… … Sunu Konu AdıSunu Konu AdıENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMA

YATIRIMLARI ve İŞLETMECİLİĞİ

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMA

YATIRIMLARI ve İŞLETMECİLİĞİ

Dr. Sacit KOÇERDr. Sacit KOÇERBaşmühendisBaşmühendis

Dr. Sacit KOÇERDr. Sacit KOÇERBaşmühendisBaşmühendis

Hasılat ve Ekonomi Araştırmaları BaşmühendisliğiHasılat ve Ekonomi Araştırmaları BaşmühendisliğiHasılat ve Ekonomi Araştırmaları BaşmühendisliğiHasılat ve Ekonomi Araştırmaları Başmühendisliği

ENDÜSTRİYEL AĞAÇLANDIRMA NEDİR?

MEVCUT DURUM

GEREKLİLİK

YAPILMASI GEREKENLER

21. yy GELİŞMELERİ

KAVAKÇILIK

KAE 1962

Endüstriyel Ağaçlandırma, hızlı gelişen ağaç türleri ile yapılan ve odun üretimini

amaçlayan ticari yatırımlardır

Odun hammaddesi üretimiKısa idare süreli (hızlı gelişen) tür

(Kavak, Kızılçam, Sahilçamı, Kızılağaç vd)

10 m3/ha/yılYoğun kültür teknikleriTicari başarı

KAVAKÇILIK

KAE 1962

Odun hammaddesi talebinin

yapısı

Doğaya rasyonel müdahale

Dünyada ağaçlandırmaların %

90’ı

Türkiye’de 55-60 bin ha (% 0,3)

KIZILÇAM

AĞAÇLANDIRMALARI ???

KAE 1962

ORMAN ÜRÜNLERİ İTHALATI

• İhracata dayalı sürdürülebilir kalkınma ve üretim

•Arz ve talebin küresel ölçekte ele alınması

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Mamul Yarımamul Hammadde

1994

1999

2002

Mamul : Kağıt ve LevhaYarımamul : Selüloz ve KeresteHammadde : Tomruk ve Diğer

1994: 29.

1999: 23.

2002: 20.

GEREKLİLİK

KAE 1962OGM Açısından

Mal ve hizmet üretiminin parasal karşılığı alınamamaktadır.

Koruma işlevinin önemi artmaktadır (Korunan alanlar 6 milyon ha - % 28)

OGM’nin likidite ihtiyacı - Uygun orman alanlarında yeni yatırım - Islah edilmiş materyalle yenileme yatırımı (yapay gençleştirme)

Mülkiyeti koruma

GEREKLİLİK

KAE 1962

Özel Sektör ve Odun İşleyen Sanayi

Açısından Uluslararası ticarette rekabet

gücü sınırlı (Enerji ve Hammadde)

Talebin doğal ormanlardan karşılanması mümkün değil

o Miktar

o Fiyat (hammadde maliyeti)

ALTERNATİF HAMMADDE KAYNAKLARI

Yıllık Kapasite: 225 000m3 (300 000 ster)

UNSURLAREndüstriyelAğaçlandırm

a

VerimliDoğal Orman

İdare Süresi 25 60Üretim (m3/ha) 375 180Yıllık Makta (ha/yıl) 600 1 250Toplam Alan (ha) 15 000 75 000

SEKTÖR (LEVHA) KAPASİTESİ 9 750 000 m3

13 000 000 ster

Yıllık Makta (ha/yıl) 26 000 54 000Toplam Alan (ha) 650 000 3 250 000Sanayi tesis maliyeti 45-50 milyon ABD $

Ağaçlandırma tesis maliyeti 90-100 milyon ABD $(!)

KAE 1962YONGA LEVHA

ve MDF FABRİKALARI

Kaynak: ÖZBAŞ 2004

KAE 1962

KAPASİTENİN BÖLGESEL DAĞILIMI

Ege8%Doğu

Karadeniz11%

Akdeniz13%

Batı Karadeniz

21%

Marmara47%

Marmara veBatı Karadeniz

Toplamı:

% 68

Kaynak: ÖZBAŞ 2004

GEREKLİLİK

KAE 1962

Avrupa Birliği ile İlişkiler Açısından

AB Ortak Tarım Politikası kapsamında tarım alanları daralmaktadır (set-aside araziler)

Ülkemizde marjinal tarım arazileri öncelikle etkilenecektir

AB ağaçlandırma yatırımlarını desteklemektedir (özel mülkiyetteki araziler)

Sulanabilir tarım arazilerinde ise başta kavakçılığın artması beklenmelidir

KAE 1962POTANSİYEL

ALANLARo Orman arazileri

(Kızılçam, Sahilçamı, Kızılağaç vd)

o Hazine arazileri

o Tarım yapılan araziler

- Geleneksel tarım arazileri (kavak, okaliptüs vb)

- Marjinal tarım arazileri (Hızlı gelişen türler)

KAE 1962YATIRIM SENARYOSU

Unsurlar

Yatırım (ha/yıl) 30 000

İdare Süresi 30

Toplam Alan 900 000

Hasıla (m3/ha/yıl) 300

Toplam Hasıla (m3/yıl) 9 milyon

Gelir (ABD $/yıl) 450 milyon

KAVAKÇILIK

KAVAKÇILIK

KAE 1962MALİ ANALİZ

ÖLÇÜTOrman Arazisi

İç Karlılık Oranı (%) 9,5

Odun Üretim Maliyeti

TL/m3 25

ABD $/m3 19

ENDÜSTRİYEL

ORMAN

İŞLETMECİLİĞİ

KAVAKÇILIK

V =Çıktı

Girdi

Minimize (Mekanizasyon)

Maksimize (Yoğun Kültür)

AMAÇ KAE 1962

KAVAKÇILIK

Üretim Faktörleri

TOPRAK Rant EMEK Ücret SERMAYE Faiz GİRİŞİMCİ Kâr

X = aT + bE + cS + dG

AMAÇ KAE 1962

KAVAKÇILIK

YOĞUN KÜLTÜR KAE 1962

A

B

1 2 3 4

1

Kap

ital

Mik

tarı

2

3

4

0

Toprak Miktarı

KAE 1962İdare Süresi

I. Bonitet - 5m x 5m

4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15yaş

Cari Art Genel Art İKO NBD

KAVAKÇILIK

KAE 1962Dikim Sıklığı

İşletme amacı

Talep yapısı

Makine ve ekipman

KAVAKÇILIK

KAE 1962Mekanizasyon

İlk tesisteki arazi hazırlığı

Sonraki tesisler (2. rotasyon)

Arazi hazırlığı zorunlu mu?

Kök sökümü (Kavak & Orman Ağacı)

Her zaman gerekli mi?

Üretimde mekanizasyon

KAVAKÇILIK

KAE 1962Gençleştirme Yöntemi

DOĞAL GENÇLEŞTİRME Avantajları (Saatçioğlu, 1978, s. 48) - Yeni orman kurma düşük masraflı

- Tehlikelere dayanıklı meçcereler kurulur

- Irkların devamı ve seleksiyon yoluyla ıslah sağlanır Sakıncaları (Saatçioğlu, 1978, s. 48) - Tür seçimi sınırlıdır

- Gençleştirme zamanı bol tohum yılına bağlıdır

- Erken ve masraflı ayıklama gerektirir

- Yüksek düzeyde ekolojik ve teknik bilgi ile karar verme yeteneği ister

KAVAKÇILIK

KAE 1962Gençleştirme Yöntemi

YAPAY GENÇLEŞTİRME Avantajları (Saatçioğlu, 1978, s. 49) - Ormanın kısa zamanda kurulması

- Yeni bir ağaç türü ile meşcere kurulabilmesi

- Büyük açıklılarda yeniden kısa sürede orman kurulabilmesi

Sakıncaları - İlk tesis masraflarının doğal gençleştirmeden daha

fazla olması

- Doğal yolla gelen bireyleri yok etme maliyeti

- Yüksek düzeyde işletme sermayesi gereksinimi

KAVAKÇILIK

KAE 1962Bakım İşlemleri

Ot alma çapa

Budama

Aralama

vd

KAVAKÇILIK

AMAÇ

KAE 1962İşletme Şekli

EŞİT YAŞLI MEŞCERELERDE YILLIK

MAKTALI ORMAN (Alan veya Hacim)

İşletme sınıfı, idare süresi yılı sayısı kadar yıllık maktalardan

oluşmaktadır

KAVAKÇILIK

KAE 1962

YATIRIM SENARYOSU(6 000 ha lık bir işletme

için)Unsurlar

Yatırım (ha/yıl) 200

İdare Süresi 30

Toplam Alan 6 000

Hasıla (m3/ha/yıl) 300

Toplam Hasıla (m3/yıl) 60 000

Brüt Gelir (ABD $/yıl) 3 milyon

KAVAKÇILIK

KAE 1962

KAVAKÇILIK

ÖNERİLER

• Amaca uygun kültürel işlemlerin eksiksiz yapılması

• İdare süresini doldurmuş meşcerelerin piyasa koşulları dikkate alınarak hızla gençleştirilmesi

• Endüstriyel ağaçlandırmalarda kesinlikle yapay gençleştirme yapılması

KAE 1962

KAVAKÇILIK

ÖNERİLER•Kızılçam ormanlarında ıslah

edilmiş materyalle yapay gençleştirme

•Büyük ölçekli yatırım anlayışı

•Meslek içi EĞİTİM• AR-GE çalışmalarının

desteklenmesi

• Endüstriyel ağaçlandırmalara karşı duygusal direncin kırılması

21.

YÜZYILDAKİ

GELİŞMELER

KAE 19623 TEMEL SORUN

ENERJİ

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

SUGELİŞMELER

KAE 1962

ÇEVRESEL(İklim Değişikliği Dahil)

Hedefler- Yeni teknolojiler, araçlar ve

hizmetler geliştirerek çevrenin ve kaynakların sürdürülebilir yönetimi

- İklim, biyosfer, ekosistemler ve insan faaliyetleri arasındaki etkileşimler hakkındaki bilgi birikimini artırmak

GELİŞMELER

KAE 1962

ENERJİ SEKTÖRÜHedefler (2020 – % 20)

- Enerji tedarik güvenliği ve iklim değişikliği baskılarına cevap verme

- Daha az veya sıfır CO2 salınımı yapan

- İthal yakıta daha az bağımlı- Sanayinin rekabet gücünü arttıran

enerji sistemleriEtkinlikler- Yenilenebilir enerji üretimi- Sıfır emisyonlu güç üretimi için CO2

dönüşümü ve depolama teknolojileri

- Yenilenebilir enerji kaynaklarının ısıtma ve soğutma amaçlı kullanımı

GELİŞMELER

GELİŞMELER

ENERJİ ve ÇEVRE konusunda

• Ormancılık sektörü özel etkinlik ve öneme sahip olacaktır

• Hızlı gelişen türlerle yapılan ağaçlandırmaların rolü artacaktır.

• Yoğun Ormancılık AR-GE çalışmalarına gereksinim vardır.

KAVAKÇILIK

KAE 1962

36,2 cm

Yıllık ortalama çap artımı = 2,48 cm

Göğüs çapıBoyHacim(kbl)Yaş

72 cm29,7 m3,74 m3

25

KIZILÇAM (Pinus brutia)

Kaynak: N. ERKAN 2004

KAVAKÇILIK

KAE 1962

5101519

Kabuklu Çap: 62 cm

Yaş: 19

KIZILAĞAÇ (Alnus orientalis)

Kaynak: M. KILIÇ 2011

Teşekkür Ederim