คมอการใชงาน

โปรแกรม Quantum Gis Version 1.7.1

ศนยสารสนเทศชมชน คณะเกษตรศาสตร มหาวทยาลยอบลราชธาน

สารบญ

เรอง หนา 1. Quantum GIS คออะไร 1 2. ววฒนาการของโปรแกรม 1 3. คณสมบตของเครองคอมพวเตอร 2 4. การตดตงโปรแกรม Quantum GIS 3 5. เครองมอตางๆทใช 7 6. ก าหนดรายละเอยดโครงการ 8 7. การเพมชนขอมล 10 8. การเปลยนสญลกษณ Style 14 9. การแสดงปายขอมลและการก าหนดรปแบบของอกษร 15 10. การใหสญลกษณขอมลแผนท (Legend Type) 18 11. การสรางชนขอมล 22 12. การเพมชนขอมลรปแบบปด (Polygon) 24 13. การเพมชนขอมลรปแบบจด (Point) 31 14. การเพมชนขอมลรปแบบเสน (Line) 33 15. การตดแผนท (clip) 36 16. การท าแนวกนชน (Buffer) 38 17. การจดท าแผนท Layout (Layout Creating) 41 18. คณะผจดท า 47

1

1. Quantum GIS คออะไร Quantum GIS หรอ QGIS เปนโปรแกรม Desktop GIS ประเภทหนงทมประสทธภาพใน

การน ามาใชจดการขอมลปรภมจดอยในกลมซอฟตแวรรหสเปด (Free and Open Source Software: FOSS) ทใชงานงาย ลกษณะการใชงานเปนแบบ Graphic User Interface ซงสะดวกตอการใชงาน ไมวาจะเปนการเรยกใชขอมลภาพ ขอมลตาราง การแสดงผลตาราง การแสดงผลกราฟ ตลอดจนสามารถสบคนขอมลวเคราะหขอมลและน าเสนอขอมลไดในรปแบบแผนทสามารถเรยกใชขอมลเวกเตอรแรสเตอรในรปแบบทเปนมาตรฐานแพรหลาย เชน Shapefile และ GeoTIFF QGIS สามารถแกไข Shape File format ไดซงเปนทตองการมากในเวลาน QGIS พฒนาบนพนฐานของ Qt ทเปนไลบรารส าหรบ Graphical User Interface (GUI) ทใชงานไดทง UNIX, Window และ Mac การพฒนาใชภาษา C++ เปนหลกนอกจากนน QGIS ยงเชอมตอกบ Geospatial RDBMS เชน PostGIS/PostgreSQL สามารถอานและเขยนฟเจอรทจดเกบในPostGIS ไดโดยตรง สามารถเชอมตอกบ GRASS ไดท าใหสามารถเรยกดขอมลทจดเกบใน GRASS โดยตรง และสามารถเรยกใชฟงกชนตางๆของ GRASS ได สนบสนนการวเคราะหเชงพนท (Spatial Analysis) ในเบองตน และการแสดงผลขอมลเชงต าแหนงในรปแบบของแผนท การสรางและการแกไข ขอมลเชงต าแหนง (Spatial Data) และขอมลตาราง (Attribute Data) สามารถจดการขอมลไดงายโดยใช เครองมอตาม GUI ทก าหนด 2.ววฒนาการของโปรแกรม

โปรแกรม Quantum GIS หรอทเรยกกนโดยทวไปวา Qgis เปนโปรแกรมทไดรบการพฒนาขนโดยกลมนกพฒนาซอฟตแวรจากประเทศเยอรมน ในป ค.ศ. 2002 ประมาณเวอรชน 0.0.1-alpha และไดมพฒนาการเรอยมาจนถง ปจจบน ป ค.ศ. 2011 ไดออกเวอรชนลาสดมา คอ Quantum GIS 1.7.1 Wroclaw (Platform: Windows - Standalone) ซงเปนเวอรชนทไดรบการปรบปรงทงในเรองของ bug ในตวของโปรแกรมท าใหการท างานของระบบมประสทธภาพมากยงขน ทงในสวนการแกไขขอมลเชงพนท (Edit, Insert, Delete Data) มการเพมเตมในสวนของปมการท างานทชวยในเรองของการแสดงผล รวมไปถงการพฒนาการท างานในสวนของขอมลราสเตอร(Raster Data) ทเพมฟงกชนในการประมวลผลขอมลภาพไดหลากหลาย สอดคลองกบการท างานของ Gdal library, Ogr library ในรปแบบ X/MIT style ภายใต Open Source license และทส าคญโปรแกรม Quantum GIS ไดถกพฒนาใหรองรบการท างานรวมกบขอมลในรปแบบทแตกตางกนตามมาตรฐานสากล Open Geospatial Consortium (OGC) รวมไปถงในเรองของการแสดงผลทงในสวนของขอมล GDAL Raster Formats และ OGR Vector Formats

2

ภาพ แสดงเวอรชนตางของ Quantum GIS

3.คณสมบตของเครองคอมพวเตอร โปรแกรม Quantum GIS สามารถท างานบนระบบปฏบตการ (operating system) หรอ โอ

เอส (OS)ไดทง Linux, Unix, Mac OSX และ Microsoft Windows

3

4.การตดตงโปรแกรม Quantum GIS 4.1. ดาวนโหลด โปรแกรม Quantum GIS ไดจาก http://www.qgis.org/wiki/Download

2 4.2.เมอดาวนโหลดโปรแกรม Quantum GIS เสรจแลว ให ดบเบลคลกท QGIS-

OSGeo4W-1.7.1-c58071d-Setup.exe จะปรากฏหนาจอตดตง ใหคลกทปม Next >

4

4.3.เมอคลกท ปม Next จะปรากฏสวนของ การยอมรบลขสทธของโปรแกรม Quantum GIS ใหคลกท ปม I Agree

4.4.เมอ คลกท ปม I Agree จะปรากฏหนาจอใหเลอกไดรทจะเอาโปรแกรมไว ถาตองการเกบโปรแกรมไวทอนนอกจากไดร C ใหคลกปม Browse…แตถาไมตองการเกบไวทอน ใหคลกปม Next >

5

4.5.เมอคลกทปม Next จะปรากฏหนาจอ install ใหท าการคลกทปม Install ขนตอนนจะใช

เวลาประมาณ 2 นาท

4.6.เมอคลกทปม Install จะปรากฏหนาจอ เสรจสนการตดตงระบบ ใหท าการคลกทปม Finish

6

4.7.ทดสอบการเปดโปรแกรม Quantum GIS โดยไปทหนา Desktop ดบเบลคลกทไอคอน Quantum GIS 1.7.1 หรอเขาไปท Start > all programs > Quantum GIS Wroclaw > Quantum GIS (1.7.1) ถาไดดงรปดานลางกถอวาตดตงระบบเสรจสน

7

5.เครองมอตางๆทใช 5.1.เมนจดการโครงการ ประกอบไปดวยการสรางโครงการใหม เปดโครงการเกาทได

บนทกไว บนทกโครงการ และสงออกเพอท าแผนท

5.2.เมนเพมชนขอมลกจะประกอบไปดวยการเพมชนขอมลเชงเสน ขอมลเชงภาพ ชนขอมลจากฐานขอมล สรางชนขอมลใหม และเพมขอมลจาก GPS

5.3.เมนแสดงรายละเอยด จะใชส าหรบดรายละเอยดตางๆ ของแผนท โดยการเลอกดทแผนทโดยตรงหรอ จากการเปดตารางขอมล

5.4.เมนจดการมมมองแผนท จะควบคมการแสดงผลของแผนท เชน การขยายแผนท การเลอนแผนท การขยายเตมจอ หรอการยอนกลบไปมมมองเดม เปนตน

8

6.ก าหนดรายละเอยดโครงการ การก าหนดรายละเอยดของโครงการ เปนการก าหนดใหแผนท แสดงมาตราสวนของแผนททแสดงวามหนวยเปน เมตร หรอองศา โดยการก าหนดคาใหไปท แถบเมน --> Setting --> Project Properties

ในหนาตาง Project Properties ใหเลอกทแถบ General จะมชองใหก าหนดคาตางๆ เชน

Project title จะเปนการก าหนดหวขอของโครงการ และแถบ Layer unit เปนการก าหนดหนวยมาตราสวนของแผนท

9

ในแถบ Coordinate Reference System จะเปนการก าหนดพกด หรอต าแหนงอางองทาง

ภมศาสตร ใหกบโครงการ ซงหากเคยก าหนดใหกบโครงการอนแลวกจะสามารถเลอกพกด ทเคยใชนนได

10

7.การเพมชนขอมล 7.1 แบบเชงเสน (Vector) เปนการเพมชนขอมลเชงเสน ซงจะมอย 3 รปแบบคอ ชนขอมลรปแบบปด (polygon) ชน

ขอมลเชงต าแหนง(point) และชนขอมลแบบเสน (line) การเพมชนขอมลใหคลกทปมเพมชนขอมลเชงเสน

เลอกประเภทแหลงชนขอมล ทเกบชนขอมลวาอยในรปแบบใด โดยทวไปชนขอมลจะเกบ

อยในเครอง ใหเลอกท File ไดเลย Encoding จะเปนการเขารหสของตวอกษรซง ตวทอานภาษาไทยได กจะม UTF-8 และ TIS-620 เปนตน หรอจะเลอกเปนแบบ systems กได จากนนคลกท Browse เพอไปทแหลงเกบขอมล

11

เมอไปทต าแหนงทเกบของชนขอมล จะปรากฏไฟลทมนามสกล *.shp ซงเปนนามสกลของ shape file

เมอคลกท open กจะปรากฏแผนท จากตวอยาง เปนชนขอมลขอบเขตอ าเภอจงหวด

อบลราชธาน

12

7.2.ขอมลเชงภาพ (Raster) ขอมลเชงภาพ ประกอบไปดวย ขอมลภาพถายทางอากาศ ภาพถายดาวเทยม เปนตน

โดยการเพมชนขอมลเชงภาพ ใหคลกเลอกทเมนดงตวอยาง กจะแสดงต าแหนงทเกบของภาพ ซงสามารถก าหนดทจะใหโปรแกรมเลอกแสดงนามสกลของไฟล ทกชนดหรอเฉพาะทตองการได ซงนามสกลทสามารถเปดไดกมอยชนด เชน *.TIF, *.JPEG,*.BITMAP,*.ECW เปนตน

13

เมอคลกท open กจะปรากฏแผนทภาพถายทางอากาศดงตวอยาง

14

8.การเปลยนสญลกษณ Style เมอมชนขอมลอยและตองการทจะเปลยนสญลกษณขอมลแบบ line point และpolygon เชน ตองการทจะเปลยนสญลกษณของต าแหนงหมบานในจงหวดใหแตกตางกนท าไดโดย 8.1.คลกขวาทชนขอมล เลอก properties

8.2.เลอก Style แลวปรบส ปรบขนาดของสญลกษณใหเหมาะสม เมอเสรจสนแลวคลก ปม OK

15

8.3.ผลลพธทได สงเกตรปวงกลมจะเปลยนเปนรปดาวแทน

9.การแสดงปายขอมลและการก าหนดรปแบบของอกษร การแสดงปายชอนนเพอทจะสามารถบอกไดวาจดนนหรอต าแหนงนนคออะไรซงสามารถทจะก ากบปายชอไวได เชน

9.1.คลกขวาทชนขอมลทจะท าการใสปายขอมล เลอก properties

16

9.2. เลอกแถบชอ Labels แลวคลกทชอง Display labels จะปรากฏรายละเอยดเกยวกบปายชอ(label properties) มทงหมด 5 หมวด ปรบแตงตามความเหมาะสม เสรจสนแลวกคลก OK

9.2.1 Label properties หมวดท 1 Basic label option เปนการก าหนด ชนดของปายขอมลลกษณะของ

ตวอกษร

หมวดท 2 Placement เปนการก าหนดต าแหนงของปายขอมล โดยมทงหมดอย 9 ต าแหนง

17

หมวดท 3 Use scale dependent rendering เปนการก าหนดใหแสดงปายขอมล ตามคามาตราสวนทไดก าหนดไว

หมวดท 4 Buffer labels เปนการก าหนดใหพนหลงของปายขอมล

หมวดท 5 Offset เปนการก าหนดต าแหนงของปายขอมล ใหเลอนออกจากต าแหนงของขอมล

9.3.ผลลพธทไดจากการท าปายก ากบขอมล

18

10.การใหสญลกษณขอมลแผนท (Legend Type) ชนขอมลตางๆ เมอน าเขาในชอง Layers จะแสดงเปนสญลกษณเดยว ผใชสามารถให

สญลกษณกบชนขอมลไดตามลกษณะขอมลและความเหมาะสม เปลยนสญลกษณไดทแถบ Style การใหสญลกษณขอมลสามารถแบงขอมลได 2 ประเภทคอ

10.1.ขอมลเชงคณภาพ สญลกษณทใหกบขอมลเชงคณภาพ ไดแก - การใหคาสญลกษณรปแบบเดยว (Single Symbol) เปนคาเรมตน (Default) ของ

โปรแกรม - การใหคาสญลกษณแบบแยกสตามคา (Unique Value) เปนการใหสญลกษณใน

แตละรปรางซงแสดงออกมาแตกตางกนตามคาในฟลดในตารางทใชก าหนด 10.1.1. วธท า สญลกษณรปแบบเดยว (Single Symbol)

1.) คลกขวาทชนขอมล เลอก properties

2.) เลอก แถบ Style จากนนเลอก Single symbol ปรบแตง ส ลกษณะเสน

ตามความเหมาะสม เมอเสรจสนแลวคลก OK

19

10.1.2 วธท า สญลกษณแบบแยกสตามคา (Unique Value) 1.) คลกขวาทชนขอมล เลอก properties

2.) เลอก แถบ Style จากนนเลอก Unique Value จะปรากฏ Classification field ใหเลอกขอมลทตองการใหแยกส เมอเลอกเสรจใหกดปม Classify จะปรากฏเขตขอมลทแยกสในชองดานซาย เมอเสรจสนแลวคลก OK

20

10.2. ขอมลเชงปรมาณ สญลกษณทใหกบขอมลเชงปรมาณ ไดแก - การไลระดบสญลกษณ (Graduate Symbol) เปนการใหขนาดสญลกษณแกขอมล

เชงปรมาณทแบงเปนกลมหรอหมวดหม - การไลระดบส (Continuous Color) เปนการใหสญลกษณโดยการใหสไลระดบ

ไปตามคาของขอมลเชงปรมาณนนๆ 10.2.1 วธท า การไลระดบสญลกษณ (Graduate Symbol) 1.) คลกขวาทชนขอมล เลอก properties

2.) เลอก แถบ Style จากนนเลอก Graduate Symbol จะปรากฏ Classification field ใหเลอกขอมลทตองการแบงกลม จากนนใหเลอกจ านวนกลม เมอเลอกเสรจใหกดปม Classify จะปรากฏกลมของขอมลทแยกตามหมวดหมไดในชองดานซาย เมอเสรจสนแลวคลก OK

21

10.2.2 วธท า การไลระดบส (Continuous Color) 1.) คลกขวาทชนขอมล เลอก properties

2.) เลอก แถบ Style จากนนเลอก Continuous Color จะปรากฏ Classification field ใหเลอกขอมลทตองการไลระดบส เมอเสรจสนแลวคลก OK

22

11.การสรางชนขอมล ในการวาดแผนท จะตองมการก าหนดคา snapping เพออ านวยความสะดวกในการ วาด

และเพอลดขอผดพลาดอนไดแก การเกด gap หรอพนทวางระหวาง polygon การเกด overlap การซอนทบกนระหวาง polygon ซงทกลาวมานจะสงผลตอการค านวณพนทท าใหคาทไดเกดความคาดเคลอน จงจ าเปนทจะตองก าหนดตว snapping ใหกบแผนทกอน อนดบแรกใหไปท setting --> snapping options

เมอเลอกท snapping option จะปรากฏหนาตาง ใหก าหนดคาดงตวอยาง

23

เมอก าหนดเสรจเรยบรอยแลว กใหก าหนด คา การ digitizing ท setting --> options --> digitizing จากนนก าหนดคาดงตวอยาง กเปนอนเรยบรอยในการก าหนดคากอนการสรางแผนทใหม

24

12.การเพมชนขอมลรปแบบปด (Polygon) การสรางชนขอมลใหมใหคลกท ปมสรางชนขอมลใหมดงภาพ

จะปรากฏหนาตาง new vector layer ใหก าหนดคาตางของชนขอมล อนดบแรกตองเลอก

ประเภทของชนขอมล ซงจากตวอยางเปนการสรางชนขอมลรปแบบปด กใหเลอกเปนแบบ polygon จากนนกก าหนด coordinate reference system หรอพกดอางองทางภมศาสตร วาชนขอมลทจะสรางอยโซนไหน ซงจะอธบายขนตอนการก าหนดคาในล าดบตอไป ในแถบ new attribute เปนแถบทใชในการเพมและก าหนดรายละเอยดของฟลด วาชนขอมลจะเกบขอมลอะไรบาง และเกบเปนขอมลประเภทไหน เปนตวหนงสอ หรอตวเลข ซงจะเปนการเพมรายละเอยดทละฟลด เมอก าหนดคาเรยบรอยกคลกท add attribute เพอเพมหวฟลดใหมเขาไป แตถาตองการเอาออกกใหคลกท remove select attribute

25

การก าหนด coordinate reference system เมอสรางชนขอมลขนมาใหมจ าเปนจะตองก าหนด CRS ใหกบแผนทเพอใหโปรแกรมรแผนทอยโซนไหนของโลก โดยสามารถเลอกจากรายการทโปรแกรมแสดงรายการออกมาให หรอจะเลอกจาก CRS เดมทเคยใชลาสดกไดเพอสะดวกตอการท างาน

เมอก าหนดรายละเอยดตางทจะเกบในชนขอมลเรยบรอยแลว โปรแกรมกจะใหท าการบนทก ชนขอมล และจะเพมเขามาในชนของขอมล ซงปมเครองมอทจะแกไขจะยงไมท างานตองคลกทปมเปดการใชงานเครองมอแกไขกอน

26

เมอเปดการท างานของเครองมอแกไข กจะปรากฏเครองมอในการวาดและแกไขแผนท

ในการวาด polygon ใหม ใหเลอกทปมเครองมอดงภาพ และเมอวาดเสรจกท าการคลกขวา เพอจบการท างาน จะปรากฏหนาตาง attribute เพอใหกรอกรายละเอยด กใหกรอกเฉพาะทตองการ ในสวนของพนท สามารถใหโปรแกรมค านวณใหทหลงได ตรงพนทใหขามไปกอน

27

เมอตองการค านวณพนท ใหกบ polygon ทวาดขนมาใหม ใหท าการเปดตารางขอมลขนมา จะมปมทใชส าหรบค านวณ ดงภาพ ปมนจะแสดงและสามารถคลกไดกตอเมอ เครองมอทใชในการแกไขเปดท างานอยเทานน

เมอคลกทปมค านวณ จะปรากฏหนาตาง field calculator ในการค านวณพนทใหก าหนดคาดงตวอยาง

28

เมอค านวณเสรจเรยบรอยกจะไดขอมลพนทออกมาเปนตารางเมตรดงภาพ

จากคาการค านวณทไดจะออกมาเปนพนทตารางเมตร ถาตองการเปนพนทไร ในกรณทไมไดสรางฟลดพนทไรแตตน ใหคลกทปมเพมฟลด จะปรากฏหนา add column ขนมา ใหก าหนดคาเหมอนตอนสรางชนขอมลตอนเรมตน

29

เมอก าหนดคาตางๆเรยบรอยแลวกจะไดฟลดใหมขนมาเพอใชในการค านวณพนทเปนไรแลว แตตอนนยงคงเปนคาวางอย

การค านวณพนท กใหก าหนดดงตวอยาง กจะไดพนทไรออกมา

30

การค านวณเสนความยาวรอบแปลงกเชนกน ถายงไมมกใหเพมฟลดขนมาใหมดงภาพ

แลวก าหนดคาดงตวอยาง

31

เมอค านวณเสรจเรยบรอยแลวกจะไดขอมลการใชประโยชนทดน พนทแปลงเปนตารางเมตร เปนไร และความยาวรอบแปลง

13.การเพมชนขอมลรปแบบจด (Point) การเพมชนขอมลแบบจด กมการก าหนดคาทไมตางจากการสรางแบบ polygon เพยงแต

ก าหนดประเภทชนขอมล ก าหนดประเภทเปน point

32

การวาดและการแกไขต าแหนงจะใชสญลกษณทแตกตางจาก polygon แตการวาดและแกไขกจะเหมอนกน

ในการสรางชนขอมลเชงต าแหนง ต าแหนง X ,Y เปนคาทเราจะใชในการอางองต าแหนง

ซงการค านวณหาคา X,Y ใหก าหนดคาดงตวอยาง

33

14.การเพมชนขอมลรปแบบเสน (Line) การสรางขอมลเชงเสนกเชนกน จะตางจาก polygon และ point แคเปนขอมลเชงเสน โดย

ใหเลอกเปนชนขอมลประเภท line และก าหนดคาดงตวอยาง

ใหใชปมดงรปในการวาด line แลวใสขอมลตามท ไดตงไวในตาราง

34

ในชนขอมลแบบเสนจะไมสามารถหาต าแหนง X Y ได หรอหาพนทไดจะไดกแตความยาวเสน โดยหลงจากทคลกทปมค านวณ เลอกฟลดทจะเกบคาคายาวเสน แลวคลกท Length ในแถบเครองมอ operators กจะไดความยาวเสน ดภาพประกอบ

35

ความยาวของเสนทไดจากการค านวณ

36

15.การตดแผนท (clip) การ clip เปนตดแผนท เพอใหไดแผนทใหมทมเฉพาะพนททตองการ โดยแผนททใชเปน

ขอบเขตในการตดจะตองเปนชนขอมลรปแบบปด polygon เทานน point หรอ line ไมสามารถน ามาใชเปนตวตดได แตตวทจะถกตด หรอตวทตองการตดสามารถเปนไดท งหมด ทง polygon ,line ,point การตดใหเพมชนขอมลทจะตดและขอบเขตทจะใชในการตด จากตวอยางใชชนขอมลพนทน าทวม และขอบเขตพนทจงหวดอบลราชธาน โดยจะตดพนทน าทวมใหมเฉพาะในพนทอบลราชธานเทานน

เมอเพมชนขอมลเรยบรอยแลว ใหไปท Vector --> Geoprocessing Tool --> Clip

37

ใหก าหนดคาดงตวอยาง

เมอก าหนดคาและตดเรยบรอยแลวกจะไดแผนท ชนขอมลน าทวมทมเฉพาะในเขตจงหวดอบลราชธานเทานน

38

16.การท าแนวกนชน (Buffer) การท าแนวกนชนคอการก าหนดรศมจากจดทสนใจ ออกไปเปนแนวรศมตามทจะก าหนด

โดยการท าแนวกนชนใหเพมชนขอมลดงตวอยาง และอาจจะตงคาสญลกษณ และแสดงชอกได

ท าการคลกเลอกท เครองมอตารางเพอเปดดตารางชนขอมล

39

เมอเปดดตารางชนขอมลสถานทส าคญ สามารถคลกเลอกชนขอมลใดกไดจากตวอยางเลอกทจะท าแนวกนชนจาก โรงพยาบาลคายสรรพสทธประสงค

เมอเลอกขอมลทจะท าแนวกนชนไดแลว ใหไปทเมน Vector --> Geoprocessing Tool --> Buffer

40

เมอคลกทเมน จะปรากฏหนาตาง Buffer ใหก าหนดคาดงภาพ ชองก าหนดขนาดรศมหรอแนวกนชน สามารถก าหนดคาไดตามตองการ โดยจะมหนวยเปนเมตร และจะสงออกเปนชนขอมลใหม

เมอก าหนดคาตางๆเรยบรอยแลว กจะไดชนขอมลขนมาใหมซงเปนแนวกนชน จากต าแหนงโรงพยาบาลสรรพสทธประสงค โดยมแนวกนชน 5 กโลเมตร จากต าแหนง และเมอก าหนดคาใหโปรงแสงกจะเหนต าแหนงสถานทส าคญอนๆทอยในรศมแนวกนชน

41

17.การจดท าแผนท Layout (Layout Creating) แผนทเปนรปแบบหนงของการแสดงผลขอมลระบบสารสนเทศภมศาสตร ซงอาจเปนการ

แสดงผลขอมลทถกจดเกบหรอขอมลทไดจากการวเคราะห ขอมลแผนททถกน าเขาสระบบสารสนเทศภมศาสตรสวนใหญจะไดจากแผนทภมประเทศ (Topographic Map) และแผนทเฉพาะเรอง (Thematic Map) โดยแผนทภมประเทศ เปนแผนทซงแสดงลกษณะพนผวโลกและรายละเอยดของขอมลตางๆ ทปรากฏอยบนพนผวโลก ทง 3 มต ดงนนแผนทภมประเทศจงเปนแผนทพนฐานหรอเปนแหลงขอมลของแผนทเฉพาะเรองนนเอง สาหรบแผนทเฉพาะเรอง เปนแผนททแสดงรายละเอยดขอมลเชงคณภาพ หรอเชงปรมาณของภมลกษณตางๆ ทเฉพาะเจาะจง (Specific feature) โดยมความสมพนธกบรายละเอยดของภมประเทศบางอยางทจ าเปน

17.1.องคประกอบพนฐานของแผนท องคประกอบพนฐานของแผนท (Basic map element) ทจ าเปนมดงตอไปน 1.) ตวภาพแผนท (Map Body) 2.) ค าอธบายสญลกษณ (Legend)

3.) ชอแผนท (Map Title)

4.) มาตราสวนแผนทและรายละเอยดเสนโครงแผนท (Map Scale and Projection)

5.) ทศเหนอ (North Arrow)

6.) แหลงทมาของขอมล (Source Statement)

7.) ผจดท าแผนท (Cartographer Name)

8.) เสนกรอบขององคประกอบแผนท (Neatline) 17.2.วธท า Map layout 1.) จดท าแผนททตองการท า layout ใหเสรจสมบรณ แลว ท าการคลกท ไอคอน

New print composer เมอคลกแลว จะปรากฏหนาตาง ของ layout

42

2.) จากนนคลกปม Add new map เพอทจะน าตวภาพแผนทเขามา

3.) จากนนคลกปม Add new vect legend เพอทจะโชวคาอธบายสญลกษณ

43

4.) คลกปม Add Image เพอทนาขอมลทเปนภาพเขามาในทจะนาเอาทศเหนอเขามาใสในแผนท

5.) คลกปม Add Basic Shape เพอทสรางเสนกรอบรอบตวแผนทใหดสวยงาม

44

6.) คลกปม Add new scalebar เพอทจะเอามาตราสวนแผนทเขามาใส

7.) คลกปม Add new label เพอทเพมชอแผนทและขอความตางๆ

45

8.) จากนนกท าการปรบแตงแผนทใหถกตองและสวยงามใหเปนไปตามมาตรฐานสากล ไมวาจะเปนรปแบบ รายละเอยด สญลกษณทใช และลกษณะการน าเสนอ เพอผลลพธทดไดมาตรฐานและเปนทยอมรบของผใชในทสด

9.) เมอปรบแตงไดทแลว จากนนกจะ Export เปนรปภาพเพอทจะน าไป ปรนใสกระดาษ หรอน าเสนอในจดประสงคตางๆ โดยไปทไอคอนของหมวดการสงออกซงมอย 3 แบบ คอ .png .pdf และ.svg หรอไปทเมน File >> Export as Image… จากนนก Save

46

10.) ภาพทไดจากการสงออก

47

คณะผจดท า

1. ผศ.ดร. วส อมฤตสทธ ศนยสารสนเทศชมชน ม.อบลฯ 2.นาย ทศพร สาธรวศษฐ ศนยสารสนเทศชมชน ม.อบลฯ 3.นาย วชรศกด ปกาสต ศนยสารสนเทศชมชน ม.อบลฯ 4.นาย ธเนศร บณนล ศนยสารสนเทศชมชน ม.อบลฯ