· web viewmasraf yeri muhasebesi (co-om-cca) masraf yeri muhasebesini, işletmenizde oluşan...

Endüstri Mühendisliği Departmanı

IE390 YÖNETİM STAJ RAPORU

HAZIRLAYAN VE SUNAN :ZÜHAL ÖZCAN

209IE217213.09.2013

IŞIKIEStaj için Ders Kodu: IE290 ☐ IE390 ☒

Şirket ismi:

KOÇ SİSTEM BİLGİ VE İLETİŞİM HİZMETLERİ A.Ş.

Şirket Adresi:

Ünalan Mh. Ayazma Cd. Çamlıca İş Merkezi – B3 Blok Üsküdar 34700 İSTANBUL

TEL : ( 216 ) 556 11 00

FAX : ( 216 ) 556 11 88

E-POSTA : [email protected]

Başlama ve Bitirme Tarihleri:

< 08.07.2013 > - < 13.09.2013 >

Çalışılan Departman(lar):

Genel Müdürlük

Danışmanın ismi, pozisyonu, telefon numarası, mail adresi:

ŞİRVAN TANRIKULU

İç Denetim Uzmanı ve Yönetici Asistanı

0216-556-11-63

[email protected]

MÜHÜR - İMZA: GÜN: 13.09.2013

Staj şartları onaylandı

AKADEMİK DANIŞMAN: SEYHUN ALTUNBAY

İMZA: GÜN:

ZÜHAL ÖZCAN 209IE2172 YÖNETİM STAJ RAPORU Sayfa 1

mailto:[email protected]

IŞIKIEİÇİNDEKİLER Görüntüler Çizelgesi..........................................................................................................................4Tablolar Çizelgesi..............................................................................................................................4Grafikler Çizelgesi............................................................................................................................41 HAFTALIK İŞ PLANI.................................................................................................................52 GİRİŞ..........................................................................................................................................122.1 Şirket Tanımı ve Şirket Politikası...........................................................................................122.1.1 Koç Sistem Tarihi.............................................................................................................142.2 Endüstri Sektörü ve Müşteriler................................................................................................152.3 Hizmetteki Teknoloji...............................................................................................................172.3.1 ERP...................................................................................................................................172.3.2 PM (BAKIM ONARIM)..................................................................................................182.3.3 FI (MALİ MUHASEBE)..................................................................................................192.3.4 PP (ÜRETİM PLANLAMA)............................................................................................272.3.5 QM (KALİTE YÖNETİMİ).............................................................................................282.3.6 FI – IM (YATIRIM YÖNETİMİ)....................................................................................292.3.7 SAP CRM (MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ)..............................................................................302.4 Organizasyon...........................................................................................................................333 OVERALL ANALYSIS.............................................................................................................393.1 Girdi/Çıktı Analizi – Çözümler ve Hizmetler.........................................................................393.1.1 Veri Merkezi Çözümleri...................................................................................................393.1.2 İletişim Ağı Çözümleri.....................................................................................................413.1.3 İş Uygulamaları................................................................................................................413.1.4 İş İstasyonları Hizmetleri..................................................................................................443.1.5 İş Süreçleri Hizmetleri......................................................................................................443.1.6 Ar-Ge................................................................................................................................443.2 Yerleşim..................................................................................................................................463.3 Lokasyon.................................................................................................................................484 YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ......................................................................................................494.1 Karar Verme............................................................................................................................494.2 Karar Destek Sistemleri(DSS).................................................................................................505 HİZMET SİSTEMİ.....................................................................................................................515.1 Süreç ve Bilgi Akışı................................................................................................................515.2 Süreç Sınıflandırması..............................................................................................................535.3 Geri Hizmet/Destek(Şirketin görünen yüzü arkasındaki IT desteği)......................................535.4 Maliyetler................................................................................................................................535.5 Verimlilik................................................................................................................................545.5.1 Sürdürülebilir Yaşam Döngüsü........................................................................................545.6 Hizmet İşleyiş Planlaması ve Kontrolü...................................................................................555.7 Envanter Yönetimi..................................................................................................................555.8 Talep........................................................................................................................................56


IŞIKIE5.9 İş Gücü Planlaması ve Oluşan Kuyruklar...............................................................................566 KALİTE PLANLAMA VE KONTROL....................................................................................576.1 Servisin Kalitesi......................................................................................................................576.2 Kalite Nitelikleri......................................................................................................................586.3 Kalite Teminat.........................................................................................................................596.3.1 ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi...........................................................................606.3.2 ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi..................................................................................616.3.3 OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi................................................616.3.4 ISO 10002 Müşteri Şikâyetleri Yönetim Sistemi.............................................................626.3.5 ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetimi Sistemi..................................................................626.3.6 CMMI Level 3 ve CMMI Level 5....................................................................................636.3.7 ISO 20000 Hizmet Yönetimi Sistemi...............................................................................636.4 Kalite Teminat Araçları...........................................................................................................646.5 Kalite Maliyeti.........................................................................................................................647 ÇALIŞMA ORTAMINDAKİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLERİ.................................................657.1 Günlük Aktivitelerin Gözlemlenmesi.....................................................................................657.2 Röportajlar...............................................................................................................................667.2.1 Birinci Röportaj................................................................................................................667.2.2 İkinci Röportaj..................................................................................................................698 PROJE TEKLİFİ........................................................................................................................728.1 Problem 1)...............................................................................................................................728.2 Problem 2)...............................................................................................................................749 SONUÇ.......................................................................................................................................769.1 İş Özeti, Tamamlananlar ve Öğrenilenler...............................................................................769.2 Çalışma Ortamındaki Işık Üniversitesi Mezunları..................................................................769.3 Kısa Değerlendirme.................................................................................................................7710 EKLER.......................................................................................................................................7810.1 EK 1: Sözlük...........................................................................................................................7810.2 EK 2: Referanslar....................................................................................................................80


IŞIKIEGörüntüler Çizelgesi

Görüntü 1. Koç Sistem Tarihi.........................................................................................................14Görüntü 2. FI - IM...........................................................................................................................29Görüntü 3. SAP Görünüm 1............................................................................................................32Görüntü 4. SAP Görünüm 2............................................................................................................32Görüntü 5. SAP Görünüm 3............................................................................................................33Görüntü 6. Açık Ofis.......................................................................................................................46Görüntü 7. Koç Sistem haritası.......................................................................................................47Görüntü 8. Piramit...........................................................................................................................49Görüntü 9. Otomotiv Süreç Akışı....................................................................................................51Görüntü 10. Telekomünikasyon Süreç Akışı..................................................................................52Görüntü 11. Sürdürülebilir Yaşam Diagramı..................................................................................55Görüntü 12. Süreç............................................................................................................................57

Tablolar Çizelgesi

Tablo 1. Çalışan sayısı.....................................................................................................................33Tablo 2. Çalışanların kuşaklara göre dağılımı.................................................................................34Tablo 3. Departmanların katlara göre dağılımı...............................................................................46Tablo 4. Lokasyon tercih sebeplerinin derecelendirilmesi..............................................................48Tablo 5. Süreç Sınıflandırması........................................................................................................53Tablo 6. Müşteri Memnuniyeti Anketi Sonuçları...........................................................................58Tablo 7. Endüstri Mühendisleri.......................................................................................................65Tablo 8. Semtler arası uzaklıklar.....................................................................................................72Tablo 9. 3 Günlük Çözüm Süresi....................................................................................................75Tablo 10. Değerlendirme.................................................................................................................77

Grafikler Çizelgesi

Grafik 1. Çalışan sayısı dağılımı.....................................................................................................33Grafik 2. Çalışanların eğitim durumlarına göre dağılımı................................................................34Grafik 3. Çalışanların kuşaklara göre dağılım grafiği.....................................................................34Grafik 4. Yemekhane Öğle Yemek Gideri......................................................................................54Grafik 5. Endüstri Mühendislerinin Çalıştığı Yerler.......................................................................65


IŞIKIE

1 HAFTALIK İŞ PLANI

Hafta 1

Bölüm(ler)

Görevler, Sorumluluklar, Tamamlanan İşler

Genel Müdürlük

Satış ve Pazarlama

Departmandaki kişilerle tanışma Departmanın amacı ve sorumluluklarını öğrenme Departmanda stajyere düşen görevleri öğrenme Microsoft Office Outlook 2010 kullanımını öğrenme Bir önceki hafta tamamlanan işler ve bir sonraki hafta tamamlanması

beklenen işlerle ilgili tüm birimler için haftalık faaliyet raporunun hazırlanmasını öğrenme ve hazırlama

Diğer birimlerin konumlarını öğrenme ve yöneticileriyle tanışma Masraf yerlerinin kodlarını öğrenme Haziran ayı verilerinin temin edilmesi Ocak-Haziran 6 aylık telefon masraf dağılım raporunun Microsoft

Excel’de gerekli grafiklerle oluşturulması Satış Bölümü çalışanlarının, aldıkları Mülakat Eğitimleri ve İkna

Kabiliyeti Eğitimleri’ni, müşterilerle yaptıkları telefon görüşmelerine nasıl aktardıklarını gözlemleme

Ofis ekipmanlarının kullanılmasını öğrenme


IŞIKIE

Hafta 2

Bölüm(ler) Görevler, Sorumluluklar, Tamamlanan İşler

Genel Müdürlük

Bir önceki hafta tamamlanan işler ve bir sonraki hafta tamamlanması beklenen işlerle ilgili, tüm birimler için haftalık faaliyet raporunun hazırlanması

Ocak-Haziran 6 aylık servis kullanım masraf verilerinin alınması Ocak-Haziran 6 aylık genel vasıta, özel vasıta ve taksi kullanım masraf

verilerinin alınması Toplanan verilerle 6 aylık raporun Microsoft Excel’de Pivot Tablosu

kullanılarak oluşturulması Rekabet Hukuku ile ilgili bilgi toplama, makale okuma ve gerekli e-

mail kontrollerine katılma Ocak-Haziran 6 aylık güvenlik ve yemek masraf dağılım verilerinin

toplanması Toplanan verilerle 6 aylık raporun Microsoft Excel’de Pivot Tablosu

kullanılarak oluşturulması Öğlen, akşam ve h.sonu yemek giderlerinin ayrı başlıklar halinde

grafiklerle dağılımının incelenmesi


IŞIKIE

Hafta 3

Bölüm(ler) Görevler, Sorumluluklar, Tamamlanan İşler

Genel Müdürlük

Bir önceki hafta tamamlanan işler ve bir sonraki hafta tamamlanması beklenen işlerle ilgili tüm birimler için haftalık rapor hazırlanması

Ocak-Haziran 6 aylık telefon masrafları için veri toplama Toplanan verilerin tüm operatörler, sabit hat ve tüm birimler için Pivot

tablosu kullanarak gruplandırılması ve bu dağılımlarla 6 aylık raporun grafiklerle hazırlanması

İç Denetim amaçlı yollanan tekliflerin incelenmesi ve Rekabet Hukuku’na aykırı olan tekliflerin ayıklanması

Yapılan yazışmaların Rekabet Hukuku’na uygunluğunun kontrolü

Hafta 4

Bölüm(ler)


Genel Müdürlük


Temmuz ayı için güvenlik, servis ve yemek masrafları için veri toplama

Toplanan verilerin Pivot tablosu ile gruplandırılması ve gerekli raporun hazırlanması

Bu raporun daha önce hazırlanan 6 aylık rapora eklenmesi Teklif İçerik Endeksi Çalışmalarının tablo haline getirilmesi Sipariş Yönetimi ve Lojistik Departmanı’nda kullanılan yazılım

programlarını öğrenme Yine bu birimde sipariş alırken ve sipariş girişi yapılırken ne tarz bir

yol izleniyor bunların anlatılması


IŞIKIE

Hafta 5

Bölüm(ler)


Genel Müdürlük


Tekliflerin Rekabet Hukuku açısından uygunluğunun incelenmesi

Hafta 6

Bölüm(ler)


Genel Müdürlük

SYL


SYL departmanında sipariş nasıl alınır, saklanır, temin edilir ve sonrasında müşteriyle nasıl iletişime geçilir, tedariği nasıl sağlanır bunlar hakkında bilgi edinme

Tüm bu işlemlerde sipariş girdileri ve saklanmasında SAP programı kullanılıyordu. SAP programının kullanmı hakkında bilgi alınması, SAP danışmanlarıyla iletişime geçme ve program hakkında daha detaylı bilgi alınması

Hafta 7

Bölüm(ler)


Genel Müdürlük

Sipariş Yönetimi ve Lojistik


Şirket içi iletişimin nasıl gerçekleştiğini öğrenme Temmuz ayı için yol masraf verilerinin toplanması ve bu verilerin

Microsoft Excel Pivot tablosu ile birimlere ayrılması ve verilerin Ocak-Haziran 6 aylık rapora eklenmesi ve analiz edilmesi

Elde edilen yeni raporun incelenmesi ve değişikliklerle ilgili yazılı bir yeni rapor oluşturulması


IŞIKIE Fatura, sevk irsaliyesi ve irsaliyeli fatura kavramlarının öğrenilmesi,

arşivlerde ve işlemde bulunulan bu faturaların görsel olarak incelenmesi ve gerekli yerlere teslimi

Satış analizinde de kullanılan Microsoft CRM işleyişini öğrenmek ve analiz raporuna veri olabilecek bilgilerin sağlanması

Hafta 8

Bölüm(ler)


Genel Müdürlük


Temmuz ayının telefon masraf dağılım verilerinin elde edilmesi Bu verilerin her birim için gruplandırılması ve elde edilen verilerin

Ocak-Haziran 6 aylık raporuna eklenmesi Yeni rapordaki değişikliklerinin incelenmesi ve grafiklerle bu

değişikliklerin ortaya dökülmesi Uluslararası Ticaret’te kullanılan belgelerin temel işleyişi hakkında

bilgi edinme. Proforma fatura, gümrük beyannamesi, ATR Belgesi, Konşimento belgelerinin incelenmesi

Sertifikaların amaçlarının ofis ortamında gözlenmesi ve incelenmesi


IŞIKIE

Hafta 9

Bölüm(ler)


Genel Müdürlük


Yemek bedeli, bahşiş, otopark gibi faturaların masraf formuna işlenmesi

Ağustos ayı güvenlik, servis ve yemek verilerinin toplanması Bu verilerin her birim ve kategori için gruplandırılması ve Ocak-

Temmuz raporuna eklenmesi Rapordaki değişikliklerin incelenmesi ve bu değişikliklerin grafiklerle

aktarılması Modülcüler ve programlamacılarla görüşülmesi ve SAP işleyişinin

daha detaylı incelenmesi Süreç yönetimi bölümünde bilgi edinme ve Süreç Yönetimi’nin

işleyişini öğrenme Incoterms kurallarını, İthalat ve İhracat Rejimlerinin anlatılması Delivery Note ve Proof of Delivery incelemelerinin yapılması


IŞIKIE

Hafta 10

Bölüm(ler)


Genel Müdürlük


Ağustos ayı için yol masraf verilerinin toplanması ve bu verilerin Microsoft Excel Pivot tablosu ile birimlere ayrılması ve verilerin Ocak-Temmuz 7 aylık rapora eklenmesi

Tekliflerin Rekabet Hukuku’na uygunluğunun incelenmesi Hizmet portföyünün matematiksel modellemelerinin öğrenilmesi Teknik finansal analizin öğrenmesi Süreç oluşturma, süreç geliştirme ve süreç verimliliğinin adımlarının

öğrenilmesi Ağustos servis giderleri için verilerin alınması ve verilerin Microsoft

Excel yoluyla sınıflandırılarak ger birim için Ocak-Temmuz raporuna eklenmesi


IŞIKIE

2 GİRİŞ2.1 Şirket Tanımı ve Şirket Politikası

Türkiye'nin en büyük ve köklü yerli sermayeli bilgi teknolojileri şirketi olan ve Üsküdar Ünalan

Mahallesi Çamlıca İş Merkezi’nde 13.800 m2’lik ofis alanıyla Türkiye’nin en büyük şirketler

topluluğu Koç Holding’e ait olan ve büyük bir kampüste yer alan KoçSistem Bilgi ve İletişim

Hizmetleri A.Ş., 1945 yılında Koç Ticaret Büro Levazımatı A.Ş. olarak kurulmuştur. Bu

kampüste Koç Sistem’den ayrı Yapı Kredi, Tanı Pazarlama ve İletişim Hizmetleri A.Ş., Ram

Sigorta, Katron, Pronema, Koç Finansman A.Ş., Call Us, AES Entek Elektrik Üretimi A.Ş.,

Digital Panorama, Zer Merkezi Hizmetler A.Ş. ve Koç Emeklilik Vakfı olmak üzere 11 büyük

firma daha yer almaktadır. Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.’de günümüz itibariyle

460 milyon TL ciro ve 1247 kişi ile çalışmaktadır. Pazartesi’den Cuma’ya, 8:30-12:00 ve

13:00-18:00 çalışma saatleriyle hizmet veren Koç Sistem 4857 sayılı İş Kanunu’na uygun

hareket ederek haftalık 42,5 saat faaliyet göstermektedir. Firma bilgi teknolojileri şirketi olarak

sadece beyaz yakalardan oluşmaktadır. Kurulduğu günden bu yana pazardaki öncü konumunu

sürdüren ve dünyadaki yenilikleri takip eden KoçSistem, bu gelişmelere bağlı olarak yıllar

içerisinde yapısını pazarın gerekliliklerine göre şekillendirmiştir.

Kuruluş aşamasında ABD merkezli Borroughs firması ile yapılan temsilcilik anlaşmasının

kapsamının genişlemesi ve bilgisayar sektöründeki varlığının sağlamlaşması üzerine firma

ismini 1953 yılında Koç Borroughs olarak değiştirmiştir. Otuz yılı aşkın bir sure bu isimle

faaliyet gösteren Koç Borroughs, Borroughs'un Sperry firması ile birleşmesi ve kendi ismini

Unisys olarak değiştirmesi üzerine 1987 yılında Koç-Unisys ismini almıştır.

Takip eden on yıl içerisinde, ürün yelpazesinde yer alan markaların çeşitlenmesi, marka

bağımsız çözüm sunma ve sistem entegrasyon projelerine yönelik vizyonu ile örtüşmesi için

1997 yılında Koç Unisys ismi KoçSistem olarak değiştirilmiştir.

KoçSistem, 2009 yılında 5746 sayılı “Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi

Hakkında Kanun” çerçevesinde “Türkiye’deki OnAltıncı ve alanında ilk yetkili ArGe merkezi”

iznini almaya hak kazanmıştır. ArGe ve Yenilik Merkezi’nde, 100’e yakın ArGe mühendisiyle

bilgi teknolojileri alanında araştırma, geliştirme ve yenilik çalışmaları yapılmaktadır. Bu

çalışmalar neticesinde geliştirilen ilk ürün, bir sayısal yayıncılık yazılımı olan Pixage olmuştur.

Pixage, kısa sürede, kayda değer başarılar elde etmiştir. Arçelik A.Ş ile yapılan “Yeni Nesil

Sayısal Yayıncılık’, işbirliği kapsamında, KoçSistem, Pixage ve Arçelik’in donanımları

aracılığıyla yeni bir yayıncılık modelini ortaya çıkarmıştır. 2009 yılında yaklaşık 500 Arçelik ve


IŞIKIEBeko bayiinde kurulumu gerçekleşen Pixage, yurtdışına da açılmıştır ve Pixage ile Liverpool

FC TV’nin içerikleri Beko ekranlarından yayımlanmaktadır. İngiltere Premier Lig’deki 20

kulübün stadında Pixage kurulumları tamamlanmıştır.

Yeni teknolojilerin test edilebileceği üretici bağımsız bir platform olan ve dünyanın en büyük

üreticilerinin donanım ve yazılımlarının bulunduğu bir teknoloji merkezi olarak konumlanan

“KoçSistem Sahne” ise, 2009’da iş dünyasının hizmetine sunularak, teknoloji yatırımı yapmayı

planlayan kurumlara, ürün ve çözümleri test ederek önceden deneme imkanı sunmaktadır.

KoçSistem Çağrı Merkezi Dışkaynak Hizmet Grubu ise, 11 Eylül 2009 tarihinde Callus Bilgi ve

İletişim Hizmetleri A.Ş. adı ile şirketleşmiştir.

Çamlıca İş Merkezi lokasyonunda bulunan Callus Çağrı Merkezi Dış Kaynak Hizmetleri

Operasyon Merkezi’nin doluluk oranının % 90’a ulaşması ile birlikte ise, Anadolu’da bir

Operasyon Merkezi yatırımı kararı alınmıştır. Bu karara istinaden, Mayıs 2010’da Samsun’da

850’ye yakın istihdam sağlayacak olan bir Operasyon Merkezi açılmıştır.

Türkiye’nin en değerli çağrı merkezi şirketi olma vizyonuyla Callus; gelen çağrılar, dış

aramalar, veri temizliği ve bilgi girişi gibi dört ana başlıkta topladığı hizmetleri, müşteri

memnuniyeti ve şikâyet yönetim sistemi, teknik yardım masası, interaktif satış pazarlama hizmetleri ve pazar araştırması ve müşteri bilgi yönetimi gibi alt başlıklarda vermektedir.

KoçSistem, kurumsal risk yönetiminin en önemli uygulamalarından olan “Kara Para Aklama ile

Mücadele Çözümleri ve Sahtekarlık Önleme Çözümleri”ni İş Bankası, Akbank ve Yapı Kredi

Bankası’nda başarıyla devreye almıştır.

Kurumsal risk yönetimi uygulamalarında, Ankara ve İstanbul'da bulunan, uluslararası

akreditasyonunu tamamlamış İşletim Merkezleri (Data Center) ile pek çok sayıda müşteriye İş

Sürekliliği ve Felaket Kurtarma Hizmeti de KoçSistem tarafından sunulmaktadır.

KoçSistem, Türkiye’de sektörünün önde gelen firmalarıyla işbirliği içinde çalıştığı ürünlerle,

ihracat potansiyeli geliştirmeye odaklanmıştır.

Teknolojide dışkaynak kullanımını yaygınlaştırma odağıyla KoçSistem, yeni

ürün/çözüm/hizmetlerle pazarı şekillendirmeye devam etme kararlılığında ve Türkiye’nin BT

alanındaki lider dış kaynak hizmet ve çözüm sağlayıcısı olma iddiasındadır; Türkiye’nin

değişim ve dönüşümüne, rekabet gücüne büyük katkı yapan ve paydaşlarıyla Avrupa ve yakın

coğrafyada teknoloji katmanında hizmet veren öncü bir kuruluş olmayı hedeflemektedir.


IŞIKIE2.1.1 Koç Sistem Tarihi

Görüntü 1. Koç Sistem Tarihi


IŞIKIE2.2 Endüstri Sektörü ve Müşteriler

Koç Sistem Bilgi ve İletişim Teknolojileri A.Ş. Türkiye’nin en büyük ve yerli sermayeli bilgi

teknolojileri şirketi olduğu için, müşteri portföyü, Türkiye’nin ilk akla gelen neredeyse her

firmasına kadar ulaşır. Başta Koç Grubu başta olmak üzere akla gelen ilk 15 ismi saymak istersek

Müşteriler:

YAPI KREDI BANKASI A.S. GENEL MUDUR

ARCELIK A.S. - GENEL MUDURLUK

MIGROS TICARET A.S.

VODAFONE TELEKOMUNİKASYON A.Ş.

VODAFONE NET ILETISIM HIZMETLERI A.

FORD OTOMOTIV SANAYI A.S.

TUPRAS GENEL MUDURLUGU - KOCAELI

TOFAŞ TURK OTOMOBİL FAB.A.Ş.

HSBC BANK A.S.

GRUNDIG INTERMEDIA GMBH

OPET PETROLCULUK A.Ş.

TANI PAZARLAMA VE ILET. HIZM. A.S.

AMERİKAN HASTANESİ SAĞLIK HİZM.

ZER MERKEZI HIZMETLER VE TICARET A.

YAPI KREDI SIGORTA A.S.

Firma bilgi teknolojileri sektründe hizmet vermektedir. SAP, ERP(Enterprice Resource

Planning), yani Kurumsal Kaynak Planlama Sistemi’nin önemli bir parçasıdır. ERP bir

organizasyonun tüm veri ve proseslerinin tek bir noktada entegre edildiği bilgi sistemleridir.

Firmanın tipik hizmetleri bakım hizmeti, süreçsel ve teknik destek hizmeti, danışma hizmeti,

donanım ve ağ satışları ve pazarlama, stratejik planlama ve pazarlama, iş geliştirme, proje

yönetimi, iş uygulama geliştirme, AR&GE ve yapılandırma.


IŞIKIESektörler;

Finans,

Otomotiv,

Enerji,

Perakende,

Telekom.

Dahil olunan uluslararası yapılanmalardan bazıları;

ITEA2

Celtic Plus

C2C Communication Consorsium

Euripides

NEM

Net!Works

Future Internet

İşbirliği içinde olunan teknoloji merkezleri;

VTT – Finlandiya

Marintek/Sintef – Norveç

Fraunhofer– Almanya

University Duisburg-Essen - Almanya

IBM Research - İsrail

Universidad Poitecnica de Madrid – İspanya

Wageningen Universiteit – Hollanda

Aston University – İngiltere

National and Kapodistrian University of Athens – Yunanistan

Atos Research – İspanya

Institut für Angewandte Systemtechnik Bremen – Almanya

DLO – Hollanda

SAP Research - Almanya


IŞIKIE2.3 Hizmetteki Teknoloji

Temel olarak, bilgi teknolojileri firması olan KOÇ Sistem’de SAP yazılım programı ve

sunucuları kullanılır.

2.3.1 ERP

Genellikle ERP sistemleri donanım ve yazılımın da dahil olduğu çok sayıda bileşen içerir. Çoğu

ERP sistemi entegrasyonu gerçekleştirebilmek için, organizasyon genelinde bulunan çok sayıdaki

fonksiyonlardan elde ettiği verilerini depolamak için birleştirilmiş veritabanı kullanmaktadır.

ERP, işletmenin tüm departman ve fonksiyonlarını tek bir bilgisayar sistemine entegre ederek

tüm farklı departmanların özel ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlamaktadır. Bu entegre yaklaşım,

yazılımın doğru kurulumu ve kullanımı ile kuruluşlara çok büyük ölçüde geri dönüş sağlar. ERP,

bir kurumun kendi iç süreçlerini bütünleşik bir yapıda gerçekleştirmeye imkan tanırken, işin

kurum sınırları dışına taşan kısmının da desteklenmesini sağlar.

Bu iki süreci birleştiren ERP çözümlerinin genel karakteristikleri şöyle özetlenebilir:

ERP uygulamaları, iş süreçlerini adresler.

ERP uygulamaları modüler yapıdadır.

ERP uygulamaları entegredir.

ERP uygulamaları kurumların sınırlarını aşar, müşterilerine, iş ortaklarına ve

tedarikçilerine kadar uzanır.

Uçtan uca bir ERP çözümü, kurumun tüm iş fonksiyonlarını destekler.

ERP, finans, İK, üretim ve depolama için oluşturulan eski bağımsız bilgisayar sistemlerinin

üstündedir ve bu sistemleri yazılım modullerinden oluşan birleşmiş tek bir yazılım ile değiştirir.

Finans, üretim ve depolama kendi modüllerine sahip olsalar da bu modüller birbirine bağlantılı

olarak çalışabilir. Örneğin finans departmanında bulunan kullanıcılar depolama modülü

üzerinden siparişin sevkiyatının kontrolünü gerçekleştirebilir.

İdeal ERP Sistemi:

İdeal ERP, çok sayıda yazılımın modüllerinin tüm verilerini içerdiği ve tek bir veritabanının

kullanıldığı bir sistemdir.

Üretim: Mühendislik, işakışı yönetimi, kapasite, kalite kontrol,malzeme evsaf listesi,

üretim prosesi gibi fonksiyonları içerir.

Finans: Borç hesabı, alacak hesabı, sabit kıymetler, defter-i kebir, nakit yönetimi vs.

İnsan Kaynakları:Sosyal haklar, eğitim, bordro, devamlılık vs.


IŞIKIE Tedarik Zinciri Yönetimi: Envanter,tedarik zinciri planlaması, tedarikçi planlama,

sipariş girişi, satınalma vs.

Projeler: Maliyetleme, faturalama, aktivite yönetimi, zaman ve masraf vs.

Müşteri İlişkileri Yönetimi: Satış ve pazarlama, hizmet, görevlendirme, müşteri bilgileri,

çağrı merkezi desteği vs.

Veri Depolama: Genellikle işletmenin müşterileri, tedarikçileri ve çalışanları tarafından

ulaşılan bir modüldür.

Elsys SAP danışmanlığı ile, tüm iş süreçlerinde şirketinizin gereksinim duyduğu iş çözümlerini

lojistik, finans ve insan kaynakları uygulamalarını da kapsayacak şekilde kullanımınıza sunar.

Tüm dünyada 1990’lı yıllarda ivme kazanan ERP uygulamaları şirketleri entegre bir sisteme

kavuşturmakla kalmayıp iş süreçlerini disipline eden işletmeyi baştan aşağı yeniden

yapılandırmayı amaçlayan uygulamalardır.

SAP’nin sunduğu farklı iş fonksiyonlarına yönelik çözümlerin yanında R/3 ERP danışmanlığı

halen modüler isimlerle anılmaktadır. Bu bağlamda Elsys danışmanlık havuzu SAP R/3 ürününün

tüm modüllerinde farklı sektörlerde alanlarında en yüksek bilgi birikime sahip uzman

danışmanlardan oluşur. Elsys danışmanları Türkiye'de pek çok uygulamada ilklere imza atmış

olup bu yoldaki kararlı yürüyüşlerini bugünden yarınlara taşıma azmindedirler.

Elsys, SAP R/3'ün aşağıdaki modüllerinde uygulama ve geliştirme danışmanlığı sunar.

Lojistik (MM / SD / PP / PM / SM / QM / WM / LIS / LES),

Finansallar (FI / CO / PC / TR / EC / PA / AM / ML / SL),

İnsan Kaynakları (HR / PA / PD)

2.3.2 PM (BAKIM ONARIM)

Üretim, her geçen gün teknoloji merkezli olmaya bir adım daha yaklaşmaktadır. Sanayide

otomasyon sistemleri ile karmaşık yapılar artmakta ve pazarın gerektirdiği kalite güvence

koşulları katı hale gelmektedir. Üretim sistemlerinin, araçların, yazılım ve donanımların, taşıtların

ve hatta binaların optimum kullanımı firmaların başarılarında önemli rol oynamaktadır. Bununla

birlikte sayısı artan yasal şartlar ve çevre düzeni tüzükleri, Bakım ve Onarım faaliyetlerinin

önemini arttırmaktadır.

SAP R/3 Bakım Onarım (PM) uygulama bileşeni, R/3 sisteminin lojistik zincirinin bir parçası

olarak, bir firmada uygulanmakta olan tüm bakım onarım faaliyetlerine hitap eden detaylı ve

kapsamlı bir yazılım çözümüdür.


IŞIKIESAP R/3 Bakım Onarım (PM) aktiviteleri;

Organizasyonel yapıyı, bakım işlevleri çerçevesi içinde betimleme

Bakımı yapılacak nesneleri detaylı bir şekilde tasvir etme ve yönetme

Bakım faaliyetlerini planlama ve yürütme.

Denetim: Teknik bir sistemin mevcut durumunu belirleme

Önleyici Bakım: Teknik bir sistemin ideal durumunu sürdürmesini sağlama

Onarım: Teknik bir sistemi ideal durumuna getirme

Teknik sistemleri inşa edip modifiye etme

Uzun vadeli bakım projeleri işleme

Harici hizmetleri işleme

Kapasite planlama, programlama ve kaynak planlama

Maliyet planlama ve saptama

Görev bazlı, nesneye yönelik fabrika yönetimi

Önemli verileri kaydetme ve bakım bilgi sistemi inşa etme

Entegrasyon; PM modülü, lojistik, muhasebe ve insan kaynakları modüllerine doğrudan bağlı

olan entegre bir bileşendir.

2.3.3 FI (MALİ MUHASEBE)

Mali Muhasebe modülü SAP R/3 sisteminde bulunan tüm modüllerle entegre çalışan bir

modüldür. Gelişen ve büyüyen işletmelerde ortaya çıkan entegrasyon ve işlemlerde kolaylık

sağlanması ihtiyacı ile birlikte kulanılmaya başlanan SAP R/3 Mali Muhasebe (FI) modülü, kolay

kullanımı ve etkinliğinin yanında her türlü raporlama ihtiyacına cevap verebilecek standart

fonksiyonlarla donatılmıştır.

Modern ve etkili bir muhasebe sistemininde bulunması gereken en önemli özelliklerden biri bu

sistemin hem şirketiçi hem de şirketdışı tüm ihtiyaçlara cevap verebilmesidir. SAP R/3 sistemi

sanayileşmiş 40 ülkenin muhasebe sistemlerine ve mali mevzuatına tam bir uyum sağlamış ve bu

ülkelerde başarı ile uygulanmaktadır.


IŞIKIEMali Muhasebe (FI) modülü verilerin entegre bir şekilde kaydı ve saklanmasının yanı sıra,

yönetim kademelerinin finans bilgilerini kullanarak planlama ve kontrol yapmalarına ve stratejik

kararlar almalarına olanak sağlamaktadır.

SAP R/3 Mali Muhasebe (FI) modülü yapılan işlem türlerine göre alt modüllere ayrılmıştır:

GL - Genel Muhasebe (General Ledger)

Genel Muhasebe işlemleri altında, işletmede oluşabilecek tüm muhasebe kayıtlarının

tutulabileceği ve raporlanabileceği işlemler mevcuttur.

AP - Satıcılar Muhasebesi (Accounts Payable)

Satıcılar Muhasebesi işlemlerinin altında, SAP R/3 Malzeme Yönetimi (MM) modülünden

entegre gelen tüm işlemler izlenebilmekte, bunların muhasebe kayıtları yapılabilmekte ve

raporlanabilmektedir.

AR - Müşteriler Muhasebesi (Accounts Receivable)

Müşteriler Muhasebesi Modülü altında, SAP R/3 Satış Dağıtım (SD) modülünden entegre olarak

sisteme girilen tüm işlemler raporlanabilmekte ve kayıtları yapılabilmektedir.

AA - Duran Varlıklar Muhasebesi (Asset Accounting)

Sabit Kıymetler Muhasebesi menüsü ile işletmenin aktifinde kayıtlı tüm duran varlıklar ve

yapılmakta olan yatırımlar etkili bir şekilde izlenebilmekte, yasaların gerektirdiği tüm işlemler

otomatik olarak yapılabilmekte bunların yanında işletmenin farklı ihtiyaçlarını karşılıyabilmek

amacıyla değişik oranları ve yöntemleri kullanarak farklı değerleme alanları oluşturulup

raporlanabilmektedir.

SL - Özel Defterler (Special Ledgers)

İşletmeler Özel Defterler menüsünü kullanarak kendi itiyaçlarına uygun raporlama alanları

tanımlayabilmektedir.

FM - Bütçe Yönetimi (Funds Management)

İşletmeler, Bütçe Yönetimi menüleri ile kaynaklarını etkin bir şekilde planlayıp bunları rasyonel

kullanabilirler. Bütçe Yönetimi menüleri ile çeşitli sorumluluk alanları bazında tahsilatlarını

planlayabilir belirlenen bütçe sınırları dahilinde bu kaynakların dağıtımını yapabilir ve

tanımlanan kontrol limitleri ile sorumluluk alanları bazında bütçelerinin aşılmasını engelleyebilir.

Bütçe sistemine tanımlanan tüm bütçe ana verileri bütçeleri kullanacak sorumluluk alanları

tarafından bağlayıcı olmakla beraber işletmenin finansal durumuna göre sorumluluk alanlarının


IŞIKIEbütçelerini yükseltip azaltabilirler. SAP R/3 sisteminde işletmeler esnek yapılarına uygun olarak

finansal hareketlerini etkin bir şekilde planlayıp bunları rasyonel kullanabilirler.

TM - Seyahat Masrafları Yönetimi (Travel Management)

Seyahat Masrafları Menüleri ile işletmenizdeki tüm seyahat masraflarını etkin bir şekilde

planlayabilir ve raporlayabilirsiniz.

FI modülünün işletmenize kazandıracağı başlıca özellikler aşağıda sıralanmıştır:

Birden fazla para birimiyle takip

Farklı ihtiyaçlar için birden fazla hesap planı takibi

Türk yasal ihtiyaçlarını karşılayabilme ve raporlayabilme

İş alanları bazında raporlayabilme

Kullanım kolaylığı

Yasal defterler

Otomatik kur farkı hesaplayabilme

Otomatik kapanış işlemleri yapabilme

Detaylı yetkilendirme imkanı

Eş Zamanlı Entegrasyon

Anlık analiz yapabilme imkanı

Esnek raporlama yapabilme

Banka ödeme bilgileri entegrasyonu

Kasa POS sistemleri entegrasyonu

Enflasyon Muhasebesi

Bilanço ve mali tablo analizleri

SD (SATIŞ DAĞITIM)


IŞIKIEGünümüzün rekabetçi pazar ortamında, müşteri hizmetlerini geliştirmek, siparişten sevkiyat ve

faturalamaya kadar geçen süreyi azaltmak, dağıtım süreçlerini hızlandırmak ve dağıtım

maliyetlerini düşürmek büyük önem kazanmıştır. SAP R/3 Satış ve Dağıtım (SD) modülü esnek

ve fonksiyonel yapısı sayesinde, sektör ve firma farkı gözetmeksizin, her türlü satış ve dağıtım

süreçlerinizi destekleyerek size rekabet avantajı sağlar.

SD modülünün fonksiyonlarından bazıları şunlardır:

Fiyatlandırma ve koşullar

Kullanılabilirlik kontrolü ve ihtiyaç aktarımı

Kredi ve risk yönetimi

Teklif ve teklif takibi

Müşteri sözleşmeleri

Prim ve indirim anlaşmaları

Sipariş işleme

Özel sipariş türleri (Kredi kartı, peşin satış vb.)

Teslimat planı

Dış ticaret ve gümrük işlemleri

Sevkiyat işlemleri

Ambalajlama ve iade edilebilir ambalajların takibi

Nakliye ve nakliye planlama işlemleri

Faturalama işlemleri

Satış desteği ve kampanya yönetimi

Bilgi sitemi ve analizler

Ürün kataloglarının hazırlanması ve takibi

Rakiplerin ve rakip ürünlerin takibi

SAP R/3 Satış & Dağıtım (SD) modülü, çoklu şirket, çoklu dil ve çoklu para birimiyle işlem

yapılabilmesi sayesinde, herhangi bir dilde yaptığınız işlemlerin farklı ülkelerdeki şirketleriniz ve


IŞIKIEortaklarınız tarafından yerel para birimi ve dilde görülmesine olanak sağlayarak iletişiminizi

kolaylaştırır ve sınırların daha kolay aşılmasını sağlar.

SAP R/3 Satış & Dağıtım (SD) modülü, farklı iş süreçlerinizi en iyi ve hızlı şekilde

yapabilmenizi olanak sağlar. Süreçlerinizi geliştirmenize ve değiştirmenize yardımcı olur.

Esnek fiyatlandırma yapısı sayesinde en kompleks fiyatlandırma senaryolarınızı dahi

tanımlayabilmenizi sağlar. Satış ekibinizi kompleks listelerle uğraşmaktan kurtararak onlara asıl

işleri olan satış ve müşteriye hizmeti gerçekleştirebilmeleri için zaman yaratır.

Satış öncesi etkinliklerinizi, kampanyalarınızı planlamanıza yardımcı olurken müşterileriniz,

rakipleriniz ve pazar hakkında detaylı bilgiler tutabilmenize olanak sağlar.

Satış sürecini kendi ürün numaranızla yapabildiğiniz gibi müşterilerinizin kendi numarasıyla

yürütmenize olanak sağlar. Müşterinizin malzeme numarasını, müşteri malzeme bilgi kaydında

tutarak sipariş girişlerinizde ve sevkiyatlarınızda müşterinizin malzeme numarasını girerek sipariş

girebilmenize, sevkiyat yapabilmenize olanak sağlar.

Tedarikçilerle ve müşterilerle iletişimde elektronik bilgi transferi çok önemli bir yer teşkil

etmektedir. EDI ile gelen bilgilerin satış sürecini tetiklemesini sağlayarak süreçlerinizi

hızlandırır. Ayrıca RF cihazları ve diğer depo sitemleri ile entegrasyon için gerekli alt yapıyı

sunarak satış süreçlerinizin otomasyonuna olanak sağlar.

SAP R/3 Satış & Dağıtım (SD) Satış Bilgi Sistemi her türlü satış işlemlerinizden bilgi

toplamanıza, bu bilgileri ihtiyacınıza göre raporlamanıza ve analiz etmenize olanak sağlar.

Eşzamanlı bilgilere ulaşarak gerekli operasyonel ve stratejik kararları zamanında almanıza

yardımcı olur.

Malzeme yönetimi ve finans modülleriyle entegre yapısı sayesinde sipariş girişiyle tedarik ve

üretim süreçlerinizi otomatik olarak tetikler ve gerekli muhasebe kayıtlarının eş zamanlı olarak

oluşmasını sağlar.

Kredi ve risk yönetimi süreçlerinin yürütülmesi ve denetlenmesinde büyük bir esneklik

sağlayarak, kredi riskinizi kontrol etmenize olanak sağlar.

R/3 SD modülü satış ve dağıtım süreçlerinde parti numarası (batch) takibine olanak sağlayarak,

müşteriye istenilen özellikte ürün gönderilmesini garanti altına alır.

Konfigüre edilebilir malzemeler ile sipariş girişine olanak sağlayan R/3 SD modülü,

konfigürasyon editörü sayesinde konfigüre değerleri kolaylıkla girmenizi sağlar.


IŞIKIECO (MALİYET MUHASEBESİ)

R/3 uygulama bileşeni Maliyet Muhasebesi ve Kontrol(CO), etkin kontrol için gerekli tüm

muhasebe fonksiyonlarını gerçekleştirir. Bir işletme muhasebe işlemlerini dahili ve harici

muhasebe olarak bölümlendiriyorsa; CO, işletmenin operasyonlarını yönetmek ve kontrol

etmekten sorumlu kişilere ihtiyaç duydukları bilgileri sunduğu için dahili kısmı temsil eder.

Maliyet Muhasebesi ve Kontrol (CO) size yönetimsel karar verme için gerekli tüm bilgileri sunar.

Bir organizasyondaki tüm süreçlerin koordinasyonunu, denetimini ve optimizasyonunu

kolaylaştırır. Bu, organizasyonun tüm üretim girdisi ve hizmet kullanımlarının kaydedilmesini

gerektirir.

Gerçekleşen olayları raporlamanın yanı sıra, maliyet muh. modülünün temel görevi planlamadır.

Gerçekleşenle planlanan karşılaştırılarak varyans hesaplamaları yapılabilir ve bu da iş akışlarının

kontrolünü olanaklı kılar.

Entegrasyon

Maliyet muhasebesi ve Mali muhasebe, SAP sistemi içerisinde birbirinden bağımsız iki

bileşendir. Bu iki bileşen arasında düzenli veri akışı olması nedeniyle uygun her veri Mali

muhasebeden maliyet muhasebesi modülüne otomatik olarak akmaktadır. Aynı anda, sistem

masrafları ve gelirleri masraf merkezleri, iş akışları, projeler ve siparişler gibi farklı hesap tayin

nesnelerine atamaktadır. Mali Muhasebede (FI) uygun hesaplar Maliyet Muhasebesinde (CO)

masraf çeşitleri ve gelir çeşitleri olarak yönetilmektedir.

Maliyet muhasebesi modülü (CO) başlıca Genel Gider Kontrolü (CO-OM), Ürün

Maliyetlendirme (CO-PC), Kar Merkezi Muhasebesi (EC-PCA) ve Karlılık Analizi (CO-PA)

bileşenlerinden oluşmaktadır.

Genel Gider Kontrolü (CO-OM)

Genel Gider kontrolü bileşeni, işletmenizde gerçekleşen genel giderlerinizin planlanmasını,

paylaştırılmasını, kontrolünü ve izlenmesini olanaklı kılar. Doğru bir ürün maliyetlendirmesinin

yanısıra sağlam bir karlılık analizi için önemli bir hazırlık safhasıdır.

Genel işletme giderlerinizi planlayarak, masraflarınızı kontrol etmek ve dahili aktivitelerinizi

değerlendirmek için standartlar tanımlayabilirsiniz.

Masraf ve Gelir Çeşidi Muhasebesi (CO-CEL)


IŞIKIEİşletmenizde oluşan masraf ve gelirlere genel bir bakış açısı sağlar. Değerlerin çoğu Mali

Muhasebeden Maliyet Muhasebesine (CO) otomatik olarak akar. Masraf ve Gelir Çeşidi

Muhasebesi hangi masrafların ve gelirlerin oluştuğunu detaylandıran bir alt bileşendir. Masraf

Yeri Muhasebesi, masrafların işletmede nerede oluştuğunu belirler. Bu amaca ulaşmak için,

masraflar işletmede en çok tesir ettikleri alt alanlar bazında tahsis edilirler.

Masraf çeşitlerini oluşturarak ve tahsis ederek maliyet muhasebesini olanaklı kılmanın yanısıra

dğer uygulama bileşenleri için de bilgi sağlamış olursunuz. SAP R/3 sistemi toplanan bu

masrafların masraf merkezlerine ya da diğer maliyet muhasebesi nesnelerine tahsis edilmesinde

farklı birçok yöntem sunmaktadır.

Masraf Yeri Muhasebesi (CO-OM-CCA)

Masraf Yeri Muhasebesini, işletmenizde oluşan masrafları kontrol etme amaçlı kullanabilirsiniz.

Bu da organizasyondaki herbir fonksiyonel alanın karlılığının denetlenmesini olanaklı kılar ve

yönetim için karar verici bilgi sağlar.

Bir organizayonun masraf yerlerine ayrılması ve masrafların masraf merkezlerine tahsis edilmesi,

organizasyon içerisinde masrafların nerede oluştuğunu belirlemenizi sağlar. Eğer masraflarınızı

masraf merkezleri seviyesinde planlarsanız, masrafların oluştukları noktalar itibarıyla maliyet

verimliliğini kontrol edebilirsiniz. Bu da Ürün Maliyetlendirmesinde (CO-PC) yarımamul ve

mamullerin değerlenmesini ve Karlılık Analizinde (CO-PA) katkı kar miktarlarının

hesaplanmasını olanaklı kılar.

AktiviteTemelinde Maliyetlendirme (CO-OM-ABC)

Aktivite Temelinde Maliyetlendirme, Maliyet Muhasebesi modülünün sunduklarının bir

tamamlayıcısı olarak SAP R/3 içerisinde maliyet yönetimi çözümünün önemli bir bileşenidir. Bu

bileşen, genel gider kontrolüne alternatif bir bakış açısı, süreç yönelimli bir yaklaşım

sunmaktadır. Tüm organizasyonun hedeflerine ve iş akışlarının optimizasyonuna öncelikli önem

verilmiştir. Organizasyonların, müşterilere ve üretim hatlarına ilişkin stratejik karar verme

süreçlerine önemli katkı sağlamaktadır.

İç Siparişler (CO-OM-OPA)

İç siparişler dahili aktivitelerden doğan masrafların planlanması, kaydı ve analizi için

kullanılırlar. Masraf Yeri yapısından bağımsız bir şekilde, iç siparişler planlanan ve gerçekleşen

masrafları toplayarak, bu masrafların sürekli kontrolünü olanaklı kılmakatadır. İç siparişler, bir

masraf yerini daha detaylı kontrol etmek amacıyla da kullanılabilir. Bu bileşen, yönetim amacı


IŞIKIEile, masrafların, Masraf Yeri Muhasebesi'nden farklı ve detay biçimde analiz edilmesini

sağlamaktadır. SAP sistemi organizasyon dahilindeki iç siparişleri oluşumlarından arşivlenmesine

kadar tüm yaşam döngüsü süresince izlenmesine imkan vermektedir.

Ürün Maliyet Muhasebesi (CO-PC)

Ürün Maliyet Muhasebesi, bir ürünün üretilmesi ya da bir hizmetin sağlanması süresince oluşan

masrafların hesaplanmasını sağlayan Maliyet Muhasebesi bileşenidir. Bir ürünün karlı olarak

pazarlanabileceği minimum fiyatı hesaplamanızı sağlar. Bu bileşenle birlikte maliyetlerinizi bir

çok yolla analiz edebilirsiniz. Örneğin Ürün Maliyet Muhasebesi bileşeninin kullanımıyla

aşağıdaki sorulara yanıt verebilirsiniz:

İşletme üretim sürecinde belirli bir adımın kattığı değer nedir?

Üretim masrafları ile toplam üretim ve satış masraflarının tutarı nedir?

Bu pazar fiyatları ile üretim yapmak karlı mıdır? En düşük fiyat sınırı nedir?

Maliyet muhasebesi açısından büyük ölçekli üretim yapmak mı yoksa küçük ölçekli

üretim yapmak mı daha karlıdır?

Masrafların açılımı ne şekilde yapılmaktadır? Örneğin, malzeme masraflarının ücretlere

oranı nedir?

Üretim prosesi ne şekilde geliştirilebilir?

Ürün masraflarını en çok hangi organizasyon birimi etkilemektedir? Ürün hangi üretim

yerinde daha ucuza mal olmaktadır?

Makine amortismanının ve enerji masraflarının ürün üzerindeki etkileri nelerdir (ana

masraflar)?

Ürün daha rekabetçi bir fiyata üretilebilir mi?

Karlılık Analizi (CO-PA)

Karlılık Analizi bir organizasyonun farklı pazar parçalarına göre karını veya zararını analiz eder.

Her pazar parçası için, sistem maliyetlere karşılık gelen gelirleri belirler. Karlılık Analizi,

örneğin, fiyat belirleme, müşteri seçimi ve dağitım kanalı seçiminde karar verme için temel

oluşturur.

Kar Merkezi Muhasebesi (EC-PCA)


IŞIKIEKar Merkezi Muhasebesi, temel olarak verilerini Maliyet Muhasebesi ve Kontrol uygulama

bileşeninden alır. Organizasyon içerisindeki bireysel birbirinden bağımsız alanların karını /

zararını değerlendiren Maliyet Muhasebesi bileşenidir.

Bir kar merkezinin temel özelliklerinden biri, kendi masraf ve gelir dengesinden sorumlu

olmasıdır ki bu özellik onu bir masraf merkezinden ayırarak kapasite maliyetlerinin nerde

oluştuğunu yansıtmasını sağlamaktadır. Bu nedenle, Kar Merkezi Muhasebesinin birincil amacı,

kar merkezleri üzerinde karı (zararı) belirlemektir. Bu da yönetime kullanılmak üzere önemli

stratejik planlama bilgisi sunmakla birlikte işletme geleceği açısından kritik önem taşıyan yatırım

karar süreçlerinin güvenilir bilgi ile desteklenmesini sağlamaktadır.

2.3.4 PP (ÜRETİM PLANLAMA)

SAP R/3 Üretim Planlama (PP) modülü üretim kaynaklarını verimli bir şekilde kullanarak üretim

ve üretimin diğer birimlerle olan ilişkilerini etkin kılmayı hedeflemektedir.

R/3 üretim planlama modülü genişletilmiş MIP2 ve elektronik kanban, seri üretim, proses kontrol

sistemleri, sipariş üzerine üretim, montaj tipinde üretim, depoya üretim gibi tüm üretim tipleri

için kapsayıcı prosesler içerir.

Üretim ve planlama aktiviteleri, bir ürünü oluşturan bileşenlerini ve miktarlarını gösteren ürün

ağaçları ve varsa eğer alternatifleri, bir ürünü üretmek için uygulanması gereken işlemleri ve

işlem süreleri, bu işlemlerin gerçekleştiği işyerlerinin sistem üzerinde ana veri olarak yaratılması

ile gerçekleşir.

Şirketin malzeme, mamul veya malzeme-mamul ilişkilerinin ihtiyaç planlamaları sistemde çeşitli

şekillerde yapılabilir. Satış ve Operasyon Planlaması (SOP) ile sistem mamul ihtiyaçlarına

yönelik olarak, satış ile tam entegre, hedeflenen stok düzeyleri ve yeterliliklerine göre planlama

yapar ve mamul seviyesinde kapasite kullanımını gösterir. Esnek planlama (Flexible Planning) ile

üretim planları, mevcut planlama tablolarına dahil edilen o planlama dönemine ait müşteri

siparişleri , üretim siparişleri gibi ekstra parametreler ile sağlanır.

Planlama bundan sonra uzun dönemli planlama (LTP) veya malzeme ihtiyaç planlaması (MRP)

ya da ana üretim planlaması (MPS) ile takip edilebilir. Program planlaması için yaratılan planlı

birincil ihtiyaçlar MRP, MPS ve LTP'de kullanılır. Ayrıca sistem üretim planlamasını standart

veya daha sonradan geliştirilebilecek çeşitli planlama stratejileri ile de destekler.

SAP R/3 Üretim Planlama (PP) modülünde planlamanın dışında üretimin yönetimi ve denetimi

de sağlanır. Sistemde oluşan ihtiyaçlar sonucu oluşan planlı siparişler eğer malzemenin tedariği


IŞIKIEiçeriden sağlanacaksa üretim siparişlerine dönüştürülür ve bunun sonucunda üretim süreci

başlamış olur. Malzeme kullanılabilirlik kontrolü ve kapasite yeterlilik kontrolleri ile üretim

siparişi terminleri denetim altına alınabilir. Üretim teyitleri ile fiili ve planlanan verilerin

karşılaştırılması yapılabilir sapmalar sonucu analizler çıkarılıp hatalı noktalarda gerekli önlemler

alınarak düzeltmeler yapılabilir. Kapasite dengeleme ile iş merkezlerinin üzerindeki iş yükleri

gözlenebilir planlamalar bu bazda yapılabilir.

2.3.5 QM (KALİTE YÖNETİMİ)

İleri bir Kalite Yönetimi (QM) sistemlerin organizasyon içindeki tüm proseslere etkin

entegrasyonunu gerektirir. SAP sistemi, kalite yönetim sistemi öğelerini geniş ölçüde destekler.

Kalite yönetim işlevlerini tüm faaliyet prosesleriyle ve ürün ömrü içindeki tüm evrelerle

bağlantılandırır.

Şirketinizde bir kalite yönetim sisteminin uygulanması sırasında şunları dikkate almanız gerekir:

Şirketinizde kalite yönetimi için piyasa ihtiyaçları

Şirketinizdeki faaliyet prosesleri

QM işlevlerinin diğer uygulamalarla entegrasyonu

Toplam Kalite Yönetimi (TQM) şirketiniz içinde kapsamlı bir kalite yönetim prosesini hedefler.

Bir şirketin Kalite Yönetimi (QM) sisteminde, sektörüne bağlı olarak farklı talepler söz

konusudur, örneğin: VDA (Alman Motor Sanayi Federasyonu), FDA (US Food and Drug

Administration), GMP (Good Manufacturing Practices)...

Kalite Yönetimi (QM) sistemlerine ilişkin standartların da dikkate alınması gerekir, örneğin: ISO

9000, QS 9000

Sanayi sektörüne bağlı olarak şirket içindeki tek tek faaliyet prosesleri farklı önem derecelerine

göre sıralanır. Bu faaliyet prosesleri standart SAP yazılımında, entegrasyonu arabirimler yoluyla

sağlanan farklı uygulama bileşenleriyle temsil edilir. SAP sisteminin Kalite Yönetimi (QM)

bileşeni, aşağıdaki bileşenlerle arabirimler yoluyla entegre durumdadır:

Malzeme Yönetimi - MM: Tedarikte Kalite Yönetimi, tedarik anahtarı, kalite bilgi

kaydı

Üretim Planlama - PP: QM işlemlerinin iş planına entegrasyonu, üretim siparişinin

onaylanması durumunda kontrol partisinin yaratılması. Kalite Yönetimi işlemlerinin

planlama reçetesiyle entegrasyonu.


IŞIKIE Satış - Dağıtım - SD: Müşteriye özgü kontrol gereksinimleri, müşteri bilgi kaydı

Maliyet Muhasebesi - CO: QM siparişi için özel sipariş tipi, QM siparişleri

hesaplaşması.

QM modülü ve diğer uygulama bileşenleri arasındaki etkileşim, standartlarda bulunan farklı

kalite yönetimi öğelerinin (QS 9000, ISO 9000) genel olarak uygulanmasını sağlar (örneğin PM

ve QM bileşenlerinin entegrasyonuyla test ekipmanı yönetimi). SAP sistemi, QM ilişkili

belgelerin merkezi olarak yönetilmesi için farklı seçenekler sunar (örneğin QM el kitabı ya da

belgelenmiş prosedürler). Bunun avantajları, genel bir arşivleme kavramı ve tüm SAP

kullanıcıları için merkezi erişim içermesidir. QM modülünün işlevleri, bazı ek işlevlerin yanı sıra

kalite planlaması, kalite kontrolü, kalite denetimi gibi kalite yönetiminin bilinen görevlerini

kapsar.

2.3.6 FI – IM (YATIRIM YÖNETİMİ)

Finansal bilginin kurum dahilinde kontrolü ve entegrasyonu stratejik karar süreci için önemlidir.

R/3 finansman muhasebesi çok uluslu firmaların, dillerin, kurların, finansal tabloların uluslararası

çerçevesi içinde finansal verileri merkezi takip yeteneğine sahiptir. Finansman muhasebe bölümü

uluslararası muhasebe standartları (GAAD ve IAS) ile uyumludur. Ayrıca bir çok ülkenin yerel

kanuni uygulamalarını yerine getirir ve Avrupa Birliğindeki kur birliğinden kaynaklanan kanuni

ve muhasebe farklılıklarını tam olarak yansıtır.

Günümüzün hızla değişen piyasa şartlarında yatırımların yönlendirilmesi daha da önemli bir hale

gelmiştir. Yatırımcılar, risk tercihleri ve yatırım stratejilerini gözönüne alınarak, riski minimize

etmeye çalışırken en iyi getiriyi elde etmeyi amaçlamaktadır.

Görüntü 2. FI - IM

2.3.7 SAP CRM (MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ)

Müşteri İlişkileri Yönetimi (mySAP CRM), sipariş, sevkiyat ve faturalama şeklinde devam eden

satış sürecinin başlangıç bölümünü oluşturmaktadır. mySAP CRM satış etkinliklerinin ve


IŞIKIEsüreçlerinin yönetimini ve denetimini, satış ekiplerinin yönetimini ve müşteri ilişkileri yönetimini

destekler.

Satış yöneticileri, müşterilerin ve satış ekiplerinin aktivite bilgilerine on-line ulaşmanın avantajı

ile hareket ederken, tüm satış ekibi etkin bir satış ve pazarlama yönetimi için gerekli bilgilere

online ulaşmanın ve aktivitelerini online takip edebilmenin gücünü kullanır.

CRM modülünün fonksiyonları;

Müşteri Etkileşim Merkezi (Customer Interaction Center):

Tek bir ekran vasıtasıyla, sipariş işlemlerinin tamamlanmasına olanak sağlar. Bu tek ekrandan,

müşteri yaratma veya bulmadan, teklif yaratmaya ve takip etmeye, sipariş yaratmaya, stok

yeterliliğini ve müşteri kredi bilgilerini kontrol etmeye kadar tüm satış işlemlerini yapabilmenize

olanak sağlar.

E-Ticaret:

Web sayfanızdan ürün kataloglarına erişim sağlayarak, internet üzerinden ürün ve hizmetlerin

satışına olanak sağlar. Ayrıca sipariş durum bilgilerine ve müşteri hesap bilgilerine de ulaşımı

sağlar. Tüm bunların dışında, müşterilerinizin web sayfanızdan servis ihbarlarını yapabilmesini

sağlar.

B2C (Business-to-Consumer):

Ürün ve hizmetlerin son kullanıcılara internet üzerinden pazarlanması için kullanılmaktadır.

B2B (Business-to-Business):

İşletmenin tedarikçisi durumunda olduğu iş ortaklarına internet üzerinde hizmet vermesi için

kullanılır.

Satış Etkinlikleri:

Olası müşteri ve müşterilerle yapılan tüm satış etkinliklerinin tarihçesini tutmanızı sağlar. Satış

elemanlarını satış etkinliklerine atamanıza ve takvim yönetimine olanak sağlar. Olası müşteri ve

müşterilerle ve satış etkinlikleriyle ilgili bilgileri istediğiniz kriterlere göre seçerek istediğiniz

raporları takip etmenize yardımcı olur.

Kampanya Yönetimi:

Seçilen hedef kitleye göre direct mail kampanyalarının yönetilmesini sağlar. Ayrıca

kampanyalarla ilgili broşür, katalog vb. dökümanların yönetimine olanak sağlar.


IŞIKIEAna Veriler:

mySAP CRM çözümü yalnızca müşterilerle ilgili bilgi tutmakla kalmaz, rakipler ve rakip ürünler,

olası müşteriler ve satış ekipleri ile ilgili bilgileri de tutmanızı sağlar. Ayrıca, kataloglar ve video

gibi değişik formattaki bilgileri tutmanızı destekler. Entegre yapısı sayesinde tüm bu anaverilerin

diğer modüllerle paylaşımına imkan tanır.

Satış:

Müşteri ile ilk temasa geçildiği andan sözleşmenin bitimine kadar olan tüm satış ekinliklerinin

yönetimini ve belgelerin oluşturulmasını ve takibini destekler.

Fırsat yönetimi

Aktivite yönetimi

Teklif talebi

Teklif

Siparişlerin işlenmesi

Sözleşmelerin işlenmesi

Müşteri Servisleri:

mySAP CRM sektör ve firma gözetmeksizin, farklı servis süreçlerini desteklemektedir. Servis

sürecinin her aşamasında güncel bilgi tutulmasına ve bu bilgilere istenilen zamanda ulaşılmasına

olanak sağlar.

Pazarlama Analizleri:

Gelir ve Kar analizi

Pazar payı analizi

Müşteri analizi

Satışların kontrolü


IŞIKIE

Görüntü 3. SAP Görünüm 1



IŞIKIE


2.4 Organizasyon

Tablo 1. Çalışan sayısı

Kadın Çalışanlar 285ErkekÇalışanlar 962

Kadın Çalışan-lar

24%ErkekÇalışanlar76%

KOÇ SİSTEM ÇALIŞANLAR

Grafik 1. Çalışan sayısı dağılımı


IŞIKIE

İlköğretim Lise Ön Lisans Lisans Yüksek Lisans Doktora

0

100

200

300

400

500

600

700

Eğitim Durumuna Göre DağılımKi

şi Sa

yısı

Grafik 2. Çalışanların eğitim durumlarına göre dağılımı

Tablo 2. Çalışanların kuşaklara göre dağılımı

Kuşaklara Göre DağılımThe Baby Boomers Kuşağı(1945-1964) 31X Kuşağı(1965-1976) 286Y Kuşağı(1977-1994) 881Yaş Ortalaması 32,30728

3%

24%

74%

Kuşaklara Göre Dağılım

The Baby Boomers Kuşağı(1945-1964)

X Kuşağı(1965-1976)

Y Kuşağı(1977-1994)

Grafik 3. Çalışanların kuşaklara göre dağılım grafiği


IŞIKIEOrganizasyon şeması


Genel Müdür

Mehmet NALBANTOĞLU

İç Denetim Uzmanı ve Yönetici Asistanı

Şirvan TANRIKULU

Mali İşler ve Operasyon

GMY

Hizmet Geliştirme Grup

Yöneticisi

Pazarlama ve Satış GMY

Savunma Teknolojileri

Direktörü

Kurumsal İletişim Direktörü

İK DirektörüTeknoloji Çözüm

ve Hizmetleri GMY

Müşteri İlişkileri Yönetim

Direktörü

Ankara Bölge Direktörü

Kıdemli Müşteri İlişkileri

Yöneticisi

Hizmet Yönetimi Direktörü

Satış Analizi ve Teklif Yön.

Grup Yön.

Kıdemli İş Geliştirme Yöneticisi

Proje ve İş Geliştirme Yöneticisi

Teknoloji ve İnovasyon Direktörü

Komuta Kontrol Bilgi Sis. Grup

Yön.

Deniz Plat. Akus Sis. Grup Yön.

Tek. Çzm ve Hzmt. Satış Grup

Yöneticisi

Hizmet Stratejisi ve Süreç

Yönetimi Grup Yöneticisi

Uzmanlık ve Destek Merkezi Grup Yöneticisi

İş Uygulamaları Satış Direktörü

Ar-ge ve İş Uygulamaları

Direktörü

Hukuk Müşaviri

Mali İşler ve Finansman

Grup Yöneticisi

Callus Şirketi

Baskı Merkezi Birim Yöneticisi

Yurtdışı Satın Alma ve Yedek

Parça Birim Yöneticisi

Sipariş Yönetimi ve Lojistik Grup

Yöneticisi

İş Geliştirme ve Pazarlama Grup

Yöneticisi

Teknoloji Grubu Hizmet Yönetim Birim Yöneticisi

Müşteri Teknolojileri ve

Güncelleme Risk Yöneticisi

Tek. Çzm ve Hzmt. Dan. Grup

Yöneticisi

İletişim Tek. Ve BT Güvenliği Çöz.

Ve Hz. Grup Yöneticisi

Veri Merkezi Altyapı Çöz. Ve

Hz. Grup Yöneticisi

Veri Merkezi Uyg. Çöz. Ve Hz. Grup Yöneticisi

Kurumsal Gelişim Grup

Yöneticisi

IŞIKIEDepartman Üst Yönetim

Çalışan Sayısı 4

Endüstri Mühendisi Sayısı -

Departmanın ana amacı, sorumlulukları ve görevleri

Stratejik planlama, Vizyon ve misyon doğrultusunda ortak hedefler çerçevesinde stratejik

kararların alınması

Endüstri Mühendisi tarafından yerine getirilen veya en iyi şekilde onların yapabileceği fonksiyonlar ve sorumluluklar

Birimde hiç Endüstri Mühendisi bulunmamakla birlikte, departman amacı, sorumlulukları ve grevleri Endüstri Mühendisi’nin görevlerine uygundur.

Departman Teknik


Endüstri Mühendisi Sayısı 4

Departmanın ana amacı, sorumlulukları ve görevleri Hizmetin uygulanmasının planlanması, Görünüm ve geliştirmenin planlanması ve uygulanması, Projenin girdilerinin belirlenmesi, Projenin çıktılarının belirlenmesi, Üretim ve hizmetin uygulanması, Ürünlerin üretimden geri beslemesine kadar süreçlerinin incelenmesi, Hatalı ürün ve servislerin kontrolü, Modüllerin hazırlanması, Modüllerin uygulanması.


Tüm görev ve sorumluluklar, Endüstri Mühendisi’ne hitap etse de, planlama kısmı ağır basmaktadır.

Departman Satış ve Pazarlama


IŞIKIE




Pazarlama, Müşteri ihtiyaçlarını belirleme, Müşterilere teklif hazırlama, Sözleşme hazırlama, Müşteri memnuniyeti anketi, Müşteri şikayetleri yönetimi, Ürünle alakalı durumların belirlenmesi, Ürünle alakalı durumların revise edilmesi, Müşterilerle iletişime geçilmesi.


Departmanın tüm amacı ve görevlerinden Endüstri Mühendisi de sorumludur.

Departman AR&GE ve Danışmanlık




Pazar ve Ürün geliştirme, Küresel pazarların talebine uygun projeler belirleme, Teknolojik gelişmeleri kullanarak şirketin kar edebilirliğini sürekli olarak

yenileme ve artırma, Yenilikçi düşünce, degişim ve gelisim, yeni teknolojiye sahip olarak

rekabette üretim verimini artırma.


Bu birimdeki görevler Endüstri Mühendisleri’nin yapması gereken her şeyi kapsıyor.


IŞIKIE

Departman Süreç ve Kalite Yönetimi




Süreç oluşturma, Süreç geliştirme, Sertifikaların devamlılığı.


Bu birimdeki görevler de Endüstri Mühendisleri’nin yapması gereken her şeyi kapsıyor.


IŞIKIE

3 OVERALL ANALYSIS

3.1 Girdi/Çıktı Analizi – Çözümler ve Hizmetler

3.1.1 Veri Merkezi Çözümleri

o ERP Uygulama Hizmetleri

ERP (Enterprise Resource Planning) kurumların mal ve hizmet üretimi için ihtiyaç

duyduğu makine, iş gücü, malzeme gibi kaynakların verimli bir şekilde kullanımını

sağlayabilmek için tüm veri ve işlemlerin oluşturduğu iş süreçlerini aynı çatı altında

toplayarak, gerçek zamanlı ve istenilen formatta rapor alınabilmesini sağlayan

bütünleşik bir yönetim sistemidir.

KoçSistem, size ihtiyaç duyduğunuz SAP ERP, SAP HR, SAP BW-BI, SAP BO,

SAP CRM, SAP SCM, SAP SRM-CCM, SAP Portal, SAP PI, SAP BPC, SAP BPM,

SAP MII, SAP Solution Manager, SAP Web Dispatcher, SAP MDM, SAP CLM,

SAP Trex uygulamaları için çözümler sunar.

o Mesajlaşma Hizmetleri

KoçSistem, Mesajlaşma Hizmetleri ile çalışanların şirket içi ve dışı iletişimlerini

sağlamaya yönelik dizin servisleri, e-posta sunucusu, terminal sunucu, bütünleşik

iletişim gibi size özel mesajlaşma hizmetleri sağlıyor.

o Orta Katman Teknoloji ve Veritabanı Hizmetleri

Veritabanları ve orta katmanlar, canlı, test ve eğitim ortamı gibi çeşitli ortamlarda

kullanılmakta olan yoğun, karmaşık ve değerli bilgi içeren sistemlerdir. KoçSistem,

bu sistemlerin kesintisiz ve istenilen performansta çalışması için çözüm ve hizmetler

sunar.

o İşletim Sistemi Hizmetleri

KoçSistem, Microsoft, Unix ve Linux ürünlerine yönelik yapılandırma, kullanıcı ve

grup yönetimi vb. aşamaları içeren kapsamlı işletim sistemi çözümlerini alanında

uzman kadrosuyla sunar.


IŞIKIEo Sunucu Hizmetleri

KoçSistem, BT ihtiyacınız olan bütünleşik sistemler, Wintel ve Unix'e yönelik sunucu

altyapısı hizmetlerini sunarak, sizin firmanıza katma değer sağlayacak stratejik

konulara odaklanmanızı sağlar.

o Veri Depolama ve Yedekleme Hizmetleri

KoçSistem, iş kritik uygulamalarınızın verilerinizin güvenli ve sürdürülebilir

performans sağlaması için veri depolama ve yedekleme yazılım ve donanım

çözümleri sunar.

o Fiziksel Altyapı Hizmetleri

İstanbul'da 2000 m2'lik ve Ankara ODTÜ Teknokent'te 450 m2'lik alanla hizmet

vermeye devam eden KoçSistem'in İstanbul Çamlıca Veri Merkezi, günlük 30

milyonun üzerinde kişinin sanal olarak geçmesi ve 200 terabyte'tan fazla veri akışı

gerçekleşmesi ile Türkiye'deki en faal veri merkezidir.

Bu deneyimi ile KoçSistem, donanımlarınızdan daha fazla verim alabilmenizi

sağlamak ve donanımlarınızın kullanım ömrünü uzatmak üzere, uygun çevresel

koşulların ve güvenlik koşullarının sağlandığı ortamlarda, yetkin teknik kadrosuyla

müşterilerine sistem odası, zayıf akım otomasyon ve elektronik güvenlik gibi fiziksel

altyapı çözümleri sunar.

o İş Sürekliliği / Felaket Kurtarma Hizmetleri

İş Sürekliliği Çözümleri, bir arıza veya felaket durumunda bilişim sistemlerinin

kesintisiz bir şekilde çalışmaya devam etmesini, Felaket Kurtarma Çözümleri ise

felaketin mümkün olan en sorunsuz ve kayıpsız şekilde atlatılması ve kurtarma

merkezine geçiş kararından sonra en kısa sürede çalışmaya devam edilmesini

hedefler.

o Sanallaştırma Hizmetleri

KoçSistem, gelen talepler doğrultusunda masaüstü, uygulama, sunucu ve depolama

konularında özel olarak tercih ettiğiniz operasyonlar için BT ihtiyaçlarınızı

basitleştirip, faydalanmanızı artıracak sanallaştırma çözümlerini sunar.


IŞIKIE

o Bulut Bilişim Hizmetleri

KoçSistem müşterilerinin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde bulut bilişim IaaS (hizmet

olarak altyapı) ve PaaS (hizmet olarak platform) katmanlarında hizmet sunmanın yanı

sıra, özel ihtiyaçları ve uygulama gereklilikleri için bulut bilişim teknolojilerinden

faydalanmak isteyen müşterilerine bulut altyapısı hizmetleri ve bulut mimarisi

danışmanlığı hizmetleri sunar.

3.1.2 İletişim Ağı Çözümleri

o Ağ Hizmetleri

KoçSistem, müşterilerine veri merkezi ve şubelerindeki veri iletişimi birimlerine

sunduğu hizmetler ile kendi bünyelerinde ve internet üzerinden her zaman her yerde

güvenli iletişim kurabilme olanağı sağlar. Ağ altyapısı ihtiyaçlarını

değerlendirip müşterileri için özel olarak hazırlanacak çözümleri sunar.

o Ses Hizmetleri

KoçSistem, kurumlara kendi iş süreçleriyle uyumlu olabilecek, doğru bilginin doğru

kişiye zamanında ulaşmasını sağlayacak, entegre ve kullanımı kolay IP telefon,

telekonferans, video konferans, santral vb. ses çözümleri sunar.

o Güvenlik Çözümleri

KoçSistem, bir şirketin tüm BT katmanlarının güvenliğini sağlamak amacıyla Ağ,

Veri, Platform ve Uç nokta güvenlik gibi konularda müşterilerine uçtan uca özel

çözümler sunar.

3.1.3 İş Uygulamaları

o Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) Uygulamaları

Kurumsal Kaynak Planlama; kurumları rekabet düzenine hazırlayan unsurların

başında, sürekli değişen bir ortamda fiziksel gerçeği birebir yansıtabilen ve yeni

duruma göre muhtemel sonuçları öngörebilen bir sistemler bütünüdür.

o Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) Uygulamaları

Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM), firmaların müşteri temas noktalarının doğru

yönetimi ve kontrolünü sağlayan sistemdir.


IŞIKIE

o İş Zekası

İş Zekası Uygulamaları kurumların geleceğe yönelik stratejilerinin başarısını artırmak

için verinin toplanmasını, depolanmasını, analizini ve bu veriler ile planlama

yapılmasını sağlayan uygulama ve teknolojiler bütünüdür.

o Sayısal Yayıncılık Uygulamaları

Donanımların ve yazılımların sağlanmasından her türlü gerekli altyapının

kurulmasına kadar sayısal yayıncılık ihtiyaçlarınızda uçtan uca çözüm ve destek

sağlayan KoçSistem, Pixage Ürün Ailesi ile farklı sektörlerin ihtiyaçlarına en uygun

çözümleri sunuyor, Türkiye’de ve dünyada pek çok başarılı projeye imza atıyor.

Pixage, içerik yönetiminin merkezden yapıldığı, uç noktadaki oynatıcıların

merkezden içerikleri alarak yayın yaptıkları bir uygulamadır.

o Mobil Çözümler

KoçSistem sunduğu entegre mobil çözümler sayesinde sizi yeni iş yapış şekilleri ile

tanıştırır, tüm kurumsal kaynaklarınıza istediğiniz zaman, istediğiniz yerden,

istediğiniz mobil cihaz ile güvenli şekilde erişmenizi sağlar. Böylece iş süreçlerinize

hız kazandırarak müşterilerinizin, çalışanlarınızın ve iş ortaklarınızın beklentilerini

aynı hızda karşılarsınız.

o Otomasyon Çözümleri

Otomasyon projelerinde amaç, iş odağına uygun olarak en uygun teknolojinin

seçilmesi ve süreçlerde kullanılan araç ve teknolojilerle optimize edilerek

modellenmesidir. KoçSistem bu alanda kazanmış olduğu deneyimle müşterilerine en

uygun yatırımı yapabilmeleri için yardımcı olur.

o Fiziksel Güvenlik Çözümleri

KoçSistem, IP video teknolojileri, video içerik analizleri, tel üstü algılama sistemleri,

kartlı geçiş sistemleri gibi farklı elektronik güvenlik sistemlerini kullanarak ve bu

sistemleri birbirleri ile entegre ederek; plazalar, kampüsler, havalimanları gibi önemli

tesislerin güvenlik sistemlerinin kurulması için projeler geliştirmektedir.


IŞIKIE

o Kurumsal Performans Yönetim Uygulamaları

Kurumsal Performans Yönetimi, tüm organizasyonun performansını iyileştirmek için

hedefleri, metrikleri, çalışanları ve teknolojiyi birleştiren bir süreçtir.

o İş Süreçleri Yönetimi

İş Süreçleri Yönetimi, kurumların ne şekilde iş yaptıklarını tanımlayarak şirketlerde

yer alan iş süreçlerinin elektronik ortamda yaratılması, izlenmesi ve

sonuçlandırılmasını sağlar. Süreçlerin modellenmesi sayesinde doğru bilginin ve işin,

doğru zamanda, doğru kişiye ulaştırılmasına yardımcı olur. Daha iyi yönetilen

süreçler sonucunda kayda değer kurumsal kazançlar elde edilir.

o Uygulama Yönetim Hizmetleri

KoçSistem Uygulama Yönetim Hizmeti, uygulamaların, ITIL süreçleri referans

alınarak sağlanan, sürekli iyileştirme döngüsü kurgulanan ve ölçümlenen bakım,

destek ve yönetim hizmetlerinin tamamını kapsar. Talep ve sorunlarınızın kayıt altına

alınmasından, çözümüne kadar olan tüm süreçte uygulamanızın bir bütün olarak

çalışması güvence altına alınır.

o Bulut Uygulama Yönetim Hizmetleri

Bulut Uygulama Hizmetleri, yazılımın sahipliğinin, dağıtımının ve yönetiminin bir ya

da birden fazla sağlayıcı tarafından uzaktan yapılmasıdır. Hizmet sağlayıcının

yazılımı ortak kod üzerinden, veriyi ise «one-to-many» model ile tüm kullanıcılarına,

«Kullandıkça Öde» metoduyla sunmasıdır. KoçSistem kurumsal bulut çözümü

Maximus üzerinden sunduğu uygulamalar ile müşterilerinin uygulama ihtiyacını

karşılarken, uygulamaları kolayca ve istedikleri zamanda devreye almalarını sağlıyor.

o e-Fatura

e-Fatura Uygulaması; tanımlanan standartlara uygun e-Faturaların, tarafları arasında

güvenli ve sağlıklı bir biçimde dolaşımını sağlamak amacı ile oluşturulan

uygulamaların genel adıdır. Ülkemizdeki yasal düzenlemelerden yola çıkan

KoçSistem, Özel Entegrasyon e-Fatura Çözümü’nü uçtan uca bir hizmet olarak

sunmaktadır. Firmaların Mali İşler birimlerinin iş yapış şekillerinde köklü bir


IŞIKIEdeğişiklik anlamına gelen elektronik fatura sistemi KoçSistem uzmanlığı ve

güvencesiyle baştan sona yönetilmektedir.

3.1.4 İş İstasyonları Hizmetleri

o Masaüstü Hizmetleri

KoçSistem, Masaüstü Hizmetleri kapsamında bilgisayar, monitör, yazıcı, tarayıcı, el

terminalleri gibi iş hayatında sıkça kullanılan cihazlar için hizmet sunar. Bu hizmet ile

firmanızda kullanılmakta olan tüm teknolojik ürünlere yönelik marka bağımsız olarak

envanter, yama, imaj, yazılım dağıtım gibi uzaktan masaüstü çözümleri ve saha ekibi

ile müşteri lokasyonunda hizmeti sunar.

o Destek Plaza Servis Merkezi Hizmetleri

KoçSistem, bilgisayar, monitör, yazıcı, tarayıcı gibi firmanızda kullanılmakta olan

tüm teknolojik ürünlere yönelik, garanti kapsamında veya dışında fark etmeksizin

marka bağımsız olarak arıza onarım, yedek parça sağlama gibi servis merkezi

çözümleri sunuyor.

o ATM ve POS Hizmetleri

KoçSistem, müşteri memnuniyetinizi ve hizmet seviyenizi artırmaya yönelik ihtiyaç

duyduğunuz ATM/POS cihazları için kuruluş, bakım, versiyon güncelleme çözümleri

sunar.

3.1.5 İş Süreçleri Hizmetleri

o Baskı Merkezi Hizmetleri

Baskı süreçlerinizi ve işlerinizi maliyet avantajı sunan çözümlerle ele alarak

gerçekleştirilmesidir.

3.1.6 Ar-Ge

o FInest

Proje ile geleceğin internet ortamında uluslar arası taşımacılıkta operasyonların

planlanması, dünya çapında tedarik zincirinin en önemli ve en karmaşık alanı olan

depolama ve taşıma faaliyetlerinin optimize edilmesi ile ülke ekonomilerinde önemli


IŞIKIEyer teşkil eden ve küresel işletmelerin doğrudan ve dolaylı maliyetlerinin azaltılarak

rekabet gücünün artırılması hedeflenmektedir.

o FIspace

10 ülkeden 29 iş ortağının katılımcı olduğu FIspace projesi, Fınest projesinin ikinci

fazı olarak yürütülmektedir.

o CoMoSeF

CoMoSeF projesiyle Avrupa Birliği Akıllı Trafik Sistemleri aksyon planı ve Hedef

2023 Ulusal Aksiyon Planını destekleyen Akıllı Trafik Sistemlerine yönelik geleceğin

hizmetlerinin yaratılması için ihtiyaç duyulacak uygulama ve donanımların

geliştirilmesi adreslenmektedir.

o SITAC

SITAC projesi ile sistemlerin, makinelerin, aygıtların, sensörlerin ve insanların

oluşturduğu birbirinden farklı seviyelerde bulunan ağların birbirine bağlanmasına

olanak tanıyacak platform, yöntem ve araçları kapsayan ortak bir mimari ve bu

mimariye uygun ekosistem tanımlanacaktır.

o C2C4Safety

KoçSistem, Ford Otosan, Tofaş Fiat, GS Üniversitesi, Okan Üniversitesi ve OHIO

State University’nin katılımı ile yürütülen proje ile Güvenli Trafik için Araçlar Arası

Haberleşme Teknolojilerinin, yolcu ve araç güvenliğinin arttırılmasına yönelik

elektronik sistemlerin geliştirilmesi hedeflenmiştir.

o PIM4CCA

Platform bağımsız olarak yazılım uygulaması modellenebilen,birden çok kurumsal

içerik yönetimi platformu ya da iş süreçleri yönetimi platformu üzerinde tekil ya da

bütünleşik olarak çalıştırılabilen, farklı endüstriyel alanlar için içerik etkin yazılım

ürün şablonları geliştirmeye yarayan, böylece bir yazılım ürün hattı oluşturabilecek;

platforma özgü görsel model güdümlü araçları ile alan uzmanlarının kurumun iş

süreçleri ve kurallarına tam uyan farklı kullanıcı modelleri tasarlamasını olanaklı

kılan, bu kullanıcı modellerinin, model-metin dönüşümleri ile son ürünün

üretilebilmesini mümkün kılan bir yazılım sistemi geliştirilmesi hedeflenmektedir.


IŞIKIE

3.2 Yerleşim

Birbirine bağlantılı ve birbirleriyle alakalı bölümler yakın konumlandırılacak şekilde bir düzenleme yapılmıştır. Ayrıca açık ofis konsepti kullanılmaktadır. Bu düzenlemeye göre birim yerleştirmeleri şu şekildedir:

Tablo 3. Departmanların katlara göre dağılımı

KAT DEPARTMANLAR

(-)2. Kat B1 ve B2 Blok Yemekhane, Kantin, Spor Salonu, Kuaför, Kuru Temizleme, Kargo

(-)2. Kat B3 Blok Data Center(İşletim Merkezi)

(-)1. Kat B2 Blok Baskı Merkezi

(-)1. Kat B3 Blok İletişim Teknolojileri ve BT Güvenlik, Saha Hizmetleri

0. Kat B1 Blok İdari İşler

0. Kat B2 Blok Resepsiyon, İnsan Kaynakları

0. Kat B3 BlokTeknoloji Çözüm ve Hizmetleri Uygulama, Danışmanlık Grupları,

Sözleşme Yönetimi, Süreç Yönetimi, Teknoloji Mimarisi Yönetimi Grupları

1. Kat B3 Blok

Teknoloji ve İnovasyon Direktörlüğü, Ar-ge Merkezi, GM, Str. Planlama

vePazarlama, Müş. İlişkileri Yön., İş Geliştirme ve İş Ortakları Yönetimi, Hukuk,

Satış Yönetimi

2. Kat B1 Blok Sipariş Yönetimi ve Lojistik, Portföy Yönetimi

2. Kat B2 BlokBilgi Teknolojileri, Kurumsal Gelişim ve Performans Yönetimi,

Kurumsal İletişim

2. Kat B3 Blok İş Uygulamaları

3. Kat Mali İşler ve Finans


IŞIKIE

Görüntü 6. Açık Ofis


IŞIKIE

Görüntü 7. Koç Sistem haritası


IŞIKIE3.3 Lokasyon

Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri kampüs özellikli büyük bir alanda yer almaktadır. Gerekli durumlarda müşteriye gidebilme durumları için trafik ve ulaşım probleminin çok olmadığı bir alanda konumlanmıştır. Aynı zamanda interaktif iletişim ortamı, çalışan memnuniyeti, diğer büyük firmalardan gelen üst düzey yöneticileri ağırlama gibi etkenlerden dolayı da kampüs özelliğini koruyan bir alanda bulunmaktadır. Diğer firmalarla ortak bir alan içerisinde olan Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri, gerek yurtdışından gelen, gerekse de yurt içindeki yöneticilerle yaptığı görüşmeler için çeşitli büyüklüklerde toplantı odalarına sahiptir.

Tablo 4. Lokasyon tercih sebeplerinin derecelendirilmesi

Çok Önemli Önemli Önemsiz

İş gücü uygunluğu X

Ulaşım olanakları X

Tedarikçiliere yakın olma X

Esneklik X

Rekabet durumu X

Talep Yönetimi X

Görülebilirlik X

Trafik X

Park X

Çevresel faktörler XKanun, vergiler, devlet politikası veya teşvik

X

Bina ve mülkün maliyeti X

Çalışan memnuniyeti X


IŞIKIE

4 YÖNETİM BİLGİ SİSTEMİ

4.1 Karar Verme

Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri’nde piramit usulü karar verme sistemi uygulanmaktadır. Her birim kendi içinde karar alma hakkına sahip olsa da son karar genel müdürden çıkmaktadır.

Görüntü 8. Piramit

a) Stratejik Kararlar(alan genişletme, diğer şirketlerle birleşme, çeşitlendirme, sermaye yatırımları)

Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş. Koç Holding Grubu’nun bir parçası olduğu için,

stratejik kararların son onayı Koç Holding Grubu CEO ve Genel Başkanı’ndan gelmektedir. Çünkü

birleşme gibi durumlarda sadece Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri değil, tüm Koç Bilgi

Grubu bu durumdan etkilenecektir.

b) Süreçsel Kararlar (alma, yollama, çizelgeler, envanter kontrolü, kalite kontrol, işlerin çalışanlara bölüştürülmesi)

Bu düzeyde kararı genel müdür vermektedir. Haftalık, aylık, 6 aylık ve yıllık düzenlenen raporlar

düzenli olarak genel müdüre sunulur. Bu raporlarla şirketin gidişatı belirlenir ve genel müdürün

isteği doğrultusunda gerekli değişiklikler ve düzenlemeler yapılır. Modül uzmanları da işin

bölüştürülmesi kısmında yardımcı olur. Hazırlanan proje adımlarını inceler ve projenin kısımları

için iş bölüştürmesi yaparlar. Proje yöneticileri de bu bölüştürmenin uygulanmasında ve ve geri

besleme alınmasında etkilidir. Bu bölüştürme oranında danışmanlar günlük tamamlanan

faaliyetlerini SAP sistemine girerler ve proje müdürü de bu adımları kontrol eder.


IŞIKIEc) Taktiksel konular, planların uygulanması (kaynakların dağılımı, bütçe kontrolü, fonların akışı,

personel problemleri)

Herhangi bir harici kaynak ihtiyacı durumunda, her proje için kararı SAP Bölümü yöneticisi ve bir

adet proje yöneticisi veriyor. Öncelikle, ellerinde bulunulan projeler ve kaynakların durumları

inceleniyor. Daha sonra da yeni proje taslağı MS Office Project Excel yardımıyla hazırlanıp

projenin her evresi karşılaştırılıyor. Projenin durumuna göre danışman yeterliliği veya danışman

ihtiyacı için rpje konusuna uygun olarak modül uzmanı işe alma gibi kararları veriyorlar. Ek

olarak, müşterinin birden fazla ve çok sayıda modüz uzmanına ihtiyaç olması ve şirketin bu

yeterli sayıya ulaşamaması durumunda, firma bu faydalı projeyi kaçırmamak adına SAP Bölüm

yöneticisi ve proje yöneticileri olarak projeyi alma ve gerekli modüller için harici kaynakların

gerekilen danışman oranında kullanılma ayarlamaları yapılıyor. Ancak bunların onayı yine genel

müdürden geçer.

4.2 Karar Destek Sistemleri(DSS)

DSS Karar çeşidi (Stratejik, taktiksel, süreçsel)

Kullanma Sıklığı

Kim Geliştirdi (Üçüncü kişi, Şirket)

Kullanan Departman(lar)

Kullanan kişi sayısı

Kullanma amacı

SAP BPC Süreçsel + Stratejik

Günlük Üçüncü kişi yarattı, şirket geliştirdi.

Yönetim 15 Operasyon verimliliklerini almak

SAP CRM Taktiksel Günlük Üçüncü kişi yarattı, şirket geliştirdi.

Satış ve Paz. 150 Müşteri ihtiyaçlarını almak

SAP BO&BPC

Taktiksel Aylık Üçüncü kişi yarattı, şirket geliştirdi.

Finans 20 Finansal süreç kontrolü

HP SM Taktiksel Günlük Üçüncü kişi yarattı, şirket

Servis Operasyon

500+ Çağrı raporlarını almak


IŞIKIEgeliştirdi.

SAP HR Taktiksel Günlük Üçüncü kişi yarattı, şirket geliştirdi.

İK 13 İnsan Analizi Faaliyetleri


IŞIKIE

5 HİZMET SİSTEMİ

5.1 Süreç ve Bilgi Akışı

Koç Sistem’in sektörlerinden biri olan otomotiv sektörünü ele aldığımızda, tipik bir müşterinin hizmeti alışına dair süreç akışının şematik sunumunu gösterecek olursak, hizmetin siparişinden alınışına kadar geçen süreç şu şekildedir:

Görüntü 9. Otomotiv Süreç Akışı


IŞIKIETelekomünikasyon sektörü için süreç akışı;

Görüntü 10. Telekomünikasyon Süreç Akışı


IŞIKIE5.2 Süreç Sınıflandırması

Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş. fazla sayıda çalışanı ve yüksek derecede sunduğu

hizmetlerle gerek yurt içi gerekse yurt dışında sektörünün birincisi olmaya hak kazanmış ve bu

konumuyla da profesyonel hizmet veren şirket kategorisine girmeyi başarmıştır.

Tablo 5. Süreç Sınıflandırması

Servis Süreç ŞemasıEtkileşim ve Uyarlama Düzeyi

Düşük Yüksek

İş Gücü Yoğunluğu DüşükYüksek Profesyonel Hizmet

5.3 Geri Hizmet/Destek(Şirketin görünen yüzü arkasındaki IT desteği)

Destek hizmeti Koç Sistem için ekstra bir önem taşımaktadır. Bilgi teknolojileri sektöründe yer

almasından dolayı destek/geri hizmet Koç Sistem için hem görünen yüz hem de görünen yüzün

arkasındaki IT desteği aslında ortak paydada birleşmektedir.

Örneğin enerji sektöründe geri hizmet müşteri ilişkileri yönetimi(CRM)’den, finans, idari işler,

insan kaynakları, çağrı merkezi yönetimin ve doküman yönetimine kadar uzanır.

Öte yandan perakendede, alt yükletici yönetiminden İK yönetimine, doküman ve iş akışı

yönetiminden mobil cihaz yönetimine, çağrı merkezi yönetiminden müşteri sadakati yönetimine

kadar bir çok alana yayılır.

5.4 Maliyetler***Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri, kurumsal özelliğinden dolayı kendi veya müşterileriyle

ilgili sayısal hiçbir bilgiyi paylaşmamaktadır.


IŞIKIEAncak maliyetlere dayalı küçük bir örnek verecek olursak, Aralık-Ağustos Yemek Gideri

tablolandırması şekildeki gibi hazırlanarak, iniş ve çıkışlar raporlandırılmış ve sebepleri analiz

edilmiştir.

NOT: Değerler firmanın gerçek değerlerini yansıtmamaktadır.

Dec-12 Jan-13 Feb-13 Mar-13 Apr-13 May-13 Jun-13 Jul-13 Aug-13

9576 10786 9013 9545 9593 10934 8466 7454 6554

6987678453

6897573744 71234

75654

6412355789

50496

Yemekhane Öğle Yemek GideriPersonel sayısı Tutar

Grafik 4. Yemekhane Öğle Yemek Gideri

5.5 Verimlilik

5.5.1 Sürdürülebilir Yaşam Döngüsü

KoçSistem olarak, kurumdan topluma uzanan sürdürülebilirlik stratejisi ve bu strateji

doğrultusunda kendi eko sistemimiz içinde yer alan tüm paydaşlara değer katacak şekilde

faaliyetlerini sürdürme yaklaşımları, şirketi sektöründe öncü konuma taşıyan önemli farklılıkları

olmuştur.

Sahip oldukları teknolojik kabiliyetleri, iş süreçlerine entegre ederek verimliliği sürekli artırırken,

çevre dostu uygulamalar ve iyileştirmelerle tüketim oranlarını azaltmakta, tüm bu çevre dostu

uygulamalara paydaşlarını da dahil etmekteler. KoçSistem olarak tüm bu çalışmalar sonucu kısa

zamanda faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel etkileri minimize etmeyi başarmış

bulunmaktalar.

Şirketin faaliyet alanlarının yanı sıra kurumsal sosyal sorumluluk çalışması Yeşil Bilgi Platformu

çatısı altında da projeler yürütmekte, bu projelerle çevre sorunlarına dikkat çekmekte ve

çalışanlar başta olmak üzere toplumun geniş kesimlerindeki bilinç ve farkındalık düzeyini

artırmayı hedeflemekteler. Böylece, kurumsal sosyal sorumluluğunun itici gücü ile sürdürülebilir

şirketten sürdürülebilir topluma giden yolda önemli adımları atmaktalar.


IŞIKIE

Görüntü 11. Sürdürülebilir Yaşam Diagramı

5.6 Hizmet İşleyiş Planlaması ve KontrolüServis/Hizmet Grupları’nda ITIL, COBIT kullanılırken, yazılım geliştirmede CMMI kullanılıyor.

Bunlar “Best Practice” metodolojisi olarak geçiyor. Tamamen tutturmak mümkün olmasa da

aslında gidilmesi gereken yolu söylüyor. Her sene başında hedefler belirlenirken iyileştirme

planları yapılıyor. Bu metodolojilerin benimsenme ve uygulanma süreci başlıyor. İnsanlara eğitim

veriliyor. Süreç grubu, süreç kontrollerini yapıyor. Kontrol sonucu uygunsuz olanlar için düzeltici,

önleyici faaliyetler yapılıyor. İç denetim grubu, dış denetimcisine ndenetim yapıyor ve

sertifikalara uygunluğu kontrol ediliyor.

5.7 Envanter YönetimiŞirketin bilgi ve iletişim teknolojilerinde olmasından dolayı servis sektörü kavramı, envanter

tutum kavramını daraltmıştır. Bununla birlikte, asıl amaç yazılım hizmeti olsa da donanım hizmeti

de bulunmaktadır. SAP sistemi ile birlikte, gerekli görüldüğü anda donanım hizmeti de diğer

firmalardan ayarlanabilmektedir. Yani envanter için bir geri ofis bulunsa da baskın nitelikli bir

ofis değildir ve yedek parça envanteri vardır.


IŞIKIE5.8 Talep

Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş., Türkiye’nin en büyük bilgi teknolojileri şirketi olduğu

için hedefleri de büyük orandadır. Bu sebeple talepler yeterli doğrultuda ilerlese de projeler tüm

olasılıklarıyla incelenir ve kazanç durumları incelenir. Duruma göre proje kabullerinde müşteriye

indirim yoluna gidilse de, projenin katkısına ve geçmiş zamanlardaki sipariş durumlarına göre,

tüm incelemelerle birlikte proje kabulü için indirim gibi ekstra bir uygulamaya ihtiyaç duymaz.

5.9 İş Gücü Planlaması ve Oluşan KuyruklarKoç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri için en verimli süre yılın son üç ayı olarak kabul edilir. Yılın

sonu olması sebebiyle, yatırımcılar bu son üç ayda, ellerinde kalan paraları bilgi teknolojilerine

yatırmak isterler. Artan talepler doğrultusuyla da şirketin verimliliği artmakla birlikte kuyruk

oluşumu da bu son üç ayda görülmeye başlar.

Bu doğrultuda yılın son üç ayı, maksimum verim sağlanan üç ay kabul edilir. Bunun dışında Koç

Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş., insan girdili bir şirket olduğu için, yaz tatili sebepli yaz

aylarında verimlilikte bir düşüş gözlenir. Bu düşüş sadece verimlilikte değil, yemek ücretlerinden

servis kullanımına kendini her yerde gösterir.

Bunun dışında da bazen yasal sebeplerle kuyruk oluşumu gerçekleşebilir. Özellikle SAP

Bölümü’nde bu kuyruklara izin verilir. Çünkü tedarik süreci bu blümde daha kısadır. Danışmanlar

benzer metodlar kullanır ve gerekli zaman dilimi kısalır.

Şirketin bu zamanlarda yaşadığı bir diğer problem ise yakın zamanda geçme zorululuğu olan e-

fatura sistemi. Yasaya gre son tarih olan 31 Aralık tarihine kadar gerekli düzenlemelerin

yapılması gerekliliğinden dolayı proje sayılarında artış görülmüştür.

Son olarak da teklifi yapılan projenin şirkete sağlayacağı yüksek kar oranı hesaplanır ve makul

ölçüde son tarih verilirse, kuyruk oluşumuna izin verilir.


IŞIKIE

6 KALİTE PLANLAMA VE KONTROL

6.1 Servisin Kalitesi

Karşılıklı değer yaratan, sürdürülebilir işbirlikleri oluşturmak ve kazan kazan felsefesi ile

müşterilere hizmet sunmak,

Yenilikçi hizmetlerle müşteri beklentilerinin ötesine geçmek ve müşteri memnuniyetini en

üst seviyede tutarak, müşteri ilişkilerinde süreklilik yaratmak,

Şikayetleri değerlendirirken herhangi bir ücret almadan, adil, tarafsız ve eşit olarak

değerlendirmek,

Talep, beklenti ve sorunları/şikayetleri iyileştirme için bir fırsat olarak görmek, en verimli

şekilde ele alarak, kanunlara ve yasal zorunluluklara titizlikle uyarak değerlendirmek,

Kişisel bilgileri gizli tutarak, açık, anlaşılır ve doğru bilgiler vererek, etkin, gerçekçi ve

uygulanabilir çözümler sunmak,

Müşteri beklentilerinin en üst seviyede tutularak, gerekirse personel eğitimlerine daha da

çok özen gösterilerek sürekli iyileştirme sağlamak,

Görüntü 12. Süreç


IŞIKIEBağımsız bir araştırma şirketi tarafından yapılan müşteri memnuniyeti anketi sonuçlarına

bağlı olarak nihai müşteri memnuniyetimiz 2012 yılında yüzde 79 olarak gerçekleşmiştir.

2011 yılında yüzde 69 olan müşteri memnuniyeti oranındaki yüzde 10’luk artış şirketimizin

hedefine giden yolda çizmiş olduğu stratejinin doğruluğunu gözler önüne sermektedir.

Tablo 6. Müşteri Memnuniyeti Anketi Sonuçları

6.2 Kalite Nitelikleri

Vizyon ve misyonumuzun en önemli varlığımız olan tüm çalışanlarımız ve iş ortaklarımızca

bilinmesini sağlamak ve ortak hedeflerimize güçlü bir işbirliği ile koşmak.

Yasa, yönetmelik, uluslararası standartlar ve Küresel İlkeler Sözleşmesi (Global Compact)

doğrultusunda çalışmak.

Uluslararası kabul görmüş standartlarda süreçlerimizi tanımlamak ve verimliliği en yüksek

seviyelere taşıyacak araç ve teknolojiler ile destekli hizmetler vermek.

Süreçlerimizin performansını sağlıklı verilerle, doğru metod ve sistemlerle ölçmek, sürekli

iyileştirmeye girdi sağlamak.

Tüm çalışanlarımızın ve taşeronlarımızın, iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak, çevreyi korumak

ve müşteri memnuniyeti sağlamak için bilgi seviyesini, yetkinliklerini sürekli iyileştirmek.

Çalışanlarımızın, sürekli yeni fikirler üretmesini teşvik etmek, müşterilerimizin hayallerinden

de esinlenerek yaratıcı, yenilikçi ürün ve hizmetler geliştirmek..

Müşterilerimizin istek ve gereksinimlerine odaklı, memnuniyeti en yüksek seviyelerde tutan

stratejik bir yönetim yaklaşımı sergilemek.

Tedarikçilerimiz ve alt yüklenicilerimizle karşılıklı faydalı ilişkiler kurmak ve sürdürmek.

Hizmetlerimizin sürekliliğini en yüksek seviyelerde tutabilmek için iş sürekliliği, bilgi güvenliği,

İş Sağlığı ve Güvenliği ile Çevre Yönetimi konusunda, risk değerlendirmeleri yapmak ve risk

işleme planları ile müşteri hizmet yönetimini gerçekleştirmek.

Çevreye duyarlı bir şirket olarak öncelikle çalışanlarımızın ve toplumun bilgi seviyesini artırıcı

faaliyetlerin yanında çevre, insan sağlığı ve güvenliğini tehdit etmeyen en iyi uygulamaları

kullanmak, kullandırmak.


IŞIKIE Bilgi güvenliği konusunda, öncelikle müşterilerimizin olmak üzere, en yüksek hassasiyeti

göstermek, güvenlik ihlal olaylarını en aza indirgemek.

Şirketimiz her zaman en iyisini hak ettiğini düşündüğü müşterilerine şikayetleri ile ilgili etkin,

gerçekçi ve uygulanabilir çözümler sunmaya gayret gösterir ve müşteri haklarını korur.

Şikayetçilerin şikayet, talep ve soruları her daim kayıt altına alınır ve daha iyi hizmet

verebilmek adına yanıtlar gerekçeleri ile açıklanır.

KoçSistem Yönetimi, bu kalite prensipleri doğrultusunda, müşteri memnuniyetini en üst

seviyede sağlamak; meslek hastalıklarını önlemek ve çevre kirliliğini engellemek için gerekli

kaynakları sağlamayı taahhüt eder.

6.3 Kalite Teminat

1997 Saha Hizmetleri Grubunda alınan ISO 9002 belgesi ile ISO 9000 belgeli ilk Koç Grubu

hizmet kuruluşu olmuştur. Yine aynı yıl içerisinde yazılım süreçlerinin iyileştirilmesi konusunda,

SPICE (*)- ISO TR 15504 (Software Process Improvement Capability Determination) modeli

benimsenmiş ve iyileştirme çalışmaları bu kapsamda yapılmıştır.

2000 KoçSistem hizmetleri genelinde ISO 9001:2000 belgesini almıştır, 2009 yılında ise, ISO

9001: 2008 versiyonuna göre revize edilmiştir.

2002 Yazılım süreç iyileştirme çalışmalarının CMMI (Capacity Maturity Model Integration)

modeline uygun olarak sürdürülmüştür. Önceki yıllarda yapılan çalışmalar, CMMI için önemli bir

temel oluşturmuştur.

2003 Süreç altyapısı, CMMI gereksinimlerini karşılayacak şekilde iyileştirilmiştir.

2006 Sırasıyla Appraisal C, B, Appraisal A Readeness ve Appraisal A aşamaları geçilerek,

CMMI sertifikası alınmıştır. Veri Merkezi Hizmetleri, ITIL uyarlama çalışmasını takiben, hizmet

yönetimi konusunda bir standart olan ISO/IEC 20000-1:2005 belgesini 2006 yılında almıştır.

2009 yılında da belge yenilenmiştir.

2008 Dışkaynak İşletim, Olağanüstü Durum Yönetimi, Masaüstü Yönetimi ve Uygulama Destek

alanlarında TÜBİSAD’ın bt_POTA Platinium belgeleri alınmıştır. KoçSistem Veri Merkezi

Hizmetleri, ITIL (Information Technology Infrastructure Library) tabanlı olarak tasarlanmış olup,

uygun araçlarla desteklenerek başarı ile yönetilmektedir.


IŞIKIE2009 yılı başında başlattığı yoğun ve titiz çalışmalar sonucunda Kasım ayında BSI İngiltere

tarafından yapılan denetimleri başarıyla tamamlayan KoçSistem Veri Merkezi Hizmetleri, “ISO

27001- Information Security Management System” sertifikasını almaya hak kazanmıştır.

2010 ISO 14001 Çevre Yönetimi, OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği, ISO 10002 Müşteri

Şikayetleri Yönetimi sertifikasyonları alınmıştır. Ayrıca İletişim Ağı ve Çağrı Merkezi Çözüm ve

Hizmetlerinin çalışmaları sonucu ISO/IEC 20000-1:2005 belgesi kapsamı genişletilmiştir.

TC. Milli Savunma Bakanlığı Nato Güvenlik Talimatı esaslarını baz alarak Ankara ODTÜ

Teknokent’te bulunan KoçSistem binasına Tesis Güvenlik Belgesi verilmiştir.

2011 İş Uygulamaları grubumuzun çalışmaları sonucu, ISO/IEC 20000-1:2005 kapsamı

Uygulama Yönetim ve Destek hizmetlerimiz ile genişletilmiştir.

2012 Saha Hizmetleri grubumuzun çalışmaları sonucu, ISO/IEC 20000-1:2005 kapsamı Saha

Hizmetleri ile genişletilmiştir.

KoçSistem kalite yönetim sistemi Uluslararası Standardizasyon Teşkilatının (www.iso.ch)

yayınladığı ISO 9001:2000 standardına uygun olarak kurulmuş ve 2008 versiyonuna göre

revize edilmiştir.

6.3.1 ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi Maliyetleri denetim altına alarak, zaman ve kaynakların daha etkin kullanımına olanak

verir.

Süreç performanslarını izler, analiz eder ve geliştirir.

Kayıpları en aza indirerek verimliliği ve karlılığı arttırır .

Müşterilerinizde güven duygusu oluşturur.

Etkili rekabet imkanı verir .

Çalışanların motivasyonunu arttırır.

İç ve dış müşterilerle olan iletişimini güçlendirir.

Sürekli gelişimi sağlar.


IŞIKIE Çevre Yönetim Sistemi ISO tarafından yayınlanan ISO 14001:2004 Çevre Yönetim

Sistemi standardı’na göre kurulmuştur.

6.3.2 ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Kirlilik ile ilgili risklere acil durumlara (yangın, patlama sel, deprem, sızıntı,vb.)

hazırlıklıdır ve çevresel yasal düzenlemelere uyumu garanti altına alınır.

Faaliyetlerinde çevre bilincini ön planda tutarak çalışır.

Tüm tedarikçi ve müşterileri ile ilişkilerinin her boyutunda çevre faktörünü göz önüne

alır. Önemli çevresel etkilerini değerlendirir.

Atık miktarının azaltılması, doğal kaynakların verimli kullanılması gibi çevresel

performansını iyileştirir.

Çevresel hareketlerden gelen baskılar ve ilgili taraflardan gelen şikayetler azaltılmış

olur.

Müşterilerinin ve toplumun çevresel konulardaki beklentileri karşılanır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi ise OHSAS 18001:2007 İş Sağlığı ve Güvenliği

Yönetim Sistemi standardı baz alınarak kurulmuştur.

6.3.3 OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi İş sağlığı ve İş güvenliği ile ilgili risklerini kontrol altına alır.

Çalışan sağlığını ve güvenliğini her zaman birinci planda tutar.

Sürekli gelişme prensibi ile kuruluşları İş sağlığı ve İş güvenliği konularında gelişmeye

yönlendirir.

Çalışanlarla ilgili iş kazaları, meslek hastalıkları ve işgücü kaybı azalır.

Güçlendirilmiş ve güvenilir firma imajı kazandırır.

Çalışanlarını sürekli eğiterek bilinç düzeylerini yükseltir.

Meslek hastalıklarını önlemek için gerekli kaynakları sağlar.


IŞIKIE Müşteri Şikayetleri Yönetimi, ISO 10002 Müşteri Şikayetleri Yönetim Sistemi standardı

baz alınarak kurulmuştur.

6.3.4 ISO 10002 Müşteri Şikâyetleri Yönetim Sistemi

Müşteri beklentilerinin ötesine geçip, memnuniyetin arttırılması sağlanır.

Şikayetlerin kök nedenlerinin tespit edilip, tekrarının önlenmesi sağlanır.

Geliştirme aksiyonlarının planlanmasında tüm makul çözüm yollarının incelenmesi

sağlanır.

Müşterilerimize verdiğimiz değeri ve şikayetlerini ciddiye aldığımızı gösterir.

Müşteri memnuniyetini ölçer ve analiz ederek iyileştirir.

Müşterilerimizde güven sağlar.

Bilgi Güvenliği Yönetimi, ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi baz alınarak

kurulmuştur.

6.3.5 ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetimi Sistemi Bilgi Güvenliği konusunda, hangi bilgi varlıklarımızın olduğunu, bu varlıkların

değerinin farkına vararak onları bir sistem sayesinde koruyabilme ve kuracağımız

kontroller ile koruma metotlarını belirlenmesine yardımcı olur.

Bilgilerin korunmasına yönelik ilgili tarafların güveninin kazanılmasını sağlar.

Çalışanların motivasyonunu arttırır.

Risk önleme, azaltma faaliyetlerinin planlanması ve koordinasyonu sağlar.

İş Sürekliliği sağlanır.

Risklerin gerçekleşmesine neden olabilecek tehlike ve tehditlerden kaçınmamızı ve

önlem almamızı sağlar.

Yüksek prestij sağlar.


IŞIKIE Yazılım, Tasarım ve Geliştirme Süreçleri CMMI Modeline göre geliştirimiştir.

6.3.6 CMMI Level 3 ve CMMI Level 5 Neyi, ne zaman yapacağınızı tanımlar.

Yazılımın belirlenen zaman diliminde bitmesine yardımcı olur.

Daha kısa sürede ürün gelişimine olanak sağlar.

Üretim maliyelerinde azalma sağlar.

Yazılım hatalarının sayısını azaltır.

ISO 20000 Hizmet Yönetim Standardına uygunluk ITIL (Informatıon Technologies

Infrastructure Library – Bilgi Teknolojileri Altyapı Kütüphanesi) ve COBİT (Control

Objectives for Information and Related Technology / Bilgi ve İlişkili Teknolojiler İçin

Kontrol Hedefleri) metedolojileri ile uyarlanmakta ve yaygınlaştırılmaktadır.

6.3.7 ISO 20000 Hizmet Yönetimi Sistemi

Hizmet operasyonlarının bütünleşik ve merkezi bir süreç yaklaşımı ile tek bir

merkezden yönetilmesini sağlar.

Hizmet departmanları arasında iletişimin ve bilgi akışının iyileşmesi sağlanır.

Sunulan hizmet ile müşterileri ve tedarikçileri arasında etkili iletişim kurulur.

Hizmet sağlanırken herkesin kendi rolünü ve sorumluluklarını bilir.

Önceki deneyimlerden öğrenme sağlanır.

Ölçülebilir performans göstergelerini sağlanır.

Hizmet kalitesinin hissedilebilir oranda arttığı görülür.

Müşteri memnuniyeti artar.

Hizmet maliyetinin detaylı olarak takip edilebilmesi sağlanır.

İş, müşteri ve kullanıcı isteklerini karşılayan yeni hizmetlerin tanımlanabilmesi

mümkündür.

Ortak bir dilin oluşturulması sağlanır.

Kurum stratejisine ve iş hedeflerine uygun hizmetler sunulur.


IŞIKIE Tekrarları önleyerek IT çalışanları üzerindeki gereksiz iş yükünü azaltılır.

6.4 Kalite Teminat Araçları

Şirket bilgi teknolojileri hizmeti verdiğinden dolayı, kaliteyi her adımda gözlemlemek ve

müdahale etmek mümkün değildir. Ancak sistemin hazırlıkları ve çalışma süreci kalite ölçütü

olarak kabul edilebilir. Yazılan kodların çalışması, modülün istebilen kriterlere uygun olması,

müşteriye zamanında ulaşımı ve müşteri memnuniyeti kalite adımları olarak söylenebilir. Daha

sonra da bu kalite devamlılığı için SAP araçları kullanılır. Mühendisler projenin yazılımdaki her

sürecini kontrol etmek ve kusursuz bir şekilde işlenmesini sağlamak zorundadırlar. Sistem

müşteri lokasyonunda hata verdiğinde, mühendisler ilk elden müdahale ederler, sistemin

kullanıcılarından geri besleme alırlar ve gerektiğinde hataları düzeltirler.

6.5 Kalite Maliyeti***Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri, kurumsal özelliğinden dolayı kendi veya müşterileriyle

ilgili sayısal hiçbir bilgiyi paylaşmamaktadır. Ancak kaliteye ayrılan bütçe zaten kurumsal

şirketlerde, markanın göstermesi gereken kaliteyi sürdürme amaçlı çok yüksektir.


IŞIKIE

7 ÇALIŞMA ORTAMINDAKİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLERİ

Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.’de 43 tane Endüstri Mühendisi çalışmaktadır.

Tablo 7. Endüstri Mühendisleri

Birim End. Müh. SayısıAr-Ge 19Satış Pazarlama 18İdari Destek 2Teknik 4TOPLAM 43

Ar-Ge44%

Satış Pazarlama42%

İdari Destek

5%

Teknik9%

End. Müh. Sayısı

Grafik 5. Endüstri Mühendislerinin Çalıştığı Yerler

7.1 Günlük Aktivitelerin Gözlemlenmesi

Endüstri Mühendisleri Koç Sistem’de büyük bir öneme sahip. Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş. Endüstri Mühendisleri’nin değerini anlıyor ve gereken değeri ve fırsatı veriyor. 43 adet Endüstri Mühendisi’nin bulunduğu kuruluşta, Endüstri Mühendisleri SAP’den HP’ye, CRM’den Service Manager’a, Ar-ge’den Yazılım Geliştirme’ye veya Kalite’den Satış ve Pazarlama’ya birçok farklı birimde çalışıyor. Kimi raporlama görevi için Excel programı kullanırken, kimi SAP ile yazılım dili geliştiriyor. Kimi müşteri memnuniyeti için CRM kullanırken kimi de süreç verimliliği için uğraşıyor. Süreç oluşturma, süreç geliştirme, süreç ölçümleri, pazarlama, müşterilere teklif hazırlama, araştırma ve geliştirme, analiz yapma, sözleşme hazırlama gibi bir çok farklı görevlerde çalışıyorlar.


IŞIKIE7.2 Röportajlar

7.2.1 Birinci Röportaj

Bize kendinizden bahseder misiniz?Adım Merve Burcu Güner.Doğuş Üniversitesi 2007 girişli 2011 mezunuyum.

Staj yaptınız mı? Yaptıysanız nerelerde ve kaç gün yaptınız?3 staj yaptım. 10 iş günü süreyle Bursa Pilot Koltuk’ta, 15 iş günü süreyle Arçelik Çayırova’da ve 25 iş günü süreyle de Koç Sistem’de staj yaptım.

Stajlarınızın şu anki görevinize başlamada etkili olduğunu düşünüyor musunuz? Daha da önemlisi işe alımınızda hangi özelliklerinizin etkili olduğunu düşünüyorsunuz? Olası Endüstri Mühendislerine önerileriniz neler olurdu? Mezun olunmadan önce edinilmesi gereken en gerekli beceri nedir? İşe alırken yeni mezunlardan ne istiyorlar? Kısacası görüşmeler ve mülakatlarda bir adayı diğerlerinden daha iyi yapan nedir sizce? Şuanki görevime başlama sebebim zaten stajımı burada yapmış olmamdı. Burada 25 iş günü yaptığım stajla burayı ve bu sektörü çok sevdiğimi anladım ve danışmanımın tavsiyesi ile burada işe başladım. Ben işe alımımdaki en büyük özelliğimin kararlılık olduğunu düşünüyorum. Bunların yanında kendini ifade etme özelliği, kendine bir yön belirleme ve bu yönde emin adımlarla gitmek tabi ki de beni öne çıkaran özelliklerdi.

Üniversiteye başlarken Endüstri Mühendisliği seçme sebebiniz neydi? Şuan üniversiteye başlıyor olsaydınız yine endüstri mühendisliği ister miydiniz? Şuan bu bölümü diğer öğrencilere tavsiye eder misiniz?Açıkçası ben Endüstri Mühendisliği istemiyordum. Tek istediğim mimarlıktı. Büyüklerin yönlendirmesi beni Endüstri Mühendisliği Bölümü’ne itti. Ama şimdi durup bakınca iyi ki bu bölümü okumuşum diyor ve onlara çok teşekkür ediyorum.

Kariyerinizden bahseder misiniz? Buradaki görevlerinizden mesela. Mezun olduktan sonra nerelerde çalıştınız mesela? Hangi poziyonlarda, hangi zaman dilimlerinde çalıştınız? Şuan bu pozisyonda sorumluluklarını gerçekleştirmede kullandığınız becerilerinizi ve altyapınızı hangi görevler size kazandırdı?Burası benim mezun olduktan sonra ilk çalıştığım yer ve 3 senedir burada çalışıyorum. Süreç Geliştirme ve Kalite Uzmanı’yım. Ben Yeni Mezun Programı ile girdim. Bölümde süreç oluşturma, geliştirme, süreç verimliliğini sağlama, süreç ölçümleri ve sertifikaların devamlılığı gibi görevlerimiz var.


IŞIKIE

Burada nasıl işe başladınız?Dediğim gibi Yeni Mezun Programı ile girdim. Zaten stajımı burada yapmıştım ve Şirvan Hanım da benim devam etmem gerektiğini düşünüyordu. Ben çok kararsızdım. Üretim stajımı hiç sevmemiştim ve kesinlikle üretimde çalışmak istemiyordum. Ben aslında akademisyenlik düşünüyordum. Ama Şirban hanımın da desteği ve referansıyla başvurumu yaptım. Önce bizi bir araya getirip sohbet ortamında bir eleme yaptılar. Mülakatlar da oldu tabi. Grup halinde bizi bir odaya koyup bir makas ve karton verip araba yapmamızı istediler. Oradaki takım çalışmamızı, yetkinliklerimiz tespit ettiler. İlk görevimi ben seçmemiştim. Yeni Mezun Programı olduğu için, mülakatlar ışığında bizim yetkinliklerimize göre görev ataması yaptılar ve şimdi de buradayım ve çok mutluyum.

Buradaki işinizi ve görevinizi ne kadar seviyorsunuz? Buranın sizin hayatınızdaki yeri nedir? Tüm beceri ve deneyimlerinizi burada hayata aktarabildiğinizi düşünüyor musunuz?İşimi çok seviyorum. Burada tüm şirketi aynı anda tanımlama şansım oluyor. Süreçler hep birbirine bağlı. Koç Sistem bir çeşit okul gibi zaten. Çok fırsat tanıyor, çok şey öğretiyor. Bu da benim yetkinliklerimi tanıma ve gösterme şansına sahip olmamı sağlıyor. Çalışan kişinin sorumluluk alması gerçekten çok önemli.

Peki bu firmayı ne kadar seviyorsunuz? Bu firmadaki kurum kültürüyle ilgili bana ne söyleyebilirsiniz? Hangi kültürü seviyorsunuz hangisini sevmiyorsunuz? Bu firma, rakipleriyle karşılaştırıldığında neyi iyi yapıyor, nesi geliştirilmeli? Tabi ki sadece işimi değil burayı da çok seviyorum. Zaten işimi sevmemde buranın katkısı çok büyük. Kurum çok dinamik. Çalışanına istediğini sunmaya hazır. Hem bilgi edinmeye hem de bilgi vermeye hazır. Eğitmeye açık ve kurumsal. Uluslararası olmaya da çok yakın. Bu sebeplerle çok fırsat var. Öte yandan tabi ki kurumsallığın getirdiği bir ağırlık da var. İçi çok dinamik ama bu ağırlıkla arasındaki bağın sağlıklı kurulması çok önemli zaten.

Siz Koç Sistem’de başladığınızdan beri burada neler değişti? Koç Sistem’in şuanki durumu hakkında ne söylemek istersiniz?Çok şey değişti kesinlikle. Bir kere Koç Sistem artık ölçerek yönetim odaklı bir firma. Global dünyaya ayak uydurmaya başladı en önemlisi de. Sürekli değişerek ve gelişerek ilerlemeye de devam ediyor.


IŞIKIE

Endüstri Mühendisi olarak yaptığınız işten memnun musunuz, beklentilerinizle uyuşuyor mu? Sizce bir Endüstri Mühendisi için uygun bir işte misiniz? Yöneticiler endüstri mühendisliği mesleğinden yeterince haberdarlar mı? Kısacası endüstri mühendislerinin geleceğini nasıl görüyorsunuz?İşimden çok memnunum. Endüstri Mühendisi’nin kesinlikle olması gerektiği bir yerdeyim. İnsanlar başta bilgisayar mühendisinin burada çok olması gerektiğini düşünüyor. Tabi ki bu da doğru ama aslında bilgileri birleştirmek için bağ kuracak birileri lazım. Burada veri bilgiye dönüşüyor ve çok fazla veri, bilgi, hizmet ve birim var. Bunları birleştirecek kişiler de biziz. Ensütri Mühendisleri’nin önemi son yıllarda arttı ve artmaya da devam edecek. Ülkenin çok ihtiyacı var Endüstri Mühendisi’ne. Her sektörde forsat var. Hastane mesela. Ben mesela ikinci stajımı Arçelik olmasaydı hastanede yapmayı istiyordum. Yeni mezun çok kararsız olabiliyor bu sebeplerle.

Meslek olarak Endüstri Mühendisliği sizi maddi ve manevi olarak tatmin ediyor mu?Beni maddi ve manevi tatmin ettiğini düşünüyorum. Zor bir meslek aslında. Her şeyi kavramak kolay iş değil. Özellikle üretimde mesela. Bu zor işi yapabildiğimi bilmek beni tatmin ediyor.

Derslerden edindiğiniz bilgileri işinizde kullanma fırsatı bulabildiniz mi? Bulabildiyseniz hangi dersleri ve bilgileri? Üniversiteye dönecek olsanız hangi dersleri almak isterdiniz? Üniversitelerde Endüstri Mühendisliği’nde şu ders mutlaka verilmeli dediğiniz bir ders var mı?Ben her desimin en azından kavramsal olarak işimde yardımcı olduğunu düşünüyorum. Evet belki oturup hesap kitabı derslerdeki matematiksel konseptte kullanmıyoruz ama bu kavramları bilmek bana çok şey kazandırdı. Özellikle Üretim Planlama ve Simülasyon dersleri diyebilirim.


IŞIKIE7.2.2 İkinci Röportaj

Bize kendinizden bahseder misiniz?Adım Berk Uzun. Ben de Doğuş Üniversitesi 2007 girişli 2011 mezunuyum.

Staj yaptınız mı? Yaptıysanız nerelerde ve kaç gün yaptınız?3 staj yaptım. 10 iş günü süreyle Sesan Şemak’ta, 15 iş günü süreyle Beldeyama’da ve 25 iş günü süreyle de Otokoç’ta staj yaptım.

Stajlarınızın şu anki görevinize başlamada etkili olduğunu düşünüyor musunuz? Daha da önemlisi işe alımınızda hangi özelliklerinizin etkili olduğunu düşünüyorsunuz? Olası Endüstri Mühendislerine önerileriniz neler olurdu? Mezun olunmadan önce edinilmesi gereken en gerekli beceri nedir? İşe alırken yeni mezunlardan ne istiyorlar? Kısacası görüşmeler ve mülakatlarda bir adayı diğerlerinden daha iyi yapan nedir sizce? Tabi ki etkili bence. Bir kere en önemlisi neye yatkın olduğumuzu, ne istediğimizi stajlar sayesinde belirliyoruz. Sektör kararı veriyoruz, neyi istediğimizi ve neyi yapabileceğimizi görüyoruz. Sorumluluk sahibi olmak bence mülakatlardaki en önemli nokta.

Üniversiteye başlarken Endüstri Mühendisliği seçme sebebiniz neydi? Şuan üniversiteye başlıyor olsaydınız yine endüstri mühendisliği ister miydiniz? Şuan bu bölümü diğer öğrencilere tavsiye eder misiniz?Ben sınava girmeden 1,5 sene önce Endüstri Mühendisliği istemeye başlamıştım. Bir kere Endüstri Mühendisliği’nin bakış açısını çözme gibi. Yün yumağını çözmeye çalışmaya benziyor bizim yaptığımız iş. İyileştirme, çözümleme bunlar zaten benim hep sevdiğim kavramlardı. Beni bilen de bilir, normal hayatımda da çözümleme, analiz yapmayı çok severim.

Kariyerinizden bahseder misiniz? Buradaki görevlerinizden mesela. Mezun olduktan sonra nerelerde çalıştınız mesela? Hangi poziyonlarda, hangi zaman dilimlerinde çalıştınız? Şuan bu pozisyonda sorumluluklarını gerçekleştirmede kullandığınız becerilerinizi ve altyapınızı hangi görevler size kazandırdı?Burası benim mezun olduktan sonra ilk çalıştığım yer ve 3 senedir burada çalışıyorum ben de. İlk önce verimlilik analistiydim ve rapor analizi falan da yapıyordum. Daha sonra hizmet-ürün yönetimine geçtim. Hizmet portföyünün matematiksel modellemelerini yapıyorduk. Son olarak da şimdi teknik finansal analiz yapıyorum.


IŞIKIE

Burada nasıl işe başladınız?Ben de Yeni Mezun Programı ile girdim. Tezimi buranın yardımıyla yapmıştım ve kurum olarak sevmiştim burayı. Bizi çeşitli mülakatlara aldılar. Önce bizi bir araya getirip sohbet ortamında bir eleme yaptılar. Beni de grup halinde bir odaya koyup bir makas ve karton verip araba yapmamızı istediler. Oradaki takım çalışmamızı, yetkinliklerimizi tespit ettiler. Mesela orada makası sürekli alıp kesenin sen olması önemli değil. Ben çok az kullandım makası. Daha çok yönlendiren konumunda olmuştum. Bunlar tabi hep etkiliydi işe girmemde. İlk görevimi ben seçmemiştim. Yeni Mezun Programı olduğu için, mülakatlar ışığında bizim yetkinliklerimize göre görev ataması yaptılar ama bana birkaç seçenek verdiklerinde Verimlilik istiyorum diye ben söylemiştim seçeneklerin arasından.

Buradaki işinizi ve görevinizi ne kadar seviyorsunuz? Buranın sizin hayatınızdaki yeri nedir? Tüm beceri ve deneyimlerinizi burada hayata aktarabildiğinizi düşünüyor musunuz?İşimi çok seviyorum. Zaten dediğim gibi analiz etmeyi çok seviyorum. Benim birimim satış-operasyon-yönetim arasında bir yerde. O yüzden her yerle bağım oluyor bir şekilde.

Siz Koç Sistem’de başladığınızdan beri burada neler değişti? Koç Sistem’in şuanki durumu hakkında ne söylemek istersiniz?En önemlisi, Orta Doğu ve Avrupa’da bölgesel güç olma hedefini ortaya koydu. Buna göre yatırımlar yapmaya başladı. Gençlere ve teknolojiye verdiği önem arttı. Endüstri Mühendisleri’ne verdiği önem arttı. Aynı zamanda da çok ileri görüşlü. Bundan 2-3 yıl sonra şu olacak diyebiliyor ve de oluyor. Bunun ışığında da önceden önlem alabiliyor.

Endüstri Mühendisi olarak yaptığınız işten memnun musunuz, beklentilerinizle uyuşuyor mu? Sizce bir Endüstri Mühendisi için uygun bir işte misiniz? Yöneticiler endüstri mühendisliği mesleğinden yeterince haberdarlar mı? Kısacası endüstri mühendislerinin geleceğini nasıl görüyorsunuz?İşimden çok memnunum. Endüstri Mühendisi’nin olması gerektiği bir yerdeyim.Diyebilirim ki, en azından ben başladığımdan beri gördüğüm, yöneticiler artık bizim varlığımızdan haberdar. Mesela birimden bir abimiz beni tanıdıktan sonra kızına Endüstri Mühendisliği’ni diretmeye başladı. Kızı mimarlık istiyormuş ama o Endüstri Mühendisi olsun istiyor. Ben bir erkek olarak bile üretimi hiç sevemedim. Bu sebeple tam istediğim yerdeyim.


IŞIKIE

Meslek olarak Endüstri Mühendisliği sizi maddi ve manevi olarak tatmin ediyor mu?Manevi olarak ediyor ama maddi olarak tam emin değilim. Hala Bilgisayar Mühendisleri daha yüksek maaş alıyor. Endüstri Mühendisi’nin ne yaptığı kavranmalı. Biz Joker eleman olarak görülüyoruz ama öyle değil aslında. Öyle bile olsa, Joker eleman olmak kolay bir iş değil. Ama haklarını yemek gibi de olmasın, benim birimim, şirketim bu anlamama olayına dahil değil. Onlar artık anlıyor.

Derslerden edindiğiniz bilgileri işinizde kullanma fırsatı bulabildiniz mi? Bulabildiyseniz hangi dersleri ve bilgileri? Üniversiteye dönecek olsanız hangi dersleri almak isterdiniz? Üniversitelerde Endüstri Mühendisliği’nde şu ders mutlaka verilmeli dediğiniz bir ders var mı?En gereksiz denen ders bile kesinlikle bir bakış açısı kazandırdı. Her dersin bakış açısını kullandım ama her dersi kullanmadım. Project Management, Case Study, Yöneylem Araştırması,m Toplam Kalite Yönetimi ve İşletme ve Toplum dersleri özellikle benim için çok önemliydi. Case Study mesela. Biz sürekli burada beyin fırtınası ve empati yapıyoruz. Bu da Case Study zaten. Yöneylem Araştırması, Case Study ve Ürün Yönetimi dersleri mutlaka Endüstri Mühendisliği programında yer almalı.


IŞIKIE

8 PROJE TEKLİFİ

8.1 Problem 1) Koç sistem ATM Bakım-Onarım Hizmetleri, gün içerisinde bozulan ATM ‘lere en kısa zamanda

ulaşarak , ATM’lerdeki arızaları gidermeye çalışmaktadır.

Örnek olarak alınan Ziraat Bankasının Para Yatırmalı ATM’lerinden gelen çağrılar bellidir ve

ekipler en kısa zaman içerisinde ATM’lere ulaşmalıdırlar.Tabloda semtler arası km’ler ve

aşamalar belirtilmiştir.En kısa yol problemi olarak geriye doğru yineleme yöntemi ile, arızalar

için ilk olarak yola çıkacak ekip hangi güzergahı takip etmelidir?

Tablo 8. Semtler arası uzaklıklar

4.aşama hesabı:

Her 4. aşama ATM lerden Koç sistem merkeze giden yalnız bir yol vardır. Beşiktaş’tan Koç Sistem merkeze giden en kısa yol f4(9)=11,3’dür. Benzer şekilde, f4(8)=13,9’dur.

3.aşama hesabı:

Bir aşama geri giderek her 3. aşama ATM’den koç sistem merkeze giden en kısa yol bulunur.


IŞIKIE

c58+f4(8)= 22,1 + 13,9 = 36

f3(5)= min

c59+f4(9)= 21 + 11,3 = 32,3 *

c68+f4(8)= 9,3 + 13,9 = 23,2

f3(6)= min

c69+f4(9)= 6,7 + 11,3 = 18 *

c78+f4(8)=22,1 + 13,9 = 36

f3(7)= min

c79+f4(9)=19,6 + 11,3 = 30,9*

2.Aşama hesabı:

c25 + f3(5) = 6,1 + 32,3 = 38,4

f2(2) = min c26 + f3(6) = 15,9 + 18 = 33,9 *

c27 +f3(7) = 21,4 + 30,9 = 52,3

c35 + f3(5) = 12,7 + 32,3 = 45

f2(3) = min c36 + f3(6) = 15,8 + 18 = 33,8*

c37 +f3(7) = 20,1 + 30,9 = 51


IŞIKIE

c45 + f3(5) = 11,5 + 32,3 = 43,8

f2(4) = min c46 + f3(6) =14,6 + 18 = 32,6*

c47 +f3(7) =24,1+ 30,9 = 55

1.aşama hesabı:

c12 + f2(2) = 4,4 + 33,9 = 38,3*

f1 (1) = min c13 + f2(3) = 5,5 + 33,8 = 39,3

c14 +f2(4) =5,4 + 32,6 = 38

SONUÇ:

f1(1)=38,3 km ve merkezden çıkan ilk ekibin 3 ATM arızasını giderip tekrar merkeze dönmesinde en kısa yol, yani arızaları en kısa sürede düzeltebilmesi için izlenmesi gereken en kısa yol:

1 – 2 - 6 – 9 – 10 sıralamasıdır.

Yani;

Merkez – Erenköy - 4.Levent – Beşiktaş – Merkez dir.

Aynı anda yola çıkan diğer ekiplerde,diğer en kısa yolu takip ederek arızaları giderebilmektedirler.

8.2 Problem 2)

KoçSistem Türkiye genelinde mevcut servis-onarım ofislerinin durumlarını değerlendirip, müşteri

çağrılarına zamanında ve en iyi şekilde hizmet vermek için uğraşıyor. Bu amaçla hizmet gelirleri

ençoklayan ve aynı zamanda da maliyetleri enazlayan yeni ofisler önerilebilir. Mesela Koç Sistem

çeşitli bankaların POS cihazları için hizmet veriyor. Bu hizmet kapsamında müşterilerin çağrılarını

çözülüyor.

Mesela, herhangi bir mağazada Yapı Kredi POS cihazı, bağlantı kuramıyor. Çözüm hizmeti

sağlamak üzere ilgili çalışan çağrıya müdehale ediyor. Bu şekilde tüm Türkiye’den çağrılar

alınıyor ve ekipler çözüyor.


IŞIKIEDiyelim 3 gün boyunca İstanbul’dan gelmiş olan çağrılardan 20 çözüm süresi Tablo 9’daki gibi

olsun. Bu çözüm süreleri incelenerek, daha uzun süreli datalar toplanabilir ve bu datalarla üst

sınır, alt sınır, hata oranı, sapmalar çeşitli yollarla hesaplanabilir. Diyelim ki bu hesaplamalar için

Minitab kullandık. Daha sonra bu hesaplamalarla forecasting kullanılarak raporlamalar

hazırlanarak, Türkiye’nin neresinde, hangi oranda çalışan bulundurulmalı bunlar hesaplanabilir.

Ayrıca kuruluş yeri seçimi modelleri ile beraber 0-1 doğrusal tam sayılı programlama kullanılması

ile oluşturulan model GAMS programı ile çözülebilir.

Tablo 9. 3 Günlük Çözüm Süresi


IŞIKIE

9 SONUÇ

9.1 İş Özeti, Tamamlananlar ve Öğrenilenler

47 iş günlük stajım boyunca, bilgi ve iletişim hizmetleri hakkında detaylı bilgi sahibi oldum. SAP

kavramını öğrendim ve Endüstri Mühendisleri’nin çalışabildiği yeni bir alan öğrenmiş oldum.

Satış Bölümü’ndeki çalışanların müşterilerle diyaloglarını gözlemledim. Günlük, haftalık ve aylık

rapor hazırlamayı ve bunların toplantılardaki sunumuna şahit oldum.Bunun yanında istatistikleri

inceleyip bilgisayarda uygun programda girişlerinin yapılmasını öğrendim. Şefimin verdiği rapor

hazırlama görevleriyle, Excel’de veri aktarımı amaçlı Makro uygulamasını, Pivot Tablosu

oluşturmasını, dataların garfiklere aktarılmasını ve bunlar için gerekli formülleri öğrendim ve

sürekli uygulamaya geçirdim. Kurumsallaşmış firmaların işleyiş biçimini öğrendim. Yaptığım 47

iş gününden oluşan yönetim stajının üniversitede verilen teorik eğitim pratiğe dönüşmesi

konusunda büyük katkı sağladığını söyleyebilirim. Yapmış olduğum bu pratik çalışma sayesinde

mesleğime olan bağlılığım bir kat daha arttı. Staj sırasında gördüğüm canlı örnekler, teorik

bilgilerimi pratik bilgilerle sağlamlaştırmıştır. 47 iş gününde servis hizmeti veren bir firmada

çalışan mühendislerin yaptıkları görevleri takip edip inceleme fırsatı buldum. Tüm bilgileri

yerinde ve zamanında öğrenme fırsatını yakaladım. Bu bilgi grubunun benim isteklerime hitap

ettiğini gördüm. Uzun dönem staj yapmama rağmen, 10 hafta orada bulunduğum süre boyunca

zevkle işe gittim ve zevkle çalıştım. Yönetim stajının, üretim stajıma göre daha ağır bastığını,

daha çok zevk aldığımı gördüm. İleride çalışmak istediğim sektörü bir nebze de olsa belirlemiş

oldum. Java programını da ders zamanımda çok sevdiğim için ve Arena, Minitab, Gams gibi

programların bulunduğu derslerden aldığım zevki ve kod yazmaktan hoşlandığımı gördüğümde,

aslında staj için çok doğru bir sektör seçtiğimi gördüm.

9.2 Çalışma Ortamındaki Işık Üniversitesi Mezunları

1) İsim - Unvan: SEDA OĞUZER – Yazılım Geliştirme Uzmanı

Tel: +90(216)-2171847

e-mail: [email protected]

2) İsim - Unvan: ARZU ÖZBİRGE – Yazılım Geliştirme Uzmanı

Tel: +90(216)-2171899





IŞIKIE3) İsim - Unvan: ONUR ÖZBAŞ – Satış Yöneticisi


9.3 Kısa Değerlendirme

Tablo 10. Değerlendirme

1 2 3 4 5Başka kişilere de stajlarını bu şirkette yapmasını önerir miydiniz?

X

Stajını nasıl değerlendirirdin? X

Stajın faydalı mıydı? X

***1(en kötü) 5(en iyi)



IŞIKIE

10 EKLER

10.1 EK 1: Sözlük

Beyaz Yaka: Yönetici veya mühendisler bu gruba girer.

Mavi Yaka: İşçi kesimi ifade etmektedir

MRP: Malzeme İhtiyaç Planlaması (Material Requirements Planning) kavramıdır.

ERP'lerin en eski ve temel modülüdür. MRP bir üretim işletmesinde, üretim için gerekli

malzeme ihtiyacının; mevcut stoklar, alış siparişleri, açık iş emirleri ve diğer etkenlerin de

hesab edilerek hesaplanmasıdır. Bu sayede üretim başladığı anda malzeme yetersizlik

sorunu ile karşılaşılmaması hedeflenir.

MRP II: Üretim Kaynak Planlaması (Manufacturing Resource Planning) kavramının

kısaltılmışıdır. MRP nin yetersiz kaldığı noktalarda, planlamanın için; zaman, makine ve

insan gücü gibi diğer kaynakların da katılması ile genişletilmiş versiyonudur.

CRM: Müşteri ilişkileri yönetimi (Customer Relationship Management). CRM kavramı

2000 li yılların başında ortaya çıktığında ve henüz kimse CRM'in ne olduğu veya ne

olmadığı konusunda mutabık olmadığı zamanlarda, bazı ERP ler bünyesinde küçük çaplı

CRM modülleri eklemişlerdir.

SCM:Tedarik Zinciri yönetimi (Supply Chain Management). İşletmenin üretim sürecine

tüm tedarikçi, müşteri ve dağıtım kanallarını da dahil eden yaklaşıma verilen addır. SCM de

oldukça geniş kapsamlı bir konudur.

WMS:Depo Yönetim Sistemleri (Warehouse Management Systems). İşletme depolarının

tam otomasyon teknikleri ile kapsamlı yönetilmelerini sağlayan yazılım sistemleridir.

ERP'ler ile WMS'ler arasında faaliyet alanı açısından bir ortak payda bulunduğundan

rekabet son dönemde iyice kızışmıştır.


IŞIKIEBOM:Bill Of Material. Türkçe'de Ürün Ağacı veya Ürün Reçetesi karşılıkları

kullanılmaktadır. Bir ürünün üretilmesi için gerekli hammadde, yarı mamul ve diğer

bileşenlerin tanımlanmasına karşılık gelir.

SALES:Satış modülü ERP lerin en önemli modüllerinden biridir. Klasik satış döküman

zinciri Teklif İsteği, Teklif, Sipariş, İrsaliye ve Fatura (ve tabi İadeleri) dir. Satışın önemli

konseptleri arasında fiyatlandırma, indirim, satış hedefleri vs. sayılabilir.

PURCHASE:Satınlama modülü yine önemli bir modüldür. Belge akışı; Satınalma İsteği,

Teklif, Sipariş, İrsaliye ve Faturadır. Satınalmanın en önemli konsepleri biri alış faturaları

verifikasyonu ve fiyatlandırmadır.

INVENTORY:Stok yönetimi genel olarak tüm ERP lerin en temel konusudur. Bir ERP

projesinin temelini oluşturan en elzem ve ilk düşünülmesi gereken modüldür. Önemli

konseptler için; lot takibi, stok değerleme (FIFO,LIFO,Ortalama ve gerçek maliyet)

sayılabilir.

FINANCE:ERP'ler bünyesindeki finansal bölümler iki ana kısımdır; Muhasebe ve Finans.

Muhasebe ve finans için işletmeler ayrı paket yazılımlar da tercih edebilmektedirler. Ancak

bu yöntem entegrasyon zorlukları içermektedir.

COSTING:Maliyet konusu özellikle ülkemizde kriz yıllarında büyük önem kazanmıştır.

Rekabetin artması ve kriz ortamında maliyetlerin önem kazanması ERP'lere maliyet

alanında önemli bir pazar açmıştır. ERP'ler bünyesindeki maliyet hesaplama sistemleri genel

olarak ikiye ayrılır. Bir ürününün gerçekte kaça mal olduğunun hesaplanması anlamına

gelen "Fiili Maliyet" ve teklif aşamasında kullanılmak üzere sabit bir hesaplama ile elde

edilen "Standart Maliyet". Ayrıca ERP'lerde her bir üretim aşamasının maliyetinin

hesaplanarak karlı ve zararlı ürünlerin tespitine olanak sağlayan "Safha Maliyeti" (Activiy

Based Costing) sistemleri de bulunmaktadır.

HR: İnsan Kaynaklarının işletmelerde öne çıkması ile birlikte ERP sistemleri de HR

modüllerini bünyelerine katmışlardır. HR klasik bir bordro sisteminden öte kariyer

planlaması gibi popüler kavramları da içermektedir.


IŞIKIE

Proje Yönetimi: Proje Yönetimi ERP projelerinde hayati önem taşıyan bir konudur.

Malesef, ERP projeleri, başarılarında ziyade başarısızlıkları ile ün yapmış projelerdir. Bu

konu çok su götürür. ERP'lerde proje başarısı; Proje yönetimi, süreç analizleri, ekip

yönetimi, zaman yönetimi ve planlama gibi birçok faktöre bağlıdır.

10.2 EK 2: Referanslar

[1] Tanrıkulu, Şirvan; İç Denetim Uzmanı ve Yönetici Asistanı, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.

[2] Güner, Merve Burcu; Süreç Uzmanı, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.

[3] Uzun, Berk; Ürün Analiz ve Raporlama Uzmanı, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.

[4] Doyran, Mutlu; Sözleşme Yöneticisi, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.

[5] Yalçın, Çınar; İnsan Kaynakları Uzmanı, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş. (AYRILDI)

[6] Oğuzer, Seda; Yazılım Geliştirme Uzmanı, koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.

[7] Diker, Barış; Süreç Yönetimi Birim Yöneticisi, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.

[8] Öz, Şeyma; Satış Operasyon Uzmanı, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.

[9] Önkol, Tolga; Gümrük İşlemleri Uzmanı, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.

[10] Kayık, Şeniz; İnsan Kaynakları Uzmanı, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.

[11] Gökçe, Görkem;Azerbaycan Satış Yöneticisi, Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.

[12] www.kocsistem.com.tr

[13] www.koc.com.tr

[14] Güner, Merve Burcu, Berk Uzun. “Bir Bilişim şirketi İçin Servis-Onarım Ofisleri Yer Seçimi Problemi.” Doğuş Üniversitesi (2011): 34-36.


http://www.koc.com.tr/

http://www.kocsistem.com.tr/

IŞIKIE


· web viewmasraf yeri muhasebesi (co-om-cca) masraf yeri muhasebesini, işletmenizde oluşan...

Documents