1

کاربرد فناوری اطالعات در سازمان

فصل اول

فناوری اطالعات

تعریف کلی فناوری اطالعات

برنامه های به مطالعه ،طراحی،توسعه ،پیاده سازی ،پشتیبانی یا مدیریت سیستم های اطالعاتی مبتنی بر رایانه ،خصوصا "

.به طور کوتاه ،فناوری اطالعات با مسائلی مانند استفاده از رایانه های "نرم افزاری و سخت افزار رایانه می پردازد

الکترونیکی و نرم افزار سرو کار دارد تا تبدیل ،ذخیره ،حفاظت ،پردازش ، انتقال و بازیابی اطالعات به شکلی مطمئن و

حوزه: جمع آوری ، ذخیره سازی ، پردازش ، 5العات معموال به کلیه فناوریها اشاره دارد که در فناوری اط امن انجام پذیرد

انتقال و نمایش اطالعات کاربرد دارد .

مهندسی فناوری اطالعات دانشی ترکیبی از مهندسی نرم افزار ،مهندسی صنایع و مارکتینگ می باشد که رویکردی

شکاف میان طراحان نرم ، تکنولوژی های نوین اطالعاتی دارد.ایشان با ایجاد این رویکردتحلیلی،تجاری و باریک بینانه به

.مهمترین و محوری ترین دستاورد این فناوری دسترسی افزار و تحلیل کنندگان سیستم و بازار هدف را حل کرده اند

حدویتهای زمانی است . سریع به اطالعات و انجام امور بدون در نظر گرفتی فواصل جغرافیایی و فارغ از م

تاثير متقابل فناوری اطالعات بر کارآفرینی

ژه در توسعه فناوری های نوین از جمله فناوری اطالعات داشته و همچنین این غناوری ها سهم عمده و نقش وی کارآفرینی

به نام قرن فناوری اطالعات و بر کار آفرینی تاثیر گذار بوده و کارآفرینی مدرن ایجاد کرده بر اثر این تحوالت قرن جاری

ارتباطات ثبت شده است .

فعالیت های کار آفرینانه باعث شناخت نیازها،خلق ایده ها و تولد فناوری ها می شوند.در هر حال تحوالت فناوری همه

ایجاد چیز را متحول کرده است و حتی اشتغال نیز از این تحوالت مصون نمانده است. صنعت اطالعات نقش اساسی در

نیز رونق می دهد و در آنجا نیز باعث ITاشتغال دارد .عالوه بر بسیاری از مشاغل که خود ایجاد می کند ، به صنعت

اشتغال فراوان می گردد .مشاغلی چون مدیریت ، مشاوره،تحلیل گری ، اطالع رسانی و بسیاری از خدمات مختلف ، نمونه

هایی از مشاغل صنعت اطالعات می باشند.

قش کارآفرینان در توسعه تکنولوژی ن

فعالیتی است مخاطره آمیز که فردی در پی اجرای یک ایده معموال اقتصادی توجه نهادهای سرمایه گذاری کارآفرینی

علمی،صنعتی، و غیره را جلب نموده و نیروی آنها را به سمت عملی نمودن ایده هدایت می کند . در کل یک ایده که

کار آفرینی عالوه بر نوآوری در محصوالت جدید و تماعی شکل گرفته از ملزومات کارآفرینی است.براساس یک نیاز اج

حل نیازهای اجتماعی ایجاد اشتغال برای دیگران افزایش سود آوری شرکتها و افراد و توسعه تکنولوژی است کارآفرینی

سعه کار؛آفرینی عالوه بر ایجاد بسترهای باعث رفع نیازهای به کمک تکنولوژی های جدید می گردد نقش دولت در تو

2

سخت افزاری و نرم افزاری و حمایتی از کارآفرینی و شناسایی و آموزش و هدایت فعالیتهای کارآفرینانه است توسعه

ه کار آفرینی نیازمند تربیت افراد کار آفرین می عتوستکنولوژی بسیار وابسته به کارآفرینی است و نباید از آن غافل ماند.

.باشد

فناوری اطالعات و ارتباطات در کارآفرینی

اطالعات و ارتباطات دو ابزار اساسی مورد نیاز هر فعالیت کارآفرینی است .کارآفرینی در تنهایی و بدون حمایت نهادها ،

به سازمانها و انسان ها امکان پذیر نیست.کارآفرینی مستلزم کشف یک نیاز اجتماعی است . و کشف نیازهای اجتماعی

شناخت جامعه نیازهای آن و بافت فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی ان وابسته می باشد. یک کارآفرین باید نیاز اجتماعی را

مطمئنا شناسایی نیازها و ارائه راه حل ها بدون اطالعات امکان پذیر نخواهد بود بنابراین اطالعات و دانش کشف کرد.

کار آفرینی است فناوری اطالعات و ارتباطات جدید تحوالت شگرفی در دستیابی مانند ارتباطات از ملزومات هر فعالیت

به اطالعات بوجود آورده و بسترهای ارتباطی قویتری را فراهم کرده است توسعه فناوری اطالعات و ارتباطات باعث ایجاد

عالیتهای توزیع شده را بوجود شبکه ای عظیم با مقیاس جهانی )اینترنت( شده است عالوه بر آن کنفرانس راه دور و ف

آورده و دسترسی آسانتر و سریعتر به اطالعات را امکان پذیر ساخته اند.

کارآفرینی در فناوری اطالعات و ارتباطات

تحوالت در حوزه فناوری اطالعات و ارتباطات بوجود آمده و عصر اطالعات را شکل داده و در جوامع و فرهنگها دگرگونی

ون تالش افراد کارآفرین است کارآفرینان اطالعات شرایط عصر اطالعات را شناخته و با کارآفرینی خود ایجاد کرده مره

ملزومات این عصر را پیدا کرده و با شیوه های خاص خود آن را ایجاد می کنند اینترنت بزرگترین و قویترین شبکه

با "توسعه فناوری اطالعات و ارتباطات است کارآفرینی موتور"ارتباطی دنیا نمونه ای روشن از کارآفرینی است

کارآفرینی است که نیازها شناخته می شود و با رفع نیازها پیشرفت حاصل می شود. کار آفرینی اطالعات در سطوح

.کاربرد ،انجام پذیر است –ارتباطات ه -اطالعات د –نرم افزار ج –سخت افزار ب –مختلف الف

تاثير فناوری بر مشاغل

توسعه تکنولوژی و بکارگیری وسیع آن ، باعث افزایش بهره وری فعالیت های اقتصادی شده است .در اثر افزایش بهره

وری، نیاز به برخی از مشاغل از بین می رود.

مهمترین نتایج توسعه تکنولوژی است ، که عالوه بر کاهش مشاغل ، باعث افزایش کیفیت و سرعت و حتی کاهش هزینه

یکی از جنبه های مهم تکنولوژی در ایجاد مشاغل توسعه ء بازار است ارائه محصوالت کیفی رو د می گردد.های تولی

همچنین تغییر و تحول فرهنگ مصرف متناسب با تحوالت تکنولوژی بازارها را توسعه می دهد تکنولوژی از تعداد مشاغل

ویی فرصتهای شغلی متنوع و جدید نتیجه توسعه دشوارتری می کاهد و بر تعداد مشاغل آسانتر می افزاید از س

تکنولوژی است صنعت اطالعات و صنعت فناوری اطالعات در گروه مشاغلی هستند که توسط تکنولوژی اطالعات ایجاد

می شوند حجم تولید پس از توسعه تکنولوژی به مراتب بیشتر از حجم تولید دستی است .

3

بازیافت اخالق و فرهنگ در ارتباطات :

فرهنگ و فناوری اطالعات به عنوان دو سیستم باز ، دارای اجزائی هستند که آن اجزاء نیز با یکدیگر رابطه ای سیستم

تغییر و دگرگونی در اجزای هر یک از آنها به گونه ای است که ساختار داخلی دیگری را به آرایش جدیدی مدارانه دارند.

ئی از فرهنگ تحت تاثیر متقابل فناوری اطالعات و مظاهر آن قرار می گیرد. می کشاند در نتیجه اخالق نیز به عنوان جز

فناوری ها ذاتا منفی و مخرب نیستند، ولی اگر همین بشر با بهره گیری از دین و در ورای آن مفاهیم اخالقی که شیرازه

دهد ، بسیار مثبت و کارآمد اصلی دین را در برمی گیرد، فناوری را تعدیل کند و جهت بخشد و در اختیار خویش قرار

خواهد بود.

فناوری اطالعات ، اخالق ، ارتباط متقابل :

دو دیدگاه عمده وجود دارد:و در این خصوص اطالعات و اخالق ، رابطه متقابل بوده ، ناوری رابطه میان ف

نگاه ابزاری ، حفظ موقعيت انسانی

ت و مرتبه انسانی ، فناوری را از مسند خود فرونشانده و برآن به دیدگاه اول متعلق به کسانی است که برای حفظ موقعی

این گروه معتقدند که این امکانات گاه همراه با نیت خیر و بشر دوستانه و دیده ابزار و امکانی در دست بشر می نگرند.

مانه و خودخواهانه به کار می خدا پسندانه استفاده می شود و در نتیجه آثار مثبت به همراه دارد و گاه با نیات پلید و خص

بر همین اساس فناوری اطالعات در این دیدگاه از موقعیتی هم دوش و هم عرض با اخالق برخوردار نیست تا بتواند در رود.

آن تاثیر قابل توجهی بگذارد، یا تاثیری بپذیرد.

پدیده های مستقل، حفظ تعامل ارتباطی

آن رابطه انسان و مقوله های انسانی با دیدگاهی وجود دارد که براساس دیدگاه ابزارنگارانه به فناوری اطالعات

فناوری فناوری اطالعات بسیار پیچیده تر از آن است که بتوان در قالب های محدود ابزارنگاری قرار داد

اطالعات پدیده ای است مستقل که از قوانین مخصوص به خود پیروی می کند .

مهمان است ولی بقدری گسترش یافته که جای را بر بشر و امیال و پیش فرض های او فناوری اطالعات در کانون بشری

تنگ کرده است .

دو بال تکامل عبارتند : اخالق و تکنولوژی اگر تکنولوژی را بدون اخالق داشته باشیم تکامل برای بشر اتفاق نمی افتد

د آگاهی از اثرات متقابل اخالق و فناوری اطالعات و برای اینکه این دو بصورت دو بال موجب تکامل بشر شوند نیازمن

شناخت صحیح و کامل هر دو حوزه است .

4

فصل دوم

عناصر فناوری اطالعات در سازمان

فناوری اطالعات شامل چهار عنصر اصلی است

:منابع انسانی)نیروهای درگیر و مصرف کنندگان محصوالت فناوری( مفاهیم و اندیشه، نوآوری انسان

:قوانین، مقررات و روشها، ساز و کارهای بهبود و رشد، سازوکارهای ارزش گذاری و مالی سازو کار

افزار )سخت ختهای کامپیوتری جهت دریافت، پردازش و تولید اطالعات و ...(، س: نرم افزار )برنامهابزار

افزارهای پردازش،ذخیره و بازیابی اطالعات و ...( شبکه و ارتباطات

:سازمانی، فراسازمانی مرتبط، جهانی ساختار

بسیاری مفهوم فناوری اطالعات را با کامپیوتر و انفورماتیک ادغام می کنند ، این در حالیست که این ها ابزارهای فناوری

آنچه که فناوری اطالعات عرضه می کند .اطالعات هستند نه تمام

زیرساخت نظام فناوری اطالعات

زیر ساخت تکنولوژی اطالعات می تواند مفاهیم وسیعی را در برگیرد از جمله :

دامنه سخت افزار و نرم افزار که در بکارگیری فناوری اطالعات در سازمان مورد استفاده قرار می گیرند . -

جهت حفاظت از محیط اطرافامنیت قابل دسترسی شبکه -

فرهنگ سازی مناسب -

پیش بینی نیازهای آتی و گسترش سیستم ها -

ارتباط مطمئن و با سرعت مناسب با اینترنت جهت بستر سازی ارتباط مشتریان ، کارمندان و مدیران با سازمان -

محورهای سه گانه ای که در بکارگيری فناوری اطالعات در سازمان ها مورد توجه است :

مردم -

زیرساخت -

کاربرد -

زمينه فناوری اطالعات

های محاسباتی و فناوری بسیار گسترده شده است و بسیاری از جنبه« فناوری اطالعات»امروزه معنای اصطالح

تر شده است. چتر فناوری اطالعات تقریباً بزرگ گیرد و نسبت به گذشته شناخت این اصطالح آسانرا در برمی

-دهد. متخصص فناوری اطالعات وظایف گوناگونی دارد، از نصب برنامهها را پوشش میزمینهاست و بسیاری از

های اطالعاتی. ای و پایگاه دادههای پیچیده رایانههای کاربردی تا طراحی شبکه

تواند موارد زیر باشند: های فعالیت متخصصین فناوری اطالعات میچند نمونه از زمینه

5

،های پایگاه داده، مدیریت ای، مهندسی رایانه، طراحی سیستمهای رایانهپیاده سازی شبکهمدیریت اطالعات

ها، امنیت، مدیریت های اطالعاتی مدیریت، مدیریت سیستمهای اطالعاتی، سیستمسیستم اطالعاتی، سیستم

خدمات فناوری اطالعات

های ارتباطی و اطالعاتی جدید :تکنولوژی

این تکنولوژی ها میالدی ایجاد شده اند . 0791ای جدید ، تکنولوژی هایی هستند که پس از دهه منظور از تکنولوژی ه

در تمام زمینه ها مانند سیاست و اقتصاد تاثیر گذاشته اند.

ماهواره نسبت به سایر وسایل ارتباطی دارای مزایای زیادی است از جمله : وسعت پوشش ، انعطاف : ماهواره .1

باالی حمل پیام .پذیری و ظرفیت

و جهان را به جامعه ای شبکه این شبکه از هزاران شبکه مستقل در سرتاسر جهان تشکیل شده است : اینترنت .2

ای تبدیل کرده است و با از بین بردن فاصله های زمانی و مکانی به افراد اجازه دسترسی به اطالعات مختلف را

می دهد .

های جدید شامل کامپیوترها ، ارتباطات راه دور و وسایل ارتباطات جمعی پیوند تکنولوژی ای ها :چندرسانه .3

اصطالح چند رسانه، بیان کننده تکنولوژی ارتباطی جدید موسوم به چند رسانه ای را به وجود آورده است .

انه مورد هایی را که معموال به شکل جداگفرآورده یا خدمتی است که در پرتو ترجمه، به زبان انفورماتیک، داده

دهد.گرفتند)مانند متن، صدا، ویدیو،عکس، تصویر و طرح(، با یکدیگر پیوند میبرداری قرار میبهره

چندرسانه ای ها ، رسانه های تعاملی هستند یعنی مخاطبان فعالند و در قبال دریافت پیام می توانند پاسخ گو

باشند .

هایی است که در حال فعالیت اطالعاتی، بیان کننده مجموعه شبکههای مفهوم بزرگراه : های اطالعاتیبزرگراه .4

ها همگی از سازند. این پیامپذیر میهایی واقعی یا مجازی امکانهستندو جریان صدا، متن و تصویر را به گونه

شود.هایی که ماهیت واحدی دارند، تبدیل میگذرند و به نشانهیک کانال واحدی می

گراه های اطالعاتی :برخی ویژگی های بزر

برای ایجاد این بزرگراه ها ، شرکت های مختلف اطالعاتی و ارتباطی از جمله مطبوعات ، شرکت های تبلیغاتی و -

سازمان های رادیو و تلویزیون و شرکت های چندملیتی و کامپیوتری را ایجاد می کنند .

تی در اختیار شرکت های بزرگ خصوصی است .قوانین و مقررات ملی و رفت و آمد در این بزرگراه های اطالعا -

این بزرگراه ها هم می توانند عامل تبادل اطالعات و توسعه فرهنگی گردند و هم می توانند وسیله سلطه ، هجوم -

فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی گردند .

البته بزرگراه های اطالعاتی تاثیرات بسیاری بر زوایای زندگی انسان دارند از جمله بر مشاغل ، دانش ، فرهنگ ،

اقتصاد ، قوانین و زندگی شخصی .

6

رسانه های متعامل که ترکیبی از پیشرفت های بزرگ و تازه در زمینه فیبر نوری ، دیجیتالی : های تعاملیشبکه .5

شدن ، چندرسانه ها ، واقعیت نمایی با لوازم خانگی معمول مانند کامپیوتر ، تلویزیون و تلفن ، پیوندی خواهد

ا وصل می شود و امکان دسترسی به بود که به شبکه گسترده ای از دیگر کامپیوترهای از راه دور و پایگاه داده ه

منابع گسترده ای از اطالعات و خدمات ارتباطی دور از ذهن را فراهم می آورد .

ها : تاثير بکارگيری فناوری اطالعات در سازمان

در جهان امروز تکنولوژی اطالعات امکان سودمندی و کارآمدی اطالعات را ممکن ساخته است. بکارگیری تکنولوژی

های اطالعاتی باعث شده است، طوریکه ای را در امور اداری و سیستمات)فناوری اطالعات(، تحول گستردهاطالع

ها، مدارک، اسناد و مکاتبات مختلف از طریق کامپیوتر و خطوط ارتباطات مخابراتی امکان انتقال الکترونیکی داده

فراهم شده است.

: یی در عين تمرکز گرایی است یعنیکز زدایکی از نتایج عمده فناوری اطالعات تمر

توان کارها را از راه دور انجام داد بدون آنکه الزم باشد تا در محل حضور فیزیکی و مستمر داشته بدین معنی که می

باشیم که این ویژگی برکوتاه شدن فواصل زمانی و مکانی به عنوان یک ابر شاهراه تاکید دارد.

7

فصل سوم

همسویی فناوری اطالعات با استراتژی سازمان ها

مفاهيم، کاربردها و جایگاه تکنولوژی در سازمان

(IT) که از تالقی الکترونیک ، پردازش داده ها و ارتباطات ) مخابرات ( حاصل شده است، باعث از میان فناوری اطالعات

همچنین مکانیزه شدن سیستمهای ارتباطی و افزایش رفتن فاصله ها و در کنار هم قرار گرفتن کامپیوترها و کاربران و

گیری و این امر تمرکززدایی و ایجاد ابر شاهراه و افزایش سرعت و کیفیت تصمیم ظرفیتهای انتقال داده شده است.

.مدیریت کارا را فراهم ساخته است

دهد. همانطوریکه امروزه دنیا را ید میدر سازمانها تغییرات بنیادین را در کلیه زمینه ها نو بکار گیری فناوری اطالعات

.نمی توان بدون صنعت برق در نظر گرفت دنیای امروز را نیز نمی توان بدون فناوری اطالعات و ارتباطات تصور کرد

وری نیروی انسانی ارتباط دو و بازده موسسات و بهره IT مطالعات و تحقیقات نشان می دهد که بین سرمایه گذاری در

ی وجود دارد.سویه مثبت

دهد و این در نتیجة افزایش تنوع محصوالت و بهبود کیفیت و جلب فناوری اطالعات توانایی سازمانها را افزایش می

شود. یکی از فناوری اطالعات سبب تسهیل روند اداری و افزایش بازده نیروی انسانی و مدیریت می رضایت مشتری است.

توان کارها را از راه دور تمرکز زدایی در عین تمرکزگرایی است . بدین معنی که می (IT) نتایج عمده فناوری اطالعات

انجام داد بدون آنکه الزم باشد تا در محل حضور فیزیکی و مستمر داشته باشیم که این ویژگی بر کوتاه شدن فواصل

.زمانی و مکانی به عنوان یک ابر شاهراه تاکید دارد

وان یکی از مهمترین ابزار جهت مشارکت در بازار جهانی استاز ویژگیهای اساسی عصر حاضر، به عن (IT) فناوری اطالعات

اطالعات و تبدیل آن به دانش است . چنین ویژگی تاثیر زیادی روی نهادهای اجتماعی و اقتصادی جوامع خواهد گذاشت .

.نهادهای اجتماعی باید بر اساس آن تجدید بنا و تغییر ساختار دهند

توانایی سازمان را افزایش می دهد با این وجود چنین پیشرفتهایی اغلب سبب (IT) می شود که فناوری اطالعات گفته

به عنوان یکی از مهمترین ابزار جهت مشارکت در بازار (IT) فناوری اطالعات بهبود عملکرد مالی سازمانها نمی شود.

یل آن به دانش است . چنین ویژگی تاثیر زیادی روی نهادهای جهانی استاز ویژگیهای اساسی عصر حاضر، اطالعات و تبد

گفته .اجتماعی و اقتصادی جوامع خواهد گذاشت . نهادهای اجتماعی باید بر اساس آن تجدید بنا و تغییر ساختار دهند

سبب بهبود توانایی سازمان را افزایش می دهد با این وجود چنین پیشرفتهایی اغلب (IT) می شود که فناوری اطالعات

های استراتژیکی خاصی نیاز است تا به این اهداف اساسی در بکار عملکرد مالی سازمانها نمی شود. ساز و کار و برنامه

در سازمان دست یافت. (IT) گیری فناوری اطالعات

8

:در سازمان IT محور های بکارگيری

اولیه است که به عنوان مردم مطرح است.آموزش، افزایش مهارت و فرهنگ سازی محور اساسی : مردم -0

شبکه، تجهیزات فنی ، مقررات و قوانین محور زیرساخت است. : زیرساخت -2

آموزش الکترونیک ، سیستم بدون کاغذ، کنفرانس راه دور، دولت الکترونیکی، تجارت الکترونیک :کاربرد ها -3

.مطرح هستند IT از محورهای کاربرد …و

آوری اطالعات در سازمان ها و اداراتی فن پياده ساز

نها مورد بررسی قرار گیرد:افناوری اطالعات باید در دو حوزه در سازم

تحقیق -0

اجرا -2

وظیفه بخش تحقیق:

شبیه سازی محیطی •

تجربه مجازی و فرضیات با هزینه کم همراه با برنامه ریزی •

مدلهای تصمیم گیری و ایجاد خالقیت در کارکنان •

اجرا:

دو دیدگاه اساسی و الزم و ملزوم هم که مدیریت سازمان و مدیران فناوری باید به آن توجه کنند:

دیدگاه فنی و مهندسی .0

دیدگاه مدیریتی .2

:در دیدگاه فنی و مهندسی -1

اطالعات و داده های خام و سیستمهای -سخت افزار -نرم افزار -بررسی مسائلی همچون: آموزش نیروی انسانی

ارتباطی عوامل پنج گانه ای هستند که باید مورد توجه قرار گیرد.

هستند. IT تاردر این بخش اولویت بندی اجزاء فوق از نظر زمان اجرا و انتخاب موارد ، مهمترین عنصر بکارگیری در ساخ

در دیدگاه مدیریتی :-2

که امروزه در سازمانهای مختلف پیاده سازی : MIS , DSS , EIS,OAاز جمله طراحی و پیاده سازی سیستمهای اطالعاتی

.اندو اجرا شده

برنامه جامع توان با یک در سازمانها یک نسخه تجویز شده کلی نیست و نمی(IT) بکار گیری و اجرای فناوری اطالعات

.را پیاده سازی و اجرا نمود IT فناوری اطالعات برای کلیه سازمانها و شرکتها ، ساختار

9

در هر سازمان باید مورد نظر و توجه قرارگيرد ، (IT) مهمترین عوامل که در پياده سازی فناوری اطالعات

:عبارتند از

فرهنگ سازی -1

اعتقاد وباور مدیران ارشد سازمان-2

آفت شناسی-3

سوق به سمت ساختار فرایندی-4

درگیری کلیه افراد سازمان درامور فناوری اطالعات-5

بهبود شاخصهای بهره وری-6

کوچک سازی -9

Master Planجامع توسعه فناوری اطالعات برنامه

اطالعات را در داخل ساختار ، جهت تحقق بخشیدن به منفعت های ناشی از تکنولوژی اطالعات ، سازمانها باید فناوری

فرهنگ و استراتژی سازمانی خویش جای دهند و جایگاه بخش فناوری اطالعات را در سازمان به طور مشخص تعریف

کنند .

:فناوری اطالعات مشخص شوند عبارتند از master planمسائلی که باید در

برنامه ریزی استراتژیک سازمانها -0

شناخت وضع موجود -2

تعیین و بررسی نیاز های آینده -3

طراحی گزینه ها و پیشنهادات ممکن -4

تحلیل مقایسه ای پیشنهادات و انتخاب گزینه برتر -5

تعیین برنامه ها و استراتژی پیاده سازی فناوری اطالعات -6

: ستبرنامه ریزی استراتژیك برای توسعه فناوری اطالعات بر چهار اصل اساسی استوار ا -1

.فناوری اطالعات یک امر حیاتی است-

.فناوری اطالعات یک منبع اساسی برای آموزش ، تحقیقات و همکاریهای اجتماعی می باشد-

.فناوری برای مدیریت داده ها و اطالعات بسیار اساسی و مهم است-

IT- .استراتژی ارزیابی عملکرد سازمانها را نشان می دهد

موجودشناخت وضع -2

IT جایگاه سازمانی و تشکیالتی سازمان و تاثیر آن بر فعالیتهای بخش-

. تجهیزات سخت افزاری موجود و فناوریهای مرتبط در حال بهره برداری-

.فناوریهای نرم افزاری استفاده شده در سیستمهای کامپیوتری موجود-

.سیستمهای کامپیوتری موجود-

11

.بین سیستمها ارتباطات دستی و کامپیوتری-

IT نقاط قوت و ضعف سازمان از نقطه نظر -

تعيين و بررسی نياز های آینده -3

.موردنیاز سازمان برای رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب IT سیستم -

.در شرائط مطلوب IT ارتباطات بین سیستمهای مبتنی بر-

IT فرصتها و تهدیدهای حاصل از توسعه-

تعریف و پیش بینی پروژه های تکمیلی -

استراتژی های بکارگيری نظام جامع فناوری اطالعات :

)داده ها و اطالعات ساختاری ( STRUCTURE DATAاستراتژی -

) هزینه اطالعات ( INFORMATION COSTاستراتژی -

)کسب و کار یا تجاری ( BUSSINESEاستراتژی -

) چرخه عمر ( LIFE CYCLEاستراتژی -

در سازمانها : IT اجرای برای ییها توصيه

در جایگزینی شیوه های سنتی با شیوه های جدید مبتنی بر فناوری اطالعات اولویت با سیستمهایی است که تاثیر و -

.نقش بیشتری در بهبود ارائه خدمات به مردم داشته باشد

مبتنی بر فناوری اطالعات، اصالح و بهبود روشها و سیستمهای دستی در جایگزینی شیوه های سنتی با شیوه های جدید -

.بر مکانیزه کردن عملیات تقدم و اولویت دارد

.اصالح و بهبود شیوه ها و سیستم های به کارگرفته شده الزم، در قالب طرح در سازمان در ابتدا مشخص و دنبال گردد-

پذیر ، کارا و مدیریت متمرکز با استفاده از فناوری اطالعات و قابلیتهای حرکتها باید به سمت سازمانهای کوچک، انعطاف-

.آن باشد

همراه با برنامه ریزی و کنترل و (MIS)به کارگیری و توسعه سیستمهای کاربردی مکانیزاسیون و اطالعات مدیریت-

.بودخواهد IT حرکت به سمت ادارات و سازمانهای بدون کاغذ از اولویتهای بکارگیری

از IT تربیت و افزایش قابلیت نیروی انسانی برای طراحی ، پیاده سازی و توسعه سیستمهای کاربردی مبتنی بر-

سیاستهای اصلی است که هر سازمانی باید آنرا در سرلوحه برنامه خویش قرار دهد

11

4فصل

معماری اطالعات سازمانی

معماری

سیستم که نشان دهنده ساختار اجزای آن، ارتباط بین آنها واصول وقواعد حاکم معماری یعنی ارائه توصیفی فنی از یک

بر طراحی وتکامل آنها در گذر زمان باشد

Information Architecture معماری اطالعات

ات، عبارت های کاربر است. معماری اطالعافزارها، و واسطها، نرمها، اینترانتسایتهنر و علم سازماندهی اطالعات در وب

شود. پذیری و کاربردپذیری انجام میهای اشتراک اطالعات، که با هدف ارتقای یافتاست از طراحی ساختاری سامانه

کنند تا کاربر به سرعت و سهولت به اطالعات مورد نظر معماران اطالعات، چارچوبی برای چیدمان اطالعات تعریف می

خود دست یابد.

:معماری سازمانی

سازمانی یک نقشه سازمانی است که ساختار مأموریت و اطالعات موردنیاز سازمان و فناوریهای الزم برای معماری

. پشتیبانی از آنها را تشریح میکند

جنبه یا بعد تشکيل شده است 4هر معماری از

: یعنی نحوه سازمانهی فرایندهای کاری سازمانها و توزیع مکانی آنهاکار ومکان

یعنی داده های الزم برای انجام فرایندهای کاری: اطالعاتیمجموعه های

که برای دسترسی به مجموعه های اطالعاتی و کاربا آنها مورد استفاده قرار میگیرد: برنامه های کاربردی

شامل سخت افزار شبکه و ارتباط الزم برای اجرای برنامه های کاربردی : زیر ساخت های فنی

Information) معماری اطالعات( Businessهای معماری سازمانی مشتمل بر کسب و کار )مؤلفهمستندات نتایج گویای

Architectureسیستمهای کاربر )( دیApplications( و زیرساخت فناوری )Technologyمی ).باشد

گردد. نشان دهنده وضع موجود بر اساس حقایقی که در سازمان وجود دارد اِیجاد می(: As-ISمعماری وضع موجود)

باشند.های فعلی جزو معماری وضع موجود میها و فرایندها و همة سیستمافزارها شبکهتجهیزات سخت

خواهیم سازمان در آیندۀ معین به آن برسد و گویای وضع چشم اندازی از آنچه که می (:To-BEضع مطلوب )معماری و

شود.نامیده می« معماری وضع مطلوب»های دراز مدت آتی سازمان بر پایة راهبردها، اهداف و برنامه

سازمان از وضع موجود به وضع مطلوب می سندی راهبردی و منظم با هدف برنامة زمانی الزم برای انتقال : طرح انتقالی

(است.RFPهای مطلوب)باشد. این سند حاوی تعریف و پیشنهاد به توسعة سیستم

12

فرایند معماری سازمانی

ریزی راهبردی فناوری اطالعاتبرنامه -1

ریزی معماری سازمانیبرنامه -2

اجرای معماری سازمانی -3

:های معماری سازمانیچارچوب

ارائه تفکرهای سازماندهی شده وساختارهای منطقی طبقه بندی اطالعات پیچیده و توصیف ومفهوم کارهای معمار نیاز به

ها والگوهای مختلفی را ابداع و به جامعه معماری این امکان را بدهند تا پیشگامان معماری را بر آن داشت تا روش

وش علمی و مدون نموده و بدین طریق هنر و علم خود را در اطالعات کار معماری را تبدیل به یک چارچوب نموده و به ر

اختیار دیگران بگذارد

Zachmanچارچوب معماری زکمن

کندبیان میه یک نمایش توصیفی را از سازمان چارچوب معماری سازمان یک طرح طبقه بندی شده دو بعدی است ک

1فدرال سازمانیمعماریِ بچارچو

توسط شورای مدیران ارشد اطالعاتی دولت فدرال ایاالت متحده آمریکا تهیه و FEAF Version 1.1چارچوب معماری

تنظیم شد. این معماری شامل رهنمودهایی برای معماران سیستمهای اطالعاتی در توصیف ماموریتهای چند سازمانی در

دولت فدرال می باشد .

C4ISRچارچوب معماری

،نیاز به اجرای عملیات مشترک و بین المللی نظامی بوده است. مهمترین دلیل لزوم چنین چارچوبی

در همین راستا بخشهای مختلف نیروهای مسلح آمریکا و کشورها عضو ناتو نیاز به تعامل با هم داشته اند که

ر غیر ممکن بوده است. بدون وجود یک چارچوب مشترک جهت استاندارد سازی توصیفهای معماری، اینکا

فرماندهی، کنترل، ارتباطات، کامپیوتر، جاسوسی، مراقبت، و شناسائی

دیدگاه معماری عملياتی

دیدگاهِ عملیاتی، توصیفی است کامل از مجموعة وظایف، فعالیتها، عناصر عملیاتی و نحوه گردش اطالعات، که جهت

می الزم هستند. انجام موفقیت آمیز و یا پشتیبانی یک عملیات نظا

دیدگاه معماری سیستمها، توصیفی است از سیستمها و ارتباطات بین آنها )گرافیکی و غیرگرافیکی(، که به منظور انجام

یا پشتیبانیِ یک کار یا وظیفه جنگی در نظر گرفته شده اند.

13

دیدگاه معماری تکنيکی

مجموعة قوانین حاکم بر ترتیب ، عملکرد ، و وابستگی های بین اجزاء دیدگاه معماری تکنیکی عبارتست از تعییِن حداقل

یا عناصر یک سیستم، که با هدف تضمین ملزومات و نیازمندیهای مشخص شده برای آن سیستم، تدوین می شوند.

استخراج نظیر اموری در که گذارد، می ما اختیار در را تمهاسیس سازی پیاده دستورالعملهای تکنیکی، معماری دیدگاه

معماری دیدگاه. شوند می استفاده تولید خطوط ایجاد و اصلی، های بلوک اجرای و سازی پیاده مهندسی، مشخصات

استانداردها، از ای مجموعه شامل تکنیکی،

مدل بلوغ معماری سازمانی

مختلفی برای سنجش بلوغ معماری سازمانی منتشر شده که در اینجا یکی از آنها مدل بلوغ معماری سازمانی مدل های

فاز می باشد که خالصه هر فاز در ادامه بررسی شده است. 5مورد بررسی قرار می گیرد، این مدل شامل

های حاکم در در این مرحله فعالیت ها برروی جداسازی پروژه ها متمرکز است و اندکی نیز به استاندارد فاز آغازین:

سازمان پرداخته می شود.

: در این مرحله تیم معماری تشکیل و مستقر شده و شالوده معماری مرجع بنا نهاده می شود. تمرکز اصلی فاز طبقه بندی

د. تدر این مرحله بر طبقه بندی آنچه موجود است و چگونگی پشتیبانی آن توسط فناوری اطالعات خواهد بو

این مرحله معماری سازمانی از پروژه ای مبتنی بر فناوری اطالعات به پروژهای استراتژیک با بودجه در :فاز برنامه کاری

مشخص ترقی می کند. تیم معماری با جزئیات مناسب وضعیت موجود را توصیف و سپس وضعیت مطلوب را ترسیم می

ناوری و استراتژیک بر اساس وابستگی نماید. پروژه در سازمان کامال به رسمیت شناخته شده و تصمیمات حوزه های ف

های بین سازمانی اتخاذ خواهد شد.

: تمرکز این مرحله بر یکپارچه سازی فناوری اطالعات در راستای کاهش هزینه تعامل میان سیستم ها و فاز یکپارچه سازی

از تغییرات حرفه خواهد تکنولوژی های زیر ساختی است. در صورت تحقق این امر، فناوری اطالعات قادر به پشتیبانی

بود و به نوعی فناوری و حرفه همراستا می شوند..

در این مرحله معماری سازمانی اجرا شده و همه امکانات و ابزارهای الزم برای مدیریت حرفه و فناوری فاز بهينه سازی:

مهیا است، لذا نوبت به بهینه سازی فرایندها می رسد.

(IAبه اختصار: Information Architectureمعماری اطالعات

های کاربر است. معماری اطالعات، عبارت افزارها، و واسطها، نرمها، اینترانتسایتهنر و علم سازماندهی اطالعات در وب

شود. پذیری و کاربردپذیری انجام میهای اشتراک اطالعات، که با هدف ارتقای یافتاست از طراحی ساختاری سامانه

کنند تا کاربر به سرعت و سهولت به اطالعات مورد نظر اطالعات، چارچوبی برای چیدمان اطالعات تعریف میمعماران

خود دست یابد.

سرعت و سهولت به اطالعات مورد نظر خود دست یابد.

14

معماری اطالعات : برنامه ریزی

اساس معماری اطالعات این است که رویکرد معماری را در برنامه ریزی و توسعه فناوری اطالعات در یک سازمان یا دولت

بکار گیرد

برنامه ریزی معماری اطالعات در یک سازمان یا دولت )محلی یا ملی(در سه مرحله عمده انجام می شود :

نظر فناوری اطالعات را بررسی می کند( . تدوین معماری موجود )وضعیت موجود سازمان از0

. تدوین معماری مطلوب )وضعیت مطلوب سازمان از نظر فناوری اطالعات را تعیین می کند(2

. تدوین برنامه گذار از وضع موجود به وضع مطلوب )با توجه به امکانات ، منابع و محدودیتها(3

اهداف معماری اطالعات

راهبردی مدیریت اطالعات سازمان. دستیابی به اهداف برنامه

بودجه وراه های کسب آن-برنامه ریزی-.یکپارچه سازیبهتر فرایندهای کاری

طراحی معماری ون وابزار مناسب برای استفاده در. شناسایی مدلها وتکنیکها وفن

. تعیین مسئولیت مدیر ارشد اطالعات در هدایت برنامه

نقش دارد . شناسایی اصولی که در صحت وسقم ی طرح

کسب اطالعاتبودجه بندی و-کاری وبرنامه ریزی . همبستگی بهتربین فرایندهای

. قادر ساختن سازمان برای انجام ماموریتهای خود ودست یابی به اهداف تعیین شده

اصول راهبردی معماری اطالعات

بخش ها و ادارات مدیریت اطالعات بین برنامه ها، . بهینه سازی بودجه سازمانی از طریق برنامه ریزی و هماهنگی منابع1

مختلف

. تسهیل تصمیم گیری مناسب از طریق تأمین اطالعات مقتضی2

. پاسخ گویی سریع به نیازهای اطالعاتی از طریق ساماندهی پایگاه ها و سیستم های اطالعاتی با هدف تأمین حداکثر 3

دسترس پذیری ، تغییرو گزارش گیری

سازمانی با راه حل های سازمانی از طریق به حداقل رساندن افزونگی و دوباره کاری های اطالعاتی بین . حل مسائل 4

برنامه ، بخش ها و ادارات مختلف

ITاز طریق تدوین برنامه ها و معماری جامع IT. بهینه سازی سرمایه گذاری سازمانی در 5

رات محلی ، سازمان های تابع و پیمانکاران با تشویق به . حرکت در جهت همگرایی و یکپارچه سازی اطالعاتی ادا6

تبدیل سیستم های قدیم و ایزوله

. مدیریت صحیح و کارامد پروژه های فناوری اطالعات7

گویی به شرایط در حال تغییر. پاسخ8

15

فناوری اطالعات سازمانی بر پایه معماری

Businessاهداف، چشم انداز، و راهبردهای درازمدت آن است که : در این الیه معماری کاری یک سازمان، ماموریت ،

در واقع علت وجودی سازمان و نحوه تحقق اهداف آن را بیان می کند.اساسی ترین الیه معماری یک سازمان می باشد،

زیرا ماموریت ها و اهداف آن به ندرت تغییر می کند.

Informationن از دید کاربر، توزیع و دسترس پذیری مطرح می شود : در این الیه، عناصر و منابع اطالعاتی سازما

بدین معنا که چه اطالعاتی درسازمان تولید می شود؟

Application.در این الیه انواع برنامه های کاربردی برای تولید و دستیابی به معماری اطالعات تعیین خواهد شد :

Data ،الگوهای ذخیره سازی و تبادلی آنها مورد بحث قرار می گیرد.: در این الیه محتوا و شکل پایگاه های داده سازمان

Technology در پایین ترین الیه ، محیط سخت افزاری، نرم افزاری و ارتباطی الزم برای اجرای سیستم های :

اطالعاتی و گردش اطالعات و عملیات تعیین می شود.

مزایای سيستم های اطالعاتی

. مشارکت بیشتر در تصمیم گیری1

. افزایش سرعت و کیفیت تصمیم گیری2

. افزایش سرعت در شناسایی مسائل3

. قابلیت ذخیره سازی، بازیابی، آنالیز، پردازش و اشتراک منابع اطالعاتی4

. استفاده از کاربردهای مختلف سازمانی5

16

فصل پنجم

در سازمانها IT ، موفقيت و عدم موفقيت نقش

از فناوری اطالعات امتيازهای استفاده

صرفه جویی در هزینه

اجتناب از خطاهای انسانی

بهبود بخشیدن کارایی و اثربخشی سازمانی

سه هسته زیر بر روی فناوری اطالعات تاثير گذار است

فرایند تصمیم گیری -0

جریان اطالعات -2

جریان مواد -3

:از قبيل موارد زیر کسب کنند کاربرد فناوری اطالعات، شرکت ها را قادر می سازد امتيازات مهمی

جویی در هزینه و بهبود بخشیدن جهت تبادل اطالعاتصرفه -0

اجتناب از خطاهای انسانی هنگامی که وظایف، تکراری یا بسیار پیچیده است -2

صرفه جویی مالی بدلیل کاهش خطاها و زمان انجام وظایف -3

ادغام و هماهنگی چندین وظیفه در یک وظیفه -4

کارایی و اثربخشی سازمانیبهبود بخشیدن -5

بهبود مدیریت میانی و کاهش فرآیندهای زائد از طریق اطالعات مفیدتر -6

:فناوری اطالعات به ایجاد تغييرات در سازمانها کمك ميکند

تغييراتي در ماهيت کار -1

ادغام فعاليتهاي سازماني -2

تبديل نيروهاي رقابتي -3

انواع فرایند ها

براساس دوجنبه طبقه بندی کردفرایندها را می توان

میزان وساطت ) میانجیگری( -0

میزان مشارکت ) همکاری ( -2

17

محوري سوق ميدهد و همين امر فرايند ايي به سوي فرايند گرايي ومهندسي مجدد ، سازمان را از حالت وظيفه

سازمان ميشود.تر شدن ها و درنتيجه رقابتيوکار و کاهش هزينه موجب سرعت بخشيدن به روند کسب

دانپورت و شورت رابطه فرایند مهندسی مجدد کسب و کار و فناوری اطالعات را بااستفاده از سه معيار پيشنهاد دادند

ابعاد-0

اهداف-2

معیار فعالیت ها-3

هدف از رشد تکنولوژی

ارتقاء سطح زندگی وتحصیلی افراد

گسترش بازار داخلی قوی ووسیع است

مهندسی مجدد برای سازمان هامزایای اجرای

کارمند محوری

یکپارچگی مشاغل

بهبود جریان فرآیندها

نتایج بنیادین در کوتاه مدت

رایجاد انعطاف در سازمان جهت دگرگونی مداوم و مستم

موانع اصلی گسترش فناوری اطالعات در سازمانها :

مدیران عالی

سایر کارکنان عملیاتی

فناوری اطالعاتکارکنان بخش

آموزش و زیر ساخت نامناسب

کمبود همکاری بین واحد های تحقیق و توسعه

کمبود امکانات مالی و عدم اولویت بندی در تخصیص سرمایه

علل شکست فناوری اطالعات و پروژه های خارج از کنترل

مشکالت اقتصادی

نرسیدن به هدف مورد نظر

زمان بندی نا مناسب

18

ششمفصل

برون سپاری

تعاریفی از برون سپاری :

برون سپاري عبارت است از واگذاري برخي فعاليت هاي داخلي يک سازمان به تامين کننده آن در بيرون از سازمان و

واگذاري حق تصميم گيري به تامين کننده بيروني بر اساس قرارداد .

تکراري و متناوب داخلي و نيز اختيارات تصميم گيري شرکت به برون سپاري عبارت است از واگذاري برخي از فعاليت هاي

پيمانکاران خارج از آن در قالب يک قرارداد يا تفاهم نامه .

اطالعات فناوری کارکردهای سپاری برون

کسب ، حال این با. کند می ایفا را مهمی نقش و است سازمان هر از حیاتی جزئی تقریبا اطالعات فناوری ، حاضر عصر در

. نیست ها سازمان از بسیاری اصلی کار و

: سپاری برون از آمریکایی های شرکت استفاده عمده دالیل

، افزایش % 01 بازاررسانی به سرعت ، افزایش %03 کیفیت ، بهبود %36 هزینه ، کاهش %36 رقابتی مزیت بر تمرکز

%4نوآوری سرعت

حتميت برون سپاری برون مرزی را در نظر بگيرند :در عين حال سازمان ها باید خطرات و عدم

انتظارات مربوط به کاهش هزینه

امنیت و حفاظت از اطالعات

نظم فرآیند

از دست رفتن دانش سازمانی

عدم موفقیت فروشنده در تحویل محصول

انحراف از مسیر موردنظر

عدم رعایت قوانین دولتی

تفاوت های فرهنگی

جابجایی کارکنان کلیدی

انتقال دانش

( Application Service Provider) ارائه دهندگان خدمات نرم افزاری

مفهوم ارائه دهنده خدمات نرم افزاری ساده است . یک فروشنده از یک مرکز داده خارج از سازمان ، خدمات و راه حل

های نرم افزاری را از طریق اینترنت ، مدیریت و توزیع می نماید .

( Management Service Provider) گان خدمات مدیریتی ارائه دهند

، برنامه های سازمانی CRM ،ERPارائه دهنده خدمات مدیریتی ، فروشنده ای است که از راه دور سیستم دیواره آتش ،

.می کند از قبیل برنامه های خاص کسب و کار الکترونیکی ، زیرساخت شبکه و غیره را نظارت و مدیریت

19

برون سپاری و تجارت الکترونيکی

محدودیت های زمانی ناشی از چالش های رقابت ، مسائل امنیتی و کمبود توسعه دهندگان ماهر سیستم در زمینه

اینترنت و شبکه داخلی ، همگی به پیشرفت و گسترش شدید برون سپاری کمک می کند .فارستر ریسرچ به این نتیجه

مورد بررسی یا از برون سپاری مرتبط با اینترنت استفاده می کنند یا در حال برنامه درصد از شرکت های 09رسید که

ریزی برای استفاده از آن هستند .

مساله بسیار مهمی که در برون سپاری تجارت الکترونیکی باید مورد توجه قرار گیرد ، پیاده سازی شبکه های خارجی

ائل امنیتی و نیاز به گسترش سریع سیستم بسیار دشوار است .است . پیاده سازی شبکه های خارجی به دلیل مس

مزایا و معایب برون سپاری

منافع بالقوه

منافع مالی

اجتناب از سرمایه گذاری سنگین و در نتیجه آزاد شدن سرمایه برای کاربردهای دیگر -

بهبود جریان نقدینگی و پاسخگویی بهتر در برابر هزینه ها -

فایده در اثر اقتصاد مقیاس و اشتراک مکان کامپیوتر ، سخت افزار ، نرم افزار و پرسنل –کاهش نسبت هزینه -

نیاز کمتر به استفاده از فضای گران قیمت اداری -

منافع فنی

دسترسی به فناوری های جدید اطالعات -

ارهاآزادی بیشتر در انتخاب نرم افزار به دلیل دامنه وسیع تری از سخت افز -

توانایی دستیابی آسانتر به پیشرفت های فناوری -

دسترسی گسترده تر به مهارت های فنی -

توسعه سریع برنامه ها -

منافع مدیریتی

تمرکز بر توسعه و اجرای فعالیت های اصلی کسب و کار -

محول کردن توسعه فناوری اطالعات و مسئولیت های عملیاتی به تامین کننده -

عدم نیاز به استخدام و نگهداری کارکنان متخصص فناوری اطالعات -

منافع منابع انسانی

فرصت به کارگیری مهارت های تخصصی موجود در منبع جامعی از مهارت ها در زمان نیاز -

بهبود و توسعه کارها و فرصت برای کارکنان -

منافع کيفيتی

تعریف روشن و دقیق سطوح خدمات -

سبت به عملکردبهبود پاسخگویی ن -

تضمین کیفیت -

21

منافع انعطاف پذیری

پاسخگویی سریع به نیازهای کسب و کار -

توانایی اداره اثربخش تر فراز و نشیب های فناوری اطالعات -

خطرات ) معایب ( برون سپاری

مخالف این است که در مقابل منافع ذکر شده ، محدودیت های زیادی برای برون سپاری وجود دارد . یک دلیل برای نظرات -

بسیاری از منافع برون سپاری ، ناملموس بوده و یا در بلندمدت بدست می آیند . کلمونز خطرات زیر را مطرح می کند :

: زمانی که یک فروشنده عمدا کم کاری کند و در عین حال پول خدمات کامل را طلب کند . شانه خالی کردن از کار -

ک فروشنده برنامه راهبردی را برای مشتری خاصی توسعه داده و سپس آن را برای : هنگامی که یدزدیدن نتایج کار -

مشتریان دیگر نیز استفاده کند .

: هنگامی که مشتری وارد قراردادی طوالنی مدت با فروشنده می شود و فروشنده در قيمت گذاری مجدد فرصت طلبانه -

یک مقطع شرایط مالی را تغییر می دهد .

غیرقابل فسخ بودن تصمیمات برون سپاری ، نقض احتمالی قرارداد توسط فروشنده و یا ناتوانی او در ارائه : سایر خطرات -

خدمت مورد نظر ، کاهش روحیه و بهره وری کارکنان ، عدم در نظر گرفتن تمامی هزینه هاو ...

پنج زمينه عمده ریسك در مورد برون سپاری :

باالتر رفتن هزینه های توسعه یا بهره برداری از مقدار پیش بینی شده -1

عدم توانایی ارائه خدمات در سطح مورد انتظار در زمان پیش بینی شده -2

طوالنی تر شدن زمان توسعه یا انتقال از مقدار پیش بینی شده -3

ادامه دادن اشتباهات فنی -4

ی داخل های سیاست بررسی از غفلت – 5

راهبردهای مدیریت خطرات مربوط به قراردادهای برون سپاری :

پروژه را درک کنید

تفرقه بیندازید و حکومت کنید

مشوق هایی را تعیین کنید

قراردادهای کوتاه مدت ببندید

قراردادهای فرعی را کنترل کنید

برون سپاری را به صورت انتخابی انجام دهید

فروشندگان ، خدمات مربوط به ایجاد و بهره برداری از سيستم های فناوری اطالعات ، شامل برنامه انواع متعددی از

های تجارت الکترونيکی را ارائه می دهند :

گرفته تا اوراکل ، دامنه وسیعی از خدمات برون IBMبسیاری از شرکت های نرم افزاری از : شرکت های نرم افزاری -

سپاری را برای توسعه ، بهره برداری و نگهداری برنامه های فناوری اطالعات ارائه می دهند .

، انواع مختلفی از خدمات را ارائه می دهند . همچنین EDS: پیمانکاران فناوری اطالعات مانند پيمانکاران و سایرین -

و مشاوران مدیریت نیز مانند اکسنچر برخی خدمات برون سپاری را ارائه می دهند .شرکت های بزرگ

21

، جهت پوشش کامل راه حل های فناوری اطالعات و MSI: شرکت های بزرگ مخابراتی مانند شرکت های مخابراتی -

تجارت الکترونیکی روز به روز خدمات میزبانی خود را توسعه می دهند .

دهندگان خدمات نرم افزاری : برون سپاری و ارائه

. یکی از متداولترین انواع برون سپاری ، استفاده از ارائه دهندگان خدمات نرم افزاری است

ارائه دهنده خدمات نرم افزاری فروشنده ای است که اجزاء نرم افزار مورد نیاز سازمان را به صورت بسته در می آورد و در

برداری ، نگهداری و سایر خدمات را ارائه می دهد .کنار آن ، خدمات توسعه ، بهره

تفاوت عمده بین یک ارائه دهنده خدمات نرم افزاری و یک پیمانکار ، این است که ارائه دهنده خدمات نرم افزاری ، به

. سپس جای اینکه سرورهای برنامه را در محل مشتری ، مدیریت کند ، این کار را در یک محل متمرکز شده انجام می دهد

دسترسی به این برنامه ها را از طریق اینترنت یا شبکه های ارزش افزا به وسیله یک واسط مرور گر اینترنت صورت می

. گیرد

منافع اجاره خدمات نرم افزاری :

مناسب برای شرکت های کوچک که توسعه داخلی و اجرای برنامه هایIT . برای آنها زمان بر و گران است

در مخارج متعدد مانند هزینه نیروی کارصرفه جویی

. در بلند مدت باعث صرفه جویی در هزینه نگهداری نرم افزار ، به روز رسانی و آموزش کاربران می شود

تقویت وضعیت رقابتی شرکت از طریق کاهش زمان به بازاررسانی و افزایش تطبیق با شرایط متغیر بازار

معایب اجاره خدمات نرم افزاری :

نگرانی از ناکافی بودن حفاظت یک ارائه کننده خدمات در مقابل هکرها ، دزدیده شدن اطالعات محرمانه و حمله ویروسها

. یک نرم افزار خریداری شده ، اغلب به اندازه کافی با کاربرد موردنظر همخوانی ندارد

اطمینان از سرعت اتصال به اینترنت با سرعت برنامه

یك رویکرد تحصيل برنامه مالک های انتخاب

یکی از مسائل عمده ای که پیش روی هر شرکتی قرار دارد ، انتخاب روشی برای تحصیل یا بدست آوردن برنامه می باشد

. شرکت باید بسیاری از مالک ها را در نظر بگیرد :

( اجاره یا خرید) شرکت خارج از تهيه – 1

توسعه توسط کاربر نهایی – 2

توسعه سنتی سيستم ها – 3

اوليه نمونه تهيه –4

22

فصل هقتم

کاربرد فناوری اطالعات در سازمان

مجازی شدن ساختارهای اجتماعی سازمان

در سازمانهای شبکه ای،تعداد زیادی از فعالیتها به خارج از مرزهای سازمان منتقل می شود، زماانی کاه کلیاه وظاایف و

مرکزی انجام گیرد، ما با یک سازمان مجازی مواجه می باشیم. در واقع سازمان مجازی، شبکه فعالیتها در خارج از سازمان

به یکدیگر پیوند می خورند و قدرت می یابند تاا از فرصات هاای مساتقل IT/ISموقتی از سازمانهایی است که به کمک

جدید نهایت استفاده را ببرند.

ساختار اجتماعی و فيزیکی یك سازمان

مجموعه ای متشکل از منابع انسانی و مادی است، لذا عالوه بر یک نهاد اجتماعی، به عنوان یک پدیده فیزیکی سازمان

نیز قابل مطالعه است؛ همچنان که روابط میان عناصر اجتماعی یک سازمان، ساختار اجتماعی آن را تعریف می کند، روابط

.را شکل می دهدمیان عناصر فیزیکی یک سازمان نیز ساختار فیزیکی آن

عناصر فیزیکی هر سازمان شامل عواملی چون مکانهای سازمان، ادارات، ساختمانها و نحوه استقرار آنها، اثاثیه و

تجهیزات، طراحی و دکوراسیون و حتی بدن انسانهاست

ابعاد ساختار فيزیکی سازمان

ت. بطور کلی ساختار فیزیکای ساازمان را از حیاث ز نظر ابعاد نیز ساختار فیزیکی سازمان دارای دو بعد فضا و زمان اسا

وابستگی به ابعاد فضا و زمان یا استقالل از ابعاد مذکور می توان به دو نوع تقسیم کرد،

اداره واقعی که در آن ساختار فیزیکی وابسته به ابعاد فضا و زمان است

کار از ابعاد فضا و زمان استقالل پیدا اداره مجازی که در آن ساختار فیزیکی واقعی از بین می رود و ماهیت

می کند.

IT/ISتاثير

است که موجب صرفه جاویی در هزیناه « کار کردن تز راه دور»یکی از مهمترین دستاوردهای اداره مجازی، ظهور پدیده

محال کاار از هاای های فضای اداری می شود. و مزایای سازمانی آن شامل افزایش انعطاف پذیری سازمان و انتقال هزینه

.کارفرما به کارمند است

مجازی شدن ساختار فيزیکی سازمان

فضاهای سایبرنتیکی را جاایزیی بیایاری از فضااهای فیییکای ساازماه اربه با IT/IS سازمانها با بهره گیری از

ب ر از بفاتر سنتی باللا تغییر یافت اند . اباره مجازی بر انجام ار ب صورت متحرک ب « اباره مجازی»نوعی ب نوع

بارب.

23

شرایط برقراری برای تحقق یك اداره مجازی

استقالل از فضا

استقالل از زمان

در سازمانها ITمزایای

افازایش ( توانایی انجام بهتر و ساده تر وظایف خود را ITسازمانها و شرکتها با به کارگیری و پیاده سازی فناوری اطالعات)

:در سازمان ها ایجاد میکند ITمی دهند و از این طریق قادرند روش کار خویش را دگرگون سازند. مزایایی که

IT باعث کاهش هزینه در اثر افزایش دسترسی به اطالعات، پردازش و بازیابی آن خواهد شد.

هزینه های دستيابی به یك سطح کيفيت

هزینه های قابل اجتناب

غیر قابل اجتناب هزینه های

هزینه های کيفيت

هزینه های پیشگیری .0

هزینه های ارزیابی .2

هزینه نقص داخلی .3

هزینه نقص خارجی .4

مدیریت هزینه های کيفيت

در مورد مدیریت هزینه های کیفیت نظرات متفاوتی وجود دارد هر چقدر هزینه های کیفیت در بخش پیشگیری و ارزیابی

بیشتر در هزینه های نقص داخلی و خارجی است و هدف اصالی در تجزیاه و تحلیال کیفیات ، باال برود به معنی کاهش

کاهش هزینه های ارزیابی ، نقص داخلی و نقص خارجی و همچنین ایجاد موقعیت بهبود در سیستم می باشد

ITبکارگيری

در سطح بنگاه های اقتصادی ، فناوری از عوامل مهم افزایش توان رقابت پذیری محسوب می شود ، زیرا از طریق تبلور در

متمایز سازی محصوالت ، کاهش هزینه های و ایجاد فرصت های جدید کسب و کار، به بنگاههای اقتصادی در کسب مزیت

رقابتی کمک کند.

24

توانایی بهبود، توسعه و نوآوری تکنولوژیکی را داشته باشد و بتواناد باا اساتفاده از در سطح صنعت ، چنانچه آن صنعت

سازو کارهای مناسب به انتشار فناوری در بنگاههای اقتصادی زیر مجموعه خود کمک کند، با افازایش ساطح توانمنادی

های مجموعه خود، به سوی رقابت پذیری گام برخواهد داشت.

افزایش کيفيت محصولبر ITاثرات بکارگيری

کاهش قیمت کاال

کارایی ، زیبایی و دوام

محصوالت متنوع تر، کم حجم تر و ضعیف تر

بهبود کیفیت کسب و کار

بهبود کارایی و هزینه

بهبود عملکرد و اثر بخشی تجاری

هزینه تغییر تکنولوژی اطالعات

بر کاهش هزینه های کيفيت ITتأثير

فناوری های جدید مبتنی بر اطالعات و ارتباطات همانطوریکه در قسمت فوق تصریح گردید با در اختیار گارفتن

متدها و مدل هایی برای انجام درست و صحیح کارها در سازمان ها باعث کاهش ضایعات و هزینه هاای کیفیات

خواهند شد.

های جدید خواهاد باود . بخصاوص هزیناه هاای هزینه های پیشگیرانه در کیفیت به شدت تحت تأثیر فناوری

کاهش چشامگیر و ITآموزش و انتقال دانش کیفیت به کارکنان و جمع آوری و تحلیل داده ها با بکارگیری نظام

.ارمغن خواهد آورددر عین حال اثر بخشی زیادی را برای شرکتها به

تقریباً به طور کامل از بین ببرند، مای توانناد در سازمان های دولتی و خصوصی ، که می توانند هزینه کیفیت را

.دنیای پر رقابت امروزی و در عصر اطالعات آینده پیشگام باشند

مثلث هزینه ، کيفيت و دسترسی

تأثیر مثبت استفاده از خدمات شبکه ، ابزار دیجیتال و نیازهای فناوری اطالعات، در کاهش هزینه های کیفیت انکارناپذیر

ز مهمترین و اساسی ترین نقش های مدیریت الکترونیکی ، افزایش ضریب توانمندی در مدیریت هزینه هاای است. یکی ا

توانایی و پتانسیل الزم برای کاهش هزینه های کیفیت را ITکیفیت سازمان هاست . شواهد و تحقیقات نشان می دهد که

دارا می باشد.

25

و حفظ کیفیت در سطح مطلوب ، باعث می شود تا ساازمان هاا هزیناه دسترسی وسیع )اطالعات ، دانش، دانایی و خرد(

به معنی کاهش هزینه هاست ITکمتری بپردازند. بکارگیری درست و اثربخش

اقدامات الزم جهت بهبود کيفيت و کاهش هزینه

آشنا کردن کارکنان به اهمیت اطالعات و تکنولوژی اطالعات و ارتباعات .0

توسعه و بهبود هزینه ها با استفاده از فناوری اطالعات و ارتباطات کسب دانش واطالعات در جهت .2

حمایت برنامه ریزان و سیاستگزاران در ایجاد نظام منسجم و هماهنگ اطالعات و فناوری .3

ایجاد باورها و الگوهای ذهنی مناسب .4

ایجاد کمیته راهبردی کاهش هزینه ها با مدیریت عالیترین مقام سازمانی .5

ضرورت کاهش هزینه ها به یک باور عمومی کارکنانتبدیل موضوع .6

بسط و گسترش کاهش هزینه های کیفیت به زنجیره تامین کنندگان بنگاه اقتصادی .9

تعیین میزان معین کاهش هزینه های کیفیت بطور ماهانه و ساالنه .8