Δρ. Στέφανος Οικονόμου Ο υδραυλικών · 1.14...

Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας Αριστοτέλους 46, 104 33 Αθήνα, Τηλ. 210 8846852, Fax. 210 8846853www.imegsevee.gr • [email protected]

Ο Δρ. Στέφανος Οικονόμου είναι

διπλωματούχος Μηχανικός

Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής

του ΔΠΘ και πτυχιούχος του τμήματος

Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και

Ανάπτυξης του ΔΠΘ. Έχει μεταπτυχιακές

σπουδές στο αντικείμενο της «Υδραυλικής

Μηχανικής» και της «Οργάνωσης και

Διοίκησης Τεχνικών Συστημάτων». Το 2010

αναγορεύτηκε Διδάκτορας στο αντικείμενο

των Οικονομικών του Περιβάλλοντος και

της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Εργάστηκε ως

ελεύθερος επαγγελματίας εκπονώντας

μελέτες για ιδιώτες και για Δήμους.

Έχει επιστημονικές δημοσιεύσεις, είναι

πιστοποιημένος εκπαιδευτής του ΕΟΠΠΕΠ

και του ΕΚΔΔΑ, έχει συνεργαστεί με το

ΑΤΕΙ Καβάλας, με το ΔΠΘ ως Λέκτορας και

ως εκπαιδευτής σε φορείς εκπαίδευσης

ενηλίκων. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται

ως υπάλληλος της Διεύθυνσης Ανάπτυξης

στην Περιφέρεια ΑΜΘ.

ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑ

ΡΤΙΣΗ υδραυλικώ

ν

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚO YΛΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

Δρ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

ΤΕΧΝ

ΙΚH

KΑΤ

ΑΡΤΙ

ΣΗ

υδρα

υλικ

ών

Το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής

Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ) είναι αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία υλοποίησης μελετών και ερευνών και αποτελεί τον επιστημονικό σύμβουλο της ΓΣΕΒΕΕ.

Στο πλαίσιο των βασικών του δραστηριοτήτων μελετά, αξιολογεί και εκπονεί προτάσεις πολιτικής για θέματα οικονομικής ανάπτυξης, χρηματοδότησης επιχειρήσεων, φορολογίας, απασχόλησης, κοινωνικής ασφάλισης, ανταγωνισμού και αναβάθμισης των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού των μικρών επιχειρήσεων.

Παράλληλα, σχεδιάζει και υλοποιεί προγράμματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης με σκοπό την ενίσχυση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων, αλλά και δράσεις συμβουλευτικής υποστήριξης των επιχειρήσεων, οι οποίες ενισχύουν την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία και προωθούν την ενδυνάμωση και την ανάπτυξη βιώσιμων και ανταγωνιστικών επιχειρήσεων.

• Μονάδες μέτρησης, γενικές γνώσεις φυσικής και υδραυλικής

• Εγκαταστάσεις αποχέτευσης

• Εγκαταστάσεις παραγωγής και διανομής ζεστού νερού

• Εγκαταστάσεις αερίων και άλλων ρευστών

• Εγκαταστάσεις πυρόσβεσης

• Υγιεινή και ασφάλεια εργασίας

ΤΕΧΝΙΚH KΑΤΑΡΤΙΣΗ

υδραυλικών

INΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ

ΒΙΟΤΕΧΝΩΝ ΕΜΠΟΡΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝ

ΔΡΑΣΕΙΣ πΡοΣΑΡμογΗΣ ΕπΑγγΕΛμΑΤΩΝ ποΥ ΕΚπΡοΣΩποΥΝΤΑΙ Απο ΤΗ γΣΕΒΕΕ ΣΤΑ ΔΕΔομΕΝΑ ΤΗΣ οΙΚοΝομΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΔΙΑμΕΣοΥ πΙΛοΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ

ΚΑΙ ΣΥμΒοΥΛΕΥΤΙΚΗΣ - ΥποΣΤΗΡΙξΗΣ ΤΗΣ πΙΣΤοποΙΗΣΗΣ ΕπΑγγΕΛμΑΤΙΚΩΝ πΡοΣοΝΤΩΝ


ΣΥγγΡΑΦΕΑΣΣΤΕΦΑΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ

Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων ΕλλάδαςΑριστοτέλους 46104 33, ΑθήναΤηλ.: 210 8846 852Φαξ: 210 8846 853E-mail: [email protected]

Εκδότης: ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ

Χρονολογία έκδοσης: 2014Τίτλος: ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΥΔΡΑΥΛΙΚΩΝΣυγγραφέας: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥΕπιμέλεια-Διόρθωση: Δημήτρης Πήχας

Σχεδιασμός – παραγωγή:

ACCESS ΓΡΑΦΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Α.Ε. Ποσειδώνος 23 & Συντ. Δαβάκη 144 51 Μεταμόρφωση Τηλ.: 210 3804 460 - Fax: 210 3847447 e-mail: [email protected] www.access.gr

© ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕΙSBN: 978-618-5025-31-1

7

ΕΙΣΑγΩγΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕπΙμΕΡοΥΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝΗ συγγραφή του εκπαιδευτικού υλικού στο πλαίσιο του προγράμματος «Τεχνική κατάρτιση βάσει του Ν. 3982/2011 για αναβάθμιση αδειών υδραυλικών» πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο υλοποίησης της πράξης «Δράσεις προσαρμογής επαγγελμάτων που εκπροσωπού-νται από τη γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (γΣΕΒΕΕ) στα δεδομένα της οικονομικής κρίσης διαμέσου πιλοτικών σχεδίων τεχνικής κατάρτισης και συμβουλευτικής υποστήριξης της πιστοποίησης επαγγελματικών προσόντων» του Επιχειρησιακού προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» και του υποέργου 2 «προετοιμασία πιλοτικών προγραμμάτων τεχνικής κατάρτισης στις μικρές επιχειρήσεις με την ανάπτυξη εκπαιδευτικών σχεδίων, περιεχομένων και υλικών που θα αντιστοιχούν στο περιεχόμενο των πιστοποιημένων επαγγελματικών περιγραμμάτων, σε συνεργασία με τους συνδικαλιστικούς φορείς (σωματεία-ομοσπονδίες) μέλη γΣΕΒΕΕ».

Το εκπαιδευτικό περιεχόμενο βασίζεται στο Επαγγελματικό περίγραμμα1 του «Τεχνίτη Υδραυλικών Εγκαταστάσεων», στην ισχύουσα νομοθεσία και κυρίως στις Τεχνικές οδηγίες του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (Τ.ο.Τ.Ε.Ε.),2 η συγγραφή των οποίων φιλοδοξούσε να καλύψει το κενό που υπήρχε από την έλλειψη εγκύρων Ελληνικών Τεχνικών προδιαγραφών.

Στο πρώτο κεφάλαιο («μονάδες μέτρησης, γενικές γνώσεις φυσικής και υδραυλικής») παρουσιάζονται και αναλύονται βασικές έννοιες της φυσικής, των μεγεθών και των μονά-δων μέτρησης. Δίνονται χρήσιμοι ορισμοί, παρουσιάζονται και αναλύονται τα πιο γνωστά και συνηθισμένα φαινόμενα υδραυλικής. Τέλος, παρουσιάζεται η εν σειρά και εν παραλλή-λω σύνδεση όμοιων ή διαφορετικών αντλιών.

Στο δεύτερο κεφάλαιο («Εγκαταστάσεις αποχέτευσης») παρουσιάζονται και αναλύο-νται βασικές έννοιες και ορισμοί των εγκαταστάσεων αποχέτευσης. Επίσης, παρουσιάζο-νται κανόνες εγκατάστασης, συντήρησης και επισκευής σε εγκαταστάσεις αποχέτευσης σύμφωνα με τις Τ.ο.Τ.Ε.Ε. 2412/86 και τις Τ.ο.Τ.Ε.Ε. 2411/86.

Στο τρίτο κεφάλαιο («Εγκαταστάσεις παραγωγής και διανομής ζεστού νερού») παρου-σιάζονται και αναλύονται βασικές έννοιες και ορισμοί των εγκαταστάσεων παραγωγής και διανομής ζεστού νερού, το φαινόμενο της γραμμικής και εγκάρσιας διαστολής τους, καθώς και ο τρόπος αντιμετώπισής της. Επίσης, παρουσιάζονται κανόνες εγκατάστασης, συντήρη-σης και επισκευής σε εγκαταστάσεις παραγωγής και διανομής ζεστού νερού αποχέτευσης σύμφωνα με τις Τ.ο.Τ.Ε.Ε. 2421/86, μέρος 1/86, και Τ.ο.Τ.Ε.Ε. 2421/86, μέρος 2/86.

1. Τα μαθησιακά Αποτελέσματα δεν ταυτίζονται με τις Επιμέρους Επαγγελματικές Λειτουργίες (ΕΕΛ) που αναφέρονται στο επαγγελματικό περίγραμμα του «Τεχνίτη Υδραυλικών Εγκαταστάσεων», αλλά είναι αναθεωρημένα με βάση το π.Δ. 112/2013 (ΦΕΚ 197, τ. Α ́/ B /́17.10.2012).

2. Τα κείμενα των Τ.ο.Τ.Ε.Ε. δίνουν οδηγίες σχετικά με το σχεδιασμό, την επιλογή υλικών και εξαρτημά-των, την κατασκευή, την εγκατάσταση, τη συντήρηση και τη χρήση ενός τεχνικού έργου.

8


Στο τέταρτο κεφάλαιο («Εγκαταστάσεις αερίων και άλλων ρευστών») παρουσιάζονται και αναλύονται τα βασικότερα σημεία του Κανονισμού Εσωτερικών Εγκαταστάσεων Φυσι-κού Αερίου. Επίσης, παρουσιάζονται βασικές έννοιες και ορισμοί των εγκαταστάσεων αερί-ου, καθώς και τα βασικά τμήματα μιας εγκατάστασης αερίου. Τέλος, παρουσιάζονται όλες οι απαιτούμενες ενέργειες για την αρχική εγκατάσταση και λειτουργία της εγκατάστασης αερίου, τη λειτουργία και τη συντήρησή της, καθώς και τα απαιτούμενα μέτρα που πρέπει να ληφθούν στην περίπτωση διαρροής αερίου.

Στο πέμπτο κεφάλαιο («Εγκαταστάσεις πυρόσβεσης») παρουσιάζονται και αναλύονται βασικές έννοιες και ορισμοί των εγκαταστάσεων πυρόσβεσης σύμφωνα με τις Τ.ο.Τ.Ε.Ε. 2451/86.

Στο έκτο κεφάλαιο («Υγιεινή και ασφάλεια εργασίας») παρουσιάζονται και αναλύονται τα μέσα Ατομικής προστασίας. επίσης, παρουσιάζονται χρήσιμες σημάνσεις, καθώς και οι κωδικοί ειδικών κινδύνων R και οι κωδικοί ασφαλούς χρήσης.

Στο τέλος κάθε κεφαλαίου παρατίθενται σύντομες ερωτήσεις ανατροφοδότησης/αυ-τοαξιολόγησης.

Στο έβδομο κεφάλαιο (παράρτημα) υπάρχουν οι απαντήσεις στις ερωτήσεις των κεφα-λαίων και μελέτες περίπτωσης.

9

ΑBstRactthe writing of educational material within the project “technical training under Law 3982/2011 upgrade licenses hydraulic” took place in the context of implementing the act “actions adaptation professions represented by the Hellenic confederation of Pro-fessionals, craftsmen and Merchants (GsEVEE) economic data crisis through pilot pro-jects, technical training and counseling certification qualifications” of the Operational Programme “Human Resources Development” and subproject 2 “Preparation of pilot programs for technical training to small businesses by developing educational plans, contents and materials that correspond to the content of certified professional profiles, in cooperation with trade unions (unions-federations) GsEVEE states”.

In the first chapter (“Units, general knowledge of physics and hydraulic”) the basic concepts of physics, sizes and measurements, useful definitions, the most commonly known and hydraulic phenomena and finally the connection, in series and in parallel, between identical or different pumps are being presented and analyzed.

In the second chapter (“sanitation”) basic concepts and definitions of sanitation and the rules for the installation, maintenance and repair sanitation according to Guidelines of the technical chamber of Greece (t.O.t.E.E.) 2412/86 and Guidelines of the technical chamber of Greece (t.O.t.E.E.) 2411/86 are being presented and analyzed.

In the third chapter («Production and distribution of hot water») basic concepts and defi-nitions of the production facilities and distribution of hot water, the phenomenon of linear and cross expansion and how to solve it, rules for the installation, maintenance and repairs to production and distribution of hot water drainage according to Guidelines of the techni-cal chamber of Greece (t.O.t.E.E.) 2421/86, Part 1/86, and Guidelines of the technical chamber of Greece (t.O.t.E.E.) 2421/86, Part 2/86, are being presented and analyzed.

In the fourth chapter (“Gas systems and other fluids”) key points of the Rules of Inter-nal Gas Installations, basic concepts and definitions of gas facilities, as well as key parts of a gas installation and all the actions required for the initial installation and operation of the gas system, the operation and maintenance and the safety measures required to be taken in the event of a gas leak, are being presented and analyzed.

In the fifth chapter (“Fire extinguishing”) basic concepts and definitions of the fire-fighting according to Guidelines of the technical chamber of Greece (t.O.t.E.E.) 2451/86 are presented and analyzed.

In the sixth chapter (“Health and safety means of personal protection”) are presented and analyzed the helpful labels and codes of harmful material signed with R (special risks attributed to dangerous substances and preparations) and phrases process of safe use.

at the end of each chapter short questions for repetition and self-evaluation are given.In the seventh chapter (appendix) the answers to the questions of capital and case

studies are given.

11

πΕΡΙΕΧομΕΝΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 7

ABSTRACT 9

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ, ΓΕΝΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΔΡΑΥΛΙΚΗΣ 23

1.1 Εισαγωγή / γενική περιγραφή του εκπαιδευτικού αντικειμένου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231.2 Σκοπός – Αναμενόμενα αποτελέσματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231.3 Έννοιες-κλειδιά / Τυχόν βασική ορολογία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241.4 Θεμελιώδη και παράγωγα φυσικά μεγέθη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241.5 προθήματα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 1.5.1 Τρόπος γραφής ονομάτων, συμβόλων και προθημάτων των μονάδων μέτρησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 1.5.2 μονάδες εκτός s.I. που χρησιμοποιούνται με το s.I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291.6 Θερμογόνος δύναμη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 1.6.1 Ανωτέρα θερμογόνος δύναμη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 1.6.2 Κατωτέρα θερμογόνος δύναμη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311.7 μορφές ισχύος. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 1.7.1 Θερμική ισχύς. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 1.7.2 μηχανική ισχύς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 1.7.3 Ηλεκτρική ισχύς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 1.7.4 Υδραυλική ισχύς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321.8 Σύνδεση αντλιών. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 1.8.1 Σύνδεση όμοιων αντλιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 1.8.2 Σύνδεση ανόμοιων αντλιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 331.9 Αγωγιμότητα και σκληρότητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361.10 Το ποτήρι του Δικαίου – the Greedy cup . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371.11 Το τριχοειδές φαινόμενο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391.12 Θερμοχωρητικότητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 1.12.1 ολική θερμότητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 1.12.2 Αισθητή θερμότητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 1.12.3 Λανθάνουσα θερμότητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 1.12.4 Εσωτερική λανθάνουσα θερμότητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 1.12.5 Εξωτερική λανθάνουσα θερμότητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 1.12.6 Σχέσεις ποσοτήτων θερμότητας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411.13 Σύντομες ερωτήσεις ανατροφοδότησης/αυτοαξιολόγησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421.14 Ανακεφαλαίωση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

12


ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ 49

2.1 Εισαγωγή / γενική περιγραφή του εκπαιδευτικού αντικειμένου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492.2 Σκοπός – Αναμενόμενα αποτελέσματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492.3 Έννοιες-κλειδιά / Τυχόν βασική ορολογία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502.4 Εγκατάσταση αποχέτευσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 2.4.1 Αποχέτευση οικισμού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 2.4.2 Σωλήνωση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 2.4.3 Λύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 2.4.3.1 οικιακά λύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 2.4.3.2 Απόβλητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 2.4.4 Απορροή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522.5 γενικοί κανόνες για τις εγκαταστάσεις αποχέτευσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 522.6 Σύντομες ερωτήσεις ανατροφοδότησης/αυτοαξιολόγησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 542.7 Ανακεφαλαίωση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΖΕΣΤΟΥ ΝΕΡΟΥ 57

3.1 Εισαγωγή / γενική περιγραφή του εκπαιδευτικού αντικειμένου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573.2 Σκοπός – Αναμενόμενα αποτελέσματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 573.3 Έννοιες-κλειδιά / Τυχόν βασική ορολογία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583.4 Σκοπός της εγκατάστασης θέρμανσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583.5 Διάκριση ειδών θέρμανσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 583.6 πηγές θερμικής ενέργειας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 3.6.1 Θερμογόνος δύναμη καυσίμων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 3.6.2 Συμβατικά καύσιμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 3.6.2.1 Φυσικό αέριο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 3.6.2.2 Υγρά καύσιμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 3.6.2.3 Στερεά καύσιμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 3.6.2.4 Βιομάζα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 3.6.2.5 γεωθερμία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 3.6.3 Αντλία θερμότητας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 713.7 Διάκριση με βάση τη θέση της πηγής παροχής θερμικής ενέργειας . . . . . . . . . . . . . . 74 3.7.1 Κεντρική θέρμανση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 3.7.2 Λέβητας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 3.7.2.1 Τεχνικά χαρακτηριστικά λεβήτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 3.7.2.2 Κριτήρια επιλογής λέβητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 3.7.3 Καυστήρες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 3.7.3.1 Διάκριση καυστήρων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 3.7.4 Κυκλοφορητές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 3.7.4.1 Επιλογή κυκλοφορητή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 3.7.5 Δεξαμενή καυσίμων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 3.7.6 Διατάξεις ασφαλείας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 3.7.7 Σωληνώσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 3.7.8 Καπνοδόχος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 3.7.9 Τερματικές μονάδες θέρμανσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 3.7.10 Τοπική θέρμανση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

13

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

3.8 Χαλκοσωλήνες. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 3.8.1 Διαστολή των χαλκοσωλήνων και αντιμετώπισή της . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 3.8.1.1 παραλαβή διαστολών σε ένα μεγάλο ευθύγραμμο τμήμα σωλήνωσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 3.8.2 πέρασμα από συμπαγείς τοίχους ή δάπεδα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 3.8.3 Στήριξη χαλκοσωλήνων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 3.8.4 Επισημάνσεις λήψεων και τοποθετήσεις χαλκοσωλήνων . . . . . . . . . . . . . . . . 89 3.8.5 μέτρα προστασίας χαλκοσωλήνων από εξωτερικούς παράγοντες

και περιβάλλον υγρασίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 3.8.6 μέτρα προστασίας έναντι παγετού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 3.8.7 Σημεία προσοχής για διασφάλιση επαγγελματικού αποτελέσματος . . . . . 91 3.8.8 πλήρωση και δοκιμή εγκατάστασης ύδρευσης (commissioning) . . . . . . . 91 3.8.9 Βασικά σημεία προσοχής για διασφάλιση επαγγελματικού αποτελέσματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 3.8.10 Φαινόμενο ηλεκτρόλυσης και μέτρα προστασίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 923.9 Σύντομες ερωτήσεις ανατροφοδότησης/αυτοαξιολόγησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 933.10 Ανακεφαλαίωση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΑΕΡΙΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ 994.1 Εισαγωγή / γενική περιγραφή του εκπαιδευτικού αντικειμένου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 994.2 Σκοπός – Αναμενόμενα αποτελέσματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1004.3 Έννοιες-κλειδιά / Τυχόν βασική ορολογία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1004.4 πεδίο εφαρμογής. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1014.5 γενικά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1014.6 μέγιστες επιτρεπόμενες πιέσεις εσωτερικής εγκατάστασης εντός κτιρίου . . . . . . . 1034.7 ορισμοί. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 4.7.1 γενικοί ορισμοί . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 4.7.2 Εγκατάσταση αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 4.7.3 Εγκατάσταση σωληνώσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 4.7.4 Συσκευές αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 4.7.5 Διάκριση των συσκευών αερίου ανάλογα με τα αέρια χρήσης . . . . . . . . . . 108 4.7.6 Διάκριση των συσκευών αερίου ανάλογα με το σκοπό χρήσης: . . . . . . . . . 108 4.7.7 Καυστήρας αερίου με ή χωρίς ανεμιστήρα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 4.7.8 Ασφάλεια ροής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 4.7.9 Επιτήρηση καυσαερίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 4.7.10 Αλλαγή ρύθμισης και ρύθμιση φυσικού αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 4.7.11 Χώροι εγκατάστασης συσκευών αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 4.7.12 Αερισμός και τροφοδοσία αέρα καύσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 4.7.13 Απαγωγή καυσαερίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 4.7.14 πίεση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 4.7.15 πυκνότητα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 4.7.16 Θερμογόνος δύναμη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 4.7.17 Δείκτης Wobbe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 4.7.18 Θερμική φόρτιση και θερμική ισχύς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 4.7.19 Τιμή σύνδεσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114

14


4.7.20 παροχή όγκου αιχμής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 4.7.21 Τιμή ρύθμισης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 4.7.22 Δοκιμές. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 4.7.23 Αερισμός επαγγελματικών μαγειρείων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 4.7.24 Διατάξεις ασφαλείας έναντι υπερπίεσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 4.7.25 Χώροι εγκατάστασης σε εκπαιδευτικά ιδρύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1154.8 γενικές διατάξεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 4.8.1 Διατάξεις που αφορούν τον καταναλωτή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 4.8.1.1 μελέτη εγκατάστασης αερίου και έγκριση αυτής . . . . . . . . . . . . 115 4.8.1.2 Έλεγχος κατά τη διάρκεια της κατασκευής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 4.8.1.3 προσωρινή σύνδεση για ρυθμίσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 4.8.1.4 Τεχνική έκθεση εγκατάστασης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 4.8.1.5 Άδεια χρήσης της εγκατάστασης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 4.8.1.6 πρόσβαση στην εγκατάσταση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 4.8.1.7 Έλεγχος λειτουργούσας εγκατάστασης και συντήρηση αυτής 116 4.8.2 Διατάξεις που αφορούν τον εγκαταστάτη, τον προμηθευτή υλικών

και τον επιβλέποντα αερίου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 4.8.2.1 Εκτέλεση των εργασιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 4.8.2.2 Αποπεράτωση εργασιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 4.8.2.3 οδηγίες για τον καταναλωτή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 4.8.3 Δοκιμές, έλεγχος της εγκατάστασης αερίου – Χορήγηση άδειας χρήσης 1184.9 Δοκιμή των εγκαταστάσεων σωληνώσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 4.9.1 Αγωγοί με πίεση λειτουργίας μέχρι 100 mbar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 4.9.1.1 Δοκιμή αντοχής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 4.9.1.2 Δοκιμή στεγανότητας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 4.9.1.3 πιστοποιητικά δοκιμής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 4.9.2 Αγωγοί με πίεση λειτουργίας μεγαλύτερη από 100 mbar μέχρι 1 bar . . 119 4.9.2.1 Συνδέσεις και ενώσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1204.10 Θέση σε λειτουργία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 4.10.1 Εισαγωγή αερίου σε εγκαταστάσεις σωληνώσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 4.10.1.1 Εισαγωγή αερίου σε νέες εγκαταστάσεις σωληνώσεων . . . . . . 120 4.10.1.2 Εισαγωγή αερίου σε αδρανοποιημένες εγκαταστάσεις σωληνώσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 4.10.1.3 Εισαγωγή αερίου σε εγκαταστάσεις σωληνώσεων οι οποίες είχαν τεθεί εκτός λειτουργίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 4.10.1.4 Εισαγωγή αερίου σε εγκαταστάσεις σωληνώσεων ύστερα από βραχυχρόνια διακοπή λειτουργίας . . . . . . . . . . . . . . 121 4.10.2 Ρύθμιση και δοκιμή λειτουργίας των συσκευών αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 4.10.3 Δοκιμή λειτουργίας της εγκατάστασης καυσαερίων για συσκευές των τύπων Β1 και Β4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 4.10.4 Εκπαίδευση του καταναλωτή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1224.11 Λειτουργία και συντήρηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 4.11.1 Εισαγωγή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123 4.11.2 Υποδείξεις για τη λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων αερίου . . . 123 4.11.2.1 Εγκαταστάσεις της εταιρείας αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124

15


4.11.2.2 Εγκαταστάσεις του καταναλωτή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124 4.11.3 Υποδείξεις για τις επιδράσεις δομικών επεμβάσεων επί των εγκαταστάσεων αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 4.11.4 Ενέργειες σε περιπτώσεις βλαβών καθώς και οσμής αερίου . . . . . . . . . . . . 128 4.11.4.1 Βασικές αρχές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 4.11.4.2 περιεχόμενο μιας αναγγελίας βλάβης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 4.11.4.3 Ενέργειες σε περιπτώσεις οσμής αερίου σε κτίρια . . . . . . . . . . . . 128 4.11.4.4 Ενέργειες σε περιπτώσεις οσμής αερίου στο ύπαιθρο . . . . . . . . 128 4.11.4.5 Ενέργειες σε περιπτώσεις διαρροής αερίου από συσκευές αερίου εξαρτώμενες από τον αέρα του χώρου . . . . 1294.12 προδιαγραφές δικτύου σωληνώσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 4.12.1 γενικά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 4.12.2 Απαιτήσεις για σωλήνες, στοιχεία μορφής και σύνδεσης καθώς και λοιπά στοιχεία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 4.12.2.1 Σωληνώσεις εκτός κτιρίου εντός εδάφους . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 4.12.3 Σωληνώσεις εκτός κτιρίου εκτός εδάφους . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 4.12.4 Σωληνώσεις εντός κτιρίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 4.12.5 Αγωγοί σύνδεσης για συσκευές αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 4.12.6 Συνδέσεις σωλήνων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 4.12.6.1 Χαλυβδοσωλήνες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 4.12.6.2 Χαλκοσωλήνες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 4.12.6.3 Σωλήνες από πολυαιθυλένιο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 4.12.7 Εξωτερική προστασία έναντι διάβρωσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 4.12.7.1 Σωληνώσεις εκτός κτιρίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133 4.12.7.2 Σωληνώσεις εντός κτιρίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 4.12.8 Αποφρακτικές διατάξεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 4.12.9 Θερμικά ενεργοποιούμενη αποφρακτική διάταξη (βαλβίδα πυροπροστασίας). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 4.12.10 Λιπαντικά 130 4.12.11 μονωτικά στοιχεία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 4.12.12 Συσκευές ρύθμισης της πίεσης του αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 4.12.13 μετρητές αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 4.12.14 Φίλτρα αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 4.12.15 Διάταξη ασφαλείας έναντι ελάχιστης πίεσης αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 4.12.16 Ασφάλεια αντεπιστροφής αερίου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 4.12.17 Βαλβίδα σεισμικής προστασίας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1364.13 Τοποθέτηση των εγκαταστάσεων σωληνώσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 4.13.1 Εγκατάσταση των σωληνώσεων εκτός κτιρίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 4.13.1.1 Είσοδος στο κτίριο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 4.13.1.2 Αποφρακτικές διατάξεις και ενδεικτικές πινακίδες . . . . . . . . . . . 138 4.13.1.3 μονωτικό στοιχείο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138 4.13.1.4 Εγκατάσταση των σωληνώσεων εντός κτιρίου . . . . . . . . . . . . . . . . 139 4.13.1.5 προστασία των σωληνώσεων εντός κτιρίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 4.13.2 προστασία των εγκαταστάσεων σωληνώσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 4.13.2.1 Σωληνώσεις εκτός κτιρίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142

16


4.13.2.2 Σωληνώσεις εντός κτιρίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 4.13.3 Εργασίες σε σωληνώσεις με αέριο σε λειτουργία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 4.13.4 Καθαρισμός των σωληνώσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 4.13.5 Εγκατάσταση των μετρητών αερίου του χρήστη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 4.13.6 Διατάξεις ρύθμισης της πίεσης και ασφάλειας με πίεση

λειτουργίας μέχρι και 100 mbar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 4.13.7 Διατάξεις ρύθμισης της πίεσης και ασφάλειας για πιέσεις

λειτουργίας από 100 mbar έως και 1 bar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 4.13.7.1 μέρη εγκατάστασης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 4.13.7.2 Συσκευές ρύθμισης της πίεσης αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 4.13.7.3 Διατάξεις ασφαλείας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 4.13.7.4 Φίλτρα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 4.13.7.5 Αποφρακτικές διατάξεις. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 4.13.7.6 Στοιχεία μορφής και σύνδεσης, σωλήνες, στεγανοποιήσεις

και συνδέσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 4.13.7.7 Διατάξεις επιτήρησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 4.13.7.8 Εκτέλεση κατασκευής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 4.13.7.9 Δοκιμή και θέση σε λειτουργία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 4.13.7.10 Επίβλεψη και συντήρηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1484.14 Σύντομες ερωτήσεις ανατροφοδότησης/αυτοαξιολόγησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1484.15 Ανακεφαλαίωση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΗΣ 155

5.1 Εισαγωγή / γενική περιγραφή του εκπαιδευτικού αντικειμένου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1555.2 Σκοπός – Αναμενόμενα αποτελέσματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1555.3 Έννοιες-κλειδιά / Τυχόν βασική ορολογία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1565.4 Συστήματα με πυροσβεστικές λήψεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 5.4.1 γενικά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 5.4.1.1 ορισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 5.4.1.2 Χρησιμότητα των συστημάτων με πυροσβεστικές λήψεις . . . . 156 5.4.1.3 Κατάταξη των συστημάτων με π.Λ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156 5.4.2 Υδροδότηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 5.4.2.1 Καθοριστικοί παράγοντες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 5.4.2.2 πηγές υδροδότησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 5.4.2.3 Ελάχιστες απαιτήσεις σε νερό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 5.4.2.4 Δίδυμα στόμια σύνδεσης της π.Υ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158 5.4.2.5 μέγιστες πιέσεις σε λήψεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 5.4.3 Τύπου συστημάτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 5.4.3.1 Υγρά, στεγνά συστήματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 5.4.3.2 Σύνθετα συστήματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 5.4.4 Σωληνώσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 5.4.4.1 μέγεθος σωληνώσεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159 5.4.4.2 πλήθος και θέση στηλών και λήψεων για τους πυροσβεστικούς σωλήνες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 5.4.5 Έλεγχος και δοκιμή λειτουργίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

17


5.4.5.1 γενικές οδηγίες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 5.4.5.2 Έλεγχος στεγνών συστημάτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 5.4.5.3 Έλεγχος υγρών συστημάτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 5.4.5.4 πρωτόκολλο δοκιμών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162 5.4.5.5 Τεχνικό τεύχος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 5.4.5.6 Συντήρηση και περιοδικός έλεγχος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1635.5 Συστήματα με καταιονητήρες . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 5.5.1 γενικά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 5.5.1.1 Σκοπός και πεδίο εφαρμογής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 5.5.1.2 ορισμός του συστήματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 5.5.1.3 Κατηγορίες κινδύνου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164 5.5.2 Τύποι συστημάτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 5.5.2.1 γενικά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 5.5.2.2 Υγρά συστήματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 5.5.2.3 Εναλλασσόμενα υγρά και στεγνά συστήματα . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 5.5.2.4 Στεγνά συστήματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 5.5.2.5 Υγρά ή εναλλασσόμενα συστήματα με ενσωματωμένες απολήξεις εναλλασσόμενων η στεγνών συστημάτων . . . . . . . . . 167 5.5.2.6 Συστήματα προενέργειας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 5.5.2.7 Συστήματα κατακλυσμού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168 5.5.2.8 Συστήματα τοπικής εφαρμογής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1685.6 Σύντομες ερωτήσεις ανατροφοδότησης/αυτοαξιολόγησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1695.7 Ανακεφαλαίωση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΥΓΙΕΙΝΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 173

6.1 Εισαγωγή / γενική περιγραφή του εκπαιδευτικού αντικειμένου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1736.2 Σκοπός – Αναμενόμενα αποτελέσματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1736.3 Έννοιες-κλειδιά / Τυχόν βασική ορολογία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1736.4 μέσα Ατομικής προστασίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 6.4.1 γενικές απαιτήσεις μέσων Ατομικής προστασίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 6.4.1.1 προστασία κεφαλιού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 6.4.1.2 προστασία κορμού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 6.4.1.3 προστασία ματιών και προσώπου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 6.4.1.4 προστασία της ακοής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 6.4.1.5 προστασία των αναπνευστικών οδών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 6.4.1.6 προστασία χεριών και βραχιόνων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 6.4.1.7 προστασία ποδιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 6.4.1.8 προστασία από πτώσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 6.4.1.9 προστασία από κινούμενα οχήματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 6.4.1.10 προστασία από πνιγμό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1786.5 πυρασφάλεια και πυροπροστασία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 6.5.1 Καύση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 6.5.2 Τρόποι καταπολέμησης μιας πυρκαγιάς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 6.5.3 Είδη και κατηγορίες πυρκαγιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 6.5.4 Κατασβεστικό υλικό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180

18


6.5.5 Είδη εκρήξεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 6.5.6 Είδη πυρκαγιών και ενδεικνυόμενα υλικά κατάσβεσης για κάθε είδος πυρκαγιάς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 6.5.7 γενικά μέτρα πρόληψης των πυρκαγιών και των εκρήξεων . . . . . . . . . . . . . 181 6.5.8 Βασικές αρχές πυρόσβεσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 6.5.9 παθητική πυροπροστασία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 6.5.10 Ενεργητική πυροπροστασία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 6.5.11 Ειδικά μέτρα ενεργητικής πυροπροστασίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 6.5.12 Εκρηκτική ατμόσφαιρα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 6.5.13 μέτρα πρόληψης των εκρήξεων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 6.5.14 μέτρα πρόληψης των πυρκαγιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1846.6 Επισήμανση επικίνδυνων χημικών ουσιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 6.6.1 Σήμανση επικίνδυνων χημικών ουσιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 6.6.2 Η χρήση σχημάτων και χρωμάτων στη σήμανση ασφαλείας . . . . . . . . . . . . 186 6.6.3 Σήματα ασφαλείας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 6.6.3.1 Σήματα απαγόρευσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 6.6.3.2 Σήματα προειδοποίησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 6.6.3.3 Σήματα υποχρέωσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188 6.6.3.4 Σήματα διάσωσης ή βοήθειας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 6.6.3.5 Σήματα που αφορούν πυροσβεστικό υλικό ή εξοπλισμό . . . . . 189 6.6.4 Ειδικών κινδύνων (Κωδικοί - φράσεις R) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 6.6.5 Ασφαλούς χρήσης (Κωδικοί - φράσεις s) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1916.7 Σύντομες ερωτήσεις ανατροφοδότησης/αυτοαξιολόγησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1936.8 Ανακεφαλαίωση. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 197

7.1 Απαντήσεις στις ερωτήσεις των κεφαλαίων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 7.1.1 Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Κεφαλαίου 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197 7.1.2 Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Κεφαλαίου 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 7.1.3 Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Κεφαλαίου 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204 7.1.4 Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Κεφαλαίου 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208 7.1.5 Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Κεφαλαίου 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 7.1.6 Απαντήσεις στις ερωτήσεις του Κεφαλαίου 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2167.2 μελέτες περίπτωσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 7.2.1 Κεφάλαιο 1 – Υδραυλικός υπολογισμός αντλιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 7.2.1.1 Υπολογισμός θερμότητας ατμοποίησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 7.2.1.2 Αναλυτική επίλυση συστήματος αντλιών εν παραλλήλω . . . . . . 222 7.2.1.3 γραφοαναλυτική επίλυση συστήματος αντλιών εν παραλλήλω 223 7.2.1.4 Αντικατάσταση κυκλοφορητή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 7.2.1.5 Αντικατάσταση αποκολλημένης φτερωτής του κυκλοφορητή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 7.2.1.6 Επαναλειτουργία ελαιολίπαντου κυκλοφορητή . . . . . . . . . . . . . . . 227 7.2.2 Κεφάλαιο 2 – Υπολογισμός αγωγού αποχέτευσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228

19


7.2.2.1 Υδραυλική εγκατάσταση με πλαστικούς σωλήνες πολυπροπυλενίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 7.2.2.2 Κοπή και συγκόλληση σκληρών πλαστικών σωλήνων αποχέτευσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 7.2.3 Κεφάλαιο 3 – Εργασίες εγκατάστασης, συντήρησης και

επισκευής εγκατάστασης θέρμανσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 7.2.3.1 κόψιμο χαλκοσωλήνα μήκους 40 εκατοστών με σωληνοκόφτη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 7.2.3.2 Εκχείλωση χαλκοσωλήνων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 7.2.3.3 μαλακές συγκολλήσεις χαλκοσωλήνων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 7.2.3.4 Σκληρές συγκολλήσεις χαλκοσωλήνων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 231 7.2.3.5 Αντικατάσταση διακόπτη θερμαντικού σώματος σε δισωλήνιο σύστημα κεντρικής θέρμανσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 7.2.3.6 Αντικατάσταση τετράοδου διακόπτη μονοσωλήνιου συστήματος κεντρικής θέρμανσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 7.2.3.7 Αντικατάσταση θερμαντικού σώματος στο δισωλήνιο σύστημα κεντρικής θέρμανσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 7.2.4 Κεφάλαιο 4 – Εργασίες συντήρησης και επισκευής εγκατάστασης αερίου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 7.2.4.1 Έλεγχος της στεγανότητας δικτύου διανομής του φυσικού αερίου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 7.2.4.2 Διαδικασία καθαρισμού δικτύου φυσικού αερίου. . . . . . . . . . . . . 234 7.2.4.3 Έλεγχος στεγανότητας των συσκευών αερίου. . . . . . . . . . . . . . . . . 234 7.2.4.4 Τα βήματα εξαέρωσης δικτύου αερίου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 234 7.2.4.5 Απαραίτητες ενέργειες που προηγούνται της επισκευής ή της επέκτασης μιας εγκατάστασης φυσικού αερίου που βρίσκεται σε λειτουργία. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 7.2.5 Κεφάλαιο 5 – Εργασίες εγκατάστασης πυροσβεστικού συγκροτήματος 235 7.2.5.1 Κοπή εξωτερικών σπειρωμάτων σε χαλυβδοσωλήνες . . . . . . . . 236 7.2.5.2 Σύνδεση δυο τεμαχίων σιδηροσωλήνων με εξάρτημα τύπου μούφας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237 7.2.5.3 Σύνδεση τριών σιδηροσωλήνων 3/4’’ με γωνία και ταυ . . . . . . 237 7.2.6 Κεφάλαιο 6 – Υγιεινή και ασφάλεια εργασίας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 7.2.6.1 Αναγνώριση σήμανσης σε βοηθητικά υλικά . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 7.2.6.2 Σύμβολο και ένδειξη κινδύνου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 239

20


ΚΑΤΑΛογοΣ ΕΙΚοΝΩΝΕικόνα 1-1: Το ποτήρι του πυθαγόρα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Εικόνα 3-1: Σπίτι με χρήση γεωθερμικών αντλιών θερμότητας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67Εικόνα 3-2: Κατοικία με αντλία θερμότητας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

ΚΑΤΑΛογοΣ γΡΑΦΗμΑΤΩΝγράφημα 1-1: Χαρακτηριστικά δύο εν παραλλήλω αντλιών. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33γράφημα 1-2: Χαρακτηριστικά δύο εν σειρά αντλιών. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33γράφημα 1-3: Συνδεσμολογία παράλληλη. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34γράφημα 1-4: Συνδεσμολογία εν σειρά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34γράφημα 1-5: Συνισταμένη χαρακτηριστική όμοιων αντλιών εν σειρά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35γράφημα 1-6: Συνισταμένη χαρακτηριστική όμοιων αντλιών εν παραλλήλω. . . . . . . . . . . . . . . . 36 γράφημα 7-1: γραφοαναλυτική επίλυση συστήματος αντλιών εν παραλλήλω. . . . . . . . . . . . . 223γράφημα 7-2: γραφική επίλυση συστήματος αντλιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225

ΚΑΤΑΛογοΣ ΣΧΗμΑΤΩΝΣχήμα 1-1: Συνδεσμολογία όμοιων αντλιών εν σειρά. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Σχήμα 1-2: Τυπική συνδεσμολογία όμοιων αντλιών εν παραλλήλω. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Σχήμα 1-3: Τομή του ποτηριού του πυθαγόρα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Σχήμα 1-4: Σιφωνισμός στο ποτήρι του πυθαγόρα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Σχήμα 1-5: Το τριχοειδές φαινόμενο. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Σχήμα 3-1: Αβαθής γεωθερμία. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68Σχήμα 3-2: Βρόχος με οριζόντιες σπείρες σωληνώσεων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69Σχήμα 3-3: Βρόχος με κάθετες σπείρες σωληνώσεων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70Σχήμα 3-4: Κύκλωμα τύπου δεξαμενής-λίμνης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70Σχήμα 3-5: Σύστημα ανοιχτού κυκλώματος. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71Σχήμα 3-6: Διαστολή χαλκοσωλήνων λόγω αύξησης θερμοκρασίας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Σχήμα 3-7: Τρόποι παραλαβής ευθύγραμμων διαστολών. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87Σχήμα 3-8: Τρόποι παραλαβής εγκάρσιων διαστολών. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88Σχήμα 3-9: Απλό στήριγμα που επιτρέπει μετακίνηση-διολίσθηση του χαλκοσωλήνα. . . . . 89Σχήμα 3-10: Στήριγμα αγκύρωσης που δεν επιτρέπει καμιά μετακίνηση του χαλκοσωλήνα. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Σχήμα 3-11: Χρωματική σήμανση για το ζεστό και κρύο νερό. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Σχήμα 3-12: Κατακόρυφη διάταξη χαλκοσωλήνων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Σχήμα 3-13: οριζόντια διάταξη χαλκοσωλήνων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90Σχήμα 4-1: Δοκιμή αντοχής. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Σχήμα 4-2: Δοκιμή στεγανότητας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Σχήμα 4-3: παραδείγματα εγκατάστασης των σωληνώσεων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139Σχήμα 5-1: Δίδυμο στόμιο σύνδεσης της π.Υ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158Σχήμα 5-2: Τυπικό σύστημα δύο ζωνών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160Σχήμα 7-1: Τυπική συνδεσμολογία όμοιων αντλιών εν παραλλήλω . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222Σχήμα 7-2: παράλληλη σύνδεση αντλιών. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .224

21


ΚΑΤΑΛογοΣ πΙΝΑΚΩΝπίνακας 1-1: Θεμελιώδεις μονάδες του s.I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25πίνακας 1-2: ορισμένα παράγωγα μεγέθη και οι μονάδες τους (1). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26πίνακας 1-3: ορισμένα παράγωγα μεγέθη και οι μονάδες τους (2). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26πίνακας 1-4: προθήματα μονάδων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27πίνακας 1-5: παραδείγματα παράγωγων μονάδων του s.I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28πίνακας 1-6: μονάδες εκτός s.Ι. που χρησιμοποιούνται με το s.I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30πίνακας 1-7: Άλλες μονάδες εκτός s.Ι. που χρησιμοποιούνται με το s.I. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30πίνακας 1-8: μονάδες μέτρησης ισχύος. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32πίνακας 1-9: μονάδες σκληρότητας νερού. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37πίνακας 3-1: Σύσταση και θερμογόνος δύναμη για τα συνηθέστερα καύσιμα. . . . . . . . . . . . . . 61πίνακας 3-2: Κατάταξη των περισσότερο γνωστών καυσίμων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65πίνακας 3-3: Χαρακτηριστικά βιοκαυσίμων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66πίνακας 3-4: Υπολογισμός κόστους ανάλογα με το είδος καυσίμου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73πίνακας 3-5: Διαστάσεις δεξαμενής πετρελαίου. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80πίνακας 3-6: Θερμική διαστολή σε συνάρτηση του μήκους και της διαφοράς θερμοκρασίας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86πίνακας 3-7: Αποστάσεις στηριγμάτων ανάλογα με τη διάμετρο του χαλκοσωλήνα. . . . . . . . 88πίνακας 4-1: μέγιστες επιτρεπόμενες πιέσεις λειτουργίας εντός κτιρίου. . . . . . . . . . . . . . . . . . 103πίνακας 4-2: Ελάχιστα πάχη χαλυβδοσωλήνων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130πίνακας 4-3: Ελάχιστα πάχη χαλκοσωλήνων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 130πίνακας 4-4: Αποστάσεις στερέωσης οριζόντιων σωλήνων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139πίνακας 5-1: πλήθος καταιονητήρων που ελέγχονται από σταθμό ελέγχου. . . . . . . . . . . . . . . 166πίνακας 6-1: Σήμανση και κατηγορίες πυρκαγιών. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179πίνακας 6-2: πίνακας καταλληλότητας πυροσβεστήρων. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180πίνακας 6-3: πυροσβεστικό υλικό ανά καιγόμενο είδος. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182πίνακας 6-4: Σήμανση επικίνδυνων χημικών ουσιών. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185πίνακας 6-5: Σήματα και χρώματα στη σήμανση ασφαλείας.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186πίνακας 6-6: Σήματα απαγόρευσης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186πίνακας 6-7: Σήματα προειδοποίησης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187πίνακας 6-8: Σήματα υποχρέωσης. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188πίνακας 6-9: Σήματα διάσωσης ή βοήθειας. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189πίνακας 6-10: Σήματα πυροσβεστικού υλικού ή εξοπλισμού. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189πίνακας 7-1: Χαρακτηριστικά αντλίας 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224πίνακας 7-2: Χαρακτηριστικά αντλίας 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224

22


ΣΥΝΤομογΡΑΦΙΕΣas atmospheric safetyBs Blocked safetycE Ευρωπαϊκή Κοινότητα – Στα γαλλικά communauté Européenne, στα αγγλικά

European community DIN Deutsche Institut für Normung – O DIN είναι γερμανικός οργανισμός

ποιοτικής κατάταξης προϊόντωνDP Design Pressure – πίεση σχεδιασμούIsO International Organization for standardization – Διεθνής οργανισμός

Τυποποίησης MOP Maximum Operating Pressure – μέγιστη πίεση λειτουργίαςOP Operating Pressure – πίεση λειτουργίαςs.I. système InternationalstP πίεση δοκιμής αντοχήςγ.Α.Θ. γεωθερμική Αντλία Θερμότητας Δ.Επ.Α. Δημόσια Επιχείρηση ΑερίουΕ.Ε. Ευρωπαϊκή ΈνωσηΕ.ο.Κ. Ευρωπαϊκή οικονομική ΚοινότηταΕ.π.Α. Επιχείρηση παροχής Αερίου ΕΛ.ο.Τ. Ελληνικός οργανισμός ΤυποποίησηςΕΝ European standardΗπΑ Ηνωμένες πολιτείες ΑμερικήςΚ.Ε.π.πΕ. Κλιμάκιο Ελέγχου ποιότητας περιβάλλοντοςΚΥΑ Κοινή Υπουργική ΑπόφασηΚ.Α.Δ. Κύρια Αποφρακτική Διάταξημ.Α.π. μέσα Ατομικής προστασίαςμΙΡ Maximum Incidental Pressure (μέγιστη εμφανιζόμενη πίεση)π.Δ. προεδρικό Διάταγμαπ.Λ. πυροσβεστική Λήψηπ.Υ. πυροσβεστική ΥπηρεσίαΤ.ο.Τ.Ε.Ε. Τεχνικές οδηγίες Τεχνικού Επιμελητηρίου ΕλλάδοςΥ.πΕ.ΧΩ.Δ.Ε Υπουργείο περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων ΈργωνΦΕΚ Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως

ΚΕΦΑΛΑΙο

ΜΟΝΑΔΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ, ΓΕΝΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΥΔΡΑΥΛΙΚΗΣ

1

23

1.1 Εισαγωγή / Γενική περιγραφή του εκπαιδευτικού αντικειμένουΣτο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζονται και αναλύονται βασικές έννοιες φυσικής, τα θεμελιώδη και τα παράγωγα μεγέθη, καθώς και τα προθήματα των μονάδων μέ-τρησης. Δίνονται οι ορισμοί χρήσιμων εννοιών (αγωγιμότητα, σκληρότητα νερού, θερμοχωρητικότητα, κ.ά.) και παρουσιάζονται και αναλύονται τα πιο γνωστά και συνηθισμένα φαινόμενα υδραυλικής, όπως του σιφωνισμού και της τριχοειδούς κίνησης του νερού. ξεκινώντας την εισαγωγή σε περισσότερο πρακτικά θέματα, παρουσιάζεται το θεωρητικό υπόβαθρο της σύνδεσης όμοιων ή ανόμοιων αντλιών εν παραλλήλω ή εν σειρά.

Στο τέλος του κεφαλαίου παρατίθενται σύντομες ερωτήσεις ανατροφοδό-τησης/αυτοαξιολόγησης. Στο παράρτημα υπάρχουν οι απαντήσεις στις ερω-τήσεις και μελέτες περίπτωσης.

1.2 Σκοπός – Αναμενόμενα αποτελέσματα ολοκληρώνοντας τη μελέτη του πρώτου κεφαλαίου, θα αποκτήσουμε γνώσεις στους εξής τομείς:• Θεμελιώδη και παράγωγα μεγέθη – προθήματα• Βασικές έννοιες φυσικής και φαινομένων υδραυλικής• Φυσική (ρευστομηχανική)• μορφές ισχύος – μετατροπή μονάδων• Βασικές έννοιες θερμοδυναμικής• Σύνδεση αντλιών εν παραλλήλω ή εν σειρά• Χρήση οργάνων ελέγχου• προδιαγραφές υδραυλικών υλικών

Αποκτώντας τις παραπάνω γνώσεις, θα είμαστε σε θέση:• Να κατανοούμε τα σχέδια και τις προδιαγραφές, να ελέγχουμε το χώρο υδραυ-

λικής εγκατάστασης, να προσδιορίζουμε τις δυσκολίες και τις τυχόν αναγκαίες αλλαγές των σχεδίων.

• Να κατανοούμε και να ελέγχουμε το σύνολο της μελέτης με τους ισχύοντες κανονισμούς.

• Να γνωρίζουμε και να μπορούμε να παραγγέλνουμε τα απαιτούμενα υλικά σε συνεννόηση με τον επιβλέποντα μηχανικό ή ιδιοκτήτη.

24


• Να είμαστε σε θέση να προετοιμάζουμε τις θέσεις εγκατάστασης σωληνώσεων, εξαρτημάτων ή συσκευών (σκάψιμο τοίχων και δαπέδων, διάνοιξη οπών) και να συναρμολογούμε, μετρούμε, κόβουμε, συνδέουμε, τοποθετούμε, στερεώ-νουμε και μονώνουμε τα μέρη και τα τμήματά της.

• Να είμαστε σε θέση να ελέγχουμε τη στεγανότητα της υδραυλικής εγκατάστα-σης και την καλή λειτουργία της.

• Να είμαστε σε θέση στις περιπτώσεις βλαβών ή δυσλειτουργίας να ερευνούμε τα αίτια και να προβαίνουμε σε αποκατάσταση.

1.3 Έννοιες -κλειδιά / Τυχόν βασική ορολογίαΦυσικό μέγεθος, θεμελιώδες και παράγωγο μέγεθος, προθήματα, θερμογόνος δύ-ναμη, μορφές ισχύος, σύνδεση αντλιών εν παραλλήλω ή εν σειρά, αγωγιμότητα, σκληρότητα νερού, σιφωνισμός, τριχοειδές φαινόμενο, θερμοχωρητικότητα.

1.4 Θεμελιώδη και παράγωγα φυσικά μεγέθηο όρος «μέτρηση» μπορεί να σημαίνει είτε απαρίθμηση με χρήση των φυσικών αριθμών είτε σύγκρισ

Δρ. Στέφανος Οικονόμου Ο υδραυλικών · 1.14...

Documents