Kütahya Vahid Paşa Kütüphanesindeki

Tasavvufla İlgili Yazma Eserler

Mehmet Necmettin BARDAKÇJ Yard. Doç. Dr., Süleyman Demirel ü. ilahiyat Fakültesi bardakci@ilabiyat.sdu.edu.tr

Özet Bu çalışmada Kütahya Vahid Paşa Kütüphanesi'ndeki 3150 yazma

eserden tasavvufla ilgili 178 yazma eser hakkında bilgi verilmiştir. Bu eser­lerden bazılarının kaynaklarda yer alınaması, bazılarınmda XII. yüzyıhı ait

olması , değerlerini bir kat daha aıtırmaktadır. Kütüphanedeki eserlerden

birçoğu günümüzde asıl dillerinde yayımlanmış, birçok dile çevrilmiştir.

Kütüphanenin kunıcusu Vahid Paşa, Kütahya 'da sürgün olarak bulun­duğu iki yı l içinde (1809-1811) zengin kitap koleksiyonu oluşturmuş ve kültür hayatımıza hizmet etmiştir.

Günümüz dünyasında popüler disiplinler arasında yer alan tasavvufun ken­di kaynaklanndan öğrenilmesi gayet tabilclir. Bu durum tasavvufla ilgili kaynak­ların bilinmesini gerektirmektedir. Bu alanda yapılan araştım1alarla kütüphane­lerimizele bulunan eserlerden bir çoğunun ilim dünyasına kazandınidığı bilin­mektedir. Biz de bu çalışmaınızia Kütahya Vahid Paşa İl Halk Kütüphanesinde bulunan tasavvutla ilgili yazma eserleri tespit ederek bu alanda yapılan araştır­malara katkı sağlamaya çalıştık.

Kütahya Vahid Paşa İl Halk Kütüphanesine ismini veren Mehnıed Emin Va­hid Paşa (ö.1244/1828) Kilisli bir Nusayıi' aileye mensuptur. Babasının ölümü üzerine annesiyle küçük yaşta İstanbul'a gelerek yüksek derecede ilim tahsil et­mişrir. Mali k:hip olarak devlet dairesinde göreve başlamış , 1806'da Evldif Müdü­rü olmuştur. Eylül 1806'da Ili. Selim tarafından Nişancı rütbesiyle r. Napolyon'a elçi olarak gönderilmiş, bazı siyasi sebeplerden dolayı başarıl ı olamaymca yak­laşık bir yı l süren bu diplomatik görevinden sonra geri çağrılmıştır. 1 1808'de İn-

ı Ahmed LCıtfi, Tarib-i Ltl!(ı. Matbaa-i Amire 1257, c. ıı, s. 154; Ahmed Cevdet Paşa , Tarih-I Cevdet, Matbaa-i Amire 1288, c. Vlfi, s. 143; Uzunç;ırşılıoğlu isınail Hakkı, Ktltabya Şehri, İst. 1932, s. 129; Azmi Süslü, "Fransa'ya Gönderilen Türk Elçileri ve Vah iu P:ışa", Türk Killtün·~ Yıl27, S. 318, Ekim 1989, ş. 613.

118 tasavvuf

giliz Temsilcileriyle anlaşmalar.ı katı lmak üzere Çanakkale'ye gönderilmiştir. Bu görevde devletin isteği doğrultusunda başarısı onun taltif edilerek defter emini olmasını, bir ay sonra da Harkiye Nazırı Muavini (Reisü'I-Küttab) olarak tayin edilmesini sağlamıştır. Bu görevde üç ay kalan Vah..id Paşa, sebebi bilinmeyen bir şekilde aziedilerek 1809'da iki yı l süreyle ikamet edeceği Kütahya'ya sürgün edilmiştir. Kütahya'da kaldığı süre içinde Kütahya'nın büyük bilginlerinden Ab­dülbaki Fikri Efendi'ye (ö.?) olan saygısını ifade etmek üzere Ulu Caminin son cemaat mahallini kütüphaneye çevirerek kendi ismini vermiştir. Böylece Kütah­ya'da sürgün kaldığı sırada 1811 yılında kütüphanesini kurmuş ve 1812 yılmda ha lkın istifadesine açmıştır. Kendi yazdığı eserlerini ve sahip olduğu birçok kita­bı kurduğu bu kütüphaneye bağışlamıştır. Kütüphaneyi gerek memur, gerek sürgün olarak bulunduğu yerlerden kitap göndermek suretiyle zenginleştirm iş­

tir. İki yıllık sürgün hayatından sonra çeşitli görevlere tayin edilerek Kütahya'dan ayrılan Vahid Paşa , 1824 yılında vezirlik payesiyle Halep'e tayin edilmiştir.

1826'da görevini ihmal ettiği gerekçesiyle Bursa'ya sürülen Vahid Paşa, 1827'de Çanakkale Muhafızlığına, 182S'de Bosna Valiliğine atanmıştır. Bosna'ya gitmek üzere Çanakkale'den ayrı lan Vahid Paşa 14 Ağustos 1828'de yolda vefat etıniş2

ve Çanakkale'ye bağlı Geyilcli köyiinde defnedilmlştir.3

Mehıned Emin Vahid Paşa, hünerli, bilgili ve marifet sahibi olmakla birlikte, kibirli ve kendisini beğenmiş bir kişiliğe sahiptir.4 Kütahya'dan ayrıldıktan sonra İstanbul ve Beyrut'tan kitaplar getirterek kütüphaneyi zenginleştirmiştir. Şeri

mahkeme sicillerindeki kayıtlara göre İstanbul ve Halep'ten gönderilen kitaplar tespit edilmiştir.' Bu kitaplar arasında tefsirle ilgili on iki, hadiste ilgili on sekiz, fıkıhla ilgili on yedi, kelaın ve tasavvutla ilgili sekiz, sarf ve na hiv le ilgili üç, ede­biyada ilgili on sekiz, hendese ile ilgili sekiz, lügatJa ilgili beş, ahiakla ilglli on ki­tap bulunmaktadır. Kütahya'daki kütüphanesi için 1226/ 1811 ve 1228/ 1813 ta­rihlerinde iki vakfiye tanzim ettiren V ahi d Paşa'nın mührü "Vahidi Asrola Seyyid

Mehmed"rarzında kazınmıştır.6 Vahid Paşa'nın kürliphaneye hediye ettiği kitap­larda ise Türkçe'ye şu şekilde çevirdiğimiz vakıf kaydı bulunmaktadır:

"Bu kitap, Kütahya şehri talebelerine dışarı çıkarılmamak kaydıyla (şartıy­la) eski Rei..'iü'l-Küttab Seyyid Mebmed Emin Vahid tarafından vakfedilmiştir.

Allah onu ve ana babasını bağışlasın; '' i

2 Ahmed Lütfi, c. II, s. 155; Uzunçarşılıoğlu, ss. 130·132; Süslü, agm, ss. 614-615. 3 Süslü, agnı, s. 615. 4 Uzunçarşılıoğlu, s. 132. 5 Uzunçarşıl ıoğhı, s.132; Ali Berberoğlu, "Vahid Paşa İl Halk Kütüphanesi", KOTAHYA Ata­

türk'ün Doğıımwıun 100. Yılına Armağan, istanbul 1981-82, ss. 747-749; Mehmet Ta§kın, "Vahid

P:ışa ve Kütüphanes i", Yedi iklim, c. 10, S. 68, İstanbul Kasım 1995, ss. 86-87. 6 Uzunçarşılıoğlu , ss. 132-133. 7 Örnek ol:ır:ık bk. İbn Mese.rre'nin 349 nurnarada kayıtlı "eJ-Münteka min Ketdmı Ehli't-Tükô"

adlı eserinin ı ve 98b varaklarındaki mühür.

necmettin bardakçılkütabya vabfd paşa kütuphanesindeki. .. 119

İlk olarak Ulu Caminin son cemaat mahallinde kurulan kütüphane burası dar gelince yakınındakj Gök Şadirvan denilen İmaret Mescidine, daha sonra da bu­

günkü yerine taşınmıştır. Vahid Paşa vakıf olarak kurduğu kütüphaneye gelirte­min etmek ve görevlilerin ücretlerini ödeyebilmek için bazı kira gelirleri tespit etmiştir. Elde edilen bu gelirler kendisi!'lin vakıf kayıtlarında tespit ettiği şahısla­ra belli miktarlarda ödenmiştir. Böylece kütüphane sağlıklı bir şekilde hizmetini sürdürmüştür. ~

Vahid Paşa Kütüphanesinin ilk kurulduğu sımdaki yazma eserlerin 1031 nu­maralı defteri, yani kataloğu kütüphaneele mevcuttur. Katalogda çeşitli ilim dal­

larında 1030 eser yer almaktadır. Kütüphaneele bulunan 3150 yazma eserin geri kalanı Kütahya Mevlevlhanesi ile Molla Bey Kütüphanesinden ve bağış yoluyla kütüphaneye gelmiştir. En eski yazma eserler VI/Xll yüzyıla a·ittir. Bunlardan bazıları şunlardır:

1. 146 demirbaş nurnarada kayıtlı "Manzıl.me-i Nesefiyye fi'l-Hılaftyye. " Bu eserin istinsah tarihi 504/lllO'dir.

2. 1175 demirbaş nurnarada kayıtlı ve Ebu Bekir Tartuşi'ye ait "Siriicu. 'l-Mü­

lı2k" adlı eserdir. İstinsah tarihi S 16/ 1123'tür. 3 1658 demirbaş mımarada kayıtlı bir Kur'an-ı Kerim'dir. İstinsah tarihi

555/ 1159'dur. 4. 334 demirbaş nurnarada kayıtlı Beyhaki'nin 197 varak "Da'avu'l-Kebfr"ad­

lı eseridir. Bu eserin istinsah tarihi 589/ 1194'ti.ir. Araştırmamız esnasında bazıları aynı eserin farklı nüshaları olmakla birlikte

178 adet tasavvufla ilgili yazma eser tespit ettik.9 Bu eserlerin bir çoğu Osmanlı Devletinde etkili olan tarikat ve tasavvuf önderlerine aittir. Bunlar; Muhyiddin İbn Arab1, Sadreddin Konevl, Kutbuddin İznik!, Davud Kayseri, San Abdullah

Efendi, Yiğitbaşı Ahmed Marmarav!, İbrahim Hakkı Bursevl, Aziz Mahmud Hü­dayl vb. mutasavvıflardır.

Bu eserler arasında kaynaklarda zikreclilıneyen bazı eserler de vardır. Bunlar­dan birisi bizim doktora çalışmamızın da konusunu teşkil eden Endülüslü mi.ite­fekkir mutasavvıf Muhammed İbn Meserre (269-319/ 883-931 )'ye ait, 349 numa­radakayıtlı olan ''el-Münteka Min Keliimı Ehli't-1ükii" adlı eserdir.10 Aynı şekil -

8 Uıunç:ırşılıoğlu, ss. 130-131. 9 Anadolu'daki kütüphanelerde bulunan tasavvufla ilgili ya:lma eserler göz önüne alındığında

bu sa yı oldukça fazladır. Nitekim Isparta Halil H:ımid Paşa Kütüphanesindeki rasavvufla ilgili yazma eserlerin sayısı atmış sekizdir. Turk/ye Yazmalar Toplu Kata/oğu Isparta (T.C. Kültür B;ıkanlığ.ı Mil­li Kütüphane Başkanlığı) Ankara 2000, ss. 479-515. (Bu eserler Kültür Bakanlığı tarafından Konya Yusuf Ağa Kütüphanesine mıkledilmiştir).

10 Mehmet Necmettin Bardak çı, Ebu Abdullah Muhammed ibn Meserre 'ni n Tasavvuji Düşun­ce Taribindeki Yeri ve El-Münteka Min Kelamı Ebli't-7üka Adlı T:.seri", SDÜ SB Enstitüsü, Doktora

tezi, Isparta 1998. Bu çalışına insan Yayınları wrafından 1999'da yayıml:ınmıştır.

120 rasav~(

de Büyük Türk alimi Zemahşerl (467-538/ 1075-1144)'nin kaynaklarda zikredil­

meyen "Ttku'l-Mesadır"isimli Arapça gramer kitabı da Vahid Paşa Kütüphane­

sindeclir." Bunlara ilave olaF.ık XVI. yüzyıl Osmanlı şairlerinden Mibi tarzında şi­

irler söyleyen FüsGni'nin "Camiu 'l-Esma" adlı Arapça-Farsça sözlüğü de kütüp­

haneele bulunan naclide eserler arasındadır.

Kütüphaneden faydalanmak isteyenlere kolaylık sağlaması amacıyla kütüpha­neele tespitin i yaptığımız eserlerin bazısı hakkında diğerlerine nazaran daha geniş

bilgi verıneye çalıştık . Btınlann sayfa düzenleri ve satır sayıları ile kullanılan mü­rekkep renkleri hakkında teknik bilgiler verdik. Sıra numarasından sonra kütüp­

hanedeki demirbaş kayıt numarasını, müellifin ismini, doğum ve ölüm tarihlerini,

eserin adını, varsa müstensihi ile istinsah tarihini ve va rak sayısını su·aladık. Müel­lifin doğum ve ölüm tarihlerinin tespiti ile eserlerin ilgili ınüellife ait olduğunu bi­

yografik eserlerle karşılaştırarak en doğru bir şekilde vermeye çalıştık . Bu konuda

başvurduğumuz eserlerin bir listesini çahşmamızın sonunda verdik.

Kütahya Vahid Paşa Kütüphanesindeki Tasavvufla İlgili Yazma Eserler

1. 349 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Ebu Abdullah Muhammed b. Abdullah İbn

Meserre el-Kuıtub! (269-319/ 883-931), e!-Münteka min Kelamı Ehlt 't-Tükd. Mu­

hammed b . İbrah im b. Muhammed ı:arafından 681/ 1282'de Arapça nesih hatta is­

tinsah edilmiştir. 19 satırlı 98 varaktır. Konu başlıklan kırıruzı, diğer kısımlar si­yah mürekkeple yazılmıştır. Vabid Paşa bu kitabı Abdülkadir b. Yusuf el-Meva­

zinl'den r.emin ederek kiitüphanesine kazandınnıştır. Bu eser ve müellifı tarafı­

mızdnn doktora tezi olarak çalışılm ışnr.

2. 175 demirbaş numaracia kayıtlı; Şemsüddin Muhammed b. Ahıned b. Ferab

el-Ensar! el-Kurtubl el-Endelüsi (Ebu Abdullah Muhammed el-Kurtub!),

(ö.671/ 1272): Tezkiretü '1-Kurtubf, ( Tezkiretü bi Ahvali 'l-Mevta ve Umüri'l-Ahire­

tı) (I-ll). Abdülvebhab b. Abdüllatif el-Ensari' eş-Şafii tarafından 1054/ 1644 yılı Zil­

hicce ayının sonlarına doğru Arapça nesilı hatla istinsah edilmiştir. Konu başlık­

lan kırmızı, diğer kısımlar siyah mürekkeple yazılmıştır. 27 satırlı 7+346 varaktır.

Birinci cilt 102'ye kadardır. İkinci cilt 103'ten başlayıp 346'da sona ermektedir.

3. 332 demirbaş mımarada kayıtlı; Şemsüddin Muhammed b . Ahmed b. Fe­

rab el-EnsMi' el-Kurnıbl el-Endelüs! (Ebu Abdullah Muhammed el-Kurtubl), Ki­

tabu'l-Üsnu jt Şerh i Esmdi'I-Hüsna, Arapça nesih harla 25 sarır yazılmıştır. 307

varaktır. Köşeli elikdörtgen içerisine alınmış, kenarları altın yaldızlı, bölüm baş­lıkları kırmızı, diğer kısımlar siyah mürekkeple yazılmıştır.

ı ı Kütüphane kayıtlarında Zeınalışen'ye ait olduğu belirtilen bu eserin Zeınalışerl'ye ait olup ol­

ın:ıdığı ancak b u sahada yapılacak o lan ar~tırınalar neticesinde ;ıçı klığa kavu~turulııbilir,

necmettin b:ırdakçı/kiitahya ı;abid paşa kutapbanesincleki... 121

4. 0:1156 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdülkadir Geylani, (ö.561/1165-1166), Keşfu Esrdr-ı Nübüvvet, Farsça talik hatla istinsah edilmiştir. 18 satırlı 64 varaktır.'2

5. 546/4 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdülkadir Geylani, Evrô.d, Ebu Bekir Halveli tarafından 1185/1771 tarihinde Osmanlıca nesih hatla istinsah edilmişti r. '3

6. 1498 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdülkadir Geylani, Fütuhu'l-Gayb,

1082/167l'de Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 37 varaktır. 14

7. 363 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdülkadir Geylani:, Fütuhu'I-Gayb,

1004/1605 tarihinde Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 14 satu·h 85 varaktır. 8. 358 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdülkerirn Kuşeyri:, (ö.465/1072), Risale­

tii 'I-Kuşeyriyye, 1085/1674'te Anıpça nesih hatla istinsah edilmiştir. 23 satırlıl60 varaktır. ıs

9. 1896 demirbaş mımarad.a kayıtlı; Abdülkerim Kuşeyrl, Risaletü'l-Kuşeyriy­ye, 1268/1851-1852'de Hüseyin Ebu'I-Ula tarafından Arapça nesih hatla istinsah edilmiş olup 276 varaktır.

10. 1699 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Ferideddin Attar, (540-618/1145-1221), Tezkiretii'l-Evliya, Farsça eel! divan! hatla yazılmıştır. 112 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.'"

ll. 1436 demirbaş nurnarada kayırlı; Ferideddin Attar, Risale-i Bf Sername,

Farsça nesih manzum hatla 21 Ramazan 1173/Nisan 1760'ta yazılmıştır. 19 satır­lı 7 varakrır."

12. 1513 demirbaş mımarada kayıtlı ; Ferideddin Attar, Perıdnô.me, Farsça ta'­lik hatla yazılmıştır. 261 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.' 8

13. 618 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ferideddin Attar, Perıd-i Attô.r, Osman Hulusi tarafından Osrnanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. 42 varaktır.

14. 1699 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şerh-i Perıd-i Attar, 1177/1763'te Os­manlıca nesih har.la yazılmış olup 75 varaktır . Ferideddin Attar'n eserinin şerhi­dir. Şarih ve müstensih ismi bulunmamaktadır.

12 Bu eserin Abd)lk'adir Geylani'ye aidiyeti şüphelidir. 13 Tunus'ta (h. 1304) ve İstanbul'da (tarih yok) basılnııştır. Nainı Erdoğan wmfından Türkçe'ye

çevrilmiştir, İstanbu l 1982. 14 Arapça olarak, İstanbul 1281/1864, Kalıire 1960'da neşredilın iştir. Abdülkadir Akçiçek tarafın­

dan Türkçe'ye çevrilmiştir, Ankara 1961. Walter Bnıno tarafından da Almanca'ya çevrilmiştir, Leip­:lig 1933.

15 M. Zerrik-A-Baltaci tarafından ıııhkikli olarak Ampça neşredilıniştir. Tahsin Yazıcı t~ırafından

(İstanbull978) ve Süleyman Uludağ tarafından (İstanbul 1991) günümi.i:ı Türkçe'sine çevrilmiştir. 16 Muhammed İstila mi tarafından Farsça olarak neşredilıniştir, Tahran 1374. Süleyman Uludağ

tarafından Tü rkçe'ye çevrilm işt ir, İstanbull985. Reynold Nicholson tamfından İngilizce'ye çevrilmiş­

ıir, London-Leiden 1905-1907. 17 Bu eserin Ferideddin Aııar'a aidiyeti şüplıelidir. ıs Farsça neşredilen ve M. Nuri Gençosman tarafından Türkçe'ye çevrilen bu eserin ferideddin

Attar'a aidiıreti şiiphelidir.

122 tasavvu.f

15. 1925 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdurrahman Cami, (ö.898/1492), Me­nakıb-ı Şah Nakşibend ve Hace Ubeydullab Ahrar, Halil b. Muhammed tarafın­

dan Farsça rika' hatla istinsah edilmiştir. 82 varaktır. 16. 824 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdurrahman Cami, Şevabidii!l-Mevt,

Nurullah b. Kurhuddin b. Kemaleddin tarafından 965/ 1557-1558'de Farsça ta'lik hada istinsah edilmiştir. 188 varakur.

17. 1473 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Abdurrahman Cam!, Beyan-ı Turnkı't­Tasauvuf Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. 15 satır halinde 4 varaktır.

18. 360 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdurr.ıhman Cami, Silsiletü'z-Zebeb, (I­

U), 980/1572'de Maksud Katib isimli müstensih tarafından manzum olar~k Fars­ça ra'lik hatla yazılmıştır. 18 satırlı 185 varaktır.'9

19. 361 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdurrahman Cami, Sübbatü.'l-Ebrar, 970/1562 tarihinde Zilhicce ayının sonlarına doğru Ahmed b. Abdücrahim tara­

fından İstanbul'da manzum Farsça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 27 satır halinde 30 varaktır. Erenler Duası olarak da bilinen eserin sayfalan kırmızı mürekkeple yukarıdan aşağıya dörde bölünmüş, konu başlıklan kırmızı, diğer kısımlar siyah mürekkeple yazılnuştır.20

20. 1471/ 1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdurrahman Canıl, Şerb-i Kaside-i Mimiyye li lbn Fariz, 875/1470'te Farsça ta 'lik hatla istinsah edilmiş olup 49 va­raktır. 2 '

21. 345 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Ebu Abdullah Muhammed b. Süleyman ei-CezGI!, (ö.870/1465),21 Delailü 'l-Hayrat; Arapça .nesih hatla yazılmış olup, 7 satu·Jı 145 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.23

22. 321 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Abdullah Muhammed b . Süleyman el­Cezfı11, Metaliu'I-Meserriit bi Cildi Delailü'l-Hayrat, İbrahim b. Muhammed tara­fından 1125/1713'te Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 23 satı rlı 429 varaktır .

23. 2875 demirbaş mımarada kayıtlı; Ebu Abdullah Muhammed b. Süleyman ei-Cezull, Delailü 'l-Hayrat ve Şevarikı 'I-Envar fl Zikri's-Salat ala'n-Nebiyyi'l­Mubtlir, Osınanlıca harekeli nesih hatla yazılmıştır. 93 varaktır.

24. 2874/ 1 demirbaş mımarada kayıtlı; Ebu Abdullah Muhammed b . Süley­man ei-Cezlıll, Delc1i/ü.'l-Hayrat ve Şevarikı'l-Envar fi Zikri's-Satat ala'rı-Nebiy­

yi'L-Muhtlir, Osmanlıca nesih hatla yazılmıştır. 14+110+9 varaktır. Başta 14 varak Yasin su resi, soncia 9 varak Arapça dua vardır.

19 Murta:ı:a Müderrisi·i Gilani tmafından "Hefı Evreng" içerisinde Farsça neşredilıniştir, Tahran

1958.

20 Murwza Mliderrisi-i Gil:inl tar"fından "Heft Evreng" içerisinde Farsça neşredilmiştir, Tahran

1958. 21 Farsça neşredilnıiştir, iswnbul 1309/1891. Eserin giriş kısmında şamp ile ~k arasındaki ilişki

anlatılır.

22 Şeyh Ce:c:Gii, Şib:el iyye ı'ırikatının Cezlıliyye kolunun kunıcusudur.

23 1260-1320/ 1844-1902 yılları arasında Mısı r ve istanbul'da olmak üzere birçok baskıları vardır.

.necmenin bardakçı/kütahya vahld paşa kütüphanesindeki. . . 123

25. 0:1151 demirbaş nurnarada kayırlı; Ebu Talib Mekkl, (ö. 386/996), Kütü'l­Kulub fi Mw!imeleti'l-Mabbub, (I-II). Birinci cilt İbn Ahmed ei-Vati Hasan tara­

fından 822/ 1419'da; ikinci cilt Muhammed b. Muhammed tarafından 1164/1750-175l'de Arapça nesih hatla istinsah edilmişür. Birinci cilt 19 satırlı 159 varak, ikinci cilt 29 satırlı 232 varaktır.~4

26. 350 demirbaş nurnarada kayıtlı; İbn Ataullah el-İskender!, (ö.709/1309), Kitahu 'l-Hikem, Arapça nesih harla yazılmıştır. İstinsah tarihi yoktur. 15 satırlı 20 varaktır. 25

27. 353 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ahmed b. Muhammed el-Gazzall (ö.517 veya 520/1123 veya 1126),71> et-Tecrfd fi Ilmi'ı-Tevbf.d, Muhammed b. Eş-Şeyh

Muhammed Sebltu'ş-Şafil ez-Zeydaru tarafından 1058/1648 tarihinde Arapça ne­si h hatla istinsah edilmiştir. 16 satırh 34 varakur.

28. O: 1337 demirbaş n umarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzal'i, (ö. 505/ 1111), İhyau. Ulumi'ct-Din, (I-II), 1194/1780'de Arapça nesih hatla istinsah edil­miştir. 689 varaktır.n

29. 1441 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Kim­

ya-yı Saadet, Farsça divan! hatla istinsah edilmiştir. İsrinsah tarihi yoktur. 216 va­raktır.28

30. 1858 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Min­

hacü'l-Abidin, Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 130 varakur. İstinsah tarihi yoktur.29

31. 285 demirbaş numaracia kayıtlı ; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Minha­

cü'l-Abidfn, Ahmed b. İbrahim tarafından Hanya'da 1121/ 1709'da Arapça nesib hatta istinsah edilmiştir. 17 sarırlı 157 varaktır.

32. 1388 demirbaş mımarada kayıtlı; Ebu Hamicl Muhammed Gazzall, Mişka­tu'l-Envar fi Letaifi'l-Abbii.r, Arapça ta'lik-nesih hatla yazılmıştır. 346 varaktır. is­tinsah tarihi yoktur.

33. 1944/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Bi-

24 Mısır'da 1306/!SSS'de neşredilmiş, Nesib Mekarim ıar:ıfından Arapça tahkikli olarak yayım­lanmıştı r, Beynıt 1995. Türkçe'ye iki çevirisi yapılmıştır: Yak u b Çiçek, İstanbul 1998; Muharrem Tan,

iswnbul 1999. 25 Muhammed b. Abbas Ni ffer! (Mısır 1970) ve Ahmed Zeı:ruk (Kahire 1985) tarafından yapılan

şerhleri me§htırdur. Osmanlı ve günümüz Türkçe'sine birçok çevirisi olan eser, Mustafa Kara tarafın­dan tamamlayıcı bazı bilgilerle Türkçe'ye çevrilmiştir, istanbul 1990.

26 Ebu Hamid Muhammed Gazall (ö. 505/llll)'nin kardeşidir. 27 Arapça neşredilmiştir, Mısı r l 957. Alımed Serdaı<ıoğlu tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir, isıa n­

bul1975. 28 Farsça neşredilmiştir, Kalküta ırs. A. Fa nı k Meyan (İst:ınbul1979) ve H. Mahmud Çaındibi (İs­

tanbul1989) tarJfından Türkçe'ye çevıilmiştir. 29 ilk defa l28S/1871'de Kahice'de Arapç-J nC§redilen eser, daha sonr:ı 1984'te Beyrut'ta yayım­

lanmıştır.

124 uısavvuf

dayetü'l-Hidaye, Arapça ta'lik hatla 1137/ 1724'te yazılmıştır. 44 varaktır.ıo 34. 73 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Bidaye­

tü 'l-Hidft.yefi'l-Mevize, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 17 satırlı 58 varaktır. 35. 2366 demirbaş nuınarada kayıtlı ; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Eyyü­

he'l- VelıJd, 1183/ 1769'da Arapça nesih hatta yazılmıştır. 19 varaktır.~ı

36. 1883 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzali, Eyyü­he'l-Veled, Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. 10 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

37. 1969 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu H~hnid Muhammed Gazzali, Eyyü­he'l -Veled, Arapça neslh hatla yazılmıştır. İstinsab tarihi yoktur. 8 varaktır.

38. 2367/ 2 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Ey­

yühe'I-Veled, 999/1590'da Musa b. Hamza tarafından Arapça nesih hatla istinsah edilmişti r. ll varaktır.

39. 2306/2 d~mirbaş mımarada kayıtlı; Ebu Hamid Muhammed Gazzall, Ey­yühe'l- Veied, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 11 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

40. 1449 demirbaş mımarada kayıtlı; Şehabeddin Ebi Hafs Ömer es-Sührever­dl, (ö 632/1234), Avi.irifu.'i-Maft.rif Müstensih Şeyh Ali t:ırafından Arapça nesih hatla 1066/ 1655'te istinsah edilmiştir. 373 varaktır. 32

41. 580/1 demirbaş nurnarada kayıtl ı ; Şehabeddin Ebi Hafs Ömer es-Sühre­verdl, Vasi.Y.Yet, Arapça ra' lik hatla yazılmıştır. 2 varaktır. İstinsah tarihi yoktur:H

42. 1703 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Abdurrahman es-Süleıru, Müntehab

min T~(siri'l-Haki.iyık, yazı türü : Nesih, müstensih: Hasan b. Süleyman, 772/ 1370 tarihinele istinsah edilmiştir. Arapça 128 varakrır.

43. 189/ 1 demirbaş nurnarada kayHlı; Şeyh Ebu'I-Hasan eş-Şazell el-Pası,

(ö.656/1258), Hızbu 'ş-Şeyh Şcıze!f, Müstensih Hasan Hicaz! b. A11ıned tarafından Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 19 varaktır.

44. 313 demirbaş mımarada kayıtlı; Şihiibuddin Ahmed b. Muhammed, (ö.?), Şerhu Hızbı 'l-Bahr, Arapça nesih hatla yazılmışw-. 13 sarırlı 90 varaktır. İstinsah

tarihi yoktur. Şeyh Ebu'J-Hasan eş-Şazell'nin eserinin şerhidir. 45. 1474 demirbaş numaracia kayıtlı; Hüseyin b. Muhammed el-GGrl El-Here­

vi, (ö. 718/ 1318), Nüzhetü 'I-Ervi.ih, Muhammed b. Hacı Süleyman tarafından Farsça ta'l ik hatla istinsah edilmiştir. 88 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

30 Muhammed b. Hacdir mrafınclan Arapça ıenkitli neşred ilmişıir, Beyruı 1990. W. M. W atı tara­

fından ingilizce'ye çevrilmişlir, London 1953. Birçok bask ısı yapılmış, Türkçe'ye çevril mişli r.

31 Aslı Farsça olan eser bilinmeyen bir kişi mrafından Arapça'ya çevrilmiştir. Hammer Purgstali

tarafından Alınanı;;ı çevi risiyle b irl ikte Vi yan;ı'da 1838'de, Tevfik Sebbiiğ tarafından Fnınsızca çeviri·

:;i ile b irlikte Beynı r'ıa 1969'd;ı yayınıla nınışıır. Türkçe birçok çevirisi vardır.

32 Beynıt 1966, K;ılıi re 1973. E. A. İsf:ıhani tarafından F:ırsÇ<t 'ya çevrilmiştir. Tahr.ın 1374. Türk­

çe'ye ik i çevi ri~ i vardı r: Birincisi H. Kamil Yılmaz-İrfan Gündü;: ( Tasavvujim Esastan, istanbui i990)

diğeri Dilaver Selvi tarafından yapılmıştır ( Gel'çek Tasavvuj, istanbul 1995).

33 Muhammed Şirvanl tarafından Farsça'ya çevrilerek "Cfıvidan-hıred" isimli dergide yayımlan­

mıştır. Yıl 2, S. 2.

necmettin hardakçılkUiahya vahid.paşa küıupharıesindeki. .. 125

46. 388 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyiddin İbn Arabi, (ö.638/1240), Fü­susu'I-Htkem, Arapça nesih hatJa istinsah edilmiştir. 15 satırlı 120+4 varaktır. is­tinsah tarihi yoktur.~

47. 1909 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyiddin İbn Arabl, Füsusu'l-Hikem,

Ahmed b. Beşir tarafından Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 157 varaktır. 48. 1912 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyiddin İbn Arabl, Hılyetü '!-Abdal,

Arapça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. İstinsah tarihi yoktur. 6 varaktır.35

49. 1923/2 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyicldin İbn Arabi, Risa/etü'l-Gav­Si.Jrye, Osmanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. 4 varaktır. (73a-76b arasındadır.)

50. 1479 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyiddin .İbn Arabl, el-İsra ila'I-Makii­

mt'I-Üsra, Abdülkerim b. Muhammed tarafından Arapça nesih hatla 1002/ 1593'te istinsah eclilmişrir. 75 varaktır . .l6

51. 1913 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhyiddin İbn Arabl, el-Maksadu'I-Es­

ma fi't-Jşaret, Arapça ta'lik hatJa yazılmıştır. 9 varaktır. istinsah ı:arihi yoktur. 52. 392 demirbaş nurnarada kayıtlı; Müeyyedüddin b. Muhammed b. Said ei­

Cendl (ö.691/1292), Şerhu Füsilsı'l-Hikem, Arapça divan! hatla istinsah edilmiş-

tir. Müellif ham olup 27 satırlı 308 varaktır . .l7 •

53. 0:1157 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Rükneddin Mesud eş-Şidiz'i, (Baba Rüknl o larak tanınır) (ö.?), Nusiisu'I-Hususfi Şerbi'I-Fusiis, Farsça ta'lik hatJa is­tinsah edilmiştir. 21 satırh 503 varaktır.;~ı~

54. 382/2 demirbaş nurnarada kayıtlı; Seyyid Yahya Şirvan1, (ö.868-869/1464), EvrcJd-·ı Seyyid Yahya, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 2+3 varaktır. is­

tinsah tarihi yoktur. 55. 1472/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; İbn Vefa Şeyh Muslihuddin,

(ö.896/1491), Risale-i Tasavvuf, Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. 21 satırlı 3 varak­

tır. İstinsah tarihi ve müstensih ismi yoktur. 56. 365 demirbaş nurnarada kayıtlı; Kemaleeldin Abdurrezzak el-Kaşl (veya

Kiişan'i) (ö.720/1320), Istıliıbatu 's-Sufiyye, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 19 sa­

tırlı 70 varaktır. Konu başlıkları kırmiZl, diğer kisımlar siyah mürekkeple yazıl-

34 E. A. Afifı tarafından bazı açıklamalarla birlikte Arapça neşredilmiştir, Beyrut 1946. M. Nuri Gençosman tarafından Türkçe'ye çevrilmiştir, istanbul1992. A. Avni Konuk tamfından yapılan Türk­çe şerhi Mustafa Tahralı ve Selçuk Em ydın tarafından bazı açıklayıcı bilgiler verilerek günümüz Türk­

çe'sine kazandınlmıştır, istanbul 1987· 1992. Eser birçok Batı diline de çevrilmiştir. 35 "Resiilü İhni'l-Arabl" içerisinde Arapça neşredilmiştir, Haydambad 1948; Beynıt 1997. 36 "Resalü ibni'I-Arabi" içerisinde Arapça neşredilmiştir, Haydamhad 1948; Beynıt 1997. 37 Müeyyedüddin el-Cendi, ibnü'I-Ar'ahi'nin halifesi Sadreddin Konevi'nin sohbetlerine katılmış,

onun isteği üzerine Fuslisu '1-Hik<mii şerhetmiştir. Bu, Fusı1su '1-Hikem'in ilk şerh id ir ve kendisinden sonraki şerhlere etki etmiştir. Füsus'un bu şerhi iran'daki iki nüshaya dayanılarak Seyyid Celaleddin

Aşıiyfıni tamfından yayımlanmıştır, Meşhed 1982. 38 Fususu '1-Hikemin Farsça yazılan ilk şerh ve tercümesidir. Bu eser lt A. Mazlum! tar.ıfından

neşredilmiştir, Tahran 1980.

126 tasaı;-ımf

mıştır. İk i kısımdır. Birinci kısım HurOf-ı Heca'ya göre, ikinci kısım ise Kitabu'l­Mübin'in tertibi gibi düzenlenmiştir. Müstensihin ismi ve istinsah tarihi bulunma­maktadır.~9

57. 1945/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Necmeddin ei-Kübra, (ö.618/1221), Risaie-iAhvtıli Tarikat, 1137/1724'te Arapça ta'lik hada yazılmıştır . 4varaktır.40

58. 1454 demirbaş nurnarada kayıtlı; Aziz b. Muhammed en-NesefJ, (ö.700/1300), Resait-i Nesefi, Farsça nesih hatla yazılmıştır. 276 varaktır. İstinsah tarihi yoktur."'

59. 355 demirbaş nurnarada kayıtlı; Sadreddin KoneVı, (ö.673/1274), Nefahil­tü '1-lltıhiyye ( en-Nefahtıtü 'r-Rahbtıniyyc:), Müstensih Hüseyin b. Muhammed eş­Şeyh Ebu Şa'rihi'l-Halve(ı taratİndan 1005/1596'da Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 17 satırh 138 varaktır. Konu başlıklan kırmızı , diğer kısırnlar siyah mü­rekkeple yazılmıştır. Kitabın ilk kısmından 20 varak kadar sayfa kenarlan kırmı­zı mürekkeple dikdörtgen biçiminde çevrilmişti r.42

60. 356/1 demirbaş nuınarada kayıtlı; Sadreddin Konevl, Risaletü'l-Mufassıha atı Münteht'l-1[/kar tJe Sebebi lhtilafi '1-0mem, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 17

satırlı 35 varaktır. 1135/1722-1723'te İstanbul'da Vahid Paşa'nın eline geçmiştir. 61 . 356/2 demirbaş nurnarada kayıtlı; Sadreddin Konevi, el-Ecvihetü 'n-Nii.sı­

nyye (Evsatu Ecuibe Li Nasıriddin et-Tı1sf), Arapça nesi h hatla yazılmıştır. 17 sa­tırlı 14 varaktır.'1

62. 357 demirbaş numarada kayıtlı; Sadreddin Konevl, Htıdiye, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 17 satırlı 19 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

63. 1910 demirbaş nurnarada kayıtlı; Sadreddin Konevi, Fusfis fi Tahkikı 't­

Taurı 'l - Mahsus, Müstensih Ahmed b. Beşir tarafından Arapça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 17 satırh 22 varaktır. Kenarında açıklamalar bulunmaktadır.

64. 0:1646 demirbaş numarada kayıtlı; Ebu Ali b. Miskeveyh, (ö.421/1030), ei­

Fevz ve'n-Necat, Mahmud b. Tacuddin tarafından 839/ 1435'te Farsça nesih hatla istinsah edilmiştir. 15 satırlı 259 varaktır. Konu başlıklan kırmızı , diğer kısımlar

siyah mürekkeple yazılmıştır. Son kısmı eksiktir: 4

39 Abdiiiiii .Şahin tarafından ralıkiidi olarak Ampça ne{iredilmiştir, Kahire 1992. 40 Muhtemelen "usUl-i aşere"olmalıdır. Tarikat çevrelerinde büyük kabul gören "usul-i aşerrJ',

Mustafa Kara tarafından i. Hakkı Bursevi' tarafından yapılan şerh i ile birlikte "Tasavvufi Hayat" adıy­

la Türkçe'ye çevrilmi.~tir, İstanbull980. 41 Bu eser muhtemelen Nesefi'nin risalelerden oluşan Keşfu '1-Hakiiik adlı eseri olmalıdır. Keş­

fu '1-Hakiiik Alımed Damgam tarafından yayımlanmıştır, Tahran 1965. 42 Tasavvı.ıf terimlerini bu isim ve metoıla ilk ele alan bir eserdir. Muhtemelen Konevi'nin en son

eseridir. 43 Bu eser Sadreddin Konevi'nin Nasreddin Tüsi'ye ya:ı:dığı felsefi mektupların cevaplarıdır. An­

cak bu eserin onun olınanı;ı ihtimali de söz konusudur. 44 Bu eser muhtemelen İbn Miskeveyh'in ei-Fevzü '1-Asgar adlı eseri olmalıdır. ibn Miskeveyh

hakkında bilgi veren biyografı eserleriyle hakkındaki araştırmalarda ei-Fevz ve 'rı-Necat isimli bir ese-

necmettin bıırdakçı!kütabya vahid paşa kütüpbanesindeki. .. 127

65. 0:1652 demirbaş nurnarada kayıtlı; Alımed . Eflaki, (ö.761/1360), Menakı­bu'l-Arifin, Mustafa b. Muhammed tarafından 998/1589-1590'da Farsça rika' hat­la yazılmıştır. 330 varaktır. 45

66. 1926 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ahmed Eflakl, Men4kıbu't-.Arifin,46 Der­viş b. Ramazan tarafından 1021/ 1612'de Farsça rika' hatla istinsah edilmiştir. 147 varaktır.

67. 1452 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Abdullah İHhl Simavi, (ö. 896/1491), Risale-i Şeyh İ/ahf, Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. 12 satırlı 36 va­raktır. Cep kitaplan boyutundadır . Tasavvufla ilgili bilgiler verir.

68. 1347 demirbaş mımarada kayıtlı; Şeyh Abdullah İliibi Simavi, Rtsale-i Şeyh İlahf, Osmanlıca nesih hatla 1075/1664'te olarak yazılmıştır. 19 satırlı 19 varak­tır. Molla İlahi'nin hayatından bazı kesitler ile bazı tavsiyeleri ismi zikredilmeyen bir şahıs tarafından bir araya getirilmiştir.

69. 1457/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Abdullah İlaru Simav!, Meslekü't­Talibin ve'l-Abidin (Vasılfn), Osınanlıca ta'lik hatla 1057/1647'de İbrahim el­Mevlevl el-Kütahyevl tarafından istinsah edilmiştir. 19 varaktır. Kütahya Mevle­vlhanesine vakfedilmiş, daha sonra Vahid Paşa Kütüphanesine devredilmiştir.

70. 383 demirbaş nurnarada kayıtlı; Yiğitbaşı Ahmed Marman1vi, (ö. 910/1504), Ristile-i Tevhidfi Tarikı't-Tasavvuj, 1219/ 1804'te Ali Hafız tarafından Osmanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. 21 satırlı 18 varaktır.

71. 382/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Yiğitbaşı Ahmed Marmara vi, Camiu '1-Esra:rfi Tarik-ı't-Tasavvuj, Ispartavl Ali tarafından Osrnanlıca nesih hada ve na­zım şeklinde istinsah edilmiştir. 21 satırlı 16 varaktır. Altı kitaptan oluşan bir mec­muanın ilk kitabıdır. İstinsah tarihi yoktur.

72. 384 demirbaş nurnarada kayıtlı; Yiğitbaşı Ahmed Mannaravi, Ravzatu '1-Vasılfn fi Tarikı 't-Tasavvuj, Osmanlı ca nesih kırması olarak yazılmıştır. 21 satır­lı 8 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

73. 1467 demirbaş numarada kayHlı; İbrahim Gülşeni, (826-940/1423-1533), Şerh-i Dibtice-i Mesnevf, 959/1551-1552'de Farsça ta 'lik hatla istinsah edilmiştir.

78 varaktır. 74. 1600 demirbaş nuınarada kayıtlı; Dede Ömer Rfışeni, (ö.892/ 1487) Df­

van-ı RUşenf, Osmanlı Türkçe'si, ta'lik hatla isrinsah edilmiştir. 75. 0:1129 demirbaş nurnarada kayıtlı; San Abdullah Efendi, (ö.1070/1660),

rine rastlayamadık. e/-Fevzü'l-Asgarın -ı319 Beynıt ve 1325 Kahire olmak üzere iki baskısı vardır. Tahkikli neşri ise A. Fuad (Bingazi 1974) ve Salih Uzeyme (Tunus 1987) tarafından yapılmıştır. j . W:

S. Weetman tarafından Ingilizce'ye (London 1945), R. Amaldez tarafından Fransııca'ya (Tunus 1987,

S. Uzeyme neşri ile birlikte) çevrilmiştir.

45 Tahsin Yıızıcı tarafından Türkçe'ye çevrilmiş, Ankara 1953; (2. baskı, İstanbul 1995), daha

sonra da Farsça neşredilmiştir, Ankara 1959-1961.

46 Kütüphane kayıtlarında (!83-712/1284-1312 tarihleri arasında vefat eden ve Eflaki'nin önemli

ra viierinden biri olan Feridun b. Ahmed Sipııhsalar'a nispet edilmektedir.

ı 2R ıasavvıı/

Şerh-i Mesnevf-i Şerif, (I-ll), Hafız Muhammed Kayyum-Zade tarafından 1194/1780'de Osmanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. Birinci cilt 410 varak, ikinci cilt 530 varaktır. 31 satırlıdır.'7

76. 0:1154 demirbaş nurnarada kayıtlı; Sarı Abdullah Efendi , (Abdullah b. Seyyid Muhammed b. Abdullah ei -Kostantınl el-Bayrami ei-Celveuve'I-Mevlevl), Nasihatıt '1-Müluk Terğiben li flusni's-Sülı7.k, 1059/1649'da Osmanlı ca ta'lik hat­la istinsah edilmiştir. 31 satırlı 148 varaktır. Müellif hatttdır.

77. 320 demirbaş nurnarada kayıtlı; Aziz Mahmud Hüdayl, (ö.1038/ 1623), Ca­miu'i-FediW ue Kamiu 't·-Rezail, Arapça nesih harla istinsah edilmiştir. 19 satırlı 67 varaktır.

78. 374 demirbaş nurnarada kayıtlı; Aziz Mahmud Hüdayi, Dürrü'l-Bihdr ve Sırru 'i-Esrar, Arapça ta'lik hatla Abdürrahim b. Şeyh Lütfuilah tarafından

1072/1758'de istinsah edilmiştir. 15 satırlı 186 varaktır. 79. 375 demirbaş n umarada kayıtlı; Aziz Malunu d Hüdayi, Keşfu 'l-Gına' cın

Vechi's-Sema', Arapça ta'lik hatla 1072/1758'de istinsah edilmiştir. 15 satırlı 7+16 va rak tır.

80. 600/7 demirbaş numaracia kayıtlı; ZeyneHibidin (r.a.)'a (ö 75/694) nispet edilen bir eser. JçtiifiJ.se min Ricali'l-Gayh, Ar.apça nesih manzurn hatla yazılmış­tır. 3 varaktır. (92b-94b). İstinsah tarihi yoktur.

81. 0:1651 demirbaş nurnarada kayırlı; Ebu'l-leys es-Semerkandl, (ö. 983/1575), Bostanu'l-Arifin, Arapça divan! hatla 878/ 1473'te yazılmıştır . 205 va­raktır.

82. 1888 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu'I-Leys es-Semerkanöı, Bostanu'l­

Arifin, Mustafa b. Seydl tarafından Arapça nesih hatla 976/ 1568'de istinsah edil­miştir . 84 varaktır.

83. 2885/10 demirbaş mımarada kayıtlı; Ebu'l-Leys es-Semerkandi, Bosta­nu'I-Arifin, İbrahim b. Şeyh Hüseyin b. Halil tarafından 1202/ 1787'de Osmanlı­ca ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 40 varaktır. (122b-161b) Sonu eksiktir.

84 . 431 demirbaş mımarada kayıtlı; Mahmud b. Ali b. Muhammed ei-Kaşanl (ö.712/ 1312), Nazmu'd-Dürr "Şerh-i Taiyye", 859/ 1454-1455'te Arapça nesih hatla yazılmıştır. 17 satırlı 193 varaktır. '"

85. 1153 demirbaş nurnarada kayıtlı; Mevlana Celaleddin Rumi, (ö.672/1273), Mesnevi-i Şer{[, (I-VI), İbrahim el-Bağdadl tarafından 1022/1613 tarihinde Farsça nesih hatla istinsah edilmiştir. 25 satırlı 286 varaktır.49

86. 1603 demirbaş nurnarada kayıtlı; Mevlana Celaleddin Rumi, Divan-ı Ke-

47 Osmanlı Türkçesi ile neşredilıniştir, İstanbul 1288/1871. 48 İbn F:1rid (ö. 633/ 1235)'in Tdı).:)te'sinin şerlıidir.

49 Farsça ve Türkçe birçok şerh i bulunan Mesnevi, Abdtilbaki Gölpınarlı t:w.ıfı ndan Farsça tıpkı

basını neşredilıniştir, Anbr.ı 1993. Osmanlı ve günümilz Türkçe'si ile birlikte Arapça'ya ve birçok Batı dil ine çevrilmi~tir. Bazı Türkçe çevirileri şunlardır: Veled İzbudak, istanbul 1942; Abdülb:.ıki Göl­pınarlı, Ankar.ı 1989, Şefik Can, istanbull99S.

necmeırin bıırdakçı/kıUakya vahid paşa kiitüphcmesindeki.. . l 29

bir'den Parçalar, Farsça Divan! hatla istinsah edilmiştir. 80 varaktı r. ~<'

87. 1346 demirbaş numarada kayıtlı; Kaygusuz Abdal, (XIII-XIV. yy.), Rı~mle-i

Kaygusuz Abdal "Delil-i Budala", Aluned isimli bir müstensih tarafından Os­

manlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. 29 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

88. 421 demirbaş nurnarada kayıtlı; Davud el-Kayseri, lö. 751/1350), Şerh-i

Kaside-i Hamr~yye, Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. I 5 sarırlı 33 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.»

89. 0:1648 demirbaş nurnarada kayıtlı; Kutbuddin İznik1 (ö. 821/1418), Mu­kaddime, Seydl Muhammed b. Sungur! b. Abdullahb. A'bed tarafından

879/ 1474'te Osmanlıca rika ' hatla istinsah edilmiştir. 15 satır balinde 249 varak­

rır. İlk iki varak souradan ilave edilmiştir. Konu başlıkları ve dikkar çekilmek is­

tenen yerler kırmızı, diğer kısımlar siyah mürekkeple yazılmıştır.

90. 0:1338 demirbaş numara da kayırlı; Abdurrahman h . Muhammed ei-Bista­

m1, (ö 858/1454), ei-Fevayihu'l-Miskiyye fi'l-Fevatihı 'l-Mekkiyye, 1023/ 1614'te

Arapça nesih hatla yazılmıştır. 68 varaktır.'2

91 . 77 demirbaş numarada kayıtlı; Hace Abdullah b . Muhammed İsmail ei­

Ensar1 ei-Herevl, (ö. 481/1089), Menazilü.'s-Sairinfi 's-Süli2k,55 Arapça nesih hat­

la 28 Muharrem 711/20 Mayıs 1311 Perşembe günü istinsah edilmiştir. 15 satırlı

42 varaktır. Herevi eserini on bölümde 100 makam olarak tertip etmiştir. Makam­

lar konusunda eser verenleri tenkit ettikten sonra eseri yazma gerekçelerini sıra­layan Herevi', daha sonra tasavvufi' makamlar hakkında kısa ve özlü bilgiler ver­

miştir. Eserin kısımları 4a'da şöyle sıralanır: Bidayat, Ebvab, Muaınelat, Ahlak,

Usul, Edviye, Ahval, Vilayat, Hakaik, Nihayat.

92. 1911 demirbaş numarada kayıtlı; Hace Abdullah b. Muhammed İsınail el­

Ensarl ei-Herevl, Menfizi/u ~ç-Saitin, Arapça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 38 va­

raktır. İstinsah tarihi yoktur. 93. 364 demirbaş nurnarada kayıtlı; Afifuddin b. Süleyman Ali b. Abdullah Til­

misan ı, (ö. 690/1291 ), Şerhu Menkdli's-Sairin, Hace Abdullah b. Muhammed b.

İsmail ei-Ens:lrl ei-Herevl'nin eserinin şerhidir. Arapça nesih hatla yazılmıştır. 25 satırlı 88 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.~'

94. 1919 demirbaş nurnarada kayıtlı; Gıyaseddin Muhammed h. Reşiclt.ıddin,

(ö.?), Şerhu Menazili's-Sairin, Ahmed h. Hüseyin tarafından Edirne'de

1083/1672'de Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 150 varaktır.

SO Mithat Fbh::ıri Baytur tarafından Türkçe'ye çevrilm iştir, 4. bask ı, İstanbul1990.

51 İbn F:irid'in Kasicle-i Hamrt)ye:ıdlı eserinin şerlıidir.

52 ll. Mumd'a ithat' edilen ilimler ansiklopedisi t:ımnda bir eserdir.

53 Kütüphane kayıtlarında Mulııbbuddin Mu.hammed b. Şemsüddln Atıiir, (ö.?)'a nispet edilmek­

tedir. Tasavvufı nıak;unl;ırla ilgili olan eserin birçok şerh i vardır. Mısır'da 1966'da Arapçıı neşredilnıiş,

S. de Laugier Beaurecueil tarafından Fransızca'ya çevrilmiştir, Kalıire 1962.

54 Abdü lhafız M:ın$lır tarafından ıah kikli olawk neşredilıu iştir, IY.iru't-Türklli'n-Neşr, 1989.

130 tasavllUj

95. 397 demirbaş nurnarada kayıtlı; Zeynüddin Abdurrauf ei-Münavl, (ö. 1031/1621), et-Tevfik ala Mühimmati't-Tea:rif, Yunus b. Abdurrahman tarafın­dan Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 25 satırb 130 varaktır. isrinsah tarihi yoktur. Tasavvuf terimleri hakkında bilgi verir.

96. 1434 demirbaş nuınarada kayıtl ı; Abdülkerim ei-C!IJ, (ö. 832/1428), Kita­bu 'l-Kehf ve'r-rakfm fi Şerhi Bismillahirrahmanirrahim, Arapça ta 'lik hatla ya­zıJmışrır. 19 satır balinde 20 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

97. 1988 demirbaş numarada kayıtlı ; Hasan ei-Akhis~irl er-Rumi Kafi, (ö. 1025/1616), Ravzatu'l-Cennet, Musa b. Süleyman tarafından 1133/1720'de Arap­ça nesih hatla istinsah edilıniştiJ. 29 varaktır.

98. 2301 demirbaş numarada kayıtlı; Hasan el-Akhisar! er-Rumi Kati, Ravza­tu '/-Cennet, Musa b. Süleyman tarafından 1133/1720'de Arapça nesi h hatla istin­sah edilmiştir. 29 varaktır.

99. 370 demirbaş mımarada kayıtlı; Fahreddin İbrahim b. Şehriyar ei-Irakl, (ö. 688/ 1289), ei-Lemacl.t, 814/ 1411 'de Farsça ra'lik hada yazılmıştır. 10 sarıı·lt 44+11 varaktır. Müstensihi belli değildir.5s

100. 1870 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Ahmed Rumi Akhisar!, (ö. 1041/1631-1632), Mecalisu'l-Ebrat· ve Mesaliku'l-Ahyar, Abdullah b. İsmail tara­fından Arapça ta'lik hatla 1090/1679'da Ankara'da istinsah edilmiştir. 284 varaktır.

101. 366 demirbaş nurnarada kayıtlı; Abdurrauf el-Münavl, (ö.1031/1622), et­Tabtiktıtu 's-Sağir, Tuhfetu 'l-Asfi.ya hi Menakıbı '1-Ev/iyil, Arapça nesi h hatla ya­zılmıştır. 28 satırh 46 varaktır. Elif harfiyle başlayıp ye harfi ile sona eren bir ta­savvtıf tabakat kitabıdır. İstinsah tarihi yoktur.

102. 373 demirbaş nurnarada kayıtlı; Hoca Parsa Muhammed b. Muhammed Buhar!, (ö. 865/1460), Faslu 'l-Hıtab fi'I-Muhadarat, Farsça divani hatla 994/ 1585-1586'da yazılmıştır. 23 satırlı 347 varaktır.

103. 554 demirbaş numaracia kayıtlı; Zenbilli Ali Cemarı Efendi, (ö. 932/1526), Deveran-ı Sufiyye, Arapça ta'lik hatla yazı lmış olup 27 satırlı 2 varaktı r.

104. 1315 demirbaş nurnarada kayıtlı , Sinan Ümml (ö.958/1551), Divan, 15 Receb 1331 tarihinde Muhammed Sadık tarafından Osmanlıca nesih hatla istin­sah edilmiştir. Her sayfada 17 satır bulunmaktadır. Mecmuatü'r-Resail adlı bir mecmuanın 90-221 sayfaları arasındadır.;.-;

105. 359 demirbaş mımarada kayıtlı; Ali b. Hüseyin Vaiz ei-Kaşifi (ö. 977/1569), Reşahat Ayn.ıı'l-Hayaı, Tiilibl Hasan b. Hüseyin tarafından

1083/1672'de Farsça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 15 satırlı 400 varaktır.57

55 Birçok şerhi bulunan eser Muhammed Hacevi tarafından farsça neşredilnıi§tir, Tahran 1363. Saffet Yetkin ta rafından Türkçe'ye çevrilmiştir, istanbul 1948.

56 Bu eserin tenkirli neşri Azmi Bilgin tarafından yapılmıştır, işıanbu l 2000.

57 Al i Asgar Muiniyan tarafından whkikli olarak farsça neşredilıniştir, Tahran 1977. Mehmed Ma­nıf tarafından Osmanlı Türkçe'sine çevrilen eserin Bulak 1256, istanbul 1277 ve 1291 baskıları v:ı rd ır.

Necip Fazı i Kısakürek tarafınd:ın günümüz Türkçe'sine özedenerek kısmen çevrilmiştir, lstanbul l978.

necmettin b:ırdakçı/kıUahya va h id paşa kütüpbcmesindeki. . . 131

106. 368 demirbaş numaracia kayıtlı; Abdülvahab eş-Şa'ranl, (ö.973/ l 563), el­

Kihritü'l-Abmer fi Ulumı'ş-Şeyhı'l-Ekher, 942/ 1535 Ramazan ayında Arapça ne­sih hatla yazılmışur. Mi.iellif hattı olup 29 satırlı 102 varaktır.'>A

107. 44 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Bedreddin b. Ebu Mansur b. İsmail, Kita­

bu Tu.hfetü 'I-Evliya ve'i-Etkıya.fi Zikri Hali Seyyidi'I-Enbiya, Arapça nesih hatla istinsah edj lmişti r.

108. 2381 demirbaş numaraeta kayıtlı; Abdülvahab eş-Şa'ranl, ei-Mfztmu.'d­

Du.rriye el-Mühine, l097/1685-1686'da Arapça nesih hatla yazılmıştır. 94 varaktır. 109. 1920/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Said Hadiml, (ö.1176/ 1762), Ri­

safe jt's-Sü/ukı'n-Nakşibendiyye, Arapça nesih hatla yazılmıştır. İstinsah tarihi yoktur. 45 varaktır.

ı lO. 78 demirbaş numaraekı kayıtlı; Ahmed b. Muhammed el"Haınevl, (ö 1098/1687), Ne.febatü. '1-Kurb ve'l-itıistıl b. İs batı ·ı-Tasarrufi li Evliyaıllahi ve '/­

Kerômati ha'de'l-İntikal, 1091/1680 tarihinde Osınanlıca nesih hatta yazılmıştır. Büyük bir ihtimalle ınüellif nüshasıdır. 18 varaktır.

111. 1995 demirbaş mımarada kayıtlı; Şeyh İsınail Hakkı Bursevl, (ö.

1138/1725), Kitabu.!n-Nedit, Osmanlıca nesih hatla Muhammed Emin isimli müstensih tarafından 1131/ 1718-1719'da istinsah edilmiştir.~9

112. 1457/2 demirbaş mınıarada kayıtlı; İsmail Ankaravl, (ö . 1041/ 1631), Şerh-i Kaside-i Münferice, 1040/1630'da Osmanlıca ı:a'lik hatla yazılmıştır. Anka­ravl'nin bu kütüphaneele bulunan eserleri kendi sağlığında yazılmıştır. Müsten­sih adının bulunmaması ve tamamının ta' lik olarak yazılması eserlerin bir kişi ra:. rafında n yazıldığını göstermektedir. Bu da eserlerin rnüellif nüshası olma ihtima­lini yükseltmekredir.'i()

113. 1444 demirbaş numar::ıcla kayıtlı; İsınail Ankaravl, Minhôcu 'l-Fıtkard,

1028/ 1618-1619'da Osmanlıca ra' lik hatla yazılmıştır. 182 varaktıı·.1'ı

114. 346 demirbaş numaracia kayıtlı; İsma i l Ankaravl, Minhacu '1-Fukara, Derviş Abdullah Hafız el-Mevlevl Simavi tarafından 1216/1801'de Osmanlıca ta'­lik hatla istinsah edilmiştir. 25 satıı·lı 142 varaktır.

115. 1437/1 demirbaş numaracia kayıtlı; İsınail Ankaravi, Huccetü's-Sema', Osmanlıca ta'lik batla yazılmıştır. 19 varaktır. İsrinsah taıihi yoktur.62

58 Şa'ninl bu eserinde ibnü'I-Arabl'nin el-Fütı1hatil '1-Mekkir}'e'sin i Hıti$ar etmiştir.

59 Bursevi'ıı in Şam'da yazd ığı eserin Osnııınlı Türkçe'si ile baskısı yapılmıştır. Eserin bir kısmı

(254-293 arası) H. Musı:ıfa Utku tarafından ~ünüıııüz Türkçe'sine aktarılnıış ve Sohbetü's-Salikin

<doğrusu Subhatll's-Siilikin ol;ıç;ık.l ile birlikte yayımlanmıştı r, Bursa 1997.

60 Osın:ııılı Türkçe'si ile baskısı yapılını§tır, Bulak 1882, btanbul 1909.

61 Mevlevi Tarikatının :idfib ve erkanını anlatan eser, Osmanlı Türkçe'si ile (Kalıire 1256/1840

ve isıanbul 1296/1869> neşredilıni~ .. Sadettin Ekici ta rafından günümüz Türkçe'sine k:ızandırılnıı~tır,

istanbul 1996 62 Minbacıı'I-Fı~karii.ile birlikte Osmanlı Türkçe'si ile iki baskısı yapılmış (Kahire 1256/1840 ve

istanbul 1296/ 1869)., Minhiicu 'l-Fukadi ile birlikte Sadettin Ekici tarafından günümüz Türkçe'sine

kaz:ınd ırı lnııştır, Tstanbul 1996.

132 tasavvuf

116. 1437/ 2 demirbaş nurnarada kayıtlı; İsmail Ankaravl, Simatu 'l-Mukınfn,

1024/1615're Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. 9 varaktır.

117. 251 demirbaş mımarada kayıtlı; İsmail Ankara vi, Cami u '1-Ayat,

1028/1618-1619 tarihinde Osmanlıca ta'lik hada yazılnuştır. 21 satırlı 201 varaktır.6)

118. 1927 demirbaş mımarada kayıtlı; İsmail Gelenbevl, (ö.1205/1791), Risa­

le fi Vahdeti'l-Vücud, Arapça ta'lik hatla 1278/1861'de yazılmıştı r. 8 varaktır.64

119. 820 demirbaş nurnarada kayır.h; Ebu'I-Abbas Ahmed b. Muhammed el­

Makkarl, (ö.l042/1632)/5 Kıssa-i Yusuj; Arapça nesih hatla yazılmıştır. İstinsah

tarihi yoktur. 166 varakur.

120. 600 demirbaş numarada kayıtlı; İbrahim Hakkı Erzuruıni, (ö.

1194/1780), Mecmuatü Tiıhfetu 'l-Kiram, Arapça nesih hatla 1180/ 1766'da yazıl­

mıştır. 15 satırlı 92 varaktır.

121. 600/1 demirbaş nurnarada kayıtlı; İbrahim Hakkı Erzurum!, Tezkiretü'l­

Ahbdb, Lütfuilah b. Halil tarafından 1146/1733'te Arapça nesih hatla istinsah

edilmiştir. 33 varaktır.

122. 600/2 demirbaş mımarada kayıtlı; İbrahim Hakkı Erzurum!, Kelirnat-ı

Fakfrttllah, Arapça nesih harla yazılmıştır. 12 varaktır. (33-41 arası)

123. 0:1161 demirbaş nurnarada kayıtlı; Nureddin Dimyatl, (Mehmed Emin

Vahid Paşa) , (ö.1244/ 1828), Şerh-i Kaside-i Dimyat~yye, 1236/ 1820-1821 tarihin­

de Osınanlıca nesih hatla yazılmıştır. 21 satırlı 97 varak olup müellif nüshasıdır.

124. 1501 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Muhammed Murad Buhafı' Nakşi­

bendl, (ö.l132 veya 1141 yahut 1264/ 1720 veya 1729 yahut. 1847),66 Silsiletü'z-Ze­

heb, Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. 5 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

125. 1502 demirbaş nu marada kayıtlı; Şeyh Muhammed Murad Buhafı' Nakşi­

bencll, Tarik-ı Telkin-i Zikr, Osmanlıca ta' lik hatla yazılmıştır. istinsah tarihi yok­

tur. 3 varaktır.

126. 379 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Muhammed Murad Buhar! Nakşi­

bencli, Tıthfetu 'l-Ahbcl.b fi 's-Süluk ila Tarikatı'l-Ashllb, Arapça nesih hada yazıl­

mıştır. 25 satLrlı 18 varaktır. Silsiletii 'z-Zeheb adlı eserinin şerhidir.

127. 1921 demirbaş mımarada kayıtlı ; Şeyh Muhammed M ura d Buhar! Nakşiben­

di, Risalefi't-Tarikatı'n-Nakşibendiyye, Arapça rika' hatla yazılmıştır. 2 varaktır.

128. 1923 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Abdülcelil b. Muhammed b. Ahmed b.

Azzum el- Muradi ei-Kayravanl, (ö.960/ 1553), Tenbihu'l-Enti.mfi Ulıwvi Makli ­

rm Nebiyyina (Şifau '1-Esklim ve Mahvu '1-Asllm .fi's-Salllti ala 'l-Hayri'l-Enam),

63 Mesnevl'nin Kur'an ve Sünnete dayandığını ispata yönelik bir eserdir.

64 Ru eserle ilgili bir çal ışma IMat Okudan tarafından "İsmail Gelenbevf'de Vahdeı-i Vı'icud"

adıyla yapılm ıştır. AÜ SBE Ankaı~ı 1995.

65 "Nejhu't-Tib"adlı Endülüse ::ıit biyografı kitabının müellifidir.

66 Nakşibend iyye ıarik:ıtınııı Müceddidiyye kolunu Baıı is lam düny:ısına taşıyan muıasavvıftır.

necmettin bardakçı/küta}.ıya vahid paşa kı'itüphanesindeki. . . 133

Arapça nesih hatla 1166/1752-l753'te Hasan b. Abdülbakl tarafından istinsah edilmiştir. 149 varaktır.

129. 837 demirbaş nurnarada kayıtlı; Şeyh Ali Dede, (ö. yaklaşık olarak 988/1580),~7 Muh!idaratu'l-EvcW ve Müsarneretü'l-Evahi1', Arapça ta'lik hatta 998/1589-1590'da yazılmıştır. 93 varaktır.

130. 546 demirbaş mımarada kayıtlı; Şeyh Mehmed Niyazu Mısri, (ö.

1105/1694), Şerhi Kaside-i Yunus Emre, şeyh Ebu Bekir Halveri tarafından Os­manlı Türkçesi nesih hatla istinsah edilmiştir. Çıktım erik dalına adlı sembolik şi­irin şerhidir.r,ıı

131. 546/2 demirbaş numa.r'.ıda kayıtlı ; Niyazi-i Mısıi, Şerh-i Nıttk-ı Yunus

Emre. Osmanlıca nesih hatla yazılmıştır. 132. 546/ 1 demirbaş numaracia kayıtlı; Şeyh Muhammed Halvetl, (ö.

1130/1718) Risale-i Usu!ıı Vüsi1lü itah~yYe ve Şerhu Kaside-i Yunus Ernrern, (Ahi Emrem veya Ahi Mlrem, ö. 812/1409-1410), Müstensih: Şeyh Ebu Bekir Halveti'clir. 2 Zilhicce 1185/Mart 1771 tarihinde Osınanlıca nesih hatla yazılmıştır. 19 satırlı 66 varaktJr. Konu başlıklan kırmızı , diğer kısımları siyah mürekkeple yazılmıştır. 69

133. 2319 demirbaş numaracia kayıtlı; Muhammed b. İbrahim (ö. 1131/1719), Teracimu Rica/i Silsileti 'ş-Şazeliyye, 1139/1726'da Arapça nesi h manzuın hatla yazılmıştır. 23 satırlı 8 varaktır.'0

134. 746 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Muhammed b. Şeyh Ali el-Hamidl, (ö.

1170/1757),7ı et-lhtida ve Ashab-ı Budur-ı Bürncı '1-İktida, Sabit b. El-Hac M ura d Bosnevl tarafından Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. İstinsah tarihi yoktur. 14 varaktu·.

135. 1941 demirbaş mımarada kayıtlı; Şeyh Sinan (Yusuf Hamldl), (ö.

911/1505), Risale-i Duhan, Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. İstinsah tarihi yok­tur. 3 varaktır.

136. 1314 demirbaş numarada kayıtlı; Emine Cavide b. Muhammed Şerif, (ö.?), Menakıb-ı Veliyyat-ı Nisa, Muhammed Sadık tarafından 1331/1912-1913'te Osmanlıca nesih hatla istinsalı edilmiştir. 17 satırlı 14 varaktır. Rabia Adeviy­ye'nin hayatını ve menkıbelerini kapsamaktadır.

137. 1935 demirbaş numaracia kayıtlı; Doğalarlı Al1med Asım, (ö.?), Talikat

67 Fakih ve tarihçi olup Halep miiftülüğu yapmıştır.

68 ismail Yakıt, Yun.u.s Emre'de Sembolizm Çıktım Erlk Daima, Ankara 2002; Neda Pekokay­~mine Sevim, Yu.nus Emre Şerh/eri, Ankara l991.

69 Şeyh Muhammed H.1lveti , Halvetiyye-Karabaşiyye tarikatının Nasuhiyye kolunun kunı­cusudur. Tasavvufla ilgili birçok eseri vardır.

70 Bu eser kütüphane kayıtlarında Ebu Bekir b. Muhammed b. ibrahim b. Muhammed b . Ali b. Said b. Musa b. Ebu Bekir es-SCısl (ö. 386/ 996)'ye nispet edilmektedir. Bu iki isim arasındaki benzer­likten kaynaklansa gerektir.

71 Astronomi ile ilgilenen kadılardan birisi olup Mısır kadılığı yapmıştır.

134 ıawvı>ı~l

ald't-TasdikCit fi Bahsi Rabıta, Ebu Bekir Saclık tarafından 1290/1873'te Arapça rika' hatla istinsah edilmiştir. 2 varaktır.

138. 1947 demirbaş nu marada kayıL lı ; Abdurrahim Merzifoni Rüml Efendi, (ö. 863/1458), Risale-i Cehriyye fi 'z-Zikir, Arapça nesi h hatla yazılmıştı r. 5 varaktır.

139. 2288 demirbaş nurnarada kayıtlı; Kasım Nahcıvanl, (ö.920/1514), Risale fi Ahvali Taife-i Kızılbaş, Arapça ta'lik hatla 910/1504'te ya,zılmıştır. 7 varakur.

140. 2370 demirbaş nurnarada kayıtlı; Muhammed b. Ömer b . Hamza (ö.

938/1531), Risalefi Zemı'1·-Raks ve'd-Deveran, Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. İs­

tinsah tarihi yoktur. ll varaktır.

141. 1443 demirbaş nurnarada kayıtlı; Kutbuddin Ebu Muhammed b. Ahmed

b. Abdullah, (ö. 988/1580), Tariku's-Süluk ve 'I-Vüsı'U, 1173/1759'da Arapça ne­sih hatla yazılınışttr. 37 varaktır.

142. 0:1657 demirbaş mımarada kayıtlı; Muhammed Ma'süm (ö. 1015/1606),

Mektubat, Farsça ta'lik hatla yazılmıştır. 135 varaktır. İstinsah tarihi yoktur. 143. 0:1142 demirbaş nurnarada kayıtlı; ibrahim Lekkanl, (ö. 1104/1693), Tel­

hısu't-Tecrfd li Umdeti'l-Mürid Şerhi Cevbereti't-Tevhid, müstensih Seyyid Mu­

hammed Kadızade tarafınek-ın Arapça nesih hatla yazılmıştır. 29 satırlı 334 varaktır.

144. 347 demirbaş numarada kayıtlı; Ahmed b. Muhammed Kaşanl, (ö. yak­laşık olarak 1032/1623), el-Farizatü'I-Vusta bi Tercümeti Hikemi lbn Ata, Ali b.

Mansur eş-Şafii el-Hamev! tarafından 1120/1708'de Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 25 satırl ı 189 varaktır.

145. 1450 demirbaş numaracia kayıtlı ; Şehabeddin Ahmed b. İbrahim er-Res­

ml, (ö. 1197/1783), Şerh-i Hikem, Seyyid Muhammed Hafız b. Seyyid Muham­med tarafından Arapça nesih hatla isdnsah edilmiştir. 112 varakur.

146. 1924 demirbaş numarada kayıtlı ; Yakub AM b. Fenayı Mustafa Efendi el­

Celveti es-Selami, (ö.1149/1736), (Müfessir, fakih ve mutasavvıf), Hediyyetü's-Sa­ltkfn, 1142/1729'da Osmanlıca nesih hatla yazı lmıştır. 19 satır halinde 20 varakur.

147. 1908 demirbaş numaracia kayıtlı; Yusuf Cemal, (ö.?), Terceme-i Mesle­

kü 'l-Envar, 1212/1797'de Osmanlıca rika' harla yazılmıştır. 100 varaktır.

148. 2353 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Bekir b. Muhammed es-Seylan!, (ö. 543/1148), Necatü'z-Zakirin, 611/1214'te Farsça nesih hatla yazılmıştır. 138 varakrır.

149. 0:1154 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Ebu Bekir b. Muhammed es-Seylan!,

Necatü'z-Zakirin, 804/1401'de Farsça sülüs hatla yazılmıştır. 201 varaktır. 150. 376 demirbaş numarada kayıtlı; Muhammed b. Yusuf Ali b. Muhammed

Şah b. Muhammed; eş-şehir: Mevlana Kerim, (ö.?), Risalefi'l-Vesaya ve Maka­

matı 's-Satikfn ve Ta 'biri Rü ya es-Salihfn, Müellif tarafından Arapça nesi h hatla yazılmıştır. 25 satırlı 24 varaktır. istinsah tarihi yoktur.

151. 1163 demirbaş numarada kayıtlı; Muvaffakuddin Ebu Muhammed, (ö.?),

necmettin lxırdakçılkütabya vabid paşa kütiipbanesindeki. .. 135

Mürşidü'z-Züvvar ila Kuburı 'l-Ebrar, Arapça nesih hatla istinsah edilmiştir. 23

satırlı 103 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

152. 1503 demirbaş nurnarada kayıtlı; Nasıruddin Ebu'l-Ula Ali b. Süleyman,

(ö.?), Vuslatu 's-Salikfn, 1155/1742'de Osmanlıca ta'lik hatla yazılmıştır. 32 varaktır.

153. 300 demirbaş nurnarada kayıtlı; Ebu Muhammed b. Mahmüd, (ö.?), Ki­tab fi'r-Raks ve 's-Sema: Musa b. Ali tarafından Arapça ta'lik hatla istinsah edil­

miştir. 19 sanrlı 101 varak olup İstinsah tarihi yoktur.

154. 1970 demirbaş mımarada kayl[!ı ; Ebu Muhammed Abdullah b. Hüseyin,

(ö.?), Düren1.'l-Gavvc1s fi Ulumi'l-Havvas, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 30 va­

raktır. İstinsah tarihi yoktur.

155. 1542 demirbaş nuınarada kayıtlı; Menakıb-ı Seyyid Ebu 'I-Vefa Tacu'I­Arifin, Osınanlıca nesih hatla yazılmıştır. 106 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

156. 1916 demirbaş nurnarada kayıtlı; Menakıb-ı Seyyid Ahmed er-Rifiif, İb­rahim Edhem b. Ahmed ta rafından Kütahya'da 1279/ 1862'de Arapça rika' hatla

istinsah edilmiştir. 128 varaktır.

157. 1269 demirbaş mımarada kayıtlı; Hızbu 'n-Nasr ve Kaside-i Hallac-ı Mansur, Arapça nesih hatla yazılınıştır ve 7 varaktır. İstinsah tarilıj yoktur.

158. 371 demirbaş numaracia kayıtlı; Mektuhiit-ı Meşayıh, 814/1411 'de Faı·s­

ça ta'lik hatla istinsah edilmiştir. 9 satırlı 14 va·raktır.

159. 380 demirbaş numaracia kayıtlı; Mıtrşidü 's-Satikfn, Osmanlıca ta'lik hat­

la yazılmıştır. 31 satırlı 12 varaktır. İstinsah tarihi yoktur.

160. 1548 demirbaş nurnarada kayıtlı; Tasavvufa ait bir Risale, Osmanlıca nesih hatla yazılmıştır. 76 varaktır.

161. 1880 demirbaş n umarada kayıtlı; Tahlisu '/-Beyan fi Alameti Mehdf Ahi­

ri'z-Zaman, 1089/1678'de Arapça nesih hatla yazılmıştır. 2 varaktır.

162. 2277 demirbaş n umarada kayıtlı; Vesiiyii:yı Mürşidi'l-Hafayıkfi't-Taraik ila Zirueti'l-Hakiiyık, Arapça ta'lik hatla yazılmıştır. 9 varaktır. İstinsah tarihj yoktur.

163. 1914 demirbaş mımarada kayıtlı; Şerhu 'l-Elfaz Tedavuluha as-Sufiyye, Arapça ta'lik hatla yazılm1ştır. 6 varaktır.

164. 1920/2 demirbaş nurnarada kayıtlı; Risale ft Beyan-ı Adiibı'l-Meşihlıt

ve'I-Müridin, Arapça nesih hatla yazılmıştır. 25 varaktır.

165. 378 demirbaş n umarada kayıtlı; Risale fi 's-Süluk, Seyyid Mehmed Keşfı

tarafından Osınanlıca nesih hatla istinsah edilmiştir. 25 satırlı 8 varaktır.

166. 2892 demirbaş nurnarada kayıtlı; Mecmuatü 'l-Evrad, Osmanlıca hareke­

li nesih hatla yazılmıştır. İstinsah tarihi yoktur. 86 varaktır.

167. 1481 demirbaş nu marada kayıtlı ; Risale fi Tarikıllah, Arapça nesih hatla

yazılm ıştır. 30 varaktır.

168. 1921/ 2 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Risalefi't-Tasavvuf, Osınanlıca rika'

hatla yazılmıştır. 3 varaktır.

136 tcısavvuf

169. 1922 demirbaş numaracia kayıtlı ; Risalejı 'ı-Tasavuuf, Arapça nesih hat­

la yazılmışur. 3 varaktır.

170. 377 demirbaş numaracia kayıtlı; Risale fi'l-vahde ala Mezhebi's-Sufiyye,

Müstensih Mehmed Keşfi tarafından Arapça nesih hatta 1223/1808'de istinsah

edilmiştir. 4 varaktır.

171. 390 demirbaş mımarada kayıtlı; Risaletü 'n-Necat min Şerri's-Sıjat, Arap­

ça nesih kırması harla yazılmıştır. 19 sattrlt 13 varaktır.

172. 1562 demirbaş numaracia kayıtlı; Risale-i Vücı2d, OsmanJıca ta' lik hatla

yazı l mıştır. 15 varaktır.

173. 1611 demirbaş mımarada kayıdı; Enisü'l-Arifin, Mir Mehmecl b. Pir Ah­

med b. Halil tarafından Osmanlı Türkçesi, nesih hatla istinsah edilmiştir.

174.417 demirbaşnumaracia kayıtlı; Ebu'n-Necib Abdurrahman b. Nasr, (ö.?)

Nehcü 's-Süluk fi S~yaseti'l-Müluk, (Risi'ile-i Ebu.'n-Necib), Nuri Emin tarafından

1220/1805 tarihinde rika' hatla istinsah edilmiştir. 119 varaktır.

175. 2996/2 demirbaş nurnarada kayıtlı ; Baki e i-Kütahyevt (ö.?),n Şerhu Es­

mii.i'l-Hüsna, 1212/1797 tarihinde Osmanlıca nesih hatla yazılmıştır. 28a-52a

arasında yer alır.

176. 2231 demirb::ış mımarada kayıtlı ; Hüseyin V~Hz (Fuzuli), Hadikatü 's-Sü­

eda, yazı türü: Ta' lik, 203 varak, rnüstensih: Derviş Musa, 997/1589 tarihinde is­

tinsah edilmiştir.

177. 2232 demirbaş numaracia kayıtlı ; Hüseyin Vaiz (Fuzüll), Hadikatü's-Sü­

eda, yazı türü: Ta'lik, 217 varak, 996/ 1588 tarihinde istinsah edilmiştir.

178. 1636 demirbaş numaracia kayıtlı; Ebu'I-Hasen b. İsmail, Hulviyat, yazı

türü: Ta'lik, 1025/1616 tarihinele Mehmet b. Halil tarafından Gediz'de istinsah

edilmişti r. 284 varaktır.

Abstract

This sı:lıdy deals with 17B ınanuscript.s abour ınystidsın from 3150 ma­

nuscripts in Vahid Paşa Libraıy in Kütahya. Soıne ofthese manuscripts' not

being in bibliographic researches and going bad< to XII. centuıy, increase

the ir values. Today, many of the manuscripts in the libraıy are published

in their own bnguages and translated into various l:ınguages.

V ah id Paşa, the founder of the library, made rich book collections and

served our Tslaınic cultural life during his exile in Kütahya between 1809

and 1811.

72 Bu şahıs Valıid Paşa kütüphanesinin ilk müdürü Abdülbaki Pikri Efendidir.

necmettin bardakçı/kıiıahya ııabid paşa küıt1phanesindeki... 137

BİBLİYOGRAFYA

AHMED CEVDET PAŞA, Tarih-i Ccvdel, Mmbaili Amire 1288.

AHMED LÜTFi, ez Tdrih-i Lıi((f, (I. V), Matbaai Amire 1257.

AŞKAR, Mustafa, TasawufTarihi Literatürü, Ankara 2001.

ATTAR, Ferideddin Tezkiretii'l-Evliya, (hzl. Süleyman Uludağ), Erdem Yayınları, 2.

Baskı , istanbul 1991.

BAGDATLI isınail Paşa, Keşfü'z-Zünün Zeyli, lzahu't-Meknun.fi'z-Zeyli ala Keşfl'z. Zünün a.n Asamf'l-Kütüb ve'l-Fünurı, Di\ru'l-fikir, Beyrut 1990.

BROCKELMAN, Cari, GAL, leıden E . .J. BRILL 1937.

BURSALI Mehıned Tahir Efendi, Osmanlı Müelliflen:, 0 -ID), (hz!. A. Fikri Yavuz-İsına­

il Özen), İstanbul trs.

CAMi, Molla Abdumıhınan, Nefabatü'l-Üns min Hadarati'l-Kudüs, çev. Lamii, (hzl.

Süleyman Uludağ-Mustafa Kara), Marifet Yayınları, 2. Baskı, İstanbul 1998.

DABBİ, (Ahmed b. Yahya b. Ahmed b. Amlra), Bu,~yetii'l-Mültemis.fi Taribi Ricali'l­

Endeliis, Madrid 1884.

EFLAKI, Ahmed. Ariflerin j)tfenkıbeleri, (I-m , çev. Tahsin Yazıcı, İstanbul 1995.

HUCVİRİ, Ali b. Osman Cülliibi, Keş(it'l-Mahcüb (Hakikar Bilgisi), (hz!. Süleyman

Uludağ), Dergah Yayınları, l. Baskı, İstanbul 1982.

HULvl, Mahmud Ceınaleddin, Lemezat-ı Hulviyye ez Lemezat-ı Vlviyye, (hz!. M. Ser-

han Tayşl), İstanbul 1993.

İBN EBI USEYBiA, UyU.nü!l-Enba.fi Tabakati 'l-Etibba, (tah. Nizar luda), Beyrut trs.

İBN FA RADİ, Tarihu'l-Vlenıa-·f ve'r-Ruvati li'l-Jlnıi bi'l-Endeliis, 2. Baskı, Kahiı·e 1988.

İBN HALLİKAN, V~(ayatü'l-Ayan ve Enbaü Ebnai'z-Zaman, (I-VIII), (tah. İhsan Ab-

bas), Beyrut 1968 İBNÜ'L-ABBAR, et-Tekmile li Kitabı 's-Sıla, Cezayir 1919.

KA TİP ÇELEBİ, Keş[ü'z-Zünun an Asamf'l-Kitab ve'I-Fünun, 2. Baskı , İstanbul1971.

KEJ-fHALE, Ömer Rıza , Mu 'cemu '1-Müelli.fin, (I-IV), 1. Baskı, Beynıt 1993.

KUŞEYRI, Abdülkerim, Kuşeyrt Risalesi, (hzl. Süleyman Uludağ), Dergah Yayınları, 3.

Baskı, istanbul 1991.

MAKKARİ, (Ahmed b . Muhammed et-Tilmisilni), Nejhu't-1ib min Gusni'l-Endelüsi'r­

Ratib, (I-VIII), (tah. ihsan Abbas), Beyrut 1968.

SERRAC, Ebu Nasr, el-Luma' İslam Tasavvufu, çev. H. Kamil Yılmaz, Altınoluk Yayın­

lan, İstanbul 1996.

SÜLEMİ, Eb'u Abdurrahman, Tabttklitu 's-Sılfiyye, (rah. Nureeldin Şeribe), 3. Baskı, Ka­

hire 1986.

UZUNÇARŞILI, ism:ı.il Hakkı, Osmanlı Devletin-in Ilmiye Teşkiliitı, 3. Baskı, Ankara

1988. ----·-···--, Kütahya Şehri, İstanbul 1932.

ViCDANİ, Sadık, Taıikatler ve Si/sileleri (Tomar-ı Tuı-uk-ı Aliye), (hz!. İrfan Gündüz),

İstanbul 1995.

ZEHEBi, Muhammed b . Ahmed, Siyeıü A 'lamü 'n-Nübela, O-XXV), 10. Baskı, Beyıut

1994.