05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян
TRANSCRIPT
![Page 1: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/1.jpg)
Балты на тэрыторыі Беларусі
![Page 2: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/2.jpg)
Паходжанне балтаўІндаеўрапейцы
(літоўцы, латышы)Балты Славяне Германцы
Жылі на ўзбярэжжы Балтыйскага мора і ва Усходняй Еўропе.Назва – ад Балтыйскага мора.
![Page 3: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/3.jpg)
Тэрыторыя рассялення2 тыс. да н.э. – max тэрыторыя:• Захад – да р. Одэр;• Усход – да вярхоўяў р. Волгі і
Камы;• Поўнач – да Фінскага заліва і
Ладажскага возера;• Поўдзень – да Сярэдняга
Падняпроўя.
![Page 4: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/4.jpg)
Адносіны з мясцовым насельніцтвам
Плямёны паляўнічых і рыбаловаў + продкі балтаў = мірнае суіснаванне
![Page 5: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/5.jpg)
“Залаты век”
ІІ – V стст. – “залаты век” балтаў – росквіт
рамяства і гандлю.Тэрыторыя паменшылася
Але!Па-ранейшаму на
балтыйскам узбярэжжы і на Беларусі
![Page 6: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/6.jpg)
Падзел балтаў на плямёныПрычыны:
Вялікая тэрыторыя рассялення
Ізаляцыя адныхбалтаў ад іншых 1 тыс. да н.э. – падзел на заходніх, усходніх, дняпроўскіх.
Змяшэнне з іншымі народамі
![Page 7: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/7.jpg)
Заходнія балты• Тэрыторыя: ад Панямоння да
Ніжняй Віслы;• Прыклады: прусы, яцвягі,
куршы.
![Page 8: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/8.jpg)
Усходнія балты (лета-літоўскія плямёны)• Тэрыторыя: берагі
рэк Нёман, Заходняя Дзвіна, Вілія.• Прыклады: літва.
![Page 9: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/9.jpg)
Дняпроўскія балты
• Мала вывучаны;• Растварыліся сярод
славян.
![Page 10: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/10.jpg)
Балты на Беларусі:Літва;Яцвягі і інш.
![Page 11: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/11.jpg)
Паселішчы балтаўСелішчы
(неўмацаваныя)Гарадзішчы
(умацаваныя)
![Page 12: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/12.jpg)
Гарадзішчы балтаўНа ўзвышшах;Невялікіх памераў;Спачатку – без штучных
абарончых умацаванняў (толькі драўляная агароджа);
Пасля – валы, равы (часам – некалькі радоў), сцены.
Гарадоў не было!
![Page 13: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/13.jpg)
Жытлы балтаў
З драўляных слупоў;Сцены абмазваліся глінай;У цэнтры – адкрытыя
агнішчы/печкі-каменкі;Пасля – глінабітныя печы без
дымахода.
![Page 14: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/14.jpg)
Заняткі балтаў• Земляробства і
жывёлагадоўля;• Паляванне і
рыбалоўства (дапаможныя).
![Page 15: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/15.jpg)
ЗемляробстваКультуры: пшаніца,
проса, ячмень і г.д.Прылады: драўляная
саха з жалезным сашнікам, жалезная матыка, сярпы, косы.
![Page 16: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/16.jpg)
Жывёлагадоўля
Пераважала над паляванням;
Гадавалі свіней, авечак і г.д.
![Page 17: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/17.jpg)
ГандальУвозілі
Медзь; Шкляныя пацеркі; Гліняны посуд; Рымскія манеты і г.д.
ВывозіліБурштын (“паўночнае золата”).Бурштынавы шлях – з Прыбалтыкі ў Міжземнамор’е.Коней;Скуру;Мёд і г.д.
![Page 18: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/18.jpg)
РамёствыАпрацоўка металаў;Апрацоўка дрэва;Выраб глінянага посуду;Ткацтва і г.д.
Натуральная гаспадарка – гаспадарка, якая забяспечвае ўсім неабходным.
![Page 19: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/19.jpg)
Упрыгожанні• З бронзы і срэбра;• Геаметрычны арнамент;• Сіні, зялёны, блакітны,
чыровы колеры эмалі;• Прыклады: бранзалеты,
фібулы, галаўныя вянкі і г.д.
![Page 20: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/20.jpg)
Славяне і балты2-ая пал. I тыс. н.э. – прыйшлі славяне.Запазычылі ў балтаў:• Упрыгожанні;• Назвы рэк і азёр;• Вопыт.
![Page 21: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/21.jpg)
Паходжанне і рассяленне славян
![Page 22: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/22.jpg)
Назва“Славяне” – ад “слова” (людзі, якія размаўлялі на адной мове)
![Page 23: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/23.jpg)
Прарадзіма Прарадзіма – тэрыторыя, якую першапачаткова насяляў той ці іншы народ.Магчымыя прарадзімы славян:1) Паміж Заходнім Бугам і сярэднім
цячэннем Дняпра (да Прыпяці на поўначы) – поўдзень Беларусі;
2) Сярэдні Дунай, поўдзень ад Карпат (падтрымліваецца “Аповесцю мінулых часоў”);
3) Поўнач ад Карпат (зараз – Польшча і Украіна). Пасля адтуль – у міжрэччы Одэра і Віслы.
![Page 24: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/24.jpg)
Вылучэнне ў асобны народСяр. 1 тыс. да н.э. – вылучэнне славян у асобны народ.VI ст. – славяне вядомы пад сваім іменем.
![Page 25: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/25.jpg)
Рысы славян:• Велікадушнасць;• Гасціннасць;• Калектывізм.
Але!Ваяўнічы народ – напады на Візантыю
![Page 26: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/26.jpg)
Візантыйская характарыстыка славян (VI ст.)
• Высокія;• Моцныя;• Язычнікі;• Ваявалі пешшу;• Вялі просты лад
жыцця.
![Page 27: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/27.jpg)
Групы славян• Склавіны (на захад ад
Днястра, каля Дуная);• Анты (ад Днястра да Дняпра).
Але!Адна мова, нічым не
адрозніваліся
Агульная назва – венеды
![Page 28: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/28.jpg)
АнтыПродкі: • усходніх славян
(дрыгавічоў);• паўднёвых славян (сербаў,
харватаў).
![Page 29: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/29.jpg)
Легенды пра славян
Магчыма, неўры – славяне:• Жылі на поўдні Беларусі;• Некалькі разоў у год
ператвараліся ў ваўкоў.
![Page 30: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/30.jpg)
Перасяленне славян з прарадзімы: прычыны
1. Спачатку – добрыя ўмовы для земляробства
Але!З кан. ІV ст. – пахаладанне (V ст. –
самае халоднае за 2000 г.)
Землі непрыдатны для земляробства
![Page 31: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/31.jpg)
Перасяленне славян з прарадзімы: прычыны2. Вялікае перасяленне народаў у Еўропе
Гуны і германцы нападалі на славян
Славяне займалі спусцелыя землі
Шляхі перасялення – рэкі.
![Page 32: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/32.jpg)
Накірункі перасялення• Захад – да Эльбы, пасля – і за яе;• Поўдзень – Балканскі п-аў;• Усход – Сярэдняе Падняпроўе (6 ст.).
![Page 33: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/33.jpg)
Засяленне Беларусі
Шляхі:• Поўдзень – з Сярэдняга
Падняпроўя ўздоўж Дняпра, Прыпяці;• Поўнач – з поўначы
Усходняй Еўропы. Туды прыйшлі з р. Вісла, пабудавалі Ноўгарад Вялікі на в. Ільмень.
Час:кан. Ранняга сярэдневякоўя.
![Page 34: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/34.jpg)
Паселішчы на поўдні:Петрыкаў на р. Прыпяць –
селішча VI – VII стст.;Хотамель Столінскага р-на
р. Гарынь – гарадзішча, селішча і могільнік.
![Page 35: 05. Балты на тэрыторыі Беларусі. Пранікненне славян](https://reader036.vdocuments.mx/reader036/viewer/2022081419/58d173ed1a28abed798b52c3/html5/thumbnails/35.jpg)
Рассяленне на БеларусіСелішчы на сухіх
месцах на ўзвышшах;Змешваліся з балтамі.