TEMEL B‹LG‹LER

WINDOWS

PROJELER

INTERNET

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE

SÖZLÜK

WEB SAYFALARINI BA⁄LAMAKWEB SAYFALARI NASIL B‹RB‹R‹NE BA⁄LANIR?

INTERNET’TE SA⁄LIKINTERNET’TEK‹ SA⁄LIKLA ‹LG‹L‹ WEB SAYFALARI.

BROWSER AYARLARIGÜVENL‹K VE BENZER‹ KONULARDAK‹ ÖNEML‹ AYARLAR.

>>> SAYI 21

22.SAYIDANELERVAR?

TEMEL B‹LG‹LEROKUL VE B‹LG‹SAYARTARAYICILARB‹Ç‹MLEND‹RME

WINDOWSPERFORMANS KONTROLÜ

PROJELEREXCEL’DE RENKL‹ HESAP TABLOLARI

HESAP TABLOLARI HIZLI OLUfiTURMAK

INTERNETINTERNET VE TELEV‹ZYON

WEB SAYFASINDA TABLO OLUfiTURMAK

GELECEKTE MÜZ‹K

MULTIMEDIA VE E⁄LENCEMULT‹MEDYA KAYIT ORTAMLARI

SÖZLÜKY-Z HARFLER‹

12 Aral›k’ta

Bayilerde

Kaç›rmay›n!

Vogel Yay›nc›l›k Piyalepafla Bul. Zincirlikuyu Cad. Ün ‹fl Merkezi No: 231/3

80380 Kas›mpafla-‹STANBULTel: (212) 297 17 24 Faks: (212) 297 17 33

Genel Yay›n Yönetmeni: Gökhun Sungurtekin (Sorumlu), Yaz› ‹flleriMüdürü: Mahmut Karsl›o¤lu, Editör: M. Berker Güngör, Grafik Tasar›m: Murat Çelik, Vogel Sat›fl Müdürü: Gönül Morgül, Müflteri Temsilcisi: YelizKoyun, Pazarlama Müdürü: Güler Okumufl, Abone Sorumlusu: Nur Geçili,Da¤›t›m: Cel Cenker, Üretim: Turgay Tekatan, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti.Genel Müdürü: Hermann W. Paul, Genel Müdür Yard›mc›s›: BesteÖzerdem, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Ad›na Sahibi: Gökhun Sungurtekin,Renk Ayr›m›-Film Ç›k›fl ve Bask›: As›r Matbaac›l›k Ltd. fiti., Da¤›t›mB‹RYAY A.fi.

Herhangi bir say›y› kaç›rd›¤›n›zda, bunu abone bölümümüzden temin etmeniz ve “Herkes ‹çin Bilgisayar”› eksiksiz olarak biriktirmeniz mümkün.En temelden bafllayan bilgi düzeyi ileri düzeylere kadar yükselecek. Böylece “Herkes ‹çin Bilgisayar” her düzeyden kullan›c› için “eksiksiz” bir baflvuru kayna¤› olacak.

Bilgisayar›n›zla ilgili her türlü sorun için“Herkes ‹çin Bilgisayar” Destek Telefonu

0 800 211 61 17Saatleri: 9.30 - 11.00, 13.00 - 14.30

Abone Servisi0 800 211 61 18

A‹LEDE B‹LG‹SAYARIN PAYLAfiIMIAYNI B‹LG‹SAYARDA ÇOK KULLANICI NASIL ÇALIfiAB‹L‹R?

B‹LG‹SAYARINIZIN TÜRÜB‹LG‹SAYARINIZ HAKKINDA DETAYLI B‹LG‹ NASIL ALINIR.

NOKTA VURUfiLU YAZICILARTEMEL ÖZELL‹KLER‹ VE ÇALIfiMA PRENS‹PLER‹.

PC’N‹N TAR‹HÇES‹K‹fi‹SEL B‹LG‹SAYAR SEKTÖRÜNÜN GEL‹fi‹M‹.

D‹J‹TAL EL KAMERALARIYEN‹ NES‹L D‹J‹TAL EL KAMERALARI VE ÖZELL‹KLER‹.

W-X < WAN-XGA >B‹LG‹SAYAR TER‹MLER‹N‹N SÖZLÜK ANLAMLARI

H e d i y e C D ’ l e rBilgisayarlar sadece ifl için de¤il, ayn› zamandae¤lence amaçl› da kullan›labilirler. E¤lenirkenö¤renmenin çok daha kolay ve zevkli oldu¤utart›fl›lmaz bir gerçektir. Bu say›da dergi ileberaber çeflitli CD’ler vererek, bilgisayar›n›zlageçirdi¤iniz zaman›n daha e¤lenceli olmas›n›sa¤lamay› umuyoruz.

TEMEL B‹LG‹LER NOKTA VURUfiLU YAZICILAR

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 117

>>>

Nokta vurufllu yaz›c›lar tasar›m olarak oldukçaeskiye ait cihazlard›r. Ancak özellikle s›rf metin-den oluflan belgeleri çok say›da ve h›zl› bir biçim-de basabilmeleri nedeniyle, günümüzde halen yay-g›n olarak kullan›lmaktad›rlar. Nokta vurufllu(Dot Matrix) tabir edilen yaz›c›larda, yazma iflle-mi yaz›c› kafas› denilen bir parça ve bunun üze-rindeki i¤nelerle yap›l›r. Bu i¤nelerin say›s› hemkaliteyi, hem de sürati etkiler. Ço¤u modelde 9adet i¤ne bulunur, bu temel ihtiyaçlar› karfl›lama-ya yeten bir rakamd›r. Ancak baz› modellerde i¤-ne say›s› 24 adet olabilmektedir, bu modeller ka-lite ve sürat aç›s›ndanbiraz daha iyi say›l›r-lar.

Nokta vuruflluyaz›c›lardayazma ifllemikafa üzerindeki i¤-nelerin t›pk› daktilo-lardaki gibi mürekkepli bir flerit üzerinevurufl yapmas› ve böylece mürekkebin ka¤›t üzeri-ne aktar›lmas›yla gerçekleflir. fierit üzerindekimürekkep k›sa sürede tükendi¤inden, bir kartufliçindeki rulodan devaml› olarak yeni flerit besle-mesi yap›l›r. Bu yüzden bu tür bir yaz›c› al›rkenflerit kartufllar›n›n büyük olmas›na dikkat edilme-lidir, böylece kartufl de¤ifltirmeden uzun müddetçal›fl›labilir.

Nokta vurufllu yaz›c›lar genellikle siyah ve k›r-m›z› gibi iki temel renkte bask› yapabilmektedir-ler. Ancak renkli bask› yapabilen modeller demevcuttur. Ne var ki bu modeller dört temelrenkte mürekkep fleridi kullanmakta ve bask› ka-liteleri de genellikle modern mürekkep püskürt-meli yaz›c›larla k›yaslanamayacak kadar kötü ol-maktad›r. Üstelik renkli mürekkep fleritleri k›sasürede tükendi¤inden, yazma iflleminin bafl› ve so-nu aras›ndaki kalite fark›nda da bir hayli oynamaolmaktad›r. Bu yüzden bu tür yaz›c›lar kalitelirenkli bask› ifllemleri yapmak isteyenlere tavsiyeedilmez.

NOKTA VURUfiLU YAZICILARNokta vurufllu tabir edilen yaz›c›lar özellikle bürolarda yayg›n olarak kullan›l›rlar.

Burada size bunlar›n özelliklerinden bahsedece¤iz.

Günümüzde nokta vurufllu yaz›c›lar h›zla piyasadan silinmek-te, yerlerini Laser ve Ink-Jet yaz›c›lar almaktad›r.

Bir yaz›c› sat›n al›rken dikkat edilmesigereken en önemli unsurlardan biri çal›flmasüratidir. Nokta vurufllu yaz›c›lar bu konu-da oldukça süratli say›labilirler, ancak budurum sadece fatura ya da raporlar gibibasit metinlerden oluflmufl belgeleri basar-ken geçerlidir. Resim ya da grafik bas›m›afl›r› düflük kalite nedeniyle zaten genelliklepek mümkün olmaz. Almay› düflündü¤ünüznokta vurufllu yaz›c›n›n süratini, özellik lis-tesindeki "cps" de¤erine bakarak anlayabi-lirsiniz, bu de¤er yaz›c›n›n saniyede kaç ka-rakter bast›¤›n› gösterir ve say› ne kadaryüksek ise, cihaz o denli h›zl› demektir.

>>>

* < >‹PUCU

< < <

118 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER

TEMEL B‹LG‹LER NOKTA VURUfiLU YAZICILAR

<<<

Nokta vurufllu yaz›c›lar hem sonsuz flerit tabiredilen ka¤›t fleritler üzerine, hem de ayr› sayfala-ra bask› yapabilirler. Ancak bu durumda cihaz›nka¤›t besleme ifllemini yapabilmek için özel birbesleyici üniteye ihtiyac› vard›r. Bu ünite ka¤›tdestesi içinden sayfalar› çeker ve onlar› düzgünbir flekilde yaz›c› kafan›n alt›na getirir. Bu

üniteye sahip olmayanbir yaz›c›yla ayr› say-falar üzerine bask› ifl-lemi yapmak mümkünde¤ildir.

Di¤er ka¤›t türüolan "sonsuz flerit"ise birbirine eklisayfalar›n yaz›c› içi-ne beslenmesini ge-rektirir. Bu beslemeiflleminde ka¤›t fleri-

di iki yanda bulunan deliklere ge-çen makaralar ya da ka¤›d› arayas›k›flt›ran iki tarafl› lastik paletler taraf›n-dan cihaz içine çekilirler. Burada kullan›lan ka¤›ttürü asl›nda ucuca eklenmifl sayfalardan oluflur,sayfalar daha sonra rahatça ayr›labilecek flekildehaz›rlanm›fllard›r.

Dikkat edilmesi gereken bir baflka önemli de-tay da yaz›c›n›n en fazla hangi "a¤›rl›kta" ka¤›tüzerine basabilece¤idir. Ölçek olarak (g/m2)

olarak gösterilen bu de¤er ka¤›d›n kal›nl›¤›n›belirtir. Ço¤u nokta vurufllu yaz›c› ka¤›d› yaz›-

c› kafan›n alt›na tafl›rken bir miktar büker, e¤erbu aç› fazla ise o zaman nispeten ince ka¤›tlar

kullanmak gerekecek demektir. Baz› durumlarda bas›lan belgenin bir

ya da daha fazla kopyas›na ihtiyaç duyulur, özel-likle fatura kesilmesi gibi ifllerde ayn› belgenin ikiya da üç kopyas›n› ç›karmak gerekebilir. Maale-sef bu yaz›c›lar çal›flma aç›s›ndan daktilolar› an-d›rsalar da, suretlerin aras›na karbon ka¤›d› yer-lefltirmek pek mümkün de¤ildir, çünkü yaz›m es-nas›nda yerinden kayacakt›r. Ancak bu durumunda çözümü vard›r, piyasada üç ya da dört surethalinde ç›k›fl alman›za izin veren ve kendindenkarbonlu sonsuz ka¤›t fleridi türlerinden bolca bu-lunur.

E¤er belgelerinizin ç›k›fl›n› al›rken bir-den fazla surete ihtiyac›n›z varsa, o zamanpiyasada buna uygun olarak haz›rlanm›flpek çok sonsuz ka¤›t fleridi türü bulabilirsi-niz. Hatta bu konuda çal›flan flirketlerle an-laflarak üzerinde firma bilgileri ya da fatu-ra formlar› yer alan özel ka¤›t siparifli ve-rebilirsiniz. Bu tür fleritler hemen her ihti-yaca göre haz›rlanabilmektedir. >>>

I < >INFO

DE⁄‹fi‹K BASIM MODLARI

Yaz›c›n›z› kullan›rken üzerindeki dü¤melerden afla¤›daki farkl› bas›m modlar›ndan birini seçebilirsiniz:

Draft – Bu modda kalite en düflük seviyededir, ancak yaz›m ifllemi en süratli flekilde gerçeklefltirilir.NLQ – (Near Letter Quality) Bu modda yaz›m sürati yar› yar›ya düfler ancak bask› kalitesi artar. Dokuz i¤neli yaz›c›lardaima bu modu kullan›rlar.LQ – (Letter Quality) NLQ gibi çal›fl›r ancak kalite daha da yüksektir. Bu modu yirmidört i¤neli yaz›c›lar kullanabilir.

Bunlar›n haricinde Windows ayarlar›ndan WYSIWYG adl› özel modu da seçebilirsiniz. Bu modda sayfalar tek bir grafikö¤e olarak haz›rlan›r ve bas›ma gönderilirler, tek karakterlerden oluflturulmazlar.

Burada nokta vurufllu yaz›c›-larda kullan›lan yaz›m fleridi kartuflugörülüyor. Bu kartufllar belirli birsüre sonra de¤ifltirilmezse bask› ka-litesi okunamaz seviyelere inecektir.

< < <

>>>

TEMEL B‹LG‹LER PC’N‹N TAR‹HÇES‹

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER 119

>>>

Havac›l›k ya da otomotiv gibi sektörlerin tarihçe-si gerçekten uzun say›l›r, ne var ki bu alanlardabir yüzy›lda yap›lan at›l›mlar, bilgisayar alan›n-daki at›l›mlar›n yan›nda biraz sönük kal›r. Bilgi-sayarlar on y›l gibi k›sa bir sürede büyük flirketle-rin bile masraflar›n› zor karfl›lad›¤› karmafl›k ay-g›tlar olmaktan ç›k›p, hemen herkesin al›p kulla-nabilece¤i araçlar haline gelmifltir. fiimdi ifllerinnas›l geliflti¤ine k›saca bir göz ataca¤›z.

NASIL BAfiLADI?‹lk bilgisayar modelleri askeri amaçlarla geliflti-

rilmiflti ve bugün masan›z›n üzerinde duranlarlahiçbir benzerlikleri yoktu. Bunlar büyük alanlar›kaplayan dev yap›lardan olufluyordu. Çal›flmakiçin çok fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor, çok fazla›s›n›yor ve devaml› ar›zalan›yorlard›. Üstelikprogramlanmalar› ve kullan›lmalar› da oldukçazordu, bunlarla sadece e¤itimli teknisyenler baflaç›kabiliyordu. Programlama iflinde klavye ya dafare kullan›lmas› düflünülemezdi bile, çünkü he-nüz bu tür fleyler icad edilmemiflti. ‹lk bafllarda

do¤rudan devreleri ba¤layan kablolar›nde¤ifltirilmesiyle programlama yap›l›r-ken, sonradan delikli kartlar›n kullan›-m›na geçilmiflti.

APPLEBilgisayarlar› al›flt›¤›m›z flekliyle gün-

lük hayata sokan ilk firman›n Apple ol-du¤unu söyleyebiliriz. S›radan ev kulla-n›c›lar›na hitap eden ilk modelleri bilgi-sayar dünyas›nda devrim yaratm›flt›r. Bucihazlar sadece çok düflük ve uygun fi-yatlara sat›lmakla kalm›yor, faresindenklavyesine tam bir bilgisayar olarak geliyordu.Ayr›ca sonradan Windows ile oldukça ünlenen"grafik tabanl› kullan›c› arabirimi" yine bu firmataraf›ndan ilk defa gelifltirilmiflve baflar›yla uygulanm›fl-t›r.

Apple bilgisayarlar›gerek donan›m, gerek yaz›l›molarak PC s›n›f› cihazlardantamamen farkl› bir tasar›masahiptirler. Günümüzde bu bil-gisayarlar›n hem ev kullan›c›lar›-na, hem de daha yüksek perfor-mans gerektiren ifl alanlar›na hi-tap eden modelleri bulunmakta-d›r. ‹fl alan›nda a¤›rl›kl› ola-rak grafik ve video ifllemedekullan›l›rlar.

IBMHer ne kadar bilgisayar dünyas›nda devrim ya-

ratan firma Apple olsa da, PC tarihini tamamenbaflka bir firman›n yazd›¤›n› söylemek yanl›fl ol-

maz. 1981 y›l›nda IBM firmas› ilk "kiflisel" bil-gisayar› piyasaya sürdü. Bu bilgisa-yar o zamanlar pek tan›nmayanIntel adl› bir flirketin üretti¤i ifl-lemciye ve yine pek bilinmedik bir

PC’N‹N TAR‹HÇES‹Bilgisayarlar›n tarihçesi pek uzun olmamakla beraber, oldukça

zengindir. K›sa sürede inan›lmaz bir geliflmeden bahsetmek yanl›fl olmaz.

120 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● TEMEL B‹LG‹LER

TEMEL B‹LG‹LER PC’N‹N TAR‹HÇES‹

<<<

IBM firmas› XT modeli kiflisel bilgisayar›n› piya-saya ç›kard›¤›nda 80 MB kapasiteli bir sabitdiskler çok büyük say›l›yordu. Ço¤u bilgisayardaise standart olarak bir sabit disk bulunmuyordu,iflletim sistemi gibi gerekli yaz›l›mlar bilgisayaraç›ld›ktan sonra disket üzerinden gaçici haf›zayayükleniyordu.

‹fllemci konusundaki geliflmelerin de bundanafla¤› kal›r yan› yoktu, ilk bafllarda sadece birkaçMHz h›z›n› aflamayan ifllemciler k›sa sürede yüz-lerle ifade edilen süratlere ulaflmaya bafllad›lar.Intel d›fl›nda bir çok firma yeni nesil ifllemcilergelifltirdiler, bunlardan baz›lar› oldukça baflar›l›oldu. Ancak Intel dünya ifllemci pazar›nda söz sa-hibi olan firma olarak kalmay› baflard› ve kifliselbilgisayarlarda kullan›lan ifllemcilerin büyük birk›sm›n› üretmeye de devam ediyor.

YAZILIMLARKiflisel bilgisayar konusundaki tüm geliflmelerin

sadece donan›msal oldu¤unu söylemek yanl›fl olur.Ne de olsa bilgisayarlar ancak üzerlerinde çal›flanyaz›l›mlar elverdi¤i ölçüde ifle yararlar. Nitekimdonan›m konusundaki geliflmeler kiflisel bilgisa-yarlar›n hemen her yerde kullan›lmas›n› sa¤lay›n-ca, yaz›l›mlar da buna uygun bir geliflme içinegirdiler.

Önceden DOS gibi kullan›lmas› günümüze oran-la çok zor olan iflletim sistemleri varken, zamaniçinde Windows ve benzeri grafik arabirime sahipolan ve ço¤u ifllemi kullan›c›n›n özel komutlarvermesine gerek kalmadan kendili¤inden gerçek-lefltiren yaz›l›mlar ortaya ç›kt›. Tabii iflletim sis-temleri yaz›l›mlar konusundaki geliflmelere küçükbir örnek say›l›r, bunun haricinde hemen her ko-nuda kullan›c›ya büyük kolayl›k sa¤layan yaz›l›m-lar gelifltirilmifltir.

flirket olan Microsoft taraf›ndan haz›rlanan iflle-tim sistemine sahipti. O zamanlar kimse bu yenisisteme pek flans tan›mam›flt›, ancak sene 1984oldu¤unda IBM bunlardan tam bir milyon adetsatm›fl bulunuyordu. ‹flte bundan sonra kiflisel bil-gisayarlar›n gelece¤i belirlenmifl oldu ve üretilenhemen her yeni bilgisayar "IBM uyumlu" olaraktasarlanmaya bafllad›.

GÜÇ YARIfiIHer alanda oldu¤u gibi, bilgisayar konusunda da

rekabet her geçen y›l artt› ve sonuç olarak ortayakorkunç bir geliflme ç›kt›. Baz› firmalar s›rad›fl›say›labilecek at›l›mlarla k›sa süreli¤ine de olsaöne geçmeyi baflard›lar, baz›lar› ise piyasadan ta-mamen silindi. Ancak sonuçta tüm bu at›l›mlar vedenemeler kiflisel bilgisayarlar›n gelece¤ini belir-lemeye yard›mc› oldu.

Gerçekten de bu denli k›sa say›labilecek süredekaydedilen geliflmeler inan›lmaz boyutlardad›r.Mesela veri depolama ayg›tlar›n›n kapasiteleri1980’li y›llarda MegaByte cinsinden ölçülüyordu.

Yukar›da üç büyük ifllemci firmas› olan IBM,Intel ve AMD’ninnispeten eski ifllemcileri görülmektedir.

< < <

>>>

WINDOWSB‹LG‹SAYARINIZIN TÜRÜ

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS 65

>>>

Peki halen bilgisayar›n›zda nelerin tak›l› oldu¤u-nu nas›l görebilirsiniz? Bunun için afla¤›dakiad›mlar› izlemeniz yeterlidir:

1 – Windows masaüstünde bulunan "Bilgisayar›m"simgesine sa¤ fare tufluyla t›klay›n, aç›lan me-

nüden de "Özellikler" fl›kk›n› seçin.2 – Aç›lan pencerede bilgisayar›n›z›n ge-

nel özelliklerinin bir listesini bulacaks›-n›z. "Genel" bafll›¤› alt›nda ifllemci tipive haf›za boyunu görebilirsiniz.

Peki bilgisayar›n›z›n biraz daha h›z-l› çal›flma-s›n› sa¤la-

yabilir misiniz? Es-ki nesil bir Pentiumifllemci ve 16 ya da32 MB RAM ile buçok mümkün say›l-maz, ancak yine deküçük h›z art›fllar›

elde edilebilir. Win-dows size bu konudabaz› ayarlar yapma im-kan› sunar, flimdi ilk ikiad›mdan sonra kald›¤›-m›z yerden devam ede-lim.3 – Dikkat ettiysenizbu pencerede birdenfazla k›s›m bulunmak-ta, burada "Baflar›m" etiketli k›s›-ma t›klay›n ve orada görece¤iniz"Grafik" dü¤mesine bas›n. 4 – Bu tufla bast›¤›n›zda "GeliflmiflGrafik Ayarlar" k›sm› ekrana gele-cektir. Buradaki kayd›rma çubu-¤unu en sa¤a çekerek bilgisayar›ngrafik iflleme süratini bir miktarart›rabilirsiniz. "Tamam" tuflunabasarak de¤iflikli¤i onaylay›n.

Günümüzde piyasada pek çok farkl› türde dona-n›ma sahip bilgisayar bulunmaktad›r. Her bilgisa-yar›n çal›flma sürati ve kapasitesi de¤iflir.Bir sistemin süratini etkileyen birkaçfarkl› unsur mevcuttur, bunlar-dan ilki ifllemci h›z›d›r. 486 yada benzeri ifllemci modelleriart›k çoktan ömrünü doldurmufl-tur, bunlarla Windows iflletim siste-mini çal›flt›rmak bile pek mümkün de¤il-dir. fiu an için piyasadaki ifllemcilerdenPentium 3 serileri ve AMD taraf›ndanüretilen baz› yeni nesil modeller güncelsay›lmaktad›r. Ancak tek bafl›na ifllemcigücü sistemin h›zl› çal›flmas›na yetmeye-cektir.

Sistem h›z›nda etkili olan en önemliikinci unsur ise kullan›lan haf›za modül-lerinin kapasitesidir. Her ne kadar Win-dows iflletim sistemi çal›flmak için en az32 MB RAM gerektirse de, yap›lanifllere göre sisteminizin ortalama 64ila 128 MB aras›nda haf›zaya ihtiyac› ola-cakt›r. Günümüzde haf›za fiyatlar› oldukça düfltü-¤ünden, yeni bir sistem al›rken haf›zadan k›s›nt›yapmaya pek lüzum yoktur.

B‹LG‹SAYARINIZIN TÜRÜBilgisayar›n›z›n özellikleri hakk›nda detayl› bilgi sahibi olmak istiyorsan›z,

o zaman burada anlat›lanlar› uygulaman›z yeterli olacakt›r.

Bilgisayar›n›z›n genel çal›flma süratini etkileyen en önemli unsurlardan biri degrafik kart›n›z›n kapasitesidir. Özellikle yo-¤un grafik ifllemleri yapan yaz›l›mlar çal›fl-t›r›rken h›zl› ve yavafl kartlar aras›ndakifark kendini belli edecektir. >>>

* < >‹PUCU

66 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● WINDOWS

B‹LG‹SAYARINIZIN TÜRÜWINDOWS

"Tamam" tufluna basarak de¤ifliklikleri onaylama-y› unutmay›n.

7 – Tüm de¤ifliklikleri yap›p ilk pencereye geridöndükten sonra "Tamam" tufluna basarak ifllemitamamlay›n. Windows bilgisayar› yeniden bafllat-mak isteyecektir, üzerinde çal›flt›¤›n›z bir prog-ram yoksa bunu onaylay›n. Aksi halde önce çal›-flan uygulamalar› kapat›p, sonra da bilgisayar›yeniden bafllat›n.

Burada verilen ayarlar bilgisayar›n›z›n genel h›-z›nda küçük bir miktar da olsa art›fl sa¤layabilir,ancak di¤er pencerelerde görece¤iniz daha kar-mafl›k ayarlar› henüz de¤ifltirmeyin, yoksa sorun-larla karfl›laflabilirsiniz.

5 – "Dosya Sistemi" adl› dü¤menin alt›ndaki "‹leriOkuma Eniyileme" seçene¤i ise bilgisayar›n veriokurken daha süratli çal›flmas›n› sa¤layacakt›r,bu kayd›rma çubu¤unu da en sa¤a çekerek de¤eriyükseltin.

6 – Ayn› pencerede yer alan "CD-ROM" seçene¤i-ne t›klay›n, aç›lan pencereden "Ek Önbellek Boyu-tu" ayar›n› en sa¤a çekerek CD okuma süratini bi-raz daha iyilefltirebilirsiniz. Ayr›ca alt›ndaki pen-cereden CD çal›flma süratinin "Dört h›zl› ya dadaha büyük" olarak belirtildi¤inden emin olun.

‹fiLEMC‹LERPiyasada Intel, Cyrix ve AMD taraf›ndan üretilmifl pek çokfarkl› ifllemci mevcuttur. Bunlardan Intel yap›m› Pentium2 ve 3 serileri en yayg›n bulunanlard›r. Bunun d›fl›nda yeninesil AMD ifllemcilere de art›k s›kça rastlanabilmektedir.

>>>

PROJELERA‹LEDE B‹LG‹SAYARIN PAYLAfiIMI

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 61

>>>

Ayn› bilgisayar› birden fazla kiflinin kullanmas›baz› sorunlara yol açabilir, mesela her kullan›c›çeflitli ayarlar› kendi ihtiyac›na göre de¤ifltirmekistedi¤inde bir karmafla yaflanabilir. Ancak Win-dows buna iyi bir çözüm getirmekte, her kullan›-c›n›n bilgisayar›n bafl›na geçti¤inde kendi ayarla-r›yla son kald›¤› yerden çal›flmaya devam edebil-mesine imkan tan›maktad›r. fiimdi bunun nas›lmümkün oldu¤unu görece¤iz.

ADIM 1: DENET‹M MASASIÖncelikle "Bafllat" tuflu menüsünden "Ayarlar" se-

çene¤i alt›nda bulunan "Denetim Masas›" fl›kk›nat›klay›n. Aç›lan pencerede "Parolalar" adl› simgeyibulun.

A‹LEDE B‹LG‹SAYARIN PAYLAfiIMIAyn› bilgisayar› birden fazla kiflinin çok farkl› ifller için kullanmas›

pek al›fl›lmad›k bir fley de¤ildir.

Sonradan farkl› kullan›c›lar için de¤iflikayarlar kullanmaktan vazgeçseniz bile,Windows her ihtimale karfl› yap›lan ayarla-r›n kayd›n› tutmaya devam edecektir. Böy-lece sonradan tekrar gerekti¤inde bütünayarlar› yeniden yapmaktan kurtulmuflolursunuz. >>>

* < >‹PUCU

62 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PRDJELER A‹LEDE B‹LG‹SAYARIN PAYLAfiIMI

<<<

ADIM 2: PAROLALARIN AYARLANMASI"Parolalar" simgesine çift t›klayarak ilgili pence-

renin ekrana gelmesini sa¤lay›n. Bundan sonrapenceredeki iki bafll›ktan biri olan "Kullan›c› Bil-gileri" üzerine t›klayarak o bölüme geçin.

ADIM 3: KULLANICI B‹LG‹LER‹"Kullan›c› Bilgileri" penceresinde resimde göste-

rilen seçenekleri iflaretleyin. Böylelikle farkl› kul-lan›c›lar kendi özel ayarlar›n› yapabilme imkan›-na kavuflacakt›r.

ADIM 4: B‹LG‹SAYARIN YEN‹DEN BAfiLATILMASI

Seçenekleri iflaretledikten sonra "Tamam" tuflunabasarak onaylay›n. Bundan sonra afla¤›daki diya-log penceresi görüntülenecektir, "Tamam" tuflunabasarak bilgisayar›n yeniden bafllat›lmas›n› sa¤la-y›n.

Bilgisayar› yeniden bafllatmadan önceçal›flan tüm programlar› kapatmay› ve veri-leri kaydetmeyi unutmay›n. >>>

I < >INFO

PROJELERA‹LEDE B‹LG‹SAYARIN PAYLAfiIMI

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 63

>>>

ADIM 5: OTURUM AÇMAKBilgisayar yeniden bafllat›ld›¤›nda sizden bir

kullan›c› ad› ve flifresi girmeniz istenecektir. Üstekullan›c› ad›n›, alt sat›ra ise flifrenizi yaz›n.

ADIM 6: fi‹FRE G‹RMEKfiifre girerken karakterlerin yerine y›ld›zlar›n

görüntülendi¤ini farkedeceksiniz, bu flifrenin ek-rana bakan biri taraf›ndan okunmamas› içindir.E¤er o kullan›c› ad› alt›nda ilk defa oturum aç›-yorsan›z yeni bir flifre kullanman›z gerekecektir.Bu yüzden Windows ilk seferinde flifreyi iki defagirmenizi isteyecektir, bu hatalara karfl› al›nm›flbir önlemdir.

ADIM 8: MASAÜSTÜ AYARLARIBundan sonra her kullan›c› masaüstünü ve di¤er

detaylar› kendine uygun biçimde de¤¤ifltirebilir.Windows her kullan›c›n›n ayarlar›n› ayr›ca hat›rla-yacak ve uygulayacakt›r.

ADIM 7: YANLIfi fi‹FREE¤er kullan›c› ad›n›n gerektirdi¤i flifreyi do¤ru

girmezseniz Windows sizi uyaracakt›r, "Tamam"tufluna bas›p yeniden girin. fiifreyi unutmamayadikkat edin, yoksa o kullan›c› ad› alt›nda bir dahaoturum açman›z mümkün olmaz.

E¤er bafllang›çta flifre girmek yerine ESC ya da "‹ptal" tufluna basarsan›z, Win-dows özel ayarlar olmadan aç›l›r. Özel otu-rum açabilmek için bilgisayar›n tekrar bafl-lat›lmas› gerekecektir. >>>

* < >‹PUCU

64 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PROJELER A‹LEDE B‹LG‹SAYARIN PAYLAfiIMI

<<<

ADIM 11: YEN‹ KULLANICI KAYDETMEKYeni bir kullan›c› kaydetmek için tüm yapman›z

gereken aç›k oturumu kapatmak ve sonra da 10.ad›mda ekrana gelen pencereden yeni kullan›c›n›nad ve flifresini girmektir.

ADIM 12: ÇOKLU KULLANICI SEÇENE⁄‹N‹N ‹PTAL‹

Çoklu kullan›mdan vazgeçmek için ilk iki ad›m›yeniden uygulay›n ve ekrana gelen penceredenafla¤›daki resimde görülen seçene¤i iflaretleyip"Tamam" tufluna bas›n. Bundan sonra tüm kullan›-c›lar ayn› çal›flma ortam›n› paylaflacakt›r, ancakad ve flifreleri tekrar kullan›m için kay›tl› olarakkalacakt›r.

ADIM 9: OTURUMU KAPATMAKBir kullan›c› bilgisayar› kapataca¤› zaman tüm

yapmas› gereken "Bafllat" tuflundan "OturumunuKapat" seçene¤ini seçmektir. ‹lk defa kullan›c›yaözel oturum aç›ld›¤›nda özellikle bu flekilde kapa-t›lmal›d›r ki Windows ayarlar› alg›layabilsin.

ADIM 10: YEN‹ OTURUM AÇMAKKullan›c›ya özel oturum kapat›ld›¤›nda Win-

dows kapanmayacak, sadece ekrana yeni kullan›-c›n›n oturum açmas›na imkan tan›yan flifre pen-ceresi gelecektir.

Unutmay›n ki burada anlat›lan ad›mlar sadece birden fazla kiflinin çal›flmas›na kolayl›k getirmeyi amaçlar. Bunun haricin-de dosyalar›n›z›n güvenli¤i hiçbir flekildesöz konusu de¤ildir. E¤er güvenlik istiyor-san›z farkl› koruma yöntemleri kullanman›z gerekecektir. >>>

! < >D‹KKAT

E¤er bilgisayar›n›z› bir baflka kullan›c› ile paylafl›yorsan›z kendi ayarlar›n›za geridönmek için metindeki 9 ve 10. ad›mlar›tekrarlay›n. Kendi ayarlar›n›z› kullanmakistemiyorsan›z denetim masas› penceresin-den parolalar seçene¤ini kullanabilirsiniz

>>>

* < >‹PUCU

PROJELER A‹LEDE B‹LG‹SAYARIN PAYLAfiIMI

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER 65

>>>

ADIM 1Öncelikle "Denetim Masas›" penceresi içinden

"Users" simgesini bulun ve çift t›klayarak aç›n.

ADIM 2Konuyla ilgili "Sihirbaz" devreye girerek size

yapman›z gerekenleri ad›m ad›m gösterecektir.

ADIM 3Öncelikle yeni bir kullan›c› ismi vererek ifle bafl-

lay›n, bir iflyerinde iseniz soyad›n› kullanman›zönerilir.

ADIM 4Kullan›c› ad›n›n ard›ndan bir de flifre girmeniz

gerekecektir, uygun bir flifre seçin ve girin.

ÇOKLU KULLANICI

SEÇENEKLER‹

Önceki sayfalarda bilgisayar›n›z› birden fazla kullan›c› için nas›l ayarlayabilece¤ini-

zi gördük. Ancak Windows 98 alt›nda bunu yapman›n daha farkl› ve kolay bir

yöntemi daha vard›r. Afla¤›daki ad›mlar› izleyerek bunu gerçeklefltirebilirsiniz.

66 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● PROJELER

PROJELER A‹LEDE B‹LG‹SAYARIN PAYLAfiIMI

<<<

ADIM 7Windows yeniden bafllad›ktan sonra ekrana ge-

len diyalog penceresinden kullan›c› ad› ve flifresi-ni girerek özel oturumu bafllatabilirsiniz. E¤erherhangi bir kullan›c› de¤iflikli¤i yapman›z gere-kirse "Users" seçene¤inden bunlar› gerçeklefltire-bilece¤inizi unutmay›n.

ADIM 8Görüldü¤ü gibi bu pencerede tüm kullan›c›lar›n

adlar› listelenmektedir. ‹simlerin üzerine t›klaya-rak di¤er seçeneklere de ulaflabilirsiniz.

ADIM 6Tüm ayarlar› yapt›ktan sonra afla¤›da görülen

diyalog penceresi ekrana gelecektir. ‹fllemi ta-mamlamak için bilgisayar› yeniden bafllatman›zgerekece¤ini unutmay›n.

ADIM 5Afla¤›daki menü ekrana geldi¤inde uygun buldu-

¤unuz fl›klar› iflaretleyerek çal›flma seçeneklerinikendinize göre de¤ifltirin. Böylelikle kiflisel çal›fl-ma seçeneklerini özellefltirdikten sonra iflleme de-vam edin.

>>>

INTERNETWEB SAYFALARINI BA⁄LAMAK

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 121

>>>

WEB SAYFALARINI BA⁄LAMAKBu bölümde Web sayfalar›n› birbirine nas›l ba¤layabilece¤inizi görece¤iz.

HYPERTEXT LINK NED‹R?Hypertext L›nk bir Web sayfas›nda bulunan her-

hangi bir kelime, cümle, resim ya da di¤er ö¤eolabilir. Bunun özelli¤i üzerine t›klan-d›¤›nda baflka bir sayfa ya da ö¤eye k›-sayoldan ulafl›labilmesini sa¤lamas›-d›r. Hypertext sayesinde birçok sayfaya da ö¤eyi birbirine ba¤laya-bilmek mümkündür.

Web sayfalar›nda Hypertext ö¤elerfarkl› bir renkte ve alt› çizili ola-rak görüntülenirler. E¤er bu tür-den bir ö¤e baflka bir ö¤eye ba¤-l›ysa, o zaman fare imleci üzeri-ne götürüldü¤ünde küçük bir elsimgesine dönüflür. Bu oldu¤un-da farenin sol tufluna bas›l›rsaHypertext L›nk harekete geçirilecekve onun ba¤l› oldu¤u ö¤e ya da sayfa yüklenmeyebafllayacakt›r.

Bir Web sayfas› haz›rlarken Hypertext L›nkoluflturmak için A komutunu ve HREF ekini kul-lanmak gerekir. Afla¤›daki resimde bu türden birkomut sat›r›n›n aç›l›m› verilmektedir:

<A HREF=“01.htm”> Arabalar <A>

☞

Görüldü¤ü gibi fare imleci Hypertext ba¤-lant› üzerine gelindi¤inde el simgesine dönüflüyor.

Hypertext ba¤lant›lar normal metindenfarkl› renkte ve alt› çizili görüntülenirler.

< < < < < <

A komutu

HREF eki Buraya ba¤lant› olacakkelimeyi girin

T›rnak iflaretlerinin aras›na ba¤lan›lacak sitenin ad›n› yaz›n

122 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET WEB SAYFALARINI BA⁄LAMAK

<<<

buna ba¤l› olacak alt sayfala-ra geliyor. Burada her üç say-fay› da yeniden yazmak yeri-ne, ilk sayfay› yazd›ktan sonrakaydedece¤iz. Sonra da busayfan›n üzerinde isim de¤i-fliklikleri yaparak yenidenikinci ve üçüncü sayfalar›nadlar›yla kaydedece¤iz. Böyle-likle emek ve zamandan ta-sarruf sa¤lam›fl olaca¤›z, say-falar›n program kodlar› te-melde ayn› oldu¤undan sadeceisimleri de¤ifltirmek yeterliolacakt›r.

Burada dikkat edilmesi ge-reken en önemli husus birbiri-ne ba¤lanacak sayfalar›n ad-lar›n›n do¤ru olarak yaz›lm›flolmas›d›r. Bunun haricindebirbiriyle ba¤lant› olan sayfa-lar›n ayn› klasör içinde yeral›yor olmas›na dikkat etmekgerekir. E¤er bu sayfalar

farkl› klasör ya da konumlardayer al›yorsa, o zaman ba¤lan-t›lar›n do¤ru çal›flabilmesi içinadreslerin buna uygun flekildeaç›k olarak belirtilmesi gerek-lidir.

B‹R HYPERTEXT LINKOLUfiTURMAK

fiimdi HypertextL›nk yard›m›ylabirbirine ba¤lan-m›fl Web sayfalar›-n›n nas›l oluflturul-du¤unu görece¤iz.Diyelim ki çeflitliaraçlar› tan›tanbir Web sitesi ha-

z›rlamay› planl›yor-sunuz. Burada yapman›z gerekenfarkl› araçlar› içeren sayfalar› ha-z›rlad›ktan sonra, bunlar› Hyper-text ba¤lant›larla birbirine ba¤la-makt›r.

Afla¤›daki resimde bulunanprogram kodunu daha önceki ça-l›flmalar›m›zda oldu¤u gibi NotDefteri uygulamas›n› kullanarakyaz›n ve "htm" ekiyle kaydedin, buana sayfay› oluflturacakt›r. Anasayfada di¤er üç sayfaya ulaflmay›sa¤layan Hypertext komutlar› bu-lunmaktad›r, bu sayede bu dört sayfa birbiriyleba¤lant›l› hale getirmifl olaca¤›z.

Ana sayfan›n kodunu haz›rlad›ktan sonra s›ra

Daha önceki bölümlerde de belirtti¤imiz gibi, kendi Web sayfan›z› yaparken NotDefteri gibi en temel uygulamalar iflinizigörmeye yeter. Ancak Word kullanman›z›tavsiye etmiyoruz, çünkü bu uygulama dahafazla parametreye sahiptir ve kod yazmayauygun de¤ildir. >>>

* < >‹PUCU

M‹N‹ SÖZLÜK

<A HREF="sayfa adresi"> link <A>

Burada A komutu ve HREF eki birlikte kullan›larak birba¤lant› oluflturuluyor. T›rnak içindeki k›s›ma ise sayfan›nadresi giriliyor. E¤er Hypertext ba¤lant›s›n›n yap›ld›¤›sayfa baflka bir konudaysa, o zaman tam adresin yaz›lma-s› gerekir.

INTERNETINTERNET’TE SA⁄LIK

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 123

>>>

Uzun müddet bilgisayar bafl›nda çal›fl-man›n bir hayli zararl› oldu¤u söylenir.Nitekim Computer Vision Syndrome adl›bir göz hastal›¤› uzun müddet ekran ba-fl›nda kalanlar› tehdit ediyor. Bu konudadetayl› bilgi alabilmek için www.docto-rergo.com adresine u¤raman›z tavsiyeolunur, sitede bu rahats›zl›¤›n belirtilerive korunma yöntemleriyle ilgili detayl›bilgiler bulabilirsiniz.

En hayati organ›n›z olan kalbiniz hak-k›nda ne kadar bilgiye sahipsiniz? E¤erkalp ve ilgili sa¤l›k konular› hakk›ndadetayl› bilgi edinmek istiyorsan›z, o za-man www.heartpoint.com adresine birgöz at›n. Bu site gerçekten de iflini bilenkifliler taraf›nda haz›rlanm›fl ve oldukçabilgilendirici. T›p dilinden pek anlam›yorbile olsan›z yine de içerik sizi s›kmaya-cakt›r.

Her ne kadar modern tedavi yöntemleriaras›nda pek ad› geçmese de, iyi bir ma-saj›n hem vücut, hem de zihin için olduk-ça dinlendirici olabildi¤ini kimse inkaretmiyor. Ancak iyi bir masaj nas›l yap›la-bilir? Bu konuda bilgi edinmek istiyorsa-n›z www.massagefree.com adresine gidin.Burada masaj tekniklerinden, masaj›n in-san vücudu üzerindeki etkilerine kadarpek çok konuda bilgi bulabilirsiniz.

Difl hekiminden korkar m›s›n›z? Asl›ndahemen her konuda oldu¤u gibi, bu korku-nun kayna¤› büyük ölçüde bilgisizliktir.E¤er www.toothinfo.com adresine gider-seniz, burada difl sa¤l›¤› ile ilgili büyükmiktarda bilgi bulabilirsiniz. Sitede diflsa¤l›¤›n›z› nas›l koruyabilece¤iniz konu-sundaki bilgilerin yan›nda, diflçinizi nas›lseçece¤iniz gibi di¤er önemli konulardada bilgiler bulacaks›n›z.

Internet üzerinde sa¤l›k konusunda bilgiar›yorsan›z, www.healthlink.net adresinekesinlikle u¤raman›z› tavsiye ederiz. Busite asl›nda Altavista gibi bir portal, an-cak sadece sa¤l›k konusundaki sitelerhakk›nda bilgi içeriyor. Çok farkl› ve uçnoktalardaki sa¤l›k konular›nda bilgilers›n›fland›r›lm›fl olarak burada bulunabi-lir. Sa¤l›k konular›nda arama yap›labi-liyor

Sa¤l›kl› kalman›n en temel kural› hasta-lanmamakt›r. Bunun en iyi yollar›ndanbiri de düzenli beslenmek, egzersiz yap-mak ve formda kalmakt›r. E¤er bu konu-da kafan›za tak›lan sorular varsa, bunla-r›n cevab›n› www.efit.com adresinde bu-labilirsiniz. Burada egzersizden düzenli beslenmeyekadar pek çok konuda bilgi ve ö¤üt mev-cuttur.

INTERNET’TE SA⁄LIKInternet sa¤l›k konulu pek çok Web sitesini ve bilgiyi kullan›c›lar›n hizmetine

sunmaktad›r. Burada bu sitelerden baz›lar›n›n adreslerini veriyoruz.

124 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET INTERNET’TE SA⁄LIK

<<<

Hamilelik Ve Bebek Sitesihttp://www.bebek.comHamilelik, do¤um ve bebeklerle ilgili hertürlü bilgileri içeren bu sitede do¤um he-sab›, isim bankas›, e¤lence, bebek müjde-si, lak lak odas› gibi e¤lenceli bölümlerde yer al›yor. Bebek sahibi olman›n plan-lanmas›ndan do¤uma, bebklerin ilklerin-den bak›m›na kadar her fleyi bulabilece-¤iniz sitede ayr›ca isim koyma törenleriile en uygun do¤um yafllar› ve tüp bebekgibi konularda da bilgiler bulunabiliyor.

Diyetimhttp://www.diyetim.comFransa´da Dr. Rougier ve ekibi taraf›n-dan gelifltirilen, vücudun dengesini bul-mas›n› ve korumas›n› sa¤layan do¤alürünler grubunun tan›t›ld›¤› siteden for-munuzu korumak, vücudunuzdaki ya¤lar›eritmek için kullan›lacak ilaçlar›n yan›s›ra aktivite türüne göre ne kadar kaloriharcan›yor ?, yiyeceklerin porsiyon ölçü-sü, sa¤l›kl› zay›flama program›nda dik-kat etmemiz gerekenler gibi konular dayer al›yor.

Sa¤l›kl› Beslenmehttp://www.diyetimiz.comBebek beslenmesi, gebelikte ve sonras›n-da beslenme, sporcu beslenmesi, vejeter-yan beslenme, fast food beslenme gibia¤›rl›kl› olarak beslenme üzerine bilgile-rin yer ald›¤› sitede ayr›ca sa¤l›kl› zay›f-lama, diyet hesaplamalar›, hastal›klar veçeflitli diyetler hakk›nda bilgi de alabili-yorsunuz. Ayr›ca beslenme tedavisi konu-su ile ilk internet beslenme dergisine desite alt›ndan ulaflabiliyorsunuz.

Doktorumhttp://www.doktorum.netZay›flama, obesite, fliflmanl›k konular›n›nyan› s›ra diyet, akupunktur, fizik tedavi,bel, boyun, s›rt, diz a¤r›s› tedavileri vekorunma yollar›nda da size yard›mc› ol-maya çal›flan bu site yine de a¤›rl›kl›olarak diyet konusu üzerine yo¤unlaflm›fl.Di¤er konu bafll›klar› alt›nda ise ilgilibölgenin yap›s› üzerine bilgiler ilemuayene, tedavi ve de¤erlendirme gibikonular da yer al›yor.

Hasta rehberihttp://hastarehberi.comHastarehberi, ak›c› bir dil üslubu ile ha-z›rlanm›fl; jinekoloji, çocuk hastal›klar›,iç hastal›klar›, genel cerrahi, göz hasta-l›klar›, fizik tedavi, psikiyatri, kbb, kar-diyoloji, nöroloji, plastik ve estetik cerra-hi, cinsel yaflam, gebelik ve do¤um, üro-loji ve bitki tedavisi gibi konu bafll›klar›alt›nda tüm sa¤l›k sorunlar›na çözümönerilerini içeren bir site. Ayr›ca sitedekiToplist’ten tüm medikal sitelere deulafl›labiliyor.

Derman Nethttp://www.derman.netEski ve yeni kaynaklardan derlenerek ha-z›rlanan do¤al yöntemler kullanarak sa¤-l›kl› yaflamay› ö¤reten bu sitede dengelibeslenmeden, diyetlere, bitkiler sözlü¤ün-den, baharatlar dünyas›na kadar geniflbir içerik bulunuyor. Ayr›ca pratik bilgi-lerin yan› s›ra site de verilen diyet vebeslenme tavsiyelerinin tamam› da gün-lük hayatta kullan›lan ve rahatça buluna-bilen, bitki ve baharatlardan haz›rlanabi-liyor.

INTERNETBROWSER AYARLARI

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET 125

>>>

BROWSER AYARLARI

Öncelikle Internet Explorer uygulamas›n› çal›fl-t›r›n ve çal›flma penceresinin ekrana gelmesinisa¤lay›n. Bu pencerenin üst k›sm›nda bulunandosya seçenekleri çubu¤unda "Araçlar" fl›kk› bu-lunmaktad›r. Bu fl›kk›n alt›ndaki "Internet Seçe-nekleri" size pek çok önemli konuda ayar yapabil-me imkan› tan›yan bir diyalog penceresini açar.

GENEL AYARLARBuradaki "Girifl Sayfas›" seçene¤inden, Internet

ba¤lant›s› yap›ld›¤›nda otomatik olarak hangisayfan›n yüklenece¤ini ayarlayabilirsiniz. E¤erherhangi bir sayfan›n yüklenmesini istemiyorsan›zo zaman bu sat›r› bofl b›rakman›z yeterlidir.

Buradaki ikinci bölümden "Geçici Internet Dos-yalar›" klasörünün içeri¤ini görebilir ve temizleye-bilirsiniz. Bu dosyalarda s›k ziyaret edilen sitelereait veriler depolan›r, böylece bu sayfalar tekrarziyaret edildi¤inde yükleme zaman› k›salt›lm›flolur. E¤er isterseniz buradaki "Ayarlar" k›sm›ndandepolama iflleminin gerçeklefltirilme tarz›n› ve bu-nun için ayr›lan sabit disk alan›n› ayarlayabilirsi-niz.

Yine bu k›s›mda bulunan "Geçmifl" k›sm›ndan,

ziyaret edilen sitelerin adreslerinin tutuldu¤u kla-sörün içeri¤ini temizleyebilirsiniz. Ayr›ca buradansite adreslerinin ne kadar süre kay›tl› duraca¤›n›ayarlayabilirsiniz.

GÜVENL‹KBu bölümdeki birçok farkl› k›s›mdan, Explo-

rer’›n çeflitli sitelere ba¤lan›rken izleyece¤i gü-venlik kurallar›n› belirleyebilirsiniz. Ço¤u bölümzaten kendili¤inden olabilecek en iyi flekilde ayar-lanm›flt›r, o yüzden bunlar› de¤ifltirmenizi önermi-yoruz. Ancak yine de her bölümün ne ifle yarad›-¤›na flöyle bir bakaca¤›z.

> INTERNET: Bilgisayar›n›z ve yerel Intranetharicinde bulunan her türlü veri ve program› ilgi-lendirir. > YEREL INTRANET: Proxy sunucu üzerindeneriflilmesine gerek olmayan tüm adresleri içerir. > GÜVEN‹LEN S‹TELER: Bunlar içeri¤inegüvenilen, erifliminde herhangi bir sak›nca ol-mayan siteleri içerir.> YASAK S‹TELER: Buradaki siteler içeri¤ineya da eriflimine güvenilemeyen adreslerdir.

Bu bölümde Internet üzerinde dolafl›rken kulland›¤›n›z browser uygulamas›n›n

güvenlik ve benzeri konulardaki baz› önemli ayarlar›n›n nas›l yap›ld›¤›n› inceleyece¤iz.

126 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● INTERNET

INTERNET BROWSER AYARLARI

<<<

‹ÇER‹KBu k›s›m kendi içinde üç bölüme ayr›lmaktad›r,

bunlardan ilki "‹çerik Dan›flman›" olup, ba¤lan›lansitelerin önceden girilen verilere göre sak›ncal›olup olmad›¤›n› denetler. E¤er istenirse "Dan›fl-man" seçene¤i aktif hale getirilebilir.

‹kinci bölüm olan "Sertifikalar" k›sm›nda ise pekde¤ifliklik yapman›z› önermiyoruz. Bu "sertifika-lar" güvenilir kurulufllar taraf›ndan belirli sitelereverilir ve ba¤land›¤›n›zda iletti¤iniz kiflisel bilgi-lerin güvenli¤ini garanti alt›na almay› amaçlarlar.

Üçüncü bölümde ise "Kiflisel Bilgiler" ayarlar›bulunur. Buradan girilen adres ve flifre gibi bilgi-lerin otomatik olarak tamamlanmas›n› ayarlaya-bilirsiniz. Ayr›ca çeflitli kiflisel bilgiler vererekbunlara ihtiyaç duyan sitelere ba¤lan›rken çal›fl-man›n daha h›zl› yürümesini sa¤layabilirsiniz.

BA⁄LANTILARBuradan Internet ba¤lant›s› ile ilgili detaylar›

de¤ifltirebilirsiniz. Ancak buradan de¤ifliklik yap-mak yerine, yeni bir ba¤lant› olufltururken "Inter-net Ba¤lant› Sihirbaz›" kullanman›z› tavsiye ede-riz. Buradan çok daha fazla detay› ayarlama im-kan›n›z olacakt›r.

PROGRAMLARBu k›s›mda Internet Explorer uygulamas›n›n

hangi ifllemler için hangi uygulamalar› kullanaca-¤›n› belirleyebilirsiniz. E-posta uygulamas›ndanHTML düzenleyiciye dek bir çok uygulamay› bu-radan de¤ifltirebilirsiniz. E¤er ayarlar fazla kar›-fl›rsa o zaman "Web Ayarlar›n› S›f›rla" seçene¤isayesinde de¤erleri eski haline döndürebilirsiniz.En alttaki seçenek ise sisteminizde baflka Brow-ser uygulamas› olup olmad›¤›n› kontrol etmeye veayarlar› buna uygun hale getirmeye yarar.

MULTIMEDIA VE E⁄LENCED‹J‹TAL EL KAMERALARI

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE 41

>>>

Peki dijital el kameralar›n› eski tip mekanikolanlar›ndan nas›l ay›rdedebilirsiniz? E¤erkonunun uzman› de¤ilseniz ilk bak›flta bu oldukçazordur. Dijital el kameralar› mekanik olanlar›n-dan genellikle üzerlerindeki DV (miniDV) ya daD8 markas› sayesinde ay›rd edilebilirler.

Günümüzde bu kameralar henüz mekanikolanlar kadar fazla sat›lmamaktad›r, an-cak k›sa sürede bu durumun de¤iflmesibeklenmektedir. Fiyatlar› henüz s›radankullan›c›lar için biraz yüksek olsa da,zamanla bu teknoloji de kendinden öncekilergibi ucuzlayacak ve maliyetler düflecektir.

Bugün Canon, Sony, Sharp, Panasonic ve JVCgibi önde gelen firmalar bu cihazlar› üretmek-te, ayr›ca yeni modeller üzerinde çal›flmayadevam etmektedir.Dijital el kameralar› eski mekanik modellere

göre çok büyük bir teknolojik devrim say›lmazlar.Bu cihazlarda kullan›lan teknoloji daha ziyade

kay›t kalitesinin iyilefltirilmesine yöneliktir.Tabii bu geliflmifl teknoloji sayesinde el kam-eralar›n›n eskiye oranla çok büyük oranlarda

küçüldü¤ünü ve hafifledi¤ini de unutmamakgerekir.

D‹J‹TAL EL KAMERALARIGünümüzde dijital teknoloji gittikçe daha da yay›l›yor ve bir zamanlar mekanik

ayg›tlar›n kullan›ld›¤› her alana hakim oluyor. Tabii ki el kameralar› da bundan

pay›na düfleni al›yor.

>>>

I < >INFO

Dijital el kameralar› da t›pk› mekanik olanlar gibi video kasetler üzerine kay›tyaparlar. Ancak kay›t ifllemi çok daha fark-l› ve karmafl›k prensiplere göre gerçeklefl-tirilir.

MULTIMEDIA VE E⁄LENCE B‹LG‹SAYARDA V‹DEO SEYRETMEK

<<<

42 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE

Piyasada iki farkl›dijital el kameras› türü bulabilirsiniz, bunlardanbiri D8 (Digital8) olarak bilinir ve tasar›m› Sonyfirmas›na aittir. Di¤eri ise DV olarak bilinen tür-

dür ve a¤›rl›kl› olarak di¤er üreticilertaraf›ndan kullan›l›r.

Bu cihazlar›n en önemliyeteneklerinden biri derahatl›kla çekilen filmlerüzerinde baz› de¤ifliklikleryap›labilmesine imkantan›mas›d›r. Ayr›ca bucihazlar rahatl›kla bil-gisayarlara ba¤lanarakveri transferi yap›labile-cek flekilde tasarlan›rlar.Bunun d›fl›nda dijitalkameralar› do¤rudantelevizyona ba¤layarakçekilen filmleri izleyebil-mek de mümkündür.

Dijital bir el kameras›al›rken öncelikle kay›t

kalitesine ve batarya öm-rüne dikkat etmek gerekir. Ancak bu cihazlar›nfiyatlar› bugün için herkesin sat›n alamayac-¤› kadar yüksektir. Ayr›ca kamer-adan görüntü alabilmek ve ifl-leyebilmek için bir bilgisayara ih-tiyaç vard›r, bu da her kullan›c› dabulunmamaktad›r. Bunun d›fl›ndaço¤u modelin pil ömrü ço¤u kul-lan›c›n›n ihtiyac›n› karfl›lamaya yet-meyecek kadar düflük olabilmektedir.

Bugün için çok gerekli de¤ilse bu tür bir ay-g›ta büyük miktar para vermek pek iyi biryat›r›m olmayabilir. Ancak k›sa sürede bu

durumun de¤iflece¤i de bir gerçektir.

DE⁄‹fi‹K KAYIT FORMATLARI:

DV:

+ Nispeten küçük boyutlu cihaz ve kasetler+ Nispeten uzun kay›t süresi (120 dkcivar›na dek artabilir)

D8:

+ Video8 ve Hi8 formatlar›yla tam uyum-luluk+ Nispeten ucuz kasetler- Nispeten daha büyük ve a¤›r cihazlar- Nispeten k›sa kay›t süresi (Ortalama 60dk civar›nda) >>>

I < >INFO

SÖZLÜKW-X HARFLER‹

HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● SÖZLÜK 40

>>>

W-X:

Internet Explorer ve benzeriBrowser yaz›l›mlar› kullana-rak bu sitelerin içeriklerinigörebilirler.

WEB SUNUCUSUInternet üzerindeki sitelerin

bilgilerini içeren ve bunlar›Browser yard›m›yla ba¤lanankullan›c›lar›n eriflebilmesineolanak sa¤layan bilgisayarla-ra verilen isimdir.

WEB S‹TES‹Internet üzerinde yer alan

ve içerdi¤i çeflitli bilgileri kul-lan›c›lar›n eriflimine sunanuygulamalara verilen isimdir.Her Web sitesi farkl› birelektronik adrese sahiptir.

WINDOWS ‹fiLET‹M S‹STEM‹

Microsoft taraf›ndan geliflti-rilmifl bir dizi iflletim sistemi-ne verilen genel isimdir. Win-dows iflletim sistemleri za-man içinde geliflmifl ve günü-müzde en yayg›n kullan›lanbilgisayar iflletim sistemlerin-den biri olmufltur. Farkl›amaçlara yönelik olarak ha-

telerde metin, grafik, ses vegörüntü türünde dosyalar yeralabilmektedir. Kullan›c›lar

yalar›na verilen genel isimdir.Bu tür dosyalar ".wav" ekliolarak depolan›rlar.

WAREZYaz›l›m korsanlar› taraf›n-

dan yasad›fl› olarak teminedilen ve FTP yada Telnet siteleriüzerinden kulla-n›ma sunulanyaz›l›mlar›n geneline verilenisimdir.

WEB‹ngilizce

"World WideWeb" kelimeleri-nin k›saltmas›-d›r. Internet siteleri üzerinde-ki verilerin görüntülenebilme-sine imkanHypermedia bazl›bir sistemdir.Web (A¤) olarakadland›r›lmas›n›nsebebi, tüm bu si-telerin birbirle-riyle ba¤lant›l›olmas›d›r, böyle-likle bir kullan›c›Hypertext ba¤-lant›lar› kullana-rak siteler ara-s›nda rahatl›kladolaflabilir. Bu si-

WAN‹ngilizce "Wide Area Net-

work" kelimelerinin bir k›salt-mas›d›r. Aralar›nda büyükmesafeler bulunan bilgisayar-lar›n, telefon hatlar› ve uydusistemleri yard›m›yla birbiri-ne ba¤lanmas› sonucu olufltu-rulmufl veri a¤›n› tan›mlamakiçin kullan›l›r.

WAP‹ngilizce "Wireless Applica-

tion Protocol" kelimelerinin

bir k›saltmas›d›r. Telsiz ha-berleflme ayg›tlar› aras›ndakiveri transferini düzenlemekiçin kullan›lan tüm dünyacakabul edilmifl bir standard›tan›mlar.

WAV DOSYASIWindows iflletim sistemi için

Microsoft taraf›ndan geliflti-rilmifl olan dijital ses kay›t bi-çiminde oluflturulmufl ses dos-

41 HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR ● SÖZLÜK

SÖZLÜK W-X HARFLER‹

<<<

lerde çal›flabilir ve ayn›sunucu üzerinde sekize adedekadar kullan›labilir.

XEROX PARC‹ngilizce "Xerox Cor-

poration's Palo Alto ResearchCenter" kelimelerinin k›salt›l-mas›d›r. Bu firman›n araflt›r-ma laboratuarlar› günlükhayat›n bir parças› haline gel-mifl olan grafik kullan›c› ara-birimi, fare, laser yaz›c›,kiflisel bilgisayar, LAN vedaha yüzlerce benzeri icad›ndo¤um yeridir. Bunlar PARClaboratuarlar›nda icad edil-mifl olmalar›na ra¤men,büyük bir k›sm› di¤er fir-malar›n ilgisini çekene dekuzun müddet piyasaya sürül-meden kalm›fllard›r.

XGA‹ngilizce "Extended Grap-

hics Array" kelimelerinink›saltmas›d›r. Ibm taraf›ndangelifltirilen özel bir grafikkart› standard›na verilenisimdir. Bu tür kartlar1024x768 çözünürlük ve65,536 renk derinli¤indeçal›flabilirler. Tabii buradakullan›lan monitörün kaliteside önemlidir.

temde bas›lacak sayfalar sat›rve sütunlar fleklinde düzenlen-mek yerine tam bir resim dos-yas› haline getirilir ve bu fle-kilde yaz›c›ya gönderilir.

X WINDOWSX Window System ya da X

olarak da bilinir. MIT tara-f›ndan gelifltirilmifl olan veWorkstation türü sistemlerdekullan›lan popüler bir penceresistemidir. Ço¤unlukla UNIXve di¤er baz› iflletim sistemle-riyle beraber çal›flt›r›l›r. X sa-yesinde bir kullan›c› tamamenbaflka bir bilgisayarda çal›fl-makta olan bir uygulamay›kendi terminalinden izleyebi-lir, sonuçlar› monitöründe gö-rebilir.

XEONIntel firmas› taraf›ndan

1998 y›l›nda piyasaya sürülenve yüksek performansl› sunu-cularda kullan›lmak üzere ta-sarlanm›fl olan özel bir Penti-um 2 ifllemcisidir. Yap›salolarak standart Pentium 2 ifl-lemcilerden iki kat daha bü-yüktür, bu yüzden Slot 2 ad›verilen özel bir ba¤lant› kul-lan›r. Geliflmifl tasar›m›sayesinde çok yüksek sürat-

yapan iki ya dadaha fazla bilgi-sayara verilenisimdir. Bu gibisistemler içinözel haz›rlanm›flyaz›l›mlara genelolarak "Groupwa-re" ad› verilir.

WORKSTATIONBilimsel arafl-

t›rma ve benzeriamaçlarla kulla-

n›lan, s›radan PC s›n›f› sis-temlerden çok daha güçlüolan bilgisayarlara verilenisimdir. Ayn› zamanda bira¤a ba¤l› olarak çal›flan vekendi ifllem yapabilme kapasi-tesi olan terminallere de buisim verilir.

WRITEDisk, kaset ya da benzeri

herhangi bir veri depolamaortam›n›n üzerine veri kayde-dilmesi ifllemine verilen isim-dir.

WRITE PROTECTIONBir disk ya da benzeri kay›t

ortam› üzerinde depolanmak-ta olan verilerin herhangi birsebeple silinmesini önlemek

için kullan›lan dona-n›msal ya da yaz›l›m-sal koruma yöntemle-rine verilen isimdir.

WYSIWYG‹ngilizce "What You

See Is What You Get"kelimelerinin k›salt›l-mas›d›r. Bir bilgisaya-r›n herhangi bir sayfaya da resmi ekrandagörüldü¤ü flekliyle ya-z›c›da basabilmek ye-tene¤ine sahip oldu-¤unu gösterir. Bu yön-

z›rlanm›fl de¤iflik sürümlerimevcuttur. Bu iflletim sistemi-nin en önemli özelli¤i grafikyap›da bir arabirime sahip ol-mas›d›r, böylelikle hemen her-kesin rahatl›kla kullanabilme-si amaçlanm›flt›r.

WORDMicrosoft taraf›ndan haz›r-

lanm›fl olan yüksek kapasitelibir kelime iflleme yaz›l›m›d›r.Pek çok sürümü mevcuttur,ayn› firman›n Ofis yaz›l›m pa-kedinin bir parças› olarak sa-t›l›r.

WORKGROUPBir a¤ üzerinden birbirlerine

ba¤l› olarak ayn› konu üzerin-de çal›flan ve veri al›flverifli