É z¯Ê z¯É zÅ{z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { zmz«Ç Á{ ½z z...

21
پژ ش کاشاى اه ار چ شوار اپ پ( م23 ) تاب ار ب ستاى24:4 811 ود سمیه شیراو* امیرحسیه چیت سازیان* * چکیذه:راى، ب ا هعوار با ز در شک اهل هؤثر از عزش را ر ي تزس، بهراى اس در دژ ا ها بز موهزام اجذز هذرس هس قابسرگ رجذز هذرساى، هسي ه د. در ا کرشار اى ا ت بز زا ز لحاظ تسى، ار کاشا قاجار در شر د هعواراکارز شا اوز مصز کاش کاشو در هطالع رسذ. برست تو ئس ا حا کار کزا هز بي د ا ارزذ ا ت علوسب م بجد. با تا ش بي د اگت فر اس باعث بازش در رابطزوات تحورهاى ب کشخ رس تار هذا با هعوارد رى بزش حاضر بر، پژا در بحث تس مصل تحل از رستفاد ا تا با است کتابخاواجام تحو ا فص ت در از را ر عرصزا زا بزي د ازاواد وز زل تحل اب ارز، ب ذا هوا تحو ا بي د ا هعوارافت .ى بپردازد قاجار در کاشار د شامص هعوارشزاى هز ز تحوا شزتر بزذ کز د با تس در کاررفت کاشز موهزام اجذزز هذرسز هس قزابسرگ رجذز هذرس هس کارحت تگ فر فضا غرب تسار ر تأثعزت طبر ص ب هآب تساعز زر ا گزرا، غ* / ب وبب، ؼا٣فاو ؽ اـ٣بو وبـ٢د ؼا[email protected] ** / ب وبببـ ؼا٥ ؼا[email protected] کاشیش و نمادهایرسی نقو بر کاریجدـ مدرسه: دورۀ قاجار دردو مس آقابزرگ و( سلطانیه نی خمی ام ام) کاشانDownloaded from sh-kashan.kashanu.ac.ir at 23:40 +0330 on Monday October 12th 2020

Upload: others

Post on 01-Aug-2020

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

811

*سمیه شیراوود**سازیان امیرحسیه چیت

چکیذه:

ژ در دراى اساله، ب تزسي ررازش از عاهل هؤثر در شک زبا هعوار اراى، بتاى اشار کرد. در اي هاى، هسجذز هذرس رقابسرگ هسجذز هذرس اهزام موز باا ه

مصز وز از شاکارا هعوار در قاجار در شر کاشاى، از لحاظ تسزا بز ک کار حائس اوت ستذ. بررس هطالع در و کاش کاش تازذ ار اي د بزا هز

تحووات در رابطز باعث بازشاس ت فرگ اي د با شد. با تج ب مأل سب علومص در بحث تسا ، پژش حاضر بر رى بزد با هعوار هذارس تارخ کشرهاى ب

ا در تصف اجام تحووا کتابخا است تا با استفاد از ر تحلل زا عرص ررازهعوار اي د با تحووا هذا، ب ارزاب تحلزل وز وادزا ازي د بزا

شامص هعوار در قاجار در کاشاى بپردازد. افت دزذ کز بشزتر ا تحوز شزاى هزکار هسجذز هذرس رقزابسرگ هسجذزز هذرسز اهزام موز کاش کاررفت در تسا بگزرا، غزر اتساعز هآب ب صر طبعزت تأثر را تس غرب فضا فرگتحت

[email protected] ؼاد٢ وبـبو٣ اـؽ فاوال٣، ؼاب وبب / *

[email protected] ؼا٥بـ ؼاب وبب / **

کاری بررسی نقوش و نمادهای کاشی

دورۀ قاجار دردو مسجدـ مدرسه:

کاشان (امام خمینیسلطانیه )آقابزرگ و

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 2: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

189

و بررس کاش ا کار واد قاجار ر در د

هسجذ... د

811

زا طبعز هازذ گزل تولذ ستذ. وش وچى گل گلذاى، گل هرغ گل برگمرد کز رزج جاگزا را در فرگ و پرذگاى دراي د با ب چشن ه زب گل

ا جل زبزا را بز هحزع هعز بذ ژ کاش با رگ تسي ب مد امتصا داد اذ. ا بخشذ رى

کار، هسجذز هذرس رقزابسرگ، هسجذزز کار، وادا کاش و کاش ها:‌کلیذواشه هذرس اهام مو کاشاى، در قاجار.

مقذمهاق ضبرک تك٥٤ ٤ى٣ اق فا ؼـ قبـ٢ ا٤رفا اورک ور رب٢ وربغرب ـا

ؼرؽ ترك٥٤ ؼـ وؽ ث آ ٤ک ٤م٣ غرب ر٣ ـش غبـج ٣ غه ث٣ ث٣، ؿج٣ قبـ٢ ٤م ث ا٤فا ور٣ ا٢ ؼاـؼ قبـ٢ قبـ٢ ور٣ ب خب٤ب ٤م

ى صالثک آىبـ٢ ٤بـا٢ ـا ؼاـؼ غؼ ب٤بؽ تا وب٣ تك٥٤ ؽؼتك٥٤ ؼـ ف اوال٣ ثفا٢ ث٥ب »( ث ث٥ب ؼ٤ف، 47ب٣، ـا )مب٣ ـ٢ و ق٤جب٣٤

ب٢ تص٤ف٢ ف اوال٣ اـق٤ربث٣ پب٤ فضب٢ لؽو٣ اوک ق٤ک و ث فا ٤ى٣ اق، غظ، ـ، = وغص"بؼ"و٥ ٤ب ث٥ب٣ تص٤ف٢ اوک ثفا٢ فافک ثػ٥ؽ ث ، ؽ ـر ٤رک قرب٣٤ ب٢ ثفتف افررال ٤بثرؽ وب٣ تب ث افك، ر، ، آخف

، اورال٣ رف ضىرک « ) ب٤رب ػص٥ک فق عج٥ق٣ ث٥بثؽ ق٢ ا٣ ؽ( ؼ ثب٢ ىدؽ ر ؽـو١ آلبثكـي اب غ٣٥ ف ؼ رقرك ثر ؼـ٠ ;: ::

رب٢ غرب لبخبـ ىرؽ و ف ؼ ؼـ ف وبب الرـ رؽ رف ورؽا ٤مر٣ تا اؼفب وفؼ اخربف٣ قب١ غؼ ـا ؼاـؽ ٣، ت فف٣تك٥٤بت ب٣ اق طصال

و ف ؼ ثب اق بىبـب٢ غك فؽا١ ؼـ٠ لبخبـ ىرؽ ؼـ ا٤ پم ورق٣ وبـ٢ ؼ ثب٢ ىدؽر ؽـو١ آلبثكـي اب غ٣٥ ؼ مي بؼب٢ وب٣ ٣

ي بؼرب٢ رف ثػر ب٢ م وبب ـؼ ثفـو٣ تط٥ لفاـ ٥فؽ ٤م٣تاؽ لؽ٣ رثرف ؼـ ـاوررب٢ ثربقف٢ تغربثك تطم٥مبت ٣ ثفـو٣ ؽ ا٤

اورفبؼ٠ ؼثبـ اق بؼب تك٥٤بت ؿر ث ى وبقبـ ثب ىبخؽ افق ثبؽ

‌پیطینۀ‌تحقیق

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 3: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

811

٤ربث٣ تا فک تبو تطم٥ك خبق٣ ؼـثبـ٠ اـق آؽ ٣ ف ب٢ ث ثب تخ ث ثفـو٣رب٢ ؼ ىدؽرر ؽـور١ آلربثكـي ارب غ٥ر٣ وبرب تط٥ تك٥٤بت آـا٤

مبالت ربـب٣٤ و ؼـ ا٤ ق٥ ر رؽ ، صـت ففر اوک ث عـ و٣ب تقؽاؼ٢ فىه زبح م، فب ث قفف٣ ثبب ؼـ ضؽ تص٥ف تبـ٤ػس، اوک

صـت ففر اوک اؽ ورف تدك٤ تط٥ پفؼاغر

‌روش‌تحقیقتط٣٥ ثرب غبقربت ٥رؽا٣ ثر پم ضبضف ثب اورفبؼ اق ـي تطم٥ك تص٥ف٣

ا٢ ؼـ ففصر١ صـت بؽ٠ ىرم٥ ضضـ ؼـ رف ؼ ثرب غبقربت وربثػبر آـا٤ اق ربثـ ، ا٢ ب تك٥٤بت قبـ٢ ف ؼ ثب ادب ؽ اوک ؼـ ثػ وربثػبر

آـ٢ اعالفبت فثط ثر ثبرب اوررفبؼ رؽ اورک ا٤ر ربثـ فا٢ خـػرف٣ ث فجبـت اوربؼ رؽاـن وربقب ، اؽ اق= بثـ خؼ ؼـ وربثػب ف ؼاب وبرب

صب٤ـ ؼور٣ فؼف٢ وبرب رب آـر٥ فىره وربقب ، ٥فاث فف٣رب٢ ا٤رفرر٣ قرجرف کاعالفبت خؼ ؼـ وب٤ک ٥فاث فف٣ تقرؽاؼ٢ اق ورب٤

س وب٤ک ـ ؼاب بثـ بث ؼ٤ف

‌.‌تاریخچه1‌.‌تاریخچۀ‌مسجذـ‌مذرسۀ‌آقابسرگ‌کاضان1.1

ترف٤ ىدؽر ؽـو١ آلبثكـي الـ ؼـ غ٥بثب فبض فال٣ وبب ٤ىر٣ اق ثبرى ػصر٣ ثر رب ؿاـ آ ـؼ ث٥ب ق٤جبتف٤ ىبخؽ ؼـ٠ لبخبـ ؼـ ا٤فا ث بـ ٣

ق خک ثفپب٣٤ بق 4591تب 4581ب٢ ضبج طؽتم٣ غبجب اوک و آ ـا ؼـ وبمت ث آلبثكـي ثرب ورفؼ ، دبه ؼـن ثطث ؼابؼ غؼ ال ؽ٢ فال٣ ؼ

( تب ثب اقخ جؽ آ )و 587، غك وبب فوربب٢ تبـ٤ػ٣ آربـاوک ) تف٤ جؽب٢ خكء ثكـي وبــفرر آخف٢ اوک( ثب آخف وبغر ؽ اوک تك٥٤بت ثر

فرک وربـ٢ وبر٣ ، قم٣ وبـ٢ ؼـ ا٤ ثب فجبـت اوک اق= وب٣ ، آخفوربـ٢ ، ـرغغبع٣ ررث ىررق٥ك مبر٣ ، وبـ٢ مفه، ب٢ ف٥ه س٣ وب٣ ور٥ج

مب٣ ا٤ ؽـو توظ اوربؼ طؽثبلف لصف٢ صـت ففر اورک ) ٣رب ثر( ىدؽ ؼاـا٢ ورفؼـ ق٤جرب٣٤ اورک ور ورمف آ ثرب 59، وبب تبـ٤ػ٣ ثبب٢

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 4: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

191

و بررس کاش ا کار واد قاجار ر در د

هسجذ... د

818

مب٣ تك٥٤ رؽ اورک عجمر تطررب٣ ض٥ربط ىردؽ ثف٢ رب٢ قك مفهارؽ ب٣٤ پ٥فا آ وبغر رؽ )ؼا ثبغس( اغرصب ث ؽـو ؼار ضدف

، وىک عرالة اورک جرؽ ط، ب ؼـ ضب ضبضف صط فلب٣ تطرب٣ ضدفرب٢ ب ٣ ا ثف ىدؽ ثؼ ا٤ ىب ضدف جىرب ا٤ا، ؽور، بـ

وب غبق ث٥بف ؽـو ثؼ ا٤ ثبوک ، وربثػب، ب ؼـ ؼ عجم اعفاف ا٤ا‌.‌تاریخچۀ‌مسجذـ‌مذرسۀ‌امام‌خمینی‌کاضان1.1

٥ وبب تف٤ ؽـو١ عج ب غ٣٥ ثكـيىدؽر ؽـو١ ؼ٤ف، ىدؽر ؽـو١ اق( 4581ر4545قفف ث ؽـو١ ب ٤ب ؽـو١ وغب٣ اق ثبب٢ فرطق٣ ب لبخبـ)

ق ث وفپفور٣ ٥فقا اثامبو اصفب٣ ور اق >455ر4554اوک وبغرب آ اق وب عفف ضبخ٣ ضى٥ غب صؽـ افؾ )و فؽ ؼاـ ضىک وبرب ثرؼ( ثر ادرب

اف ت٥ک تؽـ٤ه تصؽ٢ لفبت ؽـو ٥ك ث ضبخ٣ ال اضؽ فال٣ ـو٥ؽـ ؽ اوک ؼاـا٢ وفؼـ وب٣ خغب 4اؿا وبـ٢ ؽ ثؼ ثف ففاق آ ؽـو

ىرغ٥ اوک ثف اوث٣ وبغر ؽ اوک صط ؽـو ث ى فثـ أؾ١ غي ؼـ وظ، ضض ثكـي عر٣٤ ؼ خجر١ ضدف ثب ا٤ا خ 85زبـ خبت آ،

ـا ق٤ک ؼاؼ اوک، ؼ تبالـ ثكـي ثفا٢ ب٣ خث٣ ؼـ خک ع صط ؽـوتؽـ٤ه ط اخربؿ جبضث١ عالة ؼـعفف٥ ضض ؼـ ـاور ضدف ب اضرؽاث

ب٣٤ رصر ؽ، ؼـ ف٤ه اق زبـ قا١٤ ؽـو، ـاف خؽاب ث ض٥بط غتک ؼـ خج١ غفة ؼـ مبث وفؼـ ـؼ٢ ث صط ؽـو، ا٤ا ثركـي فؼ٤ؽ او

وؽ و اق ور٥ج١ ق٤ف ومف تب وف ق٥، ثرب وبر٣ د خ جؽ، خت تخ ٣ب٢ ب٢ عفف٥ ا٤ا ثكـي پک ثغ ـ تك٥٤ ٤بفر اوک خفقب عبلس فک

ب ب٣ أؾ، وفؼـ ٣ آضدفات ب٢ ـوبـ فؼ ؽـو س٥ صف١ تطر ثب غک وب٣ اا م ث ثت پ٥ؽ تك٥٤ ٤بفر اوک

.‌بررسی‌تحوالت‌فرهنگی‌دورۀ‌قاجار1

ب، ثبـب فمب٤رؽ ور ثر عرـ غالصر، اؽ٤ ب ا٢ تد٣ ف ؼـ ف ؼـ٥رفؼ رف ؼـ ؼـا فف ٤ه ل ک اوک و اق خب ث٣٥ آ ل ئک ٣

ب٢ فىف٢، و٥بو٣، الرصبؼ٢، اخربف٣ فف٣ ا٤ر ؼؽ٠ ٤م٣ لبخبـ ٥ك ثبقتبة

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 5: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

811

ففر٣ ب٢ ٤م٣ ثب آب٣٤ فؽ ؼ٥ لبخبـ ث غبؽا بب»ؼـ٠ تبـ٤ػ٣ اوک س٥ ا٤فا ٣ و ورـ٢ اؼاـ٠ ثرفا٢ وفب٤رک فرؽ ثر ورقک، ثرب ا٤ر

ـا وبـ زبـ٠ ؼـبؽ٣ فدك ثب فثب٣ ـن ز عج٣ خ ردبق ىب٤ب لفاـؼاؼب٢ فمؽ وجت اف ا٤ ؼ٤ؽؽ و غفة تؽ ث آـؼ ـ٢ تدؽؼغا٣ ؼـ

آؽ ـفک وجت ـو٥ اىرب، ففاى س اـپب٣٤ وـب٢ ثب ؼـک ـ٤ك غفث٣ وـب٢ اتجبؿ اق ثى٥بـ٢ تقؽاؼ ـ ثر ثبقـبر تدرب و٥بور٣، ب، ب٤رؽب

غربـخ٣ وبالرب٢ ث٥رف فز ـؼ ؽـو٥ ؾب٣ ىربـا ثر «رؽ ا٤رفا ث فجبـت٣، ثطفا و٥بو٣، اخربف٣ فف٣ ؼـ ؼـ٠ (لبخبـ٢ اص٥ مي ثفـو٣)

لبخبـ ث اج ـو٥ؽ خبق١ غىر ففوؼ٠ ا٤فا ث ؼ٥ر ورء رؽ٤ف٤ک، ٥ربق ثر ٢ ف٣ خبق خرب٣ ؼارک ـؼ ربك٤ف فربـ٢ اـپب٥٤رب، ؼـ٤بفک ؼوربـؼب

فف ف اـپب٣٤ ـا ث بزبـ، ثب غؼ ث ا٤رفا آـؼ ا٤ر ـرؽ ورجت اوررطب١ ٤ر٣ ؼـ رف ـ٤ػر٣ ث٣ فف ف ور٣ ا٤فا٣ اوال٣ پ٥ؽا٤ ف٣ ث

صرف٢ فصف ؼـ ٤م تص٤فوبق٢ آ ؽ )تص٤فوبق٢ ا٤فا، ث ( 516لبخربـ، ج غفة ئ قؽ٣ ا٤فا٣، اقخ ؼـ ؼـ ا٤ ؼـا فا٣٤ تدؽؼغا٣ ؼـ تب

غـؼ ؼـ الـ ضىک لبخبـ فز ث٥رف ثر ور٢ افر ف ا٤فا٣ ث ز ٣ـ ثفا٢ پبؽ فز ث٥رف ضقف ث٣ قا پ٥ ٣ لبخب وفب٤ر٣ غؼ ث ـؼ، بب

٤بثرؽ )رب، ٣ رى خرال تر غرب٣ ؽراف رفا٤ ر٣ وک ـظ رب٤ (474ر471

‌کاری‌.‌کاضی3‌کاری‌دورۀ‌قاجار‌ویصگی‌کاضی‌.1.3

وبـ٢ ٤ى٣ اق اـوب اوبو٣ ؼـ تك٥٤بت قربـ٢ ا٤فار٣ اورال٣ اورک وب٣ وربـ٢ وب٣»ؼ و ؼ٢ اق وب٣ ؽار ثبؽ افق ورف ثب٢ اوال٣ ؼ٤ؽ ٣

ا٢ ؼاـؼ ور وبـ٢ ؼـ٠ صف٤ قؽ٤ اوک، اب ػص١ ٤م ؼـ٠ لبخبـ اؼا١ وب٣وؽ ؼـ ؼـ٠ لبخبـ، وب٣ ث ثبث١ ٤ره ثر وبال ثب ؼـ٠ لج ثقؽ غؼي ففق ٣

ب ضفبت ثك٣ ـق٣ ب ٥ مب٣ ثؼ و ـ٢ آ ااؿ مي عج٥ق٣ ؽ اوررفبؼ٠ ق٤ربؼ مب٣ ٣ رب٢ رف ربؼ برؽ قـؼ لفرك اق ؼ٤رف اق ـر

بتتك٥٤ر « )وربـ٢ ؼـ٠ لبخربـ اورک ب٢ وبر٣ ٤م٣ ( ؼـ ٥رب >7قربـ٢،

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 6: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

193

و بررس کاش ا کار واد قاجار ر در د

هسجذ... د

811

ـ، آس ؼـ ؼـ٠ لبخبـ ث٥ررف رـؼ وبـ٢ قفق فک ب٢ ػرف وب٣ تى٥هر ـ تف ثرؼ، وبر٣ فرک اورفبؼ لفاـ ففک ثفا٢ مب٣ ث و١٥ قبة بوت

وبغک ب٢ غي اؽاق٠ لبخبـ، وب٣ ا٢ ث اوک ىر١ ا٤ اوک و ؼـ ٥ر ؼـ٣ ب٢ لبخبـ ؼـ قف٠ ربقتف٤ ؼ ث طبػ ف٣، ثقض٣ اق وب٣ ثكـي بؽ

ب٢ لبخربـ ٥رك ب٢ وب٣ آ٤ؽ اثقبؼ اؽاق ب٢ ا٤ ف ا٤فا٣ ث ضىبة ٣ اوک خك ؼـ اـؼ قؽؼ٢ ـ »ؼـ ع تبـ٤ع تىفاـ ؽ پفطراتف٤ تف٤

فب٢ ؾف٢ )جب٣« ثقؽ ف اوک ( ؼـ رف لبخربـ ور رف٢ >46تدىر٣، وربـ٢ ا٢ ؼاـؽ وبر٣ ب ا٥ک ٤م پفقـق ثفق، ـبـ ب اوک، ـ

فا وبال رب٤ك اوک ب٢ تبـ٤ػ٣ ا٤ ب٢ ف ؼـ ؼـ لبخبـ ث طبػ اورفبؼ اق ـب٢ ب٢ قـؼ، بـد٣ ـ اقخ ـ ( ث فجبـت٣، ـ;8قبـ٢، بتتك٥٤)

(>4ا٤فا، وب٥ف٢ ف ثف ا٢ رؽا ؼـ٠ لبخبـ٤ ىرؽ )مؽ‌کاری‌دورۀ‌قاجار‌تسیینات‌کاضی‌.1.3

ب٢ ػرف ف٣ ب٢ بؼ٣٤ اق ف اوال٣ ثؼ و فال ثف خج تك٥٤بت صـتففر رف رب ؼـ لبرت ورؽ٠ قىه ؼـ پ٣ تد٣ ضم٥مک اق٣ ، وبـثفؼ٢

ترك٥٤ ؼـ »اؽ ث رف ضرب ٢ ؽو٣ ؼـ فضبب٢ قبـ٢ب ب ضد م، ب ـ( راـ ::، اورال٣ ف ضىک« )ف اوال٣ ثفا٢ ث٥ب فضب٢ لؽو٣ اوک

رف »، ق٤فا اوبوب ؼ ـا ث و٢ وبضک قب وق ؼؽاؽ تب ب فؽا ا٤فا و٥ؽؼـ ؼـ٠ (77، رف خربؼا٣ ) « فافک ثػ٥ؽ ث بؼ اوک، ؼـ ث٥ اوال٣

ب٢ تك٥٤ر٣ تغ٥٥رف ب٥ک صـت، غفة فک فؾ ـاج فف اؽ١٤ث، لبخبـ اق فب٥ رقب٣ خؽا ٣، وؽ و رقبلت آ ٣ ترف ترف ف٥ر٣ نؼ قب٣ رفا٤ب اقىبن الق٣ فر٥ ٤بثؽ ب فؽ لبخبـ جر٣ ثف ف غفث٣ عج٥قک ٣

ب٢ ث٥رف٢ ؼـ مي ث وبـ وبـ٢ ، ؽفافک خكئ٥بت ـ٤كث ف٥ اوک ؼـ ر٥د (84، قبـ٢ بتتك٥٤) ـؼ ٣

اؽ اق= ب٢ ؼـ٠ لبخبـ فجبـت وبــفر ؼـ وب٣ ب٢ ث موجره دره ؼـ ، ور٥فك ، سر عربن = پفؽب٣ و جار 4

ففرؽ ب٢ ٥ب٣ لفاـ ٣ تفو٥ت ثب م بـأث٣ ر ؼـ ا٤ مي تطک تأر٥ف فضب٢ فف٣، ؼـ ؼـ٠ لبخبـ =و گا 5

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 7: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

811

ؼورػي تغ٥٥ف تطر رؽؽ ، وبغربـ ؽبف٢ ؼـ وبغربـ ؼـ٣ صـت ـ غ، ـق، قجك، وفظ ٢ عج٥ق٣ بؽب ثفيااؿ رب٢ ٥ر ، رب٢ ار رفك ، م ؽا، ب٢ پف اق ؽا، ـبـ ، ر مري ففر

٢ ؽا٣ ثب ب ب٤ ، ماو٣٥ غرب٣٤ ؼـ ا٤ ؼـ اورفبؼ ؽ اوک ؼـ ا٤ ؼـب ٤ب ض٥ابت پفرؽب ، ب ٥ س ااؿا٢ فا٤ب طـ٤ک فبصف عج٥قک

ؽ٠ ٤ اورطبب٢ غرب٣٤ تدك ب ضر٣ م ثؽ٢ تفو٥ت اص٣ اوک ؼـ ا٤ تفو٥ت رؽ فا٤بر كؼ٤ره ر٣ رب٢ عج٥قرک ؼـ ف لبخبـ ث ضبک ٠ صف٢ دؽؼاؼـ

(:8ر84، )ب

ـ‌مذرسۀ‌آقاب‌.‌بررسی‌و‌تحلیل‌نقوش‌و‌نمادهای‌کاضی4 ‌سرگ‌کاضانکاری‌مسجذ٤ىر٣ اق ، ب٢ تك٣٥٤ ثفا٢ تك٥٤ وغش ثبب تأر٥ف ف٢ آ آبب اق بـ ٠اورفبؼ

.Decoration, p) ب٢ ف قبـ٢ ؼـ ا٤فا ؼـ٠ اورال٣ اورک ٤ ٤م٣تف

( تك٥٤بت ث159 رب ، وبــفر ؼـ ىدؽر ؽـو١ آلربثكـي ارب غ٥ر٣ وبربوبــفر ؼـ ث ـ فکب٢ مي وب٣ اوک ـ فکب٢ ٣مي ق٤جب٣٤ اق وب

فؼ= مي خربـ٢ مري ٥رب٣ ثػ و٣ تمى٥ و ؼتا ث ـا ٣ ا٤ ؼ ثب مي ٥ب٣ ٥ك ب ، پفؽ ؽامي خبـ٢ غؼ ب م پفؽ

ؽا٣ اورک طفاث٣ ، او٣٥ غرب٣٤، ) ؽ٣( فف ، ك قج ، ؼـ اؼارب٢ مي ف ثػ تدك٤ تط٥ ؼـ ب٤ک ؼـ خؽ٣ ثب ٤ىؽ٤ف مب٤ى ٤م٣

، غرفة رف تأر٥ف تطک تؽـ٤ح ث ؼـ٠ لبخبـ ؼـ تك٣٥٤ اىب ب فف»ؽ ٣ ثر ؼـ ـؼ ٣ پ٥ اركاف٣ تدف٤ؽ٢ ٢ب فف اق ففر فبص پفؼاق٢ عج٥قک وک

بؽ تا ٣ ضش ث ؼ٤اـ٢ مب٣ ثف٢ ، روبـ٢ وب٣ بؽ ببث تك٥٤بت، لبخبـ٢ اص٥ مي ثفـو٣) « ٥فؽ ٣ غؼ ث عج٥ق٣ فف پفؽب ب و وفؼ48;) ‌جانوری‌.1.4

‌پرنذه‌.1.1.4 گل‌و‌پرنذه‌.1.1.1.4

)ربىبـب٢ « اؽ ثؼب٢ پ٥ اق تبـ٤ع، بؼ اثف ثبـا اق ؼـا»پفؽب ؼـ ا٤فا ثر «پرفاق »( ث ؼ٥ ب٥ک فففب٣ ق٢ غؼ و ربـ 48فبـن، ففجبف٣

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 8: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

195

و بررس کاش ا کار واد قاجار ر در د

هسجذ... د

811

ؽ، ؼـ فوك تخ تب٣ آفف٤ؽب آربـ فا ؾات ال٤فه ا٤ خؼات بغر ٣ب بؼ تك٣٥٤، ز پ٥ اق اوال ز ثقؽ اق آ لفاـ ؼاـؼ پفؽ ؼـ ثى٥بـ٢ اق فف

افرمبؼات ثبورب٣ ق٤بؼ٢ خؼ ؼاـؼ و »ش م اوغ٣ ٥ب ق٥ آوب ؼاـؼ ـوؽ؛ ثبثفا٤، پفؽ وج ـش ثقؽ اق في، ـش ث ى ٤ه پفؽ خى ـا تفن ٣

( ؼـ فففب اوال٣، ٤ىر٣ اق ;9خب، ؼـ ب بؼب ب صـ )فف« اوک ش ٤ب خب اىب اوک، ثؽ٤ قب و ـش ث صرـت تف٤ قب٣ بؼ٤ پفؽ، ـ

وؽ ؾات ثبؽاـ٢ تصـ ؽ و ث و٢ فب افالن و ع اص٣ اوک، پفاق ٣( په خب٢ فر٣ ٥ىک و م ا٤ خؼ ػق 89ث٢، ؼـ )بؼ پفؽب

، زر ؼـ ثب آقاؼؼور٣ ث٥رف، ضر٣ ؼـ ابو مؽو ث فا فصرف ٤رم٠ تصر٤ف٢ وب٣ ز ؼـ ٥٥بتـ فك آـؼ ؽ اوک م پفؽ ؼـ وبـ ٤رب ثر

ب٢ ورر٣ ا٤رفا برؽ ربـف٢، فرفي تقج٥ف ؼ٤ف فك، ؼـ ثى٥بـ٢ اق فم پفؽ ؼـ وبـ ٤ىؽ٤ف »وبـ٢ پفوبـثفؼ ثؼ ىک غص ؼـ وب٣ ث

جؽ خى و ز لفه ثفا٢ ا ت اورک اور٥ف بؼ٢ اوک اق ـض٣ و اق وبب٢ عج٥قک و بؼ بؽ، ـب ؽ بؽ فك ث و٢ )ضك( پفاق ب٤ؽ ـ٢

غب٤ک ق٤جب٣٤ ثک ثف٤ اوک، ث٥ؽ ؼـ آدب اورغب، ـاق ٥بق ا٤ صب فبك ك، ػ( ب ربؽ ف )عث٣« ث قق ـا ثب فك تف غ٤ ٥ب٤ وؽ

رؽ ؼـ اربو مرؽن رؿج٣ ؼـ٠ ب٢ صرت ثػ افؾ ا٤ تصب٤ف ثف وب٣لبخبـ، اقخ ؼـ ىدؽر ؽـو١ آلبثكـي وبب ىر٥ ؼـ جىرب ىدؽر ؽـور١

ؼ و ثب عفض٣ ب، تقؽاؼ٢ لبة وب٣ ؼ٤ؽ ٣ آلبثكـي، ثف ـ٢ ـؼ٤ف پب٥٤ ورب ث ى فك، ث صـت لف٤ر ا٤ وب٣ اضؽ پبؽ ؽ اوک مي

ب وب٣ ا٤ ثف تص٤فؽ پفؽب ـوؽ ٣ ؾف ؼ ث ـ٢ ٤ىؽ٤ف بؽ ٣ ـث ؼـ پفؽ ا٤ بؼب فف ؼـ اؽ ب٥ؽ فك بففا، پفؽ٠ غبت ـا ثج ثبؽ ثج

( ثج ث٥ 416بؼب، فف)اوک ؽ لؽاؼ في فك ثب كؼ٤ه اـتجبطاطرب ا٢ غري ثج پفرؽ »ثب فا ؽ اوک ث٢اق ف پفؽ٠ ؼ٤ف٢ ؼـ

ب٢ ورر٣ رب ر٣٥ ق٤جبوک و اـ ؼـ آربـ اؼث٣ ٥ اوک ؼـ فثج ثب قفف تص٤ف٢ اق ثبك ثک اوک و فؽ ؼـ پ٣ ث تص٤ف ور٥ؽ آ

« رؼ ي فؽ ؼـ ب٤ک وجت پؽ٤ؽ آرؽ مر ر ثجر ر٣ ثؼ ا٤ تال

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 9: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

811

( 4( )تص٤ف 64، ا٤فا ففي ق ب٢ لب٣ ؼـ پفؽ م بؼ )ثفـو٣

3کاشاى هذرس رقابسرگ هسجذز (; وش گل پرذ2)تصر

‌پرنذه‌و‌گلذان‌.1.1.1.4

رؼ ور ثرف بة وب٣ بؽ ٤٣ه ل، ؼـ جىرب ىدؽر ؽـو١ آلبثكـي وببتصر٤ف ، ث٥ر٥ ؼـ ثربال٢ لربة ؼـ ضبالت٣ ػررف ر٣ پفؽ ـا پحـ٢ آ تص٤ف

ب٣٤ ثبق ثف بغ ٣ ىرر ثب ثب، جبک ث عع٣ ٥ىک وجكـ و ث٣ا٢ پفؽؼـ ـا٤ک اورک ور اـاش ث پب٥٤ غ ؽ اوک عع٣ ـك ـش اىب اوک

) ا٢ وجك اورک پفؽسث٥ مر ؼ پفرؽ (99;، ت٥طربت ففر٢ ور رـؼ ب ب٤ ، ٥ب ٤ب ؼـغک اق م ( ؼـ ؼ و٢ ٤ه ؽا ثج، )وجه

غص الا ا٤فا٣ ثؼ اوک تص٤ف ؽا رب تصر٤ف ثى٥بـ٢ الا ث اورفبؼ٠ وبــفر ؼـ وب٣ ؼـغک قؽ٣ اوک ؼـ مي ث رؽا پفرؽ ؼـ ؼ رب مر

بؼ و٥ب٣ اوک ، عفف آ ؼـغرک قرؽ٣ ربؼ ، ؼـ ثىر٥بـ٢ اق ثبـرب اقآدبورابـ ، ب٤ؽ ؽف اق ث تص٤ف و٥ؽ ؼـغک پفؽ خؽا٢ اق ق٤جب٣٤، ثبــ٢ اوک

پفرؽ م بؼ ثفـو٣) ثبؽ «ؼـغاوک ثبــ٢»٤ق٣ ث ف و بؼ٤پرب٥٤ تصر٤ف ؼ وجره ثرب ـر٣ ١ؼـ ر ( 68 ا٤فا، ففي ٠ق ٢ب لب٣ ؼـ

، رف٢ ـؽ وجه ؼـ ا٤فا ربؼ٢ اق خر ؼـ ؼ عفف ؽا لفاـ ؼا ـ ، وورتخر ق٤ربؼ ، ا٤ اوک و ؼـ عفاض٣ مي پفؽب ى ق٤جب٣٤ اوک ىر١

و ـر عج٥قر٣ آ٥ك٢ مبب وب٣ ث صط٥ص و٥ؽ اؽا پفؽب ؼلک ؼـ ـفا٤ب ٤ب بتـا٥ىر٣ ور ، ث ف٣ ب عج٥قکثى٥بـ ج٥ ث ـ عج٥ق٣ ض٥ا ثبؽ

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 10: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

197

و بررس کاش ا کار واد قاجار ر در د

هسجذ... د

811

(5 )تص٤ف ؼ ؼـ آ ؼ٤ؽ ٣، رأرف اق ف غفة اوکؼـ ـؼ٢ ىدؽ آلبثكـي تقرؽاؼ٢ ؼـ وف

، وب٣ ث صـت لبة خؼ ؼاـؼ ور ؼـ آ ضربر٣ رب تص٤ف پفؽب ؼـ تفو٥ت ثب ر

ورؽ ـضب٣ وفغ٣ ؼـ ث٥ؽ امب ر٣ ، رؼ ا٢ و ؼـ ا٤ تص٤ف بؽ ٣ پفؽ

ا٤ر پفرؽ ؼـ اؼث٥ربت فففرب٣ اوکؽؽ 6اغ٥رف غرك ؼـ ا٤فا خب٤رب غبصر٣ ؼاـؼ

، فغبـ 7قب٣ و پفؽب خب وفف ربؼ٤، ؽؽ ـا ـاب٢ غؼ وؽ غؼ ـا آغبق ٣

٥ف٢ م ا٤ پفؽ زر وبـ ث ك٤ؽ ٣ثف، ؼـ مري ث صـت القر٣ زر اركافر٣

وبـ٢ ث تص٤ف بؼ٤ ففؼن ٤رب ثربك وب٣ (6)تص٤ف ثک ابـ ؼاـؼ

کاشاى هذرس رقابسرگ هسجذز وش پرذ (;4) تصر

‌نقوش‌گیاهی‌.1.4 ٣ اوک و ثرف اوثرف اث٥ر١ ٤ب وب٣، بؽ اق ؼـ٠ لبخبـ اقتف٤ ٤بؼبـب٢ ثبل٣ ز

پرذ گلذاى وش(; 3) رتص کاشاى رقابسرگ هذرس هسجذز

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 11: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

811

ارؽ ؼال٤ر رفربت٣ ؼـ خؼ ؼـ وبب ثب مي ٥ب٣ مب٣ ـ آ٥ك٢ رؽ ٤ى٣ ب٤ؽ اـتجبط ا٤ فبصف ثصف٢ ثرب ، ب خؼ ؼاـؼ ففاا٣ اورمجب اق ا٤ ت٥ف

ؿج٣ ـا ب ٢ تك٣٥٤ ؼـ اث١٥ب ضفبت ـضب٣ فففب٣ اوک اغت وب٣ ، عفات بؼاث٣، ف٢ اق ثک٤ب ب٤ؽ ف٣ تص٤ف ؽ اوک ، ورى آـار

ورؽ تؿ ـ م و ثب بـت ؼـ وبـ آـؼ ؽ ـا ثر ث٥رؽ رمر ر٣ وبــفر ؼـ وب٣ مي ٥ب٣ ث ، وبـ٢ ىدؽر ؽـو١ آلبثكـي اب غ٣٥ وبرب

ؽا٣ مي اور٣٥ فف، ، قجك ٢ عج٥ق٣ بؽب ب ااؿ ثفيوبــفر ؼـرف ؼ ثرب ثر تفى٥ره ثفـور٣ مي ٥ب٣ ث، طفاث٣ اوک ؼـ اؼا

ؼ ٣‌گل‌زنبق‌.1.1.4

ىدؽر ؽـو١ آلبثكـي وبـ٢ وبــفر ؼـ وب٣ ث مي اق اب غ٣٥ وبرب رىبخؽ ثبرب٢ رؿج٣ وبـ٢ وب٣ ؼـ تك٥٤بت ؼـ٠ لبخبـ ث ثقؽ اق و اوک قجك

غاؽ 8«افؼاؼ» ،ؼـ قثب پ٢ « افتبت» قجك ؼـ قثب اورب٣٤ بؼ ؽ ـا٤ح ؼـ ربؼ مري تغـ تط و٥ف )ف٣ خبؼا٣ اوک ؼ و قب٢ ث٣ ٣

رب٢ ػررف ىردؽ م قجك ؼـ تك٥٤بت لىک (98، ا٤فا ور٣ فب٢رؼ ارب ؼـ مري ـ ـؼ٢ جىرب ر٣ ث جؽ آ بؽ ٣ؼ، وفآلبثكـي

، م قجك ىجک ث ىدؽ آلربثكـي ، تك٥٤بت ىدؽ اب غ٣٥ ـ وررف ثر ورب (8 7 تص٤ف) ـفر اوک

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 12: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

199

و بررس کاش ا کار واد قاجار ر در د

هسجذ... د

811

کاشاى هذرس رقابسرگ وش زب هسجذز (;5)تصر

ام مو کاشاىوش زب هسجذز هذرس اه (;6) تصر

‌فرنگ‌گل‌.1.1.4وبــفر ؼـ ىدؽر ؽـو١ آلبثكـي اب غ٥ر٣ وبرب مر ب٢ ث اق ؼ٤ف م

، اوک جـ اب ا٤ م فف رب٢ ب٢ وفظ عج٥قر٣ اورک ور ثر رب٣ ؼـ ؽا ب٣ ثرؽ فف آ٤ؽ ػرف ؼـ عج٥قک ا٤فا ث ف ٣

٤رم ر ـق ٤رب ب٢ عج٥ق٣ ث ب٢ ا٤ ف ثف جب٢ ؼ و٥ عفش آ عفش ٣ لرب٣ ؼـ ففر٣ بؼب٢ ؼ) آث٣ وفظ اوک، ؾ٥ف قـؼ ب٢ ثى٥بـ ـ ـ

تأر٥ف مي غفة ثف مي ورر٣ ، ا٤ دف مي تك٣٥٤( 515-518، وفبب ثر ا٤ ؼـ س وب٤ف ق٥ اوثف تك٥٤بت» ؼؽ ا٤فا ـا ؼـ ؼـ٠ لبخبـ ب ٣

٥فؼ ب فؽ ؼـ ؼـ٠ لبخبـ جر٣ ثف رف ففاغـ غؼ تطک تأر٥ف غفة لفاـ ٣، قربـ٢ بتتك٥٤ر ) «٤ب اقىبن القر٣ فر٥ ثر فر٥ اورک فا ، عج٥قکغفث٣

وبــفر ؼـ ىدؽ آلبثكـي ىرجک ثر مري ث فف مي (8)تص٤ف (84 رؽ مري تف ىدؽ اب غ٣٥ پفوبـتف ؽف٤رف فف ر ؼـ تك٥٤ربت ففر

ارب ؼـ ىردؽ ارب غ٥ر٣ ، ىدؽ آلبثكـي ث فا م٣ غبت پفوبـثفؼ اورک ( : 9)تص٤ف و ورف٢ اق و تك٥٤بت ـا تى٥ ؼاؼ اوک فف م

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 13: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

111

ىفرگ هسجذز هذرس رقابسرگ کاشا وش گل (;7) تصر

فرگ هسجذز هذرس اهام مو کاشاى وش گل (;8) تصر

‌گلذانی‌‌‌.3.1.4 قرؽ٣ ؼـغرک ، ثبـب اق ثى٥بـ٢ ؼـ اوک قؽ٣ ؼـغک تص٤ف ؽا ب م ففي ق ٢ب لب٣ ؼـ پفؽ م بؼ ثفـو٣) اوک ثبــ٢ بؼ (68، ا٤رفا

٣ بتـا٥ىر٣ اخفا ؽ اوک ؼـ ثبب٢ ا٤ ؼـم ؽا ثب ب، ؼـ٠ لبخبـ ؼـر ؾ٥ف ب ا٢ ز ااؿ فا٤ب ؼـ تفو٥ت ثب فبصف عج٥قک، ب٢ ؽا٣ ب٤ م

وبــفر ؼـ مي ؽا٣ ث (84، قبـ٢ بتتك٥٤) ـفر اوک وبـ قجك ث، ـقآ اق ؽفافک خكئ٥ربت اوک مي ب٢ پف اق ىدؽ آلبثكـي ث ى ؽا

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 14: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

201

و بررس کاش ا کار واد قاجار ر در د

هسجذ... د

118

اب غ٣٥ ث صـت وربؼ تك٥٤ربت اب مي ؽا٣ ىدؽ ؽ غـؼاـث٥رف٢ ثفب٢ ٥ب٣ ؼـ آ م ثىر اورک ؼـ عفاضر٣ مري رؽا٣ ورف٢ اق م ب٤

ث ت٥ف اق ـ ثفؼ وبـ ث ـ وب٤ اق اورفبؼ ثب مبي، ؽـو١ آلبثكـي ، ـرمري رؽا٣ ىردؽ اب ؼـ عفاض٣ اوک وفؼ مب٣ ثفخىر ـتص ث ـا ب

ترف ؼل٥رك فر٣ ثب» ـ ث وبـ ففر اوک اب تى٥ه وب٤ رؼ ر٣ قر ور الرجبن عج٥ق٣ ٢ب ؾف ٤ب قجك وفظ اق پف ٣٤ب وق صـت ث ٣٤ب ب٤ م ث٥ضر٣ لبث٣ ؼـ ب٤ك٤خ ب ، اـپب اق اـؼ تبق پىر٣ ٢ب وبـت اق ؽ اق رى فرب٢ ) « ارؽ ا٢ ثرؼ وبثم ث٣ تص٤ف٢ ضب٥ ، قـؼـ ثفي بظ ، ا٤رفا ( > ;)تص٤ف (4>5

هذرس هسجذز گلذا وش (;9تصر )

کاشاى رقابسرگ

(; وش گلذا هسجذز هذرس اهام :تصر )

مو کاشاى

‌نقص‌محرابی‌.4.1.4ـ٤ر ؼـ آ٤ر٥ رف ؼاـؼ ، عـ و اق رب پ٥ؽاورک ، باة ٤ب فاث٣م طف

ؼـ ف ( طفاث٣ لب٣ بو٣ ب) پفور٣ ىرؽ٢ آ٥٤ فب ب ب فاث طفاةثرک ٤٠بؼآـ ؼـاق، ب٢ رف٣ ؼاـؼ ب عفش فصف طفاة و ى، ور٣ ا٤فا

ؼ لؽاوک ؼـ عفش طفاة وق٣ ٣، ث تقج٥ف ؼ٤ف (47، قبـ٢ ففي) اوکثرک فرؼ ـا ؼـ زر ، ب آ ث ث٥ؽ امب ؼ ثب ثفغـؼاـ٢ اق ؼـغک

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 15: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

111

ؼوررجبفک فرفي مري رب عفش) ث٥ؽ دى وؽ ثربثفا٤ ثر ( 67، وفرب غئرب ، وبـ٥ف٢ م ؽا ؼـ خب٤ب طفاة ا٢ ثفغرـؼاـ ثرؼ اق فىرف

وبــفر ؼـ ىردؽ آلربثكـي تاؽ تث٣٥ اق ثک ثبؽ مي طفاث٣ ث ٣اوک قجك پفؽب اورک ور ثر صرـت ، ؽا، فف وبب ب اىب تك٣٥٤

فا٤ب رفا٤ ث بتـا٥ى عج٥قکؽف٤ف ؼل٥ك عفاض٣ ؽ مي تك٣٥٤ آ ـ مي طفاث٣ ىردؽ ارب غ٥ر٣ ؼاـا٢ وبــفر ؼ ب٢ تك٣٥٤ ث ب٤ ؼاـؼ اب م

ب٢ تدف٤رؽ٢ اركافر٣ ب٢ غرب٣٤ اوک فا٤ مي آ ث فف ب فؼي (44 41 )تص٤ف تف اوک كؼ٤ه

هذرس (; وش هحراب هسجذز21تصر )

کاشاى رقابسرگ

(; وش هحراب هذرس اهام مو 22تصر )

کاشاى

‌اسلیمی‌‌نقص‌‌.5.1.4 اوک ٥ب٣ ور٣ آؾ٤ ف٣ او٣٥ اراج ، رب ربـپ٥ر اق ررى ٢رب پر٥س ؼـ عربـ٢ صـت ث و ى ثف٣ اركاف٣ فبصف ( اور٥٥ك) ؽ بـ٢ زى٥ؽـ غ٥رؽ مري اعفاف ت٥ررن (:5-;5، رف اقربـف ةؼا٤رف ) ارؽ ففرر لرفا

»= ٤رؽ ر٣ ز٥ او٣٥ تقف٤ف ؼـ ثـوبـت اق ا٥رك٢ رفک ربؼ عرفش ا٤ر اورک فالج تفىف ا٢ اق فتج ؼـ وثرفت وثرفت ؼـ ضرؽت آؼر٣ ، آ عر٣ ور

رب خرک ب ضفوک ١، غؼ غب ٢ب پ٥س ثبب او٣٥ ٤بثؽ ؼـ٣ ـا ضؽت

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 16: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

203

و بررس کاش ا کار واد قاجار ر در د

هسجذ... د

111

« ؼرؽ ر٣ ورق ، اورک فب٣ تض٥ؽ بؼ و ثػ ضؽت مغ١ ضؽت ـا ث ـا٤ره ، ـؼ٢ ىدؽ آلربثكـي ٠ؼـ وبـ ؼـاق( ;9-4:، ث٥ب قثب، اوال٣ ف)

، ؼ و ثب مي او٣٥ تك٥٤ ؽ اوک ؼـ ا٤ لبة لبة وب٣ بؽ ٣زر قجرك ٣رب٤ ثب پفا٢ ضػ٥ ؼـ ق٥ ٢ ىجربب مي او٣٥ ثب بغ

مي تك٣٥٤ ثف مري فا اخفا ؽ اوک ؼـ ا٤ ا٤دب فف ث صـت عج٥قک ، ٥ررب٣ مرري تفو٥جرربت ؼـ قرر ثرر عررـ»ثرر فجرربـت٣ اورر٣٥ غبررت اوررک

ـ اصر٣ ثؽ٢ اوىک اور٣٥ مري ـا ورب ـ ؼـ ارب ، ؼرؽ ر٣ ترى٥ ؼـ٠ لبخرب پفؽب ب ااؿ ا٢ ز فا٤ب عج٥قک فبصف طـ٤ک ثب ؽا٣ ٢ب ب٤ م

(45)تص٤ف (84، قبـ٢ بتتك٥٤) « اوک اص٣ تفو٥ت غ٥ر٣ اب ؼـ ـؼ٢ ا٤ا ىدؽثف وفوبــفر مي او٣٥ ث برؽ وبرب

ـ غرفة ف تأر٥ف تطک ؼـ٠ لبخبـ تك٣٥٤ مي وب٤ف ؼاـؼ لرفا تفو٥رت ؼـ زبسر اج وفک غغط ف٣ اق او٣٥ غغط خب٢ ث، ؼـ ا٤ وبـ٢ وب٣ مي ور

) اورک رؽ اورفبؼ، ثؼ فف٣ طصالت فك٢ ا٥ب٢ اق رأرف (85رب، ؼـ ا٤ ثب مي او٣٥ ث صـت زفغ (46 )تص٤ف ٢ رب ب٢ ثكـي ثب ربغ

ب٢ ضػ٥ مي غرب٣٤ ثر ال٢ ا٤ او٣٥ ؼـ الث» ؼ و ضػ٥ بؽ ٣ ىجرب « تقرؽ٤ ورؽ تب وقک ا٤ وغش اور٣٥ ـا وربال اؽ صـت ؽف٤ف لفاـ ففر

(5:، لبخبـ ؼـ٠ قبـ٢ تك٥٤بت تط٥ ثفـو٣)

وش اسلو هسجذز هذرس رقابسرگ کاشاى (;23) تصر

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 17: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

111

وش اسلو هسجذز هذرس اهام مو کاشاى (;24) تصر

گ اهام مو کاشاىکار د هسجذ ز هذرس رقابسر و کاش (; هواس2) جذل

ام بزا

ااع و

هسجذز هذرس رقابسرگ هسجذز هذرس اهام مو

کج٥ق

ع

فا ٣

فف ف

مفؼ

بـث و

و

کج٥ق

ع

فافؼ

بـث ور

ت

بر غ

م

اففا

ب زگل

زوز

زاگز

گا و

کج٥ق

ع

رفا

مر

ف٣فف

فؼ

بـثو

و

کج٥ق

ع

ف

ما

ت

بررغ

فؼ

بـثورر

ا

ففا گل

گفر

ت ـ

ص٣ ث

ك٥٤ي ت

م

کج٥ق

عىجرب

مر

فا

ف٣

فف

ر ثرر

٣ررر

ك٥٤ي ت

ررمر

ت ـ

صک

قرعج٥

رفا

ت غب

م

و سلا

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 18: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

205

و بررس کاش ا کار واد قاجار ر در د

هسجذ... د

111

کار د هسجذ ز هذرس رقابسرگ اهام مو کاشاى (; هواس و کاش2اداه جذل )

‌گیری‌نتیجهغجـ ؼـ قربـ٢ ؽ٣ ا٤فا٥ب ثبئ ق ، تطالت اوبو٣ ؼـ ١ؼـ فصف لبخبـ

تطک ترأر٥ف رف تك٥٤بت اثىر ث آ ـ٢ ؼاؼ اىب تك٣٥٤ ؼـ ا٤ ؼـ ث تؽـ٤ح ب٢ تدف٤رؽ٢ اركافر٣ پر٥ پفؼاق٢ فبص ففر اق فف ، ث وک عج٥قکغفة

رب پفرؽب فرف تا بؽ وفؼ و ـؼ ؼـ تك٥٤بت ثبب ث ضش ٣ ٣، آؽ ؼـ ىدؽر ؽـور١ آلربثكـي ف ٢ ثب ثفـو٣ ثف پب١٤ ٥فؽ عج٥ق٣ ث غؼ ٣

ت ـ

صر

٣ ثك٥٤

ي تم

فا٤

ررف

فررر

ثر

٢

ررب

ف٣ركا

ا ٢

٤ؽدف

ت

٣ك٥٤

ي تم

ت ـ

صث

کج٥ق

ع

فاب

٤

ب حراه

٥

رك٤ ت

ور

بؼور

ى

ث

وفؼ

بـثو

فؼ بـث

وت

كئ٥ب خ

ثب

٥تك٤

ف پ

رفث٥

ذاگل

بؽ ؽ

اا

فففؼ

بـثو

ت ـ

صث

کج٥ق

ع

فا

گل رذپ

زوز

رزجا

بؽ ؽ

ک طرر

٣ ترر

ك٥٤ي ت

ررم

ر ثر

ةررف

ف غرر

ف رأر٥

ترت

ـص

کج٥ق

ع

اى فالذگذ پر

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 19: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

111

ب٢ ثى٥بـ ثف وبـ٢ اق مي ػرف ثب خكئ٥بت ـ٤ك تف٥م٣ مي ٥ب٣ ث صـتفف، ب٢ قجك ا٢ س ٤بفا عج٥قکاؽ مي وغش ؼ٤اـ م ؽ

مي او٣٥ طفاث٣ تطک تأر٥ف فف ف غرفة مر ثىرر ، مي ؽا٣ جك ب٢ عج٥ق٣ ز ق اوک ؼـ ىدؽر ؽـو١ اب غ٣٥ مي ففر

وربـ٢ ثب خكئ٥بت ـ٤رك مي او٣٥ ؽا٣ طفاث٣ ىجک ث ىدؽ آلبثكـي ورربال ؽـورر١ آلرربثكـي ىدؽررر تك٥٤رر٣ ؼـ ـفررر اوررک مرري ورربـ ورررف٢ ثرر

ـ ، ٤برر اورک فا عج٥قرک ىررجرب ىدؽرر ؽـورر١ ارب غ٥رر٣ اررب مري تك٥٤رر٣ ؼىدؽر ؽـو١ آلربثكـي وبـ٢ تك٥٤بت وب٣ ک مي پفؽب ؼـ٤ب اوفا عج٥قک

اب ز٥ مر٣ ؼـ ىدؽرر ؽـور١ ارب غ٥ر٣ ـفر، وبـ ث فا عج٥قکث صـت ب٢ وفؼـة طفاة ب٢ و٣ ور٣ س لن اجر لبت بؽ ؽ اوک

ارؽ ور ؽ، ثبفرث ر ؼؽ ٥فا٣٤ غبص٣ ث ثب ٣ فا ثب مفه و غؼ الضک ـ اـتجبط ثب ا٤فا٣ اوال٣ بـزة فز تك٥٤ربت وبر٣ فضرب٢ قر٢ آ ؼ رب

ؼ ضفؼ ب مي دف وبغربـ بؼفا٤ب١ ب ضفؼ ؽ آ ثؽ٢ ـ

‌:ها‌نوضت‌پیثفا٢ وىت اعالفبت ث٥رف ه= پفؽ٠ رجر٣ ؽـو١ اب غ٣٥ وبب، ؼفرف ضفؼ اض٥بء ٥رفاث 4

فف٣ وبب تصب٤ف رجک ؽ ؼـ ا٤ مب توظ بـؽ ا ففر ؽ اوک 5ا٢ ؼاورب٣ ث ب و٥فك خرؼ ؼاـؼ ٢ پفؽب ؼـثبـ٠ پفؽ فک اغ٥ف غكب٢ ؼـ ؼاورب6

رف٢ فاؼ اق پفؽب ؼـ ا٤ ـا، وبىب ـا ضك فاؼ اق و٥فك خؼ ضرك تقرب٣ اورک )خر (1;4ا٤فا، ور٣ فب٢ آربـ ؼـ ف٢ مي

خ٢ ا٥ک ؾات ضك اوک وفف ا٤ پفؽب بؼ ون ـش ؼـ خىک7اوک و ؼـ ا٤ خر، ٥بورب رب ؼـ ا٤ر ـق ثر ؼارب « افؼاؼب» خ « افؼاؼ» قجك بؼ 8

(98ا٤فا، ور٣ فب٢ ؼـ بؼ مي تغـ ـفرؽ )و٥ف تط عج٥قک ٣

‌منابع‌‌ ;467 ،ضى فال٣، تفا= اد آربـ ٣، ب٢ وبب غك آربـ تبـ٤ػ٣ فورب -

:;46، ;:٠ ، بـففصب ماؼ، قاث٣ؽ٢ ،«ثفـو٣ مي اص٥ لبخبـ٢» -

ثفـو٣ بؼ م پفرؽ ؼـ لرب٣ » - فرف غىرف٢ رال ، «رب٢ رق فرفي ا٤رفا ا٥فضىر٥

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 20: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

207

و بررس کاش ا کار واد قاجار ر در د

هسجذ... د

111

1>46 ،٠5 ، وب ا، بـپم فوبق٤ب، فصب ز٥ک

;;46 ،تفا ،فتض٣ ؼـق٢، وـ ف ،بت قبـ٢ ؼـ٠ لبخبـتك٥٤ثفـو٣ تط٥ - ;;46 ،تفا ،ماؼ، وک ؽ٢ ى٣، بت قبـ٢تك٥٤ -

9;46 ،تفا ،طؽ فؽ٢، ؼاب تفا، تص٤فوبق٢ ؼـ فصف صف٢ لبخبـ - 46:8 ،تفا ،٥ب، وفي ، تفخ١ ىقؼ ـختقثب ث٥ب ٣؛اوال ف ت٥رن ثـوبـت، -

ـات ثفي، تفا،خبؼا٣ ف - 46:1 ، ت٥رن ثـوبـت ؼ٤فا، تفخ١ و٥ؽ طؽ آ٣٤، ارب

تصط٥ص ض٥ؽـضرب جرب، ،رػت صجب ،5، جف٢ مي ف٢ ؼـ آربـ فب٢ ور٣ ا٤فا خ -

7;46تفا، ،ـ ضىک

;:46، تفا ،قفا ــؼ، وک ،ف اوال٣ ضىک -

>;46 ،تفا ،، فف قبصف>ـ٥٤ پبوجبق، ذ ،اقبـف ف ؼا٤فة -ؼاىؽ پفؼ٤ه ث٣ ا٥بن صفبـ٤ب، ،و٥ف تط تغـ مي بؼ ؼـ فب٢ ور٣ ا٤فا -

>;46 ،تفا ، ـوب ف 46:8 تفا، ،، وفيو٥فن پفببىبـب٢ ففجبف٣ فبـن، -

9;46 ،وفب ،غؽبت فف٣ وفب ض٥ؽ افؾ٣، ،ب مي ففي ؼورجبفک وفب عفش -

6;46 ،تفا ،قاـت فف اـبؼ اوال٣ غف٣، پف٤ك اوىؽـپـ ،عث٣ فك -

، رب٢ ثربغ٣ ا٤فار٣ ب٤رب ر ثرک ثبفرر فرفي ، فجبن وركاؼ، ثفففرر اق ففي قبـ٢ - 6;46 ،ب ؼـ وف تفا ب٤ب ثبك ر ففي

:;46 ،تفا ،، ٥رفا5و٥فن ٥ىب، ج ،فف ابـات اؼث٥بت فبـو٣ - 9;46 ،تفا، ٥رفا و٥فن ٥ىب،، فف ت٥طبت -

،اثامبور ؼاؼـ، ورف تفخ١ ٥فاؽاثفن ٥ک فـؼ، ،ب ؼـ خب فف صـ بؼب ب - ;;46 ،تفا

;:46 ،تفا ،وؼاث فضب٣٤، اربـات خ٥ط ١لا ا٥ آ فثفا، تفخ، فف بؼب - 46:9 ،تفا ،وک ا٣، اهلل آ٤ک ، ضج٥تجب٣ ؾف٢ فب٢ تدى٣ -

4695 ،فجبو٣ق٠ ـضب تفا=، ٤وف و٥ب٣ ؼ٤فا، طؽف٢ ا٤فا ا٢ ثف ف وب٣ مؽ - ;;46 ،٠47 ، بـدبفصب ـضب اف٣ ففقا فف٥ؽ٥ه، ،«و٣ لب٣ طفاث٣ب ب» -

46:9 ،تفا ،وفي بؼ٢ و٥ف،، مب٣ ـ٢ وب٣ -

46:1 ،اؼاـ ٥فاث فف٣ وبب ٤بـ، ضى٥ ففظ، ب٣ ث ثبب٢ تبـ٤ػ٣ وبب - 9;46 ،;٠4 ، بـ8 ، وب٣ب٢ اؼث پمطؽـضب صفف٣، فصب١ ، بؼ پفؽب ؼـ ث٢ -

، غبقربت ا٤فار٣ در١ پفور ابرىبـ، وب خافؼ ،«ؼ بؼب٢ فف٣ ؼـ لب٣ وفب» - 4>46 ،٠55 ، بـ44 وب

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020

Page 21: É Z¯Ê Z¯É ZÅ{Z¼¿Á ¬¿Ê ] Ä |»/|n »Á { { ZmZ«Ç Á{ ½Z Z ...sh-kashan.kashanu.ac.ir/article-1-134-fa.pdf · chitsazian@kashanu.ac.ir ½ Z Z¯Ã Z´ ¿Y{ ZÌ ¿Y{

کاشاى شپژ اه

ار چ شوار (23م )پاپ تاب ار 24:4ستاى ب

111

46:7 ،تفا ،فف ف ففقا ،پف٤ك فقثب تفخ١ ؼث٥ فف٤، ـ ، فب٢ ا٤فا -- Decoration, Iranica, vol. vll, Fasc. 2, pp. P.saucek, Priscilla, 1994.

Dow

nloa

ded

from

sh-

kash

an.k

asha

nu.a

c.ir

at 2

3:40

+03

30 o

n M

onda

y O

ctob

er 1

2th

2020