Werken aan stimulering van naleving en handhaving• Werken aan de kwaliteit van de gebouwde omgeving

(binnenluchtkwaliteit op scholen tot en met vergunningvrij bouwen)

• 18 mensen bedenken de regelgeving < - > 16 miljoen mensen bedenken de uitzondering op de regel…

12 april 2023

4

Bouwregelgeving en brandveiligheid: ontwikkelingen

1. Bouwbesluit 2012

2. Uitvoering Adviezen Commissie Dekker, risicobenadering en fundamentele bezinning bouwregelgeving

3. Brandveiligheid zorginstellingen

12 april 2023

5

Bouwregelgeving BZK

• Voorschriften voor bouwen, gebruiken en slopen van bouwwerken

• Alle bouwwerken (woningen, utiliteitsbouw, tunnels, viaducten etc)

• Nieuwe en bestaande bouwwerken

• Veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid, milieu

• Doel: waarborgen van de minimumkwaliteit

12-04-23

6

Brandveiligheid in de bouwregelgeving• Een bouwwerk is zodanig dat:• Aanwezigen tijdig kunnen vluchten• Uitbreiding van brand wordt voorkomen

• Schadebeperking geen doel van de bouwregelgeving

• Afbranden mag dus• Zolang iedereen er op tijd uit is, en• zolang de brand maar niet overslaat

12 april 2023

7

Het stelsel van de Bouwregelgeving• Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)• Vergunningplicht bepaald door Wabo

• Materiële voorschriften aangestuurd via Woningwet• Artikel 1a: zorgplicht• Artikel 1b: aanwijzen voorschriften Bouwbesluit 2003

voor nieuwbouw en bestaande bouw• Artikel 7b: aanwijzen voorschriften

Bouwverordening voor bouwen, gebruik en slopen

• Voorschriften zijn rechtstreeks werkend tenzij een vergunning afwijken toestaat• Vergunning is leidend!

12-04-23

8

Landelijk uniformeren

• In 1983 voorstel tot landelijk uniformeren naar de Tweede Kamer• 1 oktober 1992: Bouwbesluit fase 1 in werking• 1 januari 2003: tweede fase + conversie • 2003: verplicht landelijk formulier bouwvergunning• 2003: indieningsvereisten landelijk uniform• 2008: voorschriften brandveilig gebruik landelijk uniform• Geen lokale kop (regeerakkoord 2010)• Alle voorschriften rondom het bouwen in één document

• 1 april 2012: samenvoegen voorschriften over bouwen, gebruik en slopen

12-04-23

9

Bouwbesluit 2012

Er verandert veel maar tegelijk blijft ook veel hetzelfde!

Wijzigingen op hoofdlijnen• Een set technische voorschriften • (ver)bouw, gebruik, sloop en uitvoering bouwwerkzaamheden

• Voorschriften zijn qua systematiek en begrippen beter op elkaar afgestemd

• Heroverweging voorschriften brandveiligheid• Waarom hebben we bepaalde voorschriften?

• Vereenvoudiging voorschriften• Complexe rekenregels zijn waar mogelijk vereenvoudigd

12-04-23

10

De belangrijkste inhoudelijke wijzigingen

• Aanscherping van de Rc-waarde voor isolatie van de gebouwschil

• Nieuwe voorschriften voor• Buitenbergingen en buitenruimte bij nieuwbouwwoningen• Veilig gebouwonderhoud bij nieuwe gebouwen (treedt op 1 juli 2012 in

werking)

• Duurzaam bouwen (treedt op 1 juli 2012 in werking)

• Bouwen in risicozones en plasbrandaandachtsgebieden (treedt later in werking, mogelijk 1/1/2013)

12-04-23

11

De belangrijkste inhoudelijke wijzigingen• Verbouw vereenvoudigd

• Ontheffing nieuwbouwvoorschriften Bouwbesluit 2003• Bij verbouw kan gemeente toestemming geven voor een lager

niveau dan nieuwbouw• Bouwbesluit bepaalt voor welke onderdelen• Minimaal niveau bestaande bouw

• Bouwbesluit 2012: landelijk uniform verbouwniveau

• Waarom: eenvoudiger transformatie kantoren naarwoningen!

12

De belangrijkste inhoudelijke wijzigingen

12-04-23

• Aanpassing voorschriften brandveilig gebruik

• Uitgaan van het echte aantal personen in een gebouw: Personenbenadering i.p.v. bezettingsgraad

• Uitbreiding brandcompartiment nieuwbouw 2500 m2• Herziening methodiek subbrandcompartimentering en vluchten bij brand• Herziening noodzaak brandmeldinstallaties

13

Voorlichting en communicatie

• September-december 2011 trainingen Bouwbesluit 2012 (afgerond)

• Praktijkboek Bouwbesluit 2012 (erratum in ontwikkeling: 1 april gereed)

• Algemeen infoblad Bouwbesluit 2012 (website RO.nl)

• Diverse infobladen over thema’s Bouwbesluit 2012 (1 april gereed)

• 25 april 2012: Congres Bouwbesluit 2012 (aanmelden via website)

• Voortzetting Helpdesk bouwregelgeving en brandveilig gebruik en Adviescommissie praktijktoepassing brandveiligheid

• Nieuw Meldpunt Bouwbesluit 2012• Actuele website: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bouwregelgeving/bouwbesluit-2012 .

- Integrale tekst Bouwbesluit 2012- Integrale tekst toelichting Bouwbesluit 2012- Transponeringstabel

12-04-23

14

Hoe verder• “Groot onderhoud” Bouwbesluit af• Uitvoering adviezen commissie Dekker: “Privaat wat kan, publiek

van moet” en fundamentele bezinning bouwregelgeving, risicobenadering

12-04-23

15

Uitvoering adviezen commissie Dekker

12 april 2023

Regeerakkoord 2010 adviezen uitvoeren

16

Privaat wat kan, publiek wat moetGeeft marktpartijen vertrouwen en ruimte omverantwoordelijkheid te nemen voor bouwprojecten

vertrouwen verantwoordelijkheid

Motivatie vanuit het kabinet: vermindering regeldruk en “je gaat er over of niet”: heldere verantwoordelijkheidsverdeling

12 april 2023

17

Aanbevelingen Dekker

1. Privaat wat kan, publiek wat moet2. Laat gemeenten niet meer toetsen aan de technische

voorschriften3. Geen lokale “kop” op landelijke regelgeving4. Garandeer de uitvoerbaarheid van nieuwe regelgeving5. Bevorder vereenvoudiging van bestemmingsplannen6. Creëer experimenteerruimte voor gebiedsconcessies7. Professionalisering marktpartijen

12 april 2023

18

Juridisch traject• Bouwtechnische deel omgevingsvergunning niet meer

nodig bij private kwaliteitsborging• Duaal stelsel: keuze initiatiefnemer• Melding van een bouwvoornemen• Bewijs van private kwaliteitsborging (voldoen aan Bouwbesluit)• Reikwijdte: van initiatief tot oplevering• Alleen toets/vergunning voor ruimtelijke ordening en welstand en

veiligheid derden/omgeving• Overleggen minimale set aan gegevens (nodig voor

basisadministratie, aansluiting wegennet, bluswater, huisnummering e.d.)

• O.m. nog uit te werken: gelijkwaardigheid

Wetsvoorstel na zomer 2012--2014 in werking

12 april 2023

19

private kwaliteitsborging: instrumenten• Criteria instrumenten die publieke werking krijgen: • is voldaan aan Bouwbesluit• wie is verantwoordelijk• wie is aansprakelijk

Nader uit te werken.

12 april 2023

20

Enkele voorbeelden • Erkenningsregeling• Erkende architect• Lid van beroepsvereniging, permanente educatie• Fouten: verlies erkenning, boete

• Ontwerpen onder certificaat• Eigen verklaring dat plan voldoet• Gekoppeld aan verzekerde garantie met onafhankelijk toezicht

en opleveringskeuring

• Gecertificeerd toezicht• Onafhankelijk toezicht op ontwerp en uitvoering• Aansprakelijkheid bij toezichthouder

12 april 2023

21

RisicobenaderingVisie op brandveiligheid: van regelgericht naar risicogericht

In ontwikkeling: • Hoogbouw: actualisering SBR Richtlijn, NEN-traject• Grote brandcompartimenten: NEN-traject, Flora Holland (NIFV)• Internationaal: FSE, prestatie-eisen, prescriptief• Hoe in de NL-regelgeving op te nemen?

12 april 2023

22

Fundamentele bezinning bouwregelgeving• Verder nadenken over set aan bouwregelgeving en functioneren

bouwsector o.a.:• Kerntaken overheid• Positie gebruikers• Rol opdrachtgever• Flexibiliteit bouwregelgeving• Verwijzing naar normen• Functioneren bouwketen• Omgevingswet

• Bief Tweede Kamer 15 december 2012• Hoorzitting TK 14 maart j.l.-- Algemeen Overleg volgt

12 april 2023

23

Brandveiligheid zorginstellingen (1)• Onderzoek van samenwerkende rijksinspecties 9 december 2011:

VROM-Inspectie, Arbeidsinspectie, Inspectie Jeugdzorg en Inspectie Gezondheidszorg

• Vervolgonderzoek 2003/2007: inzicht in huidig brandveiligheidsniveau van zorginstellingen

• Bijna 100 zorginstellingen onderzocht (ouderen-, jeugd-, gehandicapten- en geestelijke gezondheidzorg, ziekenhuizen

12 april 2023

24

Brandveiligheid zorginstellingen (2)• Conclusies:

• Bouwkundige brandveiligheid: 30% schiet ernstig tekort (brand- en rookcompartimentering, subbrandcompartimentering)

• Gebruiksvoorschriften worden redelijk goed nageleefd• De bedrijfshulpverlening: 30% structureel niet op orde (en 20%

incidenteel): RI&E onvoldoende, oefenen en beleggen taken• Onvoldoende geborgd brandveiligheidsbeleid• Brandveiligheidsbewustzijn medewerkers onvoldoende• Te weinig sturing door leden RvB en directieleden• Te weinig voorlichting aan patiënten en cliënten• Gemeentelijk toezicht schiet tekort (te weinig, te “snel geloofd”!)• Versnipperd toezicht

12 april 2023

25

Brandveiligheid zorginstellingen (3)• Reactie bewindslieden VWS, BZK, VWS en SZW dd. 7 februari

2012: zorgelijk!• Uitgangspunt: zorginstelling primair zelf verantwoordelijk!• Daarom: aanspreken en ondersteunen zorginstellingen: matrix,

bestuursmethodiek, specifieke voorlichting bouwregelgeving, rol koepels, aanspreken besturen en vragen naar verbeteracties

• Daarnaast: aanspreken gemeenten: prioriteit en inspectiefrequentie opvragen, evt. interventie o.g.v. artikel 5.24 Wabo

• Voor de zomer: rapportage aan de TK• Nu alvast: 46 kamervragen!

12 april 2023

12 april 2023

Dank voor uw aandacht

Voor meer informatie:

• Dossier bouwregelgeving:

www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bouwregelgeving