گزارش نهايي طرح تحقيقاتي و ضمائم معرفي گزارشالف(

عنوان طرح

بررسي وضعیت تفکر انتقادی دانشجویان کارشناسی مدیریت خدمات1390بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال

Situation of Critical Thinking among Undergraduate Students Health Services Management at Tehran University of Medical Sciences in 2011

نام مجريان

مجريان طرح نامنام

خانوادگينوع همکاريپست الکترونيکي

مجريn-masoriyahoocomماسورینیلوفرمجريMohamadroshani90gmail comروشنیمحمد

فهرست با شماره گذاري صفحات و فهرست نمودارها و جداول

صفحه فهرست مطالب

1

1 معرفي گزارش عنوان و نام مجريان2 فهرست مطالب جداول و نمودارها3 فصل اول بيان مسئله و چهارچوب تحقيق و بررسي متون3 بيان مسئله5 چهارچوب تحقيق8 مروري بر متون8 مطالعات داخلي9 مطالعات خارجي

10 فصKKل دوم اهKKداف فرضKKيات مKKواد و روش هKKا محKKدوديت هKKا ومالحظات اخالقي

10 اهداف اصلي10 اهداف فرعي10 اهداف كاربردي11 فرضيات و سئواالت تحقيق12 تعريف واژه ها16 محدوديت هاي اجرايي طرح و روش کاهش آن ها16 مالحظات اخالقي17 مواد و روش ها18 فصل سوم نتايج طرح و يافته هاي آن21 فصل چهارم بحث و نتيجه گيري21 بحث24 نتيجه گيري25 فهرست ها28 پيوست ها28 پرسشنامه

20 فهرست جداول و نمودارها20 میانگین امتیاز بیمارستان های مورد مطالعه در حیطه هSSای پنج گانSSه1جدول

HACCPاستاندارد 20 ميانگين كلي امتياز بيمارستان ها1نمودار

بيان مسئله و چهارچوب تحقيق و مروري فصل اولب(بر متون

بیان مسئله امروزه اکثر صاحب نظران بر اين عقيده اند که تفکر انتقادي زمینه ایجاد

علی رغممهارت فهم و ارزیابی دانش جدید را براي فراگیران فراهم می کند

2

تفکر انتقادي و پرورش آن درباره توافق عمومي درباره اهمیت توجه به از( یکی12است)تعریف و ماهیت تفکر انتقادي نظرات مختلفي ارائه شده

علل اين تكثر نظرات آن است که تفکر انتقادي به عنوان يك مفهوم پیچیده بنابراین توصیف و اندازه گیري آنفرایند ذهنی پیچیده اي را شامل مي شود

( دلیل دیگر اینکه هر محقق با توجه به فهم34به راحتی امکان پذیر نيست) ( واژه التین5فردي و نیازهاي پژوهش خویش به تعریف آن پرداخته است)

تفکر انتقادی از لغت یونانی کریتیدوس به معنای سوال گرفته شده كه نمايانگر توانایی تجزیه و تحلیل است هالپرن تفکر انتقادي را استفاده صحيح

از مهارت هاي شناختی مي داند که احتمال كسب نتایج مطلوب را افزایش ( تفکر انتقادي یک فرآیند شناختی است که فراگیر در طی آن با6مي دهد)

بررسی علل تجزیه و تحلیل اطالعات در دسترس و نتیجه گیري از آنها به قضاوت و تصمیم گیري می پردازد به عبارت دیگر یک فرآیند قضاوتی خود تنظیم و هدفمند است که منجر به حل مسئله و تصمیم گیري مناسب می

(7شود) پرورش مهارت هاي فكري دانشجويان هميشه مسئله پيچيده اي در آموزش بوده و امروزه حالت جدی تری به خود گرفته است زيرا روش هاي متداول

آموزشي از جمله سخنرانی كه به عنوان روش غالب در نظام آموزش عالي به كار مي رود سبب گسترش سبك انفعالي مي شود كه مطابق آن تفكر

این روش هاي سنتي فارغ انتقادي به معناي واقعي ناديده گرفته مي شود التحصيالني با دانش نظري فراوان تحويل جامعه مي دهند كه از حل

كوچكترين مسائل جامعه در آينده عاجز مي باشند در حقيقت ترکیبی از اطالعات و مفاهيم به دانشجويان انتقال داده مي شود اما در تجزيه و تحليل اولويت بندي و سازمان دهي دانش جديد كه الزمه تفكر انتقادي و حل مسأله

( صاحبنظران آموزش عالي8شوند)مي باشد به حال خود وا گذاشته مي معتقدند كه در دنياي سريعا در حال تغيير و چالش برانگيز عصر حاضر ديگر

تدريس حقايقي كه به سرعت كهنه و قديمي مي شوند مورد نياز نيست بلكه تقويت تفكر انتقادي در تمامي سطوح آموزش مورد نياز است تفكر انتقادي جهت تصميم گيري هاي كاري مديريت قضاوت باليني موفقيت حرفه اي و

( اين تفكر باعث9مشاركت اثربخش فرد در فعاليت هاي جامعه حياتي است) توسعه توانایی پژوهش حل مسئله تصمیم گیري بهره بردن از دیدگاه هاي

( همچنین این10مختلف و یادگیري مادام العمر در دانشجویان می گردد ) تفکر موجب می شود دانشجویان به این نکته پی ببرند که چگونه هنجارهاي مختلف بر افکار آنها تأثیر می گذارد و اینکه چگونه ایده هایشان را کامال بر(11اساس بررسی ها و استدالل هایشان مورد بررسی و استفاده قرار دهند)

ه رغم اهمیت تفکر انتقادي به عنوان ابزاري پژوهش ها نشان می دهند ب اساسی براي یادگیري توانایی دانشجویان در استفاده از مهار تهاي تفکر

دانشجو160( در پژوهشي با بررسي 2007( لوئیتز)12انتقادي اندك است) نتیجه گرفت که یک سوم دانشجویان مورد مطالعه فاقد مهارت هاي تفکر

( پژوهش هاي انجام شده در ايران نیز عمدتا بيانگر پایین13انتقادي هستند)

3

بودن میزان نمرات تفكر انتقادي دانشجويان ايراني در مقايسه با نتايج پژوهش هاي انجام شده در كشورهاي غربي مي باشند در مطالعه ای که

نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی150توسط کالته جعفرآبادي بر روی مشهد انجام گرفت بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال

چهارم تفاوت معناداری مشاهده شد هرچند که نمره کل تفکر انتقادی ( بهمني و همكاران در مطالعه14دانشجویان در سطح پایینی قرار داشت )

اي تحت عنوان بررسي مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه بیان کردند1384علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي در سال

که دانشجويان گروه پزشكي در مواجهه با سواالت غلط امتحاني به هيچ وجه از مهارت هاي تفكر انتقادي استفاده نكرده و در مواجهه با جزوات درسي تنها

( 15 درصد صرفا به برخي از اشتباهات توجه كرده اند)86حدود از این رو الزم است نظام آموزش عالی در دوره معاصر بیش از گذشته

کانون توجه خود را به جاي محتوا فرایند و مهارت هاي تفکر انتقادي معطوف ( همچنین می بایست نقش مراکز دانشگاهی به عنوان مخزن1617) کند

اطالعات و اساتید به عنوان انتقال دهنده اطالعات تغییر نماید و دانشجویان به جاي این که تنها به حفظ اطالعات بپردازند مهارت خویش را در تفکر و

از توانايي تحليل و تفكر انتقادي( برخورداري18استدالل افزایش دهند) دانشجويان رشته مديريت خدمات بهداشتي استابزاري بسيار ارزشمند براي

در محيط پیچیده و حیاتی نظام سالمتچرا كه پس از فارغ التحصيلي مشغول به فعاليت خواهند شد و از این رو همواره نيازمند تصميم گيري هاي

پژوهش حاضر با هدف مقايسه میزان بهصحيح در زمينه هاي مختلف هستند در دانشجويان سال اول و سومانتقادیکارگیری مهارت های تفکر

كارشناسي مديريت خدمات بهداشتي- درماني دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام گرفت1390در سال

ضرورت و اهمیت تفکر انتقادی از طریق ایجاد روابط معقول میان انسان ها تصمیم گیری بر

اساس تحلیل عناصر یک موقعیت و تفکیک عناصر مطلوب نوید بخش زندگی توام با آرامش و مهربانی خواهذ بود بنابر این می توان گفت که اگر در

شناخت این امر ناموفق باشیم جامعه ما و در نهایت جامعه جهانی شکست خواهد خورد به طور خالصه دالیل ضرورت و اهمیت تفکر انتقادی را می

توان چنین برشمردبا ویژگی های اقالنی انسان مانند کنجکاوی و ترقی طلبی منطبق است -1

یادگیری بر اساس فعالیت خود یادگیرنده انجام می شود -2با ویژگی های عصر فراصنعتی و تغییر و تحول فزاینده آن متناسب است -3

4

برگرفته از اهداف اصلی آموزشی و تعلیم و تربیت است -4

تاریخچه تفکر انتقادی اگرچه تفکر انتقادي اصطالح نسبتا جدیدي است که در قرن بیستم مطرح

شده است لیکن این فعالیت در افکار فالسفه یونان باستان از جمله سقراط افالطون و ارسطو ریشه دارد این فیلسوفان به طور طور کلی تفکر انتقادي

را به منزله توانایی پرسش کردن آزمودن و فکر کردن بر روي ایده ها و ( از ابتداي قرن بیستم متعاقب توسعه3ارزش ها قلمداد می کردند )

پژوهش هاي مرتبط با آموزش و یادگیري تفکر انتقادي بنحو ویژه اي مورد ( در این راستا دیویی معتقد بود تفکر انتقادي ناظر به19توجه قرار گرفت )

( نیز به1956( بلوم و همکارانش )20قضاوت و التزام به شک گرایی است ) طبقه بندي حیطه شناختی پرداخته و معتقد بودند که دانشجویان باید در

دانشگاه حداقل به سه سطح شناختی تفکر انتقادي یعنی تحلیل ترکیب و (1970ارزشیابی برسند و آنها را براي ورود به دنیاي کار به کار گیرند پیاژه )

نیز ضمن اشاره به فرایند تعالی جویی متزاید در زندگی بشر آن را سازنده فراگیران و فرایند1980فعال دانش تلقی می کند به همین ترتیب در دهه

شناختی آنها مورد تأکید واقع شد و در نتیجه جنبش سازنده گرا پدیدآمد وتاکنون تاکید فزاینده بر تفکر انتقادي استمرار پیدا کرده است

مروري بر متون ( پزوهشي تحت عنوان مقايسه سطح1380 خليلي)الف(مطالعات داخلی

مهارت هاي تفكر انتقادي دانشجويان پرستاري در دانشگاه علوم پزشكي سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران انجام داد اين پزوهش يك

مطالعه توصيفي- مقايسه اي بود كه با هدف مقايسه سطح مهارت هاي تفكر انتقادي دانشجويان كارشناسي پرستاري در دانشگاه علوم پزشكي سمنان با

دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران انجام شد حجم نمونه شامل كليه دانشجو از400( و 70دانشجويان پرستاري دانشگاه علوم پزشكي)

دانشجويان دانشگاه هاي علوم پزشكي شهيد بهشتي و ايران كه به شيوه تصادفي طبقاتي از ترم هاي مختلف انتخاب شدند ابزار پزوهش آزمون

مهات هاي تفكر انتقادي كاليفرنيا فرم ب بود يافته هاي پزوهش نشان مي داد كه ميانگين نمرات دانشجويان پرستاري دانشگاه سمنان و دانشجويان

=325 با 1168 و SD=245 با 1234تهران در آزمون مذكور به ترتيب SD( 020 بود كه اختالف اين ميانگين ها از نظر آماري معني دار بودP=

971Tدر دانشگاه سمنان بين نمرات آزمون دانشجويان سال هاي مختلف )=

5

=( در دانشگاه هاي تهران000P= 284 Fاختالف معني داري وجود داشت ) ( و سال آخر1104صرفا بين ميانگين نمرات دانشجويان سال اول)

( در آزمون مذكور اختالف معني داري وجود داشت )1242كارشناسي)000P= 772- Tهمچنين بين سن و جنس با ميانگين نمرات دانشجويان )=

همبستگي معناداري وجود نداشت همچنين دانشجوياني كه رشته تحصيلي دوره ديبرستان آنها رياضي فيزيك بوده نسبت به درشته علوم تجربي از

ميانگين نمرات باالتري برخوردار بوده كه اين اختالف از نظر آماري معنادار =( نتايج پروهش نشان داد كه دانشجويان پرستاري000P= 865Tبود )

دانشگاه سمنان از سطح مهارت هاي تفكر انتقادي باالتري نسبت به دانشجويان پرستاري دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران و دانشجويان با معدل

باالتر از سطح مهارت هاي تفكر انتقادي بيشتري برخوردار بودند و دانشجويان با رشته تحصيلي ياضي فيزيك در دوره دبيرستان داراي سطح

( 20مهارت هاي تفكر انتقادي باالتري نسبت به بقيه بودند ) مطالعه اي توصيفي مقايسه اي تحت عنوان مقايسه1379زرقي در سال

تفكر انتقادي دانشجويان سال هاي مختلف ممقطع كارشناسي پيوسته پرستاري دانشكده پرستاري مامايي شهيد بهشتي رشت انجام داد اين

دانشجو سال هاي مختلف رشته پرستاري كه در طي89مطالعه روي مشغول به تحصيل بودند به روش سرشماري انجام78-79نيمسال دوم

گرديد ابزار گرداوري اطالعات آزمون استاندارد تفكر انتقادي واتسون- گليزر نفر34 نفر سال دوم 24 نفر سال اول 18 نفر شركت كننده 89بود از

نفر سال چهارم بودند ميانگين نمره تفكر انتقادي23سال سوم و و سال5445 سال سوم 4566 سال دوم 4638دانشجويان سال اول

بود مقايسه ميانگين تفكر انتقادي در بين دانشجويان مختلف با4730 استفاده از آزمون آناليز واريانس نشان داد كه بين ميزان تفكر انتقادي

=( از طرفي بين850Pدانشجويان مختلف تفاوت معناداري وجود ندارد) سن وضعيت تاهل و سابقه باليني با ميزان تفكر انتقادي رابطه معني داري

دانشجوي60( 1388( در مطالعه قریب و همکاران)21وجود نداشت) كارشناسي مديريت خدمات بهداشتي- درماني شاغل به تحصيل در دانشكده

پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران در اين پژوهش در دو گروه دانشجو در29 دانشجو در ترم اول و 31مشاركت داشتند كه از اين تعداد

ترم آخر شاغل به تحصيل بودند ميانگين و انحراف معيار سن دانشجويان سال و در دانشجويان23 و حداكثر 18 با حداقل 8118plusmn111ترم اول سال بود ميانگين و38 و حداكثر 20 با حداقل 2122 plusmn 293ترم آخر

در دانشجويان1518 plusmn481انحراف معيار معدل ديپلم دانشجويان ترم اول و میانگین و امحراف معیار معدل ترم قبل دانشجويان0418plusmn081ترم آخر 26بود از نظر توزيع جنسي دانشجويان در ترم اول 0317plusmn071ترم آخر

( نفر بودند يافته هاي اين پژوهش472)21( و ترم آخر 983نفر مؤنث) نشان داد ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان ترم اول و ترم

6

-tآخر در حدود هنجار مي باشد ميانگين نمرات دو گروه با استفاده از آزمون test(22 مقایسه گردید که تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد)

( انجام گرفت نتایج نشان1382همچنین در پژوهشی که به وسیله اسالمی) داد که اکثریت دانشجویان ترم اول و ترم آخر پرستاران بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف می باشند و بین میانگین امتیازات توانایی تشخیص پیش فرض ها و استنتاج دانشجویان ترم هاي اول و آخر پرستاران تفاوت معناداري

( در مطالعه ای تحت عنوان روند تحول تفکر انتقادي در23وجود نداشت)دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد که توسط جاویدي کالته جعفرآبادي )

نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت150( بر روی 1389 بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال چهارم تفاوت معناداری

مشاهده شد هرچند که نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان در سطح پایینی ( در پژوهش خود به این نتایج1383( بابامحمدي و خلیلی) 24قرار داشت)

دست یافتند که نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي در دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته پرستاري طی سال هاي تحصیل رو به پیشرفت بوده

است آزمون آماري تحلیل واریانس یک طرفه بین میانگین نمرات سال هاي مختلف تحصیل دانشجویان پرستاري کارشناسی پیوسته اختالف معنا داري را

( مطالعه اي تحت عنوان بررسي1384( بهمني و همكاران)25نشان داد) مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در

انجام دادند در اين مطالعه تجربي1384مواجهه با متون علمي در سال دانشجويان گروه پزشكي )پزشكي دندان پزشكي داروسازي( در سه گروه مختلف نوشته هاي علمي و يا سواالتي در ارتباط با درس را دريافت كردند

كه حاوي اشتباهات فاحش منطقي_ادراكي بود ميزان اشتباهاتي كه از سوي دانشجويان شناسايي و مورد توجه قرار گرفت مالكي براي بهره گيري آنان

از مهارت هاي تفكر انتقادي در نظر گرفته شد نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه دانشجويان گروه پزشكي در مواجهه با سواالت غلط امتحاني به هيچ وجه از مهارت هاي تفكر انتقادي استفاده نكرده و در مواجهه با جزوات

(26 درصد صرفا به برخي از اشتباهات توجه كرده اند)86درسي تنها حدود

( دانشجويان داروسازي دانشكده ايMiller ميلر )ب(مطالعات خارجی در داكوتاي شمالي را مورد بررسي قرار داد نتايج پژوهش وي نشان داد كه

ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان سال چهارم باالتر از حد هنجار بوده است همچنين ميانگين نمره كل گرايش به تفكر انتقادي در

دانشجويان سال چهارم نشان دهنده گرايش مطلوب و مثبت دانشجويان بود) دانشجوي كارشناسي بهداشت محيط را در198( جين بيرما و برادبير 27

دانشگاه دولتي ايلينويز امريكا از نظر گرايش به تفكر انتقادي مورد بررسي قرار دادند نتايج نشان دهنده گرايش مثبت دانشجويان بود بررسي زيربخش هاي گرايش به تفكر انتقادي نيز نشان داد كه بيش از نيمي از دانشجويان در

( مگ گراس نیز در مطالع28قسمت حقيقت جويي دچار ضعف مي باشند)

7

هاي بر روي دانشجویان سال اول تا سال آخر به این نتیجه رسید که میانگین نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان از سال اول تا سال چهارم )به

استثناي سال سوم( در حال افزایش می باشد )به نقل از راگل و همکاران ( همچنانکه دانشجویان2004( بر اساس پژوهش های تپر)29()2008

سنوات تحصیلی را طی می نمایند و دانش شان را درباره رشته تحصیلی شان افزایش م یدهند به متفکران انتقادي فرهیخته تري تبدیل می

( در2007( نتایج پژوهش ال حسن مدام )30()2006شوند)راتمن و مور بررسی اعتبار پرسشنامه تفکر انتقادي واتسون گلیزر در لبنان نشان داد که

و سال8810 با انحراف معیار 2541میانگین نمرات دانشجویان سال اول F 280 و 750 و سطح معنی دار 718 با انحراف معیار 40آخر با میانگین

است در کل نتایج این پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داري بین نمرات(31دختر و پسر و یا بین دانشجویان در سطوح مختلف وجود ندارد)

فصل دومج(

اهداف مقایسه تفکر انتقادی دانشجویان کارشناسی رشتهاهداف اصلي طرح

مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال1390

اهداف فرعي طرح- مقایسه توانایی تحلیل دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی 1- مقایسه توانایی استنباط دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی2 - مقایسه توانایی استدالل استنتاجی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک3

سال تحصیلی - مقایسه توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک4

سال تحصیلی - مقایسه توانایی ارزشیابی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال5

تحصیلی - تعیین ارتباط بین ویژگی های فردی و تفکر انتقادی در دانشجویان مورد6

مطالعه به تفکیک سال تحصیلی

شناسايي ميزان تاثير برنامه هاي آموزشي اهداف كاربردي طرح دانشگاه علوم پزشكي تهران بر يادگيري توانایی تحليل و تصميم گيري

دانشجويان رشته مديريت خدمات بهداشتی درمانی

8

فرضيات و سئواالت تحقيق - دانشجویان مورد مطالعه در سال های مختلف تحصیلی از نظر توانایی1

تحلیل چه تفاوتی با هم دارند - از دیدگاه توانایی استنباط چه تفاوتی میان دانشجویان مورد مطالعه در2

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی استدالل استنتاجی چه تفاوتی با3

هم دارند - آیا تفاوتی میان توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه در4

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - آیا دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی ارزشیابی تفاوت معنی داری با5

هم دارند - چه تفاوتی بین ویژگی های فردی دانشجویان مورد مطالعه و میزان تفکر6

انتقادی در سال های مختلف تحصیلی وجود دارد

تعريف واژه هاتفکر انتقادی

تفکر انتقادی آمیزه ای از دانش نگرش و مهارت جهت تعریف نظری تعیین و تشخیص انتخاب اطالعات مناسب حل مسئله تشخیص پیش فرض

ها فرضیه سازی مناسب انتخاب راه حل ها آزمون نتایج و قضاوت به عبارت دیگر فرآیند عقالنی و منظم مفهوم سازی بکارگیری تجزیه و تحلیل

ترکیب و ارزشیابی پویا و ماهرانه اطالعات جمع آوری شده که به منظورجهت دهی عقاید و اعمال بکار گرفته می شوند

توانایی تحلیل به معنی تشخیص هدف مطالب و پی بردن به اطالعات تعریف نظری

موجود می باشد که می تواند شامل مهارت های سنجش عقاید تشخیصاستدالل ها و تحلیل آنها باشد

9

توانایی استنباط به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است که مهارت های تعریف نظری

آن شامل جستجوی شواهد حدس زدن متغیر ها و استنتاج است توانایی استدالل استنتاجی

به معنی نتیجه گیری بر اساس یک استنباط یا اصل کلی تعریف نظریاست

توانایی استدالل استقرایی به معنی استخراج بر اساس دالیل منطقی استتعریف نظری

توانایی ارزشیابی به معنی تعیین اعتبار و ارزیابی نحوه ارتباط مطالب وتعریف نظری

اطالعات است زیر مهارت های آن شامل بررسی ادعاها و استدالل هاست دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

مقصود افرادی هستند که در حال تحصیل در رشته مدیریت تعریف نظری خدمات بهداشتی درمانی هستند دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی

در این پژوهش منظور دانشجویان افرادی هستند که در تعریف عملی درمانی آزمون سراسری موفق به قبولی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

شده اندویژگی های فردی

در پژوهش حاضر منظور از ویژگی های فردی جنس و معدل تعریف عملیاست که در قسمت اول پرسشنامه گنجانده شده است

محدوديت هاي اجرايي طرح و روش کاهش آن ها عامل رشد )سن( تفاوت های فردی واحد های پژوهش )هوش و استعداد( و

شرایط روانی-عاطفی دانشجویان در زمان پاسخگویی به پرسشنامه محدودیتی ایجاد کرد که قابل کنترل نبودند همچنین از آنجایی که پرسش نامه

مذکور در حیطه های مختلف شناختی شامل تجزیه و تحلیل استنباط ارزشیابی و استدالل طراحی شده بود لذا به منظور پاسخ به آن دانشجو می بایست ابتدا سواالت را به دقت بخواند و به تجزیه و تحلیل بپردازد تا بتواند به سواالت پاسخ دهد که این ویژگی سبب می شد که تکمیل پرسش نامه توسط

دقیقه را در بر گیرد متاسفانه بسیاری از دانشجویان45دانشجو زمانی حدود

10

تمایلی به صرف چنین زمانی برای تکمیل پرسش نامه از خود نشان نمیدادند

مالحظات اخالقي در پژوهش حاضر پژوهشگر خود را موظف به رعایت اصول اخالقی زیر

دانسته است - اخذ مجوز و معرفی نامه از ریاست محترم دانشکده جهت انجام پژوهش1

در دانشکده- آزاد بودن افراد برای شرکت در پژوهش2 - توضیح ماهیت پژوهش هدف از انجام آن و نحوه پاسخگویی پرسشنامه3

به واحد های پژوهشی - دادن اطمینان به واحد های پژوهشی جهت محرمانه ماندن اطالعات و4

اعالم نتایج حاصل به درخواست واحد های پژوهشی

مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصیفی- تحلیلی است كه به منظور تعيين وضعيت

مهارت تفكر انتقادي دانشجويان رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه مورد پژوهش دانشجويان سال اول و انجام گرفته است 1390سال

مقطع كارشناسي رشته مديريت خدمات بهداشتي- درمانيسال سوم دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران هستند كه در سال

ثبت نام کرده و انتخاب واحد نموده اند 1388-89تحصيلي براي ارزيابي مهارت هاي تفكر انتقادي از فرم ب آزمون مهارت هاي تفكر

( استفادهCalifornia Critical Thinking Skill Test-CCTSTانتقادي كاليفرنيا ) شد كه نسبت به ساير ابزارهاي سنجش تفكر انتقادي از جامعيت بيشتري برخوردار است بخش اول پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيك از قبيل سن جنس ترم تحصيلي و معدل ديپلم است بخش دوم پرسشنامه حاوي

سئواالت اختصاصي جهت بررسي مهارت هاي تفكر انتقادي مي باشد که سؤال چهار يا پنج گزينه اي با يك پاسخ صحيح است این سؤاالت34شامل

سؤال(14 سوال( استدالل قياسي )14در پنج حیطه استدالل استقرايي) سوال( دسته16 سوال( و استنباط )14 سوال( ارزشيابي)9تجزيه و تحليل )

بندی شده اند الزم به ذکر است بعضي از سؤاالت براي بيش از يك حيطه مشترك مي باشد روايي محتوايي اين آزمون به وسيله متخصصين ملي در

مسايل تفكر انتقادي و يك متفكر ايده آل صورت گرفته است و پايايي علمي محاسبه680- 700 كودر ريچاردسون 20اين آزمون با استفاده از فرمول

گرديده است در پژوهش حاضر نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقيقات و پايان نامه های ايراني مورد استفاده قرار گرفته است آزمون شوندگان مي

11

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

تفکر انتقادي و پرورش آن درباره توافق عمومي درباره اهمیت توجه به از( یکی12است)تعریف و ماهیت تفکر انتقادي نظرات مختلفي ارائه شده

علل اين تكثر نظرات آن است که تفکر انتقادي به عنوان يك مفهوم پیچیده بنابراین توصیف و اندازه گیري آنفرایند ذهنی پیچیده اي را شامل مي شود

( دلیل دیگر اینکه هر محقق با توجه به فهم34به راحتی امکان پذیر نيست) ( واژه التین5فردي و نیازهاي پژوهش خویش به تعریف آن پرداخته است)

تفکر انتقادی از لغت یونانی کریتیدوس به معنای سوال گرفته شده كه نمايانگر توانایی تجزیه و تحلیل است هالپرن تفکر انتقادي را استفاده صحيح

از مهارت هاي شناختی مي داند که احتمال كسب نتایج مطلوب را افزایش ( تفکر انتقادي یک فرآیند شناختی است که فراگیر در طی آن با6مي دهد)

بررسی علل تجزیه و تحلیل اطالعات در دسترس و نتیجه گیري از آنها به قضاوت و تصمیم گیري می پردازد به عبارت دیگر یک فرآیند قضاوتی خود تنظیم و هدفمند است که منجر به حل مسئله و تصمیم گیري مناسب می

(7شود) پرورش مهارت هاي فكري دانشجويان هميشه مسئله پيچيده اي در آموزش بوده و امروزه حالت جدی تری به خود گرفته است زيرا روش هاي متداول

آموزشي از جمله سخنرانی كه به عنوان روش غالب در نظام آموزش عالي به كار مي رود سبب گسترش سبك انفعالي مي شود كه مطابق آن تفكر

این روش هاي سنتي فارغ انتقادي به معناي واقعي ناديده گرفته مي شود التحصيالني با دانش نظري فراوان تحويل جامعه مي دهند كه از حل

كوچكترين مسائل جامعه در آينده عاجز مي باشند در حقيقت ترکیبی از اطالعات و مفاهيم به دانشجويان انتقال داده مي شود اما در تجزيه و تحليل اولويت بندي و سازمان دهي دانش جديد كه الزمه تفكر انتقادي و حل مسأله

( صاحبنظران آموزش عالي8شوند)مي باشد به حال خود وا گذاشته مي معتقدند كه در دنياي سريعا در حال تغيير و چالش برانگيز عصر حاضر ديگر

تدريس حقايقي كه به سرعت كهنه و قديمي مي شوند مورد نياز نيست بلكه تقويت تفكر انتقادي در تمامي سطوح آموزش مورد نياز است تفكر انتقادي جهت تصميم گيري هاي كاري مديريت قضاوت باليني موفقيت حرفه اي و

( اين تفكر باعث9مشاركت اثربخش فرد در فعاليت هاي جامعه حياتي است) توسعه توانایی پژوهش حل مسئله تصمیم گیري بهره بردن از دیدگاه هاي

( همچنین این10مختلف و یادگیري مادام العمر در دانشجویان می گردد ) تفکر موجب می شود دانشجویان به این نکته پی ببرند که چگونه هنجارهاي مختلف بر افکار آنها تأثیر می گذارد و اینکه چگونه ایده هایشان را کامال بر(11اساس بررسی ها و استدالل هایشان مورد بررسی و استفاده قرار دهند)

ه رغم اهمیت تفکر انتقادي به عنوان ابزاري پژوهش ها نشان می دهند ب اساسی براي یادگیري توانایی دانشجویان در استفاده از مهار تهاي تفکر

دانشجو160( در پژوهشي با بررسي 2007( لوئیتز)12انتقادي اندك است) نتیجه گرفت که یک سوم دانشجویان مورد مطالعه فاقد مهارت هاي تفکر

( پژوهش هاي انجام شده در ايران نیز عمدتا بيانگر پایین13انتقادي هستند)

3

بودن میزان نمرات تفكر انتقادي دانشجويان ايراني در مقايسه با نتايج پژوهش هاي انجام شده در كشورهاي غربي مي باشند در مطالعه ای که

نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی150توسط کالته جعفرآبادي بر روی مشهد انجام گرفت بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال

چهارم تفاوت معناداری مشاهده شد هرچند که نمره کل تفکر انتقادی ( بهمني و همكاران در مطالعه14دانشجویان در سطح پایینی قرار داشت )

اي تحت عنوان بررسي مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه بیان کردند1384علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي در سال

که دانشجويان گروه پزشكي در مواجهه با سواالت غلط امتحاني به هيچ وجه از مهارت هاي تفكر انتقادي استفاده نكرده و در مواجهه با جزوات درسي تنها

( 15 درصد صرفا به برخي از اشتباهات توجه كرده اند)86حدود از این رو الزم است نظام آموزش عالی در دوره معاصر بیش از گذشته

کانون توجه خود را به جاي محتوا فرایند و مهارت هاي تفکر انتقادي معطوف ( همچنین می بایست نقش مراکز دانشگاهی به عنوان مخزن1617) کند

اطالعات و اساتید به عنوان انتقال دهنده اطالعات تغییر نماید و دانشجویان به جاي این که تنها به حفظ اطالعات بپردازند مهارت خویش را در تفکر و

از توانايي تحليل و تفكر انتقادي( برخورداري18استدالل افزایش دهند) دانشجويان رشته مديريت خدمات بهداشتي استابزاري بسيار ارزشمند براي

در محيط پیچیده و حیاتی نظام سالمتچرا كه پس از فارغ التحصيلي مشغول به فعاليت خواهند شد و از این رو همواره نيازمند تصميم گيري هاي

پژوهش حاضر با هدف مقايسه میزان بهصحيح در زمينه هاي مختلف هستند در دانشجويان سال اول و سومانتقادیکارگیری مهارت های تفکر

كارشناسي مديريت خدمات بهداشتي- درماني دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام گرفت1390در سال

ضرورت و اهمیت تفکر انتقادی از طریق ایجاد روابط معقول میان انسان ها تصمیم گیری بر

اساس تحلیل عناصر یک موقعیت و تفکیک عناصر مطلوب نوید بخش زندگی توام با آرامش و مهربانی خواهذ بود بنابر این می توان گفت که اگر در

شناخت این امر ناموفق باشیم جامعه ما و در نهایت جامعه جهانی شکست خواهد خورد به طور خالصه دالیل ضرورت و اهمیت تفکر انتقادی را می

توان چنین برشمردبا ویژگی های اقالنی انسان مانند کنجکاوی و ترقی طلبی منطبق است -1

یادگیری بر اساس فعالیت خود یادگیرنده انجام می شود -2با ویژگی های عصر فراصنعتی و تغییر و تحول فزاینده آن متناسب است -3

4

برگرفته از اهداف اصلی آموزشی و تعلیم و تربیت است -4

تاریخچه تفکر انتقادی اگرچه تفکر انتقادي اصطالح نسبتا جدیدي است که در قرن بیستم مطرح

شده است لیکن این فعالیت در افکار فالسفه یونان باستان از جمله سقراط افالطون و ارسطو ریشه دارد این فیلسوفان به طور طور کلی تفکر انتقادي

را به منزله توانایی پرسش کردن آزمودن و فکر کردن بر روي ایده ها و ( از ابتداي قرن بیستم متعاقب توسعه3ارزش ها قلمداد می کردند )

پژوهش هاي مرتبط با آموزش و یادگیري تفکر انتقادي بنحو ویژه اي مورد ( در این راستا دیویی معتقد بود تفکر انتقادي ناظر به19توجه قرار گرفت )

( نیز به1956( بلوم و همکارانش )20قضاوت و التزام به شک گرایی است ) طبقه بندي حیطه شناختی پرداخته و معتقد بودند که دانشجویان باید در

دانشگاه حداقل به سه سطح شناختی تفکر انتقادي یعنی تحلیل ترکیب و (1970ارزشیابی برسند و آنها را براي ورود به دنیاي کار به کار گیرند پیاژه )

نیز ضمن اشاره به فرایند تعالی جویی متزاید در زندگی بشر آن را سازنده فراگیران و فرایند1980فعال دانش تلقی می کند به همین ترتیب در دهه

شناختی آنها مورد تأکید واقع شد و در نتیجه جنبش سازنده گرا پدیدآمد وتاکنون تاکید فزاینده بر تفکر انتقادي استمرار پیدا کرده است

مروري بر متون ( پزوهشي تحت عنوان مقايسه سطح1380 خليلي)الف(مطالعات داخلی

مهارت هاي تفكر انتقادي دانشجويان پرستاري در دانشگاه علوم پزشكي سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران انجام داد اين پزوهش يك

مطالعه توصيفي- مقايسه اي بود كه با هدف مقايسه سطح مهارت هاي تفكر انتقادي دانشجويان كارشناسي پرستاري در دانشگاه علوم پزشكي سمنان با

دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران انجام شد حجم نمونه شامل كليه دانشجو از400( و 70دانشجويان پرستاري دانشگاه علوم پزشكي)

دانشجويان دانشگاه هاي علوم پزشكي شهيد بهشتي و ايران كه به شيوه تصادفي طبقاتي از ترم هاي مختلف انتخاب شدند ابزار پزوهش آزمون

مهات هاي تفكر انتقادي كاليفرنيا فرم ب بود يافته هاي پزوهش نشان مي داد كه ميانگين نمرات دانشجويان پرستاري دانشگاه سمنان و دانشجويان

=325 با 1168 و SD=245 با 1234تهران در آزمون مذكور به ترتيب SD( 020 بود كه اختالف اين ميانگين ها از نظر آماري معني دار بودP=

971Tدر دانشگاه سمنان بين نمرات آزمون دانشجويان سال هاي مختلف )=

5

=( در دانشگاه هاي تهران000P= 284 Fاختالف معني داري وجود داشت ) ( و سال آخر1104صرفا بين ميانگين نمرات دانشجويان سال اول)

( در آزمون مذكور اختالف معني داري وجود داشت )1242كارشناسي)000P= 772- Tهمچنين بين سن و جنس با ميانگين نمرات دانشجويان )=

همبستگي معناداري وجود نداشت همچنين دانشجوياني كه رشته تحصيلي دوره ديبرستان آنها رياضي فيزيك بوده نسبت به درشته علوم تجربي از

ميانگين نمرات باالتري برخوردار بوده كه اين اختالف از نظر آماري معنادار =( نتايج پروهش نشان داد كه دانشجويان پرستاري000P= 865Tبود )

دانشگاه سمنان از سطح مهارت هاي تفكر انتقادي باالتري نسبت به دانشجويان پرستاري دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران و دانشجويان با معدل

باالتر از سطح مهارت هاي تفكر انتقادي بيشتري برخوردار بودند و دانشجويان با رشته تحصيلي ياضي فيزيك در دوره دبيرستان داراي سطح

( 20مهارت هاي تفكر انتقادي باالتري نسبت به بقيه بودند ) مطالعه اي توصيفي مقايسه اي تحت عنوان مقايسه1379زرقي در سال

تفكر انتقادي دانشجويان سال هاي مختلف ممقطع كارشناسي پيوسته پرستاري دانشكده پرستاري مامايي شهيد بهشتي رشت انجام داد اين

دانشجو سال هاي مختلف رشته پرستاري كه در طي89مطالعه روي مشغول به تحصيل بودند به روش سرشماري انجام78-79نيمسال دوم

گرديد ابزار گرداوري اطالعات آزمون استاندارد تفكر انتقادي واتسون- گليزر نفر34 نفر سال دوم 24 نفر سال اول 18 نفر شركت كننده 89بود از

نفر سال چهارم بودند ميانگين نمره تفكر انتقادي23سال سوم و و سال5445 سال سوم 4566 سال دوم 4638دانشجويان سال اول

بود مقايسه ميانگين تفكر انتقادي در بين دانشجويان مختلف با4730 استفاده از آزمون آناليز واريانس نشان داد كه بين ميزان تفكر انتقادي

=( از طرفي بين850Pدانشجويان مختلف تفاوت معناداري وجود ندارد) سن وضعيت تاهل و سابقه باليني با ميزان تفكر انتقادي رابطه معني داري

دانشجوي60( 1388( در مطالعه قریب و همکاران)21وجود نداشت) كارشناسي مديريت خدمات بهداشتي- درماني شاغل به تحصيل در دانشكده

پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران در اين پژوهش در دو گروه دانشجو در29 دانشجو در ترم اول و 31مشاركت داشتند كه از اين تعداد

ترم آخر شاغل به تحصيل بودند ميانگين و انحراف معيار سن دانشجويان سال و در دانشجويان23 و حداكثر 18 با حداقل 8118plusmn111ترم اول سال بود ميانگين و38 و حداكثر 20 با حداقل 2122 plusmn 293ترم آخر

در دانشجويان1518 plusmn481انحراف معيار معدل ديپلم دانشجويان ترم اول و میانگین و امحراف معیار معدل ترم قبل دانشجويان0418plusmn081ترم آخر 26بود از نظر توزيع جنسي دانشجويان در ترم اول 0317plusmn071ترم آخر

( نفر بودند يافته هاي اين پژوهش472)21( و ترم آخر 983نفر مؤنث) نشان داد ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان ترم اول و ترم

6

-tآخر در حدود هنجار مي باشد ميانگين نمرات دو گروه با استفاده از آزمون test(22 مقایسه گردید که تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد)

( انجام گرفت نتایج نشان1382همچنین در پژوهشی که به وسیله اسالمی) داد که اکثریت دانشجویان ترم اول و ترم آخر پرستاران بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف می باشند و بین میانگین امتیازات توانایی تشخیص پیش فرض ها و استنتاج دانشجویان ترم هاي اول و آخر پرستاران تفاوت معناداري

( در مطالعه ای تحت عنوان روند تحول تفکر انتقادي در23وجود نداشت)دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد که توسط جاویدي کالته جعفرآبادي )

نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت150( بر روی 1389 بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال چهارم تفاوت معناداری

مشاهده شد هرچند که نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان در سطح پایینی ( در پژوهش خود به این نتایج1383( بابامحمدي و خلیلی) 24قرار داشت)

دست یافتند که نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي در دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته پرستاري طی سال هاي تحصیل رو به پیشرفت بوده

است آزمون آماري تحلیل واریانس یک طرفه بین میانگین نمرات سال هاي مختلف تحصیل دانشجویان پرستاري کارشناسی پیوسته اختالف معنا داري را

( مطالعه اي تحت عنوان بررسي1384( بهمني و همكاران)25نشان داد) مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در

انجام دادند در اين مطالعه تجربي1384مواجهه با متون علمي در سال دانشجويان گروه پزشكي )پزشكي دندان پزشكي داروسازي( در سه گروه مختلف نوشته هاي علمي و يا سواالتي در ارتباط با درس را دريافت كردند

كه حاوي اشتباهات فاحش منطقي_ادراكي بود ميزان اشتباهاتي كه از سوي دانشجويان شناسايي و مورد توجه قرار گرفت مالكي براي بهره گيري آنان

از مهارت هاي تفكر انتقادي در نظر گرفته شد نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه دانشجويان گروه پزشكي در مواجهه با سواالت غلط امتحاني به هيچ وجه از مهارت هاي تفكر انتقادي استفاده نكرده و در مواجهه با جزوات

(26 درصد صرفا به برخي از اشتباهات توجه كرده اند)86درسي تنها حدود

( دانشجويان داروسازي دانشكده ايMiller ميلر )ب(مطالعات خارجی در داكوتاي شمالي را مورد بررسي قرار داد نتايج پژوهش وي نشان داد كه

ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان سال چهارم باالتر از حد هنجار بوده است همچنين ميانگين نمره كل گرايش به تفكر انتقادي در

دانشجويان سال چهارم نشان دهنده گرايش مطلوب و مثبت دانشجويان بود) دانشجوي كارشناسي بهداشت محيط را در198( جين بيرما و برادبير 27

دانشگاه دولتي ايلينويز امريكا از نظر گرايش به تفكر انتقادي مورد بررسي قرار دادند نتايج نشان دهنده گرايش مثبت دانشجويان بود بررسي زيربخش هاي گرايش به تفكر انتقادي نيز نشان داد كه بيش از نيمي از دانشجويان در

( مگ گراس نیز در مطالع28قسمت حقيقت جويي دچار ضعف مي باشند)

7

هاي بر روي دانشجویان سال اول تا سال آخر به این نتیجه رسید که میانگین نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان از سال اول تا سال چهارم )به

استثناي سال سوم( در حال افزایش می باشد )به نقل از راگل و همکاران ( همچنانکه دانشجویان2004( بر اساس پژوهش های تپر)29()2008

سنوات تحصیلی را طی می نمایند و دانش شان را درباره رشته تحصیلی شان افزایش م یدهند به متفکران انتقادي فرهیخته تري تبدیل می

( در2007( نتایج پژوهش ال حسن مدام )30()2006شوند)راتمن و مور بررسی اعتبار پرسشنامه تفکر انتقادي واتسون گلیزر در لبنان نشان داد که

و سال8810 با انحراف معیار 2541میانگین نمرات دانشجویان سال اول F 280 و 750 و سطح معنی دار 718 با انحراف معیار 40آخر با میانگین

است در کل نتایج این پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داري بین نمرات(31دختر و پسر و یا بین دانشجویان در سطوح مختلف وجود ندارد)

فصل دومج(

اهداف مقایسه تفکر انتقادی دانشجویان کارشناسی رشتهاهداف اصلي طرح

مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال1390

اهداف فرعي طرح- مقایسه توانایی تحلیل دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی 1- مقایسه توانایی استنباط دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی2 - مقایسه توانایی استدالل استنتاجی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک3

سال تحصیلی - مقایسه توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک4

سال تحصیلی - مقایسه توانایی ارزشیابی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال5

تحصیلی - تعیین ارتباط بین ویژگی های فردی و تفکر انتقادی در دانشجویان مورد6

مطالعه به تفکیک سال تحصیلی

شناسايي ميزان تاثير برنامه هاي آموزشي اهداف كاربردي طرح دانشگاه علوم پزشكي تهران بر يادگيري توانایی تحليل و تصميم گيري

دانشجويان رشته مديريت خدمات بهداشتی درمانی

8

فرضيات و سئواالت تحقيق - دانشجویان مورد مطالعه در سال های مختلف تحصیلی از نظر توانایی1

تحلیل چه تفاوتی با هم دارند - از دیدگاه توانایی استنباط چه تفاوتی میان دانشجویان مورد مطالعه در2

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی استدالل استنتاجی چه تفاوتی با3

هم دارند - آیا تفاوتی میان توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه در4

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - آیا دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی ارزشیابی تفاوت معنی داری با5

هم دارند - چه تفاوتی بین ویژگی های فردی دانشجویان مورد مطالعه و میزان تفکر6

انتقادی در سال های مختلف تحصیلی وجود دارد

تعريف واژه هاتفکر انتقادی

تفکر انتقادی آمیزه ای از دانش نگرش و مهارت جهت تعریف نظری تعیین و تشخیص انتخاب اطالعات مناسب حل مسئله تشخیص پیش فرض

ها فرضیه سازی مناسب انتخاب راه حل ها آزمون نتایج و قضاوت به عبارت دیگر فرآیند عقالنی و منظم مفهوم سازی بکارگیری تجزیه و تحلیل

ترکیب و ارزشیابی پویا و ماهرانه اطالعات جمع آوری شده که به منظورجهت دهی عقاید و اعمال بکار گرفته می شوند

توانایی تحلیل به معنی تشخیص هدف مطالب و پی بردن به اطالعات تعریف نظری

موجود می باشد که می تواند شامل مهارت های سنجش عقاید تشخیصاستدالل ها و تحلیل آنها باشد

9

توانایی استنباط به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است که مهارت های تعریف نظری

آن شامل جستجوی شواهد حدس زدن متغیر ها و استنتاج است توانایی استدالل استنتاجی

به معنی نتیجه گیری بر اساس یک استنباط یا اصل کلی تعریف نظریاست

توانایی استدالل استقرایی به معنی استخراج بر اساس دالیل منطقی استتعریف نظری

توانایی ارزشیابی به معنی تعیین اعتبار و ارزیابی نحوه ارتباط مطالب وتعریف نظری

اطالعات است زیر مهارت های آن شامل بررسی ادعاها و استدالل هاست دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

مقصود افرادی هستند که در حال تحصیل در رشته مدیریت تعریف نظری خدمات بهداشتی درمانی هستند دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی

در این پژوهش منظور دانشجویان افرادی هستند که در تعریف عملی درمانی آزمون سراسری موفق به قبولی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

شده اندویژگی های فردی

در پژوهش حاضر منظور از ویژگی های فردی جنس و معدل تعریف عملیاست که در قسمت اول پرسشنامه گنجانده شده است

محدوديت هاي اجرايي طرح و روش کاهش آن ها عامل رشد )سن( تفاوت های فردی واحد های پژوهش )هوش و استعداد( و

شرایط روانی-عاطفی دانشجویان در زمان پاسخگویی به پرسشنامه محدودیتی ایجاد کرد که قابل کنترل نبودند همچنین از آنجایی که پرسش نامه

مذکور در حیطه های مختلف شناختی شامل تجزیه و تحلیل استنباط ارزشیابی و استدالل طراحی شده بود لذا به منظور پاسخ به آن دانشجو می بایست ابتدا سواالت را به دقت بخواند و به تجزیه و تحلیل بپردازد تا بتواند به سواالت پاسخ دهد که این ویژگی سبب می شد که تکمیل پرسش نامه توسط

دقیقه را در بر گیرد متاسفانه بسیاری از دانشجویان45دانشجو زمانی حدود

10

تمایلی به صرف چنین زمانی برای تکمیل پرسش نامه از خود نشان نمیدادند

مالحظات اخالقي در پژوهش حاضر پژوهشگر خود را موظف به رعایت اصول اخالقی زیر

دانسته است - اخذ مجوز و معرفی نامه از ریاست محترم دانشکده جهت انجام پژوهش1

در دانشکده- آزاد بودن افراد برای شرکت در پژوهش2 - توضیح ماهیت پژوهش هدف از انجام آن و نحوه پاسخگویی پرسشنامه3

به واحد های پژوهشی - دادن اطمینان به واحد های پژوهشی جهت محرمانه ماندن اطالعات و4

اعالم نتایج حاصل به درخواست واحد های پژوهشی

مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصیفی- تحلیلی است كه به منظور تعيين وضعيت

مهارت تفكر انتقادي دانشجويان رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه مورد پژوهش دانشجويان سال اول و انجام گرفته است 1390سال

مقطع كارشناسي رشته مديريت خدمات بهداشتي- درمانيسال سوم دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران هستند كه در سال

ثبت نام کرده و انتخاب واحد نموده اند 1388-89تحصيلي براي ارزيابي مهارت هاي تفكر انتقادي از فرم ب آزمون مهارت هاي تفكر

( استفادهCalifornia Critical Thinking Skill Test-CCTSTانتقادي كاليفرنيا ) شد كه نسبت به ساير ابزارهاي سنجش تفكر انتقادي از جامعيت بيشتري برخوردار است بخش اول پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيك از قبيل سن جنس ترم تحصيلي و معدل ديپلم است بخش دوم پرسشنامه حاوي

سئواالت اختصاصي جهت بررسي مهارت هاي تفكر انتقادي مي باشد که سؤال چهار يا پنج گزينه اي با يك پاسخ صحيح است این سؤاالت34شامل

سؤال(14 سوال( استدالل قياسي )14در پنج حیطه استدالل استقرايي) سوال( دسته16 سوال( و استنباط )14 سوال( ارزشيابي)9تجزيه و تحليل )

بندی شده اند الزم به ذکر است بعضي از سؤاالت براي بيش از يك حيطه مشترك مي باشد روايي محتوايي اين آزمون به وسيله متخصصين ملي در

مسايل تفكر انتقادي و يك متفكر ايده آل صورت گرفته است و پايايي علمي محاسبه680- 700 كودر ريچاردسون 20اين آزمون با استفاده از فرمول

گرديده است در پژوهش حاضر نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقيقات و پايان نامه های ايراني مورد استفاده قرار گرفته است آزمون شوندگان مي

11

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

بودن میزان نمرات تفكر انتقادي دانشجويان ايراني در مقايسه با نتايج پژوهش هاي انجام شده در كشورهاي غربي مي باشند در مطالعه ای که

نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی150توسط کالته جعفرآبادي بر روی مشهد انجام گرفت بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال

چهارم تفاوت معناداری مشاهده شد هرچند که نمره کل تفکر انتقادی ( بهمني و همكاران در مطالعه14دانشجویان در سطح پایینی قرار داشت )

اي تحت عنوان بررسي مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه بیان کردند1384علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي در سال

که دانشجويان گروه پزشكي در مواجهه با سواالت غلط امتحاني به هيچ وجه از مهارت هاي تفكر انتقادي استفاده نكرده و در مواجهه با جزوات درسي تنها

( 15 درصد صرفا به برخي از اشتباهات توجه كرده اند)86حدود از این رو الزم است نظام آموزش عالی در دوره معاصر بیش از گذشته

کانون توجه خود را به جاي محتوا فرایند و مهارت هاي تفکر انتقادي معطوف ( همچنین می بایست نقش مراکز دانشگاهی به عنوان مخزن1617) کند

اطالعات و اساتید به عنوان انتقال دهنده اطالعات تغییر نماید و دانشجویان به جاي این که تنها به حفظ اطالعات بپردازند مهارت خویش را در تفکر و

از توانايي تحليل و تفكر انتقادي( برخورداري18استدالل افزایش دهند) دانشجويان رشته مديريت خدمات بهداشتي استابزاري بسيار ارزشمند براي

در محيط پیچیده و حیاتی نظام سالمتچرا كه پس از فارغ التحصيلي مشغول به فعاليت خواهند شد و از این رو همواره نيازمند تصميم گيري هاي

پژوهش حاضر با هدف مقايسه میزان بهصحيح در زمينه هاي مختلف هستند در دانشجويان سال اول و سومانتقادیکارگیری مهارت های تفکر

كارشناسي مديريت خدمات بهداشتي- درماني دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام گرفت1390در سال

ضرورت و اهمیت تفکر انتقادی از طریق ایجاد روابط معقول میان انسان ها تصمیم گیری بر

اساس تحلیل عناصر یک موقعیت و تفکیک عناصر مطلوب نوید بخش زندگی توام با آرامش و مهربانی خواهذ بود بنابر این می توان گفت که اگر در

شناخت این امر ناموفق باشیم جامعه ما و در نهایت جامعه جهانی شکست خواهد خورد به طور خالصه دالیل ضرورت و اهمیت تفکر انتقادی را می

توان چنین برشمردبا ویژگی های اقالنی انسان مانند کنجکاوی و ترقی طلبی منطبق است -1

یادگیری بر اساس فعالیت خود یادگیرنده انجام می شود -2با ویژگی های عصر فراصنعتی و تغییر و تحول فزاینده آن متناسب است -3

4

برگرفته از اهداف اصلی آموزشی و تعلیم و تربیت است -4

تاریخچه تفکر انتقادی اگرچه تفکر انتقادي اصطالح نسبتا جدیدي است که در قرن بیستم مطرح

شده است لیکن این فعالیت در افکار فالسفه یونان باستان از جمله سقراط افالطون و ارسطو ریشه دارد این فیلسوفان به طور طور کلی تفکر انتقادي

را به منزله توانایی پرسش کردن آزمودن و فکر کردن بر روي ایده ها و ( از ابتداي قرن بیستم متعاقب توسعه3ارزش ها قلمداد می کردند )

پژوهش هاي مرتبط با آموزش و یادگیري تفکر انتقادي بنحو ویژه اي مورد ( در این راستا دیویی معتقد بود تفکر انتقادي ناظر به19توجه قرار گرفت )

( نیز به1956( بلوم و همکارانش )20قضاوت و التزام به شک گرایی است ) طبقه بندي حیطه شناختی پرداخته و معتقد بودند که دانشجویان باید در

دانشگاه حداقل به سه سطح شناختی تفکر انتقادي یعنی تحلیل ترکیب و (1970ارزشیابی برسند و آنها را براي ورود به دنیاي کار به کار گیرند پیاژه )

نیز ضمن اشاره به فرایند تعالی جویی متزاید در زندگی بشر آن را سازنده فراگیران و فرایند1980فعال دانش تلقی می کند به همین ترتیب در دهه

شناختی آنها مورد تأکید واقع شد و در نتیجه جنبش سازنده گرا پدیدآمد وتاکنون تاکید فزاینده بر تفکر انتقادي استمرار پیدا کرده است

مروري بر متون ( پزوهشي تحت عنوان مقايسه سطح1380 خليلي)الف(مطالعات داخلی

مهارت هاي تفكر انتقادي دانشجويان پرستاري در دانشگاه علوم پزشكي سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران انجام داد اين پزوهش يك

مطالعه توصيفي- مقايسه اي بود كه با هدف مقايسه سطح مهارت هاي تفكر انتقادي دانشجويان كارشناسي پرستاري در دانشگاه علوم پزشكي سمنان با

دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران انجام شد حجم نمونه شامل كليه دانشجو از400( و 70دانشجويان پرستاري دانشگاه علوم پزشكي)

دانشجويان دانشگاه هاي علوم پزشكي شهيد بهشتي و ايران كه به شيوه تصادفي طبقاتي از ترم هاي مختلف انتخاب شدند ابزار پزوهش آزمون

مهات هاي تفكر انتقادي كاليفرنيا فرم ب بود يافته هاي پزوهش نشان مي داد كه ميانگين نمرات دانشجويان پرستاري دانشگاه سمنان و دانشجويان

=325 با 1168 و SD=245 با 1234تهران در آزمون مذكور به ترتيب SD( 020 بود كه اختالف اين ميانگين ها از نظر آماري معني دار بودP=

971Tدر دانشگاه سمنان بين نمرات آزمون دانشجويان سال هاي مختلف )=

5

=( در دانشگاه هاي تهران000P= 284 Fاختالف معني داري وجود داشت ) ( و سال آخر1104صرفا بين ميانگين نمرات دانشجويان سال اول)

( در آزمون مذكور اختالف معني داري وجود داشت )1242كارشناسي)000P= 772- Tهمچنين بين سن و جنس با ميانگين نمرات دانشجويان )=

همبستگي معناداري وجود نداشت همچنين دانشجوياني كه رشته تحصيلي دوره ديبرستان آنها رياضي فيزيك بوده نسبت به درشته علوم تجربي از

ميانگين نمرات باالتري برخوردار بوده كه اين اختالف از نظر آماري معنادار =( نتايج پروهش نشان داد كه دانشجويان پرستاري000P= 865Tبود )

دانشگاه سمنان از سطح مهارت هاي تفكر انتقادي باالتري نسبت به دانشجويان پرستاري دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران و دانشجويان با معدل

باالتر از سطح مهارت هاي تفكر انتقادي بيشتري برخوردار بودند و دانشجويان با رشته تحصيلي ياضي فيزيك در دوره دبيرستان داراي سطح

( 20مهارت هاي تفكر انتقادي باالتري نسبت به بقيه بودند ) مطالعه اي توصيفي مقايسه اي تحت عنوان مقايسه1379زرقي در سال

تفكر انتقادي دانشجويان سال هاي مختلف ممقطع كارشناسي پيوسته پرستاري دانشكده پرستاري مامايي شهيد بهشتي رشت انجام داد اين

دانشجو سال هاي مختلف رشته پرستاري كه در طي89مطالعه روي مشغول به تحصيل بودند به روش سرشماري انجام78-79نيمسال دوم

گرديد ابزار گرداوري اطالعات آزمون استاندارد تفكر انتقادي واتسون- گليزر نفر34 نفر سال دوم 24 نفر سال اول 18 نفر شركت كننده 89بود از

نفر سال چهارم بودند ميانگين نمره تفكر انتقادي23سال سوم و و سال5445 سال سوم 4566 سال دوم 4638دانشجويان سال اول

بود مقايسه ميانگين تفكر انتقادي در بين دانشجويان مختلف با4730 استفاده از آزمون آناليز واريانس نشان داد كه بين ميزان تفكر انتقادي

=( از طرفي بين850Pدانشجويان مختلف تفاوت معناداري وجود ندارد) سن وضعيت تاهل و سابقه باليني با ميزان تفكر انتقادي رابطه معني داري

دانشجوي60( 1388( در مطالعه قریب و همکاران)21وجود نداشت) كارشناسي مديريت خدمات بهداشتي- درماني شاغل به تحصيل در دانشكده

پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران در اين پژوهش در دو گروه دانشجو در29 دانشجو در ترم اول و 31مشاركت داشتند كه از اين تعداد

ترم آخر شاغل به تحصيل بودند ميانگين و انحراف معيار سن دانشجويان سال و در دانشجويان23 و حداكثر 18 با حداقل 8118plusmn111ترم اول سال بود ميانگين و38 و حداكثر 20 با حداقل 2122 plusmn 293ترم آخر

در دانشجويان1518 plusmn481انحراف معيار معدل ديپلم دانشجويان ترم اول و میانگین و امحراف معیار معدل ترم قبل دانشجويان0418plusmn081ترم آخر 26بود از نظر توزيع جنسي دانشجويان در ترم اول 0317plusmn071ترم آخر

( نفر بودند يافته هاي اين پژوهش472)21( و ترم آخر 983نفر مؤنث) نشان داد ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان ترم اول و ترم

6

-tآخر در حدود هنجار مي باشد ميانگين نمرات دو گروه با استفاده از آزمون test(22 مقایسه گردید که تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد)

( انجام گرفت نتایج نشان1382همچنین در پژوهشی که به وسیله اسالمی) داد که اکثریت دانشجویان ترم اول و ترم آخر پرستاران بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف می باشند و بین میانگین امتیازات توانایی تشخیص پیش فرض ها و استنتاج دانشجویان ترم هاي اول و آخر پرستاران تفاوت معناداري

( در مطالعه ای تحت عنوان روند تحول تفکر انتقادي در23وجود نداشت)دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد که توسط جاویدي کالته جعفرآبادي )

نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت150( بر روی 1389 بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال چهارم تفاوت معناداری

مشاهده شد هرچند که نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان در سطح پایینی ( در پژوهش خود به این نتایج1383( بابامحمدي و خلیلی) 24قرار داشت)

دست یافتند که نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي در دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته پرستاري طی سال هاي تحصیل رو به پیشرفت بوده

است آزمون آماري تحلیل واریانس یک طرفه بین میانگین نمرات سال هاي مختلف تحصیل دانشجویان پرستاري کارشناسی پیوسته اختالف معنا داري را

( مطالعه اي تحت عنوان بررسي1384( بهمني و همكاران)25نشان داد) مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در

انجام دادند در اين مطالعه تجربي1384مواجهه با متون علمي در سال دانشجويان گروه پزشكي )پزشكي دندان پزشكي داروسازي( در سه گروه مختلف نوشته هاي علمي و يا سواالتي در ارتباط با درس را دريافت كردند

كه حاوي اشتباهات فاحش منطقي_ادراكي بود ميزان اشتباهاتي كه از سوي دانشجويان شناسايي و مورد توجه قرار گرفت مالكي براي بهره گيري آنان

از مهارت هاي تفكر انتقادي در نظر گرفته شد نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه دانشجويان گروه پزشكي در مواجهه با سواالت غلط امتحاني به هيچ وجه از مهارت هاي تفكر انتقادي استفاده نكرده و در مواجهه با جزوات

(26 درصد صرفا به برخي از اشتباهات توجه كرده اند)86درسي تنها حدود

( دانشجويان داروسازي دانشكده ايMiller ميلر )ب(مطالعات خارجی در داكوتاي شمالي را مورد بررسي قرار داد نتايج پژوهش وي نشان داد كه

ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان سال چهارم باالتر از حد هنجار بوده است همچنين ميانگين نمره كل گرايش به تفكر انتقادي در

دانشجويان سال چهارم نشان دهنده گرايش مطلوب و مثبت دانشجويان بود) دانشجوي كارشناسي بهداشت محيط را در198( جين بيرما و برادبير 27

دانشگاه دولتي ايلينويز امريكا از نظر گرايش به تفكر انتقادي مورد بررسي قرار دادند نتايج نشان دهنده گرايش مثبت دانشجويان بود بررسي زيربخش هاي گرايش به تفكر انتقادي نيز نشان داد كه بيش از نيمي از دانشجويان در

( مگ گراس نیز در مطالع28قسمت حقيقت جويي دچار ضعف مي باشند)

7

هاي بر روي دانشجویان سال اول تا سال آخر به این نتیجه رسید که میانگین نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان از سال اول تا سال چهارم )به

استثناي سال سوم( در حال افزایش می باشد )به نقل از راگل و همکاران ( همچنانکه دانشجویان2004( بر اساس پژوهش های تپر)29()2008

سنوات تحصیلی را طی می نمایند و دانش شان را درباره رشته تحصیلی شان افزایش م یدهند به متفکران انتقادي فرهیخته تري تبدیل می

( در2007( نتایج پژوهش ال حسن مدام )30()2006شوند)راتمن و مور بررسی اعتبار پرسشنامه تفکر انتقادي واتسون گلیزر در لبنان نشان داد که

و سال8810 با انحراف معیار 2541میانگین نمرات دانشجویان سال اول F 280 و 750 و سطح معنی دار 718 با انحراف معیار 40آخر با میانگین

است در کل نتایج این پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داري بین نمرات(31دختر و پسر و یا بین دانشجویان در سطوح مختلف وجود ندارد)

فصل دومج(

اهداف مقایسه تفکر انتقادی دانشجویان کارشناسی رشتهاهداف اصلي طرح

مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال1390

اهداف فرعي طرح- مقایسه توانایی تحلیل دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی 1- مقایسه توانایی استنباط دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی2 - مقایسه توانایی استدالل استنتاجی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک3

سال تحصیلی - مقایسه توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک4

سال تحصیلی - مقایسه توانایی ارزشیابی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال5

تحصیلی - تعیین ارتباط بین ویژگی های فردی و تفکر انتقادی در دانشجویان مورد6

مطالعه به تفکیک سال تحصیلی

شناسايي ميزان تاثير برنامه هاي آموزشي اهداف كاربردي طرح دانشگاه علوم پزشكي تهران بر يادگيري توانایی تحليل و تصميم گيري

دانشجويان رشته مديريت خدمات بهداشتی درمانی

8

فرضيات و سئواالت تحقيق - دانشجویان مورد مطالعه در سال های مختلف تحصیلی از نظر توانایی1

تحلیل چه تفاوتی با هم دارند - از دیدگاه توانایی استنباط چه تفاوتی میان دانشجویان مورد مطالعه در2

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی استدالل استنتاجی چه تفاوتی با3

هم دارند - آیا تفاوتی میان توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه در4

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - آیا دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی ارزشیابی تفاوت معنی داری با5

هم دارند - چه تفاوتی بین ویژگی های فردی دانشجویان مورد مطالعه و میزان تفکر6

انتقادی در سال های مختلف تحصیلی وجود دارد

تعريف واژه هاتفکر انتقادی

تفکر انتقادی آمیزه ای از دانش نگرش و مهارت جهت تعریف نظری تعیین و تشخیص انتخاب اطالعات مناسب حل مسئله تشخیص پیش فرض

ها فرضیه سازی مناسب انتخاب راه حل ها آزمون نتایج و قضاوت به عبارت دیگر فرآیند عقالنی و منظم مفهوم سازی بکارگیری تجزیه و تحلیل

ترکیب و ارزشیابی پویا و ماهرانه اطالعات جمع آوری شده که به منظورجهت دهی عقاید و اعمال بکار گرفته می شوند

توانایی تحلیل به معنی تشخیص هدف مطالب و پی بردن به اطالعات تعریف نظری

موجود می باشد که می تواند شامل مهارت های سنجش عقاید تشخیصاستدالل ها و تحلیل آنها باشد

9

توانایی استنباط به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است که مهارت های تعریف نظری

آن شامل جستجوی شواهد حدس زدن متغیر ها و استنتاج است توانایی استدالل استنتاجی

به معنی نتیجه گیری بر اساس یک استنباط یا اصل کلی تعریف نظریاست

توانایی استدالل استقرایی به معنی استخراج بر اساس دالیل منطقی استتعریف نظری

توانایی ارزشیابی به معنی تعیین اعتبار و ارزیابی نحوه ارتباط مطالب وتعریف نظری

اطالعات است زیر مهارت های آن شامل بررسی ادعاها و استدالل هاست دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

مقصود افرادی هستند که در حال تحصیل در رشته مدیریت تعریف نظری خدمات بهداشتی درمانی هستند دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی

در این پژوهش منظور دانشجویان افرادی هستند که در تعریف عملی درمانی آزمون سراسری موفق به قبولی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

شده اندویژگی های فردی

در پژوهش حاضر منظور از ویژگی های فردی جنس و معدل تعریف عملیاست که در قسمت اول پرسشنامه گنجانده شده است

محدوديت هاي اجرايي طرح و روش کاهش آن ها عامل رشد )سن( تفاوت های فردی واحد های پژوهش )هوش و استعداد( و

شرایط روانی-عاطفی دانشجویان در زمان پاسخگویی به پرسشنامه محدودیتی ایجاد کرد که قابل کنترل نبودند همچنین از آنجایی که پرسش نامه

مذکور در حیطه های مختلف شناختی شامل تجزیه و تحلیل استنباط ارزشیابی و استدالل طراحی شده بود لذا به منظور پاسخ به آن دانشجو می بایست ابتدا سواالت را به دقت بخواند و به تجزیه و تحلیل بپردازد تا بتواند به سواالت پاسخ دهد که این ویژگی سبب می شد که تکمیل پرسش نامه توسط

دقیقه را در بر گیرد متاسفانه بسیاری از دانشجویان45دانشجو زمانی حدود

10

تمایلی به صرف چنین زمانی برای تکمیل پرسش نامه از خود نشان نمیدادند

مالحظات اخالقي در پژوهش حاضر پژوهشگر خود را موظف به رعایت اصول اخالقی زیر

دانسته است - اخذ مجوز و معرفی نامه از ریاست محترم دانشکده جهت انجام پژوهش1

در دانشکده- آزاد بودن افراد برای شرکت در پژوهش2 - توضیح ماهیت پژوهش هدف از انجام آن و نحوه پاسخگویی پرسشنامه3

به واحد های پژوهشی - دادن اطمینان به واحد های پژوهشی جهت محرمانه ماندن اطالعات و4

اعالم نتایج حاصل به درخواست واحد های پژوهشی

مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصیفی- تحلیلی است كه به منظور تعيين وضعيت

مهارت تفكر انتقادي دانشجويان رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه مورد پژوهش دانشجويان سال اول و انجام گرفته است 1390سال

مقطع كارشناسي رشته مديريت خدمات بهداشتي- درمانيسال سوم دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران هستند كه در سال

ثبت نام کرده و انتخاب واحد نموده اند 1388-89تحصيلي براي ارزيابي مهارت هاي تفكر انتقادي از فرم ب آزمون مهارت هاي تفكر

( استفادهCalifornia Critical Thinking Skill Test-CCTSTانتقادي كاليفرنيا ) شد كه نسبت به ساير ابزارهاي سنجش تفكر انتقادي از جامعيت بيشتري برخوردار است بخش اول پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيك از قبيل سن جنس ترم تحصيلي و معدل ديپلم است بخش دوم پرسشنامه حاوي

سئواالت اختصاصي جهت بررسي مهارت هاي تفكر انتقادي مي باشد که سؤال چهار يا پنج گزينه اي با يك پاسخ صحيح است این سؤاالت34شامل

سؤال(14 سوال( استدالل قياسي )14در پنج حیطه استدالل استقرايي) سوال( دسته16 سوال( و استنباط )14 سوال( ارزشيابي)9تجزيه و تحليل )

بندی شده اند الزم به ذکر است بعضي از سؤاالت براي بيش از يك حيطه مشترك مي باشد روايي محتوايي اين آزمون به وسيله متخصصين ملي در

مسايل تفكر انتقادي و يك متفكر ايده آل صورت گرفته است و پايايي علمي محاسبه680- 700 كودر ريچاردسون 20اين آزمون با استفاده از فرمول

گرديده است در پژوهش حاضر نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقيقات و پايان نامه های ايراني مورد استفاده قرار گرفته است آزمون شوندگان مي

11

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

برگرفته از اهداف اصلی آموزشی و تعلیم و تربیت است -4

تاریخچه تفکر انتقادی اگرچه تفکر انتقادي اصطالح نسبتا جدیدي است که در قرن بیستم مطرح

شده است لیکن این فعالیت در افکار فالسفه یونان باستان از جمله سقراط افالطون و ارسطو ریشه دارد این فیلسوفان به طور طور کلی تفکر انتقادي

را به منزله توانایی پرسش کردن آزمودن و فکر کردن بر روي ایده ها و ( از ابتداي قرن بیستم متعاقب توسعه3ارزش ها قلمداد می کردند )

پژوهش هاي مرتبط با آموزش و یادگیري تفکر انتقادي بنحو ویژه اي مورد ( در این راستا دیویی معتقد بود تفکر انتقادي ناظر به19توجه قرار گرفت )

( نیز به1956( بلوم و همکارانش )20قضاوت و التزام به شک گرایی است ) طبقه بندي حیطه شناختی پرداخته و معتقد بودند که دانشجویان باید در

دانشگاه حداقل به سه سطح شناختی تفکر انتقادي یعنی تحلیل ترکیب و (1970ارزشیابی برسند و آنها را براي ورود به دنیاي کار به کار گیرند پیاژه )

نیز ضمن اشاره به فرایند تعالی جویی متزاید در زندگی بشر آن را سازنده فراگیران و فرایند1980فعال دانش تلقی می کند به همین ترتیب در دهه

شناختی آنها مورد تأکید واقع شد و در نتیجه جنبش سازنده گرا پدیدآمد وتاکنون تاکید فزاینده بر تفکر انتقادي استمرار پیدا کرده است

مروري بر متون ( پزوهشي تحت عنوان مقايسه سطح1380 خليلي)الف(مطالعات داخلی

مهارت هاي تفكر انتقادي دانشجويان پرستاري در دانشگاه علوم پزشكي سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران انجام داد اين پزوهش يك

مطالعه توصيفي- مقايسه اي بود كه با هدف مقايسه سطح مهارت هاي تفكر انتقادي دانشجويان كارشناسي پرستاري در دانشگاه علوم پزشكي سمنان با

دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران انجام شد حجم نمونه شامل كليه دانشجو از400( و 70دانشجويان پرستاري دانشگاه علوم پزشكي)

دانشجويان دانشگاه هاي علوم پزشكي شهيد بهشتي و ايران كه به شيوه تصادفي طبقاتي از ترم هاي مختلف انتخاب شدند ابزار پزوهش آزمون

مهات هاي تفكر انتقادي كاليفرنيا فرم ب بود يافته هاي پزوهش نشان مي داد كه ميانگين نمرات دانشجويان پرستاري دانشگاه سمنان و دانشجويان

=325 با 1168 و SD=245 با 1234تهران در آزمون مذكور به ترتيب SD( 020 بود كه اختالف اين ميانگين ها از نظر آماري معني دار بودP=

971Tدر دانشگاه سمنان بين نمرات آزمون دانشجويان سال هاي مختلف )=

5

=( در دانشگاه هاي تهران000P= 284 Fاختالف معني داري وجود داشت ) ( و سال آخر1104صرفا بين ميانگين نمرات دانشجويان سال اول)

( در آزمون مذكور اختالف معني داري وجود داشت )1242كارشناسي)000P= 772- Tهمچنين بين سن و جنس با ميانگين نمرات دانشجويان )=

همبستگي معناداري وجود نداشت همچنين دانشجوياني كه رشته تحصيلي دوره ديبرستان آنها رياضي فيزيك بوده نسبت به درشته علوم تجربي از

ميانگين نمرات باالتري برخوردار بوده كه اين اختالف از نظر آماري معنادار =( نتايج پروهش نشان داد كه دانشجويان پرستاري000P= 865Tبود )

دانشگاه سمنان از سطح مهارت هاي تفكر انتقادي باالتري نسبت به دانشجويان پرستاري دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران و دانشجويان با معدل

باالتر از سطح مهارت هاي تفكر انتقادي بيشتري برخوردار بودند و دانشجويان با رشته تحصيلي ياضي فيزيك در دوره دبيرستان داراي سطح

( 20مهارت هاي تفكر انتقادي باالتري نسبت به بقيه بودند ) مطالعه اي توصيفي مقايسه اي تحت عنوان مقايسه1379زرقي در سال

تفكر انتقادي دانشجويان سال هاي مختلف ممقطع كارشناسي پيوسته پرستاري دانشكده پرستاري مامايي شهيد بهشتي رشت انجام داد اين

دانشجو سال هاي مختلف رشته پرستاري كه در طي89مطالعه روي مشغول به تحصيل بودند به روش سرشماري انجام78-79نيمسال دوم

گرديد ابزار گرداوري اطالعات آزمون استاندارد تفكر انتقادي واتسون- گليزر نفر34 نفر سال دوم 24 نفر سال اول 18 نفر شركت كننده 89بود از

نفر سال چهارم بودند ميانگين نمره تفكر انتقادي23سال سوم و و سال5445 سال سوم 4566 سال دوم 4638دانشجويان سال اول

بود مقايسه ميانگين تفكر انتقادي در بين دانشجويان مختلف با4730 استفاده از آزمون آناليز واريانس نشان داد كه بين ميزان تفكر انتقادي

=( از طرفي بين850Pدانشجويان مختلف تفاوت معناداري وجود ندارد) سن وضعيت تاهل و سابقه باليني با ميزان تفكر انتقادي رابطه معني داري

دانشجوي60( 1388( در مطالعه قریب و همکاران)21وجود نداشت) كارشناسي مديريت خدمات بهداشتي- درماني شاغل به تحصيل در دانشكده

پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران در اين پژوهش در دو گروه دانشجو در29 دانشجو در ترم اول و 31مشاركت داشتند كه از اين تعداد

ترم آخر شاغل به تحصيل بودند ميانگين و انحراف معيار سن دانشجويان سال و در دانشجويان23 و حداكثر 18 با حداقل 8118plusmn111ترم اول سال بود ميانگين و38 و حداكثر 20 با حداقل 2122 plusmn 293ترم آخر

در دانشجويان1518 plusmn481انحراف معيار معدل ديپلم دانشجويان ترم اول و میانگین و امحراف معیار معدل ترم قبل دانشجويان0418plusmn081ترم آخر 26بود از نظر توزيع جنسي دانشجويان در ترم اول 0317plusmn071ترم آخر

( نفر بودند يافته هاي اين پژوهش472)21( و ترم آخر 983نفر مؤنث) نشان داد ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان ترم اول و ترم

6

-tآخر در حدود هنجار مي باشد ميانگين نمرات دو گروه با استفاده از آزمون test(22 مقایسه گردید که تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد)

( انجام گرفت نتایج نشان1382همچنین در پژوهشی که به وسیله اسالمی) داد که اکثریت دانشجویان ترم اول و ترم آخر پرستاران بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف می باشند و بین میانگین امتیازات توانایی تشخیص پیش فرض ها و استنتاج دانشجویان ترم هاي اول و آخر پرستاران تفاوت معناداري

( در مطالعه ای تحت عنوان روند تحول تفکر انتقادي در23وجود نداشت)دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد که توسط جاویدي کالته جعفرآبادي )

نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت150( بر روی 1389 بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال چهارم تفاوت معناداری

مشاهده شد هرچند که نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان در سطح پایینی ( در پژوهش خود به این نتایج1383( بابامحمدي و خلیلی) 24قرار داشت)

دست یافتند که نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي در دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته پرستاري طی سال هاي تحصیل رو به پیشرفت بوده

است آزمون آماري تحلیل واریانس یک طرفه بین میانگین نمرات سال هاي مختلف تحصیل دانشجویان پرستاري کارشناسی پیوسته اختالف معنا داري را

( مطالعه اي تحت عنوان بررسي1384( بهمني و همكاران)25نشان داد) مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در

انجام دادند در اين مطالعه تجربي1384مواجهه با متون علمي در سال دانشجويان گروه پزشكي )پزشكي دندان پزشكي داروسازي( در سه گروه مختلف نوشته هاي علمي و يا سواالتي در ارتباط با درس را دريافت كردند

كه حاوي اشتباهات فاحش منطقي_ادراكي بود ميزان اشتباهاتي كه از سوي دانشجويان شناسايي و مورد توجه قرار گرفت مالكي براي بهره گيري آنان

از مهارت هاي تفكر انتقادي در نظر گرفته شد نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه دانشجويان گروه پزشكي در مواجهه با سواالت غلط امتحاني به هيچ وجه از مهارت هاي تفكر انتقادي استفاده نكرده و در مواجهه با جزوات

(26 درصد صرفا به برخي از اشتباهات توجه كرده اند)86درسي تنها حدود

( دانشجويان داروسازي دانشكده ايMiller ميلر )ب(مطالعات خارجی در داكوتاي شمالي را مورد بررسي قرار داد نتايج پژوهش وي نشان داد كه

ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان سال چهارم باالتر از حد هنجار بوده است همچنين ميانگين نمره كل گرايش به تفكر انتقادي در

دانشجويان سال چهارم نشان دهنده گرايش مطلوب و مثبت دانشجويان بود) دانشجوي كارشناسي بهداشت محيط را در198( جين بيرما و برادبير 27

دانشگاه دولتي ايلينويز امريكا از نظر گرايش به تفكر انتقادي مورد بررسي قرار دادند نتايج نشان دهنده گرايش مثبت دانشجويان بود بررسي زيربخش هاي گرايش به تفكر انتقادي نيز نشان داد كه بيش از نيمي از دانشجويان در

( مگ گراس نیز در مطالع28قسمت حقيقت جويي دچار ضعف مي باشند)

7

هاي بر روي دانشجویان سال اول تا سال آخر به این نتیجه رسید که میانگین نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان از سال اول تا سال چهارم )به

استثناي سال سوم( در حال افزایش می باشد )به نقل از راگل و همکاران ( همچنانکه دانشجویان2004( بر اساس پژوهش های تپر)29()2008

سنوات تحصیلی را طی می نمایند و دانش شان را درباره رشته تحصیلی شان افزایش م یدهند به متفکران انتقادي فرهیخته تري تبدیل می

( در2007( نتایج پژوهش ال حسن مدام )30()2006شوند)راتمن و مور بررسی اعتبار پرسشنامه تفکر انتقادي واتسون گلیزر در لبنان نشان داد که

و سال8810 با انحراف معیار 2541میانگین نمرات دانشجویان سال اول F 280 و 750 و سطح معنی دار 718 با انحراف معیار 40آخر با میانگین

است در کل نتایج این پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داري بین نمرات(31دختر و پسر و یا بین دانشجویان در سطوح مختلف وجود ندارد)

فصل دومج(

اهداف مقایسه تفکر انتقادی دانشجویان کارشناسی رشتهاهداف اصلي طرح

مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال1390

اهداف فرعي طرح- مقایسه توانایی تحلیل دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی 1- مقایسه توانایی استنباط دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی2 - مقایسه توانایی استدالل استنتاجی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک3

سال تحصیلی - مقایسه توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک4

سال تحصیلی - مقایسه توانایی ارزشیابی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال5

تحصیلی - تعیین ارتباط بین ویژگی های فردی و تفکر انتقادی در دانشجویان مورد6

مطالعه به تفکیک سال تحصیلی

شناسايي ميزان تاثير برنامه هاي آموزشي اهداف كاربردي طرح دانشگاه علوم پزشكي تهران بر يادگيري توانایی تحليل و تصميم گيري

دانشجويان رشته مديريت خدمات بهداشتی درمانی

8

فرضيات و سئواالت تحقيق - دانشجویان مورد مطالعه در سال های مختلف تحصیلی از نظر توانایی1

تحلیل چه تفاوتی با هم دارند - از دیدگاه توانایی استنباط چه تفاوتی میان دانشجویان مورد مطالعه در2

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی استدالل استنتاجی چه تفاوتی با3

هم دارند - آیا تفاوتی میان توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه در4

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - آیا دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی ارزشیابی تفاوت معنی داری با5

هم دارند - چه تفاوتی بین ویژگی های فردی دانشجویان مورد مطالعه و میزان تفکر6

انتقادی در سال های مختلف تحصیلی وجود دارد

تعريف واژه هاتفکر انتقادی

تفکر انتقادی آمیزه ای از دانش نگرش و مهارت جهت تعریف نظری تعیین و تشخیص انتخاب اطالعات مناسب حل مسئله تشخیص پیش فرض

ها فرضیه سازی مناسب انتخاب راه حل ها آزمون نتایج و قضاوت به عبارت دیگر فرآیند عقالنی و منظم مفهوم سازی بکارگیری تجزیه و تحلیل

ترکیب و ارزشیابی پویا و ماهرانه اطالعات جمع آوری شده که به منظورجهت دهی عقاید و اعمال بکار گرفته می شوند

توانایی تحلیل به معنی تشخیص هدف مطالب و پی بردن به اطالعات تعریف نظری

موجود می باشد که می تواند شامل مهارت های سنجش عقاید تشخیصاستدالل ها و تحلیل آنها باشد

9

توانایی استنباط به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است که مهارت های تعریف نظری

آن شامل جستجوی شواهد حدس زدن متغیر ها و استنتاج است توانایی استدالل استنتاجی

به معنی نتیجه گیری بر اساس یک استنباط یا اصل کلی تعریف نظریاست

توانایی استدالل استقرایی به معنی استخراج بر اساس دالیل منطقی استتعریف نظری

توانایی ارزشیابی به معنی تعیین اعتبار و ارزیابی نحوه ارتباط مطالب وتعریف نظری

اطالعات است زیر مهارت های آن شامل بررسی ادعاها و استدالل هاست دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

مقصود افرادی هستند که در حال تحصیل در رشته مدیریت تعریف نظری خدمات بهداشتی درمانی هستند دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی

در این پژوهش منظور دانشجویان افرادی هستند که در تعریف عملی درمانی آزمون سراسری موفق به قبولی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

شده اندویژگی های فردی

در پژوهش حاضر منظور از ویژگی های فردی جنس و معدل تعریف عملیاست که در قسمت اول پرسشنامه گنجانده شده است

محدوديت هاي اجرايي طرح و روش کاهش آن ها عامل رشد )سن( تفاوت های فردی واحد های پژوهش )هوش و استعداد( و

شرایط روانی-عاطفی دانشجویان در زمان پاسخگویی به پرسشنامه محدودیتی ایجاد کرد که قابل کنترل نبودند همچنین از آنجایی که پرسش نامه

مذکور در حیطه های مختلف شناختی شامل تجزیه و تحلیل استنباط ارزشیابی و استدالل طراحی شده بود لذا به منظور پاسخ به آن دانشجو می بایست ابتدا سواالت را به دقت بخواند و به تجزیه و تحلیل بپردازد تا بتواند به سواالت پاسخ دهد که این ویژگی سبب می شد که تکمیل پرسش نامه توسط

دقیقه را در بر گیرد متاسفانه بسیاری از دانشجویان45دانشجو زمانی حدود

10

تمایلی به صرف چنین زمانی برای تکمیل پرسش نامه از خود نشان نمیدادند

مالحظات اخالقي در پژوهش حاضر پژوهشگر خود را موظف به رعایت اصول اخالقی زیر

دانسته است - اخذ مجوز و معرفی نامه از ریاست محترم دانشکده جهت انجام پژوهش1

در دانشکده- آزاد بودن افراد برای شرکت در پژوهش2 - توضیح ماهیت پژوهش هدف از انجام آن و نحوه پاسخگویی پرسشنامه3

به واحد های پژوهشی - دادن اطمینان به واحد های پژوهشی جهت محرمانه ماندن اطالعات و4

اعالم نتایج حاصل به درخواست واحد های پژوهشی

مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصیفی- تحلیلی است كه به منظور تعيين وضعيت

مهارت تفكر انتقادي دانشجويان رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه مورد پژوهش دانشجويان سال اول و انجام گرفته است 1390سال

مقطع كارشناسي رشته مديريت خدمات بهداشتي- درمانيسال سوم دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران هستند كه در سال

ثبت نام کرده و انتخاب واحد نموده اند 1388-89تحصيلي براي ارزيابي مهارت هاي تفكر انتقادي از فرم ب آزمون مهارت هاي تفكر

( استفادهCalifornia Critical Thinking Skill Test-CCTSTانتقادي كاليفرنيا ) شد كه نسبت به ساير ابزارهاي سنجش تفكر انتقادي از جامعيت بيشتري برخوردار است بخش اول پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيك از قبيل سن جنس ترم تحصيلي و معدل ديپلم است بخش دوم پرسشنامه حاوي

سئواالت اختصاصي جهت بررسي مهارت هاي تفكر انتقادي مي باشد که سؤال چهار يا پنج گزينه اي با يك پاسخ صحيح است این سؤاالت34شامل

سؤال(14 سوال( استدالل قياسي )14در پنج حیطه استدالل استقرايي) سوال( دسته16 سوال( و استنباط )14 سوال( ارزشيابي)9تجزيه و تحليل )

بندی شده اند الزم به ذکر است بعضي از سؤاالت براي بيش از يك حيطه مشترك مي باشد روايي محتوايي اين آزمون به وسيله متخصصين ملي در

مسايل تفكر انتقادي و يك متفكر ايده آل صورت گرفته است و پايايي علمي محاسبه680- 700 كودر ريچاردسون 20اين آزمون با استفاده از فرمول

گرديده است در پژوهش حاضر نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقيقات و پايان نامه های ايراني مورد استفاده قرار گرفته است آزمون شوندگان مي

11

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

=( در دانشگاه هاي تهران000P= 284 Fاختالف معني داري وجود داشت ) ( و سال آخر1104صرفا بين ميانگين نمرات دانشجويان سال اول)

( در آزمون مذكور اختالف معني داري وجود داشت )1242كارشناسي)000P= 772- Tهمچنين بين سن و جنس با ميانگين نمرات دانشجويان )=

همبستگي معناداري وجود نداشت همچنين دانشجوياني كه رشته تحصيلي دوره ديبرستان آنها رياضي فيزيك بوده نسبت به درشته علوم تجربي از

ميانگين نمرات باالتري برخوردار بوده كه اين اختالف از نظر آماري معنادار =( نتايج پروهش نشان داد كه دانشجويان پرستاري000P= 865Tبود )

دانشگاه سمنان از سطح مهارت هاي تفكر انتقادي باالتري نسبت به دانشجويان پرستاري دانشگاه هاي علوم پزشكي تهران و دانشجويان با معدل

باالتر از سطح مهارت هاي تفكر انتقادي بيشتري برخوردار بودند و دانشجويان با رشته تحصيلي ياضي فيزيك در دوره دبيرستان داراي سطح

( 20مهارت هاي تفكر انتقادي باالتري نسبت به بقيه بودند ) مطالعه اي توصيفي مقايسه اي تحت عنوان مقايسه1379زرقي در سال

تفكر انتقادي دانشجويان سال هاي مختلف ممقطع كارشناسي پيوسته پرستاري دانشكده پرستاري مامايي شهيد بهشتي رشت انجام داد اين

دانشجو سال هاي مختلف رشته پرستاري كه در طي89مطالعه روي مشغول به تحصيل بودند به روش سرشماري انجام78-79نيمسال دوم

گرديد ابزار گرداوري اطالعات آزمون استاندارد تفكر انتقادي واتسون- گليزر نفر34 نفر سال دوم 24 نفر سال اول 18 نفر شركت كننده 89بود از

نفر سال چهارم بودند ميانگين نمره تفكر انتقادي23سال سوم و و سال5445 سال سوم 4566 سال دوم 4638دانشجويان سال اول

بود مقايسه ميانگين تفكر انتقادي در بين دانشجويان مختلف با4730 استفاده از آزمون آناليز واريانس نشان داد كه بين ميزان تفكر انتقادي

=( از طرفي بين850Pدانشجويان مختلف تفاوت معناداري وجود ندارد) سن وضعيت تاهل و سابقه باليني با ميزان تفكر انتقادي رابطه معني داري

دانشجوي60( 1388( در مطالعه قریب و همکاران)21وجود نداشت) كارشناسي مديريت خدمات بهداشتي- درماني شاغل به تحصيل در دانشكده

پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران در اين پژوهش در دو گروه دانشجو در29 دانشجو در ترم اول و 31مشاركت داشتند كه از اين تعداد

ترم آخر شاغل به تحصيل بودند ميانگين و انحراف معيار سن دانشجويان سال و در دانشجويان23 و حداكثر 18 با حداقل 8118plusmn111ترم اول سال بود ميانگين و38 و حداكثر 20 با حداقل 2122 plusmn 293ترم آخر

در دانشجويان1518 plusmn481انحراف معيار معدل ديپلم دانشجويان ترم اول و میانگین و امحراف معیار معدل ترم قبل دانشجويان0418plusmn081ترم آخر 26بود از نظر توزيع جنسي دانشجويان در ترم اول 0317plusmn071ترم آخر

( نفر بودند يافته هاي اين پژوهش472)21( و ترم آخر 983نفر مؤنث) نشان داد ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان ترم اول و ترم

6

-tآخر در حدود هنجار مي باشد ميانگين نمرات دو گروه با استفاده از آزمون test(22 مقایسه گردید که تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد)

( انجام گرفت نتایج نشان1382همچنین در پژوهشی که به وسیله اسالمی) داد که اکثریت دانشجویان ترم اول و ترم آخر پرستاران بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف می باشند و بین میانگین امتیازات توانایی تشخیص پیش فرض ها و استنتاج دانشجویان ترم هاي اول و آخر پرستاران تفاوت معناداري

( در مطالعه ای تحت عنوان روند تحول تفکر انتقادي در23وجود نداشت)دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد که توسط جاویدي کالته جعفرآبادي )

نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت150( بر روی 1389 بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال چهارم تفاوت معناداری

مشاهده شد هرچند که نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان در سطح پایینی ( در پژوهش خود به این نتایج1383( بابامحمدي و خلیلی) 24قرار داشت)

دست یافتند که نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي در دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته پرستاري طی سال هاي تحصیل رو به پیشرفت بوده

است آزمون آماري تحلیل واریانس یک طرفه بین میانگین نمرات سال هاي مختلف تحصیل دانشجویان پرستاري کارشناسی پیوسته اختالف معنا داري را

( مطالعه اي تحت عنوان بررسي1384( بهمني و همكاران)25نشان داد) مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در

انجام دادند در اين مطالعه تجربي1384مواجهه با متون علمي در سال دانشجويان گروه پزشكي )پزشكي دندان پزشكي داروسازي( در سه گروه مختلف نوشته هاي علمي و يا سواالتي در ارتباط با درس را دريافت كردند

كه حاوي اشتباهات فاحش منطقي_ادراكي بود ميزان اشتباهاتي كه از سوي دانشجويان شناسايي و مورد توجه قرار گرفت مالكي براي بهره گيري آنان

از مهارت هاي تفكر انتقادي در نظر گرفته شد نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه دانشجويان گروه پزشكي در مواجهه با سواالت غلط امتحاني به هيچ وجه از مهارت هاي تفكر انتقادي استفاده نكرده و در مواجهه با جزوات

(26 درصد صرفا به برخي از اشتباهات توجه كرده اند)86درسي تنها حدود

( دانشجويان داروسازي دانشكده ايMiller ميلر )ب(مطالعات خارجی در داكوتاي شمالي را مورد بررسي قرار داد نتايج پژوهش وي نشان داد كه

ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان سال چهارم باالتر از حد هنجار بوده است همچنين ميانگين نمره كل گرايش به تفكر انتقادي در

دانشجويان سال چهارم نشان دهنده گرايش مطلوب و مثبت دانشجويان بود) دانشجوي كارشناسي بهداشت محيط را در198( جين بيرما و برادبير 27

دانشگاه دولتي ايلينويز امريكا از نظر گرايش به تفكر انتقادي مورد بررسي قرار دادند نتايج نشان دهنده گرايش مثبت دانشجويان بود بررسي زيربخش هاي گرايش به تفكر انتقادي نيز نشان داد كه بيش از نيمي از دانشجويان در

( مگ گراس نیز در مطالع28قسمت حقيقت جويي دچار ضعف مي باشند)

7

هاي بر روي دانشجویان سال اول تا سال آخر به این نتیجه رسید که میانگین نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان از سال اول تا سال چهارم )به

استثناي سال سوم( در حال افزایش می باشد )به نقل از راگل و همکاران ( همچنانکه دانشجویان2004( بر اساس پژوهش های تپر)29()2008

سنوات تحصیلی را طی می نمایند و دانش شان را درباره رشته تحصیلی شان افزایش م یدهند به متفکران انتقادي فرهیخته تري تبدیل می

( در2007( نتایج پژوهش ال حسن مدام )30()2006شوند)راتمن و مور بررسی اعتبار پرسشنامه تفکر انتقادي واتسون گلیزر در لبنان نشان داد که

و سال8810 با انحراف معیار 2541میانگین نمرات دانشجویان سال اول F 280 و 750 و سطح معنی دار 718 با انحراف معیار 40آخر با میانگین

است در کل نتایج این پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داري بین نمرات(31دختر و پسر و یا بین دانشجویان در سطوح مختلف وجود ندارد)

فصل دومج(

اهداف مقایسه تفکر انتقادی دانشجویان کارشناسی رشتهاهداف اصلي طرح

مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال1390

اهداف فرعي طرح- مقایسه توانایی تحلیل دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی 1- مقایسه توانایی استنباط دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی2 - مقایسه توانایی استدالل استنتاجی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک3

سال تحصیلی - مقایسه توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک4

سال تحصیلی - مقایسه توانایی ارزشیابی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال5

تحصیلی - تعیین ارتباط بین ویژگی های فردی و تفکر انتقادی در دانشجویان مورد6

مطالعه به تفکیک سال تحصیلی

شناسايي ميزان تاثير برنامه هاي آموزشي اهداف كاربردي طرح دانشگاه علوم پزشكي تهران بر يادگيري توانایی تحليل و تصميم گيري

دانشجويان رشته مديريت خدمات بهداشتی درمانی

8

فرضيات و سئواالت تحقيق - دانشجویان مورد مطالعه در سال های مختلف تحصیلی از نظر توانایی1

تحلیل چه تفاوتی با هم دارند - از دیدگاه توانایی استنباط چه تفاوتی میان دانشجویان مورد مطالعه در2

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی استدالل استنتاجی چه تفاوتی با3

هم دارند - آیا تفاوتی میان توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه در4

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - آیا دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی ارزشیابی تفاوت معنی داری با5

هم دارند - چه تفاوتی بین ویژگی های فردی دانشجویان مورد مطالعه و میزان تفکر6

انتقادی در سال های مختلف تحصیلی وجود دارد

تعريف واژه هاتفکر انتقادی

تفکر انتقادی آمیزه ای از دانش نگرش و مهارت جهت تعریف نظری تعیین و تشخیص انتخاب اطالعات مناسب حل مسئله تشخیص پیش فرض

ها فرضیه سازی مناسب انتخاب راه حل ها آزمون نتایج و قضاوت به عبارت دیگر فرآیند عقالنی و منظم مفهوم سازی بکارگیری تجزیه و تحلیل

ترکیب و ارزشیابی پویا و ماهرانه اطالعات جمع آوری شده که به منظورجهت دهی عقاید و اعمال بکار گرفته می شوند

توانایی تحلیل به معنی تشخیص هدف مطالب و پی بردن به اطالعات تعریف نظری

موجود می باشد که می تواند شامل مهارت های سنجش عقاید تشخیصاستدالل ها و تحلیل آنها باشد

9

توانایی استنباط به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است که مهارت های تعریف نظری

آن شامل جستجوی شواهد حدس زدن متغیر ها و استنتاج است توانایی استدالل استنتاجی

به معنی نتیجه گیری بر اساس یک استنباط یا اصل کلی تعریف نظریاست

توانایی استدالل استقرایی به معنی استخراج بر اساس دالیل منطقی استتعریف نظری

توانایی ارزشیابی به معنی تعیین اعتبار و ارزیابی نحوه ارتباط مطالب وتعریف نظری

اطالعات است زیر مهارت های آن شامل بررسی ادعاها و استدالل هاست دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

مقصود افرادی هستند که در حال تحصیل در رشته مدیریت تعریف نظری خدمات بهداشتی درمانی هستند دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی

در این پژوهش منظور دانشجویان افرادی هستند که در تعریف عملی درمانی آزمون سراسری موفق به قبولی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

شده اندویژگی های فردی

در پژوهش حاضر منظور از ویژگی های فردی جنس و معدل تعریف عملیاست که در قسمت اول پرسشنامه گنجانده شده است

محدوديت هاي اجرايي طرح و روش کاهش آن ها عامل رشد )سن( تفاوت های فردی واحد های پژوهش )هوش و استعداد( و

شرایط روانی-عاطفی دانشجویان در زمان پاسخگویی به پرسشنامه محدودیتی ایجاد کرد که قابل کنترل نبودند همچنین از آنجایی که پرسش نامه

مذکور در حیطه های مختلف شناختی شامل تجزیه و تحلیل استنباط ارزشیابی و استدالل طراحی شده بود لذا به منظور پاسخ به آن دانشجو می بایست ابتدا سواالت را به دقت بخواند و به تجزیه و تحلیل بپردازد تا بتواند به سواالت پاسخ دهد که این ویژگی سبب می شد که تکمیل پرسش نامه توسط

دقیقه را در بر گیرد متاسفانه بسیاری از دانشجویان45دانشجو زمانی حدود

10

تمایلی به صرف چنین زمانی برای تکمیل پرسش نامه از خود نشان نمیدادند

مالحظات اخالقي در پژوهش حاضر پژوهشگر خود را موظف به رعایت اصول اخالقی زیر

دانسته است - اخذ مجوز و معرفی نامه از ریاست محترم دانشکده جهت انجام پژوهش1

در دانشکده- آزاد بودن افراد برای شرکت در پژوهش2 - توضیح ماهیت پژوهش هدف از انجام آن و نحوه پاسخگویی پرسشنامه3

به واحد های پژوهشی - دادن اطمینان به واحد های پژوهشی جهت محرمانه ماندن اطالعات و4

اعالم نتایج حاصل به درخواست واحد های پژوهشی

مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصیفی- تحلیلی است كه به منظور تعيين وضعيت

مهارت تفكر انتقادي دانشجويان رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه مورد پژوهش دانشجويان سال اول و انجام گرفته است 1390سال

مقطع كارشناسي رشته مديريت خدمات بهداشتي- درمانيسال سوم دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران هستند كه در سال

ثبت نام کرده و انتخاب واحد نموده اند 1388-89تحصيلي براي ارزيابي مهارت هاي تفكر انتقادي از فرم ب آزمون مهارت هاي تفكر

( استفادهCalifornia Critical Thinking Skill Test-CCTSTانتقادي كاليفرنيا ) شد كه نسبت به ساير ابزارهاي سنجش تفكر انتقادي از جامعيت بيشتري برخوردار است بخش اول پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيك از قبيل سن جنس ترم تحصيلي و معدل ديپلم است بخش دوم پرسشنامه حاوي

سئواالت اختصاصي جهت بررسي مهارت هاي تفكر انتقادي مي باشد که سؤال چهار يا پنج گزينه اي با يك پاسخ صحيح است این سؤاالت34شامل

سؤال(14 سوال( استدالل قياسي )14در پنج حیطه استدالل استقرايي) سوال( دسته16 سوال( و استنباط )14 سوال( ارزشيابي)9تجزيه و تحليل )

بندی شده اند الزم به ذکر است بعضي از سؤاالت براي بيش از يك حيطه مشترك مي باشد روايي محتوايي اين آزمون به وسيله متخصصين ملي در

مسايل تفكر انتقادي و يك متفكر ايده آل صورت گرفته است و پايايي علمي محاسبه680- 700 كودر ريچاردسون 20اين آزمون با استفاده از فرمول

گرديده است در پژوهش حاضر نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقيقات و پايان نامه های ايراني مورد استفاده قرار گرفته است آزمون شوندگان مي

11

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

-tآخر در حدود هنجار مي باشد ميانگين نمرات دو گروه با استفاده از آزمون test(22 مقایسه گردید که تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد)

( انجام گرفت نتایج نشان1382همچنین در پژوهشی که به وسیله اسالمی) داد که اکثریت دانشجویان ترم اول و ترم آخر پرستاران بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف می باشند و بین میانگین امتیازات توانایی تشخیص پیش فرض ها و استنتاج دانشجویان ترم هاي اول و آخر پرستاران تفاوت معناداري

( در مطالعه ای تحت عنوان روند تحول تفکر انتقادي در23وجود نداشت)دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد که توسط جاویدي کالته جعفرآبادي )

نفر از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت150( بر روی 1389 بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال چهارم تفاوت معناداری

مشاهده شد هرچند که نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان در سطح پایینی ( در پژوهش خود به این نتایج1383( بابامحمدي و خلیلی) 24قرار داشت)

دست یافتند که نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي در دانشجویان دوره کارشناسی پیوسته پرستاري طی سال هاي تحصیل رو به پیشرفت بوده

است آزمون آماري تحلیل واریانس یک طرفه بین میانگین نمرات سال هاي مختلف تحصیل دانشجویان پرستاري کارشناسی پیوسته اختالف معنا داري را

( مطالعه اي تحت عنوان بررسي1384( بهمني و همكاران)25نشان داد) مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در

انجام دادند در اين مطالعه تجربي1384مواجهه با متون علمي در سال دانشجويان گروه پزشكي )پزشكي دندان پزشكي داروسازي( در سه گروه مختلف نوشته هاي علمي و يا سواالتي در ارتباط با درس را دريافت كردند

كه حاوي اشتباهات فاحش منطقي_ادراكي بود ميزان اشتباهاتي كه از سوي دانشجويان شناسايي و مورد توجه قرار گرفت مالكي براي بهره گيري آنان

از مهارت هاي تفكر انتقادي در نظر گرفته شد نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه دانشجويان گروه پزشكي در مواجهه با سواالت غلط امتحاني به هيچ وجه از مهارت هاي تفكر انتقادي استفاده نكرده و در مواجهه با جزوات

(26 درصد صرفا به برخي از اشتباهات توجه كرده اند)86درسي تنها حدود

( دانشجويان داروسازي دانشكده ايMiller ميلر )ب(مطالعات خارجی در داكوتاي شمالي را مورد بررسي قرار داد نتايج پژوهش وي نشان داد كه

ميانگين نمره كل مهارت تفكر انتقادي در دانشجويان سال چهارم باالتر از حد هنجار بوده است همچنين ميانگين نمره كل گرايش به تفكر انتقادي در

دانشجويان سال چهارم نشان دهنده گرايش مطلوب و مثبت دانشجويان بود) دانشجوي كارشناسي بهداشت محيط را در198( جين بيرما و برادبير 27

دانشگاه دولتي ايلينويز امريكا از نظر گرايش به تفكر انتقادي مورد بررسي قرار دادند نتايج نشان دهنده گرايش مثبت دانشجويان بود بررسي زيربخش هاي گرايش به تفكر انتقادي نيز نشان داد كه بيش از نيمي از دانشجويان در

( مگ گراس نیز در مطالع28قسمت حقيقت جويي دچار ضعف مي باشند)

7

هاي بر روي دانشجویان سال اول تا سال آخر به این نتیجه رسید که میانگین نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان از سال اول تا سال چهارم )به

استثناي سال سوم( در حال افزایش می باشد )به نقل از راگل و همکاران ( همچنانکه دانشجویان2004( بر اساس پژوهش های تپر)29()2008

سنوات تحصیلی را طی می نمایند و دانش شان را درباره رشته تحصیلی شان افزایش م یدهند به متفکران انتقادي فرهیخته تري تبدیل می

( در2007( نتایج پژوهش ال حسن مدام )30()2006شوند)راتمن و مور بررسی اعتبار پرسشنامه تفکر انتقادي واتسون گلیزر در لبنان نشان داد که

و سال8810 با انحراف معیار 2541میانگین نمرات دانشجویان سال اول F 280 و 750 و سطح معنی دار 718 با انحراف معیار 40آخر با میانگین

است در کل نتایج این پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داري بین نمرات(31دختر و پسر و یا بین دانشجویان در سطوح مختلف وجود ندارد)

فصل دومج(

اهداف مقایسه تفکر انتقادی دانشجویان کارشناسی رشتهاهداف اصلي طرح

مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال1390

اهداف فرعي طرح- مقایسه توانایی تحلیل دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی 1- مقایسه توانایی استنباط دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی2 - مقایسه توانایی استدالل استنتاجی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک3

سال تحصیلی - مقایسه توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک4

سال تحصیلی - مقایسه توانایی ارزشیابی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال5

تحصیلی - تعیین ارتباط بین ویژگی های فردی و تفکر انتقادی در دانشجویان مورد6

مطالعه به تفکیک سال تحصیلی

شناسايي ميزان تاثير برنامه هاي آموزشي اهداف كاربردي طرح دانشگاه علوم پزشكي تهران بر يادگيري توانایی تحليل و تصميم گيري

دانشجويان رشته مديريت خدمات بهداشتی درمانی

8

فرضيات و سئواالت تحقيق - دانشجویان مورد مطالعه در سال های مختلف تحصیلی از نظر توانایی1

تحلیل چه تفاوتی با هم دارند - از دیدگاه توانایی استنباط چه تفاوتی میان دانشجویان مورد مطالعه در2

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی استدالل استنتاجی چه تفاوتی با3

هم دارند - آیا تفاوتی میان توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه در4

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - آیا دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی ارزشیابی تفاوت معنی داری با5

هم دارند - چه تفاوتی بین ویژگی های فردی دانشجویان مورد مطالعه و میزان تفکر6

انتقادی در سال های مختلف تحصیلی وجود دارد

تعريف واژه هاتفکر انتقادی

تفکر انتقادی آمیزه ای از دانش نگرش و مهارت جهت تعریف نظری تعیین و تشخیص انتخاب اطالعات مناسب حل مسئله تشخیص پیش فرض

ها فرضیه سازی مناسب انتخاب راه حل ها آزمون نتایج و قضاوت به عبارت دیگر فرآیند عقالنی و منظم مفهوم سازی بکارگیری تجزیه و تحلیل

ترکیب و ارزشیابی پویا و ماهرانه اطالعات جمع آوری شده که به منظورجهت دهی عقاید و اعمال بکار گرفته می شوند

توانایی تحلیل به معنی تشخیص هدف مطالب و پی بردن به اطالعات تعریف نظری

موجود می باشد که می تواند شامل مهارت های سنجش عقاید تشخیصاستدالل ها و تحلیل آنها باشد

9

توانایی استنباط به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است که مهارت های تعریف نظری

آن شامل جستجوی شواهد حدس زدن متغیر ها و استنتاج است توانایی استدالل استنتاجی

به معنی نتیجه گیری بر اساس یک استنباط یا اصل کلی تعریف نظریاست

توانایی استدالل استقرایی به معنی استخراج بر اساس دالیل منطقی استتعریف نظری

توانایی ارزشیابی به معنی تعیین اعتبار و ارزیابی نحوه ارتباط مطالب وتعریف نظری

اطالعات است زیر مهارت های آن شامل بررسی ادعاها و استدالل هاست دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

مقصود افرادی هستند که در حال تحصیل در رشته مدیریت تعریف نظری خدمات بهداشتی درمانی هستند دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی

در این پژوهش منظور دانشجویان افرادی هستند که در تعریف عملی درمانی آزمون سراسری موفق به قبولی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

شده اندویژگی های فردی

در پژوهش حاضر منظور از ویژگی های فردی جنس و معدل تعریف عملیاست که در قسمت اول پرسشنامه گنجانده شده است

محدوديت هاي اجرايي طرح و روش کاهش آن ها عامل رشد )سن( تفاوت های فردی واحد های پژوهش )هوش و استعداد( و

شرایط روانی-عاطفی دانشجویان در زمان پاسخگویی به پرسشنامه محدودیتی ایجاد کرد که قابل کنترل نبودند همچنین از آنجایی که پرسش نامه

مذکور در حیطه های مختلف شناختی شامل تجزیه و تحلیل استنباط ارزشیابی و استدالل طراحی شده بود لذا به منظور پاسخ به آن دانشجو می بایست ابتدا سواالت را به دقت بخواند و به تجزیه و تحلیل بپردازد تا بتواند به سواالت پاسخ دهد که این ویژگی سبب می شد که تکمیل پرسش نامه توسط

دقیقه را در بر گیرد متاسفانه بسیاری از دانشجویان45دانشجو زمانی حدود

10

تمایلی به صرف چنین زمانی برای تکمیل پرسش نامه از خود نشان نمیدادند

مالحظات اخالقي در پژوهش حاضر پژوهشگر خود را موظف به رعایت اصول اخالقی زیر

دانسته است - اخذ مجوز و معرفی نامه از ریاست محترم دانشکده جهت انجام پژوهش1

در دانشکده- آزاد بودن افراد برای شرکت در پژوهش2 - توضیح ماهیت پژوهش هدف از انجام آن و نحوه پاسخگویی پرسشنامه3

به واحد های پژوهشی - دادن اطمینان به واحد های پژوهشی جهت محرمانه ماندن اطالعات و4

اعالم نتایج حاصل به درخواست واحد های پژوهشی

مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصیفی- تحلیلی است كه به منظور تعيين وضعيت

مهارت تفكر انتقادي دانشجويان رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه مورد پژوهش دانشجويان سال اول و انجام گرفته است 1390سال

مقطع كارشناسي رشته مديريت خدمات بهداشتي- درمانيسال سوم دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران هستند كه در سال

ثبت نام کرده و انتخاب واحد نموده اند 1388-89تحصيلي براي ارزيابي مهارت هاي تفكر انتقادي از فرم ب آزمون مهارت هاي تفكر

( استفادهCalifornia Critical Thinking Skill Test-CCTSTانتقادي كاليفرنيا ) شد كه نسبت به ساير ابزارهاي سنجش تفكر انتقادي از جامعيت بيشتري برخوردار است بخش اول پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيك از قبيل سن جنس ترم تحصيلي و معدل ديپلم است بخش دوم پرسشنامه حاوي

سئواالت اختصاصي جهت بررسي مهارت هاي تفكر انتقادي مي باشد که سؤال چهار يا پنج گزينه اي با يك پاسخ صحيح است این سؤاالت34شامل

سؤال(14 سوال( استدالل قياسي )14در پنج حیطه استدالل استقرايي) سوال( دسته16 سوال( و استنباط )14 سوال( ارزشيابي)9تجزيه و تحليل )

بندی شده اند الزم به ذکر است بعضي از سؤاالت براي بيش از يك حيطه مشترك مي باشد روايي محتوايي اين آزمون به وسيله متخصصين ملي در

مسايل تفكر انتقادي و يك متفكر ايده آل صورت گرفته است و پايايي علمي محاسبه680- 700 كودر ريچاردسون 20اين آزمون با استفاده از فرمول

گرديده است در پژوهش حاضر نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقيقات و پايان نامه های ايراني مورد استفاده قرار گرفته است آزمون شوندگان مي

11

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

هاي بر روي دانشجویان سال اول تا سال آخر به این نتیجه رسید که میانگین نمرات مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان از سال اول تا سال چهارم )به

استثناي سال سوم( در حال افزایش می باشد )به نقل از راگل و همکاران ( همچنانکه دانشجویان2004( بر اساس پژوهش های تپر)29()2008

سنوات تحصیلی را طی می نمایند و دانش شان را درباره رشته تحصیلی شان افزایش م یدهند به متفکران انتقادي فرهیخته تري تبدیل می

( در2007( نتایج پژوهش ال حسن مدام )30()2006شوند)راتمن و مور بررسی اعتبار پرسشنامه تفکر انتقادي واتسون گلیزر در لبنان نشان داد که

و سال8810 با انحراف معیار 2541میانگین نمرات دانشجویان سال اول F 280 و 750 و سطح معنی دار 718 با انحراف معیار 40آخر با میانگین

است در کل نتایج این پژوهش نشان داد که تفاوت معنی داري بین نمرات(31دختر و پسر و یا بین دانشجویان در سطوح مختلف وجود ندارد)

فصل دومج(

اهداف مقایسه تفکر انتقادی دانشجویان کارشناسی رشتهاهداف اصلي طرح

مدیریت خدمات بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال1390

اهداف فرعي طرح- مقایسه توانایی تحلیل دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی 1- مقایسه توانایی استنباط دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال تحصیلی2 - مقایسه توانایی استدالل استنتاجی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک3

سال تحصیلی - مقایسه توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک4

سال تحصیلی - مقایسه توانایی ارزشیابی دانشجویان مورد مطالعه به تفکیک سال5

تحصیلی - تعیین ارتباط بین ویژگی های فردی و تفکر انتقادی در دانشجویان مورد6

مطالعه به تفکیک سال تحصیلی

شناسايي ميزان تاثير برنامه هاي آموزشي اهداف كاربردي طرح دانشگاه علوم پزشكي تهران بر يادگيري توانایی تحليل و تصميم گيري

دانشجويان رشته مديريت خدمات بهداشتی درمانی

8

فرضيات و سئواالت تحقيق - دانشجویان مورد مطالعه در سال های مختلف تحصیلی از نظر توانایی1

تحلیل چه تفاوتی با هم دارند - از دیدگاه توانایی استنباط چه تفاوتی میان دانشجویان مورد مطالعه در2

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی استدالل استنتاجی چه تفاوتی با3

هم دارند - آیا تفاوتی میان توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه در4

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - آیا دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی ارزشیابی تفاوت معنی داری با5

هم دارند - چه تفاوتی بین ویژگی های فردی دانشجویان مورد مطالعه و میزان تفکر6

انتقادی در سال های مختلف تحصیلی وجود دارد

تعريف واژه هاتفکر انتقادی

تفکر انتقادی آمیزه ای از دانش نگرش و مهارت جهت تعریف نظری تعیین و تشخیص انتخاب اطالعات مناسب حل مسئله تشخیص پیش فرض

ها فرضیه سازی مناسب انتخاب راه حل ها آزمون نتایج و قضاوت به عبارت دیگر فرآیند عقالنی و منظم مفهوم سازی بکارگیری تجزیه و تحلیل

ترکیب و ارزشیابی پویا و ماهرانه اطالعات جمع آوری شده که به منظورجهت دهی عقاید و اعمال بکار گرفته می شوند

توانایی تحلیل به معنی تشخیص هدف مطالب و پی بردن به اطالعات تعریف نظری

موجود می باشد که می تواند شامل مهارت های سنجش عقاید تشخیصاستدالل ها و تحلیل آنها باشد

9

توانایی استنباط به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است که مهارت های تعریف نظری

آن شامل جستجوی شواهد حدس زدن متغیر ها و استنتاج است توانایی استدالل استنتاجی

به معنی نتیجه گیری بر اساس یک استنباط یا اصل کلی تعریف نظریاست

توانایی استدالل استقرایی به معنی استخراج بر اساس دالیل منطقی استتعریف نظری

توانایی ارزشیابی به معنی تعیین اعتبار و ارزیابی نحوه ارتباط مطالب وتعریف نظری

اطالعات است زیر مهارت های آن شامل بررسی ادعاها و استدالل هاست دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

مقصود افرادی هستند که در حال تحصیل در رشته مدیریت تعریف نظری خدمات بهداشتی درمانی هستند دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی

در این پژوهش منظور دانشجویان افرادی هستند که در تعریف عملی درمانی آزمون سراسری موفق به قبولی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

شده اندویژگی های فردی

در پژوهش حاضر منظور از ویژگی های فردی جنس و معدل تعریف عملیاست که در قسمت اول پرسشنامه گنجانده شده است

محدوديت هاي اجرايي طرح و روش کاهش آن ها عامل رشد )سن( تفاوت های فردی واحد های پژوهش )هوش و استعداد( و

شرایط روانی-عاطفی دانشجویان در زمان پاسخگویی به پرسشنامه محدودیتی ایجاد کرد که قابل کنترل نبودند همچنین از آنجایی که پرسش نامه

مذکور در حیطه های مختلف شناختی شامل تجزیه و تحلیل استنباط ارزشیابی و استدالل طراحی شده بود لذا به منظور پاسخ به آن دانشجو می بایست ابتدا سواالت را به دقت بخواند و به تجزیه و تحلیل بپردازد تا بتواند به سواالت پاسخ دهد که این ویژگی سبب می شد که تکمیل پرسش نامه توسط

دقیقه را در بر گیرد متاسفانه بسیاری از دانشجویان45دانشجو زمانی حدود

10

تمایلی به صرف چنین زمانی برای تکمیل پرسش نامه از خود نشان نمیدادند

مالحظات اخالقي در پژوهش حاضر پژوهشگر خود را موظف به رعایت اصول اخالقی زیر

دانسته است - اخذ مجوز و معرفی نامه از ریاست محترم دانشکده جهت انجام پژوهش1

در دانشکده- آزاد بودن افراد برای شرکت در پژوهش2 - توضیح ماهیت پژوهش هدف از انجام آن و نحوه پاسخگویی پرسشنامه3

به واحد های پژوهشی - دادن اطمینان به واحد های پژوهشی جهت محرمانه ماندن اطالعات و4

اعالم نتایج حاصل به درخواست واحد های پژوهشی

مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصیفی- تحلیلی است كه به منظور تعيين وضعيت

مهارت تفكر انتقادي دانشجويان رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه مورد پژوهش دانشجويان سال اول و انجام گرفته است 1390سال

مقطع كارشناسي رشته مديريت خدمات بهداشتي- درمانيسال سوم دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران هستند كه در سال

ثبت نام کرده و انتخاب واحد نموده اند 1388-89تحصيلي براي ارزيابي مهارت هاي تفكر انتقادي از فرم ب آزمون مهارت هاي تفكر

( استفادهCalifornia Critical Thinking Skill Test-CCTSTانتقادي كاليفرنيا ) شد كه نسبت به ساير ابزارهاي سنجش تفكر انتقادي از جامعيت بيشتري برخوردار است بخش اول پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيك از قبيل سن جنس ترم تحصيلي و معدل ديپلم است بخش دوم پرسشنامه حاوي

سئواالت اختصاصي جهت بررسي مهارت هاي تفكر انتقادي مي باشد که سؤال چهار يا پنج گزينه اي با يك پاسخ صحيح است این سؤاالت34شامل

سؤال(14 سوال( استدالل قياسي )14در پنج حیطه استدالل استقرايي) سوال( دسته16 سوال( و استنباط )14 سوال( ارزشيابي)9تجزيه و تحليل )

بندی شده اند الزم به ذکر است بعضي از سؤاالت براي بيش از يك حيطه مشترك مي باشد روايي محتوايي اين آزمون به وسيله متخصصين ملي در

مسايل تفكر انتقادي و يك متفكر ايده آل صورت گرفته است و پايايي علمي محاسبه680- 700 كودر ريچاردسون 20اين آزمون با استفاده از فرمول

گرديده است در پژوهش حاضر نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقيقات و پايان نامه های ايراني مورد استفاده قرار گرفته است آزمون شوندگان مي

11

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

فرضيات و سئواالت تحقيق - دانشجویان مورد مطالعه در سال های مختلف تحصیلی از نظر توانایی1

تحلیل چه تفاوتی با هم دارند - از دیدگاه توانایی استنباط چه تفاوتی میان دانشجویان مورد مطالعه در2

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی استدالل استنتاجی چه تفاوتی با3

هم دارند - آیا تفاوتی میان توانایی استدالل استقرایی دانشجویان مورد مطالعه در4

سال های مختلف تحصیلی وجود دارد - آیا دانشجویان مورد مطالعه از نظر توانایی ارزشیابی تفاوت معنی داری با5

هم دارند - چه تفاوتی بین ویژگی های فردی دانشجویان مورد مطالعه و میزان تفکر6

انتقادی در سال های مختلف تحصیلی وجود دارد

تعريف واژه هاتفکر انتقادی

تفکر انتقادی آمیزه ای از دانش نگرش و مهارت جهت تعریف نظری تعیین و تشخیص انتخاب اطالعات مناسب حل مسئله تشخیص پیش فرض

ها فرضیه سازی مناسب انتخاب راه حل ها آزمون نتایج و قضاوت به عبارت دیگر فرآیند عقالنی و منظم مفهوم سازی بکارگیری تجزیه و تحلیل

ترکیب و ارزشیابی پویا و ماهرانه اطالعات جمع آوری شده که به منظورجهت دهی عقاید و اعمال بکار گرفته می شوند

توانایی تحلیل به معنی تشخیص هدف مطالب و پی بردن به اطالعات تعریف نظری

موجود می باشد که می تواند شامل مهارت های سنجش عقاید تشخیصاستدالل ها و تحلیل آنها باشد

9

توانایی استنباط به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است که مهارت های تعریف نظری

آن شامل جستجوی شواهد حدس زدن متغیر ها و استنتاج است توانایی استدالل استنتاجی

به معنی نتیجه گیری بر اساس یک استنباط یا اصل کلی تعریف نظریاست

توانایی استدالل استقرایی به معنی استخراج بر اساس دالیل منطقی استتعریف نظری

توانایی ارزشیابی به معنی تعیین اعتبار و ارزیابی نحوه ارتباط مطالب وتعریف نظری

اطالعات است زیر مهارت های آن شامل بررسی ادعاها و استدالل هاست دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

مقصود افرادی هستند که در حال تحصیل در رشته مدیریت تعریف نظری خدمات بهداشتی درمانی هستند دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی

در این پژوهش منظور دانشجویان افرادی هستند که در تعریف عملی درمانی آزمون سراسری موفق به قبولی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

شده اندویژگی های فردی

در پژوهش حاضر منظور از ویژگی های فردی جنس و معدل تعریف عملیاست که در قسمت اول پرسشنامه گنجانده شده است

محدوديت هاي اجرايي طرح و روش کاهش آن ها عامل رشد )سن( تفاوت های فردی واحد های پژوهش )هوش و استعداد( و

شرایط روانی-عاطفی دانشجویان در زمان پاسخگویی به پرسشنامه محدودیتی ایجاد کرد که قابل کنترل نبودند همچنین از آنجایی که پرسش نامه

مذکور در حیطه های مختلف شناختی شامل تجزیه و تحلیل استنباط ارزشیابی و استدالل طراحی شده بود لذا به منظور پاسخ به آن دانشجو می بایست ابتدا سواالت را به دقت بخواند و به تجزیه و تحلیل بپردازد تا بتواند به سواالت پاسخ دهد که این ویژگی سبب می شد که تکمیل پرسش نامه توسط

دقیقه را در بر گیرد متاسفانه بسیاری از دانشجویان45دانشجو زمانی حدود

10

تمایلی به صرف چنین زمانی برای تکمیل پرسش نامه از خود نشان نمیدادند

مالحظات اخالقي در پژوهش حاضر پژوهشگر خود را موظف به رعایت اصول اخالقی زیر

دانسته است - اخذ مجوز و معرفی نامه از ریاست محترم دانشکده جهت انجام پژوهش1

در دانشکده- آزاد بودن افراد برای شرکت در پژوهش2 - توضیح ماهیت پژوهش هدف از انجام آن و نحوه پاسخگویی پرسشنامه3

به واحد های پژوهشی - دادن اطمینان به واحد های پژوهشی جهت محرمانه ماندن اطالعات و4

اعالم نتایج حاصل به درخواست واحد های پژوهشی

مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصیفی- تحلیلی است كه به منظور تعيين وضعيت

مهارت تفكر انتقادي دانشجويان رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه مورد پژوهش دانشجويان سال اول و انجام گرفته است 1390سال

مقطع كارشناسي رشته مديريت خدمات بهداشتي- درمانيسال سوم دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران هستند كه در سال

ثبت نام کرده و انتخاب واحد نموده اند 1388-89تحصيلي براي ارزيابي مهارت هاي تفكر انتقادي از فرم ب آزمون مهارت هاي تفكر

( استفادهCalifornia Critical Thinking Skill Test-CCTSTانتقادي كاليفرنيا ) شد كه نسبت به ساير ابزارهاي سنجش تفكر انتقادي از جامعيت بيشتري برخوردار است بخش اول پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيك از قبيل سن جنس ترم تحصيلي و معدل ديپلم است بخش دوم پرسشنامه حاوي

سئواالت اختصاصي جهت بررسي مهارت هاي تفكر انتقادي مي باشد که سؤال چهار يا پنج گزينه اي با يك پاسخ صحيح است این سؤاالت34شامل

سؤال(14 سوال( استدالل قياسي )14در پنج حیطه استدالل استقرايي) سوال( دسته16 سوال( و استنباط )14 سوال( ارزشيابي)9تجزيه و تحليل )

بندی شده اند الزم به ذکر است بعضي از سؤاالت براي بيش از يك حيطه مشترك مي باشد روايي محتوايي اين آزمون به وسيله متخصصين ملي در

مسايل تفكر انتقادي و يك متفكر ايده آل صورت گرفته است و پايايي علمي محاسبه680- 700 كودر ريچاردسون 20اين آزمون با استفاده از فرمول

گرديده است در پژوهش حاضر نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقيقات و پايان نامه های ايراني مورد استفاده قرار گرفته است آزمون شوندگان مي

11

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

توانایی استنباط به معنی توانایی نتیجه گیری از مطالب است که مهارت های تعریف نظری

آن شامل جستجوی شواهد حدس زدن متغیر ها و استنتاج است توانایی استدالل استنتاجی

به معنی نتیجه گیری بر اساس یک استنباط یا اصل کلی تعریف نظریاست

توانایی استدالل استقرایی به معنی استخراج بر اساس دالیل منطقی استتعریف نظری

توانایی ارزشیابی به معنی تعیین اعتبار و ارزیابی نحوه ارتباط مطالب وتعریف نظری

اطالعات است زیر مهارت های آن شامل بررسی ادعاها و استدالل هاست دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

مقصود افرادی هستند که در حال تحصیل در رشته مدیریت تعریف نظری خدمات بهداشتی درمانی هستند دانشجویان مدیریت خدمات بهداشتی

در این پژوهش منظور دانشجویان افرادی هستند که در تعریف عملی درمانی آزمون سراسری موفق به قبولی در رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی

شده اندویژگی های فردی

در پژوهش حاضر منظور از ویژگی های فردی جنس و معدل تعریف عملیاست که در قسمت اول پرسشنامه گنجانده شده است

محدوديت هاي اجرايي طرح و روش کاهش آن ها عامل رشد )سن( تفاوت های فردی واحد های پژوهش )هوش و استعداد( و

شرایط روانی-عاطفی دانشجویان در زمان پاسخگویی به پرسشنامه محدودیتی ایجاد کرد که قابل کنترل نبودند همچنین از آنجایی که پرسش نامه

مذکور در حیطه های مختلف شناختی شامل تجزیه و تحلیل استنباط ارزشیابی و استدالل طراحی شده بود لذا به منظور پاسخ به آن دانشجو می بایست ابتدا سواالت را به دقت بخواند و به تجزیه و تحلیل بپردازد تا بتواند به سواالت پاسخ دهد که این ویژگی سبب می شد که تکمیل پرسش نامه توسط

دقیقه را در بر گیرد متاسفانه بسیاری از دانشجویان45دانشجو زمانی حدود

10

تمایلی به صرف چنین زمانی برای تکمیل پرسش نامه از خود نشان نمیدادند

مالحظات اخالقي در پژوهش حاضر پژوهشگر خود را موظف به رعایت اصول اخالقی زیر

دانسته است - اخذ مجوز و معرفی نامه از ریاست محترم دانشکده جهت انجام پژوهش1

در دانشکده- آزاد بودن افراد برای شرکت در پژوهش2 - توضیح ماهیت پژوهش هدف از انجام آن و نحوه پاسخگویی پرسشنامه3

به واحد های پژوهشی - دادن اطمینان به واحد های پژوهشی جهت محرمانه ماندن اطالعات و4

اعالم نتایج حاصل به درخواست واحد های پژوهشی

مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصیفی- تحلیلی است كه به منظور تعيين وضعيت

مهارت تفكر انتقادي دانشجويان رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه مورد پژوهش دانشجويان سال اول و انجام گرفته است 1390سال

مقطع كارشناسي رشته مديريت خدمات بهداشتي- درمانيسال سوم دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران هستند كه در سال

ثبت نام کرده و انتخاب واحد نموده اند 1388-89تحصيلي براي ارزيابي مهارت هاي تفكر انتقادي از فرم ب آزمون مهارت هاي تفكر

( استفادهCalifornia Critical Thinking Skill Test-CCTSTانتقادي كاليفرنيا ) شد كه نسبت به ساير ابزارهاي سنجش تفكر انتقادي از جامعيت بيشتري برخوردار است بخش اول پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيك از قبيل سن جنس ترم تحصيلي و معدل ديپلم است بخش دوم پرسشنامه حاوي

سئواالت اختصاصي جهت بررسي مهارت هاي تفكر انتقادي مي باشد که سؤال چهار يا پنج گزينه اي با يك پاسخ صحيح است این سؤاالت34شامل

سؤال(14 سوال( استدالل قياسي )14در پنج حیطه استدالل استقرايي) سوال( دسته16 سوال( و استنباط )14 سوال( ارزشيابي)9تجزيه و تحليل )

بندی شده اند الزم به ذکر است بعضي از سؤاالت براي بيش از يك حيطه مشترك مي باشد روايي محتوايي اين آزمون به وسيله متخصصين ملي در

مسايل تفكر انتقادي و يك متفكر ايده آل صورت گرفته است و پايايي علمي محاسبه680- 700 كودر ريچاردسون 20اين آزمون با استفاده از فرمول

گرديده است در پژوهش حاضر نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقيقات و پايان نامه های ايراني مورد استفاده قرار گرفته است آزمون شوندگان مي

11

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

تمایلی به صرف چنین زمانی برای تکمیل پرسش نامه از خود نشان نمیدادند

مالحظات اخالقي در پژوهش حاضر پژوهشگر خود را موظف به رعایت اصول اخالقی زیر

دانسته است - اخذ مجوز و معرفی نامه از ریاست محترم دانشکده جهت انجام پژوهش1

در دانشکده- آزاد بودن افراد برای شرکت در پژوهش2 - توضیح ماهیت پژوهش هدف از انجام آن و نحوه پاسخگویی پرسشنامه3

به واحد های پژوهشی - دادن اطمینان به واحد های پژوهشی جهت محرمانه ماندن اطالعات و4

اعالم نتایج حاصل به درخواست واحد های پژوهشی

مواد و روش ها اين پژوهش يك مطالعه توصیفی- تحلیلی است كه به منظور تعيين وضعيت

مهارت تفكر انتقادي دانشجويان رشته مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی در جامعه مورد پژوهش دانشجويان سال اول و انجام گرفته است 1390سال

مقطع كارشناسي رشته مديريت خدمات بهداشتي- درمانيسال سوم دانشكده پيراپزشكي دانشگاه علوم پزشكي تهران هستند كه در سال

ثبت نام کرده و انتخاب واحد نموده اند 1388-89تحصيلي براي ارزيابي مهارت هاي تفكر انتقادي از فرم ب آزمون مهارت هاي تفكر

( استفادهCalifornia Critical Thinking Skill Test-CCTSTانتقادي كاليفرنيا ) شد كه نسبت به ساير ابزارهاي سنجش تفكر انتقادي از جامعيت بيشتري برخوردار است بخش اول پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيك از قبيل سن جنس ترم تحصيلي و معدل ديپلم است بخش دوم پرسشنامه حاوي

سئواالت اختصاصي جهت بررسي مهارت هاي تفكر انتقادي مي باشد که سؤال چهار يا پنج گزينه اي با يك پاسخ صحيح است این سؤاالت34شامل

سؤال(14 سوال( استدالل قياسي )14در پنج حیطه استدالل استقرايي) سوال( دسته16 سوال( و استنباط )14 سوال( ارزشيابي)9تجزيه و تحليل )

بندی شده اند الزم به ذکر است بعضي از سؤاالت براي بيش از يك حيطه مشترك مي باشد روايي محتوايي اين آزمون به وسيله متخصصين ملي در

مسايل تفكر انتقادي و يك متفكر ايده آل صورت گرفته است و پايايي علمي محاسبه680- 700 كودر ريچاردسون 20اين آزمون با استفاده از فرمول

گرديده است در پژوهش حاضر نسخه ترجمه استفاده شده که در تحقيقات و پايان نامه های ايراني مورد استفاده قرار گرفته است آزمون شوندگان مي

11

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

نمره در كل اين آزمون كسب كنند مدت34توانند از حداقل صفر تا حداكثر دقيقه45زمان در نظر گرفته شده براي پاسخ دهي به سؤاالت آزمون حدود

اختصاص داده شد رضایت شخصی دانشجویان برای شرکت در مطالعه به صورت کتبی اخذ گردید با توجه به دستورالعمل راهنما براي هر پاسخ صحيح

يك امتياز منظور مي گردد و براي تحليل نمرات آزمون نمره كلي آزمون مالك عمل قرار می گيرد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار

SPSS و به كمك آزمون هاي آماري tو میانه انجام شد

)جداول نتايج طرح و يافته هاي آن فصل سومد(نمودارها آزمون هاي آماري(

نفر مذکر )17 نفر دانشجوی شرکت کننده در این پژوهش 55از تعداد (841( بودند بیش از یک سوم آنان )169 نفر مونث )38( و 930

دانشجویان معدل327را دانشجویان سال اول تشکیل می دادند همچنین ( میانگین نمره تفکر انتقادی دانشجویان مورد1 داشتند )جدول 17کمتر از نشان می دهد بین2 بود یافته هاي مندرج در جدول 3811 43مطالعه

مهارت هاي دانشجویان دختر و پسر در حیطه های مختلف تفاوت معناداري و برای دانشجویان4711وجود ندارد این میانگین برای دانشجویان پسر

( دانشجویان پسر در مهارت استنباط وp=910 بود )3411دختر استدالل استنتاجی و دانشجویان دختر در مهارت تجزیه تحلیل و ارزشیابی

نمرات بیشتري را کسب کردند همچنین یافته ها نشان مي دهد كه بین حیطه های تفکر انتقادی با ترم تحصيلي ارتباط معنی داری وجود ندارد آزمون میانه

18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70( که 3نشان داد )جدول شماره 73دارند نمره تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه است در حالیکه

داشتند نمره تفکر انتقادی آنان کمتر از حد17دانشجویانی که معدل کمتر از 4( جدول شماره plt020میانه بود که از لحاظ آمار نیز معنی دار بود )

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل را نشان می دهد میانگین نمره ی کل و حیطه های مختلف تفکر انتقادی با باالرفتن معدل تحصيلي روند

افزایشی را نشان می دهد میانگین و انحراف معیار نمرات کسب شده در نشان4حیطه های مختلف تفکر انتقادی به تفکیک در جدول جدول شماره

داده شده است فراوانی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس معدل و ترم تحصیلی1جدول شماره

مشخصاتدموگرافی

ک

فراوانی

درصد

17930مردجنس

38169زن

12

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

1715327کمتر از معدل

1720436-18بین

بیشتر از

1820436

ترم

تحصیلی

223841ترم

632258ترم

نفر38 نفر از جمعیت مورد مطالعه را دانشجویان پسر و 17 1بر اساس جدول شماره نفر از کل جامعه دارای معدلی15از این جمعیت را دانشجویان دختر تشکیل می دادند

18 نفر دارای معدلی باالتر از 20 و 18-17 نفر دارای معدلی بین 20 17پایین تر از نفر را32و نفر از جامعه مورد مطالعه را دانشجویان سال اول 23بودند همچنین

تشکیل می دادنددانشجویان سال آخر

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی دانشجویان مورد مطالعه بر اساس جنس و ترم2جدول شماره

13

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

بیشترین توانایی دانشجویان پسر در مهارت2بر اساس داده های موجود در جدول و همچنین توانایی آنها در مهارت تجزیه و تحلیل با056استدالل استنتاجی بود با میانگین

دارای کمترین مقدار بود بیشترین توانایی دانشجویان دختر نیز در مهارت113میانگین و کمترین توانایی آنان مربوط به مهارت تجزیه و685استدالل استنتاجی بود با میانگین

نمره کل تفکر انتقادی دانشجویان پسر و دختر به ترتیب343تحلیل بود با میانگین محاسبه شد بیشترین توانایی دانشجویان سال اول در مهارت استدالل3411 و 4711

و کمترین توانایی آنان در مهارت تجزیه و تحلیل بود با136استنتاجی بود با میانگین

14

میKKانگین

انحKKKKKKرافمعیار

tP valueCI95میزان

تا630700-113451480مردتجزیه و تحلیل151-

343641زن تSSSرم

2 تا693491711-090120

571- تSSSرم

6962591

تا400600-943881830مردارزیابی451-

364691زن تSSSرم

2 تا734511841-070070

801- تSSSرم

6873841

تا414182551120781مرداستنباط220-

633471زن تSSSرم

2 تا044421610-540660

251- تSSSرم

6753951

استداللاستنتاجی

تا056682550580721مرد970-

685112زن تSSSرم

2 تا136342900-360680

821- تSSSرم

6565252

استداللاستقرائی

تا490800-234881690مرد651-

654182زن تSSSرم

2 - تا395062752-0080400

563- تSSSرم

6903901

-32 تا 471141410910562مردنمره کل3411023زن

تSSSرم2

-663- تا 4712673122-03010

تSSSرم6

5910902

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

نیز به ترتیب مربوطدانشجویان سال سوم بیشترین و کمترین توانایی برای 693میانگین به مهارت های استدالل استنتاجی و تجزیه و تحلیل بود بر اساس داده های جدول موجود

5910 و 4712 ترتیب سال اول و سال سوم بهنمره کل تفکر انتقادی دانشجویان محاسبه شد

وضعیت تفکر انتقادی بر اساس میانه و معدل نمونه ها3جدول شماره معدل

بیشتر از17-1718کمتر از 18

)4بیشتر از میانهتفکر انتقادی415)

8(830)

14(853)

)11کمتر از میانه937)

12(441)

6(720)

=55N= 020P 12میانه

دشتند نمره18 دانشجویانی که معدل باالتر از 70 3براساس داده های جدول شماره 17 دانشجویانی که معدل کمتر از 73تفکر انتقادی آنان باالتر از حد میانه بود در حالیکه

داشتند دارای نمره تفکر انتقادی کمتر از حد میانه بودند به عبارت دیگر دانشجویانی کهدرای معدلی بیشتر بودند نمره تفکر انتقادی بیشتری نیز کسب کردند

وضعیت حیطه های تفکر انتقادی بر اساس معدل4جدول شماره انحراف معیار میانگین

462301تجزیه و تحلیل17معدل کمتر از 933791ارزیابی

533401استنباط 734791استدالل استنتاجی534262استدالل استقرائی

939193نمره کل453601تجزیه و تحلیل17-18معدل بین

861 14ارزیابی93022استنباط

36712استدالل استنتاجی204042استدالل استقرائی

4511034نمره کل703591تجزیه و تحلیل18معدل بیشتر از

604631ارزیابی104711استنباط

106971استدالل استنتاجی استداللاستقرائی

854052

4012772نمره کل

15

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

17 نمره کل تفکر انتقادی دانشجویانی که معدلی کمتر از 4بر اساس جدول شماره بودند18-17 محاسبه شد این نمره برای دانشجویانی که دارای معدلی بین 939داشتند

محاسبه شد بیشترین4012 18 و برای دانشجویانی با معدلی باالتر از 4511برابر بودند مربوط به توانایی استدالل18توانایی دانشجویانی که دارای معدلی باالتر از

مربوط به مهارت703 و کمترین توانایی آنان با میانگین 106استنتاجی بود با میانگین بودند نیز17تجزیه و تحلیل بود بیشترین توانایی دانشجویانی که دارای معدلی کمتر از

و کمترین توانایی آنان با میانگین734مربوط به مهارت استدالل استنتاجی بود با میانگین مربوط به مهارت تجزیه و تحلیل بود 462

و نتيجه گيريبحث فصل چهارمه (

بحث التزام به پرورش تفکر انتقادي در دانشگاه امروزه به صورت خواستی فراگیر درآمده است با این وجود پژوهش ها نشان می دهند که این خواست فراگیر در عمل به منصه ظهور نرسیده است یافته هاي پژوهش هاي موجود از این

وضعیت حکایت می کنند بنابراین الزم است کوششی مضاعف براي پرداختن به تفکر انتقادي در نظام آموزش عالی صورت پذیرد یافته های این پژوهش

نشان داد که دانشجویان دختر در مهارت تجزیه و تحلیل و ارزیابی و دانشجویان پسر در مهارت استنباط و استدالل نمرات بیشتری را کسب کردند اما به طور کلی بین مهارت هاي تفکر انتقادی دانشجویان دختر و پسر تفاوت

( نیز میانگین1388معنا داري وجود نداشت در پژوهش قریب و همکاران ) نمرات مهارت تفکر انتقادي در دانشجویان ترم اول و ترم آخر با استفاده از

مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت معناداري بین آنها مشاهدهt-testآزمون درصد93نشد پژوهش هاي انجام شده در ایران نشان می دهد که

درصد پرستاران398 درصد دانشجویان ترم آخر و 94دانشجویان ترم اول و بالینی داراي توانایی تفکر انتقادي ضعیف هستند و بین تفکر انتقادي

دانشجویان ترم اول و آخر تفاوت معناداري مشاهده نشده است در حالیکه ( نشان داد بین میانگین نمرات تفکر انتقادي1380یافته هاي پژوهش خلیلی )

دانشجویان سال اول و سال چهارم پرستاري اختالف معناداري وجود دارد اما این اختالف در بین دانشجویان سال هاي دیگر معنادار نبود از حيث عدم

16

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

ارتباط بين نمره كل آزمون و جنسیت نتیجه این پژوهش با برخی مطالعات (1388انجام شده در این حوزه مطابقت دارد پژوهش اطهري و همکاران )

نشان داد در مقایسه نمرات به دست آمده در دانشجویان پسر و دختر در نمره کل آزمون و در حیطه هاي زیر مجموعه آن تفاوت معنا داري مشاهده

( نیز در پژوهشی دیگر خاطر نشان کردند1383نشد شفیعی و همکاران ) بین میانگین نمرات تفکر انتقادي دانشجویان دختر و دانشجویان پسر تفاوت معناداري مشاهده نشد همچنین یافته های این پژوهش نشان داد که رابطه معنی داری میان معدل و میزان مهارت تفكر انتقادی وجود دارد به گونه ای

که دانشجویانی که معدل باالتری داشته اند از نمره تفکر انتقادی باالتری برخوردار بوده اند بر اساس نتایج پژوهش بین نمره تفکر انتقادی دانشجویان سال اول و سال سوم تفاوت آماری معناداری مشاهده نشد به نظر می رسد

استفاده از استراتژی های سنتی آموزش در وضعیت فعلی می تواند یکی از دالیل احتمالی ضعف توانایی تفکر انتقادی در دانشجویان ترم های مختلف

تحصیلی و نبودن تفاوت آماری معنادار بین توانایی های تفکر انتقادی دو گروه مورد مطالعه باشد پژوهشگران مختلف در بررسی هاي خود پيرامون

مهارتهاي تفکر انتقادي دانشجویان رشته های مختلف به نتایج موافق و گاه ( حسینی و1380مخالفی اشاره کرده اند یافته هاي پژوهش هاي خلیلی)

(1383( میرموالیی و همکاران )1382( اسالمی )1381بهرامی ) ( تصریح کرده اند که تفاوت2003( و میلر )1383بابامحمدي و خلیلی )

معناداري بین میزان تفکر انتقادي دانشجویان بر حسب سال تحصیلی و نیز بر حسب رشته تحصیلی و جنسیت وجود دارد در حالیکه یافته هاي پژوهشهاي

(1383( بابامحمدي و خلیلی )1380( شفیعی و همکاران )1379زرقی ) (1984( برگر )1388( قریب و همکاران )1388برخورداري و همکاران )

( باکر )2000( بولز )1999( مک کارتی و همکاران )1997فشیون ) ( از عدم وجود تفاوت معنادار بین2004( و تپر )2003( مک گراس )2002

میزان تفکر انتقادي دانشجویان با متغیرهاي مورد وصف حکایت می کنند به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد كه میانگین امتیاز کسب شده در هر دو

گروه دانشجويان سال اول و سال سوم در تمام پنج حيطه آزمون تفکر ( قرار دارد که در این بین میانگین10-0انتقادی در طبقه ضعیف )بین

امتیازات در حیطه های تجزیه و تحلیل و استنباط پایین تر از سایر حیطه ها ( در پژوهش خود خاطر نشان کرده است که عوامل1388بود حسینی )

متعدد و در هم تنیده اي می توانند در پایین بودن سطح نمره تفکر انتقادي دانشجویان تاثیر داشته باشند که از آن میان می توان به نارسایی هاي نظام

آموزشی تأکید بر محفوظات در کالس هاي درسی ضعف در انتقال مفاهیم و عدم طرح سؤال هاي عمیق و نیازمند تفکر را نام برد

نتيجه گيري

17

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

روش تدریس غالب در دانشگاه هاي ايران سخنرانی است که از طریق آن می توان حجم وسیعی از اطالعات را در زمانی اندک به شنونده انتقال داد با

این حال یکی از بزرگترین مشکالت این روش در نظر نگرفتن زمانی برای بحث و تبادل فکری با فراگیران در مورد موضوع درسی ارائه شده است به

منظور پرورش تفکر انتقادي دانشجویان مواردي چون استفاده بیشتر از راهبردهاي یادگیري فعال فردي و گروهی توانمندسازي اساتید در تهیه آزمون

هایی که سطوح باالي حیطه شناختی دانشجویان را هدف گیري مي نمایند توجه خاص به نظرات دانشجو پرسیدن پرسش هاي سطح باال و موشکافانه توسط استاد آموزش ضمن خدمت اساتيد دانشگاه براي تدريس با استفاده

از استراتژي هاي تفكر انتقادي افزایش میزان دسترسی به منابع یادگیري متفاو ت تر متنوع تر و تدریس به صورت مباحثه هاي گروهی را باید مد نظر

قرار داد در مورد دانشجویان رشته مدیریت خدمات بهداشتی درمانی که وظیفه خطیر مدیریت در عرصه سالمت را پس از فارغ التحصیلی به دوش

می کشند استفاده از این راهبردها مهم تر است و می توان با مجهز نمودن آنان به مهارت هاي تفکر انتقادی زمینه ایجاد مهارت برخورد موثر با پیچیدگی

های واقع در نظام سالمت را فراهم آورد

فهرست هاو( منابع فارسی

( مقایسه سطح مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1380- خلیلی ح ) 20 پرستاري در دانشگاه علوم پزشکی سمنان با دانشگاه هاي علوم پزشکی

تهران مجموعه مقاالت کنگره رویکرد های نوین در آموزش پرستاری و-16مامایی تهران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران

18

( بررسی مقایسه اي تفکر انتقادي دانشجویان سا1379- زرقی ن ) 21 لهاي مختلف کارشناسی پرستاري دانشکده ي پرستاري رشت وابسته به

دانشگاه گیالن پایان نامه ارشد پرستاری - قریب م ربیعیان م صلصالی م حاجی زاده ا صبوري کاشانی ا22

( مهار تهاي تفکر انتقادي و گرایش به تفکر انتقادي در1388خلخالی ح) دانشجویان ترم اول و آخر مدیریت خدمات بهداشتی- درمانی مجله ایرانی

135-125( 2)9آموزش در علوم پزشکی ( مقایسه توانایی تفکر انتقادي دانشجویان تر مهاي1382- اسالمی ا ) 23

اول و آخر پرستاري شاغل در بیمارستان هاي منتخب دانشگا ههاي علوم

18

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران تهران و شهید بهشتی پایان نامه کارشناسی ارشد پرستاری گرایش داخلی و جراحی دانشگاه علوم پزشکی و

خدمات بهداشتی ایران دانشکده پرستاري و مامایی ( روند تحول1389- جاویدي کالته جعفرآبادي طاهره عبدلی افسانه )24

مشهد مطالعات تربیتی و تفکر انتقادي در دانشجویان دانشگاه فردوسی130-120( 2)11روانشناسی

( مهار تهاي تفکر انتقادي دانشجویان1383- بابامحمدي ح خلیلی ح)25 پرستاري دانشگاه علوم پزشکی سمنان مجله ایرانی آموزش در علوم

(12)4پزشکی بهمني فرود يوسفي عليرضا نعمت بخش مهدي چنگيز طاهره مرداني -26

محمد مهارت هاي انتقادي دانشجويان علوم پايه دانشگاه علوم پزشكي اصفهان در مواجهه با متون علمي مجله ايراني آموزش در علوم پزشكي

41-46( 2 )5 1384پاييز و زمستان

منابع خارجی

1 Jones A (2007) Multiplicities or manna from heaven Critical thinking and the disciplinary context University of Melbourne Australian Journal of Education vol51 No1 pg84-1032 Vacek E J (2009) Using a conceptual approach with concept mapping to promote critical thinking MSN RN vol 48 No1 Education innovation 3 Wilgis M amp McConnell J (2008) Concept mapping an educational strategy to improve graduate nurses critical thinking skills during a hospital orientation program The journal of continuing education in nursing VO l39 No34 AthariZ Sharif M Nematbakhsh M Babamohamadi H Evaluation of critical thinking and communication skills with students of Isfahan University Entrance Exam Iranian Journal of Medical Education No21 20095 Bataineh O amp Alazzi F K (2009) Perceptions of Jordanian secondary schools teachers towards critical thinking International education 38 (2) Pg56 ProQuest ducation Journals 6 Halpern DF amp Roediger HL amp Sternberg RJ (2007) the nature and nurture of critical thinking Critical thinking in psychology (pp1-14) Cambridge Ny Cambridge university press7Taheri N Hojat H Cheraghian B Esmaieli T Critical thinking in nursing students of Abadan nursing faculty Dena Journal 20083(3)1-7[Persian] 8 Babamohammadi H Khalili H [Critical thinking skills of nursing students in Semnan University of Medical Sciences] Iranian Journal of Medical Education 2005 4(12) 23-30 [Persian)9 Qing Z Ni S Hong T Developing critical thinking disposition by task-based learning in chemistryexperiment teaching Procedia-Social and Behavioral Sciences2010 2(2)4561-70

19

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

10 Jawarneh M amp Iyadat W amp Al-Sudafed S amp Khasawneh L (2008) Developing critical thinking skills of secondary student in Jordan utilizing Monro and Slater strategyand McFarland strategy IJAES-Vol3 No1 pgNo8411 Fasick L (2007) Using Shakespearersquos plays to teach critical thinking and writing skills teaching English in the tow year college 35(2) pg197 proquest education journals12 Martin L amp Thompson S D amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS college courses Enhancing critical thinking skills Journal of family and Consumer Sciences 100 (2) proQuest education Journals 13 Lewittes H (2007) Collaborative learning for critical thinking State university of NY httpwwwaacuorgmeetingsgeneraleducationdocumentsLewittespdf14 Jafarabadi T Abdoli A The development of critical thinking in students of Ferdowsi University of Mashhad Iranian Journal of Studies in Education and Psychology Year XI No 2 (24) 201015 Bahmani F Yosefi A Nematbakhsh M CHangiz T Mardani M Isfahan University of Medical Science students critical skills in dealing with the scientific literature Iranian Journal of Medical Education Fall and Winter 200516 Page D amp Mukherjee A (2007) Promoting Critical thinking skills by usingnegotiation exercises Copyright Heldref publications Pg 25117 Sezer R (2008) Integration of critical thinking skills into elementary school teachereducation courses in mathematics Education 128(3) pg349 proquest education journals18 Babamohamadi H Khalili H Critical thinking in nursing students in Semnan University of Medical Science IJME 2004 4(12)23-31[Persian19 Gunn M T amp Grigg M L amp Pomahac A G (2008) Critical thinking in science education can bioethical Issues and questioning strategies Increase Scientific understandings The journal of Educational thought 42(2) Pg 162 proQuest education journals20 Thompson D S amp Martin L amp Richards L (2008) Online Scenarios in FCS College Courses Enhancing Critical Thinking skills Journal of family and consumer sciences 100( 2) ProQuest Education Journals 27 Miller DR Longitudinal assessment of critical thinking in pharmacy students Am J Pharm Educ 2003 67(4) 890-7

28 Jin G Bierma TJ Broadbear JT Critical thinking among environmental health undergraduates and implications for the profession J Environ Health 2004 Oct 67(3) 15-20 26 quiz 29-3029 Rogal M S amp MNurs (Clin) RN amp Young J amp BSc (Hons) RN (2008) Exploring critical thinking in critical care nursing education A pilot study The journal of continuing Education in Nursing Vol 39 No130 Rotman S J amp Moore D (2006) bring it to class The Agricultural Education magazine31 El Hassan K amp Madhum G (2007) Validating the Watson Glaser Critical Thinking Appraisal Higher Education O1048576ce of Institutional Research amp Assessment (OIRA) 4361ndash 383

20

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

پيوست هاز(

پرسشنامهآزمون مهارتهای تفكر انتقادی كالیفرنیا

راهنمای پاسخگوئی هر سوال را به دقت بخوانید و بهترین پاسخ را از بین گزینه ها انتخاب سؤال وجود دارد به خاطر داشته34كنید و در پاسخنامه مشخص نمائید در این آزمون

دقیقه فرصت دارید45باشید كه تنها

عبارت رضانگران نباش باالخره یك روز تو هم پست باالتری می گیری تو در یك 1 شركت خوب كار می كنی درست است و هر كسی كه توی یك شركت خوب كار كند

دیر یا زود در شغلش ارتقاء پیدا میكند با فرض پذیرش تمام قرائن فوق در مجموع میتوان گفت كه نتیجه گیریالف(نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت به آن ماشینها كه با سرعت در یك خط پشت هم حركت میكنند نگاه كنید 2 آنقدر به هم نزدیك هستند كه اگر یكی از آنها ناگهان ترمز كند اتومبیل پشت سر به آن برخورد خواهد كردبنابراین اگر اولین ماشین ناگهان توقف كند همه ماشینها به یكدیگر

برخورد خواهند كردبا فرض اینكه مطلب فوق صحیح باشدپیش بینی اصلیالف( نمی تواند غلط باشد

احتماال درست است اما می تواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما می تواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

عبارت پروژه خط لوله نفتمثل چاقوئی كه قلب را از وسط میشكافدشهر ما را دو3 قسمت كرده است از بعد سیاسیساكنین قسمت شرقی و غربی شهر دیگر همدیگر را

به عنوان همشهری نمی شناسند این جدایی باعث عدم اعتمادترس و خصومت آشكار شده است به همین دلیل من به این نتیجه رسیده ام كه این پروژه اشتباه بزرگی برای

شهرمان بوده استبا فرض پذیرش تمام قراین فوقنتیجه گیری گویندهالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماالغلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

فرض كنید كه حتی مارتین لوتر كینگ هم گاه و بیگاه دچار شك و دودلی میشدزیرا 4 فی المثل تصورش را بكنید هر كسی كه بدنبال ایجاد تغییرات اساسی در ساختار

اجتماعی باشد باید زندگی و سرنوشت افراد زیادی را به خطر اندازد مارتین لوتر كینگ هم كه به عنوان یك مصلح دلسوز و حامی عدم خشونت گرایی شناخته میشود در

21

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

جستجوی تغییرات اساسی در شرایط اجتماعی بود و هیچ كس نمیتواند زندگی وسرنوشت انسانها را به خطر بیندازد بدون آن كه حداقل گاهی اوقات دچار شك ودودلی شود با

صحیح دانستن كلیه دالیل فوق فرض اولیه باالالف( نمیتواند غلط باشد

احتماال درست است اما میتواند غلط باشد ب( احتماال غلط است اما میتواند درست باشد پ( نمی تواند درست باشد ت(

جمله تمام مدیران آمادگی كنفرانس را ندارند هم معنی است با5الف( تمام مدیران آماده كنفرانس نیستند

ب( هیچیك از مدیران برای كنفرانس آماده نیستندپ( كسی كه برای كنفرانس آماده است مدیر نیست

ت( تعدادی از مدیران برای كنفرانس آماده نیستند

فرض كنید كه جمله تنها آن كسانی كه دنبال فعالیت و هیجان هستند باید به نیروی 6دریایی ملحق شوند صحیح باشد كدامیك از موارد ذیل همین معنی را میرساند

الف( شما جز در نیروی دریایی نباید بدنبال فعالیت و هیجان باشیدب( شما نباید به نیروی دریایی بپیوندید مگر اینكه دنبال فعالیت و هیجان باشید

اگر به دنبال فعالیت و هیجان هستید باید به نیروی دریایی بپیوندید پ( اگر به نیروی دریایی بپیوندید باید به دنبال فعالیت و هیجان باشید ت(

فرض كنید زیست شناسی است كه مشغول سخنرانی در باره حیوانات خانگی است 7 میگوید در سگ خلق وخو های متعدد قابل تشخیص است كدام مورد زیر بهترین

تفسیر از این گفته استالف( سگی وجود دارد كه بیش از یك خلق و خو دارد

ب( تمام سگها خلق وخو های متعددی دارند پ( تمام سگها خلق و خوی یكسانی ندارند ت( موجودی وجود دارد كه بیش از یك خلق وخو دارد و آن سگ است ث( تمام تفسیرهای باال به یك نسبت قابل پذیرش هستند

اگر بگوئیم میویركی ها دردسر درست می كنند به این معنی است كه بگوئیم 8الف( مردم دردسر درست نمیكنند مگر آن كه میویركی باشند

ب( اگر كسی میویركی باشد دردسر درست میكندپ( اگر كسی دردسر درست كند میویركی است

ت( حداقل یك فرد میویركی وجود دارد كه دردسر درست میكندث( تمام موارد فوق یك معنی دارند

تقریبا معادل این گفته است كه نمیتوان با تعمیر ماشین توسط كدامیك از موارد زیر9علی چنین نتیجه گرفت كه قایق هم به وسیله عباس درست شده است

الف( علی ماشین را تعمیر كرده ولی عباس قایق را درست نكرده استب(علی ماشین را تعمیر نكرده مگر اینكه عباس قایق را درست كرده باشد

پ( علی ماشین را تعمیر كرده و عباس هم قایق را درست كرده استت( اگر عباس قایق را درست نكرده باشد علی هم ماشین را تعمیر نكرده است

ث( هیچیك از موارد باال با گفته اصلی هم معنی نیستند

22

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

( در اكSSثر كشSSورهای صSSنعتینوجوانSSان تSSا بعSSد از بیسSSت1به متن زیر توجSSه كنیSSد ) 10 ( در واقع بSSرخی از جامعSSه شناسSSان معتقدنSSد2سالگی به نیروی كار جامعه نمی پیوندند )

كه درجه پیچیدگی اقتصادی یك كشور را می توان بر اساس میانگین سن پیوستن به نیروی ( مطالعات روانشناختی نشان داده اند كه انSSواع اضSSطرابهای دوره نوجSSوانی3كار سنجید )

به هر حSال اشSتباه اسSت اگSSر بپنSSداریم كSSه (4در كشورهای صنعتی بسیار بارزتر است ) احتماال كمتر در كارشان رنSSگ خوشSSی می بیننSSد متن بSSاال تالشSSی اسSSت نوجوانان شاغل

جهت ب( اثبات درستی جمله دوم الف( اثبات درستی جمله اول

ت( اثبات درستی جمله چهارم اثبات درستی جمله سوم پ( هیچكدام از موارد فوق ث(

( جهت قضSSاوت در مSSورد1 بSSر اسSSاس متن ذیSSل طSSراحی شSSده انSSد )12 و11سSSؤاالت درستی یا نادرستی یSSك عمSSل مSSا بایSSد اصSSول اخالقی را بSSدون توجSSه بSSه پیامSSدها یSSا نتSSایج

( اعمال درست آنهایی هستند كه بSSا نیت اقامSSه عSSدل بیSSان2احتمالی آن در نظر بگیریم ) حقیقت و احترام به حقوق دیگSSران صSSورت میگیرنSSد در اعمSSال نادرسSSت عمال این اصSSول

( در این بیSSان می تSSوان موقعیSSتی را تصSSور نمSSود كSSه بیSSان حقیقت3رعایت نمی شوند ) ( فSSرض كنیSSد كSSه شSSما4ملSSتی را در معSSرض زیSSانی بSSزرگ قSSرار میدهSSد بSSرای مثSSال )

میدانیدیكی از كاندیداهای ریاست جمهوری در سالهای گذشته سابقه فسSSاد جنسSSی داشSSته ( از طرفی همچنین شما میدانید كه با انتخاب كاندیدای مزبور مشكالت خSSارجی5است )

و داخلی كشور مطمئنا حل شSSدهغSSرور ملی احیSSاء گردیSSده و نSSام وی در تSSاریخ بSSه عنSSوان ( در عین حال شما به این موضوع واقفید كSSه6بزرگترین رئیس جمهور ثبت خواهد گردید )

آگاهی مردم از سSSابقه فسSSاد جنسSSی این كاندیSSدا هیچ شانسSSی را بSSرای انتخSSاب وی بSSاقی ( با این حال در صورت طرح سؤال واضح در مورد سSSابقه جنسSSی این نSSامزد7نمیگذارد )

( بیSSان حقیقت مسSSتلزم8از طرف رسانه ها شما نمی توانید از پاسخ دادن اجتناب كنیSSد ) ( بنSSابراین بیSSان حقیقت می توانSSد9افشاء سابقه فساد اخالقی نSSامزد مزبSSور می باشSSد )

اقدام درستی باشد حتی اگر موجب خسران زیادی برای كار ملت گردد

كدام جمله در متن باال بیانگر نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی است 11 ث( ) (8 ت( ) (3 پ( ) (2 ب( ) (1الف( )

9)

بهترین نقشی كه برای جمله دوم در متن باال میتوان قائل شد عبارت است از 12الف( نقطه نظری پیوند دهنده كه جمالت اول وسوم را ربط میدهد

ب( نقطه نظر غیر اخالقی كه از نظر منطقی نابجا است پ( دلیلی در تایید جمله اول

ت( نتیجه گیری یا نقطه نظر اصلی متنث( توضیح یا رفع ابهام جمله اول

اخیرا بخشهای جدید و تخصصی متعددی در شركت ایجاد شده اند این امر نشان13 دهنده عالقه زیاد شركت به ورود در عرصه های پیچیده جهت دستیابی به بازار است این

متن با كدامیك از گزینه های زیر بهتر توصیف می شودالف( نتیجه گیری مدیریت خواستار راهكارهای جدید جهت دستیابی به بازار است

ب( نتیجه گیری شركتهای سهامی اساسا و نه منحصرا به منظور تامین منافع صاحبانشانپدید آمده اند

نتیجه گیری شركت بزودی جهت دستیابی به بازار اقدام بهتری را انجام خواهد داد پ( ت( پیش فرض شركت قبل از ایجاد بخشهای جدید مزبور قدرت ورود مؤثر به بازار را

23

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

نداشته است ث( پیش فرض بخشهای جدید یاد شده در عرصه های پیچیده وجدید جهت دستیابی به

بازار به اشتغال می پردازند

به جمالت ذیل توجه كنید جولیوس سزار در قرن اول پیش از میالد مسیح امپراطور 14 روم بود تمام امپراطوران روم شراب می نوشیدند و بدون استثناء از جامها و ظروفی با

آلیاژ سرب و قلع استفاده مینمودند حتی یك بار استفاده از این ظروف موجب مسمومیت با سرب می شود و این مسمومیت همیشه خود را با جنون نشان میدهد در صورت

درستی تمام موارد فوق كدامیك ازجمالت ذیل باید صحیح باشدالف( مسمومیت با سرب در بین شهروندان امپراطوری روم رایج بوده است

ستفاده از ظروفی بSSا آلیSاژ سSرب و قلSع مزیSSتی منحصSSر بSSه امSSپراطوران روم بSSوده ب(است

صرفنظر از هر امری جولیوس سزار مطمئنا دیوانه بوده است پ( كسانی كه جنون دارند حداقل یكبار از ظروفی با آلیاژ سرب و قلع استفاده نموده اند ت(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند افرادی كه لباسهای پSSر زرق وبSSرق می پوشSSند 15 )شیك پوشها( نه خود نما هستند و نه كودن اگر چنین شخصی خودنما نیست حتمSSا خSSوش ذوق و با سلیقه است در صورتی درستی هر دو جملSه فSوق كSدامیك از مSوارد زیSر بایSد

صحیح باشدالف( اگركسی لباس پر زرق و برق بپوشد آن فرد كودن اما خوش ذوق است

كسانی كه خوش ذوق هستند كودن نیستند ب( كسانی كه لباس پر زرق و برق میپوشند نه خوش ذوق اند و نه كودن پ( هر كسی كه لباس پر زرق و برق میپوشد خوش ذوق است و كودن نیست ت( هیچیك از موارد فوق ث(

فرض كنید جمالت زیر درست باشند اگر نوید حتی به یك فرد هم حسادت كند آن 16 فرد امید است افراد زیادی هستند كه امید به آنها حسادت نمی كند كه نوید یكی از آنان

است ولی در دنیای امروز هر كسی به دیگری حسد میورزد در صورت درستی تمامموارد فوق كدامیك از موارد زیر باید صحیح باشد

ب( نوید به امید حسد میورزد الف( هر فردی به یك نفر حسد میورزد ت( هیچیك از موارد فوق امید به هیچكس حسد نمیورزد پ(

بر اساس موقعیت تخیلی ذیل طراحی شده اند شهر داالس دقیقا دارای18 و 17سؤاالت شهردار باید نام پنج نفر كه هر كدام از یك ناحیه7 و 654321هفت ناحیه است

نفر امكان پذیر5هستندجهت عضویت در شورای شهر اعالم نماید هر نوع تركیبی از 5 نمی توان عضوی را از ناحیه 1است جز این كه در صورت اعالم نام فردی از ناحیه

الزامی5 انتخاب شود انتخاب عضوی از ناحیه 3برگزید از طرفی اگر فردی از ناحیه نیز6 انتخاب شود شهردار باید عضوی را از ناحیه 2است به عالوه اگر فردی از ناحیه

اعالم نماید

از بین پنج تركیب احتمالی اعضای شورای شهر كه در ذیل آمده است كدامیك تمام 17شرایط فوق را دارا است

76541 ب( 76321الف( 65432 ت( 76432 پ(65421 ث(

24

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

انتخاب نكند در این حالت7 فرض كنید كه شهردار تصمیم میگیرد فردی را از ناحیه 18چه ناحیه دیگری از عرصه انتخاب حذف خواهد شد

4 ت( 3 پ( 2 ب( 1الف(5ث(

رابطه همزاد بودن را در نظر بگیرید آن را میتوان چSSنین تشSSریح نمSSودتنهSSا انسSSانها19 همزاد هستند اما هر انسانی همزاد ندارد هیچ كس نمیتواند همزاد خود باشد امSSا امSSروزه هر انسانی همزاد دیگری است اگر كسی همزاد شما باشد تمام همزادهSSای او نSSیز همSSزاد شما خواهند بود اگر كسی همزاد شما باشد شما نمیتوانید همزاد او باشید فرض كنید كSه نام دو انسان اولی كه جد اصلی ما به شمار میروند سارا و ویلیام باشد با در نظر گSSرفتن

مسئله همزادی با اطمینان می توان گفت كه ما همزاد سارا و ویلیام هستیم الف( تمام

سارا و ویلیام همزاد یكدیگر بوده اند ب( سارا یا ویلیام هر یك همزاد خودشان هستند پ( امكان داردفردی نه همزاد سارا و نه همزاد ویلیام باشد ت( هیچیك از موارد فوق زیرا این موضوع نمی تواند صحیح باشد ث(

موقعیت فرضSSی ذیSSل را در نظSSر بگیریSSد مطالعSSه21 و 20برای پاسخگوئی به سؤاالت علمی بین زنان دانشگاهی كه حداقل بSSه مSSدت دو سSSال روزانSSه یSSك یSSا چنSSد بسSSته سSSیگار

45درصSSد زنانیكSSه سSSیگار را تSSرك كردنSSد در طی 85كشیده بودند نشان داده اسSSت كSSه درصSد بهبSود یSافت این احتمSSال كSه بهبSودی مزبSSور15روزپس از ترك ظرفیت ریوی آنها

ناشی از تصادف باشد با درجه باالیی از اعتماد رد گردید

در صورت درستی موارد فوق یافته های مزبور اثبات می كنند كه20الف( سیگار باعث كاهش ظرفیت ریوی میشود

محدودیت استعمال دخانیات باید در مراكز دانشگاهی به اجرا درآید ب ( رژیم غذایی در رابطه میان سیگار كشیدن و ظرفیت ریوی نقشی ندارد پ( محقق عالقه ای ذاتی در متوقف نمودن مصرف دخانیات دارد ت( مصرف سیگار از نظر آماری با كاهش ظرفیت ریوی در زنان دانشگاهی همبستگی ث(

دارد

در صورت پذیرش درستی اطالعات در موقعیت باال كدامیك از فرضیات ذیل نبایSSد بSSه21 درصد بزرگساالن سیگاری با مصSSرف یSSك یSSا چنSSد بسSSته85منظور اثبات این ادعا كه حدود

روز پس از تSSرك می تواننSSد ظSSرفیت45سیگار در روز و حداقل به مدت دو سال در طی درصد بهبود بخشند رد شود 15ریوی خود را

الف( بهبود ظرفیت ریوی محدود به زنان است اما در مردانی كه سیگار را ترك میكنندبهبود مزبور بارز نیست

ب( چون كه سیگاریها مقSSدار سSSیگار مصSSرفی خSSود را كمSSتر از حSSد واقعی بیSSان می كننSSد ارتبSSاط واقعی بین تSSرك سSSیگار و بهبSSود ظSSرفیت ریSSوی بیش از مSSیزان نشSSان داده شSSده

میباشد پ( چون كه زنان تحت مطالعه اكثرا اسپانیایی یا آسیایی بوده اند یافته های مزبور قابل

تعمیم به جامعه بزرگسال امریكا نمیباشد

25

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

ت( چون مسئوالن دانشگاه نتوانسته اند پژوهش مزبور را مخفی نمایند زنان دانشگاهی مطالعه آگاه بوده اند و دانشمندان دست اندركار از هدف

ث( در زنان دانشگاهی تغییر در ظرفیت ریوی بر اثر عوامل دیگری چون تغییر در تناسبجسمی بهداشت فشار خون و میزان خستگی حاصل میشود

فرض كنید كه هر زمان قطار تأخیر كند مریم و كبری گرسنه و بیقرار میشوند با در22 درست باشد نظر گرفتن این فرض كدامیك از موارد زیر باید

الف( قطار تأخیر دارد بنابراین مریم گرسنه و كبری بی قرار است اگر كبری كرسنه بوده ولی مریم بی قرار نباشد قطار تأخیر ندارد ب( اگر مریم بی قرار بوده یا كبری گرسنه باشدة قطار تأخیر دارد پ( اگر قطار تأخیر نكند مریم و كبری نه بی قرارند و نه گرسنه ت( اگر كبری و مریم گرسنه یا بی قرار باشند قطار تأخیر دارد ث(

مدیر حسابداری در هنگام كار بر روی مشكلی در زمینه بازاریSSابی چSSنین اسSSتدالل می23 است ولی پیشنهاد raquoنlaquo نیز بهتر از پیشSSنهاد نمود كه پیشنهاد raquoلlaquo بهتر از پیشنهاد raquoمlaquo

raquoلlaquo می باشد با این حال پیشنهاد raquoدlaquo از پیشنهاد raquoنlaquo هم بهتر است بنابراین پیشSSنهاد با فرض درستی كلیه موارد فوق چه بند دیگری باید raquoنlaquo از پیشنهاد raquoرlaquoبهتر می باشد

به نكات مورد اشاره مدیر حسابداری افزوده شود تا نتیجه گیری نهایی درست باشد الف( پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoنlaquo بدتر است

بدتر است پیشنهاد raquo ر laquo از پیشنهاد raquoلlaquo ب( از پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoمlaquo پ( پیشنهاد raquo ر laquo بدتر است پیشنهاد raquoلlaquo از ت(

موقعیت فرضی ذیل را در نظر بگیرید نتایج تحقیSSق25 و 24برای پاسخگویی به سؤاالت دانشگاه دولتی بر اساس آزمون استاندارد سنجش آمادگی عمومی شغلی میSSانگین15در

نمرات دانشجویان ترم آخر رسته های علوم انسانی علوم تجربی و مهندسی را بSSه تSSرتیب گزارش نموده است و در مطالعSSه دیگSSر بین ده دانشSSگاه خصوصSSی میSSانگین54 و 5355

بSSوده اسSSت از سSSوی54 و علSSوم انسSSانی 56نمرات دانشجویان مهندسی و علوم تجربی دیگر سومین مطالعه بر روی جوانانی كه بعد از اتمام دبیرستان به دلیSSل مشSSكالت مSSالی نتوانسته اند وارد دانشگاه شوند و به كار تمام وقت مشSSغول بSSوده انSSد پس از جSSور كSSردن

رسSSید32سن و سطح معلومات دبیرستانی با گروه های قبلی میانگین نمرات آنها به عدد معنی دار میباشد050 با سایر نمرات فوق از نظر آماری در سطح 32كه اختالف عدد

در درجه اول مناسبترین فرضیه علمی بر اساس اطالعات فوق عبارت است از24الف( تحصیالت دانشگاهی با آمادگی عمومی شغلی همبستگی دارد

باید برای دانش آموزان مستعد و كم بضاعت جهت ورود بSSه دانشSSگاه كمكهSSای مSSالی ب(فراهم گردد

ورود به دانشگاه با آمادگی عمومی جهت انتخاب یك شغل ارتباطی ندارد پ( قبل از تدوین یك فرضیه مناسبمطالعات بیشتری مورد نیاز است ت( یا باالتر می گیردعموما دارای آمادگی الزم جهت انتخاب یك شغل60 فردی كه نمره ث(

میباشد

فرد باید24 به منظور رد علمی گزینه پ در سؤال 25 دانشجوی فارغالتحصیلی را بیابد كه آمادگی انتخاب شغل را ندارد الف(

جوانان آمادگی انتخاب شغل را دارند 95 به این نتیجه برسد كه ب(

26

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

میباشد5 به این نتیجه برسد كهاحتمال ایجاد رابطه ای به صورت تصادفی كمتر از پ( دست به هیچ كاری نزندهیچ راهی جهت رد علمی نظریه مزبور وجود ندارد ت(

دو دلیل اصلی در طرفداری از مجازات مرگ وجود دارد دلیSSل اول بSSه تSSرس شSSدید26 ناشی از مردن اشاره دارد كه دیگران را از ارتكاب جنایات فاجعه بار مشSSابه بSSاز می دارد دلیل دوم آن است كه مجازات مرگ اقتصSSادی تSSر از راه دیگSSر یعSSنی زنSSدانی كSSردن افSSراد است اما كلیه مطالعات انجام شده نشان میدهSSد كSSه زنSSدانی كSردن افSSراد عمSSدتا از بعSSد اقتصادی نفع بیشتری دارد از آنجا كه تصور افSSراد مبSSنی بSSر اینكSSه مجSSازات مSSرگ مSSوجب صرفه جویی در هزینه ها می گردد واقعیتهای اقتصادی را تغیSSیر نمیدهSSدبنSSابر این مجSSازات

مرگ باید ممنوع گردد استدالل گوینده عبارت فوق را چگونه ارزیابی می كنیدالف( ضعیف آراء عمومی در آن منعكس نیست

ضعیف این استدالل دلیلی در زمینه منع دیگران از ارتكاب جنایت ارائه نمیدهد ب( قوی این استدالل نشان می دهد كه مجازات مرگ احتماال باید ممنوع گردد پ( قوی اگر چه براساس واقعیات نمیتوان ممنوعیت مجازات مرگ را درست دانست ت(

بSSه شSSدت افت نمSSود این رونSSد در1989 متوسط قیمت فروش خانSSه در طی سSSال 27 به طول انجامید ادامه یافت در طSSول همین1992 تا 1991خالل دوران ركود كه از سال

دوراننرخ بهره و قیمت امالك نیز ناگهان كاهش یافتواقعیات مزبSSور ثSSابت می كننSSد كSSهخانه در زمره امالك محسوب می شود بهترین ارزیابی از استدالل فوق عبارت است از

الف( قوی ولی تمام واقعیتها به دقت در آن ذكر نشده اند قوی زیرا خانه جزئی از امالك به شمار میرود ب( ضعیف زیرا نمیتوان در زمینه قیمت خانه با در نظر گرفتن موارد مربوط به امالك و پ(

نرخ بهره هیچ نتیجه گیری را بدست آورد ضعیف زیرا قیمت فروش اتومبیلهای جدید در همان دوره كاهش یافت ولی این ت(

مسئله به معنی آن نیست كه خانه همان اتومبیل جدید است

در پیSSاده روی جلSSوی مSSنزل دوچرخSSه سSSواری همزمان با غروب آفتSSاب علی كوچولSSو28 میكرد شب در حال فرا رسیدن بود و مهمانی شبانه علی قرار بود شروع شود علی تمSSام دوستان كوچكش را دعوت كرده بود تا باهم پیتزا بخورند فیلمهSSای جSSالب ببیننSSد و تSSا دیSSر

منتظر بود و آرزو می كSSرد كSSه خورشSSید هSSر وقت داستانهای ترسناك بگویند وی بیصبرانه چه زودتر از آسمان ناپدید شود تا شب از راه برسد وی تصمیم گرفت تا با حداكثر سرعت پا بزند تا خورشید را از آسمان ببرد هر چه سریعتر پا میزد هوا تSSاریكتر می شSSد شSSب در حال فرا رسیدن و مهمانی در حال آغاز شدن بود وقتی كه نهایتا شب شSSد او خیلی خسSSته بود اما بسیار خوشحال نیز بود علی به آنچSSه كSSه اتفSSاق افتSSاده بSSود می اندیشSSید و بSSه این

بSه شSبی شSاد تبSدیل كنSد اگSر نتیجه رسید كه می تواند هر بعد از ظهر خسته كننده ای راواقعا برای آن تالش كند بهترین قضاوت در خصوص استدالل علی عبارت است از

الف( قوی اگر علی این قدر سخت پا نمی زد و آن اتفاق نمی افتاد به چه چیزی میتوانست استناد كند

قوی علی كودكی بیش نیست ب( ضعیف حركت خورشید ارتباطی با پا زدن علی روی دوچرخه ندارد پ( ضعیف این كه بعد از پا زدن شدید علی شب فرا رسیده به معنی آن نیست كه پا ت(

زدن شدید باعث فرا رسیدن شب شده است

گوینده بیان كرد كه حق مردم برای دانستن باید راهنمای روزنامه نگاران باشد تSا بSSر29 مبنای آن تمام وقایع مهم را بSSه صSSورت كامSSل و دقیSSق بSSه اطالع عمSSوم برسSSانند در عین حال روزنامه نگاران نباید نقش خود را در حراست از امنیت ملی فراموش كنند كSSه الزمSSه

27

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

آن حفظ اسرار حكومتی است هیچكس با قطعیت نمی تواند بگوید كه كدام ارزش مهمتر است حق مردم جهت اطالع از امور یا امنیت ملی این مسئله مباحث بغرنج و رنج آوری را

ممكن است از زمان ومحل دقیق حمله با خود به همراه دارد برای مثال روزنامه نگاران نظامی فوق سری تحت هدایت دولت مطلع گردد مSSردم حSSق آن را دارنSد كSه از اقSدامات دولت خود خصوصا از مسئله بسیار حساس حمله نظامی اطالع یابند اماانتشار این اخبSSار قبل از شروع حمله می تواند به نفع دشمن تمSSام شSSده و مSSوجب شكسSSت سSSنگینی بSSرای

كشور شود بهترین قضاوت از استدالل گوینده عبارت است ازالف( ضعیف زیرا قانون تصریح دارد كه امنیت ملی مهمتر است

ب( ضعیف زیرا در عمل روزنامه نگاران ارزشی را بر دیگری ارجح می دانند پ( قوی زیرا حق مردم جهت اطالع از واقعیات را نمیتوان زیر پا گذاشت

ت( قوی زیرا در متن فوقارزشهای مهم مزبور در تعارض هستند

مجموعSSه كامSSل ظSSروف غSSذاخوری حSSداقل شSSامل چهSSار عSSدد از هSSر یSSك از بشSSقاب30 غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس میباشSSد می تSSوان این بیست قطعه را اساسی ترین ظروف فرض نمود البته در یك مجموعه كامل قطعات زیSSاد دیگSSری از جملSSه كاسSSه هSSای كوچSSك سSSاالد خSSوری دیسSSهای بSSزرگ غSSذاخورینمSSك دانفلفل دانظرف خامه وشكر وحتی جاكره ای وجود دارد حSSال بSSا فSSرض دریSSافت یSSك دسته كامل ظروف غذاخوری به عنوان هدیSه بSSر اسSاس آنچSSه گفتSه شSد می تSوان نتیجSه گرفت كه در بین قطعات مربSSوط بSSه مجموعSSه اصSSلی ظSSروف دقیقSSا چهSSار عSSدد بشSSقاب غذاخوری كاسه سوپ خوری ظرف دسر فنجان قهوه و ظرف سس وجود دارد بهSSترین

قضاوت در مورد شیوه ارائه نتیجه گیری نویسنده عبارت است از الف(ضعیف هیچ چیزی را اثبات نمیكند و مثل آن است كه بگوئیم اقیانوس آب است زیرا

آب است ضعیف قطعات مربوط به ظروف تكمیلی را مورد توجه قرار نداده است ب( قوی نویسنده انواع ظروف را در مجموعه كامل سرویس غذاخوری برشمرده است پ( قوی نتیجه گیری در واقع بازگوئی دقیقی از مفروضات فوق می باشد ث(

به استنتاج غلطی كه در موقعیت فرضی ذیل34 تا 31به منظور پاسخگویی به سؤاالت وجود دارد توجه كنید

نویسنده ای كه برای یك گروه نژاد پرست كار می كرد مSSدعی شSد كSه امریكائیهSSای سSفید پوست از نقطه نظSSر هSSوش ذاتی بSSر سSSیاهان اسSSپانیایی تبارهSSا آسSSیائیهاایرانیهSSا وكلیSSه نژادهای پائین دیگر برتری دارد نویسنده جهت تأییSSد ادعSSایش بSSه مطالعSSه ای كSSه روی دو گروه دانش آموزان سال دوم دبیرستان انجام شده بود اشاره نمSSود از هSSر گSSروه امتحSSان مشابهی در خصSSوص جغرافیSSای اروپSSا مشSتمل بSSر كشSSورها پایتختهSSا رودخانSSه هSSا رشSته

35كوههاكشاورزیصنعتمذهب موسیقی و زبانها به عمل آمده بSSود گSSروه اول شSSامل نفرشان سفید پوست و دارای اسامی خانوادگی انگلیسی-اروپایی بودنSSد كSSه در34نفر كه

دبیرستان وابسته به دانشكده غیر دولتی در ایالت حاصلخیز كالیفرنیSSا مشSSغول بSSه تحصSSیل نفSSر كSSه40بوده و طی سال اول تحصیلی تSSاریخ اروپSSا را می خواندنSSد گSSروه دوم شSSامل

نفSSر اسSSپانیایی تبSSارسیاهپوسSSت آسSSیایی یSSا خSSاور میانSSه ای بودنSSد كSSه در4همگی بجSSز دبیرسSSتان دولSSتی در محلSSه ای مخروبSSه و پSSر از مفاسSSد اجتمSSاعی در ایSSالت لSSوس آنجلس مشغول به تحصیل بوده و در سال اول مجموعه تاریخ جهان را مطالعه میكردنSSد نویسSSنده اعالم نمSSود كSه گSSروه اول مSSزیت محسوسSی در امتحSSان جغرافیSSا در قیSSاس بSSا گSSروه دوم

داشتند فرض كنید كه یك دانشمند علوم سیاسSSی اعSSتراض كنSSد و بگویSSد كSSه نتیجSSه گSSیری از31

اطالعات فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا این محقق بSSه حSSق تصSSریح

28

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

شده در قانون اساسی امریكا مبنی بر برخورداری از فرصتهای برابر آموزشی توجه ننمودهاست در صورت درستی این نظر آیا دلیل این دانشمند موجه است یا خیرو چرا

الف( موجهمخدوش نمودن حقوق اساسیپذیرش موارد پژوهش را غیر ممكن می سازدب( موجه وجود فرصتهای مساوی آموزشی مفهومی گنگ و ابهام برانگیز است

پ( غیر موجه این حقوق در تحقیق اصلی مورد توجه قرار گرفته اندت( غیر موجه این حقوق با تحقیق مزبور ارتباطی ندارند

فرض كنید كه یك روانشناس رشد و تكامل استدالل نماید كه نتیجه گیری از اطالعات32 فوق با توجه به ادعای مطرح شده اشتباه است زیرا در مطالعه تأثیر محیط بر هوش

مورد توجه قرار نگرفته استدر صورت درستی این نظرآیا دلیل این روانشناس موجهاست یا خیر و چرا

الف( غیر موجه هیچ كس اثبات نكرده كه محیط می تواند بر یادگیری جغرافی مؤثر باشد

ب(غیر موجه اندازه گیری تSأثیر محیط بر هوش بسیار مشكل استپ(موجه این عامل باید مد نظر قرار گیرد

ت(موجه عامل اصلی تعیین كننده هوش محیط است نه ژنتیك

فرض كنید یك خانم مددكار اجتماعی اعتراض كند كه شما نمی توانید از افSSراد گSSروه33 دوم انتظار همان میزان هوش را داشته باشیددر مجموع آنها حاصل فقرجنایت و خانواده هایی از هم پاشیده هستند در صورت درستی این نظر آیا دلیل این مSSددكار موجSSه اسSSت

یا خیر و چرا الف( موجهمحله فقیر به معنی مدارس فقیر مدارس فقیر به معنی معلمان فقیر

معلمان فقیر به معنی دانش آموزان فقیر دانش آموزان فقیر به معنی نمرات ضعیف درآزمون می باشد

ب(غیر موجه صرفنظر از شرایط اجتماعی اقتصادی هوش به كیفیت مدرسه ای كه شمادر آن تحصیل می كنید بستگی دارد

پ(غیر موجه فقرثروت و شرایط خانوادگی بر كمی و زیادی هوش فرد مؤثر نیستند ت(موجه صرفنظر از نژاددانش آموزانی با زمینه های مزبور در مقایسه با دانش آموزان

ثروتمند از هوش كمتری برخوردارند

فرض كنید كه یك دانشجوی تربیت معلم سیاه پوست آمریكایی مخالف با عصبانیت34 اعتراض می كند كهچه انتظاری دارید دانش آموزان ثروتمند درس تاریخ اروپا را می

گذرانند در حالی كه دانش آموزان فقیر چنین نیستند مسلما آنها در مورد اروپا مطالببیشتری می دانند در صورت درستی این نظر آیا دلیل او موجه است یا خیر و چرا الف( غیر موجه او تنها یك دانشجوی معلمی است و احتماال تجربه تحقیق یا آموزش را

جهت تأ یید ادعاهایش نداردب(موجه اطالع و آگاهی از مسایل به هوش ارتباطی ندارد

پ(موجه اختالف میان دروس تدریس شده در سال اول باعث می گردد كه گروه اول درزمینه امتحان جغرافی از آمادگی بیشتری در مقایسه با گروه دوم برخوردار باشند

ت(غیر موجه او به شكل آشكاری جبهه گرفته زیرا سیاهپوست است و به دلیل نتایجی كهنویسنده ارائه داده احساس توهین می كند

29

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30

1 A2 A3 B4 A5 D6 B7 C8 B9 A10 E11 E12 E13 E14 C15 D16 B17 D18 A

19 A20 E21 D22 B23 B24 A25 C26 B27 D28 D29 D30 A31 D32 C33 C

34 C

30