ჰერმან ბროხი მთვარეულები.pdf
TRANSCRIPT
herman broxi
მთვარეულები ტრილოგია
herman broxi
mTvareulebi
trilogia
Hermann Broch DIE SCHLAFWANDLER Eine Romantrilogie
wigni iTargmna avstriis federaluri mTavrobis mxardaWeriT.
Dieses Buch wurde durch die finanzielle Unterstürzung des Österreichischen Bundeskanzleramtes herausgegeben.
germanulidan Targmna maia badriZem
garekanze: egon Siles `avtoportreti ontkofaTi~ (fragmenti)
© Suhrkamp Verlag Frankfurt am Main 1978.All rights reserved by and controlled through Suhrkamp Verlag Berlin.
© gamomcemloba `diogene~, 2015
yvela ufleba daculia.
ISBN 978-9941-11-493-9
www.diogene.ge
sarCevi
pirveli wigni
1888 _ pazenovi, anu romantika 7
meore wigni
eSi, anu anarqia 209
mesame wigni
1918 _ huguenau, anu saqmianoba 453
p i r v e l i w i g n i
1888 _ pazenovi, anu romantika
9
I
1888 wels ba to ni fon pa ze no vi sa moc daa Ti wlis gax ldaT
da gam vlel Ta gan zogs ziz Ris aux snel da uc naur grZno bas
hgvri da, ro de sac ber li nis qu Ceb Si mi ma vals xe dav dnen, uf
ro me tic, am grZno biT Sep yro bil ni ima sac ki am tki ceb dnen,
mo xu ci bo ro tiao. da ba li iyo, mag ram kar gi aR na go bis, arc
zo ma ze me tad gam xda ri da arc zo ma ze me tad msu qa ni, arc
ci lin dri, rom li Tac ber li nis qu Ceb Si sCveo da sia ru li, mo
Can da sa sa ci lod. wve ri kai zer vil helm Iis yai da ze hqon da
moS ve bu li, oRond uf ro mok led Sek re Wi li da Wa Ra ra ara Tu
wver Si ar ga mo reo da, mbrZa ne bels eso den ke Til gan wyo bi li
ada mia nis iers rom ani Web da, ara med od nav SeT xe le bul Tma
Sic aqa iq Tu dau na xav diT. sa moc daa Ti wlis ki iyo, mag ram
mis Tmas je rac axal gaz rdu li Ca lis fe ri See nar Cu ne bi na, is
mo wi Ta lo Ca lis fe ri, lpo ba Se pa rul Ti vas rom ga gax se nebT
da asa ko van kacs ase rom ar ux de ba, rad gan asaks uf ro dar
bais lu ri Wa Ra ra SeS ve nis. ba ton fon pa ze novs ki arc Ta
vi si Tmis fe ri euc xoe bo da da arc mo nok li miaC nda asa kis
Tvis Seu fe reb lad. sar ke Si yu re bi sas Zve le bu rad im sa xes
cnob da, or moc daa Ti wlis win rom um zer da iqi dan. da Tu
ba to ni fon pa ze no vi sa ku Ta ri ga reg no biT uk ma yo fi lo ar
gax ldaT, ise Te bic iy vnen, mo xu cis ga reg no ba rom ar mos
won daT da verc ki war moed gi naT, rom SeiZ le bo da, odes me
vin mes mis Tvis vne bia nad See xe da da vne bia nad mox veo da. ma Ti
10
az riT, am kacs mxo lod Ta vis po lo nel mo sam sa xu reeb ze Tu
miuw vde bo da xe li da ima sac va rau dob dnen, rom maT Tan da
mo ki de bu le ba Si co ta is te riu lo ba sa da ba ton ka cur ag re
sias av len da, iseTs, sa zo ga dod tan mor Cil ka cebs rom sCve
viaT. vin icis, mar Tla ase iyo Tu ara; yo vel Sem Txve va Si,
ase fiq rob da mi si ori ve va Ji, Tum ca Tvi Ton, ra Tqma un da,
maT mo saz re bas ar izia reb da. saer To dac, Svi le bis az ri xSi
rad su bieq tu ria da ad vi li iq ne bo da, maT Tvis usa mar Tlo
ba sa da mi ker Zoe ba Si dag ve do bra li, is usia mov no grZno ba
rom ara, ro mel sac ba to ni fon pa ze no vis da nax va iw vev da da
ro me lic gan sa kuT re biT Zlier de bo da, Tu qu Ca Si mi ma vals
Tvals gaa yo leb diT. SeiZ le ba, am grZno bas isic ba deb da, rom
asaks ver daud gen diT, rad gan is arc mo xu ci viT da dio da,
arc axal gaz rda ka ci viT da arc mo wi fu li ma ma ka ci viT. da
rad gan eW vi usia mov no grZno bas ba debs, sav se biT da saS ve bia,
rom gam vlels sia ru lis am ma ne ra Si si dar bais le ver dae na
xa, mas Si qed maR lu ri, ji qur Sem te vi da Tav mom wo ne xa sia
Ti amoec no da ra ga sak vi ria, rom amis Tvis gae kic xa ki dec.
sia ru lis ma ne ra, ra Tqma un da, tem pe ra men ti dan ga mom di na
reobs, mag ram mainc ad vi li war mo sad ge nia, rom vin me si Zul
vi liT dab rma ve bul axal gaz rdas ukan dab ru ne ba moun des,
ra Ta imas, vinc ase da dis, jo xi wa mos dos, waaq cios, fe xe bi
moam tvrios da sia ru lis ase Ti ma ne ra er Txel da sa mu da mod
mos pos. is ki swra fi na bi jiT mie mar Te ba, Ta va weu li, ro gorc
tan da bal ma ada mia neb ma ician xol me da rad gan wel Si me tis me
tad ga mar Tu lia, pa ta ra Ri pic ga mo bur cvia, TiT qos mas Tan
er Tad mTe li Ta vi si per so na sad Rac mih qon des sa Zul ve li
sa Cu qa ri viT, ro me lic ara vis ara fer Si sWir de ba. da rad gan
es Se da re ba Ta vis Ta vad bevrs ara fers niS navs, ami tom es aR
Sfo Te bac usa fuZ vlod mo Cans da SeiZ le ba Seg rcxves ki dec,
ro de sac fe xeb Tan xel joxs dau na xav. taqts ayo li li jo xi
Ta na bar zo mie rad moZ raobs, haer Si mux lam de af rin de ba, er
11
Txans gai rin de ba, me re Zlie ri biZ giT mi was exe ba da isev af
rin de ba, fe xe bi ki gver diT miuy ve bian; isi nic Cveu leb riv ze
uf ro maR la iwe vian, fex sac mlis cxvi ric ise maR la adis,
TiT qos un da, upa tiv ce mu lo bis niS nad Sem xvedrs lan Ci uC
ve nos, qus li ki qva fe nil ze Zlie ri dar tymis xmas ga mos cems.
ase mia bi je ben fe xe bi da xel jo xi gver dig verd da ggo nia, rom
es ka ci, cxe nad rom da ba de bu li yo, ior Ra iq ne bo da. yve la ze
Sem za ra vi da amaz rze ni ki is aris, rom es sam fe xa To xa ri kia,
sam fe xa, ro me lic ad gi li dan daiZ ra. Tav za ri ge ce ma imis ga
fiq re ba ze, rom es sam fe xa mi zan mi mar Tu le ba ise ve yal bia,
ro gorc es swor xaz ze sia ru li da araf ris ken mi mar Tu li mi
zan swraf va. ase ara vin da dis, vi sac se rio zu li zrax ve bi aqvs
da Tu wa mie rad me vax Se ga gax sen da, saw yal kacs sax lSi rom
miad ge ba xol me va lis da sab ru neb lad, ma Sin ve xvde bi, rom es
su raT xa ti me tis me tad mci re da me tis me tad mi wie ria; SeZ
rwu ne bu li xvde bi, rom swo red ase da yia lobs eS ma ki, ZaR li,
ro me lic koW lobs, rad gan sa mi fe xi aqvs da rom swor xaz ze
sia ru li si nam dvi le Si zig za ge biT sia ru lia... kma ra; amas ma
Sin aR moa Cen, Tu ba to ni fon pa ze no vis sia ruls siy va rul
na re vi si Zul vi liT na wi le bad daS li. bo los da bo los, ase
xom ne bis miers SeiZ le ba Se xe do. da yo vel Tvis ra Rac ise ver
iq ne ba. ba to ni fon pa ze no vis cxov re ba ase Ti aq tiu ri romc
ar yo fi li yo, rad gan sxva das xva val de bu le bis Ses ru le
bas, rom leb sac ga ran ti re bu li sim did re moaqvs, sak ma ris ze
met dros uT mob da, is mainc saq mia ni ada mia ni iq ne bo da, rac
mis bu ne bas sru liad See sa ba me bo da da umiz nod xe tia li ar
sCveo da. ber lin Si we li wad Si or jer Ca sas vle lad Za la nam
dvi lad Ses wev da da ax la Ta vis um cros vaJ Tan, pre mier lei
te nant ioa xim fon pa ze nov Tan mie Su re bo da.
yo vel Tvis, ro ca ioa xim fon pa ze no vi ma mas xvde bo da,
mex sie re ba Si bav Svo bis mo go ne be bi amou tiv tiv de bo da xol me
12
da es ar caa ga sak vi ri. gan sa kuT re biT ki is mov le ne bi ucocx
lde bo da, rom le bic kul mSi ka det Ta sko la Si mis Ses vlam de
mox da. Tum ca es cal keu li frag men te bi iyo, rom le bic go ne
ba Si wa mie rad gauel veb da xol me da rom leb Sic mniS vne lo va ni
da um niS vne lo er Tma neTs qao su rad Se reo da. al baT, sru liad
usar geb lo da zed me ti iyo ia nis, ma Ti mou ra vis, gax se ne ba,
Tum ca igi, miu xe da vad Ta vi si ab so lu tu ri meo re xa ris xov ne
bi sa, sxva da nar Cen fi gu rebs Crdi lav da, al baT imi tom, rom
ia ni, kac ma rom Tqvas, ada mia ni ki ara, wve ri gax ldaT. SeiZ
le bo da, mis Tvis saa To biT ge yu re bi naT da Ta vi gem tvriaT, am
ga bar du li, gau va li, Tum ca rbi li buC qna ris miR ma ada mia ni
im yo fe bo da Tu ara. ama Si verc ma Sin dar wmun de bo diT, ro ca
ia ni la pa ra kob da (es ki iS via Tad xde bo da), rad gan wvers ukan
sit yve bi ise is mo da, ro gorc far dis miR ma. yve la ze Tav Se
saq ce vi sa na xao ba ki is iyo, ia ni rom am Tqna reb da: am dros
bal nia ni ze da pi ris erT gan saz Rvrul ad gi las xvre li Cnde
bo da, rac ima ze miu Ti Teb da, rom es swo red is ad gi li iyo,
sa dac ia ni, Cveu leb riv, saW mels ideb da. swo red ma Sin, ro ca
ioa xim ma mas Tan imis mo sa yo lad miir bi na, ka det Ta sko la Si
Sev di va ro, ia ni Wam da. is ij da, purs Wri da da ux mod us men da,
bo los ki ikiT xa:
_ o, axal gaz rda ba tons, al baT, uxa ria?
ioa xi mi ma Sin Ra mix vda, rom su lac ar uxa ro da. sia mov
ne biT iti reb da, mag ram rad gan saa mi sod ara vi Ta ri mi ze zi ar
hqon da, ami tom Ta vi dauq nia da dae Tan xma.
me re ax sen de bo da rki nis jva ri, did dar baz Si rom eki da
Car Co Si Cas mu li da pa ze no ve bis er TerT wi na pars ekuT vno
da, ro mel sac 1813 wels me Tau ris pos ti eWi ra. rad gan ase Ti
jva ri ke del ze uk ve eki da, ami tom co ta gau ge ba ri iyo, ra
tom ate xes am xe la am ba vi, ro ca is Zia ber nhar dmac mii Ro.
imis gax se ne bi sas, rom ma Sin ase Ti su le li iyo, ioa xims dRe
sac rcxve no da. SeiZ le ba, ma Sin ima ze gab raz da, rom ka det Ta
13
sko la Si swav las mo ma val Si rki nis jvris mi Re biT awo neb dnen.
yo vel Sem Txve va Si, am sko lis Tvis mi si Zma hel mu ti uf ro ga
mod ge bo da da ioa xims dRe sac sa sa ci lod eC ve ne bo da is tra
di cia, rom lis Ta nax mad uf ros vaJs ma mu li un da emar Ta, um
cro si ki ofi ce ri un da gam xda ri yo. rki nis jva ri mas Si ara vi
Tar grZno bebs ar iw vev da, hel mu ti ki aR frTo va ne bu li iyo,
rom Zia ber nhar di ge be nis di vi zia Si ib rZo da da ki sin gen ze
Se te va Si mo na wi leob da. sxva Ta So ris, is ma ma mi sis bi ZaS vi li
iyo da ara Zma.
de da ma ma ze ma Ra li iyo da ma mul Si yve la mas emor Ci le
bo da. uc nau ri iyo, rom is da hel mu ti de das ar uje reb dnen.
kac ma rom Tqvas, amiT ma mas hgav dnen. de dis ga we lil da zant
„a ras“ yurs uy rueb dnen da bra zob dnen, ro ca is daa ma teb
da xol me: „na xeT, ma mam Tu ar gai gos“. arc ma Sin eSi no daT,
ro ca de da bo lo xriks mi mar Tav da: „ax la ki mar Tla vet yvi
ma maT qvens“. SiSs arc ma Sin grZnob dnen, ro ca de da mu qa ras
as ru leb da, rad gan ma ma mxo lod bra zia nad Se xe dav daT xol me
da mtki ce na bi je biT mi dio da Ta vis saq me ze. de da amas im sa
xu reb da ki dec, rad gan saer To mter Tan Sek vras cdi lob da.
saek le sio saq meebs ma Sin ax lan de li pas to ris wi na mor
be di ga na geb da. mas moy vi Ta lo Wa Ra ra ba ken bar de bi hqon da,
ro mel sac mi si sa xis fe ris gan ver ga nas xva veb diT. ro ca sad
Re sas wau lo suf ra ze iw vev dnen, de das mra val ric xo va ni Svi
le biT gar Se mor tymul de do fal lui zas ada reb da xol me.
es co ta sa sa ci lod JRer da, mag ram pas tors so li du ro bas
ma teb da. me re pas tor ma axa li Cve va Sei Zi na: ioa xims Tav ze
xels adeb da da am bob da: „pa ta ra meo ma ri“, rad gan kul mis ka
det Ta sko la ze mza reu lis dam xma re po lo ne li go go ne bic ki
la pa ra kob dnen. ioa xi mi mainc elo da, swor ga daw yve ti le bas
ro dis mii Reb dnen. er Txel de dam sa di lo bi sas Tqva, ioa xi
mis gag zav nis au ci leb lo bas ver vxe dav, xom SeiZ le ba me re
gax des iun ke ri, yo vel Tvis ase iyo da yve la ase iq ce vao. Zia
14
ber nhar dma ki miu go, axal ar mias yo Ca Ri axal gaz rde bi sWir
de ba da kar gad aR zrdil biWs kul mSi nam dvi lad moe wo ne
bao. ma ma usia mov nod dum da _ ro gorc yo vel Tvis, ro ca de da
ra mes am bob da. Cveu leb riv, arc us men da xol me. mxo lod mis
da ba de bis dRe ze iq ceo da sxva nai rad: Wi qa ze aka ku neb da, rom
yve las yu rad Re ba miep yro da pas to ris Se da re bas imeo reb da:
Ce mo de do fa lo lui zao. Se saZ loa, de da mar Tla wi naaR mde gi
iyo da ar un do da mi si ka det Ta sko la Si gaS ve ba, mag ram san
do arc is iyo, rad gan sa bo lood mainc ma mis mxa res iWer da.
de da Za lian mo wes ri ge bu li iyo. Zro xe bis mow ve lis dros
yo vel Tvis bo sel Si iyo, sa bud ri dan kver cxe bis amo Re bis
dros _ sa qaT me Si, sa di lo bam de sam za reu lo Si Sex vde bo diT,
sa di lis Sem deg ki _ sam rec xao Si, sa dac moax leeb Tan er Tad
ga xa me bul TeT reuls iT vli da. pir ve lad swo red ma Sin gai go
ioa xim ma yve la fe ri. de das Tan er Tad bo sel Si iyo da zam Tris
civ haer ze rom ga mo vid nen, cxvir Si isev mZi me suns grZnob
da, ezo Si maT Se sax ved rad mo ma va li Zia ber nhar di dai na xes.
is jer ki dev xel joxs xma rob da: Wri lo bis Se xor ce bis Sem
deg xel jo xis ta re ba sru liad da saS ve bia. ga mo jan mrTe le bis
Sem de gac xma ro ben xel joxs, ma Si nac ki, ro ca TiT qmis aRar
koW lo ben. de da Se Cer da, ioa xi mi ki xel joxs moe Wi da. dRe sac
cxa dad ax sovs ger biT Sem ku li mi si spi los Zvlis sa xe lu ri.
Zia ber nhar dma Tqva:
_ mo mi lo ceT, bi ZaS vi lo, maio ri gav xdi.
ioa xim ma maiors axe da; is de da ze ma Ra li iyo. Ta vi Rir
seu lad dauk ra, swo red ise, ro gorc wes de ba iT va lis wi neb
da; ki dev uf ro rain du li Can da da wel Si ga Wi mu li uf ro
ma Ra lic ki iyo, yo vel Sem Txve va Si, de das ma ma ze uf ro me tad
See fe re bo da. mok le, xSi ri wve ri hqon da, ro me lic pirs ar
ufa rav da. ioa xi mi fiq rob da, di di pa ti via Tu ara, maio ris
xel jo xis Se xe bis uf le ba rom maq vso da bo los ga daw yvi ta,
co ta Ti, mag ram mainc Se miZ lia via ma yoo.
15
_ ho, _ gaag rZe la Zia ber nhar dma, _ mag ram Stol pi nis
mSve nie ri dRee bi da sas ruls uax lov de ba.
de dam uT xra, es am ba vi kar gic aris da cu di co. pa su xi
ise Ti rTu li iyo, rom ioa xi mi mis azrs kar gad ver Cas wvda.
isi ni Tov lSi id gnen, de das mok le ya vis fe ri qur qi ec va, ise
Ti ve rbi li, ro go ric Ta vad iyo, bew vis qu di dan qe ra Tma
Ca moS lo da. ioa xims uxa ro da, rom ma sa viT qe ra Tma hqon da.
al baT, Tvi To nac ma Ra li iq ne bo da, iq neb Zia ber nhar dis si
maR li sac ki. ro ca Zia ber nhar dma uT xra, ma le ko le ge bi gav
xde biT da er Tad vem sa xu re biT me fe so, erT wams dae Tan xma
ki dec. mag ram rad gan de dam mxo lod amoiox ra da ar Se ka ma Te
bia, Tan ise mor Ci lad id ga, ro gorc ma mis wi na Se id ga xol me,
ioa xim ma joxs xe li gauS va da ian Tan gaiq ca.
hel muts ama ze ver dae la pa ra ke bo di, ioa xi mis Sur da da
uf ro se bi viT la pa ra kob da, er Txmad rom gai Za xod nen, mo ma
val ja ris kacs un da uxa ro des da ama yob de so. ia ni er Ta der
Ti iyo, ro me lic arc em liq vne le bo da da arc Ra la tob da.
ub ra lod ikiT xa, axal gaz rda ba tons uxa ria Tu arao, Tan
arc ise Ti ga mo met yve le ba miu Ria, vi Tom amis mje rao. cxa dia,
arc hel muts da arc sxvebs cu di zrax ve bi ar hqo niaT, ub ra
lod, un do daT, enu ge Se bi naT. ioa xims dRem de ver epa tie bi na
sa ku Ta ri Ta vis Tvis, rom ma Sin hel mu tis Ra la ti sa da mliq
vne lo bis ga mo Ta vi dair wmu na, ka det Ta sko la Si swav la cu di
ar iq ne bao. ma Sin ve moun da, kar gad moq ceu li yo da hel muts
yve la sa Ta ma So aCu qa. aba, ka det Ta sko la Si vin gaa tan da. na
xe va ri po nic aCu qa, ro me lic ori ve bi Wis sa kuT re ba iyo. ase
rom, hel mu ti ax la uk ve mTe li cxe nis ba ton pat ro ni gax da.
is ram de ni me kvi ra ube du re bis mom ta ni aR moC nda, mag ram im
dReeb ze ioa xims bev ri kar gis Tqmac SeeZ lo. arc ma nam de da
arc Sem deg Zmas Tan ase Sex mat kbi le bu li ar yo fi la. me re
po nis ube du re ba Seem Txva: hel mut ma Ta vis axal uf le beb ze
droe biT ua ri Tqva da ioa xi mi po nis er Tpi rov nu li mflo be
16
li gax da. es bevrs ara fers niS nav da, rad gan im kvi reb Si mi wa
ise dar bi le bu li yo, rom fe xi Rrmad ef lo bo da. ami tom ya
neb Si We ne ba mkac rad ik rZa le bo da. ioa xi mi ki fiq rob da, rom
ga daw yve ti le bis mi Re bis sru li uf le ba hqon da, Tan yve la
fer Tan er Tad arc hel mu ti iyo wi naaR mde gi da im sa ba biT,
rom po nis gaa seir neb da, xnu leb Si gaa We na. is is iyo, cxe ni
daoT xda, rom ube du re bac mox da: po ni wi na fe xe biT xnul Si
Caef lo, ga da yi rav da da wa mod go ma ve Rar SeZ lo. jer hel
mut ma moir bi na, me re meet lec mo vi da. iw va xnul Si fa far gaS
li li po ni da ena gver dze gad moeg do. ioa xims dRe sac ax sov
da, ro gor efe re bod nen is da hel mu ti po nis, mag ram ve Rar
ix se neb da, ro gor dab run dnen sax lSi, mar to is ax sov da, rom
sam za reu lo Si id ga, sa dac uc bad yve la gai rin da da dam na
Sa ve sa viT miaS ter dnen. me re de dis xma gai go: „ma mam es un da
ico des“. uceb ma mis ka bi net Si aR moC nda da TiT qos yve la sas
je li, rom li Tac de da am sa Zul ve li fra ziT emuq re bo daT
xol me, mog rov da, er Tma neT ze dax vav da da er Tba Sad daat yda
Tavs. Tum ca das jas ara vin upi reb da. ma ma mxo lod mdu ma red
scem da bol Tas oTax Si, ioa xi mi ki cdi lob da, ga Wi mu li mdga
ri yo da ke del ze da ki de bul ir mis rqebs uyu reb da. rad gan
mainc ara fe ri xde bo da, Tva le bis ce ce ba daiw yo da mze ra
bux ris gver dze da ki de bu li ya vis frad ga la qu li eq vskuTxa
sa fur Txeb lis qa Ral dis cis fer fur Ca leb ze Sea Ce ra. la
mis daa viw yda, aq ris Tvis iyo. oTa xi uf ro di di eC ve ne bo da,
mker dSi ra Rac sim Zi mes grZnob da. bo los ma mam Tval ze mo
nok li moir go: „uk ve droa, sax li dan wax vi de“. ax la uk ve ico
da, rom yve la mliq vne lob da, hel mu tic ki. im wu Tas Tvli da,
rom po nim sa mar Tlia nad moi te xa fe xi; de da mac imi tom gas ca,
rom ioa xi mis sax li dan gaS ve ba un do da. me re dai na xa, ro gor
amoi Ro ma mam yu Ti dan pis to le ti. Sem deg ki gu li ae ria. meo
re dRes eqi mis gan Seit yo, rom tvi nis Ser ye va hqon da da amiT
ama yob da. hel mu ti sa wol Tan ej da, ioa xim ma ico da, rom ma
17
mam po ni mok la, mag ram ama ze sit yvac ar das cde niaT. me re
isev kar gi dRee bi dad ga _ saoc rad da cu li da yve las gan
ga na pi re bu li dRee bi. mag ram es droc das rul da da ram de
ni me kvi ris dag via ne biT ioa xi mi kul mSi waiy va nes. ro ca iq
viw ro sa wol Tan id ga, ase Ti So reu li da ga na pi re bu li rom
iyo Stol pi nis im sa wo lis gan, ro mel zec avad myo fo bi sas iw
va, moeC ve na, TiT qos is ga na pi re bu lo ba Tan ga moh yva da aman
sko la Si mi si yof na da saw yis Si asa ta ni ga xa da.
ra Tqma un da, ma Sin bev ri sxva ra mec mox da, rac ax la
aRar ax sov da, mag ram mex sie re ba Si cal keu li frag men te bi Se
moe na xa, rom le bic mos ve ne bas ukar gav da. xan da xan esiz mre bo
da, rom po lo nu rad la pa ra kob da. ro ca pre mier lei te nan ti
gax da, hel muts Ta vi si cxe ni aCu qa, mag ram is grZno ba, rom
mas Tan val Si iyo, mos ve ne bas ar aZ lev da, TiT qos hel mu ti
kre di to ri yo fi li yo, ro me lic ara xel say rel pi ro bebs sTa
va zob da. es yve la fe ri si su le le iyo da ioa xi mi ama ze iS via
Tad fiq rob da. war suls ber lin Si ma mis Ca mos vla Tu ax se
neb da da ro ca de das da Zmas moi kiT xav da xol me, cxe nic ar
aviw yde bo da.
ioa xim fon pa ze nov ma sa mo qa la qo ser Tu ki Caic va, rom
lis Sex snili ma Ra li sa ye los wve tebs So ris ni kaps uC veu
lod Ta vi suf lad amoZ ra veb da, me re bo loe bap re xi li ci lin
dri dai xu ra da xel jo xic ai Ro, ro mel sac spi los Zvlis
waw ve te bu li sa xe lu ri hqon da. sas tum ros ken rom mi dio da,
sa dac ma mis Tvis sa val de bu lo sa Ra mos seir no bis Tvis un da
gaev lo, Tval win uec rad eduard fon ber tran dis sa xe daud
ga da esia mov na, rom sa mo qa la qo tan sac mels ise bu neb ri vad
ar ata reb da, ro gorc es ka ci, ro mel sac gu ne ba Si xan da xan
mo Ra la ted moix se nieb da. sam wu xa rod, sav se biT da saS ve bi iyo
da Si Sob da ki dec, rom ber trands iq Sex vde bo da, sa dac ma mas
Tan er Tad api reb da mis vlas da zam Tris baR Si ga mar Tul war
18
mod ge na ze mi su li mze riT yvel gan mas dae Zeb da. ar Sor de bo
da ima ze fiq ri, Rir da Tu ara ma mis Tvis ase Ti ka cis gac no ba.
es kiT xva ma Si nac Tav Si ut ria leb da, ro ca frid rix
Stra se ze et liT mo na di re Ta ka zi nos ken mi diod nen. et lis
siZ ve li sa gan ga qe qil Sav tyav ga dak rul sa var Zleb ze mdu ma
red is xdnen, xel jo xe bi fe xebs So ris Cae doT da ro ca sa
seir nod ga mo su li ro me li me msu bu qi yo faq ce vis go go ra mes
moa Za xeb daT xol me, ioa xim fon pa ze no vi mas Se xed vis Rir
sa dac ar Tvli da, ma ma mi si ki, Tval ze mo nok li rom moer go,
wa moi Za xeb da xol me: „mSve nie ria“. diax, ber lin Si bev ri ram
Sec vli li yo, da Tu ka ci am siax leebs egue bo da, ima ze, rom
rai xis da maar seb lis ga nax le bis Ji niT Sep yro bil ma po li
ti kam sa si ke To na yo fi ver ga moi Ro, Tvals ver da xu Wav da.
ba ton ma fon pa ze nov ma isev Tqva, ra sac yo vel wels am bob da:
„prob le me bi pa riz Si caa“. mi si uk ma yo fi le ba ima nac ga moiw
via, rom ga zis lam pre bis mWa xe Su qi gam vlel Ta yu rad Re bas
mo na di re Ta ka zi nos Se sas vle lis ken ip yrob da, sa dac ma Ti
et li ga Cer da.
meo re sar Tul ze, sa dac ka zi nos dar ba ze bi iyo gan la ge
bu li, xis viw ro ki be adio da da ba to ni fon pa ze no vi mas Cveu
li saq mia ni ie riT auy va. ze mo dan Sav Tmia ni go go Ca mo dio da
da stum re bis Tvis gza rom daeT mo, ki bis uj re dis kuT xe Si
ke dels aek ra. mo xu ci ba to nis saq mian ma ier ma go gos Ri mi li
moh gva ra, ro mel sac ioa xim ma mom bo di Se Jes tiT upa su xa. ber
tran dTan Sex ved ris sa SiS roe ba isev gaC nda. es ki iZu le buls
gax di da, ma mis Tvis is ise gaec no, ro gorc am go gos say va re li
an mi si su te nio ri, an ra me uc nau ri moe fiq re bi na. dar baz Si
Ses vlis Ta na ve ber trands dauw yo Zeb na, mag ram is, ra Tqma
un da, iq ar iyo, sa ma gie rod or ba tons moh kra Tva li Ta vi si
pol ki dan da ma Sin Ra gaax sen da, rom imis Si SiT, ma mas Tan da
ber tran dTan mar to ar dar Ce ni li yo, ka zi no Si mos vlis idea
maT Tvi Ton mia wo da.
19
ba ton fon pa ze novs asa ki sa da mdgo ma reo bis Se sa fe ri
si pa ti viT dax vdnen da ro gorc me Taurs, mi sal me bis niS nad
Ta vi msu bu qad dauk res da qus li qusls Se moh kres. isic, ro
gorc me Tau ri, dain te res da, kar gad er To bod nen Tu ara ba
to ne bi. Tu ine bebT da Cem Tan er Tad Wi qa Sam pa nurs Ses vamT,
did pa tivs dam deb di To, uT xra, ra zec maT Tan xmo ba kvlav
qus lis qus lze Se mok vriT ga mo xa tes. moi ta nes Sam pa nu ri. ba
to ne bi ci vi sa xiT mdu ma red is xdnen da Wi qas Wi qa ze ux mod
uWa xu neb dnen, Tan dar ba zis mo TeT ro oq ros fer mor Tu lo
bas, Wa Ris did wre ze gan la ge bul, Tam ba qos kvam lSi Ca Zi rul
ga zis mo zu zu ne lam prebs da mo cek va veebs ak vir de bod nen,
rom le bic dar ba zis Sua gul Si bzria leb dnen. bo los ba ton ma
fon pa ze nov ma Tqva:
_ ba to ne bo, ar min da vi fiq ro, rom Cem ga mo mSve nier
sust sqes ze ua ri TqviT. _ mis naT qvams si ci li moh yva. _ aq
xom la ma zi go go ne bi arian. ki be ze rom amov dio di, mSve nie ri
ar se ba Sem xvda, Sav gvre ma ni da ise Ti Tva le biT, rom Tqven
nair axal gaz rda ba to nebs gul grils ver da to veb da.
ioa xim fon pa ze no vi sir cxvi lis gan mzad iyo, mo xucs
yel Si swvdo mo da da es uxam si la pa ra ki Seew yve ti ne bi na. am
dros er Ter Tma mis ma am xa nag ma upa su xa, al baT, es ru ce na
iyo, ga mor Ceu lad sa sia mov no go go, ro mel sac dax ve wil ma
ne rebs nam dvi lad ver waar Tmev To. saer To dac, aqau ri qal ba
to ne bi su lac ar arian ise Te bi, ro go ric hgo niaT, pi ri qiT,
di req cia maT Ser Ce va Si gar kveul sim kac re sac iCens da karg
ma ne rebs gan sa kuT re bul yu rad Re bas aq cev so. ama so ba Si ru
ce na isev ga moC nda dar baz Si. qe raT mia ni go gos Tvis ga moe do
xel ka vi da wvril we lia ne bi, ma Ral qus leb ze Sem dgar ni, ise
moir weod nen ma gi debs So ris, rom mar Tlac sa sia mov no STa
beW di le bas to veb dnen. ro ca pa ze no ve bis ma gi das gaus wor
dnen, iq msxdo meb ma ra Rac gai xum res, TiT qos froi lain ru
ce na maT naT qvams yurs ver moh krav da; ba ton ma fon pa ze nov ma
20
daa ma ta, sa xe lis mi xed viT Tu vim sje lebT, Cven win la ma zi
po lo ne li, TiT qmis Ce mi Ta na me ma mu leao. ara, po lo ne li ki
ara, bo he mie li va ro, upa su xa ru ce nam. Tum ca am mxa re Si Cexs
me Za xian, mag ram swo ri ar aris, bo he mie li var, Cems qve ya na sac
bo he mia hqviao.
_ miT uke Te si, _ miu go ba ton ma fon pa ze nov ma. _ po lo
ne le bi uvar gi si xal xia, ver en do bi... Tum ca ra mniS vne lo ba
aqvs.
ama so ba Si ori ve go go ma gi das Tan Ca moj da. ru ce na da ba
li xmiT la pa ra kob da da sa ku Tar Tav ze ici no da, am den xans
ger ma nu li we sie rad ro gor ver vis wav leo. ioa xi mi bra zob
da, rad gan mo xuc ma po lo ne li qa le bi gaix se na, Tum ca Tvi
To nac moa gon da mo ja ma gi re qa li, mo sav lis aRe ba Si rom ex
ma re bo daT da ZniT dat vir Tul oT xTva la ze rom Se mos va,
ro ca pa ta ra bi Wi iyo. is qa li la pa ra kis dros ar tik lebs ki
urev da da sit yvebs mow yve tiT war moT qvam da, mag ram mainc
vi Rac mo sam sa xu re ki ara, axal gaz rda qal ba to ni ge go ne bo
daT, ro mel sac tan ze mWid rod mom dga ri kor se ti ac via da
Sam pa nu ris Wi qa pir Tan xe lis mox de ni li moZ rao biT miaqvs.
vin icis, mar Ta li iyo Tu ara, ra sac ma ma ze da mo sam sa xu re
qa leb ze hyve bod nen, mag ram am mSve nier go gos Tan mo xu ci ise
ar un da moq ceu li yo, ro gorc, al baT, sxveb Tan iq ceo da. da
mainc, imis war mod ge na, rom vi Rac bo he mie li go go po lo ne
li qa le bi sa gan gan sxva ve bu lad cxov rob da, ise ve SeuZ le be li
iyo, ro gorc ma rio ne tis moZ rao beb Si coc xa li ar se bis da
nax va; arc is iyo ad vi li, ru ce na sas tum ro oTax Si war moed
gi na, ba no va nis rol Si, gver diT sa sia mov no ga reg no bis xel
TaT ma nia ni saq mro Ti. verc im azrs iSo reb da Ta vi dan, rom,
rac aq xde bo da, ise Ti ve ve lu ri da pir qu Si iyo, ro go ric
qves kne li. ru ce na eco de bo da, Tum ca is pa ta ra pir quS mta
ce bel cxo vels hgav da, iseT sa ve pir quSs, ro go ric bo he miis
tyee bia. da ioa xims Za lian moun da, gae go, SeiZ le bo da Tu ara