Leikur að lifa 1

Samskipti

Því meira sem við gefum af okkur þeim mun betri samskipti við aðra.

Leikur að lifa 2

10. Samskipti

• Lykilspurningar:– Til hvers eru samskipti?– Hver eru mismunandi form tjáskipta?– Hvað þarf til að tjáskipti séu árangursrík?– Hvers vegna skipta samkennd og ákveðni miklu

máli í samskiptum?– Hvaða áhrif hafa neikvæð samskipti eins og

einelti?– Hvernig má vinna bug á einelti?

Leikur að lifa 3

Samskipti

• http://kvikmynd.is/myndband.asp?id=1469

Leikur að lifa 4

Samskipti

• Eru okkur mikilvæg.– Við þurfum á því að halda að aðrir skilji okkur.

• Við eigum daglega í ólíkum samskiptum.– Foreldrar– Fjölskylda– Vinir– Skóli– Samfélagið

• Miðlun og móttaka hugsana og tilfinninga með og án orða.

Leikur að lifa 5

Ég og samskipti

Vinnan

Samfélagið

Tómstundir

Skólinn

Vinirnir

Fjölskyldan

Ég

Leikur að lifa 6

Samskipti

• Við tjáum – hugsanir okkar– skoðanir– líðan– tilfinningar– óskir – þarfir– spyrjum spurninga – fræðumst

• Við tökum við sams konar boðum og óskum frá öðrum.

Leikur að lifa 7

Tjáskipti

• Án orða– Svipbrigði– Fas– Látbragð– Stundum klæðnaður o.fl.

• Með orðum– Veljum þau orð sem við teljum ná best þeirri

merkingu sem við viljum koma til skila. – Notum raddstyrk, blæ og tónfall.– Beitum látbragði og svipbrigðum með orðunum.

Leikur að lifa 8

Árangursrík samskipti

• Viðtakandi skilur boðin á þann hátt sem ætlast er til.

Leikur að lifa 9

Samskiptareglur og samskiptaform

• Samskipti eru mismunandi milli menningarsamfélaga, aldurshópa, kynja o.fl.

• Mikilvægt er að þekkja þær samskiptareglur og þau samskiptarform sem gilda hverju sinni og meta aðstæður út frá þeim.

Leikur að lifa 10

En hvernig?

• Sá sem tjáir sig (með orðum) þarf að – tala skýrt– segja rétt frá – nota rökrétta röð – nota líkamstjáningu sem hæfir

• Sá sem á að meðtaka skilaboðin þarf að – hlusta – meðtaka önnur boð

Leikur að lifa 11

Tölvupóstur – msn – sími

• Þá vantar líkamstjáningu og augnsamband.

• Þá eru orðin enn mikilvægari.

• Oft skapast misskilningur.

Leikur að lifa 12

Samspil tjáningarforma

Munnleg tjáning

LíkamstjáningSkrifleg tjáning

Leikur að lifa 13

Hver ber ábyrgð á samskiptum?

• Sá sem tjáir sig.

• Sá sem tekur á móti upplýsingunum.

• Það eru engin samskipti ef sá sem tekur á móti upplýsingum skilur þær ekki.

• Hvað er þá mikilvægt?

Leikur að lifa 14

Hvað finnst ykkur?

• Einhver segir: – Ég elska þig.

• Hann/hún:– Horfir ekki í augu viðmælandans.– Tónninn er reiðilegur.– Hendurnar krosslagðar.– Fer að lesa Moggann.

• Hvort skiptir líkamstjáningin eða orðin meira máli?

Leikur að lifa 15

Persónuleg samskipti

• Við deilum: – tilfinningum– hugsunum – samkennd

• Verðum þannig nákomnari þessu mikilvæga fólki í lífi okkar.

• Þeim mun meira sem við gefum af okkur í samskiptum, með hreinskilni, kurteisi og umburðarlyndi, því betri verða þau og tengslin nánari.

Leikur að lifa 16

Einlægni – áhugi – samkennd –

einurð – ákveðni • Við þurfum að

– geta sett okkur í spor annarra.– kunna að hlusta - finna til og gleðjast með öðrum.– kunna að segja nei þegar það á við.– að geta tekið rökum og gagnrýni og skipt um

skoðun ef ástæða er til.– geta verið ákveðin.– kunna að viðurkenna mistök, biðjast fyrirgefningar

eða afsökunar þegar ástæða er til

Að læra góð samskipti byggist m.a. á því að átta sig á hvernig maður vildi sjálfur að aðrir

brygðust við – og gera eins!

Leikur að lifa 17

Hvernig er best að biðja kennara um hjálp við

námið?

Leikur að lifa 18

Hvaða samskiptareglur gilda hér?

•

Leikur að lifa 19

Neikvæð samskipti

Einelti

Leikur að lifa 20

Einelti

• Tíðar og neikvæðar athafnir (andlegar og líkamlegar) sem beitt er af geranda (einum eða fleiri) gegn þolanda yfir ákveðið tímabil.

• Athafnirnar valda þolanda mikilli vanlíðan og grafa undan sjálfstrausti hans. 

• Getur staðið yfir í langan tíma áður en þolandi áttar sig á því.

• Getur hent alla. 

Leikur að lifa 21

Einelti er til dæmis:

• Rógburður og illt umtal. • Rangar ásakanir.• Stöðug og óréttlát gagnrýni.• Niðurlæging í viðurvist annarra.• Særandi umtal. • Hótanir og/eða árásir.• Niðrandi athugasemdir um kyn, uppruna, kynþátt, kynhneigð

o.s.frv.• Háð.• Skemmdarverk.• Útilokun.• Kynferðisleg áreitni.• O.fl.

Leikur að lifa 22

Algengar afleiðingar hjá þolanda

• Kvíði og streita.• Skapbreytingar, hefndarþorsti og hjálparleysi.• Ótti, höfnunartilfinning, biturð, öryggisleysi,

minnimáttarkennd og örvænting.   • Andúð á skóla/vinnu/áhugamáli, minnkandi

vinnuafköst og árangur og þverrandi trú á framtíðina. • Skert sjálfsbjargarviðleitni, minna sjálfstraust.• Félagsleg einangrun, þunglyndi og þráhyggja.• Jafnvel sjálfsmorðshugleiðingar.

• Fjölskyldan og vinir verða líka fyrir eineltinu.

Leikur að lifa 23

Sá sem horfir á einelti

• Hvað á hann að gera?

Leikur að lifa 24

Hvers vegna einelti?

• Samkeppni

• Ótti

• Öfund

• Þekkingarleysi

• O.fl. 

Leikur að lifa 25

Hverjir geta orðið fyrir einelti?

• Allir

Leikur að lifa 26

Lærum að deila með öðrum!