2032011ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑΑrsquo ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ | Μαρία Κοκολάκη

ΛΟΥΙΣ ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑΑ

laquoΤΟ ΜΑΥΡΟ ΚΥΜΑraquo πολλαπλές ανα-παρα-στάσεις και μετα-σχηματισμοί ενός λογοτεχνικού κειμένου

1 Τίτλος

laquoΤο Μαύρο Κύμαraquo πολλαπλές ανα-παρα-στάσεις και μετα-σχηματισμοί ενός λογοτεχνικού κειμένου

2 Γνωστικές περιοχές

Σενάριο στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Αrsquo Γυμνασίου με προτεινόμενη επέκταση για διαθεματική προσέγγιση με τη ΝΕ γλώσσα

3 Στόχοι

1 Αρχικός στόχος είναι η αποδόμηση και ανακατασκευή του κειμένου από τους μαθητές με τη βοήθεια των λογισμικών γενικής χρήσης (word) και της ιστοεξερεύνησης ώστε να αντιληφθούν τις τεχνικές κατασκευής του λογοτεχνικού νοήματος και τη δύναμη της λογοτεχνικής γλώσσας Γίνεται άσκηση στην αναγνώριση και εντοπισμό της αφηγηματικής πορείας του κειμένου των αφηγηματικών τεχνικών και των κινήσεων στον αφηγηματικό χρόνο Επίσης η παραγωγή πολυεπίπεδου κειμένου (με υπερσυνδέσμους και εικόνες ή και ήχους) μέσα από τους επεξεργαστές κειμένου και η αξιοποίηση δημιουργικής γραφής βοηθάει στην ανάδειξη των πολλαπλών εκδοχών του κειμένου και της ρευστότητας της συγγραφικής διαδικασίας Παράλληλα τα παιδιά προσεγγίζουν βιωματικά και συνεργατικά το κείμενο μέσω του wiki συνδέοντάς το με τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου lsquoΕτσι αναπτύσσουν κριτική και δημιουργική σχέση με το σύγχρονό τους πολιτισμικό περιβάλλον και αναστοχάζονται πάνω στις κοινωνικές αξίες Ο υπολογιστής αναδεικνύεται ως διερευνητικό κριτικό και δημιουργικό εργαλείο στη σχολική πράξη (διερεύνηση κριτική επεξεργασία εργασία αλλά και συνεργασία και παραγωγή ατομικού αλλά και συνεργατικού λόγου)

2 Στη συνέχεια με το άνοιγμα μαθήματος σε άλλα είδη κειμένων (μουσική και κινηματογράφο) στόχος είναι να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με μια άλλη ανάγνωση (κινηματογραφική μουσική και απεικονιστική) του κειμένου ώστε να αντιληφθούν τις δυνατότητες των άλλων προσεγγίσεων (πολιτισμικός γραμματισμός) Έτσι η ένταξη στη διδακτική πράξη της διαμεσικής (intermedial) ανάγνωσης μέσω της συγκριτικής ανάλυσης και αντιπαράθεσης μεταφορών του συγκεκριμένου έργου σε άλλα σημειωτικά μέσα (εν προκειμένω μυθιστόρημα σε ταινία κινουμένων σχεδίων και βιντεοκλίπ) στοχεύουμε στην εξοικείωση με πολλαπλές μορφές-εκδοχές κειμένων και αναγνώσεων όπως και με τα στοιχεία αφήγησης-αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιούν οι δημιουργοί τους (ήχος - εικόνα ndash μουσική) Συνεπώς μέσα στο θεωρητικό πλαίσιο των πολυγραμματισμών και της κοινωνικοπολιτισμικής προσέγγισης γίνεται προσπάθεια για άσκηση όχι μόνο στην αναγνώρισηεντοπισμό δομικών στοιχείων του κειμένου αλλά και στην αποκάλυψη του περιεχομένου (οπτικών νοημάτων και θέσεων) στον παραλληλισμό και τη σύνδεση με την πραγματικότητα του συγγραφέα και του αναγνώστη- ιδιαίτερα όσον

αφορά στο συγκεκριμένο πρόβλημα της καλλιέργειας της οικολογικής ευαισθησίας (κριτικός γραμματισμός)

3 Η χρήση σύγχρονης και ασύγχρονης επικοινωνίας μέσω wiki στοχεύει στην ανάπτυξη εικονικών αναγνωστικών δεξιοτήτων καθώς εκπαιδεύουν σε συγγραφή και ανάγνωση εναλλάξ (αναγνωστική amp επικοινωνιακή-συμμετοχική) Παράλληλα αξιοποιούνται οι επικοινωνιακές δυνατότητες του web 20 για την ενίσχυση της συνεργατικής μάθησης και συνεργατικής παραγωγής λόγου Τέλος γίνεται αξιοποίηση του wiki ως εργαλείου ανατροφοδότησης με σχολιασμό από το σπίτι σαν συμπλήρωμα και επέκταση της τάξης

Λογισμικό

Αξιοποίηση του web 20 και της δυνατότητας που προσφέρει για μικτή μάθηση συνεργατική παραγωγή λόγου και ανατροφοδότηση καθώς και άλλων λογισμικών γενικής χρήσης (διαδίκτυο επεξεργασίας κειμένου και παρουσίασης) και των δυνατοτήτων τους για κριτική διερεύνηση επεξεργασία και παραγωγή πολυεπίπεδων ρευστών κειμένων

Διάρκεια

Προβλεπόμενος χρόνος 4 διδακτικές ώρες εκ των οποίων μία για την ανάγνωση και επεξεργασία του κειμένου καθώς και την αναζήτηση εικόνων και ήχων στο διαδίκτυο για την παραγωγή πολυεπίπεδων εκδοχών του κειμένου Δύο για την παρουσίαση και τον σχολιασμό της συγκεκριμένης σκηνής από την ταινία καθώς και για τον εντοπισμό των αφηγηματικών τεχνικών στην ταινία και τη σύγκριση με το κείμενο του Σεπούλβεδα Η διαδικασία ολοκληρώνεται μέσω της ανατροφοδότησης-συζήτησης στο wiki από το σπίτι Μία ώρα ακόμη για την παρουσίαση των μουσικών κειμένων από την ταινία και των βιντεοκλίπ και για το σχολιασμό των επιλογών του δημιουργού τους

Για την προτεινόμενη επέκταση του σεναρίου (διαθεματική προσέγγιση με το μάθημα της ΝΕ Γλώσσας) προβλέπονται 2 ώρες η πρώτη για διαδικτυακή αναζήτηση των πληροφοριών και κριτική επεξεργασία τους και η δεύτερη για τη σύνθεση των κειμένων Τα κείμενα αναρτώνται στο wiki και σχολιάζονται από το σπίτι (ως ανατροφοδότηση και αναστοχασμός για τη δουλειά της τάξης) Εν προκειμένω η δραστηριότητα πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά μέσω wiki ως εργασία από το σπίτι

Οργάνωση της τάξης

Η τάξη χωρίστηκε σε 5 ομάδες των τεσσάρων Έγινε προσπάθεια να είναι ισοδύναμες ως προς τη γνώση του χειρισμού υπολογιστών και τη δυνατότητα χρήσης διαδικτύου από το σπίτι Μία παράμετρος επίσης που έπρεπε να ληφθεί υπόψη ήταν η ύπαρξη τριών παιδιών δίγλωσσων και τριών άλλων με μαθησιακές δυσκολίες Κάθε ομάδα στο εργαστήριο χρησιμοποίησε έναν υπολογιστή Η διδάσκουσα επέβλεπε και προσέφερε τη βοήθειά της

Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Υπολογιστές με δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο ηχεία (ή εναλλακτικά DVD με βιντεοπροβολέα)

Φύλλα Εργασίας

Βλ τέλος σελ 7

Περιγραφή σεναρίου

Μέσω των δυνατοτήτων μικτής μάθησης που προσφέρει το web 20 -με ανατροφοδότηση και σχολιασμό από το σπίτι ως συμπλήρωση της τάξης- προτείνεται η επεξεργασία του κειμένου του Λουίς Σεπούλβεδα για την εξοικείωση με άλλες μορφές κειμένων και αναγνώσεων ώστε να αποκαλυφθούν οι αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιούν οι δημιουργοί τους Η σταδιακή αποκάλυψη των αφηγηματικών τεχνικών που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας καθώς και των κινήσειων μέσα στον αφηγηματικό χρόνο πραγματοποιήθηκε μέσω των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα λογισμικά γενικής χρήσης Ως επέκταση του σεναρίου προτείνεται η διαθεματική προσέγγιση σε συνδυασμό με την ενότητα για το περιβάλλον στη ΝΕ Γλώσσα για εξάσκηση σε παραγωγή συνεργατικού πολυεπίπεδου κειμένου στο wiki

Το σενάριο πραγματοποιήθηκε με μία τάξη 19 μαθητών Οι μαθητές είχαν ήδη χωριστεί σε πέντε ομάδες των τεσσάρων Επειδή αφενός δεν είχαν όλο δυνατότητα χρήσης διαδικτύου από το σπίτι και αφετέρου είχαν διαφορετικές γνώσεις στους υπολογιστές έγινε προσπάθεια οι ομάδες να χωριστούν έτσι ώστε καθεμία να συμπεριλαμβάνει παιδιά όλων των δυνατοτήτων Τα παιδιά είχαν ήδη εξοικειωθεί με τη χρήση του wiki στην εκπαιδευτική πράξη του μαθήματος της λογοτεχνίας

Η διδάσκουσα αναρτά το κείμενο σε μορφή word στο wiki της τάξης μαζί με τα φύλλα εργασίας για κάθε ομάδα Σε πρώτη φάση οι μαθητές των ομάδων καλούνται να το διαβάσουν προσεκτικά

Στη συνέχεια καλείται κάθε ομάδα να επεξεργαστεί το φύλλο εργασίας που της δίνεται μέσω του οποίου στόχος είναι να εντοπίσουν στοιχεία και τεχνικές αφήγησης στο κείμενο Διαμορφώνουν λοιπόν το κείμενο που έχει μπροστά της σημειώνοντας με έντονα γράμματα υπογραμμίζοντας αλλάζοντας χρώματα στη γραμματοσειρά ή διαμορφώνοντας το χρώμα του φόντου Τέλος εντοπίζουν μέσω ιστοεξερεύνησης εικόνες για να εμπλουτίσουν να ζωντανέψουν και να εξατομικεύσουν το κείμενο δίνοντας τη δική τους πολυτροπική-πολυεπίπεδη εκδοχή-ανάγνωση του κειμένου Οι εργασίες τους στη συνέχεια αναρτώνται στο wiki και σχολιάζονται από όλες τις ομάδες Το ζητούμενο είναι να προκύψει ένα κείμενο όπου να φαίνεται σχηματοποιημένη η πορεία της αφήγησης και τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας

Σε δεύτερη φάση οι μαθητές καλούνται να δουν σκηνές της ταινίας κινουμένων σχεδίων ldquoLa gabbianella e il gattordquo (το DVD της ταινίας) που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Σεπούλβεδα ή εναλλακτικά στο youtube Οι μαθητές των ομάδων στη συνέχεια καλούνται να ανααπο-καλύψουν τα αφηγηματικά μέσα που χρησιμοποιεί ο σκηνοθέτης ώστε να αποδώσει συναισθήματα σκέψεις και δράση εντοπίζοντας τον τρόπο με τον οποίο μετασχηματίζει το κείμενο και το δραματοποιεί προσθέτοντας εικόνα και ήχο και υπερβαίνοντας τις δυσκολίες του κειμένου Οι απόψεις τους γράφονται κατευθείαν στα σχόλια του wiki όπου τους δίνεται η δυνατότητα διαλόγου

Στη συνέχεια παρακολουθούν τα βίντεο των τραγουδιών 1)Il canto di Kengah 2)Il volo 3)The little seagull and the cat στο youtube 4)πολυτροπική αναπαράσταση των στίxων του τραγουδιού ldquoIl volordquo Αφού δίνεται και ο σύνδεσμος για τους στίχους των τραγουδιών (και η μετάφρασή τους από τη διδάσκουσα) καλούνται να σχολιάσουν τις σκηνές ή τις εικόνες που έχουν επιλεγεί από την ταινία για να αποδοθεί ή να τονιστεί το νόημα των στίχων Τα δύο πρώτα τραγούδια είναι ενσωματωμένα στην ταινία ενώ το τρίτο είναι η απόδοση του τραγουδιού των τίτλων στα αγγλικά Επίσης παρακολουθούν και μία πολυτροπική παρουσίαση των στίχων του τραγουδιού ldquo Il volo rdquo Τέλος καλούνται σε δημιουργικό διάλογο μέσω του wiki όπου κάθε ομάδα γράφει τις απόψεις της και ταυτόχρονα απαντά στις απόψεις των άλλων

Ως επέκταση του σεναρίου προτείνεται η διαθεματική προσέγγιση με τη ΝΕ γλώσσα ndashη οποία πραγματοποιήθηκε μόνο μέσω wiki και όχι μέσα στο εργαστήριο εξαιτίας της αιφνίδιας λήξης της σχολικής χρονιάς Προτάθηκε στα παιδιά των ομάδων να επισκεφθούν συγκεκριμένους ιστότοπους οι οποίοι προηγουμένως είχαν ελεγχθεί από τη διδάσκουσα και να αναζητήσουν ανά ομάδες υλικό σχετικό με τους υγροβιότοπους τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τη μόλυνση και την προστασία του περιβάλλοντος Εδώ δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά αρχικά να συνδέσουν το κείμενο με τις εμπειρίες τους (βιωματικότητα) και την επικαιρότητα και σε δεύτερο επίπεδο να παραγάγουν συνεργατικά λόγο ασκούμενοι σε διάφορα είδη γραπτού λόγου (αφήγηση περιγραφή

επιχείρημα πολυτροπικό-υβριδικό κείμενο) και δίνοντας τις δικές τους πολιτισμικές εκδοχές μέσα από διαφορετικές επικοινωνιακές οπτικές ως δημοσιογράφοι ακτιβιστές-οικολόγοι περιβαλλοντολόγοι λογοτέχνες φωτογράφοι-καλλιτέχνες

Παρατηρήσεις

Εξαιτίας της έλλειψης χρόνου και της ανεπαρκούς διάθεσης του εργαστηρίου λόγω του ότι εξυπηρετεί τις ανάγκες Γυμνασίου και Λυκείου διατέθηκαν μόνο οι 2 ώρες στο εργαστήριο και μία ενδιάμεση στη βιβλιοθήκη όπου οι μαθητές παρακολούθησαν τις σκηνές από το DVD της ταινίας και τα βιντεοκλίπ και οι υπόλοιπες πραγματοποιήθηκαν στην τάξη όπου η διδάσκουσα έφερε το δικό της υπολογιστή Τέλος η τρίτη φάση πραγματοποιήθηκε μέσω wiki όπου τα παιδιά ανήρτησαν τις εργασίες τους

Λουίς ΣεπούλβεδαΤο μαύρο κύμα

Το κείμενο είναι απόσπασμα του μυθιστορήματος Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει Μεταξύ άλλων εξετάζει και το μεγάλο πρόβλημα της ρύπανσης των θαλασσών Στο έργο αυτό που εκτυλίσσεται στο λιμάνι του Αμβούργου ο γάτος Ζορμπάς laquoπου ήταν μαύρος πελώριος και χοντρόςraquo υπόσχεται σε μια ετοιμοθάνατη από τη μόλυνση γλαροπούλα να κλωσήσει αυτός το αυγό της να μεγαλώσει το γλαρόπουλο που θα γεννηθεί και να το μάθει να πετάει Το έργο γνώρισε και γνωρίζει τεράστια επιτυχία σε όλο τον κόσμο ενώ στη Γαλλία γυρίστηκε και σε ταινία κινούμενων σχεδίων Στο δικό μας απόσπασμα παρακολουθούμε τον τρόπο με τον οποίο μολύνεται θανάσιμα η Κενγκά η μάνα-γλάρος (L Sepulveda Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει μτφρ Αχιλλέας Κυριακίδης Opera)

Η

Κενγκά άνοιξε τις φτερούγες για να πετάξει αλλά το κύμα ήταν πιο γρήγορο και την πήρε από κάτω Όταν ξαναβγήκε στην επιφάνεια το φως της μέρας είχε χαθεί κι όταν κούνησε δυνατά το κεφάλι κατάλαβε πως η κατάρα των θαλασσών την είχε τυφλώσει

Η Κενγκά με τrsquo ασημιά φτερά βούτηξε πολλές φορές το κεφάλι της στο νερό ώσπου κάποιες ακτίνες φως έφτασαν στις κόρες των ματιών της που rsquoχαν σκεπαστεί με πετρέλαιο Η παχύρρευστη κηλίδα η μαύρη μάστιγα της είχε κολλήσει τα φτερά στο σώμα κι η Κενγκά έπιασε να κουνάει τα πόδια με την ελπίδα να κολυμπήσει γρήγορα και να φύγει μακριά απrsquo το μαύρο κύμα

Με όλους τους μυς της πιασμένους από την προσπάθεια κατάφερε κάποτε να φτάσει στο τέλος της πετρελαιοκηλίδας και να

rsquoρθει σrsquo επαφή με το καθαρό νερό Όταν βουτώντας το κεφάλι στο νερό κι ανοιγοκλείνοντας συνέχεια τα μάτια κατάφερε να τα καθαρίσει σήκωσε το κεφάλι και κοίταξε τον ουρανό δεν είδε παρά κάτι σύννεφα ανάμεσα στη θάλασσα και στην απεραντοσύνη του ουράνιου θόλου Ήδη οι συντρόφισσές της απrsquo το σμήνος του Φάρου της Κόκκινης Άμμου πρέπει να rsquoχαν πετάξει μακριά - πολύ μακριά

Έτσι ήταν ο νόμος Είχε δει κι η ίδια άλλους γλάρους να μολύνονται από το θανάσιμο μαύρο κύμα κι όσο δυνατή κι αν ήταν η λαχτάρα της να κατέβει για να βοηθήσει είχε αναγκαστεί νrsquo απομακρυνθεί υπακούοντας στο νόμο που απαγορεύει την παρουσία στο θάνατο των συντρόφων

Με τα φτερά τους ακίνητα κολλημένα στο σώμα τους οι γλάροι αποτελούσαν εύκολη λεία για τα μεγάλα ψάρια ή πέθαιναν αργά από ασφυξία καθώς το πετρέλαιο έφραζε όλους τους τους πόρους

Αυτό το τέλος την περίμενε κι η Κενγκά ευχήθηκε να την κατάπιναν αμέσως τα σαγόνια κάποιου κήτους

Η μαύρη κηλίδα Η μαύρη μάστιγα Περιμένοντας το τέλος της η Κενγκά έπιασε να καταριέται τους ανθρώπους

laquoΌχι όμως όλουςhellip Να μην είμαι και άδικηraquo έκρωξε αδύναμα

Πολλές φορές από ψηλά είδε πώς κάτι μεγάλα πετρελαιοφόρα επωφελούνταν τις μέρες που rsquoχε στεριανή ομίχλη για να βγουν στη θάλασσα και να πλύνουν τις δεξαμενές τους Σκόρπιζαν στη θάλασσα χιλιάδες λίτρα από μια ουσία παχύρρευστη και μολυσματική που επέπλεε στο κύμα Είδε όμως κι άλλες φορές που κάτι μικρά πλεούμενα πλεύριζαν τα πετρελαιοφόρα κι απαιτούσαν απrsquo αυτά νrsquo αδειάσουν τις δεξαμενές τους Δυστυχώς όμως αυτά τα πλεούμενα όπου κυμάτιζε η σημαία με τα χρώματα της ίριδος δεν έφταναν πάντα εγκαίρως για νrsquo αποτρέψουν τη δηλητηρίαση των θαλασσών

Η Κενγκά πέρασε τις πιο βασανιστικές ώρες της ζωής της καθισμένη πάνω στο νερό με το τρομοκρατημένο της μυαλό να φαντάζεται τον πιο φριχτό θάνατο χειρότερο απrsquo το να την κατασπαράξει ένα ψάρι χειρότερο ακόμα κι απrsquo το να υποφέρει την αγωνία της ασφυξίας ήταν το να πεθάνει από την πείνα

Μπροστά στην εφιαλτική προοπτική ενός αργού θανάτου κούνησε το σώμα της και διαπίστωσε με έκπληξη πως το πετρέλαιο δεν είχε πειράξει τις φτερούγες ως τη ρίζα τους Μπορεί τα

πούπουλα τους να rsquoχαν ποτίσει απrsquo αυτή την παχύρρευστη ουσία τουλάχιστον όμως μπορούσε να τις ανοίξει

laquoΜπορεί και να rsquoχω μια ελπίδα να βγω από δωraquo έκρωξε η Κενγκά laquoεκεί ίσως αν πετάξω ψηλά πολύ ψηλά ο ήλιος να λιώσει την κατάρα που rsquoχει κολλήσει στα φτερά μουraquo

Θυμήθηκε μια ιστορία που της είχε διηγηθεί μια γριά συντρόφισσα απrsquo τα Φρισικά Νησιά πως ήταν κάποτε ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ίκαρο κι αυτός που λαχταρούσε να πετάξει πήρε φτερά αετού και τ άλειψε με κερί για να τα κολλήσει και να φτιάξει φτερούγες και πέταξε ψηλά κι έφτασε κοντά στον ήλιο κι η ζέστη του ήλιου έλιωσε το κερί κι ο Ίκαρος έπεσε

Η Κενγκά χτύπησε τις φτερούγες μάζεψε τα πόδια σηκώθηκε δυο πόντους κι έπεσε με τα μούτρα στο νερό Πριν δοκιμάσει άλλη μια φορά βούτηξε ξανά και κούνησε τις φτερούγες κάτω απrsquo το νερό Αυτή τη φορά σηκώθηκε πάνω από ένα μέτρο πριν ξαναπέσει

Το καταραμένο το πετρέλαιο είχε ποτίσει τα πούπουλα της ουράς κι η Κενγκά δεν μπορούσε να κουμαντάρει το ανέβασμα Ξαναβούτηξε κι έπιασε να καθαρίζει με το ράμφος το στρώμα της βρομιάς που rsquoχε σκεπάσει την ουρά της Πονούσε που ξερίζωνε τα φτερά της αλλά στο τέλος η ουρά της ήταν πολύ καθαρότερη

Με την πέμπτη προσπάθεια η Κενγκά κατόρθωσε να πετάξει

Φτεροκοπούσε απεγνωσμένα αλλά το βάρος του πετρελαίου δεν την άφηνε να πλανάρει Λίγο να κουραζόταν και θα rsquoπεφτε σούμπιτη Ευτυχώς δεν την είχαν πάρει τα χρόνια και οι μύες της σήκωναν εύκολα το ζόρι

Πέταξε πολύ ψηλά Χωρίς να σταματήσει το φτερούγισμα κοίταξε κάτω κι είδε τη λεπτή άσπρη γραμμή της κόστας Είδε και κάτι καράβια που ήταν σαν κουκκίδες σε γαλάζιο ύφασμα Πέταξε ψηλά αλλά ο ήλιος δεν της έκανε το χατίρι Ή οι ακτίνες του ήταν πολύ αδύναμες ή το στρώμα του πετρελαίου ήταν πολύ παχύ

Η Κενγκά κατάλαβε πως δε θα rsquoχε για πολύ ακόμα τη δύναμη να φτεροκοπάει κι έψαξε να βρει ένα μέρος στην ενδοχώρα για να κατέβει ακολουθώντας την πράσινη και φιδωτή γραμμή του Έλβα

Το φτερούγισμα της γινόταν όλο και πιο βαρύ όλο και πιο αργό Έχανε δυνάμεις Έπεφτε

Σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να ξανακερδίσει ύψος έκλεισε τα μάτια και φτερούγισε με όσες δυνάμεις τής είχαν απομείνει Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέταξε με τα μάτια κλειστά όταν όμως τα άνοιξε πετούσε πάνω από έναν ψηλό πύργο μrsquo έναν χρυσαφένιο ανεμοδείκτη

laquoΟ Άγιος Μιχαήλraquo έκρωξε αναγνωρίζοντας το καμπαναριό της αμβουργιανής εκκλησίας

Τις φτερούγες της δεν μπορούσε πια ούτε να τις κουνήσει

Φρισικά Νησιά ( Frisian Islands ) Σύμπλεγμα νησιών στη Βόρεια Θάλασσα μεταξύ Ολλανδίας και Γερμανίας να πλανάρει να ελέγξει το πέταγμά της σούμπιτη με όλο της το βάρος και σε μια στιγμή της κόστας της ακτής ενδοχώρα το εσωτερικό (μακριά από τη θάλασσα) μέρος μιας χώρας Έλβα (Έλβας) ποταμός της βορειοδυτικής Γερμανίας αμβουργιανής (αμβουργιανός) του Αμβούργου

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ

Ο Λουίς Σεπούλβεδα γεννήθηκε το 1949 στη Χιλή Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του και αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας Υποχρεώθηκε όμως να εγκατα-λείψει τη Χιλή Έζησε εξόριστος σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής ενώ επί έξι μήνες έζησε κοντά στους Ινδιάνους του

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

1 Τίτλος

laquoΤο Μαύρο Κύμαraquo πολλαπλές ανα-παρα-στάσεις και μετα-σχηματισμοί ενός λογοτεχνικού κειμένου

2 Γνωστικές περιοχές

Σενάριο στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Αrsquo Γυμνασίου με προτεινόμενη επέκταση για διαθεματική προσέγγιση με τη ΝΕ γλώσσα

3 Στόχοι

1 Αρχικός στόχος είναι η αποδόμηση και ανακατασκευή του κειμένου από τους μαθητές με τη βοήθεια των λογισμικών γενικής χρήσης (word) και της ιστοεξερεύνησης ώστε να αντιληφθούν τις τεχνικές κατασκευής του λογοτεχνικού νοήματος και τη δύναμη της λογοτεχνικής γλώσσας Γίνεται άσκηση στην αναγνώριση και εντοπισμό της αφηγηματικής πορείας του κειμένου των αφηγηματικών τεχνικών και των κινήσεων στον αφηγηματικό χρόνο Επίσης η παραγωγή πολυεπίπεδου κειμένου (με υπερσυνδέσμους και εικόνες ή και ήχους) μέσα από τους επεξεργαστές κειμένου και η αξιοποίηση δημιουργικής γραφής βοηθάει στην ανάδειξη των πολλαπλών εκδοχών του κειμένου και της ρευστότητας της συγγραφικής διαδικασίας Παράλληλα τα παιδιά προσεγγίζουν βιωματικά και συνεργατικά το κείμενο μέσω του wiki συνδέοντάς το με τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου lsquoΕτσι αναπτύσσουν κριτική και δημιουργική σχέση με το σύγχρονό τους πολιτισμικό περιβάλλον και αναστοχάζονται πάνω στις κοινωνικές αξίες Ο υπολογιστής αναδεικνύεται ως διερευνητικό κριτικό και δημιουργικό εργαλείο στη σχολική πράξη (διερεύνηση κριτική επεξεργασία εργασία αλλά και συνεργασία και παραγωγή ατομικού αλλά και συνεργατικού λόγου)

2 Στη συνέχεια με το άνοιγμα μαθήματος σε άλλα είδη κειμένων (μουσική και κινηματογράφο) στόχος είναι να φέρουμε τα παιδιά σε επαφή με μια άλλη ανάγνωση (κινηματογραφική μουσική και απεικονιστική) του κειμένου ώστε να αντιληφθούν τις δυνατότητες των άλλων προσεγγίσεων (πολιτισμικός γραμματισμός) Έτσι η ένταξη στη διδακτική πράξη της διαμεσικής (intermedial) ανάγνωσης μέσω της συγκριτικής ανάλυσης και αντιπαράθεσης μεταφορών του συγκεκριμένου έργου σε άλλα σημειωτικά μέσα (εν προκειμένω μυθιστόρημα σε ταινία κινουμένων σχεδίων και βιντεοκλίπ) στοχεύουμε στην εξοικείωση με πολλαπλές μορφές-εκδοχές κειμένων και αναγνώσεων όπως και με τα στοιχεία αφήγησης-αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιούν οι δημιουργοί τους (ήχος - εικόνα ndash μουσική) Συνεπώς μέσα στο θεωρητικό πλαίσιο των πολυγραμματισμών και της κοινωνικοπολιτισμικής προσέγγισης γίνεται προσπάθεια για άσκηση όχι μόνο στην αναγνώρισηεντοπισμό δομικών στοιχείων του κειμένου αλλά και στην αποκάλυψη του περιεχομένου (οπτικών νοημάτων και θέσεων) στον παραλληλισμό και τη σύνδεση με την πραγματικότητα του συγγραφέα και του αναγνώστη- ιδιαίτερα όσον

αφορά στο συγκεκριμένο πρόβλημα της καλλιέργειας της οικολογικής ευαισθησίας (κριτικός γραμματισμός)

3 Η χρήση σύγχρονης και ασύγχρονης επικοινωνίας μέσω wiki στοχεύει στην ανάπτυξη εικονικών αναγνωστικών δεξιοτήτων καθώς εκπαιδεύουν σε συγγραφή και ανάγνωση εναλλάξ (αναγνωστική amp επικοινωνιακή-συμμετοχική) Παράλληλα αξιοποιούνται οι επικοινωνιακές δυνατότητες του web 20 για την ενίσχυση της συνεργατικής μάθησης και συνεργατικής παραγωγής λόγου Τέλος γίνεται αξιοποίηση του wiki ως εργαλείου ανατροφοδότησης με σχολιασμό από το σπίτι σαν συμπλήρωμα και επέκταση της τάξης

Λογισμικό

Αξιοποίηση του web 20 και της δυνατότητας που προσφέρει για μικτή μάθηση συνεργατική παραγωγή λόγου και ανατροφοδότηση καθώς και άλλων λογισμικών γενικής χρήσης (διαδίκτυο επεξεργασίας κειμένου και παρουσίασης) και των δυνατοτήτων τους για κριτική διερεύνηση επεξεργασία και παραγωγή πολυεπίπεδων ρευστών κειμένων

Διάρκεια

Προβλεπόμενος χρόνος 4 διδακτικές ώρες εκ των οποίων μία για την ανάγνωση και επεξεργασία του κειμένου καθώς και την αναζήτηση εικόνων και ήχων στο διαδίκτυο για την παραγωγή πολυεπίπεδων εκδοχών του κειμένου Δύο για την παρουσίαση και τον σχολιασμό της συγκεκριμένης σκηνής από την ταινία καθώς και για τον εντοπισμό των αφηγηματικών τεχνικών στην ταινία και τη σύγκριση με το κείμενο του Σεπούλβεδα Η διαδικασία ολοκληρώνεται μέσω της ανατροφοδότησης-συζήτησης στο wiki από το σπίτι Μία ώρα ακόμη για την παρουσίαση των μουσικών κειμένων από την ταινία και των βιντεοκλίπ και για το σχολιασμό των επιλογών του δημιουργού τους

Για την προτεινόμενη επέκταση του σεναρίου (διαθεματική προσέγγιση με το μάθημα της ΝΕ Γλώσσας) προβλέπονται 2 ώρες η πρώτη για διαδικτυακή αναζήτηση των πληροφοριών και κριτική επεξεργασία τους και η δεύτερη για τη σύνθεση των κειμένων Τα κείμενα αναρτώνται στο wiki και σχολιάζονται από το σπίτι (ως ανατροφοδότηση και αναστοχασμός για τη δουλειά της τάξης) Εν προκειμένω η δραστηριότητα πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά μέσω wiki ως εργασία από το σπίτι

Οργάνωση της τάξης

Η τάξη χωρίστηκε σε 5 ομάδες των τεσσάρων Έγινε προσπάθεια να είναι ισοδύναμες ως προς τη γνώση του χειρισμού υπολογιστών και τη δυνατότητα χρήσης διαδικτύου από το σπίτι Μία παράμετρος επίσης που έπρεπε να ληφθεί υπόψη ήταν η ύπαρξη τριών παιδιών δίγλωσσων και τριών άλλων με μαθησιακές δυσκολίες Κάθε ομάδα στο εργαστήριο χρησιμοποίησε έναν υπολογιστή Η διδάσκουσα επέβλεπε και προσέφερε τη βοήθειά της

Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Υπολογιστές με δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο ηχεία (ή εναλλακτικά DVD με βιντεοπροβολέα)

Φύλλα Εργασίας

Βλ τέλος σελ 7

Περιγραφή σεναρίου

Μέσω των δυνατοτήτων μικτής μάθησης που προσφέρει το web 20 -με ανατροφοδότηση και σχολιασμό από το σπίτι ως συμπλήρωση της τάξης- προτείνεται η επεξεργασία του κειμένου του Λουίς Σεπούλβεδα για την εξοικείωση με άλλες μορφές κειμένων και αναγνώσεων ώστε να αποκαλυφθούν οι αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιούν οι δημιουργοί τους Η σταδιακή αποκάλυψη των αφηγηματικών τεχνικών που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας καθώς και των κινήσειων μέσα στον αφηγηματικό χρόνο πραγματοποιήθηκε μέσω των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα λογισμικά γενικής χρήσης Ως επέκταση του σεναρίου προτείνεται η διαθεματική προσέγγιση σε συνδυασμό με την ενότητα για το περιβάλλον στη ΝΕ Γλώσσα για εξάσκηση σε παραγωγή συνεργατικού πολυεπίπεδου κειμένου στο wiki

Το σενάριο πραγματοποιήθηκε με μία τάξη 19 μαθητών Οι μαθητές είχαν ήδη χωριστεί σε πέντε ομάδες των τεσσάρων Επειδή αφενός δεν είχαν όλο δυνατότητα χρήσης διαδικτύου από το σπίτι και αφετέρου είχαν διαφορετικές γνώσεις στους υπολογιστές έγινε προσπάθεια οι ομάδες να χωριστούν έτσι ώστε καθεμία να συμπεριλαμβάνει παιδιά όλων των δυνατοτήτων Τα παιδιά είχαν ήδη εξοικειωθεί με τη χρήση του wiki στην εκπαιδευτική πράξη του μαθήματος της λογοτεχνίας

Η διδάσκουσα αναρτά το κείμενο σε μορφή word στο wiki της τάξης μαζί με τα φύλλα εργασίας για κάθε ομάδα Σε πρώτη φάση οι μαθητές των ομάδων καλούνται να το διαβάσουν προσεκτικά

Στη συνέχεια καλείται κάθε ομάδα να επεξεργαστεί το φύλλο εργασίας που της δίνεται μέσω του οποίου στόχος είναι να εντοπίσουν στοιχεία και τεχνικές αφήγησης στο κείμενο Διαμορφώνουν λοιπόν το κείμενο που έχει μπροστά της σημειώνοντας με έντονα γράμματα υπογραμμίζοντας αλλάζοντας χρώματα στη γραμματοσειρά ή διαμορφώνοντας το χρώμα του φόντου Τέλος εντοπίζουν μέσω ιστοεξερεύνησης εικόνες για να εμπλουτίσουν να ζωντανέψουν και να εξατομικεύσουν το κείμενο δίνοντας τη δική τους πολυτροπική-πολυεπίπεδη εκδοχή-ανάγνωση του κειμένου Οι εργασίες τους στη συνέχεια αναρτώνται στο wiki και σχολιάζονται από όλες τις ομάδες Το ζητούμενο είναι να προκύψει ένα κείμενο όπου να φαίνεται σχηματοποιημένη η πορεία της αφήγησης και τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας

Σε δεύτερη φάση οι μαθητές καλούνται να δουν σκηνές της ταινίας κινουμένων σχεδίων ldquoLa gabbianella e il gattordquo (το DVD της ταινίας) που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Σεπούλβεδα ή εναλλακτικά στο youtube Οι μαθητές των ομάδων στη συνέχεια καλούνται να ανααπο-καλύψουν τα αφηγηματικά μέσα που χρησιμοποιεί ο σκηνοθέτης ώστε να αποδώσει συναισθήματα σκέψεις και δράση εντοπίζοντας τον τρόπο με τον οποίο μετασχηματίζει το κείμενο και το δραματοποιεί προσθέτοντας εικόνα και ήχο και υπερβαίνοντας τις δυσκολίες του κειμένου Οι απόψεις τους γράφονται κατευθείαν στα σχόλια του wiki όπου τους δίνεται η δυνατότητα διαλόγου

Στη συνέχεια παρακολουθούν τα βίντεο των τραγουδιών 1)Il canto di Kengah 2)Il volo 3)The little seagull and the cat στο youtube 4)πολυτροπική αναπαράσταση των στίxων του τραγουδιού ldquoIl volordquo Αφού δίνεται και ο σύνδεσμος για τους στίχους των τραγουδιών (και η μετάφρασή τους από τη διδάσκουσα) καλούνται να σχολιάσουν τις σκηνές ή τις εικόνες που έχουν επιλεγεί από την ταινία για να αποδοθεί ή να τονιστεί το νόημα των στίχων Τα δύο πρώτα τραγούδια είναι ενσωματωμένα στην ταινία ενώ το τρίτο είναι η απόδοση του τραγουδιού των τίτλων στα αγγλικά Επίσης παρακολουθούν και μία πολυτροπική παρουσίαση των στίχων του τραγουδιού ldquo Il volo rdquo Τέλος καλούνται σε δημιουργικό διάλογο μέσω του wiki όπου κάθε ομάδα γράφει τις απόψεις της και ταυτόχρονα απαντά στις απόψεις των άλλων

Ως επέκταση του σεναρίου προτείνεται η διαθεματική προσέγγιση με τη ΝΕ γλώσσα ndashη οποία πραγματοποιήθηκε μόνο μέσω wiki και όχι μέσα στο εργαστήριο εξαιτίας της αιφνίδιας λήξης της σχολικής χρονιάς Προτάθηκε στα παιδιά των ομάδων να επισκεφθούν συγκεκριμένους ιστότοπους οι οποίοι προηγουμένως είχαν ελεγχθεί από τη διδάσκουσα και να αναζητήσουν ανά ομάδες υλικό σχετικό με τους υγροβιότοπους τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τη μόλυνση και την προστασία του περιβάλλοντος Εδώ δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά αρχικά να συνδέσουν το κείμενο με τις εμπειρίες τους (βιωματικότητα) και την επικαιρότητα και σε δεύτερο επίπεδο να παραγάγουν συνεργατικά λόγο ασκούμενοι σε διάφορα είδη γραπτού λόγου (αφήγηση περιγραφή

επιχείρημα πολυτροπικό-υβριδικό κείμενο) και δίνοντας τις δικές τους πολιτισμικές εκδοχές μέσα από διαφορετικές επικοινωνιακές οπτικές ως δημοσιογράφοι ακτιβιστές-οικολόγοι περιβαλλοντολόγοι λογοτέχνες φωτογράφοι-καλλιτέχνες

Παρατηρήσεις

Εξαιτίας της έλλειψης χρόνου και της ανεπαρκούς διάθεσης του εργαστηρίου λόγω του ότι εξυπηρετεί τις ανάγκες Γυμνασίου και Λυκείου διατέθηκαν μόνο οι 2 ώρες στο εργαστήριο και μία ενδιάμεση στη βιβλιοθήκη όπου οι μαθητές παρακολούθησαν τις σκηνές από το DVD της ταινίας και τα βιντεοκλίπ και οι υπόλοιπες πραγματοποιήθηκαν στην τάξη όπου η διδάσκουσα έφερε το δικό της υπολογιστή Τέλος η τρίτη φάση πραγματοποιήθηκε μέσω wiki όπου τα παιδιά ανήρτησαν τις εργασίες τους

Λουίς ΣεπούλβεδαΤο μαύρο κύμα

Το κείμενο είναι απόσπασμα του μυθιστορήματος Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει Μεταξύ άλλων εξετάζει και το μεγάλο πρόβλημα της ρύπανσης των θαλασσών Στο έργο αυτό που εκτυλίσσεται στο λιμάνι του Αμβούργου ο γάτος Ζορμπάς laquoπου ήταν μαύρος πελώριος και χοντρόςraquo υπόσχεται σε μια ετοιμοθάνατη από τη μόλυνση γλαροπούλα να κλωσήσει αυτός το αυγό της να μεγαλώσει το γλαρόπουλο που θα γεννηθεί και να το μάθει να πετάει Το έργο γνώρισε και γνωρίζει τεράστια επιτυχία σε όλο τον κόσμο ενώ στη Γαλλία γυρίστηκε και σε ταινία κινούμενων σχεδίων Στο δικό μας απόσπασμα παρακολουθούμε τον τρόπο με τον οποίο μολύνεται θανάσιμα η Κενγκά η μάνα-γλάρος (L Sepulveda Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει μτφρ Αχιλλέας Κυριακίδης Opera)

Η

Κενγκά άνοιξε τις φτερούγες για να πετάξει αλλά το κύμα ήταν πιο γρήγορο και την πήρε από κάτω Όταν ξαναβγήκε στην επιφάνεια το φως της μέρας είχε χαθεί κι όταν κούνησε δυνατά το κεφάλι κατάλαβε πως η κατάρα των θαλασσών την είχε τυφλώσει

Η Κενγκά με τrsquo ασημιά φτερά βούτηξε πολλές φορές το κεφάλι της στο νερό ώσπου κάποιες ακτίνες φως έφτασαν στις κόρες των ματιών της που rsquoχαν σκεπαστεί με πετρέλαιο Η παχύρρευστη κηλίδα η μαύρη μάστιγα της είχε κολλήσει τα φτερά στο σώμα κι η Κενγκά έπιασε να κουνάει τα πόδια με την ελπίδα να κολυμπήσει γρήγορα και να φύγει μακριά απrsquo το μαύρο κύμα

Με όλους τους μυς της πιασμένους από την προσπάθεια κατάφερε κάποτε να φτάσει στο τέλος της πετρελαιοκηλίδας και να

rsquoρθει σrsquo επαφή με το καθαρό νερό Όταν βουτώντας το κεφάλι στο νερό κι ανοιγοκλείνοντας συνέχεια τα μάτια κατάφερε να τα καθαρίσει σήκωσε το κεφάλι και κοίταξε τον ουρανό δεν είδε παρά κάτι σύννεφα ανάμεσα στη θάλασσα και στην απεραντοσύνη του ουράνιου θόλου Ήδη οι συντρόφισσές της απrsquo το σμήνος του Φάρου της Κόκκινης Άμμου πρέπει να rsquoχαν πετάξει μακριά - πολύ μακριά

Έτσι ήταν ο νόμος Είχε δει κι η ίδια άλλους γλάρους να μολύνονται από το θανάσιμο μαύρο κύμα κι όσο δυνατή κι αν ήταν η λαχτάρα της να κατέβει για να βοηθήσει είχε αναγκαστεί νrsquo απομακρυνθεί υπακούοντας στο νόμο που απαγορεύει την παρουσία στο θάνατο των συντρόφων

Με τα φτερά τους ακίνητα κολλημένα στο σώμα τους οι γλάροι αποτελούσαν εύκολη λεία για τα μεγάλα ψάρια ή πέθαιναν αργά από ασφυξία καθώς το πετρέλαιο έφραζε όλους τους τους πόρους

Αυτό το τέλος την περίμενε κι η Κενγκά ευχήθηκε να την κατάπιναν αμέσως τα σαγόνια κάποιου κήτους

Η μαύρη κηλίδα Η μαύρη μάστιγα Περιμένοντας το τέλος της η Κενγκά έπιασε να καταριέται τους ανθρώπους

laquoΌχι όμως όλουςhellip Να μην είμαι και άδικηraquo έκρωξε αδύναμα

Πολλές φορές από ψηλά είδε πώς κάτι μεγάλα πετρελαιοφόρα επωφελούνταν τις μέρες που rsquoχε στεριανή ομίχλη για να βγουν στη θάλασσα και να πλύνουν τις δεξαμενές τους Σκόρπιζαν στη θάλασσα χιλιάδες λίτρα από μια ουσία παχύρρευστη και μολυσματική που επέπλεε στο κύμα Είδε όμως κι άλλες φορές που κάτι μικρά πλεούμενα πλεύριζαν τα πετρελαιοφόρα κι απαιτούσαν απrsquo αυτά νrsquo αδειάσουν τις δεξαμενές τους Δυστυχώς όμως αυτά τα πλεούμενα όπου κυμάτιζε η σημαία με τα χρώματα της ίριδος δεν έφταναν πάντα εγκαίρως για νrsquo αποτρέψουν τη δηλητηρίαση των θαλασσών

Η Κενγκά πέρασε τις πιο βασανιστικές ώρες της ζωής της καθισμένη πάνω στο νερό με το τρομοκρατημένο της μυαλό να φαντάζεται τον πιο φριχτό θάνατο χειρότερο απrsquo το να την κατασπαράξει ένα ψάρι χειρότερο ακόμα κι απrsquo το να υποφέρει την αγωνία της ασφυξίας ήταν το να πεθάνει από την πείνα

Μπροστά στην εφιαλτική προοπτική ενός αργού θανάτου κούνησε το σώμα της και διαπίστωσε με έκπληξη πως το πετρέλαιο δεν είχε πειράξει τις φτερούγες ως τη ρίζα τους Μπορεί τα

πούπουλα τους να rsquoχαν ποτίσει απrsquo αυτή την παχύρρευστη ουσία τουλάχιστον όμως μπορούσε να τις ανοίξει

laquoΜπορεί και να rsquoχω μια ελπίδα να βγω από δωraquo έκρωξε η Κενγκά laquoεκεί ίσως αν πετάξω ψηλά πολύ ψηλά ο ήλιος να λιώσει την κατάρα που rsquoχει κολλήσει στα φτερά μουraquo

Θυμήθηκε μια ιστορία που της είχε διηγηθεί μια γριά συντρόφισσα απrsquo τα Φρισικά Νησιά πως ήταν κάποτε ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ίκαρο κι αυτός που λαχταρούσε να πετάξει πήρε φτερά αετού και τ άλειψε με κερί για να τα κολλήσει και να φτιάξει φτερούγες και πέταξε ψηλά κι έφτασε κοντά στον ήλιο κι η ζέστη του ήλιου έλιωσε το κερί κι ο Ίκαρος έπεσε

Η Κενγκά χτύπησε τις φτερούγες μάζεψε τα πόδια σηκώθηκε δυο πόντους κι έπεσε με τα μούτρα στο νερό Πριν δοκιμάσει άλλη μια φορά βούτηξε ξανά και κούνησε τις φτερούγες κάτω απrsquo το νερό Αυτή τη φορά σηκώθηκε πάνω από ένα μέτρο πριν ξαναπέσει

Το καταραμένο το πετρέλαιο είχε ποτίσει τα πούπουλα της ουράς κι η Κενγκά δεν μπορούσε να κουμαντάρει το ανέβασμα Ξαναβούτηξε κι έπιασε να καθαρίζει με το ράμφος το στρώμα της βρομιάς που rsquoχε σκεπάσει την ουρά της Πονούσε που ξερίζωνε τα φτερά της αλλά στο τέλος η ουρά της ήταν πολύ καθαρότερη

Με την πέμπτη προσπάθεια η Κενγκά κατόρθωσε να πετάξει

Φτεροκοπούσε απεγνωσμένα αλλά το βάρος του πετρελαίου δεν την άφηνε να πλανάρει Λίγο να κουραζόταν και θα rsquoπεφτε σούμπιτη Ευτυχώς δεν την είχαν πάρει τα χρόνια και οι μύες της σήκωναν εύκολα το ζόρι

Πέταξε πολύ ψηλά Χωρίς να σταματήσει το φτερούγισμα κοίταξε κάτω κι είδε τη λεπτή άσπρη γραμμή της κόστας Είδε και κάτι καράβια που ήταν σαν κουκκίδες σε γαλάζιο ύφασμα Πέταξε ψηλά αλλά ο ήλιος δεν της έκανε το χατίρι Ή οι ακτίνες του ήταν πολύ αδύναμες ή το στρώμα του πετρελαίου ήταν πολύ παχύ

Η Κενγκά κατάλαβε πως δε θα rsquoχε για πολύ ακόμα τη δύναμη να φτεροκοπάει κι έψαξε να βρει ένα μέρος στην ενδοχώρα για να κατέβει ακολουθώντας την πράσινη και φιδωτή γραμμή του Έλβα

Το φτερούγισμα της γινόταν όλο και πιο βαρύ όλο και πιο αργό Έχανε δυνάμεις Έπεφτε

Σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να ξανακερδίσει ύψος έκλεισε τα μάτια και φτερούγισε με όσες δυνάμεις τής είχαν απομείνει Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέταξε με τα μάτια κλειστά όταν όμως τα άνοιξε πετούσε πάνω από έναν ψηλό πύργο μrsquo έναν χρυσαφένιο ανεμοδείκτη

laquoΟ Άγιος Μιχαήλraquo έκρωξε αναγνωρίζοντας το καμπαναριό της αμβουργιανής εκκλησίας

Τις φτερούγες της δεν μπορούσε πια ούτε να τις κουνήσει

Φρισικά Νησιά ( Frisian Islands ) Σύμπλεγμα νησιών στη Βόρεια Θάλασσα μεταξύ Ολλανδίας και Γερμανίας να πλανάρει να ελέγξει το πέταγμά της σούμπιτη με όλο της το βάρος και σε μια στιγμή της κόστας της ακτής ενδοχώρα το εσωτερικό (μακριά από τη θάλασσα) μέρος μιας χώρας Έλβα (Έλβας) ποταμός της βορειοδυτικής Γερμανίας αμβουργιανής (αμβουργιανός) του Αμβούργου

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ

Ο Λουίς Σεπούλβεδα γεννήθηκε το 1949 στη Χιλή Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του και αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας Υποχρεώθηκε όμως να εγκατα-λείψει τη Χιλή Έζησε εξόριστος σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής ενώ επί έξι μήνες έζησε κοντά στους Ινδιάνους του

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

αφορά στο συγκεκριμένο πρόβλημα της καλλιέργειας της οικολογικής ευαισθησίας (κριτικός γραμματισμός)

3 Η χρήση σύγχρονης και ασύγχρονης επικοινωνίας μέσω wiki στοχεύει στην ανάπτυξη εικονικών αναγνωστικών δεξιοτήτων καθώς εκπαιδεύουν σε συγγραφή και ανάγνωση εναλλάξ (αναγνωστική amp επικοινωνιακή-συμμετοχική) Παράλληλα αξιοποιούνται οι επικοινωνιακές δυνατότητες του web 20 για την ενίσχυση της συνεργατικής μάθησης και συνεργατικής παραγωγής λόγου Τέλος γίνεται αξιοποίηση του wiki ως εργαλείου ανατροφοδότησης με σχολιασμό από το σπίτι σαν συμπλήρωμα και επέκταση της τάξης

Λογισμικό

Αξιοποίηση του web 20 και της δυνατότητας που προσφέρει για μικτή μάθηση συνεργατική παραγωγή λόγου και ανατροφοδότηση καθώς και άλλων λογισμικών γενικής χρήσης (διαδίκτυο επεξεργασίας κειμένου και παρουσίασης) και των δυνατοτήτων τους για κριτική διερεύνηση επεξεργασία και παραγωγή πολυεπίπεδων ρευστών κειμένων

Διάρκεια

Προβλεπόμενος χρόνος 4 διδακτικές ώρες εκ των οποίων μία για την ανάγνωση και επεξεργασία του κειμένου καθώς και την αναζήτηση εικόνων και ήχων στο διαδίκτυο για την παραγωγή πολυεπίπεδων εκδοχών του κειμένου Δύο για την παρουσίαση και τον σχολιασμό της συγκεκριμένης σκηνής από την ταινία καθώς και για τον εντοπισμό των αφηγηματικών τεχνικών στην ταινία και τη σύγκριση με το κείμενο του Σεπούλβεδα Η διαδικασία ολοκληρώνεται μέσω της ανατροφοδότησης-συζήτησης στο wiki από το σπίτι Μία ώρα ακόμη για την παρουσίαση των μουσικών κειμένων από την ταινία και των βιντεοκλίπ και για το σχολιασμό των επιλογών του δημιουργού τους

Για την προτεινόμενη επέκταση του σεναρίου (διαθεματική προσέγγιση με το μάθημα της ΝΕ Γλώσσας) προβλέπονται 2 ώρες η πρώτη για διαδικτυακή αναζήτηση των πληροφοριών και κριτική επεξεργασία τους και η δεύτερη για τη σύνθεση των κειμένων Τα κείμενα αναρτώνται στο wiki και σχολιάζονται από το σπίτι (ως ανατροφοδότηση και αναστοχασμός για τη δουλειά της τάξης) Εν προκειμένω η δραστηριότητα πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά μέσω wiki ως εργασία από το σπίτι

Οργάνωση της τάξης

Η τάξη χωρίστηκε σε 5 ομάδες των τεσσάρων Έγινε προσπάθεια να είναι ισοδύναμες ως προς τη γνώση του χειρισμού υπολογιστών και τη δυνατότητα χρήσης διαδικτύου από το σπίτι Μία παράμετρος επίσης που έπρεπε να ληφθεί υπόψη ήταν η ύπαρξη τριών παιδιών δίγλωσσων και τριών άλλων με μαθησιακές δυσκολίες Κάθε ομάδα στο εργαστήριο χρησιμοποίησε έναν υπολογιστή Η διδάσκουσα επέβλεπε και προσέφερε τη βοήθειά της

Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Υπολογιστές με δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο ηχεία (ή εναλλακτικά DVD με βιντεοπροβολέα)

Φύλλα Εργασίας

Βλ τέλος σελ 7

Περιγραφή σεναρίου

Μέσω των δυνατοτήτων μικτής μάθησης που προσφέρει το web 20 -με ανατροφοδότηση και σχολιασμό από το σπίτι ως συμπλήρωση της τάξης- προτείνεται η επεξεργασία του κειμένου του Λουίς Σεπούλβεδα για την εξοικείωση με άλλες μορφές κειμένων και αναγνώσεων ώστε να αποκαλυφθούν οι αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιούν οι δημιουργοί τους Η σταδιακή αποκάλυψη των αφηγηματικών τεχνικών που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας καθώς και των κινήσειων μέσα στον αφηγηματικό χρόνο πραγματοποιήθηκε μέσω των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα λογισμικά γενικής χρήσης Ως επέκταση του σεναρίου προτείνεται η διαθεματική προσέγγιση σε συνδυασμό με την ενότητα για το περιβάλλον στη ΝΕ Γλώσσα για εξάσκηση σε παραγωγή συνεργατικού πολυεπίπεδου κειμένου στο wiki

Το σενάριο πραγματοποιήθηκε με μία τάξη 19 μαθητών Οι μαθητές είχαν ήδη χωριστεί σε πέντε ομάδες των τεσσάρων Επειδή αφενός δεν είχαν όλο δυνατότητα χρήσης διαδικτύου από το σπίτι και αφετέρου είχαν διαφορετικές γνώσεις στους υπολογιστές έγινε προσπάθεια οι ομάδες να χωριστούν έτσι ώστε καθεμία να συμπεριλαμβάνει παιδιά όλων των δυνατοτήτων Τα παιδιά είχαν ήδη εξοικειωθεί με τη χρήση του wiki στην εκπαιδευτική πράξη του μαθήματος της λογοτεχνίας

Η διδάσκουσα αναρτά το κείμενο σε μορφή word στο wiki της τάξης μαζί με τα φύλλα εργασίας για κάθε ομάδα Σε πρώτη φάση οι μαθητές των ομάδων καλούνται να το διαβάσουν προσεκτικά

Στη συνέχεια καλείται κάθε ομάδα να επεξεργαστεί το φύλλο εργασίας που της δίνεται μέσω του οποίου στόχος είναι να εντοπίσουν στοιχεία και τεχνικές αφήγησης στο κείμενο Διαμορφώνουν λοιπόν το κείμενο που έχει μπροστά της σημειώνοντας με έντονα γράμματα υπογραμμίζοντας αλλάζοντας χρώματα στη γραμματοσειρά ή διαμορφώνοντας το χρώμα του φόντου Τέλος εντοπίζουν μέσω ιστοεξερεύνησης εικόνες για να εμπλουτίσουν να ζωντανέψουν και να εξατομικεύσουν το κείμενο δίνοντας τη δική τους πολυτροπική-πολυεπίπεδη εκδοχή-ανάγνωση του κειμένου Οι εργασίες τους στη συνέχεια αναρτώνται στο wiki και σχολιάζονται από όλες τις ομάδες Το ζητούμενο είναι να προκύψει ένα κείμενο όπου να φαίνεται σχηματοποιημένη η πορεία της αφήγησης και τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας

Σε δεύτερη φάση οι μαθητές καλούνται να δουν σκηνές της ταινίας κινουμένων σχεδίων ldquoLa gabbianella e il gattordquo (το DVD της ταινίας) που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Σεπούλβεδα ή εναλλακτικά στο youtube Οι μαθητές των ομάδων στη συνέχεια καλούνται να ανααπο-καλύψουν τα αφηγηματικά μέσα που χρησιμοποιεί ο σκηνοθέτης ώστε να αποδώσει συναισθήματα σκέψεις και δράση εντοπίζοντας τον τρόπο με τον οποίο μετασχηματίζει το κείμενο και το δραματοποιεί προσθέτοντας εικόνα και ήχο και υπερβαίνοντας τις δυσκολίες του κειμένου Οι απόψεις τους γράφονται κατευθείαν στα σχόλια του wiki όπου τους δίνεται η δυνατότητα διαλόγου

Στη συνέχεια παρακολουθούν τα βίντεο των τραγουδιών 1)Il canto di Kengah 2)Il volo 3)The little seagull and the cat στο youtube 4)πολυτροπική αναπαράσταση των στίxων του τραγουδιού ldquoIl volordquo Αφού δίνεται και ο σύνδεσμος για τους στίχους των τραγουδιών (και η μετάφρασή τους από τη διδάσκουσα) καλούνται να σχολιάσουν τις σκηνές ή τις εικόνες που έχουν επιλεγεί από την ταινία για να αποδοθεί ή να τονιστεί το νόημα των στίχων Τα δύο πρώτα τραγούδια είναι ενσωματωμένα στην ταινία ενώ το τρίτο είναι η απόδοση του τραγουδιού των τίτλων στα αγγλικά Επίσης παρακολουθούν και μία πολυτροπική παρουσίαση των στίχων του τραγουδιού ldquo Il volo rdquo Τέλος καλούνται σε δημιουργικό διάλογο μέσω του wiki όπου κάθε ομάδα γράφει τις απόψεις της και ταυτόχρονα απαντά στις απόψεις των άλλων

Ως επέκταση του σεναρίου προτείνεται η διαθεματική προσέγγιση με τη ΝΕ γλώσσα ndashη οποία πραγματοποιήθηκε μόνο μέσω wiki και όχι μέσα στο εργαστήριο εξαιτίας της αιφνίδιας λήξης της σχολικής χρονιάς Προτάθηκε στα παιδιά των ομάδων να επισκεφθούν συγκεκριμένους ιστότοπους οι οποίοι προηγουμένως είχαν ελεγχθεί από τη διδάσκουσα και να αναζητήσουν ανά ομάδες υλικό σχετικό με τους υγροβιότοπους τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τη μόλυνση και την προστασία του περιβάλλοντος Εδώ δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά αρχικά να συνδέσουν το κείμενο με τις εμπειρίες τους (βιωματικότητα) και την επικαιρότητα και σε δεύτερο επίπεδο να παραγάγουν συνεργατικά λόγο ασκούμενοι σε διάφορα είδη γραπτού λόγου (αφήγηση περιγραφή

επιχείρημα πολυτροπικό-υβριδικό κείμενο) και δίνοντας τις δικές τους πολιτισμικές εκδοχές μέσα από διαφορετικές επικοινωνιακές οπτικές ως δημοσιογράφοι ακτιβιστές-οικολόγοι περιβαλλοντολόγοι λογοτέχνες φωτογράφοι-καλλιτέχνες

Παρατηρήσεις

Εξαιτίας της έλλειψης χρόνου και της ανεπαρκούς διάθεσης του εργαστηρίου λόγω του ότι εξυπηρετεί τις ανάγκες Γυμνασίου και Λυκείου διατέθηκαν μόνο οι 2 ώρες στο εργαστήριο και μία ενδιάμεση στη βιβλιοθήκη όπου οι μαθητές παρακολούθησαν τις σκηνές από το DVD της ταινίας και τα βιντεοκλίπ και οι υπόλοιπες πραγματοποιήθηκαν στην τάξη όπου η διδάσκουσα έφερε το δικό της υπολογιστή Τέλος η τρίτη φάση πραγματοποιήθηκε μέσω wiki όπου τα παιδιά ανήρτησαν τις εργασίες τους

Λουίς ΣεπούλβεδαΤο μαύρο κύμα

Το κείμενο είναι απόσπασμα του μυθιστορήματος Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει Μεταξύ άλλων εξετάζει και το μεγάλο πρόβλημα της ρύπανσης των θαλασσών Στο έργο αυτό που εκτυλίσσεται στο λιμάνι του Αμβούργου ο γάτος Ζορμπάς laquoπου ήταν μαύρος πελώριος και χοντρόςraquo υπόσχεται σε μια ετοιμοθάνατη από τη μόλυνση γλαροπούλα να κλωσήσει αυτός το αυγό της να μεγαλώσει το γλαρόπουλο που θα γεννηθεί και να το μάθει να πετάει Το έργο γνώρισε και γνωρίζει τεράστια επιτυχία σε όλο τον κόσμο ενώ στη Γαλλία γυρίστηκε και σε ταινία κινούμενων σχεδίων Στο δικό μας απόσπασμα παρακολουθούμε τον τρόπο με τον οποίο μολύνεται θανάσιμα η Κενγκά η μάνα-γλάρος (L Sepulveda Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει μτφρ Αχιλλέας Κυριακίδης Opera)

Η

Κενγκά άνοιξε τις φτερούγες για να πετάξει αλλά το κύμα ήταν πιο γρήγορο και την πήρε από κάτω Όταν ξαναβγήκε στην επιφάνεια το φως της μέρας είχε χαθεί κι όταν κούνησε δυνατά το κεφάλι κατάλαβε πως η κατάρα των θαλασσών την είχε τυφλώσει

Η Κενγκά με τrsquo ασημιά φτερά βούτηξε πολλές φορές το κεφάλι της στο νερό ώσπου κάποιες ακτίνες φως έφτασαν στις κόρες των ματιών της που rsquoχαν σκεπαστεί με πετρέλαιο Η παχύρρευστη κηλίδα η μαύρη μάστιγα της είχε κολλήσει τα φτερά στο σώμα κι η Κενγκά έπιασε να κουνάει τα πόδια με την ελπίδα να κολυμπήσει γρήγορα και να φύγει μακριά απrsquo το μαύρο κύμα

Με όλους τους μυς της πιασμένους από την προσπάθεια κατάφερε κάποτε να φτάσει στο τέλος της πετρελαιοκηλίδας και να

rsquoρθει σrsquo επαφή με το καθαρό νερό Όταν βουτώντας το κεφάλι στο νερό κι ανοιγοκλείνοντας συνέχεια τα μάτια κατάφερε να τα καθαρίσει σήκωσε το κεφάλι και κοίταξε τον ουρανό δεν είδε παρά κάτι σύννεφα ανάμεσα στη θάλασσα και στην απεραντοσύνη του ουράνιου θόλου Ήδη οι συντρόφισσές της απrsquo το σμήνος του Φάρου της Κόκκινης Άμμου πρέπει να rsquoχαν πετάξει μακριά - πολύ μακριά

Έτσι ήταν ο νόμος Είχε δει κι η ίδια άλλους γλάρους να μολύνονται από το θανάσιμο μαύρο κύμα κι όσο δυνατή κι αν ήταν η λαχτάρα της να κατέβει για να βοηθήσει είχε αναγκαστεί νrsquo απομακρυνθεί υπακούοντας στο νόμο που απαγορεύει την παρουσία στο θάνατο των συντρόφων

Με τα φτερά τους ακίνητα κολλημένα στο σώμα τους οι γλάροι αποτελούσαν εύκολη λεία για τα μεγάλα ψάρια ή πέθαιναν αργά από ασφυξία καθώς το πετρέλαιο έφραζε όλους τους τους πόρους

Αυτό το τέλος την περίμενε κι η Κενγκά ευχήθηκε να την κατάπιναν αμέσως τα σαγόνια κάποιου κήτους

Η μαύρη κηλίδα Η μαύρη μάστιγα Περιμένοντας το τέλος της η Κενγκά έπιασε να καταριέται τους ανθρώπους

laquoΌχι όμως όλουςhellip Να μην είμαι και άδικηraquo έκρωξε αδύναμα

Πολλές φορές από ψηλά είδε πώς κάτι μεγάλα πετρελαιοφόρα επωφελούνταν τις μέρες που rsquoχε στεριανή ομίχλη για να βγουν στη θάλασσα και να πλύνουν τις δεξαμενές τους Σκόρπιζαν στη θάλασσα χιλιάδες λίτρα από μια ουσία παχύρρευστη και μολυσματική που επέπλεε στο κύμα Είδε όμως κι άλλες φορές που κάτι μικρά πλεούμενα πλεύριζαν τα πετρελαιοφόρα κι απαιτούσαν απrsquo αυτά νrsquo αδειάσουν τις δεξαμενές τους Δυστυχώς όμως αυτά τα πλεούμενα όπου κυμάτιζε η σημαία με τα χρώματα της ίριδος δεν έφταναν πάντα εγκαίρως για νrsquo αποτρέψουν τη δηλητηρίαση των θαλασσών

Η Κενγκά πέρασε τις πιο βασανιστικές ώρες της ζωής της καθισμένη πάνω στο νερό με το τρομοκρατημένο της μυαλό να φαντάζεται τον πιο φριχτό θάνατο χειρότερο απrsquo το να την κατασπαράξει ένα ψάρι χειρότερο ακόμα κι απrsquo το να υποφέρει την αγωνία της ασφυξίας ήταν το να πεθάνει από την πείνα

Μπροστά στην εφιαλτική προοπτική ενός αργού θανάτου κούνησε το σώμα της και διαπίστωσε με έκπληξη πως το πετρέλαιο δεν είχε πειράξει τις φτερούγες ως τη ρίζα τους Μπορεί τα

πούπουλα τους να rsquoχαν ποτίσει απrsquo αυτή την παχύρρευστη ουσία τουλάχιστον όμως μπορούσε να τις ανοίξει

laquoΜπορεί και να rsquoχω μια ελπίδα να βγω από δωraquo έκρωξε η Κενγκά laquoεκεί ίσως αν πετάξω ψηλά πολύ ψηλά ο ήλιος να λιώσει την κατάρα που rsquoχει κολλήσει στα φτερά μουraquo

Θυμήθηκε μια ιστορία που της είχε διηγηθεί μια γριά συντρόφισσα απrsquo τα Φρισικά Νησιά πως ήταν κάποτε ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ίκαρο κι αυτός που λαχταρούσε να πετάξει πήρε φτερά αετού και τ άλειψε με κερί για να τα κολλήσει και να φτιάξει φτερούγες και πέταξε ψηλά κι έφτασε κοντά στον ήλιο κι η ζέστη του ήλιου έλιωσε το κερί κι ο Ίκαρος έπεσε

Η Κενγκά χτύπησε τις φτερούγες μάζεψε τα πόδια σηκώθηκε δυο πόντους κι έπεσε με τα μούτρα στο νερό Πριν δοκιμάσει άλλη μια φορά βούτηξε ξανά και κούνησε τις φτερούγες κάτω απrsquo το νερό Αυτή τη φορά σηκώθηκε πάνω από ένα μέτρο πριν ξαναπέσει

Το καταραμένο το πετρέλαιο είχε ποτίσει τα πούπουλα της ουράς κι η Κενγκά δεν μπορούσε να κουμαντάρει το ανέβασμα Ξαναβούτηξε κι έπιασε να καθαρίζει με το ράμφος το στρώμα της βρομιάς που rsquoχε σκεπάσει την ουρά της Πονούσε που ξερίζωνε τα φτερά της αλλά στο τέλος η ουρά της ήταν πολύ καθαρότερη

Με την πέμπτη προσπάθεια η Κενγκά κατόρθωσε να πετάξει

Φτεροκοπούσε απεγνωσμένα αλλά το βάρος του πετρελαίου δεν την άφηνε να πλανάρει Λίγο να κουραζόταν και θα rsquoπεφτε σούμπιτη Ευτυχώς δεν την είχαν πάρει τα χρόνια και οι μύες της σήκωναν εύκολα το ζόρι

Πέταξε πολύ ψηλά Χωρίς να σταματήσει το φτερούγισμα κοίταξε κάτω κι είδε τη λεπτή άσπρη γραμμή της κόστας Είδε και κάτι καράβια που ήταν σαν κουκκίδες σε γαλάζιο ύφασμα Πέταξε ψηλά αλλά ο ήλιος δεν της έκανε το χατίρι Ή οι ακτίνες του ήταν πολύ αδύναμες ή το στρώμα του πετρελαίου ήταν πολύ παχύ

Η Κενγκά κατάλαβε πως δε θα rsquoχε για πολύ ακόμα τη δύναμη να φτεροκοπάει κι έψαξε να βρει ένα μέρος στην ενδοχώρα για να κατέβει ακολουθώντας την πράσινη και φιδωτή γραμμή του Έλβα

Το φτερούγισμα της γινόταν όλο και πιο βαρύ όλο και πιο αργό Έχανε δυνάμεις Έπεφτε

Σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να ξανακερδίσει ύψος έκλεισε τα μάτια και φτερούγισε με όσες δυνάμεις τής είχαν απομείνει Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέταξε με τα μάτια κλειστά όταν όμως τα άνοιξε πετούσε πάνω από έναν ψηλό πύργο μrsquo έναν χρυσαφένιο ανεμοδείκτη

laquoΟ Άγιος Μιχαήλraquo έκρωξε αναγνωρίζοντας το καμπαναριό της αμβουργιανής εκκλησίας

Τις φτερούγες της δεν μπορούσε πια ούτε να τις κουνήσει

Φρισικά Νησιά ( Frisian Islands ) Σύμπλεγμα νησιών στη Βόρεια Θάλασσα μεταξύ Ολλανδίας και Γερμανίας να πλανάρει να ελέγξει το πέταγμά της σούμπιτη με όλο της το βάρος και σε μια στιγμή της κόστας της ακτής ενδοχώρα το εσωτερικό (μακριά από τη θάλασσα) μέρος μιας χώρας Έλβα (Έλβας) ποταμός της βορειοδυτικής Γερμανίας αμβουργιανής (αμβουργιανός) του Αμβούργου

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ

Ο Λουίς Σεπούλβεδα γεννήθηκε το 1949 στη Χιλή Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του και αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας Υποχρεώθηκε όμως να εγκατα-λείψει τη Χιλή Έζησε εξόριστος σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής ενώ επί έξι μήνες έζησε κοντά στους Ινδιάνους του

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

Η τάξη χωρίστηκε σε 5 ομάδες των τεσσάρων Έγινε προσπάθεια να είναι ισοδύναμες ως προς τη γνώση του χειρισμού υπολογιστών και τη δυνατότητα χρήσης διαδικτύου από το σπίτι Μία παράμετρος επίσης που έπρεπε να ληφθεί υπόψη ήταν η ύπαρξη τριών παιδιών δίγλωσσων και τριών άλλων με μαθησιακές δυσκολίες Κάθε ομάδα στο εργαστήριο χρησιμοποίησε έναν υπολογιστή Η διδάσκουσα επέβλεπε και προσέφερε τη βοήθειά της

Απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή

Υπολογιστές με δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο ηχεία (ή εναλλακτικά DVD με βιντεοπροβολέα)

Φύλλα Εργασίας

Βλ τέλος σελ 7

Περιγραφή σεναρίου

Μέσω των δυνατοτήτων μικτής μάθησης που προσφέρει το web 20 -με ανατροφοδότηση και σχολιασμό από το σπίτι ως συμπλήρωση της τάξης- προτείνεται η επεξεργασία του κειμένου του Λουίς Σεπούλβεδα για την εξοικείωση με άλλες μορφές κειμένων και αναγνώσεων ώστε να αποκαλυφθούν οι αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιούν οι δημιουργοί τους Η σταδιακή αποκάλυψη των αφηγηματικών τεχνικών που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας καθώς και των κινήσειων μέσα στον αφηγηματικό χρόνο πραγματοποιήθηκε μέσω των δυνατοτήτων που προσφέρουν τα λογισμικά γενικής χρήσης Ως επέκταση του σεναρίου προτείνεται η διαθεματική προσέγγιση σε συνδυασμό με την ενότητα για το περιβάλλον στη ΝΕ Γλώσσα για εξάσκηση σε παραγωγή συνεργατικού πολυεπίπεδου κειμένου στο wiki

Το σενάριο πραγματοποιήθηκε με μία τάξη 19 μαθητών Οι μαθητές είχαν ήδη χωριστεί σε πέντε ομάδες των τεσσάρων Επειδή αφενός δεν είχαν όλο δυνατότητα χρήσης διαδικτύου από το σπίτι και αφετέρου είχαν διαφορετικές γνώσεις στους υπολογιστές έγινε προσπάθεια οι ομάδες να χωριστούν έτσι ώστε καθεμία να συμπεριλαμβάνει παιδιά όλων των δυνατοτήτων Τα παιδιά είχαν ήδη εξοικειωθεί με τη χρήση του wiki στην εκπαιδευτική πράξη του μαθήματος της λογοτεχνίας

Η διδάσκουσα αναρτά το κείμενο σε μορφή word στο wiki της τάξης μαζί με τα φύλλα εργασίας για κάθε ομάδα Σε πρώτη φάση οι μαθητές των ομάδων καλούνται να το διαβάσουν προσεκτικά

Στη συνέχεια καλείται κάθε ομάδα να επεξεργαστεί το φύλλο εργασίας που της δίνεται μέσω του οποίου στόχος είναι να εντοπίσουν στοιχεία και τεχνικές αφήγησης στο κείμενο Διαμορφώνουν λοιπόν το κείμενο που έχει μπροστά της σημειώνοντας με έντονα γράμματα υπογραμμίζοντας αλλάζοντας χρώματα στη γραμματοσειρά ή διαμορφώνοντας το χρώμα του φόντου Τέλος εντοπίζουν μέσω ιστοεξερεύνησης εικόνες για να εμπλουτίσουν να ζωντανέψουν και να εξατομικεύσουν το κείμενο δίνοντας τη δική τους πολυτροπική-πολυεπίπεδη εκδοχή-ανάγνωση του κειμένου Οι εργασίες τους στη συνέχεια αναρτώνται στο wiki και σχολιάζονται από όλες τις ομάδες Το ζητούμενο είναι να προκύψει ένα κείμενο όπου να φαίνεται σχηματοποιημένη η πορεία της αφήγησης και τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας

Σε δεύτερη φάση οι μαθητές καλούνται να δουν σκηνές της ταινίας κινουμένων σχεδίων ldquoLa gabbianella e il gattordquo (το DVD της ταινίας) που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Σεπούλβεδα ή εναλλακτικά στο youtube Οι μαθητές των ομάδων στη συνέχεια καλούνται να ανααπο-καλύψουν τα αφηγηματικά μέσα που χρησιμοποιεί ο σκηνοθέτης ώστε να αποδώσει συναισθήματα σκέψεις και δράση εντοπίζοντας τον τρόπο με τον οποίο μετασχηματίζει το κείμενο και το δραματοποιεί προσθέτοντας εικόνα και ήχο και υπερβαίνοντας τις δυσκολίες του κειμένου Οι απόψεις τους γράφονται κατευθείαν στα σχόλια του wiki όπου τους δίνεται η δυνατότητα διαλόγου

Στη συνέχεια παρακολουθούν τα βίντεο των τραγουδιών 1)Il canto di Kengah 2)Il volo 3)The little seagull and the cat στο youtube 4)πολυτροπική αναπαράσταση των στίxων του τραγουδιού ldquoIl volordquo Αφού δίνεται και ο σύνδεσμος για τους στίχους των τραγουδιών (και η μετάφρασή τους από τη διδάσκουσα) καλούνται να σχολιάσουν τις σκηνές ή τις εικόνες που έχουν επιλεγεί από την ταινία για να αποδοθεί ή να τονιστεί το νόημα των στίχων Τα δύο πρώτα τραγούδια είναι ενσωματωμένα στην ταινία ενώ το τρίτο είναι η απόδοση του τραγουδιού των τίτλων στα αγγλικά Επίσης παρακολουθούν και μία πολυτροπική παρουσίαση των στίχων του τραγουδιού ldquo Il volo rdquo Τέλος καλούνται σε δημιουργικό διάλογο μέσω του wiki όπου κάθε ομάδα γράφει τις απόψεις της και ταυτόχρονα απαντά στις απόψεις των άλλων

Ως επέκταση του σεναρίου προτείνεται η διαθεματική προσέγγιση με τη ΝΕ γλώσσα ndashη οποία πραγματοποιήθηκε μόνο μέσω wiki και όχι μέσα στο εργαστήριο εξαιτίας της αιφνίδιας λήξης της σχολικής χρονιάς Προτάθηκε στα παιδιά των ομάδων να επισκεφθούν συγκεκριμένους ιστότοπους οι οποίοι προηγουμένως είχαν ελεγχθεί από τη διδάσκουσα και να αναζητήσουν ανά ομάδες υλικό σχετικό με τους υγροβιότοπους τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τη μόλυνση και την προστασία του περιβάλλοντος Εδώ δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά αρχικά να συνδέσουν το κείμενο με τις εμπειρίες τους (βιωματικότητα) και την επικαιρότητα και σε δεύτερο επίπεδο να παραγάγουν συνεργατικά λόγο ασκούμενοι σε διάφορα είδη γραπτού λόγου (αφήγηση περιγραφή

επιχείρημα πολυτροπικό-υβριδικό κείμενο) και δίνοντας τις δικές τους πολιτισμικές εκδοχές μέσα από διαφορετικές επικοινωνιακές οπτικές ως δημοσιογράφοι ακτιβιστές-οικολόγοι περιβαλλοντολόγοι λογοτέχνες φωτογράφοι-καλλιτέχνες

Παρατηρήσεις

Εξαιτίας της έλλειψης χρόνου και της ανεπαρκούς διάθεσης του εργαστηρίου λόγω του ότι εξυπηρετεί τις ανάγκες Γυμνασίου και Λυκείου διατέθηκαν μόνο οι 2 ώρες στο εργαστήριο και μία ενδιάμεση στη βιβλιοθήκη όπου οι μαθητές παρακολούθησαν τις σκηνές από το DVD της ταινίας και τα βιντεοκλίπ και οι υπόλοιπες πραγματοποιήθηκαν στην τάξη όπου η διδάσκουσα έφερε το δικό της υπολογιστή Τέλος η τρίτη φάση πραγματοποιήθηκε μέσω wiki όπου τα παιδιά ανήρτησαν τις εργασίες τους

Λουίς ΣεπούλβεδαΤο μαύρο κύμα

Το κείμενο είναι απόσπασμα του μυθιστορήματος Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει Μεταξύ άλλων εξετάζει και το μεγάλο πρόβλημα της ρύπανσης των θαλασσών Στο έργο αυτό που εκτυλίσσεται στο λιμάνι του Αμβούργου ο γάτος Ζορμπάς laquoπου ήταν μαύρος πελώριος και χοντρόςraquo υπόσχεται σε μια ετοιμοθάνατη από τη μόλυνση γλαροπούλα να κλωσήσει αυτός το αυγό της να μεγαλώσει το γλαρόπουλο που θα γεννηθεί και να το μάθει να πετάει Το έργο γνώρισε και γνωρίζει τεράστια επιτυχία σε όλο τον κόσμο ενώ στη Γαλλία γυρίστηκε και σε ταινία κινούμενων σχεδίων Στο δικό μας απόσπασμα παρακολουθούμε τον τρόπο με τον οποίο μολύνεται θανάσιμα η Κενγκά η μάνα-γλάρος (L Sepulveda Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει μτφρ Αχιλλέας Κυριακίδης Opera)

Η

Κενγκά άνοιξε τις φτερούγες για να πετάξει αλλά το κύμα ήταν πιο γρήγορο και την πήρε από κάτω Όταν ξαναβγήκε στην επιφάνεια το φως της μέρας είχε χαθεί κι όταν κούνησε δυνατά το κεφάλι κατάλαβε πως η κατάρα των θαλασσών την είχε τυφλώσει

Η Κενγκά με τrsquo ασημιά φτερά βούτηξε πολλές φορές το κεφάλι της στο νερό ώσπου κάποιες ακτίνες φως έφτασαν στις κόρες των ματιών της που rsquoχαν σκεπαστεί με πετρέλαιο Η παχύρρευστη κηλίδα η μαύρη μάστιγα της είχε κολλήσει τα φτερά στο σώμα κι η Κενγκά έπιασε να κουνάει τα πόδια με την ελπίδα να κολυμπήσει γρήγορα και να φύγει μακριά απrsquo το μαύρο κύμα

Με όλους τους μυς της πιασμένους από την προσπάθεια κατάφερε κάποτε να φτάσει στο τέλος της πετρελαιοκηλίδας και να

rsquoρθει σrsquo επαφή με το καθαρό νερό Όταν βουτώντας το κεφάλι στο νερό κι ανοιγοκλείνοντας συνέχεια τα μάτια κατάφερε να τα καθαρίσει σήκωσε το κεφάλι και κοίταξε τον ουρανό δεν είδε παρά κάτι σύννεφα ανάμεσα στη θάλασσα και στην απεραντοσύνη του ουράνιου θόλου Ήδη οι συντρόφισσές της απrsquo το σμήνος του Φάρου της Κόκκινης Άμμου πρέπει να rsquoχαν πετάξει μακριά - πολύ μακριά

Έτσι ήταν ο νόμος Είχε δει κι η ίδια άλλους γλάρους να μολύνονται από το θανάσιμο μαύρο κύμα κι όσο δυνατή κι αν ήταν η λαχτάρα της να κατέβει για να βοηθήσει είχε αναγκαστεί νrsquo απομακρυνθεί υπακούοντας στο νόμο που απαγορεύει την παρουσία στο θάνατο των συντρόφων

Με τα φτερά τους ακίνητα κολλημένα στο σώμα τους οι γλάροι αποτελούσαν εύκολη λεία για τα μεγάλα ψάρια ή πέθαιναν αργά από ασφυξία καθώς το πετρέλαιο έφραζε όλους τους τους πόρους

Αυτό το τέλος την περίμενε κι η Κενγκά ευχήθηκε να την κατάπιναν αμέσως τα σαγόνια κάποιου κήτους

Η μαύρη κηλίδα Η μαύρη μάστιγα Περιμένοντας το τέλος της η Κενγκά έπιασε να καταριέται τους ανθρώπους

laquoΌχι όμως όλουςhellip Να μην είμαι και άδικηraquo έκρωξε αδύναμα

Πολλές φορές από ψηλά είδε πώς κάτι μεγάλα πετρελαιοφόρα επωφελούνταν τις μέρες που rsquoχε στεριανή ομίχλη για να βγουν στη θάλασσα και να πλύνουν τις δεξαμενές τους Σκόρπιζαν στη θάλασσα χιλιάδες λίτρα από μια ουσία παχύρρευστη και μολυσματική που επέπλεε στο κύμα Είδε όμως κι άλλες φορές που κάτι μικρά πλεούμενα πλεύριζαν τα πετρελαιοφόρα κι απαιτούσαν απrsquo αυτά νrsquo αδειάσουν τις δεξαμενές τους Δυστυχώς όμως αυτά τα πλεούμενα όπου κυμάτιζε η σημαία με τα χρώματα της ίριδος δεν έφταναν πάντα εγκαίρως για νrsquo αποτρέψουν τη δηλητηρίαση των θαλασσών

Η Κενγκά πέρασε τις πιο βασανιστικές ώρες της ζωής της καθισμένη πάνω στο νερό με το τρομοκρατημένο της μυαλό να φαντάζεται τον πιο φριχτό θάνατο χειρότερο απrsquo το να την κατασπαράξει ένα ψάρι χειρότερο ακόμα κι απrsquo το να υποφέρει την αγωνία της ασφυξίας ήταν το να πεθάνει από την πείνα

Μπροστά στην εφιαλτική προοπτική ενός αργού θανάτου κούνησε το σώμα της και διαπίστωσε με έκπληξη πως το πετρέλαιο δεν είχε πειράξει τις φτερούγες ως τη ρίζα τους Μπορεί τα

πούπουλα τους να rsquoχαν ποτίσει απrsquo αυτή την παχύρρευστη ουσία τουλάχιστον όμως μπορούσε να τις ανοίξει

laquoΜπορεί και να rsquoχω μια ελπίδα να βγω από δωraquo έκρωξε η Κενγκά laquoεκεί ίσως αν πετάξω ψηλά πολύ ψηλά ο ήλιος να λιώσει την κατάρα που rsquoχει κολλήσει στα φτερά μουraquo

Θυμήθηκε μια ιστορία που της είχε διηγηθεί μια γριά συντρόφισσα απrsquo τα Φρισικά Νησιά πως ήταν κάποτε ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ίκαρο κι αυτός που λαχταρούσε να πετάξει πήρε φτερά αετού και τ άλειψε με κερί για να τα κολλήσει και να φτιάξει φτερούγες και πέταξε ψηλά κι έφτασε κοντά στον ήλιο κι η ζέστη του ήλιου έλιωσε το κερί κι ο Ίκαρος έπεσε

Η Κενγκά χτύπησε τις φτερούγες μάζεψε τα πόδια σηκώθηκε δυο πόντους κι έπεσε με τα μούτρα στο νερό Πριν δοκιμάσει άλλη μια φορά βούτηξε ξανά και κούνησε τις φτερούγες κάτω απrsquo το νερό Αυτή τη φορά σηκώθηκε πάνω από ένα μέτρο πριν ξαναπέσει

Το καταραμένο το πετρέλαιο είχε ποτίσει τα πούπουλα της ουράς κι η Κενγκά δεν μπορούσε να κουμαντάρει το ανέβασμα Ξαναβούτηξε κι έπιασε να καθαρίζει με το ράμφος το στρώμα της βρομιάς που rsquoχε σκεπάσει την ουρά της Πονούσε που ξερίζωνε τα φτερά της αλλά στο τέλος η ουρά της ήταν πολύ καθαρότερη

Με την πέμπτη προσπάθεια η Κενγκά κατόρθωσε να πετάξει

Φτεροκοπούσε απεγνωσμένα αλλά το βάρος του πετρελαίου δεν την άφηνε να πλανάρει Λίγο να κουραζόταν και θα rsquoπεφτε σούμπιτη Ευτυχώς δεν την είχαν πάρει τα χρόνια και οι μύες της σήκωναν εύκολα το ζόρι

Πέταξε πολύ ψηλά Χωρίς να σταματήσει το φτερούγισμα κοίταξε κάτω κι είδε τη λεπτή άσπρη γραμμή της κόστας Είδε και κάτι καράβια που ήταν σαν κουκκίδες σε γαλάζιο ύφασμα Πέταξε ψηλά αλλά ο ήλιος δεν της έκανε το χατίρι Ή οι ακτίνες του ήταν πολύ αδύναμες ή το στρώμα του πετρελαίου ήταν πολύ παχύ

Η Κενγκά κατάλαβε πως δε θα rsquoχε για πολύ ακόμα τη δύναμη να φτεροκοπάει κι έψαξε να βρει ένα μέρος στην ενδοχώρα για να κατέβει ακολουθώντας την πράσινη και φιδωτή γραμμή του Έλβα

Το φτερούγισμα της γινόταν όλο και πιο βαρύ όλο και πιο αργό Έχανε δυνάμεις Έπεφτε

Σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να ξανακερδίσει ύψος έκλεισε τα μάτια και φτερούγισε με όσες δυνάμεις τής είχαν απομείνει Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέταξε με τα μάτια κλειστά όταν όμως τα άνοιξε πετούσε πάνω από έναν ψηλό πύργο μrsquo έναν χρυσαφένιο ανεμοδείκτη

laquoΟ Άγιος Μιχαήλraquo έκρωξε αναγνωρίζοντας το καμπαναριό της αμβουργιανής εκκλησίας

Τις φτερούγες της δεν μπορούσε πια ούτε να τις κουνήσει

Φρισικά Νησιά ( Frisian Islands ) Σύμπλεγμα νησιών στη Βόρεια Θάλασσα μεταξύ Ολλανδίας και Γερμανίας να πλανάρει να ελέγξει το πέταγμά της σούμπιτη με όλο της το βάρος και σε μια στιγμή της κόστας της ακτής ενδοχώρα το εσωτερικό (μακριά από τη θάλασσα) μέρος μιας χώρας Έλβα (Έλβας) ποταμός της βορειοδυτικής Γερμανίας αμβουργιανής (αμβουργιανός) του Αμβούργου

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ

Ο Λουίς Σεπούλβεδα γεννήθηκε το 1949 στη Χιλή Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του και αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας Υποχρεώθηκε όμως να εγκατα-λείψει τη Χιλή Έζησε εξόριστος σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής ενώ επί έξι μήνες έζησε κοντά στους Ινδιάνους του

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

Στη συνέχεια καλείται κάθε ομάδα να επεξεργαστεί το φύλλο εργασίας που της δίνεται μέσω του οποίου στόχος είναι να εντοπίσουν στοιχεία και τεχνικές αφήγησης στο κείμενο Διαμορφώνουν λοιπόν το κείμενο που έχει μπροστά της σημειώνοντας με έντονα γράμματα υπογραμμίζοντας αλλάζοντας χρώματα στη γραμματοσειρά ή διαμορφώνοντας το χρώμα του φόντου Τέλος εντοπίζουν μέσω ιστοεξερεύνησης εικόνες για να εμπλουτίσουν να ζωντανέψουν και να εξατομικεύσουν το κείμενο δίνοντας τη δική τους πολυτροπική-πολυεπίπεδη εκδοχή-ανάγνωση του κειμένου Οι εργασίες τους στη συνέχεια αναρτώνται στο wiki και σχολιάζονται από όλες τις ομάδες Το ζητούμενο είναι να προκύψει ένα κείμενο όπου να φαίνεται σχηματοποιημένη η πορεία της αφήγησης και τα εκφραστικά μέσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας

Σε δεύτερη φάση οι μαθητές καλούνται να δουν σκηνές της ταινίας κινουμένων σχεδίων ldquoLa gabbianella e il gattordquo (το DVD της ταινίας) που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Σεπούλβεδα ή εναλλακτικά στο youtube Οι μαθητές των ομάδων στη συνέχεια καλούνται να ανααπο-καλύψουν τα αφηγηματικά μέσα που χρησιμοποιεί ο σκηνοθέτης ώστε να αποδώσει συναισθήματα σκέψεις και δράση εντοπίζοντας τον τρόπο με τον οποίο μετασχηματίζει το κείμενο και το δραματοποιεί προσθέτοντας εικόνα και ήχο και υπερβαίνοντας τις δυσκολίες του κειμένου Οι απόψεις τους γράφονται κατευθείαν στα σχόλια του wiki όπου τους δίνεται η δυνατότητα διαλόγου

Στη συνέχεια παρακολουθούν τα βίντεο των τραγουδιών 1)Il canto di Kengah 2)Il volo 3)The little seagull and the cat στο youtube 4)πολυτροπική αναπαράσταση των στίxων του τραγουδιού ldquoIl volordquo Αφού δίνεται και ο σύνδεσμος για τους στίχους των τραγουδιών (και η μετάφρασή τους από τη διδάσκουσα) καλούνται να σχολιάσουν τις σκηνές ή τις εικόνες που έχουν επιλεγεί από την ταινία για να αποδοθεί ή να τονιστεί το νόημα των στίχων Τα δύο πρώτα τραγούδια είναι ενσωματωμένα στην ταινία ενώ το τρίτο είναι η απόδοση του τραγουδιού των τίτλων στα αγγλικά Επίσης παρακολουθούν και μία πολυτροπική παρουσίαση των στίχων του τραγουδιού ldquo Il volo rdquo Τέλος καλούνται σε δημιουργικό διάλογο μέσω του wiki όπου κάθε ομάδα γράφει τις απόψεις της και ταυτόχρονα απαντά στις απόψεις των άλλων

Ως επέκταση του σεναρίου προτείνεται η διαθεματική προσέγγιση με τη ΝΕ γλώσσα ndashη οποία πραγματοποιήθηκε μόνο μέσω wiki και όχι μέσα στο εργαστήριο εξαιτίας της αιφνίδιας λήξης της σχολικής χρονιάς Προτάθηκε στα παιδιά των ομάδων να επισκεφθούν συγκεκριμένους ιστότοπους οι οποίοι προηγουμένως είχαν ελεγχθεί από τη διδάσκουσα και να αναζητήσουν ανά ομάδες υλικό σχετικό με τους υγροβιότοπους τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τη μόλυνση και την προστασία του περιβάλλοντος Εδώ δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά αρχικά να συνδέσουν το κείμενο με τις εμπειρίες τους (βιωματικότητα) και την επικαιρότητα και σε δεύτερο επίπεδο να παραγάγουν συνεργατικά λόγο ασκούμενοι σε διάφορα είδη γραπτού λόγου (αφήγηση περιγραφή

επιχείρημα πολυτροπικό-υβριδικό κείμενο) και δίνοντας τις δικές τους πολιτισμικές εκδοχές μέσα από διαφορετικές επικοινωνιακές οπτικές ως δημοσιογράφοι ακτιβιστές-οικολόγοι περιβαλλοντολόγοι λογοτέχνες φωτογράφοι-καλλιτέχνες

Παρατηρήσεις

Εξαιτίας της έλλειψης χρόνου και της ανεπαρκούς διάθεσης του εργαστηρίου λόγω του ότι εξυπηρετεί τις ανάγκες Γυμνασίου και Λυκείου διατέθηκαν μόνο οι 2 ώρες στο εργαστήριο και μία ενδιάμεση στη βιβλιοθήκη όπου οι μαθητές παρακολούθησαν τις σκηνές από το DVD της ταινίας και τα βιντεοκλίπ και οι υπόλοιπες πραγματοποιήθηκαν στην τάξη όπου η διδάσκουσα έφερε το δικό της υπολογιστή Τέλος η τρίτη φάση πραγματοποιήθηκε μέσω wiki όπου τα παιδιά ανήρτησαν τις εργασίες τους

Λουίς ΣεπούλβεδαΤο μαύρο κύμα

Το κείμενο είναι απόσπασμα του μυθιστορήματος Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει Μεταξύ άλλων εξετάζει και το μεγάλο πρόβλημα της ρύπανσης των θαλασσών Στο έργο αυτό που εκτυλίσσεται στο λιμάνι του Αμβούργου ο γάτος Ζορμπάς laquoπου ήταν μαύρος πελώριος και χοντρόςraquo υπόσχεται σε μια ετοιμοθάνατη από τη μόλυνση γλαροπούλα να κλωσήσει αυτός το αυγό της να μεγαλώσει το γλαρόπουλο που θα γεννηθεί και να το μάθει να πετάει Το έργο γνώρισε και γνωρίζει τεράστια επιτυχία σε όλο τον κόσμο ενώ στη Γαλλία γυρίστηκε και σε ταινία κινούμενων σχεδίων Στο δικό μας απόσπασμα παρακολουθούμε τον τρόπο με τον οποίο μολύνεται θανάσιμα η Κενγκά η μάνα-γλάρος (L Sepulveda Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει μτφρ Αχιλλέας Κυριακίδης Opera)

Η

Κενγκά άνοιξε τις φτερούγες για να πετάξει αλλά το κύμα ήταν πιο γρήγορο και την πήρε από κάτω Όταν ξαναβγήκε στην επιφάνεια το φως της μέρας είχε χαθεί κι όταν κούνησε δυνατά το κεφάλι κατάλαβε πως η κατάρα των θαλασσών την είχε τυφλώσει

Η Κενγκά με τrsquo ασημιά φτερά βούτηξε πολλές φορές το κεφάλι της στο νερό ώσπου κάποιες ακτίνες φως έφτασαν στις κόρες των ματιών της που rsquoχαν σκεπαστεί με πετρέλαιο Η παχύρρευστη κηλίδα η μαύρη μάστιγα της είχε κολλήσει τα φτερά στο σώμα κι η Κενγκά έπιασε να κουνάει τα πόδια με την ελπίδα να κολυμπήσει γρήγορα και να φύγει μακριά απrsquo το μαύρο κύμα

Με όλους τους μυς της πιασμένους από την προσπάθεια κατάφερε κάποτε να φτάσει στο τέλος της πετρελαιοκηλίδας και να

rsquoρθει σrsquo επαφή με το καθαρό νερό Όταν βουτώντας το κεφάλι στο νερό κι ανοιγοκλείνοντας συνέχεια τα μάτια κατάφερε να τα καθαρίσει σήκωσε το κεφάλι και κοίταξε τον ουρανό δεν είδε παρά κάτι σύννεφα ανάμεσα στη θάλασσα και στην απεραντοσύνη του ουράνιου θόλου Ήδη οι συντρόφισσές της απrsquo το σμήνος του Φάρου της Κόκκινης Άμμου πρέπει να rsquoχαν πετάξει μακριά - πολύ μακριά

Έτσι ήταν ο νόμος Είχε δει κι η ίδια άλλους γλάρους να μολύνονται από το θανάσιμο μαύρο κύμα κι όσο δυνατή κι αν ήταν η λαχτάρα της να κατέβει για να βοηθήσει είχε αναγκαστεί νrsquo απομακρυνθεί υπακούοντας στο νόμο που απαγορεύει την παρουσία στο θάνατο των συντρόφων

Με τα φτερά τους ακίνητα κολλημένα στο σώμα τους οι γλάροι αποτελούσαν εύκολη λεία για τα μεγάλα ψάρια ή πέθαιναν αργά από ασφυξία καθώς το πετρέλαιο έφραζε όλους τους τους πόρους

Αυτό το τέλος την περίμενε κι η Κενγκά ευχήθηκε να την κατάπιναν αμέσως τα σαγόνια κάποιου κήτους

Η μαύρη κηλίδα Η μαύρη μάστιγα Περιμένοντας το τέλος της η Κενγκά έπιασε να καταριέται τους ανθρώπους

laquoΌχι όμως όλουςhellip Να μην είμαι και άδικηraquo έκρωξε αδύναμα

Πολλές φορές από ψηλά είδε πώς κάτι μεγάλα πετρελαιοφόρα επωφελούνταν τις μέρες που rsquoχε στεριανή ομίχλη για να βγουν στη θάλασσα και να πλύνουν τις δεξαμενές τους Σκόρπιζαν στη θάλασσα χιλιάδες λίτρα από μια ουσία παχύρρευστη και μολυσματική που επέπλεε στο κύμα Είδε όμως κι άλλες φορές που κάτι μικρά πλεούμενα πλεύριζαν τα πετρελαιοφόρα κι απαιτούσαν απrsquo αυτά νrsquo αδειάσουν τις δεξαμενές τους Δυστυχώς όμως αυτά τα πλεούμενα όπου κυμάτιζε η σημαία με τα χρώματα της ίριδος δεν έφταναν πάντα εγκαίρως για νrsquo αποτρέψουν τη δηλητηρίαση των θαλασσών

Η Κενγκά πέρασε τις πιο βασανιστικές ώρες της ζωής της καθισμένη πάνω στο νερό με το τρομοκρατημένο της μυαλό να φαντάζεται τον πιο φριχτό θάνατο χειρότερο απrsquo το να την κατασπαράξει ένα ψάρι χειρότερο ακόμα κι απrsquo το να υποφέρει την αγωνία της ασφυξίας ήταν το να πεθάνει από την πείνα

Μπροστά στην εφιαλτική προοπτική ενός αργού θανάτου κούνησε το σώμα της και διαπίστωσε με έκπληξη πως το πετρέλαιο δεν είχε πειράξει τις φτερούγες ως τη ρίζα τους Μπορεί τα

πούπουλα τους να rsquoχαν ποτίσει απrsquo αυτή την παχύρρευστη ουσία τουλάχιστον όμως μπορούσε να τις ανοίξει

laquoΜπορεί και να rsquoχω μια ελπίδα να βγω από δωraquo έκρωξε η Κενγκά laquoεκεί ίσως αν πετάξω ψηλά πολύ ψηλά ο ήλιος να λιώσει την κατάρα που rsquoχει κολλήσει στα φτερά μουraquo

Θυμήθηκε μια ιστορία που της είχε διηγηθεί μια γριά συντρόφισσα απrsquo τα Φρισικά Νησιά πως ήταν κάποτε ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ίκαρο κι αυτός που λαχταρούσε να πετάξει πήρε φτερά αετού και τ άλειψε με κερί για να τα κολλήσει και να φτιάξει φτερούγες και πέταξε ψηλά κι έφτασε κοντά στον ήλιο κι η ζέστη του ήλιου έλιωσε το κερί κι ο Ίκαρος έπεσε

Η Κενγκά χτύπησε τις φτερούγες μάζεψε τα πόδια σηκώθηκε δυο πόντους κι έπεσε με τα μούτρα στο νερό Πριν δοκιμάσει άλλη μια φορά βούτηξε ξανά και κούνησε τις φτερούγες κάτω απrsquo το νερό Αυτή τη φορά σηκώθηκε πάνω από ένα μέτρο πριν ξαναπέσει

Το καταραμένο το πετρέλαιο είχε ποτίσει τα πούπουλα της ουράς κι η Κενγκά δεν μπορούσε να κουμαντάρει το ανέβασμα Ξαναβούτηξε κι έπιασε να καθαρίζει με το ράμφος το στρώμα της βρομιάς που rsquoχε σκεπάσει την ουρά της Πονούσε που ξερίζωνε τα φτερά της αλλά στο τέλος η ουρά της ήταν πολύ καθαρότερη

Με την πέμπτη προσπάθεια η Κενγκά κατόρθωσε να πετάξει

Φτεροκοπούσε απεγνωσμένα αλλά το βάρος του πετρελαίου δεν την άφηνε να πλανάρει Λίγο να κουραζόταν και θα rsquoπεφτε σούμπιτη Ευτυχώς δεν την είχαν πάρει τα χρόνια και οι μύες της σήκωναν εύκολα το ζόρι

Πέταξε πολύ ψηλά Χωρίς να σταματήσει το φτερούγισμα κοίταξε κάτω κι είδε τη λεπτή άσπρη γραμμή της κόστας Είδε και κάτι καράβια που ήταν σαν κουκκίδες σε γαλάζιο ύφασμα Πέταξε ψηλά αλλά ο ήλιος δεν της έκανε το χατίρι Ή οι ακτίνες του ήταν πολύ αδύναμες ή το στρώμα του πετρελαίου ήταν πολύ παχύ

Η Κενγκά κατάλαβε πως δε θα rsquoχε για πολύ ακόμα τη δύναμη να φτεροκοπάει κι έψαξε να βρει ένα μέρος στην ενδοχώρα για να κατέβει ακολουθώντας την πράσινη και φιδωτή γραμμή του Έλβα

Το φτερούγισμα της γινόταν όλο και πιο βαρύ όλο και πιο αργό Έχανε δυνάμεις Έπεφτε

Σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να ξανακερδίσει ύψος έκλεισε τα μάτια και φτερούγισε με όσες δυνάμεις τής είχαν απομείνει Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέταξε με τα μάτια κλειστά όταν όμως τα άνοιξε πετούσε πάνω από έναν ψηλό πύργο μrsquo έναν χρυσαφένιο ανεμοδείκτη

laquoΟ Άγιος Μιχαήλraquo έκρωξε αναγνωρίζοντας το καμπαναριό της αμβουργιανής εκκλησίας

Τις φτερούγες της δεν μπορούσε πια ούτε να τις κουνήσει

Φρισικά Νησιά ( Frisian Islands ) Σύμπλεγμα νησιών στη Βόρεια Θάλασσα μεταξύ Ολλανδίας και Γερμανίας να πλανάρει να ελέγξει το πέταγμά της σούμπιτη με όλο της το βάρος και σε μια στιγμή της κόστας της ακτής ενδοχώρα το εσωτερικό (μακριά από τη θάλασσα) μέρος μιας χώρας Έλβα (Έλβας) ποταμός της βορειοδυτικής Γερμανίας αμβουργιανής (αμβουργιανός) του Αμβούργου

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ

Ο Λουίς Σεπούλβεδα γεννήθηκε το 1949 στη Χιλή Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του και αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας Υποχρεώθηκε όμως να εγκατα-λείψει τη Χιλή Έζησε εξόριστος σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής ενώ επί έξι μήνες έζησε κοντά στους Ινδιάνους του

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

επιχείρημα πολυτροπικό-υβριδικό κείμενο) και δίνοντας τις δικές τους πολιτισμικές εκδοχές μέσα από διαφορετικές επικοινωνιακές οπτικές ως δημοσιογράφοι ακτιβιστές-οικολόγοι περιβαλλοντολόγοι λογοτέχνες φωτογράφοι-καλλιτέχνες

Παρατηρήσεις

Εξαιτίας της έλλειψης χρόνου και της ανεπαρκούς διάθεσης του εργαστηρίου λόγω του ότι εξυπηρετεί τις ανάγκες Γυμνασίου και Λυκείου διατέθηκαν μόνο οι 2 ώρες στο εργαστήριο και μία ενδιάμεση στη βιβλιοθήκη όπου οι μαθητές παρακολούθησαν τις σκηνές από το DVD της ταινίας και τα βιντεοκλίπ και οι υπόλοιπες πραγματοποιήθηκαν στην τάξη όπου η διδάσκουσα έφερε το δικό της υπολογιστή Τέλος η τρίτη φάση πραγματοποιήθηκε μέσω wiki όπου τα παιδιά ανήρτησαν τις εργασίες τους

Λουίς ΣεπούλβεδαΤο μαύρο κύμα

Το κείμενο είναι απόσπασμα του μυθιστορήματος Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει Μεταξύ άλλων εξετάζει και το μεγάλο πρόβλημα της ρύπανσης των θαλασσών Στο έργο αυτό που εκτυλίσσεται στο λιμάνι του Αμβούργου ο γάτος Ζορμπάς laquoπου ήταν μαύρος πελώριος και χοντρόςraquo υπόσχεται σε μια ετοιμοθάνατη από τη μόλυνση γλαροπούλα να κλωσήσει αυτός το αυγό της να μεγαλώσει το γλαρόπουλο που θα γεννηθεί και να το μάθει να πετάει Το έργο γνώρισε και γνωρίζει τεράστια επιτυχία σε όλο τον κόσμο ενώ στη Γαλλία γυρίστηκε και σε ταινία κινούμενων σχεδίων Στο δικό μας απόσπασμα παρακολουθούμε τον τρόπο με τον οποίο μολύνεται θανάσιμα η Κενγκά η μάνα-γλάρος (L Sepulveda Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει μτφρ Αχιλλέας Κυριακίδης Opera)

Η

Κενγκά άνοιξε τις φτερούγες για να πετάξει αλλά το κύμα ήταν πιο γρήγορο και την πήρε από κάτω Όταν ξαναβγήκε στην επιφάνεια το φως της μέρας είχε χαθεί κι όταν κούνησε δυνατά το κεφάλι κατάλαβε πως η κατάρα των θαλασσών την είχε τυφλώσει

Η Κενγκά με τrsquo ασημιά φτερά βούτηξε πολλές φορές το κεφάλι της στο νερό ώσπου κάποιες ακτίνες φως έφτασαν στις κόρες των ματιών της που rsquoχαν σκεπαστεί με πετρέλαιο Η παχύρρευστη κηλίδα η μαύρη μάστιγα της είχε κολλήσει τα φτερά στο σώμα κι η Κενγκά έπιασε να κουνάει τα πόδια με την ελπίδα να κολυμπήσει γρήγορα και να φύγει μακριά απrsquo το μαύρο κύμα

Με όλους τους μυς της πιασμένους από την προσπάθεια κατάφερε κάποτε να φτάσει στο τέλος της πετρελαιοκηλίδας και να

rsquoρθει σrsquo επαφή με το καθαρό νερό Όταν βουτώντας το κεφάλι στο νερό κι ανοιγοκλείνοντας συνέχεια τα μάτια κατάφερε να τα καθαρίσει σήκωσε το κεφάλι και κοίταξε τον ουρανό δεν είδε παρά κάτι σύννεφα ανάμεσα στη θάλασσα και στην απεραντοσύνη του ουράνιου θόλου Ήδη οι συντρόφισσές της απrsquo το σμήνος του Φάρου της Κόκκινης Άμμου πρέπει να rsquoχαν πετάξει μακριά - πολύ μακριά

Έτσι ήταν ο νόμος Είχε δει κι η ίδια άλλους γλάρους να μολύνονται από το θανάσιμο μαύρο κύμα κι όσο δυνατή κι αν ήταν η λαχτάρα της να κατέβει για να βοηθήσει είχε αναγκαστεί νrsquo απομακρυνθεί υπακούοντας στο νόμο που απαγορεύει την παρουσία στο θάνατο των συντρόφων

Με τα φτερά τους ακίνητα κολλημένα στο σώμα τους οι γλάροι αποτελούσαν εύκολη λεία για τα μεγάλα ψάρια ή πέθαιναν αργά από ασφυξία καθώς το πετρέλαιο έφραζε όλους τους τους πόρους

Αυτό το τέλος την περίμενε κι η Κενγκά ευχήθηκε να την κατάπιναν αμέσως τα σαγόνια κάποιου κήτους

Η μαύρη κηλίδα Η μαύρη μάστιγα Περιμένοντας το τέλος της η Κενγκά έπιασε να καταριέται τους ανθρώπους

laquoΌχι όμως όλουςhellip Να μην είμαι και άδικηraquo έκρωξε αδύναμα

Πολλές φορές από ψηλά είδε πώς κάτι μεγάλα πετρελαιοφόρα επωφελούνταν τις μέρες που rsquoχε στεριανή ομίχλη για να βγουν στη θάλασσα και να πλύνουν τις δεξαμενές τους Σκόρπιζαν στη θάλασσα χιλιάδες λίτρα από μια ουσία παχύρρευστη και μολυσματική που επέπλεε στο κύμα Είδε όμως κι άλλες φορές που κάτι μικρά πλεούμενα πλεύριζαν τα πετρελαιοφόρα κι απαιτούσαν απrsquo αυτά νrsquo αδειάσουν τις δεξαμενές τους Δυστυχώς όμως αυτά τα πλεούμενα όπου κυμάτιζε η σημαία με τα χρώματα της ίριδος δεν έφταναν πάντα εγκαίρως για νrsquo αποτρέψουν τη δηλητηρίαση των θαλασσών

Η Κενγκά πέρασε τις πιο βασανιστικές ώρες της ζωής της καθισμένη πάνω στο νερό με το τρομοκρατημένο της μυαλό να φαντάζεται τον πιο φριχτό θάνατο χειρότερο απrsquo το να την κατασπαράξει ένα ψάρι χειρότερο ακόμα κι απrsquo το να υποφέρει την αγωνία της ασφυξίας ήταν το να πεθάνει από την πείνα

Μπροστά στην εφιαλτική προοπτική ενός αργού θανάτου κούνησε το σώμα της και διαπίστωσε με έκπληξη πως το πετρέλαιο δεν είχε πειράξει τις φτερούγες ως τη ρίζα τους Μπορεί τα

πούπουλα τους να rsquoχαν ποτίσει απrsquo αυτή την παχύρρευστη ουσία τουλάχιστον όμως μπορούσε να τις ανοίξει

laquoΜπορεί και να rsquoχω μια ελπίδα να βγω από δωraquo έκρωξε η Κενγκά laquoεκεί ίσως αν πετάξω ψηλά πολύ ψηλά ο ήλιος να λιώσει την κατάρα που rsquoχει κολλήσει στα φτερά μουraquo

Θυμήθηκε μια ιστορία που της είχε διηγηθεί μια γριά συντρόφισσα απrsquo τα Φρισικά Νησιά πως ήταν κάποτε ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ίκαρο κι αυτός που λαχταρούσε να πετάξει πήρε φτερά αετού και τ άλειψε με κερί για να τα κολλήσει και να φτιάξει φτερούγες και πέταξε ψηλά κι έφτασε κοντά στον ήλιο κι η ζέστη του ήλιου έλιωσε το κερί κι ο Ίκαρος έπεσε

Η Κενγκά χτύπησε τις φτερούγες μάζεψε τα πόδια σηκώθηκε δυο πόντους κι έπεσε με τα μούτρα στο νερό Πριν δοκιμάσει άλλη μια φορά βούτηξε ξανά και κούνησε τις φτερούγες κάτω απrsquo το νερό Αυτή τη φορά σηκώθηκε πάνω από ένα μέτρο πριν ξαναπέσει

Το καταραμένο το πετρέλαιο είχε ποτίσει τα πούπουλα της ουράς κι η Κενγκά δεν μπορούσε να κουμαντάρει το ανέβασμα Ξαναβούτηξε κι έπιασε να καθαρίζει με το ράμφος το στρώμα της βρομιάς που rsquoχε σκεπάσει την ουρά της Πονούσε που ξερίζωνε τα φτερά της αλλά στο τέλος η ουρά της ήταν πολύ καθαρότερη

Με την πέμπτη προσπάθεια η Κενγκά κατόρθωσε να πετάξει

Φτεροκοπούσε απεγνωσμένα αλλά το βάρος του πετρελαίου δεν την άφηνε να πλανάρει Λίγο να κουραζόταν και θα rsquoπεφτε σούμπιτη Ευτυχώς δεν την είχαν πάρει τα χρόνια και οι μύες της σήκωναν εύκολα το ζόρι

Πέταξε πολύ ψηλά Χωρίς να σταματήσει το φτερούγισμα κοίταξε κάτω κι είδε τη λεπτή άσπρη γραμμή της κόστας Είδε και κάτι καράβια που ήταν σαν κουκκίδες σε γαλάζιο ύφασμα Πέταξε ψηλά αλλά ο ήλιος δεν της έκανε το χατίρι Ή οι ακτίνες του ήταν πολύ αδύναμες ή το στρώμα του πετρελαίου ήταν πολύ παχύ

Η Κενγκά κατάλαβε πως δε θα rsquoχε για πολύ ακόμα τη δύναμη να φτεροκοπάει κι έψαξε να βρει ένα μέρος στην ενδοχώρα για να κατέβει ακολουθώντας την πράσινη και φιδωτή γραμμή του Έλβα

Το φτερούγισμα της γινόταν όλο και πιο βαρύ όλο και πιο αργό Έχανε δυνάμεις Έπεφτε

Σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να ξανακερδίσει ύψος έκλεισε τα μάτια και φτερούγισε με όσες δυνάμεις τής είχαν απομείνει Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέταξε με τα μάτια κλειστά όταν όμως τα άνοιξε πετούσε πάνω από έναν ψηλό πύργο μrsquo έναν χρυσαφένιο ανεμοδείκτη

laquoΟ Άγιος Μιχαήλraquo έκρωξε αναγνωρίζοντας το καμπαναριό της αμβουργιανής εκκλησίας

Τις φτερούγες της δεν μπορούσε πια ούτε να τις κουνήσει

Φρισικά Νησιά ( Frisian Islands ) Σύμπλεγμα νησιών στη Βόρεια Θάλασσα μεταξύ Ολλανδίας και Γερμανίας να πλανάρει να ελέγξει το πέταγμά της σούμπιτη με όλο της το βάρος και σε μια στιγμή της κόστας της ακτής ενδοχώρα το εσωτερικό (μακριά από τη θάλασσα) μέρος μιας χώρας Έλβα (Έλβας) ποταμός της βορειοδυτικής Γερμανίας αμβουργιανής (αμβουργιανός) του Αμβούργου

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ

Ο Λουίς Σεπούλβεδα γεννήθηκε το 1949 στη Χιλή Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του και αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας Υποχρεώθηκε όμως να εγκατα-λείψει τη Χιλή Έζησε εξόριστος σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής ενώ επί έξι μήνες έζησε κοντά στους Ινδιάνους του

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

Λουίς ΣεπούλβεδαΤο μαύρο κύμα

Το κείμενο είναι απόσπασμα του μυθιστορήματος Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει Μεταξύ άλλων εξετάζει και το μεγάλο πρόβλημα της ρύπανσης των θαλασσών Στο έργο αυτό που εκτυλίσσεται στο λιμάνι του Αμβούργου ο γάτος Ζορμπάς laquoπου ήταν μαύρος πελώριος και χοντρόςraquo υπόσχεται σε μια ετοιμοθάνατη από τη μόλυνση γλαροπούλα να κλωσήσει αυτός το αυγό της να μεγαλώσει το γλαρόπουλο που θα γεννηθεί και να το μάθει να πετάει Το έργο γνώρισε και γνωρίζει τεράστια επιτυχία σε όλο τον κόσμο ενώ στη Γαλλία γυρίστηκε και σε ταινία κινούμενων σχεδίων Στο δικό μας απόσπασμα παρακολουθούμε τον τρόπο με τον οποίο μολύνεται θανάσιμα η Κενγκά η μάνα-γλάρος (L Sepulveda Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει μτφρ Αχιλλέας Κυριακίδης Opera)

Η

Κενγκά άνοιξε τις φτερούγες για να πετάξει αλλά το κύμα ήταν πιο γρήγορο και την πήρε από κάτω Όταν ξαναβγήκε στην επιφάνεια το φως της μέρας είχε χαθεί κι όταν κούνησε δυνατά το κεφάλι κατάλαβε πως η κατάρα των θαλασσών την είχε τυφλώσει

Η Κενγκά με τrsquo ασημιά φτερά βούτηξε πολλές φορές το κεφάλι της στο νερό ώσπου κάποιες ακτίνες φως έφτασαν στις κόρες των ματιών της που rsquoχαν σκεπαστεί με πετρέλαιο Η παχύρρευστη κηλίδα η μαύρη μάστιγα της είχε κολλήσει τα φτερά στο σώμα κι η Κενγκά έπιασε να κουνάει τα πόδια με την ελπίδα να κολυμπήσει γρήγορα και να φύγει μακριά απrsquo το μαύρο κύμα

Με όλους τους μυς της πιασμένους από την προσπάθεια κατάφερε κάποτε να φτάσει στο τέλος της πετρελαιοκηλίδας και να

rsquoρθει σrsquo επαφή με το καθαρό νερό Όταν βουτώντας το κεφάλι στο νερό κι ανοιγοκλείνοντας συνέχεια τα μάτια κατάφερε να τα καθαρίσει σήκωσε το κεφάλι και κοίταξε τον ουρανό δεν είδε παρά κάτι σύννεφα ανάμεσα στη θάλασσα και στην απεραντοσύνη του ουράνιου θόλου Ήδη οι συντρόφισσές της απrsquo το σμήνος του Φάρου της Κόκκινης Άμμου πρέπει να rsquoχαν πετάξει μακριά - πολύ μακριά

Έτσι ήταν ο νόμος Είχε δει κι η ίδια άλλους γλάρους να μολύνονται από το θανάσιμο μαύρο κύμα κι όσο δυνατή κι αν ήταν η λαχτάρα της να κατέβει για να βοηθήσει είχε αναγκαστεί νrsquo απομακρυνθεί υπακούοντας στο νόμο που απαγορεύει την παρουσία στο θάνατο των συντρόφων

Με τα φτερά τους ακίνητα κολλημένα στο σώμα τους οι γλάροι αποτελούσαν εύκολη λεία για τα μεγάλα ψάρια ή πέθαιναν αργά από ασφυξία καθώς το πετρέλαιο έφραζε όλους τους τους πόρους

Αυτό το τέλος την περίμενε κι η Κενγκά ευχήθηκε να την κατάπιναν αμέσως τα σαγόνια κάποιου κήτους

Η μαύρη κηλίδα Η μαύρη μάστιγα Περιμένοντας το τέλος της η Κενγκά έπιασε να καταριέται τους ανθρώπους

laquoΌχι όμως όλουςhellip Να μην είμαι και άδικηraquo έκρωξε αδύναμα

Πολλές φορές από ψηλά είδε πώς κάτι μεγάλα πετρελαιοφόρα επωφελούνταν τις μέρες που rsquoχε στεριανή ομίχλη για να βγουν στη θάλασσα και να πλύνουν τις δεξαμενές τους Σκόρπιζαν στη θάλασσα χιλιάδες λίτρα από μια ουσία παχύρρευστη και μολυσματική που επέπλεε στο κύμα Είδε όμως κι άλλες φορές που κάτι μικρά πλεούμενα πλεύριζαν τα πετρελαιοφόρα κι απαιτούσαν απrsquo αυτά νrsquo αδειάσουν τις δεξαμενές τους Δυστυχώς όμως αυτά τα πλεούμενα όπου κυμάτιζε η σημαία με τα χρώματα της ίριδος δεν έφταναν πάντα εγκαίρως για νrsquo αποτρέψουν τη δηλητηρίαση των θαλασσών

Η Κενγκά πέρασε τις πιο βασανιστικές ώρες της ζωής της καθισμένη πάνω στο νερό με το τρομοκρατημένο της μυαλό να φαντάζεται τον πιο φριχτό θάνατο χειρότερο απrsquo το να την κατασπαράξει ένα ψάρι χειρότερο ακόμα κι απrsquo το να υποφέρει την αγωνία της ασφυξίας ήταν το να πεθάνει από την πείνα

Μπροστά στην εφιαλτική προοπτική ενός αργού θανάτου κούνησε το σώμα της και διαπίστωσε με έκπληξη πως το πετρέλαιο δεν είχε πειράξει τις φτερούγες ως τη ρίζα τους Μπορεί τα

πούπουλα τους να rsquoχαν ποτίσει απrsquo αυτή την παχύρρευστη ουσία τουλάχιστον όμως μπορούσε να τις ανοίξει

laquoΜπορεί και να rsquoχω μια ελπίδα να βγω από δωraquo έκρωξε η Κενγκά laquoεκεί ίσως αν πετάξω ψηλά πολύ ψηλά ο ήλιος να λιώσει την κατάρα που rsquoχει κολλήσει στα φτερά μουraquo

Θυμήθηκε μια ιστορία που της είχε διηγηθεί μια γριά συντρόφισσα απrsquo τα Φρισικά Νησιά πως ήταν κάποτε ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ίκαρο κι αυτός που λαχταρούσε να πετάξει πήρε φτερά αετού και τ άλειψε με κερί για να τα κολλήσει και να φτιάξει φτερούγες και πέταξε ψηλά κι έφτασε κοντά στον ήλιο κι η ζέστη του ήλιου έλιωσε το κερί κι ο Ίκαρος έπεσε

Η Κενγκά χτύπησε τις φτερούγες μάζεψε τα πόδια σηκώθηκε δυο πόντους κι έπεσε με τα μούτρα στο νερό Πριν δοκιμάσει άλλη μια φορά βούτηξε ξανά και κούνησε τις φτερούγες κάτω απrsquo το νερό Αυτή τη φορά σηκώθηκε πάνω από ένα μέτρο πριν ξαναπέσει

Το καταραμένο το πετρέλαιο είχε ποτίσει τα πούπουλα της ουράς κι η Κενγκά δεν μπορούσε να κουμαντάρει το ανέβασμα Ξαναβούτηξε κι έπιασε να καθαρίζει με το ράμφος το στρώμα της βρομιάς που rsquoχε σκεπάσει την ουρά της Πονούσε που ξερίζωνε τα φτερά της αλλά στο τέλος η ουρά της ήταν πολύ καθαρότερη

Με την πέμπτη προσπάθεια η Κενγκά κατόρθωσε να πετάξει

Φτεροκοπούσε απεγνωσμένα αλλά το βάρος του πετρελαίου δεν την άφηνε να πλανάρει Λίγο να κουραζόταν και θα rsquoπεφτε σούμπιτη Ευτυχώς δεν την είχαν πάρει τα χρόνια και οι μύες της σήκωναν εύκολα το ζόρι

Πέταξε πολύ ψηλά Χωρίς να σταματήσει το φτερούγισμα κοίταξε κάτω κι είδε τη λεπτή άσπρη γραμμή της κόστας Είδε και κάτι καράβια που ήταν σαν κουκκίδες σε γαλάζιο ύφασμα Πέταξε ψηλά αλλά ο ήλιος δεν της έκανε το χατίρι Ή οι ακτίνες του ήταν πολύ αδύναμες ή το στρώμα του πετρελαίου ήταν πολύ παχύ

Η Κενγκά κατάλαβε πως δε θα rsquoχε για πολύ ακόμα τη δύναμη να φτεροκοπάει κι έψαξε να βρει ένα μέρος στην ενδοχώρα για να κατέβει ακολουθώντας την πράσινη και φιδωτή γραμμή του Έλβα

Το φτερούγισμα της γινόταν όλο και πιο βαρύ όλο και πιο αργό Έχανε δυνάμεις Έπεφτε

Σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να ξανακερδίσει ύψος έκλεισε τα μάτια και φτερούγισε με όσες δυνάμεις τής είχαν απομείνει Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέταξε με τα μάτια κλειστά όταν όμως τα άνοιξε πετούσε πάνω από έναν ψηλό πύργο μrsquo έναν χρυσαφένιο ανεμοδείκτη

laquoΟ Άγιος Μιχαήλraquo έκρωξε αναγνωρίζοντας το καμπαναριό της αμβουργιανής εκκλησίας

Τις φτερούγες της δεν μπορούσε πια ούτε να τις κουνήσει

Φρισικά Νησιά ( Frisian Islands ) Σύμπλεγμα νησιών στη Βόρεια Θάλασσα μεταξύ Ολλανδίας και Γερμανίας να πλανάρει να ελέγξει το πέταγμά της σούμπιτη με όλο της το βάρος και σε μια στιγμή της κόστας της ακτής ενδοχώρα το εσωτερικό (μακριά από τη θάλασσα) μέρος μιας χώρας Έλβα (Έλβας) ποταμός της βορειοδυτικής Γερμανίας αμβουργιανής (αμβουργιανός) του Αμβούργου

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ

Ο Λουίς Σεπούλβεδα γεννήθηκε το 1949 στη Χιλή Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του και αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας Υποχρεώθηκε όμως να εγκατα-λείψει τη Χιλή Έζησε εξόριστος σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής ενώ επί έξι μήνες έζησε κοντά στους Ινδιάνους του

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

rsquoρθει σrsquo επαφή με το καθαρό νερό Όταν βουτώντας το κεφάλι στο νερό κι ανοιγοκλείνοντας συνέχεια τα μάτια κατάφερε να τα καθαρίσει σήκωσε το κεφάλι και κοίταξε τον ουρανό δεν είδε παρά κάτι σύννεφα ανάμεσα στη θάλασσα και στην απεραντοσύνη του ουράνιου θόλου Ήδη οι συντρόφισσές της απrsquo το σμήνος του Φάρου της Κόκκινης Άμμου πρέπει να rsquoχαν πετάξει μακριά - πολύ μακριά

Έτσι ήταν ο νόμος Είχε δει κι η ίδια άλλους γλάρους να μολύνονται από το θανάσιμο μαύρο κύμα κι όσο δυνατή κι αν ήταν η λαχτάρα της να κατέβει για να βοηθήσει είχε αναγκαστεί νrsquo απομακρυνθεί υπακούοντας στο νόμο που απαγορεύει την παρουσία στο θάνατο των συντρόφων

Με τα φτερά τους ακίνητα κολλημένα στο σώμα τους οι γλάροι αποτελούσαν εύκολη λεία για τα μεγάλα ψάρια ή πέθαιναν αργά από ασφυξία καθώς το πετρέλαιο έφραζε όλους τους τους πόρους

Αυτό το τέλος την περίμενε κι η Κενγκά ευχήθηκε να την κατάπιναν αμέσως τα σαγόνια κάποιου κήτους

Η μαύρη κηλίδα Η μαύρη μάστιγα Περιμένοντας το τέλος της η Κενγκά έπιασε να καταριέται τους ανθρώπους

laquoΌχι όμως όλουςhellip Να μην είμαι και άδικηraquo έκρωξε αδύναμα

Πολλές φορές από ψηλά είδε πώς κάτι μεγάλα πετρελαιοφόρα επωφελούνταν τις μέρες που rsquoχε στεριανή ομίχλη για να βγουν στη θάλασσα και να πλύνουν τις δεξαμενές τους Σκόρπιζαν στη θάλασσα χιλιάδες λίτρα από μια ουσία παχύρρευστη και μολυσματική που επέπλεε στο κύμα Είδε όμως κι άλλες φορές που κάτι μικρά πλεούμενα πλεύριζαν τα πετρελαιοφόρα κι απαιτούσαν απrsquo αυτά νrsquo αδειάσουν τις δεξαμενές τους Δυστυχώς όμως αυτά τα πλεούμενα όπου κυμάτιζε η σημαία με τα χρώματα της ίριδος δεν έφταναν πάντα εγκαίρως για νrsquo αποτρέψουν τη δηλητηρίαση των θαλασσών

Η Κενγκά πέρασε τις πιο βασανιστικές ώρες της ζωής της καθισμένη πάνω στο νερό με το τρομοκρατημένο της μυαλό να φαντάζεται τον πιο φριχτό θάνατο χειρότερο απrsquo το να την κατασπαράξει ένα ψάρι χειρότερο ακόμα κι απrsquo το να υποφέρει την αγωνία της ασφυξίας ήταν το να πεθάνει από την πείνα

Μπροστά στην εφιαλτική προοπτική ενός αργού θανάτου κούνησε το σώμα της και διαπίστωσε με έκπληξη πως το πετρέλαιο δεν είχε πειράξει τις φτερούγες ως τη ρίζα τους Μπορεί τα

πούπουλα τους να rsquoχαν ποτίσει απrsquo αυτή την παχύρρευστη ουσία τουλάχιστον όμως μπορούσε να τις ανοίξει

laquoΜπορεί και να rsquoχω μια ελπίδα να βγω από δωraquo έκρωξε η Κενγκά laquoεκεί ίσως αν πετάξω ψηλά πολύ ψηλά ο ήλιος να λιώσει την κατάρα που rsquoχει κολλήσει στα φτερά μουraquo

Θυμήθηκε μια ιστορία που της είχε διηγηθεί μια γριά συντρόφισσα απrsquo τα Φρισικά Νησιά πως ήταν κάποτε ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ίκαρο κι αυτός που λαχταρούσε να πετάξει πήρε φτερά αετού και τ άλειψε με κερί για να τα κολλήσει και να φτιάξει φτερούγες και πέταξε ψηλά κι έφτασε κοντά στον ήλιο κι η ζέστη του ήλιου έλιωσε το κερί κι ο Ίκαρος έπεσε

Η Κενγκά χτύπησε τις φτερούγες μάζεψε τα πόδια σηκώθηκε δυο πόντους κι έπεσε με τα μούτρα στο νερό Πριν δοκιμάσει άλλη μια φορά βούτηξε ξανά και κούνησε τις φτερούγες κάτω απrsquo το νερό Αυτή τη φορά σηκώθηκε πάνω από ένα μέτρο πριν ξαναπέσει

Το καταραμένο το πετρέλαιο είχε ποτίσει τα πούπουλα της ουράς κι η Κενγκά δεν μπορούσε να κουμαντάρει το ανέβασμα Ξαναβούτηξε κι έπιασε να καθαρίζει με το ράμφος το στρώμα της βρομιάς που rsquoχε σκεπάσει την ουρά της Πονούσε που ξερίζωνε τα φτερά της αλλά στο τέλος η ουρά της ήταν πολύ καθαρότερη

Με την πέμπτη προσπάθεια η Κενγκά κατόρθωσε να πετάξει

Φτεροκοπούσε απεγνωσμένα αλλά το βάρος του πετρελαίου δεν την άφηνε να πλανάρει Λίγο να κουραζόταν και θα rsquoπεφτε σούμπιτη Ευτυχώς δεν την είχαν πάρει τα χρόνια και οι μύες της σήκωναν εύκολα το ζόρι

Πέταξε πολύ ψηλά Χωρίς να σταματήσει το φτερούγισμα κοίταξε κάτω κι είδε τη λεπτή άσπρη γραμμή της κόστας Είδε και κάτι καράβια που ήταν σαν κουκκίδες σε γαλάζιο ύφασμα Πέταξε ψηλά αλλά ο ήλιος δεν της έκανε το χατίρι Ή οι ακτίνες του ήταν πολύ αδύναμες ή το στρώμα του πετρελαίου ήταν πολύ παχύ

Η Κενγκά κατάλαβε πως δε θα rsquoχε για πολύ ακόμα τη δύναμη να φτεροκοπάει κι έψαξε να βρει ένα μέρος στην ενδοχώρα για να κατέβει ακολουθώντας την πράσινη και φιδωτή γραμμή του Έλβα

Το φτερούγισμα της γινόταν όλο και πιο βαρύ όλο και πιο αργό Έχανε δυνάμεις Έπεφτε

Σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να ξανακερδίσει ύψος έκλεισε τα μάτια και φτερούγισε με όσες δυνάμεις τής είχαν απομείνει Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέταξε με τα μάτια κλειστά όταν όμως τα άνοιξε πετούσε πάνω από έναν ψηλό πύργο μrsquo έναν χρυσαφένιο ανεμοδείκτη

laquoΟ Άγιος Μιχαήλraquo έκρωξε αναγνωρίζοντας το καμπαναριό της αμβουργιανής εκκλησίας

Τις φτερούγες της δεν μπορούσε πια ούτε να τις κουνήσει

Φρισικά Νησιά ( Frisian Islands ) Σύμπλεγμα νησιών στη Βόρεια Θάλασσα μεταξύ Ολλανδίας και Γερμανίας να πλανάρει να ελέγξει το πέταγμά της σούμπιτη με όλο της το βάρος και σε μια στιγμή της κόστας της ακτής ενδοχώρα το εσωτερικό (μακριά από τη θάλασσα) μέρος μιας χώρας Έλβα (Έλβας) ποταμός της βορειοδυτικής Γερμανίας αμβουργιανής (αμβουργιανός) του Αμβούργου

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ

Ο Λουίς Σεπούλβεδα γεννήθηκε το 1949 στη Χιλή Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του και αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας Υποχρεώθηκε όμως να εγκατα-λείψει τη Χιλή Έζησε εξόριστος σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής ενώ επί έξι μήνες έζησε κοντά στους Ινδιάνους του

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

πούπουλα τους να rsquoχαν ποτίσει απrsquo αυτή την παχύρρευστη ουσία τουλάχιστον όμως μπορούσε να τις ανοίξει

laquoΜπορεί και να rsquoχω μια ελπίδα να βγω από δωraquo έκρωξε η Κενγκά laquoεκεί ίσως αν πετάξω ψηλά πολύ ψηλά ο ήλιος να λιώσει την κατάρα που rsquoχει κολλήσει στα φτερά μουraquo

Θυμήθηκε μια ιστορία που της είχε διηγηθεί μια γριά συντρόφισσα απrsquo τα Φρισικά Νησιά πως ήταν κάποτε ένας άνθρωπος που τον έλεγαν Ίκαρο κι αυτός που λαχταρούσε να πετάξει πήρε φτερά αετού και τ άλειψε με κερί για να τα κολλήσει και να φτιάξει φτερούγες και πέταξε ψηλά κι έφτασε κοντά στον ήλιο κι η ζέστη του ήλιου έλιωσε το κερί κι ο Ίκαρος έπεσε

Η Κενγκά χτύπησε τις φτερούγες μάζεψε τα πόδια σηκώθηκε δυο πόντους κι έπεσε με τα μούτρα στο νερό Πριν δοκιμάσει άλλη μια φορά βούτηξε ξανά και κούνησε τις φτερούγες κάτω απrsquo το νερό Αυτή τη φορά σηκώθηκε πάνω από ένα μέτρο πριν ξαναπέσει

Το καταραμένο το πετρέλαιο είχε ποτίσει τα πούπουλα της ουράς κι η Κενγκά δεν μπορούσε να κουμαντάρει το ανέβασμα Ξαναβούτηξε κι έπιασε να καθαρίζει με το ράμφος το στρώμα της βρομιάς που rsquoχε σκεπάσει την ουρά της Πονούσε που ξερίζωνε τα φτερά της αλλά στο τέλος η ουρά της ήταν πολύ καθαρότερη

Με την πέμπτη προσπάθεια η Κενγκά κατόρθωσε να πετάξει

Φτεροκοπούσε απεγνωσμένα αλλά το βάρος του πετρελαίου δεν την άφηνε να πλανάρει Λίγο να κουραζόταν και θα rsquoπεφτε σούμπιτη Ευτυχώς δεν την είχαν πάρει τα χρόνια και οι μύες της σήκωναν εύκολα το ζόρι

Πέταξε πολύ ψηλά Χωρίς να σταματήσει το φτερούγισμα κοίταξε κάτω κι είδε τη λεπτή άσπρη γραμμή της κόστας Είδε και κάτι καράβια που ήταν σαν κουκκίδες σε γαλάζιο ύφασμα Πέταξε ψηλά αλλά ο ήλιος δεν της έκανε το χατίρι Ή οι ακτίνες του ήταν πολύ αδύναμες ή το στρώμα του πετρελαίου ήταν πολύ παχύ

Η Κενγκά κατάλαβε πως δε θα rsquoχε για πολύ ακόμα τη δύναμη να φτεροκοπάει κι έψαξε να βρει ένα μέρος στην ενδοχώρα για να κατέβει ακολουθώντας την πράσινη και φιδωτή γραμμή του Έλβα

Το φτερούγισμα της γινόταν όλο και πιο βαρύ όλο και πιο αργό Έχανε δυνάμεις Έπεφτε

Σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να ξανακερδίσει ύψος έκλεισε τα μάτια και φτερούγισε με όσες δυνάμεις τής είχαν απομείνει Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέταξε με τα μάτια κλειστά όταν όμως τα άνοιξε πετούσε πάνω από έναν ψηλό πύργο μrsquo έναν χρυσαφένιο ανεμοδείκτη

laquoΟ Άγιος Μιχαήλraquo έκρωξε αναγνωρίζοντας το καμπαναριό της αμβουργιανής εκκλησίας

Τις φτερούγες της δεν μπορούσε πια ούτε να τις κουνήσει

Φρισικά Νησιά ( Frisian Islands ) Σύμπλεγμα νησιών στη Βόρεια Θάλασσα μεταξύ Ολλανδίας και Γερμανίας να πλανάρει να ελέγξει το πέταγμά της σούμπιτη με όλο της το βάρος και σε μια στιγμή της κόστας της ακτής ενδοχώρα το εσωτερικό (μακριά από τη θάλασσα) μέρος μιας χώρας Έλβα (Έλβας) ποταμός της βορειοδυτικής Γερμανίας αμβουργιανής (αμβουργιανός) του Αμβούργου

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ

Ο Λουίς Σεπούλβεδα γεννήθηκε το 1949 στη Χιλή Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του και αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας Υποχρεώθηκε όμως να εγκατα-λείψει τη Χιλή Έζησε εξόριστος σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής ενώ επί έξι μήνες έζησε κοντά στους Ινδιάνους του

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

Σε μιαν απέλπιδα προσπάθεια να ξανακερδίσει ύψος έκλεισε τα μάτια και φτερούγισε με όσες δυνάμεις τής είχαν απομείνει Δεν κατάλαβε πόση ώρα πέταξε με τα μάτια κλειστά όταν όμως τα άνοιξε πετούσε πάνω από έναν ψηλό πύργο μrsquo έναν χρυσαφένιο ανεμοδείκτη

laquoΟ Άγιος Μιχαήλraquo έκρωξε αναγνωρίζοντας το καμπαναριό της αμβουργιανής εκκλησίας

Τις φτερούγες της δεν μπορούσε πια ούτε να τις κουνήσει

Φρισικά Νησιά ( Frisian Islands ) Σύμπλεγμα νησιών στη Βόρεια Θάλασσα μεταξύ Ολλανδίας και Γερμανίας να πλανάρει να ελέγξει το πέταγμά της σούμπιτη με όλο της το βάρος και σε μια στιγμή της κόστας της ακτής ενδοχώρα το εσωτερικό (μακριά από τη θάλασσα) μέρος μιας χώρας Έλβα (Έλβας) ποταμός της βορειοδυτικής Γερμανίας αμβουργιανής (αμβουργιανός) του Αμβούργου

ΛΟΥΙΣ ΣΕΠΟΥΛΒΕΔΑ

Ο Λουίς Σεπούλβεδα γεννήθηκε το 1949 στη Χιλή Φυλακίστηκε από το δικτατορικό καθεστώς της χώρας του και αποφυλακίστηκε με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας Υποχρεώθηκε όμως να εγκατα-λείψει τη Χιλή Έζησε εξόριστος σε διάφορες χώρες της Λατινικής Αμερικής ενώ επί έξι μήνες έζησε κοντά στους Ινδιάνους του

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

Αμαζονίου Από το 1980 εγκατα-στάθηκε στην Ευρώπη (Γερμανία Γαλλία) και συνδέθη-κε με τη διεθνή οικολογική οργάνωση Greenpeace Έγραψε ποιήματα και διηγήματα Απέκτησε όμως μεγάλη δημοσιότητα χάρη στα οικολογικής ευαισθησίας μυθιστορήματα που δημοσίευσε για τα οποία και του απονεμήθηκαν σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία Τα κυριότερα έργα του κυκλοφορούν μεταφρασμένα στα ελληνικά Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1993) Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1994) Όνομα ταυρομάχου (1995) Patagonia Express (1996) Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1997) Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει (2001)

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

Φάση 1Η κάθε ομάδα μπαίνει με τους κωδικούς του γραμματέα της στο wiki πηγαίνει στο φάκελο laquoΜαύρο Κύμαraquo και ανοίγει το αντίστοιχο φύλλο εργασίας της

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 1

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να χαρακτηρίσει τις πετρελαιοκηλίδες και την Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι ταιριάζουν σε αυτές

3 Στη συνέχεια να αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 2

1 Διαβάστε το κείμενο 2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και

τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και υπογραμμίζοντας) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τα συναισθήματα της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν τα συναισθήματα αυτά

3 Στη συνέχεια αναζητήστε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 3

1 Διαβάστε το κείμενο

2 Χρησιμοποιήστε το word για να επισημάνετε τις λέξεις και τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα του φόντου) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τις προσπάθειες της Κενγκά να καθαριστεί από την πετρελαιοκηλίδα Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν την κλιμάκωση της προσπάθειας

3 Στη συνέχεια αφού αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 4

1 Διαβάστε το κείμενο2 Χρησιμοποιήσετε το word για να επισημάνετε τις λέξεις

και τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τις προσπάθειες της Κενγκά να πετάξει Να χρησιμοποιήσετε χρώματα που πιστεύετε ότι αποδίδουν την κλιμάκωση της προσπάθειας

3 Στη συνέχεια αφού αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ομάδα 5

1 Διαβάσετε το κείμενο2 Χρησιμοποιήσετε το word για να επισημάνετε τις

λέξεις και τις εκφράσεις (αλλάζοντας χρώμα στη γραμματοσειρά και κάνοντας τα γράμματα έντονα) που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας για να αποδώσει τις σκέψεις της Κενγκά Να χρησιμοποιήσετε χρώματα

που πιστεύετε ότι αποδίδουν τη διαδοχή των σκέψεών της

3 Στη συνέχεια αφού αναζητήσετε σχετικές φωτογραφίες από το διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τις παρακάτω διευθύνσεις

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom

και να τις εντάξετε στο κείμενό σας (μπορείτε να τις εντάξετε και ως υπερσυνδέσμους)

4 Τέλος ανεβάστε την εργασία σας στο wiki της τάξης

2ο φύλλο Κοινή δραστηριότητα (από το σπίτι)

Στο wiki της τάξης στη σελίδα όπου θα έχουν αναρτηθεί οι απαντήσεις των άλλων ομάδων δώστε τη δική σας άποψη για τα ευρήματά τους

Συζητήστε Πώς αισθάνεται η Κενγκά για τους ανθρώπους και για αυτό που της συμβαίνει Υπάρχει κάτι που σας έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στη στάση της Κενγκά

ΦΑΣΗ 21ο φύλλο εργασίας (κοινό για όλες τις ομάδες)

Το βιβλίο του Σεπούλβεδα Η ιστορία του γάτου που έμαθε σrsquo ένα γλάρο να πετάει έχει γυριστεί σε ταινία κινουμένων σχεδίων από τον σκηνοθέτη Enzo drsquo Alograve

Παρακολουθήστε το βίντεο από το επεισόδιο που παρουσιάζεται στο βιβλίο ( ldquoMare come Edenrdquo)httpwwwyoutubecomwatchv=-z1lwm0ZJa0ampfeature=related

httpwwwyoutubecomwatchv=YpAtd6dwUGwampfeature=related

Να γράψετε στο wiki

1 Ποιον τόπο και χρόνο επιλέγει ο σκηνοθέτης για τη σκηνή στην ταινία

2 Υπάρχει αφηγητής Ποιος3 Ποια είναι τα πρόσωπα (πρωταγωνιστής δευτεραγωνιστές)

στην ταινία4 Πώς διαρθρώνονται χρονικά τα γεγονότα στην ταινία

Υπάρχει κάποια ανατροπή (χρόνος αφήγησης)5 Ποιες αφηγηματικές τεχνικές χρησιμοποιεί ο σκηνοθέτης

(διάλογος μονόλογος περιγραφή)6 Πώς εκφράζονται και τονίζονται τα συναισθήματα των

πρωταγωνιστών (μουσική-ήχοι κοντινό ή ανοιχτό πλάνο)7 Τώρα μπορείτε να συγκρίνετε την κινηματογραφική απόδοση

με το κείμενο ως προς τα στοιχεία (τρόποι ampτεχνικές αφηγητής τόπος χρόνος εστίαση στοιχεία πλοκής-απρόοπτα τεχνικές εκφρ μέσα) αφήγησης Τι διαφορές ή ομοιότητες παρατηρείτε σε σχέση με το κείμενο που διαβάσατε

8 Αν ήσαστε εσείς οι σκηνοθέτες θα επιλέγατε τους ίδιους τρόπους ή όχι (και ποιους)

2 ο φύλλο εργασίας (κοινό) Παρακολουθήστε το βίντεο από τα τραγούδια

ldquoThe little seagull and the catrdquo (αγγλική εκδοχή του τραγουδιού των τίτλων)

httpwwwyoutubecomwatchv=lpVYCfdJTNoampfeature=player_embedded

ldquoIl canto di Kengahrdquo (laquoΤο τραγούδι της Κενγκάraquo από την ταινία)httpwwwyoutubecomwatchv=aIfPsPP7JbUampfeature=related

ldquoIl volordquo (laquoΗ πτήσηraquo το τραγούδι της Καλότυχης από την ταινία) http www youtube com watch v = GYw _ VJyRI 8 U amp feature = related

ldquoSo volarerdquo (πολυτροπική αναπαράσταση των στίχων του τραγουδιού της ταινίας laquoΗ πτήσηraquo)httpwwwyoutubecomwatchv=bxWo4OP5oxAampfeature=related

Τώρα σχολιάστε στο wiki Ποιες εικόνες ή σκηνές από την ταινία επιλέγονται για να συνοδέψουν τα τραγούδιαΤι σας άρεσε πιο πολύ από τους στίχους των τραγουδιώνΣας άρεσε η πολυτροπική αναπαράσταση των στίχων Τι σας έκανε μεγαλύτερη εντύπωσηΤαίριαζε πιστεύετε ο στίχος με την εικόνα Σας άρεσε ο τρόπος με τον οποίο οι δημιουργοί ταίριαξαν τη μουσική με την εικόνα Τι σας συγκίνησε πιο πολύ

Eπέκταση σεναρίου για διαθεματική προσέγγιση στη Νεοελληνική ΓλώσσαΦάση 3

3ο φύλλο εργασίας ndash 1η ομάδα (δημοσιογράφοι)

1 Επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες www wwf gr www greenpeace org greece el news http www greenpeace org greece el campaigns oceans - wwweconewsgr2 Γράψτε ένα ενημερωτικό κείμενο χρησιμοποιώντας τις

δυνατότητες που προσφέρει το word στο οποίο να μεταφέρετε μια είδηση για μια σύγχρονη καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος από τον άνθρωπο (οικολογική καταστροφή στον κόλπο του Μεξικό ή στην Ιαπωνία)

3 Μπορείτε να εμπλουτίσετε το κείμενο με εικόνες τις οποίες θα αναζητήσετε στις πιο πάνω διευθύνσεις

4 Στη συνέχεια να το ανεβάσετε στο wiki της τάξης

3ο φύλλο εργασίας ndash 2η ομάδα (περιβαλλοντολόγοι 1)1 Επισκεφτείτε τις ιστοσελίδες www wwf gr www greenpeace org greece el news http www greenpeace org greece el campaigns oceans - www econews gr 2 Συντάξτε ένα κείμενο διαμαρτυρίας σε μορφή επιστολής προς

τη ΒΡ χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει το word το οποίο να αναφέρεται στις οικολογικές συνέπειες της πρόσφατης διαρροής πετρελαίου στον κόλπο του Μεξικού

3 Μπορείτε να εμπλουτίσετε το κείμενο με εικόνες τις οποίες θα αναζητήσετε στις πιο πάνω διευθύνσεις

4 Στη συνέχεια να το ανεβάσετε στο wiki της τάξης

3ο φύλλο εργασίας ndash 3η ομάδα (περιβαλλοντολόγοι 2)

1 Αφού περιηγηθείτε στις ιστοσελίδεςwww wwf gr www greenpeace org greece el news http www greenpeace org greece el campaigns oceans - www econews gr www wildlife - archipelago gr wordpress library birds

httpkpe-kastorkasschgrenergy1human_activitiesecological_crisishtm2 Να συντάξετε ένα σύντομο κείμενο επιχειρηματολογίας

χρησιμοποιώντας τις δυνατότητες που προσφέρει το word στο οποίο θα μιλάτε για τις συνέπειες της χρήσης μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως των ορυκτών φυσικών πόρων και θα προτείνετε λύσεις

3 Μπορείτε να εμπλουτίσετε το κείμενο με εικόνες τις οποίες θα αναζητήσετε στις πιο πάνω διευθύνσεις

4 Στη συνέχεια να το ανεβάσετε στο wiki της τάξης

3ο φύλλο εργασίας ndash 4η ομάδα (λογοτέχνες)

1 Παρακολουθήστε ξανά την πολυτροπική εκδοχή των στίχων του τραγουδιού της ταινίας ldquoSo volarerdquohttpwwwyoutubecomwatchv=bxWo4OP5oxAampfeature=related

amp ακούστε ξανά το τραγούδι ldquoIl canto di Kengahrdquohttp www youtube com watch v = aIfPsPP 7 JbU amp feature = related

2 Να δημιουργήσετε ένα κείμενο με βάση την οργάνωση του κειμένου του Σεπούλβεδα τοποθετώντας την περιπέτεια αυτή στον κόλπο του Μεξικού μετά την διαρροή πετρελαίου από τη ΒΡ

3 Να συμπεριλάβετε και το μύθο του Ίκαρου και να προσπαθήσετε να τον εικονογραφήσετε χρησιμοποιώντας την ιστοεξερεύνηση

4 Στη συνέχεια να αναρτήσετε την εργασία σας στο wiki της τάξης

3ο φύλλο εργασίας ndash 5η ομάδα (ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ-ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΟΙ)

1 Να ερευνήσετε στο διαδίκτυο και να βρείτε εικονιστικό υλικό που να σχετίζεται με τη μόλυνση των θαλασσών τη ζωή των πουλιών που ζουν σε υγρότοπους τις διάφορες οικολογικές καταστροφές

Δικτυακοί τόποι τους οποίους μπορείτε να χρησιμοποιήσετε

httpimagesgooglegrhttpwwwflickrcom www wwf gr http www greenpeace org greece el campaigns oceans - http wildlife - archipelago gr wordpress library birds

2 Να επιμεληθείτε την παρουσίασή σας σε powerpoint το οποίο στη συνέχεια θα αναρτήσετε στο wiki της τάξης

3 Μπορείτε να συνδυάσετε την παρουσίασή σας με μουσική ως υπερσύνδεσμο