TARİH ÖNCESİ TARİH ÖNCESİ DEVİRLERDEVİRLER

ÖZGÜÖZGÜ®® GÜVEGÜVE®®CİNCİNTATA®®İH NOTLAİH NOTLA®®II

İsa’nın doğumu

0Kavimler Göçü

375

İstanbul’un Fethi

1453 1789

Fransız

İhtilali

3200

Yazının İcadı

TARİH ÖNCES

İ DEVİRLER

TARİH DEVİRLERİ

İLK ÇAĞ ORTA ÇAĞ YENİ ÇAĞ YAKIN ÇAĞ

TAŞ ve MADEN

DEVİRLERİ

İsa’dan Önce (İÖ)

Milattan Önce(MÖ)

İsa’dan Sonra (İS)

Milattan Sonra (MS)

MÖ 3200

Yazının İcadıTaş

DevirleriMaden Devirleri

Kabataş

Yontmataş

Cilalıtaş

Bakır

Tunç

Demir

TARİH ÖNCESİ ÇAĞLARTARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR

TAŞ DEVİRLERİ:TAŞ DEVİRLERİ:

1. Kabataş Çağı1. Kabataş Çağı Araç-gereç yapımı yokturAraç-gereç yapımı yoktur ToplayıcılıkToplayıcılık vardır vardır En uzun devirdirEn uzun devirdir İnsan doğa ilişkisinde doğa İnsan doğa ilişkisinde doğa

baskındırbaskındır

2. Yontmataş Çağı 2. Yontmataş Çağı

Avcılık-toplayıcılık Avcılık-toplayıcılık egemen uğraşegemen uğraş İnsanlar mağaralara çekildilerİnsanlar mağaralara çekildiler İlk İlk aletalet üretimi (Taş balta) üretimi (Taş balta) İlk sanat yapıtları (İlk sanat yapıtları (mağara mağara

resimleriresimleri)) İlk kez İlk kez ateşateş kullanıldı kullanıldı İlk sosyal örgütlenme “İlk sosyal örgütlenme “klanklan” oldu” oldu

YONTMATAYONTMATAŞ DEVRİ Ş DEVRİ SANAT SANAT

ESERLERİESERLERİ

YONTMATAŞ DEVRİN’DEYONTMATAŞ DEVRİN’DE

İnsanlar üretim ile uğraşmıyorlardı İnsanlar üretim ile uğraşmıyorlardı ve geçimlerini ve geçimlerini avcılık ve avcılık ve toplayıcılıklatoplayıcılıkla sağlıyorlardı. sağlıyorlardı.

BU DURUM;BU DURUM;

Tarım, ticaret, yerleşik hayat ve Tarım, ticaret, yerleşik hayat ve mimari eser olmadığının kanıtıdır. mimari eser olmadığının kanıtıdır.

Yani; Yani; göçebegöçebe bir yaşam vardır. bir yaşam vardır.

3. Cilalıtaş Çağı 3. Cilalıtaş Çağı TarımTarım üretimi başladı üretimi başladı Yerleşik hayatYerleşik hayat başladı başladı İlk İlk SabanSaban yapıldı yapıldı HayvanlarHayvanlar evcilleştirildi evcilleştirildi Seramikçilik Seramikçilik başladı (çanak-çömlek) başladı (çanak-çömlek)

topraktan araç gereç yapıldıtopraktan araç gereç yapıldı Ok ve YayOk ve Yay bulundu bulundu İlk İlk köylerköyler oluştu oluştu İri taş anıtlar yapıldı. İri taş anıtlar yapıldı. Dolmen ve MenhirDolmen ve Menhir

(Megalitler)(Megalitler) Not:Not: Cilalıtaş ile bakır devri arasındaki geçiş Cilalıtaş ile bakır devri arasındaki geçiş

dönemine dönemine “kalkolitik devir”“kalkolitik devir” denir. denir.

TARIMTARIM

SABAN,SABAN,HAYVAHAYVA

NN

CİLALITAŞ DEVRİ’NDECİLALITAŞ DEVRİ’NDE

* TARIM * TARIM

* YERLEŞİK HAYAT BAŞLADI* YERLEŞİK HAYAT BAŞLADI

Bundan dolayı;Bundan dolayı;* İlk yerleşim birimi (köy) oluştu,* İlk yerleşim birimi (köy) oluştu,

* Artı ürün (fazla tarım ürünü) satışı * Artı ürün (fazla tarım ürünü) satışı ile ticaret başladı,ile ticaret başladı,

* Ticaret merkezleri (kasaba, şehir) * Ticaret merkezleri (kasaba, şehir) oluşmaya başladı,oluşmaya başladı,

* İlk uygar toplum ortaya çıktı.* İlk uygar toplum ortaya çıktı.

TARIMSAL ÜRETİMTARIMSAL ÜRETİM

YERLEŞİK YERLEŞİK HAYATHAYAT

ÖZEL MÜLKİYETÖZEL MÜLKİYET

KÖYLERİN KÖYLERİN KURULMASIKURULMASI

HUKUK HUKUK KURALLARIKURALLARI

KÖLELİKKÖLELİK

TOPLUMSAL İŞ TOPLUMSAL İŞ BÖLÜMÜBÖLÜMÜ

ŞEHİR DEVLETLERİŞEHİR DEVLETLERİ

SİTE DEVLETİSİTE DEVLETİ

SİYASİ BİRLİK YOKSİYASİ BİRLİK YOK

MERKEZİ YÖNETİM MERKEZİ YÖNETİM YOKYOK

SİYASAL SİYASAL ÖRGÜTLENME ÖRGÜTLENME

BİÇİMİDİRBİÇİMİDİR

BAŞKENT VAR İSEBAŞKENT VAR İSE

Merkezi bir devlettirMerkezi bir devlettir

Şehir devletleri Şehir devletleri örgütlenmesine göre örgütlenmesine göre

daha güçlüdürdaha güçlüdür

Siyasi birlik vardırSiyasi birlik vardır

NOT 1:NOT 1: Tarımsal üretimin başlaması ile Tarımsal üretimin başlaması ile ortaya çıkan iş gücü ihtiyacı sonuçta ortaya çıkan iş gücü ihtiyacı sonuçta kölelikkölelik anlayışını ortaya çıkarmıştır. anlayışını ortaya çıkarmıştır.

NOT 2:NOT 2: Türk devletleri genelde Türk devletleri genelde göçebegöçebe oldukları için oldukları için tarım ve kölelik yokturtarım ve kölelik yoktur. .

NOT 3:NOT 3: Yerleşik hayat sonrasında ve Yerleşik hayat sonrasında ve İslamiyet’in kabulü ile Türk İslamiyet’in kabulü ile Türk devletlerinde kölelik yine devletlerinde kölelik yine görülmemiştir. Çünkü, görülmemiştir. Çünkü, İslamİslam dininde dininde kölelik ve sınıf farkı yoktur. kölelik ve sınıf farkı yoktur.

MADEN DEVİRLERİ:MADEN DEVİRLERİ: 1. Bakır Devri (Kalkolitik):1. Bakır Devri (Kalkolitik): Kolay işlenen ve bol bulunan fakat sağlam Kolay işlenen ve bol bulunan fakat sağlam

olmayan bir madendir.olmayan bir madendir. Silah yapımında da kullanıldı. Silah yapımında da kullanıldı. 2. Tunç Devri:2. Tunç Devri: Bakır ve kalayın karışımı Tunç (Bronz) dur.Bakır ve kalayın karışımı Tunç (Bronz) dur. Bakırdan daha sağlamdır.Bakırdan daha sağlamdır. Bölgeler arası ticaret artmış ve ilk site (kent) Bölgeler arası ticaret artmış ve ilk site (kent)

devletleri kuruldu.devletleri kuruldu. İlk yerel krallıklar ortaya çıktı. (Sümer, Akad, Hitit)İlk yerel krallıklar ortaya çıktı. (Sümer, Akad, Hitit) İlk kez altın ve gümüş işlendi.İlk kez altın ve gümüş işlendi.3. Demir Devri:3. Demir Devri: İlk demir aletler Mısır ve Mezopotamya’da İlk demir aletler Mısır ve Mezopotamya’da

kullanıldı. kullanıldı. Daha sert bir maden olduğu için demire sahip Daha sert bir maden olduğu için demire sahip

olan devletler daha güçlü olmuşlardır. olan devletler daha güçlü olmuşlardır.

Anadolu’da Tarih Öncesi Anadolu’da Tarih Öncesi Dönemler:Dönemler:

Eskitaş (Kabataş):Eskitaş (Kabataş): Antalya- Antalya-Karain, Beldibi, Belbaşı.Karain, Beldibi, Belbaşı.

Yenitaş (Cilalıtaş):Yenitaş (Cilalıtaş): Diyarbakır- Diyarbakır-Çayönü, Gaziantep-Sakçagözü, Çayönü, Gaziantep-Sakçagözü, Konya-Çatalhöyük. Konya-Çatalhöyük.

Maden Devri:Maden Devri: Çanakkale-Truva, Çanakkale-Truva, Yozgat-Alişar, Çorum-Alacahöyük. Yozgat-Alişar, Çorum-Alacahöyük.

GENEL ÖZELLİKLER:GENEL ÖZELLİKLER: Tarih öncesi dönemlerin devirlere Tarih öncesi dönemlerin devirlere

ayrılmasında, kullanılan ayrılmasında, kullanılan araç-gereçlerin araç-gereçlerin malzemesimalzemesi baz alınmıştır. baz alınmıştır.

Tarih öncesi dönemlere Tarih öncesi dönemlere karanlık devirlerkaranlık devirler de denir.de denir.

Bütün devirler bütün toplumlarda Bütün devirler bütün toplumlarda aynı aynı andaanda yaşanmamıştır. yaşanmamıştır.

Her toplum bütün devirleri Her toplum bütün devirleri sırasıyla sırasıyla yaşamamıştır. yaşamamıştır.

DevletDevlet düşüncesinin ortaya çıkması düşüncesinin ortaya çıkması TunçTunç devrindedir.devrindedir.

İnsanların ihtiyaçları, icatları ortaya İnsanların ihtiyaçları, icatları ortaya çıkarmıştır. çıkarmıştır.

GÖÇEBE TOPLUMLARIN ÖZELLİKLERİGÖÇEBE TOPLUMLARIN ÖZELLİKLERİ1. Geçim biçimleri avcılık ve toplayıcılıktır. 1. Geçim biçimleri avcılık ve toplayıcılıktır.

2. Yaşam biçimleri göçebedir. 2. Yaşam biçimleri göçebedir.

3. Tüketicidirler.3. Tüketicidirler.

4. Savaşçı ve yağmacıdırlar. 4. Savaşçı ve yağmacıdırlar.

5. Yazılı kültürleri yoktur. 5. Yazılı kültürleri yoktur. 6. Törelere ve geleneklere önem verirler.6. Törelere ve geleneklere önem verirler.

7. Kurum ve kuruluş yoktur.7. Kurum ve kuruluş yoktur.

8. Doğal bir yaşam vardır.Doğadaki güçlere 8. Doğal bir yaşam vardır.Doğadaki güçlere inanırlar. inanırlar.

9. Bilim ve sanat çok ilkel bir aşamadadır. 9. Bilim ve sanat çok ilkel bir aşamadadır.

YERLEŞİK TOPLUMLARIN ÖZELLİKLERİYERLEŞİK TOPLUMLARIN ÖZELLİKLERİ 1. Geçim kaynakları hayvancılık ve 1. Geçim kaynakları hayvancılık ve

tarımdır. tarımdır.

2. Yaşam biçimleri yerleşiktir. 2. Yaşam biçimleri yerleşiktir.

3. Yazılı kültürleri vardır.3. Yazılı kültürleri vardır.4. Kurumsallaşma gelişmiştir.4. Kurumsallaşma gelişmiştir.

(ev,köy,hapishane)(ev,köy,hapishane)

5. Şehirleşme görülür. 5. Şehirleşme görülür.

6. Tek tanrılı anlayışa geçilir. 6. Tek tanrılı anlayışa geçilir.

7. Üreticidirler. 7. Üreticidirler. 8. Bilim kültür sanat gelişmiştir.8. Bilim kültür sanat gelişmiştir.

YERLEŞİK TOPLUM =YERLEŞİK TOPLUM =

UYGAR TOPLUM =UYGAR TOPLUM =

İLERİ TOPLUM =İLERİ TOPLUM =

GELİŞMİŞ TOPLUM =GELİŞMİŞ TOPLUM =

MEDENİ TOPLUM dur. MEDENİ TOPLUM dur.

NOT:NOT: Kültür ve medeniyet Kültür ve medeniyet yönünden gelişmiş olan yönünden gelişmiş olan toplumlar toplumlar istilacıistilacı kavimler kavimler tarafından yönetim olarak tarafından yönetim olarak yıkılsa bile yıkılsa bile kültürel varlıkları kültürel varlıkları devam eder.devam eder. Hatta istilacı Hatta istilacı kavmi kavmi kendilerine kendilerine benzetirlerbenzetirler. . Örnek:Örnek: Akadlar Sümerleşmiş. Akadlar Sümerleşmiş. Romalılar Yunanlaşmıştır.Romalılar Yunanlaşmıştır.

Ekonomik refahEkonomik refah ve ve özgür düşünceözgür düşünce ortamı ortamı

Bilim, Felsefe ve SanatınBilim, Felsefe ve Sanatın gelişmesini sağlamıştır.gelişmesini sağlamıştır.

TARİH ÇAĞLARITARİH ÇAĞLARI Yazının bulunmasından Yazının bulunmasından

günümüze kadar geçen günümüze kadar geçen dönemdir. dönemdir.

Bu dönemin bölümlere Bu dönemin bölümlere ayrılmasında toplumları çok ayrılmasında toplumları çok yönlü etkileyen yönlü etkileyen evrenselevrensel olaylar olaylar dikkate alınmıştır. dikkate alınmıştır.

İLKÇAĞ(M.Ö.3200-M.S.375):İLKÇAĞ(M.Ö.3200-M.S.375): Yazının icadı ile kavimler göçü arası dönemdir. Yazının icadı ile kavimler göçü arası dönemdir. Çok Çok

tanrılıtanrılı dinler yaygın. dinler yaygın. Köleci Köleci toplum vardır. Tarım ve toplum vardır. Tarım ve hayvancılık yapılır.hayvancılık yapılır.

ORTAÇAĞ(375-1453):ORTAÇAĞ(375-1453): Merkezi krallıklar yıkılmış, Merkezi krallıklar yıkılmış, feodalitefeodalite dönemi dönemi

başlamıştır. İslamiyet doğmuştur. Avrupa’da başlamıştır. İslamiyet doğmuştur. Avrupa’da karanlık çağkaranlık çağ yaşanır. yaşanır. Skolastik düşünceSkolastik düşünce çağa çağa egemen olmuştur.egemen olmuştur.

YENİÇAĞ(1453-1789):YENİÇAĞ(1453-1789): Merkezi krallıklarMerkezi krallıklar yeniden güçlenmiştir. Avrupa’da yeniden güçlenmiştir. Avrupa’da

bilimsel gelişmeler hızlanmış. bilimsel gelişmeler hızlanmış. SömürgecilikSömürgecilik artmıştır.artmıştır.

YAKINÇAĞ(1789-….):YAKINÇAĞ(1789-….): Merkezi krallıklar ve çok uluslu imparatorluklar Merkezi krallıklar ve çok uluslu imparatorluklar

yıkıldı. yıkıldı. Milli devletlerMilli devletler kuruldu. kuruldu. Demokrasi, eşitlik ve Demokrasi, eşitlik ve ulusçulukulusçuluk yayıldı. yayıldı. Liberalizm ve sosyalizmLiberalizm ve sosyalizm akımları akımları sistemleşmiş, sistemleşmiş, işçi sınıfıişçi sınıfı ortaya çıkmıştır. ortaya çıkmıştır.

Bir yerleşim yerinde,Bir yerleşim yerinde,I. Çakmak taşlarının kullanılmasıI. Çakmak taşlarının kullanılması

II. Arpa, buğday yetiştirilmesiII. Arpa, buğday yetiştirilmesi

III. Mağara ve kaya oyuklarının mesken III. Mağara ve kaya oyuklarının mesken olarak kullanılması olarak kullanılması

IV. Seramikten kaplar yapılmasıIV. Seramikten kaplar yapılması

durumlarından hangileri, insanların durumlarından hangileri, insanların tarih öncesi dönemde üretime tarih öncesi dönemde üretime geçmiş olduğuna kanıt geçmiş olduğuna kanıt olamazolamaz? ?

A. I ve II B. II ve III C. Yalnız A. I ve II B. II ve III C. Yalnız IVIV

D. I ve IV E. I ve IIID. I ve IV E. I ve III

Bir yerleşim yerinde,Bir yerleşim yerinde,I. Çakmak taşlarının kullanılmasıI. Çakmak taşlarının kullanılması

II. Arpa, buğday yetiştirilmesiII. Arpa, buğday yetiştirilmesi

III. Mağara ve kaya oyuklarının mesken III. Mağara ve kaya oyuklarının mesken olarak kullanılması olarak kullanılması

IV. Seramikten kaplar yapılmasıIV. Seramikten kaplar yapılması

durumlarından hangileri, insanların durumlarından hangileri, insanların tarih öncesi dönemde üretime tarih öncesi dönemde üretime geçmiş olduğuna kanıt geçmiş olduğuna kanıt olamazolamaz? ?

A. I ve II B. II ve III C. Yalnız A. I ve II B. II ve III C. Yalnız IVIV

D. I ve IV E. D. I ve IV E. I ve IIII ve III

Tarih öncesi çağların sırası ile Tarih öncesi çağların sırası ile yaşandığı bir kazı yerinde, en üst yaşandığı bir kazı yerinde, en üst katmanda aşağıdaki dönemlerden katmanda aşağıdaki dönemlerden hangisine ait eserlere hangisine ait eserlere rastlanmalıdır?rastlanmalıdır?

A. Cilalı taş çağıA. Cilalı taş çağı

B. Demir çağıB. Demir çağı

C. Bakır çağıC. Bakır çağı

D. Kabataş çağıD. Kabataş çağı

E. Yontmataş çağı E. Yontmataş çağı

Tarih öncesi çağların sırası ile Tarih öncesi çağların sırası ile yaşandığı bir kazı yerinde, en üst yaşandığı bir kazı yerinde, en üst katmanda aşağıdaki dönemlerden katmanda aşağıdaki dönemlerden hangisine ait eserlere hangisine ait eserlere rastlanmalıdır?rastlanmalıdır?

A. Cilalı taş çağıA. Cilalı taş çağı

B. B. Demir çağıDemir çağı

C. Bakır çağıC. Bakır çağı

D. Kabataş çağıD. Kabataş çağı

E. Yontmataş çağı E. Yontmataş çağı

Alacahöyük’te yapılan kazılarda Alacahöyük’te yapılan kazılarda elde edilen aşağıdaki elde edilen aşağıdaki buluntulardan hangileri Anadolu’da buluntulardan hangileri Anadolu’da siyasi örgütlenmenin olduğuna siyasi örgütlenmenin olduğuna kanıt gösterilebilir? kanıt gösterilebilir?

A. Bronzdan yapılmış heykelA. Bronzdan yapılmış heykel

B. Tanrıların tasvir edildiği B. Tanrıların tasvir edildiği kabartmalarkabartmalar

C. Kral kapısı figürleriC. Kral kapısı figürleri

D. Arslanlı kapıD. Arslanlı kapı

E. Tapınaklar E. Tapınaklar

Alacahöyük’te yapılan kazılarda Alacahöyük’te yapılan kazılarda elde edilen aşağıdaki elde edilen aşağıdaki buluntulardan hangileri Anadolu’da buluntulardan hangileri Anadolu’da siyasi örgütlenmeninsiyasi örgütlenmenin olduğuna olduğuna kanıt gösterilebilir? kanıt gösterilebilir?

A. Bronzdan yapılmış heykelA. Bronzdan yapılmış heykel

B. Tanrıların tasvir edildiği B. Tanrıların tasvir edildiği kabartmalarkabartmalar

C. Kral kapısı figürleriC. Kral kapısı figürleri

D. Arslanlı kapıD. Arslanlı kapı

E. Tapınaklar E. Tapınaklar

Alacahöyük’te yapılan kazılarda Alacahöyük’te yapılan kazılarda elde edilen aşağıdaki elde edilen aşağıdaki buluntulardan hangileri Anadolu’da buluntulardan hangileri Anadolu’da siyasi örgütlenmeninsiyasi örgütlenmenin olduğuna olduğuna kanıt gösterilebilir? kanıt gösterilebilir?

A. Bronzdan yapılmış heykelA. Bronzdan yapılmış heykel

B. Tanrıların tasvir edildiği B. Tanrıların tasvir edildiği kabartmalarkabartmalar

C. C. Kral kapısı figürleriKral kapısı figürleri

D. Arslanlı kapıD. Arslanlı kapı

E. Tapınaklar E. Tapınaklar

Tarihin M.Ö.3500’lerde yazının Tarihin M.Ö.3500’lerde yazının icadı ile başladığı kabul icadı ile başladığı kabul edilmektedir. edilmektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Buna göre aşağıdakilerden hangisi yazının icadına en yakın tarihtir?yazının icadına en yakın tarihtir?

A. M.S.476A. M.S.476

B. M.Ö.1280B. M.Ö.1280

C. M.Ö.334C. M.Ö.334

D. M.S.1453D. M.S.1453

E. M.Ö.510E. M.Ö.510

Tarihin M.Ö.3500’lerde yazının Tarihin M.Ö.3500’lerde yazının icadı ile başladığı kabul icadı ile başladığı kabul edilmektedir. edilmektedir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Buna göre aşağıdakilerden hangisi yazının icadına en yakın tarihtir?yazının icadına en yakın tarihtir?

A. M.S.476A. M.S.476

B. B. M.Ö.1280M.Ö.1280

C. M.Ö.334C. M.Ö.334

D. M.S.1453D. M.S.1453

E. M.Ö.510E. M.Ö.510

Tarih öncesi dönemleri inceleyen bir Tarih öncesi dönemleri inceleyen bir tarihçi;tarihçi;

I. AntropolojiI. Antropoloji

II. PaleografyaII. Paleografya

III. NümizmatikIII. Nümizmatik

IV. PaleontolojiIV. Paleontoloji

bilimlerinden hangilerinden bilimlerinden hangilerinden yararlanmazyararlanmaz??

A. I ve II B. II ve III C. II ve IVA. I ve II B. II ve III C. II ve IV

D. III ve IV E. I ve IIID. III ve IV E. I ve III

Tarih öncesi dönemleri inceleyen bir Tarih öncesi dönemleri inceleyen bir tarihçi;tarihçi;

I. AntropolojiI. Antropoloji

II.II. Paleografya Paleografya

III. III. NümizmatikNümizmatik

IV. PaleontolojiIV. Paleontoloji

bilimlerinden hangilerinden bilimlerinden hangilerinden yararlanmazyararlanmaz??

A. I ve II B. A. I ve II B. II ve IIIII ve III C. II ve IV C. II ve IV

D. III ve IV E. I ve IIID. III ve IV E. I ve III