1

8-002 : พฒนาคณภาพตนนานาหนาว

โครงการพฒนาลมนาพฒนาคณภาพชวตในพนทดนตนนาหนาว

อาเภอนาหนาว จงหวดเพชรบรณ

พระราชดาร ศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชดาร กอกาเนดจากการทไดรบพระราชดาร

เมอวนท 11 ธนวาคม พ.ศ. 2525 มพระราชประสงคทจะใหเปนศนยกลางในการศกษา ทดลอง ทเหมาะสมกบพนทภาคเหนอ และเผยแพรแกราษฎรใหสามารถนาไปปฏบตไดดวยตวเองตอไป โดยทาการศกษาพฒนาปาไม 3 อยาง ประโยชน 4 อยาง คอ ใชสอย ไมผล ไมเชอเพลง ซงจะอานวยประโยชนในการอนรกษดนและนา ตลอดจนคงความชมชนเอาไวเปนประโยชนอยางท 4 และ พนทตนนาลาธารใหไดผลอยางสมบรณเปนหลก โดยตนทางเปนการศกษาสภาพพนทปาไมตนนาลาธารและ ปลายทางเปนการศกษาดานการประมงตามอางเกบนาตางๆ ผสมกบการศกษาดานการเกษตรกรรม ดานปศสตวและโคนม และดานเกษตรอตสาหกรรม

2

8-002 : พฒนาคณภาพตนนานาหนาว

เพอใหเปนศนยทสมบรณแบบ กอใหเกดประโยชนตอราษฎรทจะเขามาศกษากจกรรมตางๆในศนยฯ แลวนาไปใชปฏบตอยางไดผลตอไป ดงมพระราชดารวา “...ใหศนยศกษาการพฒนาฯ ทาหนาทเสมอนพพธภณฑธรรมชาตทมชวต หรออกนยหนงเปน สรปผลการพฒนา ทประชาชนจะเขาไปเรยนรและนาไปปฏบตได...”

เนองในป พ.ศ.2544 แกนนาราษฎรอาเภอนาหนาวจานวน 200 คน ไปศกษาดงานและเขารบการอบรมรปแบบการพฒนาของศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชดาร โดยนาแนวทางการพฒนาทไดจากการศกษาและพฒนาตามแนวพระราชดารเปนแนวทางในการประยกตใชเพอการดาเนนงานพฒนาพนทตนนาอาเภอนาหนาว

ความเปนมาของโครงการ ในพนทอาเภอนาหนาวนนเปนพนทปาสงวนแหงชาตและพนทอทยานแหงชาตนาหนาว และยงถก

กาหนดใหพนทสวนใหญเปนพนทคณภาพลมนาทสาคญในชน 1A นนมความสาคญยง เพราะโดยขอเทจจรงในเขตปาสงวนแหงชาตนาหนาวแหงน ไดมการจดตงบานเรอนและมการทากน บกรก ทาลายปาเปนจานวนมากและเกดขนอยางตอเนอง มการใชประโยชนทดนอยางไมถกวธบนพนทลาดชนภเขาสงมาเปนระยะยาวนาน จนสงผลกระทบตอคณภาพลมนา และรปแบบการเพาะปลกพชของราษฎรกมงปลกพชพาณชยเปนหลก เชน ขาวโพด ขง ซงเปนรปแบบทมงเนนใหเกดความเสยหายตอลมนาและสภาพแวดลอมมากขนดวย การใชสารเคม ปยอนทรย เปนจานวนมาก สภาพปญหาทปรากฏคอ พนทลมนามสภาพเสอมโทรมสงผลกระทบตอคณภาพลมนา และวถการผลตของชมชน เปนปจจยเรงของปญหาการชะลางพงทลายของดนและแผนดนถลมซงเกดขนทวๆ ไปในพนทลมนา อกทงพนทนยงเปนตนนาของลาหวยหลายสาย ไดแก หวยขอนแกน หวยนาหนาว (ตนนาปาสก) นาพอง นาเชญ (ตนนาช) และ หวยผาลา(ตนนาเลย)

ในป พ.ศ. 2544 แกนนาราษฎรอาเภอนาหนาวจานวน 200 คน ไปศกษาดงานและเขารบการอบรมรปแบบการพฒนาของศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชดาร เพอการเรยนรและนารปแบบความรเพอไปใชในการแกไขปญหา และหลงจากนนสานกงาน กปร. และศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครฯ ไดเดนทางไปตดตามเยยมชมสภาพพนทและแนวทางการนาผลการฝกอบรมจากศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครฯ ไปใชในการพฒนาชมชน แกนนาชมชนไดขอคาแนะนาและความชวยเหลอเพอแกไขปญหาพนทตนนาในเขตอาเภอนาหนาว ดานการบกรกทาลาย ทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม การทาการเกษตรบนพนทตนนาทงในระยะสนและระยะยาว ดานการวางแผนและการดาเนนการแกไขปญหาในรปแบบของการทาโครงการทสามารถดาเนนการแกไขปญหาไดอยางแทจรงอยางมประสทธภาพ

สานกงาน กปร. กระทรวงเกษตรและสหกรณจงไดรวมกนสารวจขอมลเบองตนและไดพจารณา แลวเหนวา พนทอาเภอนาหนาว มสภาพปญหาทมความสาคญควรทจะไดจดทาโครงการดาเนนการ ในลกษณะดาเนนงานแบบเบดเสรจตามรปแบบโครงการศนยศกษาการพฒนาหวยฮองไครอนเนองมาจากพระราชดาร โดยนาแนวทางการพฒนาทไดจากการศกษาและพฒนาตามแนวพระราชดารเปนแนวทางในการประยกตใชเพอการดาเนนงานพฒนาพนทตนนาอาเภอนาหนาว โดยมสภาพปญหาทสาคญพอสรปได ดงน

3

8-002 : พฒนาคณภาพตนนานาหนาว

- ประชาชนมฐานะยากจนและมภาวะหนสนสง พนทลมนานาหนาวมสภาพเสอมโทรม สงผลกระทบตอคณภาพลมนาและวถการผลตของชมชน รวมทงสงผลตอการใชประโยชนพนทลมนาและคณภาพชวต

- ขาดแหลงนาเพอการเกษตร ทงขนาดเลก กลาง และขนาดใหญ - ประชาชนสวนใหญไมมเอกสารสทธในทดนทากน

วตถประสงคของโครงการ 1. พฒนาคณภาพลมนาพฒนาคณภาพชวตใหสมพนธ และเออประโยชนตอกนไดอยางยงยน 2. เพอรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของอาเภอนาหนาวไดรบการฟนฟ และพฒนาจนม

สภาพทสมบรณ 3. เพอพฒนาการเกษตรซงเปนอาชพหลกของราษฎร ใหชมชนเกดความเขมแขงสามารถพงตนเองได

ทาใหคนสามารถอยกบปาได

ทตงพนทโครงการ โครงการพฒนาลมนาพฒนาคณภาพชวตในพนทตนนานาหนาว ตงอยท บานวงกวาง หม 2

ตาบลวงกวาง บานหลกดาน หม 1, 2, 3 ตาบลหลกดาน อาเภอนาหนาว จงหวดเพชรบรณ มพนททงหมดของโครงการ 280,625 ไร

แผนทแสดงขอบเขตโครงการพฒนาลมนา พฒนาคณภาพชวตในพนทตนนานาหนาว

4

8-002 : พฒนาคณภาพตนนานาหนาว

อาเภอนาหนาว จงหวดเพชรบรณ

ทมา : สถานพฒนาทดนเพชรบรณ สานกงานพฒนาทดนเขต 8 สถานะขอมล : ไฟลดจตอล (shp.)

5

8-002 : พฒนาคณภาพตนนานาหนาว

ทมา : สถานพฒนาทดนเพชรบรณ สานกงานพฒนาทดนเขต 8 สถานะขอมล : ไฟลดจตอล (shp.)

6

8-002 : พฒนาคณภาพตนนานาหนาว

กจกรรมทมการดาเนนงานโดยกรมพฒนาทดน

หนวยงานรบผดชอบ : สถานพฒนาทดนเพชรบรณ และสานกงานพฒนาทดนเขต 8 กจกรรมดาเนนงาน : 1) สรางทางลาเลยงในไรนา 2) สรางครบนารอบเขาโดยใชแรงงานคน 3) สรางบอดกตะกอนดน 4) การปลกหญาแฝกเพออนรกษดนและนา