گلشن راز_

53
راز ﮔﻠﺸﻦ ﺷﺒﺴﺘﺮي ﻣﺤﻤﻮد ﺷﻴﺦ) ﺳﺎل ﺗﺄﻟﻴﻒ717 ﻗﻤﺮي ﻫﺠﺮي( ﺗﻮﺳﻂ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﻧﺸﺮ ﺑﺮاي ﺷﺪه ﺗﻬﻴﻪ ﺧﻨﺠﻲ اﻣﻴﺮﺣﺴﻴﻦcom . irantarikh . www Download: www.ghalbinternet.com

Upload: ghalb-internet

Post on 19-Mar-2016

254 views

Category:

Documents


15 download

DESCRIPTION

 

TRANSCRIPT

Page 1: گلشن راز_

گلشن راز

شيخ محمود شبستري

) هجري قمري717تأليف سال (

تهيه شده براي نشر الكترونيك توسط

اميرحسين خنجيcom.irantarikh.www

Download: www.ghalbinternet.com

Page 2: گلشن راز_

مقدمه

نــور جــان برافــروخت چــراغ دل بــه ــاك ــن ز فيضــش خ ــت گلش آدم گش

ــد آور ز كـــاف و ــون پديـ ــيننـ د كونـبـــر لـــوح عـــدم زد هـــزاران نقـــش

شـــــد هـــــويدا جـــــان آدم وز آن دمدانســت از آن اصــل همــه چيــز كــه تــا

ــرد ــر كـ ــتم مـــن تفكـ ــا خـــود چيسـ تـبـــاز بـــر عـــالم گـــذر كـــرد وز آنجـــا

گشـــته در اعـــداد ســـاري چـــو واحـــددم كــه آمــد بــاز پــس شــد كــه هــم آنبنگــري جــز آمــدن نيســت شــدن چــونچيـــز شـــد پـــنهان و پـــيدا همـــه يـــك

ــند ــازكـــ ــالم آغـــ ــام دو عـــ و انجـــــيار ــي بسـ ــد يكـ ــي شـ ــيار اندكـ و بسـ

دايــره اســت از ســرعت ســيرطــة كــه نقــق ــر او خلـ ــته مســـافر بـ جهـــان گشـــيل و ــند دلـــــ ــنماي كاروانـــــ رهـــــــم او اول ــار ه ــن ك ــر در اي ــم او آخ هدور اول آمــــد عــــين آخــــر در ايــــن

جـان را فكرت آموخت هبـه نـام آن كـ دو عــالم گشــت روشــن ز فضــلش هــر

ــتوانا ــهئـ ــرف ي كـ ــينه در يـــك طـ العـــاف ــو قـ ــم زد چـ ــر قلـ ــدرتش دم بـ قـ

ــالم از آن دم ــر دو عـ ــيدا هـ گشـــت پـــد ــز در آدم ش ــل و تميي ــن عق ــد اي پديمعــينديــد يــك شــخص ا چــو خــود ر

كلــي يــك ســفر كــرد ز جــزوي ســويــان را ــباري جهـــ ــر اعتـــ ــد امـــ ديـــو امــر از يــك نفــس شــد جهــان خلــق

جايگـــه آمـــد شـــدن نيســـت ولـــي آنــه اصــل ــيا ب خــويش راجــع گشــت اش

اهللا قديمـــي كـــو بـــه يـــك دم يتعالـــــق ــان خل ــد جه ــي ش ــنجا يك ــر اي و ام

ست اين صورت غير ا وهـم تـو همـه از ــي خــط ــر يك ــه آخ ــا ب ــت از اول ت اس

ــن رهدر ا ــاربانند يــ ــون ســ ــيا چــ انبــــان ــاالر وز ايشـ ــته سـ ــا گشـ ــيد مـ ســـد در ــيم احـ ــر مـ ــد گشـــت ظاهـ احمـ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 3: گلشن راز_

4

انـدر آن يـك مـيم غـرق است جهانـي ــده در او ــزل شـ ــوا«منـ ــي ادعـ » اهللالـ

ــال ــت ج جم ــع اس ــمع جم ــزايش ش انف ويدلهـــــا دامـــــن گـــــرفته دســـــت

داده انــــد از منــــزل خــــويش نشــــانيدر معـــروف و عـــارف ســـخن گفتـــند

ــي از ــير يكـ ــد و سـ ــرب و بعـ زورققـ ســــــاحلئاز خشــــــك نشــــــاني داد

ــد يكــي ــزد صــدف ش بگذاشــت آن نــر ــديم و د يكــي ك ــدثاز ق ــازمح آغشــمع و شــاهد را عــيان كــرد شــراب و

زنــــار و بــت گشـــت مســـتغرقيكــي ــامدر ا خاليــــق مشــــكل افــــتاد فهــ

ــرورت ــتن ضــــ ــود دانســــ آنميشــــ

احـد يـك مـيم فـرق است ز احمـد تـا آمـــده پايـــان ايـــن راه بـــر او خـــتم

جمــع اســت دلگشــايش جمــع مقــامپـــيش و دلهـــا جملـــه از پـــي شـــده او

ــن ره ــيش در اي ــس و پ ــاز از پ ــيا ب اولــه حــد خــويش چــون گشــتند واقــف ب وحــدت گفــت انــا الحــقبحــر يكــي ازــي را ــل يكـ ــود حاصـ ــر بـ ــم ظاهـ علـ

بـــرآورد و هـــدف شـــد يكـــي گوهـــرت اين سخن باز گفكل جزو و يكي در زلـف و خـال و خـط بيان كرد يكـي از ــي از ــت يك ــندار ئهس ــت و پ ــود گف خ

منـــزل افـــتادوفـــقبـــه ســـخنها چـــونكانـدر ايـن معني است حيران را كسـي

در سبب نظم كتابن در مــــاه شــــوالناگهــــا ز هجــــرتــيد از ــان رســ ــدمت اهــــل خراســ خــــواع ــورةهنـــر چـــون چشـــم بـــه انـ هـ

ســـــالكان ســـــيد حســـــيني امـــــامبـــهعصـــر از همـــه گفتـــند او در ايـــن

ــتاده ــ فرســــ ــيربــــ ــاب معنــــ اربــــ

و ده از هفتصـــد ســـال گذشـــته هفـــتهــزاران لطــف و احســان رســولي بــا

ــي ــهور بزرگ ــت مش ــا هس ــدر آنج كانــان را ــان را نــور جه ــور و ج ــي س عين

هه و مـــخراســـان از كـــ همـــه اهـــل ــته ــه نبشــ ــنامــ ــي ئــ ــاب معنــ ي در بــ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 4: گلشن راز_

5

ــكلهاي ــارت ز مشـــ ــحاب اشـــ اصـــــي ــظ جهانـ ــدر لفـ ــي انـ ــدكمعنـ انـ

انـــــدر بـــــاب معنـــــي الي دارمؤســـــــويم در ــردمند بگــ ــر خــ ــور هــ حضــويــندش تفكــرآنكــه گ اســت چــه چيــز

تفكــــر را چــــه خوانــــي ســــرانجام گـناه است آن يـك طاعـت و ايـن چـرا

»انــدر خــود ســفر كــن«دارد چــه معنــيــ كــه را تمــام اســتردگــويم كــه او م

ــه ــاي چـ ــر شناسـ ــارف آخـ ــد عـ آمـت خاك اس شت اين م برسـر چـه سـودا ــچــه گو ــرزهئ ــي، ه ــق ب ــا محق ود آن ي

او چـون گشـت حاصل سـلوك و سـير بيش وكم چيست بعد و رب و قحديث

ــر او ــد ز قعـ ــر حاصـــل آمـ ــه گوهـ چـآن دريـــا نشـــان كـــن كجـــا زو مـــوج

ســـتآن جـــزو چون طـــريق جســـتن عـالم شـد آن ديگـر خـدا شد كـه ايـن

حقـــيقت بهـــر هـــر يـــك معـــين شـــداتصـــال و انفصـــال اســـت چـــه جـــاي

ــت ــي گش ــنودي خيال ــت و ش ــر گف هــار ــرنه كـ ــت وگـ ــونه اسـ ــالم باژگـ عـ

ــا ــبارت در آنجـ ــند از عـ ــكلي چـ مشـــم ــه نظ ــك ب ــك ي ــيده ي آورده و پرســاز ــلكـ ــي اهـ ــاب معنـ ــش و اربـ دانـ

ــرار ــند ز اســ ــكلي چــ ــيقت مشــ حقــــت از ــر نخسـ ــم در تحيـ ــر خويشـ فكـــود ــه بـ ــاني چـ ــرت را نشـ ــاز فكـ آغـــين ــرط كدام ــا را ش ــر م ــتفك راه اس

ــم ــه باش ــن ك ــن م ــر ك ــن خب ــرا از م مــودمســافر چــون ــرو كــدام اســت ب رهــركــه شــد بــر وحــدت واقــف آخــر س

و عارف ذات پاك است اگـر معـروف را جـوش اسـت انا الحق كدامـين نقطـه

ــوق ــرا مخلــ ــل چــ ــند واصــ را گويــو واجـب بـه هم چيست وصـال ممكـن آنكه علمش ساحل آمد چـه بحـر است دارد آن معنــي بــيان كــن صــدف چــون

ستآنكه او ازكل فزون استچـه جـزو از هـم چـون جـدا شد محـدث قـديم و

ــ دو عــالم مــا ي اهللا اســت بــي شــكوسشـد آنگـه اين محال است ي ثابـت ئـ دو

ــالم ــر عـ ــودي اگـ ــود وجـ ــدارد خـ نـكن كه اين و آن چگونه است تـو ثابت

Download: www.ghalbinternet.com

Page 5: گلشن راز_

6

ــه دارد ــارت ك ــب اش ســوي چشــم و لمقامــات اســت و احــوال نــدركســي كاشـدن آخـر چـه دعـوي است خراباتـي

اسـت ورنـه چيسـت برگوي همـه كفـر تحقيقــــي نهفتــــندبــــيخ كــــه در وي

ــدان ــز مـ ــز مغـ ــان جـ ــرارگفتارشـ اســـثار او ــم را نـــ ــان و دلـــ ــنم جـــ كـــ

ــتاد ــي در ا فــ ــوال او حالــ ــواهاحــ فــــدين ــر يــك گشــته ناظــر ب درويــش ه

ــد ــا صـ ــنيده ز مـ ــي شـ ــن معنـ ــار ايـ بـــا ــز آنجـ ــالم نفـــع كـ ــرند اهـــل عـ گيـــتم ــائل نبشــــ ــدر رســــ ــا انــــ بارهــــمـــــولأمـــــنظوم مـــــيداريم م ز تـــــو

ايجـــــازدر الفـــــاظ جـــــواب نامـــــهــتم ــرار بگفـ ــر و تكـ ــه را بـــي فكـ جملـ

خــــردگيها در گذارنــــد ز مـــن ايــــن قصــــد گفــــتن شــــعر نكــــرده هــــيچــتن ــي گفــ ــادر ولــ ــه نــ ــبود اال بــ نــ

ــم ــه نظـ ــرداخت بـ ــز نپـ ــنوي هرگـ مثـظرفـــي درون معنـــي نگـــنجد بـــه هـــر

ــر ــه بحـ ــ كـ ــد قلـ ــرف نايـ ــدر ظـ زم انـ

ــواهد ــه خ ــي ز چ ــرد معن ــبارتآم ن ع زلـف و خـط و خال از سـر چـه جـويد

چه معني است شمع و شاهد را شراب و ــار ــت و زن ــوي ب ــن ك ــايي در اي و ترس

ميگويـي گـزاف ايـن جملـه گفتند چـه ــق را ــار محقـ ــود كـ ــي بـ ــازي كـ مجـ

ــن مشــكلم را كســي كــو حــل كــند اي

ــول آن ــاه رسـ ــرخواند ناگـ ــه را بـ نامـــر در آن ــه حاض ــزان جمل ــس عزي مجل

بــــود مــــرد كارديــــده وايكــــي كــــــتا ــرا گفــ ــوي در دم مــ ــي گــ جوابــائلين مســاچــه حاجــت كــ بــدو گفــتم

ــتا ــي گفـ ــ بلـ ــق مسـ ــر وفـ ــي بـ ولئولـالحـــاح ايشـــان كـــردم آغـــاز پـــس از

بســـيارلحظـــه مـــيان جمـــع بـــه يـــكــد كــنون از لطــف و احســاني كــه دارن

ــند ــه دان ــ هم ــ يناك ــركــس درهم ة عمــر آن ــادر بـ ــود قـ ــه بـ ــر چـ ــبعم اگـ طـــر ــه نث ــاخت ب ــيار ميس ــتب بس ــه ك ارچ

ــروض و ــنجد عــ ــي نســ ــيه معنــ قافــهرگـــز انـــدر حـــرف نايـــد معانـــي

Download: www.ghalbinternet.com

Page 6: گلشن راز_

7

ــزي ــرا چيـ ــزاييم چـ ــر وي فـ ــر بـ دگـــزد ــه ن ــت ب ــذر اس ــيد ع ــل دل تمه اه

ــد ــه در ص ــد ك ــار ناي ــون عط ــرن چ قشـــمه از دكـــان عطـــار يـــك بـــود

اســتاســتراقديــو از فرشــته نــه چــونبــه يــك نــه بــيش نــه كــم نبشــتم يــك

ــاز وز آن ــد ب ــاز ش ــد ب ــه آم ــي ك راهبـــر آن چيـــزي بيفـــزاي مـــرا گفـــتا

ــم ــين علــ ــي ز عــ ــا عــ ــيان آربــ ن عــــردازم ــه پــ ــي كــ ــدو از ذوق حالــ بــ

ن چه حال است Ĥكـه صـاحبحال داند ك ديـــــن ســـــائلرد ســـــؤالنكـــــردم ــد ــ درآمـ ــتار ئطوطـ ــه گفـ ــبعم بـ طـجملــــه را در ســــاعتي چــــند بگفــــتم

ستاين گلشن ما ابه دل ك جـواب آمـد ــود ز ــن نآش ــه روش ــا جمل ــم دله چش

ــام ــادم نـــــ ــن نهـــــ رازاو را گلشـــــ است كسـي ديگر نگفته كـه تـا اكـنون

ســــتااو جملــــه بينا عــــيون نــــرگسبرخيــزد از پــيش تــو ايــن شــك كــه تــا

دقايـــــقدر علـــــم كـــــردهمصـــــفيگــردد انــدر چشــم تــو خــار كــه گلهــا

يمئــحــرف خــود در تنگنا چــو مــا از سخن كزباب شكراست است اين رنه فخ

شــــاعري خــــود عــــار نايــــد مــــرا ازــنااگــرچه ز ــطي ــال نم ســرارم ا صــد ع

ــن ــي ايـ ــت ولـ ــاق اسـ ــبيل اتفـ ــر سـ بـ نامــــه در دمملــــه جــــوابالجعلــــي

ــول آن ــزاز رسـ ــه اعـ ــتد بـ ــه را بسـ نامـــرباره ــرماي دگــــ ــزي كارفــــ عزيــــ

كــه گفتــي در بــيان آر همــان معنــي ــيديد ــي منمـــ ــات آن مجالـــ در اوقـــ

ستبه گفت وگو محال كـه وصـف آن ديـــنوفـــق قـــول قائـــل ولـــي بـــر

ــ ــائپـ ــن آن تـ ــود روشـ ــرارـشـ تر اسـفضـــل و توفـــيق خداونـــد بـــه عـــون و

حضـرت چـو نام نامه درخواست دل از ــرت ــو حض ــن چ ــه گلش ــام نام ــرد ن كــ از آن گلشـــن ــرفتم شـ ــه مگـ ــازئـ ي بـــت در او راز دل ــكفته اســ ــا شــ گلهــ

ــن ــان سوسـ ــه گوياا زبـ ــتاو جملـ ســـه أت ــن بـ ــل كـ ــك مـ ــم دل يكايـ چشـ

ــنقول ــين مــ ــق ببــ ــول و حقايــ و معقــــم ــه چش ــوار ب ــر در او خ ــري منگ منك

Download: www.ghalbinternet.com

Page 7: گلشن راز_

8

ــايي در حــق شناســي اســت حــقشناس

ــان ــت نشــ ــي اســ ــي ناسپاســ ناشناســ

سؤال نخســـــت از فكـــــر خويشـــــم در تحيـــــر

چـــه چيزاســـت آنكـــه خوانـــندش تفكـــر؟

ــاني؟ ــرت را نشــ ــاز فكــ ــود آغــ ــه بــ چــ

ــي؟ ــه خوانـــ ــر را چـــ ــرانجام تفكـــ ســـ

جوابــي ــن معنـ ــز ايـ ــر بما كـ ــدم در تحيـ نـ

انـــدر بديـــدن كـــل مطلـــق بـــه جـــزودر هــــنگام تعــــريف چنــــين گفتــــندوي باشـــــد تذكـــــر نخســـــتين نـــــام

ــام وي ــود نـ ــدر عـــ بـ ــرترفانـ عبـعقـــل آمـــد تفكـــر بـــه نـــزد اهـــل

ــديق ــود تصــ ــوم شــ مفهــــومنامفهــــت ــيجه هســ ــرادر نتــ ــرزند، اي بــ فــ

ــو ــتاجبـــ ــون د محـــ ــتعمال قانـــ اســـكـــه باشـــد محـــض تقلـــيد هـــر آييـــنهان ترك عصا كن يـك زمـ چـو موسـي

ــنو ــا «شــ ــي انــ ــي » اهللانــ ــي گمانــ بــــتين ــت نخس ــود اس ــور وج ــر ن ــره ب نظ

ــو ــي بگـ ــرا گفتـ ــ مـ ــوچـ ــره بـ د تفكـاز باطـــل ســـوي حـــق رفـــتن ،تفكـــر

ــدر ايــن كــردند تصــنيف حكــيمان كانحاصــل شــود در دل تصــور كــه چــون

بگـــذري هـــنگام فكـــرت وز او چـــونــور كــــ ــو نĤتصــ ــر بــ ــرد بهــ تدبـــتصــــــورهاي معلــــــوم ز تــــــرتيبچـــو مـــادر تالـــي ،پـــدر مقـــدم چـــونــرتيب ــي ت ــون ول ــه و چ ــور از چ مذك

ــرباره ــت ت دگـ ــر نيسـ يـــيدأدر آن گـدراز اســــت آن رهــــا كــــن ره دور و زمانــــــــــيايمــــــــــنوادي درآ در

كــه وحــدت در شــهود اســت محقــق را

Download: www.ghalbinternet.com

Page 8: گلشن راز_

9

ــزي ــر چي ــد ز ه ــد اول خــدا دي كــه ديي از بـــرق تايـــيدئـــلمعـــه پـــس آنگـــهــتعمال ــود ز اســ ــيچ نگشــ ــنطق هــ مــ

ــند ــي بيــ ــان نمــ ــر امكــ ــيا غيــ ز اشــــن ــدر ذات از اي ــران شــد ان واجــبحي

ــدر ــي ان ــته محــبوس گه ــل گش تسلسر تسلســــلپــــايش د فــــرو پيچــــيد ــي حــق را ــه ول ــند و ن ــه مان ــدن اســتن

ــا ــدانم تـــ ــي او را نـــ ــونه دانـــ چگـــــونه ــونه؟ چگــ ــر چگــ ــيش آخــ دانــــيابا بــــه نــــور نشــــمع جــــويد در بــ

مـــنوال بــــودي عاع او بـــه يــــك شـــ ــيچ ــبودي ه ــا پوســت ن ــز ت ــرق از مغ ف

ــدر وي ــق ان ــز پيدا ح ــنهان ئ ي اســت پــدر ــيايد انـــ ــبديل نـــ ــر و تـــ او تغييـــ

ــه ذات ــم بــ ــته دائــ ــتن پيوســ خويشــسرگشـــــتگي در پـــــيش دارد يبســـــ

ــد ــي شـ ــي يكـ ــر حلولـ ــفي ديگـ فلســـر ــرو از بهـ ــوي بـ ــر جـ ــم دگـ او چشـــلديـــدن حـــق شـــد ز وحـــدت معطـ

تنــزيهاســت ادراكــات ز يــك چشــميتـنگ چشـمي گشت حاصل كـه آن از

معــرفت نــور و صــفا ديــد دلــي كــز نكـــو را شـــرط تجـــريد د فكـــربـــو

را كـــه ايـــزد راه نـــنمود هـــر آنكـــسفلســفي چــون هســت حيــران حكــيم

ــاناز ا ــبات مكـ ــند اثـ ــي كـ ــبمـ واجـــي از ــد گهــ ــوسيرور دارد ســ معكــ

تـــوغلكـــرد در هســـتي چـــو عقلـــشــور ــ ظهـ ــه ضـــد اســـت ةجملـ ــيا بـ اشـ

ذات حـــق را ضــد و همـــتا دچــو نــبوــدارد ــونه نــ ــب نمــ ــن از واجــ ممكــ

تابـــانكـــه او خورشـــيد زهـــي نـــادانــر ــيد ب ــر خورش ــودي اگ ــال ب ــك ح ي

كســـي كـــين پـــرتو اوســـت ندانســـتيــه ــان جملـ ــرو جهـ ــق دانفـ ــور حـ غ نـــق ــور ح ــو ن ــويل چ ــل و تح ــدارد نق نــنداري ــو پ ــائم ت ــان خــود هســت ق جهــ ــي كـ ــلاكسـ ــديش دارد و عقـ دورانـ

ــ ز ــولي ئدورانديشــــ ــل فضــــ عقــــــرد را ــور آن روي خـ ــاب نـ ــت تـ نيسـاحـــولفلســـفي چـــون بـــود دو چشـــم

تشـــــــبيهنابينايـــــــي آمـــــــد راه زســبب كفــر اســت و باطــل نآتناســخ ز

Download: www.ghalbinternet.com

Page 9: گلشن راز_

10

ه چـو تبـي نصـيب از هر كمال اس اكمـظاهــــرظاهــــر نبيــــند جــــز م كــــه از

تقلــيد غــيم در اســت از بــه تاريكــي خــــويشةده انــــد از ديــــددا نشــــاني

ــأنه ــي شــــ ــا تعالــــ ــون يعمــــ قولــــ

اعتـــزال اســـتطـــريق و رااكســـي كـــــد داردر ــل مــ ــم اهــ ــردو چشــ ظاهــ

نــــدارد ذوق توحــــيد واكالمــــي كــــــيش در او هــرچ ــند از كــم و ب آن بگفت

از چـــند و چـــه و چـــون منـــزه ذاتـــش

سؤالــت؟ ــرط راه اسـ ــا را شـ ــر مـ ــين فكـ كدامـ

چــه گاهــي طاعــت و گاهــي گــناه اســت؟

جواب گــناه اســتمحــض ولــي در ذات حــق حاصـــلدان تحصـــيل محـــال محـــضــردد ذات ــاتاو روشـــــن نگـــ ز آيـــ

ــا او ــويدا كجــ ــالم هــ ــردد از عــ گــجاللـــش هســـت قاهـــر حاتبكـــه ســـ

ــ ــاب خ ــه ت ــاش ورك ــدارد چشــم خف نگفــتگوي جبــرئيل اســت چــه جــاي » اهللامـــــعلـــــي «مقـــــام نگـــــنجد در

جملـــه پـــا و ســـر بســـوزد خـــرد راــان ــه س ــم ب ــم چش ــر در چش ــة س ور خادراك آن تاريــــك گــــردد بصــــر ز

كــردن شــرط راه اســت فكــر»ءآال«در ــو ــه باطــــل د در ذاتبــ حــــق انديشــ

اسـت روشـن گشته از ذات چـو آيـات ــالم ــه عـ ــيدا همـ ــت پـ ــور اوسـ ــه نـ بـ

ــور ــنجد نــ ــر ذات نگــ ــدر مظاهــ انــــا حــق همــي بــاش رهــا كــن عقــل را ب

كـه نـور حـق دليل است در آن موضـع درگــــاهدارد قــــرب فرشــــته گــــرچه

ــو نـــور او را پـــر بســـوزد ملـــكچـــو ــوربـــ ــرد در ذات د نـــ ــور خـــ انـــــو ــر چ بصــزديك گــردد م ــر ن بــا بص

Download: www.ghalbinternet.com

Page 10: گلشن راز_

11

درون آب حــيات اســت بــه تاريكــي ــذ ــر بگ ــ ارنظ ــر نيســت اك ــاي نظ ين ج

ادراكاست عجز از درك كـه ادراك ــز ــدا هرگـــ ــم جـــ ــد واهللا اعلـــ نشـــ

آمــد بــي كــم و بــيش ســواد اعظــم ــب ــنشــ ــيان روز روشــ ــكمــ تاريــ

بدانـــي نـــور ذات اســـت ســـياهي گـــر نـــور بصـــر نيســـتقـــابض ســـيه جـــز

ــبت ــه نس ــالم چ ــا ع ــاك را ب ــاكخ پدر دو عـــالم ز ممكـــن ســـيه رويـــي

ســواد الــو ارين درويــش جه فــي الــدميگويم كه هست اين نكته باريك چـه

ولــي نــا گفــتن اولــي اســت ســخن دارمد بــا جســم ديگــر تفــ تــو را حاجــت

ــوان ــيد تـ ــد در آب خورشـ ــان ديـ تابـــزايد در ادراك ــي فــ ــي مــ ــو حالــ تــ

ــز او ــق اپيدا ك ــابش ح ــس ت ــت عك ســدر در او عكســي حاصــلحــالشــد انــ يكــي را چــون ردي گشــت بســيارمش

ش هرگــــز نهايــــت دنــــبو ولــــيكنــا ــي از او بـ ــنج مخفـ ــد گـ ــر آمـ ظاهـ

ــيدا ــه تـــا پـ ــنج كـ پـــنهانببينـــي گـعكس در وي شخص پنهان چـو چشـم

ديـده را هرگـز كه ديده است بـه ديـده ــن ــبو از ايــ ــر نــ ــزه تــ ــيپاكيــ د بيانــبينــنده هــم ديــده اســت و ديــدار هــم او

ــه ــ بــي يســمعب ي يبصــر عــيان كــردو ب

ــ در ايــن ي اســتمشــهد كــه انــوار تجلــه ــي ك ــر خواه ــم اگ ــي چش ــةبين ور خ

تــابنــدارد طاقــت چــو چشــم ســر روشــــني كمتــــر نمايــــد از او چــــون

هســـتي اســـت مطلـــق ةآييـــن عـــدمگشــت هســتي را مقابــل عــدم چــون

ت پديدار ثـر كاز ايـن شـد آن وحـدت ــرچه ــدد گــ ــدايت عــ ــي دارد بــ يكــــود صــافي عــدم در ذات خــود چــون ب

ــديث ــزا «ح ــنت كن ــوان » اك ــرو خ را فــنه ــدم آيي ــس ، ع ــالم عك ــان، ع و انس

عكسـي و او نـور ديـده است تـو چشـم انســـان شـــد و انســـان جهانـــي جهـــان

ــيكو ايــن كــاربنگــري در اصــل چــو نــيان كــرد دســي قحــديث ــن معنــي ب اي

Download: www.ghalbinternet.com

Page 11: گلشن راز_

12

ــك ــر ي ــه ه ــر هذر ب ــد مه ــاندر ص تاب صـــافياز آن صـــد بحـــر بـــرون آيـــد

ســـت اآدم انـــدر وي هـــويدا هـــزارانــما ــره ء در اس ــقط ــيل اســت ئ ــند ن ي مان

ــي در ــد دل جهانـــ ــك ارزن آمـــ يـــ چشـــــــم آســـــــمانيةنقطـــــــ درون

ــالم را خداونــــد دو ــزلاعــ ســــت منــگـــــردد گـــــاه آدم گهـــــي ابلـــــيس

ــ ــدر ف ك درملـ ــو انـ ــو و ديـ ــتهديـ رشـــر ــ ز كافــ ــؤمــ ــرؤمن و مــ من ز كافـــــ ورهمـــه ده و ســـالزمـــان روز و م

ــي ــزول عيســـــ ــاد آدم نـــــ و ايجـــــــزاران ــردد م هــ ــكل ميگــ ــكشــ لشــــم او ــم او در د هـ ــز هـ ــايرورمركـ سـ

همــــه عــــالم ســــراپاي خلــــل يابــــدــرون ــاي از بـ ــنهاده پـ ــدنـ ــانحـ امكـ

يـــوسأز كلـــي گشـــته م بـــه جـــزويتمـــيان خلـــع و لبســـند كـــه پيوســـته

يكـــي پيـــيدا نـــه انجـــام زنـــه آغـــا راه بـــرده تـــا بـــه درگـــاه وز آنجـــاــال ــان جمــــ ــزاي روي جانــــ جانفــــ

ي دانئــســر بــه ســر آييــنه جهــان راقطـــره را دل بـــر شـــكافي اگـــر يـــك

جزوي ز خاك ار بنگري راست بـه هر ــه اعضــا ــپشــه ب ــيل اســتئ ي همچــند ف

ــبه درون ــحـ ــد ئـ ــرمن آمـ ــد خـ ي صـــر ــه پـ ــه بـ ــپشـ ــي ئـ ــاي جانـ ي در جـ

دلةكـــه آمـــد حـــب رديبـــدان خـــ ــال در او در ــر دو عـ ــته هـ ــع گشـ مجمـ

همـــه در هـــم سرشـــته مببـــين عـــال ــا هــم ــه همــه ب ــر ب ــه و ب هــم چــون دان

حــال ةآمــده در نقطــ بــه هــم جمــع ــا هـــــم ازل عـــــين ــتاد بـــ ابـــــد افـــ

ور مسلســلنقطــه زيــن د ز هــر يــك ــك ــر ي ــه د ز ه ــر نقط ــته داي وري گشــر يـــك ــاي اگـ ذره را برگيـــري از جـ

سرگشــته و يــك جــزو از ايشــان همــه هريكــــي را كــــرده محــــبوستعــــيندائمـــا در ســـير و حبســـند يئـــتـــو گو

ئـــــم در آرامجنـــــبش و دا همـــــه درذات خــــود پيوســــته آگــــاه همــــه از

ــر ــه زيــ ــرد بــ ــنهان ةپــ ــر ذره پــ هــ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 12: گلشن راز_

13

از عـــالم چـــه ديـــدي بـــيا بـــرگو كـــهــي چــه باشــد آخــرت چــون اســت دنيــراف بهشـــت و ــوددوزخ و اعـ ــه بـ چـ

ايــنجابــود يــك ســال كــه يــك روزشــه ــا ال«نـ ــرونمـ ــنيدي» تبصـ ــر شـ آخـ

ــان ــهرجهـ ــت شـ ــدام اسـ ــا كـ جابلســـن ــو اي ــال چ ــ ع ــدارد از يك ــيشم ن ي ب

ــس ــنو پ ــناس ش ــيك بش ــتن را ن خويشــر آنچــه ــثال اســت ه ــده اي از وي م ديهمــه وهــم اســت و پــندار ينابدانــي كــمـــــبدلآســـــمان گـــــردد زمـــــين و

ــور ــد نــ ــ نمانــ ــيد و مــ ــرناهــ ه و مهــــون ــود چ ــم ش ــاره پش ــاره پ ــين پ رنگ

نتوانــي چــه ســود آن را كــه دانــي چــو پــــاي در گــــلسرنشــــيب تــــو را اي

ــ ز تـــو ده هرگـــزمحرومتـــر كـــس ديـ پــاي خــويش بســته عجــز بــه دســت ز جهــــل خويشــــتن عــــار نمــــيداري

ــو ــرون تـ ــاي بيـ ــي پـ ــيده ننهـ سرپوشـجهــل مــيداري تــو جايــز كــه بــر خــود

ايشــــان گــــزينند رهچــــرا مــــردان ن گذر كن آآيـد بـه پيشـت ز هـر آنـچ

ــالم ــو از عـ ــنيدي تـ ــي شـ ــين لفظـ همـز صـــورت يـــا ز معنـــي چـــه دانســـتيــيمرغ ــو س ــاف بگ ــوه ق ــود و ك ــه ب چ

ن نيست پيدا Ĥآن جهـان ك كـدام اسـت نــبود آخــر كــه ديــدي مهمــين عــال ــنما ــيا بـ ــه جاب بـ ــت كـ ــدام اسـ ــا كـ لقـ

ــا ــارق بــ ــنديش مشــ ــارب را بيــ مغــــيان ــثلهن «بـــ ــباس » مـــ ــن عـــ از ابـــخوابـي و ايـن ديـدن خيال است تـو در

حشـر چـون گـردي تـو بيدار بـه صـبح ــزد ــو برخيـ ــيال چـ ــمخـ ــول چشـ احـنهــان بــنمايدت چهــر چــو خورشــيد

ــتد يــك ــر ســنگ ف ــاب از او ب خــارهتــنون ــن اكـ ــي بكـ ــردن ميتوانـ ــه كـ كـ

ــه ــال چــ ــديث عــ ــيگويم حــ دلممــــان آن ــز جهـ ــده عاجـ ــو مانـ ــو و تـ تـ

ــه يــك چــو ــزل نشســتهمحبوســان ب مندبــارزنــان در كــوي ا نشســتي چــون

ــران ــون دليــ ــته در خــ ــان آغشــ جهــــردي ــه كـ ــن چـ ــم از ديـ ــ العفهـ زجايـناقصــات عقـــل و دينـــند زنــان چـــون بـــرون آي و ســـفر كـــن اگـــر مـــردي

Download: www.ghalbinternet.com

Page 13: گلشن راز_

14

ــوف ــو موقــ ــل مشــ ــراه و رواحــ همــــه شــب كــن شــبي را روز و روزي را ب

ــو ــس وبـ ــل د حـ ــيال و عقـ ــو خـ رانـگــــوي» احــــب اآلفلــــينال«هميشــــه

ــرو تــــا ــنوي بــ » اهللانــــا انــــي«بشــاست» لـن ترانـي » «ارنـي «صـداي لفـظ

ــوه ــر ك ــتو اگ ــبوئ ــت ي ن ــه راه اس د چ ره هســتي ز پســتيخــاك شــود چــون

لحظــه دهــد كوهــي بــه كاهــي بــه يــككبــــريهمــــه آيــــات تماشــــا كــــنــق ــو مطلـ ــديث بگـ ــن ر«حـ ــيمـ »آنـ

ــر ــين ب ــاف نش ــر ق ــين «بق قوس ــاب »قــندت ــيا ك نمايـــ ــه اشـــ ــهمـــ يماهـــ

ــا روز ــراحل مياســ ــدر مــ و شــــب انــبــرو حــق را طلــب كــن خلــيل آســا اكبــــرمــــه و خورشــــيد ســــتاره بــــا

وييـــن همـــه اي راهـــرو راز بگـــردان عمــران در ايــن راهيئموســ و يــا چــون

هسـتي پـيش باقـي است كـوه تـو را تـا تــو كــاه اســت كهــربا ذات حقــيقت

ــر ــوه تجلـــي گـ ــر كـ ــتيرســـد بـ هســـي گدا ــاهي ئ ــه ش ــك جذب ــردد از ي گ

ــدر ــرو انـ ــ بـ ــه ئپـ ــواجه بـ ــري خـ اسـ» هانـــــيام«از ســـــراي بـــــرون آي

ــن ــذاري ك ــون گ ــاف و ن ــين ز ك كون بخواهي تـو را هـرچ آن دهـد حـق مـر

ــت ــي اس ــق تعال ــتاب ح ــالم ك ــه ع هم

ــو ــراتب همچــ قوفســــتآيــــات و مــفاتحــه و آن ديگــر اخــالصآن يكــي ز

آمـــدبســـملهمچـــو بـــاء كـــه در ويــت كــه چــون ــورمصــباح شــد از غاي ن

ــارم ــ«چهـ ــيالكت آيـ همـــي دان» رســـبع ةســور كــه در وي ســي اســت الم ثان

ــر يـــك ــه هـ ــ كـ ــتند باهـ رآيتـــي هسـ

ــي اســت ــزد آنكــه جــانش در تجل ــه ن برض چون حروفست وجوهر عـراب ا عـ

مـي چـون سـوره اي خاص عال از او هـر ــتين ــل نخسـ ــتش عقـ ــآيـ ــدل كـ آمـ

نـــورآمـــد آيـــت كـــلدوم نفـــســت در ــيم آي ــان س ــرش رحم ــد ع او شــس از وي ــ پ ــت ج ــماني اس رمهاي آس

ــ نظــــر كــــن بــــاز عناصــــر رمدر جــ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 14: گلشن راز_

15

ــتوان ــه ن ــن آ ك ــرد اي ــاتك ــدودي محــر ــاس«كــه ب ــد آخــر خــتم »ن ــرآنآم ق

ــ ز تقديـــر عزيـــزي و علـــيم اســـتاكـي نيســت باطــل ئــكــه گو هــر آييــنه ديـدن از ضـعف يقـين است كـه باطـل تيـــــر و بهـــــراموجـــــودر نباشـــــد دــك را ــبار فلـ ــم جـ ــدر حكـ ــي انـ بينـكــه از شــكل غــريب اســت اثــر گــويد

مســخر حــق گشــته امــر بــه حكــم و نايعنظــــر كــــن در صــــ بــــرون آي و

ممــدوح حــق گــردي در آيــات كــه تــاــد ــونه شـ ــيط چگـ ــالم محـ ــر دو عـ هـــه نســـبت ــب چـ ــا قلـ ــاندارد او بـ انســـه يــــك ــرند آرام كــ ــه نميگيــ لحظــ

محيط است ورين د انقطه و ن آن چـو كـه ــو ــراپاي ت ــش س ــرد دروي ــرش اي م ع

ــتند ــرا گشـ ــك ر چـ ــر يـ ــيك بنگـ ه نـدائــم بــي خــور و خــواب همــي گــردند

ــند ــال دور كـــ ــرد عـــ ــي گـــ متمامـــــرخ ــه چ ــردان ب ــند گ ــي باش ــدر هم ان

ــردند ــي گـ ــت اهمـ ــن هشـ ــوس يـ مقـــ كــه آن را ــه ف ــه تفــاوت ن روج اســتن

ــس از ــود پ ــر ب نصــرم ع ــود ج ــه مول سل نفــس انســان گشــت نــاز بــه آخــر

قديم است رجونع پـس از وي همچـو ــر ــر در فكـ ــرد اگـ ــردي مـ ــلگـ كامـ

ــق ــالم ح ــت ك ــدين اس ــق ب ــي ناط همــ ــود پشـ ــامه وجـ دارد حكمـــت اي خـ ايــن كــاربنگــري در اصــل ولــي چــون

ــون ز ــنجم چ ــت م ــان بينصــيب اس ايمــند ــي بي ــر كــ نم ــر ين امگ ــرخ اخض چ

ــبوس ــو محــ ــباي مشــ ــان و طــ عاركــــو ــن تـ ــر كـ ــقدر تفكـ ــماواتخلـ سـ

ره كـه تـا خـود عرش اعظم ببـين يـك رحمـــاننـــامش عـــرش چـــرا كـــردند

جنبشـــند ايـــن هـــر دو مـــادام چـــرا درمركــز عــرش بســيط اســت ر دلمگــ

ــرآيد در ــيش بـ ــم و بـ ــبانروزي كـ شـمـــــدور اجســـــام جنـــــبش از او در

ــا ــه مغــرب ز مشــرق ت همچــو دوالب بــر روز ــه ه ــن چــرخ ب اعظــمو شــبي اي

ــالك وز او ــان اف ــدين س ــم ب ــر ه ديگ اطلـــس چـــرخ دورولـــي بـــرعكس ــي ــدل كرسـ ــت معـ ــروج اسـ ذات البـ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 15: گلشن راز_

16

نــگوهمچــو شــير و خوشــه آ بــر او بــرـ دي و ز ج د وت آنجا نشان است لو و ح

ــر ــه ب ــد ك ــويش دارن ــام خ ــي مق كرســ ــم ب ــت رجيسشش ــان اس ــا و مك را ج

ــارم ــه چـــ ــتاب بـــ ــالآفـــ م آراي عـــردچـــرخ دنـــيا گشـــت وا قمـــر بـــر

حــوت كــرد انجــام و آغــاز وس وبــه قــخورشـــيد را شـــد جـــاي آرام اســـد

در جــــوزا و خوشــــه عطــــارد رفــــتقده بگزيد س شد يك ع رأ چـون ذنـب

ــا ــود بــ ــل شــ ــه مقابــ ــتاب آنگــ آفــ

ــل مــاح ــو ب ــ ث ــا ج وزا و خــرچنگر و بپـس كمان است عقـرب و ر ميـزان دگـ

ــوابت يــك ــد ث ــزار و بيســت و چارن هــتم ــه هف ــبان اســت چــرخ ب ــيوان پاس ك

ــو ــنجمبـ ــاي د پـ ــريخ را جـ ــك مـ فلـدوم جــــاي عطــــارد ســــيم زهــــره

ــز ــ ل راح جــاز دي و د ــتري ب ــو و مش لعقــرب آمــد جــاي بهــرام بــاحمــل

ـ چـو زهـره ور و ميـزان سـاخت گوشه ث خــود ديــدرا همجــنس قمــر خــرچنگ

بيســت و هشــت آمــد مــنازل مــر راق

فخار شب چون چرخ بـه گردش روز و ــرف ز آب وگــل ــند يــك ظ ديگــرك

و از يـك كارخانـه است ز يـك اسـتاد بالـــندلحظـــه در نقـــص و و چـــرا هـــر

ــتند ــرا گشـ ــتلف چـ ــر مخـ ــال آخـ حـــنها ــند گهــــي تــ ــاه زوجــ ــتاده گــ فــ

ــوق ــتز شـ ــاكش كيسـ ــدر كشـ او انـگــــه شــــيب اوفــــتاده گهــــي بــــاال و

خـــود در زيـــر افـــالك ايگـــرفته جـــيـــك ذره پـــس و پـــيش بنـــنهد پـــاي

ــت ــو گويــي هس دوار ايــن افــالك تــر ــه وز او هــ ــلحظــ ــاي داورئــ ي دانــ

ــان اســت هــر آنچــه در مكــان و در زمــواكب ــركـ ــند گـ ــل كمالـ ــه اهـ همـ

ــ همــه درجــاي ــو س شــكالون و اير و لحضــيض و گــه در اوجــند چــرا گــه در

ــر آتــش چــرخ ازدل چــه شــد آخــر پبــــر او گــــردان پــــيادهانجــــم همــــه

آب و آتـــش و خـــاكو عناصـــر بـــاد خـــويشيكـــي در منـــزل مـــالزم هـــر

Download: www.ghalbinternet.com

Page 16: گلشن راز_

17

آمـده، كس ديده هرگز؟ بـه هـم جمـع چيــز از حكــم ضــرورت شــده يــك

ــه ــاد آنگـ ــيوان جمـ ــاه حـ ــبات آنگـ نـــورت ــوفيانه ز صـ ــافي صـ ــته صـ گشـمســـخراســـتاده و گشـــته بـــه جـــان ــبات از ــتاده نــ ــاي ايســ ــر پــ ــر بــ مهــ

ــ ــايئپ ــخاص ابق ــوع و اش ــنس و ن جكارته طلـــبروز و شـــب گشـــ مـــر او را

مراكـــــزاضـــــداد در طـــــبع چهـــــارــر يكــي در ذات و صــورت مخالــف ه

گانـــه گشـــته ز ايشـــان موالـــيد ســـه نهــــــــاده در مــــــــيانه ي رايولــــــــه

داور دادحكــــــم امــــــر و همــــــه ازــاد از ــتاده جمـ ــاك اوفـ ــر خـ ــر بـ قهـ

ــ ــالص زوعنـ ــدق و اخـ ــور از صـ جانـــر ــه بــ ــم همــ ــراحكــ ر داور داده اقــ

پـــدر شـــد بـــاز و مـــادر كـــه مـــادر رابــه آخــر پــيش مــي بــين هــر آنــچ آمــد

ــيل ــال ذاتطفــ ــر دو عــ ــد هــ ماو شــــردد ــي گ ــر هم ــويش ظاه ــه ذات خ ب

ــر ــيكن مظهـــ ــ ولـــ ــورندينعـــ ظهـــشـــخص از روي ديگـــر نمايـــد روي

ــردد ــاك نگ ــر خ ــر س ــز ب ــنعكس ج مــتي ــجود از آن گشـ ــو مسـ ــكتـ ماليـ

ــماني وز او در ــو ريســ ــا تــ ــته بــ بســمضــمرســت ايكــي در تو هــركــه جــان

ــود ــدان خ ــي ب ــان جهان ــو ج ــه ت را كــه دل در ــن ك ــد از ت ــپ باش ــب چ جانــين و ــراي زمــ ــمان پيــ ــتا توةآســ ســ

يــك ره نــيك بنگــر بــه اصــل خــويشبـه سـر در خويش مي بين جهـان را سـر

ــت ــيدا نفــــس در آخــــر گشــ آدمپــــغا نــــه آخــــر علــــت ــرئــ ي در آخــ

ــي وظ ــورند ج لومــ ــد نــ ــي ضــ هولــــت ــو پشــ ــدر چــ ــد مكــ ــنه باشــ آيــ

ــتاب ــعاع آفــ ــالك شــ ــارم افــ از چــــودي ــو بـ ــس تـ ــبودعكـ ماليـــك معـ

ــو ــربـ ــيش د از هـ ــي پـ ــي تنـ ــو جانـ تـــخر ناز آ ــرت را مســـ ــتند امـــ گشـــ

ــز ــو مغــ ــي ز عالتــ ــيآمــ ن در ميانــــع ــو را ربـ ــمالي گشـــت مســـكن تـ شـ

ــان ــلجه ــرماي عق ــان س ــتا توةو ج س

Download: www.ghalbinternet.com

Page 17: گلشن راز_

18

ــندي را ــو ذات بل ــر ك ــتي اســت نگ پسبرتـــر از حصـــر و شـــمار اســـت ارادي

ــا و ــوارح و ز اعضـــ ــاتز رجـــ باطـــ انســــان ماندنــــد در تشــــريح فــــرو

خـويش هـر يـك كـرده اقرار بـه عجـز هـر يــك بـه اســمي اســت أبدمــ معـاد و ــبيح بـــــدان ــماســـــمند در تســـ دائـــ

بازگشــتن چــون دري شــد بــه وقــت ــرچه در ــد اگـ ــه در شـ ــاش از در بـ معـمســمي عكــسصــورت كــه هســتي

ــه تو ــند ســتاب صــاحب ســعادتةاي بنــه از خــود لــيك از آنجــا بقــا داري

ــين زهـــي بـــاطن ظاهـــر آمـــدكـــه عـكــه خــود را مــي ندانــي همــان بهتــر ــنجا ــ در ايـ ــث خـ ــد بحـ ــتم شـ ر تفكـ

هسـتي اسـت نيسـتي كـو عـين ببـين آن ــي ــو طبيعـ ــت تقـ ــزار اسـ ــو ده هـ تـ

ــر ــوف وز آن ه ــده موق ــك ش آالتيانـــدر آن گشـــتند حيـــران پزشـــكان

ه ســوي ايــن كــار هــيچكس ر نبــرده و قسمي استحظي يكي هـر ز حـق بـا

قـــــائماســـــمند موجـــــودات از آنــه مــبد ن مصــدري شــدآهــر يكــي زأ بدر شـــده مـــد اول هـــم بـــĤك از آن در

ــه ا از آن ــته اي تــــو جملــ ــمادانســ ســــدرت ــور قـــ ــم و ارادت ظهـــ و علـــ

و گــــوياحــــيبصــــيري، ســــميعي و آخــــر آمــــدكــــه عــــين زهــــي اولــو از خــود ــي ت ــدر گمان روز و شــب ان

شــــد تحيــــر تفكــــر چــــو انجــــام

سؤال كـــه باشـــم مـــن؟ مـــرا از مـــن خبـــر كـــن

ــي دارد ــه معن ــن «چ ــفر ك ــود س ــدر خ ؟»ان

جوابكـن تـا كه من كيست مـرا از مـن خبـر از من كه من چيست الؤدگـر كردي س

Download: www.ghalbinternet.com

Page 18: گلشن راز_

19

كنــند از وي عــبارت » مــن«بــه لفــظ ــو او را ــته اي تـ ــبارت گفـ ــن«در عـ »مـ

وجــــــوديممشــــــكاتمشــــــبكهاي ــه از ــباح گـ ــه ز مصـ ــيدا گـ ــنه پـ آييـ

ــوي روح ــه سـ ــارت بـ ــد اشـ ــي باشـ مـ خـــويش خـــود را جـــزو انـــي زنميد

ــبو ــند آمــــاس دكــــه نــ فربهــــي مانــــزاي ــردو ز اج ــن ه ــه اي ــن«ك ــد»م آم

ي بدان جان است مخصوص ئگو كـه تا بگـذار و خود در خود جهان شو جهـان

يـــتؤ رميشـــود در وقـــت دو چشـــميــاي«چــو ــو« »ه ــود » ه ــقش لحــه اهللام ب

بــــرزخدر مــــيان مانــــند مــــن و تــــوــز ــد نيـ ــم نمانـ ــيشحكـ ــذهب و كـ مـ

ــه ــنك ــت اي ــن ةبربس ــان و ت ــتا تو ج ســبه ــه كع ــرخانه چ ــه دي ــه كنشــت چ چگشـت غـين تـو شـود عين چـو صـافي ــه ــر چـ ــندين م اگـ ــدارد آن چـ كهالـ

شـــــتنوهســـــتي در ن دوم صـــــحرايــد ــو واح ــين چ ــدر ع ــاري ان ــدادس اع

ــو آن ــين ت ــه ع ــد ك ــرتواح ــدكث آمسـوي كلـي يـك سـفر كرد ز جـز وي

مطلـــق آيـــد در اشـــارت هســـتچـــو شــــد معــــين تعــــينزاحقــــيقت كــــ وجــــوديم ذاتعــــارض مــــن و تــــو

ــباح و ارواح همـــه يـــك نـــور دان اشـــو گو ــت در هــر عــبارت»مــن«لفــظ يئ

پيشـــواي خـــود خـــرد را چـــو كـــرديخــواجه خــود را نــيك بشــناس بــرو اي

از جـــان و تـــن آمـــد تـــو برتـــر» مـــن«نـه انسـان است مخصوص بـه لفـظ مـن

ــو يكــي ره ــان ش ــون و مك ــر از ك برتــط ــ ز خــ ــاي «يي وهمــ هــــويت»هــمــــــــيانه رهــــــــرو راه د درنمانــــــــ

امكــان چــو دوزخ،بهشــت د هســتيبــو تــو را ايــن پــرده از پــيش چــو برخيــزدــن«شــريعت از همــه حكــم ســتا تو»م

د در مــــيانهنمانــــ تــــو چــــون»مــــن« وهمـــي اســـت بـــر عـــينةنقطـــتعـــين ســــالكد راهبــــيش نــــبو هطــــودو خ

هـــويت در گذشـــتن» هـــاي«يـــك از فرادمشـهد يكـي شـد جمـع و ا در ايـن وحــدت آمــدجمعــي كــه عــين تــو آن

ــن ــ كســي اي ــد ك ــرداراه دان و گــذر ك

Download: www.ghalbinternet.com

Page 19: گلشن راز_

20

سؤال

ــدام اســت ؟ ــرو ك ــود ؟ ره ــون ب ــافر چ مس

كــه را گــويم كــه او مــرد تمــام اســت ؟

جواباصـل خـويش آگــاه د زو شــاكسـي كـ

ود چون آتش از دود شـ ز خـود صـافي ـ بـه تـرك واجـب سـوي ين و نقصان ش

گــــردد او انســــان كامــــل د تــــاروبخل وحرص ونخوت وزايشـان خاست هـــــيمهدد و ديـــــو و ب بتـــــر شـــــد ازــا ــد بـ ــه شـ ــ كـ ــلةنقطـ وحـــدت مقابـاز ايـــن رو بـــا بـــدايت مقابـــل گشـــتنعـــام اد كمتـــر ز بـــو بـــه گمراهـــي

يـــا از عكـــس بـــرهان ذبـــه جز فـــيضــي ــردد از آن راهـ ــاز گـ ــد بـ ــه آمـ كـ

ــد ــي يابــ ــي رهــ ــان حقيقــ ــه ايمــ بــــوي ــيلع رخ آرد ســــ ــرار اينـــــ بــــ

ي ز اوالد آدمفصــــــــطا شــــــــود درنبـــي آيـــد بـــر افـــالك چـــو ادريـــسنــوح از آن صــاحب ثباتــي شــود چــون

ــي ــر گفتـ ــت در راه دگـ ــافر كيسـ مسـو بگــــذرد زوداد كــــبــــو مســــافر آنــير ســـلوكش كشـــفي دان ز امكـــانسـ

اول در مــــنازلســــير بــــه عكــــس او پــيدا و شــهوت غضــب شــد انــدر

ــه فعــــل ــدبــ ــيمه آمــ ــفتهاي ذمــ صــــزل را ــو تنــ ــه بــ ــفلد ايــــن نقطــ اســافعـــال كثـــرت بـــي نهايـــت شـــد از

انـــدر ايـــن دام مقـــيد اگـــر گـــردد ــوري ــر نـ ــال وگـ ــد از عـ ــانمرسـ جـ

حــق همــراز گــردد دلــش بــا لطــف ــا ــه يـــ ــي ز جذبـــ ــرهان حقيقـــ ز بـــ

ارجــ فينج از ســرجعــت كــند يــك ــوبه ــه تـ ــردد در آن دم بـ ــف گـ متصـود پــــاك نكوهــــيده شــــ ز افعــــال

بــــد نجاتــــياز صــــفات چــــو يابــــد

Download: www.ghalbinternet.com

Page 20: گلشن راز_

21

ــا ــيل آسـ ــوكل خلـ ــاحب تـ ــود صـ شـموســي انــدر بــاب اعظــم رود چــون

ــاي ــو عيسـ ــمائي چـ ــردد سـ ــي گـ نبـ احمـــد بـــه معـــراج ئپـــ درآيـــد ازــا ــ در آنج ــكه ن ــنجد مل ــ گ ــله ن رسم

انســان كامــل گشــت مولــود ز اواكــاضــــافي گشــــت دانــــا پــــس از روح

شـد ز حـق صاحب ارادت پـس از وي عــــالمبالفعــــل شــــد وســــواس در او

ــيات بره بـــــرد از مـــــرك بـــــه كلـــ»اهللامـــع لـــي «انـــدر مقابـــل گـــردد ــدر ــه مخفــي اســت واليــت ان ــيدا ن او پ

نبـــــي پـــــيدا نمايـــــد ولـــــي انـــــدرــي را در ــد نبــ ــرم آمــ ــت محــ واليــ

» اهللايحبـــــــبكم «ةخلـــــــوتخان بـــــــهيكبارگــي مجــذوب گــردد بــه حــق

ولـــي در كـــوي معنـــي بـــود عابـــد ــه ــازوكـ ــاز از انجـــام اآغـ گـــردد بـ غالمـــيكـــار ند بـــا خواجگـــي كـــ

ســـرش تـــاج خالفـــت نهـــد حـــق بـــرــام رود ز ــاز انجــ ــه آغــ ــر بــ ره ديگــ

ــريقت را ــازد د طــ ــويش ســ ــار خــ ثــ

ــد ــل نمانــ ــزويش در كــ ــدرت جــ قــــا ــ ارادت بـ ــود ضـ ــق شـ ــاي حـ مرضـخويشـــــتن يابـــــد رهائـــــي ز علـــــمــد ــاراج دهـ ــه تـ ــتي را بـ ــباره هسـ يكـ

آخــــر بــــه اولةنقطــــ رســــد چــــونكــه تـا چــون گشـت موجــود بـدان اول

ــواردر ا ــيدا طـــ ــود پـــ ــادي بـــ جمـــــدرت پــس آنگــه جنبشــي كــرد او ز قماحســـاس عـــالكـــرد بـــاز بـــه طفلـــي

ــزويات ــو جـ ــرتب چـ ــر وي مـ ــد بـ شـآمـــد ولـــي مـــاه نبـــي چـــون آفـــتاب

كمــال خــويش صــافي اســت نــبوت درولــــي پوشــــيده بايــــد واليــــت در

ــد ولـــي از ــدم آمـ ــون همـ ــروي چـ پيـــبون«ز ــتم تحـــ يابـــــد او راه» ان كنـــ

ــردد در آن ــبوب گـ ــرا محـ ــوت سـ خلـولـــــي از روي معنـــــي د تابـــــعبـــــو

رســد كــارش بــه اتمــام ولــي آنگــه ــام ك ــرد تم ــي م ــ س ــت ك ــيااس ز تمام

ــس آنگاهــي كــه ببــريد او مســافت پــبقا ــدئــ ــاز ي يابــ ــنا بــ ــد از فــ او بعــ

عار خــــويش ســــازدشــــ شــــريعت را

Download: www.ghalbinternet.com

Page 21: گلشن راز_

22

مـــيان كفـــر و ايمـــان شـــده جامـــع ده معروف زهـد و تقـوي بـو بـه علـم و مســــتورترقــــبه هــــاي ســــ بــــه زيــــر

بيــرون آوري خــام گــرش از پوســت ــزش ــر مغ ــر آري برك اگ ــت ب ــي پوس ن

ــن و ــيان ايــ ــريقت مــ ــد طــ آن باشــپخته شد بي پوست نغز است چو مغزش

مغـز و پوسـت بشكست رسـيده گشـت ــت و ــرون رفـ ــيايد بـ ــز نـ ــر هرگـ دگـ

ــن ــن در اي ــر أش ــك دور ديگ ــند ي ت ككبگــذرد از جملــه افــال كــه شــاخشــد ــي صـ ــبار يكـ ــر جـ ــته از تقديـ گشـوري دگــر شــدز خــط د ز نقطــه خــطــم ــد هــ ــ رســ ــه اول ةنقطــ ــر بــ آخــ

ــر آن ــار ب ــر ك ــود ب ــه اول ب ــاري ك كــورات ــي ظهــ ــين تجلــ اســــت در عــ

هداي هــــي الــــرجوع الــــي الــــبقــــيلفــود ــالش در وجــ ــد كمــ ــاتم آمــ خــ

وري دگــر كــردجهــان د چــو نقطــه درتمامــــي دور عــــالم گــــرددبــــه او

است و ايشان همچو جزوند لكـه او كـ عــــامظاهــــر آيــــد رحمــــت اواز او

ذات او دانمقـــــام حقـــــيقت خـــــودحمــيده گشــته موصــوف بــه اخــالق

ــا او ــه بــ ــه دور همــ ــي او از همــ ولــــردد ــبه گــ ــادام تــ ــز بــ ــر مغــ سراســ

پخته شد بي پوست نيكوست ولي چون ــريعت ــيقت پوســت ش ــد حق ــز آم ، مغ

مغــز اســتســالك نقــص خلــل در راهــا خــويش پيوســتيقــين چــو عــارف ب

ايـــن عـــالم نـــپايد وجـــودش انـــدر ورپوســـت تابـــد تـــابش خـــ وگـــر بـــا

او از آب و از خـــاك درختـــي گـــرددــه ــان دانـ ــار همـ ــر بـ ــد دگـ ــرون آيـ بـ

ـير حــبه چــو ر خــط بــر سـشــدشــج ــره ســـالك چـــو شـــد در مكمـــلدايـــاره ــر بــ ــ دگــ ــرگار شــ ــند پــ ود مانــ

ــخ ــبو تناسـ ــي نـ ــز روي معنـ ــن كـ د ايـــ ــألوا د و قــ ــســ ــوا مــ ــنو قالــ ههايا الــ

ــور ــبوت را ظهــــ ــد نــــ از آدم آمــــــود ــت بـ ــرد واليـ ــفر كـ ــا سـ ــي تـ باقـ

ــل او ــور كــ ــاتم ظهــ ــه خــ ــد بــ باشــــيا ــود اولــ ــوندء وجــ ــو عضــ او را چــ

ــبت چـــو او از ــواجه يابـــد نسـ ــامخـ تـ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 22: گلشن راز_

23

ــردد ــيفه گــــــــ آدماز اوالد خلــــــــــبح و ــو را صـ ــد تـ ــتوا شـ ــوع و اسـ طلـو مغـــرب شـــد پديـــدار زوال و عصـــر

پديـــد و گــــه ز آدم گـــه از موســــي يكايـــــك بـــــاز دانـــــي مـــــراتب را

ــه آن ــه ك ــن را پاي ــراج دي ــمع ــدئ ي ش بود مصـطفي و ظلمـت ظـل كـه از هـر پـيش و پس چپ و راست يهنـدارد سـا

ــه امــر ــتقم« ب ــت قامــت » فاس ــي داش م الهـــــيلخـــــدا ظـــــ زهـــــي نـــــور

غـــرق اســـت نـــورمـــيان ازيـــرا درــر ــه زيـ ــنهان بـ ــايه پـ ــد سـ ــاي او شـ پـــود ــاي وجــ ــيان از ســ ــتةخاكــ اوســــار ــامشــ ــار ق بــ ــر مغــ ــد برابــ ب شــ

ــد ــر شـ ــل در آخـ ــر مقابـ ــي ديگـ يكـمقابـــــــل در نـــــــبوت رســـــــولي را

ــو ــربــ ــار د از هــ ــلولــــي ناچــ افضــنقطـــه هـــم خـــتم آمـــد آخـــر بـــر اول

ــاد و ــان جمــ ــد از او جــ ــور يابــ جانــــدل ــود عـ ــر شـ ــه ظاهـ ــي جملـ حقيقـ

مطلـــــقپـــــيدا نمايـــــد وجـــــه در او

مقـــــتداي هـــــر دو عـــــالم شـــــود اودا شــداز شــب جــ نــور آفــتاب وچــ

ــاره ز ــر بــــ ــرخد دگــــ ارو دور چــــــو ــوربــ ــيد د نــ اعظــــمنبــــي خورشــ

ــاريخ ــر تـــ ــال اگـــ ــيعـــ م را بخوانـــي شــدئــ ســايه ور هــردم ظهــور ز خــ

بــــوداســــتواوقــــت خــــواجهزمــــانــط ــه خـ ــتوابـ ــت اسـ ــر قامـ ــت بـ راسـ

ــرد او ــو ك ــراط چ ــر ص ــت ب ــق اقام حن دارد ســــياهيĤكــــ نــــبودش ســــايه

ت غــرب و شــرق اســ مــيان ورا قــبلهچــو شــيطان شــد مســلمان اوبــه دســت اوســــتةجملـــه زيـــر پايـــ مـــراتب

واليـــت ســـايه گســـتر ز نـــورش شـــدكــه اول گشــت حاصــل ز هــر ســايه امـــتمـــي باشـــد ز عال كـــنون هـــر ــون ــي چـ ــود نبـ ــبوت بـ ــلدر نـ اكمـبــه خــاتم جملــه ظاهــر واليــت شــد

ــال از او ــان عـ ــن و ايمـ ــر امـ ــود پـ م شـــان يـــك نفـــس نمانـــد در ــرجهـ كافـ

ــو ــر ز د ابـ ــف سـ ــدت واقـ ــقوحـ حـ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 23: گلشن راز_

24

سؤالــر؟ ــف آخ ــدت واق ــر وح ــر س ــد ب ــه ش ك

ــر؟ ــارف آخــ ــد عــ ــه آمــ ــاي چــ شناســ

جوابــف ــه او واقـ ــف كـ ــدر مواقـ ــد انـ نشـ

ــهود اســـت مطلـــقوجـــود او را در شـــرو ــت از آن ــاك درباخــت ئهس خــود پ

از خــود جملــه را پــاك بــرون انــداز ــن ــيا كـ ــبوب مهـ ــاي محـ ــام و جـ مقـ خـــود نمايـــدتـــو جمـــال بــه تـــو بـــي

كــرد او خانــه جــاروب ي نفــيبــه الز بــي يــ عســم ــي يبص ر نشــان يافــتو ب

ــم ــيابد علـ ــورت نـ ــارف صـ ــعـ ين عـ دل نايــــــدت نــــــور ةخانــــــ درون

كـردن از وي هـم چهـار است طهـارت ــيت و دوم از ــواس معصــ ــر وســ ز شــ

آدمـي همچـون بهـيمه است كـه بـا وي ــنجا ــه ايـ ــ كـ ــرددش سـ يرمنتهـــي ميگـ

ــك ــي شـ ــود بـ ــناجات شـ ــزاوار مـ ســـي ــازت كـ ــ نمـ ــازي شـ ــز نمـ ود هرگـ

ــازت ــه نمـ ــردد آنگـ ــرت گـ ــقـ ينالعـ

ــر ــر كســي ب وحــدت گشــت واقــفســارف ــت دل عـ ــود اسـ ــاي وجـ شناسـ

حقيقـي هسـت نشناخت بـه جـز هسـت همـه خـار اسـت و خاشاك وجـود تـو

ــو ــرو تــ ــ بــ ــرو روبةخانــ دل را فــبيــرون شــدي او انــدر آيــد چــو تــو

ــوافل گشــت و ازا كــيكســ محــبوبنمحــبوب او مكــان يافــت جــاندرون

يند باقـــي بـــر او شـــبـــو ز هســـتي تـــاــا ــع تــ ــود دور موانــ ــي ز خــ نگردانــم چهـار اســت در ايــن عـال موانـع چـون

ــتين پاكــي از احــداث و انجــاس نخسز اخـــالق ذمـــيمه اســـت ســـوم پاكـــي

ــارم ــ چهـ ــر ئپاكـ ــر سـ ــت از غيـ اسـكـرد حاصـل اين طهارات واهـر آن كـ

ي در نـــبازيرا بكلـــ تـــو تـــا خـــود ــ چــو ذاتــت ينپــاك گــردد از همــه ش

Download: www.ghalbinternet.com

Page 24: گلشن راز_

25

و عارف جمله يك چيز شـود معـروف

مـــــيانه هـــــيچ تمييـــــز نمانـــــد در

سؤالــاك اســت ــارف ذات پ ــروف و ع اگــر مع

چـه سـودا در سـر ايـن مشـت خاك است؟

جوابــو حــق را ــه ت ــور ك ــه ن حــق شناســي بــيكن خــاك ــ ول ــد ز خ ــابمــي ياب ور تــاب ــواي تـ ــور هـ ــر و نـ ــيدمهـ خورشـبـــاز دانـــي اصـــل فكـــرت كـــز آنجـــا

گفت» بلي«كه آن ساعت بود آخركه ايمــــان نوشــــتند ةقصــــ بــــه دل در

ــزي ــر آن چي ــي ه ــي بدان ــه ميخواه كــردي ــي كـ ــراموش ولـ ــي فـ ــه نادانـ بـ

ــادت ــه يــــ ــد اول كــــ آورد از عهــــــنجا ــاز در ايـ ــدنش بـ ــي ديـ ــم توانـ هـــا ــه تـ ــردا كـ ــد فـ ــي ديـ ــش توانـ ذاتـ

ــيوش ــرو بنــ ــدالت «بــ ــرآن» يهــ ز قــــگو وگــر صــد ســال ــرهانئ ي نقــل و بنباشــــد جــــز ســــياهي بــــه نــــزد وي

ــن ــا بيـ ــود از كا كجـ ــلشـ ــ كحـ الحـ

حــــق ناسپاســــي مكــــن بــــر نعمــــت درياب .ارف نيست معـروف و ع جـز او

ــبو ــب نــ ــ دعجــ ــه ذره دارد امــ يدكــــاد آور ــه يـ ــال ف بـ ــام و حـ ــرتمقـ طـ

ايـــزد كـــه را گفـــت» مالســـت بـــربك«كــه گلهــا مــي سرشــتند در آن روزي

نامــــه را يــــك ره بخوانــــي اگــــر آنعقـــد عهـــد بندگـــي دوش تـــو بســـتي

ــق ــالم ح ــت ك ــته اس ــدان گش ــزلب منديـــده اي حـــق را بـــه آغـــاز اگـــر تـــو

ببــــين امــــروز ايــــنجا اصــــفاتش رــرنه رنـــج ــايع مگـــردان وگـ خـــود ضـ

ــاورت ــدارد بـــ ــهنـــ ــوان ا ز اكمـــ لـــــپيد و زرد ــي س ــبز و كاه ــرخ و س و س

ــا كــــور ــادرزاد نگــــر تــ بــــدحالمــ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 25: گلشن راز_

26

ــو ــونبــ ــادرزاد د چــ ــور مــ ــياكــ دنــــد ــه بشناسـ ــد كـ ــنهان آبـ ــرار پـ ن اسـايــزد انــدر جــان و در تــن نهــاده اســتــر ــورش ه ــال ز ن م گشــت روشــندو عــتي ــو دانسـ ــرانداز چـ ــود را بـ ــرو خـ بـ

خـويش هـر چيـزي كه خواهي بجـو از

ــرد از ــدن خـــ ــوالديـــ ــبا ع احـــ قـــــل ــ وراي عقـــ ــانطـــ وري دارد انســـ

ــان ــشبسـ ــن آتـ ــنگ و آهـ ــدر سـ انـاوفــتاد ايــن ســنگ و آهــن چــو بــر هــم

ــ از آن ــيدا گـ ردد ايـــن رازمجمـــوع پـــتو ــوئــ ــخ ي تــ ــشةنســ ــي نقــ الهــ

سؤالــق؟ ــا الح ــت ان ــق اس ــه را نط ــين نقط كدام

چــه گوئــي؟ هــرزه بــود آن يــا محقــق؟

جوابتـا گـويد انـا الحق جـز از حـق كيسـت

مسـت گيـر و خواه مخمور تـو خواهـي ــي ــدين معنــ ــائ بــ ــند قــ ــي باشــ مهمــ

»را يـك ره فـرو خوان »ان مـن شـيئ و ــو هـــم ــ تـ رآريحـــالج وار ايـــن دم بـبنـــــيوش» واحـــــد القهـــــار«نـــــداي

ــتي ــرا گشـ ــوف چـ ــو موقـ ــيامتتـ قـــي ــودرختــ ــي«يدت گــ ــا انــ » اهللانــ

ــبو ــرا نـــــ ــي دچـــــ روا از نيكبختـــــكـه هسـتي جـز يكي نيست يقـين دانـد

ــا الحــق كشــف ا ــق ن ــرار اســت مطل اسم همچـــو منصــــور عــــال همـــه ذرات

ــن ــم در ايــ ــند دائــ ــبيح و تهليلــ تســكــه گــردد بــر تــو آســان اگــر خواهــيــردي ــو ك ــاري چ ــبه ك ــتن را پن خويش

ــرآور ــب بــ ــوش ةپنــ ــندارت از گــ پــــد ــي آيـ ــدا مـ ــت نـ ــر دوامـ ــق بـ از حـ

كـــــه ناگـــــاه ايمـــــن ئواد درآ درــد ــيان روا باشــــ ــق از درختــــ االحــــ

نيست شـكي انـدردل را كـه هـرآنكس

Download: www.ghalbinternet.com

Page 26: گلشن راز_

27

هم وپندار است وغايب و كـه هـو غيب نيست يئ»وت« و »ما«و» مـن «حضـرت ندرآ

نباشـــد هـــيچ تمييـــز كـــه در وحـــدتــا الحــق ــدر او صــوت ان و صــدا شــدان

ــ يكــي گــردد ير و ســالكســلوك و ســدت ــي وحـ ــ ولـ ــه از سـ ــزدهمـ ير خيـ

ــه حــق شــد ــنده خــدا شــد ن ــه ب ــنده ن بالل است ض عين يئدو كـه در وحـدت

اســت»بــود« مايد عــينميــن نــه هــرچ آنــرببـــين آن شـــخص در او بنگـــر ديگـ

كيست آن عكس ونه آن پس اينسـت نـه مــــنةچــــه باشــــد ســــاي نــــدانم تــــاــور ــد ن ــا هــم و نباش ــر دو ب ــت ه ظلم حــالةغيــر از آن يــك نقطــ چــه باشــدــو آن را ــرده نهـــر جـــاري تـ نـــام كـ

كه تا صوت و صدا چيست بگـو بـا مـن ــود ــا خــود كــ بگــو كــي ب ــركباي و م

پديــد آمــد ز اعــدام وجــودي چــون ــتي ــو دانسـ ــان و ف چـ مالـــزبـــيار ايمـ

ـوالحق انـا و گـر خواهـي الحـق گـو ه ــ ــن ه اينـ ــنا كـ ــود را آشـ ــيگانه خـ بـ

ــ ــو تيانانـــ ــزاوار بـــ ــق را ســـ د حـــــحــق را دو جــناب حضــرت ي نيســتئ

ــن ــا مـ ــو و ومـ ــتي تـ ــز اوهسـ يكچيـخالـي ازخـود چـون خـال شد هـرآنكو

ــه ــا وجـ ــود بـ ــر شـ ــي غيـ ــكباقـ هالـ خيـــــزداتحـــــاد از غيـــــر حلـــــول و

ــين ــودتعـ ــد بـ ــدا شـ ــتي جـ ــز هسـ كـاتحـــاد ايـــنجا محـــال اســـت حلـــول و

است »مـود ن «كثـرت در خلـق و وجـود ــنه ــنه آييـــ ــبـــ ــر يئـــ ــدر برابـــ انـــ

بـين تـا چيست آن عكس يكـي ره بـاز ــتم ــن هس ــو م ــين چ ــود مع ــه ذات خ ب

ــ عــدم بــا مهســتي آخــر چــون شــود ضنيســت مســتقبل مــه و ســال چــو ماضــيهمـي گشـته ساري اسـت و يكـي نقطـه

دگركيست صحرا انـدراين » مـن «از جـز ــ ــيرع اســت جوهــر زو مــركب ض فان

ــول ــرض و ازع وزط ــتمقع ــام س اجسجــنس اســت اصــل جملــه عــالم از ايــن

نيســت ديگــر هســتي الحــق جـز از حــق ــودن ــي ومـ ــن همـ ــدا كـ ــتي جـ از هسـ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 27: گلشن راز_

28

سؤال چـــــرا مخلــــــوق را گويـــــند واصــــــل

ــل؟ ــت حاص ــون گش ــير او چ ــلوك و س س

جوابــيگانه ــود ب ــنا ز خ ــتن آش ــتئگش ي اس

ددگــر چيــزي نمانــ بــه جــز واجــب بقـــا عـــين زوال اســـت كـــه در وقـــتــن ــويد ايـ ــخن ر نگـ ــل سـ ــرد كامـ ا مـ

اربــابربخــاك را بــا چــه نســبت ــير ــد وز او سـ ــل آيـ ــلوكي حاصـ و سـ

ــ ــه واجــب ك ــدوم يب ممكــنرســد معزمـــــــان اســـــــتغفراهللا ي درئـــــــبگو

ــرض د عــو ــه ب ــه ال چ ــيك ــيبق ين زمانعرض و عمقش كرد تعريف بـه طول و

ق صـــورت محقـــبـــه اوميگـــردد كـــهبــي او جــز عــدم نيســت هيولــي نيــز

ز ايشـان نيسـت معلوم معـدوم ا كـه جـز و نه موجود است در خويش نـه معـدوم

ــه او ــان ك ــين نقص ــد ع ــتي آم ــي هس بــت ــايعــ ــور ن هــ ــتامــ ــباري اســ اعتــ

و يــك چيــز اســت معــدود عــدد بســيار

ــق ز ــيتوصــال ح ــ جدا خلق ــتئ ي اســن ــو ممكـ ــان چـ ــان برفشـ ــرد امكـ دگـعــالم چــون خــيال اســت وجــود هــر دو

اسـت آن كو گشت واصل نـه مخلـوق يابــد انــدر ايــن بــاب عــدم كــي راه

كــه بـا حــق واصـل آيــد ه بـود عـدم چــ ــدوم و ــو معـ ــاكن تـ ــته سـ ــدم پيوسـ عـ

ــت ــر جان ــاه اگ ــي آگ ــن معن ــود زي شــيچ ــدارد هـ ــر نـ ــرضجوهـ ــعـ ين عـ

كانـدر ايـن فـن كـرد تصنيف حكيمـي مطلـــقچيســـت جـــز معـــدوم يهيولـــ

ـ چـو صـورت ـ بـي هيول م نيست دي در قم زيـــن دو معـــدومعـــال شـــده اجســـام

ــين ــت ببـ ــيش تماهيـ ــم و بـ ــي كـ را بـحقــيقت ســوي امكــان نظــر كــن در

كمال خويش ساري است وجـود انـدر اعتــــباري نيســــت موجــــود امــــور

Download: www.ghalbinternet.com

Page 28: گلشن راز_

29

او لهـــو اســـت و بـــازي سراســـر كـــارو روشـــن آيـــد يكـــي جســـم لطـــيف

ي و فهــــم و تدبيــــرأو ر بــــيابد علــــمــه پاكــي خــاك رود پاكــي ا خــاكوب

ــه يـــك ق ــرهكـ ــند طـ ــاي حياتـ ز دريـــه انجـــام ايشـــان همچـــو آغـــاز همـطبـــيعت خـــوي مركـــز كـــه نگـــذارد

ــ ــزداك ــوج ز او خي ــزاران م ــنونه مجــت ــونه ياف ــما چگ ــندين شــكل و اس چ

ــبات و ــان نـــ ــور انســـ ــلجانـــ كامـــممـــثلايـــن همـــه اشـــيا ز او شـــداكـــ

قطـره دان زآغـاز و انجام چـو آن يـك ــتي ــود هسـ ــم شـ ــتي گـ ــه در نيسـ همـــ «يقــين گــردد ــانك ــتغــنم ل »مساأل ب

ــر ــد غيــ ــق در دار نمانــ ــارحــ و ديــي با دوست واصل ئـ »تـو «شـوي تـو بـي

پـيش برخيـزد وصـال است چـو غيـر از واجـب شـد و نه واجب او گشت نـه او

د قلـــب حقايـــق بـــو ينانگـــويد كـــ ــ خـــود را بيـــنديش شـــد رو آمـــدبـ

ــك ــويم ي ــنهان بگ ــيدا و پ ــك پ ــه ي بفـــرو بـــارد بـــه صـــحرا بـــه امـــر حـــق

ــان را ــازي جه ــز مج ــتي ج ــت هس نيسگــويا بــر تــن آيــد چــو نــور نفــس

ــرجــوان و ك شــود طفــل و هــل و كمپيــه ــد آنگ ــرت رس ــل از حض ــاكاج پ

م چـــون نباتـــند عـــال اجـــزايههمـــــو ــان چ ــود زم ــر وي ش ــذرد ب ــازبگ ب

ــك ــر ي ــز رود ه ــوي مرك ــان س از ايشاست وحدت ليك پرخون چـو دريايي بــــاران ز دريــــا ةقطــــر نگــــر تــــا

ــر ــار و ابـ ــل بخـ ــم و گـ ــاران و نـ و بـقطـــره بـــود آخـــر در اول همـــه يـــك

جرامعقـل و نفـس و چرخ و ا جهـان از در رســد در چــرخ و انجــم اجــل چــونمسبـر زند گردد جهان ط چـو موجـي ــيال از ــه خ ــزد ب ــيش برخي ــار پ ــك ب يــو را ــق ت ــل رب ــه حاص ــود آن لحظ ي ش

ــن ــع وصــال اي خــيال اســتجايگــه رف خــويش بگذشــتدز حــ مگــو ممكــنر معانـــي گشـــت فايـــقاو دهـــرآن كـــــزاران ــن ه ــيش اش ــواجه در پ ه داري خ

انســـانشـــĤتو كـــل ن ز بحـــث جـــزومـــــرتفع گـــــردد ز دريـــــا بخـــــاري

Download: www.ghalbinternet.com

Page 29: گلشن راز_

30

ــر ا ــم وبـ ــا هـ ــركيب بـ ــود تـ ــتد شـ افـ آن آب دريــــــا بــــــه اودر آويــــــزدــد ــرون آيــ ــبات بــ ــرمنــ ــبز و خــ ســ

ــورد ــيل خـ ــاز تحلـ ــد بـ ــان و يابـ انســـر بـــار وزاو ــيدا دگـ ــود پـ ــان شـ انسـ

آفـــــتاب از چـــــرخ چـــــارم شـــــعاعدگــــر ره عــــزم بــــاال كــــند گرمــــي

مايشــان شــود خــاك و هــوا ضــ بــاچــوجانــــور گــــردد ز تــــبديل غــــذاي

ــك ــود ي ــوار ش ــردد در اط ــه و گ نطف

سؤالــه هــم چيســت؟ وصــال ممكــن و واجــب ب

حـديث قـرب و بعـد و بيش و كم چيست؟

جوابدور افــتادي از خــويش تــويز نزديكــقــرب و بعــد و بــيش و كــم شــد از آنجــاز هست دور است اي ك »نيسـت «بعـيد آن ــت زتـــــو را ا د خـــــود وارهانـــــئهســـــود كــز او گاهــيت خــوف و گــه رجــا ب

ــل از ــه طفـ ــاي كـ ــد ةسـ ــود ميهراسـ خـــب ــواهد اســـ ــه نخـــ ــازي تازيانـــ تـــ

تـن وجـان تـو پـاك است گـر از هسـتي ــ ــو غش ــبوي چ ــوزد ن ــه س ــدر وي چ د ان

ــيكن از ــنديش ولــ ــود بيــ ــود خــ وجــــو ــاب ت ــال حج ــود ع ــار ش ــك ب ــه ي م ب

حــديث بــي كــم و بــيش نوز مــن بشــظهــوري در عــدم شــد چــو هســتي را

نور است رشورا اك»هست «آن قـريب دخـــود در تـــو رســـان اگـــر نـــوري ز

نابود تـو را زيـن بـود چـه حاصـل مـر ــد زو ــي كـــ نترسـ ــداكسـ و را شناسـ

ــر نمانـــد خـــوف ــاگـ ــهكـ ردي روانـآتـش دوزخ چـه بـاك است تـو را از

ــش ــروزد رر از آتـــ ــالص برفـــ خـــتـو چيـزي نيسـت در پيش تـو را غيـر ــر در ــرفتار اگـ ــردي گـ ــتن گـ خويشـ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 30: گلشن راز_

31

ــتو ــ يئــ ــا بــ ــل ةنقطــ ــدت مقابــ وحــ»كيست همچـومن «چوشـيطان يئـ گوآن از

ــن ــن ت ــركبم ــت م ــوار اس ــانم س و جــيف ــه تكلـ ــن ز همـ ــر مـ ــدآبـ ن نهادنـ

آفـت و شـومي ز هسـتي است همـه ايـن ات باطـــلالـــذد ببـــو واكســـي را كـــ

ــنگو ــهئـ ــود ي كـ ــا بـ ــيارت از كجـ اختـــه ذات ــد بـ ــد نباشـ ــيك و بـ ــويش نـ خـ

ــك دم ــه ي ــم ك ــي غ ــت ب ــادماني ياف شــد ــه مان ــد ك ــه جاوي ــا ب ــي ت ــدر كمال ان

واهللا غالــــب،قامــــر حــــ بــــه زيــــر خويشــــتن بيــــرون مــــنه پــــاي ز حــــدــا ــوز آنج ــل ب ــدر«ازدان كاه كيســت»ق

ــرمود ــي فـ ــت نبـ ــر اسـ ــند گبـ ــو مانـ كـــر آن ــادان احمــق م ــن« و »او«ن گفــت»م

است در حقيقت لهو و بازي نسـب خـود بهـــــر كـــــاري برگـــــزيدند تـــــو را ازــم ــه عل ــق ب خــويش حكمــي كــرده مطل

يكــــي كــــاري معــــين بــــراي هــــر ــاي ــه ج ــر ب ــنت آورد و ك ــوق لع دش طديـــد» اصـــطفي«كـــرد نـــور چـــو تـــوبه

ــد از ــور ش ــرحوم و مغف ــق م ــاف ح الط

ــتو ــاف د ي درئـ ــزو سـ ــتي جـ لور هسـم بــر تــو طــاري اســتعــال تعــين هــاي

ي مــرا خــود اختــيار اســتئــگو از آنبـــه دســـت جـــان نهادنـــد زمـــام تـــنــ ــي ك آتــش پرســتي اســت رهيناندانــيار اي مــــرد عاقــــل كدامــــين اختــتوسـت يك سر همچو نابود چـو بـود وجــود از خــود نباشــد و رااكســي كــــه را ــالم ك ــه ع ــدر جمل ــو ان ــدي ت دي

ــ كــه را شــد يدحاصــل آخــر جملــه امباقـــــي و اهـــــل مـــــراتب مـــــراتب

ــ ــقثالم ــاي ح ــه ج ــدر هم ــناس ان شچيست»قدر«خويشتن پرس اين ل زحـا

را كه مذهب غير جبر است هرآنكس يزدان و اهرمن گفت گبر نĤچـنان كـ افعــال را نســبت مجــازي اســت بــه مــا

ــبودي ــونـ ــريدند تـ ــت آفـ ــه فعلـ كـــدرت ــه ق ــر حــق ب ــاي ب ــي ســبب دان ب

ــته ــدر گش ــن مق ــان و از ت ــيش از ج پــت يكــي هفتصــد ــاله طاع ــزاران س ه

معصــيت نــور و صــفا ديــد دگــر ازمــورأ مآنكــه ايــن از تــرك عجــب تــر

Download: www.ghalbinternet.com

Page 31: گلشن راز_

32

تــو بــي چــند و چــه و چــون زهــي فعــلــزه از ــات منـــ ــتقياســـ خيالـــــي اســـ

شـد محمـد و آن ابوجهل كـه ايـن يـك حضــرتش را ناســزا گفــت چــو مشــرك

ــد اعتــــراض از بــــنده مــــوزون نباشــ خدايـــي اســـت فعـــلاليـــق نـــه علـــتبــر و فقــر اســت بندگــي در ج ولــيكنــه ز ــآن ــيار اســت او ن ك را نصــيبي ز اخت

ــه ــس آنگ ــد پ ــيك و از ب ــدش از ن پرســي ــكي زه ــتار ن مس ــد مخ ــه ش ــبورك مج

وفضلست لطف محض كه اين ستنـه جورــه از ذات ــردند كـ خـــودت تعـــريف كـ

ــار ــك ب ــه ي ــو ب ــرون روي ت ــيان بي از مــه حــق اي مــرد درويــش غنــي گــردي ب

ــه ــا ده بـــ ــي رضـــ ــرات يزدانـــ تقديـــ

ــر آن ــيديگــر ز م ــونمنه گشــته ملعــناب كبريايــــي الابالــــي اســــت جــ

انـــدر ازل اي مـــرد نااهـــل چـــه بـــودخـدا چون و چرا گفت و بـا اكـ كسـي

ــبد ــون ورا زي ــه و چ ــد از چ ــه پرس كهمــه در كبريايــي اســت خداونــدي

ــزاوار ــر اســت س ــي لطــف و قه خدايــرامت ــت كـ ــطرار اسـ ــي را اضـ آدمـ

ــيچ ــبوده ه ــود ن ــز از خ ــزش هرگ چيــدارد ــته م نــ ــيار و گشــ ــورأاختــ مــ

كه عين علم وعدلست نـه ظلمست اين ن سـبب تكليف كردند آز بـه شـرعت

جــز شــوي تــوتكلــيف حــق عا چــو ازرهايــي يابــي از خــويش بــه كلــيت

ــرو جـــان ــدر تـــن در قضـــا ده بـ پـ

سؤال چـه بحـر اسـت آنكـه نطقـش سـاحل آمد؟

زقعــــر او چــــه گوهــــر حاصــــل آمــــد؟

جوابجواهـــر دانـــش دل صـــدف حـــرف و ــتياســت يكــي دريا ــق،هس ــاحل نط س

Download: www.ghalbinternet.com

Page 32: گلشن راز_

33

خـــبار و نقـــل و انـــصز بـــرون ريـــزدي هرگــز كـــم از وي ئـــنگــردد قطــره

است ازصـوت وحرف دراو دل غـالف ــد ــرورت باشـــ ــثلآن را از ضـــ تمـــــاال رود ــدف بــ ــر صــ ــاناز قعــ عمــ

بنشــــيند دهــــن بــــاز بــــه روي بحــــربــــه امــــر حــــق تعالــــي فــــرو بــــاردــته ــود بسـ ــان شـ ــند دهـ ــد بـ ــه صـ او بـــود آن ــر شــ ــي در ةقطــ ــاران يكــ بــي الالولـــــــــوبـــــــــرون ل داز آن آر

ســتا اسماو بــاران علــم بخــارش فــيضــيم اســت كــه او را صــد جواهــر در گل

است با حرف دل صوت با علم صـدف ا گــــوش ســــامعوحــــرفها رســــد زو نغـــز بـــردار مغـــز،پوســـت بـــيفكن

ــردد ــي گـ ــرام همـ ــه پيـ ــرفهمـ ن حـــه هــرزه ــرف ب ــين كــرد عمــرص نازنــز ــيابد مغ ــ ن ــر ك و پوســت نشكســتاه ديـــن نغـــزظاهـــر آمـــد علـــم ز علـــم

ديـن كوش دل بـرو در علـم بـه جـان و د از وي مهتــري يافــت بــ اگــر كهتــر

ــر ــي بهتــ ــم بســ ــالز علــ ــد قــ باشــ

ــي ــر موجـ ــه هـ ــزاران بـ ــهواردرهـ شـــزاران ــر دم از وي هـ ــزد هـ ــوج خيـ مـ

از آن دريــاي ژرف اســت وجــود علــمكــــند ايــــنجا تنــــزل معانــــي چــــون

ــه ــن كـ ــنيدم مـ ــان شـ ــاه نيسـ ــدر مـ انـرافــــرازبحــــر آيــــد ب قعــــرز شــــيبمـــــرتفع گـــــردد ز دريـــــا بخـــــاري

ــدر ــد ان ــره چك ــانش قط ــده ــندئ ي چدريــــا بــــا دلــــي پــــر رود بــــا قعــــر

دريــــاانـــدر رود غــــواص بـــه قعــــر ستاو هسـتي چـو دريا تـو سـاحل تـن

آن بحــر عظــيم اســت خــرد غــواص را مانــند يــك ظــرف دل آمــد علــم

المــعروان چــون بــرق س گــرددنفــــرون كــن صــدف بشــكن ــهواردرب ش

قاق و نحـــو بـــا صـــرفاشـــت بـــالغـــتجمله عمر خود در اين كرد او هر آن ك

ــ ــر وزشز ج ــت قش ــتاد در دس ــبز اف سپوســت ناپخــته اســت هــر مغــز بلــي بــي

بــــرادر پــــند بنــــيوش ز مــــن جــــانــال م ســروري يافــتدر دو عــالم كــه ع

ــل كـــ ــر نĤعمـ ــد از سـ ــوال باشـ احـ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 33: گلشن راز_

34

ن كار ازدل آيد Ĥعلـم است ك نـه چـون است غرب گيري آن چو شرق اينـرا گر

ــه نســـبت ــوم بـ ــا علـ ــال بـ ــا حـ ــال بـ قـدارد امـــا نيســـت معنـــي كـــه صـــورت

سـگ از خود دور انداز خواهـي ملـك و سگ سرشت است ادلـي كـ نباشـد در

ــنو ــين اســـت نكـــو بشـ ــته چنـ ــه البـ كـــته ــرورت فرشــ ــدر وي ضــ ــد انــ نايــــا ــه ت ــازد ك ــكس ــيمل ــزل پ ــو من ش تآخــــرت مــــيكن حــــراثت ز بهــــر

بـــه اصـــل جملـــه اخـــالق مـــزين شـــووعفــت شــجاعت پــس از وي حكمــت

متصــف گــردد بــدين چــاراو كســي كــباشـــد و نـــه نيـــز ابلـــه گـربــــز نـــه ــره خمــود از وي شــده دور همچــونش

ــرا ــشمبـــ ــ ذاتـــ ــوربن و از جـــ تهـــــم ــدارد ظل ــد از آن خ، ن ــو ش ــش نك لق

رانه اســتافــراط و تفــريطش كــ كــه ازجانــبش قعــر جحــيم اســت ز هــر دوگشـــتن و بـــودن بـــر او ديـــر نـــه روي

آمــد ايــن اضــداد ز اعــداد همــي هفــتــت از آن ــت اس ــز هف ــاي دوزخ ني دره

ــاري ــد ولــي ك ــل آي ــه از آب و گ ك است و جـان بنگر چه فرق مـيان جسـم بـــاز دان احـــوال و اعمـــال از ايـــنجاــم ــه عل ــي ن ــيل دني اســت آنكــه دارد م

هرگـــز جمـــع بـــا آز نگـــردد علـــم ز اخـــالق فرشـــته اســـت علـــوم ديـــن

ــديث ــت ح ــين اس ــر هم ــطفي آخ مصــه درون ــخان ي چــون هســت صــورت ئ

ــزداي ــرو بـــــ ــت بـــــ دلةروي تخـــــتحصــــيل كــــن علــــم وراثــــت از او

ــق ــتاب ح ــاق ك ــس و آف ــوان از نف بخــول خ ــي اصـ ــق نـ ــدالت كلـ ــد عـ آمـ

گفـتار اسـت و كردار حكيمـي راسـت ــه حكمــت باشــدش جــان و دل آگــه بشــهوت خــود كــرده مســتور بــه عفــت

ــجاع و ــافي از شـــ ــرذلصـــ و تكبـــعار ذات او شــــدشــــ عـــدالت چــــون ــيانه اســـت همـــه اخـــالق ــيكو در مـ نـــيانه چـــون ــتقيم اســـت مـ صـــراط مســـي ــه باريك ــير ب ــوي و شمش ــزي م و تي

ــون ــدا عـــدالت چـ ديكـــي دارد ز اضـــر هــر ــه زي ــريعــدد ب نهفــت اســتس

Download: www.ghalbinternet.com

Page 34: گلشن راز_

35

ــد ــت آمـ ــا بهشـ ــدل را جـ ــه عـ هميشـــم، ــزاي ظلـ ــد سـ ــت آمـ ــن و ظلمـ لعـــم ــدالت جس ــ ع ــال اســترا اقص ي كم

دور گــــردد فعــــل و تمييــــز ز اجــــزاــيان ــنمـــ ــردد ايـــ ــيوند گـــ و آن پـــ

ست ا مبرا جسميتوصـف كـه روح از ــق ــد از حــ ــافي رســ ــدو روح اضــ بــ

م جـــــانگيـــــرد فـــــروغ عـــــال در اوــه تمثــيل چــو خورشــيد و زمــين آمــد ب

دبيـــر زمـــين اســـت تو نـــور شـــعاعشوسردوخشك وتر نيست گرم كـواكب

و سـبز و آل و زرد است سـپيد و سـرخ ــه خــارج ــه داخــل كــه ن ــوان گفــتن ن ت

ــس ــق ز حســنش نف ــويا گشــت عاش گــ ــس ان راجهــ ــيننفــ كلــــي داد كابــ

ــق ــوم و نطـ ــباحت علـ ــالق و صـ و اخـــو ــد همچـــ ــي درآمـــ ــد الابالـــ رنـــ

م را بـــه هـــم زد عـــال همـــه تـــرتيب ــا ــي بـ ــق گهـ ــت نطـ ــدار اسـ ــيغ آبـ تـ

ــندش بالغــت چــو در لفــظ اســت گويــه در ــخر همــ ــم او مســ تحــــت حكــ

است تنها گويي آن چيست نه آن حسن

ــ ــنان كـ ــيا از چـ ــد دوزخ مهـ ــم شـ ظلـنـــور و رحمـــت آمـــد جـــزاي عـــدل،

ي در اعــــتدال اســــتئــــنيكو ظهــــورــركب ــز چــونم ــند يــك چي شــود مانات را مانـــــند گـــــرددالـــــذ بســـــيط

اســتا اجــزكــه از تــركيب نــه پــيونديــو آب و ــافي چ ــباره ص ــود يك ــل ش گــد ــو يابـ ــويتچـ ــان تسـ ــزاي اركـ اجـ

ــعاع ــانش ــت ت ج ــن وق ــوي ت ــديلس عچـرخ چارمين است چـه خـور بـه اگـر

ور نيســـتعنصـــر نـــزد خـــ طبيعـــتهاياز وي گـرم و سرد است عناصـر جملـه

ــود حكمــش ــاه ب ــادلروان چــون ش عــو از ــق چـ ــان موافـ ــد اركـ ــديل شـ تعـ

ــنوي ــاح معـــ ــن نكـــ ــتاد در ديـــ افـــمـــي پديـــد آمـــد فصـــاحت از ايشـــان

ــت از ــان مالحـــ ــي جهـــ ــي مثالـــ بـــــتان ــه شهرســ ــي ني بــ ــمكويــ زدعلــ

حسن او شهسوار است رخش گهـي بـر است خوانندش مالحت شخص در چو

و درويـــش و توانگـــر ولـــي و شـــاه روي نـــيكوان چيســـت حســـندرون

Download: www.ghalbinternet.com

Page 35: گلشن راز_

36

نيسـت كـس را در خدايي كـه شـركت ــه ــق گ ــه ح ــه ز با ك ــد گ ــي نماي ــل م ط

ــد ــاي ز حـ ــنه پـ ــرون مـ ــتن بيـ خويشـــق انــدر ــار ح ــل آمــد ك شــيطانباط

ــيايد دلربايــــي جــــز از حــــق مــــي نــدل مــــردم ربايــــد كجــــا شــــهوت

شــناس انــدر همــه جــاي حــقالمــث كسـوت حـق بين و حق دان حـق انـدر

سؤال و از كل فزون است؟ چـه جـزو است آنكه ا

ــت؟ ــون اسـ ــزو چـ ــتن آن جـ ــريق جسـ طـ

جوابكه موجود است كل وين باژگون است كـــه از وحـــدت نـــدارد جـــز درونـــيــائر ــت س ــزو اس ــدت ج ــه او در وح ككــه او چــون عارضــي شــد بــر حقــيقتــدار ــه مق ــر ب ــود كمت ــزو خ ــود از ج بكــــه هســــتي كــــرد او را زيردســــتيــد ــي نمايــ ــرت مــ ــر از روي كثــ كثيــ

رض دم بالذات ساعي است سـوي عـ عـــردد ــان نيســت گ ــدر دم ز امك ــل ان كــين ــي زمانــ ــردد و ال يبقــ ــدم گــ عــبــــه هــــر لحظــــه زمــــين و آســــمانيبــه هــر دم انــدر او حشــر و نشــير اســت

وجـود آن جزو دان كز كل فزون است رونــــيد موجــــود را كثــــرت ب بــــو

وجــود كـــل ز كثــرت گشـــت ظاهـــر نــــدارد كــــل وجــــودي در حقــــيقتــيار ــر هســت بس ــل از روي ظاه ــو ك چنــه آخــر واجــب آمــد جــزو هســتي ــد ــد آيــ ــر واحــ ــل كثيــ ــود كــ وجــ

رض شـد هسـتيي كان اجتماعي است عـ بـه هـر جـزوي ز كـل كان نيست گردد

العينه جهـان كـل اسـت و در هـر طـرف ــر ــي دگــ ــيدا جهانــ ــود پــ ــاره شــ بــ

وان و كهــنه پيــر اســتبــه هــر لحظــه جــDownload: www.ghalbinternet.com

Page 36: گلشن راز_

37

در آن ســـاعت كـــه مـــي ميـــرد بـــزايدكـه ايـن يـوم عمـل وان يـوم دين است ــرفتار ــود را گـ ــن خـ ــي مكـ ــه نادانـ بـنگـــر در ســـاعت و روز و مـــه و ســـال

ــم ــو را ه ــتت ــي هس ــرگ و زندگان متــن و جــان تــو پيداســت مــثالش در

گشـته چـون جـان او تو را تن تـو او را ذات است ن برحسب آيكـي هرلحظه و

مــر او را اضــطراري اســت ســيم مــردنــد ــوع آم ــه ن ــزل س ــه من ــياتش در س ح

ــه آن را ــال كـ ــه عـ ــو دارياز همـ م تـشـــــود مانـــــند اول در آخـــــر هـــــم

نـــزع مـــي گـــردد هـــويدا ز تـــو در جـان است جـم و خورشـيد ان حواسـت

و اطــرافت درخــت اســت نــباتت مــويــون ــرزد چــ ــيامت بلــ ــين روز قــ زمــــره گــردد حواســت هــم چــو انجــم خيــو در وي ــا ت ــر و پ ــي س ــته ب ــرقه گش غاســـتخوانها پشـــم رنگـــين ز سســـتي

شــود از جفـت خـود طــاق همـه جفتـي ــنت ــ «زمي ــاع صب ــفص ــد» يرف الت ش

خــويش مــي بينــي در آن دم كــه تــو در

ــپايد ــي نـ ــاعت مـ ــزي دو سـ در آن چيـــ ــيكن طام ــرالكت ول ــه ايــن اســت ب ي ن

ــرق اســت زنهــار ــن بســي ف ــا اي از آن تــال ــيل و اجمـ ــاي در تفصـ ــر بگشـ نظـ

ــه ــر خواهــي ك ــي بدانــي اگ ايــن معنر جهـان از زيـر و باالست د ز هـرچ آن

ست يك شخص معين اتو جهـان چـون ــوع ســه گــونه انســان را ممــات اســتنــر ــاتآز دو ديگ ــت ن مم ــياري اس اخت

زندگـــي باشـــد مقابـــل چـــو مـــرگ و اختــــيارينيســــت مــــرگ جهــــان راــر ــردد ولـــي هـ ــه مـــي گـ ــبدللحظـ مـ

ــچ آن ــر آن ــيدا ه ــر پ ــدر حش ــردد ان گزمــين ســر آســمان اســت تــو چــونتــن

كه سختست اسـت استخوانهايي چوكـوه ــنت در ــدامت تــ ــردن از نــ وقــــت مــ

ــاغ ــردد دمـ ــره گـ ــان تيـ ــفته و جـ آشـســاموي هــم چــو دريــاگــردد از خــ تم

ــود از ــ ش ــان ك ــكين نج ــرد مس ش اي مــه هــم ــاق ب ــا س ــاق ب ــردد س پيچــيده گ

ــو روح از ــد چ ــدا ش ــيت ج ــه كل ــن ب تــال بــــدين ــال عــ ــنوال باشــــد حــ ممــ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 37: گلشن راز_

38

ــيانش ــ ب ــبع«ه در جمل ساســت» ثانــي المــي ل« ــد ف ــق جدي ــرد » خل ــيان ك ــم ع ه

ــق و ــو خلـ ــث چـ ــسبعـ ــن نفـ آدم ابـــرچه ــد اســت و گ ــرش مدي ــدت عم م

يتجلــــن خــــود انــــدر أشــــ ازبــــودــو وز ايــن ــبديلجانــب ب د هــر لحظــه ت

ــل ــاي كـــ ــو بقـــ ــببـــ اد در دار عقـــــال ــورتم دو عــ دارد از معنــــي و صــــر آن ــر ز م ــ«ديگ ــاقع ــت» ند اهللا ب اسمـــــي نمايـــــد عـــــين آخـــــر در اولد ســائر چــو ســاكنن بــوĤكــ يئــبــه جا

م بــه يــك بــارآيــد در آن عــال بــه فعــلبــاري چــند قــادر بــر آن گــردي بــه

ــس ــود در نفـ ــزي شـ ــو چيـ ــرتـ مدخـــدت ــه م ــردد ب ــبوي گ ــا خوش ــيوه ه م

ــا را وز آن ــه هـ ــرد انديشـ ــركيب كـ تـــردد ــويدا گــ ــر هــ ــدر روز محشــ انــــود عـــيب و ــباره روشـــن شـ ــر يكـ هنـ

از او چــون آب صــورت ه بــنمايدكــــوان ــرو خـ ــت فـ ــي«آيـ ــتبلـ »رائر الســـالق ــود اخ ــخاص ش ــام و اش ــو اجس تــه ــيد ســ ــيدا موالــ ــه گشــــت پــ گانــ

سـت باقـي جمله فاني است ارا بقـا حـق ــه ــيها «ب ــن عل ــل م ــانك ــرد » ف ــيان ك ب

ــود ــادبـــ ــدام ايجـــ ــالمو اعـــ دو عـــجديــد اســت در خلــق هميشــه خلــق

ــه فـــيض ــل حـــق تعالـــي هميشـ فضـــو از آن ــب بـ ــيل جانـ ــاد و تكمـ د ايجـ

ــيكن چــو ــن ول ــيورگذشــت ايــن ط ا دنــر ــه ه ــي بالضــرورت ك ــزي كــه بين چي فــــراق اســــتاولــــين عــــين وصــــال

ــون ــر چـ ــتدمظاهـ ــر فـ ــق بـ ــروفـ ظاهـــم ــا اســ ــيكن بقــ ــد ولــ ــود آمــ وجــهســت بالقــوه در ايــن دار هــر آنــچ آن

ــو هــر فعــل ادركــه اول گشــت صــ ز تراگــر نفــع اســت اگــر ضــ بــه هــر بــاريــا بـــا خـــوي گـــردد بـــه عـــادت حالهـ

آمـــوخت انســـان پيشـــه هـــا را از آنمدخـــــرو اقـــــوال همـــــه افعـــــال

ــريان ــو عـ ــراهن تـــن چـ ــردي از پيـ گـــد ــنت باشـ ــدورت تـ ــي كـ ــيكن بـ ولـــيدا ــه پــ ــماير همــ ــا ضــ ــود آنجــ شــــاره ــر بـ ــق دگـ ــه وفـ ــالم بـ ــاصعـ خـــ ــنان كـ ــوتچـ ــنجااز قـ ــر در ايـ عنصـ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 38: گلشن راز_

39

ــوار ــران گهــــي انــ ــاه نيــ گــــردد گــدرنظــــــر بــــــاال و پســــــتي نمانـــــد ــك ــه ي ــان ب ــب و ج ــرآيد قال رنگــي ب

ــافي ــود ص ــ ش ــورت گ ــت ص لز ظلمبــــي جهــــت حــــق را تعالــــي ببينــــي

ــتيها ك ــه مســ ــدانم تاچــ ــو نــ ــي تــ نــازخويش گشتن چيست صافي »اهورط«

زهـي دولـت زهـي شوق زهـي حيـرت و درويــــش باشــــيم مطلــــقغنــــي

ــتاده مســت ــر ســر خــاك ف ــران ب و حيــيگانه ــه بـ ــنجد كـ ــوت نگـ در آن خلـ

چــه خــواهد شــد پــس از وي نــدانم تــاانديشــه دل خــون گشــت بــاري از ايــن

تــــو در عــــالم جــــان خــــالقهمــــه اــين ــتي تعـــ ــردد ز هســـ ــرتفع گـــ مـــــ ــيوان دنمانــ ــدر دار حــ ــرگت انــ مــــو ــا وب ــون دل د پ ــو چ ــم ت ــر و چش س

حــــق بــــر تــــو تجلــــي كــــند انــــوارــالم ــر هـــم زنـــي تـــو دو عـ را همـــه بـ

ــ« ســـممقاه ــ» ربهـ ــوچـ ــنديشه بـ د بيـــربت ــي ش ــي ذوق زه ــذت زه ــي ل زه

دم كـه مـا بـي خـويش باشيم خوشـا آن قــل نــه تقــوي نــه ادراكع نــه ديــن نــه

لـد آنجـا چه سنجد حـور و خ بهشـت و ديــدم و خــوردم از آن مــي چــو رويــتــر ــتي پـــي هـ ــاري ئـــيمسـ باشـــد خمـ

سؤال

ــد؟ ــدا ش ــم چــون ج ــديم و محــدث از ه ق

ــد؟ ــدا ش ــد آن ديگــر خ ــالم ش ــن ع ــه اي ك

جواباســت باقــي دائمــا نيســت كــه از هســتيســتاجملــه اســم بــي مسما جــز ازحــقي اليــزال اســت روي هســت وجــود از

از هم خود جدا نيست محدث قـديم و ســتاو ايــن مانــند عنقا همــه آن اســتگــردد ايــن محــال اســت عــدم موجــود

Download: www.ghalbinternet.com

Page 39: گلشن راز_

40

ــه ا ــكالهمـ ــان شـ ــرتو آسـ ــردد بـ گـور ساري است نقطه كه اندرد كچوآن ي

ــي ــه بينــ ــرعت آن كــ ــره از ســ دايــاز اعــــداد بســــيار نگــــردد واحــــد

ن جدا كن آخـويش ايـن را ز بـه عقـل ي عين محال است دوئـ كـه بـا وحـدت ز نســـبت گشـــت پـــيدا همـــه كثـــرت امكـــــانز بوقلمـــــون شـــــده پـــــيدا

ــه ــو بـ ــت يتحدانـ ــق گشـ ــاهد حـ شـ

ــه آن ايــن ــه ايــن شــود آن ن گــردد و نجملـه امــر اعتـباري اســت جهـان خــود آتـــش بگـــردان ةنقطـــ بـــرو يـــك

ــي گــر در ــد بــه ناچــار يك شــمار آيرا رهــا كــن » ســوي اهللا مــا«حــديث

چونخيالست ينك درآني شك دار چـه ــند ــدم مانــ ــتا عــ ــود يكــ ــتي بــ هســ

ــور ــان ظهــ ــرت شــ ــتالف و كثــ اخــيكــي چــون بــود واحــد وجــود هــر

سؤال

ــل ــواهد اهـ ــه خـ ــي ز چـ ــبارآمعنـ تن عـ

ــم و ــوي چشـ ــه سـ ــارت كـ ــب دارد اشـ لـ

ــويد از ــه ج ــال چ ــط و خ ــف و خ ــر زل س

ــه ــي ك ــوال كس ــات اســت و اح ــدر مقام ان

جوابآفـتاب آن جهـان است چـو عكسـي ز اي خويش نيكوستبه ج كه هر چيزيــف ــثال اســت رخ و زل ــي را م آن معانن دو بهــر اســتآبــتان را ز رخ و زلــف

بهـر محسوس است موضوع نخسـت از

در عـالم عيان است هـر آن چيـزي كـه زلف وخط وخال وابروست چون جهـان

جمــال و گــه جــالل اســت تجلــي گــهتعالـي لطـف و قهـر است صـفات حـق

مسموع آمـد ايـن الفاظ چـو محسـوس

Download: www.ghalbinternet.com

Page 40: گلشن راز_

41

ــند ــا بيـ ــت كجـ ــظ غايـ ــر او را لفـ مـــر ــا تعبيـــ لفظـــــي يابـــــد او را كجـــ

ــندي ــه مانــ ــبــ ــر ند كــ ــي تعبيــ معنــطفل وآن ماننددايه است ن كـه ايـن چو

ــر آن ــع اول بــ ــتاد از وضــ ــي فــ معنــكـان معنـي كـدام است عـام چـه دانـد ــا ــردند از آنجــ ــل كــ ــا را نقــ لفظهــ

ــوي ــو س ــظ چ ــازل لف ــي گشــت ن معنجــوي آن مــي بــاش ســاكن ز جســت و

كـه صـاحبمذهب ايـنجا غير حق نيست ــبارات ــه دار عــــ ــريعت را نگــــ شــــالل اســـتو آن ديگـــر د كرفـــنا و ســـ

الفـــــاظ و داللـــــت بدانـــــد وضـــــعز نادانــــي بــــه تقلــــيد مشــــو كافــــرطـــريقتيابـــد اســـرار نـــه هـــر كـــس

كشـف بايـد يـا كه تصديق مـر ايـن را ــو را ــته ت ــي ، سربس ــي بدان ــر خواه گ

ــوازم را ــن رعايــــت لــ يكايــــك كــــر ــن ز ديگـ ــي كـ ــزيه مـ ــا تنـ ــه هـ وجـــايم ز ــند ديگــــر نآنمــ ــي چــ مثالــ

ــت كــــن لــــوازم را بديــــنجا رعايــپـــيدا عـــين هســـتي ز لعلـــش گشـــت

معنــــــي نهايــــــت نــــــدارد عــــــالمكــه شــد از ذوق پــيدا هــر آن معنــي

ــل دل ــو اهـ ــچـ ــي كـ ــير معنـ ند تفسـزآن عالم چوسايه است ا وساتكه محس

ــن ــزد مـ ــه نـ ــاظ بـ ــود الفـ ــؤولخـ مـمحسوسات خاص ازعرف عام است به

عقـــل كـــردنددر جهـــان نظـــر چـــونــب را ــل تناســ ــرد عاقــ ــت كــ رعايــ

ــبيه ــي تشـ ــن ولـ ــت ممكـ ــي نيسـ كلـق نيست كسـي را بـر تـو د بـدين معنـي

ــا ــا بـ ــي تـ ــار ولـ ــار زنهـ ــودي زنهـ خـاهل دل را درسه حالست كـه رخصـت و شناسد اين سه حالت اك هـر آن كـس ــر ــو را گـ ــوال م تـ ــيدنيســـت احـ واجـــازي ــيقت مجــ ــوال حقــ نيســــت احــ

دوسـت نايـد ز اهـل تحقيق گـزاف اي الفـــــاظ و معانـــــي بگفـــــتم وضـــــع

ــن در ــر كـ ــوي غايـــت نظـ ــي سـ معانـــه وجــه خــاص از آن تشــبيه مــي كــن ب

قاعـــده يكســـر مقـــرر چـــو شـــد ايـــنــم ــز چش ــر ك ــيدا نگ ــت پ ــاهد چيس ش

ــمش ــيماري و ز چش ــت ب ــتيخاس مس

Download: www.ghalbinternet.com

Page 41: گلشن راز_

42

جانهــا جملــه مســتور ز لعــل اوســت شــــفاي جــــان بــــيمار لــــب لعلــــشلطفــــي نمايــــدســــاعتي لــــبش هــــر

ــي ــازد دمــ ــاره ســ ــيچارگان را چــ بــزنـــد آتـــش بـــر افـــالك بـــه دم دادنــر ــه وز او ه ــگوش ــيخانه ئ ــي م ــدئ ي شمــي كــند بــازش عمــارت بــه بوســه ــش ــوش ز لعلـ ــا مدهـ ــان مـ ــمجـ دائـ

لعـــل او جـــان مـــي فـــزايد بـــه عشـــوهگــويد كــه نــه آن گــويد آري مــر ايــن

ــه ــه بوس ــوازد ب ــي ن ــان م ــان ج ــر زم هــك ــه و ا وز او يـ ــتادبوسـ ــاسـ ن از مـ

پــــــيدا گشــــــت آدم ز نفــــــخ روحــي ــردند جهانـ ــه كـ ــتي پيشـ ــي پرسـ مـ

آيـد آخـر خـواب و مستي در او چـون ــبت ــه نس ــاب چ ــا رب ارب ــاك را ب خ

چــرا گفــت» ينــي علــي عولتصــنع «كــهن جاي راز است Ĥاو ك چـه مي پرسي از زنجيــــــــر مجانــــــــين مجنبانــــــــيدــش ــر زلفـ ــتا فـــروپوش سـ ــرا گفـ مـ

ــد راه وز او در ــيچش آمــ ــبپــ طالــمقلقــــلاز او بــــوده همــــه جانهــــا

دلهــا مســت و مخمــور ز چشــم اوســتهمـــه دلهـــا جگـــرخوار ز چشـــم او

گـــرچه عـــالم در نـــيايد بـــه چشـــمشــي از ــوازد دمـــ ــا نـــ ــي دلهـــ مردمـــجان دمد درآب و درخاك بـه شـوخي ي شـــدئـــغمـــزه دام و دانـــه از او هـــرــزه ــارت ز غم ــه غ ــتي ب ــد هس ــي ده م

ــا در جــوش ز چشــمش ــمخــون م دائــزه ــه غمـ ــد بـ ــي ربايـ ــم او دل مـ چشـ

ــو از ــمچ ــبش جو چش ــو ل ــناريئ ي كمــــي را كــــار ســــازد عال ز غمــــزهــك ــزه از او ي ــا ، غم ــان دادن از م و ج

ــر«ز صـــح بالب ــر » لمـ ــد حشـ ــالمشـ عـــردند چــو از چشــم ــه ك ــبش انديش و ل

دو چشـــمش جملـــه هســـتي نـــيايد درهمـه مسـتي اسـت يـا خواب وجـود مـا فتشــگاز ايــن صــد گــونه ا خــرد دارد

ــان بــس دراز اســ حــديث زلــف تجانــن ــرس از م ــف مپ ــديث زل ــح رچين پ

راســـتي گفـــتم ســـخن دوش ز قـــدشراســـتي زو گشـــت غالـــب كـــژي بـــر

ــا ــه دلهــ ــل همــ ــته مسلســ از او گشــ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 42: گلشن راز_

43

اوةبــــرون از حلقــــ نشــــد يــــك دلديكــــي كافــــر نمانــــ م دربــــه عــــال

منؤ مــ جهــان يــك نفــس د درنمانــ اوبــاز كــرد از تــن ســر بــه شــوخي

كـم شد اندر روز افزود كـه گـر شـب ــت ــه دس ــره زد ب ــر وي گ ــتن ب خويشــام ــام گهـــي بـ آورد گاهـــي كـــند شـ

بازيچـــه هـــاي بـــوالعجب كـــرد بســـيبـــوي آن زلـــف معطـــر ادشكـــه د

ســـاكن نميگـــردد زمانـــي كـــه خـــودهخويشـــــتن دل برگـــــرفت ز جـــــانرويـــش دلـــي دارد بـــر آتـــش كـــه از

ــط ــراد از خ ــناب م ــي اســت ج كبرياينيســـت بيـــرون خوبرويـــي كـــه از مـــا

حــــيوانكــــردند نــــامش دار از آنــ ــم شز خط ــن ةچش ــب ك ــيوان طل ح

ش آب زندگانـــيخطـــ بخـــور چـــونيـــكاز وحـــدت يكا بدانـــي كثـــرت

ــ ــازز خطـ ــي ش بـ ــبهم خوانـ ــر مـ ســـن روي ــط دل مــ ــداو در خــ او ديــاز او بحـر معانـي است كـه هـر حرفـي

ــزاران ــال هــ ــم از عــ ــر علــ رازمبحــ

ــد ــق صـ ــو معلـ ــر سـ ــزاران دل ز هـ هـــر او ــكين ب گــ ــين مشــ ــانرفزلفــ دشــبگــــذاردش پيوســــته ســــاكن وگــــر

ــو دام ــد چـــ ــنه ميشـــ ــرفتـــ ــ نبـاوچ ببــريده شــد زلفــش چــه غــم بــود اگــر

ــر ــو او بــ ــارو چــ ــل ره زدانكــ عقــــيابد ــه آرام زلــــف نــ او يــــك لحظــكرد خود صدروزو شب زلـف و ز روي ــ ــد آدم درلگـــ ــرآن دم شـــ مخمـــ

ــا ــاني دل مــــ دارد از زلفــــــش نشــــهلحظـــه كـــار از ســـر گـــرفت از او هـــر

ــوش از آن ــش مشـ ــردد دل از زلفـ گـحســن خدايــي اســت رخ ايــنجا مظهــركشـــيد انـــدر نكويـــي رخـــش خطـــي

جـــان مســـبزه زار عـــال خـــط آمـــد ــ ــن ئ ز تاريكـ ــب كـ ــش روز شـ زلفـــر ــاني وار ازخضـــ ــي نشـــ ــام بـــ مقـــ

ـ خ اگـر روي و ش بينـي تـو بـي شك طــاز ــال ز زلفــــش بــ ــار عــ مدانــــي كــــ ــد شكســي گــر خط از روي نكــو دي

ــار ــر رخس ــبعاو مگ ســت الم ــي اس ثاني از او بــــازئــــهــــر مو نهفــــته زيــــر

Download: www.ghalbinternet.com

Page 43: گلشن راز_

44

زيــــباي جانــــان ز خــــط عــــارض محــيط اســت ورد مركــزكــه اصــل ــد ــط وز او شـ ــب آدمخـ نفـــس و قلـ

ــس ــه عك ــ ك ــالةنقط ــت خ ــياه اس ســزل ــرون شــدن نيســ ره كــز آن من ت بي

وحـــدتد انـــدر اصـــلنـــبو دو نقطـــهــا دل ــس و ي ــالعك ــت خ روي زيباس

ــا شـــد هـــويدا و يـــا عكـــس دل آنجـــن ــه م ــن راز ب مشــكلپوشــيده شــد اي

ــر ــال ا چ ــتلف ح ــر مخ ــد آخ ــي باش م او در اضطراب است زلف گهـي چون

چــون خــال ســياه اســت گهــي تاريــكد گاهــي بهشــت اســتبــو گهــي دوزخــتد ــر گهـــي افـ ــه زيـ ــودبـ ــاكة تـ خـ

ــبكار اب وشـــر شـــمع و شـــاهد را طلـ

ــر ــين بـ ــبت نآ ببـ ــانقلـ عـــرش رحمـــر آن رخ ــ ب خــالش بســيط اســت ةنقط

هــــر دو عــــالمور دخــــط او شــــدازــال ــت دل از آن حـ ــباه اسـ ــرخون تـ پـدل جز خون شدن نيست ز خالش حال

نباشـــد هـــيچ كثـــرت بـــه وحـــدت درــال ــدانم خـ ــت نـ ــس دل ماسـ او عكـ

ــال ــس خـ ــيدا ز عكـ ــت پـ او دل گشـروي او يــــا اوســــت در دل دل انــــدر

مـا عكس آن خال ايـن دل اگـر هسـت مخمورش خرابست چشـم گهـي چـون

چو آن روي چوماه است روشـن گهـي د گاهـي كنشت است و بـ گهـي مسـجد شـــود از هفـــتم افـــالك گهـــي برتـــرــد ــس از زه ــار پ ــر ب ــردد دگ و ورع گ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 44: گلشن راز_

45

سؤال شـراب و شـمع و شـاهد را چـه معني است؟

ــت؟ خرابا ــوي اس ــه دع ــر چ ــدن آخ ــي ش ت

جوابي اســتصــورتي او را تجلــ كــه در هــركــه از كــس نيســت پــنهان ببــين شــاهد

ارواح نـــــورفـــــروغ شـــــاهدد بـــــو ــش ــرابش آت ــد ش ــجر ش ــمعش ش و ش

همـان آيـات كبـري اسـت ولـي شـاهد ــت ــر از دسـ ــي مگـ ــي امانـ ــود يابـ خـــره ــود قطــ ــان وجــ ــا رســ ــا دريــ دبــ

ــم ــياله چش ــت پ ــت مس ــوار اس ــاده خ بــاده ــام شـــراب بـ ــاقي آشـ خـــوار و سـ

ســـت ســـاقي ااو را» ربهـــممقاهســـ«پاكـــي دهـــد در وقـــت مســـتي تـــو را

اسـت از نيك مردي مسـتي بـه كـه بـد ــت ــاب ظلمـ ــور حجـ ــر از نـ او را بهتـ

ــور ــون ز نــ ــدابلــــيس ملعــ ابــــد شــبيند اندروي چه سود است خـودرا چـو

ــكل ــي شـ ــتاد بسـ ــر وي افـ ــي بـ حبابـ

شاهد عين معني است شـراب و شمع و ســكر و نــور عــرفان شــراب و شــمع ــنجا صــباح مشــمع، جاجــه ز شــراب ايــر ــاهد بـ ــد ز شـ ــرر شـ ــي شـ دل موسـ

است اسريجـام و نور شـراب و شـمع بــــيخودي دركــــش زمانــــي شــــراب

دز خويشـــت وارهانـــ بخـــور مـــي تـــاكه جامش روي يار است شـرابي خـور ــرابي را ــب شـ ــام طلـ ــاغر و جـ ــي سـ بـ

ــور ــرابي خـ ــي شـ ــه باقـ ــام وجـ ز جـــو هــور آنط ــاد كــمــي ب وث هســتيز ل

وارهــان خــود را ز ســردي بخــور مــيــ ــي ك ــق دور او كس ــاه ح ــتد از درگ افــه آدم را ــد ك ــدد ش ــد م ــت ص ز ظلم

ــر ــن اگـــ ــتةآييـــ دل را زدوده اســـــتاد ز رويــش ــر مــي اف ــرتوي چــون ب پ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 45: گلشن راز_

46

ــبابش ــ حــ ــتاوليائــــي را قــ باب اســــس ــتاده نف ــوش ف ــه در گ ــل را حلق ك

اوســـــتةي پـــــيمانئـــــذره دل هـــــرزمين مست آسمان مست هـوا مسـت و يكـــي بـــوي يدبـــه امـــ هـــوا در دل

ردي بـر ايـن خاك ريخـته د بـه جـرعه ــه ــتاده گـ ــش فـ ــه در آتـ در آب و گـ

آدمـــي تـــا شـــد بـــر افـــالك بـــرآمدــابش ــان ز تـ ــت جـ ــرده روان يافـ افسـمـــان خـــود برگشـــته دائـــم ز خـــان ونـــيم جـــرعه عاقـــل آمـــد يكـــي از

ــك ــته عاشــق يكــي از ي صــراحي گشمـــيخانه و ســـاقي و مـــيخوار مـــي وــي ــادل زهـــ ــد دريـــ ــرافررنـــ از ســـ

يافــــته ز اقــــرار و انكــــار فــــراغت پيــــــر خــــــراباتندامــــــ گــــــرفتهاست پارسايي رخود و كفراست خوديــيدالت «كـــه ــقاط اوحـ ــافات االسـ »ضـ

ــام ــقان مقـــ ــتعاشـــ ــي اســـ الابالـــــرابات ــتان خــ ــت آســ ــان اســ المكــ

صـحراي او عـالم سـراب است كـه در ــازش ــه آغ ــت ن ــه غاي ــده ن ــي دي كس

در او شــكل حــباب اســت جهــان جــانران و مدهــوش كــل حيــعقــل شــده زو اوسـت خـم خانـة چـو يـك مهمـه عـال

وماليك مست وجان مست مست خردــك ــوي فلـ ــته از وي در تكاپـ سرگشـ

پاك ةخـورده صـاف از كـوز ماليـك وشن يك جرعه سرخ آعناصرگشـته ز

ــوي ــرعه ز ب ــج ــاك ئ ــر خ ــتاد ب ي كافــن ز عكــس او ــت ت ــان ياف ــرده ج پژمــي خ ــقجهانـ ــم لـ ــته دائـ از او سرگشـ ناقــــل آمــــدردشبــــوي د يكــــي ازــي از ــرعه يك ــرديده صــادق ئــج ي گ

ــر ــار يكــي ديگ ــك ب ــه ي ــرده ب ــرو ب فــيده ــاز كشـ ــن بـ ــده دهـ ــه و مانـ جملـ

آشــاميده هســتي را بـــه يــك بـــار درــارغ ز زهــد خشــك و طامــات شــده ف

از خــود رهايــي اســت خراباتــي شــدنداده انــــــدت از خــــــرابات نشــــــاني

بـــي مثالـــي اســـتجهـــان خـــرابات ازــرابات ــيان خـ ــرغآشـ ــان ا مـ ســـت جـــي ــت خرابات ــراب اس ــدر خ ــراب ان خاســـت بـــي حـــد و نهايـــت خراباتـــي

Download: www.ghalbinternet.com

Page 46: گلشن راز_

47

ــه كـــس را و ــي نـ ــود را بازيابـ ــه خـ نـــ ــه مـــ همـ ــز كافـــر منؤه نـ ــه نيـ و نـ

ــرك ــه ت ــرفته ب ــر گ ــر و ش ــه خي جملــراغت ــام فــ ــنگ و از نــ ــته از نــ يافــــيال ــوتخــ ــور خلــ ــراماتو نــ كــــتاده ز ذوق ــتي مســــــت اوفــــ نيســــ

ــه د گــرو كــرده ــاكب ــه را پ ردي جمل خــون از ديــده ريــزاناشــك بــه جــاي

ــرازشـــاطران شـــده چـــون گـــردن افـــي از ــر گهـ ــر سـ ــي بـ ــرخ رويـ دارسـ

گردان چـون چـرخ و سـر شـده بـي پـا م رســــيدهاز آن عــــال بــــدو وجــــدي

شگرف است سريي ئپرده كـه در هـر ــته ــرد گش ــو مج ــر ب ــگ و ه ــر رن از هســــياه و ســــبز و ازرق همــــه رنــــگ

ــده ز ــوف نآش ــاف ئص ــافي ز اوص صده از صــد يــك نگفــته ديــز هــر چ آنــيخي ــو زشــ ــزار مــ ــته بيــ ريدي گشــ

است يدزهدوتقوي اين چه ش جاي چـه ــار ــت و زنـ ــ بـ ــه و ترسـ ــو را بـ ايي تـ

ــتابي اگـــر صـــد ســـال در وي مـــي شـاو بــي پــا و بــي ســـر گروهــي انــدر

ــراب ــرفته شــ ــر گــ ــيخودي در ســ بــخـورده هـر يـك بـي لب و كام شـرابي

ماجــراي شــطح و طامــات حــديث وي از دســـت داده ئـــرديد بـــه بـــوي كـــوه و تســـبيح و مســـواكر عصـــا و

گــــل افــــتان و خيــــزان مــــيان آب و نـــازعـــالمسرخوشـــي در گهـــي ازروســــياهي رو بــــه ديــــوار گهــــي از

جانـــانماع از شـــوقســـ گهـــي انـــدرنغمــه كــه از مطــرب شــنيده بــه هــر

آخر صوت وحرف است نه سـماع جان ــ ــيده د رز سـ ــرون كشـ ــو بيـ ــق ده تـ لـ

مـــروق بـــدان صـــاف فـــرو شســـته صــاف پــيمانه خــورده از مــي يكــي

ــژگان ــه م ــاك ب ــزبل خ مــاك ر ــته پ فــرفته خمـــــار رنـــــدانمـــــندا گـــ

مريدي اين چه قيد است چـه شـيخي و ــر روي ــ اگـ ــد در كـ ــو باشـ ــتـ هه و مـ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 47: گلشن راز_

48

سؤالــت و زنـــار و ترســـائي درايـــن كـــوي بـ

ــرگوي. همــه كفــر اســت ــه چيســت؟ ب !ورن

جوابنـــــارد بــــوقــــد بســــتنزخــــدمت ع

ــيد ــتي شــــود توحــ عــــين بــــت پرســريكـــي بـــت باشـــد آخـــ از آن جملـــهــت از ــه ب ــل ك ــتي نيســت باط روي هس

چـه صـادر گشت نيكوست هـر ز نـيكو است در وي آن ز غير است شري وگـر

ديـن در بـت پرسـتي است بدانسـتي كـه خـــود گمـــراه گشـــتي كجـــا در ديـــنر كافـــشـــد انـــدر شـــرع بـــدين علـــتــلمان بـــه شـــرع انـــدر نخوانـــندت مسـ

ــر ــه را كفـ ــدار كـ ــد پديـ ــي شـ حقيقـــر بـــه زيـــر پـــنهان ايمانـــي اســـت كفـ

ــي « ســتدقايــنجاچه گفــت»يءوان مــن شعــــدم بــا جائــــت فــــذره ــل مــ اهللاقــ

بت پرست ار حق نميخواست كـه گشتي ــرد و ــو ك ــود نك ــو ب ــت و نك ــو گف نكــتم ــدين خ ــان ب ــرع ايم ــد اصــل و ف آم

عشق است و وحدت بـت ايـنجا مظهر د قــائم بــه هســتيديــن بــو چــو كفــر وهســـت هســـتي را مظاهـــر چـــو اشـــيا

ــه ــو انديشـ ــرد نكـ ــن اي مـ ــلكـ عاقـبـــدان كايـــزد تعالـــي خالـــق اوســـت

كه باشد محض خير است وجـود آنجا بدانسـتي كـه بت چيست مسـلمان گـر

بــت آگــاه گشــتي وگــر مشــرك ز ــد او از ــق االبــــت نديــ ــرخلــ ظاهــ

پـــنهانزو ببينـــي حـــق تـــو هـــم گـــرــالم ــزار ز اســ ــت بيــ ــازي گشــ مجــبتـــي جانـــي اســـت پـــنهان درون هـــر

در تســبيح حــق اســت هميشــه كفــر مـــيگويم كـــه دور افـــتادم از راه چـــه

ــي ــدان خوب خ بــت را كــه آراســت ربو هم او گفت و هم او بود هـم او كرد يكــي گــوي و يكــي دان يكــي بــين و

Download: www.ghalbinternet.com

Page 48: گلشن راز_

49

ــان تفـــاوت نيســـت انـــدر خلـــق رحمـــان ــدنشــ ــارعقــــد خــــدمت آمــ زنــ

ــزي ــر چيـ ــع اول ز هـ ــر وضـ ــر بـ مگـــرز درآ در ــوا «ةمــــ »بعهــــــدي اوفــــ

ــيدان در ــعادت ز مــ ــوي ســ ــا گــ ربــبهـــر ايـــن كـــار آفـــريدند تـــو را از اســـت احـــوال قـــرت العـــينبـــه ســـان

جهـان بـيش از يكي نيست مسـيح انـدر و نــــور كــــرامات خــــيال خلــــوت

جـب وهستي است ريا وع وكبـر جـزاين ــباب ــه اس ــت هم ــر اس ــتدراج و مك اســادر ــ شـــود صـ ــزاران خـ رق عـــادتهـد گــــه در انــــدامنشــــين گهــــي در دل

ــيان د دردر آر ــق و عص ــر و فس ــو كف تــيكن ــنها كـــي رســـي تـــو بـــدو لـ بديـو ايـن دعوي خدايي است تـو فرعونـي

ــيايد ــي نـــ ــز از وي خودنمايـــ هرگـــرا بـــدين علـــت گـــرفتار مكـــن خـــودــردي چــه جــاي ــر نســخ گ مســخ يكس

فطــرت شــوي ناگــه نگونســار كــه ازــي در ــين عمــر نگوي ــا چن چــه كــاري بزهــي ريــش پيشــوا كــردي خــري را

ــن ــه م ــرآن ن ــنو ز ق ــن بش ــيگويم اي مبديــدم اصــل هــر كــار نظــر كــردم

ــؤولدانـــــش را نباشـــــد اهـــــل مـــــيان ــردي م ــه م ــردان ب ــند چــون م درب

دت عــباو چــوگان علــمرخــشبــه بســـيار آفـــريدند اگـــر چـــه خلـــق

علـم و مـادر هسـت اعمال پـدر چـون ــد ــكي نيســت نباش ــان ش ــدر انس ــي پ ب

ــا كــن ــرهاتره ــ ت ــات و ش طح و طامانــدر حــق پرســتي اســت كــرامات تــو

زباب فقر است ه ا ن ن Ĥدر ايـن هرچيز ك ــيس ــين ز ابلـــ ــعادتلعـــ ــي ســـ بـــ

ديــوارت آيــد گاهــي از بــام گــه ازان پــــنهز تــــو احــــوال همــــي دانــــدــت ــد ابليسـ ــام و در پ شـ ــوامـ ــي تـ سـگــر در خودنمايــي اســت كــرامات تــوــا حــق آشــنايي ارااو كســي كــ ســت بــه روي ــو در خ هم ــار ت ــق اســت زنه ل

عامــه نشــيني مســخ گــردي چــو بــا بـــا عامـــت ســـر و كـــار مـــبادا هـــيچ

ــردي ــف ك ــر تل ــين عم ــرزه نازن ــه ه بــه جمعــيت لقــب كــردند تشــويش ب

Download: www.ghalbinternet.com

Page 49: گلشن راز_

50

گشـــتند مـــردم جملـــه بـــدحال از ايـــناســــت در عــــالم نمــــونه فرســــتاده

ــر ــت او راخ ــامش هس ــه ن ــاسك سججهــل پــيش آهــنگ آن خــر شــده از

جـا از ايـن معنـي نشان كرد بـه چـندين ــن ــوم ديـ ــد علـ ــمان شـ ــر آسـ ــه بـ همـكســــي از جاهلــــي شــــرم نمــــي داردعاقلــي بنگــر كــه چــون اســت اگــر تــو

ـ ، پـدر نـيكو وقت است د اكـنون شيخ بــه او را ــ كـ ــد بـ ــا جـ ــدر بـ ــالحد پـ صـ

خـري هسـت از تو خرتر از خـري را كـ ــاك ــونه پـ ــردان چگـ ــ گـ ــو را سـ رد تـ

ــنــور «بــودچــون چــه گــويم »ي نــور علــيوه ــو م ــ چ ــده و س درخــت اســت رزب

ــيك ــد نــ ــيكو ندانــ ــد ز نــ ــد بــ از بــــراغ دل ز ــود چــ ــروختن بــ ــور افــ نــــتر ــز ز خاكسـ ــروخت هرگـ ــراغ افـ چـ

ــر ــندم بــ ــوي ببــ ــيان خــ ــارمــ ش زنــــه دارم ــارم كـ لـــيك از وي هســـت عـــولم ــيار خمـ ــه بسـ ــهرت بـ ــر از شـ بهتـقحكمــت مگيــر از ابلهــي د كــه بــر

اوفتـــند انـــدر مهالـــك همـــه خلـــق

ــتاده ــال فـ ــه جهـ ــنون بـ ــروري اكـ ســـا ــر دجــ ــورلنگــ ــونه اعــ ــا چگــ تــ

ــاس ــرد حســ ــين اي مــ ــونه بازبــ نمــــنگ آن خــر خــران را ــين همــه در ت ب

ــواجه ــرد ةقصــ چــو خ ــان ك ــر زم آخاكـنون كـه كـور و كـر شبان شد ببـين

ــد ــق و آزرم نمانــ ــيانه رفــ ــدر مــ انــعـــالم باژگـــون اســـت همـــه احـــوال

قت است كاربـاب لعن وطرد وم ي كسـ طــالحشــت آن فــرزند مــي كخضــر خـود كردي تو اي خر شـيخ وا كـنون ــو ا ــر «و چـ ــن البـ ــر مـ ــرف الهـ »ال يعـ

بـــاب خـــود پـــورنشـــان و گـــر داردــ نيكــراي و نيكــبخت اســت او پســر ك

واديـن كـي گردد آن ك ولـيكن شـيخ ــم ــريدي علـ ــود مـ ــتن بـ ديـــن آموخـ

ــ كســي از رده علــم آمــوخت هرگــز مز ايــن كــاراهمــي آيــد كــ مــرا در دل

معنــي كــه مــن شــهرت نــدارم نآنــه زخسيس آمد در اين كار ريكم چون شـ

ــرباره ــيد دگــ ــق رســ ــامم از حــ الهــــر ــناس اگــ ــبوكــ ــكنــ د در ممالــ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 50: گلشن راز_

51

ــد ــين آمـــ ــم چنـــ ــان واهللا اعلـــ جهـــــبادت ــادت بپرهيـــز عـ ــي از عـ خواهـــبادت ــادت عـ ــذر ز عـ ــي بگـ ــي كنـ مـ

ــر خـــــالص از ــدمةبقـــ ــيد ديـــ تقلـــبقـــا را آشـــيان اســـت كـــه ســـيمرغ س كـــه از روحآمـــد پديـــدار القـــد

ــه از ــدوس ك ــاني اســت ق ــدر وي نش ان الهـــوتقـــدس جـــناب درآيـــي درــو روح ــد چـ ــارم فلـــك شـ ــر چـ اهللا بـ

انــــدر گاهــــواره بــــه نــــزد مــــادر ــرد ــر مـ ــد اگـ ــدر شـ ــراه پـ اســـت همـ

ــرزند و ــو ف ــاي ع ت ــدر آب ــوي اســت پ لــنگ ــه آهــ ــاال كــ ــه بــ ــدر دارم بــ پــــند ــدر رفتــ ــو بــ ــدر شــ ــراهان بــ همــ

ــان ــيفهجهـ ــركس جـ ــيش كـ ــدازپـ انـرا نشـــايد داد مـــردار كـــه جـــز ســـگ

ـ نآور و تــركو بــه حــق ر ب كــنسـنقــــد وقــــت او شــــد» نســــابا فــــال«

حاصـــلي جـــز كبـــر و نخـــوت نـــداردــا ــانه نســـب هـ جملـــه مـــي گشـــتي فسـ

ــادر ــي م ــد يك ــدر ش ــر پ ــد آن ديگ شايشــان بــه عــزت بايــدت زيســت كــه بــا

بـــود جنســـيت م ضـــآخـــر علـــتصـــحبت نااهـــل بگريـــز ولـــيك از

ــع ــردد جمـ ــبادت نگـ ــادت عـ ــا عـ بـتجــــريد ديــــدم ز ترســــايي غــــرض

وحــدت ديــرجان اســت جــناب قــدسپــــيدا گشــــت ايــــن كــــار ز روح اهللاــم از اهللا ــ ه ــو جان ــيش ت ــتدر پ ي اس

ــي ــر ياب ــس اگ ــوتخــالص از نف ناس مجرد چون ملك شد كاو هر آن كس

ــو ــبوسبــ ــلد محــ ــيرخواره طفــ شــــرد ســفر شــد چــو گشــت او ــغ و م بال

سفلي است امتـو را چـون عناصـر مـر ــته ــاه از آن گف ــي گ ــت عيس ــرا اس اس

ــان ــم ج ــو ه ــو ت ــدر ش ــوي پ ــدر س پــي ــر خواه ــرد اگ ــنقا ك ــو ع ــرواز چ پ

ــان ــه دون ــن د ب ــر اي ــدار ده م ــياي غ نــود نســب تناســب را طلــب كــنچــه ب

ــر ــه بح ــر كــ ب ــتي ه ــد انيس ــرو ش و فنسـبت كـه پـيدا شـد ز شهوت آن هـر

ــر شــــهوت ــيانه اگــ ــبودي در مــ نــدر مــيانه كارگــر شــد چــو شــهوت كــه مــادر يــا پــدر كيســت نمــي گــويم

Download: www.ghalbinternet.com

Page 51: گلشن راز_

52

ــودي را ــرادر حســ ــرده بــ ــب كــ لقــــود ــي ز خـ ــاوند خوانـ ــيگانه خويشـ بـ

حاصلي جز درد و غم چيست ايشانوز بـــرادر هـــم رفـــيق انـــد زل ايپـــي هـــــا چــه بينــي از ايشــان مــن چــه گــويم تخـواجه كه اينها ريشخند است بـه جـان

كـــس ضـــايع مگـــردان ولـــيكن حـــقــن معطــل شــوي در هــر دو كــون از دي

خويشــــتن را هــــم نگهــــدار ولــــيكن مــريم ايبگــذار چــون عيســ بــه جــا ــر درآ در ــند راهــــ ديــ ــن مانــ ب ديــــر اســت اگــر در مســجدي آن عــين دي

ديــرتــو مســجد صــورت شــود بهــر ــس ــالف نف ــه ر خ ــن ك ــر ك ــتيكاف ســد ــارت ش ــا اش ــه ب ــركهم ــوست نامــو ــيا شـ ــدق و اخـــالص مهـ ــراي صـ بـ

ــر ــه ه ــر ب ــر گي ــان ز س ــه درآ ايم لحظ ظاهـــريـــن اســـالمه ابـــ مشـــو راضـــيمســـلمان شـــو مســـلمان مســـلمان شـــو

ز او ايمــان فــزايدااســت آن كــ نــه كفــرخـــــرقه و بـــــربند زنـــــار يفكنبـــــ

ــردي ــر مـ ــردي اگـ ــه مـ ــده دل را بـ بـ

ناقصـــــي را نـــــام خواهـــــر نهـــــادهــويش ــدوي خـ ــي عـ ــرزند خوانـ را فـ

بگـو تـا خـال و عـم كيست مـرا بـاري كـــه بـــا تـــو در طـــريق انـــد قانـــيرفي

ــ ــوي ج ــه ك ــيني د ب ــك دم نش ــر ي اگافســـانه و افســـون و بـــند اســـت همـــه

وارهـان خـود را چـو مردان بـه مـردي مهمــليــك دقــيقه مانــد ز شــرع ار

ــرع ــوق شــ ــذار حقــ ــار مگــ را زنهــــ زر و زن غــــــمةنيســــــت اال مايــــ

ــو ــيد و مـــذاهب حنيفـــي شـ ز هـــر قـــا ــو را ت ــر اســت ت ــيار و غي در نظــر اغــو بر ــزدچ ــت خي ــوتز پيش ــركس غي

ــم ــي دان ــتي نم ــه هس ــي ك ــر حال ــه ه بو ترســـايي و ناقـــوس بـــت و زنـــار

خــاصةكــه گـردي بــند اگـر خواهــي ــود ــرو خـ ــر بـ ــويش برگيـ را ز راه خـ

ر مــا چــون هســت كافــنفــس بــه بــاطنــر ــو ه ــردان ز ن ــازه گ ــان ت ــه ايم لحظ

ــان ــا ايمـ ــو بسـ ــبـ ــراد كـ ــز كفـ د زايـــا و ــ ريــ ــذار ســ ــوس بگــ معه و نامــ

ــر ــو پي ــاچ ــر م ــدر كف ــو ان ــرديش ف

Download: www.ghalbinternet.com

Page 52: گلشن راز_

53

ــود ــرد شـ ــار مجـ ــرار و انكـ ــر اقـ ز هـبــــــتان دارد مظاهــــــر كــــــه از روي گــــاه ســــاقي مغنــــيگهــــي گــــردد

ــد در ــش زنـ ــد آتـ ــد زاهـ ــرمن صـ خـــيخود ــند بـ ــاله كـ ــتاد سـ ــد هفـ دو صـ

صـــــوفي را فســـــانه كـــــند افســـــونــنگذارد در ــرد بــ ــاهاو يــــك مــ آگــخمـــورشـــود بـــيچاره م فقـــيه از وي خــــود آواره گشــــتهمــــان ز خــــان وــالم ــه ع ــرد هم ــر او ك ــور و ش ــر از ش پــاجد از ــته مسـ ــور گشـ ــر نـ ــش پـ رخـخـــالص از نفـــس كافـــر بـــدو ديـــدم

ت جـب و ز عو تلبـيس و پنداشت نخـو

ــه ترســازاده ده دل را بــه يــك بــار برنــوري اســت باهــ بــت ترســا بچــه

ــند او ــا را و كــ ــه دلهــ ــاقيجملــ شــوش خ ةكـه از يـك نغم زهـي مطـرب ــاقي ــياله زهـــي سـ ــه او از يـــك پـ كـ

ــبانه رود در ــت شــــ ــه مســــ خانقــــمســـجد آيـــد در ســـحرگاه وگـــر درــت رود در ــون مس ــه چ ــتورمدرس مس

ــقش ــيچ ز عشـ ــدان بـ ــتهزاهـ اره گشـــي مــ ــرد منؤيك ــر او ك ــر را كاف دگ

لــــبش معمــــور گشــــته خــــرابات ازــار ــه كـ ــر همـ ــد ميسـ ــن از وي شـ مـ

داشت حجبدانـش خود صد دلـم از

ــرا از ــاه مـ ــرد آگـ ــت كـ ــواب غفلـ خـــدم ــدو دي ــن ب ــتم م ــود چيس ــا خ ــه ت كمـــــيان جـــــانم آهـــــي بـــــرآمد ازعمـرت انـدر نـام و ناموس بـه سـر شـد ــو را اي ــت تـ ــه واداشـ ــيده از كـ نارسـ

ــي ارزد ــت همــ ــاله طاعــ ــزاران ســ هــــن ــا مـ ــرا بـ ــراپاي مـ ــود آن دم سـ نمـ

ــر ــوت عمـــ ــت ز فـــ ــام بطالـــ و ايـــ

آن مــــه ســــحرگاه درمدرآمــــد ازخلـوت جـان گشـت روشن ز رويـش

ر رخ خـــوبش نگاهـــي دچـــو كـــردمــتا ــرا گفـ ــالوس مـ ــياد سـ ــه اي شـ كـ

لـم و زهـد و كبر و پنداشت ع ببـين تـا بــه رويــم نــيم ســاعت نظــر كــردن

ــالم آراي ــه رخ آن عــ ــي الجملــ علــــد ــيه شـ ــت روي سـ ــانم از خجالـ جـ

Download: www.ghalbinternet.com

Page 53: گلشن راز_

54

ــن ــريدم مـ ــيد بـ ــويش امـ ــان خـ ز جـــه از آب ــتاد كـ ــن افـ وي آتـــش در مـ

هســـتي فـــرو شـــوي ةتخـــت نقـــوشــتادم ــاك در افـ ــر خـ ــر سـ ــتي بـ ز مسـ

نـــه مخمـــورم نـــه مســـتم نـــه هشـــيارمزلــف او باشــم مشــوش گهــي چــون

م مـــــنروي او در گلشـــــنز گهـــــي اگـــويدم رحمـــت بـــر او بـــاد عزيـــزي

محمـــــود گـــــردان الهـــــي عاقـــــبت

ماه كز روي چو خورشيد چـو ديد آن ــي ــن داد يك ــه م ــرد و ب ــر ك ــيمانه پ پ

از مي بي رنگ و بي بوي كـنون گفـت ــ ــاك و چـ ــيمانه را پـ ــاميدم آن پـ آشـ

ــه ــنون ن ــتم ك ــه هس ــود ن ــتم در خ نيسچشم او دارم سري خوش گهـي چون

نلخــنم مــخــوي خــود در گز گهــي از ما كند ياد اجمله آن ك يـن اغـرض ز

ــ ــه ن ــان امب خــويش كــردم خــتم و پاي

com.irantarikh.wwwتهيه شده توسط اميرحسين خنجي ـ

Download: www.ghalbinternet.com