01#filipino let day 1 2
DESCRIPTION
FILIPINO DAY 1 REVIEWERTRANSCRIPT
LET REVIEW FILIPINO
MS. JACHELLE FAITH T. JASME
TAYUTAY
1. Pagtutulad (Simile)
- Ito ay isang uri ng tayutay na lantaran ang
paghahambing ng dalawang bagay, tao, pangyayari at iba
pa. Ginagamitan ito ng mga salitang katulad ng, gaya ng,
kapara, kawangis, magkasim- magkasing- , kasing- at iba
pa.
Halimbawa:
a. Si Lolo Candido ay kasing-tibay ng punong Narra
dahil sa edad na 80, nagagawa pa niyang bumuo ng
bahay na siya mismo ang pumapanday.
2. Pagwawangis/ Metapora (Metaphor)
- Ito ay isang uri ng tayutay na hindi lantaran ang
paghahambing ng tao, bagay, pangyayari at iba pa. Hindi ito
ginagamitan ng mga salitang, para ng, katulad ng, gaya ng,
kapara, kawangis, magkasim- magkasing- at iba pa.
Halimbawa:
a. Itay at Inay, kayo ang kayamanan na aking
pinangangalagaan. Kayo’y hindi ko kailanman iiwan.
b. Si Justin ang payaso ng buhay ko, siya ay parating nariyan
para ako’y patawanin.
3. Pagtatao/Personipikasyon(Personification)
- Ito ay pagsasatao o pagsasalin ng talino, gawi, at katangian
ng tao sa mga bagay-bagay sa ating paligid, mga bagay na
walang buhay.
Halimbawa:
a. Sa paghaplos ng malamig na hangin sa aking pisngi, naalala
ko bigla ang aking lola na yumao.
b. Sana’y pagalitan siya ng kanyang konsenya sa pandarayang
ginawa niya sa aming pagsusulit.
4. Pagmamalabis (Hyperbole)
- Isang uri ng tayutay na lubhang pinalalabis o pinakukulang
ang tunay na kalagayan ng tao, bagay o pangyayari.
Halimbawa:
a. Umiyak si Betty ng dugo nang nalaman niyang hindi siya
nakapasa sa LET.
b. Huminto ang pagtibok ng kawawa kong puso nang makita
kong may kasama siyang iba.
5. Pagtawag (Apostrophe)
- Ito’y paggamit ng mga salita sa pakikipag-usap sa
karaniwang bagay na tila totoong buhay at tila nasa kanyang
harapan ngunit wala naman, mga bagay na malayo o wala naman.
Halimbawa:
a. O aking salamin, salamat sa pagdamay sa akin.
b. Anino, huwag mo akong takutin.
6. Pagpapalit-saklaw (Synecdoche)
- Ito’y pagpapahayag sa pamamagitan ng pagbanggit sa
bahagi bilang pagtukoy sa kabuuan maaari rin naming ang isang
tao’y kumakatawan sa isang pangkat.
Halimbawa:
a. Isang bagong mukha ang aming nasilayan sa bahay ni
Bentong. (isang bagong mukha na tumutukoy sa isang tao)
b. Maraming kamay ang gumawa ng aming proyekto kaya
maganda ang kinalabasan nito. (maraming kamay
na tumutukoy sa grupo ng tao)
7. Pagpapalit-tawag (Metonymy)
- Ang ibig sabihin ng “meto” sa metonymy ay panghalili o
pagpapalit. Ito ay paggamit ng salitang panumbas o pamalit sa
bagay, tao o pangyayaring pinatutungkulan.
Halimbawa:
a. Isang Einstein ang nanalo sa Science Quiz Bee.
(Einstein na panghalili sa napakatalinong tao)
b. Siya ang bituing nag-uwi ng koronang Mutya Hong
Libertad. (bituin na panhalili sa napakagandang kandedata)
8. Aliterasyon
- Pag-uulit ng magkatulad na mga titik o tunog sa simula ng dalawa o higit pang magkasunod na mga salita o salitang magkakalapit sa isa’t isa.
- Inuulit ang pantig sa unahan ng mga salita.
Halimbawa:
a. Masakit man sa akin pero sabi niya kulang pa ang pagmamahal, pagaaruga at pagmamalasakit ko sa kanya.
b. Si Perla ay maituturi kong isang maganda, maalaga at mapagmahal na kaibigan.
9. Tanong Retorikal (Rhetorical Question)
- Ang pagpapahayag na ito ay ginagamit upang tanggapin o
di-tanggapin ang isang bagay. Isa itong tanong na walang
inaasahang sagot.
Halimbawa:
a. Bakit napakahigpit ng kapalaran?
b. Kailan mo papakawalan ang puso kong nasasaktan?
10. Paglumanay (Euphemism)
- Pinapaganda ang pangit na mga salita upang maging katanggap-tanggap at kaaya-aya ito.
Halimbawa:
a. Ayaw na ayaw ko sa mga taong hindi marunong sumunod sa utos. (hindi “matigas ang ulo”)
b. Huwag kang magbalak na kumitil ng buhay.
(hindi “pumatay”)
11. Pagpapalit-Wika (Transferred epithets)
- Ang pang-uring ginagamit lamang sa tao ay inililipat
sa mga bagay.
Halimbawa:
a. Ang matapat na payong ay patuloy na naglilingkod sa
kanya.
b. Ginangamit niyang muli ang mapagparayang tsinelas.
c. Kaawa-awang pamaypay lupaypay na sa pagbibigay ng
hangin.
Pagtatambis (Antithesis)
- ito ay naglalahad ng mga bagay na magkasalungat
upang higit na mapatingkad ang bisa ng
pagpapahayag.
Halimbawa:
Ang buhay sa mundo ay tunay na kakatawa: may
lungkot at may ligaya, may dilim at may liwanag, may
tawa at may luha, may hirap at may ginhawa, may
dusa at may pag-asa.
Pagsalungat (Epigram)
- kahawig ng tambisan kaya nga lamang ay maikli at
matalinghaga.
Halimbawa:
a. Nadapa iya upang muling bumangon.
b. Nasa pagsisinungaling ang kanyang katapatan.
c. Ang tunay na kagandahan ay nasa kapangitan niya.
Pag-uyam (Irony)
- paggamit ng mga salitang kabaligtaran sa tunay na
kahulugan at taliwas sa katotohan.
Halimbawa:
a. Napakabait mo. Matapos kitang pakainin sa dalawang
palad ko ay aahasin mo pa ako.
b. Siya ay may magandang mukha na kung saan tanging
ina niya lang ang humahanga.
Pagtanggi (Litotes)
- gumgamit ng panangging HINDI upang maipahayag
ang makabuluhang pagsang-ayon.
Halimbawa:
a. Si Lucas ay hindi sinungaling, hindi lamang niya kaya
ang magsabi ng totoo.
b. Hindi ko sinabi na ayaw ko sa kanya pero suklam na
suklam ako sa kaniya.
SAWIKAIN o IDYOMA
Ang sawikain o idyoma ay salita o grupo ng
mga salitang patalinhaga ang gamit. Ito ay
nagbibigay ng ‘di tuwirang kahulugan.
• luha ng buwaya – hindi totoong nagdadalamhati,
nagkukunwari, pakitang tao
Halimbawa:
Huwag kang magpapaniwala sa kinikilos ni Jen tungkol sa
pagkamatay ng isa ninyong kaibigan dahil nararamdaman
ko na iyan ay luha ng buwaya lamang.
• di-makabasag pinggan – mahinhin kumilos
Halimbawa:
Sa tatlong makakaibigan na sina Luz, Betchay at Kitty, si Luz
lamang ang di-makabasag pinggan.
• ilista sa tubig – kalimutan na ang utang dahil hindi na ito
mababayaran pa
halimbawa:
Hindi na talaga ako magpapautang sa Budoy na ‘yan dahil sa
ilang taong lumipas, ang lahat ng utang niya ay inilista na sa
tubig.
• nagbibilang ng poste – walang trabaho
Halimbawa:
Nakatapos nga si Joel sa kolehiyo ngunit siya ay nagbibilang parin ng poste hanggang ngayon.
• bahag ang buntot – duwag
Halimbawa:
Bakit ba bahag ang buntot ka?
• ikurus sa noo – tandaan
Halimbawa:
Ikurus sa noo mo na akong bahala sa iyo.
• di madapuang langaw - maganda ang bihis
Halimbawa:
Wow!Parang di madapuang langaw si Terso sa suot nitong toxedo.
• alilang-kanin - utusang walang batad, pakain lang, pabahay at pakain ngunit walang suweldo.
Halimbawa:
"Mga anak, huwag kayong masyadong maging masungit sa katulong natin. Alam naman ninyo na siya ay alilang-kanin lang."
15. balitang-kutsero - balitang hindi totoo o hindi mapanghahawakan.
Halimbawa:
Huwag kayong magalala, hindi basta naniniwala ang Boss namin sa mga balitang-kutsero.
BAHAGI
NG
PANANALITA
PANGNGALAN (noun)
mga pangalan ng tao, hayop, pook, bagay,
pangyayari. Ginamit ito sa pagtawag sa
pangalan ng mga hayop, tao, atbp.
Halimbawa: Corazon Aquino, bata, babae
URING PANSEMANTIKA NG PANGNGALAN
1) Pantangi – pangngalang tumutukoy sa tangi o particular na tao, hayop, bagay, pook, o pangyayari
Halimbawa:
Baguio, Boracay, Bohol, Tagyatay
2) Pambalana – pangngalang tumutukoy sa pangkalahatang ngalan ng tao, bagay, hayop, pook, o pangyayari.
Halimbawa:
Lungsod, baybayin, pook, bayan
Uri ng Pangngalan ayon sa Konsepto
1) Basal – pangngalang tumutukoy hindi sa material kundi sa diwa o kaisipan
Halimbawa:
Kagandahan, buti, kasamaan, pag-asa
2) Tahas- pangngalang tumutukoy sa bagay na material
Halimbawa:
Tao, hayop, pagkain, gamit, bulaklak
3) Palansak – tumutukoy sa pangkat ng iisang uri ng tao o bagay
Halimbawa:
Buwig, kumpol, tumpok, hukbo, lahi
PANGHALIP (pronoun)
paghalili sa pangngalan.
Halimbawa: ako, ikaw, siya, atin, amin, kanya.
MGA URI NG PANGHALIP
1. Panghalip na Panao (Personal Pronoun)
Halimbawa:
ako, ko, akin, amin, kami, kayo, atin, inyo, kita, kata, mo, siya,
kanila, siya, kanya
2. Panghalip na Pamatlig (Demonstrative Pronoun)
*malapit sa nagsasalita: ito, ire, niri, nito, ganito, ganire
malapit sa kinakausap: iyan niya ayan hayan diyan
*malayo sa nag-uusap: ayun, hayun, iyon, yaon, niyon, noon,
doon
3. Panghalip na Pananong (Interrogative Pronoun)
Halimbawa:
ano, anu-ano, sino, sinu-sino, nino, alin, alin-alin
4. Panghalip na Panaklaw (Indefinite Pronoun)
Halimbawa:
lahat, madla, sinuman, alinman, anuman, pawang
5. Panghalip na Pamanggit
Halimbawa:
na, -ng
Pandiwa
(verb)
bahagi ng pananalita na nagsasaad ng
kilos.
Halimbawa: sayaw, tuwa, talon.
Ang aspekto ng pandiwa ay nagpapakita kung kalian nagyari,
nangyayari, o ipagpapatuloy pa ang kilos.
1. Aspektong Naganap o Perpektibo – ito ay nagsasaad na
tapos nang gawin ang kilos.
Halimbawa:
Umalis Sa kani-kanilang mga bansa ang mga dayuhang
negosyante.
Pawatas Perpektibo
Umalis umalis
Magnegosyo nagnegosyo
Bigyan binigyan
Aspektong Katatapos – nangangahulugan itong katatapos pa lamang ng kilos o pandiwa. Nabubuo ito sa pamamagitan ng paglalagay ng panlaping ka at paguulit sa unang pantig ng isang salita. Ito ay nasa ilalim din ng aspektong perpektibo.
Halimbawa:
Pawatas Katatapos
Magbigay kabibigay
Mag-ayos kaaayos
Mag-usap kauusap
2. Aspektong Nagaganap o Imperpektibo – ito ay nagsasaad
ng ang inumpisahang kilos ay patuloy pa ring ginagawa at
hindi pa tapos.
Halimbawa:
Pawatas Imperpektibo
Magpasalamat nagpapasalamat
Ipaalam ipinapaaalam
3. Aspektong Magaganap o Kontemplatibo – ang kilos ay
hindi pa nauumpisahan at gagawin pa
lamang.
Halimbawa:
Pawatas Kontemplatibo
Mabunga magbubunga
Kumita kikita
Kumilos kikilos
Pangatnig
(conjunction)
ginagamit para ipakita ang relasyon ng
mga salita sa pangungusap.
Halimbawa: dahil, maging, man, gawa ng,
upang, nang, para, samantala atbp.
MGA URI NG PANGATNIG:
1. Pamukod - ginagamit sa pagbukod o pagtatangi, gaya ng: o, ni,
maging, at man.
Halimbawa:
a. Ikaw man o ako ay hindi maghahangad na siya ay mabigo.
b. Batid ko ang pagkapanalo ng ating grupo kung si Roger
man ang piliing lider natin.
c. Walang diperensiya sa akin maging si Jose ang magwagi sa
paligsahan.
d. Ni sermunan ni saktan ay hindi ko ginagawa sa aking
anak.
2. Panubali - nagsasabi ito ng pag-aalinlangan, gaya ng: kung,
kapag, pag, sakali, disin sana.
Halimbawa:
a. Kung uulan, hindi matutuloy ang ating palatuntunan.
b. Hindi tayo matutuloy sa sine kapag hindi umuwi nang
maaga ang tatay.
c. Pag umulan, hindi makakapunta rito si Boyet.
d. Hindi tayo makakahuli ng maraming isda sakaling
lumitaw ang buwan.
3. Paninsay - kapag sinasalungat ng unang bahagi ng
pangungusap ang ikalawang bahagi nito. Gaya ng:
ngunit, datapwat, subalit, bagaman, samantala, kahiman,
kahit.
Halimbawa:
a. Nakatakda siyang umani ng tagumpay kahit (kahit
na) maraming naninira sa kanya.
b. Nakatapos si Ramon ng medisina bagaman tindera lang
sa palengke ang kanyang ina.
c. Nanalo pa ring musa si Rosa datapwat may mga
kaibigang bomoto sa kalaban niya.
d. Maganda nga ang kaibigan mo ngunit suplada naman.
4. Pananhi - nagbibigay ito ng dahilan o katuwiran para sa
pagkaganap ng kilos. Ang mga ito ay: dahil
sa, sanhi sa, sapagkat, mangyari.
Halimbawa:
a. Namaos siya dahil sa matagal na pagtatalumpati.
b. Sanhi sa init ng panahon kaya siya nilagnat.
c. Umapaw ang ilog sapagkat walang tigil ang ulan.
d. Nahilo si Anna mangyari ay ikot siya nang ikot.
5. Panapos - nagsasabi ito ng nalalapit na katapusan ng
pagsasalita, gaya ng: upang, sa lahat ng ito, sa
di-kawasa, sa wakas, at sa bagay na ito.
Halimbawa:
a. Sa di-kawasa, ang pulong ay tinapos na.
b. Makukuha ko na rin sa wakas ang inaasam kong
promosyon sa trabaho.
c. Sa lahat ng ito, dapat tayong magkaisa.
d. Sa bagay na ito, nasa ating mga kamay na ang
paghuhusga.
6. Panlinaw - ginagamit ito upang ipaliwanag ang bahagi o
kabuuan ng isang banggit.
Halimbawa:
a. Nagkasundo na ang mag-asawa, kung gayon
magsasama na silang muli.
b. Nahuli na ang tunay na maysala kaya makakawala na
si Berto.
7. Panimbang - ginagamit sa paghahayag ng karagdagang
impormasyon at kaisipan, gaya ng: at - saka,
pati, kaya, anupa’t.
Halimbawa:
a. Pati ang gamit ng iba ay kanyang iniligtas.
b. Anupa't pinagbuti niya ang kanyang pag-aaral para
makaahon sa kahirapan.
c.. Nagtanim siya ng upo at saka patola.
8. Pamanggit - gumagaya o nagsasabi lamang ng iba, tulad ng:
daw, raw, sa ganang akin/iyo, di umano.
Halimabawa:
a. Sa ganang akin, ang iyong plano ay mahusay.
b. Siya raw ang hari ng sablay.
c. Di umano, mahusay umawit si Blanca.
d. Masisipag daw ang mga taga-Ilokos.
9. Panulad - tumutulad ng mga pangyayari o gawa, tulad ng:
kung sino…siyang, kung ano…siya rin,
kung gaano…siya rin.
Halimbawa:
a. Kung ano ang mga nangyayari noon, siya ring
mangyayari ngayon
b. Kung sino ang unang tumakbo, siyang mananalo.
c. Kung gaano ang iyong itinulong, siya ring ibibiyaya sa
iyo.
PANG-UKOL
(preposition)
Ginagamit kung para kanino o para saan ang kilos.
Ang pang-ukol o preposition sa wikang Ingles ay
bahagi ng pananalitang nag-uugnay sa pangngalan, panghalip,
pandiwa at pang-abay sa ibang salita sa pangungusap.
Pang-ukol ang ginagamit upang matukoy kung sang
lunan o kung anong bagay ang mula o tungo, ang kinaroroonan,
ang pinangyarihan o kina-uukulan ng isang kilos, gawa, balak ,ari
o layon. Ang mga ito ay laging may layon na maaaring isang
pangngalan o isang panghalip.
Mga uri o mga karaniwang pang-ukol
sa/sa mga nang may laban sa/kay
ng/ng mga tungkol sa/kay ayon sa/kay
ni/nina alinsunod sa/kay tungo sa
kay/kina hinggil sa/kay
sa/kay nang wala
labag sa para sa/kay
mula sa
Dalawang pangkat ng Pang-ukol
1. Ginagamit sa pangngalang pambalana : ukol sa, laban sa,
hinggil sa, ayon sa, tungkol sa, para sa.
Mga Halimbawa:
1. Ukol sa pilipino ang paksa ng usapin.
2. Ang mga piling manggagawa ay binigyan ng bunos
3. Laban sa manggagawa ang kanilang pinapanukala.
4. Ang mga aklat na ito ay para sa mahihirap.
2. Ginagamit sa ngalan ng tanging tao - ang gawa, ari, layon, at
kilos ay para lamang ngalan ng tao, tulad ng: ukol kay,
laban kay, para kay, tungkol kay, ayon kay, hinggil kay.
Mga Halimbawa:
1. Ang gantimpalang pera ay ukol kay Maria.
2. Para kay Juan ang pagkaing ito.
3. Hinggil kay Enrico ang kanilang problema.
4. Ang kanyang nilutong adobo ay para sa lahat.
5. Ayon kay Rizal, ang pananaliksik ay nagdaragdag sa
ating kaalaman.
Pang-angkop (ligature)
Bahagi ng pananalita na ginagamit para maging maganda
pakinggan ang pagkakasabi ng pangungusap. ay mga katagang
idinudugtong sa pagitan ng dalawang salita upang maging
kaaya-aya ang pagbigkas ng mga ito at magkaroon ng ugnayang
panggramatika. Ito ay maaaring matagpuan sa pagitan ng pang-
uri at pangngalan.
Halimbawa: na, ng, g. magandang bata.
TATLONG PANG-ANGKOP SA PAG-UUGNAY NG MGA SALITA
1. Pang-angkop na -NA – Ito ay nag-uugnay ng dalawang salita na kung saan ang naunang salita ay nagtatapos sa mga katinig (consonant) maliban sa titik n. Isinusulat ito nang kahiwalay sa mga salitang pinag-uugnay.
Halimbawa:
1. malalim – bangin = malalim na bangin
2. mataas – tao = mataas na tao
3. feel – feel = feel na feel
4. yamot – yamot = yamot na yamot
5. tulay – bato = tulay na bato
2. Pang-angkop na -NG – Ito ay isinusulat karugtong ng mga
salitang nagtatapos sa mga patinig (vowel). [a, e, i, o u].
Halimbawa:
1. malaya – isipan = malayang isipan
2. malaki – bahay = malaking bahay
3. buo – buo = buong-buo
4. madamo – hardin = madamong hardin
5. sombrero – pandan = sumbrerong pandan
3. Pang-angkop na -G – ginagamit kung ang salitang
durogtungan ay nagtatapos sa katinig na n.
Halimbawa:
1. aliwan – pambata = aliwang pambata
2. balon – malalim = balong malalim
3. pamayanan – nagkakaisa = pamayanang nagkakaisa
4. pamilihan – bayan = pamilihang bayan
5. institusyon – pangmental = institusyong pangmental
Pang-uri (adjective)
naglalarawan ng katangian ng pangngalan o
panghalip.
Halimbawa: Magandang bata.
Pang-abay (adverb)
Naglalarawan sa pang-uri, pandiwa at kapwa
nito pang-abay
Mga Uri ng Pang-abay
1. Pang-abay na Pamanahon – nagsasaad kung kailan
naganap o magaganap ang kilos na taglay ng pandiwa.
May pananda
Nang, sa, noon, kung, kapag, tuwing, buhat, mula, umpisa,
hanggang.
Halimbawa:
Tuwing pasko ay nagtitipon silang mag-anak.
Umpisa bukas ay dito ka na manunuluyan
Walang pananda Kahapon, kangina, ngayon, mamaya, bukas, sandali,atb.
• Halimbawa: Manonood kami bukas ng pambansang pagtatanghal ng dulang Pilipino. Ipagdiriwang ngayon ng ating pangulo ang kanyang ika – 40 na kaarawan. Nagsasaad ng dalas Araw-araw, tuwing umaga,taun-taon atb. Halimbawa:
Tuwing Mayo ay nagdaraos kami sa aming pook ng santakrusan. Nag-eehersiyo siya tuwing umaga upang mapanatili ang kanyang kalusugan.
2. Pang-abay na panlunan – tumutukoy sa pook na
pinangyarihan, o pangyayarihan ng kilos sa
pandiwa. Karaniwang ginagamit ang pariralang sa/kay
Sa – ginagamit kapag ang kasunod ay pangngalang pambalana o
panghalip.
Kay /kina – ginagamit kapag ang kasunod ay pangngalang
pantanging ngalan ng tao.
Halimbawa:
Maraming masasarap na ulam ang itinitinda sa kantina.
Nagpaluto ako kina aling Ingga ng masarap ng keyk para
sa iyong kaarawan.
3. Pang-abay na pamaraan – naglalarawan kung paano naganap,
nagaganap, o magaganap ang kilos na ipinahahayag ng
pandiwa. Ginagamit ang panandang nang o na/-ng.
Halimbawa:
Kinamayan niya ako nang mahigpit.
Tumawa siyang parang sira ang isip.
4. Pang-abay na pang-agam – nagbabadya ng di-katiyakan sa
pagganap sa kilos ng pandiwa.
Mga halimbawa: marahil, siguro, tila, baka, wari, atb.
Halimbawa:
Marami na marahil ang nakabalita tungkol sa desisyon ng
Sandiganbayan.
Higit sigurong marami ang dadalo ngayon sa Ateneo Home
Coming kaysa nakaraang taon.
Tila patuloy na ang pag-unlad ng turismo sa Pilipinas.
5. Pang-abay na panang-ayon – nagsasaad ng pagsang-ayon.
Hal. Oo, opo, tunay, sadya, talaga, atb.
Halimbawa:
Oo,asahan mo ang aking tulong.
Talagang mabilis ang pag-unlad ng bayan.
Sadyang malaki ang ipinagbago mo.
6. Pang-abay na pananggi – nag-sasaad ng pagtanggi, tulad ng
hindi/di at ayaw.
Halimbawa:
Hindi pa lubusang nagagamot ang kanser.
Ngunit marami parin ang ayaw tumigil sa paninigarilyo.
7. Pang-abay na panggaano o pampanukat – nagsasaad ng
timbang o sukat. Sumasagot sa tanong na gaano o magkano.
Halimbawa:
Tumaba ako nang limang libra .
Tumagal nang isang oras ang operasyon.
8. Pang-abay na pamitagan – nagsasad ng paggalang.
Halimbawa:
Kailan po kayo uuwi?
Opo, aakyat na po ako
9. Ingklitik o paningit – mga katagang laging sumusunod sa unang
salita ng kayariang kinabibilangan
Mayroong 16 anim na ingklitik sa Filipino
ba daw/raw pala man
kasi din/rin tuloy muna
kaya naman nga pa
na yata lamang/lang sana
10. Pang-abay na kundisyunal – nagsasaad ng kundisyon para
maganap ang kilos na isinasaad ng pandiwa. Pinangungunahan
ng kung, kapag o pag at pagka
11. Pang-abay na kusatibo – tawag sa pang-abay na nagsasaad ng
dahilan sa pagganap ng kilos ng pandiwa
Binubuo ng parirala o sugnay na pinangungunahan ng dahil sa
12. Pang-abay na pangkaukulan - pinangungunahan ng
tungkol, hinggil o ukol
Pantukoy (article o determiner )
Tinutukoy ang relasyon ng paksa at panag-uri
sa pangungusap
URI NG PANTUKOY
Pantukoy na Pambalana - tumutukoy sa mga pangngalang pambalana ang, ang mga, mga ang (isahan) Halimbawa: Ang pinuno ay palaging naglilingkod sa kanyang mga nasasakupan. ang mga (maramihan) Halimbawa: Nagtulung-tulong ang mga mag-aaral sa paggawa ng collage. mga (maramihan) Halimbawa: Ang pinuno ay tinulungan ng kanyang mga tagasunod.
Pantukoy na Pantangi - tumutukoy sa pangngalang pantangi
(tiyak na tao)
si, sina, ni, nina, kay, kina
si (isahan)
Halimbawa:
Si Gng. Arroyo ay nagsisikap upang mapabuti ang
kalagayan nating mga Pilipino.
sina (maramihan)
Halimbawa:
Nanguna sa paglilinis ng baranggay sina G. at Gng. dela
Cruz.
ni (isahan)
Halimbawa:
Napagalitan ni Coach Dimagiba ang mga manlalaro dahil
hindi sila dumating sa oras.
nina (maramihan)
Halimbawa:
Hindi ikinatuwa ng guro ang pag-aaway nina Anton at
Luis.
kay (isahan)
Halimbawa:
Ibinahagi ni Sofia ang kanyang keyk kay Sam.
kina (maramihan)
Halimbawa:
Nakipagkasundo na si Lukas kina Juan at Pedro
Pangawing (linker)
nagpapakilala ng ayos ng mga bahagi ng pangungusap.
Ang AY ay palatandaan ng ayos ng pangungusap. Ito ay
pang-dugtong sa mga pangungusap na di-karaniwang ayos
Halimbawa:Ako ay galing sa banyo.