Pojam Interneta i Internet Pojam Interneta i Internet servisaservisa

Dejan Lacmanovićasistent

Tehnički fakultet “Mihajlo Pupin” Zrenjanin

Računarske mreže

Računarska mreža je skup više računara, perifernih jedinica i drugih uređaja koji su međusobno povezani zbog razmene podataka i deobe mrežnih resursa.

Računari u mreži nazivaju se čvorovi. Čvorovi mogu biti serveri i radne stanice. Radna stanica je računar na kojem se izvršavaju

poslovi, a server računar koji opslužuje radne stanice na osnovu njihovih zahteva i dozvoljava korišćenje mrežnih resursa u skladu sa pravima korisnika.

Komunikacija između čvorova u mreži vrši se na osnovu protokola.

Internet koristi TCP/IP protokol stek.

Internet

Internet je globalna svetska mreža bazirana na TCP/IP protokolu.

Nastanak Interneta se vezuje za kasne 60-te godine. Danas se o Internetu, sa pravom govori kao ”mreži svih

mreža”. Glavna odlika Interneta je pristup nesagledivoj količini

informacija multimedijalnog karaktera (tekst, slike, zvuk, video materijal).

Druga karakteristika Interneta prisutna je u poboljšanim mogućnostima komunikacije i razmene informacija (elektronska pošta, news).

Servisi Interneta

E-mail Servis elektronske pošte Obuhvata prenos tekstualnih dokumenata koji sadrže

poruke pomoću programa za distribuciju pošte (mail server) do elektronskog sandučića (mailbox) neke osobe.

Poruka se šalje korisniku na osnovu njegove e-mail adrese tipa imekorisnika@domen (npr. peric@eunet.yu)

Servisi Interneta

World Wide Web (“širom sveta mreža”) Može se definisati kao distribuirani multimedijalni

servis Korisniku omogućuje pristup multimedijalnim sadržajima. Svakako najatraktivniji servis Interneta i samim tim servis

koji se najviše razvija. Ovaj servis omogućuje, u sprezi sa ostalim tehnologijama

koje su u pozadini, jednostavno i komforno elektronsko poslovanje.

Servisi Interneta

ICQ (speluje se “aj si kju”; igra reči - “I Seek You” na engleskom jeziku znači “ja te tražim”) Omogućuje interaktivnu komunikaciju dva korisnika preko

tastature (chat) i mnoge druge pogodnosti

News Konferencioni sistem ili sistem diskusionih grupa gde

korisnici razmenjuju mišljenja ili stavove o određenoj temi. Diskusije su organizovane po tematskim celinama.

Servisi Interneta

FTP (File Transfer Protocol) Internet servis koji omogućava pristup FTP serverima i

prenos željenih datoteka (programa, tekstualnih fajlova i dr.) u oba smera (tj. download i upload).

Video konferencije (Videoconferencing) servis koji omogućava video i audio komunikaciju više

stranaka Koristi hardver (kamere, mikrofone i zvučne kartice) i

softver specijalne namene Kvalitetna video konferencija zahteva velike propusne

moći

Servisi Interneta

IRC (Internet Relay Chat) Internet konverzacija više korisnika preko tastature

(chat) Da bi se servis mogao koristiti potrebno je pristupiti nekom

od IRC servera

Telnet servis namenjen radu na udaljenom računaru Korisnik se preko Interneta može logovati na čvor na

kojem ima otvoren nalog i raditi na njemu kao da se nalazi u lokalu

Pristup Internetu

Pristup Internetu i njegovim servisima omogućen je svim korisnicima koji plate specijalizovanim kompanijama za pružanje Internet usluga – nazvanim ISP (Intrenet Service Providers)

Pojedinac se najjednostavnije može povezati na Internet pomoću računara, odgovarajućeg softvera i modema. Pored navedenih komponenti potreban je i otvoren Internet nalog kod provajdera

Pristup Internetu

racunar modem

ISP

Modem (modulator/demodulator) je uređaj koji služi za pretvaranje digitalnih signala računara u analogne signale pogodne za prenos preko telefonskih linija i obrnuto.

Pristup Internetu

Povezivanje većih korisnika (firme i druge organizacije) može se izvršiti iznajmljenim vodovima uz upotrebu rutera.

Router

ISP

Internet domeni

Domen (eng. domain) bi se mogao prevesti i kao oblast, a predstavlja najvišu logičku podelu na Internetu.

To je dvoslovna ili troslovna oznaka koja se nalazi na kraju e-mail adresa (npr: @ptt.yu, @yahoo.com) ili na kraju WWW adresa (npr www.yahoo.com, www.ptt.yu).

Internet domeni

Sledeći domeni se nazivaju globalnim svetskim domenima: gov - civilna vladina udruženja edu - univerziteti i druge obrazovne ustanove com - trgovačke i industrijske organizacije mil - vojne ustanove org - ostale organizacije, korisničke grupe itd net - ustanove koje pružaju mrežne usluge

Internet domeni

Pored globalnih, postoje i nacionalni domeni:

yu – Jugoslavija hr – Hrvatska ba – Bosna i Hercegovina si – Slovenija mk – Makedonija ru – Rusija hu – Mađarska ro – Rumunija it – Italija fr – Francuska uk – Velika Britanija nl – holandija de – Nemačka ca – Kanada au – Australija at – Austrija itd.

IP adrese

IP adresa predstavlja jedan od načina prepoznavanja računara na Internetu.

Saobraćaj na Internetu se odvija usmerevanjem na IP adresu traženog računara.

IP adresa se sastoji se od četiri broja razdvojenih tačkama, npr. 212.62.48.34, i svaka IP adresa je jedinstvena za određeni računar.

DNS

DNS (skraćenica od Domain Name System) je server imena, a koristi se za davanje odgovora na zahtev za traženjem IP adrese za određeno ime računara

Primer: www.tf.zr.ac.yu – slovna adresa / ime računara; 212.62.48.34 – IP adresa.

koristi se za usmeravanje informacija u pravom smeru na osnovu IP adrese, pretvarajući IP adrese u slovne i obratno.

Web servis

WWW servis, poznatiji kao web, je najatraktivniji i najčešće korišćeni servis Interneta.

To je multimedijalni servis koji omogućuje pristup informacijama u obliku slike, teksta, zvuka i video materijala.

Prezentovani materijal sadrži linkove (veze) ka drugim informacijama.

Linkovi mogu da pokazuju na druge prezentacije ili na drugi deo iste prezentacije, a takođe i na informacije drugog sadržaja (npr. slike).

Web servis

Informacije se nalaze na računarima specijalne namene, nazvanim web serveri, koji su priključeni na Internet.

Skup informacija koji sačinjava web prezentaciju (npr. prezentaciju kompanije ili pojedinca) naziva se web sajt (web site).

Svaki web sajt ima jedinstvenu web adresu.

Web servis

Pristup web servisu moguć je pomoću specijalizovanih softvera koji se nazivaju browseri.

Najviše korišćeni programi te vrste su Microsoft Internet Explorer i Netscape Communicator.

Browseri omogućuju pristupanje web sajtovima na osnovu unete adrese.

Primer za adresu softverske kompanije kao što je Microsoft je www.microsoft.comwww.microsoft.com

Napomena: prefiks www je uobičajen u web adresi

Mail klijenti

Drugi najkorišćeniji i istovremeno najstariji servis Interneta je elektronska pošta

Pristup specijalizovanim računarima koji služe za razmenu elektronske pošte (tzv. mail serverima) obavlja se programima koji se nazivaju mail klijenti.

Najpopularniji program ove vrste je MS Outlook Express

Pretraživači

Pretraživači (search engines) su sprecijalizovani web sajtovi koji služe za brzo i lako pretraživanje informacija po ključnim rečima

Unos ključnih reči na pretraživačima se vrši upisom željenih reči.

Vodeći svetski pretraživači: www.google.com www.northernlight.com www.yahoo.com www.hotbot.com www.altavista.com www.lycos.com www.alltheweb.com

Pretraživači

Domaći pretraživači: www.krstarica.com www.pretrazivac.com www.yusearch.com www.yu www.map.co.yu www.surf.co.yu www.mse.cg.yu

Pretraživači susednih država www.hr – Hrvatska cross.carnet.hr - Hrvatska www.slowwwenia.com – Slovenija www.sirena.dhs.org – Slovenija www.bosnia-online.com – Bosna i Hercegovina