وزارت جهاد كشاورزي سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج كشاورزي

معاونت ترویج و آموزش

نشریه فنی

گوسفند افشاری

سازمان جهاد كشاورزي استان زنجان

مدیریت هماهنگی ترویج كشاورزي

اداره رسانه های آموزشی

1396

1

شماره صفحه سرفصل

4 --------------------------------------------------------- همقدم

4 ------------------------------------------ ویژگیهاي گوسفند افشاري

قسمت اول: گوسفند داشتی

6 ------------------------------------------------- مرحله قبل از جفتگیري -1

6 --------------------------------------- راجع به میشی یها توصیه -الف

12 --------------------------------------- راجع به قوچی یها توصیه -ب

14 ------------------------ ر یا اسفنج واژنیدسازی با استفاده از سی همزمان -ج

مرحله آبستنی -2

14 --------------------------- هفته اول( 15اوایل آبستنی) -مرحله اول -الف

18 ------------------- هفته قبل از زایش( 4-6اواخر آبستنی ) –رحله دوم م -ب

19 ------------------------------------------------- مرحله زایش -3

مرحله شیردهی -4

21 ------------------------------------- بعد از زایش -1

25 ---------------------------------------شیرگیری -2

26 ------------- تلقیح بعدیبرای شیرگیری جهت آماده کردن -3

26 ----------------------------------------------------- جایگاه -5

27 ----------------------------------------- قسمت دوم: پرواربندي بره

2

شناسنامه:

گوسفند افشاريعنوان نشریه :

سعید –سید وحید مرتضوی –سید سعید موسوی –انی نویسندگان : رحمان رستمخ داود علیاری –محمد تقی مسلمیون –حسین قربانی –مهدیخانلو

هرمانی قمهدی مدیر اجرایی :

ویراستار فنی : محمد رضا اسکندری

ویراستار ادبی : سیما اشتری

ناشر : مدیریت هماهنگی ترویج کشاورزی

ق نوروزی فرد طراحی و صفحه بندی : محمد صاد

1393سال نشر :

جلد 1000شمارگان :

تهیه و تدوین : اداره رسانه های آموزشی

93 -102-1-2كد نشریه :

3

مخاطبان و بهره برداران نشریه

کارشناسان دامپروری -1

دامداران پیشرو -2

سایر عالقمندان -3

4

مقدمه

هففای زننففان و کیلففومتر مربففع در بففین اسففتان 20000گوسفففند افشففاری در وسففعتی قریفف بففه

رباینففان بربففی و شففرقی و کردسففتان پراکنففده اسففتع بیشففترین جمعیففت و هففای آ قسففمتی از اسففتان

منطقففه پففراکنش گوسفففند افشففاری در اسففتان زننففان قففرار گرفتففه اسففتع طبفف آمففار معاونففت بهبففود

رأس گوسفففند وبففره دراسففتان 1224000تولیففداد دامففی سففازمان جهففاد کشففاورزی اسففتان زننففان

دهففد و بففه رأس را نففداد افشففاری تشففکیل مففی750000زننففان وجففود داردکففه از ایففن تعففداد در حففدود

هففای طففوبنی بخففش مهمففی رسففد گوسفففند افشففاری مهمتففرین دام بففرای پروارشفدن بففوده وسففال نظفر مففی

هففای مختلففف در کففرده اسففتع ایففن نففداد دارای تیفف هففای همنففوار را تففيمین مففی از پففروار بنففدی اسففتان

گردنففدع برخففی از ایففن م متمففایز مففیمنففاط مختلففف بففوده کففه بففر اسففاس رنففا و شففکل ففاهری از هفف

باشدع ها قزل افشار ، قاشقا افشارو قمر افشار می تی

ویژگیهاي گوسفند افشاري

سرعت رشد باب

تولید شیر مطلوب

سازگاری و عادد پذیری با شرایط آب و هوای مناط سردسیر

قدرد راهپیمایی مناس

توان دوقلوزائی باب

های منطقه گلمقاومت در مقابل امراض و ان

داشتن بازده اقتصادی مطلوب

خصوصیات فنوتیپی گوسفند افشاري

کن یو بفدون لکفه مفی باشفدع لف یکدسفت رنا بال در این گوسففند قهفوه ای متمایفل بفه قرمفز

ای تیففره متمایففل بففه سففیاه در بففین ای روشففن تففا قهففوه هففایی بففا دامنففه ت ییففراد از قهففوه رنففا

دعشو های این نداد دیده می جمعیت

دعباش ها بزرگ بوده و به حالت افتاده می گوش

قوچ و میش هر دو فاقد شاخ هستندع

هففا صففا یففا دارای انحنففای کففم دارای انحنففا بففوده لکففن در مففیش هففا اکاففراً بینففی در قففوچی رو

استع

باشدع ها قوی و ضخیم می ها دراز و در قوچ گردن در میش

5

تعای و پهن اس دنبه دو لپی بوده و بصورد سفره

دنبالچه دارای پشم و بدون خیره چربی استع

ها در سنین مختلف )کیلوگرم( میانگین وزن بره

بره های ماده بره های نر وزن

15/4 48/4 وزن تولد

9/24 28 ماهگی 3وزن

57/37 8/43 ماهگی 6وزن

7/53 5/60 ماهگی 12وزن

میانگین وزن بلوغ در گوسفند افشاری )کیلوگرم(

هففای ژنتیکففی و اسففتعدادهای بففالقوه در نففداد گوسفففند افشففاری و بففا اسففتفاده بففا شففناخت اسففتعداد

تففوان گففام مففوجر در جهففت بففاب بففردن تولیففداد از منففابع موجففود خففوراو دام و مففدیریت بهتففر، مففی

طبفف طففرح تحقیقففاتی اننففام شففده، وزن مناسفف یففد گوشففت قرمففز برداشففتع دامففی بففه خصففو تول

هفای نفر افشفاری و بفازار پسففندی کشفتار بفا توجفه بفه پتانسففیل ژنتیکفی و همچنفین خصوصفیاد بشفه بففره

باشدع کیلوگرم می 50تا 45آن در حال حاضر

ودن هزینففه مراتففع مهمتففرین بخففش از منففابع تندیففد شففونده کشففور اسففت کففه بففه دلیففل نففاچیز بفف

تففامین علوفففه از آنهففا در مقایسففه بففا هزینففه تولیففد علوفففه از طریفف کشففت زراعففی، فشففار زیففادی بففر آنهففا

شففودع یکففی از اطالعففاد مهففم مففورد نیففاز جهففت مففدیریت صففحیح و اصففولی مراتففع، آگففاهی از وارد مفی

هففا و هففای مرتعففی در مکففان هففای موجففود در مرتففع اسففتع کیفیففت گونففه کیفیففت و ارزش بففذایی گونففه

هففا اجففر هففای مختلففف متفففاود اسففت، زیففرا عوامففل مختلفففی روی کیفیففت و ارزش بففذایی گونففه زمففان

67 سالگی( 5/1وغ قوچ )وزن بل

79 سالگی( 5/2وزن قوچ های بالغ )

59 وزن بلوغ میش

6

باشففدع تففامین هففا و مراحففل فنولوژیففن رشففدآنها مففی گذارنففدع از جملففه مهمتففرین ایففن عوامل،گونففه مففی

از هففای مرتعففی امکففان پففذیر نبففوده مففواد بففذایی مففورد نیففاز گوسفففند بففه تنهففایی از طریفف تعلیففف علوفففه

ا در مقفففاطع فیزیولفففوژیکی حیفففوان جهفففت تفففامین نیفففاز بفففه اسفففتفاده از مفففواد بفففذایی خففف ایفففن رو

باشد کمبودهای آن ضروری می

گوسفند داشتی –قسمت اول

قبل از جفتگیريمرحله -1

راجع به میش یتوصیه های -الف

در این مرحله ضروری استع ها به کمیت و کیفیت ت ذیه میشتوجه

ی قففرار گیففرد و محففدودیت بففذای وسفففند در ابتففدای دوران رشففد تحففت تففيجیر کففه گ در صففورتی

در بلفففوغ اتففففاق افتفففاده و اولفففین فصفففل جفتگیفففری را بفففه تعویففف تفففيخیر ،بخفففوبی رشفففد نکنفففد

دهففی در مففیش توانففد سففب کففاهش بففره ای در اوایففل عمففر مففی کمبودهای شففدید ت ذیففهانففدازدع مفی

بالغ در طول عمر اقتصادی شودع

گففذاری وابسففته بففه هورمففون هففای تخمففدان و تخمففن رشففد فولیکففولLH مففیش هففاییاسففتع در

بنففابراین ت ذیففه شففودع مختففل مففی LHکففه زیففر آسففتانه وزن زنففده بزم باشففند نوسففاناد ترشففحی

عشود ها به وزن مطلوب توصیه می مناس جهت رسیدن میش

دهدع میت ذیه محدود مانع بروز فحلی در میش شده و یا طول دوره فحلی را کاهش

هفتفه ادامفه داردع بففه 4هفتفه قبفل از جفتگیففری شفرو شفده و بفه مففدد 2عملفی اسفت کففه :فالشفینا

هفته استع 4عبارتی حداکار طول مدد استفاده از جیره فالشینا

( بر فرایند تولید مالی دام 3تيجیر وضعیت بدنی مطلوب )اسکور

اییقلو زدو افزایش نهایتاًو گذاری افزایش میزان تخمن

پاسخ به فرایند فالشینا

کاهش مرگ و میر جنینی

ن(مففره وضففعیت بففدنیBCS ) 5/2 هففای افشففاری در زمففان تففرین اسففکور در مففیش مناسفف 3 الففی

باشدع جفتگیری می

7

هففا مففدد یابففد و مففیش و کمتففر طففول فصففل جفتگیففری افففزایش مففی 2هففای بففا اسففکور در مففیش

یاز دارندعزمان بیشتری را برای نشان دادن عالیم فحلی ن

های با در میشBCS 5/3 یابدع ها افزایش می احتمال قصر ماندن میش به باب

فالشینا بر فرایند تولید مالی دام تيجیر

گذاری افزایش میزان تخمن

توسففع )افففزایش رشففد و کففه بففه مرحلففه بلففوغ مففی رسففند فولیکففول هففایی افففزایش تعففداد

فولیکولی(

روند یل میکه تحل فولیکول هاییکاهش تعداد

شود فالشینا موج کاهش طول فصل جفتگیری می

تيجیر ت ذیه محدود بر فرایند تولید مالی دام

گیری در طول عمر اقتصادی دام کاهش میزان بره

گذاری کاهش میزان تخمن

روند که تحلیل می هایی فولیکولافزایش تعداد

ها افزایش مرگ و میر جنینی و افزایش قصر بودن میش

یش طول فصل جفتگیریافزا

دهد(ع را کاهش میجفتگیری )تلقیح( گیرایی در اولین افزایش برگشت فحلی ) میزان

در طفففول زنفففدگی دام از آن منشفففا هفففا فولیکفففولای کفففه همفففه اولیفففه هفففای فولیکفففولمخفففزن

تشففکیل و تففا آخففر هففای گوسفففند در زمففان تولففد و کمففی بعففد از آن گیرنففد در ابلفف گونففه مففی

تففيجیر زنففدگیهففای نخسففتین بففا ایففن وجففود کمبففود شففدید ت ذیففه در هفتففه مانففد مففی جابففتعمففر

داردع میزان آبستنی و دو قلو زایی میش ها در طول زندگی آنهابر منفی

هفایی بفا اسفکور بفدنی متوسفط میفزان ریفزی پفایین و در مفیش های ببفر میفزان تخمفن در میش

امففا در شففودع مففیتکامففل آنهففا فففراهم ریففزی بففاب بففوده کففه بففا فالشففینا امکففان رشففد و تخمففن

عیابد تلفاد اولیه جنینی افزایش می 4و 5/3های با اسکور میش

ریففزی از طریفف کففاهش تحلیففل فولیکففولی افففزایش مصففر پففروتجین مننففر بففه افففزایش تخمففن

ره حفاوی پفروتجین یف هفایی کفه بفا ج نفم اسفپرم قفوچ ح تنربفه نشفان داده اسفت شودع همچنین می

8

ره حفاوی پفروتجین کفم یف هفایی اسفت کفه بفا ج ت ذیفه شفده باشفند بیشفتر از قفوچ در حدود طبیعی

ره بفذایی یف هفایی کفه بفا ج زایفی در گلفه قلفو زایفی و دو بفره اند به همفین ترتیف درصفد ت ذیه شده

عاند نیز ببیشتر است دار ت ذیه شده های پروتجین محتوی دانه

سفو اد تفيجیر ایفل دوره آبسفتنی در اوچاق شفدن بفیش از حفد مفیش هفا قبفل از جففت گیفری و

فقففط ع بففه همففین دلیففل فالشففینا را جنففین داردتلفففاد آبسففتنی و ای روی میففزان قابففل مالحظففه

کنندع سه هفته قبل از جفتگیری و دو هفته بعد از آن توصیه می

مففرگ و میففر جنینففی بففه علففت کمبففود ایففن عنصففر در در کففاهش سففلنیومعنصففر تمابفف تففيجیر

اسففتفاده از ایففن عنصففر مففرگ و میففر جنینففی را کففاهش لففذا ده اسففت ط گففزارش شففابرخففی منفف

داده استع

هففا را از لحففاو آلففودگی انگلففی بررسففی کنیففد تففا هففیگ گونففه آلففودگی انگلففی نداشففته مففیش

باشندع

3-2 گففرم جففو بففه جیففره ی مففیش هففای 300-400هفتففه مانففده بففه قففوچ انففدازی روزانففه

BCSفتففه پفف از شففرو جفتگیففری ادامففه دهیففدع)ه 2افشففاری اضففافه نماییففد و ایففن عمففل را تففا

عدر زمان جفتگیری مناس می باشد( 3تا 5/2

گیففری بففا هفتففه قبففل از جفففت4کففه ت ذیففه اضففافی یابففد بففاروری مففیش درصففورتی افففزایش مففی

بفه تفدریج بفه ایفن واحفد نشاسفته اضفافی بفه ازای هفر راس مفیش آبفاز شفده و 70 عرضه روزانه

واحفد نشاسفته در روز برسففدع 300فتففه آخفر قبفل از جففت گیففری بفه مقفدار اففزوده شفود تفا دره

گیففری هففم ادامففه داشففته وسففپ هفتففه پفف از جفففت 2عرضففه ایففن مقففدار خففوراو اضففافی تففا

شودع قطع می

جیففره هففای پرانففرژی مننففر بففه خیففره چربففی در طففرفین بففدن شففده و اسففکور بففدنی را افففزایش

دهدع می

اسففتعدر ایففن اسففکور، مففیش 3خمففن گففذاری اسففکوربهتففرین حالففت بففرای بیشففترین میففزان ت

% چربی داردع30-35در بدن خود

9

ت ییراد وضعیت نمره بدنی در سیکل تولیدی میش ها -1تصویر

هففای بففا نمففره شففکل در یففن گلففه گوسفففند داشففتی بففا مففدیریت مناسفف نبایففد دام بففه بففا توجففه

مشاهده شودع 1وضعیت بدنی

می باشدع 2ه و در زمان شیرگیری بره ها های ین گل حداقل نمره برای میش

،طففور مناسفف ت ذیففه شففوند تففا نمففره بزم در زمففان آمیففزش ه هففا بایففد بفف دام پفف از شففیرگیری

( را داشته باشندع3)نمره

مففاه آخففر آبسففتنی اننففام مففی گیرد،لففذا ت ذیففه 2درصففد از رشففد جنففین در 85چففون حففدود

ر زمففان زایففش دارای نمففره وضففعیت بففدنی هففا در ایففن مففدد بایففد بففه مقففداری باشففد کففه د دام

باشندع 4تا 5/3

( کففه حففداکار مصففر بففذای دام 2-3در زمففان اوج شففیردهی)هففا بففرای هفتففه بعففد از زایش

باشففدعزیرا در ایففن مرحلففه 3مقففدار تولیففد شففیر کففافی نیسففت،نمره وضففعیت بففدنی آنهففا حففدود

کنندع ها از خایر بدن خود برای تولید شیر استفاده می دام

4داریففم نمففره را هففایی کففه قصففد فففروش آنهففا تففرین وضففعیت نمففره بففدنی بففرای مففیش مناسفف

سفب افففزایش مقففدار چربففی بشففه (4)بففیش از نمففره هففا زیففرا چففاق بففودن زیفاد مففیش باشففدع مفی

چنفین کففاهش قیمففت کفاهش کیفیففت و بازارپسففندی گوشفت و هففم )بفویده چربففی زیفر جلففدی(،

شودع آن در بازار می

مهففره هفای ناحیففه کمفر ) از آخففرین دنفده تففا بفرای تعیففین وضفعیت بففدن گوسففند بهتفرین محففل

باشدع قلوه گاه ( می

10

بففدین ترتیفف کففه نمففره صفففر بففرای درجففه بنففدی مففی شففودع 5وضففعیت بففدن از صفففر تففا

شودع های بسیار چاق در نظر گرفته می برای دام 5های یسیار ببر و نمره دام

در آنهففا کففه هففایی اسففت ر طففول ایففن دوره،کففاهش تعففداد مففیش هففد از ت ذیففه و مففدیریت د

لففذا بففرای آزاد و بففارور شففدن تعففداد کففافی شففودع آزاد شففدن تخمففن و فحلففی اننففام نمففی

بزم اسففت ،تخمففن، افففزایش تعففداد تخمففن بففارور شففده و قففدرد مانففدگاری و رشففد جنففین

ها دارای نمره وضعیت بدن مناس در شرو آمیزش باشندع میش

گففذاری و گففام آمیففزش سففب افففزایش میففزان تخمففن هتففر بففودن وضففعیت بففدن در هن عمومففا ب

زایی می شودع درصد بره

ارتباط بین نمره وضعیت بدن در زمان آمیزش و درصد بره زایی مابت استع

هفا بایففد در زمفان آمیفزش دارای نمففره وضفعیت بففدن مناسف باشفندع در بیشففتر مفوارد نمففره مفیش

شدبا می 3مطلوب وضعیت بدن

هففای ضففعیف بایففد بففرای اطمینففان از یکنواخففت بففودن وضففعیت گلففه در زمففان آمیففزش مففیش

هفته به طور جداگانه مدیریت شوندع 6حداقل به مدد

3- در زمفففان آمیفففزش بایفففد از کفففاهش وزن و در نتینفففه کفففم شفففدن نمفففره وضفففعیت بفففدن

جلوگیری شودع

11

بر تخمن گذاری تاجیر ت ییراد نمره امتیاز بدنی میش افشاری -2تصویر

هفتففه 4درزمففان دو یففا چنففد قلففو آبسففتن بففوده و بففا فقففر بففذایی مواجففه شففوند مففیش هففائی کففه

آبستنی دچار می شوندعمسمومیت مانده به زایمان، به بیماری

های رایج در منطقه واکسینه کنیدع ها را با توصیه دامپزشکی محل بر علیه بیماری میش

عحذ شوند رای عیوب پستانی و تولید مالی هستندهایی که دا های مسن و میش میش

انتخففاب بففره هففای مففاده ای کففه دارای وزن و سففن مناسفف بففوده و بففرای شففرکت در جفتگیففری

مناس هستندع

توصیه می شود آب به صورد آزاد در اختیار دام ها قرار گیردع

ه بففه فصففل روز مانففد 30هففا را بررسففی نمففوده و در صففورد نیففاز حففداقل وضففعیت سففم مففیش

جفتگیری آنها را اصالح کنیدع

12

گله گوسفند افشاری -3تصویر

راجع به قوچ ی یتوصیه ها -ب

و نففداد شففوند ، نقففش مهمففی در اصففالح لففه انتخففاب مففی گهففایی کففه بففرای بففارور سففاختن قففوچ

نسل بعدی دارندع گوسفندانتولید

45 نتخاب یا خرید کنیدعهای خود را ا قوچ جفتگیریروز قبل از شرو فصل 60تا

آلففودگی انگلففی هففیگ گونففه هففای خففود را از لحففاو آلففودگی انگلففی بررسففی کنیففد تففا چ قففو

نداشته باشندع

وضعیت سم قوچ ها را نیز قبل از جفتگیری بررسی کنیدع( )ها را پشم چینی کنیدع قوچ

شفف انففدازی را در چنانچففه هففوا گففرم اسففت قففوچ هففا فففراهم کنیففدع محففیط خنکففی را بففرای قففوچ

ها در محیط خنن قرار گیرندع اننام دهید و سعی کنید که در طول روز قوچ

را بدسففت 5/3هففا بففه آنهففا بففالد دهیففد و سففعی کنیففد اسففکور در صففورد ببففر بففودن قففوچ

آورندع

3-2 هفای افشفاری قفوچ گفرم جفو بفه جیفره ی 300-400هفته مانفده بفه قفوچ انفدازی روزانفه

عاضافه نمایید

13

عمشاهده کنیدکنترل وها را قوچفعالیت جفتگیری

روز قوچ را از گله خارج نمائیدع 51بعد از

باشدع طبیعیقوچ ها باید سن و وزن مناس داشته باشند و دستگاه تولید مالی آنها سالم و

های مولد باید به نحوی باشد که کیفیت مطلوب اسپرم را تضمین کند ع ت ذیه قوچ

روز قبففل از دوره جفتگیففری بففا یففن 30-45 یسففال بففه اسففتانا هففای بففالغ را در تمففام طففول قففوچ

کنیدعنگهداری )چراگاه ( ت ذیه رهیج

در طول سال به قوچ ها جیره ی نگهداری )مرتع( داده شودع

هفا را بفا بررسفی نمفرذ وضفعیت بفدن ارزیفابی نماییففدع تفيجیر اففزایش جیفرذ بفذایی بفه جیفرذ قفوچ

باشدع 5/3یری باید حدود ها در زمان جفتگ نمرذ وضعیت بدن قوچ

ره حفاوی پفروتجین در حفدود طبیعفی ت ذیفه شفده باشفند بیشفتر یف یی کفه بفا ج هفا نم اسپرم قفوچ ح

انففد بففه همففین ترتیفف ره حففاوی پففروتجین کففم ت ذیففه شففده یففهففایی اسففت کففه بففا ج از قففوچ

دار هفای پففروتجین ره بفذایی محتفوی دانفه یف هفایی کففه بفا ج زایفی در گلفه قلفو زایفی و دو بفره درصفد

عاند نیز ببیشتر است ت ذیه شده

شکل اهری قوچ افشاری -4تصویر

14

با استفاده از سیدر یا اسفنج واژنی:فحلی همزمان سازي -ج

باعث مدیریت پرورشی یکسان و بهینه در گله می گرددعفحلی همزمان سازی

باعفففث برنامفففه ریفففزی مطلفففوب در خصفففو پفففرورش و ففففروش فحلفففی همزمفففان سفففازی

گله می گرددع محصوبد

روز می باشدع 14الی 12طول دورذ استفاده از سیدر و اسفنج

واحففد 400در زمففان برداشففت سففیدر یففا اسفففنج تزریففPMSG توصففیه مففی شففودع)در خففارج

تزری شودع( "از فصل تولید مال حتما

واحففد 400تزریففPMSG و آزاد شففده و تعففداد تخمففن شففده باعففث افففزایش تخمکریففزی

زایی را افزایش می دهدعمیزان دوقلو

24 هففا عالیففم فحلففی % مففیش 98سففاعت بعففد از برداشففت سففیدر یففا اسفففنج در حففدود 48الففی

عدهندنشان می

ها از سیدر استفاده شودع شود برای بره میش توصیه می

زمان اسفتفاده از سفیدر بهتفر اسفت اطفرا ففرج بفا اسفتفاده از گفاز حفاوی بتفادین ضفدعفونی در

شودع

یففابی بففا سففاعت بعففد از برداشففت سففیدر عمففل فحففل 24ننففام تلقففیح مصففنوعی در صففورد ا

هففای فحففل از گلففه جففدا شففده و هففای دارای پففیش بنففد اننففام گیردعسففپ مففیش اسففتفاده از قففوچ

ساعت( تلقیح شوندع 12ی بار)با فاصله 2

آبستنی مرحله -2

هفته اول( 15اوایل آبستنی) –مرحله اول –الف

استع تلفاد جنینی میزان باروری میشعامل اجرگذار منفی بر

استعدرصد 5-8 وضعیت طبیعی قصرماندن میش

استع درصد 20-30 وضعیت قصرماندن در اجر تلفاد جنینی

بففرهم خففوردن ،نامتعففادل بففودن ت ذیففه ،گرمففای شففدید محففیط عوامففل مففوجر در مففرگ جنففین

می باشدعها ترس یا استرس میشو تعادل هورمونی

15

آخففر آبسففتنی، توجففه بففه جیففره مففیش هففا در شففش هفتففه بففا نففی یففا سففقط کففاهش تلفففاد جنی

ریففدن از موانففع و وارد شففدن ضففرباد مکففانیکی بففه شففکم پجلففوگیری از دویففدن سففریع گلففه یففا

می باشدع

بففرای کسفف حففداکار بقففای در زمففان جفتگیففری، 5/3تففا 3بففرای مففیش هففای بففا نمففره بففدنی

ولین ماه آبستنی مطلوب استعت ذیه در سطح نگهداری در دوره ی ا رویان،

،ماننففد کمبففود ویتففامین عففدم تففوازن ت ذیففه ایE و سففلنیوم،که مننففر بففه مففرگ و میففر رویففان در

در ادامففه رشففد جنینففی را کففاهش داده و وزن جنففین هففای زنففده را طففی جففایگزینی مففی شففود،

در زمان تولد از طری کاهش اندازه جفت کاهش می دهدع

ت ییففراد ت ذیففه ای رشففد جفتففی همففراه بففا تففاجیر آن بففر وزن بففی شففن حساسففترین زمففان بففرای

آبسففتنی اسففت،که دوره رشففد تکایففری سففریع جفففت بففه 90تففا 50بففین روزهففای تولففد بففره هففا،

حساب می آیدع

گففراد نگهففداری سففانتی درجففه 36اگففر دام در زمففان کوتففاهی پفف از آمیففزش در دمففای حففدود

روندع ن میهای لقاح شده از بی درصد تخمن 80شود حدود

هففای جففوان کففه در اوایففل سففال هففا و در برخففی مواقففع مففیش درصففد تلفففاد جنففین در بففره مففیش

.های مسن بیشتر است شوند، در مقایسه با میش آبستن می

شودع های جوان و دوقلوزا سب افزایش تلفاد جنین می سو ت ذیه میش

ی و سففلنیم( سففب هففای حففاوی مقففادیر کففم عناصففر کمیففاب )نظیففر مفف ، منگنففز، رو جیففره

شودع زایی می کاهش درصد بره

تففيجیر گیاهففان دارای اسففتروژن )نظیففر شففبدر و یوننففه( در بففاروری مشففخ نشففده اسففت ولففی

بففه خففاطر مصففر ایففن گیاهففان اسففت آبسففتنی13-19درصففدی از تلفففاد جنففین در روزهففای

ی چففون در دوره آبسففتنی بلظففت هورمففون پروژسففترون افففزایش و بلظففت اسففتروژن کففاهش مفف

عیابد

در هفتففه هففای اول آبسففتنی ، جلففوگیری از ت ییففر ناگهففانی جیففره و جابففت نگففه داشففتن وزن میشففها

از نکاد مهم استع

16

هفا تفا انتهفای آبسفتنی )از طریف کفاهش سفقط قفادر اسفت بفر تعفداد بفره ت ذیه در دوران آبسفتنی

و مرگ جنین( و به دنبال آن بر رشد نوزاد مؤجر واقع شودع

روز تلقففیح( اتفففاق بیافتففد فحلففی 15مففرگ جنینففی در مرحلففه جففایگزینی ) کففه در صففورتی

روز( همراه خواهد بودع 19از بیشتر)ب تيخیرها با مندد میش

دوهفتففه بعففد از تلقففیح )در مرحلففه جففایگزینی و بعففد از از هففا در حففد نگهففداری ت ذیففه مففیش

شودع توصیه میروز آبستنی 100تا ( آن

در ت ذیففه مففیش در زمففان آبسففتنی )میففزان بففذا و نسففبت یفففیعففدم تففوازن کمففی و ک هففر نففو

مففرگ و میففر( و همچنففین شففرایط بففدنی بسففیار ببففر و بسففیار چففاق سففب بففرهمففواد متففراکم ج

تحقیقففاد نشففان داده اسففت کففه بلظففت پروژسففترون خففون بففا همچنففین جنففین خواهففد شففدع

ون مفادری بسفتگی افزایش میفزان بفذا کفاهش مفی یابفد و بقفای جنفین بفه میفزان پروژسفترون خف

داردع

واقففع سففلنیوم تففيجیرشففواهد قففوی در دسففترس اسففت کففه بقففای جنففین در دوره جففایگزینی تحففت

شودع ها طی این دوره توصیه می شودع بنابراین استفاده از میکروالمنت می

بگذاردع جنینروی مرگ و میر زیان بخشی تيجیرتواند می رهیی در جاضاففسفر

روز آبسففتنی( 100تففا 30در اوایففل تففا اواسففط آبسففتنی ) هففا مففیش شففود بطففور کلففی توصففیه مففی

در حد نگهداری ت ذیه شوندع

نگهفداری شفده در محفیط بسفته در اواسفط تفا اواخفر دوره آبسفتنی سففب هفای مفیش پشفم چینفی

شودع ها می افزایش وزن تولد بره

یی را نشففان ب)هنگففام تولففد( میففزان مففرگ و میففر بففا هففایی کففه دارای وزن پففایین هسففتند بففره

روی رشففد جنففین همچنففین بففر روی خففایر انففرژی تففيجیردهنففدع ت ذیففه مففادری عففالوه بففر مففی

جنففین وتولیففد و ترکیفف آبففوز )کلسففتروم( مففؤجر اسففت و در نتینففه بففه عنففوان یففن نقففش

کلیدی روی بقای نوزاد مؤجر خواهد بودع

هففا افففزایش وزن بففره پففذیری کمتففری در شففکمبه دارنففد در هففایی کففه تنزیففه پففروتجیناسففتفاده از

می تواند مؤجر باشدع

17

جنففین بففرای رشففد اسففتخوانی خففود نیففاز شففدید بففه عناصففر کلسففیم، فسفففر و منیففزیم داردع کمبففود

هففای بافففتاینکففه انتقففال ه دلیففلگففذاردع بفف ی روی رشففد جنففین نمففیتففيجیرمتوسففط ایففن عناصففر

کندع می تيمیناستخوانی مادری جنین، نیاز را بصورد فیزیولوژیکی طبیعی

هففای آبسففتن سففب افففزایش در وزن تولففد، بففه مففیش و معففدنی یویتففامینهففای دادن مکمففل

گرددع محصول شیر بعدی، رشد بره و بقای آن می

ویتففامینهففای اضففافه کففردن مکمففل E پربلففه در اواخففر آبسففتنی سففب رفففع بیمففاری رهیففبففه ج

AD3E ویتففامینمففراه و سففلنیوم بففه ه Eویتففامینشففودع)تنویز ماهیچففه سفففید در نففوزادان مففی

روز مانده به زایش توصیه می شود(ع 20در

هففای ترشففحی داردع کمبففود ت ذیففه در اواخففر بسففتگی زیففادی بففا وزن بافففت تولیففد شففیر هم

شودع می توسعه ( این تيخیرآبستنی سب کندی )

خففاطر ه هففای شففیری گوسفففند بشففود، بفف دار ممکففن اسففت سففب ازدیففاد سففنتز بافففت بففذای چربففی

اسففیدهای چففرب اشففبا نشففده تحریففن بففدد شففیری بففه وسففیل هففای پارانشففیم سففع توکففه ایففن

شوندع می

شودع می جنینداری کنیم چون باعث سقط دخو رهیاز ت ییر ناگهانی ج

هففا را در نظففر داشففته باشففیدع مففیش هففای ببففر را جففدا کففرده و بففا ت ذیففه مناسفف سففالمتی مففیش

نمره وضعیت بدنی آنها را بهبود دهیدع

کفم اهمیفت از نظفر مفواد م فذی اسفتفاده کنیفد هفای خفوراو هفای بفا کیفیفت پفایین و از علوففه

و علوفه های با ارزش را برای انتهای آبستنی نگه داریدع

گففرم خففوراو کیلففو 5/1هفتففه ی اول آبسففتنی حففدود 15هففا در احتیاجففاد بففذایی مففیش

باشدع )شامل علوفه و بالد( در روز می

ذائی مففیش بففاب نیسففت و علوفففه حنیمففی کففه تنهففا دارای انففرژی قابففل درایففن دوره نیففاز بفف

مگففاژول درهرکیلفوگرم مفاده خشفن اسففت مفی توانفد تکفافوی انففرژی 8متابولیسفمی بفه انفدازه

ع مورد نیاز میش آبستن را بکند

عهای داخلی از داروهای ضد انگل استفاده نمائید برای کنترل انگل

عی یخ زه بخصو اول صبح جلوگیری کنیداز چرای میش ها با علوفه مرتع

18

هفته قبل از زایش( 4-6اواخر آبستنی ) –مرحله دوم -ب

( مففی توانففد ببیشففترین تففيجیر راهفتففه 4 -6ت ذیفه انتهففای دوران آبسففتنی )روی تففوان تولیففد آخففر

بره ها داشته باشدع

ر نتینففه توانففد د مسففمومیت آبسففتنی)بیماری خففواب آلففودگی یففا بیمففاری بففره دو قلففو ( مففی

رحمفی بفه گلفوکز -کمبود انرژی در اواخر آبسفتنی بوجفود آیفدع کفه بفه دلیفل نیفاز زیفاد جفتفی

رحمففی پفف از کمبففود ت ذیففه -باشففدع جریففان خففون رحمففی و گلففوکز مصففرفی جفتففی مففی

کنففد و ایففن کففاهش همففراه بففا کففاهش گلففوکز و اکسففیدن در خففون جنففین کففاهش پیففدا مففی

باشدع می

هفایی بفا کیفیفت مناسف و مرتفع خفوب اسففتفاده هفا، علوفففه افل دانفه از مفواد خفوراکی مربفوب م

کنیدع

عها را سم چینی کرده و وضعیت سم آنها را کنترل کنید میش

روز قبل از زایش بر علیه آنتروتوکسمی واکسینه کنیدع 30ها را حدود میش

سینه کنیدعبر علیه ت برفکی واکبا مشاوره دامپزشکی ماه مانده به زایش 2ها را میش

هفتففه آخففر آبسففتنی نیازهففای انففرژی مففیش بسففیار زیففاد مففی شففود وایففن زیففاد شففدن بففه دلیففل 6در

نیازهای بیشتری است که بره می خواهدع

درایففن زمففان بایففد بففه خصففو انففرژی جیففره را افففزایش داد تففا مففیش بففه بیمففاری مسففمومیت

آبسففتنی( احتیاجففاد هفتففه ی آخففر 6ا نزدیففن شففدن بففه زمففان زایففش ) ع آبسففتنی دچففار نشففود

یابدع او افزایش میکیلوگرم خور 5/0ها حدود بذایی میش

6 هفتفففه مانفففده بفففه زایفففش جهفففت پیشفففگیری از مسفففمومیت آبسفففتنی بفففالد را اضفففافه

گففرم 500نمففوده تففا میففزان آن بففه اضففافه جففو هففا نماییدع)روزانففه بففه تففدریج بففه جیففره ی مففیش

ع(برسد

لففذا درایففن دوره نی،ازنظر انففرژی کمبففود داردع رژیففم بففذائی بیشففتر مففیش هففا دراواخففر آبسففت

دانفه جفو یفا دانفه گنفدم بفرای بفاب بفردن سفطح انفرژی دانفه رد خوشفه ای، باید از دانفه رد،

جیره استفاده کردع

19

مففیش هففای هففم وزنففی کففه در اوایففل آبسففتنی هسففتند بففه انففرژی کمتففری نیففاز دارنففدع بففا پیشففرفت

گین تفر مفی شفود ومفیش بفه انفرژی بیشفتری نیفاز دارد دوران آبستنی به دلیفل ایفن کفه جنفین سفن

عباید خوراو بیشتری به خصو به شکل کنسانتره به میش داده شود

6 های آبستن اضافه کنیدع میش مکمل ویتامینی و معدنی را به جیرذمانده به زایش هفته

عاز خوراندن آب خیلی سرد به میش ها خوداری کنید

خشففن زمسففتان مففی باشففد در ایففن فصففل از علوفففه فصففل ر دو مففاه آخففر آبسففتنی مففیش هففا د

هففای آبسففتن اسففتفاده باشففد بففرای ت ذیففه مففیش فقیففر مففی E خیففره شففده کففه از لحففاو ویتففامین

Eویتفامین گیفری از سفقط دام هفا پیشفنهاد مفی گفردد حتمفا از مکمفل کننفد لفذا جهفت جلفو می

به همراه سنلیم استفاده شودع

هففای ویتففامینی و معففدنی، ه بففه زایففش بففا اسففتفاده از مکمففل روز مانففد 5هففا در ت ذیففه مففیش

هففای محافظففت شففده مننففر بففه تولیففد آبففوز بففا کیفیففت مناسفف اسففیدهای آمینففه و چربففی

خواهد شدع

زایش مرحله -3

هففا آمففاده کنیففد گففر چففه طففول دوران روز آبسففتنی، خففود را بففرای زایففش مففیش 142بعففد از

آبسفففتنی در ذطفففول دور اسفففتع روز( 154تفففا 146)دامنفففه روز 147هفففا آبسفففتنی در مفففیش

متوسففط طففول دوره ی آبسففتنی در باشففدع هففای مسففن مففی سففاله،کمتر از مففیش 2هففای مففیش

باشدع روز می 151های افشاری میش

BCS باشدع می 5/3ها در زمان زایش مناس میش

ها را به دقت تحت کنترل داشته باشیدع در زمان زایمان میش

شفففاور اسفففتفاده نمائیفففدع )در مفففوارد سفففخت زایفففی از دامپزشفففن کمفففن در هنگفففام نیفففاز از م

(عبگیرید

ها را در محیط زایشگاه نگهداری کنید تا با محیط زایشگاه آشنا شوندع میش

درصد تنتورید ضدعفونی کنیدع 7ها را با محلول نا بره

شفوید کفه زایفش کنتفرل کنیفد تفا مطمفجن هفای بفاک هفا را در هفا و بفره هر روز چنفد بفار مفیش

خورندع ها به اندازه کافی شیر می دهند و بره ها می ها اجازه مکیدن را به بره میش

آبوز را بطور کامل در چند نوبت در روز در اختیار بره قرار دهیدع

20

تففر دقیفف و یشففترتففایی جهففت مشففاهده ب 4-8 هففای گففروههففا را بعففد از سففه روز زایففش در مففیش

هففا را از نظففر )حنم پسففتان مففیشا در هففم ادبففام کنیففدعنگهففداری کنیففد و سففپ ایففن گروههففا ر

ها بررسی کنیدع( ها و نیز گرفتگی سرپستانن مصر آبوز توسط بره

عشودبا ین بره جدا نگهداری های از میشبا دو بره های میش

ها را از لحاو داشتن عالئم پنومونی و اسهال کنترل کنیدع بره

بففه صففورد نیففد و در صففورد نخففوردن شففیر، ضففعیف را عففادد بففه شففیر خففوردن ک هففای بففره

دستی آبوز دهیدع

را هففا گففوش نرهففا را در گففوش راسففت و مففاده در روز اول تولففد وزن کنیففد و شففمارذ هففا را بففره

)برای شناسایی بهتر( در گوش چ نص کنیدع

های ضعیف را جداگانه نگهداری کنیدع های دارای بره میش

هایشففان هففای انفففرادی جهففت عففادد بففه بففره ر بففاک هفتففه د 3هففا را بففه مففدد حففدود بففره مففیش

نگهداری کنیدع

ویتففامین E+se سفففید ویتففامین )در صففورد مشففاهدذ عالیففم عضففل هففا تنففویز کنیففدع بففه بففره

E+se )را به بره ها تزری کنیدع

هففا را برعلیففه ایففن بیمففاری در کففه بیمففاری تفف برفکففی در منطقففه شففایع اسففت بففره در صففورتی

هففا را بففر علیففه تفف برفکففی مففاه مانففده بففه زایففش مففیش 2)واکسففینه کنیففدع هفتگففی 2الففی 1سففن

ماهگی بر علیه ت برفکی واکسینه کنیدع( 4الی 3ها را در سن واکسینه کنید و بره

هففا را انففد بففره هففا در زمففان قبففل از زایففش واکسففن آنتروتوکسففمی دریافففت نکففرده چنانچففه مففیش

هفففا واکسفففن ه قبفففل از زایفففش بفففه مفففیش )ین مفففانسفففبت بفففه ایفففن بیمفففاری واکسفففینه کنیفففدع

واکسففینه بففا مشففاوره دامپزشففکی مففاهگی 3هففا را نیففز در سففن آنتروتوکسففمی تزریفف کنیففد و بففره

ها تکرار کنیدع( هفته بعد، واکسن یادآور آنتروتوکسمی را برای بره 2کنید و

خشن شودع ها با زبان لیسیده وبهتر است توسط میشها بره

اس باشدع دما ی محل زایمان من

های زایش کرده فراهم کنیدع بستر مناسبی را برای میش

21

پ از زایمانلیسیدن و خشن کردن بره توسط میش -5تصویر

شیردهیمرحله -3

زایش بعد از -1

خورانففدن جیففره هففای پرانففرژی بففه مففیش هففای شففیرده، قبففل از دوران شففیردهی باعففث خیففره

ند را مملفو از چربفی کفرده و قفدرد شیرسفازی آنهففا دد پسفتانی گوسفف بف چربفی در بفدن شفده و

ع بفه طفوری کفه خورانفدن جیفره هفای پرانفرژی بفه مفیش هفای شفیرده طفی دوره بردمی را از بین

عگرددمی %10-17قبل از بلوغ، باعث کاهش تولید شیر روزانه به مقدار

خوراندن جیره های پرانرژی پ از بلوغ؛ اجر بدی بر پستانها نداردع

4-5 بطففور معمففول مففدد شففیرواریو هفتففه اول 6تففا در گوسفففند افشففاری ن افففزایش شففیرمیففزا

می باشدعماه 8-9اد شیری دنبوده و در ماه

مانع مادر برای شیر دادن به بره می باشدع وجود تورم یا زخم بر روی سر پستانن

عدچار مشکل می شودبره معموبدر پذیرشمیش جوان یا شکم اول

عکه به نام ماو و یا کلستروم مشهور استاست شیر تولیدی بعد از زایمان اولین بوزآ

22

عشودمی که سب تخلیه دستگاه گوارش نوزادبوده لین دارای خاصیت م بوزآ

می باشدع لبومین و گلبولینآدارای مواد م ذی فوق العاده قابل هضم و مواد ازته بوزآ

مقدار بابی ویتامیندارای بوزآ A می باشدع سالمت نوزاد ضروری و رای رشدکه ب

سازدع از ابتال به بیماریها ایمن مینوزاد را که است رهای مختلفنتی کآآبوز دارای

بففوز بففه بففره آقففادر بففه دادن و خشففکی پسففتان یتمصففدوم، مففرگبعلففت مففادر ی کففهدر صففورت

عفاده میکنیماستبرای ت ذیه بره که دایه خوانده میشوددیگری نشود ما از میش پرشیر

بره در روز استع 2-4ین بز دایه قادر به ت ذیه

استفاده کردع دستیبرای جلوگیری از تلفاد بره با کمبود شیر میتوان از ت ذیه

بففره بطففور همزمففان 8 -12از دسففتگاه هففای اتوماتیففن کففه قففادر بففه ت ذیففه دسففتیبففرای ت ذیففه

استفاده کردعتوان می هستند

افففزایش میففزان تولیففد ماففل در گلففه داری بففا عففث جانشففین شففونده شففیر ت ذیففه نففوزاد بففا مففواد ،

صفرفه جفویی در ، کوتفاه کفردن فاصفله بفین دو زایفش ، امکان افزایش تعفداد بفره در هفر زایفش

می گرددع کاهش تلفاد بره ناشی از کمبود موادبذاییو هزینه ت ذیه مادر

درصففدچربی و 27-30 و ینجدرصففد پففروت 21-23مففواد جانشففین شففونده ترکیبففاد اصففلی

می باشدع مواد معدنی و انتی بیوتین و ویتامین

250-160 و بعففد در شففود مففی مخلففوط آب ولففرم یففن لیتففردر گففرم مففواد جانشففین شففونده

اختیار بره قرار میگیردع

گففرم و در 250مففاده خشففن موردنیففاز متوسففط در بففره هففا روزانففه در هفتففه اول زنففدگی

یابدع میگرم افزایش 350-400هفته پننم

عففادد دادن زودتففر بففره بففه خففوردن کنسففانتره و علوفففه شففرط بزم بففرای از شففیر گففرفتن بففره

باشدع می

وزن زنده بره درموقع از شیر گرفتن باید حداقل سه برابر وزن تولدشان باشدع

و هنگففام از هفتگففی رسففیده باشففند4-5بففره هففا بایففد بففه سففنی در حففدود هنگففام از شففیرگرفتن

گرم کنسانتره مصر نمایندع 200-250روزانه شیرگرفتن

مففاهگی از شففیر 2-4در روش ت ذیففه بففره تففوام بففا شففیر مففادر معمففوب بففره هففا را بایففد در

گرفتع

23

در مففورد بففره داشففتی مصففر کنسففانتره کمتففر و علوفففه حنففیم بیشففتر از بففره هففای پففرواری

استع

ستعشیر ین ماده حیاتی ا ،بره زندگیهفته اول 4تا 3برای

شفود کفه از با اففزایش سفن دام میفزان ایمنوگلوبفولین هفا اففزایش مفی یابفدع بنفابراین توصفیه مفی

های جوان استفاده گرددع های متولد شده از میش های مسن برای بره آبوز میش

بسففیار مابتففی بففر روی بففاروری و یففا بففره تففيجیرتوانففد ت ذیففه مناسفف بففره در اوایففل دوره رشففد مففی

دراز مدد(ع تيجیرداشته باشدع) یندهزایی در آ

5/2مففاه پفف از زایففش احتیاجففاد بففذایی مففیش هففا بففه شففدد افففزایش مففی یابدع)روزانففه 2تففا

منظففور بففر اسففاس جففداول احتیاجففاد اسففتاندارد کیلففوگرم خففوراو را در جیففره ی مففیش هففا

نماییدع(

ع پیفن هفا بخصفو در اوایفل دوره شفیردهی بفه حفد کفافی ت ذیفه شفوند شفود مفیش توصیه مفی

هفتففه بعففد از زایمففان اسففت و حیففوان در تعففادل منفففی انففرژی 3الففی 2هففا تولیففد شففیر در مففیش

قرار داردع

یابدع ها به تدریج کاهش می شیردهی احتیاجاد بذایی میش در اواخر

بسففیار مت یففری دارد و بزم اسففت العمففل عکفف جیففره و انففرژی تولیففد شففیر نسففبت بففه پففروتجین

)عک العمففل بفه پففروتجین افففزایش یابفد رهیف ت پفروتجین بففه انفرژی در ج کفه بفا افففزایش شفیر نسففب

پروتجینفی، هفای مکمفل هفای حفاوی پفروتجین بفاب و یفا اسفتفاده از رهیف ج بسیار سفریع اسفت(ع رهیج

سب افزایش تولید شیر، مقدار پروتجین شیر و رشد بره بوده استع

افففزایش مففی یابففدم و فسفففر در دوره شففیردهی احتیففاج بففه مففواد معففدنی، بخصففو بففرای کلسففی

شیر و طول شیردهی داردعد و این افزایش بستگی به ترکی شیر، تولی

هففا قففادر بففه جففذب کففافی آن بففدون توجففه بففه عرضففه کلسففیم در اوایففل دوره شففیردهی، مففیش

جهففت رفففع نیازهففای دوره شففیردهی نیسففتند و درجففه منفففی تعففادل کلسففیم و فسفففر بسففتگی بففه

داردع)تنففویز گلوکونففاد کلسففیم در زمففان زایففش دام توصففیه مففی میففزان تولیففد محصففول شففیر

ا )مکمففل هففای هفف ویتففامیناسففتفاده از میکروالمنففت هففا طففی دوره شففیر دهففی و همچنففین ع شففود(

شودع ( توصیه مییویتامین

برابفففر احتیاجفففاد نگهفففداری 5/3تفففا 5/2هفففای شفففیرده تقریبفففا احتیاجفففاد انفففرژی در مفففیش

باشدع می

24

هففا فضففای کففافی آخففور در نظففر گرفتففه شففود تففا رقففابتی بففرای مففیشمتناسفف بففا جاففه و وزن

ها رخ ندهدع دریافت خوراو بین میش

هفای مفیش بفرای بفه ویفده باشفد ع ایفن مفورد هفا مفیش آب پاکیزه و تازه بایفد همیشفه در دسفترس

عشیرده و بره های جوان مهم است

به میشبره عادد یافتن -6تصویر

هفتففه 6خورنفد تفا ه شفیردهی بفر اسفاس تعفداد بفره هفایی کفه شفیر مفی هفا را بفرای دور ت ذیفه مفیش

بعد از زایش ادامه دهیدع

هفا نگهففداری کنیفد و سففپ جفدا کففرده و بفره هففا را هفتففه بفره هففا را در کنفار مففیش 3-4بفه مفدد

دهیدعبها شیر خوردن را به بره ذدستی ت ذیه کنید و روزانه سه وعده اجاز

به خوردن خوراو عادد دهیدع روزگی 14الی 10 ها را از سن تدریج برهه ب

ها را از نظر عالئم گرسنگی کنترل کنیدع ها را از لحاو عالئم بیماری ورم پستان و بره میش

شیرگیري -2

روزگی از شیر بگیریدع 60تا 50بره ها را حداقل بعد از سن

نوبفت اجففازه بدهیفد تفا شففیر 3الفی 2هفتگففی از مفادر جفدا کففرده و روزانفه 3-4بفره هفارا در سفن

بخورندع

25

هففای پفف خففورده شففامل مففادر قبففول نففان در کنففار مففادر قففرار دهیففدع)برههففای ضففعیف را همچبففره

مففادر تلففف شففده و ععع( را جداگانففه نگهففداری کففرده و ،نکففرده، مففادر مبففتال بففه ورم پسففتان

بصورد دستی شیر دهیدع

هفا قطفع کنیفد و کمیفت و کیفیفت علوففه ین هفته قبل از شفیر گیفری ت ذیفه بفالد را بفرای مفیش

را کاهش دهیدع

شففود و کفم هفا را تحفت رژیفم بفذایی فقیففر قفرار دهیفد تفا ترشفح شفیر در زمفان از شفیرگیری مفیش

مشکالد ورم پستان کاهش یابدع

BCS می باشدع 5/2الی 2مناس میش ها در زمان خشن کردن

بره ها را برای ادامه رشد و پروار ت ذیه نمائیدع

عشیرگیری روزانه سه نوبت )صبح، هر و بروب( خوراو دهید بعد ازها به بره

گله گوسفند افشاری در مرتع -7تصویر

26

تلقیح بعدي براي شیرگیري جهت آماده كردن -3

واکسففینه براسففاس برنامففه شففبکه دامپزشففکی هففا را از لحففاو بیمففاری و انگففل هففا هففا و قففوچ مففیش

کنیدع

را اننام دهید های جایگزین قوچها و خرید میش

را روانه بازار کنید ع های پروار شده های اضافی و همچنین بره میش

ی بففیش ازحففد جلففوگیری و ببففر یچففاق ازکففه طففوریه هففا، بفف بففدنی مففیش نمففره وضففعیتمشففاهده

عبرسد 3الی 2.5و در موقع جفت گیری نمره وضعیت بدنی آن به شود

می باشدع دن اعمال حیاتی بیضه به روش های مختلفمتوقف نمو کردن یعنیاخته

باعففث جلففوگیری از جنفف وجففوش و فعالیففت جنسففی شففده و بففه تبففع آن بففره هففای نراختففه کففردن

گرددع افزایش وزن روزانه می

اسففتفاده ، پففیگ دادن بیضففه بففه دور بنففد بیضففه )متدقففدیمی( روشففهای اختففه کففردن بففدون خففونریزی

می باشدع بوردیزو با پنو از حلقه های بستیکی

صففورد زخمففی و عفففونی شففدن بففه هنگففام لگففدمال شففدن دم جهففت ممانعففت از دنبففهقطففع عمففل

عمی گیرد

می گرددع مانع سهولت اجرای تلقیح مصنوعیدم

سانتر دوشیده میشوندعآادشیری دمیشهای بدون دم در ن

در ین مهفره سفوم و چهفارم( چنفد سفانتی متفر پفایینتر از محفل اتصفال دم بفه بفدن )بف در ماده قطع دم

صورد می گیردعاز محل مهره دوم نر

کففه دارای دنبففه هسففتند بففرای قطففع دم بففا حلقففه بسففتیکی روز اول یففا دوم افشففاریدر بففره هففای

پ از تولد توصیه میشودع

جایگاه: -4

هففا تففا مترمربففع و بففرای بففره 8/1هففا مترمربففع،برای قففوچ 20/1مسففاحت بزم بففرای پففرورش مففیش

باشدع مترمربع می 5/0زمان شیرگیری

مترمربع فضا در نظر گرفته شودع 50/1آخر آبستنی به ازای هر میش هفت 6در

ها نگهداری شوندع ها با میش هفته بره 4الی 3پ از زایش به مدد حدود

هففای تففن قلففوزا جداگانففه نگهففداری شففوند ومسففاحت بزم در نظففر هففای دوقلففوزا و مففیش مففیش

عگرفته شود

27

2هففا در بهاربنففد ت ذیففه و نگهففداری شففوند و مسففاحت بزم در فصففول مناسفف سففال بهتففر اسففت دام

برابر جایگاه در نظر گرفته شودع

هففا از گرمففا بهتففر اسففت از سففایبان یففا درخففت کففاری اطففرا بهاربنففد در بهاربنففد جهففت حففف دام

استفاده شودع

گله گوسفند افشاری در بهاربند -8تصویر

پرواربندي بره –م قسمت دو

د دامففدار مففوارد یففل توصففیه سففوبففرای پرواربنففدی بففره هففا بففا هففد حصففول گوشففت بیشففتر و

شود: می

بففرای جلففوگیری از متضففرر شففدن در محاسففبه وزن خریففد دام زمااان مناسااي خریااد بااره :-1

بهترین ساعاد شبانه روز برای خرید بره در اولین ساعاد صبح استع

هفای بیمفار و هفا توجفه شفودعاز خریفد بفره تی ،شفادابی و سفرزندگی بفره بفه سفالم سالمتی دام:-2

ضعیف برای پرواربندی پرهیز گرددع

در انتقال دام از محل خرید به محل پرواربندی: نقل و انتقال دام:-3

28

پر انتقال ندهیدع شکم کامالً در صورد طوبنی بودن مسیر بره ها را با

کفامیون یففا وانفت( مطمففجن بفرای حمففل دام اسففتفاده ) نقلیففه د خنففن شفبانه روز و بففا وسفیله از سفاعا

عنمایید

از حمففل و جابنففایی خشففونت آمیففز دام پرهیففز نماییففد و در هنگففام بففارگیری بففه رفیففت مفیففد

توجه داشته باشیدع از تراکم دام( ی کامیون )جلوگیر

مففاده هففای بففرهبففه هففای نففر و جففوان رشففد سففریعتری نسففبت بففرهساا ، جاانو و وزن بااره: -4

کیلففوگرمی بففرای 30تففا 25حففدود سففه ماهففه و وزنففی در هففای شففود از بففره ع توصففیه مففی دارنففد

تففوان بففرای هففای مففاده مففازاد برنیففاز دامففدار نیففز مففی هاز بففرعشففرو پرواربنففدی اسففتفاده نماییففد

پرواربندی استفاده نمودع

استقرار دام در محل جدید و توصیه هاي بهداشتی: -5

هففای حرکتففی و پوسففت آرامففی صففورد پففذیرد تففا بففه انففدام ین حمففل دام بففههففا ازماشفف تخلیففه بففره

حیوان آسی وارد نشودع

یفا جایگفاه دام را بفا اصفول بهداشفتی ضفد عففونی آبفل بنفدی پفروار هفا در محفل قبل از استقرار بره

نماییدع

هففای جلففدی از حمففام ضففد کنففه یففا دوش در صففورد مسففاعد بففودن هففوا بففرای جلففوگیری از انگففل،

ی داروی ضدکنه مناس و با رعایت دز بزم استفاده نماییدعاسپر

هفای شففایع در منطقففه بفر اسففاس توصففیه دامپزشففکی از در طفول دوران پففرورش بففا توجفه بففه بیمففاری

ها استفاده نماییدع ها و داروهای ضد انگلی متداول برای پیشگیری از بیماری واکسن

اننام دهیدع مسن در گوسفندان را در اوایل پرواربندی پشم چینی

شففود بایففد بففذای چففون در پففروار بنففدی از خففوراو متففراکم اسففتفاده مففی هااا: تغذیااه بااره-6

حیففوان را بففه تففدریج عففوض نمففوده و از مقففدار کففم جففو یففا کنسففانتره شففرو کنیففد تففا بیمففاری

قبففل از ت ییففر خففوراو واکسففن نتروتوکسففمی( رخ ندهففدع بهتففر اسففت وری یففا قلففوه نرمففی )آ پرخفف

بففار( 4الفی 3هفا بففه دفعفاد مختلففف ) بهتففر اسفت ت ذیففه بفره همچنفین ی تزریف شففودع توکسفم آنترو

در شبانه روز اننام شودع

هففا حتففی ابمکففان از منففابع خففوراکی محلففی و قابففل دسففترس اسففتفاده بففرای تهیففه خففوراو بففره

بففرای تهیففه جیففره بففذایی مناسفف بففا کارشناسففان بففا تنربففه مشففورد نمففوده و بففا توصففیه کنیففدع

آنها جیره بذایی اقتصادی و متوازن را برای بره ها تهیه نماییدع تخصصی

29

بففا کیفیففت مربففوب و بففالد را بففه جیففرذهففا در جایگففاه علوفففه در صففورد ت ذیففه ی دسففتی بففره

بره منظور کنیدع

هفای افشفاری بفره یش وزن روزانف مفاه زایفش اففزا 5/1هفا تفا علت توان بفابی شفیردهی مفیش ه ب

رم در روز می باشدعگ 300-400در این مدد

عکنند دریافت می خوراوکیلوگرم 5/1 کیلوگرم روزانه 35های با وزن بره

شففود، و روش تولیففد ماففل گلففه تولیففد یففن بففره در هففا دوشففیده نمففی در صففورتی کففه شففیر مففیش

مصر شیر را بدهیدع ها اجازذ روزگی به بره 120سال است تا سن

گففرم در 300-250روزگففی بایففد 120فشففاری تففا هففای ا میففانگین افففزایش وزن روزانففه بففره

باشدعمی روز

گوسفففندان جففوان در حالیکففه در بففودهچربففی بصففورد بیشففتر گوسفففندان مسففن افففزایش وزن

گوشت لخم در بدن استعبصورد

هففای بففومی ندادمففدد زمففان پرواربنففدی بففره هففا بففا توجففه بففه : طااول ماادت پرواربناادي -7

ع لففیکن در مففورد شففود روزه درنظففر گرفتففه مففی 100وره یففن د معمففوبًکشففور متفففاود اسففت و

تففرین مففدد دوره افشففاری چنانچففه کیفیففت و بازارپسففندی بشففه مففد نظففر بففا شففد مناسفف نففداد

شودع توصیه می روز 90در سن شرو پروار روز 80بندی حداکار پروار

ی بفرای تفرین وزن نهفای درمفورد بفره هفای نفر افشفاری مناسف :هاا وزن مناسي كشتار باره -8

کیلوگرم استع 50± 5چربی حدود حصول بشه ای بازارپسند و کم

30

پرواربندی بره های نر افشاری -9تصویر

31

مورد استفاده منابع

، سمینار کارشناسی ارشد دانشگاه زننان،گوسفند افشاری 1380رستمخانی ، ر، -1

ری بر عملکرد تولید مالی تاجیر نمره و وضعیت بدنی و سن میش در زمان جفت گیع 1388عد،علیاری -2

عپایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه رازی کرمانشاه عمیش های افشاری

موسوی،سعس، عمصطفی تهرانی، معحع نعمتی، حع امانلو ، ع نیکخواه ، حع رع میرزایی الموتی، مع -3

ی ضروری ها ع اجر سطوح مختلف پروتجین قابل متابولیسم متوازن شده برای اسید آمینه1395حسینیع

های افشاری عمرکزتحقیقاد و آموزش در اواخر آبستنی بر تولید شیر و وضعیت ایمنی میش

کشاورزی و منابع طبیعی استان زننانع

موسوی،سعس، عمصطفی تهرانی، معحع نعمتی، حع بالمی، حع امانلو ، ع نیکخواه ، حع رع میرزایی -4

ین قابل متابولیسم مکمل شده در روش ت ذیه ع اجر پروتج1395الموتی، مع حسینی، داود علیاریع

خزشی بر خصوصیاد بشه بره های نر افشاریع مرکزتحقیقاد و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی

استان زننانع

موسوی،سعس، حعامانلو، حع سعید محمدی ، معدع مسلمیون ، معحع نعمتی ، حعمحمدی نداد -5

آن بر خصوصیاد بشه بره های نر افشاری ع تعیین سن مناس شرو پرواربندی واجر 1390ع

عمرکزتحقیقاد کشاورزی ومنابع طبیعی استان زننانع

ع بررسی اجر طول 1384موسوی، سع سع، مع منعمع، حع امانلوع، مع ع عباسی و جع محمدی ندادع -6

مرکزتحقیقاد گزارش طرح تحقیقاتی های نر افشاریع مدد پروار بر خصوصیاد بشه بره

منابع طبیعی استان زننانعکشاورزی و