1 adr genel bakiġ - İaosb sunum 14012016.pdf · tehlikeli madde güvenlik danıĢmanlığı...

74
Dr. Muhittin H. Demir Taner Yurtsever Ġzmir Ekonomi Üniversitesi - Ekosem ADR GENEL BAKIġ 1

Upload: others

Post on 15-Jan-2020

14 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Dr. Muhittin H. Demir

Taner Yurtsever

Ġzmir Ekonomi Üniversitesi - Ekosem

ADR GENEL BAKIġ

1

Page 2: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

SUNUM PLANI

ADR NEDĠR – NE DEĞĠLDĠR?

Mevzuat

Gereklilikler

Yürürlüğe GiriĢ

ĠġBĠRLĠĞĠ ALANLARI

2

Page 3: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

ADR3

Accord européen

relatif au transport

international des

marchandises

Dangereuses par

Route

ULUSLARARASI KARAYOLLARINDA TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASINA DAİR AVRUPA ANLAŞMASI

Page 4: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TEHLĠKELĠ MADDE

• doğal özellikleri veya

• taĢıma esnasındaki durumları sebebiyle,

• Ġnsanları,

• Hayvanları,

• Çevreyi

• tehlikeye sokan kimyasal, biyolojik, radyoaktif ve nükleer madde

ve nesneler ile bunların atıklarıdır.

4

Page 5: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

ADR’NĠN AVRUPA’DA YÜRÜRLÜĞE

GĠRĠġĠ

5

1957 1968

TÜRKİYE;2005 YILINDA ADR’ YE KATILMIŞ 2010 AYINDA TARAF OLMUŞTUR.

Page 6: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

ADR KONVANSĠYONU

Tehlikeli maddelerin uluslararası karayollarında

taĢınması için, 1957 yılında, 15 üye ülke ADR

(European Agreement on the International

Transport of Dangerous Goods by Road)

Konvansiyonunu imzaladı

Söz konusu konvansiyon 1968 yılında yürürlüğe girdi

6

Page 7: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

7ADR anlaşmasına taraf ülkeler

Arnavutluk, Andora, Avusturya, Azerbaycan,

Belçika, Belarus, Bulgaristan,

Bosna Hersek, Hırvatistan

Güney Kıbrıs, Danimarka,

Estonya, Finlandiya,

Rusya Federasyonu

Fransa, Yunanistan,

İspanya, Hollanda

İrlanda, İzlanda,

Kazakistan ,

Lichtenstein,

Litvanya, Lüksemburg,

Letonya, Makedonya,

Fas , Moldova, Almanya,

Norveç, Polonya , Portekiz,

Çek Cumhuriyeti, Romanya, Slovakya,

Sırbistan, Slovenya, İsviçre, İsveç,

Tunus, Türkiye, Ukrayna, Macaristan,

birleşik Krallık, İtalya, Tacikistan

Page 8: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

ADR KONVANSĠYONUNA

TARAF ÜLKELER

27 AB ülkesi

19 AB dıĢı ülke (Rusya, Beyaz Rusya, Ukrayna,

Ġsvçire, Arnavutluk, Azerbaycan, Bosna Hersek,

Kazakistan, Karadağ, Moldoav, Makedonya,

Norveç, Lichtenstein, Fas)

Son üyelikler: Tunus 2008, Andorra 2009, Türkiye

2010, Ġzlanda 2011

Toplam 50 ülke

8

Page 9: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Tehlikeli Maddelerin TaĢınmasını

Düzenleyen Uluslararası

Düzenlemeler ADR: Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile

TaĢınmasına Dair Avrupa AnlaĢması

RID: Tehlikeli Maddelerin Demiryolları ile TaĢınmasına Dair Avrupa AnlaĢması

IMDG-CODE: Tehlikeli Maddelerin Denizyolu ile

TaĢınmasına Dair Avrupa AnlaĢması

IATA-DGR: Tehlikeli Maddelerin Havayolu ile

TaĢınması için Direktif

ADN: Tehlikeli Maddelerin Ġç Su Yolları ile

TaĢınmasına için Düzenleme

9

Page 10: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

MEVZUAT 10

Yönetmelik (24 Ekim 2013 Tarihili Tehlikeli

Maddelerin Karayolu İle Taşınması Hakkında Yönetmelik)

Tebliğ (22 Mayıs 2014 Tarihli Tehlikeli Madde

Güvenlik Danışmanlığı Tebliği)

ADR (Tehlikeli maddelerin Karayolu ile Taşınmasına Dair

Anlaşma)

Genelge (Yol Kenarı Denetimleri genelgesi)

Yönerge (10 Nisan 2014 Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi

Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge)

Page 11: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Yönetmelik

Tehlikeli Madde TaĢıma Yönetmeliği 31.03.2007

tarihinde yayımlandı

01.01.2011 tarihinde yürürlüğe girdi.

2013’de revize edildi

11

Page 12: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

ADR Konvansiyonunun

Amacı

Karayoluyla uluslararası taĢımacılıkta güvenliğin

arttırılması, tehlikeli maddelerin taĢınmasına iliĢkin

BirleĢmiĢ Milletler kurallarına dayanarak tehlikeli atıklar dahil olmak üzere tehlikeli malların

sınıflandırılması, paketlenmesi, etiketlenmesi ve

test edilmesiyle alakalı hükümlerin, diğer taĢıma

Ģekilleri ile uyumlu bir biçimde ortaya konulması, karayoluyla tehlikeli mal taĢıyan araçların yapımı,

donanımı ve iĢleyiĢine yönelik koĢulların ortaya

konmasıdır.

12

Page 13: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Tehlikeli Maddelerin

Karayoluyla TaĢınması

Hakkında Yönetmeliğin

Amacı Tehlikeli maddelerin, insan sağlığı ve diğer canlı

varlıklar ile çevreye zarar vermeden güvenli ve

düzenli bir Ģekilde kamuya açık karayoluyla taĢınmasını sağlamak, bu faaliyetlerde yer alan

gönderenlerin, alıcıların, dolduranların,

yükleyenlerin, boĢaltanların, ambalajlayanların,

taĢımacıların ve tehlikeli maddeleri taĢıyan her

türlü aracın operatör ve sürücülerinin sorumluluk, yükümlülük ve çalıĢma koĢullarını belirlemektir.

13

Page 14: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Yönetmeliğin Kapsamı

Karayoluyla yapılan tehlikeli madde taĢımacılığını,

tehlikeli maddeleri gönderenleri ve bu

maddelerin alıcılarını, tehlikeli maddeleri dolduran, yükleyen, boĢaltan ve

ambalajlayanları, maksada uygun teknik

özelliklere sahip her türlü araç ile taĢıma yapan

taĢımacıları, tehlikeli madde yüklü her türlü aracı kullanan sürücü ve operatörleri, iĢletmeciler ile bu

faaliyetlerde yararlanılan her türlü taĢıt, araç-

gereç ve benzerlerini

14

Page 15: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TAġIMA ĠġLEMĠNĠN KAPSAMI 15

PAKETLEME YÜKLEME GÖNDERME

TAġIMA ALMA BOġALTMA

Page 16: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Karayolu taşımacılığı oranı (taşımacılık türü)

Karayoluyla mal taşımacılığı

5,6%

78,6%

2,5%

11,7%1,6%

Tehlikeli mal taşımacılığı (ADR) Canlı hayvan taşımacılığı

Atık taşımacılığı Taze gıda taşımacılığı (ATP)

Diğer taşımacılık

16

Page 17: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

ADR’YE TABĠ FĠRMA SAYISI17

ADR Mevzuat Hükümlerine Uygun Olarak Faaliyet Gösterecek Firma

Sayısının

20.000

Ttahmin Edilmektedir

Page 18: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

PĠYASADA MEVCUT TEHLĠKELĠ MADDE

SAYISI

18

YaklaĢık

3500 Kalem

Tehlikeli Madde

13 Sınıfta

Page 19: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Yönetmelik Kapsamı

(devam)

Yabancı plakalı taĢıtlarla Türkiye sınırları

içerisindeki karayolları üzerinden yapılan

uluslararası taĢımaları

Yetki belgesi hariç olmak üzere, Karayolu TaĢıma

Yönetmeliği kapsamında yetki belgesi alma

zorunluluğundan muaf olan ve kendi iĢtigal

konusu ile ilgili özmal taĢıtlarıyla tehlikeli madde taĢımacılığı yapan ve yapacak kamu kurum ve

kuruluĢlarını

19

Page 20: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Yönetmelik Kapsamı

(devam)

Türk Silahli Kuvvetleri adına yapılan, ancak Silahlı

Kuvvetler’in doğrudan sorumluluğu ve

danıĢmanlığı altında olmayan, ticari yükleniciler tarafından yapılan tehlikeli mal taĢımacılığını,

kapsar

20

Page 21: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Yönetmelik Kapsam Harici

TaĢımalar

Uluslararası anlaĢmalar ile savaĢ hali ve

olağanüstü hallerde uygulanacak mevzuat

hükümlerine göre yapılacak taĢıma iĢlemlerini

Türk Silahli Kuvvetleri’ne ait olan ya da Türk Silahli

Kuvvetleri temsilcilerinin eĢlik ettiği araçlarla yapılan taĢıma iĢlemlerini

21

Page 22: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Yönetmelik Kapsam Harici

TaĢımalar (devam)

Emniyet Genel Müdürlüğü’ne ait olan ya da

Emniyet Genel Müdürlüğü temsilcilerinin refakat

ettiği taĢıtlarla yapılan taĢıma iĢlemlerini,

kapsamaz

22

Page 23: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Yönetmelik – Yetki Belgesi

Madde 6 (1): Bu yönetmelik kapsamında

faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kiĢiler,

Karayolu TaĢıma Yönetmeliği’ne göre C1, C2, K1, K2, L1, L2, R1, R2 yetki belgelerinden herhangi

birine sahip olmak zorundadır

23

Page 24: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Yönetmelik – Ġzin

Madde 6 (3): Bu yönetmelik ve ADR’ye göre

tehlikeli maddelerin karayoluyla taĢımacılığı

alanında faaliyet gösteren, dolduran, paketleyen, yükleyen, gönderen, alıcı, boĢaltan

ve tank konteyner/taĢınabilir tank iĢletmecileri, bu

faaliyet alanlarından biri veya birden fazladı için

Bakanlığa baĢvurarak Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almak zorundadır. Faaliyet Belgesinini

düzenlenmesine iliĢkin hususlar Bakanlıkça

belirlenir

24

Page 25: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

25Ġzin Alınması Gereken Tehlikeli Madde

Sınıfı

Ġzin Alınması Gereken Ġlgili/Yetkili

Merci

Adr’de yer alan Sınıf 1’deki maddeler

(Patlayıcı Maddeler ve Patlayıcı içeren

nesneler)

ĠçiĢleri Bakanlığı

Adr’de yer alan Sınıf 6.2 Alt Grubu I1 olan

maddeler

(Yalnızca insanı etkileyen BulaĢıcı

Maddeler)

Sağlık Bakanlığı

Adr’de yer alan Sınıf 6.2 Alt Grubu I2 olan

maddeler

(Yalnızca hayvanları etkileyen BulaĢıcı

Maddeler)

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı

Page 26: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

26Ġzin Alınması Gereken Tehlikeli Madde

Sınıfı

Ġzin Alınması Gereken Ġlgili/Yetkili

Merci

Adr’de yer alan Sınıf 6.2 Alt Grubu I3 olan

maddeler

(Klinik Atık)

Çevre ve ġehircilik Bakanlığı

Adr’de yer alan Sınıf 6.2 Alt Grubu I4 olan

maddeler

(Biyolojik Maddeler)

Sağlık Bakanlığı

Adr’de yer alan Sınıf 7 olan maddeler

(Radyoaktif Maddeler)

Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı

(TAEK)

Page 27: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TMGD TEBLĠĞĠ KAPSAMI

- ADR hükümlerine tabi olan tehlikeli maddelerden net 50 (elli)

ton ve üstü miktarlarda iĢlem yapan, gönderen, paketleyen,

yükleyen, dolduran ve boĢaltan olarak faaliyette bulunan

iĢletmeler ile,

- Toplam araç taĢıma kapasitesi 50(elli) ton ve üzerinde olan

taĢımacılık iĢletmelerini,

27

Page 28: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TMGD TEBLĠĞĠ KAPSAMI

- Miktarına bakılmaksızın mevzuat çerçevesinde taĢıma

kategorisi sıfır (0) [ yani miktarı ne olursa olsun ADR

hükümlerine tabi maddeler ] olan tehlikeli maddelerle iĢtigal

eden,

- Tehlikeli madde taĢımacılığı sürecinde yer alan, gönderen,

paketleyen, yükleyen ve dolduran olarak faaliyette bulunan

iĢletmeler TMGD istihdam etmek veya hizmet almak

zorundadırlar.

28

Page 29: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TAġIMA KATEGORĠSĠ (0) OLAN

MADDELER

Sınıf 1: 1.1A/1.1L/1.2L/1.3L ve BM No. 0190

Sınıf 3: BM No. 3343

Sınıf 4.2: Ambalajlama grubu I'e ait maddeler

Sınıf 4.3: BM No. 1183, 1242, 1295, 1340, 1390, 1403, 1928,2813, 2965, 2968, 2988, 3129, 3130, 3131, 3134, 3148, 3396,3398 ve 3399

Sınıf 5.1: BM No. 2426

29

Page 30: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TAġIMA KATEGORĠS (0) OLAN MADDELER

Sınıf 6.1: BM No. 1051, 1600, 1613, 1614, 2312, 3250 ve 3294

Sınıf 6.2: BM No. 2814 ve 2900

Sınıf 7: BM No. 2912 ila 2919, 2977, 2978 ve 3321 ila 3333

Sınıf 8: BM No. 2215 (MALEĠK ANHĠDRĠT, ERĠMĠġ)

Sınıf 9: BM No. 2315, 3151, 3152 ve 3432 ve bu tür maddeleri vekarıĢımları içeren aparat ve bu taĢıma kategorisinde

sınıflandırılan maddeler içeren, BM No 2908 altında

sınıflandırılanlar haricinde temizlenmemiĢ boĢ ambalajlar.

30

Page 31: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TMGD Ġstihdam Etme Zorunluluğu

Mevzuat çerçevesinde iĢ ve iĢlem yapan firmalar;

- Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almak zorundadırlar,

- 30 Haziran 2015 tarihinden itibaren Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanı hizmeti almak zorundadırlar.

31

Page 32: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

32

Page 33: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TMGD Ġstihdam Etme Zorunluluğu

DanıĢmanın asıl görevi, iĢletme liderininsorumluluğu altında, iĢletmenin limitleridahilinde uygun araçları ve faaliyetleribelirlemek ve uygun olan en güvenli yolla bufaaliyetlerin yönetimini kolaylaĢtırmaktır.

Bu kiĢi, danıĢmanın görevlerini yerinegetirebilecek yeteneğe sahip bir iĢletmelideri, iĢletmede baĢka görevlere sahip biriya da doğrudan bir çalıĢan olarak yeralmayan biri olabilir.

33

Page 34: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TMGD Ġstihdam Etme Muafiyeti

- Perakende satıĢ yapan akaryakıt, LPG, CNG ve LNG istasyon iĢletmeleri

ile LPG, CNG tüp satıĢı yapan iĢletmelerin; TMGD istihdam etmek veya

TMGD hizmet alma zorunluluğu 1/1/2018 tarihine kadar aranmaz.

- Liman tesisleri ile hava yolu kargo terminallerinde tehlikeli maddeleri;

gönderen, paketleyen, yükleyen, dolduran ve boĢaltan iĢletmelerin

tehlikeli madde güvenlik danıĢmanı bulundurma zorunluluğu 1/1/2018

tarihine kadar aranmaz.

34

Page 35: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TMGD Ġstihdam Etme Muafiyeti

- Karayolu TaĢıma Yönetmeliğine göre K1, K2, C1, C2, L1, L2, R1, R2 Yetki

belgesine sahip olup, Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla TaĢınması

Hakkında Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren taĢımacıların

TMGD bulundurma zorunluluğu 1/1/2018 tarihine kadar aranmaz.

- Kamu kurum ve kuruluĢlarında, TMGD istihdam etmek veya TMGD’den

hizmet alma zorunluluğu 1/1/2018 tarihine kadar aranmaz.

35

Page 36: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TEHLĠKELĠ MADDE SINIFLARI36

Page 37: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Tehlikeli Madde Sınıfları

Sınıf İsim

1 Patlayıcı madde ve nesneler

2 Gazlar

3 Yanıcı sıvı maddeler

4.1 Yanıcı katı maddeler

4.2 Kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler

4.3 Suyla temas halinde yanıcı gazlar açığa çıkaran maddeler

5.1 Yükseltgen (oksitleyici) maddeler

37

Page 38: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Tehlikeli Madde Sınıfları

Sınıf İsim

5.2 Organik peroksitler

6.1 Zehirli maddeler

6.2 Bulaşıcı maddeler

7 Radyoaktif maddeler

8 Aşındırıcı maddeler

9 Farklı tehlikeleri olan madde ve nesneler

38

Page 39: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

39

Page 40: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

UN/BM Numarası Nedir?

UN Numarası (BirleĢmiĢ Milletler Numarası):

Tehlikeli madde ve nesnelerin BirleĢmiĢ Milletler

Model Yönetmelikleri’nden alınmıĢ 4 basamaklı

tanımlama numarası anlamına gelir

UN numaraları, tehlikeli maddelerin herkes

tarafından tanınmasına yardımcı olur

40

Page 41: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine
Page 42: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine
Page 43: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine
Page 44: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine
Page 45: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine
Page 46: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine
Page 47: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine
Page 48: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine
Page 49: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine
Page 50: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Tehlikeli malların karayolunda taşınma yöntemleri ve şartları

50

BOYA126333S2

S20---2(D/E)

FLTP1

(2)(1)(20)(19)(18)(17)(16)(15)(14)(13)(12)(11)

MP19PP1P001IBC02R001

5 l163

640D3IF131299

(10)(9b)(9a)(8)(7)(6)(5)(4)(3b)(3a)(2)(1)

Page 51: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Tehlikeli malların karayolunda taşınma yöntemleri ve şartları

51

BOYa126333S2--2(D/E)

FLLGBFTP1

TP29

(2)(1)(20)(19)(18)(17)(16)(15)(14)(13)(12)(11)

T2MP19PP1P001

IBC02

R001

LP01

5 l163

640H

6503IIIF13F…….1263

(10)(9b)(9a)(8)(7)(6)(5)(4)(3b)(3a)(2)(1)

Page 52: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Tehlikeli malların karayolunda taşınma yöntemleri ve şartları

52

T105364.1IIIF24.1Naftalin2304

(10)(9b)(9a)(8)(7)(6)(5)(4)(3b)(3a)(2)(1)

Sütun 8’de KOD OLMAMASI ambalajlı taşımacılığın mümkün olmadığı

anlamına gelir

UN 2304 NAFTALİN yalnızca tankta taşınabilir

Page 53: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

0

10

20

30

40

50

60

70

80

TaĢımacılık türüne göre oranlar

tanker ambalajlı dökme

Klasa

Netto

UBÖLÜM

1 0,95%

2 kg 14,38%

2 l 10,79%

3 66,19%

4.1 1,50%

4.2 0,13%

4.3 0,79%

5.1 0,03%

5.2 0,16%

6.1 0,30%

6.2 0,23%

7 Veri yok

8 1,62%

9 2,93%

53

Page 54: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

ĠZMĠR EKONOMĠ ÜNĠVERSĠTESĠ

EKOSEM

- ADR SözleĢmesi ve buna bağlı yürürlüğe giren milli mevzuat

konusunda çalıĢmalarına baĢlamıĢ ve gerekli alt yapıyı

oluĢturmuĢtur.

- Bu kapsamda, 27 Nisan 2015 tarihinde EKOSEM bünyesinde

Eğitim Merkezi kurularak TMGD eğitimlerini vermeye

baĢlamıĢtır.

54

Page 55: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

ADR KAPSAMINDA KURUMSAL

FĠRMALARA YÖNELĠK OLARAK,

- Firmaların ADR’ye göre mevcut durumlarının tespiti ve

değerlendirmesi yapılmakta,

- ADR kapsamında bulunan firmalara TMGD eğitimleri

verilmektedir.

55

Page 56: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Ekosem – TMGD Eğitimi

Kimler BaĢvurabilir?

Geleceğin mesleği için gerçekleĢtirilecek TMGD eğitimlerine katılmak için ön koĢullar:

Üniversitelerin lisans bölümlerinden mezun olmak,

Kaçakçılık, dolandırıcılık, dolanlı iflas, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, uyuĢturucu ve silah kaçakçılığı, kaçak insan taĢımacılığı veya ticareti, hırsızlık, rüĢvet suçlarından hürriyeti bağlayıcı ceza ile hükümlü bulunmamak,

Eğitim BaĢvurusu:

Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine kayıt yapılması gerekmektedir. Bu kayıt için gerekli belgeler:

Nüfus Cüzdanı fotokopisi (TC kimlik numarası içeren)

Adli Sicil Kaydı

Öğrenim Durumu Belgesi (Lisans Diploması ya da Lisans Mezuniyet Belgesi noter ya da kurum onaylı sureti)

Fotoğraf (renkli)

Page 57: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

TMGD Sertifikası Nasıl

Alınır?

TMGD sertifikası almak için, UlaĢtırma Denizcilik ve

HaberleĢme Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiĢ

eğitim kuruluĢlarında, TMGD eğitimi tamamlama belgesini almak gereklidir.

Eğitim sonunda yapılan eğitimi tamamlama

sınavından 70 puan ve üzeri alan katılımcılar,

UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı tarafından belli tarihlerde yapılacak TMGD

sınavlarına katılabilirler.

Bakanlık tarafından yapılacak sınavdan 70 puan

ve üzeri alan katılımcılar ADR-TMGD sertifikası almaya hak kazanır.

Page 58: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Eğitim Süresi ve Detayları:

Ġzmir Ekonomi Üniversitesi Ekosem TMGD eğitimleri toplam 49 saattir. Eğitime devam zorunludur.

Eğitim Ġçeriği:

Tehlikeli madde taĢımacılığına iliĢkin ulusal mevzuat ile uluslararası anlaĢma ve

sözleĢmeler.

Tehlikeli maddelerin sınıflandırılmaları (çözelti ve karıĢımların sınıflandırma prosedürleri, tehlikeli madde listesinin yapısı, tehlikeli maddelerin sınıfları ve bu sınıflandırmanın prensipleri, taĢınan tehlikeli maddelerin yapısı, tehlikeli maddelerin fiziksel, kimyasal ve zehirlilik özellikleri ve benzeri.).

Genel ambalajlama, tank ve tank-konteyner kuralları (tip, kod, etiketleme, yapımı, baĢlangıç ve periyodik muayene ve testler).

ĠĢaretleme, etiketleme, ikaz levhası ve turuncu plakaların takılması kuralları.

TaĢıma evrakı hakkında bilgiler.

Sevkiyat yöntemi ve gönderimdeki kısıtlamalar (tam yük, dökme halinde taĢıma, orta boy hacimli konteynerlerde taĢıma, konteynerlerde taĢıma, sabit veya sökülebilir tanklarda taĢıma).

Yolcuların taĢınması ile ilgili kurallar.

KarıĢık yüklemeye iliĢkin yasaklar ve tedbirler.

Tehlikeli maddelerin ayrıĢtırılması kuralları.

TaĢınan madde miktarlarının sınırlandırılması ve miktar muafiyetleri.

Page 59: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Elleçleme ve istifleme kuralları.

Yükleme öncesinde ve boĢaltma sonrasında temizleme veya gazdan arındırma kuralları.

Araçta bulundurulması gereken belgeler (taĢıma evrakı, yazılı talimatlar, araç onay sertifikası, sürücü eğitim sertifikası, özel izin belgesi vb.).

Trafikte araçların seyri ve park etme kuralları.

Tehlikeli madde taĢımacılığı ile ilgili trafik mevzuatı ve kısıtlamalar.

Tahliye iĢlemleri veya bu iĢlem sırasında meydana gelebilecek sızıntılara müdahale etme kuralları.

TaĢıma teçhizatları ile ilgili gereklilikler.

Tehlikeli maddelerin taĢınmasıyla ilgili iĢletmeye yönelik güvenlik planlarının hazırlanması.

Tehlikeli madde kaynaklı bir kazanın, kaza nedenleri ve çeĢitleri hakkında bilgilendirme ile bu kazaların raporlanması.

ĠĢletmeler için hazırlanacak yıllık raporların hazırlanma usul ve esasları

Eğitimi tamamlama sınavı

Page 60: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Hata ve kazaların etkileri

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100

Güvenli bir taĢımacılık sağlamanın

maliyeti ADR hükümlerinin kapsamı

60

Page 61: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

ITD’nin denetim faaliyetlerine başlamasının ardından ADRli madde taşıyan araçların genel sayısı ile kesilen ceza sayısının oranları

37,5%

30,5%

27,9%

24,3%

19,1%

17,9%

16,5%

15,4%

0,0% 10,0% 20,0% 30,0% 40,0%

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

61

Page 62: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler

62

Page 63: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler

* Tehlikeli Maddeler ile ilgili mevzuat hükümlerine

riayet edilmemesi durumunda;

- Para Cezaları

- Uyarma

- Geçici Durdurma

- Belgelerin Geri Alınması

- Belge Ġptali gibi yaptırımlar uygulanmaktadır.

63

Page 64: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler

* Tehlikeli yük taĢımasında izin ve belge

zorunluluğuna uyulmaması durumunda; Söz konusu

ihlal giderilinceye kadar taĢıt güvenli bir alana park

ettirilir ve taĢımanın devamına izin verilmez. Ayrıca

550 TL. para cezası verilir.

64

Page 65: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler

* RC5/ADR sertifikalı sürücü istihdam etme

zorunluluğuna uyulmaması durumunda; taĢımacıya

571 TL para cezası verilir.

* SRC5/ADR Sertifikası alma zorunluluğuna

uyulmaması durumunda; sürücüye 227 TL para

cezası verilir.

65

Page 66: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler

* Sertifikalı ambalaj kullanma zorunluluğuna uyulması

durumunda; göndericiye 1.101 TL para cezası verilir.

* Etiket, iĢaret ve turuncu plakaları kullanma

zorunluluğuna uyulmaması durumunda; göndericiye

1.101 TL, taĢımacıya 550 TL, sürücüye 110 TL, para cezası

verilir.

66

Page 67: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler

* Tehlikeli madde faaliyet belgesi alma

zorunluluğuna uyulmaması durumunda; gerçek

veya tüzel kiĢiye 1.101 TL para cezası verilir.

* Araçta taĢıma evrakı bulundurma zorunluluğuna

uyulmaması durumunda göndericiye 550 TL para

cezası verilir.

67

Page 68: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler

* Araçta yazılı talimat bulundurma zorunluluğuna

uyulmaması durumunda; göndericiye ve taĢımacıya

275’er TL, sürücüye 55 TL para cezası verilir.

* Araçta ADR uygunluk belgesi bulundurma

zorunluluğuna uyulmaması durumunda; taĢımacıya

1.101 TL para cezası verilir.

68

Page 69: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler

* Araçta taĢıma izin belgesi fotokopisinin

bulundurma zorunluluğuna uyulmaması

durumunda; sürücüye 55 TL para cezası verilir.

* Araçta zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi

bulundurma zorunluluğuna uyulmaması

durumunda; taĢımacıya 550 TL para cezası verilir.

69

Page 70: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler

* Tehlikeli madde güvenlik danıĢmanı istihdam etme zorunluluğuna uyulmaması

durumunda; firmaya 1.144 TL para cezası verilir. Ġdari para cezaları her yıl yeniden

değerleme oranında artırılarak uygulanır.

.

70

Page 71: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler

*

Gönderen, paketleyen, yükleyen, dolduran, taĢımacı, sürücü, alıcı, boĢalt

an, tank konteyner/taĢınabilir tank iĢletmecisi yükümlülüklerini yerine

getirme zorunluluklarına uymadıkları takdirde; herbirine üçer (3)’er uyarma

cezası verilir.

71

Page 72: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler* Uyarmaların paraya çevrilme Ģartları; Her uyarmaya 79 TL olmak üzere yetkili

saymanlığa ödemede bulunduğunu bildirmesi ve bunu belgelemesi halinde uyarmalar

kaldırılır.

* Doksan (90) günlük süre içinde müracaat edilerek paraya çevrilmeyen uyarmalar

kaldırılmaz. Uyarmaların paraya çevrilmesinde her yıl için yeniden değerlendirme

oranında artırılarak uygulanır.

*

72

Page 73: 1 ADR GENEL BAKIġ - İAOSB Sunum 14012016.pdf · Tehlikeli Madde Güvenlik DanıĢmanlığı eğitimleri için, UlaĢtırma Denizcilik ve HaberleĢme Bakanlığı otomasyon sistemine

Cezai ĠĢlemler* Kaldırılmayan ve 50’ye ulaĢan uyarmalar sonucunda, iĢletmenin faaliyetleri en

geç yirmi gün içinde valilikçe otuz (30) gün süreyle durdurulur.

* Faaliyet durdurmanın kesinleĢmesinden sonra, her uyarma için iki katı ücret

alınarak uyarmalar kaldırılır ve faaliyet durdurma iĢlemi uygulanmaz.

*

73