06. Усходнеславянскія плямёны на тэрыторыі Беларусі. На...
TRANSCRIPT
Усходнеславянскія плямёны на
тэрыторыі Беларусі
Засяленне Беларусі славянаміКаланізацыя Беларусі славянамі
Але!На тэрыторыі Беларусі – ужо балты
Узаемадзеянне
Узаемадзеянне славян з балтамі
Спачатку – мірнае.Прычына:Славян і балтаў мала
Але!Кан. VII – пач. VIII стст. – новая
хваля славян
Войны
Балты гінулі Балты зліваліся са славянамі
Падабенствы паміж балтамі і славянамі• Рэлігія (язычніцтва);• Лад жыцця;• Мова.
Адрозненні паміж балтамі і славянамі
Славяне – больш высокі ўзровень развіцця.Доказы:• Племянныя правадыры;• Моцнае войска;• Больш развіта земляробства;• Больш развіта рамяство.
Славянізацыя балтаў
Славяне запазычылі ў балтаў:
Гарадзішчы;Упрыгожанні.
Саюзы плямёнСлавяне + балты = своеасаблівыя саюзы плямёнVIII – IX стст. – склаліся славянскія саюзы плямён:Крывічы;Дрыгавічы;Радзімічы.
КрывічыСамы буйны ўсходнеславянскі саюз плямёнаў.Тэрыторыя рассялення:• Вярхоўі Дняпра і Заходняй
Дзвіны, да Волгі на ўсходзе, Чудскага возера на поўначы.
Падзяляліся на групы:Пскоўская;Полацкая;Смаленская.
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання
Крывічы-палачане
Дрыгавічы Радзімічы
Паходжанне назвы
Тэрыторыя рассялення
Галоўны горад - Суседзі
Скроневыя кольцыПахаванні - -
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання Крывічы-палачанеПаходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення
Галоўны горадСуседзі
Скроневыя кольцыПахаванні
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання Крывічы-палачанеПаходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення Поўнач Беларусі
Галоўны горадСуседзі
Скроневыя кольцыПахаванні
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання Крывічы-палачанеПаходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення Поўнач Беларусі
Галоўны горад ПолацкСуседзі
Скроневыя кольцыПахаванні
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання Крывічы-палачанеПаходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення Поўнач Беларусі
Галоўны горад ПолацкСуседзі Ільменскія славене, продкі латышоў
Скроневыя кольцыПахаванні
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання Крывічы-палачанеПаходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення Поўнач Беларусі
Галоўны горад ПолацкСуседзі Ільменскія славене, продкі латышоў
Скроневыя кольцы БранзалетападобныяПахаванні
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання Крывічы-палачанеПаходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення Поўнач Беларусі
Галоўны горад ПолацкСуседзі Ільменскія славене, продкі латышоў
Скроневыя кольцы БранзалетападобныяПахаванні Спальванне, пахаванне у доўгіх
курганах – валатоўках.
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання ДрыгавічыПаходжанне назвы Ад слова “дрыгва” – балота ці ад імя
Драг/Дрыгавіт.
Тэрыторыя рассялення
Галоўны горадСуседзі
Скроневыя кольцыПахаванні –
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання ДрыгавічыПаходжанне назвы Ад слова “дрыгва” – балота ці ад імя
Драг/Дрыгавіт.
Тэрыторыя рассялення Поўдзень Беларусі, сярэдняе цячэнне Прыпяці, пасля – басейн Свіслачы і сярэдняе цячэнне Бярэзіны, Брэстчына.
Галоўны горадСуседзі
Скроневыя кольцыПахаванні –
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання ДрыгавічыПаходжанне назвы Ад слова “дрыгва” – балота ці ад імя
Драг/Дрыгавіт.
Тэрыторыя рассялення Поўдзень Беларусі, сярэдняе цячэнне Прыпяці, пасля – басейн Свіслачы і сярэдняе цячэнне Бярэзіны, Брэстчына.
Галоўны горад ТураўСуседзі
Скроневыя кольцыПахаванні –
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання ДрыгавічыПаходжанне назвы Ад слова “дрыгва” – балота ці ад імя
Драг/Дрыгавіт.
Тэрыторыя рассялення Поўдзень Беларусі, сярэдняе цячэнне Прыпяці, пасля – басейн Свіслачы і сярэдняе цячэнне Бярэзіны, Брэстчына.
Галоўны горад ТураўСуседзі Валыняне
Скроневыя кольцыПахаванні –
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання ДрыгавічыПаходжанне назвы Ад слова “дрыгва” – балота ці ад імя
Драг/Дрыгавіт.
Тэрыторыя рассялення Поўдзень Беларусі, сярэдняе цячэнне Прыпяці, пасля – басейн Свіслачы і сярэдняе цячэнне Бярэзіны, Брэстчына.
Галоўны горад ТураўСуседзі Валыняне
Скроневыя кольцы Дротавыя (пацеркавыя)Пахаванні –
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання РадзімічыПаходжанне назвы Ад імя родапачынальніка Радзіма.
Тэрыторыя рассялення
Галоўны горад – Суседзі
Скроневыя кольцыПахаванні –
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання РадзімічыПаходжанне назвы Ад імя родапачынальніка Радзіма.
Тэрыторыя рассялення Усход Беларусі, вакол ракі Сож.
Галоўны горад – Суседзі
Скроневыя кольцыПахаванні –
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання РадзімічыПаходжанне назвы Ад імя родапачынальніка Радзіма.
Тэрыторыя рассялення Усход Беларусі, вакол ракі Сож.
Галоўны горад – Суседзі Вяцічы (на ўсходзе), севяране (на
поўдні).Скроневыя кольцыПахаванні –
Славянскія саюзы плямёнКрытэрый параўнання РадзімічыПаходжанне назвы Ад імя родапачынальніка Радзіма.
Тэрыторыя рассялення Усход Беларусі, вакол ракі Сож.
Галоўны горад – Суседзі Вяцічы (на ўсходзе), севяране (на
поўдні).Скроневыя кольцы СяміпрамянёвыяПахаванні –
Лёс радзімічаў
Пачатак Старажытнай Русі.
984 г. – паражэнне радзімічаў ад кіеўскага князя Уладзіміра Святаславіча на р. Пяшчань.Кіраўнік войска князя – ваявода Воўчы Хвост.
885 г. – падпарадкаваны князем Алегам. Да гэтага ён авалодаў Кіевам.
На шляху да дзяржавы
Знаць: шляхі фарміраванняСпачатку:Карысныя для грамадства
людзі;Найбольш паважаныя і
ўплывовыя людзі;Мудрыя старцы;Багатыя людзі.
Пасля:Дзеці і ўнукі гэтых людзей.
Шляхі ўзбагачэння:• Старанная земляробчая праца;• Занятак гандлем;• Удзел у рабаўніцкім набегу.
Багаты чалавек – любімец багоў.
З’яўленне князёўПрычыны:
Перасяленне славян на новыя землі
Войны
Патрэбен добры правадыр
Такі племянны правадыр – князь
КнязьРысы князя:З ліку знаці;Перадаваў сваё становішча
ў спадчыну.
Функцыі князя:Ваенная – абарона і
нападзенне;Размеркаванне здабычы;Суд.
З’яўленне даніны
Даніна – натуральны падатак (футра, мёд, прадукты і г.д.), які насельніцтва абавязана было штогод выплачваць на карысць вярхоўнай улады – князя.
Князю патрэбна аплата
З’яўленне даніны
ДружынаДружына – атрад узброеных і спецыяльна абучаных ваеннай справе людзей.Рысы:• Займаліся вайсковай службай;• Адбіраліся асабіста князем;• Былі вершнікамі;• Умацоўвалі ўладу князя.
Крок да стварэння дзяржавы
Ваеннае апалчэннеВойны паміж асобнымі славянскімі плямёнамі
Стварэнне ваеннага апалчэнняВаеннае апалчэнне – ваеннае фарміраванне, у якое ўваходзілі ўсе мужчыны аднаго племені.
Але!Слабей за княжацкую дружыну
Стварэнне дзяржавыПастаянныя войны
Неабходна добрая абарона
Аб’яднанне плямён у саюзыАле!
Яны слабыя
Неабходна стварыць дзяржаву
Веча
Праблема:Славяне жылі на вялікай
тэрыторыі
Цяжка часта збіраць веча
Бягучыя справы вырашаў савет старэйшын
Веча – народны сход у грамадстве ўсходніх славян, які склікаўся для вырашэння важных спраў. Правам удзелу ў ім карысталіся ўсе паўнапраўныя вольныя мужчыны.
Функцыі веча:• Вырашэнне пытанняў
вайны і міра;• Выбар князя;• Спачатку – усе
судовыя справы(пасля – толькі самыя складаныя).
Змяншэнне ролі вечаПаступова функцыі веча – да князя;У яго – дружына;Веча – у надзвычайных абставінах.
З’яўленне гарадоў
Некаторыя гарады – з гарадзішчаў:• Там хаваліся ад небяспекі;• Быў запас прадуктаў;• Было месца для грамадскіх
мерапрыемстваў;• Сяліўся князь з дружынай.
VIII – IX стст. – пачатак зараджэння гарадоў на беларускіх землях.
Пасяленні саюзаў плямёны
Крывічы – селішчы на месцы Полацка, Віцебска, Лукомля (ІХ ст.);
Дрыгавічы – Тураў (Х ст.);Радзімічы – гарадзішча на
месцы Гомеля.
Племянныя княжанніПлемянное княжанне – славянскі саюз плямён, у якім існавала княжацкая ўлада.Рысы:• Захоўвалася веча;
Але!• Важнейшыя пытанні вырашаў князь і знаць;• Спадчынная ўлада князя;• Вялікае значэнне – войны.
Усходнеславянскія княжанніБылі ў крывічоў-палачан і дрыгавічоў.Х ст. – князь Рагвалод у палачан.Прыйшоў «з-за мора»(магчыма, скандынаў-вараг).