Зүрх судасний үе мөчний эмгэг.pdf

Ç¿ðõ, ñóäàñ, ¿å ìº÷íèé ýìãýã¿¿ä

01_cardiology last.indd 9 5/25/2005 3:30:57 PM

10 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ


Óäèðäàìæ áîëîâñðóóëñàí àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿ä ;

À.ªëçèéõóòàã Àíàãààõûí øèíæëýõ óõààíû äîêòîð, Ïðîôåññîð Õ¿íèé ãàâúÿàò ýì÷, ÝÌß-û äîòðûí ºâ÷íèé ìýðãýæëèéí çºâëºëèéí äàðãà, Êëèíèêèéí 1, 2-ð ýìíýëãèéí çºâëºõ ýì÷Ä. Çóëãýðýë ÝÌØÓÈÑ-èéí Ç¿ðõ, ñóäàñíû òýíõìèéí áàãø, Àíàãààõ óõààíû äîêòîðÖ.Àëòàííàâ÷ Àíàãààõ óõààíû äîêòîðÍ.Áàÿñãàëàí ÝÌØÓÈÑ -èéí Ç¿ðõ ñóäàñíû òýíõìèéí áàãø, Àíàãààõ óõààíû ìàãèñòð



11Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

1. ÀÒÅÐÎÑÊËÅÐÎÇ

Òîäîðõîéëîëò Àòåðîñêëåðîç íü àðõàã ÿâöòàé, áîäèñûí ñîëèëöîîíû õÿìðàëûí óëìààñ àðòåðèéí ñóäàñíû õàíàíä ººð÷ëºëò ãàð÷ öóñíû óðñãàë ñààòàõûã õýëäýã.

Øàëòãààí, õ¿÷èí ç¿éëñ

Ñ¿¿ëèéí æèë¿¿äýä óã ºâ÷íèéã äàðõëàëûí òîãòîëöîîíû õÿìðàëûí ¿¿äíýýñ àâ÷ ¿çýõ áîëñîí áèëýý. 1.Ýðãýøã¿é õ¿÷èí ç¿éëñ :• Íàñ• Õ¿éñ• Óäàìøèë 2.Ýðãýõ õ¿÷èí ç¿éëñ:• Òàìõè òàòàõ• Òàðãàëàëò /ÿëàíãóÿà õýâëèéí õýëáýðèéí òàðãàëàëò/• Öóñíû äàðàëò èõñýõ• Ãèïåðõîëåñòðèíåìè• Ãèïåðòðèãëèöåðèäåìè• Ãèïåðèíñóëèåìè• 2-ð õýëáýðèéí ÷èõðèéí øèæèí ºâ÷èí• Ýñòðîãåí ãîðìîíû äóòàãäàë• Õîîë õ¿íñíèé äóòàãäàë• Ñýòãýë ç¿éí õÿìðàë, ñòðåññ

• Àòåðîñêëåðîçûí àíãèëàë, ýìíýë ç¿é

Àòåðîñêëåðîçûã õààíà ÿìàð ñóäàñ ãýìòýýæ áàéãààãààð íü àíãèëæ óëìààð ýìíýë ç¿éí ãîë øèíæ òýìäýã¿¿ä íü ãàð÷ èðäýã.

Êëèíèêèéí ¿å øàò

I ¿å - ýìíýë ç¿éí ºìíºõ ¿å

1. Âàçîìîòîð ººð÷ëºëò2.Ëàáîðàòîð øèíæèëãýýíèé ººð÷ëºëò

II ¿å - ýìíýë ç¿éí ¿å 1.Èøåìèéí ¿å2.Á¿ëýíò ¿õæëèéí ¿å3.Õàòóóðëûí ¿å

ªâ÷íèé ÿâö I - ñóäàñíû õàòóóðàë äàâøèíã¿é ÿâàãäàõ ¿åII - ñóäàñ õàòóóðàë òîãòâîðòîé ÿâàãäàõ ¿åIII - ñóäàñ õàòóóðàë ðåãðåññä îðîõ ¿å




Áàéðëàëààð I - ãîë ñóäàñíû õàòóóðàëII - òèòýì ñóäàñíû õàòóóðàëIII - òàðõèíû ñóäàñíû õàòóóðàëIY - áººðíèé àðòåðèéí õàòóóðàëY - ÷àöàðõàéí àðòåðèéí õàòóóðàëYI - óóøèãíû àðòåðèéí õàòóóðàëYII - äîîä ìº÷äèéí àðòåðèéí õàòóóðàë

Îíîøëîãîîíû øàëãóóð:• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýýíä: Óëààí ýñèéí òóíàõ õóðä áàãàñàõ,

óëààí áººì,áîðòãîíöîð áàãà õýìæýýãýýð òîãòâîðòîé áàéõ• Öóñíû áèîõèìèéí øèíæèëãýýíä: õîëåñòåðèí, áàãà íÿãòðàëòàé

ëèïîïðîòåèä, Ôðåäèðèêñîíû àíãèëëûí II, III, IY õýëáýðèéí ëèïèä èõñýõ, èõ íÿãòðàëòàé ëèïîïðîòåèä áàãàñàõ, ñóäàñ õàòóóðëûí èíäåêñ 4.9-ººñ äýýø áîëîõ, ñèéâýí äýõ íèéò ëèïîïðîòåèäûí õýìæýý áà ÈÍË èõñýõ

• Ðåíòãåí øèíæèëãýýíä: ãîë ñóäàñ óðòñàí ºðãºñ÷, õàíà íü çóçààð÷ õàòóóðñàí áàéõ

• Í¿äíèé óãò: Ãóííà-Ñàëþñûí øèíæ èëðýõ• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýãò: ç¿¿í õîâäëûí òîìðîëò, ø¿äíèé äàëàéö

íàìñàõ, õýðýâ òèòýì ñóäàñíû õàòóóðàëòàé áîë èøåìèéí øèíæ¿¿ä èëðýõ

• Äîïïëåðòîé ýõîãðàôò: ãîë ñóäàñíû íàðèéñàë, ñóäàñ õàòóóðëûí òîâðóó õàíàíä áàéðëàõ, öóñíû óðñãàëûí ýìãýã ººð÷ëºëò èëðýõ

• Äîîä ìº÷äèéí áîëîí áººðíèé ñóäàñíû àíãèîãðàôèä: ñóäàñíû íàðèéñàë, áºãëºðºëòèéã èëð¿¿ëýõ

• À÷ààëàëòàé ç¿ðõíèé õýò àâèàí øèíæèëãýýíä: ãîë ñóäàñíû õàòóóðëûí áàéðøëûã òîãòîîõ

• Êîðîíàðîãðàôèéí àðãà: Òèòýì ñóäàñíû õàòóóðëûã òîäîðõîéëíî.

Ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì

• Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò: Àìüäðàëûí çºâ äýãëýì áàðèìòëàõ, çºâ õîîëëîëò, òàìõè õîðèõ, áèåèéí èäýâõòýé õºäºëãººí, ñýòãýë ñàíààíû òàéâàí áàéäàëä áàéëãàõ, õîîëíû äýãëýì áàðèìòëàõ, äàâñûã áàãàñãàõ

• Ýìèéí ýì÷èëãýý: Ñòàòèíû á¿ëãèéí ýì¿¿ä íü õîëåñòåðîëûí íýãäýëèéã øóóä ñààòóóëàí, ýíäîòåëèéí ¿éë àæèëëàãààã õýâèéí áîëãîõîä îðøèíî. Õýò èñýëäýëòèéí ýñðýã ¿éë÷èëãýýòýé à-òîêîôåðîëûã õýðýãëýíý.

• Öóñíû äàðàëòûã ÀÑÅ-èíãèáèòîðîîð ýì÷èëñýíýýð çºâõºí ýíäîòåëä àÿòàéãààð íºëººëººä çîãñîõã¿é ñóäàñíû ãºëãºð áóë÷èíãèéí íýâ÷èëò




áîëîí òðîìáîöèòûí èäýâõæèëèéã áóóðóóëíà.• ÀÑÅ èíãèáèòîðîîð ýì÷èëñýíýýð ,ººõºí óðãàöûí, ºñºëò áà çàäðàëààñ

ñýðãèéëäýã. • Àòåðîñêëåðîçûí ýìãýã æàìä õàëäâàðûí õ¿÷èí ç¿éëñ íºëººòýé áàéæ

áîëçîøã¿é òóë õàëäâàðûí á¿õ ãîëîìòûã óñòãàõ øààðäëàãàòàé.

ªºõ òîñíû ñîëèëöîîíû ººð÷ëºëòèéã çàñàõ ýì÷èëãýý• Ñòàòèíû á¿ëýã: ñèìâàñòàòèí, ëîâàñòàòèí, ïðàâàñòàòèí. Ñòàòèíûã

10-20 ìã ºäºðò 1-2 óäàà.• Öºñíèé õ¿÷ëèéí ñåêâåòðàíò íü ãýäñýýð õîëåñòåðèí øèìýãäýõèéã

äàðàíãóéëàõ áýëäìýë¿¿ä: ñåêâåñòðàíò õîëåñòåðàìèíûã 2-24ã ºäºðò 2-4 õóâààæ õýðýãëýõ, êîëåñòèïîë 5-15 ã ºäºðò 2 õóâààæ õýðýãëýíý.

• ªíäºð íÿãòòàé ëèïîïðîòåèíû õýìæýýã èõýñãýã÷ õàíààã¿é ººõíèé õ¿÷èë áà ôîñôîëèïèäûã àãóóëàã÷ ººõíèé ñîëèëöîîã çîõèöóóëàã÷: ýññåíöèàë, ëèïîñòàáèë õýðýãëýæ áîëäîã.

• Íèêîòèíû õ¿÷ëèéã ýõëýýä 50 ìã-ààð îðîéí õîîëíû äàðàà ºäºðò 1 óäàà ºã÷ ýõýëíý. Äàðàà íü 50 ìã ºäºðò 2, öààøèä 3 óäàà ºãíº. Õîíîãèéí òóí 3 ãð õ¿ðòýë ºã÷ áîëíî. Íèêîòèíû õ¿÷ëèéã õýðýãëýõèéí ºìíº õîéíî õàëóóí õîîë öàé õýðýãëýõèéã õîðèãëîíî.

• Öóñíû á¿ëýãíýëò, ðåîëîã ÷àíàðò ¿éë÷ëýõ çîðèëãîîð àíòèàãðåãàíò ýì: àñïèðèí, êóðàíòèë, òðåíòàë õýðýãëýíý. Àñïèðèíûã 76-100 ìã òóíãààð òîãòìîë õýðýãëýíý.

• Ñóäàñíû õàíàíä íºëººëºõ, ò¿¿íèé íýâ÷èìõèé ÷àíàð, àãðåãàöëàõ ÷àíàð çýðýãò íºëººëºõ ýì: àíãèíèí õýðýãëýíý.

Àíòèîêñèäàíò ýì÷èëãýý

• ªºõ òîñíû õýò èñýëòèéã äàðàíãóéëàõ çîðèëãîîð ñóäàñíû õàíûã ãýìòýýõ íºëººòºé õîðò áîäèñûí ¿¿ñýëòèéã áóóðóóëäàã. Ýíý çîðèëãîîð àëüôàòîêîôåðîë, âèòàìèí Ñ, áîëîí áóñàä áàéãàëèéí óðãàìëûí ãàðàëòàé íýìýëò á¿òýýãäýõ¿¿í õýðýãëýæ áîëäîã.Òóõàéëáàë, ÷àöàðãàíû òîñûã 10.0-ààð ºäºðò 2 óäàà óóíà.

Ñàíàìæ: Õýðýãëýæ áóé ýì¿¿äèéí òóí õýìæýý, õýðýãëýõ õóãàöààã ýìíýëç¿é, ëàáîðàòîðè ¿ç¿¿ëýëò çýðýãò òóëãóóðëàí ýì÷ ººðºº çîõèöóóëíà.




2. Ç¯ÐÕÍÈÉ ÈØÅÌÈ ªÂ×ÈÍ

Òîäîðõîéëîëò Ç¿ðõíèé òèòýì ñóäñààð ýðãýëäýõ öóñíû õýìæýý, ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí õ¿÷èëòºðºã÷èéí õýðýãöýý õî¸ðûí õîîðîíäûí òýíöâýðò áàéäàë àëäàãäàæ õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíãàìæ áóóðñíààñ ç¿ðõíèé áóë÷èíä áîäèñûí ñîëèëöîîíû õÿìðàë ¿¿ñýõèéã ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷èí (ÇÈª) ãýíý.

Øàëòãààí Øàëòãààí;• Òèòýì ñóäàñ àòåðîñêëåðîçûí ýìãýã ººð÷ëºëòòýé áîëîõ• Òèòýì ñóäàñ ýìãýã ººð÷ëºëòã¿é áîëîâ÷ ñýòãýë ñàíààíû

õ¿÷òýé õÿìðàëä îðîõ • Àðõàã òàìõè÷äûí òèòýì ñóäàñíû ìýäðýëèéí çîõèöóóëãà

àëäàãäàæ ñóäàñ ðåôëåêñûí çàìààð ãýíýò õ¿÷òýé àãøèõ• Òèòýì ñóäàñ òðîìá áóþó ýìáîëèãîîð ãýíýò áºãëºð÷,

öóñíû óðñãàë òîäîðõîé õýñýãò õààãäàõ• Òèòýì ñóäàñíû ýíäîòåëü ººð÷ëºãäºõ• Òèòýì ñóäàñíû òºðºëõèéí ãàæ ººð÷ëºëò • Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí öóñíû áè÷èë ýðãýëò (ìèêðîöèðêóëÿöè) õÿìðàõ• Öóñ á¿ëýãí¿¿ëýõ ñèñòåìèéí èäýâõæèë íýìýãäýõ• Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ãèïåðòðîôè• Ýäãýýð øàëòãààíóóä çàðèìäàà õýä õýäýýðýý ÷

õàâñàðñàí áàéæ áîëíî.

Àíãèëàë Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷íèéã ýìíýë ç¿éí õýëáýðýýð àíãèëíà. (ÄÝÌÁ, 1995)• Òèòýì ñóäàñíû ãýíýòèéí ¿õýë (ç¿ðõ àíõäàã÷ààð çîãñîõ)• Ñòåíîêàðäè (ç¿ðõíèé áàõ)

-À÷ààëëûí ¿åèéí ñòåíîêàðäè -Òîãòâîðã¿é ñòåíîêàðäè-Ãýíýò ¿¿ñäýã òàéâàí õýëáýðèéí ñòåíîêàðäè

-Ñóäàñ àãøèëòûí øàëòãààíò ñòåíîêàðäè • ªâäºëòã¿é õýëáýðèéí ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷èí• Ç¿ðõíèé øèãäýýñ• Êàðäèîñêëåðîç

-Àòåðèîñêëåðîçûí / æèæèã ãîëîìòîò/-Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí äàðààõ / òîì ãîëîìòîò/

• Ç¿ðõíèé àðõàã ö¿ëõýí / 8 äîëîî õîíîãîîñ äýýø/• Ç¿ðõíèé õýì àëäàãäàõ õýëáýð

Ýìíýë ç¿é Öýýæýýð ºâäºõ íü ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷íèé íýã ãîë øèíæ òýìäýã þì. Ç¿ðõíèé öóñàí õàíãàìæ áàãàññàíààñ ýñâýë ìèîêàðäàä õ¿÷èëòºðºã÷èéí õýðýãöýý íýìýãäñýíýýñ ç¿ðõíèé áóë÷èí ãýìòýæ, öýýæíèé ç¿¿í òàëä, ç¿ðõíèé îð÷èìä ýâã¿é îðãèõ, äàâòàõ áàéäàëòàéãààð ºâäºëò èëðýõèéã ñòåíîêàðäè ãýíý.




ªâäºëò íü ç¿ðõíèé öóñàí õàíãàìæèéí äóòàãäëûí óëìààñ ¿¿ñ÷ áóé ñóäàñíû ãàðàëòàé ºâäºëò áàéäàã. Ñóäàñíû ºâäºëò íü íèëýýä ºâºðìºö øèíæ ÷àíàðòàé áàéäàã òóë ýì÷ë¿¿ëýã÷ýýñ ººðººñ íü àñóóæ îíîøëîõ áîëîìæèéã ºãäºã.

ªâäºëòèéí áàéðëàë áà òàðõàëò

• ¯íäñýí áàéðëàë íü öýýæíèé àð òàë áà ç¿¿í õýñýãò áàéðëàäàã. ªâäºëòèéã àëãààðàà äàðæ çààäàã. ªâäºëò íü ç¿¿í ãàðíû ãàäíà òàë, ÷èã÷èé õóðóó ðóó äàìæäàã. Õîâîð òîõèîëäîëä ãýõäýý ìàø ºâºðìºö äàìæèëò íü ýð¿¿ ð¿¿ äàìæäàã.

ªâäºëòèéí öººí òîõèîëäîõ áàéðëàë íü:• Çºâõºí òàðõàëòûí áàéðëàë /áóãóéâ÷-ãàðò,ø¿äíèé

ºâäºëò, òàâõàéä ºâäºõ/• Öýýæíèé õýíõýðöýãèéí ç¿¿í õýñýãò• Öýýæíèé õýñãèéí óðä ãàäàðãóóä á¿õýëäýý• Õîäîîä îð÷èìä

ªâäºëòèéí øèíæ ÷àíàð

Ñòåíîêàðäèéí ¿åä äàðæ, áàçàæ, àòãàæ, íóõàæ, õîðñîæ áàéãàà ìýò ºâäºëò èëýðäýã. Çàðèì òîõèîëäîëä õ¿÷òýé ºâäºëò èëðýõã¿é çººëºí äàðæ áàéãàà ìýò áîëîõ, öýýæ õ¿íäðýõ, áà÷óóðàõ øèíæ èëýðíý. Èéìä ºâ÷òºíººñ ºâäºëòèéí òóõàé áóñ õàðèí öýýæíèé õýíõýðöýãò ÿìàð íýãýí ýâã¿é ìýäðýìæ ¿¿ñýæ áàéñàí ýñýõèéã òîäðóóëæ àñóóõ íü ç¿éòýé.

ªâäºëòèéí õ¿÷

ªâäºëòèéí õ¿÷ íü ÿìàð ÷ áàéæ áîëîõ áà õàìãèéí ÷óõàë íü äóíä çýðãèéí ºâäºëò íü ÷ àìü íàñàíä àþóëòàé áàéæ áîëíî. ªâäºëò íü ºâ÷òºíèé õºäºëãººíä øóóä íºëººëºí òýðýýð íàì ã¿ì áîëæ ººðèéí áèåèéã ÷àãíàñàí áàéäàëòàé áîëíî. Í¿¿ð öàðàéíû èëðýë íü ººð÷ëºãäºí í¿äýíä íü àéäàñ òºðñºí, öîíõèãîð öàðàéòàé áîëäîã. Òýð ÷ á¿¿ õýë ñóäàñíû ñóëõàí ºâäºëòèéí ¿åä ºâ÷òºí óíòàæ ÷àäàõã¿é áàéäàã.

Öýýæýýð ºâäºõ

Ç¿ðõíèé ºâäºëò Ç¿ðõíèé áóñ ºâäºëò / Êàðäèàëãèÿ /

Ñóäàñíû Ñóäàñíû áóñ




¯ðãýëæëýõ õóãàöàà

2-3 ìèíóòààñ 15-20 ìèíóò õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëíý. Ãýíýòèéí ºâäºëò íü /ïðèñòóï/ 1 ìèíóòààñ áàãà õóãàöààãààð ¿ðãýëæèëíý. Õýðýâ ºâäºëò íü 20-30 ìèíóò ò¿¿íýýñ äýýø õóãàöààãààð ¿ðãýëæèëâýë ç¿ðõíèé øèãäýýñ ¿¿ñíý. Íºãºº òàëààñàà õýðýâ ºâäºëò 1 öàã õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëñýí ÷ ç¿ðõíèé øèãäýýñýä õ¿ðãýõã¿é áîë ýíý íü ñóäàñíû ãàðàëòàé áèø ãýñýí ¿ã.

ªâäºëòèéã èõýñãýõ áà áàãàñãàõ õ¿÷èí ç¿éëñ

Èõýíõ òîõèîëäîëä ºâäºëòèéí ïðèñòóï íü áèåèéí õ¿÷íèé áîëîí ñýòãýë ñàíààíû à÷ààëàëòàé õîëáîîòîé. ßâæ áàéõ ¿åä ºâäºëò ¿¿ñýæ, çîãñîõîä àðèëäàã.

Ñóäàñíû ãàðàëòàé ºâäºëò ãýæ îíîøèëáîë ñòåíîêàðäèéí õºäëºë íü íýìýãäýýä áàéíà óó ýñâýë ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí ýìíýëç¿éí øèíæ òýìäýã èëðýýä áàéíà óó ãýäãèéã ÿëãàõ çîðèëãîîð ýì÷ äîîðõè àñóóëòàíä õàðèóëò àâàõ øààðäëàãàòàé .

• ªâ÷òºíä ñóäàñíû ãàðàëòàé ºâäºëò íü 20-30 ìèíóòààñ èë¿¿ õóãàöààãààð ¿ðãýëæèëæ áàéñàí óäàà áèé ýñýõ?

• ªâäºëò íü ýíãèéí áèø ìàø õ¿÷òýé þì óó äàìæèõ øèíæ ÷àíàðòàé áàéñàí ýñýõ?

• Íèòðîãëèöåðèíä ºâäºëò íàìäàõã¿é áàéñàí ýñýõ?• ªâäºëò ºã÷ áàéãààä ãýíýò ºâäºõºº áîëüæ áàéñàí ýñýõ? ßëàíãóÿà

õ¿÷òýé óäààí ºâäºæ áàéñíàà ãýíýò ºâäºëòã¿é áîëîõ.• Ñóäàñíû øèíæ ÷àíàðòàé ºâäºëò ºãñºíèé äàðààõ ºäð¿¿äýä áèåèéí

òåìïåðàòóð íýìýãäýæ áàéñàí ýñýõ?

Äýýðõ àñóóëòóóäààñ ÿäàæ íýã àñóóëòàíä ýåðýã õàðèóëò ãàðâàë ç¿ðõíèé øèãäýýñèéã òààìàãëàæ áîëîõ áà öààøèä áàãàæèéí áîëîí ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýãýýð ¿ã¿éñãýíý. Õýðâýý ç¿ðõíèé øèãäýýñ ¿ã¿éñãýãäýæ ñóäàñíû ãàðàëòàé ºâäºëò áàéãàà íü áàòëàãäâàë ñòåíîêàðäèéí õýëáýð (òîãòâîðòîé, òîãòâîðã¿é)-èéã òîãòîîõ õýðýãòýé. ¯¿íèé òóëä äàðààõ àñóóëòûã àñóó.

• Ñ¿¿ëèéí ¿åä áèåèéí õ¿÷íèé à÷ààëàë äààõ ÷àäâàð îãöîì áóóðñàí ýñýõ?

• Òàéâàí ¿åä ñòåíîêàðäèéí õºäëºë /ïðèñòóï/ áîëñîí ýñýõ?• Óæèã õýëáýðýýð ºâäºëò ºã÷ íèòðîãëèöåðèíä ¿ð ä¿í ìóóòàé áàéñàí

ýñýõ?




Äýýðõ àñóóëòóóäààñ íýã àñóóëòàíä ýåðýã õàðèóëò ºãâºë òîãòâîðã¿é ñòåíîêàðäèéí îíîøèéã òàâüæ áîëíî. Ñóäàñíû ãàðàëòàé ºâäºëò íü ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷íèé óëìààñ ¿¿ñýæ áàéíà óó ýñâýë ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí áóñàä ýìãýãèéí ¿åä ¿¿ñýõ èøåìèéí óëìààñ ¿¿ñýæ áàéíà óó ãýäãèéã òîãòîîõ õýðýãòýé. ¯¿íä áîäèò ¿çëýãýýð:• Àîðòûí ãàæèã • Êàðäèîìèîïàòè• Òèòìèéí àðòåðèéã õàìàðñàí âàñêóëèò çýðãèéã ¿ã¿éñãýõ þì óó òîäðóóëæ

îíîøëîõ

Ñòåíîêàðäèéí ýìãýãòýé õ¿íèé ºâ÷íèé ÿâöàä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëèéã òîãòîîõ: • ÀÄ èõäýëòèéí àëü ÷ õýëáýð • Ç¿ðõíèé õýì àëäàãäàë • Õàëóóðàëò • Áàìáàéí õîðäëîãî • Öóñ áàãàäàëò • Ãèïîêñåìèÿ Ñòåíîêàðäèéã ñàéí ýì÷ëýõèéí òóëä öàã òóõàéä íü ò¿¿íä íºëººëæ áóé õ¿÷èí ç¿éëñèéã àðèëãàõ øààðäëàãàòàé.

Áîäèò ¿çëýãò ÀÄ èõäýëò, àðòåðèéí ñóäàñíû ºâ÷èí, ç¿ðõíèé ãàæèã, õýì àëäàãäàë, óóøèãíû àíõäàã÷ áîëîí õî¸ðäîã÷ ãèïåðòåíçè, áàéãàà çýðãèéã íàðèéâ÷ëàí ¿çýõ

Ëàáîðàòîðûí

øèíæèëãýýíä

Õîëåñòåðèéí, òðèãëèöåðèä, ïðîòðîìáèíû èíäåêñ

èõñýíý. Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýýíä îíöûí

ººð÷ëºëòã¿é.

Ç¿ðõíèé

öàõèëãààí

áè÷ëýãò

Èøåìèéí ñýäðýëèéí ¿åä

• ªíäºð, øîâõ Ò ø¿ä èëðýõ

• ST > 1ìì

• ST < 1ìì

• Ç¿¿í õîâäëûí ãèïåðòðîôè

• Õýì àëäàãäàë

Öýýæíèé

ðåíòãåí

Ç¿¿í õîâäëûí ãèïåðòðîôè, ãîë ñóäàñ ºðãºí

òàõèðàëäñàí

ÝÕÎÊÃ Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí õýñýã ãàçðûí àãøèëò ìóóäàõ,

ñèñòîë, äèàñòîëûí òºãñãºëèéí ýçýëõ¿¿í íýìýãäýõ,

öàöàëòûí ¿ç¿¿ëýëò áóóðàõ




Øèíæ òýìäýã Àíãèëàë Ýì÷èëãýý, çºâëºãºº

Ñòåíîêàðäèéí ºâäºëò àíõ óäààãàà èëýð÷ áàéãàà áîëîâ÷ óã ºâäºëò 1 ñàð õ¿ðýõã¿é õóãàöààíä äàõèëò áàéäàëòàéãààð ¿ðãýëæèëíý.

Àíõäàã÷ààð ¿¿ññýí Äýãëýì ýì÷èëãýý, àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ, íèòðîãëèöåðèíÀñïèðèí 0.125ã

Ç¿ðõíèé îð÷èìä íýãýí æèãä õýìíýë, îíöëîãòîéãîîð (ñòåðåîòèï) ºâäºõ, ýâã¿éðõýõ áàéäàë1 ñàðààñ äýýø õóãàöààíä ¿ðãýëæèëíý. Õýâèéí à÷ààëàëä ºâäºëò ¿¿ñýõã¿é. Óäààí ¿ðãýëæèëñýí áà ýð÷èìòýé, ãýíýòèéí à÷ààëàëä ºâäºíº.Õýâèéí à÷ààëàëä ºâäºëò èëýðíý. 500 ìåòðò àëõàõàä, 1 äàâõàðààñ äýýø äàâõàðò ãàðàõ,ñýòãýë õºäëºë, õîîë èäñýíèé äàðàà, õ¿éòýí ýñâýë ñàëõèòàé àãààðò ÿâàõàä ºâäºíº.À÷ààëàë äààõ ÷àäâàð áàãàñíà. Åðäèéí õýìíýëýýð 100-500 ìåòðò àëõàõàä, 1 äàâõàðò ãàðàõàä ºâäºëò èëýðíý.Áàãà çýðãèéí àõóéí áîëîí ñýòãýë ñàíààíû à÷ààëàëä ºâäºëò ãàðíà. Åðäèéí õýìíýëýýð 100 ìåòðò àëõàõàä ºâäºëò èëýðíý.

¯éë àæèëëàãààíû àíãèëàë á¿õèé òîãòâîðòîé ñòåíîêàðäè. ¯éë àæèëëàãààíû àíãèëàë I (¯À - I)¯éë àæèëëàãààíû àíãèëàë II (¯À - II).¯éë àæèëëàãààíû àíãèëàë III (¯À - III). ¯éë àæèëëàãààíû àíãèëàë IY (¯À - IY)

Äýãëýì ýì÷èëãýý, àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ, íèòðîãëèöåðèíÀñïèðèí 0.125ãÍýã ýìýýð ýì÷èëíý• Íèòðàò• Áåòàáëîêàòîð• Êàëüöèéí àíòàãîíèñò- 2 Ýìèéí õîñëîëîîð ýì÷èëíý

• Íèòðàò + áåòàáëîêàòîð

• Íèòðàò + Êàëüöèéí àíòàãîíèñò

• Áåòàáëîêàòîð + êàëüöèéí àíòàãîíèñò

- 3 áà ò¿¿íýýñ äýýø Ýìèéí õîñëîëîîð ýì÷èëíý• Íèòðàò +

áåòàáëîêàòîð + êàëüöèéí àíòàãîíèñò

• Íèòðàò + ÀÕÔ ñààòóóëàã÷ + áåòàáëîêàòîð

• Èæèë + ç¿ðõíèé ãëèêîçèä áà øýýñ õººõ ýì




À÷ààëàëòàé õîëáîîòîé áîëîâ÷ ñòåíîêàðäèéí õºäëºëèéí äàâòàìæèéí òîî, ¿ðãýëæëýõ õóãàöàà, ýð÷ íü íýìýãäýíý.ªâäºëò òàéâàí áàéõàä, øºíèéí öàãààð ÿëàíãóÿà ¿¿ðýýð, ýñâýë ºãëºº ýðò èëýðíý.

À÷ààëëûí ¿åèéí äààìæðàõ ÿâöòàé ñòåíîêàðäè

Äýãëýì ýì÷èëãýý, àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ, íèòðîãëèöåðèíÀñïèðèí 0.125ã

À÷ààëàë äààõ ÷àäâàð ñàéí. ßëàíãóÿà ºäðèéí öàãààð à÷ààëàë ºãºõºä ºâäºëò èëðýõã¿é.

Ïðèíöìåòàëü ñòåíîêàðäè Ñóäàñ àãøèëòûí øàëòãààíò ñòåíîêàðäè

Äýãëýì ýì÷èëãýý, àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ, Òàéâøðóóëàõ ýì, ñóäàñ ºðãºñãºõ ýì , íèòðàòûã óíòàõààñ ºìíº óãòóóëæ ºãºõ

Õºäëºë íü äàíäàà ºãëººã¿¿ð, öººíã¿é òîõèîëäîëä óíòàæ áàéõ ¿åä.Íèòðîãëèöåðèíä 3-5 ìèíóòàíä ¿ð ä¿í ºãäºã.Õýðýâ ìàø óäààí /20-30 ìèíóò/ ¿ðãýëæëýí íèòðîãëèöåðèíä íàìäàõã¿é òîõèîëäîëä þóíû ò¿ð¿¿íä ç¿ðõíèé õóðö øèãäýýñèéã áîäîëöîíî.

Òàéâàí ¿åèéí ñòåíîêàðäè

Äýãëýì ýì÷èëãýý, àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõÝìíýëýãò õýâò¿¿ëæ ýì÷èëíý

Óäààí ÿâöòàé øèíæ òýìäýã áàãàòàé, ñóäàñíû ãàðàëòàé ºâäºëò ºã÷ áîëíî, õýì àëäàãäàë áîëîí öóñíû ýðãýëòèéí äóòàãäàë ýëáýã òîõèîëääîã.

Àòåðèîñêëåðîçûí êàðäèîñêëåðîç

Äýãëýì ýì÷èëãýý, àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõÒèòýìèéí öóñàí õàíãàìæèéã ñàéæðóóëàõ ýì÷èëãýý

23.4% òîõèîëääîã/ÎÕÓ/Ýíý õýëáýðèéã èëð¿¿ëýõ çîðèëãîîð áèåèéí áîëîí ýìèéí à÷ààëàëòàé ñîðèëûã õèéíý.

Øèíæ òýìäýãã¿é ÇÈª Äýãëýì ýì÷èëãýý, àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ,




Áóñàä ºâ÷íèé øèíæ òýìäýã èëðýëã¿é, ò¿¿íòýé õîëáîãäîëã¿éãýýð õîâäëûí ôèáðèëëÿö áîëñíîîñ 6 öàãèéí äîòîð íàñ áàðàõ

Ãýíýòèéí ¿õýë Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ

Ç¿ðõýýð ºâäºæ áîëîõ áóñàä ýìãýã¿¿äýýñ ÿëãà.

Öýýæýýð ºâäºõ á¿õ òîõèîëäîëä äàðààõ ýìãýã¿¿ä áèø ãýäãèéã ìàãàäàë : ¯¿íä

Ç¿ðõíèé ºâ÷íººñ ãàðàëòàé • Ç¿ðõíèé øèãäýýñ,

ìèîêàðäèò, ïåðèêàðäèò, ÊÌÏ, ÀÃ-ûí êðèç, (ðåâìîêàðäèò), ç¿ðõíèé ãàæèã

Ç¿ðõíèé áóñ ãàðàëòàé• ÒÌÑ-èéí ãàðàëòàé / ÍÖÄ, Òàðõèíû

õàâäàð,Îñòåîõîíäðîç, Õàâèðãàíû ìºãººðñíèé ýìãýã /Òèòöèéí õàì øèíæ/

• Äîòîð ýðõòíèé ãàðàëòàé / Óóøãèíû õàòãàëãàà, ïëåâðèò, ïàíêðåàòèò, øàðõëààò ºâ÷èí, óëààí õîîëîéí ýìãýã

• Äààâðûí õÿìðàëûí ¿¿äýëòýé / öýâýðøèëòûí êàðäèîïàòè, Òèðåîòîêñèêîçûí êàðäèîïàòè




Ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæèéí øàòëàëä õèéãäýõ ýì÷èëãýý, îíîøëîãîî

ÝÌÒ-í 2-ð øàòëàëä õèéãäýõ îíîøëîãîî

ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàëä õèéãäýõ îíîøëîãîî

ÝÌÒ-í 1-ð øàòëàëä õèéñýí 1-3 –ð àðãà õýìæýýã àâíà. Îíîø òîäðóóëàõ äàðààõü øèíæèëãýýí¿¿ä õèéíý.• ÇÖÁ• Öýýæíèé ðåíòãåí• Êîàãóëîãðàìì• Áèîõèìèä –õîëåñòåðèí, ñàõàð,

òðèãëèöåðèä• Ç¿ðõíèé õýò àâèàí øèíæèëãýý

(ãèïîêèíåçèéí çîí)

2. Àâàõ àðãà õýìæýý:• Òèòýì ñóäàñíû öóñàí

õàíãàìæèéã ñàéæðóóëàõ ýì÷èëãýý

1.Îíîøëîãîî• Àñóóìæèéã çºâ àâ÷ ç¿ðõíèé

èøåìèéí ºâäºëò áàéãàà ýñýõèéã òîäðóóëíà

• Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã ¿íýëíý• Áîëîìæòîé áîë ç¿ðõíèé

èøåìèéí õýëáýðèéã òîãòîîíî• Áîäèò ¿çëýãýýð ÀÄ, ç¿ðõíèé

õýìíýë, àâèàã ¿íýëíý• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã

õèéíý 2. Àâàõ àðãà õýìæýý:• Ñòåíîêàðäûí ïðèñòóïûã íàìäàà• Íèòðîãëèöåðèí 0.0005ã õýëýí

äîð òàâü, ýñâýë íèôåäèïèí 10ìã õýëýí äîð

• ¯ð ä¿íã¿é 5 ìèíóò áîëâîë• Äýýðõ òóíãààð äàâòàí õýðýãëý• ¯ð ä¿íã¿é 5 ìèíóò áîëâîë• Äýýðõ òóíãààð äàâòàí õýðýãëý• ¯ð ä¿íã¿é 10 ìèíóò áîëâîë• Àíàëãèí 50%-2,0 ýñâýë

ïðîìåäîë 1%-1ìë à/ä òàðü

3.Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã ¿íýëæ , äàõèëòààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ çºâëºãºº ºã

• Äýãëýì• Àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã

ººð÷ëºõ• Àñïèðèí 0.125ìã õýðýãëýõ

4.Àéìãèéí ýìíýëýãò øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýíý

Ýì÷èëãýýÇ¿ðõíèé èøåìè ºâ÷íèé ýì÷èëãýýã õèéõ ãîë çîðèëãî íü ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí öóñàí õàíãàìæèéã ñàéæðóóëàõàä áîäèñûí ñîëèëöîîã ñýðãýýæ ãýíýòèéí ¿õëýýñ ñýðãèéëýõýä ÷èãëýãäýíý.




Ýì÷èëãýýíèé åðºíõèé áàðèìòëàë

• Àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ: - Áèåèéí áîëîí îþóíû õýò à÷ààëëààñ ñýðãèéëýõ,

îþóíû õýò à÷ààëëûã çîõèöóóëàõ- Õàâàð, ºâëèéí öàãò óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ

ýì÷èëãýý õèéõ- Õîîë õýòð¿¿ëýí õýðýãëýõýýñ ñýðãèéëýõ- Ñýòãýë ñàíààíû ãóòðàëààñ ñýðãèéëæ áîãèíî

õóãàöààíä òàéâøðóóëàõ ýì õýðýãëýõ- Òóõàéí õ¿íä òîõèðîõ áèåèéí òàìèðûí äàñãàë

áàéíãà õèéëãýõ• Õîðò çóðøèë: Òàìõè òàòàëòûã á¿ðìºñºí

öýýðë¿¿ëýõ. Àðõè õýòð¿¿ëýí õýðýãëýõýýñ ñýðãèéëýõ• Õºäºëãººíèé õîìñäîëã¿é áàéëãàõ, òàðãàëàëòààñ

ñýðãèéëýõ• Öóñíû õîëåñòåðèíûã õÿíàæ õýâèéí õýìæýýíä

áàéëãàõ (150-200ìã-ààñ áàãà áàéëãàõ)• Àðòåðèéí äàðàëòûã õýâèéí ò¿âøèíä áàéíãà áàðüæ

õÿíàæ áàéõ• Í¿¿ðñ óñ, ÷èõýðëýã èõòýé õîîë, óíäààíààñ

ñýðýìæë¿¿ëýõ• Õîîëíû äàâñûã àëü áîëîõ áàãà õýðýãëýõèéã çºâëºõ.

Äàâñíû îðîíä íèìáýãèéí ø¿¿ñ çýðãèéã õýðýãëýäýã áîëãîõ

Ç¿ðõíèé èøåìèòýé õ¿ì¿¿ñèéã ýì÷ëýõ íºõöºë, õóãàöàà

Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷òýé õ¿ì¿¿ñèéã óäààí õóãàöààíä àìáóëàòîðèîð õÿíàõ áà ñòàöèîíàðò ýì÷èëíý.1. Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷òýé õ¿ì¿¿ñèéã àìáóëàòîðèîð áóþó ãýðèéí íºõöºëä

óóë ºâ÷èí ¿¿ñãýæ áàéãàà øàëòãààíààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëñèéí òîî õýìæýýã öººð¿¿ëýõ àæëààñ ýõýëíý. (àðõè, òàìõè, õºäºëãººíèé èäýâõ, äàâñ, ÷èõýð, áèåèéí æèíãèéí íýìýãäýë, öóñíû õîëåñòåðèíû õýìæýý)

Ýìèéí ýì÷èëãýýã àìáóëàòîðèò 2 ÷èãëýëýýð ¿éëäýíý. ¯¿íä:- Ç¿ðõíèé òèòýì ñóäñûã òýëæ, öóñíû ýðãýëòèéã ñàéæðóóëàõ, ç¿ðõíèé

ìèíóòûí ýçýëõ¿¿íèéã èõýñãýõ ýì÷èëãýýã ¿éëäýíý. (íèòðàòûí á¿ëýã, àëüôà áà áåòà áëîêàòîð, àëüôà ñòèìóëÿòîð)

- Öóñíû ðåîëîã ÷àíàðûã áàéâàë çîõèõ õýìæýýíä áàðèõ, öóñíû á¿ëýãíýëòèéã áóóðóóëàõ ìèêðîòðîìáûã õàéëóóëàõ, òðîìáîöèòûí àãðåãàöààñ ñýðãèéëýõ ýì÷èëãýý ¿éëäýíý. (ãåïàðèí, ôðàêñèïàðèí, àñïèðèíû á¿ëýã)

2. Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷èí õ¿íäýð÷ áàéãàà òîõèîëäîëä ñòàöèîíàðò




ýì÷èëãýý õèéíý. Ñòàöèîíàðò ýì÷èëãýýíèé õóãàöààã ºâ÷íèé ¿å øàò, çýðýãëýëýýñ õàìààð÷ òîãòîîíî. ¯¿íä:

- Õ¿÷äýëèéí ñòåíîêàðäè äàâòàìæ îëîíòîé áàéâàë ñòàöèîíàðûí ýì÷èëãýýã 10-14 õîíîã ¿éëäýæ öààøèä àìáóëàòîðèéí ýì÷èëãýýíä øèëæ¿¿ëíý.

- Òàéâàí ¿åèéí ñòåíîêàðäèòàé áîë ñòàöèîíàðûí ýì÷èëãýýã 14-21 õîíîã ¿éëäýýä àìáóëàòîðèîð ¿ðãýëæë¿¿ëíý.

3. ÖÓÑÍÛ ÝÐÃÝËÒÈÉÍ ÀÐÕÀÃ ÄÓÒÀÃÄÀË

Òîäîðõîéëîëò Öóñíû ýðãýëòèéí àðõàã äóòàãäàë /ÖÝÀÄ / - Òàéâàí áîëîí à÷ààëëûí ¿åä ýä ýðõòýíä áîäèñûí ñîëèëöîîíä õýðýãöýýòýé öóñûã õ¿ðãýæ ÷àäàõã¿é áîëîõ ç¿ðõíèé ¿éë àæèëëàãààíû ýìãýã ôèçèîëîãèéí áàéäëûã õýëíý.

Øàëòãààí Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ýìãýã• Àíõäàã÷ - Ìèîêàðäèò, Òýëýãäëèéí êàðäèîìèîïàòè• Õî¸ðäîã÷ - ÇÈª,Õîëáîã÷ ýäèéí ãýìòë¿¿äèéí óëìààñ

¿¿ññýí ç¿ðõíèé ýìãýã, ãèïî áà ãèïåðòèðåîçÇ¿ðõíèé à÷ààëàë èõäýõ ýìãýã• Äàðàëòûí –Õàâõëàãóóäûí íàðèéñàë• Ýçýëõ¿¿íèé –Õàâõëàãóóäûí äóòàãäàë• Õàâñàðñàí• Óóøèãíû ºâ÷í¿¿ä• ßíç á¿ðèéí ãàðàëòàé ãèïîâåíòèëÿöèÿ - Òàðãàëàëò - Öýýæíèé õýíõýðöýãèéí õýëáýð àëäàãäàë - ªíäºð óóëûí á¿ñèéí àðõàã ãèïîêñèÄèàñòîëûí ¿åä õîâäëûí ä¿¿ðýëò àëäàãäàõ• Íààëäàöò ïåðèêàðäèò• Ðåñòðèêòèâ êàðäèîìèîïàòè

Àíãèëàë ÖÝÀÄ-èéí ¿éë àæèëëàãààíû àíãèëàë• I ¿å (Áèåèéí õ¿÷íèé à÷ààëàëä öóñíû ýðãýëòèéí

äóòàãäëûí øèíæ¿¿ä (àìüñãààäàõ,ç¿ðõ äýëñýõ,) ãàðàõã¿é)

• II ¿å (Ýíý ¿åä ºâ÷òºí áàãà çýðãèéí áèåèéí õ¿÷íèé à÷ààëàëä ÖÝÀÄ-èéí øèíæ¿¿ä ãàðíà. ªâ÷òºíèé áèåèéí õ¿÷íèé àæèë õÿçãààðëàãäàíà)

• III ¿å (Áèåèéí õ¿÷íèé àæèë íèëýýä õÿçãààðëàãäàíà. ÖÝÀÄ –ûí øèíæ¿¿ä åðäèéí à÷ààëàëä ãàðíà)

• IY ¿å (ÖÝÀÄ-ûí øèíæ¿¿ä òàéâàí ¿åä ãàðíà. ªâ÷òºí àæëûí ÷àäâàðã¿é áîëíî)




Ç¯ÐÕÍÈÉ ÀÐÕÀÃ ÄÓÒÀÃÄËÛÍ ÀÍÃÈËÀË

¯å øàò Øèíæ ÷àíàð ¯ç¿¿ëýëò

À Ç¿ðõíèé òàëààñ á¿òöèéí áîëîí ¿éë àæèëëàãààíû èëýðõèé ººð÷ëºëòã¿é, ç¿ðõíèé äóòàãäëûí ÿìàð ÷ øèíæ òýìäýã ºã÷ áàéãààã¿é, Ç¿ðõíèé äóòàãäàë ¿¿ñýõ ºíäºð ýðñäýë á¿õèé ºâ÷òºí

Àðòåðèéí ãèïåðòåíçè, ÷èõðèéí øèæèí, àíàìíåçäàà àðõè õýðýãëýäýã, õóðö õýðëýãýýð ºâäºæ áàéñàí, óäàìøëûí àíàìíåçòàé õ¿ì¿¿ñ

Â /øèíæ òýìäýãã¿é /

Ç¿ðõíèé äóòàãäëûí øèíæ òýìäýãã¿é áîëîâ÷ ç¿ðõíèé á¿òöèéí ººð÷ëºëò á¿õèé ºâ÷òºí

Ç¿¿í õîâäëûí Ãèïåðòðîôè áà òýëýãäýëòýé, õàâõëàãûí ãàæèã / êîìïåíñàöòàé/ Àíàìíåçäàà ç¿ðõíèé øèãäýýñýýð ºâäñºí

Ñ /øèíæ òýìäýã á¿õèé

/

Ç¿ðõíèé äóòàãäëûí øèíæ òýìäýã èëðýýä óäààã¿é, ç¿ðõíèé á¿òöèéí ººð÷ëºëò á¿õèé ºâ÷òºí

Ç¿¿í õîâäëûí àãøèëòûí ¿éë àæèëëàãàà áóóðñàíààñ àìüñãààäàõ, áèå ñóëðàõ øèíæ èëðýõ

D/Ýöñèéí øàò /

Ç¿ðõíèé á¿òöèéí ººð÷ëºëòòýé, ç¿ðõíèé äóòàãäëûí øèíæ òàéâàí ¿åä èëýðäýã ºâ÷òºí

ýìíýëýãò õýâòýæ ýì÷èëãýý õèéëãýõ øààðäëàãàòàé ºâ÷òºí

Îíîøëîãîî

Ýðõòýí ñèñòåì Ãàðàõ çîâèóð Áîäèò ¿çëýã

Ç¿ðõ ñóäàñíû òàëààñ

• Ç¿ðõ äýëñýõ• Ñòåíîêàðäèéí ºâäºëò• Õýâ øèíæèò áóñ ºâäºëòèéí èëðýë• ßäðàõ• Ñóëðàõ• Àëáàäìàë áàéðëàë

• Õ¿ç¿¿íèé âåí ã¿ðèéõ• Òîãøèëòîîð ç¿ðõíèé

õèë õÿçãààð òýëýãäýõ• Ìîðèí òºâºðãººí

õýìíýë• Ç¿ðõíèé øóóãèàí I áà

II àâèà ñóëðàõ• Óóøèãíû àðòåð äýýð

II àâèà òîäðîõ• Ïåðèêàðäèéí

øóóãèàí

Áººð, øýýñ ÿëãàðóóëàëòûí òàëààñ

• Øýýñ áàãàñàõ,• Øýýõã¿é áîëîõ




Àìüñãàëûí ýðõòýíèé òàëààñ

• À÷ààëàëä àìüñãààäàõ• Øºíº àìüñãààäàõ• Õàíèàëãàõ• Öóñòàé öýð ãàðàõ• Àìüñãàë áà÷óóðàõ

• Õýð÷èãí¿¿ð• Ïëåâðèéí ø¿ðãýëöýõ

÷èìýý• Òîãøèëòûí àâèà

á¿äãýðýõ• ªðöíèé õºäºëãººí

àëäàãäàõ

Õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòýíèé òàëààñ

• Õýâëèéãýýð áà àþóëõàéä óíæèð÷ ºâäºõ

• Ãýäýñ ä¿¿ðýõ• Õîîëîíä äóðã¿é áîëîõ• Äîòîð ìóóõàéðàõ• Îãèóëàõ• ªòãºí õàòàõ• Ñóóëãàõ

• Àñöèò• Ýëýã, äýë¿¿ òîìðîõ• Ãýäýñíèé ã¿ðâýëçýõ õºäºëãººí áàãàñàõ

Ñýòãýö, ìýäðýëèéí òàëààñ

• Îé òîãòîîëò ìóóäàõ• Õºäºëìºðèéí ÷àäâàð

áóóðàõ• Àéäàñ ò¿ãø¿¿ð òºðºõ• Öî÷èðîìòãîé áîëîõ• Íîéð àëäàãäàõ

• Îþóíû áîëîí àæëûí ÷àäâàð áóóðàõ

• Óõààí ñàíàà á¿äãýðýõ

Íýìýëò àñóóëò • Õàâàãíàõ• Àðüñàí äýýðõ òóóðàëò• Õýðýãëýñýí ýìèéí áîäèñ

Øèíæèëãýý Øèíæèëãýýíèé ¿ð ä¿í

Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý

Öóñ áàãàäàëòûí øèíæ, ÓÝÒÕ - áàãàñàõ

Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý

Ïðîòåèíóðèÿ, ìèêðîãåìàòóðèÿ, öèëèíäðóðèÿ

Ñèéâýí äýõ êðåàòèíèí

Ñèéâýí äýõ êðåàòèíèí èõýñíý. Àëüáóìèí áàãàñíà.

Êîàãóëîãðàìì Öóñ ºòãºðëèéí øèíæ èëýðíý.




Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã

¯íäñýí ºâ÷èí ÇÖÁ –ò ãàðàõ ººð÷ëºëò

Òýëýãäëèéí ÊÌÏ Òîñãóóðûí æèðâýãíýý, õîâäëûí äîòîîä õîðèã, ç¿¿í õîâäëûí ãèïåðòðîôè

ÇÈª Ýìãýã Q ø¿ä, Ò ø¿ä áà ST ñåãìåíòèéí ººð÷ëºëò

Àðòåðèéí ãèïåðòåíçè

Ç¿¿í õîâäëûí ãèïåðòðîôè, õîâäëûí äîòîîä õîðèã

Ãèïåðòðîôèéí êàðäèîìèîïàòè

Ýìãýã Q ø¿ä / õóóðàì÷ øèãäýýñèéí ººð÷ëºëò/, ST ñåãìåíò áà Ò ø¿äíèé ººð÷ëºëò

Ãèïîòèðåîç, Ïåðèêàðäèòû

Âîëüòàæ íàìñàõ, ST ñåãìåíò áà Ò ø¿äíèé ººð÷ëºëò

Ç¿¿í õîâäëûí äóòàãäëààñ ¿¿ññýí àìüñãààäàëòûí ýìíýë ç¿éí èëðýëèéí îíöëîã:• Ç¿ðõíèé öàöëàãà áóóðàõ áóþó ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí à÷ààëàë èõýäñýí

øàëòãààíòàé õîëáîîòîé áàéõ (ãèïåðòîíèéí êðèç, ç¿ðõíèé èøåìè, áèåèéí õýò à÷ààëàë, ã.ì)

• Îðòîïíîý áàéðëàëòàé• Öóñíû ýðãýëòûí äóòàãäëûí áóñàä øèíæ¿¿ä áàéíà.• ¯íäñýí ºâ÷íèé øèíæ¿¿ä èëýðíý. (ç¿ðõíèé øèãäýýñ, ç¿ðõíèé ãàæèã, êàðäèîìèîïàòè, ã.ì)

Öóñíû ýðãýëòèéí äóòàãäëûí ¿åä ¿¿ñýõ õàâàíãèéí ýìíýë ç¿éí îíöëîã:• Õ¿íäèéí æèíãýýñ õàìààð÷ õàâàí áàéðëàíà.(õýâòðèéí ºâ÷òºíä íóðóó

ºãçãºíä, õºë äýýðýý ÿâàà ºâ÷òºíä õºëä õàâàí áàéðëàíà)• Õàâàí òýãø õýìòýé áàéíà(2 õºëä àäèë áàéíà.)• Ç¿ðõíèé áàðóóí õîâäëûã òîìðóóëäàã ç¿ðõíèé îðãàíèê ºâ÷íèé øèíæ

áàéíà.• Ýëýã çîãñîíãèøëîîð òîìîðñîí

Õýðýâ ÖÝÀÄ –èéí äóòàãäàë II áà III çýðýãò îðñîí òîõèîëäîëä àíàñàðêà (á¿õ áèå õàâàãíàõ), àñöèò (õýâëèéä øèíãýí õóðàõ), ãèäðîïåðèêàðäèò, ãèäðîòîðàêñ ¿¿ñäýã. Äîòîð ýðõòýí ñèñòåìä âåíèéí çîãñîíãèøèë ¿¿ñýæ ýëãýíä-õàòóóðàë, óóøãèíä – çîãñîíãèøëûí õàòãàëãàà, áººðºíä-íåôðèò áîëíî.




Ç¿ðõíèé àðõàã äóòàãäëûí ýì÷èëãýýíèé òàêòèê

Äýãëýì À. Áèåèéí õ¿÷íèé à÷ààëëûã áàãàñãàõÁ. Èë¿¿äýë æèíã õàÿõÂ. Àìðàëòûã óðòàñãàõÃ. Õàãàñ õýâòðèéí äýãëýìÄ. Õýâòðèéí äýãëýì

Õîîë À. Äàâñûã õÿçãààðëàõÁ. Øèíãýíèéã õÿçãààðëàõÂ. Àìàðõàí øèíãýõ õîîë, áàãà áàãààð îéðõîí õîîëëîõ

Ýìèéí ýì÷èëãýý À. Ç¿ðõíèé ãëèêîçèäÁ. Øýýñ õººõ ýì¿¿äÂ. ÀÕÔ ñààòóóëàã÷Ã. ÍèòðàòóóäÄ. Àíòèêîàãóëÿíò

Ç¿ðõíèé àðõàã äóòàãäëûí ¿å øàòóóä áà ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì

¯å øàò Àâàõ àðãà õýìæýý

À øàò 1. Àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ, äàâñ øèíãýíèéã õÿçãààðëàõ

2. Àðõè òàìõè õýðýãëýõã¿é áàéõ3. ÖÄÈª-íèéã ýì÷ëýõ4. Äèñëèïèäåìèéã ýì÷ëýõ5. Ç¿ðõýíä õîðòîé ýì õýðýãëýõã¿é áàéõ 6. ÀÕÔ- ñààòóóëàã÷ õýðýãëýõ

Â øàò 1. À øàòíû àðãà õýìæýý2. ÀÕÔ ñààòóóëàã÷ õýðýãëýõ Áåòàáëîêàòîð

Ñ øàò 1. À øàòíû àðãà õýìæýý2. Õàâàíãèéí ýì3. ÀÕÔ-èéã ñààòóóëàã÷4. Ç¿ðõíèé ãëèêîçèä5. Áåòàáëîêàòîð

Ä øàò 1. À - Ñ øàòíû á¿õ àðãà õýìæýý2. Òàñðàëòã¿é èíîòðîô ýì õýðýãëýõÇ¿ðõ øèëæ¿¿ëýí ñóóëãàõ




ÝÌÒ –èéí II øàòëàëä õèéãäýõ îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý

ÝÌÒ –èéí I øàòëàëä õèéãäýõ îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý

1. ÝÌÒ –èéí I øàòëàëûí àðãà õýìæýýã àâíà

2. Öýýæ ãýðýëä õàðàõ3. Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã4. Êîàãóëëîãðàìì5. Õýâëèéí ýõî / ýëýãíèé

çîãñîíãèøèë, áººðíèé õýìæýý, àñöèò/

6. Ç¿ðõíèé ÝÕÎ øèíæèëãýý7. Ïëåâðèéí áîëîí õýâëèéí

øèíãýíèéã àâ÷ ýì÷ëýõ áà øèíæëýõ

8. ÝÌÒ –èéí äàðààãèéí øàòëàëûí ýìíýëýãò øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýõ

1. Àñóóìæ àâ÷ ç¿ðõíèé àðõàã äóòàãäëûí øèíæèéã òîäðóóëàõ / àìüñãààäàëò, õàâàí, ã.ì/

2. Ç¿ðõíèé àðõàã äóòàãäàëä õ¿ðãýæ áàéãàà ¿íäñýí ºâ÷íèéã àñóóìæ áîëîí áîäèò ¿çëýãýýð èëð¿¿ëýõ

3. ÖÝÀÄ –ûí ¿å øàòûã ¿íýëýõ4. ÇÖÁ õèéõ5. Öóñ, øýýñíèé åðºíõèé

øèíæèëãýý6. Àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ

/ äàâñ, øèíãýíèéã õÿçãààðëàõ, òàìõè, àðõè õîðèãëîõ ã.ì/

7. ÀÕÔ ñààòóóëàã÷ õýðýãëýõ, õàâàí õººõ, çààëòòàé áîë ç¿ðõíèé ãëèêîçèä õýðýãëýõ

8. ¯íäñýí ºâ÷íèéã ýì÷ëýõ / ÀÃ, ÇÈª, Õýðýõ ã.ì/

9. Îíîø òîäðóóëàõ, áàòëàõ çîðèëãîîð ÝÌÒ – èéí äàðààãèéí øàòíû ýìíýëýãò øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýõ

4. Ç¯ÐÕÍÈÉ ØÈÃÄÝÝÑ

Òîäîðõîéëîëò Ç¿ðõèéã òýæýýã÷ ñóäàñíû á¿ðýí áîëîí õàðüöàíãóé äóòàãäëûí óëìààñ ç¿ðõíèé áóë÷èíä íýã ýñâýë õýä õýäýí ¿õæèëèéí ãîëîìò ¿¿ñýõèéã ç¿ðõíèé øèãäýýñ (ÇØ) ãýíý.

Øàëòãààí • Òèòýì ñóäàñíû àòåðîñêëåðîç• Òèòýì ñóäàñíû ýìáîëè• Òèòýì ñóäàñíû àã÷èë• Òèòýì ñóäàñíû ãàæ õºãæèë• Öóñ õýò ºòãºðºõ / æèðýìñëýëòýýñ õàìãààëàõ äààâàð, ñèñòåìèéí ÷îíîí òóóðàëò, ïîëèöèòåìè, òðîìáîöèòîç /Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí õ¿÷èëòºðºã÷èéí õýðýãöýý õàíãàìæ õî¸ðûí òýíöâýð àëäàãäàõ / ÀÄ ãýíýò áóóðàõ, öóñ àëäàëò, àîðòûí õàâõëàãûí ãàæèã, áàìáàé áóë÷èðõàéí ãàðàëòàé õîðäëîãî /




Àíãèëàë 1. Ýìíýë ç¿éí õýëáýðýýð íü:• Õýâ øèíæèò• Õýâ øèíæèò áóñ• Øèíæ òýìäýãã¿é 2. Õóãàöààãààð íü:• Ààæóó ÿâöòàé. Øèãäýýñèéí ýìíýë ç¿éí áîëîí

ÇÖÁ-èéí øèíæ, ¿ðýâñýë-¿õæèëèéã õàðóóëñàí ëàáîðàòîðèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéí äèíàìèê ººð÷ëºëò óäààí áàéíà.

• Ñýäðýëòòýé øèãäýýñ áîëñíîîñ õîéø 72 öàãààñ 28 õîíîãèéí äîòîð øèíýýð áóë÷èí íýìæ ¿õæèõèéã õýëíý.

• Äàõèëòòàé øèãäýýñ áîëñíîîñ 28 õîíîãèéí äàðàà ¿õæèëèéí øèíý ãîëîìò ¿¿ñýõèéã õýëíý.

3. ¯å øàòààð íü:• Ìàø õóðö ¿å – ºâ÷èí ýõýëñíýýñ 30 ìèíóòààñ 2

öàã ¿ðãýëæèëíý.• Õóðö ¿å – áóë÷èí ¿õæèæ, õàéëàõ ¿å íü 2 öàãààñ 16

õîíîã ¿ðãýëæèëíý• Õóðöàâòàð ¿å – 16 õîíîãîîñ 2 ñàðûí äîòîð ¿ðãýëæëýõ

áà ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ¿õæñýí õýñýã õîëáîã÷ ýäýýð ñîëèãäîæ ýõëýõ ¿å

Ñîðâèæëûí áóþó øèãäýýñèéí äàðààõ ¿å. Ýíý ¿å íü 2-6 ñàð ¿ðãýëæèëíý.

4. Õ¿íäðýëýýð íü:• Õ¿íäðýëã¿é• Õ¿íäðýëòýé: - Õýì àëäàãäàõ - Ãåìîäèíàìèêèéí õ¿íäðýë - Ìåõàíèê õ¿íäðýë - Òðîìáî ýìáîëèéí õ¿íäðýë

Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýãèéí ººð÷ëºëòººð øèãäýýñèéã àíãèëàõ íü

Q ø¿ä èëýðñýí ýñýõýýð À.Q ø¿äòýé øèãäýýñÁ.Q ø¿äã¿é øèãäýýñ

Áàéðøëààð À. Ç¿¿í õîâäëûí Á. Áàðóóí õîâäëûíÂ. Òîñãóóðûí

¯å øàòààð íü À. Õóðö ¿å /2-7 õîíîã/Á. Íàìæìàë ¿å / 7-30 õîíîã/Â. Ñîðâèæèëòûí ¿å / 30-60 õîíîã/




Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí äàâõàðãûã õàìàðñàí áàéäëààð íü

À. Òðàíñìóðàëü áóþó íýâò øèãäýýñÁ. Ñóáýïèêàðäèàëü øèãäýýñÂ. Ñóáýíäîêàðäèàëü øèãäýýñÃ. Èíòðàìóðàëü øèãäýýñ

ÎíîøëîãîîÇ¿ðõíèé øèãäýýñ ºâ÷íèéã îíîøëîõäîî äàðààõ øàëãóóðààñ 2 íü èëýðñýí áàéõàä õàíãàëòòàé ãýæ ¿çíý. ¯¿íä:• Öýýæíèé õ¿÷òýé ºâäºëò 20 ìèíóòààñ óäààí ¿ðãýëæëýõ• ÇÖÁ-èéí ºâºðìýö ººð÷ëºëò / STñåãìåíòèéí äèíàìèê ººð÷ëºëò /• Ôåðìåíòèéí èäýâõèæèë 2 äàõèí èõñýõ /ÌÂ –ÊÔÊ, Òðîïîíèí/Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí ýìíýë ç¿éí îíîøëîãîî íü óðüä÷èëñàí îíîø áºãººä 2 ¿å øàòààñ òîãòîíî. 1. Àñóóëãà 2. Áîäèò ¿çëýã1. ªâ÷òºíèé àñóóëãààð äàðààõè ç¿éëèéã òîäðóóëíà À. Çîâèóð áóþó ýìíýë ç¿éí øèíæ¿¿ä Á. ªâ÷èí ýõýëñýí ò¿¿õ Â. Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã òîäðóóëàõ

À. Çîâèóð áóþó ýìíýë ç¿éí øèíæ¿¿ä Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéã ýìíýë ç¿éí øèíæýýð íü õýâ øèíæèò áà õýâ øèíæèò áóñ, øèíæ òýìäýãã¿é ãýñýí õýëáýðò õóâààíà.Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí õýâ øèíæèò õýëáýðèéí ¿íäñýí øèíæ òýìäýã íü öýýæíèé õ¿÷òýé ºâäºëò þì.

Öýýæíèé õ¿÷òýé ºâäºëò

Øèíæ áàéäàë Äàðàõ, øàõàõ, öýýæ çàäðàõ ìàÿãèéí õ¿÷òýé ºâäºëò, çàðèìäàà öýýæ õîðñîõ, äýýø õººðºõ, õîîëîé ðóó øàõàõ ìýäðýìæ òºðíº

Áàéðøèë ªâ÷¿¿íèé àð òàëä

Äàìæèëò Ç¿¿í áóþó õî¸ð ãàð, õ¿ç¿¿, äîîä ýð¿¿ ð¿¿ äàìæèíà

¯ðãýëæëýõ õóãàöàà 20 ìèíóò ò¿¿íýýñ äýýø

Íàìäàëò Íèòðîãëèöåðèíä íàìäàõã¿é, ºâ÷èí íàìäààõ òàðèàíä ¿ð ä¿íòýé

Äàãàëäàõ øèíæ Àéäàñ òºðºõ, õ¿éòýí õºëñ ãàðàõ,




Õýâ øèíæèò áóñ õýëáýð

Áàãòðààò õýëáýð Àìüñãààäàõ, áà÷óóðàõ, öýýæ äàâ÷äàõ

Õýâëèéí õýëáýð Àþóëõàéä ºâäºõ, áººëæèõ, áººëæèñ öóòãàõ

Îâîðãûí õýëáýð ÀÄ ãýíýò áóóðàõ, óõààí àëäàõ, ìóóæðàõ

Õýì àëäàëòûí õýëáýð Ïàðîêñèçìàë òàõèêàðäè, øèíý õîðèã ¿¿ñýõ

Òàðõèíû õýëáýð Òàðõèíä öóñ õàðâàõ, òîëãîé ýðãýõ, óõààí ñàìóóðàõ

Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã íü øèãäýýñèéí áàéðøèë, õýìæýý, íàñíààñ øàëòãààëàí ÿíç á¿ð áàéíà. Á. ªâ÷èí ýõýëñýí ò¿¿õÇ¿ðõíèé øèãäýýñ íü ãýíýò öî÷ìîã ýñâýë óðüäàë øèíæ òýìäãýýð ýõýëäýã.Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí óðüäàë øèíæ òýìäýã íü òîãòâîðã¿é õýëáýðèéí ç¿ðõíèé áàõûí øèíæýýð ÿâàãääàã.Óðüäàë øèíæ òýìäýã íü øèãäýýñèéí áàéðøèë, õýìæýýíýýñ ¿ë õàìààðíà. Â. Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã òîäðóóëàõ2.Áîäèò ¿çëýã ¯çëýãýýð èëðýõ øèíæ òýìäã¿¿ä:

Óõààí ñàíàà Õýâèéí, áàëàðòàõ, óõààí àëäàõ, õººðëèéí áàéäàëä îðîõ

Àðüñ ñàëñòûí áàéäàë

Õºõðºõ, ñààðàëòàõ, õ¿éòýí õºëñòýé áàéõ

Áèåèéí õàëóóí Õýâèéí ýñâýë èõýñíý

Àìüñãàëûí òîî Õýâèéí ýñâýë èõýñíý

Ñóäàñíû öîõèëò Õýâèéí, îëøèðíî, öººðíº

Àðòåðèéí äàðàëò Õýâèéí ýñâýë áóóðíà / øîêèéí ¿åä, ºíäºð íàñòàíä áóóðíà/

Ã¿ðýýíèé ñóäàñ Õýâèéí ýñâýë ëóãøèõ

Ç¿ðõíèé òàëààñ Ç¿ðõ äýëñýõ, òîìðîõ, 1-ð àâèà á¿äãýðýõ, ýìãýã øóóãèàí ñîíñîãäîõ

Óóøèãíû òàëààñ Õýâèéí ýñâýë íîéòîí õýð÷èãí¿¿ð ñîíñîãäîõ

Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí îíîøëîãîîíä ÇÖÁ-èéí àðãûã õýðýãëýõ íü:• Äàâòàí õèéõ øààðäëàãàòàé• ªìíºõ ÇÖÁ-òýé õàðüöóóëàí ¿çýõ• Ýìíýë ç¿éòýé õàðüöóóëàí ¿çýõ• ªâºðìýö áóñ ººð÷ëºëò èëýðñýí òîõèîëäîëä îíîøëîãîîíû áóñàä àðãûã õýðýãëýõ




ÇÖÁ íü ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí îíîøëîãîîíä äàðààõ ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýíý.

• Îíîøèéã áàòëàõ ýñâýë ¿ã¿éñãýõ

• Øèãäýýñèéí áàéðøëèéã òîäîðõîéëîõ

• Øèãäýýñèéí õýìæýýã òîãòîîõ

• Øèãäýýñèéí õóãàöààã òîäðóóëàõ

• Øèãäýýñèéí ÿëãàí îíîøëîõ

• Á¿ëýí óóñãàõ ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿íã ¿íýëýõ, õÿíàõ

Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí ¿åèéí ÇÖÁ-èéí ººð÷ëºëò¿¿ä

ªâºðìºö ººð÷ëºëò¿¿ä:/ Ýìãýã Q ø¿ä áà ST ñåãìåíòèéí ºðãºãäºë /

• Ýìãýã Q ø¿ä íü - ºðãºí íü > 0.04 , ºíäºð íü R –èéí > 25% áàéõûã õýëíý.

• Ýìãýã Q ø¿ä 2-îîñ èë¿¿ õîëáîëòîíä èëðýõ.• ST ñåãìåíòèéí ºðãºãäºë 2-îîñ èë¿¿ õîëáîëòîíä

èëðýõ.• Ýìãýã Q ø¿ä íü ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ¿õæèëèéã çààõ

áà ºâ÷èí ýõýëñíýýñ õîéø 6 öàãèéí äàðàà ¿¿ñíý.• ST-èéí ºðãºãäºë íü ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ãýìòëèéã

èëòãýõ áà ºâ÷èí ýõýëñíýýñ õîéø 1-2 öàãèéí äàðàà èëýðíý.

ªâºðìºö áóñ ººð÷ëºëò¿¿ä:

• ST ñåãìåíò > 2 õîëáîëòîíä èëðýõ• ( -- ) T ø¿ä ¿¿ñýõ• R ø¿ä íàìñàõ íü õî¸ð áà ò¿¿íýýñ îëîí õîëáîëòîíä èëðýõ• ST ñåãìåíò áà T ø¿äíèé óðâóó / äèñêîðäàíò/ ººð÷ëºëò

Öýýæíèé ºâäºëò

ÇÖÁ Ôåðìåíòèéí èäýâõèæèë

2 äàõèí èõñýõ

õýâèéíõýâèéí ºâºðìºö áóñ ººð÷ëºëò

Ýìãýã Q , ST, ST

Ýìíýëýãò õýâò¿¿ëýõ Ýìíýëýãò õýâò¿¿ëýõ

Ãýðò íü áóöààõ

Èøåìè / +/ Èøåìè / - /

Ýìíýëýãò õýâò¿¿ëýõ

Ãýðò íü áóöààõ




Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí ëàáîðàòîðûí îíîøëîãîî:

Øèãäýýñèéí îíîøëîãîîíä ëàáîðàòîðûí àðãûã õýðýãëýõ îíöëîãóóä:• Øèãäýýñèéí õóãàöààíààñ õàìààð÷ ôåðìåíòèéí èäýâõæèëèéã çºâ

ñîíãîí øèíæëýõ• Ýìíýë ç¿éòýé õàðüöóóëàí ¿çýõ• Ôåðìåíòèéí èäýâõæèëèéí õóãàöààíààñ õàìààðàí äàâòàí õèéõ

Ëàáîðàòîðèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä:

¯ç¿¿ëýëò Õýâèéí õýìæýý ÇØ-èéí ¿åèéí ººð÷ëºëòèéí îíöëîã

Öóñíû óëààí ýñèéí òóíàõ õóðä(ÖÓÝÒÕ):

Ýð - 7.5±0.1 ìì/öÝì – 9,7±0,1ìì/ö

2-14 õîíîãò äýýä öýãòýý õ¿ðòýë èõýñ÷, 3-4 äîëîî õîíîãò ýðãýí õýâèéí õýìæýýíäýý õ¿ðíý.

Öàãààí ýñ 6,4±0,37 õ 10/ë ªâ÷èí ýõýëñíèé äàðààõ õýäýí öàãààñ 4 õîíîãèéí äîòîð 12õ10/ë - 20õ10/ë õ¿ðòýë èõýñ÷ ýðãýýä áóóðíà.

ÊÔÊ-ÌÂ 0-24 ÌÅ/ë ýñâýë åðºíõèé ÊÔÊ-ýýñ 6% áàãà

2-4 öàãèéí äàðàà èõýñ÷ 12 öàãò äýýä õýìæýýíäýý õ¿ðýí, 24-36 öàãò ýðãýí áóóäàã.

ìèîãëîáèí ýðýãòýé÷¿¿äýä 22-66 ìêã/ë, ýìýãòýé÷¿¿äýä 21-49 ìêã/ë ýñâýë 50-85 íã/ìë

ªâ÷èí ýõýëñýí 2 öàãààñ èõñýí, 6 öàã ãýõýä õàìãèéí äýýä öýãòýý õ¿ð÷, 10 öàã ãýõýä õýâèéí õýìæýýíäýý îðäîã.

ËÄÃ 225-450 u/l (120-240 ÌÅ

ªâ÷èí ýõýëñíýýñ õîéø 8-10 öàãò èõýñ÷, 48-72 öàãèéí äàðàà äýýä çýðãýýð èõýñ÷, 8-9 õîíîãò ýðãýí õýâèéí õýìæýýíäýý áóóðäàã.

ÀÑÀÒ 0.1-0.68 ìêìîëü (ýð>37u/l, ýì>31 u/l)

ªâ÷èí ýõýëñíýýñ 10 öàãèéí äàðààãààñ èõñýí, 36 öàãò õàìãèéí äýýä õýìæýýíä õ¿ð÷, 2-3 õîíîãò ýðãýí õýâèéí õýìæýýíäýý õ¿ðäýã.

Òðîïîíèí Ò áà I

Òðîïèí I ç¿ðõíèé áóë÷èíä áàéäàã õàìãèéí ºâºðìºö ÷àíàðòàé

Øèãäýýñèéí ýõíèé 6-8 öàãèéí äîòîð ¿çíý.




Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí ä¿ðñëýë îíîøëîãîî:

Øèãäýýñèéí ä¿ðñëýë îíîøëîãîîíä ÝÕÎÊÃ, òèòýì ñóäàñíû ðåíòãåí øèíæèëãýý, ñöèíòîãðàôèéí øèíæèëãýýã íàðèéí ìýðãýæëèéí, 2- 3-ð øàòëàëûí ýìíýëýãò õèéãäýíý.

ßëãàõ îíîøëîãîî:Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéã áóñàä ýìãýã¿¿äýýñ ÿëãàí îíîøëîõ õýðýãòýé. ¯¿íä:

• Ç¿ðõ ñóäàñíû áóñàä ºâ÷í¿¿ä / ñòåíîêàðäè, ö¿ëõýí, ïåðèêàðäèò, ç¿ðõíèé áàãòðàà /

• Óóøèãíû ýìãýã¿¿ä / óóøèãíû àðòåðèéí ýìáîëè, ç¿¿í òàëûí õàòãàëãàà, ç¿¿í òàëûí ïíåâìîòîðàêñ /

• Õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòíèé ýìãýã¿¿ä /öî÷ìîã õîëåöèñòèò ïàíêðåàòèò, õîîëíû õîðäëîãî, õîäîîäíû øàðõëàà /

• Ìýäðýëèéí ýìãýã¿¿ä / öýýæíèé ðàäèêóëîïàòè, õàâèðãà õîîðîíäûí íåâðàëãè, ìîãîé ÿð /

Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì

1.Ýìíýëýãò èðýõèéí ºìíºõ øàòíû ÿàðàëòàé òóñëàìæ

ßàðàëòàé òóñëàìæèéí çîðèëò

ßàðàëòàé òóñëàìæèéí àðãà õýìæýý

Çºâ îíîøëîõ Àñóóëãà àâàõ, ýìíýëç¿éí øèíæ òýìäã¿¿äèéã çºâ ¿íýëýõ áîëîìæòîé áîë ÇÖÁ õèéõ

ªâäºëò áîëîí àìüñãààäàëòûã íàìäààõ

Õ¿÷èëòºðºã÷ ÷èéãëýæ ºãºõ, íèòðîãëèöåðèí õýë äîð òàâèõ, 5 ìèíóòûí çàéòàé 3 óäàà ºãíº. Íàìäàõã¿é áîë ìîðôèí, ïåíòàçîöèí, ïðîìåäîëûí àëü íýãèéã 2-4 ìã-ààð ñóäñààð õèéõ, õýðýâ øààðäëàãàòàé áîë 30 ìèíóò òóòàì äàâòàõ

Àìü íàñàíä àþóëòàé õýì àëäàãäëûã àðèëãàõ

ÀÄ õàíãàëòòàé ñèíóñûí òàõèêàðäè – áåòàáëîêàòîð Ñóäàñíû öîõèëò <50 áîë àòðîïèí ñóëüôàò 0,5 ìã ñóäñààð Òîñãóóðûí ÷è÷èðãýý – êîðäàðîí 150-300 ìã, âåðàïàìèë 5-10ìã, áåòàáëîêàòîð, ëèäîêàéí 50-100 ìã ñóäñààð øèíãýëæ õèéõ, çººâðèéí äåôèáðèëÿòîð õýðýãëýõ

Øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä ñýõýýí àìüäðóóëàõ àðãà õýìæýý àâàõ

“ ÀÂÑ” ä¿ðìèéí äàãóó àâàõ




Ìèîêàðäûã öààøäûí ãýìòëýýñ õàìãààëàõ

Ìèîêàðäûí õ¿÷èëòºðºã÷èéí õýðýãöýýã áàãàñãàõ / áåòàáëîêàòîð /Òèòýì ñóäàñíû öóñíû óðñãàë ñýðãýýõ / á¿ëýí óóñãàõ ýì÷èëãýý /

Ýìíýëýãò ò¿ðãýí õ¿ðãýõ

ªâ÷òºíèéã õºëººð ÿâóóëàõã¿é äàìíóóðãààð çººíº

2. Ýìíýëýãò ¿ç¿¿ëýõ òóñëàìæ

Ýìíýëýãò èðýõ ¿åä îíîø òîäîðõîéã¿é áîë îíîø òîäðóóëàõ àðãà õýìæýý àâíà. Îíîø òîäîðõîé òîõèîëäîëä ýì÷èëãýýã ñýõýýí àìüäðóóëàõ ýð÷èìò ýì÷èëãýýíèé òàñàãò ¿ðãýëæë¿¿ëýí õèéíý.

Øèíæèëãýýíèé òºëºâëºãºº

Ýì÷èëãýý Ñóâèëàã÷èéí õÿíàëò

• ÇÖÁ• Áèîõèìè /

ôåðìåíò, ýëåêòðîëèò, ëèïèä/

• Êîàãóëîãðàìì• ÖÅØ• ÝÕÎÊÃ / ÇÖÁ

ºâºðìºö áóñ áàéâàë/

• Õýâòðèéí äýãëýì• Õ¿÷èëòºðºã÷

÷èéãëýæ ºãºõ• Ìîðôèí, ïðîìåäîë

1-3 ìã ñóäñààð• Àñïèðèí 80-160 ìã

óóëãàõ• Ãåïàðèí ñóäñààð

òàðèõ• Íèòðîãëèöåðèí

ºãºõ

• Êàðäèîìîíèòîðûí õÿíàëò

• Öýýæíèé ºâäºëòèéã àæèãëàí õÿíàõ

• ªòãºí õàòàõààñ ñýðãèéëýõ

• ÀÄ < 90 ýñâýë > 160 ìì. ìóá

Ñóäàñíû öîõèëòûí òîî <60 ýñâýë >110Àìüñãàëûí òîî<8 ýñâýë > 22 òóñ òóñ áîëâîë ýì÷èä ìýäýãäýõ

Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí ýìèéí ýì÷èëãýý:

Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé çàð÷ìóóä:

1. ªâ÷òºíèé áîëîí ºâ÷íèé îíöëîãò òîõèðóóëàí ýìèéã çºâ ñîíãîí, çîõèõ

òóí õýìæýýãýýð õýðýãëýõ

2. Õýðýãëýõ ÿâöàä èëðýõ ýìèéí ãàæ íºëºº, ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿íã õÿíàæ

áàéõ

3. Ýì¿¿äèéã çºâ õîñëóóëàí õýðýãëýõ

4. Ýìèéí ýì÷èëãýýã äàíãààð áîëîí øèãäýýñèéí ýì÷èëãýýíèé

áóñàä àðãóóäòàé õàâñàðãàæ õýðýãëýõ / ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý/




5. Õýðýãëýæ áóé ýìèéí òóõàé òîâ÷ ìýäýýëëèéã ºâ÷òºíä õ¿ðãýñýí áàéõ

Ýìèéí áýëäìýëèéã ñîíãîõäîî õàðãàëçàí ¿çýõ õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä: • ÇÖÁ-èéí ººð÷ëºëò • ÀÄ áà ÇÖÒ • Øèãäýýñèéí õýëáýð • Ç¿ðõíèé öóñ øàõàõ ¿éë àæèëëàãàà

Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí ýìèéí ýì÷èëãýý:- ªâäºëò äàðàõ ýì¿¿ä: ìîðôèí áà ò¿¿íèé á¿ëýã (ïðîìåäîë, îìíîïîí)- Òðîìá õàéëóóëàõ ýì¿¿ä: ôèáðèíîëèçèí, (ïëàçìèí), ñòðåïòîêèíàçà

(ñòðåïòàçà, öåëèàçà, àâåïèçèí, êàáèêèíàçà) øóóä ¿éë÷ëýëò àíòèêîàãóëÿíòóóä: ãåïàðèí, ôðàêñèïàðèí.

- Õýì àëäàãäëûí ýñðýã ýì¿¿ä: ëèäîêàèí, áåòà-àäðåíîáëîêàòîðóóä êîðäàðîí (àìèîäàðîí) ñóëüôàò ìàãíè;

- Øèãäýýñíèé õýìæýýã áàãàñãàõ ýì¿¿ä: íèòðàòóóä, áåòà-àäðåíîáëîêàòîðóóä, êàëüöèéí àíòàãîíèñòóóä;

- Ìåòàáîëèçìûã ñàéæðóóëàõ ýì¿¿ä: âèòàìèí Å, öèòîõðîì, àëüâåçèí, ðåòàáîëèë, íåîòîí (ôîñôîêðåàòèí), êñàíòèíîë, íèêðèòèíàò, ïàíòîòåèí.

- Òºâ ìýäðýëèéí ñèñòåìèéí ¿éë àæèëëàãààã òîãòâîðæóóëàõ ýì¿¿ä õýðýãëýíý.

Ýìèéí áýëäìýëèéã ÇÖÁ-èéí ººð÷ëºëòººñ õàìààðàí ñîíãîõ íü:

• Íèòðîãëèöåðèí Ãåïàðèí , Àñïèðèí• Áåòàáëîêàòîð• ÀÕÔ ñààòóóëàã÷ ÀÄ èõýññýí òîõèîëäîëä• Ìàãíåçè• Ãåïàðèí• Àñïèðèí• Íèòðàò

Êàïòîïðèëë áåòàáëîêàòîð

Äèëòèàçåì Âåðàïàìèë

ÇÖÁ

ST ST

ÇÖÒ

<60 >100

60-100




Ýìèéí áýëäìýëèéã øèãäýýñèéí õýëáýðýýñ õàìààðàí ñîíãîõ íü:

Øèãäýýñèéí õýëáýð Ýìèéí á¿ëýã

Q ø¿äòýé øèãäýýñ /ç¿ðõíèé øàõàëòûí ¿ç¿¿ëýëò õýâèéí /

Áåòàáëîêàòîð, àñïèðèí, êàëüöèéí àíòàãîíèñò / áåòàáëîêàòîð ýñðýã çààëòòàé áîë/

Q ø¿äòýé øèãäýýñ /ç¿ðõíèé øàõàëòûí ¿ç¿¿ëýëò áóóðñàí /

ÀÕÔ –èéí ñààòóóëàã÷, àñïèðèí, áåòàáëîêàòîð

Q ø¿äã¿é øèãäýýñ /ç¿ðõíèé øàõàëòûí ¿ç¿¿ëýëò õýâèéí /

Êàëüöèéí àíòàãîíèñò /äèëòèàçåì /, àñïèðèí, áåòàáëîêàòîð

Q ø¿äã¿é øèãäýýñ /ç¿ðõíèé øàõàëòûí ¿ç¿¿ëýëò õýâèéí /

ÀÕÔ ñààòóóëàã÷, àñïèðèí

3. Ç¿ðõíèé øèãäýýñèéí íºõºí ñýðãýýõ áóþó Ýìíýëãýýñ ãàðñíû äàðààõ øàòíû òóñëàìæ

Õºäºëãººíèé äýãëýìèéí øàòëàë áà øèãäýýñèéí äàðààõ ºäð¿¿ä

Õèéõ õºäºëãººíèé õýëáýð¿¿ä

Õýâòðèéí ÷àíä äýãëýì 1-2 ºäºð ªâ÷òºíã çºâõºí ãýäðýã íü õàðóóëàí õýâò¿¿ëíý.

1-ð àëõàì. Õýâòðèéí äýãëýì 2-4 äàõü ºäð¿¿ä

Îðîí äýýðýý ºíäèéæ ñóóõ, ýðãýõ, õàãàñ ñóóãàà áàéäàëä õîîë èäýõ, ñàõëàà õóñàõ, ø¿äýý óãààõ, õºòºâ÷èí äýýð ñóóõ ã.ì.

2-ð àëõàì. Õàãàñ õýâòðèéí äýãëýì 4-6 äàõü ºäð¿¿ä

Îðíîîñ áîñîæ ñàíäàë äýýð ñóóõ / 5-10 ìèíóòààð 2 óäàà/ ò¿ðäýã òýðãýýð ÿâæ áèå çàñàõ, ñóóãàà áàéäàëä ýì÷èëãýýíèé äàñãàë õèéõ.

3-ð àëõàì. ªðººí äîòîðõè õÿçãààðëàãäìàë äýãëýì 7-9 äàõü ºäð¿¿ä

ªðººí äîòðîî àëõàæ ÿâàõ, ýì÷èëãýýíèé äàñãàë áîñîî áàéäàëä õèéõ.

4-ð àëõàì. Òàñàã äîòîðõè õÿçãààðëàãäìàë äýãëýì

Êîðèäîðîîð àëõàæ ÿâàõ / 100-300 ì çàéä 2 óäàà/, ýì÷èëãýýíèé äàñãàë áîñîî áàéäàëä ¿ðãýëæèëíý.




ÝÌÒ-èéí II øàòëàëä õèéãäýõ îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý


• I øàòëàëûí àðãà õýìæýýã àâíà. Öààøèä îíîø òîäðóóëàõ øèíæèëãýýí¿¿ä õèéíý.

• ÇÖÁ• Öýýæíèé ðåíòãåí• Êîàãóëîãðàìì• Áèîõèìèä - òðàíñàìèíàç, ËÄÃ,

Õîëåñòåðèí, ñõàð, òðèãëèöåðèä• Ç¿ðõíèé õýò àâèàí øèíæèëãýý /

ãèïî áà àêèíåçèéí á¿ñ /• Õºäºëìºð çîõèöóóëàëòûí

àñóóäëûã øèéäâýðëýíý.• ÝÌÒ –èéí III øàòëàëä

øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýíý.

• Àñóóëãà àâàõ,• Ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäã¿¿äèéã çºâ

¿íýëýõ• Áîëîìæòîé áîë ÇÖÁ õèéõ• ªâäºëò áîëîí àìüñãààäàëòûã

íàìäààõ / íèòðîãëèöåðèí õýë äîð òàâèõ, àíàëüãèí, ìîðôèí, ïåíòàçîöèí, ïðîìåäîëûí àëü íýãèéã ñóäñààð õèéõ/

• Ç¿ðõíèé öóñàí õàíãàìæèéã ñàéæðóóëàõ ýì÷èëãýý õèéíý

• Äýãëýì áàðèìòëóóëàõ• Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã àðèëãàõ• Õî¸ðäîã÷ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò• ÝÌÒ –èéí II øàòëàëä

øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýíý

5. ÀÐÒÅÐÈÉÍ ÃÈÏÅÐÒÅÍÇÈ

Òîäîðõîéëîëò Ñ¿¿ëèéí 2 äîëîî õîíîãò öóñíû äàðàëòûã áóóðóóëàõ ýì õýðýãëýýã¿é õ¿ì¿¿ñèéí ñèñòîëûí äàðàëò íü 140 ìì ÌÓÁ, äèàñòîëûí äàðàëò 90 ìì ÌÓÁ áóþó ò¿¿íýýñ äýýø áàéõûã ÀÃ ãýíý”

Àíãèëàë ÑÈÑÒÎËÛÍ ÄÈÀÑÒÎËÛÍ ÄÀÐÀËÒ ÄÀÐÀËÒ• Äýýä çýðãèéí áóóæ áîëîõ ò¿âøèí /îïòèìàë/ < 120 < 80• Õýâèéí < 130 < 85• Õýâèéí ÀÄ-ûí äýýä ò¿âøèí 130-139 85-89• ÀÃ-èéí 1-ð çýðýã (õºíãºí) 140-159 90-99• Äýä àíãèëàë: Çààãèéí 140-149 90-94• ÀÃ-èéí 2-ð çýðýã (äóíä) 160-179 100-109• ÀÃ-èéí 3-ð çýðýã (õ¿íä) >180 >110• ÀÃ-èéí ñèñòîëûí õóâèëáàð >140 < 90• Äýä àíãèëàë: Çààãèéí 140-149 < 90

Ýìíýë ç¿éí ¿íýëýìæ

ÀÃ-òýé õ¿ì¿¿ñèéí ýìíýë ç¿éí ¿çëýã áîëîí ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýã õèéõäýý äàðààõ äºðâºí çîðèëòûã òàâèíà, ¿¿íä:• õýäèéíýýñ ÀÄ èõýññýí áîëîí ÀÃ-èéí çýðãèéã òîäðóóëàõ• ÀÃ-èéã ¿¿ñãýñýí øàëòãààíûã òîäðóóëàõ• ÀÃ-ä íýðâýãäñýí ýðõòíèé ãýìòëèéã òîãòîîõ• ªâ÷òºíèé ýì÷èëãýý, öààøäûí õóâü òàâèëàíä íºëººëæ áîëîõóéö ÇÑª-íèé õàëãààò õ¿÷èí ç¿éë áîëîí áóñàä ýìãýã¿¿äèéã òîäðóóëàõ




ÀÐÒÅÐÈÉÍ ÃÈÏÅÐÒÅÍÇÈÉÍ ¯Å ØÀÒ Ýðõòíèé ãýìòëèéí áàéäëààð íü 3 ¿å øàò áîëãîíî. Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí I ¿å - Ýíý ¿åä õàÿà òîëãîé ºâäºõ, ä¿éðýõ, ýðãýõ, ÷èõ øóóãèõ, øèëýí õ¿ç¿¿ õºøèõ, íîéð ìóóäàõ, ç¿ðõ äýëñýõ çýðýã çîâèóð èëýð÷, àðòåðèéí äàðàëò 160/95 ìì ÌÓÁ-ààñ õýòýðñýí áàéõààñ ººð ÿìàð íýãýí îðãàíèê ººð÷ëºëò èëðýýã¿é áàéíà. Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí II ¿å - Ýíý ¿åä äýýðõ I ¿åä èëýðñýí øèíæ¿¿äýýñ ãàäíà ãýìòñýí ýðõòýíèé òàëààñ äàðààõ ººð÷ëºëò èëðýíý. 1. Ç¿ðõíèé ç¿¿í õîâäëûí çóçààðàë: • Áîäèò ¿çëýãýýð /òýìòðýëò áà òîãøèëòîîð/ - ç¿ðõíèé îðîéí ò¿ëõýëò 5, 6-ð

õàâèðãàíààñ äîîøèëæ, ç¿¿í ýãìèéí äóíä øóãàìíààñ ãàäàãøëàíà. • Ðåíòãåíä – ç¿ðõíèé óðòûí õýìæýý èõñýæ, ºðö õîâäîë õî¸ðûí õîîðîíä

¿¿ñýõ ºíöºã õóðö áîëíî.• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýãò /ÇÖÁ/ - I, II, III, aVF õîëáîëòûí àëü íýãýíä R

ø¿äíèé ºíäºð 20 ìì-òýé òýíö¿¿ áóþó ò¿¿íýýñ èõ áàéõ.- V5 ýñâýë V6 õîëáîëòîíä R ø¿äíèé ºíäºð 26 ìì-òýé òýíö¿¿ áóþó

ò¿¿íýýñ èõ áàéõ.- V1 õîëáîëòûí S ø¿äíèé ã¿í äýýð V5 ýñâýë V6 õîëáîëòûí R ø¿äíèé àëü

ºíäðèéíõ íü õýìæýýã íýìýõýä 35 ìì áà ò¿¿íýýñ èõ áîëîõ. SV1+RV5 /RV6/ ³ 35 ìì

- AVL õîëáîëòîíä R ø¿äíèé ºíäºð 12 ìì áà ò¿¿íýýñ èõ áàéõ.2. Ñóäàñíû ãèïåðòðîôè íü í¿äíèé óãèéí àðòåðè íàðèéñàõ, êàëèáð íü æèãä

áóñ áîëîõ, ðåôëåêñ òîäðîõ, àðòåðè âåíèéí çºðëºãò Ãóíà-Ñàëþñûí I, II, III øèíæ¿¿ä èëðýõ áàéäëààð òîäîðíî.

Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí III ¿å - Äýýðõ II ¿åä ãàðàõ øèíæ¿¿äýýñ ãàäíà ãýìòñýí ýðõòýíèé õ¿íäðýë áàñ ¿õæëèéí øèíæ /íåêðîç/ ýíý ¿åä èëðýíý, ¿¿íä:

• Ç¿ðõíèé ¿éë àæèëëàãààíû äóòàãäàë• Ãèïåðòîíèéí ýíöåôàëîïàòèéí øèíæ• Òàðõèíä èíñóëüò áîëñíîîñ ñàà, ñààæèëò ¿¿ñýõ• Í¿äíèé ¸ðîîëä òîðëîãèéí öóñ õàðâàëò, äèñêèéí õàâàí ãàðñàí áàéõ• Áººðíèé ¿éë àæèëëàãààíû äóòàãäàë çýðýã áîëíî. • ÀÃ-èéí III ¿åä äýýð äóðüäñàí ººð÷ëºëò á¿ãä èëðýõã¿é, àëü íýã íü

äàâàìãàéëæ áàéæ áîëíî.

Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí ýìíýëç¿éä èëðýõ ãîë õàì øèíæ íü:

Ç¿ðõíèé áàõ: • ªâäºëòèéí õàì øèíæ • ÇÖÁ-èéí ººð÷ëºëò • Ìýäðýë ñóëüäëûí õàì øèíæÇ¿ðõíèé øèãäýýñ: • ªâäºëòèéí õàì øèíæ • ÇÖÁ-èéí ººð÷ëºëò • ¯õæèëò-¿ðýâñëèéí õàì øèíæ




Ç¿ðõíèé äóòàãäàëä: • Õàâàãíàõ õàì øèíæ • Àìüñãààäàõ õàì øèíæÒàðõèíû èíñóëüò:

• Òàðõèíû åðºíõèé ãýìòëèéí õàì øèíæ • Ãîëîìòîò ººð÷ëºëòèéí õàì øèíæ /¿éë àæèëëàãààíû õÿìðàë íü ñýäðýëò ýõýëñýíýýñ õîéø õîíîãèéí äîòîð á¿ðýí ñýðãýõ/

Õàðààíû òàëààñ: • Õàðàõ áîëîí ºíãèéã ìýäðýõ ÷àäâàð áóóðàõ, ñîõðîõ • Í¿äíèé óãèéí ººð÷ëºëò¿¿äÁººðíèé òàëààñ: • Õîðäëîãûí õàì øèíæ • Ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíä áººðíèé ¿éë àæèëëàãààíû äóòàãäëûí õàì øèíæ èëðýõ Òàâèëàíä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä

Ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷èíä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä

Áàé ýðõòýíä ãàðàõ ººð÷ëºëò

Ýðõòýí òîãòîëöîîíä ãàðàõ ýìíýëç¿éí õ¿íäðýë

1. Ýìãýãèéí áàéäëûã òîäîðõîéëîõîä äàðààõè ç¿éëñèéã àíõààðíà, ¯¿íä:

• Ñèñòîë áà äèàñòîëûí äàðàëòûí 1-3 äóãààð ò¿âøèíä áàéõ

• 55-ààñ äýýø íàñíû ýðýãòýé÷¿¿ä

• 65-ààñ äýýø íàñíû ýìýãòýé÷¿¿ä

• Òàìõè òàòàõ• Íèéò õîëåñòåðèí èõñýõ2. ªâ÷òºíèé öààøäûí

òàâèëàíä ñºðãººð íºëººëºõ áóñàä õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä

• ÈÍËÏ áàãàñ÷, ÁÍËÏ èõñýõ

• ×èõðèéí øèæèíãèéí ¿åä øýýñýíä ìèêðîàëüáóìèí èëðýõ

• Ãëþêîçûí ìýäðýã áàéäàë èõñýõ

• Òàðãàëàõ• Õºäºëãººíèé õîìñäîë• Ôèáðèíîãåí èõñýõ• Íèéãýì ýäèéí çàñãèéí

¿¿äýëòýé õ¿íäðýë¿¿ä• Ãàçàð íóòãèéí õ¿÷èí

ç¿éëýýñ õàìààðàëòàé áýðõøýýë¿¿ä

- Ç¿¿í õîâäëûí òîìðîëò /ÇÖÁ, ÝõîÊÃ, Ðåíòãåíýýð îíîøëîõ/

- Øýýñýíä óóðàã èëýð÷, ñèéâýíä êðåàòèíèí áàãà çýðýã íýìýãäýõ /1.2-2 ìã/äë/

- Õýò àâèàí áîëîí äîïëåðñîíîãðàôèéí øèíæèëãýýíä ñóäàñ õàòóóðëûí òîâðóó ãóÿ, ã¿ðýýíèé àðòåðè, ãîë ñóäñàíä èëðýõ

- Í¿äíèé óãèéí àðòåðè õýñýã ãàçàðò áîëîí åðºíõèéäºº íàðèéññàí áàéõ

Òàðõèíû ñóäñàíä:• Öóñàí õàíãàìæ

äóòëûí óíàëò• Òàðõèíû öóñ õàðâàëò• Öóñàí õàíãàìæ

äóòëûí ò¿ð çóóðûí õÿìðàë /îáìîðê/

Ç¿ðõíèé òàëààñ:- øèãäýýñ- ñòåíîêàðäè- ç¿ðõíèé äóòàãäàëÁººðíèé òàëààñ:• íåôðîàíãèîïàòè• áººðíèé äóòàãäàë/

ñèéâýíãèéí êðåàòèíèí 177 ììîëü/ë-ýýñ èõñýõ

Ñóäàñíû ººð÷ëºëò:• ñóäàñíû õýñýã ãàçàðò

ö¿ëõýí ¿¿ñýõ• âåíèéí ñóäàñíû

ººð÷ëºëòèéí øèíæ¿¿ä

Í¿äíèé òàëààñ:• óãò öóñ õàðâàõ• õàðààíû ìýäðýëèéí

äèñê áà òîðëîãèéí õàâàí èëðýõ




ÀÐÒÅÐÈÉÍ ÃÈÏÅÐÒÅÍÇÈÉÍ ÎÍÎØËÎÃÎÎ

Çàéëøã¿é õèéõ øèíæèëãýý:1. Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý2. Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý3. Öóñíû øèíæèëãýýíä êàëè, êðåàòèíèí, ãëþêîçûí õýìæýýã ¿çýõ 4. Í¿äíèé óã õàðàõ5. Ðåíòãåíä öýýæíèé çóðàã àâàõ6. Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã7. Ç¿ðõíèé õýò àâèàí îíîøëîãîî

ªâ÷íèé òàâèëàíã ¿íýëýõ ýðñäýëèéí îíîøëîãîîíû øàëãóóðûí àíãèëàë

Áóñàä õàëãààò õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä áà ºâ÷íèé ò¿¿õ

Öóñíû äàðàëò /ìì ÌÓÁ/

1-ð ò¿âøèí “çººëºí” àðòåðèéí ãèïåðòåíçè ÑÀÄ 140/159ÄÀÄ 90-99

2-ð ò¿âøèí “äóíä” àðòåðèéí ãèïåðòåíçèÑÀÄ 160/170ÄÀÄ 100-109

3-ð ò¿âøèí “õ¿íä” àðòåðèéí ãèïåðòåíçèÑÀÄ ³ 180ÄÀÄ ³ 110

Áóñàä ýðñäýëèéí õ¿÷èí ç¿éë áàéõã¿é

Áàãà ýðñäýëòýé

Äóíä ýðñäýëòýé

Èõ ýðñäýëòýé

1-2 ýðñäýëèéí õ¿÷èí ç¿éëòýé



Ìàø èõ ýðñäýëòýé

3 áà ò¿¿íýýñ èõ ýðñäýëèéí õ¿÷èí ç¿éëñòýé, ýñâýë ýðõòýíèé ãýìòýëòýé, ç¿¿í õîâäëûí ãèïåðòðîôè, êðåàòèíèí 1.2-2 ìã/äë-ýýñ èõñýõ, ÷èõðèéí øèæèíòýé, í¿äíèé óãèéí ººð÷ëºëòòýé

Èõ ýðñäýëòýé Èõ ýðñäýëòýé Ìàø èõ ýðñäýëòýé

Òàðõè, ç¿ðõ, áººðíèé õ¿íäðýë, äèàáåòèéí íåôðîàíãèîïàòè, ñóäàñíû àíåâðèçì







Õ¿íäðýëèéí ¿åä õèéãäýõ ¿íäñýí øèíæèëãýýí¿¿ä

Ç¿ðõ ñóäàñíû òàëààñ

ÝÌÒ-èéí 1-ð øàòëàëä ÝÌÒ-èéí 2-ð øàòëàëä

- ªâäºëòèéí õàì øèíæèéã

ñóáúåêòèâ, îáúåêòèâ øèíæýýð

íü èëð¿¿ëýõ ÷àäâàðòàé áàéõ

- Õàâàãíàõ, àìüñãààäàõ õàì

øèíæèéã èëð¿¿ëýõ

- ÇÖÁ

- ¯õæèëò

- ¯ðýâñëèéí õàì øèíæèéã

èëð¿¿ëýõ

- Öýýæ ãýðýëä õàðàõ

Òàðõèíû òàëààñ

ÝÌÒ-ûí 1-ð øàòëàëä ÝÌÒ-ûí 2-ð øàòëàëä

- Òàðõèíû åðºíõèé õàì øèíæ- Òàðõèíû ãîëîìòîò ãýìòëèéí õàì

øèíæèéã èëð¿¿ëýõ

- Íóãàñíû õàòãàëòûí øèíæèëãýý- Í¿äíèé óã õàðàõ

Õàðààíû òàëààñ


Õàðààíû ººð÷ëºëòèéã èëð¿¿ëýõ - Í¿äíèé óã õàðàõ

Áººðíèé òàëààñ


Õîðäëîãûí õàì øèíæèéã èëð¿¿ëýõ - Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý- Çèìíèöêèéí ñîðèë- Öóñàíä êðåàòèíèí òîäîðõîéëîõ- Ýõî øèíæèëãýý

ßëãàí îíîøëoãîî

I. Áººðíèé ºâ÷íèé øàëòãààíòàé àðòåðèéí ãèïåðòåíçè 1. Áººðíèé ýäèéí ºâ÷èí (ÕÏÍ, ÕÃÍ) 2. Áººðíèé ñóäàñíû ýìãýã 3. Óðîëîãèèéí øàëòãààíòàé (áººðíèé ïîëèêèñòîç) 4. ×èõðèéí øèæèíãèéí ÃÍÔ




II. Äîòîîä ø¿¿ðëèéí øàëòãààíòàé àðòåðèéí ãèïåðòåíçè 1. Òèðåîòîêñèêîç 2. Èöåíêî – Êóøèíãà õàì øèíæ 3. Ôåîõðîìàöèòîìà 4. Àíõäàã÷ ãèïåðàëüäîñòåðîíèçì (Êîíûí ºâ÷èí)III. Öóñ õºäëºë ç¿éí øàëòãààíòàé àðòåðèéí ãèïåðòåíçè 1. Ãîë ñóäàñíû íàðèéñàë 2. Ãîë ñóäàñíû àòåðîñêëåðîç 3. Ãîë ñóäàñíû õàâõëàãûí äóòàãäàëIV.Òàðõèíû öóñàí õàíãàìæèéí äóòàãäëûí øàëòãààíòàé àðòåðèéí ãèïåðòåíçè 1. Òàðõèíû ñóäàñíû àòåðîñêëåðîç 2. Òàðõèíû õàâäàð

V. Ýìèéí øàëòãààíòàé àðòåðèéí ãèïåðòåíçè ãëþêîêîðòèêîèä ìèíåðàëîêîðòèêîèä àíàáîëè÷åñêèå ñòåðîèäû æèðýìñýëýëòýýñõàìãààëàõ óóõ êîíòðàöåïòèâ ýì¿¿ä ìîíîàìèíîîêñèäàçíûå èíãèáèòîð ñèìïàòîìèìåòèê öèêëîñïîðèí

Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí ýì÷èëãýý áà õÿíàëò Ýì÷èëãýýíèé çîðèëãî: Àðòåðèéí ãèïåðòåíçòýé õ¿ì¿¿ñèéí ýì÷èëãýýíèé çîðèëãî íü ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷íèé õ¿íäðýë, íàñ áàðàëòûã áóóðóóëàõàä îðøèíî. ¯¿íèé òóëä çîõèöóóëàí óäèðäàæ áîëîõóéö õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëñèéã (ÕÕÇ)-èéã áàãàñãàõ (òàìõè, ºíäºð õîëåñòåðîë, ÷èõðèéí ºâ÷èí) áîëîí ýìíýë ç¿éí øèíæèéã çºâ òàíèí, àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéã ýì÷ëýõ øààðäëàãàòàé. Íýãýíò ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷íèé ýðñäýë áîëîí ÀÄ õî¸ð øóóä ø¿òýëöýýòýé áàéäàã òóë ÀÄ-ûã áóóðóóëàõ ýì÷èëãýýíèé çîðèëò íü ÀÄ-ûã “õýâèéí” áóþó “äýýä çýðãýýð áóóðóóëæ áîëîõ ò¿âøèíä” îéðòóóëàõàä ÷èãëýíý. ªâ÷òºíèé ÇÑª-íèé ýðñäëèéí àíãèëàë íü ÀÄ-ûã áóóëãàõ ýì÷èëãýýã ýõëýõ áîñãûã òîäîðõîéëîõîä à÷ õîëáîãäîëòîéãîîñ ãàäíà áóóëãàâàë çîõèõ äàðàëòûí õýìæýýã óðüä÷èëàí òîãòîîæ, ò¿¿íä õ¿ðýõ àðãà çàìûã áîëîâñðóóëàõàä íýí ÷óõàë.

Ýì÷èëãýýíèé àðãà÷ëàë: Ýì÷ ºâ÷òºíèé áàéäëûã ¿íýëýí, ÕÕÇ-èéí çóðàãëàëûã ãàðãàñíû äàðàà (¿¿íä áàñ äàðàëòûí ºñºõ òºëºâèéã òîãòîîæ àâàõ ¸ñòîé) ºâ÷òºíèé ýðñäëèéí çýðãèéã òîãòîîæ àâíà. Èíãýñíýýð äàðààõü àñóóäëûã øèéäâýðëýíý. ¯¿íä:- ªâ÷òºíã íèëýýä óðò õóãàöààíû òóðøèä ñàéòàð àæèãëàñíû ¿íäñýí äýýð

ýìèéí ýì÷èëãýýíä õàìðóóëàõ ýñýõèéã øèéäíý. (áàãà ýðñäýëòýé á¿ëýã)




- Äàðàëò áîëîí õîëáîãäîõ ÕÕÇ-èéã õýäýí äîëîî õîíîã õÿíàñíû äàðàà ýìèéí ýì÷èëãýýã õèéõ àðãà áàðèëûã òîäðóóëíà. (äóíä ýðñäýëòýé á¿ëãèéí õóâüä)

- Äàðàëò áóóðóóëàõ ýìèéí ýì÷èëãýýã íýí ÿàðàëòàé ýõëýõ ýñýõ, öààøèëáàë ýðñäëèéã áóóðóóëàõ áóþó îð÷èí íºõöëèéã íü ýð¿¿ëæ¿¿ëýõ (èõ áóþó ìàø èõ ýðñäýëòýé á¿ëãèéí õóâüä ) àæèëëàãàà ÿâóóëíà.

Äàðàà íü ýì÷èëãýýíèé çîðèëãûã íàðèéí ãàðãàíà. ¯¿íä: Äàðàëòûã áóóðóóëàõ, õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëñèéã àðèëãàõ èæ á¿ðýí òºëºâëºãºº ãàðãàíà. Ýíý òºëºâëºãººíä äàðààõ àñóóäëóóäûã àíõààð÷ øèéäíý:

- Öóñíû äàðàëò áîëîí áóñàä õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëñèéã õÿíàõ- Àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ çàìààð äàðàëòûã áóóðóóëàõ áà áóñàä

õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëñèéã áàãàñãàõ- Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëñèéí íºëººã áàãàñãàõ áîëîí íýãýíò á¿ðäñýí ýìíýëç¿éí

ÿâö áàéäëûã çàñàõ ýìèéí ýì÷èëãýýã ýõëýõ- Ýð¿¿ë àæ òºðºõ õýâøëèéã õýðýãæ¿¿ëýõèéã õ¿í á¿ðò çààí ñóðãàæ, ¿¿íäýý

ýìèéí ýì÷èëãýýíä õàìðàãäñàí ºâ÷òºíèéã òàòàí îðîëöóóëàõ.

Çàãâàð÷ëàë 1ÀÄ áóóðóóëàõ ýì÷èëãýýíèé õÿíàëò

Õýðýâ àãøèëòûí ÀÄ 140-180 ìì. ÌÓÁ ýñâýë ñóëðàëòûí ÀÄ 90-110 ìì ÌÓÁ

(Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí 1 áà 2-ð çýðýã áàéâàë)

Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éë áà ýðõòýíã ãýìòýýñýí áàéäàë, õàâñàðñàí áóñàä ºâ÷íèéã õàðãàëçàíà /õàð/

Àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ àðãà õýìæýýí¿¿äèéã àâíà

Ýðñäëýýð íü àíãèëàõ /àíãèëëûí õ¿ñíýãò/

Õýò èõ

Ýìèéí ýì÷èëãýý Èõõèéíý R-3 Äóíä R-2 Áàãà R-1 Ýìèéí ýì÷èëãýý õèéíý ÀÄ áà ÕÕÇ-èéã 3-6 ñàð õÿíàíà ÀÄ áà ÕÕÇ-èéã 6-12 ñàð õÿíàíà

ÑÀÄ >140 ýñâýë ÄÀÄ >90 ÑÀÄ <140 ýñâýë áîë ýìèéí ýì÷èëãýý ýõýëíý ÄÀÄ <90 áîë õÿíàëòàà ¿ðãýëæë¿¿ëíý.




ÑÀÄ > 150 ýñâýë ÄÀÄ >95 ÑÀÄ <140 ýñâýë áîë ýìèéí ýì÷èëãýý ýõýëíý ÄÀÄ <90 áîë õÿíàëòàà ¿ðãýëæë¿¿ëíý.

Àðòåðèéí ãèïåðòåíçòýé õ¿ì¿¿ñèéí äóíä ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷èí ¿¿ñãýõ õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã áóóðóóëàõ áà àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ íü:

• Õóâü õ¿íèé çîõèñã¿é àõóé àìüäðàë, äàäàë çàíøèë, äàâñ èõòýé õîîë õ¿íñ, õºäºëãººíèé èäýâõã¿é áàéäàë, òàìõè òàòàëòààñ çàéëñõèéõ

• Ýì÷èéí õÿíàëòàíä áàéíãà áàéõ.

Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé çàð÷èì- Ýìèéã õýðýãëýõäýý áàãà òóíãààð ýõëýõ. Ýíý íü ýìèéí ñºðºã ãàæ

íºëººëëèéã áóóðóóëàõ ñàéí òàëòàé. Õýðâýý òóõàéí ýìèéã áàãà òóíãààð õýðýãëýñíýýð òîäîðõîé ººð÷ëºëò ãàð÷ áàéãàà õýäèé ÷ äàðàëòûã òºäèéëºí ñàéí áóóðóóëàõã¿é áîë ýìèéí òóíã èõýñãýæ áîëíî.

- ÀÄ áóóðóóëàõ ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿íã íýìýãä¿¿ëýõ ýìèéí ãàæ íºëººã áàãàñãàõ çîðèëãîîð òààðàìæ ñàéòàé äàðàëòûí ýì¿¿äèéã õàâñðóóëàí õýðýãëýíý. Ýõíèé ýìèéã çàëãóóëæ øèíýýð ºã÷ ýõýëæ áóé ýìèéí àíõíû òóíã áàãààð ýõëýõ íü ýõíèé ýìèéí òóíã íýìýãä¿¿ëýõýýñ áîëãîîìæèëæ áàéãàà õýðýã þì. Èíãýñíýýð õî¸ð ýìèéí àëü àëü íü òîäîðõîé ò¿âøèíä áàéæ, ñºðºã ¿ð äàãàâðààñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëæ ÷àäàõ þì.

- Õýðâýý àíõ óóæ ýõýëñýí ýìèéí òóíã íýìýýä ¿ð ä¿í ìóó, òààðàìæã¿é ãàæ íºëºº èëýðñýí áîë ººð ýìýýð ñîëèíî.

- 24 öàãèéí ¿éë÷èëãýýòýé ýìèéã ãàíö óäàà õýðýãëýõ. Ýíý ýìèéí äàâóó òàë íü ÀÄ-ã ààæìààð, óäààí áóóëãàäàã òóë äàðàëòûí õýëáýëçëèéã áàãàñãàæ, ýðõòýíèéã ãýìòýõýýñ õàìãààëàõ ¿éë÷èëãýýòýé áàéäàã.

Ýìèéí ýì÷èëãýýã ýõëýõ íü Èõ áóþó ìàø èõ ýðñäýë á¿õèé ºâ÷òºíã¿¿äèéí õóâüä ýìèéí ýì÷èëãýýã õóðäàí ýõëýõ íü ÷óõàë áèëýý. Áàãà áóþó äóíä ýðñäýë á¿õèé ºâ÷òºíä ýì÷èëãýýã ýõëýõ ÿâäàë íü äîð äóðüäñàí ç¿éëñýýñ øàëòãààëíà. ¯¿íä:

- ýì÷èëãýýíèé òàëààð ºâ÷òºíòýé õàðèëöàí ÿðèëöàæ òîõèðîõ- ºâ÷òºíèé àìüäðàëûí õýâ ìàÿãèéã õàðãàëçàõ- áóñàä õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëñèéã áóóðóóëàõ áîëîìæòîé ýñýõ- ýð¿¿ë ìýíäèéí ¿éë÷èëãýýã ¿ç¿¿ëýã÷èéí õ¿÷èí ÷àäàë çýðýã áîëíî.




Äóíä ýðñäýë á¿õèé á¿ëãèéí õóâüä ýìèéí ýì÷èëãýýã ýõëýõýýñ ºìíºõ 3 ñàðûí òóðøèä àìüäðàëûí çîõèñã¿é õýâ ìàÿãèéã çàñ÷ çàëðóóëàõ ¸ñòîé. Èíãýýä çîðüñîí ò¿âøèíä õ¿ð÷ ÷àäàõã¿é 6 ñàð áîëâîë ýìèéí ýì÷èëãýý ð¿¿ øèëæèõ íü ç¿éòýé áîëíî. 1-ð çýðýã áóþó õºíãºí àðòåðèéí ãèïåãòåíçèòýé õ¿ì¿¿ñèéí õóâüä àìüäðàëûí çîõèñã¿é õýâ ìàÿãèéã ººð÷ëºõ àðãà õýìæýýã 6 ñàðûí òóðø òàñðàëòã¿é àâ÷ áàéæ ñàÿ ýìèéí ýì÷èëãýýíä øèëæèõ àñóóäëûã òàâüæ áîëíî. Äàðàëò áóóðóóëàõ òàëààð çîðüñîí ò¿âøèíäýý õ¿ð÷ ÷àäààã¿é íºõöºëä 1 æèëèéí äàðàà ýìèéí ýì÷èëãýýã ýõëýõ íü ç¿éòýé. Äèàñòîëèéí äàðàëò 90-94 ìì ÌÓÁ, ñèñòîëèéí äàðàëò íü 140-149 ìì ÌÓÁ áàéäàã ººðººð õýëâýë çààãèéí äàðàëòòàé ýäãýýð á¿ëãèéí õ¿ì¿¿ñèéí àìüäðàëûí õýì ìàÿãèéã ººð÷ëºõ çàìààð ÀÄ-ûã áóóðóóëæ áîëíî. Õýâèéí äýýä õýìæýýíèé äàðàëòòàé (130-139 / 85-89 ìì ÌÓÁ ), ÷èõðèéí øèæèí, áººðíèé äóòàãäàë õàâñàðñàí õ¿ì¿¿ñò ýìèéí ýì÷èëãýýã ýðòõýí, íèëýýä èäýâõòýé ýõëýõ íü îíîâ÷òîé þì.

Äàðàëò áóóðóóëàõ ýìèéã ñîíãîõ íü

Ýìèéí ñîíãîëò äîð äóðüäñàí ç¿éëñýýñ õàìààðàõ òóë àíõààðàõ íü ÷óõàë. ¯¿íä:

- òóõàéí ýìèéí îëäîö ÿìàð âý ãýäãèéã òîäîðõîéëîõ íèéãýì-ýäèéí çàñãèéí õ¿÷èí ç¿éëñ- ºâ÷òºí á¿ðèéí ÕÕÇ-èéí áàéäàë- ºâ÷èíä ãýìòýæ ºðòñºí ýðõòýí, áººðíèé ºâ÷èí áîëîí ÷èõðèéí ºâ÷èí áàéãàà ýñýõ- äàðàëò áóóðóóëàõ òóõàéí ýìýíä õàðøèëòàé ýñýõ- ººð ººð àíãèëëûí ýìýíä òóõàéí ºâ÷òºíèé ç¿ãýýñ èëðýõ õàðèó óðâàëûí áàéäàë - ºâ÷òºíèé ººð áóñàä ºâ÷íèéã ýì÷ëýõ ýìòýé äàðàëò áóóðóóëàõ ýì òîõèðîõ ýñýõ- òóõàéí àíãèëëûí ýìèéã õýðýãëýñíýýð ÇÑª-íèé ýðñäýë áóóðàõã¿é áàéãàà ýñýõ çýðýã áîëíî.

Äýýð äóðüäñàí íºõöëèéã òîîöîîëñíû ¿íäñýí äýýð ýì÷ çîõèõ ýìèéã çºâ ñîíãîíî.

Øýýñ õººõ áýëäìýë /ôóðîñåìèä, ãèäðîõëîðèäòèàçèä, ñïèðàíîëàêòîí/

Ýäãýýð õàâàí áóóðóóëàõ ýì íü õÿìäõàí áºãººä ¿ð ºãººæ ñàéòàé, áàãà òóíãààð õ¿í á¿ðò òîõèðäîã. Òàðõèíû öóñàí õàíãàìæèéí õÿìðàë, ÇØ-ýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëæ ÷àääàã.




Ãèäðîõëîðèäòèàçèä, õëîðòàëèäîí çýðãèéí òóíã õýòð¿¿ëñýíýýñ êàëè äóòàõ, ãëþêîçîä òýñâýðëýã áàéõ ÷àíàð íü áóóðàõ, õîâäëûí ýêñòðàñèñòîë èëðýõ, áýëãèéí ñóëðàë çýðýã èëýð÷ áîëíî. Êàëèéã àëäàãäóóëäàã õàâàí õººõ ýìèéã êàëè õàäãàëàõ äèóðåòèêòýé õîñëóóëæ õýðýãëýñíèé ç¿ðõ ãýíýò çîãñîõ ýðñäëèéã áóóðóóëíà. Ãèäðîõëîðîòèàçèäûã õàìãèéí èõýýð ãýõýä ºäðèéí 25 ìã-ààð ýõëýõ íü ç¿éòýé. Äèóðåòèêèéã íýí ÿëàíãóÿà ñèñòîëèéí äàðàëò ºíäºðòýé, ºíäºð íàñòàé ºâ÷òºíä ºãºõ íü ìàø òîõèðîìæòîé áàéäàã.

Áåòà-àäðåíîáëîêàòîð /ïðîïðàíîëîë, àòåíîëîë/Áåòà-áëîêàòîðóóä íü õÿìä áºãººä õîð áàãàòàé, äàíãààð áîëîí õàâàí õººõ ýì, Ñà-èéí ýñðýã áýëäìýë äèãèäðîïèðèäèí, àëüôà-áëîêàòîðóóä çýðýã áóñàä ýìòýé õîñëóóëæ õýðýãëýõýä ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿í ñàéòàé. Áåòà-áëîêàòîðûã àìüñãàëûí çàìûí àãøèëòûã ¿¿ñãýäýã ºâ÷èí áóþó êàïèëëÿð ñóäàñíû ºâ÷èíòýé õ¿ì¿¿ñò ºãºõººñ òàòãàëçàõ íü ç¿éòýé.

Àíãèîòåíçèí õóâèðãàã÷ ôåðìåíòèéã ñààòóóëàã÷ /ÀÕÔ/ /êàïòîïðèë, ýíàëàïðèë/ÀÕÔ-èéã ñààòóóëàã÷èä ðåíèí õàìààðàëòàé àðòåðèéí ãèïåðòåíçè, ìºí ç¿ðõíèé äóòàãäàëòàé ºâ÷òºíä, èíñóëèí õàìààðàëòàé ÷èõðèéí øèæèí (ìåëëèòóñ), øýýñýíä óóðàã èëðýõ á¿õèé áººðíèé ºâ÷íèé ¿åä ¿ð ä¿íòýé.

Êàëüöèéí àíòàãîíèñò /íèôåäèïèí, âåðàïàìèë, äèëòèàçåì/Êàëüöèéí àíòàãîíèñò á¿õ ýì íü äàðàëòûã áóóðóóëàõàä ñàéí ¿ð ä¿íòýé áºãººä ýìèéí çîõèìæ ñàéòàé áàéäàã þì. Ýíý ýì íü ñèñòîëèéí äàðàëò ºíäºðòýé íàñòàé ºâ÷òºí¿¿äèéã òàðõèíû öóñàí õàíãàìæèéí õÿìðàëààñ ñýðãèéëýõýä íýí à÷ õîëáîãäîëòîé þì. Óäààí ¿éë÷èëãýýòýé àíòàãîíèñòóóäûã ò¿ëõ¿¿ àøèãëàõ íü ç¿éòýé áºãººä õàðèí áîãèíî õóãàöààíä ¿éë÷èëäýã õóâèëáàðûã íü àëü áîëîõ àøèãëàõààñ òàòãàëç. Ýäãýýð ýì¿¿ä íü òàõèêàðäè, ñóóëãàõ, õºëèéí øàãàé õàâàãíàõ, ºòãºí õàòàõ çýðýã ñºðºã íºëººòýé.

Àíãèîòåíçèí II-ûí àíòàãîíèñò /ëàçîðòàí/Àíãèîòåíçèí II- ðåöåïòîðûí àíòàãîíèñò ýì íü äàðàëò áóóðóóëàõ, ÀÕÔ ñààòóóëàã÷òàé àäèë òºñòýé ¿éë÷èëãýýòýé áºãººä ç¿ðõíèé äóòàãäàëä îíöãîé ñàéí ¿ð ºãººæòýé. Ýíý òºðëèéí ýì íü ãàæ íºëºº áàãàòàé òóë ÀÕÔ-èéã ñààòóóëàã÷ààñ äàâóóòàé áàéíà .

Àëüôà-áëîêàòîðóóä /ïðàçîçèí/Àëüôà-áëîêàòîð íü äàðàëòûã áóóðóóëàõàä ¿ð ºãººæòýé áîëîâ÷ õÿíóóð õýðýãëýõ õýðýãòýé. Ãîë ñºðºã äàãàâàð íü øýýñíèé äàðàà äàðàëò îãöîì




áóóõ ÿâäàë þì. ßëàíãóÿà ºíäºð íàñòàé ºâ÷òºíèé õóâüä òààã¿é áàéäàã. Ýíý ýìèéã õýðýãëýõ ¿åä ºâ÷òºíèé ÀÄ-ûã õýâòýý áîñîî áàéäàëä õýìæèõ íü ÷óõàë. Äèñëèïèäåìè áóþó ãëþêîçûí õàðøèëòàé õ¿ì¿¿ñò èë¿¿ çîõèõ õàíäëàãàòàé. Áóñàä ýìÒºâèéí ¿éë÷èëãýýòýé ýì¿¿ä: Èìèäàçîëèí (àãîíèñòóóä), ðèëìåíèäèí, ìîêñîíèäèí, ðåçåðïèí, ìåòèëäîïà, êëîíèäèí.

Ìåòèëäîïà æèðýìñëýëòèéí ¿åèéí ºíäºð äàðàëòûã áóóðóóëæ ÷àääàãààðàà ÷óõàë áàéíà. Ýíý á¿ëãèéí ýìèéí ãàæ íºëºº íü èõòýé òóë õýðýãëýý áàãàòàé. Ðåçåðïèíèéã áàãà òóíãààð õýðýãëýâýë èë¿¿ çîõèìæòîé.

Ãèäðàëèçèí ìýò âàçîäèëàòàòîðóóäûã ºðãºí õýðýãëýñýí õýâýýð áàéíà. Õàðèí ýäãýýð ãèäðàëèçèí áóþó ìèíîêñèäèë ìýòèéí ñóäàñ òýëýã÷ íü òàõèêàðäè, òîëãîé ºâäºõ, íàòðè áà óñûã õóðèìòëóóëàõ çýðýã ãàæ íºëººòýé òóë ýí ò¿ð¿¿íä õýðýãëýõ ýì áèø þì.

ÀÄ áóóðóóëàõ ýìèéí ¿éë÷èëãýýíèé øàëãóóð

Ýì÷èëãýý ýõýëñýíýýñ 1-6 ñàð

- ÀÄ-ûã àëü áîëîõ õýâèéí áóþó ò¿¿íèé îéð ò¿âøèíä õ¿ðãýõ

- ÀÄ-ã çîðüñîí õýìæýýíä áóóðóóëàõ- Êðèç ºãººã¿é áàéõ- Àìüäðàõ ÷àäâàð ñàéæèðñàí áàéõ- Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëñýä ýåðýãýýð íºëººëñºí áàéõ

6 ñàðààñ äýýø õóãàöààãààð

- ÀÄ-ã çîðüñîí õýìæýýíä õ¿ðãýõ àëü íýã ýðõòíèé ãýìòýë, õ¿íäðýë èëðýýã¿é áàéõ

- Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã àðèëãàñàí áàéõ

Óäààí õóãàöààãààð - ÀÄ-ã çîðüæ áóóëãàñàí ò¿âøèíä íü òîãòâîðòîé áàðèõ

- Àëü íýã ýðõòíèé ãýìòýë äààìæðààã¿é áàéõ- Ç¿ðõ ñóäàñíû ç¿ãýýñ ãàðñàí õ¿íäðýë ýýíýãøèëä

áàéõ

Áóñàä ýìèéí ýì÷èëãýý Ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷íèé ýðñäëèéã áàãàñãàõàä ÷èãëýæ áóñàä á¿õ õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëòýé òýìöýõ, ºâ÷òºíèé õóâüä ýìíýë ç¿éí ºâºðìºö íºõöëèéã ñàéæðóóëàõ õýðýãòýé. ×èõðèéí ºâ÷èí, ãèïåðõîëåñòåðåìè, ç¿ðõíèé òèòýì ñóäàñíû, òàðõèíû ñóäàñíû ºâ÷èí áóþó áººðíèé ºâ÷èí çýðýã äàãàëäàõ ºâ÷èíä òîõèðñîí ýì÷èëãýýã äàâõàð õèéõ õýðýãòýé.




Öóñ á¿ëýãíýëòèéí ýñðýã ýì÷èëãýý:Íýãýíò èëýðñýí ç¿ðõíèé òèòýì ñóäàñíû ºâ÷èí áóþó òàðõèíû ñóäàñíû ºâ÷òýé ºâ÷òºí¿¿äèéí õ¿íäðýë áóþó íàñ áàðàëòûí ìàãàäëàëûã áóóðóóëàõàä àñïèðèíû ¿ð ºãººæ ºíäºð áàéäàã íü íîòëîãäñîí. Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí îëîí óëñûí íèéãýìëýãèéí òºñëèéí ¿ð ä¿íãýýñ ¿çýõýä õîîë áîëîâñðóóëàõ çàì, áóñàä ýðõòýíèé öóñ àëäàõ ýðñäýëã¿é àðòåðèéí ãèïåðòåíçèòýé ºâ÷òºíä äàðàëòûã õÿíàõ çàìààð àñïèðèíèéã áàãà òóíãààð ºãºõ íü çºâ àëõàì áîëíî.

Õîëåñòåðîëûã áóóðóóëàõ ýì÷èëãýý: Õîëåñòåðîëûí ÿíç á¿ðèéí ò¿âøèíòýé ºâ÷òºí¿¿äèéí àíõäàã÷ áà äàõèñàí ç¿ðõíèé òèòýì ñóäàñíû ºâ÷íèé ýðñäëèéã áàãàñãàõàä õîëåñòåðîëûí ò¿âøèíã áóóëãàäàã ýì¿¿ä ñàéí ¿ð ä¿í ºãäºã íü íýãýíò íîòëîãäñîí áèëýý. Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèòýé áºãººä ºíäºð õîëåñòåðîëòîé, ç¿ðõíèé òèòýì ñóäàñíû ºâ÷íººð ºâäºõ ºíäºð ìàãàäëàëòàé õ¿ì¿¿ñò õîëåñòåðîë áóóëãàõ ýì÷èëãýýã õèéõ íü ç¿éòýé.

Äàí áîëîí õàâñàðñàí ýì÷èëãýý

Äàí ýìèéí ýì÷èëãýý – Ãîë àíãèëàëä îðñîí ýì¿¿äýýñ çààñàí õîíîãèéí òóíãèéí äàãóó äàíãààð ºã÷ ýì÷ëýõýä ÀÄ-ûã áóóëãàõ õýìæýý àäèë áàéäàã. ÀÄ-ûí àíõíû õýìæýýíýýñ õàìààðàí ÀÄ áóóõ õýìæýý õàðèëöàí àäèëã¿é áàéäàã. Äàí ýìèéí ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿íä ÀÄ 160/95 ìì ÌÓÁ áàéñàí õ¿ì¿¿ñèéí ñèñòîëûí äàðàëò 7-13 ìì ÌÓÁ-ààð, äèàñòîëûí äàðàëò 4-8 ìì ÌÓÁ-ààð áóóðäàã áàéíà. Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèòýé èõýíõ ºâ÷òºíèé õóâüä ÀÄ èéíõ¿¿ áóóðñàí ÷ õýâèéí õýìæýýíäýý ýðãýæ îðäîãã¿é.

Õàâñàðñàí ýì÷èëãýý – ÀÄ áóóðóóëàõ õýä õýäýí ýìèéã õîñëóóëæ ýì÷ëýõ íü ýìèéã äàíãààð õýðýãëýñýí ¿ð ä¿íãýýñ õàìààã¿é èë¿¿ áàéäàã. Õàâñàðñàí ýìèéí ýì÷èëãýý õýðýãëýñíýýð äàí ýìèéí ýì÷èëãýý õýðýãëýñíèéã áîäâîë 2 äàõèí èë¿¿ ¿ð ä¿íòýé. Õàâñàðñàí ýìèéí ýì÷èëãýýã 160/95 ìì ÌÓÁ äàðàëòòàé ºâ÷òºíä õýðýãëýõýä ñèñòîëûí äàðàëò 12-22 ìì ÌÓÁ-ààð, äèàñòîëûí äàðàëò 7-14 ìì ÌÓÁ-ààð áóóðàõ áóþó åðºíõèéäºº 8-15% áóóðäàã.






I øàòëàëûí àðãà õýìæýýã àâíà. Öààøèä îíîø òîäðóóëàõ øèíæèëãýýí¿¿ä õèéõ• Àéìàã, ä¿¿ðýãò õèéãäýõ øèíæèëãýý

õèéõ • Íýðâýãäñýí áàé ýðõòýíèé ãýìòëèéã

òîãòîîõ• Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí

õ¿íäðýë¿¿äèéã îíîøëîõ øèíæèëãýýã àéìàã, ä¿¿ðãèéí ÝÌÒ-èéí ò¿âøèíä õèéõ (ÇÖÁ, ðåíòãåí,ÖÅØ, ØÅØ, öóñàíä ñàõàð, ëèïèä)

• Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã àðèëãàõ• Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé õàâñàðñàí

ñîíãîëòûã õèéõ• Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí

õ¿íäðýë¿¿äèéã õàâñàðñàí ýì÷èëãýýíèé ñîíãîëòîîð ýì÷ëýõ

• Õºäºëìºð çîõèöóóëàëòûí àñóóäëûã øèéäâýðëýõ

• ÝÌÒ –èéí III øàòëàëä øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýõ

• Àñóóëãà àâàõ• Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã èëð¿¿ëýõ• ÀÄ ñòàíäàðò àðãààð õýìæèõ, ÀÄ

ò¿âøèíã òîãòîîõ• ÁÆÈ, á¿ñýëõèé ºãçºãíèé òîéðãèéã

õýìæèõ• Ýðõòýí òîãòîëöîîíû ýìíýë ç¿éí

øèíæ òýìäã¿¿äèéã çºâ ¿íýëýõ• Áîëîìæòîé áîë ÇÖÁ õèéõ• Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí ¿å øàòûã

òîãòîîõ• ªâ÷òºíèé òàâèëàíä íºëººëºõ

õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã òîäîðõîéëîõ

• Àðòåðèéí ãèïåðòåíçèéí ýðñäýë á¿ëãèéã òîäîðõîéëîõ

• Ýðõòýí òîãòîëöîîíû òàëààñ ãàðàõ õ¿íäðýëèéã òîäîðõîéëîõ

• Ñóìûí ò¿âøèíä õèéãäýõ øèíæèëãýýã õèéõ (ÖÅØ, ØÅØ)

• Õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëèéã àðèëãàõ • Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé ñîíãîëò õèéõ• ÝÌÒ –èéí II øàòëàëä

øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýõ




6. ÐÅÂÌÀÒÎÈÄ ÀÐÒÐÈÒ

Òîäîðõîéëîëò Òîäîðõîé øàëòãààíã¿é îëîí ¿åíèé ñèíîâèàëü á¿ðõ¿¿ë, ìºãººðñºí ýäèéã øàëáàëàí äåñòðóêö áîëãîí äàâøèíãóé ãýìòýýõ ýðõòýí òîãòîëöîîíû õîëáîã÷ ýäèéí ºâ÷èí þì. Ýìýãòýé÷¿¿ä ýðýãòýé÷¿¿äýýñ èë¿¿ ºâ÷èëäºã, ýìýãòýé÷¿¿ä ýðýãòýé÷¿¿äèéí õàðüöàà 3:1. Ýíý ºâ÷íººð èõýâ÷ëýí äóíäàæ íàñíû õ¿ì¿¿ñ, 50 áà ò¿¿íýýñ äýýø íàñíûõàí èë¿¿òýéãýýð ºâ÷èëäºã áàéíà.

Íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éë

• Óäàìøèë (D áà DK ëîêóñûí àíòèãåíè àãóóëñàí)• Âèðóñ• Õàëäâàð, ãýìòýë,• Ìýñ àæèëáàð• Õàðøèë• Ñèéâýí, âàêöèí òàðèõ• Òºðºëò, ¿ð õºíäºëò

Àíãèëàë Ðåâìàòîèä ôàêòîð;• /+/ ýåðýã áàéâàë ñåðîïîçèòèâ• /-/ ñºðºã – ñåðîíåãàòèâÐåíòãåí øèíæèëãýýð;• I ¿å- îñòåîïîðîç èëðýíý• II ¿å- îñòåîïîðîç + ¿åíèé õîîðîíäîõü çàé íàðèéñíà • III ¿å- ¿å, ÿñ óðàãäàæ áàðçàéõ, ýðîçè ¿¿ñýõ• IV ¿å- àíêèëîç èëýðíý¯éë àæèëëàãààíû àíãèëàëààð íü;• I ¿å- ìýðãýæëèéí àæèë õèéõýä áýðõøýýëòýé áîëîâ÷ ººðºº ººðòºº ¿éë÷èëíý.• II ¿å- ìýðãýæëèéí àæèë õèéõ áîëîìæã¿é áîëîõ• III ¿å- ººðºº ººðòºº ¿éë÷ëýõ íü õÿçãààðëàãäàõ• IV ¿å- õºäºëãººí õèéõ áîëîìæã¿é áîëîõßâöààð íü;• Àëãóóðõàí äàâøèíãóé• Õóðäàí äàâøèíãóé Èäýâõæëýýð íü;• I-ð ¿å øàò – áàãà• II-ð ¿å øàò - äóíä çýðýã• III-ð ¿å øàò - ºíäºð èäýâõæèëòýé




Ýìíýë ç¿é• ªâ÷íèé õ¿íäðýë, ÿâö, ÿìàð ýðõòýí òîãòîëöîîã ãýìòýýñíýýð ýìíýë ç¿é

øàëòãààëàõ áîëîâ÷ åðºíõèé øèíæ òýìäã¿¿ä: òàìèð òýíõýý ñóëüäàõ, òóðàõ, õîîëîíä äóðã¿é áîëîõ, õºëðºõ, áóë÷èí ºâäºõ, áàäàéðàõ øèíæ òýìäã¿¿ä èëýðäýã.

• Èõýâ÷ëýí õ¿éòíèé óëèðàëä ýõýëäýã, ñýäýðäýã. 60-70% ààæèì, 10-15%, 15-20% “çàâñðûí” áàéäëààð ýõýëäýã.

• Þóíû ºìíº ¿åýð ºâäºõ çîâèóð èëýðäýã. ªâ÷òºí ºãëººäºº ãàðûí õóðóóíû ¿åýð õºäºëãºæ ÷àäàõã¿é ãýñýí çîâèóðûã õýëíý. ßëàíãóÿà ñàðâóóíû æèæèã õýñã¿¿ä õºøèæ õàâäàæ, õî¸ð òàëäàà èæèë ¿ðýâñýæ ýõýëäýã.

• Öî÷ìîã ¿åä îëîí ¿å õ¿÷òýé ºâäºæ, ¿ðýâñëèéí øèíæ òýìäã¿¿ä òîä èëýðäýã.

• Ðåâìàòîèä àðòðèòûí ¿åä ýìíýë ç¿éä ìàø îëîí øèíæ òýìäýã èëðýõ áîëîâ÷ îíîøëîãîîíä Àìåðèêèéí Ðåâìàòîëîãèéí íèéãýìëýãèéí øàëãóóðûã áàðèìòëàõ íü ç¿éòýé.

Àìåðèêèéí Ðåâìàòîëîãèéí íèéãýìëýãèéí øàëãóóð

Ýìíýë ç¿é• ªãëººã¿¿ð á¿õ áèåèéí ÿëàíãóÿà ìº÷äèéí ¿åýýð õºø¿¿í áîëäîã. Ýíý

øèíæ òýìäýã èäýâõèò õºäºëãººíèé äàðàà àìàðõàí àëãà áîëíî. ªâ÷èí äààìæðàõàä òîãòâîðòîé îëîí ¿åíèé ºâäºëò ýñâýë ¿åíèé ¿ðýâñýë ¿¿ñíý.

• ¯åíèé ¿ðýâñýëèéí ýõýí ¿åä øèâí¿¿ðèéí 2, 3-ð ¿å áà ïðîêñèìàëè ôàëàíã õîîðîíäûí ¿åä áàéðëàíà. Äàðàà íü ºâäºã, òàâõàéíû ¿åíû ºâäºëò¿¿ä îðíî. Íèéò òîõèîëäëûí 70% ä ¿åíèé àðòðèò èæèë õýìòýé èëðýõ áà ýõýí ¿åäýý ãýìòñýí ¿åíä ø¿¿äýñò øèíæ¿¿ä ãàðíà. Òýìòðýëò õèéõýä ýìçýãëýëòýé áàéõ áà ôëþêòóàöûí øèíæ¿¿ä èëýðäýã.

• ªâ÷èí ñýäýð÷ äààìæðàí äàðààãèéí ø¿¿äýñò ¿ðæëèéí øàòàíäàà øèëæñýí ¿åä ºâ÷òºíä áèå ñóëðàõ, òóðàõ, íîéð õîîëîíäîî ìóóäàõ, ñóë ôåáðèë õàëóóðàë, ¿åíèé òîãòâîðòîé íèéòëýã ãýìòë¿¿ä èëýðíý. ¯åíä ¿ðæëèéí ýìãýã æàì ÿâàãäñàíû óëìààñ ¿åíèé ýä çóçààð÷ òîãòâîðòîé õàâàí ¿¿ñíý. Ýíý íü ñàðâóó áà òàâõàéíû ¿åèéã õàìàð÷ áàéñíàà äàðàà

1. ªãëººíèé õºøèíãº 1 öàãààñ èë¿¿ áàéõ2. 3 áà ò¿¿íýýñ îëîí ¿åíèé ¿ðýâñýë3. Ãàð, õºëèéí ñàðâóóíû I, II ¿åíèé ¿ðýâñýë4. Õî¸ð òàëûã èæèë ãýìòýýõ5. Àðüñàí äîîð òîâðóó ¿¿ñýõ6. Ðåâìàòîèä ôàêòîð èëðýõ7. ¯åíèé ðåíòãåí ººð÷ëºëò




íü ºâäºã òîõîé øóóíû ¿å ë¿¿ äàìæèíà. Äýýðõ ¿éë ÿâö äàõèëòòàé áà äààìæðàõ õàíäëàãàòàé áàéäãààðàà îíöëîã. ªâ÷íèé ñýäðýë á¿ðä øèíý ¿åèéã õàìàðäãààñ ¿åíèé ãýìòýë ÿíç á¿ðèéí øàòíû ò¿âøèíä ÿâàãäàæ áàéäàã. ¯åíèé õºäºëãººí óëàì õÿçãààðëàãäñààð ºâ÷íèé òºãñãºëèéí øàòàíä àíêèëîç ¿¿ññýíýýñ íýã áà õýä õýäýí ¿å á¿ðýí õºäºëãººíã¿é áîëíî. Ñàðâóóíû ¿å õàìãèéí ò¿ð¿¿íä ãýìòýíý. ¯íäñýí øèíæ íü õàâäàõ, ýìçýãëýëòýé áàéõ, äåôîðìàöèä îðîõ, øèâí¿¿ðèéí ¿åíèé õºäºëãººí õÿçãààðëàãäàõ øèíæ¿¿ä ãàð÷ òºãñãºëä íü çóçààð÷ õóðóóíóóä ýýð¿¿ë õýëáýðòýé áîëíî.

• Àðüñàí äîîð ðåâìàòîèä çàíãèëàà íü îíîøëîãîîíû ÷óõàë øàëãóóð áîëäîã. Ýíý çàíãèëàà íü æèæèã áóäààíû õýìæýýíýýñ ñàìàð øèã õýìæýýòýé õ¿ðòýë, íÿãò áººðºíõèé, õîëáîã÷ ýäýýñ òîãòäîã áà òýìòðýõ ¿åä ýìçýãëýëã¿é, õºäºëãººíòýé, õàðèí ã¿í áàéðëàñàí ¿åä õºäºëãººíã¿é áàéäàã. Çàíãèëààíóóä ãýíýò ãàðàõ áà èõýâ÷ëýí ºâ÷èí ñýäðýõ ¿åä ¿¿ñäýã. Ò¿¿í÷ëýí òîõîé áîëîí ìºðíèé ¿åíèé íóãàëàõ õýñýãò îéð îéðõîí áàéðëàæ ãàðäàã. Çàðèìäàà øèâí¿¿ðèéí õîîðîíä áîëîí àëãà øèâí¿¿ðèéí àðûí ãàäàðãóóä ãàðäàã. Õîâîð òîõèîëäîëä öýýæ, äàë, òîëãîéãîîð ãàðíà. Çàíãèëàà íü õýçýý ÷ ¿ðýâñäýãã¿é áà áàñ èäýýëäýãã¿éãýýðýý îíöëîã áàéäàã.

Ðåíòãåíä ãàðàõ ººð÷ëºëò Ýíý ¿åèéí øèíæ òýìäýã íü ýïèôèçûí ÿñíû ñèéðýãæèëò áºãººä ýíý íü ýõíèé ¿å øàòàíäàà ¿¿ñäýã. Ðåíòãåíä ÿñíû ñèéðýãæèëò, ÿñíû ýäýýñ òîä ÿëãàð÷ õàðàãääàã. Äààìæðàõàä ¿åíèé õîîðîíäîõ çàé áàãàñ÷ á¿ð àëãà áîëäîã. Çàðèìäàà ¿åíèé ãàäàðãóóä ýðîç, ¿çóð ¿¿ñäýã.

Ëàáîðàòîðûí øèíæèëãýýíä ãàðàõ ººð÷ëºëò• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý: Ãåìîãëîáèí, ýðèòðîöèò, ëåéêîöèò

áóóðñàí, ÑÎÝ ÿìàãò èõýññýí õ¿íä õýëáýðèéí ¿åä áîëîí óäààí õóãàöààíû ºâ÷ëºëèéí ä¿íä ÿìàãò ãèïîõðîì òºìºð äóòëûí öóñ áàãàäàëò ¿¿ñäýã. Ýíý ¿åä çàðèìäàà ãåìîãëîáèí íü 35-40 ã/ë áîëñîí áàéäàã. Õ¿íä ºâ÷òºí¿¿äýä ÑÎÝ 60-80 ìì/ã õ¿ðòýë ºññºí áàéäàã. ÑÎÝ íü ºâ÷íèé èäýâõèæèë, ºâ÷íèé õ¿íä õºíãºí ÿâöààñ øàëòãààëæ èõ áàãà áàéíà.

• Ðåâìàòîèä ôàêòîð èëðýõ• Àëüáóìèí áàãàñàõ• lg J èõýñýõ• Ñ-èäýâõèò óóðàã èëðýõ• LE ýñ èëðýõ Äîòîð ýðõòýíèé ãýìòýë:Óóøèãíû òàëààñ: ïëåâðèò, èíòåðñòåöèàëü ïíåâìîíèò, óóøãèí äàõü òîâðóó, ïíåâìîíè.




Ç¿ðõ: ø¿¿äýñò, íààëäàöòàé ïåðèêàðäèò, äàëä õýëáýðèéí ìèîêàðäèò Í¿ä: õóóðàé êîíüþêòèâèò, êåðàòèòÖóñ, öóñ òºëæèõ ñèñòåìûí òàëààñ: öóñ áàãàäàëòÑóäàñíû òàëààñ: âàñêóëèò, àðòåðèèò

ßëãàí îíîøèëãîî: 1.Õýðýõ ºâ÷èí 2.¯åíèé õàëäâàðò ºâ÷í¿¿ä 3.Îñòåîàðòðèò 4.Òóëàé ºâ÷èí 5.Ñèñòåìèéí ÷îíîí òóóðàëò 6.Ñèñòåìèéí ñêëåðîäåðìè

Ýì÷èëãýýÀ. Äýãëýì• õºäºëãººí õÿçãààðëàëò õèéõ (¿ðýâñëèéí ¿åä)• ñýòãýë ç¿éí òàéâàí áàéõ• íèéãýì áîëîí ãýð àõóí õàìãààëàëò õèéõ• ýð¿¿ë ìýíäèéí áîëîâñðîë îëãîõ• ¿å õàìãààëàõ• õºäºëìºð çîõèöóóëàëò õèéõ• áèåèéí òàìèð ýì÷èëãýý• íºõºí ñýðãýýõ ýì÷èëãýý• ôèçèê ýì÷èëãýý• õºäºëìºð ýì÷èëãýýÂ. Ýìèéí ýì÷èëãýý

Áóñàä

Èììóíîäåïðåññàíò

Ä-ïåíèöèëàìèí, ìåòîòðåêñàò, Àçàòèîïðèí

Àìèíîõèíîëèíû á¿ëýã, àëòíû áýëäìýë

Ýð¿¿ë ìýíäèéí áîëîâñðîë, àìðàëò, áèåèéí òàìèð, íºõºí ñýðãýýõ ýì÷èëãýý, íèéãìèéí

¿éë÷èëãýý, ñàëèöèëàò áîëîí áóñàä ¿ðýâñëèéí ýñðýã ýìèéí á¿ëýã




Ðåâìàòîèä àðòðèòûã ýì÷ëýõ ýìèéí á¿ëãèéí òîäîðõîéëîëò

Ýìèéí á¿ëýã Øèíæ ÷àíàð

¯ðýâñëèéí ýñðýã ýìèéí á¿ëýã

• ¯ðýâñëèéí ýñðýã ¿éë÷èëãýýòýé• ªâäºëòèéã íàìäààõ• Ýìèéí áàðèõ òóí õàíãàëòòàé áàéõ øààðäëàãàòàé• Ãàæ íºëºº: õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòýíèé õÿìðàë

ªâ÷èí íàìäààõ ýì

• ªâäºëò èõòýé ¿åä ¿ðýâñëèéí ýñðýã ýìèéí á¿ëýãòýé õàâñàð÷ õýðýãëýõ

Ñóóðü ýì÷èëãýýíèé á¿ëýã

• ¯éë÷èëãýý íü óäààí õóãàöààíä èëðýõ• Õîðóó øèíæ ÷àíàð èõòýé

Ãëþêîêîðòè-êîñòåðîèä

• ¯ðýâñëèéí ýñðýã ¿éë÷èëãýýòýé• Áèåä õóðèìòëàãääàã ó÷èð õýðýãëýý íü õÿçãààðëàãäàíà

¯ðýâñëèéí ýñðýã ýì÷èëãýýíèé á¿ëýã

Ýìèéí íýð ªäºðò õýðýãëýõ “äýýä” òóí

ªäºðò õýäýí óäàà õýðýãëýõ

Àöåòèëñàëèöèëûí õ¿÷èë 3,6 ã 4

Äèêëîôåíàê (Âîëüòàðåí) 150 ìã 3

Èáóïðîôåí (Áðóôåí, Àïñèôåí) 2,4 ã 3

Èíäîìåòàöèí (Àðòðàöèí, Èíäîöèä)

150 ìã 3

Íàïðîêñåí (Íàïðîñèí, Ñèíôëåêñ) 1 ã 2

Ïèðîêñèêàì (Ôåëäåí) 20 ìã 1

¯ðýâñëèéí ýñðýã ýìèéí áýëäìýë¿¿äèéí õýðýãëýý:

Àöåòèëñàëèöèëûí õ¿÷èë 3-4 ã ºäºðò, áóòàäèîí 0.45-0.6 ã, íàïðîêñåí 0.75-1 ã, äèêëîôåíàê (âîëüòàðåí) óóõààð, ëààãààð ºäðèéí òóí 100-150 ìã, èíäîìåòàöèí 150ìã, áðóôåí 1.2-1.6 ã , ïèðîêñèêàì –30-40 ìã ºäºðò 1-2 óäàà òóñ òóñ õýðýãëýíý.

ªâ÷íèé ýõíèé ¿åä ¿åíèé õýëáýð äàâàìãàéëñàí áîë õèíîëèíû á¿ëãýýð ýì÷èëíý.




¯¿íä: ðåçîõèí, äåëàãèë, ïëàêâåíèë 0.2-0.25 ã îðîéí õîîëíû äàðàà 1 æèëèéí òóðøèä õýðýãëýíý. Õèíîëèíû á¿ëãèéí ýì¿¿ä íü äàðõëàëûã äàðàíãóéëàõ ¿éë÷ëýëòýé, ¿ðýâñëèéã áóóðóóëäàã. Óäààí õýðýãëýõýä ëåéêîïåíè áîëîõ, àðüñàí äýýð òóóðàëò ãàðàõ øèíæ òýìäýã èëýð÷ áîëäîã. Ýíý ¿åä ýìèéí òóíã áàãàñãàíà. Õàðèí í¿äíèé òàëààñ çîâèóð ãàðàõ òîõèîëäîëä ýì÷èëãýýã çîãñîîíî. Èéìä õèíîëèíû á¿ëãèéí ýì óóæ áàéãàà ºâ÷òºí 3 ñàðä 1 óäàà í¿äíèé ýì÷èä í¿äýý øàëãóóëíà.

Èììóíîäåïðåñàíòóóä: àçàòèîïðèí, öèêëîôîñôàìèä 100-150 ìã/ºäºðò, áàðèõ òóíãààð 50 ìã/ºäºðò, õëîðáóòèí (ëåéêåðàí) 2ìã-ààð ºäºðò 3-4 óäàà, áàðèõ òóíãààð 2ìã/ºäºðò, ìåòîòðåêñàò 2.5 ìã 2ºäºð ( ýõíèé ºäºð 1 óäàà, õî¸ðäàõü ºäºð 2 óäàà) 5 õîíîãèéí çàâñàðëàãàòàé 7 õîíîãò 7.5 ìã õýðýãëýíý. Èììóíîäåïðåññàíòûã õýðýãëýýä 2-3 äîëîî õîíîãèéí äàðàà ¿ð ä¿í ìýäýãäýíý.

Ä-ïåíèöèëëàìèí (êóïðåíèë) ýõëýõäýý 250ìã/ºäºðò õèéæ ýõýëíý, õýðýâ ãàæ íºëºº ãàðàõã¿é áîë 3 ñàð áîëãîæ 500-750 ìã õ¿ðòýë òóíã íýìæ áîëîõ þì. Ãàæ íºëºº: ëåéêîïåíè, òðîìáîöèòîïåíè, àíåìè èëýð÷ áîëíî. Øýýñýíä óóðàã èëýðíý. Èéìä ýõíèé 3-4 ñàðä 2 äîëîî õîíîãò, äàðàà íü ñàðäàà 1 óäàà øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý, öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýýãýýð õÿíàæ áàéõ ¸ñòîé. Ãëþêîêîðòèêîñòåðîèä (ÃÊÑ):ÃÊÑ-ûí ¿éë÷ëýõ ìåõàíèçì: ¿ðýâñëèéã äàðàõ, ôèáðîáëàñòûí ïðîëèôåðàöèéã äàðàíãóéëàõ ¿éë÷èëãýýòýé. ÃÊÑ-îîñ ïðåäíèçîëîí, òðèàìöèëîí, äåêñàìåòàçîí çýðãèéã èõýâ÷ëýí õýðýãëýíý. Äóíäàæ òóí: 10-20 ìã/ºäºðò õýðýãëýíý. Õýðýâ îëîí ýðõòýí ñèñòåì ãýìòýýñýí áîë ºäºðò 6-8 øèðõýã áóþó 30-40 ìã õýðýãëýíý. Ãàæ íºëºº: õîîë áîëîâñðóóëàõ òàëààñ õîäîîäíû ¿ðýâñýë, õîäîîäíû øàðõëàà, öóñàí äàõü ãëþêîçä ìýäðýã áàéäëûã àëäàãäóóëæ, ÿñíû ñèéðýãæèëò ¿¿ñãýíý. Ñýòãýöèéí òàëààñ ººð÷ëºëò èëýð÷, êàëèé äóòàãäàõ, ñàðûí òýìäýã ººð÷ëºãäºíº. Êóøèíãèéí õàì øèíæ èëýðäýã: “ñàð” õýëáýðòýé í¿¿ðòýé, öýýæíèé õýñýãò ººõ õóðèìòëàãäàõ, öóñíû äàðàëò èõñýõ, ¿å ìº÷, ÿñ ºâäºõ øèíæ òýìäýã èëýð÷ ìºí õàëäâàðò ºðòºìòãèé áîëæ áóãëàà ¿¿ñýõ ãýõ ìýò õ¿íäðýë¿¿ä ãàð÷ áîëíî. ÃÊÑ ñõåìýýð õýðýãëýíý.






• I øàòëàëûí àðãà õýìæýýã àâíà Öààøèä îíîø òîäðóóëàõ øèíæèëãýýí¿¿ä õèéõ

• Àéìàã, ä¿¿ðýãò õèéãäýõ øèíæèëãýý õèéõ (öóñàíä RF, ÑÐÁ, ÖÈÊ, ÇÖÁ, ðåíòãåí)

• Ðåâìàòîèä àðòðèòûí ¿åèéí äîòîð ýðõòýíèé òàëààñ ãàðàõ ººð÷ëºëòèéã èëð¿¿ëýõ

• “Ïèðàìèä” ýì÷èëãýýíèé ñóóðü áîëîõ : ýð¿¿ë ìýíäèéí áîëîâñðîë îëãîõ, àìðàëò à÷ààëëûã çîõèöóóëàõ, áèåèéí òàìèð, ôèçèê ýì÷èëãýý, íºõºí ñýðãýýõ ýì÷èëãýý õèéõ

• Íèéãìèéí òàëààñ: ãýð, àæëûí îð÷èíä òóñòàé ººð÷ëºëò õèéõ

• Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé ñîíãîëò õèéõ

• ¯ðýâñëèéí ýñðýã ñòåðîèä áóñ ýì÷èëãýý õèéõ

• Àìèíîõèíîëèíû á¿ëãèéí ýìèéí ñîíãîëò õèéõ

• ¯ðýâñëèéí ýñðýã ñòåðîèä ýì÷èëãýý õèéõ


• ÝÌÒ –èéí III øàòëàëä øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýõ

• Àñóóëãà àâàõ• Íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éëèéã

èëð¿¿ëýõ• ÐÀ ¿íäñýí øàëãóóðóóäûã

èëð¿¿ëýõ• Ýìíýë ç¿éí ¿çëýã õèéõ• Ýðõòýí òîãòîëöîîíû ýìíýë

ç¿éí øèíæ òýìäã¿¿äèéã çºâ ¿íýëýõ

• Áîëîìæòîé áîë ÇÖÁ õèéõ• Ñóìûí ò¿âøèíä õèéãäýõ

øèíæèëãýýã õèéõ (ÖÅØ, ØÅØ)• Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé ñîíãîëò

õèéõ• ¯ðýâñëèéí ýñðýã ñòåðîèä áóñ

ýì÷èëãýý õèéõ• ÝÌÒ –èéí II øàòëàëä

øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýõ




7. ÕÝÐÝÕ ªÂ×ÈÍ

Òîäîðõîéëîëò À á¿ëãèéí öóñ çàäëàã÷ b-ñòðåïòîêîêêîîð ¿¿ñãýãääýã õîëáîã÷ ýäèéí ¿ðýâñýëò ºâ÷èí þì. À á¿ëãèéí öóñ çàäëàã÷ \ñòðåïòîêîêê íü àìüñãàëûí äýýä çàìààð, èõýâ÷ëýí çàëãèóð, ã¿éëñýí áóë÷èðõàéä íºëººëæ, öààøäàà öóñààð äàìæèí îëîí ýðõòýí ñèñòåìèéã ãýìòýýíý. Çàëóó íàñíûõàí èë¿¿ ºâ÷èëäºã.

Àíãèëàë I. Èäýâõæèë• Èäýâõòýé / I - áàãà èäýâõæèëòýé, II – äóíä çýðýã, III

- ºíäºð èäýâõæèëòýé /• Èäýâõã¿é

II.Ýðõòýí òîãòîîöîîã ãýìòýýñýí ýìíýë ç¿éí áàéäëààð Ç¿ðõ• Èäýâõòýé À/ àíõäàã÷ ðåâìîêàðäèò, Á/ ýðãýõ

(äàõèëòòàé) ðåâìîêàðäèò • Èäýâõã¿é À/ õýðýõèéí ìèîêàðäèîñêëåðîç, Á/ ç¿ðõíèé

ãàæèã Áóñàä ýðõòýí ñèñòåì

• Èäýâõèòýé À/ ïîëèàðòðèò, ñåðîçèò (ïëåâðèò,ïåðèêàðäèò, õýâëèéí õàì øèíæ) , Á/ õîðåÿ, ýíöåôàëèò, ìýäðýë-ñýòãýõ¿éí õÿìðàë, Â/ âàñêóëèò, íåôðèò, ãåïàòèò, ïíåâìîíèÿ, äåðìàòèò, èðèò, èðèäîöèêëèä• Èäýâõèã¿é /¯ðýâñëèéí óëìààñ ¿ëäñýí ¿ð äàãàâàðóóä/

III. ßâöààð:• Öî÷ìîã• Öî÷ìîãäóó• Äààìæèðñàí• Áàéíãûí äàõèëòòàé• Äàëä õýëáýðèéíIV. Öóñíû ýðãýëòèéí äóòàãäëûí áàéäëààð:• Öóñíû ýðãýëòèéí äóòàãäàë èëðýýã¿é• Öóñíû ýðãýëòèéí äóòàãäëûí ¿å øàòààð: I, II, III




Îíîøëîãîî

• Öóñ çàäëàã÷ À á¿ëãèéí b-ñòðåïòîêîêêîîð ¿¿äýëòýé àìüñãàëûí

äýýä çàìûí ¿ðýâñýë áîëîí öî÷ìîã õýðýõ ºâ÷èí õîîðîíäîî íÿãò

õîëáîîòîé. Àìüñãàëûí äýýä çàìûí õàëäâàð, ÿëàíãóÿà çàëãèóð,

ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí õóðö ¿ðýâñëýýð ºâ÷èëñíèé äàðàà 1-6 äîëîî

õîíîãèéí /èõýâ÷ëýí 3 äîëîî/ äàðàà ºâ÷ëºë ýõëýõ ìàãàäëàëòàé.

• Ñòðåïòîêîêêûí õàëäâàð öóñààð äàìæèæ á¿õ ë ýðõòýí ñèñòåìèéí

õîëáîã÷ ýäèéã ò¿ãýýìëýýð ãýìòýýäýã áà ¿¿íèé äîòîð ç¿ðõ ñóäàñ,

¿å ìº÷íèé òîãòîëöîîã èë¿¿ ºâ÷ë¿¿ëíý. Ñòðåïòîêîêêèéí àíòèãåí íü

õ¿íèé ýäèéí àíòèãåíû á¿òýöòýé òºñòýé áàéäàã íü ýìãýã æàìä ÷óõàë

¿¿ðýãòýé. ªñâºð íàñàíä õ¿¿õäèéí äàðõëàëûí òîãòîëöîîíû õºãæèë

íü áèå áÿëäàðûí õºãæëèéã ã¿éöýæ ÷àäàõã¿é ò¿ð çóóðûí òýíöâýðã¿é

áàéäàëä îðæ ºâ÷èíä ºðòºìòãèé áîëíî. ßëàíãóÿà, õàëäâàðò ºâ÷íººð

ºâ÷ëºõ ìàãàäëàë èõýñäýã.

• Æèëä ºâ÷èëæ áàéãàà õîîëîéí ºâ÷ëºëèéí òîîíä àíõààð. Õîîëîéí

ºâ÷ëºëòèéí äàõèëò á¿ð íü õýðýõ ºâ÷èí ¿¿ñýõ ýðñäýëèéã íýìýãä¿¿ëíý.

Õîîëîé ºâäºõ íü õýäõýí õîíîã ¿ðãýëæèëæ, 1-2 õîíîã õàëóóðààä

ººðºº ýäãýð÷ áàéãàà ìýò øèíæ òýìäýã¿¿ä íü àðèëäàã ó÷ðààñ ºâ÷èí

ýäãýðëýý ãýæ ýíä¿¿ðýõ íü ýëáýã áàéäàã.

• ªâ÷òºí õàëóóðàõ, (èõýâ÷ëýí ñóáôåáðèëü õàëóóðàëò), àìàðõàí ÿäàð÷

ñóëüäàõ, òàìèðäàõ, õºëðºõ õàì øèíæ èëýðäýã.

• ªâ÷èí öî÷ìîã áóþó ààæèì ýõëýëòýé áàéæ áîëíî. Þóíû ºìíº

àìüñãàëûí äýýä çàìûí õàëäâàð àâñàí ýñýõ, õàíèàä, çàëãèóð ã¿éëñýí

áóë÷èðõàéí ¿ðýâñýë, ãàéìîðèò, ÷èõíèé ¿ðýâñýë çýðýã õàëäâàðûí

ºã¿¿ëýìæèéã ëàâëà

• Õ¿éòýí, ÷èéãòýé îð÷èíä àæèëëàäàã õ¿í õýðýõ ºâ÷íººð ºâ÷ëºõ íü

ýëáýã

• Äæîíñîíû øàëãóóðûã àøèãëàíà.




Õýðýõ ºâ÷íèé îíîøëîãîîíû øàëãóóð

Èõ øàëãóóð Áàãà øàëãóóð

Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ¿ðýâñýë Îëîí ¿åíèé ¿ðýâñýëÕîðåÿ Öàãèðàãëàñàí óëàéëòÀðüñàí äîîðõ òîâðóó

Ýìíýë ç¿éí• Õàëóóðàëò• ¯åíèé ºâäºëò • Óðüä ºìíº íü õýðýõ ºâ÷èí, õýðýõèéí øàëòãààíòàé ç¿ðõíèé ºâ÷íººð ºâ÷èëñºí ò¿¿õËàáîðàòîð• ¯ðýâñëèéí øèíæ • Óëààí ýñèéí òóíàõ õóðä èõñýõ • Ñ ðåàêòèâ óóðàã èëðýõ • Öàãààí ýñèéí òîî íýìýãäýõ • ÇÖÁ-ò PR óðòñàõ

ÍýìýëòÑòðåïòîêîêêèéí õàëäâàð áàéãàà ýñýõèéã òîäîðõîéëîõ (ASLO áîëîí áóñàä ñòðåïòîêîêêèéí ýñðýã áèåò èëðýõ, õººìèéí àð÷äàñò À á¿ëãèéí ñòðåïòîêîêê èëðýõ)Èõ øàëãóóðààñ õî¸ð ¿ç¿¿ëýëò ýñâýë èõ øàëãóóðààñ íýã, áàãà øàëãóóðààñ õî¸ð ¿ç¿¿ëýëò èëýðâýë õýðýõ ºâ÷íèé îíîø áàòëàãäàíà. Ñòðåïòîêîêêèéí õàëäâàð èëýðâýë öî÷ìîã õýðýõ ºâ÷èí áàéõ ìàãàäëàë èõýñíý. Èëðýõã¿é áîë ìàãàäëàë áóóðíà. ¯¿íä Ñèäåíãåéìûí õîðåÿ, óäààí ¿ðãýëæèëæ áàéãàà ç¿ðõíèé ¿ðýâñýë õàìààðàõã¿é.

Àñóóìæ • õîîëîé æèëäýý õýäýí óäàà ºâ÷èëñºí • õýðýõ ºâ÷íººð ºâ÷èëñºí ò¿¿õ • îðîí ñóóöíû íºõöºë

Áîäèò ¿çëýã:• Õîîëîéí ºâ÷èí ñýäðýýã¿é ¿åä ã¿éëñýí áóë÷èðõàé äýýð ñîðâè,

íààëäàö õàðàãäàíà.• Ñýäðýëòèéí ¿åä ¿ðýâñëèéí øèíæ òýìäýã¿¿ä èëýðíý.• Àìíû õºíäèéí ¿çëýãýýð ø¿äíèé ºâ÷èí èëýð÷ áîëíî.• Àìüñãàëûí äýýä çàìûí õàëäâàð áîëîõ À á¿ëãèéí öóñ çàäëàã÷ b

ñòðåïòîêîêêèéã èëð¿¿ëýõ ëàòåêñ ñîðèëûã õýðýãëýõ íü àøèãëàõàä õÿëáàð.




Õýðýõ ºâ÷íèé Äæîíñîíû îíîøëîãîîíû øàëãóóð ÈÕ ØÀËÃÓÓÐ

Ç¿ðõíèé ¿ðýâñýë (êàðäèò)-õàìãèéí ò¿ãýýìýë òîõèîëääîã ýìíýëç¿éí õýëáýð.

Çîâèóð: àìüñãààäàõ, ç¿ðõ äýëñýõ. Áîäèò ¿çëýãýýð: ç¿ðõíèé àãøèëòûí òîî îëøèðíî. ×àãíàëòààð: ç¿ðõíèé àâèà á¿äãýðñýí, ç¿ðõíèé îðîéä àãøèëòûí øóóãèàí ñîíñîãäîíî. Øóóãèàíû õ¿÷ íü ñóë, ºâ÷òºíèé áàéðëàëûã ººð÷ëºõºä øóóãèàí ººð÷ëºãäºõã¿é, ¿éë àæèëëàãààíû øóóãèàíààñ ÿëãàõ øààðäëàãàòàé. ¯éë àæèëëàãààíû øóóãèàí íü ýð¿¿ë õ¿¿õä¿¿äýä èëýð÷ áîëíî. Ýíý øóóãèàí íü èë¿¿ òîä, àãøèëòûí õóãàöààíû àëü íýãýí õýñýãò ñîíñîãäîæ ºâ÷òºíèé áàéðëàëûã ººð÷ëºõºä øóóãèàíû õ¿÷ ººð÷ëºãäºíº. Õýðýõèéí ¿¿äýëòýé ç¿ðõíèé ¿ðýâñëèéí ¿åä III àâèà ñîíñîãäîõ áóþó ýíý íü ç¿ðõíèé àãøèëòûí òîî îëøèðñîí ¿åä ïðîòîäèàñòîë áîëîí ïðåñèñòîëûí òºâºðãººíèé õýìíýëèéã ¿¿ñãýíý.

Ç¿ðõíèé òîìðîëÕýðýõ ºâ÷íèé ò¿¿õ áàéõã¿é ýñâýë óðüä ºìíº íü õýðýõèéí ¿¿äýëòýé ç¿ðõíèé ºâ÷íººð ºâ÷èëñºí ºâ÷òºíä ç¿ðõíèé òîìðîë èëýðâýë êàðäèòûí øèíæ ãýæ ¿çíý.

¯íõýëöýã õàëüñíû ¿ðýâñýë¯íõýëöýã õàëüñ ¿ðýâññýí òîõèîëäîëä ¿íõýëöýãèéí ¿ðýëöýõ ÷èìýý ñîíñîãäîæ, ¿íõýëöýãèéí õºíäèéä øèíãýí õóðèìòëàãäñàí íü èëýðäýã. ÇÖÁ áîëîí ç¿ðõíèé õýò àâèàíä òîäîðõîé øèíæ òýìäýã èëýðñýí áîë õýðýõèéí ¿¿äýëòýé ¿íõýëöýãèéí ¿ðýâñëèéã ñýæèãëýíý. Îíîøëîãîîíä áàãàæèéí øèíæèëãýý õèéíý.

Ç¿ðõíèé çîãñîíãèøëûí äóòàãäàëÁóñàä èëýðõèé øàëòãààíã¿éãýýð õ¿¿õýä áîëîí çàëóó õ¿ì¿¿ñò ç¿ðõíèé çîãñîíãèøëûí äóòàãäàë èëýðíý.

Îëîí ¿åíèé ¿ðýâñýë (ïîëèàðòðèò) - èõýíõäýý òîì ¿åèéã (òîõîé, ºâäºã, ìºð, øàãàé) ãýìòýýíý. Õî¸ð òàëäàà èæèë áóñ áóþó õýðæ ºâäºíº. ¯ðýâñëèéí øèíæ (õàâàãíàõ, óëàéõ, ºâäºõ, õàëóóí îðãèõ, õºäºëãººí õÿçãààðëàãäàõ) èëýðäýã.

Õîðåÿßíç á¿ðèéí, ýìõ çàìáàðààã¿é, óõàìñàðã¿é, ò¿ðãýí õºäºëãººí èëýðäýã. Ýäãýýð íü èõýíõäýý áóë÷èíãèéí ñóëðàë áîëîí çàí òºðõèéí ººð÷ëºëòòýé õàâñàð÷ áàéäàã.




Öàãèðàã óëàéëò Óëáàð ÿãààí ºíãèéí, öàãèðàã õýëáýðòýé, óëàéëòûí ãàäíàõ õ¿ðýý íü òîä, äîòîð õ¿ðýý íü õýëáýðýý àëäàæ ºíãº íü ààæèìäàà á¿äãýðñýí. Óëàéëò íü èõ áèå, ãàð õºëèéí àðüñàí äýýð íýã íýã ð¿¿ãýý í¿¿í øèëæñýí, ÿíç á¿ðèéí õýìæýýòýé áàéíà.

Àðüñàí äîîðõè òîâðóóÒîâðóóã òýìòðýõýä õàòóó, ºâäºëòã¿é, ¿åíèé ãàäíàõ ãàäàðãóóä áàéðëàñàí àðüñòàé õîëáîîã¿é, àðüñ íü ¿ðýâñëèéí øèíæã¿é, õºäºëãººíòýé áàéäàã. Èõýâ÷ëýí òîõîé, ºâäºã, øàãàéí ¿åíèé ãàäíà ãàäàðãóóä áàéðëàäàã.

ÁÀÃÀ ØÀËÃÓÓÐ Ýìíýëç¿éí øàëãóóð- Ýäãýýð ºâºðìºö áóñ ýìíýëç¿éí øèíæ¿¿ä íü õýðýõ ºâ÷íèé ¿åä

÷ èëýðäýã. Áóñàä îëîí ºâ÷íèé ¿åä ýäãýýð íü èëýðäýã áîëîõîîð îíîøëîãîîíû à÷ õîëáîãäîë áàãàòàé áàéäàã áîëîâ÷ Äæîíñîíû èõ øàëãóóðààñ çºâõºí íýã ¿ç¿¿ëýëò èëýðñýí òîõèîëäîëä îíîøèéã áàòëàõàä ºâºðìºö áóñ øèíæ¿¿äèéã õýðýãëýíý.

- ªâ÷íèé ò¿¿õýíä õýðýõ ºâ÷èí áóþó õýðýõèéí ¿¿äýëòýé ç¿ðõíèé ãàæèãààð ºâ÷èëñºí áîë - õýðýõ ºâ÷íèéã òîäîòãîæ ºãíº. Àíàìíåçûã áàòàëãààæóóëàõ øààðäëàãàòàé, óðüä ºìíº õýðýõèéí ¿¿äýëòýé ç¿ðõíèé ºâ÷íººð ºâ÷èëñºí íü ìàø òîäîðõîé áàéõ ¸ñòîé.

- ¯åíèé ºâäºëò - èëýðõèé ¿ðýâñëèéí øèíæ áàéõã¿é, íýã áóþó õýä õýäýí ¿åýð ºâäºõ, õºäºëãººí õÿãààðëàãäàíà. Õýðýõ ºâ÷íèé îëîí ¿åíèé ¿ðýâñýë èõ øàëãóóðò áàéãàà òîõèîëäîëä ¿åíèé ºâäºëòèéã îíîøëîãîîíû øàëãóóðò àâ÷ ¿çýæ áîëîõã¿é.

ØèíæèëãýýÖî÷ìîã ¿ðýâñëèéí øèíæ - ¿ðýâñëèéí ºâºðìºö áóñ øèíæýä òîîöîãäîíî. Óëààí ýñèéí òóíàõ õóðä, Ñ ðåàêòèâ óóðàã, öàãààí ýñèéí òîî èõñýíý. Õýðýâ ºâ÷òºí ¿ðýâñëèéí áóñ äààâðûí áîëîí äààâðûí áýëäìýë õýðýãëýýã¿é òîõèîëäîëä ¿åíèé áîëîí ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ¿ðýâñëèéí ¿åä äýýðõè ººð÷ëºëò¿¿ä õýâèéí õýìæýýíýýñ èõýñäýã þì. Óëààí ýñèéí òóíàõ õóðä öî÷ìîã õýðýõ ºâ÷èí, çàðèì òîõèîëäîëä öóñ áàãàäàëòûí ¿åä èõñýæ, ç¿ðõíèé çîãñîíãøëûí äóòàãäëûí ¿åä áóóðäàã. Öóñ áàãàäàëò íü Ñ ðåàêòèâ óóðàãò íºëººëºë ¿ç¿¿ëýõã¿é. Öî÷ìîã õýðýõ ºâ÷íèé ¿åä öàãààí ýñèéí òîî èõýñäýã. Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýãò PQ óðòñàõ Ýíý øèíæ íü áóñàä ¿ðýâñëèéí ¿åä èëýð÷ áàñ áîëíî. Öî÷ìîã õýðýõ ºâ÷íèéã çºâõºí áàãà øàëãóóðò ¿íäýñëýæ îíîøëîõ áîëîõã¿é. Ó÷èð




íü ñòðåïòîêîêêèéí õàëäâàð àâñàí ¿ðýâñëèéí äàðàà ýäãýýð øèíæ òýìäã¿¿ä èëýð÷ áîëäîã.

Ñòðåïòîêîêêèéí õàëäâàðûí áàòàëãààÕýðýõ ºâ÷èí íü À á¿ëãèéí ñòðåïòîêîêêèéí ¿¿äýëòýé çàëãèóð, ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí ¿ðýâñëèéí äàðààãààð ¿¿ñäýã. Õýðýõ ºâ÷èíòýé òºñòýé áóñàä À á¿ëãèéí ñòðåïòîêîêêèéí ¿¿äýëòýé ºâ÷èí îëîí áàéäàã. Èéìä ºâºðìºö øèíæèëãýýãýýð À á¿ëãèéí ñòðåïòîêîêêèéí ýñðýã áèåòèéã ÿëãàðóóëàõ ÷óõàë áàéäàã.

• ASLO íü ñòðåïòîêîêêèéí ýñðýã áèåòèéã èëð¿¿ëýõ ºâºðìºö ñîðèë þì.

• Õººìèéí àð÷äàñààñ À á¿ëãèéí ñòðåïòîêîêêèéã èëð¿¿ëýõ ëàòåêñ ñîðèë

Àíõäàã÷ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò Àíõäàã÷ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò íü çàëãèóð, ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí ñòðåïòîêîêêèéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéã òºãñ ýì÷ëýõ, õýðýõ ºâ÷èí ¿¿ñýõýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ çîðèëãîòîé. Çàëãèóð, ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí öî÷ìîã ¿ðýâñýë îíîøëîãäñîí áîë àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý çàéëøã¿é õèéãäýíý. Õîîëîéí àð÷äàñûã àâàõã¿éãýýð àíòèáèîòèê ýõýëíý.

Õýðýãëýõ àíòèáèîòèêóóä

À á¿ëãèéí öóñ çàäëàã÷ b ñòðåïòîêîêêèèéí ¿¿äýëòýé

àìüñãàëûí äýýä çàìûí õàëäâàðûí ýì÷èëãýýíèé íýãä¿ãýýð ñîíãîëò íü

áåíçàòèíïåíèöèëëèí þì. Áåíçàòèíïåíèöèëëèí G áóë÷èíä íýã óäàà

òàðèíà. Áóñàä àíòèáèîòèêèéã 10 õîíîã õýðýãëýäýã äýãëýì íü ºâ÷òºí, ýì÷

ãýð á¿ëèéíõýä òºâºãòýé óäààí õóãàöàà áóþó òèéì õÿëáàð ýì÷èëãýý áèø

þì.Çàëãèóð, ã¿éëñýí áóë÷èðõàéí ñòðåïòîêîêêèéí ¿ðýâñëèéí ýì÷èëãýý ( Õýðýõ ºâ÷íèé àíõäàã÷ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò)

Àíòèáèîòèê Õèéõ àðãà Òóí Ýì÷èëãýýíèé õóãàöàà

Ïåíèöèëëèíäõàðøèëã¿é ºâ÷òºí¿¿äýäÁåíçàòèí ïåíèöèëëèí G

Áóë÷èíä < 30êã 600000 ÎÓÍ>30êã 1200000 ÎÓÍ

Íýã óäàà

Ôåíîêñèìåòèë-ïåíèöèëëèí

Óóõààð < 30 êã 250 ìã2-3 óäàà ºäºðò> 30 êã 500ìã 2-3 óäàà ºäºðò

10 õîíîã




Ïåíèöèëëèíä õàðøèëòàé ºâ÷òºí¿¿äýäÝðèòðîìèöèí ýòèëñóêöèíàòÝðèòðîìèöèí ýñòîëàò

ÓóõààðÓóõààð

40ìã/êã/ ºäºðò(max 1.5 ã / ºäºðò) ºäºðò 3 óäàà 20-40ìã/êã/ ºäºðò (max 1.5 ã / ºäºðò) ºäºðò 3 óäàà

10 õîíîã

10 õîíîã

Òàéëáàð: Äýýðõè ýì¿¿äèéã îðëóóëæ äàðààõ ýì¿¿äèéã õýðýãëýæ áîëíî.1. Àìïèöèëëèí ýñâýë àìîêñîöèëëèíûã çààâàë 10 õîíîã óóëãàíà.2. Öåôàëîñïîðèíûã çààâàë 10 õîíîã õýðýãëýíý. Ãýõäýý ¿íýòýé ýì ãýäãèéã àíõààðíà óó.3. Ìàêðîëèäûí á¿ëãèéí øèíý ýì¿¿äèéã ñîíãîæ áîëîõ áîëîâ÷ õóãàöàà

íü çàéëøã¿é 10 õîíîã áàéíà. 4. Áåíçàòèíïåíèöèëëèí áîëîí ïðîêàèí áåíçèëïåíèöèëëèíèé õîëèìîãèéã õýðýãëýæ ýõýëñýí íü ºâ÷òºíä òààã¿é áàéäëûã áàãàñãàæ

áàéíà. 5. À á¿ëãèéí ñòðåïòîêîêêèéí ýñðýã ñóëüôîíàìèä, òåòðàöèêëèíû á¿ëãèéí

ýì¿¿äèéã çºâëºõã¿é. Õýðýâ òàðèõààð áåíçàòèíïåíèöèëëèí òàðèõààð áàéõã¿é áîë ôåíîêñèìåòèëïåíèöèëëèíûã çààâàë 10 õîíîã óóëãàíà. Õýðýâ ïåíèöèëëèíä õàðøèëòàé áîë ýðèòðîìèöèíûã 10 õîíîã óóëãàíà.

Õýðýõ ºâ÷íèé õîåðäîã÷ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò Óðüä ºìíº íü õýðýõèéí øàëòãààíòàé ç¿ðõíèé ºâ÷òýé, ºâ÷èíã¿é áàéñíûã õàðãàëçàõã¿é õýðýõèéí ýõíèé ñýäðýëò ºãºõºä àìüñãàëûí äýýä çàìä áàéõ À á¿ëãèéí ñòðåïòîêîêêèéí õàëäâàð, äàñëûã óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõýä àíòèáèîòèêèéã çàéëøã¿é ¿ðãýëæë¿¿ëýí õýðýãëýíý.

Õýðýõ ºâ÷íèé õî¸ðäîã÷ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò

Àíòèáèîòèê Õèéõ àðãà Òóí

Áåíçàòèí ïåíèöèëëèí G

Áóë÷èíä <30êã õ¿¿õäýä: 600000 ÎÓÍ-ýýð 3-4 äîëîî õîíîãèéí çàéòàé, >30êã õ¿¿õýä áîëîí íàñàíä õ¿ðýã÷äýä: 1200000 ÎÓÍ-ýýð 3-4 äîëîî õîíîãèéí çàéòàé

Ôåíîêñèìåòèë-ïåíèöèëëèí

óóõààð 250 ìã-ààð ºäºðò 2 óäàà




Ñóëüôîíàìèä (æèøýý: ñóëüôàäèàçèí, ñóëüôàäîêñèí)

óóõààð < 30êã: 500 ìã ºäºðò>30 êã : 1.0 ã ºäºðò

Ýðèòðîìèöèí óóõààð 250 ìã ºäºðò 2 óäàà

Òàéëáàð:1. Ñóäàëãààíààñ ¿çýõýä áåíçàòèí áåíçèëïåíèöèëëèí ãóðâàí äîëîî

õîíîãèéí çàéòàé õèéõ íü äºðâºí äîëîî õîíîãèéí çàéòàé òàðüæ, õýðýõ ºâ÷íèé ñýäðýëòýýñ ñýðãèéëíý.

2. Ñóëüôîíàìèäûã æèðýìñíèé ñ¿¿ëèéí ãóðâàí ñàðä õýðýãëýæ áîëîõã¿é. 3. Ïåíèöèëëèí áîëîí ñóëüôîíàìèäàä õàðøèëòàé õóâü ºâ÷òºíä

ýðèòðîìèöèíûã õýðýãëýæ áîëîõ þì.4. Ç¿ðõíèé ìýñ çàñëûí õàãàëãàà õèéãäñýí ºðòºìòãèé ºâ÷òºíä õî¸ðäîã÷

óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëòèéã òàñðàëòã¿é õèéíý. Ýíý íü õàëäâàðò ýíäîêàðäèòûí óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëòýýñ ÿëãààòàé.

Õî¸ðäîã÷ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëòèéí õóãàöààíû ¿íäñýí çàð÷èì

• Ñ¿¿ë÷èéí ñýäðýëò ºãñºíººñ õîéø õóãàöàà, ºâ÷òºíèé íàñ, îð÷íû ó÷ðóóëàõ õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëñ íü õýðýõ ºâ÷íèé ñýäðýëò äàõèëòàíä íºëººëäºã.

• Õî¸ðäîã÷ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëòèéí õóãàöàà õóâü ºâ÷òºíä çîõèöóóëàãäàí õèéãäýõ áîëîâ÷ åðºíõèé çàð÷ìóóäûã áàðèìòàëíà (Õ¿ñíýãò).

• Õýðâýý ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ¿ðýâñýëã¿é ºâ÷òºíä ñ¿¿ë÷èéí ñýäðýëòýýñ õîéø 5 äîîøã¿é æèë ýñâýë 18 íàñ õ¿ðòýë, õàëãààò õ¿÷èí ç¿éë èõòýé òîõèîëäîëä ò¿¿íýýñ ÷ óäààí õóãàöààíä õèéíý.

• Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ¿ðýâñýëòýéä óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëòèéã 25 íàñ õ¿ðòýë, îð÷íû íºëººëºë áîëîí áóñàä õàëãààò õ¿÷èí ç¿éëñ áàéâàë ò¿¿íýýñ ÷ óäààí õóãàöààíä õèéíý.

Àðõàã õýðýõèéí ç¿ðõíèé ãàæèãòàé ºâ÷òºíä óðò óäààí õóãàöàà áóþó íàñàí òóðøèä íü óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëòèéã çºâëºäºã

Õî¸ðäîã÷ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëòèéí åðºíõèé çàð÷èì

ªâ÷òºí Õóãàöàà

Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ¿ðýâñýëã¿é ç¿ðõíèé õýðýõ ºâ÷íèé ¿åä

18 íàñ õ¿ðòýë ýñâýë ñ¿¿ë÷èéí ñýäðýëòýýñ õîéø 5 æèë òàñðàëòã¿é õèéíý




Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí ¿ðýâñýë áàòëàãäñàí òîõèîëäîëä

25 íàñ õ¿ðòýë áóþó ò¿¿íýýñ öààø ¿ðãýëæë¿¿ëýí õèéíý.

Ç¿ðõíèé áóë÷èíãèéí àðõàã ¿ðýâñëèéí ¿åä

Íàñàí òóðøèä

Õàâõëàãûí ãàæèãòàé Íàñàí òóðøèä



• I øàòëàëûí àðãà õýìæýýã àâíà

• Öààøèä îíîø òîäðóóëàõ øèíæèëãýýí¿¿ä õèéõ

• Àéìàã, ä¿¿ðýãò õèéãäýõ øèíæèëãýý õèéõ (öóñàíä ASLO, ÑÐÁ, ÖÈÊ, ÇÖÁ, ðåíòãåí)

• Áîëîìæòîé áîë ëàòåêñ ñîðèë õèéõ

• Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé ñîíãîëò õèéõ

• ¯ðýâñëèéí ýñðýã ñòåðîèä áóñ ýì÷èëãýý õèéõ

• Õîåðäîã÷ óðä÷èëàí ñýðãèéëýò õèéõ

• Àìèíîõèíîëèíû á¿ëãèéí ýìèéí ñîíãîëò õèéõ

• ¯ðýâñëèéí ýñðýã ñòåðîèä ýì÷èëãýý õèéõ


Ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæèéí III øàòëàëä øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýõ

• Àñóóëãà àâàõ• Àìüñãàëûí äýýä çàìûí õàëäâàð

àâ÷ áàéñàí ýñýõèéã àñóóõ, ÿëàíãóÿà ã¿éëñýí áóë÷èðõàé ¿ðýâññýí ýñýõèéã òîäîðõîéëîõ

• Íºëººëæ áîëîõóéö õ¿÷èí ç¿éëèéã èëð¿¿ëýõ (àìüæèðãààíû ò¿âøèí, ãýð á¿ëèéí îðëîãî, àì á¿ëèéí òîî, ýöýã ýõèéí áîëîâñðîë, àìüäàð÷ áóé îðîí ñóóöíû îð÷èí, íºõöºë)

• Õýðýõ ºâ÷íèé îíîøëîãîîíû øàëãóóðóóäûã èëð¿¿ëýõ

• Ã¿éëñýí áóë÷èðõàéã áîäèò ¿çëýãýýð ¿íýëýõ

• Ýðõòýí òîãòîëöîîíû ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäã¿¿äèéã çºâ ¿íýëýõ

• Áîëîìæòîé áîë ÇÖÁ õèéõ• Ñóìûí ò¿âøèíä õèéãäýõ

øèíæèëãýýã õèéõ (ÖÅØ, ØÅØ)• Ýìèéí ýì÷èëãýýíèé ñîíãîëò õèéõ• Àíõäàã÷ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýëò

õèéõ • Õî¸ðäîã÷ óðä÷èëàí ñýðãèéëýò

õèéõ

Ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæèéí II øàòëàëä øèíæë¿¿ëýõýýð èëãýýíý


Зүрх судасний үе мөчний эмгэг.pdf

Documents