ระบบเสียงตามสายภายในเครือขาย Network Radio Streaming

นางสาวสุทธิพร อาศิรพจน 5217680019

โครงงานฉบับน้ีเปนสวนหน่ึงของการศึกษา ตามหลักสูตรวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต

สาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีมหานคร

ปการศึกษา 2553

ก

หัวขอโครงงาน ระบบเสียงตามสายภายในเครือขาย นักศกึษา นางสาวสุทธิพร อาศิรพจน รหัส 5217680019 ปริญญา วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขา เทคโนโลยีสารสนเทศ พ.ศ. 2553 อาจารยผูควบคุมโครงงาน ดร.วรพล ลีลาเกียรติสกุล

บทคัดยอ การติดตอส่ือสารภายในองคกรในปจจุบันน้ี พูดไดวาทุกองคกรมีระบบเครือขายแทบทุก

องคกร ซ่ึงเปนเหตุผลหลักในการนําระบบเสียงตามสายมาพัฒนาเพื่อใชงานภายในองคกรผานเครือขาย การจัดทําโครงงานน้ีมีจุดเดนในเร่ืองการติดตอสื่อสารระหวางเครื่องคอมพิวเตอรท่ีอยูในเครือขาย ซ่ึงการติดตอส่ือสารดังกลาวจะมีเคร่ืองเซิรฟเวอรท่ีคอยทําหนาท่ีจัดการขอมูลตางๆ ในรูปของภาพและเสียง ไปยังเคร่ืองยูสเซอรโดยแสดงผลผานโปรแกรมประยุกต เพื่อเพิ่มชองทางในการติดตอสื่อสารภายในองคกร เพิ่มประสิทธิภาพในการทํางาน และลดคาใชจายในการติดตั้งอุปกรณเพิ่มเติมใหแกองคกร โดยการนําเอาระบบเครือขายท่ีมีอยูแลวนํามาใชงานใหเกิดประโยชนสูงสุด

ข

กิตติกรรมประกาศ

โครงงานฉบับน้ี สําเร็จไดดวยความชวยเหลือ คําแนะนําดานความรูจากคณาจารย และโดยเฉพาะอยางย่ิง ดร.วรพล ลีลาเกียรติสกุล อาจารยท่ีปรึกษา ซ่ึงเปนผูท่ีประสิทธิ์ประสาทความรู ช้ีแนะแนวทาง คอยตรวจสอบ และปรับปรุงแกไขขอบกพรองตางๆ ทําใหโครงงานฉบับน้ีมีความถูกตองมากย่ิงข้ึน ผูจัดทําขอขอบพระคุณทานไว ณ โอกาสนี้

ขอขอบคุณเพื่อนๆ พี่ๆ ที่คอยชวยเหลือ และใหคําแนะนําในการทําโครงงานฉบับน้ี ขอขอบพระคุณ คุณพอ คุณแม ญาติพี่นอง ท่ีคอยใหกําลังใจในยามท่ีขาพเจาทอแท

และเปนแรงผลักดัน ใหขาพเจาทําโครงงานน้ีสําเร็จลุลวงไปดวยดี สุดทายนี้ดวยคุณคาและประโยชนอันพึงไดรับจากโครงงานฉบับน้ี ขาพเจาขอมอบแดผู

มีพระคุณทุกทาน

สุทธิพร อาศิรพจน

ง

สารบัญ

หนา บทคัดยอ ก กิตติกรรมประกาศ ข สารบัญ ค สารบัญตาราง จ สารบัญรูป ฉ บทท่ี 1 บทนํา 1

1.1 กลาวนํา 1 1.2 ปญหาและแรงจูงใจ 1 1.3 วัตถุประสงค 2 1.4 ผลที่คาดวาจะไดรับ 2 1.5 ขอบเขตของโครงงาน 2 1.6 ระยะเวลาและแผนการดําเนินงาน 3

บทท่ี 2 ทฤษฎีที่เกี่ยวของ 4 การส่ือสารขอมูล (Data Communications) 4 มัลติมีเดีย (Multimedia) 6 สตรีมม่ิงมีเดีย (Streaming Media) 9

บทท่ี 3 การออกแบบระบบ 18 3.1 ภาพรวมของระบบ 18 3.2 โครงสรางและการทํางานของระบบ 18 3.2.1 ระบบการสตรีมมิ่งภาพและเสียง 18 3.2.2 ระบบประกาศขอความ โดยสงขอมูลแบบบอรดคลาส 19 3.3 รายละเอียดทํางานของระบบ 20 3.3.1 ระบบการสตรีมมิ่งภาพและเสียง 20 3.3.2 ระบบประกาศขอความ โดยรับสงขอมูลแบบบอรดคลาส 23

บทท่ี 4 ผลการทดลอง 25 การทดลองสตรีมม่ิงมีเดีย 25 การทดลองประกาศขอความตัวอักษร 33

บทท่ี 5 สรุปผลการดําเนินงาน 37 5.1 ประโยชนจากการทดลอง 37 5.2 ปญหาและอุปสรรค 37 5.3 แนวทางในการพัฒนาระบบตอ 37

ง

บรรณานุกรม ภาคผนวก

38 39

จ

สารบัญตาราง

ตารางที่ หนา 2.1 แสดงเปรียบเทียบการทํางานระหวางการสตรีมม่ิงกับการดาวนโหลด 9

ฉ

สารบัญรูป

รูปท่ี หนา 2.1 การทํางานของ Windows Media Services 12 2.2 การทํางานของ real server 14 3.1 แสดงโครงสรางการทํางานในสวนของการสตรีมม่ิงภาพและเสียง 18 3.2 แสดงโครงสรางการทํางานในสวนของการประกาศขอความ 19 3.3 แสดงการทํางานการสตรีมมิ่งภาพและเสียงฝงผูใหบริการ 21 3.4 แสดงการรับผลการสตรีมม่ิงภาพและเสียงฝงผูรับบริการ 22 3.5 แสดงการประกาศขอความโดยรับสงขอมูลแบบบอรดคลาสฝงผูใหบริการ 23 3.6 แสดงการรับผลขอความโดยรับสงขอมูลแบบบอรดคลาส ฝงผูรับบริการ 24 4.1 แสดงการเปดใชโปรโตคอล http 26 4.2 แสดงการกําหนดพอรตใหแกโปรโตคอล http 26 4.3 กําหนดแหลงขอมูล (Source) ให Publishing Point 27 4.4 การเลือกการทํางานแบบ Custom Session 27 4.5 เลือกมีเดียไฟลที่ตองการทําสตรีมมิ่ง 28 4.6 การตั้งคาการสงออก (Output) 28 4.7 กรอกขอมูล Username และ Password เครื่องเซอรเวอร 29 4.8 เริ่มทําการแปลงสัญญาณและสงขอมูล 29 4.9 การเลือกการทํางานแบบ Broadcast a live event 30 4.10 เลือก Device ที่ตองการรับภาพและเสียง 30 4.11 แสดงการเลือกบันทึกมีเดียไฟลที่ทําการถายทอด 31 4.12 แสดงการเร่ิมถายทอดสดเหตุการณ 31 4.13 โปรแกรมรับและแสดงผลการสตรีมม่ิงมีเดียไฟล 32 4.14 โปรแกรมรับและแสดงผลการสตรีมม่ิงถายทอดสด 33 4.15 หนาตางโปรแกรมประกาศขอความฝงผูใหบริการ 33 4.16 โปรแกรมประกาศขอความที่ไดติดตั้งไวที่เครื่องเซอรเวอร 34 4.17 การบันทึกขอความท่ีทําการประกาศ เก็บไวเปนไฟลตัวอักษร 35 4.18 ไอคอนและหนาตางโปรแกรมที่ติดตั้งที่เครื่องผูรับบริการ 35 4.19 หนาตางโปรแกรมประกาศขอความตัวอักษร 36 4.20 แสดงสีไอคอนท่ีจะเปล่ียนไปเม่ือมีขอความท่ียังไมไดเปดดู 36

1

บทท่ี 1 บทนํา

1.1 กลาวนํา

ในปจจุบันเทคโนโลยีมีการพัฒนาอยางรวดเร็วโดยเฉพาะดานการติดตอสื่อสาร ท้ังน้ีเพื่อตอบสนองความตองการของผูใชที่มีความหลากหลาย การพัฒนาดานการติดตอส่ือสารไมเพียงแตตองคํานึงถึงความถูกตองในการรับ – สงสาร ปจจัยท่ีสําคัญท่ีขาดไมไดคือความสะดวกและรวดเร็ว

ในองคกรหนึ่งๆ การสื่อสารในองคกร มีความหมายมากกวาแคการสงสารจากผูสงไปถึงผูรับ แตหมายความถึงการสรางความเขาใจอันดีระหวางกัน เสริมสรางความสัมพันธ เพื่อใหเกิดความรวมมือและสนับสนุน การส่ือสารในองคกรท่ีนิยมใชแบบหน่ึง คือ การส่ือสารผานเสียงตามสาย มีลักษณะคลายกับสื่อวิทยุกระจายเสียง แตเปนสื่อที่มีเปาหมายสําหรับเผยแพรขาวสารเฉพาะภายในองคกรไปยังกลุมเปาหมาย ดวยเทคโนโลยีท่ีกาวหนาข้ึนในปจจุบัน ระบบเสียงตามสายไดมีการพัฒนาขึ้นโดยใชวิธีการกระจายเสียงผานทางเครือขายอินเตอรเน็ต (Streaming) แทนการใชสายสัญญาณเสียง ซึ่งผูทําโครงงานวิจัยเห็นวา การกระจายเสียงผานทางเครือขายเปนสิ่งที่มีประโยชนสําหรับการสื่อสารภายในองคกร เนื่องจากในองคกรสวนใหญไดมีการวางระบบเครือขายอินเตอรเน็ตสําหรับใชงานเปนพื้นฐานอยูแลว จึงสามารถพัฒนาระบบเสียงตามสายภายในเครือขาย เพื่อชวยลดคาใชจายในการทําระบบเสียงตามสายแบบเดิม นอกจากน้ียังสามารถพัฒนาระบบใหทํางานไดมากกวาการกระจายเสียง ผูทําโครงงานวิจัยเห็นวาควรเพิ่มคุณสมบัติการรับ - แสดงผลขอความ และคุณสมบัติการรับ – แสดงผลทั้งภาพและเสียง เพ่ือความยืดหยุนในการใชงานและเปนการเพ่ิมประสิทธิภาพในการส่ือสารอีกดวย 1.2 ปญหาและแรงจูงใจ

จากการวิเคราะหปญหา ทําใหสามารถพบปญหาไดดังตอไปนี้ 1. การประชาสัมพันธขอมูลขาวสารภายในองคกรไมสามารถประชาสัมพันธไดทั่วถึง

เน่ืองจากฝายตางๆ ภายในองคกรไมไดอยูในบริเวณเดียวกัน โดยสวนใหญจะอยูตางชั้นกัน และทําใหเกิดความลาชาในการสงขอมูลขาวสารในกรณีเรงดวน

2. มีอุปสรรคในการทํากิจกรรมรวมกันภายในองคกร เชน การทําโครงการออกกําลังกายท่ีโตะทํางานในเวลาบายมีอุปสรรคในการรวมโครงการเพราะไมมีระบบกระจายเสียงท่ีท่ัวถึงท่ีจะทําใหสามารถทํากิจกรรมพรอมๆ กันไดถึงแมจะอยูในช้ันเดียวกัน เพราะตองนําวิทยุไปเปดทีละหอง

2

1.3 วัตถุประสงค

1. เพ่ือใหงานประชาสัมพันธขอมูลขาวสารมีประสิทธิภาพและรวดเร็วมากข้ึน 2. เพื่อรองรับและสนับสนุนการทํากิจกรรมรวมกันภายในองคกร 3. เปนทางเลือกสําหรับองคกรที่ตองการวางระบบเสียงตามสาย 4. เปนการเพิ่มชองทางการสื่อสารภายในองคกรใหสามารถเลือกใชไดตามความ

เหมาะสม 1.4 ผลทีค่าดวาจะไดรับ

1. การประชาสัมพันธภายในองคกรสามารถประชาสัมพันธไดท่ัวถึงและรวดเร็วข้ึน 2. ชวยใหบุคลากรในองคกรสามารถทํากิจกรรมรวมกันไดสะดวกมากย่ิงข้ึน

1.5 ขอบเขตของโครงงาน

การทําโครงงานน้ีมีจุดประสงคเพ่ือสรางเคร่ืองมือท่ีใชในการกระจายเสียงจากเคร่ืองแมขายไปสูเครื่องลูกขาย เพ่ือประโยชนในการประชาสัมพันธภายในองคกร มีขอบเขต ดังน้ี

1. โครงงานน้ีเปนการนําเคร่ืองมือท่ีมีอยูมาใชในระบบเครือขาย โดยจะมีการแกไข/เพิ่มเติม เพื่อใหเหมาะสมกับวัตถุประสงคการใชงานและความตองการขององคกร

2. เคร่ืองมือน้ีสามารถใชไดกับระบบปฏิบัติการ Window เทาน้ัน 3. ความสามารถของกระจายเสียงผานทางเครือขาย มีดังน้ี

- รองรับการใชงานบนระบบปฏิบัติการ Window เทานั้น - สามารถกระจายเสียงจากเครื่องแมขายไปยังเครื่องลูกขายได - สามารถประยุกตใชไดกับโปรแกรมเลนไฟลภาพและเสียงที่มีในเคร่ืองลูก

ขาย - สามารถพัฒนาเพื่อรองรับการแสดงผลเปนขอความได - สามารถพัฒนาเพื่อรองรับการแสดงผลทั้งภาพและเสียงได

3

1.6 โครงสรางของสารนิพนธ

บทท่ี 2 ทฤษฎีที่เกี่ยวของ กลาวถึงทฤษฎีท่ีนํามาใชในการศึกษาและจัดทําโครงงานน้ี ไดแก การสื่อสารขอมูล

(Data Communications) มัลติมีเดีย (Multimedia) สตรีมม่ิงมีเดีย (Streaming Media) และ ความรูเก่ียวกับการเขียนโปรแกรม รับ-สง ขอความในเครือขาย บทท่ี 3 การออกแบบระบบ

แสดงโครงสรางและการทํางานของระบบ โดยแบงได 2 สวนการทํางาน คือ - ระบบการสตรีมม่ิงภาพและเสียง - ระบบประกาศขอความตัวอกัษร

บทท่ี 4 ผลการทดลอง แสดงผลการทดลองระบบ และการใชงานโปรแกรมท่ีไดจัดทําข้ึน โดยแบงเปน 2 สวนการใชงาน คือ การทดลองสตรีมม่ิงมีเดีย และการทดลองประกาศขอความตัวอักษร บทท่ี 5 สรุปผลการดําเนินงาน

เปนการสรุปผลที่ไดจากการทําโครงงานนี้ ไดแก ประโยชนจากการทดลอง ปญหาและอุปสรรค รวมถงึแนวทางในการพัฒนาระบบตอไป

4

บทท่ี 2 ทฤษฎีท่ีเก่ียวของ

การส่ือสารขอมูล (Data Communications) [1]

การสื่อสารดวยการสนทนาพูดคุย จัดเปนกิจกรรมสวนหน่ึงในชีวิตประจําวันของมนุษย ซ่ึงประกอบดวยคูสนทนาตั้งแตสองคนข้ึนไป แตละคนจะสามารถเปนไดท้ังผูพูดและผูฟงเพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน คําพูดหรือขาวสารท่ีพูดไป ตางฝายตางไดยิน เพราะวาตัวกลางที่นําพาเสียงพูดไปก็คืออากาศท่ีอยูรอบ ๆ ตัวเราน่ันเอง นอกจากน้ี ยังอาจมีส่ิงรบกวนท่ีอาจเกิดข้ึนในระหวางสนทนากัน ไมวาจะเปน เสียงรถจักรยานยนต เสียงแตรรถยนต เสียงตัดหญา รวมทั้งเสียงอื่น ๆ ท่ีเขามารบกวนในขณะที่สนทนากัน ทําใหจําเปนตองมีสมาธิในการจับใจความระหวางคูสนทนามากข้ึน สําหรับการสื่อสารแบบซ่ึงหนาหรือในพื้นท่ีเดียวกัน เปนการสื่อสารระยะทางใกล ๆ ในกรณีท่ีตองการสื่อสารในระยะทางท่ีหางไกลกันมนุษยจําเปนตองใชเทคโนโลยีการส่ือสาร หรือเทคโนโลยีโทรคมนาคมเขามาชวย

การสื่อสารทางอิเล็กทรอนิกสเปนกระบวนการถายโอนขอมูลหรือสารสนเทศจากตนทาง (Source) ไปยังปลายทาง (Destination) ซ่ึงระบบการสื่อสารสวนใหญมักจะข้ึนอยูกับระยะทาง (Distance) ระหวางคอมพิวเตอรเปนสําคัญ มีการรวมขอมูลขาวสารตาง ๆ ท่ีประกอบ ขอความ เสียง วิดีโอ แลวโอนถายขอมูลบนสายสื่อสาร เชน สายโทรศัพท สายเคเบิล สายไฟเบอรออปติค หรือสื่อไรสายอยางคลื่นวิทยุ ไมโครเวฟ และหากเปนระบบการสื่อสารในวงกวางก็จะมีความซับซอนมากย่ิงข้ึน เทคโนโลยีการสื่อสารไดมีการพัฒนาไปพรอม ๆ กับการพัฒนาคอมพิวเตอร โดยมีการนําคอมพิวเตอรมาเช่ือมตอกันในลักษณะเครือขายซ่ึงอาจอยูในบริเวณพื้นท่ีท่ีใกลกัน หรืออาจอยูตางบริเวณท่ีมีระยะทางไกลกันออกไปแตดวยเทคโนโลยีการสื่อสารและเครือขายจะทําใหสามารถสื่อสารขอมูลระหวางกันและใชฐานขอมูลรวมกันได จนทําใหดูเหมือนวาโลกที่มีอาณาเขตกวางใหญไพศาลนั้นดูเล็กลงอยางเห็นไดชัด

ความหมายของการส่ือสารขอมูล ( Data Communication ) จากสิ่งท่ีไดกลาวไวในขางตน สามารถสรุปความหมายของการสื่อสารขอมูลได คือการ

แลกเปลี่ยนขอมูลระหวางสองอุปกรณ ผานตัวกลางในการส่ือสาร ตัวอยางเชน การสื่อสารขอมูลระหวางอุปกรณคอมพิวเตอรสองเคร่ืองดวยการใชสายเคเบิลเปนตัวกลางในการสื่อสาร นอกจากน้ีการส่ือสารขอมูลยังมีท้ังการส่ือสารระยะใกล และการสื่อสารระยะไกลอีกดวย

วิธีการส่ือสาร ( Communication Method ) วิธีการสื่อสาร สามารถแบงออกเปน 2 วิธีดวยกัน คือ การสื่อสารบนพื้นท่ีเดียวกัน และ

การส่ือสารระยะไกล ซ่ึงสามารถสรุปไดดังรายละเอียดตอไปน้ี

5

1. การสื่อสารบนพื้นที่เดียวกันหรือแบบโลคอล - ในอดีต = การพูด, การแสดงกริยาหรือทาทาง, เอกสาร - ปจจุบัน = สิ่งพิมพอิเล็กทรอนิกส

2. การส่ือสารระยะไกลหรือแบบรีโมต - ในอดีต = การสงจดหมายทางไปรษณีย, โทรศัพท, โทรทัศน - ปจจุบัน = การสงจดหมายอิเล็กทรอนิกสหรืออีเมล, โทรศัพทไรสาย

หรือวิดีโอโฟน, วิดีโอคอนเฟอรเร็นซ ดวยเทคโนโลยีการสื่อสาร จึงทําใหเกิดการเปล่ียนแปลงในดานตาง ๆ ดังน้ี ∏ ประสิทธิภาพในการส่ือสารและการใชขอมูลรวมกัน ∏ มีความรวดเร็ว ∏ สื่อสารไดในวงกวาง โดยระยะทางจะไมใชอุปสรรคอีกตอไป ∏ ความถูกตองและแนนอน ∏ งายตอการเขาถึง

องคประกอบพ้ืนฐานของระบบการส่ือสารขอมูล ระบบการส่ือสารขอมูล ประกอบดวยองคประกอบพื้นฐานท้ัง 5 ดังตอไปนี้ 1. ขอมูล/ขาวสาร (Message) ในท่ีน้ีคือขอมูลหรือสารสนเทศตาง ๆ ท่ีตองการสื่อสาร โดยขาวสารอาจประกอบดวยขอความ ตัวเลข รูปภาพ เสียง หรือวิดีโอ หรืออาจเปนสิ่งท่ีกลาวมานั้นมารวมกัน เชน ภาพพรอมเสียง ซ่ึงเรียกวาสื่อประสม (Multimedia) ขอมูลขาวสารจะถูกทําการเขารหัส (Encoding) เพื่อสงผานตัวกลางสงขอมูล และเม่ือปลายทางไดรับขอมูลท่ีสงมาก็จะทําการถอดรหัส เพื่อใหเปนขอมูลดั้งเดิมเชนเดียวกับท่ีจะสง อยางไรก็ตามระหวางขอมูลขาวสารกําลังเดินทางมาถึงปลายทาง ก็อาจพบอุปสรรคจากสัญญาณรบกวนชนิดตาง ๆ ได 2. ผูสงสาร (Sender / Source) ผูสงขอมูลคืออุปกรณท่ีใชสําหรับสงขอมูลขาวสาร ซึ่งอาจเปนเครื่องคอมพิวเตอร เวิรกสเตชัน โทรศัพท กลองวิดีโอ เปนตน 3. ผูรับขอมูล (Receiver / Destination) ผูรับขอมูลคืออุปกรณท่ีใชสําหรับรับขอมูลขาวสารท่ีทางผูสงขอมูลสงให ซ่ึงอาจเปนเคร่ืองคอมพิวเตอร เวิรกสเตชัน โทรศัพท เปนตน 4. ตัวกลางในการสงขอมูล (Transmission Medium) ตัวกลางในการสงขอมูลในที่น้ีก็คือ เสนทางท่ีทําใหสามารถนําขอมูลท่ีรับสงกันน้ันเดินทางไปยังจุดหมายปลายทางระหวางกันได โดยตัวกลางในการสงขอมูลก็จะมีท้ังแบบมีสาย เชน สายเคเบิล สายคูบิดเกลียว สายไฟเบอรออปติค แลตัวกลางในการสงขอมูลแบบไรสาย เชน คลื่นวิทยุ ไมโครเวฟ ดาวเทียม เปนตน

6

5. โปรโตคอล (Protocol) โปรโตคอลคือกฏเกณฑ ระเบียบ หรือขอปฏิบัติตาง ๆ ที่กําหนดขึ้นมา เพื่อเปนขอตกลงท่ีใชสําหรับเปนมาตรฐานในการกําหนดบทบาทหนาท่ีในการสื่อสารขอมูลใหถูกตองตรงกัน

วัตถุประสงคของการนําการสื่อการขอมูลมาประยุกตใชในองคการ [2] ประกอบดวย

∏ เพ่ือรับขอมูลและสารสนเทศจากแหลงกําเนิดขอมูล ∏ เพ่ือสงและกระจายขอมูลไดอยางรวดเร็ว ∏ เพื่อลดเวลาการทํางาน ∏ เพ่ือการประหยัดคาใชจายในการสงขาวสาร ∏ เพ่ือชวยขยายการดําเนินการองคการ ∏ เพ่ือชวยปรับปรุงการบริหารขององคการ

มัลติมีเดีย (Multimedia) [3] ความหมายของมัลติมีเดีย " มัลติมีเดีย หรือ สื่อผสม " เปนเทคโนโลยีที่ชวยใหคอมพิวเตอร สามารถผสมผสานกันระหวาง ขอความ ขอมูลตัวเลข ภาพน่ิง ภาพเคลื่อนไหว และเสียง ไวดวยกัน ตลอดจนการนําเอาระบบโตตอบกับผูใชมาผสมผสานเขาดวยกัน นอกจากน้ี มีผูใหนิยามศัพทไวหลายทาน ดังน้ี มัลติมีเดีย คือ ระบบสื่อสารขอมูลขาวสารหลายชนิด โดยผานสื่อทางคอมพิวเตอรซ่ึงประกอบดวย ขอความ ฐานขอมูล ตัวเลข กราฟก ภาพเสียง และวีดิทัศน (Jeffcoate. 1995) มัลติมีเดีย คือ การใชคอมพิวเตอรสื่อความหมายโดยการผสมผสานสื่อหลายชนิด เชน ขอความ กราฟ ภาพศลิป เสียง ภาพเคลื่อนไหว และวิดีทัศน เปนตน ถาผูใชสามารถควบคุมสื่อเหลาน้ีใหแสดงออกมาตามตองการได ระบบน้ีจะเรียกวา มัลติมีเดียปฏิสัมพันธ (Vaughan. 1993) มัลติมีเดีย คือ โปรแกรมซอฟตแวรที่อาศัยคอมพิวเตอรเปนสื่อในการนําเสนอโปรแกรมประยุกต ซ่ึงรวมถึงการนําเสนอขอความ สีสรร ภาพกราฟก ภาพเคลื่อนไหว เสียง และภาพยนตรวีดีทัศน สวนมัลติมีเดียปฏิสัมพันธ จะเปนโปรแกรมประยุกตที่รับการตอบสนองจากผูใชคียบอรด เมาส ดังน้ันจึงสามารถสรุปความหมายของมัลตมีิเดียไดวา มัลติมีเดีย คือ การใชคอมพิวเตอรรวมกับโปรแกรมซอฟตแวรในการสื่อความหมายโดยการผสมผสานสื่อหลายชนิด เชน ขอความ กราฟก ภาพเคลื่อนไหว เสียง และวีดิทัศน เปนตน และถาผูใชสามารถท่ีจะควบคุมสื่อใหนําเสนอออกมาตามตองการไดจะเรียกวา มัลติมีเดียปฏิสัมพันธ การปฏิสัมพันธของผูใช

7

สามารถจะกระทําไดโดยผานทางคียบอรด เมาส หรือตัวช้ี เปนตน การใชมัลติมีเดียในลักษณะปฏิสัมพันธก็เพื่อชวยใหผูใชสามารถเรียนรูหรือทํากิจกรรม รวมถึงดูสื่อตาง ๆ ดวยตนเองไดสื่อตาง ๆ ท่ีนํามารวมไวในมัลติมีเดีย เชน ภาพ เสียง วีดิทัศน จะชวยใหเกิดความหลากหลายในการใชคอมพิวเตอรอันเปนเทคโนโลยีคอมพิวเตอรในแนวทางใหมท่ีทําใหการใชคอมพิวเตอรนาสนใจ และเราความสนใจ เพ่ิมความสนุกสนานในการเรียนรูมากย่ิงข้ึน

ประโยชนของมัลติมีเดีย

มัลติมีเดียเขามามีบทบาทมากข้ึนในวงการธุรกิจและอุตสาหกรรม โดยเฉพาะไดนํามาใชในการฝกอบรมและใหความบันเทิง สวนในวงการศึกษามัลติมีเดียไดนํามาใชเพื่อการเรียนและการสอนในลักษณะแผนซีดีรอม หรืออาจใชในลักษณะหองปฏิบัติการมัลติมีเดียโดยเฉพาะก็ได ซ่ึงอาจกลาวไดวา มัลติมีเดียจะกลายมาเปนเครื่องมือที่สําคัญทางการศึกษาในอนาคต ท้ังน้ีเพราะวามัลติมีเดียสามารถท่ีจะนําเสนอไดท้ังเสียง ขอความ ภาพเคลื่อนไหว ดนตรี กราฟก วัสดุตีพิมพ ภาพยนตร และวีดิทัศน ประกอบกับสามารถที่จะจําลองภาพของการเรียนและการสอนท่ีผูเรียนสามารถเรียนรูไดดวยตนเองแบบเชิงรุก มัลติมีเดีย ไดเขามามีบทบาทในชีวิตของคนเรามากย่ิงข้ึน โดยมีประโยชน ดังน้ี

∏ เสนอส่ิงเราใหกับผูเรียน ไดแก เนื้อหา ภาพน่ิง คําถาม ภาพเคลื่อนไหว ∏ นําเสนอขาวสารในรูปแบบท่ีไมจําเปนตองเรียงลําดับ เชน บทเรียนมัลติมีเดีย ∏ สรางสื่อเพื่อความบันเทิง ∏ สรางสื่อโฆษณา หรือประชาสัมพันธ

เทคโนโลยีของสื่อมัลติมีเดีย

เน่ืองจากมัลติมีเดีย เปนเทคโนโลยีของสื่อหลากหลายสื่อ ซ่ึงสามารถแบงได ดังน้ี 1. เทคโนโลยีเกี่ยวกับเสียง (Audio Technology) ซึ่งรวมทั้งเสียงพูด และเสียงดนตรี ตั้งแตการประมวลผล การแสดงผล การจัดการตางๆ เชน การบีบอัดสัญญาณ การสื่อสาร การสงสัญญาณ 2. เทคโนโลยีเกี่ยวกับวีดิโอ (Video Technology) อันไดแก การจัดเก็บ การประมวลผล การปรับแตง การใชงาน การสงกระจาย มาตรฐานการบีบอัดสัญญาณ การเขาและถอดรหัส การสงขอมูล การทํางานรวมกับส่ืออ่ืนๆ 3. เทคโนโลยีรูปภาพ (Image Technology) เปนการพัฒนาและประยุกตใชภาพ การจัดการฟอรแมต คลังภาพ การคนหา การสราง และตกแตงภาพ 4. เทคโนโลยีขอความ (Text Technology) เกี่ยวกับขอความหรือ ตัวอักษร ท้ังการใช และลักษณะรูปแบบของ ขอความแบบตางๆ

8

5. เทคโนโลยีภาพเคลื่อนไหว และภาพสามมิติ (Animation & 3D Technology) เปนเทคโนโลยีเกี่ยวกับการแสดงผล ท้ังแบบ 2 มิติ และ 3 มิติ การสรางภาพเสมือนจริง (VR - Visual Reality) การสราง ตกแตง ประมวลผล การใชงาน 6. เทคโนโลยีการพัฒนา (Authoring System Technology) คือ เทคโนโลยีท่ีไดพัฒนา เพื่อสรางเคร่ืองมือสําหรับ งานพัฒนามัลติมีเดีย ในรูปของ ซอฟตแวรชวย ในการนําขอมูล เน้ือหา เขาไปเก็บตามสื่อรูปแบบตางๆ ท่ีวางไว เพื่อนําเสนอ เชน การใชเคร่ืองมือตางๆ หรือการสรางเคร่ืองมือใหมๆ 7. เทคโนโลยีกับระบบการศึกษา เปนการศึกษาเพื่อนําเอาเทคโนโลยีมัลติมีเดีย มาประยุกตใชกับระบบการศึกษา ในรูปของ บทเรียนชวยสอน (CAI - Computer Aided Instruction) การฝกอบรมหรือการสอนโดยใชโปรแกรมคอมพิวเตอร (CBT - Computer Based Training) ตลอดจนงานประชาสัมพันธ โฆษณา สรางภาพยนตร 8. เทคโนโลยีการผลิต (Publishing Technology) เปนการนําเอามัลติมีเดีย มาใชดานงานพิมพ เพื่อเพิ่มชีวิตชีวาใหกับงานพิมพ มีรูปแบบท่ีโดดเดน และนําเสนอ หรือพิมพลงสื่อไดหลากรูปแบบ 9. เทคโนโลยีการกระจาย (Broadcasting & Conferencing) สงเกี่ยวของกับการเผยแพรขอมูล เผยแพรสัญญาณ 10. เทคโนโลยีการจัดเก็บขอมูล (Storage Technology) การทํางานของมัลติมีเดียประกอบไปดวยภาพและเสียง การบันทึกภาพไวในคอมพิวเตอรเปนสิ่งท่ีสิ้นเปลืองหนวยความจําเปนอยางมาก ดังน้ันความจุของสื่อเก็บขอมูลจึงเปนขอจํากัดในการพัฒนามัลติมีเดีย เพราะตองการสื่อท่ีมีคุณภาพสูงและราคายอมสูงตาม การแกปญหาของหนวยเก็บขอมูลท่ีตองมีขนาดใหญและราคาถูกน้ัน ไดแกไขดวยการนําเอาเทคโนโลยีทางการบันทึกขอมูลดวยแสงเขามาใช (Optical Technology) เชน ซีดีรอม ทําใหตองเกี่ยวของกับสื่อบันทึกขอมูลอยางหลีกเลี่ยงไมได ท้ังเกี่ยวกับรูปแบบของสื่อ รูปแบบการบีบอัดขอมูล รูปแบบการบันทึกขอมูล 11. เทคโนโลยี เวิลดไวดเว็บและไฮเปอรเท็ค (WWW & HyperText) โดยจะชวยใหเกิดการเผยแพรสื่อมัลติมีเดียในรูปแบบท่ีนิยมมากท่ีสุด และเร็วท่ีสุด ผานระบบเวิลดไวดเว็บ และมีระบบโตตอบดวยเทคโนโลยีไฮเปอรเท็คและไฮเปอรมีเดีย (HyperMedia) 12. เทคโนโลยีคลังขอมูล (Media Archives) การเก็บบันทึกขอมูลมัลติมีเดียท่ีมีความหลากหลาย และสามารถสบืคนไดงาย เปนหัวใจหลักของเทคโนโลยีนี้ 13. เทคโนโลยีอุปกรณปอนขอมูล การติดตอกับคอมพิวเตอรกับผูใชเดิม ทําไดโดยการปอนคําสั่งผานคียบอรด ซ่ึงเปนอุปกรณมาตรฐานเพียงอยางเดียว การพัฒนาเมาส จอระบบสัมผัสทําใหการติดตอกับเครื่องคอมพิวเตอรเปนไปอยางสะดวกและงายข้ึน 14. เทคโนโลยีการสื่อความหมาย สิ่งน้ีนับวาเปนสิ่งท่ีสําคัญในระดับตนท่ีจะทําใหระบบมัลติมีเดียสมบูรณ เพราะถึงแมวาคอมพิวเตอรมัลติมีเดียจะพัฒนาเทคโนโลยีทุก ๆ ดานก็ตาม

9

แตถาขาดขอมูลนําเสนอท่ีดี วิธีการนําเสนอท่ีไมสอดคลองกับกลุมเปาหมายตลอดจนไมไดพิจารณาถึงการใชเทคโนโลยีการสื่อความหมายท่ีดีแลว ระบบมัลติมีเดียท่ีไดพัฒนาน้ันก็จะไมบรรลุวัตถุประสงคท่ีตั้งไว ผูสรางสรรคระบบมัลติมีเดียจึงควรจะตองพิจารณาเทคโนโลยีดานน้ีดวยเปนประการแรก เทคโนโลยีท่ีกลาวมาขางตน เปนสวนประกอบท่ีสําคัญกับเทคโนโลยีมัลติมีเดีย ซ่ึงจะชวยใหเทคโนโลยีมัลติมีเดีย มีคุณคา และเปนท่ียอมรับอยางกวางขวาง สตรีมม่ิงมีเดีย (Streaming Media) [4] ความหมายของสตรีมม่ิงมีเดีย เทคโนโลยีการนําเสนอสื่อแบบสตรีมม่ิง เกิดข้ึนจากความตองการนําเสนอภาพเคลื่อนไหว เสียง วีดิทัศน ผานเครือขายอินเทอรเน็ต การนําเสนอรูปแบบเดิมจําเปนตองดาวนโหลดขอมูลดังกลาวมาท่ีเคร่ืองลูกขายจนครบกอน จึงจะนําเสนอได ทําใหการนําเสนอตองเสียเวลารอคอย ดวยเทคโนโลยีสตรีมม่ิง ชวยใหการนําเสนอสื่อตางๆ เปนไปอยางราบร่ืน ไมรูสึกวาตองรอคอยนานเกินไป โดยเคร่ืองแมขายจะทยอยสงขอมูลคลายการไหลของกระแสนํ้า (Streaming) อยางตอเน่ือง ทําใหขอมูลไมสะดุด ซ่ึงเปนเทคโนโลยีท่ีนํามาใชกันอยางแพรหลายในปจจุบัน

สตรีมม่ิงมีเดียจะมีลักษณะการสงขอมูลแบบ เรียลไทม (Realtime) เม่ือผูชมคลิกเลือกดูขอมูล (วีดิทัศนหรือเสียง) เพียงไมกี่นาทีก็สามารถรับชม รับฟงผานเบราวเซอรไดทันที เน่ืองจากขอมูลจะทยอยสงมาเปนระยะ อยางตอเน่ือง และดวยเทคโนโลยีน้ีชวยใหขอมูลน้ันๆ หลุดพนการลักลอบนําไปใชโดยละเมิดลิขสิทธิ์ เน่ืองจากขอมูลไมมีการเก็บบันทึกไวในเคร่ืองแมขาย

ตารางที่ 2.1 แสดงเปรียบเทียบการทํางานระหวางการสตรีมม่ิงกับการดาวนโหลด สตรีมม่ิงมีเดีย ดาวนโหลด เรียลไทม ไมเรียลไทม ควบคุมการแสดงผลขณะสงขอมูล ตองรอดาวนโหลดใหจบกอน ขอมูลไมเก็บในเครื่องลูกขาย ขอมูลอยูในเครื่องลูกขาย ข้ันตอนการสราง และเผยแพรซับซอน ข้ันตอนการสราง และเผยแพรงาย

จากตารางท่ี 2.1 คือการเปรียบเทียบการสงมีเดีย โดยใชวิธีการสตรีมม่ิงมีเดีย และการดาวนโหลด จะเห็นความแตกตางกันเปนขอๆ ดังน้ี

∏ รูปแบบการสงขอมูล แบบสตรีมม่ิงมีเดียจะทํางานแบบเรียลไทม คือขอมูลจะไหลเปนสารธารตลอดเวลาที่มีการเชื่อมตอ สวนการดาวนโหลดทํางานแบบไมเรียลไทม คือจะมีการเช่ือมตอรับสงขอมูลเฉพาะข้ันตอนการดาวนโหลดเทาน้ัน

∏ การควบคุมการแสดงผล แบบสตรีมม่ิงมีเดียสามารถควบคุมการแสดงผลไดในขณะท่ีมีการสงขอมูล สวนแบบดาวนโหลดตองใหเสร็จกอนจึงสามารถควบคุมการแสดงผลได

10

∏ การเก็บบันทึกขอมูล แบบสตรีมม่ิงมีเดียจะไมมีการเก็บบันทึกขอมูลไวท่ีเคร่ืองลูกขาย สวนแบบดาวนโหลดขอมูลจะถูกบันทึกไวที่เครื่องลูกขาย

∏ ข้ันตอนการสรางและเผยแพร แบบสตรีมม่ิงมีความซับซอนกวาแบบดาวนโหลด รูปแบบการสงขอมูลสตรีมม่ิงมีเดีย มี 3 ลักษณะ ไดแก 1. โพรเกรซีฟดาวนโหลด (Progressive Download) เปนการผสมผสานการสงขอมูล

แบบสตรีมม่ิงและการดาวนโหลดเขาดวยกัน มักจะพบกับไฟลเรียลเพลยเยอร (Real Player) ใชกับการนําเสนอขอมูลท่ีมีคุณภาพสูง เชน ไฟลภาพยนตร โดยลักษณะการทํางานจะเปนการดาวนโหลดขอมูลมาไวท่ีเคร่ืองคอมพิวเตอรของผูชม โดยขณะดาวนโหลดผูชมสามารถท่ีจะชม หรือควบคุมกอนท่ีการดาวนโหลดจะจบสมบูรณ เน่ืองจากระบบน้ี จะมีการนําบัฟเฟอร (Buffer) ซ่ึงเปนหนวยความจําช่ัวคราวของคอมพิวเตอรมาเก็บขอมูล

อยางไรก็ตามไฟลขอมูลท่ีใชเทคนิคน้ี มักจะมีขนาดไมใหญมากนัก และผูชมก็พรอมท่ีจะรอการดาวนโหลดไฟลน้ันๆ

2. ออนดีมาน (On-Demand) เปนการนําไฟลขอมูลท่ีบันทึกแบบสตรีมม่ิงไปเก็บไวใน

เคร่ืองแมขาย ผูชมแตละคนสามารถเลือกชมและควบคุมไฟลเดียวกันไดตามอิสระ นับเปนรูปแบบสตรีมม่ิง แบบสมบูรณแบบหน่ึง และนิยมนํามาใชกับการสรางสื่อการเรียนรูผานทางอินเทอรเน็ต

3. ไลฟบอรดคาสติ้ง (Live Broadcasting) เปนการถายทอดสดเหตุการณหรือรายการ

ตางๆ ที่เกิดข้ึน ณ เวลาน้ันโดยผูชมจะไดรับชมเหตุการณตางๆ ไดเปนปจจุบันและทันทวงทีผานทางอินเทอรเน็ต ดวยเทคนิคการแปลงขอมูลจากกลองวีดิทัศนเปนขอมูลดิจิทัล แลวสงผานไปเก็บไวในเครื่องแมขายเว็บสตรีมมิ่ง ท่ีมีระบบบริหารจัดการ จากน้ันเคร่ืองแมขายจะถายทอดผานเครือขายอินเทอรเน็ต ซ่ึงสามารถเรียกใชงานจากผูชมไดเปนจํานวนมากในเวลาพรอมๆ กันได การใหบริการ Streaming [5] แบงได 2 แบบ ดังน้ี

∏ การใหบริการ Streaming ดวย Web Server 1. การใชงาน

การใชงาน streaming บน web server เริ่มจากทําการแปลงภาพและเสียงใหอยูในรูปแบบส่ือท่ีเหมาะสมสําหรับการสงขอมูลบน internet โดยพิจารณาจาก bandwidth เชน 28.8 , 33.6 , 56.6 kilobits per second (kbps) สําหรับ modem ท่ัวไป ทําการ upload ไฟล streaming ไปยัง web server และสรางเว็ปเพจท่ีระบุ URL ของไฟล streaming น้ันๆ เม่ือมี

11

การเรียกใชงานไฟล streaming เคร่ืองท่ีเปน client-side player จะทํางานและเร่ิม download ไฟล streaming เมื่อไฟลทั้งหมด download เสร็จส้ินแลวจึงทําการ play ไฟลน้ันๆ

2. การสงขอมูล Web Server ใชการติดตอผาน HyperText Transport Protocol (HTTP) ในการติดตอระหวาง server และ client ซ่ึง HTTP จะควบคุม Transmission Control Protocol (TCP) ซ่ึงจะจัดการเกี่ยวกับการสงขอมูลท้ังหมด เปาหมายของ TCP คือการเพิ่มระดับการสงขอมูลใหอยูในระดับสูงสุดโดยที่ยังมีความถูกตองในขอมูลน้ันๆ โดยใช Algorithm ท่ีเรียกวา slow start โดยในตอนตน TCP จะทําการสงขอมูลจํานวนนอยๆ และคอยๆเพิ่มขึ้นจนปลายทางแจงมาวา packet มีการสูญหาย TCP จะถือวาปริมาณการสงขอมูลท่ีสมบูรณกอน packet loss คือคาการสงขอมูลสูงสุด และจะใชคาน้ันในการสงขอมูลตอไป

3. จุดเดน สามารถใชทรัพยากรท่ีมีอยูแลวในการใหบริการไดทันที แตงานท่ีเพิ่มใหแก Web Server อาจทําใหการบริการของ Web Server ท่ีมีอยูเดิม ทํางานไดประสิทธิภาพตํ่าลง

∏ การใหบริการ Streaming ดวย Streaming Media Server 1. การใชงาน

ข้ันตอนเบ้ืองตนของการเตรียมไฟล streaming จะเหมือนกับการเตรียมสําหรับใชบน Web Server แตจะแตกตางตรงที่วาแฟมที่ไดจะ upload ไปยัง Streaming Media Server ซ่ึง Streaming Media Server และ Web Server อาจจะอยูบน Server Machine ท่ีใหบริการตัวเดียวกันก็ได เม่ือไฟล streaming ถูกเรียกใชงาน Web Browser จะสงไฟลขนาดเล็กท่ีเรียกวา Meta File ไปยัง Client Player ซ่ึงใน meta file น้ีจะระบุปลายทางไปยัง Streaming Media Server หลังจากน้ัน Client Player จะติดตอกับ Streaming Media Server โดยตรงโดยไมผาน Web Browser อีก

2. การสงขอมูล ถึงแมวา Streaming Media Server สามารถท่ีจะใช HTTP/TCP เหมือนกับ Web Server ได แตก็สามารถใช protocol อื่นๆเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพได เชน User Datagram Protocol (UDP) ซ่ึงมีจุดเดนท่ีความเร็ว ขนาดเล็ก และไมมีการทํางานเกี่ยวการสงขอมูลซํ้าหรือคํานวณอัตราการสงขอมูล ซ่ึงจะเหมาะกับการสงขอมูลแบบ realtime ซ่ึงขอมูลท่ีสูญหายบางสวนหรือขอมูลท่ีเกิด delay จะถูกละความสนใจไป นอกจากน้ี อาจมีการใชงาน Protocol เฉพาะสําหรับการ streaming media เลยก็ไดเชน Realtime Streaming Protocol (RTSP)

3. จุดเดน 1. ใช Protocol ท่ีเหมาะสมกับการนําเสนอแบบ Realtime Audio/Video ซึ่งก็คือ UDP

12

2. ถูกออกแบบเพ่ือใหบริการแกผูใชจํานวนมาก 3. สามารถเพ่ิมบริการพิเศษตางๆไดเชน pay-per-view หรือการติดโฆษณา 4. สามารถปรับเปล่ียน การสงขอมูลใหเหมาะสมสําหรับ client แตละรายไดดี 5. สามารถควบคุมการนําเสนอได เชนควบคุมใหดูไดเฉพาะกลุม หรือชวงเวลา ตัวอยางซอฟแวรสําหรับการทําสตรีมม่ิง Windows Media Services Platform Windows 95,98,NT,2000,XP,2003 File Formats ASF,WAV,AVI,MOV,MIDI,AU,MP3 Protocol MMS Protocol , MSBD Protocol , HTTP Standard Media File ASF Standard Metafile ASX Client Player Windows Media Player Encoder Windows Media Encoder 1. การทํางานของ Windows Media Services

รูปท่ี 2.1 การทํางานของ Windows Media Services

13

2. Advanced Streaming Format (ASF) เปนรูปแบบขอมูลสําหรับเผยแพรภาพและเสียงบนระบบเน็ตเวิรค ขอมูล ASF อาจจะอยูในรูปไฟล .asf หรือเปนการถายทอดขอมูลสดซ่ึงสรางจาก Windows Media Encoder ก็ได สําหรับ ASF ท่ีมีเฉพาะขอมูลเสียงจะเรียกวา Windows Media Audio ซ่ึงมีนามสกุลเปน .wma 3. ASF Stream Redirector (ASX) มีลักษณะเปน text file ซ่ึงจะเปน URL ของไฟล ASF สําหรับใหขอมูลแก Windows Media Player เพื่อใชในการติดตอกับตัว Streaming Media Player 4. Windows Media Services Protocols เปน Protocol ท่ี Windows Media Services ใชในการติดตอระหวางสวนตางๆในระบบ 5. Microsoft Media Server Protocol (MMS Protocol) จะใชในการติดตอระหวาง Media Player กับ Windows Media Server 6. Media Stream Broadcast Distribution Protocol (MSBD Protocol) จะใชในการติดตอระหวาง Windows Media Encoder และ Windows Media Server หรือใชติดตอระหวาง server ดวยกันเอง 7. Hypertext Transfer Protocol (HTTP) ในแตละ Component สามารถใช HTTP ในการติดตอไดท้ังหมด ขอดีอีกอยางหน่ึงคือ HTTP สามารถใชในการติดตอผาน firewall ทั่วไปได Real Media Platform Windows 95,98,NT,2000,XP,2003 Macintosh Unix Solaris Standard Media File RA , RV , RM Standard Metafile RAM , SMIL Client Player Real Player Encoder Real Producer Protocol RTSP Protocol , PNA Protocol , HTTP

14

1. การทํางานของ real server

รูปท่ี 2.2 การทํางานของ real server

2. Real Media (RM) Real Media File เปนสื่อมัลติมีเดียท่ีถูกสรางข้ึนจาก Real Producer เพื่อใชเฉพาะสําหรับ Real Player โดยจะมี 3 ประเภทใหญๆ คือ Real Audio ใชนามสกุล .ra สําหรับสื่อขอมูลเสียง Real Video ใชนามสกุล .rv สําหรับสื่อขอมูลวิดีโอ(ไมรวมเสียง) Real Media ใชนามสกุล .rm สําหรับสื่อขอมูลวิดีโอและขอมูลเสียง 3. Real Media Metafile (RAM) Real Media Metafile เปน text file ท่ีระบุลําดับของ URL ที่เก็บ media file สามารถระบุ file ที่เลนเพียง file เดียวหรือระบุหลาย file เพื่อใหเลนตามลําดับก็ได Ragmen จะเปนshortcut ไปยังfile .ram ซ่ึงจะอยูในลักษณะ URL ท่ีจะช้ีไปยังหนาเว็บเพจหรือตัวfile .ram น้ันเอง 4. Synchronized Multimedia Integration Language (SMIL) SMIL เปนภาษาท่ีถูกพัฒนาข้ึนมา เพื่อใชควบคุมการแสดงผลของสื่อมัลติมีเดียวาแสดงอยางไรและเม่ือไหร โดยสามารถกําหนดไดท้ังรูปแบบและเวลา SMIL จะมีลักษณะเปน text file เชนเดียวกับ RAM file แตขอมูลท่ีระบุ อยูในSMIL file น้ัน จะมีท้ัง URL ของสื่อมัลติมีเดีย รูปแบบการแสดงผล ชวงเวลาท่ีเร่ิมแสดงและหยุดแสดง รวมทั้งมีความสามารถในการจัดการแสดงผลสื่อมัลติมีเดียสองแฟมหรือมากกวาไดในคราวเดียวกัน

15

5. Real Server Protocols 5.1 Real Time Streaming Protocol (RTSP) เปนโปรโตคอลท่ีใชรูปแบบ client/server ท่ีถูกออกแบบเพื่อใชในการแสดงสื่อมัลติมีเดีย สําหรับ Real Server เวอรชั่นใหม RTSPจะสนับสนุน SureStreamTM ซ่ึงจะสามารถเลือกท่ีจะสงขอมูลท่ีอัตราความเร็วสูงท่ีสุดในขณะนั้นโดยอัตโนมัต ิ 5.2 Progressive Networks Audio (PNA) เปนโปรโตคอลที่ใชรูปแบบ client/server ซ่ึงถูกใชใน Real Server เวอรชั่นเกา ซ่ึงในปจจุบันยังคงมีใชอยูบาง 5.3 Hypertext Transmission Protocol (HTTP) ถูกใชสําหรับการติดตอระหวางเว็บเพจกับReal Player และเปนโปรโตคอลที่ใชติดตอผาน firewall ความรูเก่ียวกับการเขียนโปรแกรม รับ-สง ขอความในเครือขาย วินซ็อก (Winsock) [6] วินซ็อก หรือวินโดวซ็อกเก็ต (Window Socket) มีท่ีมาจากระบบปฏิบัติการยูนิกซ ยูนิกซมีความสามารถอยางหน่ึงท่ีเรียกวา ซ็อกเก็ต (Socket) ซ่ึงก็คือการท่ีระบบตางๆ สามารถสื่อสารขอมูลระหวางกันได โดยไมจําเปนวาโปรแกรมน้ันจะตองรันอยูบนเคร่ืองคอมพิวเตอรเคร่ืองเดียวกัน ระบบปฏิบัติการวินโดวไดเตรียมการทํางานในลักษณะซ็อกเก็ตไวใหนักพัฒนาโปรแกรมไดใช โดยตั้งชื่อวา วินซ็อก โดยมีหลักการคลายคลึงกับซ็อกเก็ตในยูนิกซ ซ็อกเก็ตเองก็มาจากแนวคิดไคลเอ็นตเซอรเวอร โดยสวนท่ีทําหนาท่ีเปนเซอรเวอร จะสรางซ็อกเก็ตตามจํานวนไคลเอ็นตที่ตองการเขามาติดตอดวย เมื่อไคลเอ็นตตองการติดตอดวยก็จะติดตอมาที่ซ็อกเก็ตท่ีเซอรเวอรไดเตรียมไว เม่ือเช่ือมตอกันเสร็จจึงจะสามารถทําการแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางกันได

สรุปคือ วินซ็อก เปนโปรแกรมอินเตอรเฟซและสนับสนุนโปรแกรมท่ีจัดการคําขอ นําเขา/สงออก สําหรับโปรแกรมประยุกตในระบบปฏิบัติการวนิโดว

วินซ็อกเก็ตคอนโทรล เปนคอมโพแนนซ (Componants) ใหนักพัฒนาเรียกใชงานสําหรับการพัฒนาโปรแกรมโดยใชภาษาวิชวัล เบสิก เพื่อสรางการเช่ือมตอระหวางเคร่ืองคอมพิวเตอร 2 เครื่องในเครือขาย ใหสามารถแลกเปล่ียนขอมูลกันได

การทํางานของวินซ็อกคอนโทรลกับโปรโตคอลทีซีพี/ไอพี(TCP/IP) แบงออกเปน 2 แบบ คือ ทีซีพี (TCP) กับ ยูดีพี (UDP)

1. ทีซีพี เปนการทํางานในลักษณะท่ีมีความถูกตองแมนยําของขอมูล มีการตรวจสอบความถูกตองของขอมูลท่ีสงถึงกัน ทําใหไดการสื่อสารท่ีมีประสิทธิภาพ แตในขณะเดียวกันก็จะใชทรัพยากรของระบบคอนขางสูงดวย

16

2. ยูดีพี เปนการทํางานในลักษณะตรงกันขามกับทีซีพี คือไมมีการตรวจสอบความถูกตองของขอมูล จึงเหมาะกับการสงขอมูลท่ีไมสําคัญนัก

พรอพเพอรตี้สําคัญของวินซ็อกคอนโทรล

∏ Protocol เปนการเลือกโปรโตคอลสําหรับการทํางาน ∏ LocalPort เปนการกําหนดหมายเลขพอรตของคอมพิวเตอรท่ีจะใชงานกับ วินซ็อก ∏ RemoteHost เปนการกําหนดช่ือของคอมพิวเตอรท่ีเราจะติดตอดวย อาจจะเปน ไอพี

แอดเดรส (IP Address) หรือเปนชื่อคอมพิวเตอร ∏ RemotePort เปนการกําหนดหมายเลขพอรตของคอมพิวเตอรที่เราจะติดตอดวย ∏ ByteReceive เปนจํานวนขอมูลท่ีรับเขามาเก็บในบัฟเฟอร(Buffer) มีหนวยเปนไบต

เมธอดสําคัญของวินซ็อกคอนโทรล ∏ Listen เปนเมธอดท่ีใชสราง ซ็อกเก็ตใหคอมพิวเตอรเคร่ืองอื่นๆ สามารถติดตอเขามา

ได ∏ Connect เปนเมธอดท่ีใชสรางการติดตอแบบซ็อกเก็ตไปยังคอมพิวเตอรเคร่ืองอื่น โดย

จะตองระบุ ซ็อกเก็ตแอดเดรส (ไอพีแอดเดรส กับหมายเลขพอรตท่ีกําหนดใหใชกับซ็อกเก็ต)

∏ Accept เปนเมธอดท่ีใชรับ รีเควส (Request) จากคอมพิวเตอรที่ติดตอเขามา ∏ SendData เปนเมธอดท่ีใชสงขอมูลไปยังคอมพิวเตอรเคร่ืองอื่นท่ีเราติดตอแบบซ็อก

เก็ต ∏ GetData เปนเมธอดที่ใชรับขอมูลจากบัฟเฟอรเขามาเก็บในตัวแปรที่เรากําหนดให โดย

สามารถกําหนดชนิดตัวแปร และความยาวของขอมูลท่ีจะนํามาเก็บได ∏ Close เปนเมธอดที่ใชยกเลิกการติดตอแบบซ็อกเก็ต

อีเวนตสําคัญของวินซ็อกคอนโทรล

∏ ConnectionRequest เปนเหตุการณท่ีเกิดข้ึนเม่ือ คอมพิวเตอรเคร่ืองอื่นมีการรีเควส เขามา ซ่ึงจะมีการกําหนดไอดี (ID) ใหกับแตละรีเควสที่เขามา

∏ DataArrival เปนเหตุการณเกิดข้ึนเม่ือมีขอมูลชุดใหมเขามาเก็บในบัฟเฟอร ซ่ึงเราสามารถตรวจสอบขนาดขอมูลไดจากพรอพเพอรตี้ ByteReceive

∏ SendProgress เปนเหตุการณท่ีเกิดข้ึนขณะท่ีกําลังมีการสงขอมูลระหวางกัน ซ่ึงจะมีพารามิเตอรแสดงจํานวนขอมูลท่ีสงมาแลว และขอมูลที่ยังคงเหลือ

∏ SendComplete เปนเหตุการณท่ีเกิดข้ึนเม่ือการสงขอมูลเสร็จสมบูรณ

17

∏ Error เปนเหตุการณท่ีเกิดข้ึนเม่ือมีความผิดพลาดเกิดข้ึน ซ่ึงจะแสดงหมายเลขของความผิดพลาด , คําอธิบาย และรายละเอียดอื่นๆ สําหรับการจัดการกับขอผิดพลาดท่ีเกิดขึ้น

18

บทท่ี 3 การออกแบบระบบ

3.1 ภาพรวมของระบบ

ในบทท่ี 3 เปนการออกแบบโปรแกรมที่ไดวิเคราะหไว เพือ่นํามาเปนแนวทางในการแกปญหา และใชงานตามวัตถุประสงคในบทที่ 1 ซ่ึงโครงงานน้ีจะเปนการพัฒนาโปรแกรมข้ึนมาเพ่ือใชสําหรับการทําสตรีมม่ิงมีเดียแบบระบบรับ-ใหบริการ (Client - Server) และการประกาศประชาสัมพันธในเครือขายขององคกร โดยรูปแบบการทํางานของระบบน้ีจะทํางานการประกาศขอความดวยการบอรดคลาส (Broadcast) เปนฟงกช่ันเสริมเพ่ือชวยเพ่ิมประสิทธิภาพในการรับสงขอมูลขาวสาร 3.2 โครงสรางและการทํางานของระบบ

ในการออกแบบโครงสรางขออธิบายระบบตามการทํางานเปน 2 สวน ดังน้ี 3.2.1 ระบบการสตรีมมิ่งภาพและเสียง

รูปท่ี 3.1 แสดงโครงสรางการทํางานในสวนของการสตรีมม่ิงภาพและเสียง

19

จากรูปท่ี 3.1 คือการแสดงการทํางานของระบบโดยการทําสตรีมม่ิง เพ่ือกระจายขอมูลในท่ีน้ี คือ ภาพและเสียงไปสูผูรับบริการ โดยเริ่มจากรับขอมูลจากสื่อชนิดตางๆ เชน ไฟลภาพ, ไฟลเสียง, ไฟลวีดิโอ หรือรับจากอุปกรณกําเนิดไฟลภาพและเสียง เชน กลองวีดิโอ, กลองเว็บแคม, ไมโครโฟน เปนตน เมื่อรับขอมูลแลวจะนําขอมูลที่ไดไปทําการแปลงสัญญาณเพื่อใหเหมาะสมกับการทําสตรีมม่ิง โดยโปรแกรมแปลง (Encoder) ซึ่งติดตั้งอยูในเครื่องคอมพิวเตอรท่ีทําหนาท่ีรับขอมูล จากนั้นจะทําการสงไฟลตอไปยังเคร่ืองเซอรเวอรสตรีมมิ่ง (Streaming Server) สําหรับใหบริการกระจายสัญญาณไปสูเคร่ืองลูกขายท่ีรองเพ่ือรับและแสดงผล ภาพและเสียงตอไป 3.2.2 ระบบประกาศขอความ โดยสงขอมูลแบบบอรดคลาส

รูปท่ี 3.2 แสดงโครงสรางการทํางานในสวนของการประกาศขอความ

จากรูปท่ี 3.2 คือการแสดงการทํางานของระบบประกาศขอความ โดยสงขอมูลแบบ

บอรดคลาส ในสวนนี้จะเปนระบบเสริมที่จะชวยใหการประชาสัมพันธภายในองคกรมีประสิทธิภาพมาย่ิงข้ึน เน่ืองจากในการใชงานจริงการใชระบบสตรีมม่ิงเสียง ในการประกาศประชาสัมพันธน้ัน อาจทําใหเกิดความไมสะดวกหรือรบกวนการทํางานของผูรับบริการ อีกทั้งหากผูรับบริการคนใดไมไดทําการเปดเครื่องคอมพิวเตอร ในชวงเวลาท่ีมีการสตรีมม่ิงเสียงก็จะทําใหพลาดขาวสารขององคกรไป ผูจัดทําโครงงานจึงเพ่ิมระบบประกาศแบบสงขอความข้ึนมา เพื่อเปนอีกทางเลือกหนึ่งในการรับขาวสาร โดยการทํางานจะเริ่มจาก รับขอมูลเขาเคร่ือง

20

คอมพิวเตอรโดยการพิมพขอความตัวอักษรลงในโปรแกรมประกาศขอความ จากน้ันโปรแกรมจะทําการสงไฟลขอความตอไปเซอรเวอร เพื่อทําการกระจายขอความออกไปดวยการบอรดคลาส เคร่ืองผูรับบริการท่ีทําการเปดโปรแกรมรับขอความอยูก็จะสามารถรับขอความประกาศไดทันที 3.3 รายละเอียดทํางานของระบบ

จากหัวขอที่ผานมาจะทําใหเห็นภาพของการทํางานแบบกวางๆ จะเห็นไดวาระบบการทํางานของโปรแกรมน้ัน ไมสามารถทํางานไดถาไมมีการเช่ือมตอรับสงขอมูลกับอุปกรณอ่ืนท่ีเกี่ยวของ ดังน้ันในการออกแบบโปรแกรมจึงจําเปนตองกําหนดรายละเอียดรูปแบบการเช่ือมตอรับสงขอมูลดวย ในหัวขอนี้จะอธิบายถึงรายละเอียดการทํางานที่ชัดเจนขึ้น เพื่อใหงายตอการทําความเขาใจ โดยทําการอธิบายเปนลําดับข้ันการทํางาน ดังตอไปนี้

3.3.1 ระบบการสตรีมมิ่งภาพและเสียง ในการทําโครงงานวิจัยนี้ไดใชซอฟแวรสําหรับการทําสตรีมม่ิงมีเดีย คือ วินโดวมีเดียเซอรวิส (Window Media Services) ซึ่งประกอบดวย วินโดวมีเดียเอ็นโคดเดอร (Window Media Encoder) และ วินโดวมีเดียเซอรเวอร (Window Media Server) สวนวินโดวมีเดียเพลยเยอร (Window Media Player) น้ัน ไดถูกทําการติดตั้งในระบบปฏิบัติการวินโดวเปนโปรแกรมพื้นฐานในเครื่องรับบริการอยูแลว โดยแตละสวนจะทําหนาที่แตกตางกัน ดังน้ี

√ วินโดวมีเดียเอ็นโคดเดอร เปนโปรแกรมที่ใชเพื่อแปลงสัญญาณ อนาล็อก (Analog) เปน ดิจิทัล (Digital) เมื่อเปนสัญญาณแบบดิจิทัลแลว ทําการเขารหัสสัญญาณใหอยูในรูปแบบขอมูลภาพหรือเสียง การเขารหัสน้ีเรียกวา เอ็นโคดเดอร (Encoder) จากน้ันทําการบีบขอมูลใหมีขนาดเล็กลงเพื่อใหสงไปในเครือขายไดสะดวกยิ่งขึ้น ซ่ึงจะมีขนาดประมาณ 1 MB ตอ 1 นาที สําหรับไฟล ภาพ+ เสียง (.WMV) และเสียงอยางเดียวประมาณ 4 MB ตอ 30 นาที (.WMA) เพื่อที่จะสงไป ใหกับวินโดวมีเดียเซอรเวอร ทํางานตอไป หลังทําการเอ็นโคดเดอรแลวสัญญาณท่ีไดจะเรียกวา เดตา(Data) และเนื่องจากเปนขอมูลแบบดิจิทัล ขอมูลจึงถูกเปลี่ยนใหอยูใน รูปแบบของ เอเอสเอฟ (asf - Advance Streaming Format) ซ่ึงเปนไดท้ังไฟลภาพยนตร และไฟลเสียง โดยที่เราสามารถบันทึกไฟลเอเอสเอฟ ลงในเครื่องคอมพิวเตอรเพื่อเปดรับชมหรือฟงในภายหลังได

√ วินโดวมีเดียเซอรเวอร โปรแกรมที่ใชสําหรับการกระจายสัญญาณขอมูลไปยังเครื่องลูกขายท่ีอยูในเครือขายอินเตอรเน็ต เม่ือเร่ิมการทํางานวินโดวมีเดียเซอรเวอร ข้ึนมาแลว ใหสรางการเช่ือมตอ เพื่อติดตอกับวนิโดวมีเดียเอ็นโคดเดอรโดยระบุที่อยูของวินโดวมีเดียเอ็นโคดเดอร ดวยไอพีแอดเดรสและพอรตตามที่กําหนดไว

21

√ วินโดวมีเดียเพลยเยอร โปรแกรมท่ีใชในการเปดรับชมไฟลมัลติมีเดียท่ีผูใช ปลายทาง จําเปนตองมีเพื่อใชรับชมการถายทอด

3.3.1.1 การทํางานฝงผูใหบริการ รูปท่ี 3.3 แสดงการทํางานการสตรีมมิ่งภาพและเสียงฝงผูใหบริการ

จากรูปท่ี 3.3 แสดงลําดับขั้นการทํางาน เริ่มจากการรับขอมูลที่ตองการทําสตรีมมิ่งใน

ท่ีน้ีคือ ไฟลมีเดียตางๆ เชน ไฟลภาพ ไฟลเสียง ทั้งภาพและเสียง หรือรับจากอุปกรณโดยตรง เชน กลองวีดิโอ ไมโครโฟน ในการถายทอดเหตุการณสด เมื่อไดรับไฟลขอมูลมาแลวจะตองผานกระบวนการแปลงสัญญาณโดยโปรแกรมสําหรับแปลงสัญญาณในการทดลองน้ีคือ โปรแกรมวินโดวมีเดียเอ็นโคดเดอร ใหไดรูปแบบขอมูลสําหรับเผยแพรภาพและเสียงบนระบบเน็ตเวิรค แลวจึงสงตอไปยังเซอรเวอรสตรีมมิ่ง เพ่ือทําการกระจายสัญญาณใหผูชมไดรับชมตอไป

เริ่มตน

รับขอมูล

แปลงสัญญาณ

กระจายสัญญาณ

จบการทาํงาน

รับขอมูลที่ตองการทําสตรีมมิ่ง เปนมีเดียไฟล หรือจากอุปกรณในกรณีทีต่องการถายทอดสด

ใชวินโดวมีเดียเอ็นโคดเดอรแปลงสัญญาณ

ใชวินโดวมเีดียเซอรเวอรในการกระจายสัญญาณ

22

3.3.1.2 การทํางานฝงผูรับบริการ

รูปท่ี 3.4 แสดงการรับผลการสตรีมมิ่งภาพและเสียงฝงผูรับบริการ

จากรูปท่ี 3.4 แสดงลําดับข้ันการทํางานของผูรับบริการ (ผูชม) เร่ิมจากการเปดโปรแกรมสําหรับรับชมในการทดลองน้ีคือ โปรแกรมวินโดวมีเดียเพลยเยอร ระบบ (หมายถึงการพัฒนาโปรแกรมของโครงงานวจัิยน้ี) จะทําการเช่ือมตอไปหาเคร่ืองเซอรเวอรสตรีมม่ิง ในการทดลองนี้ คือ วินโดวมีเดียเซอรเวอร โดยระบุการเช่ือมตอหากันดวยเลขไอพีและพอรต เพื่อทําการเชื่อมตอและรับสัญญาณขอมูล และนําสัญญาณท่ีไดรับมาแปลงสัญญาณเพื่อทําการแสดงผลใหแกผูรับบริการชมตอไป

เริ่มตน

เปดโปรแกรมแสดงผล

เชื่อมตอเซอรเวอร

รับสัญญาณและแสดงผล

จบการทาํงาน

เปดโปรแกรมวินโดวมเีดียเพลยเยอร

ระบบจะทําการเช่ือมตอไปท่ีไอพีและพอรต ของเซอรเวอรเพื่อรับสัญญาณ

วินโดวมเีดียเพลยเยอรแสดงภาพและเสียง

23

3.3.2 ระบบประกาศขอความ โดยรับสงขอมูลแบบบอรดคลาส

3.3.2.1 การทํางานฝงผูใหบริการ

รูปท่ี 3.5 แสดงการประกาศขอความโดยรับสงขอมูลแบบบอรดคลาสฝงผูใหบริการ

จากรูปท่ี 3.5 แสดงลําดับขั้นการทํางานของผูใหบริการในระบบการประกาศขอความ เร่ิมตนการทํางานจากการรับขอมูลตัวอักษรเขาสูระบบของโปรแกรม โดยผานทางคียบอรด จากน้ันโปรแกรมจะทําการทําการกระจายขอความท่ีตองการประกาศไปยังเครื่องผูรับบริการ โดยเคร่ืองรับบริการท่ีเปดอยูจะไดรับขอความประกาศในเวลาอันรวดเร็ว จากน้ันระบบจะทําการจัดเก็บขอความที่ไดทําการประกาศไว สําหรับตรวจสอบขอมูลท่ีไดทําการประกาศไปแลวไดในภายหลัง

รับขอมูลตัวอักษร

เครื่องเซอรเวอรจะทาํการกระจายขอมูล ไปยังเครื่องรับบริการที่เปดอยู

เซอรเวอรจะทําการจัดเก็บขอความไว สําหรับตรวจสอบขอมูลภายหลัง

เริ่มตน

รับขอมูล

กระจายขอความ

จัดเก็บ log ขอมูล

จบการทาํงาน

24

3.3.2.2 การทํางานฝงผูรับบริการ

รูปท่ี 3.6 แสดงการรับผลขอความโดยรับสงขอมูลแบบบอรดคลาส ฝงผูรับบริการ จากรูปท่ี 3.6 แสดงลําดับขั้นการทํางานฝงผูรับบริการในการรับขอความประกาศจากฝงผูใหบริการ เร่ิมทํางานจากการเปดโปรแกรมสําหรับรอรับการเช่ือมตอจากฝงผูใหบริการ เม่ือมีการกระจายขอความมาระบบจะทําการรับการรับขอมูลประกาศ จากน้ันจึงทําการแสดงผลเพื่อใหผูรับบริการไดทราบประกาศตอไป

เปดโปรแกรมรอสําหรับรับการเช่ือมตอ

เมื่อมกีารกระจายขอมูลของเครื่องเซอรเวอร โปรแกรมทําการรับไฟลขอความ

โปรแกรมแสดงผลขอความที่ไดรบั

เริ่มตน

เปดโปรแกรม

รับไฟลขอความ

แสดงผลขอความ

จบการทาํงาน

25

บทท่ี 4 ผลการทดลอง

บทน้ีจะเปนการทดลองใชโปรแกรมท่ีไดออกแบบการทํางานไวจากบทท่ี 3 ควบคูกับซอฟแวรที่ไดเลือกมาใชประกอบการทํางานจริง จะแบงการทํางานไดเปน 2 แบบ คือ การทํางานแบบการสตรีมม่ิงมีเดยี และการประกาศขอความตวัอักษร โดยท่ีท้ัง 2 แบบไดทําการออกแบบและกําหนดคุณสมบัตมิาใหทํางานภายในระบบเครือขายทองถิน่ ในการทําโครงงานน้ีใชเครื่องในการทําการทดลอง 3 เครื่อง คือ

∏ เคร่ืองรับขอมูล ติดตั้งโปรแกรมวินโดวมีเดียเอนโคดเดอร และโปรแกรมประกาศขอความ

∏ เครื่องเซอรเวอร ติดตั้งวินโดวมีเดียเซอรวิส และโปรแกรมประกาศขอความ ∏ เครื่องผูรับบริการ ติดตั้งโปรแกรมแสดงผลสําหรับผูใชบริการ ในการทดลองนี้จะทําการตั้งคาในสวนของเครื่องเซอรเวอรกอน เพื่อรองรับการเชื่อมตอ

ในการสงขอมูลจากเครื่องรับขอมูล และใหบริการแกเคร่ืองผูรับบริการ การทดลองสตรีมม่ิงมีเดีย

การทําสตรีมม่ิงมีเดีย การออกแบบในสวนนี้เพื่อใหมีการทํางานสําหรับรองรับการ

กระจายภาพและเสียงใหแกผูรับบริการบนเครือขายไดรับชม ภาพเหตุการณ หรือไฟลที่ตองการเผยแพร ในการทําสตรีมมิ่งมีเดีย ผูจัดทําโครงงานไดเลือกใชซอฟแวรในการใหบริการ คือ วินโดวมีเดียเซอรวิส (Window Media Service) ของบริษัทไมโครซอฟท มาใชในสวนของการรับมีเดีย แปลงไฟล จนถึงการกระจายสัญญาณ ในการทดลองจะทําการสตรีมม่ิงมีเดยี 2 แบบ คือ การทําสตรีมม่ิงมีเดียไฟล และการทําสตรีมม่ิงแบบถายทอดสด การเตรียมเคร่ืองเซอรเวอรสําหรับการทําสตรีมม่ิง

เครื่องเซอรเวอรที่ใชทดลอง ทํางานอยูบนระบบปฏิบัติการวินโดวเซอรเวอร 2003 R2 พรอมทั้งติดตั้ง วินโดวมีเดียเซอรวิส (Window Media Services) สําหรับรองรับการทําสตรีมม่ิงมีเดีย เริ่มการทดลองใหทําการตั้ง Publishing Point เพื่อเปนตัวกลางในการรับ-สงสัญญาณสตรีมมิ่งระหวางวินโดวมีเดียเอนโคดเดอรและวินโดวมีเดียเพลยเยอร ในการทดลองน้ีจะทําการตั้งชื่อ Publishing Point วา “ PublishingPoint1” สวนการตั้งคา Publishing Point ใหสามารถรับขอมูลจากวินโดวมีเดียเอนโคดเดอรนั้น ตองทําการเรียกใชโปรโตคอล http และระบุพอรต (Port) ที่จะใชในการเชื่อมตอดวย ในการทดลองนี้ระบุพอรตที่ใชคือ 8080 ตามรูปที ่4.1 และ 4.2 ซึ่งจะนําไปตั้งคาในสวนของวินโดวมีเดียเอนโคดเดอรตอไป

26

รูปท่ี 4.1 แสดงการเปดใชโปรโตคอล http

รูปท่ี 4.2 แสดงการกําหนดพอรตใหแกโปรโตคอล http

จากน้ันใหกําหนดแหลงขอมูล (Source) ให Publishing Point รับสัญญาณเปนแบบ

Push:* เพื่อรอรับสัญญาณจากวินโดวมีเดียเอนโคดเดอร ดังรูปท่ี 4.3 การต้ังคาแบบน้ีระบบจะเริ่มทําการกระจายสัญญาณเองทันทีที่มีการเชื่อมตอและสงขอมูลจากวินโดวมีเดียเอนโคดเดอร

27

รูปท่ี 4.3 กําหนดแหลงขอมูล (Source) ให Publishing Point

การกําหนดคาเคร่ืองรับขอมูลสําหรับการทําสตรีมม่ิง เครื่องรับขอมูลในการทําสตรีมมิ่งจะตองติดตั้งโปรแกรมวินโดวมีเดียเอนโคดเดอร เพื่อ

ใชในการรับขอมูลจากสื่อชนิดตางๆ นํามาแปลงสัญญาณแลวสงตอไปใหโปรแกรมวินโดวมีเดียเซอรเวอรทําการสตรีมม่ิง ในการทดลองน้ีจะแสดงการทําสตรีมม่ิง 2 แบบ คือ สตรีมม่ิงมีเดียไฟล และสตรีมมิ่งแบบถายทอดสด

1. การกําหนดคาสําหรับการสตรีมม่ิงมีเดียไฟล เริ่มจากการเปดโปรแกรมวินโดวมีเดียเอน

โคดเดอร เพื่อทําการรับไฟลและนํามาทําการแปลงสัญญาณ

รูปท่ี 4.4 การเลือกการทํางานแบบ Custom Session

28

จากรูปท่ี 4.4 เมื่อทําการเปดโปรแกรมมีเดียเอนโคดเดอรแลวใหกด New Session เพื่อเร่ิมการต้ังคาระบบ จากน้ันใหเลือกโหมดการทํางานแบบ Custom Session

รูปท่ี 4.5 เลือกมีเดียไฟลที่ตองการทําสตรีมมิ่ง

ในหนาตางน้ีสามารถต้ังคาคุณลักษณะในการกระจายสัญญาณไดตามความตองการ ในท่ีน้ีจะแสดงการต้ังคาเฉพาะท่ีจําเปนตอการกระจายสัญญาณ จากรูปท่ี 4.5 แสดงการเลือกมีเดียไฟล จากแถบเมนู Sources โดยสามารถเลือกไดแหลงที่มาของมีเดียได 3 แบบ คือ Device (รับสัญญาณจากอุปกรณ) File (มีเดียไฟล) หรือ Both device and file (ทั้งจากอุปกรณและจากไฟลก็ได) ในการทดลองนี้เลือกแบบ File

เมื่อทําการเลือกมีเดียไฟลแลว ใหทําการต้ังคาการสงออก (Output) ไดท่ีแถบเมนู Output ตามภาพที่ 4.6 ใหเลือก Push to server ตั้งคา Server name , Publishing Point เพื่อใหวินโดวมีเดียเอนโคดเดอรสามารถสงขอมูลไปที่วินโดวมีเดียเซอรเวอร

รูปท่ี 4.6 การตัง้คาการสงออก (Output)

29

จากน้ันกด Apply จะปรากฏหนาตาง ตามภาพที่ 4.7 ใหทําการกรอกขอมูล Username และ Password ของเครื่องเซอรเวอรที่เราจะทําการสงขอมูลไปถึง เพื่อเปนการขอเขาถึงเครื่องเซอรเวอร

รูปท่ี 4.7 กรอกขอมูล Username และ Password เครื่องเซอรเวอร

เม่ือทําการต้ังคาท่ีจําเปนเสร็จแลวก็จะสามารถเร่ิมการเอนโคดเดอรเพื่อแปลงมีเดียให

เปนสัญญาณท่ีเหมาะสมตอการทําสตรีมมิ่งตอไป รูปท่ี 4.8 หนาจอของโปรแกรมวินโดวมีเดียเอนโคดเดอรในขณะที่มีการแปลงสัญญาณและทําการสงขอมูลไปยังโปรแกรมวินโดวมีเดียเซอรเวอรที่เครื่องเซอรเวอร

รูปท่ี 4.8 เริ่มทําการแปลงสัญญาณและสงขอมูล

30

2. การกําหนดคาสําหรับการสตรีมม่ิงถายทอดสด เร่ิมจากการเปดโปรแกรมวินโดวมีเดยีเอนโคดเดอร เพ่ือทําการรับไฟลและนํามาทําการแปลงสัญญาณ

รูปท่ี 4.9 การเลือกการทํางานแบบ Broadcast a live event

ทําการเลอืกโหมดการทํางานแบบ Broadcast a live event ตามรูปท่ี 4.9 เพื่อเริ่มการ

ทํางานแบบการถายทอดเหตกุารณสด

รูปท่ี 4.10 เลือก Device ที่ตองการรับภาพและเสียง จากรูปท่ี 4.10 แสดงการเลือกอุปกรณที่ตองการรับภาพและเสียงเขามาทําการแปลง

สัญญาณในการทดลองนี้ใชกลองเว็บแคมตอกับเครื่องคอมพิวเตอรในการถายทอดสด สําหรับ

31

โหมดการถายทอดสดนั้น โปรแกรมจะมีการใหเลือกบันทึกภาพและเสียงเปนไฟลเก็บไวไดดวย ดังรูปท่ี 4.11 ใหทําการบันทึกไวเพื่อที่จะสามารถนํามาดูหรือถายทอดยอนหลังได

รูปท่ี 4.11 แสดงการเลือกบันทึกมีเดียไฟลที่ทําการถายทอด การตัง้คาการสงออกจะเหมือนกับการทําสตรีมม่ิงแบบมีเดียไฟลโดยจะสงขอมูลท่ีไดแปลงสัญญาณแลวไปยังเซอรเวอรเพื่อใหกระจายสัญญาณตอไป

รูปท่ี 4.12 แสดงการเริ่มถายทอดสดเหตุการณ

32

จากรูปท่ี 4.12 เปนหนาตางแสดงการถายทอดสัญญาณแบบสด โดยสามารถดูรายละเอียดของการถายทอดสัญญาณไดจากแถบ Monitor และมีหนาจอแสดงผลภาพของฝง input และ ฝง output ดวย

การแสดงผลท่ีเคร่ืองผูรับบริการ เมื่อทําการถายทอดสัญญาณแลว เครื่องรับบริการสามารถเปดโปรแกรม เพ่ือทําการ

เชื่อมตอและรับสัญญาณมาแสดงผลใหแกผูรับบริการ หนาตางของโปรแกรมจะแบงเปน 2 สวนคือ สวนแรก(ดานบนของหนาตาง) จะทํางานรับการประกาศขอความตัวอักษร สวนที่สอง(ดานลางของหนาตาง) จะทํางานรับและแสดงผลการกระจายสัญญาณสตรีมมิ่งมีเดียตางๆ ในชวงแรกน้ีจะขออธบิายถึงการทํางานในสวนท่ีสองกอน และสําหรับการทํางานในสวนแรกจะทําการอธิบายในหัวขอการทดลองในลําดับถัดไป รูปท่ี 4.13 โปรแกรมรับและแสดงผลการสตรีมม่ิงมีเดียไฟล

33

รูปท่ี 4.14 โปรแกรมรับและแสดงผลการสตรีมม่ิงถายทอดสด

การทํางานของโปรแกรมในสวนรับและแสดงผลตามรูปท่ี 4.13 และ รูปท่ี 4.14 โปรแกรมไดถูกต้ังคาใหทําการเช่ือมตอขอรับสัญญาณจากเคร่ืองเซอรเวอรสตรีมม่ิง ในการทดลองนี้ตั้งคาการเชื่อมตอโดยใช URL ที่เครื่องเซอรเวอรกําหนดใหใชสําหรับเชื่อมตอ คือ mms://projectserver/PublishingPoint1 หรือ http://projectserver:8080/PublishingPoint1

การทดลองประกาศขอความตัวอักษร

การประกาศขอความตัวอกัษร การออกแบบในสวนน้ีทําข้ึนสําหรับรองรับการกระจายขอความตัวอักษรใหแกผูรับบริการบนเครือขายไดรับทราบ ขอความประกาศอีกทางหนึ่ง นอกเหนือจากการติดประกาศตามบอรด หรือการโทรศัพทแจง โดยโปรแกรมจะมีการทํางาน 2 ฝง คือ ฝงผูใหบริการการทํางานของโปรแกรมจะมีหนาที่รับขอความตัวอักษรจากแปนพิมพและทําสงขอความตัวอักษรนั้นไปยังโปรแกรมรับขอความที่เซอรเวอร ดังรูปท่ี 4.15

รูปท่ี 4.15 หนาตางโปรแกรมประกาศขอความฝงผูใหบริการ ผูใหบริการสามารถพิมพขอความที่ตองการประกาศลงในกลองขอความ แลวจึงทําการกด Send โปรแกรมจะทําการสงขอความไปยังเครื่องเซอรเวอรที่พอรตที่ไดตั้งคาไว

34

โปรแกรมประกาศขอความที่ไดติดตั้งไวที่เครื่องเซอรเวอร เมื่อไดรับขอความจากโปรแกรมฝงผูใหบริการแลว ดังรูปท่ี 4.16 โปรแกรมจะทําการบันทึกขอความที่ทําการประกาศ เก็บไวเปนไฟลตัวอักษร (Text Fie) ดังรูปท่ี 4.17 แลวจึงทําการกระจายขอความดวยการบอรดคลาสเมสเซจ (Broadcast Message) ไปยังผูรับบริการที่อยูในเครือขายทองถิ่นดวยหมายเลข IP ปลายทางคือ 255.255.255.255 ผานทางพอรตที่ไดตั้งคาไว ผูรับบริการท่ีทําการเปดโปรแกรมอยูจะสามารถไดรับขอความประกาศ ดังรูปท่ี 4.18

รูปท่ี 4.16 โปรแกรมประกาศขอความที่ไดติดตั้งไวที่เครื่องเซอรเวอร โปรแกรมประกาศขอความที่ไดติดตั้งไวที่เครื่องเซอรเวอรเมื่อไดรับขอความจะทําการ

แสดงผลขอความท่ีเขามาใหมในชองบนและจะเปลี่ยนเม่ือมีขอความใหมกวาเขามา สวนในชองลางจะแสดงผลขอความที่ไดรับตามลําดับกอนหลังสะสมลงมาเรื่อย สําหรับเฝาดูการประกาศขอความของผูดูแลระบบ

35

รูปท่ี 4.17 การบันทึกขอความท่ีทําการประกาศ เก็บไวเปนไฟลตัวอักษร การบันทึกขอความจะทําการระบุวันท่ี/เดือน/ป เวลา และขอความท่ีไดทําการประกาศไว

สําหรับดูไดในภาพหลัง สวนฝงผูรับบริการเมื่อทําการติดตั้งโปรแกรมแลวจะมีไอคอนของโปรแกรมปรากฏอยูท่ี

มุมลางขวาของหนาจอวนิโดว (Desktop) ดังรูปท่ี 4.18 เม่ือคลิกที่ไอคอนจะแสดงหนาตางโปรแกรมข้ึนมา เพื่อแสดงผลขอความประกาศและหรือแสดงผลภาพและเสียงจากการสตรีมมิ่ง เม่ือทําการคลิกปุม X ในหนาตางโปรแกรมจะปดไปเหลือแตไอคอนไวใหคลิกเปดเหมือนเดิม

รูปท่ี 4.18 ไอคอนและหนาตางโปรแกรมที่ติดตั้งที่เคร่ืองผูรับบริการ

36

เมื่อมีการกระจายขอความประกาศ หากผูรับบริการเปดหนาตางโปรแกรมไว โปรแกรมจะแสดงผลขอความประกาศใหผูใชไดทราบในทันที ดังรูปท่ี 4.19 แตถาหากผูรับบริการไมไดเปดหนาตางโปรแกรมไว ไอคอนที่หนาจอวินโดวจะเปลี่ยนจาก สีเหลืองไปเปนสีแดง เพื่อใหผูรับบริการไดทราบวาไดมีขอความประกาศถูกสงมาและยังไมไดเปดดู ตามภาพที่ 4.20

รูปท่ี 4.19 หนาตางโปรแกรมประกาศขอความตัวอักษร

รูปท่ี 4.20 แสดงสีไอคอนท่ีจะเปล่ียนไปเม่ือมีขอความท่ียังไมไดเปดดู

โปรแกรมสามารถรับและแสดงผล ท้ังการสตรีมม่ิงมีเดียและการประกาศขอความไดพรอมกัน โดยที่หากไมมีการแสดงผลในสวนของการสตรีมมิ่งมีเดียโปรแกรมจะแสดงหนาตางของวินโดวมีเดียเพลยเยอรแคแผงควบคุมการทํางานและสถานะเทาน้ัน เพ่ือความสะดวกในการทํางานของผูรับบริการ

37

บทท่ี 5 สรุปผลการดาํเนินงาน

5.1 ประโยชนจากการทดลอง จากการทดลอง “ระบบเสียงตามสายภายในเครือขาย” เปนระบบท่ีชวยใหงานประชาสัมพันธขอมูลขาวสารมีประสิทธิภาพและรวดเร็วมากข้ึน รองรับและสนับสนุนการทํากิจกรรมรวมกันภายในองคกรโดยการใชเทคโนโลยีการสตรีมม่ิงมีเดีย ท้ังชวยเพิ่มชองทางการส่ือสารภายในองคกรใหสามารถเลือกใชไดตามความเหมาะสม 5.2 ปญหาและอุปสรรค จากการพัฒนาโปรแกรมท่ีผานมาอาจมีบางสวนท่ียังไมสามารถดําเนินการได เน่ืองจากติดปญหาทางดานการเขียนโปรแกรมโดยผูจัดทําเอง และการกําหนดคาในภาษาที่ใชพัฒนา ซ่ึงเปนผลใหการทํางานของโปรแกรมยังมีบางสวนท่ีตองหาแนวทางในการพัฒนาเพื่อใหโปรแกรมสามารถทํางานไดมีประสิทธิภาพมากข้ึน 5.3 แนวทางในการพฒันาระบบตอ จากข้ันตอนการทดลองทําใหไดทราบถึงแนวทางในการพัฒนาระบบตอ ดังน้ี

1. ระบบควรไดนําไปทดลองใชงานจริง เพื่อคนหาและตรวจสอบความผิดพลาดท่ีอาจเกิดขึ้นได เมื่อตองใชในเครือขายจริง

2. ควรพัฒนาตอในดานการดูประกาศหรือไฟลมีเดียยอนหลัง

ในระบบเสียงตามสายภายในเครือขายน้ีเปนเพียงระบบท่ีสามารถทํางานไดในระดับเบ้ืองตนเทาน้ัน หากระบบไดมีการพัฒนาจะทําใหระบบน้ีสามารถทํางานไดในระดับท่ีสูงข้ึนและมีประสิทธิภาพมากย่ิงข้ึนดวย

38

บรรณานุกรม

[1]http://www.burapaprachin.ac.th/network/Page101.htm [2]http://www.chakkham.ac.th/technology/network/datacommu.html [3]http://elearning.nectec.or.th/index.php?mod=Courses&op=lesson_show&uid=&cid=163&lid=1624&sid=&eid=&page=1 [4]http://elearning.nectec.or.th/index.php?mod=Courses&op=lesson_show&uid=&cid=163&lid=1636&sid=&eid=&page=1 [5] http://www.nextproject.net/contents/default.aspx?00036 [6] สัจจะ จรัสรุงรวีวร Internet Programming ดวย Visual Basic 6.0 และ ASP

39

ภาคผนวก

ข้ันตอนการติดต้ังระบบ เพือ่ใชงาน แบงเปน 3 สวน คือ เคร่ืองรับขอมูล , เครื่องเซอรเวอร และเครื่องผูรับบริการ โดยทั้งหมดตองทํางานอยูบนเครือขายเดียวกัน

∏ เคร่ืองรับขอมูล จะตองทําการติดติดตั้งโปรแกรมวินโดวมีเดียเอนโคดเดอร และโปรแกรมประกาศขอความ

� ในโครงงานนี้ใช โปรแกรมวินโดวมีเดียเอนโคดเดอร เวอรชั่น 9 หลังจากติดตั้งโปรแกรมลงในเครื่องรับขอมูลแลว ในการใชงานตองตั้งคาเชื่อมตอใหโปรแกรมวินโดวมีเดียเอนโคดเดอรสงสัญญาณไปที่ โปรแกรมวินโดวมีเดียเซอรเวอรดวย (รายละเอียดอยูในบทท่ี 4)

� โปรแกรมประกาศขอความ สวนของเครื่องรับขอมูล ช่ือโปรแกรม Admin นําไฟลโปรแกรมมาใสไวในเครื่องรับขอมูล และเมื่อตองการใชงานใหทําการดับเบ้ิลคลิกแลวจะปรากฏหนาตางสําหรับใชงานทันที

∏ เครื่องเซอรเวอร ติดตั้งวินโดวมีเดียเซอรวิส และโปรแกรมประกาศขอความ

� ในโครงงานนี้ใช ระบบปฏิบัติการวนิโดวเซอรเวอร 2003 R2 ใหทําการเพิ่ม คอมโพแนนตวินโดวมีเดียเซอรวิส สําหรับรองรับการทําสตรีมม่ิง ใหทําการตั้งชื่อเครื่องเซอรเวอร และPublishig Point ใหเหมือนกับการทดลองเพื่อใหการเชื่อมตอถูกตองตามที่ไดตั้งคาในระบบไว (รายละเอียดอยูในบทท่ี 4)

� โปรแกรมประกาศขอความ สวนของเครื่องเซอรเวอร ช่ือ Server นําไฟลโปรแกรมมาใสไวในเครื่องเซอรเวอร และเมื่อตองการใชงานใหทําการดับเบ้ิลคลิกแลวจะปรากฏหนาตางแสดงผลเม่ือมีการทํางาน

∏ เครื่องผูรับบริการ ติดตั้งโปรแกรมแสดงผลสําหรับผูใชบริการ � นําไฟลโปรแกรมสําหรับแสดงผลภาพ เสียง และรับประกาศขอความ

สวนของเครื่องผูใชบริการ ช่ือ Client นําไฟลโปรแกรมมาใสไวในเครื่องผูรับบริการ และเมื่อตองการใชงานใหทําการดับเบิ้ลคลิกแลวจะปรากฏหนาตางสําหรับแสดงผลภาพ เสียง และขอความประกาศ หากตองการใหโปรแกรมเร่ิมตนการทํางานเองเม่ือเปดเคร่ืองใหนําไฟลโปรแกรมใสไวท่ี Startup ของวินโดว (รายละเอียดอยูในบทท่ี 4)

40

ข้ันตอนการใชงานระบบ เร่ิมตนการใชงานใหทําการเปดโปรแกรมท้ัง 3 สวนการทํางาน คือ

1. สวนเครื่องรับขอมูล (Input) เปดโปรแกรมวินโดวมีเดียเอนโคดเดอร และโปรแกรมประกาศขอความ

2. สวนเครื่องเซอรเวอร (Server) เปดใชวินโดวมีเดียเซอรวิส และโปรแกรมประกาศขอความ

3. สวนเคร่ืองผูใชบริการ (Client) โปรแกรมแสดงผลสําหรับผูใชบริการ

จากภาพแสดงการทํางานรวมกันของทั้ง 3 สวน