ผลการดำาเนนงานการพฒนางานสงเสรมการเกษตรรปแบบ MRCF ดวย R2R

เรอง การสงเสรมการเพมประสทธภาพการผลตขาวโพดหวาน

สำานกงานเกษตรอำาเภอรอเสาะ จงหวดนราธวาส

1. สถานการณและจดเรมตนการดำาเนนงานอำ�เภอรอเส�ะ จงหวดนร�ธว�ส มลกษณะพนทเปนพนทดอนภเข�

และพนทร�บลมแมนำ� โดยมพนท ทงหมด ๒๙๒,๗๐๒.๕๓ ไร มพนททำ�ก�รเกษตร ๒๐๘,๘๘๗ ไร โดยมก�รปลกไมผล และไมยนตนเปนหลก และมก�รปลกพชไรพชผก ในพนทร�บลมแมนำ�มพนทปลกทงหมด ๑,๙๖๘ ไร โดยมแมนำ�ส�ยสำ�คยคอแมนำ�ส�ยบร ซงไหลผ�นพนท ๕ ตำ�บล ไดแก ตำ�บลโคกสะตอ ตำ�บลรอเส�ะ ตำ�บลบ�ตง ตำ�บลส�วอ และตำ�บลเรยง ซงในแตละตำ�บลทแมนำ�ส�ยบรไหลผ�นเกษตรกรจะทำ�ก�รเพ�ะปลกพชไรพชผก ซงพชทเกษตรกรนยมปลกม�กทสดคอ ข�วโพดหว�น โดยมก�รปลกกนม�กในพนทห�ดม� บ�นน�โอน หมท ๘ ตำ�บลรอเส�ะ อำ�เภอรอเส�ะ จงหวดนร�ธว�ส ซงมพนทปลกทงหมด ๗๐๐ ไร แบงเปนปลกข�วโพดหว�น จำ�นวน ๓๕๐ ไร และทเหลอจะมก�รปลกพชผก และเปนพนทรกร�ง

ในป พ.ศ. ๒๕๕๕ เกษตรกรททำ�ก�รเพ�ะปลกข�วโพดหว�น ไดประสบปญห�แมลงศตรข�วโพดระบ�ด ไดแก หนอนทร�ย และหนอนเจ�ะข�วโพด ทำ�ใหเกษตรกรไมส�ม�รถเกบผลผลต อกทงผลผลตข�วโพดหว�นทผลตไดมปรม�ณนอย และคณภ�พตำ� อนง ต�มทกรมสงเสรมก�รเกษตร มนโยบ�ยสงเสรมก�รเกษตรมตใหม MRCF สำ�นกง�นเกษตรอำ�เภอรอเส�ะ จงไดวเคร�ะหสภ�พปญห�และศกยภ�พของพนทแลวพบว�มคว�มจำ�เปนตองเรงรดสงเสรมก�รเพมประสทธภ�พก�รผลตข�วโพดหว�นใหดยงขน ไปพรอมกบก�รสงเสรมก�รจดก�รผลผลตให

ตรงต�มคว�มตองก�รของตล�ด ต�มหลกก�รบรห�รจดก�รพนทเกษตรกรรมโดยใชแนวท�งก�รสงเสรมก�รเกษตรรปแบบ MRCF

2. เปาหมายการดำาเนนงานเพมประสทธภ�พก�รผลตข�วโพดหว�นครบวงจร

- ก�รปองกนกำ�จดโรคและแมลงศตรพช- เพมปรม�ณผลผลตใหไดจ�ก 1,800 - ๒,๐๐๐ กโลกรมตอไร- แปรรปนำ�ข�วโพดหว�นพรอมดม

3. แนวทางการดำาเนนงาน

วเคราะหขอมลตางๆทเกยวของ1. เตรยมขอมลต�ง ๆ ทเกยวของ เชน แผนท Zoning, แผนทแหลง

นำ�, แผนทชดดน, แผนทก�รใชประโยชนทดน ขอมลก�รขนทะเบยนเกษตรกร (ทบก.) ขอมลก�รขนทะเบยนพชเศรษฐกจ (ทพศ.) และขอมลอ�ส�สมครเกษตรหมบ�น เปนตน

2. นำ�ขอมลชดต�ง ๆ ม�ซอนทบกน (Overlay) บนแผนท Base Maps เพอวเคร�ะหศกยภ�พของพนทปลกข�วโพดหว�นของตำ�บลรอเส�ะ

3. ผลก�รวเคร�ะหขอมลจ�กแผนท 1) บ�นน�โอน หมท ๘ ตำ�บลรอเส�ะ มพนทร�บลมแมนำ� ตดกบ

แมนำ�ส�ยบร จำ�นวน ๗๐๐ ไร เปนพนททเหม�ะสมสำ�หรบก�รปลกพชไรพชผก

2) บ�นน�โอน เปนพนทร�บลมแมนำ� มกลมชดดนท32 มลกษณะเดนเปนดนทอยบรเวณทไมห�งจ�กท�งนำ�ม�กนก เปนดนทมก�รระบ�ยนำ�ด เนอดนรวนเหนยว สนำ�ต�ลแกหรอนำ�ต�ลปนเหลองจดว�เปนดนด

ป�นกล�ง ใชปลกไมผลและไมยนตนไดผลตอบแทนทดพอประม�ณ ถ�จะใหไดผลดยงขนจะตองมก�รใสปยปรบปรงบำ�รงดนดวยพชแนะนำ�ทเหม�ะสม คอ ข�วไร, ทงหญ�เลยงสตว, ขาวโพด, ลองกอง, ทเรยน, เง�ะ, มะพร�ว, มงคด เปนตน

3) เกษตรกรในพนทไดมก�รจบจองทดนเพอทำ�ก�รปลกพชไรพชผก จำ�นวนพนท ๔๐๐ ไร เกษตรกร ๗๕ ร�ย โดยมพนท ปลกข�วโพดหว�น รอยละ ๗๕ ของพนทปลกทงหมด

4) ตำ�บลรอเส�ะ มศนยจดก�รศตรพชชมชน และกลมวส�หกจชมชน ซงทำ�ก�รแปรรปผลผลตท�งก�รเกษตร

การดำาเนนการขบเคลอนแบบมสวนรวม ดำ�เนนก�รมสวนรวมของภ�คเครอข�ยในทกระดบ.

1. มก�รประส�นง�นและบรณ�ก�รก�รทำ�ง�นกบภ�คต�ง ๆ ในพนท ไดแก ธกส. กรมวช�ก�รเกษตร พฒน�ทดน อบต. ศบ.กต. ศจช. กลมวส�หกจชมชน กลมเกษตรกร ฯลฯ

Nแผนทแผนท

กลม

กลมกลม

กลมกลมชดกลมกลมกลมกลม

กลม

ตำ�บล

กลมศนยพนท

แผนทแสดง

2. ไดรบก�รสนบสนนงบประม�ณจ�กกรมสงเสรมก�รเกษตรในก�รฝกอบรมเรองก�รปองกนกำ�จดโรคและแมลงศตรพช โดยใชศนยจดก�รศตรพชชมชน

3. ไดรบก�รสนบสนนงบประม�ณจ�กกรมวช�ก�รเกษตร ในก�รจดทำ�แปลงทดสอบก�รปลกข�วโพดหว�นเปนก�รดำ�เนนก�รทไดรบประโยชนรวมกนทกฝ�ย (Win-Win Situation)

การกำาหนดเปาหมายแบบเฉพาะเจาะจง

สงเสรมก�รผลตข�วโพดหว�นแบบครบวงจรใหกบสม�ชก

กลมเกษตรกรผปลกพชไร-พชผก บ�นน�โอน หมท ๘ ตำ�บลรอเส�ะ จงหวดนร�ธว�ส จำ�นวน ๓๐ ร�ย พนท ๑๑๓ ไร

4. ผลสำาเรจทเกดขน 1) เกษตรกรไดรบก�รถ�ยทอดคว�มรเรองก�รเพมประสทธภ�พก�ร

ผลตข�วโพดหว�น เชน ก�รปรบปรงบำ�รงดนโดยก�รใชปยหมก ก�รใชแตนเบยนปองกนกำ�จดหนอนเจ�ะฟกข�วโพด ก�รใชเชอร�ไตรโคเดอรม� ก�รใชส�รสกดจ�กพชสมนไพรในก�รปองกนกำ�จดโรคและแมลง

2) ผลผลตข�วโพดหว�นทผลตไดมคณภ�พ3) ลดปญห�ก�รระบ�ดของหนอนเจ�ะฟกข�วโพด4) เกษตรกรส�ม�รถลดตนทนก�รผลต จ�กก�รทเกษตรกรส�ม�รถ

ผลตปยหมก และส�รปองกนกำ�จดโรคและแมลงดวยตนเอง5) เกษตรกรมคว�มเขมแขง ส�ม�รถชวยเหลอตนเองไดโดยลดก�ร

พงพ�จ�กภ�ยนอก และมอ�ชพเสรม

5. ปจจยททำาใหประสบความสำาเรจอำ�เภอรอเส�ะ ไดใชประโยชนจ�กแผนทในก�รกำ�หนดพนทเป�หม�ย

ก�รดำ�เนนง�นต�มระบบ MRCF ในก�รผลตข�วโพดหว�นใหสอดคลองกบศกยภ�พพนท สภ�พปญห� และใหผลตอบแทนทเหม�ะสม โดยใชกระบวนก�รทำ�ง�นแบบมสวนรวมทงในระดบหนวยง�นภ�คต�งๆ เพอกำ�หนดโครงก�รและบรณ�ก�รก�รทำ�ง�นทสอดคลองกบคว�มตองก�รของเกษตรกรในแตละพนท และดำ�เนนก�รสงเสรมก�รปลกข�วโพดหว�น รวมถงก�รถ�ยทอดเทคโนโลยใหกบเกษตรกรแบบเฉพ�ะเจ�ะจงเฉพ�ะร�ยทเข�รวมโครงก�ร ทงนไดมก�รใช Social media และอปกรณสอส�รต�ง ๆ ในก�รสอส�รขอมลกบเกษตรกรและภ�คเครอข�ย ซงจ�กก�รนำ�ระบบ MRCF ม�ใชในก�รดำ�เนนก�รดงกล�วทำ�ใหทร�บขอมลว�ในอำ�เภอรอเส�ะ มพนททเหม�ะสมกบก�รปลกข�วโพดหว�น ทำ�ใหส�ม�รถว�งแผนขย�ยก�รผลตตอไป

...................................