Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 1

Technologie en functie-Technologie en functie-ontwerpontwerp

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 2

LeerdoelenLeerdoelen

• De verschillen en overeenkomsten De verschillen en overeenkomsten tussen re-engineering en Total tussen re-engineering en Total Quality Management aan te gevenQuality Management aan te geven

• De gevolgen te beschrijven van De gevolgen te beschrijven van flexibele productiesystemen voor flexibele productiesystemen voor degenen die er werken degenen die er werken

• Aan te geven wie de gevolgen Aan te geven wie de gevolgen ondervinden van verouderende ondervinden van verouderende werknemersvaardighedenwerknemersvaardigheden

• Het taakkarakteristieken-model (JCM) Het taakkarakteristieken-model (JCM) te beschrijvente beschrijven

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 3

• Het model voor sociale Het model voor sociale informatieverwerking af te zetten informatieverwerking af te zetten tegen het taakkarakteristieken-tegen het taakkarakteristieken-model (JCM)model (JCM)

• Uit te leggen hoe werk verrijkt kan Uit te leggen hoe werk verrijkt kan wordenworden

• Te verklaren hoe taken/banen Te verklaren hoe taken/banen kunnen verouderenkunnen verouderen

LeerdoelenLeerdoelen

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 4

Technologie op het Technologie op het werkwerk

Re-engineering Re-engineering van van

werkprocessenwerkprocessen

• kwaliteit en continue kwaliteit en continue procesverbeteringprocesverbetering

• minder variatieminder variatie

• meer uniformiteitmeer uniformiteit

• identificeren van identificeren van

distinctieve competentiesdistinctieve competenties

• kernprocessen kernprocessen

beoordelenbeoordelen

• horizontale processenhorizontale processen

Total Quality Total Quality Management Management

(TQM)(TQM)

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 5

• Continue verandering

• Verbeteren

• Bottom up

• Radicale

verandering

• Herontwerpen

•Top down

Re-engineering versus TQM

TQMTQM Re-engineeringRe-engineering

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 6

Flexibele Flexibele productiesystemenproductiesystemen

ProcessenProcessen MedewerkersMedewerkers

• Flexibele Flexibele

technologieëntechnologieën

• ProcesintegratieProcesintegratie

• Lagere kosten per Lagere kosten per

• eenheideenheid

• Hogere Hogere

vaardighedenvaardigheden

• EmpowermentEmpowerment

• BesluitvormingBesluitvorming

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 7

Technologie en Technologie en vverouderde erouderde

werknemersvaardighedenwerknemersvaardigheden

• Kennis en Kennis en

vaardighedenvaardigheden

• Routinetaken en Routinetaken en

automatiseringautomatisering

• Re-engineering van Re-engineering van

werkprocessenwerkprocessen

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 8

Theorieën over Theorieën over taakkarakteristiekentaakkarakteristieken

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 9

Theorie van de Theorie van de vereiste vereiste

taakattributentaakattributen

variatievariatie

kennis en kennis en vaardighedenvaardigheden

autonomieautonomie

vereiste sociale vereiste sociale interactieinteractie

verantwoor-verantwoor-delijkheiddelijkheid

vrijwilligevrijwillige sociale sociale

interactieinteractie

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 10

Job characteristics

model (JCM)

Job characteristics

model (JCM)

Variatie

Taakidentiteit

Taakbelang

Autonomie

Feedback

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 11

Karakteristiek Voorbeeld

Variatie in vaardigheden• Hoog De eigenaar/monteur van een garage die elektrische reparaties uitvoert, motoren

verbouwt, werkzaamheden aan chassis verricht en met klanten omgaat•Laag Een werknemer in een autofabriek die acht uur per dag autolak opspuit

Taakidentiteit• Hoog Een timmerman die een meubelstuk ontwerpt, het hout uitkiest, het meubel maakt en

perfect afwerkt•Laag Een werknemer in een meubelfabriek die tafelpoten maakt aan de draaibank

Taakbelang• Hoog Patiënten verzorgen op de intensive-care afdeling• Laag Vloeren dweilen in een ziekenhuis

Autonomie• Hoog Een telefooninstallateur die zijn werk zelf indeelt, zelfstandig bezoeken aflegt en de beste

techniek uitkiest voor een installatie•Laag Een telefoniste die binnenkomende gesprekken volgens een gedetailleerde

standaardprocedure moet afhandelen

Feedback• Hoog Een werknemer in een elektronicafabriek die een modem in elkaar zet en test• Laag Een werknemer in een elektronicafabriek die een modem in elkaar zet en doorstuurt naar

iemand van de kwaliteitscontrole, die het apparaat test en zonodig bijstelt

Voorbeelden van hoge en lage Voorbeelden van hoge en lage taakkarakteristiekentaakkarakteristieken

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 12

Persoonlijk resultaat en

werkprestaties

Kenmerken van taken

Kritische psychologische

condities

Het model van Het model van taakkarakteristiekentaakkarakteristieken

•Variatie in vaardigheden•Taakidentiteit•Taakbelang

Ervaren zinvolheid van

het werk

Ervaren verantwoordelijkheid voor werkresultaten

Kennis van de feitelijke

werkresultaten

Autonomie

Feedback

Sterke innerlijke motivatie

Kwalitatief goed werk

Hoge arbeidssatisfactie

Weinig verzuim en

verloopBehoefte werknemer

aan persoonlijke groei

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 13

Het sociale Het sociale informatieverwerkingsmodinformatieverwerkingsmod

elel

Het sociale Het sociale informatieverwerkingsmodinformatieverwerkingsmod

elel

ObjectieveObjectieve situatiesituatie

WaarnemeWaarnemen n

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 14

Taakverbreding Taakverbreding

TaakroulatieTaakroulatieTaakverrijking Taakverrijking

Herontwerp van takenHerontwerp van takenHerontwerp van takenHerontwerp van taken

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 15

Voorgestelde actie Kerndimensies taak

Natuurlijke werkeenhedenNatuurlijke werkeenheden creërencreëren

Cliëntrelatie Cliëntrelatie opbouwenopbouwen

Verticaal uitbreiden Verticaal uitbreiden

Feedbackkanalen Feedbackkanalen openenopenen

Taken combinerenTaken combineren

TaakidentiteitTaakidentiteit

TaakbelangTaakbelang

AutonomieAutonomie

FeedbackFeedback

Variatie vaardighedenVariatie vaardigheden

Richtlijnen voor Richtlijnen voor taakverrijkingtaakverrijking

Pearson Education, 2002

Hoofdstuk 14 16

Een nieuwe kijk op banenEen nieuwe kijk op banen

De baan zelf isDe baan zelf is aan het verdwijnenaan het verdwijnen

Part-time en Part-time en tijdelijk werktijdelijk werk

Meer fexibiliteit Meer fexibiliteit en autonomieen autonomie

Minder zekerheid enMinder zekerheid en voorspelbaarheidvoorspelbaarheid