leikur að lifa 1. 2 3. tilfinningar lykilspurningar: –hvað eru tilfinningar? –til hvers eru...
Post on 22-Dec-2015
254 views
TRANSCRIPT
![Page 1: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/1.jpg)
Leikur að lifa 1
![Page 2: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/2.jpg)
Leikur að lifa 2
3. Tilfinningar
• Lykilspurningar:– Hvað eru tilfinningar?– Til hvers eru tilfinningar?– Hvernig birtast tilfinningar?– Hvers vegna er mikilvægt að vinna úr og
tjá tilfinningar?– Í hverju felst það að þekkja tilfinningar sínar?– Hvað er tilfinningalegt heilbrigði?
![Page 3: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/3.jpg)
Leikur að lifa 3
HugarflóðNefnið eins margar þægilegar og óþægilegar tilfinningar og þið getið
• Þægilegar • Óþægilegar
Eru allir sammála?
![Page 4: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/4.jpg)
Leikur að lifa 4
TilfinningarLeiðarkort um eigin líkama og í samskiptum við aðra
• Líffræðileg og lífeðlisfræðileg viðbrögð við áreiti.– Líkaminn verður fyrir áreiti. – Áreitið hrindir af stað taugaboðum. – Taugaboðin berast til heilans.– Heilinn skynjar boðin og túlkar.– Heilinn sendir upplýsingar áfram um líkamann um
það hvernig hann eigi að bregðast við. – Sum þessara viðbragða upplifum við svo sem
tilfinningar.
![Page 5: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/5.jpg)
Leikur að lifa 5
Hvað kveikir tilfinningar
• Tilfinningar kvikna eftir aðstæðum og atvikum sem við– lendum í– sjáum– hugsum um– heyrum– lesum um
Tilfinningar eru eðlilegar og allir hafa þær.
![Page 6: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/6.jpg)
Leikur að lifa 6
Birting tilfinninga
• Við finnum þessar tilfinningar í líkamanum– Vanlíðan– Vellíðan
• ... og birting þeirra er ólík á milli einstaklinga
![Page 7: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/7.jpg)
Leikur að lifa 7
Til hvers eru tilfinningar?
• Gefa til kynna líðan.• Gefa atburðum og hugsunum merkingu.• Leiðarvísir um lífið.• Tengja fólk böndum.
– Leiðarvísir annarra um umgengni þeirra við okkur.
– Leiðarvísir okkar í samskiptum við aðra– Því er:
• Mikilvægt að kunna að senda rétt skilaboð um tilfinningar okkar og þekkja skilaboð annarra.
![Page 8: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/8.jpg)
Leikur að lifa 8
Tilfinningalegar þarfir
• Við höfum tilfinningalegar þarfir
• Erum við meðvituð um þær?
• Þekkjum við þær?
![Page 9: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/9.jpg)
Leikur að lifa 9
Hugarflóð – Hvers þörfnumst við?
Líkamlegar þarfir Tilfinningalegar þarfir/kenndir
![Page 10: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/10.jpg)
Leikur að lifa 10
Tilfinningalega heilbrigð manneskja
• Meðvituð um tilfinningar sínar og hlustar á þær.
• Kann að sýna tilfinningarnar á þann hátt sem hæfir hverju sinni.
• Leyfir sér að hafa alls konar tilfinningar án þess að hafa áhyggjur eða afneita þeim.
![Page 11: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/11.jpg)
Leikur að lifa 11
Tilfinningalega heilbrigð manneskja
• Er ekki sífellt að rannsaka tilfinningar sínar.
• Reynir ekki stöðugt að sannfæra sig um að þær séu annaðhvort ástæðulausar eða réttlætanlegar.
En hún reynir ekki að láta eins og tilfinningar séu ekki til.
Hún þekkir þær og tekur mark á þeim.
![Page 12: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/12.jpg)
Leikur að lifa 12
Útrás tilfinninganna
• Nauðsynlegt er að finna þeim rétta útrás – skrifa þær niður– tala við aðra– hugleiða í rólegheitum– syngja og dansa – o.s.frv.
• Allt eftir því hver tilfinningin er og aðstæðurnar
![Page 13: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/13.jpg)
Leikur að lifa 13
Innibyrgðar tilfinningarHvað gerist ef við viðurkennum
þær ekki, vinnum ekki úr þeim og veitum þeim ekki útrás?
![Page 14: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/14.jpg)
Leikur að lifa 14
Afleiðingarnar –Neikvæðar tilfinningar:
• Vanlíðan• Þunglyndi • Höfuðverkur• Magaverkur
• Bakverkur• Vöðvabólga• Hár blóðþrýstingur• O.fl.
![Page 15: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/15.jpg)
Leikur að lifa 15
Afleiðingar – Jákvæðar tilfinningar:
• Sá sem ekki kann að láta í ljós ást, hlýju og gleði glímir við tilfinningaleg vandamál sem geta orðið líkamleg.
• Jákvæðar tilfinningar þurfa líka útrás.
![Page 16: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/16.jpg)
Leikur að lifa 16
Bældar tilfinningar
• Það að bæla tilfinningar er ekki það sama og að hafa stjórn á þeim.
• Bæling er leiðin til að láta tilfinningarnar taka völdin í lífinu!
• Okkur má t.d. líða illa, við megum vera sár, reið og leið og stundum er það ósköp eðlilegt.
Kúnstin er að kunna að líða illa og vinna sig í gegnum þá tilfinningu!
![Page 17: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/17.jpg)
Leikur að lifa 17
Hvernig lærum við á tilfinningarnar?
• Með reynslu.
• Með sjálfsþekkingu.
• Með því að vera tilfinningalega meðvituð.
• Með því að þykja vænt um okkur sjálf hvað sem á dynur.
![Page 18: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/18.jpg)
Leikur að lifa 18
Sorg og áföll
Guðdómlegasta reynsla sem nokkrum getur hlotnast er að heyra rödd vináttunnar þegar neyðin sverfur að.
Charlotte c. Schiller
Sorg vegna missis eða áfalls er sterk tilfinning sem allir finna fyrir á lífsleiðinni.
![Page 19: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/19.jpg)
Leikur að lifa 19
Sorg og áföll
• Að falla á prófi
• Slys og veikindi
• Skilnaður
• Svik
• Dauðsfall
• O.fl.
![Page 20: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/20.jpg)
Leikur að lifa 20
Sorg
• Flókið ferli sem tekur mislangan tíma að vinna sig í gegnum og getur hamlað eðlilegri lífsgöngu manna um tíma. – Ótal ólíkar tilfinningar sem háðar eru þeim
einstaklingi sem á í hlut.– Ólíkt á milli syrgjenda.
![Page 21: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/21.jpg)
Leikur að lifa 21
Sorgarviðbrögð
• Breytt hegðun
• Líkamleg viðbrögð
• Hugræn viðbrögð
• Tilfinningaleg viðbrögð
![Page 22: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/22.jpg)
Leikur að lifa 22
Sorgarviðbrögð – breytt hegðun
– dæmi• Samskipti
• Einangrun
• Eirðarleysi
• Tíð grátköst
• Breyttar neysluvenjur í sambandi við mat og vímugjafa
![Page 23: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/23.jpg)
Leikur að lifa 23
Sorgarviðbrögð – líkamleg viðbrögð
– dæmi• Þreyta• Svefntruflanir• Svimi• Höfuðverkur• Ógleði• Andþyngsli• Hár blóðþrýstingur• Skjálfti• Sjóntruflanir
![Page 24: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/24.jpg)
Leikur að lifa 24
Sorgarviðbrögð – hugræn viðbrögð
– dæmi
• Einbeitingar- eða minnisleysi
• Erfiðleikar með rökhugsun og ákvarðanatöku
• Martraðir
• Óreiðukenndar hugsanir
• Skeytingarleysi gagnvart umhverfinu
• Ásakanir
![Page 25: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/25.jpg)
Leikur að lifa 25
Sorgarviðbrögð – tilfinningaleg viðbrögð – dæmi
• Dofi
• Reiði
• Ótti
• Hatur
• Afneitun
• Þrá
• Sektarkennd
![Page 26: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/26.jpg)
Leikur að lifa 26
Hvað skiptir þá máli?
• Stuðningur og skilningur ættingja
og vina.
• Leyfa sér að syrgja, sorgin græðir.
• Gefa sorginni tíma.
• Svo heldur lífið áfram ...
![Page 27: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/27.jpg)
Leikur að lifa 27
Sorgarferlið
![Page 28: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/28.jpg)
Leikur að lifa 28
Nokkur ráð þegar sorgin er við völd:
• Tjáðu tilfinningar þínar.• Taktu við stuðningi frá öðrum.• Leitaðu stuðnings hjá fagfólki ef þú telur þess þörf. • Mundu að alls konar tilfinningar og viðbrögð eru
eðlileg.• Reyndu að sofa vel, hreyfa þig og borða hollan mat.• Forðastu vímugjafa.• Geymdu stórar ákvarðanir.
![Page 29: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/29.jpg)
Leikur að lifa 29
Hvernig umgöngumst við syrgjendur?
• Gefðu þig að þeim.
• Veittu umhyggju og samúð og sýndu væntumþykju þína.
• Gefðu syrgjendum tækifæri til að tala um tilfinningar sínar og gráta.
![Page 30: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/30.jpg)
Leikur að lifa 30
Hvernig umgöngumst við syrgjendur?
• Mundu að endurtekning hjálpar syrgjanda að vinna sig gegnum sorgina.– Ekki segja:
• „Já, þú varst búinn að segja það!“
• Ekki forðast að tala um þann látna eða þann atburð sem veldur sorg.
• Vertu til taks fyrir syrgjendur á erfiðum dögum.
![Page 31: Leikur að lifa 1. 2 3. Tilfinningar Lykilspurningar: –Hvað eru tilfinningar? –Til hvers eru tilfinningar? –Hvernig birtast tilfinningar? –Hvers vegna](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022081420/56649d7f5503460f94a6343f/html5/thumbnails/31.jpg)
Leikur að lifa 31
Mundu
Tilfinningar eru eðlilegar og allir hafa þær en þær eru ólíkar á milli einstaklinga.
Aðgát skal höfð í nærveru sálar!