02. @ivotna sredina i geografija 02. environment and geography. zivotna sredina i geografija.pdf ·...

32
02. @ivotna sredina i geografija 02. Environment and Geography

Upload: others

Post on 14-Oct-2019

14 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

02. @ivotna sredina i geografija

02. Environment and Geography

12 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02. @ivotna sredina i geografija02. Environment and Geography

METODOLO[KI OBJASNUVAWA

Izvori i metodi za pribirawe na podatocite

ZEMJI[TE

Podatocite za geografskite koordinati na krajnite to~ki na Republika Makedonija, za dol`inata na granicata, ezerata i planinskite vrvovi, se prezemeni od Geografskiot institut pri Prirodno-matemati~kiot fakultet vo Skopje.

Geografskata dol`ina e presmetana spored Grini~kiot meridijan, a viso~inite se odnesuvaat na apsolutnata nadmorska viso~ina.

Podatocite za povr{inata po re~ni slivovi se prezemeni od Zavodot za vodostopanstvo na Republika Makedonija.

Podatocite za ramnini spored nadmorskata viso~ina, prose~ni godi{ni koli~estva na voda vo Republika Makedonija, razmestenost i gustina na planinski vrvovi nad 2000 metri, vodeni povr{ini, orientacija na pova`nite planinski kompleksi i povr{ini, prirodni celini vo Republika Makedonija kako i povr{ina po visinski zoni, se prezemeni od Prostorniot plan.

Podatocite za prirodnite retkosti se prezemeni od Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe, Slu`ba za `ivotna sredina.

Podatocite za zemjotresite se prezemaat od Seizmolo{kata opservatorija pri Prirodno-matemati~kiot fakultet - Skopje. Stepenot na intenzitetot na zemjotresite e opredelen spored Evropskata makroseizmi~ka skala od 1998 g. (EMS-1998) koja se sostoi od 12 stepeni isto kako i me|unarodnata seizmolo{ka skala Medvedev-Sponhoer-Karnik (MSK - 64) koja prethodno be{e vo upotreba. Ovaa skala e izrabotena i predlo`ena za upotreba vo Evropa od Evropskata seizmolo{ka komisija. Su{tinska razlika me|u ovie dve skali nema, taka {to prethodno objavuvanite podatoci za intenzitetot na zemjotresite bez prethodno pretvorawe mo`at da se svedat pod skalata EMS-1998.

Dvanaesette stepeni od ovaa skala se dadeni opisno i pri pojava na zemjotres gi sledat slednite efekti:

a) Efekti vrz lu|eto

b) Efekti vrz predmetite i prirodata (osven o{tetuvawata vrz zgradite i zemji{teto)

v) O{tetuvawa vrz gradbite

I Nezabele`liv zemjotres; II Odvaj zabele`liv zemjotres; III Slab zemjotres; IV [iroko zabele`liv zemjotres; V Silen zemjotres; VI Zemjotres {to predizvikuva lesni o{tetuvawa; VII Zemjotres {to predizvikuva o{tetuvawa; VIII Zemjotres {to predizvikuva golemi o{tetuvawa; IX Razoren zemjotres; X Mnogu razoren zemjotres; XI Uni{tuva~ki zemjotres; XII Celosno uni{tuva~ki zemjotres.

KLIMA

Relativnata vla`nost e izrazena vo %. Podatocite za temperaturata se odnesuvaat na srednata mese~na vrednost koja e presmetana od srednodnevnata temperatura dobiena vrz baza na sekojdnevno merewe vo 7 ~asot, vo 14 ~asot i vo 21 ~asot po lokalno vreme, spored formulata:

T7+T

14+2.T

21

4

Od 1989 godina se prika`uva apsolutnata maksimalna i minimalna vrednost na temperaturata vo mesecot.

Podatocite za vrne`ite se odnesuvaat na mese~noto i godi{noto koli~estvo na vrne`i izmereni na meteorolo{kite stanici vo mm.

Brojot na denovite so vrne`i i sne`na pokrivka pretstavuvaat denovi vo koi nazna~enite pojavi iznesuvale najmalku 0,1 mm do`d, odnosno 1 sm sneg. Stepenot na obla~nosta se odreduva vizuelno i se izrazuva vo desetini na neboto. 0 ozna~uva potpolno vedro, a 10 potpolno obla~no.

Podatocite za veterot se odnesuvaat na za~estenosta na veterot po pravci (vo 8 pravci).

Podatocite za klimata se prezemaat od Upravata za hidrometeorolo{ki raboti.

13Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02. @ivotna sredina i geografija02. Environment and Geography

NOTES ON METHODOLOGY

Sources and methods of data gathering

LANDData for geographical coordinates of the furthest points of the Republic of Macedonia, length of the borders, lakes and

mountain peaks, are taken from the Geographical Institute at the Faculty of Natural Sciences and Mathematics in Skopje.

Geographical longitude is determined according the Greenwich meridian, while altitude are concerning to the height above sea level.

Data for the surface by river's basins are taken from the Institute of Water Management of the Republic of Macedonia.

Data for plains according the height above the see level average quantity of water in the Republic of Macedonia, disposition and density of the mountain's tops over 2000 meters, water areas, orientation of the more important mountains complexes and areas, natural regions of the Republic of Macedonia, so as the surface by height zones, are undertaken from the Space Plan.

Data on natural sites of importance are taken from the Ministry of Environment and Physical planning, Office for Environment

Data on earthquakes are taken from the Seismological Observatory at the Faculty of Natural Sciences and Mathematics in Skopje. The degree of earthquake intensity is determined by the European Macroseismic Scale from 1998 (EMS-1998) composed of 12 degrees as well as by the International Seismological Medvedev - Sponheuer - Karnik Scale (MSK - 64) that was used before. This scale is prepared and proposed for use in Europe by the European Seismological Commission. There are no significant differences between these scales, so previously published data on earthquake intensity could be used without any conversion.

The 12 degrees are given descriptively by the following effects:

a) Effects on people;

b) Effects on objects and nature;

(except demolition of buildings and land);

c) Demolition of structures.

I. Not felt; II. Scarcely felt; III. Weak; IV. Widely observed earthquake; V. Strong earthquake; VI. Earthquake that provokes slight damage; VII. Earthquake that provokes damage; VIII. Earthquake that provokes heavy damage; IX. Destructive earthquake; X. Very destructive earthquake; XI. Devastating earthquake; XII. Completely devastating earthquake.

CLIMATERelative humidity is expressed in (%). Temperature refers to the mean monthly temperature which is calculated from the

mean daily temperature. It is obtained on the basis of daily monitoring of the temperature at 7 a.m., 2 p.m. and 9 p.m. local time, and according to the following formula:

T7+T14+2.T21

4

Absolute highest and absolute lowest monthly temperatures are given from 1989 onwards.

Data on precipitation refers to monthly and annual quantities that are measured in mm at meteorological stations.

The number of rainy and snowy days is considered to be the days of more than 0,1mm precipitation or 1 cm snow. Cloudiness is determined visually and is expressed in a scale of ten: 0 denotes utterly clear, and 10 utterly cloudy.

Data on wind refers to the frequency of wind according to direction (8 directions).

Data on climate is taken from the Hydro-metheorological service.

14 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

GEOGRAFSKI KOORDINATI NA KRAJNITE TO^KI NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

GEOGRAPHICAL COORDINATES OF THE FURTHEST POINTS OF THE REPUBLIC OF MACEDONIA

Severna geografska {irina 1)

Isto~na geografska dol`ina

Mesnost Op{tina

Latitude North 1) Longitude East Locality Municipality

Sever 42o22'21" 22o18'04" Ani{ta (Dukat pl.) Kriva Palanka

North Anishta (Mt. Ducat) Kriva Palanka

Jug 40o51'16" 21o07'33" Markova noga (Gr. kamen 177) Resen

South Markova Noga (Border Stone 177) Resen

Istok 41o42'33" 23o02'12" ^engino Kale (Gr. kamen 47) Peh~evo

East Chengino Kale (Border Stone 47) Pehchevo

Zapad 41o31'04" 20o27'32" Kestewar (Gr. stolb E16/8) Debar

West Kestenar (Border marker E16/VIII) Debar1) Po Grini~ 1) Greenwich

DOL@INA NA GRANICATA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

LENGTH OF THE BORDER OF THE REPUBLIC OF MACEDONIA

vo kilometri in kilometres

Vkupno Suvozemna Re~na Ezerska

Total Mainland Fluvial Lake

V k u p n o 850 786 16 48 T o t a l

Albanija 191 151 12 28 Albania

Bugarija 165 165 - - Bulgaria

Grcija 262 238 4 20 Greece

Srbija 232 232 - - Serbia

VKUPNA POVR[INA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA VO KM2

TOTAL SURFACE AREA OF THE REPUBLIC OF MACEDONIA IN KM2

Republika Makedonija 25713 Republic of Macedonia

U~estvo na ramninite vo vkupnata povr{ina 19.1% Participation of plains in the total surface area

PRIRODNI CELINI VO REPUBLIKA MAKEDONIJA

NATURAL COMPLEXES IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA

Vid Povr{ina km2 % Type

Surface in km2

Vodeni povr{ini 488 1.90 Water surfaces

Ramninski tereni 4 900 19.10 Plain tereins

Ridsko-planinski tereni 20 325 79.00 Reddish and mountaine tereins

Republika Makedonija 25 713 100.00 Republic of Macedonia

Izvor: Prostoren plan Source: Spatial plan

15Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

VODENI POVR[INI

WATER SURFACES

Vid na ezeraVkupno Povr{ina km2

Types of lakesTotal Surface in km2

Prirodni tektonski ezera 3 434.00 Natural techtonic lakes

Prirodni glacijalni ezera 25 0.22 Natural glacial lakes

Ve{ta~ki ezera 14 53.59 Artificial lakes

Vkupno 42 487.81 Total

Republika Makedonija 25713 km2 1.90% The Republic of Macedonia

Izvor: Prostoren plan Source: Spatial plan

EZERA VO REPUBLIKA MAKEDONIJA

LAKES IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA

Op{tinaPovr{ina

vo km2

Nadmorska viso~ina, m

Najgolema dlabo~ina, m

Municipality Surface area, km2 Altitude, m Maximum depth, m

Ohridsko Ohrid, Struga 349 1) 693 286

Ohrid Ohrid, Struga

Prespansko Resen 274 2) 853 54

Prespa Resen

Dojransko Dojran 43 3) 148 10

Dojran Dojran

Tikve{ko Kavadarci, Prilep 14 4) 260 95

Tikvesh Kavadartsi, Prilep

Debarsko-Globo~ica Debar, Centar @upa 13 4) 580 92

Debar-Globochica Debar, Centar Zhupa

Mavrovsko Mavrovo i Rostu{a 12 4) 1 197 48

Mavrovo Mavrovo i Rostusha

Glacijalni Tetovo, Bitola, Struga,

Studeni~ani, Veles,

Makedonski Brod, ^a{ka 0.22 5) 1 330 - 2 470 ...

Glacial Tetovo, Bitola, Struga,Studenichani,

Veles, Makedonski Brod, Chashka1) Na Albanija i pripa|aat 118.9 km2 1) 118.9 km2 belongs to Albania

2) Na Albanija i pripa|aat 49.4 km2 i 47,8km2 na Grcija 2) 49.4 km2 belongs to Albania and 47.8 km2 to Greece

3) Na Grcija i pripa|aat 15.6 km2 3) 15.6 km2 belongs to Greece

4) Ve{ta~ko ezero 4) Artifical lakes

5) 25 mali ezera 5) 25 small lakes

16 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

RAMNINI SPORED NADMORSKATA VISO^INA

PLAINS BY HEIGHT ABOVE SEA LEVEL

Prose~na nadmorska viso~ina, m

Povr{ina, km 2

Average altitude, m Surface area, km2

Vkupno ramnini 4 900 Total

Gevgelisko-valandovsko Pole 80 153 Gevgelisko-Valandovsko Pole

Strumi~ko Pole 280 290 Strumichko Pole

Skopsko Pole 300 361 Skopsko Pole

Ko~ansko Pole 330 115 Kochansko Pole

Ov~e Pole 350 317 Ovche Pole

Kumanovsko Pole 400 196 Kumanovsko Pole

Polo{ka Ramnina 500 332 Poloshka Ramnina

Bitolsko-prilepsko Pole 650 1 206 Bitolsko-Prilepsko Pole

Ohridsko-stru{ko Pole 740 160 Ohridsko-Strushko Pole

Prespansko Pole 880 125 Prespansko Pole

Ostanati ramnini - 1645 Other plains

POVR[INI PO VISINSKI ZONI

SURFACES BY HEIGHT POINT

Visinska zonaPovr{ina km2 %

Height pointSurface in km2

Do 200 m 744.10 2.89 Less than 200 m

200 - 500 5 769.1 22.44 200 - 500

500 - 1000 11 317.32 44.01 500 - 1000

1000 - 1500 5 741.68 22.33 1000 - 1500

1500 - 2000 1 786.54 6.95 1500 - 2000

Nad 2000 354.26 1.38 More than 2000

Od 44 do 2764 25 713.00 100.00 44 - 2764

Izvor: Prostoren plan Source: Spatial plan

17Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

RAZMESTENOST I GUSTINA NA PLANINSKITE VRVOVI NAD 2000 METRI

PLACEMENT AND DENSITY OF THE MOUNTINES PEAKS OVER 2000 METERS

Planini

Vkupna povr{ina km2

Vkupno vrvovi

Vrvovi na dr`avna granica

Gustina na vrvovi na km2

MountainsTotal surface

in km2 Total peaks Peaks at the state border

Density of peaks in km2

[ar Planina 912.8 77 40 12.0 Shar Planina

Korab i De{at 290.2 22 14 13.0 Korab i Deshat

Bistra 572.8 8 - 71.6 Bistra

Stogovo 522.0 11 - 47.5 Stogovo

Jablanica 254.6 3 3 85.0 Jablanitsa

Gali~ica 387.2 3 2 129.0 Galichitsa

Jakupica 1 672.8 20 - 83.6 Jakupitsa

Baba 436.2 17 3 25.6 Baba

Nixe 689.4 6 6 115.0 Nidzje

Ko`uf 893.0 6 4 149.0 Kozhuf

Dobra Voda 396.0 1 - 396.0 Dobra Voda

Osogovski Planini 1 167.2 3 1 389.0 Osogovski Planini

Vkupno 8 194.2 177 73 46.3 Total

Izvor: Prostoren plan Source: Spatial plan

ORIENTACIJA NA POVA@NITE PLANINSKI KOMPLEKSI I POVR[INA

ORIENTATION OF THE MORE IMPORTANT MOUNTAIN COMPLEXES AND SURFACE

Pravec na protegawe Povr{ina km2

Direction of extension Surface in km2

[ar Planina S - J SSI - JJZ

N - S NNE - SSW

912.8 Shar Planina

Korab so De{at S - J N - S 290.2 Korab i Deshat

Bistra SZ - JI NW - SE 572.8 Bistra

Stogovo SSZ - JJI NNW - SSE 522.0 Stogovo

Gali~ica S - J N - S 387.2 Galichica

Jablanica S - J N - S 254.6 Jablanitsa

Jakupica Yvezdest JJI - SSZ Starest's SSE - NNW 1672.8 Jakupitsa

Baba S - J N - S 436.2 Baba

Nixe JZ - SI SW - NE 698.4 Nidje

Ko`uf JZ - SI SW - NE 983.0 Kozhuf

Osogovo Yvezdest Starest's 1167.2 Osogovo

Pla~kovica I - Z E - W 333.0 Plachkovitsa

Male{evski Planini JI - SZ SE - NW 447.4 Maleshevski Planini

Izvor: Prostoren plan Source: Spatial plan

18 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

PLANINSKI VRVOVI I VISOVI (PREKU 2000 M)

MOUNTAIN PEAKS AND HEIGHTS (OVER 2000 M)

Vrv Planina Viso~ina, m Vrv Planina Viso~ina, m

Peak Mountain Height, m Peak Mountain Height, m

Golem Korab Korab 2 764 Livada [ar Planina 2 491

Golem Korab Korab Livada Shar Planina

Titov Vrv [ar Planina 2 748 Mala Korapska Vrata Korab 2 475

Titov Vrv Shar Planina Mala Korapska Vrata Korab

Tur~in [ar Planina 2 702 Karaxica Jakupica 2 473

Turchin Shar Planina Karadjitsa Jakupitsa

Bristavec [ar Planina 2 675 Veternica Baba 2 420

Bristavets Shar Planina Veternitsa Baba

Rudoka Rudoka 2 629 Kaba{ Korab 2 395

Rudoka Rudoka Kabash Korab

Crni Breg [ar Planina 2 610 Rasanguqt Radika 2 386

Crni Breg Shar Planina Rasanguljt Radika

Ezerska ^uka [ar Planina 2 604 Popovo Brdo Jakupica 2 380

Ezerska Chuka Shar Planina Popovo Brdo Jakupitsa

Pelister Baba 2 600 Velivar De{at 2 375

Pelister Baba Velivar Deshat

Kepi Bar Korab 2 595 Ostri Breg Jakupica 2 365

Kepi Bar Korab Ostri Breg Jakupitsa

Crn Vrv [ar Planina 2 584 Nixe Nixe 2 362

Crn Vrv Shar Planina Nidje Nidje

Golema Vraca Vraca 2 582 Ubava Jakupica 2 353

Golema Vratsa Vratsa Ubava Jakupitsa

Solunska Glava Jakupica 2 540 Muza Baba 2 351

Solunska Glava Jakupitsa Muza Baba

Mala Vraca Vraca 2 536 Golem Kr~in De{at 2 345

Mala Vratsa Vratsa Golem Krchin Deshat

Kobilica [ar Planina 2 526 Kula [ar Planina 2 314

Kobilitsa Shar Planina Kula Shar Planina

Ku~i Baba [ar Planina 2 522 Ciganski Prolaz Korab 2 295

Kuchi Baba Shar Planina Ciganski Prolaz Korab

Kajmak~alan Nixe 2 521 Ostri Vrv Jakupica 2 275

Kajmakchalan Nidje Ostri Vrv Jakupitsa

Quboten [ar Planina 2 499 Kota Gali~ica 2 265

Ljuboten Shar Planina Kota Galichitsa

19Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

PLANINSKI VRVOVI I VISOVI (PREKU 2000 M)

MOUNTAIN PEAKS AND HEIGHTS (OVER 2000 M)

Vrv Planina Viso~ina, m Vrv Planina Viso~ina, m

Peak Mountain Height, m Peak Mountain Height, m

Crn Kamen Jablanica 2 259 Brodec [ar Planina 2 168

Crn Kamen Jablanitsa Brodets Shar Planina

Deli Senica De{at 2 255 Zelen Breg Ko`uf 2 165

Deli Senitsa Deshat Zelen Breg Kozhuf

Magaro Gali~ica 2 254 Medenica Bistra 2 163

Magaro Galichitsa Medenitsa Bistra

Ruen Osogovski Planini 2 252 Belo Grotlo Nixe 2 154

Ruen Osogovski Planini Belo Grotlo Nidje

Preslap [ar Planina 2 241 ]afa Kadis [ar Planina 2 153

Preslap Shar Planina Kjafa Kadis Shar Planina

Babin Srt Stogovo 2 240 Trebi{ka Rupa Bistra 2 151

Babin Srt Stogovo Trebishka Rupa Bistra

Plo~a Korab 2 235 Morava [ar Planina 2 150

Plocha Korab Morava Shar Planina

Starkov Zab Nixe 2 227 [krkovo Baba 2 146

Starkov Zab Nidje Shkrkovo Baba

Fu|an Brdo [ar Planina 2 224 Budimirov Grob [ar Planina 2 145

Fugjan Brdo Shar Planina Budimirov Grob Shar Planina

Milenkov Kamen Jakupica 2 220 Suva Bara De{at 2 144

Milenkov Kamen Jakupitsa Suva Bara Deshat

Kane{ Stogovo 2 218 Kalkan Jablanica 2 134

Kanesh Stogovo Kalkan Jablanitsa

Ka~ina Glava [ar Planina 2 207 Dudica Ko`uf 2 132

Kachina Glava Shar Planina Duditsa Kozhuf

Griva Baba 2 198 Gorno Begovo Jakupica 2 120

Griva Baba Gorno Begovo Jakupitsa

Lera Ni~purska Planina 2 197 Cuce Baba 2 120

Lera Nichpurska Planina Cutse Baba

Visoka ^uka Baba 2 182 Begovi Virovi Jakupica 2 112

Visoka Chuka Baba Begovi Virovi Jakupitsa

Mirska Voda Jakupica 2 180 ]urkov Dol Bistra 2 110

Mirska Voda Jakupitsa Kjurkov Dol Bistra

Dautica Jakupica 2 178 Kara Nikola [ar Planina 2 106

Dautitsa Jakupitsa Kara Nikola Shar Planina

20 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

PLANINSKI VRVOVI I VISOVI (PREKU 2000 M)

MOUNTAIN PEAKS AND HEIGHTS (OVER 2000 M)

Vrv Planina Viso~ina, m Vrv Planina Viso~ina, m

Peak Mountain Height, m Peak Mountain Height, m

Gura Baba 2 103 Dobra Voda De{at 2 062

Gura Baba Dobra Voda Deshat

Bistra Bistra 2 101 Kurtov Kamen Jakupica 2 059

Bistra Bistra Kurtov Kamen Jakupitsa

Porta Ko`uf 2 097 [krtec Korab 2 055

Porta Kozhuf Shkrtets Korab

Vr~ik [ar Planina 2 093 Lo{ Kamen Baba 2 052

Vrchik Shar Planina Losh Kamen Baba

Visoka Karpa Korab 2 090 Inoska Korab 2 049

Visoka Karpa Korab Inoska Korab

Guri Veqpnis Korab 2 088 [ilo Vert Korab 2 049

Guri Veljpnis Korab Shilo Vert Korab

Bel Kamen Jakupica 2 087 Ovnin Kamen [ar Planina 2 033

Bel Kamen Jakupitsa Ovnin Kamen Shar Planina

Carev Vrv Osogovski Planini 2 085 Kenanica Stogovo 2 018

Carev Vrv Osogovski Planini Kenanitsa Stogovo

^urinica Stogovo 2 079 Vrte{ka Baba 2 010

Churinitsa Stogovo Vrteshka Baba

Mahiamada Korab 2 070 ^au{ica Stogovo 2 005

Mahiamada Korab Chaushica Stogovo

Golema Korapska Vrata Korab 2 062 Breg Jakupica 2 004

Golema Korapska Vrata Korab Breg Jakupitsa

21Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

PRIRODNI RETKOSTI

NATURAL SITES OF IMPORTANCE

Lokalitet

Geografski koordinati 1)

Povr{ina, ha

Godina na proglasuvawe

LocalityGeographical coordinates 1)

Surface area, ha

Year of proclamation

Strogi prirodni rezervati Strict Nature Reserve

Plo~e Litotelmi 42¤09'N/22¤01'E 75 2003 Ploche Litotelmi

Lokvi-Golemo Koware 41¤20'N/22¤26'E 50 2003 Lokvi-Golemo Konjare

Tikve{ 41¤37'N/20¤42'E 10 650 1997 Tikvesh

Ezerani 41¤00'N/21¤00'E 2 080 1996 Ezerani

Nacionalni parkovi National Parks

Gali~ica 40¤59'N/20¤52'E 22 750 1958 Galichica

Mavrovo 41¤40'N/20¤46'E 73 088 1949 Mavrovo

Pelister 40¤57'N/21¤14'E 12 500 1948 Pelister

Spomenici na prirodata Sites of Natural Significance

Kar{i Bav~i 42¤04'N/22¤11'E 10 1967 Karshi Bavchi

Skopska tvrdina 42¤00'N/21¤26'E 0,67 1987 Skopska tvrdina

Zrze - 100 1996 Zrze

Zvegor 41¤59'N/22¤50'E 75 1986 Zvegor

Dreno~ka klisura 41¤03'N/20¤47'E 26 1991 Drenochka klisura

Gol ~ovek 41¤10'N/22¤25'E 5 1987 Gol chovek

Gorna Slatinska Pe{tera 41¤35'N/21¤29'E - 1953 Gorna Slatinska Peshtera

Vev~anski izvori 41¤14'N/20¤35'E - 1999 Vevchanski izvori

Arboretum 41¤58'N/21¤33'E 3,3 1965 Arboretum

Dojransko Ezero 41¤12'N/22¤44'E 2 730 1977 Dojransko Ezero

Kalnica 41¤25'N/22¤02'E 17 1960 Kalnitsa

Klisura Demir Kapija 41¤24'N/22¤16'E 200 1960 Klisura Demir Kapija

Konopi{te 41¤14'N/22¤05'E 70 1990 Konopishte

Markovi Kuli 41¤24'N/21¤33'E 2 300 1965 Markovi Kuli

Kawon Matka 41¤57'N/21¤18'E 5 443 1994 Canjon Matka

Ohridsko Ezero 41¤03'N/20¤47'E 23 000 1958 Ohridsko Ezero

Prespansko Ezero 40¤57'N/21¤03'E 17 680 1977 Prespansko Ezero

Kole{inski Vodopad 41¤22'N/22¤48'E - 1985 Koleshinski Vodopad

Ora{ac 42¤03'N/21¤48'E 2 - Orashac

Kale Bawi~ko 41¤42'N/21¤38'E 97 1983 Kale Banjichko

Bele{ni~ka Reka 41¤40'N/21¤17'E 4 180 2002 Beleshnichka Reka

Stebla od platan, Star Dojran - - 1970 Stebla od platan, Star Dojran

Div prnar, Gevgelija - - 1997 Div prnar, Gevgelija

Slatinski Izvor 41¤34'N/21¤13'E - 2004 Slatinski Izvor

22 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

PRIRODNI RETKOSTI

NATURAL SITES OF IMPORTANCE

Lokalitet

Geografski koordinati 1)

Povr{ina, ha

Godina na proglasuvawe

LocalityGeographical coordinates 1)

Surface area, ha

Year of proclamation

Platan, s.Kole{ino, Strumica - - 1986 Platan, s.Koleshino, Strumitsa

Platan-~inar, Ohrid - - 1967 Platan-chinar, Ohrid

Dabovo steblo, s.Beli 41¤56'N/22¤23'E - 1983 Dabovo steblo, s.Beli

Makedonski dab, s.Trpejca, Ohrid 40¤57'N/20¤47'E - 1967 Makedonski dab, s.Trpejtsa, Ohrid

Crni orevi, Demir Kapija 41¤24'N/22¤15'E - 1963 Crni orevi, Demir Kapija

Crna dudinka, Lesnovski Manastir 42¤01'N/22¤14'E - 1962 Crna dudinka, Lesnovski Manastir

Monospitovsko blato - 250 - Monospitovsko blato

Orlovo Brdo 41¤32'N/22¤08'E - 2003 Orlovo Brdo

Kon~e 41¤29'N/22¤23'E 0,66 1986 Konche

Gladnica 41¤11'N/22¤11'E 52 1988 Gladnitsa

Duvalo (Kosel) 41¤10'N/20¤50'E - 1979 Duvalo (Kosel)

Morodvis 41¤51'N/22¤25'E 0,5 1986 Morodvis

Platan s.Kali{te, Struga 41¤08'N/21¤39'E - 1961 Platan s.Kalishte, Struga

Murite 41¤42'N/22¤59'E 10 1987 Murite

Majdan 41¤09'N/21¤57'E - 2002 Majdan

Pe{tera Mle~nik 41¤16'N/20¤39'E 1 1964 Peshtera Mlechnik

Pe{tera Ubavica 41¤42'N/20¤55'E 2 1968 Peshtera Ubavica

Re~ica 41¤59'N/20¤58'E - 1986 Rechitsa

Smolarski vodopad - - 2002 Smolarski vodopad

Katlanovski predel 41¤54'N/21¤42'E 5 442 1991 Katlanovski predel1) Isto~nata geografska dol`ina e po Grini~ 1) Greenwich Longitude

23Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

KARTA NA REPUBLIKA MAKEDONIJA

MAP OF THE REPUBLIC OF MACEDONIA

24 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.02. Administrativna podelba na zemjata02.02. Administrative division of the country

PREGLED NA TERITORIJALNI PROMENI 1)

OVERVIEW OF TERRITORIAL CHANGES 1)

Okruzi Ob-lasti

Gradovi vo rang

na okruzi

Gradovi vo rang

na okolii

Gradovi von sostav na okolii

Gradovi vo sostav na okolii

Gradovi Gradski op{tini

Okolii Op{ti- ni

Mesni narodni odbori

Districts Terri-tories

Towns ranked in

districts

Towns ranked in

regions

Towns out of

regions

Towns in regions

Towns Town munici- palities

Regions Munici- palities

People's local

councils1945 4 - 1 8 - - - - 27 - 748

1946 4 - 1 8 - - - - 27 - 748

1947 - - - - - - 9 - 27 - 748

1948 - - - - - - 9 - 27 - 748

1949 - 3 - - 9 18 - - 27 - 748

1950 - 4 - - 9 18 - - 27 - 748

1950 - - - - 9 18 - - 27 - 445

1951 - - - - 9 18 - - 27 - 445

1952-1954 - - - - - - 1 27 18 205 -

1955 - - - - - - - - 7 86 -

1956 - - - - - - - - 7 86 -

1957-1961 - - - - - - - - 7 73 -

1962-1964 - - - - - - - - 7 61 -

1965-1968 - - - - - - - - - 32 -

1969-1975 - - - - - - - - - 30 -

1976-1995 - - - - - - - - - 34 -

1996-2003 - - - - - - - - - 123 -

2004-2009 - - - - - - 34 - - 84 -

1) Podatocite za teritorijalnite promeni se podgotveni vrz osnova na zakonskata regulativa so koja se uredeni i izvr{eni promenite.

1) Data for territorial changes were prepared in accordance with the provisions incorporated and set out in related legislation.

25Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.01. Povr{ina i geografski podatoci02.01. Surface Area and Geographical Data

OP[TINI I STATISTI^KI REGIONI VO REPUBLIKA MAKEDONIJA

MUNICIPALITIES AND STATISTICAL REGIONS IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA

26 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

GLAVNI METEOROLO[KI I OBI^NI KLIMATOLO[KI STANICI, 2009

MAIN METEOROLOGICAL AND ORDINARY CLIMATOLOGICAL STATIONS, 2009Geografski koordinati

Geographical coordinates

Nadmorska viso~ina vo

metri

Data od koga raboti

stanicata{irina latitude dol`ina longitude

stepeni minuti stepeni minuti Altitude, m Date station began

operatingdegrees minutes degrees minutes

Amzibegovo 41 49 22 0 250 1. VII. 1981 Amzibegovo

Berovo 1) 41 43 22 51 825 1. VIII. 1949 Berovo 1)

Bitola1) 41 3 21 22 587 16. III. 1945 Bitola1)

Valandovo 41 19 22 34 100 3. I. 1945 Valandovo

Veles 41 43 21 46 175 1. I. 1945 Veles

Gevgelija 41 8 22 31 57 30. VIII. 1949 Gevgelija

Gostivar 41 48 20 55 525 1. VII.1945 Gostivar

Debar 41 31 20 32 675 1. VIII. 1946 Debar

Del~evo 41 58 22 46 630 1. V. 1945 Delchevo

Demir Kapija 1) 41 25 22 15 110 1. III. 1945 Demir Kapija 1)

Kavadarci 41 26 22 2 265 1. I. 1945 Kavadartsi

Ki~evo 41 31 20 58 620 1. X 1946 Kichevo

Ko~ani 41 55 22 25 345 11. VI. 1946 Kochani

Kriva Palanka1) 42 12 22 20 691 21. IX. 1945 Kriva Palanka 1)

Kru{evo 41 22 21 15 1 230 1. IV. 1945 Krushevo

Kumanovo 42 8 21 43 338 1. III. 1945 Kumanovo

Lazaropole 41 32 20 42 1 332 15. X. 1948 Lazaropole

Mavrovi Anovi 41 42 20 45 1 240 1. VI. 1946 Mavrovi Anovi

Makedonski Brod 41 31 21 13 545 1. IV. 1946 Makedonski Brod

Nov Dojran 41 13 22 43 180 1. III. 1951 Nov Dojran

Ohrid 1) 41 7 20 48 760 1. I. 1945 Ohrid 1)

Prilep 1) 41 21 21 33 661 1. IV. 1945 Prilep 1)

Radovi{ 41 38 22 27 380 1. IX. 1946 Radovish

Skopje-Z.Rid 1) 42 1 21 24 301 1. I. 1983 Skopje-Z.Rid 1)

Struga 41 11 20 41 695 1. III. 1945 Struga

Strumica 41 26 22 39 224 18. VIII. 1945 Strumitsa

Tetovo 42 0 20 58 462 29. IX. 1949 Tetovo

Trubarevo 41 59 21 31 233 20. VI. 1951 Trubarevo

[tip 1) 41 44 22 12 327 1. III. 1946 Shtip 1)

1) Glavni meteorolo{ki stanici koi rabotat neprekinato

1) Main meteorological stations working continuously

Izvor: Uprava za hidrometeorolo{ki raboti

Source: Hydro-meteorological service

27Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

POVR[INA PO RE^NI SLIVOVI (KM2 )

SURFACE AREAS BY RIVER BASINS (KM2 )

Naziv na slivotPovr{ina /

Surface River basins name

Vkupno 25 713 Total

Sliv na rekata Vardar 20 535 Basin of the River Vardar

Sliv na rekata Crn Drim 3 350 Basin of the River Crn Drim

Sliv na rekata Strumica 1 535 Basin of the River Strumitsa

Sliv na Dojranskoto Ezero 120 Basin of Lake Dojran

Sliv na rekata Lebni~ka 129 Basin of the River Lebnichka

Sliv na rekata Bina~ka Morava 44 Basin of the River Binachka Morava

PROSE^NI GODI[NI KOLI^ESTVA NA VODA VO REPUBLIKA MAKEDONIJA

ANNUAL AVERAGE QUANTITY OF WATER IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA

Vodotek (sliv)

Povr-{ina,

km2

Vrne`i, mm2

Padnata voda vo mil. m3

Iste~ni i vlezni vodi vo milioni m3

Koefi-cient na

isteku-vawe

Water current (basin)

Outflow and inflow water in millions m3

Surface area km2

Precipi- tation,

mm

Fallen water in millions

m3

vkupno vlezni vodi

vo mil. m3

iste~na voda

vo mil. m3

Outflow Coeffi-

cient total inflow

waters in millions m3

outflow water in

millions m3

Republika Makedonija

25 713.0 742.0 19 088.3 7 874.2 1 091.2 6 783.0 0.35 Republic of Macedonia

Vardar (do granicata) i Dojran

20 655.0 707.0 14 603.0 5 439.0 604.0 4 835.0 0.33 Vardar (to border) and Dojran

Crn Drim 3 350.0 933.0 3 125.6 2 175.0 487.2 1 687.8 0.54 Crn Drim

Strumica 1 535.0 791.0 1 214.1 216.6 - 216.6 0.18 Strumitsa

Cironska i Lebnica 129.0 890.0 114.8 34.4 - 34.4 0.30 Cironska i Lebnitsa

Bina~ka Morava 44.0 700.0 30.8 9.2 - 9.2 0.30 Binachka Morava

Izvor: Uprava za hidrometeorolo{ki raboti

Source: Hydro-meteorological service

28 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

VODOSTOJ NA REKITE PO MESECI VO 2009 GODINA

WATER LEVEL OF RIVERS BY MONTHS, 2009

Mese~en maksimalen i minimalen vodostoj vo sm

2009 Maximum and minimum monthly water level, cm

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

VARDAR VARDAR

Skopje - Star M 172 86 151 170 152 146 115 105 83 80 160 136 M Skopje - Star

@elezen most m 66 60 65 100 109 90 62 63 41 41 75 73 m Zhelezen most

Veles M 160 90 180 206 140 140 104 72 40 50 200 140 M Veles

m 52 46 46 80 84 46 44 32 6 8 50 58 m

TRESKA TRESKA

Makedonski Brod M 37 24 46 56 39 23 3 -3 4 5 12 110 M Makedonski Brod

m 20 16 18 38 17 3 -6 -10 -9 0 1 14 m

Sveta Bogorodica* M 130 133 164 178 176 172 169 163 108 129 162 175 M Sveta Bogoroditsa*

m 3 33 5 15 8 29 17 37 2 -18 2 9 m

Modri{te M 48 38 64 68 52 54 22 8 32 34 36 110 M Modrishte

m 36 28 28 48 26 20 8 0 0 14 14 36 m

P^IWA PCHINJA

Pelince M 110 92 120 122 76 80 88 65 51 69 145 100 M Pelince

m 58 64 66 74 57 48 47 43 41 41 48 62 m

Katlanovska Bawa M 300 220 260 284 187 204 200 134 128 142 358 214 M Katlanovska Banja

m 134 162 162 184 142 129 122 121 118 118 126 136 m

BREGALNICA BREGALNITSA

O~i Pale M 240 100 98 104 52 84 72 42 26 38 64 260 M Ochi Pale

m 38 32 32 40 34 32 20 20 20 24 24 24 m

Ke`ovica M 262 154 195 204 106 130 87 86 58 60 284 230 M Kezhovitsa

m 52 112 109 108 30 35 41 44 44 43 46 68 m

CRNA REKA CRNA REKA

Dolenci M 134 100 104 106 104 94 88 86 84 86 92 110 M Dolentsi

m 98 96 96 104 94 88 86 82 82 84 84 94 m

Sko~ivir M 329 272 290 304 232 194 191 146 142 234 284 305 M Skochivir

m 161 187 185 216 182 103 85 116 120 135 160 167 m

M - maksimalen (+) - maksimum

m - minimalen (-) - minimum

M - max (+) - maximum

m - min (-) - minimum

* Podatocite za r.Treska-Sveta Bogorodica ne se finalno obraboteni

* Data for r. Treska-Sveta Bogoroditsa are not final processed

Izvor: Uprava za hidrometeorolo{ki raboti

Source: Hydro-meteorological service

29Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

DENOVI SO POJAVA NA DO@D, SNEG I MAGLA, 2009

RAINY, SNOWY AND FOGGY DAYS, 20092004-2008

2009 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Berovo Berovo

Do`d 88.4 100 7 5 7 10 10 10 7 10 5 12 6 11 Rain

Sneg 20.6 20 6 4 5 - - - - - - - - 5 Snow

Magla 7 10 2 - - - - 1 1 1 1 1 3 Fog

Bitola Bitola

Do`d 99.8 115 12 4 6 11 12 11 2 9 10 15 7 16 Rain

Sneg 20.8 25 8 6 5 - - - - - - - - 6 Snow

Magla 20.8 11 7 - - - - - - - - - 1 3 Fog

Demir Kapija Demir Kapija

Do`d 82.6 87 10 3 7 6 12 5 4 4 7 9 6 14 Rain

Sneg 10.6 12 5 2 2 - - - - - - - - 3 Snow

Magla 28.2 28 4 - - - 1 - - - - 5 18 - Fog

Kriva Palanka Kriva Palanka

Do`d 112.2 127 9 8 7 12 14 14 9 11 8 10 8 17 Rain

Sneg 29 27 5 6 9 - - - - - - - 1 6 Snow

Magla 13.8 21 10 - - - - - - - - 5 - 6 Fog

Ohrid Ohrid

Do`d 115 126 16 7 13 12 12 12 3 6 6 14 8 17 Rain

Sneg 14 15 2 4 5 - - - - - - - - 4 Snow

Magla 3 0 - - - - - - - - - - - - Fog

Prilep Prilep

Do`d 101.8 106 6 6 7 14 12 12 3 10 5 12 7 12 Rain

Sneg 22 20 6 3 5 - - - - - - - 1 5 Snow

Magla 12.4 6 3 - - - - - - - 2 - 1 - Fog

Skopje Skopje

Do`d 99.6 116 10 3 13 12 13 15 3 7 6 11 8 15 Rain

Sneg 12.8 18 6 4 4 - - - - - - - - 4 Snow

Magla 15.6 11 - - - - 1 1 - - - 3 3 3 Fog

[tip Shtip

Do`d 89.4 108 9 2 9 10 13 8 5 7 9 9 6 21 Rain

Sneg 11.8 12 4 2 3 - - - - - - - - 3 Snow

Magla 15.8 12 7 - - - - 1 - - - 2 2 - Fog

Izvor: Uprava za hidrometeorolo{ki raboti

Source: Hydro-meteorological service

30 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

RELATIVNA VLA@NOST IZRAZENA VO PROCENTI, SREDNA VREDNOST VO 2009 GODINA

RELATIVE HUMIDITY IN PERCENT, MEAN VALUE, 2009I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Berovo Berovo

2004-2008 83 79 75 71 74 74 66 69 71 80 82 87 2004-2008

2009 90 77 75 72 72 70 68 73 76 78 75 84 2009

Bitola Bitola

2004-2008 80 75 65 63 60 53 52 53 63 71 77 81 2004-2008

2009 83 68 67 59 61 57 49 58 63 73 75 75 2009

Demir Kapija Demir Kapija

2004-2008 76 69 63 61 60 55 50 52 61 73 78 79 2004-2008

2009 81 67 67 63 63 56 54 60 66 74 81 84 2009

Kriva Palanka Kriva Palanka

2004-2008 76 75 69 66 69 67 62 64 70 74 76 78 2004-2008

2009 82 68 68 63 63 64 68 70 71 77 77 77 2009

Ohrid Ohrid

2004-2008 77 72 71 68 68 63 59 60 68 75 79 81 2004-2008

2009 88 65 65 61 65 64 55 57 61 71 73 76 2009

Prilep Prilep

2004-2008 79 75 66 63 63 57 51 54 63 72 77 83 2004-2008

2009 88 70 67 63 64 62 54 58 65 74 79 83 2009

Skopje Skopje

2004-2008 74 69 63 60 61 58 51 54 63 72 78 80 2004-2008

2009 86 69 68 66 68 65 55 59 64 72 81 84 2009

[tip Shtip

2004-2008 79 72 65 63 63 58 50 54 62 73 79 82 2004-2008

2009 85 69 68 65 68 60 55 63 64 74 79 82 2009

Izvor: Uprava za hidrometeorolo{ki raboti

Source: Hydro-meteorological service

31Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

STEPEN NA OBLA^NOST, SREDNA VREDNOST VO 2009 GODINA

CLOUDINESS, MEAN VALUE, 2009vo desetini in tenths

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Berovo Berovo

2004-2008 5.9 6.1 5.8 5.8 5.2 3.9 3.0 2.9 4.9 4.4 5.8 6.7 2004-2008

2009 7.8 6.8 6.9 5.6 4.9 4.5 2.8 4.6 5.5 5.6 4.2 8.1 2009

Bitola Bitola

2004-2008 6.0 6.1 6.0 5.7 5.3 3.7 3.0 3.1 5.1 4.6 6.1 7.3 2004-2008

2009 8.1 6.5 6.6 6.0 4.6 4.3 2.5 4.1 5.2 5.6 4.4 7.9 2009

Demir Kapija Demir Kapija

2004-2008 6.1 5.7 6.0 5.2 4.5 3.0 2.3 2.1 4.2 4.6 5.9 7.2 2004-2008

2009 7.7 5.9 6.2 5.4 3.9 3.4 1.9 3.3 4.6 5.3 4.6 7.8 2009

Kriva Palanka Kriva Palanka

2004-2008 6.3 6.6 6.1 5.8 5.3 4.0 3.1 2.7 4.8 5.2 6.1 6.8 2004-2008

2009 7.4 7.0 7.5 5.9 4.8 5.1 2.8 3.7 4.8 5.8 4.8 7.9 2009

Ohrid Ohrid

2004-2008 5.8 6.2 6.3 5.4 4.7 3.2 2.4 2.5 4.5 4.5 6.1 6.1 2004-2008

2009 7.9 5.7 7.0 6.4 4.6 4.7 2.2 3.4 4.9 5.5 4.8 8.0 2009

Prilep Prilep

2004-2008 5.8 6.1 6.0 5.4 5.1 3.5 2.6 2.5 4.7 4.5 5.9 7.2 2004-2008

2009 8.1 6.1 6.4 5.9 4.6 4.2 2.0 3.8 5.1 5.6 4.4 7.9 2009

Skopje Skopje

2004-2008 6.3 6.3 6.3 5.8 5.3 3.8 2.8 2.8 5.2 4.8 6.5 7.3 2004-2008

2009 7.4 6.3 6.8 5.1 5.0 5.1 2.7 3.6 5.0 5.5 4.7 8.0 2009

[tip Shtip

2004-2008 6.0 6.0 6.1 5.5 5.0 3.9 2.9 2.9 4.6 4.5 6.3 7.1 2004-2008

2009 7.6 5.9 6.7 6.2 4.7 4.3 2.6 3.6 5.1 5.5 4.6 7.5 2009

Izvor: Uprava za hidrometeorolo{ki raboti

Source: Hydro-meteorological service

32 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

VRNE@I VO MM, 2009

PRECIPITATION IN MM, 2009Godi{ni

vrne`i

Annual precipitation I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Berovo Berovo

2004-2008 658.1 33.2 34.8 50.1 56.6 62.9 75.4 59.1 63.6 49.9 58.2 48.2 66.2 2004-2008

2009 720.6 107.3 23.2 67.7 41.8 52.6 80.9 45.0 63.5 18.6 65.2 38.9 115.9 2009

Bitola Bitola

2004-2008 618.8 57.6 45.4 51.6 53.2 42.9 46.8 35.0 31.7 55.9 56.5 62.5 79.6 2004-2008

2009 798.4 114.6 16.2 93.0 50.4 57.6 52.6 15.2 36.9 53.1 134.0 70.2 104.6 2009

Demir Kapija Demir Kapija

2004-2008 520.6 40.1 31.7 38.7 26.4 58.4 48.9 31.5 23.0 33.5 81.4 56.9 50.0 2004-2008

2009 647.9 87.5 14.8 78.8 25.7 38.6 62.4 26.3 66.1 12.3 44.4 52.7 138.3 2009

Kriva Palanka Kriva Palanka

2004-2008 624.3 34.1 39.8 64.9 43.6 65.1 76.8 35.6 53.1 57.7 49.5 58.1 46.1 2004-2008

2009 775.0 97.4 30.1 68.9 43.7 41.5 119.2 63.3 52.7 12.2 70.2 102.5 73.3 2009

Ohrid Ohrid

2004-2008 659.0 66.6 51.7 79.7 58.7 44.3 25.2 33.9 21.3 59.8 85.3 74.2 58.3 2004-2008

2009 835.7 140.6 26.3 62.4 45.2 49.7 56.0 17.0 13.6 11.6 110.6 116.5 186.2 2009

Prilep Prilep

2004-2008 471.9 26.0 21.3 42.9 39.8 47.3 49.2 28.4 31.6 42.0 62.3 46.1 34.9 2004-2008

2009 657.6 95.8 12.9 36.7 42.0 68.2 67.5 14.7 67.5 19.1 70.2 79.3 83.7 2009

Skopje Skopje

2004-2008 456.1 27.7 27.9 36.2 26.2 53.7 53.4 34.8 25.0 46.2 56.0 39.9 29.2 2004-2008

2009 653.5 72.8 12.2 68.6 65.3 70.2 104.3 10.2 50.2 11.1 52.9 56.1 79.6 2009

[tip Shtip

2004-2008 431.2 21.5 14.8 27.2 28.6 67.4 51.2 23.1 33.3 35.4 59.8 39.3 29.5 2004-2008

2009 561.3 56.1 12.0 60.0 31.8 64.1 57.6 10.0 75.9 10.2 45.2 60.1 78.3 2009

Izvor: Uprava za hidrometeorolo{ki raboti

Source: Hydro-meteorological service

33Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

TEMPERATURA NA VOZDUHOT VO SO, 2009

AIR TEMPERATURE IN CO, 2009

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII

Berovo Berovo

2004-2008 -1.0 0.2 4.3 9.0 13.3 17.2 19.4 18.8 13.8 9.7 3.7 0.7 2004-2008

2009 S 0.1 0.0 3.1 8.7 13.7 17.2 19.1 18.4 14.4 9.7 5.7 3.9 Me 2009

M 5.1 4.8 8.7 16.3 21.7 24.4 27.0 26.3 22.1 17.2 14.4 8.7 M

m -4.3 -4.2 -1.6 2.4 6.1 9.0 10.4 10.9 8.2 3.8 -0.6 -0.4 m

Bitola Bitola

2004-2008 0.2 1.3 7.3 12.0 16.4 20.6 23.2 22.8 17.3 12.5 5.7 1.8 2004-2008

2009 S 1.4 2.4 5.8 11.8 16.8 19.6 23.3 22.1 17.9 11.6 7.6 6.6 Me 2009

M 5.1 7.0 11.5 17.9 24.3 27.1 31.2 29.8 24.7 18.0 14.3 10.8 M

m -2.0 -1.4 0.8 6.0 9.6 12.1 14.5 14.7 12.1 6.8 2.4 3.2 m

Demir Kapija Demir Kapija

2004-2008 2.5 5.0 9.5 14.2 18.5 23.1 25.9 25.3 19.9 14.7 7.4 4.3 2004-2008

2009 S 2.5 4.6 8.0 14.4 19.7 23.4 26.0 24.9 20.6 14.2 9.1 7.5 Me 2009

M 6.0 9.7 13.7 20.9 27.5 30.5 34.2 32.6 27.6 20.3 15.2 10.9 M

m -1.0 0.0 2.4 7.2 11.2 14.4 16.8 17.1 13.1 8.0 3.0 3.2 m

Kriva Palanka Kriva Palanka

2004-2008 0.4 1.7 5.7 10.7 14.9 18.7 21.1 20.4 15.4 11.3 5.2 1.8 2004-2008

2009 S 0.4 1.4 4.3 10.7 15.5 18.2 19.5 19.9 15.6 11.2 7.5 4.2 Me 2009

M 5.1 6.0 9.6 17.1 23.1 25.4 27.7 27.6 23.6 17.3 14.0 8.4 M

m -3.4 -3.4 -0.6 4.5 8.0 11.1 12.7 13.3 10.4 5.7 2.6 0.2 m

Ohrid Ohrid

2004-2008 1.6 2.6 6.6 10.7 15.1 19.3 21.9 21.5 16.7 12.3 6.6 3.3 2004-2008

2009 S 3.1 2.3 5.3 11.4 16.1 18.4 22.1 21.6 17.6 11.6 8.2 6.1 Me 2009

M 7.3 7.8 10.9 17.2 23.1 24.9 28.5 28.8 24.2 17.5 13.6 10.1 M

m 0.2 -1.6 0.9 6.4 9.6 12.3 15.1 15.5 12.5 7.6 4.1 3.3 m

Prilep Prilep

2004-2008 0.7 2.1 6.9 11.7 16.0 20.3 23.1 22.6 17.3 12.7 5.9 1.7 2004-2008

2009 S 1.4 2.0 5.6 11.8 17.2 19.6 22.9 22.0 17.7 11.8 8.1 5.9 Me 2009

M 4.7 6.5 10.7 17.3 23.8 26.2 29.6 28.5 23.9 17.5 14.1 9.6 M

m -1.7 -1.7 1.0 6.5 10.5 13.0 15.7 15.9 12.6 7.4 3.4 2.4 m

Skopje Skopje

2004-2008 1.6 3.7 8.4 13.5 17.5 21.8 24.6 23.9 18.6 13.7 6.2 3.0 2004-2008

2009 S 1.0 3.3 7.1 13.4 18.0 21.0 24.1 23.8 19.3 12.7 8.2 4.5 Me 2009

M 4.4 7.5 12.3 19.6 25.3 27.5 31.1 31.4 26.4 18.5 13.6 7.7 M

m -2.0 -1.2 2.3 7.3 11.5 14.4 17.6 18.1 14.2 8.3 4.2 1.7 m

[tip Shtip

2004-2008 2.1 4.2 8.6 13.4 17.8 22.2 25.0 24.2 18.9 14.2 6.9 3.6 2004-2008

2009 S 1.7 3.7 7.3 13.7 18.4 22.2 24.7 23.7 19.8 13.3 9.2 6.5 Me 2009

M 5.3 8.1 12.5 20.0 25.5 29.0 32.3 31.4 26.7 19.5 15.1 10.5 M

m -1.3 -0.3 2.6 7.6 11.3 15.0 16.8 17.4 14.0 8.5 4.2 2.9 m

Izvor: Uprava za hidrometeorolo{ki raboti

Source: Hydro-meteorological service

34 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

VETROVI VO 2009 GODINA1)

WINDS, 20091)

Vetrovi spored pravecot2) Winds by direction2)

seversevero-

istokistok

jugo- istok

jugjugo-

zapadzapad

severo- zapad

Ti{ina

north north- east east south-

east south south- west west north-

west Calm

Berovo Berovo

Januari 3 0 3 10 7 3 4 8 55 January

Fevruari 19 0 4 9 4 5 8 11 24 February

Mart 12 1 11 5 8 8 2 16 30 March

April 4 4 11 2 7 7 2 6 47 April

Maj 16 2 8 2 4 5 4 4 48 May

Juni 9 4 13 4 9 5 5 6 35 June

Juli 12 1 5 4 2 5 6 10 48 July

Avgust 6 1 5 6 5 4 7 7 52 August

Septemvri 13 3 11 4 1 6 7 11 34 September

Oktomvri 13 3 6 4 8 9 4 11 34 October

Noemvri 11 9 12 9 6 4 7 3 29 November

Dekemvri 10 5 16 12 6 9 4 9 22 December

Bitola Bitola

Januari 11 10 6 6 10 6 0 5 39 January

Fevruari 19 14 3 3 20 3 3 7 12 February

Mart 11 11 1 7 20 3 9 12 19 March

April 13 10 3 11 27 1 2 5 18 April

Maj 26 15 4 11 12 2 3 5 15 May

Juni 17 6 5 15 14 5 6 11 11 June

Juli 28 7 2 8 5 2 7 11 23 July

Avgust 14 5 5 9 12 7 7 9 25 August

Septemvri 16 6 9 10 6 3 2 7 31 September

Oktomvri 20 9 4 8 9 2 5 6 30 October

Noemvri 7 8 2 12 13 2 4 1 41 November

Dekemvri 19 6 2 11 18 1 5 10 21 December

Demir Kapija Demir Kapija

Januari 0 0 8 7 1 0 5 0 72 January

Fevruari 0 0 14 9 2 0 18 6 35 February

Mart 0 0 12 10 2 2 5 12 50 March

April 0 0 23 19 2 2 1 3 40 April

Maj 0 0 6 10 0 2 5 10 60 May

Juni ... ... ... ... ... ... ... ... ... June

Juli ... ... ... ... ... ... ... ... ... July

Avgust 0 0 7 7 15 2 4 3 55 August

Septemvri 1 0 9 15 15 3 6 0 41 September

Oktomvri 2 0 9 11 7 2 12 3 47 October

Noemvri 0 0 8 11 8 2 4 1 56 November

Dekemvri 1 0 14 19 4 7 7 6 35 December

35Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

VETROVI VO 2009 GODINA1)

WINDS, 20091)

Vetrovi spored pravecot2) Winds by direction2)

seversevero-

istokistok

jugo- istok

jugjugo-

zapadzapad

severo- zapad

Ti{ina

north north- east east south-

east south south- west west north-

west Calm

Kriva Palanka Kriva Palanka

Januari 4 48 0 0 1 18 7 0 15 January

Fevruari 6 44 2 1 2 13 2 4 10 February

Mart 3 55 0 1 3 16 7 4 4 March

April 1 62 2 0 0 16 2 0 7 April

Maj 2 66 0 0 0 12 6 4 3 May

Juni 5 57 2 0 2 14 5 0 5 June

Juli 5 67 2 1 2 10 3 1 2 July

Avgust 5 74 2 0 1 10 1 0 0 August

Septemvri 3 66 4 0 3 9 0 4 1 September

Oktomvri 5 51 1 1 3 18 4 4 6 October

Noemvri 4 58 0 0 1 24 2 0 1 November

Dekemvri 6 50 3 0 2 22 4 1 5 December

Ohrid Ohrid

Januari 3 21 11 1 4 10 8 6 29 January

Fevruari 17 19 5 1 4 12 10 3 13 February

Mart 24 25 2 1 5 13 8 5 10 March

April 12 17 4 3 8 13 8 2 23 April

Maj 10 15 7 3 6 11 4 3 34 May

Juni 8 13 3 0 8 17 7 4 30 June

Juli 10 11 1 1 9 20 8 3 30 July

Avgust 23 21 3 3 6 12 5 0 20 August

Septemvri 25 28 4 0 7 10 3 1 12 September

Oktomvri 29 24 3 2 8 10 4 2 11 October

Noemvri 26 16 2 2 5 11 8 4 16 November

Dekemvri 19 16 1 1 5 12 14 7 18 December

Prilep Prilep

Januari 6 8 2 0 1 5 1 0 70 January

Fevruari 7 24 0 2 9 9 2 0 31 February

Mart 6 22 1 3 7 10 1 3 40 March

April 5 10 4 4 5 8 3 1 50 April

Maj 4 25 2 0 4 2 2 1 53 May

Juni 6 11 4 0 3 8 6 1 51 June

Juli 12 30 0 0 2 7 3 1 38 July

Avgust 15 27 2 1 2 6 4 1 35 August

Septemvri 15 15 2 2 0 7 6 2 41 September

Oktomvri 11 27 2 0 3 8 4 2 36 October

Noemvri 2 9 8 4 4 6 3 2 52 November

Dekemvri 11 13 4 6 5 11 3 0 40 December

36 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.03. Hidrometeorolo{ki podatoci02.03. Hydro-meteorological data

VETROVI VO 2009 GODINA1)

WINDS, 20091)

Vetrovi spored pravecot2) Winds by direction2)

seversevero-

istokistok

jugo- istok

jugjugo-

zapadzapad

severo- zapad

Ti{ina

north north- east east south-

east south south- west west north-

west Calm

Skopje-Z.Rid Skopje-Z.Rid

Januari 4 4 10 1 2 16 31 21 4 January

Fevruari 12 0 3 8 9 9 11 28 4 February

Mart 13 2 14 15 4 3 12 25 5 March

April 5 9 23 12 2 5 17 12 5 April

Maj 16 0 10 11 3 1 19 30 3 May

Juni 13 2 14 9 2 2 18 29 1 June

Juli 18 2 3 4 1 3 18 42 2 July

Avgust 15 4 5 16 0 3 16 29 5 August

Septemvri 12 2 9 11 2 1 11 39 3 September

Oktomvri 10 0 9 4 6 4 25 34 1 October

Noemvri 0 1 1 1 4 16 46 16 5 November

Dekemvri 6 1 1 1 2 7 46 25 4 December

[tip Shtip

Januari 7 7 0 8 10 3 5 16 37 January

Fevruari 4 4 1 15 10 3 2 33 12 February

Mart 21 7 1 11 11 4 6 22 10 March

April 8 6 1 19 10 7 2 12 25 April

Maj 17 11 1 5 8 10 7 15 19 May

Juni 14 10 3 16 4 8 5 18 12 June

Juli 24 12 2 8 3 1 2 22 19 July

Avgust 19 15 4 8 2 5 1 12 27 August

Septemvri 17 15 2 9 5 4 7 8 23 September

Oktomvri 9 4 0 13 6 5 6 27 23 October

Noemvri 5 6 3 17 13 6 4 8 28 November

Dekemvri 9 6 1 11 17 13 4 15 17 December1) Bele`eweto e vr{eno tripati dnevno vo 7, 14 i 21 ~asot

1) Recording was carried out three times per day, at 7 a.m., 2 p.m. and 9 p.m.

2) Podatocite se odnesuvaat na za~estenosta na vetrovite

2) Data refers to frequency of winds

Izvor: Uprava za hidrometeorolo{ki raboti

Source: Hydro-meteorological service

37Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.04. Seizmolo{ki podatoci02.04. Seismological data

ZEMJOTRESI, 2000 - 2009

EARTHQUAKES, 2000 - 2009

So ja~ina pogolema od V stepeni1)

Vreme

Godina Data Time Mesto LocationYear Intensity greater

than V degrees1)Date ~as minuta sekunda

hour minute second

2000 V 01.I 2 19 30 Gostivar-Tetovo Gostivar-Tetovo2001 V 06. II 23 41 49.7 Skopje Skopje2001 V 03.VI 0 40 31.1 Skopje Skopje2002 V 27.II 14 39 42.5 Ohrid Ohrid2002 V 27.II 22 40 46.3 Ohrid Ohrid2002 VI 24.IV 12 51 52.5 Kumanovo-Skopje Kumanovo-Skopje2003 V 24.IV 12 2 6.4 Gostivar Gostivar2003 V 20.X 7 36 35 Ohrid Ohrid2003 V 02.XI 18 15 3.8 Prespa Prespa 2003 V 19.XI 17 7 0.7 Kru{evo Krushevo 2003 V 04.XII 18 26 35.5 Skopje Skopje2004 VI - VII 24.II 9 20 46.8 Skopje Skopje2004 V 08.V 4 30 29.3 Skopje Skopje2004 V 06.VIII 7 48 27.7 Skopje Skopje2004 VI 08.X 2 47 51.9 Kru{evo - Ki~evo Krushevo-Kichevo2005 V - VI 25.VII 4 34 4 Sveti Nikole - Veles Sveti Nikole - Veles2006 V 04.II 22 33 30 Berovo - Peh~evo Berovo - Pehchevo2006 V 16.II 6 47 21.5 Sveti Nikole - Veles Sveti Nikole - Veles2006 V 16.VII 13 56 20.8 Debarca Debartsa2006 V 08.IX 20 39 58.3 Debarca Debartsa2006 V 22.XI 19 43 24 Radovi{ Radovish2007 V 02.XI 14 3 0 Ki~evo Kichevo2008 V 24.X 21 31 20 Debar Debar2008 V 24.X 21 31 20 Ohrid Ohrid2008 V 24.X 21 31 20 Struga Struga2008 IV - V 24.X 21 31 20 Ki~evo Kichevo2009 VI - VII 08.I 13 4 0.5 Gostivar Gostivar2009 V 08.I 20 48 59 Gostivar Gostivar2009 V 05.V 18 11 15 Sveti Nikole Sveti Nikole 2009 V 06.V 5 32 40 Sveti Nikole Sveti Nikole 2009 V 24.V 1 22 36 Valandovo Valandovo2009 VI 24.V 16 29 16 Valandovo Valandovo2009 V 24.V 16 31 0 Valandovo Valandovo2009 V - VI 24.V 16 34 4 Valandovo Valandovo2009 VII 24.V 18 17 51 Valandovo Valandovo2009 VI 24.V 18 23 10 Valandovo Valandovo2009 V - VI 24.V 20 50 18 Valandovo Valandovo2009 VI - VII 24.V 21 37 6 Valandovo Valandovo2009 V 25.V 0 20 10 Valandovo Valandovo2009 V 25.V 6 50 3 Valandovo Valandovo2009 V 25.V 9 59 41 Valandovo Valandovo2009 V 25.V 10 1 18 Valandovo Valandovo2009 VI 01.VI 10 3 40 Valandovo Valandovo2009 V 13.VI 12 58 13 Valandovo Valandovo2009 VI 06.IX 23 49 41 Debar Debar2009 V 12.IX 20 6 27 Debar Debar2009 V 12.IX 20 42 55 Debar Debar1) Go ozna~uva intenzitetot na zemjotresot vo negoviot epicentar spored Evropskata makroseizmi~ka skala (EMS-1998)

1) Denotes earthquake intensity at its epicenter according to the European Macroseismic Scale (EMS-1998)

Izvor: Seizmolo{ka opservatorija Prirodno-matemati~ki fakultet Skopje

Source: Seismologicial Observatory Faculty of Natural Science and Mathematics Skopje

38 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

METOLO[KI OBJASNUVAWA

ATMOSFERA

VOZDUH

Izvori i metodi za pribirawe na podatocite

Merewata na emisiite na zagaduva~kite supstancii od zagaduva~ite i podatocite od monitoringot i merewata na kvalitetot na ambientniot vozduh, kako od Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe, taka i od relevantni ovlasteni institucii koi vr{at merewa i od sopstveniot monitoring na emisiite vo vozduhot na pogolemite kompanii, se pribiraat i obrabotuvaat vo Makedonskiot informativen centar za `ivotna sredina pri M@SPP.

Opfat

Slednite institucii imaat vospostaveno mre`i za monitoring na kvalitetot na ambientniot vozduh - Ministerstvoto za `ivotna sredina i prostorno planirawe so svojata mre`a-Dr`avniot monitoring sistem za kvalitet na ambientniot vozduh (15 avtomatski monitoring stanici), Upravata za hidrometereolo{ki raboti (9 merni mesta), kako i Republi~kiot zavod za zdravstvena za{tita (7 merni mesta).

Definicii

@ivotna sredina e prostorot so site ̀ ivi organizmi i prirodni bogatstva, odnosno prirodnite i sozdadenite vrednosti, nivnite me|usebni odnosi i vkupniot prostor vo koj ̀ ivee ~ovekot i vo koj se smesteni naselbite, dobrata vo op{ta upotreba, industriskite i drugite objekti, vklu~uvaj}i gi i mediumite i oblastite na `ivotnata sredina.

Ambienten vozduh e nadvore{niot vozduh vo troposferata vo koj ne e opfaten vozduhot okolu rabotnite mesta.

Zagaduva~ka supstancija vo vozduhot e sekoja supstancija koja{to ~ovekot neposredno ili posredno ja vnesuva vo ambientniot vozduh, a za koja postoi verojatnost deka }e ima {tetni efekti vrz ~ovekovoto zdravje ili `ivotnata sredina.

Nivo e koncentracija na nekoja zagaduva~ka supstancija vo ambientniot vozduh ili nejzino talo`ewe na povr{inata za dadeno vreme.

Grani~na vrednost na zagaduva~ka supstancija vo ambientniot vozduh e nivo utvrdeno vrz osnova na nau~ni soznanija so cel da se izbegnat, spre~at ili namalat {tetnite efekti vrz ~ovekovoto zdravje ili `ivotnata sredina, koe treba da se postigne vo daden period i da ne se nadmine koga edna{ }e se postigne.

Emisija e ispu{tawe na zagaduva~ki supstancii vo atmosferata.

Emisiona grani~na vrednost e dozvoleno koli~estvo na zagaduva~ka supstancija sodr`ana vo emitiranite otpadni gasovi za opredelen vremenski period.

Vo soglasnost so me|unarodnite dogovori od oblasta na vozduhot, odnosno vo soglasnost so Konvencijata za prekugrani~en prenos na zagaduvaweto vo vozduhot i protokolot za monitoring na vozduhot vo Evropa - EMEP, podgotvena e programa za inventarizacija na zagaduvaweto CORINAIR (CoR Invetory for Air Emission).

Ovaa programa ima razviena edinstvena nomenklatura i metodologija (SNAP-Selected Nomenclature of Air Pollution) za prikaz na osnovnite zagaduva~ki supstancii, sulfur dioksid, azotni oksidi, jagleroden monoksid i totalni suspendirani ~esti~ki.

POTRO[UVA^KA NA SUPSTANCII [TO JA OSIROMA[UVAAT OZONSKATA OBVIVKA

Definicija

Ovoj indikator ja poka`uva vkupnata potro{uva~ka na supstancii {to ja osiroma{uvaat ozonskata obvivka izrazena vo ODP toni (koli~ina vo milioni toni pomno`ena so vrednosta na potencijalot na osiroma{uvawe na ozonskata obvivka).

ODP (potencijal za osiroma{uvawe na ozonskata obvivka): integrirana promena na vkupnata koli~ina na ozon po edinica masena emisija na specijalno soedinenie, sporedena so integriranata promena vo vkupnata koli~ina na ozon na edinica masa na CFD-11 (spored Environmetal assessment report No 2, EEA, 1999)

02.05. @ivotna sredina02.05. Environment

39Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.05. @ivotna sredina02.05. Environment

NOTES ON METHODOLOGY

ATMOSPHERE

AIRSources and methods of data collection

Measurements of pollutants emissions from polluters and monitoring data and ambient air quality measurement data from both the Ministry of Environment and Physical Planning and from the relevant authorized institutions performing measurements and from the self-monitoring of air emissions by major companies are collected and processed by the Macedonian Environmental Information Centre within the MEPP.

Scope

The following institutions have established ambient air quality monitoring network: the Ministry of Environment and Physical Planning with its network - State Ambient Air Quality Monitoring System (15 automatic monitoring stations), Administration for Hydrometeorological Matters (9 measuring points), and Republic Institute for Health Protection (7 measuring points).

Definitions

Environment shall mean the space with all living organisms and natural resources, i.e. natural and man-made values, their interaction and the entire space in which people live and in which settlements, goods in general use, industrial and other facilities, including the media and the areas of the environment, are situated;

Ambient air - shall mean outdoor air in the troposphere, excluding the air at the work place;

Air pollutant - shall mean any substance released in the ambient air by man directly or indirectly, that may have adverse impact on human health or the environment as a whole;

Level - shall mean the concentration of pollutant in the ambient air or its disposition on an area for a specified period of time;

Limit value - shall mean the level fixed on the basis of scientific knowledge, aimed at avoiding, preventing or reducing harmful effects on human health or environment as a whole, that should be achieved within a specified period and, once achieved, should not be exceeded;

Emission - shall mean any release of pollutants in the atmosphere;

Emission limit value - shall mean permissible quantity of pollutant contained in the emitted exhaust gases for a given period of time, that should not be exceeded;

In line with the international agreements in the area of air, i.e. in line with the Convention on Long-Range Transboundary Air Pollution and the Protocol on Air Monitoring in Europe-EMEP (European Monitoring Environmental Program), the Programme for Air Pollution Inventory CORINAIR (CoR Invetory for Air Emission) has been developed.

The said Programme has a unique nomenclature and methodology (SNAP-Selected Nomenclature of Air Pollution) for presentation of the main pollutants, namely sulfur dioxide, nitrogen oxides, carbon monoxide and total suspended particulate matters.

OZONE DEPLETING SUBSTANCES CONSUMPTION

Definition

This indicator shows total consumption of ozone-depleting substances, expressed in ODP tonnes (quantity in MT multiplied with the ODP value).

ODP (potential of ozone-deplete):integrated transformation of the total amount of ozone, by unit mass emission of specific substance, compared with the integrated transformation of the total amount of ozone, by unit of mass emission on CFC-11 (according to Environmental assesment report No 2, EEA, 1999).

40 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.05. @ivotna sredina02.05. Environment

VKUPNA POTRO[UVA^KA NA SUPSTANCII [TO JA OSIROMA[UVAAT OZONSKATA OBVIVKA (ODP TONI)1)

VO REPUBLIKA MAKEDONIJA VO PERIODOT OD 1995 DO 2009 GODINATOTAL CONSUMPTION OF OZONE-DEPLETING SUBSTANCES (ODP TONNES IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA IN THE PERIOD FROM 1995 TO 2009

Supstancii 1995* 1996* 1997* 1998* 1999* 2000* 2001* 2002* 2003* 2004* 2005 2006 2007 2008 2009 Substances

Vkupno 589.54 562.82 537.63 79.39 221.78 77.85 76.96 43.36 55.29 13.53 13.7 9.35 1.25 2.03 - Total

Metilbromid - 12 12 12.9 27.24 23.37 19.92 5.32 - - - - - - - Methyl bromide

CFC-11 Trihlorofluorometan 480 413 418.4 15 8.8 7.12 - - - - - - - - - CFC-11 Trichlorofluoromethane

CFC-12 Dihlorofluorometan 72 101 69.1 77.83 183.07 39.6 39.58 34.07 44.53 8.27 11.83 6.99 - - - CFC-12 Dichlorodifluoromethane

CFC-113 Trihlorotrifluoroetan - - - - - 0.02 - - - - - - - - - CFC-113 Trichlorotrifluoroethane

CFC-114 Dihlorotetrafluoroetan 6 - - - - - - - - - - - - - - CFC-114 Dichlorotetrafluoroethane

CFC-115 Hloropentafluoroetan - - - - 0.02 2.72 7.1 0.04 4.8 0.5 - - - - - CFC-115 Chloropentafluoroethane

Halon-1211 Bromodufluorometan - - 3.87 - - - - - - - - - - - - Halon-1211 Bromochlorodifluoromethane

Halon-1301 Bromotrifluorometan 30 30 32.4 - - - - - - - - - - - - Halon-1301 Bromotrifluoromethane

CCl4 (carbon tetrachloride) Tetrahlorometan - 4.4 0.02 0.1 0.1 0.04 - 0.01 - - 0.012 - - - - CCl4 (carbon tetrachloride)

Tetrachloromethane

HCFC-22 Hlorodifluorometan 1.54 2.31 1.83 1.25 1.08 4.93 10.36 3.81 5.96 4.76 1.86 2.36 1.25 2.03 2.29 HCFC-22 Chlorodifluoromethane

HCFC-141b 2,2-dihloro-2-fluoroetan - 0.11 - 2.31 0.11 0.05 - 0.11 - - - - - - 1.73 HCFC-141b 2,2-dichloro-2-fluoroethane

1) ODP (potencijal na osiroma{uvawe na ozonskata obvivka): integrirana promena na vkupnata koli~ina na ozon po edinica masena emisija na specifi~no soedinenie sporedena so integriranata promena vo vkupnata koli~ina na ozon po edinica masa na CFC-11

1) ODP (ozone depletion potential): integrated change in the total amount of ozone per unit mass emission of specific substance, relative to the integrated change in the total amount of ozone per unit mass emission of CFC-11 (According to Environmental assessment report No 2, EEA, 1999)

ODP toni: potro{uva~ka vo metri~ki toni multiplicirana so vrednosta na potencijalot na osiroma{uvawe na ozonskata obvivka. ODP tonnes: Consumption in metric tonnes multiplied with the value of the ozone depletion potential.

Izvor: Kancelarija za za{tita na ozonskata obvivka, Ministerstvo za `ivotna sredina i prostorno planirawe Source: Ministry of Environment and Physical Planning / Ozone Unit

41Statistical Yearbook of the Republic of Macedonia, 2010

02.05. @ivotna sredina02.05. Environment

VKUPNA POTRO[UVA^KA NA SUPSTANCII [TO JA OSIROMA[UVAAT OZONSKATA OBVIVKA (ODP TONI)1)

VO REPUBLIKA MAKEDONIJA VO PERIODOT OD 1995 DO 2009 GODINATOTAL CONSUMPTION OF OZONE-DEPLETING SUBSTANCES (ODP TONNES IN THE REPUBLIC OF MACEDONIA IN THE PERIOD FROM 1995 TO 2009

Supstancii 1995* 1996* 1997* 1998* 1999* 2000* 2001* 2002* 2003* 2004* 2005 2006 2007 2008 2009 Substances

Vkupno 589.54 562.82 537.63 79.39 221.78 77.85 76.96 43.36 55.29 13.53 13.7 9.35 1.25 2.03 - Total

Metilbromid - 12 12 12.9 27.24 23.37 19.92 5.32 - - - - - - - Methyl bromide

CFC-11 Trihlorofluorometan 480 413 418.4 15 8.8 7.12 - - - - - - - - - CFC-11 Trichlorofluoromethane

CFC-12 Dihlorofluorometan 72 101 69.1 77.83 183.07 39.6 39.58 34.07 44.53 8.27 11.83 6.99 - - - CFC-12 Dichlorodifluoromethane

CFC-113 Trihlorotrifluoroetan - - - - - 0.02 - - - - - - - - - CFC-113 Trichlorotrifluoroethane

CFC-114 Dihlorotetrafluoroetan 6 - - - - - - - - - - - - - - CFC-114 Dichlorotetrafluoroethane

CFC-115 Hloropentafluoroetan - - - - 0.02 2.72 7.1 0.04 4.8 0.5 - - - - - CFC-115 Chloropentafluoroethane

Halon-1211 Bromodufluorometan - - 3.87 - - - - - - - - - - - - Halon-1211 Bromochlorodifluoromethane

Halon-1301 Bromotrifluorometan 30 30 32.4 - - - - - - - - - - - - Halon-1301 Bromotrifluoromethane

CCl4 (carbon tetrachloride) Tetrahlorometan - 4.4 0.02 0.1 0.1 0.04 - 0.01 - - 0.012 - - - - CCl4 (carbon tetrachloride)

Tetrachloromethane

HCFC-22 Hlorodifluorometan 1.54 2.31 1.83 1.25 1.08 4.93 10.36 3.81 5.96 4.76 1.86 2.36 1.25 2.03 2.29 HCFC-22 Chlorodifluoromethane

HCFC-141b 2,2-dihloro-2-fluoroetan - 0.11 - 2.31 0.11 0.05 - 0.11 - - - - - - 1.73 HCFC-141b 2,2-dichloro-2-fluoroethane

1) ODP (potencijal na osiroma{uvawe na ozonskata obvivka): integrirana promena na vkupnata koli~ina na ozon po edinica masena emisija na specifi~no soedinenie sporedena so integriranata promena vo vkupnata koli~ina na ozon po edinica masa na CFC-11

1) ODP (ozone depletion potential): integrated change in the total amount of ozone per unit mass emission of specific substance, relative to the integrated change in the total amount of ozone per unit mass emission of CFC-11 (According to Environmental assessment report No 2, EEA, 1999)

ODP toni: potro{uva~ka vo metri~ki toni multiplicirana so vrednosta na potencijalot na osiroma{uvawe na ozonskata obvivka. ODP tonnes: Consumption in metric tonnes multiplied with the value of the ozone depletion potential.

Izvor: Kancelarija za za{tita na ozonskata obvivka, Ministerstvo za `ivotna sredina i prostorno planirawe Source: Ministry of Environment and Physical Planning / Ozone Unit

42 Statisti~ki godi{nik na Republika Makedonija, 2010

02.05. @ivotna sredina02.05. Environment

ZAGADUVA^KI SUPSTANCII NA VOZDUHOT SPORED SEKTORITE NA SNAP (SELECTED NOMENCLATURE FOR AIR POLLUTION) ZA 2008

AIR POLLUTANTS BY SNAP SECTORS (SNAP - SELECTED NOMENCLATURE FOR AIR POLLUTION) FOR 2008

vo toni in tonnes

Sektori

Sulfur dioksid

Azotni oksidi

Jaglen monoksid

vkupno suspendi-

rani ~esti~ki

Ne metanski lesno

isparlivi organski

soedinenija

Amonijak

SectorsSO2 NOx CO TSP NMVOC NH3

Sulphur di'oxide

Nitrogen oxides

Carbon monoxide

Total suspended particulate

matters

Non-methane volatile organic

compounds

Ammonia

Vkupno 113 610.0 36 830.0 103 350.0 27 320.0 28 330.0 7 070.0 Total

Energija 113 270.0 32 010.0 90 010.0 10 550.0 17 870.0 60.0 Energy

Industriski procesi 300.0 4 630.0 7 830.0 16 760.0 950.0 - Industrial processes

Rastvoruva~i i upotreba na drugi proizvodi

- - - 10.0 9 010.0 - Solvent and other product use

Zemjodelstvo - - - - - 6 970.0 Agriculture

Otpad - - - - - Waste

Emisii od ostanati izvori (po`ari i sl.)

40.0 190.0 5 510.0 500.0 40.0 Other sources (fires etc.)

Izvor: Ministerstvo za `ivotna sredina i prostorno planirawe

Source: Ministry of Environment and Physical Planning