نشانگرهاي سلامت ( indicators of health )

22

Indicators of Indicators of ) )سالمتسالمت نشانگرهاينشانگرهايhealthhealth))

جامعه ما تا چه اندازه سالم است؟جامعه ما تا چه اندازه سالم است؟ نشانگر: نشانگر:كاربردكاربردموارد موارد

اندازه گيري سطح سالمتي جامعهاندازه گيري سطح سالمتي جامعه•

مقايسه سطح سالمتي يك جامعه در مقاطع زماني متواليمقايسه سطح سالمتي يك جامعه در مقاطع زماني متوالي•

مقايسه سطح سالمتي جوامع مختلف با هم در يك مقطع مقايسه سطح سالمتي جوامع مختلف با هم در يك مقطع •زمانيزماني

تعيين نيازهاي سالمت يك جامعهتعيين نيازهاي سالمت يك جامعه•

A محدودند!(• A محدودند!(نحوه تخصيص منابع )كه معموًال نحوه تخصيص منابع )كه معموًال

نظارت و ارزشيابي خدمات و برنامه هاي بهداشتي و نظارت و ارزشيابي خدمات و برنامه هاي بهداشتي و •میزان دستیابی به اهداف میزان دستیابی به اهداف

33

ویژگیهای نشانگرویژگیهای نشانگر.1.1ValidValid معتبر(: دقیقا! همان چیزی را اندازه بگیرد )معتبر(: دقیقا! همان چیزی را اندازه بگیرد(

که باید اندازه گرفته شود.که باید اندازه گرفته شود..2.2ReliableReliable قابل اعتماد(: اگرچند نفر در نقاط )قابل اعتماد(: اگرچند نفر در نقاط(

مختلف یک اندازه گیری انجام دهند، نتایج یکسان مختلف یک اندازه گیری انجام دهند، نتایج یکسان باشد.باشد.

.3.3SensitiveSensitive حساس(: نسبت به تغییرات وضعیت )حساس(: نسبت به تغییرات وضعیت(مورد بررسی، حساس باشد.مورد بررسی، حساس باشد.

.4.4SpecificSpecific ویژه(: فقط منعکس کننده تغییرات )ویژه(: فقط منعکس کننده تغییرات(وضعیت مورد بررسی باشد.وضعیت مورد بررسی باشد.

.5.5FeasibleFeasible امکان پذیر(: جمع آوری داده های مورد )امکان پذیر(: جمع آوری داده های مورد(نیاز برای محاسبه نشانگر، امکان پذیر باشد.نیاز برای محاسبه نشانگر، امکان پذیر باشد.

.6.6RelevantRelevant مربوط(: در فهم وضعیت مورد )مربوط(: در فهم وضعیت مورد(بررسی کمک کند.بررسی کمک کند.

44

نکات مهم در مورد نشانگر در نکات مهم در مورد نشانگر در سالمتسالمت

اندازه گیری سطح سالمتی یک جامعه مشکل است و لذا اندازه گیری سطح سالمتی یک جامعه مشکل است و لذا •یک نشانگر خاص را نمی توان برای این منظور در نظر یک نشانگر خاص را نمی توان برای این منظور در نظر

گرفت.گرفت.همانطور که سالمت شامل ابعاد گوناگون است، همانطور که سالمت شامل ابعاد گوناگون است، •

نشانگرهای گوناگونی نیز برای اندازه گیری سطح نشانگرهای گوناگونی نیز برای اندازه گیری سطح سالمت الزم است.سالمت الزم است.

تعداد اندکی از نشانگرها واجد تمام ویژگیهای الزم برای تعداد اندکی از نشانگرها واجد تمام ویژگیهای الزم برای •یک نشانگر هستند.یک نشانگر هستند.

لذا برای بررسی سطح سالمت یک جامعه باید چندین لذا برای بررسی سطح سالمت یک جامعه باید چندین •نشانگر را در نظر گرفت و در مجموع تصمیم گیری نمود.نشانگر را در نظر گرفت و در مجموع تصمیم گیری نمود.

انواع نشانگر سالمت:انواع نشانگر سالمت:•((mortalitymortalityنشانگرهای مرگ و میر )نشانگرهای مرگ و میر )–((morbiditymorbidityنشانگرهای ابتال )نشانگرهای ابتال )–((disabilitydisabilityنشانگرهای ناتوانی )نشانگرهای ناتوانی )–((nutritionnutritionنشانگرهای تغذیه )نشانگرهای تغذیه )–((quality of lifequality of life)) نشانگرهای کیفیت زندگینشانگرهای کیفیت زندگی–

55

نشانگرهای مرگ و نشانگرهای مرگ و ((mortalitymortalityمیر)میر)

نقطه شروع ارزیابی سطح سالمتی نقطه شروع ارزیابی سطح سالمتی •جوامع هستند.جوامع هستند.

به دلیل کنترل بیماریهای عفونی، به دلیل کنترل بیماریهای عفونی، •میزانهای مرگ در اکثر کشورها میزانهای مرگ در اکثر کشورها

کاهش یافته اند.کاهش یافته اند.

و لذا نشانگرهای مرگ و میر، و لذا نشانگرهای مرگ و میر، •حساسیت خود را برای نشان دادن حساسیت خود را برای نشان دادن

سطح سالمتی جوامع از دست سطح سالمتی جوامع از دست داده اند. داده اند.

66

نشانگرهاي مرگ و نشانگرهاي مرگ و ((MortalityMortalityمير)مير)

CCrude rude DDeath eath يا يا CDRCDRميزان خام مرگ و مير)ميزان خام مرگ و مير)•RRateate))

تعداد مرگ در يك سال به ازاء هزار نفر جمعيتتعداد مرگ در يك سال به ازاء هزار نفر جمعيت– ساده ترین وسیله اندازه گیری میرایی استساده ترین وسیله اندازه گیری میرایی است – براي ارزيابي فعاليتهاي بهداشتي يك جامعه براي ارزيابي فعاليتهاي بهداشتي يك جامعه –

در طول زمانهاي متوالي مناسب استدر طول زمانهاي متوالي مناسب است محدودیت:محدودیت:–

عدم امکان مقایسه در يك مقطع زماني در بین عدم امکان مقایسه در يك مقطع زماني در بین •جوامع مختلف از نظر ترکیب سنی، جنسی، نژادیجوامع مختلف از نظر ترکیب سنی، جنسی، نژادی

باال یا پایین بودن آن در يك مقطع زماني نشانه باال یا پایین بودن آن در يك مقطع زماني نشانه –وضعیت بهداشتی جامعه نیستوضعیت بهداشتی جامعه نیست

6/56/5در ایران: در ایران: –

77


ميزانهاي اختصاصي سنی مرگ وميرميزانهاي اختصاصي سنی مرگ ومير•

((ASDR=Age Specific Death RateASDR=Age Specific Death Rate))

سودمند برای بررسی مشکالت بهداشتی و سودمند برای بررسی مشکالت بهداشتی و اولویت بندی در برنامه ریزیهای بهداشتیاولویت بندی در برنامه ریزیهای بهداشتی

1111


NNeonate eonate يا يا NMRNMRميزان مرگ نوزادان )ميزان مرگ نوزادان )•MMortality ortality RRateate))

2828تعداد مرگ نوزادان زير يك ماهه )یا تعداد مرگ نوزادان زير يك ماهه )یا –در يك در يك روز( به ازاي هر هزار تولد زنده روز( به ازاي هر هزار تولد زنده

(( يكسال يكسال!! معموال معموال ) )دوره زماني خاصدوره زماني خاص

Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH Community Medicine MPH Community Medicine

SpecialistSpecialist1212

Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPHDr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH Community Medicine SpecialistCommunity Medicine Specialist

1414

1515


يا يا IMRIMRميزان مرگ شيرخواران )كودكان زير يك سال( )ميزان مرگ شيرخواران )كودكان زير يك سال( )•InfantInfant MortalityMortality RateRate))

تعداد مرگ شيرخواران زير يك سال به ازاي هر هزار تولد زنده تعداد مرگ شيرخواران زير يك سال به ازاي هر هزار تولد زنده –در سالدر سال

از هزار تا تولد، چند تا به يك سالگي نمي رسند؟از هزار تا تولد، چند تا به يك سالگي نمي رسند؟•از اهمیت فوق العاده ای برخوردار استاز اهمیت فوق العاده ای برخوردار است–نشانگر سطح سالمتي نه تنها شيرخواران، بلكه كل جامعه نشانگر سطح سالمتي نه تنها شيرخواران، بلكه كل جامعه –

است.است.مناسب ترين نشانگر شرايط اقتصادي اجتماعي جامعه استمناسب ترين نشانگر شرايط اقتصادي اجتماعي جامعه است–نشانگري حساس براي دسترسی، کاربرد و موثر بودن نشانگري حساس براي دسترسی، کاربرد و موثر بودن –

A مراقبتهاي قبل از تولد هم هست A مراقبتهاي قبل از تولد هم هستمراقبتهای بهداشتی خصوصا ..مراقبتهای بهداشتی خصوصاباًال بودن این میزان نشاندهنده موارد ذیل است:باًال بودن این میزان نشاندهنده موارد ذیل است:–

نیازهای برآورد نشده بهداشتینیازهای برآورد نشده بهداشتی•عوامل نامساعد محیطیعوامل نامساعد محیطی•شرایط نامناسب اقتصادی، تغذیه، آموزش، بهداشت محیط شرایط نامناسب اقتصادی، تغذیه، آموزش، بهداشت محیط •

و مراقبتهای پزشکیو مراقبتهای پزشکی

Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH Dr Seyyed Alireza Moravveji - MD MPH Community Medicine SpecialistCommunity Medicine Specialist1818

1919


ميزان مرگ كودكان يك تا چهار سالهميزان مرگ كودكان يك تا چهار ساله•تعداد مرگ در کودکان یک تا چهار ساله نسبت به تعداد مرگ در کودکان یک تا چهار ساله نسبت به –

هزار کودک در این سنین در یک سالهزار کودک در این سنین در یک سالدر محاسبه آن، تعداد مرگ شیرخواران حذف در محاسبه آن، تعداد مرگ شیرخواران حذف –

می شودمی شودنشاندهنده وضعیت خدمات بهداشت مادر و كودك، نشاندهنده وضعیت خدمات بهداشت مادر و كودك، –

تغذيه مناسب، پوشش ايمن سازي و عوامل محيط تغذيه مناسب، پوشش ايمن سازي و عوامل محيط زیست و سایر عوامل خارجیزیست و سایر عوامل خارجی

2020


UU5 5 Mortality Mortality سال ) سال )55ميزان مرگ كودكان زير ميزان مرگ كودكان زير •RateRate))

محاسبه به دو طریق:محاسبه به دو طریق:–مخرج کسر، موالید زنده یک سال باشدمخرج کسر، موالید زنده یک سال باشد•

سال باشد سال باشد55مخرج کسر، کودکان زیر مخرج کسر، کودکان زیر •

باًال بودن آن نشانه موارد ذیل است:باًال بودن آن نشانه موارد ذیل است:–میزان باًالی تولدمیزان باًالی تولد•

میزان باًالی مرگ کودکانمیزان باًالی مرگ کودکان•

کم بودن امید به زندگیکم بودن امید به زندگی•



با توجه به نمودار با توجه به نمودار ميزان مرگ ميزان مرگ

كودكان زير پنج كودكان زير پنج سال در فاصله سال در فاصله

- - ١٣٨٦١٣٨٦سال هاي سال هاي كاهش چشم كاهش چشم ١٣٧٢١٣٧٢

گيري داشته است، گيري داشته است، / / ٣٣به طوري كه از ) به طوري كه از )

١٣٧٢١٣٧٢ ( در سال ( در سال ٤٦٤٦ ( در ( در ٢٢٢٢ / / ٥٥به) به)

هزار تولد زنده در هزار تولد زنده در رسيده رسيده ١٣٨٦١٣٨٦سال سال

است. اين ميزان از است. اين ميزان از ١٣٧٨١٣٧٨ تا تا ١٣٧٢١٣٧٢سال سال

روند نزولي روند نزولي منظمي نداشته و منظمي نداشته و

پس از هر شيب پس از هر شيب نزولي، سال بعد نزولي، سال بعد

آن يك افزايش آن يك افزايش )شيب صعودي( )شيب صعودي(

دارد ، ولي از سال دارد ، ولي از سال به بعد روند به بعد روند ١٣٧٨١٣٧٨

نمودار نزولي نمودار نزولي است.كاهش ميزان است.كاهش ميزان

مرگ كودكان زير مرگ كودكان زير پنج سال نسبت به پنج سال نسبت به

مرگ نوزادان از مرگ نوزادان از روند بهتري روند بهتري

برخوردار بوده و از برخوردار بوده و از درصد هم بيشتر درصد هم بيشتر ٥٠٥٠

كاهش داشته كاهش داشته است. اين كاهش است. اين كاهش چشمگير احتماال! چشمگير احتماال!

مي تواند دليلي بر مي تواند دليلي بر موثر بودن برنامه موثر بودن برنامه

هاي كشوري هاي كشوري سالمت كودكان سالمت كودكان

شامل ايمن سازي، شامل ايمن سازي، تغذيه با شير مادر تغذيه با شير مادر

وسايربرنامه ها كه وسايربرنامه ها كه هدف آنها پيشگيري هدف آنها پيشگيري از مرگ كودكان در از مرگ كودكان در

سال هاي اوليه سال هاي اوليه است، باشد.است، باشد.

2727


ميزان مرگ مادران به علل ناشی از ميزان مرگ مادران به علل ناشی از •بارداری بارداری

((MMRMMR يا يا Maternal Mortality RateMaternal Mortality Rate))

تولد تولد 100000100000به ازاي هر به ازاي هر تعداد مرگ دوران بارداريتعداد مرگ دوران بارداريزنده در طي يک دوره مشخصزنده در طي يک دوره مشخص

2828

از مرگ از مرگ WHOWHOتعريف تعريف مادريمادري

تاتادوران بارداري دوران بارداري طول طول مرگ يک زن در مرگ يک زن در به هر علتي که به هر علتي کهزايمان،زايمان، روز پس از روز پس از 4242

به بارداري مرتبط باشد و يا در اثر به بارداري مرتبط باشد و يا در اثر مربوط به آن مربوط به آن بارداري و تغييراتبارداري و تغييراتتسريع شده باشدتسريع شده باشد

پس:پس:•تصادف، سقوط، سوختگي و ... مرگ مادري تصادف، سقوط، سوختگي و ... مرگ مادري

نيستنيست

2929

میزان مرگ مادران گویای موارد زیر است:میزان مرگ مادران گویای موارد زیر است:•درجه کفایت مراقبتهای دوره بارداریدرجه کفایت مراقبتهای دوره بارداری– بازتابی از اوضاع اقتصادی و اجتماعی بازتابی از اوضاع اقتصادی و اجتماعی –چگونگی مراقبتهای پزشکی در قبل و هنگام زایمانچگونگی مراقبتهای پزشکی در قبل و هنگام زایمان–استفاده موثر یا ناموثر از وسایل تنظیم خانوادهاستفاده موثر یا ناموثر از وسایل تنظیم خانواده–

نشانگری حساس برای عدالت و برابری در سالمت نشانگری حساس برای عدالت و برابری در سالمت •استاست

مرگ در ابتدا و انتهای سنین باروری بیشتر است.مرگ در ابتدا و انتهای سنین باروری بیشتر است.•چون ثبت موالید به صورت کاملتر و جامعتری در چون ثبت موالید به صورت کاملتر و جامعتری در •

مقایسه با ثبت موارد مرگ جنین انجام می گیرد این مقایسه با ثبت موارد مرگ جنین انجام می گیرد این میزان تنها بر اساس تعداد موالید زنده )مخرج کسر( میزان تنها بر اساس تعداد موالید زنده )مخرج کسر(

صورت می گیرد.صورت می گیرد.

3232


( در ( در Life ExpectancyLife Expectancyاميد به زندگي )اميد به زندگي )•بدو تولد:بدو تولد:

متوسط تعداد سالهايي است كه در صورت ادامه متوسط تعداد سالهايي است كه در صورت ادامه ميزانهاي مرگ اختصاصي سني فعلي )روند ميزانهاي مرگ اختصاصي سني فعلي )روند

فعلی مرگ ومیر جامعه(، كودكان به دنيا آمده فعلی مرگ ومیر جامعه(، كودكان به دنيا آمده عمر خواهند كردعمر خواهند كرد

است. است.IMRIMRبه شدت تحت تأثیر به شدت تحت تأثیر

محاسبه جداگانه براي هر دو جنسمحاسبه جداگانه براي هر دو جنس

بهترين نشانگر رشد اقتصادي اجتماعي استبهترين نشانگر رشد اقتصادي اجتماعي است

3535

Cause Specific Cause Specificمیزان اختصاصی-علتی مرگ )میزان اختصاصی-علتی مرگ )•Death RateDeath Rate))

تعداد مرگ ناشی از یک علت خاص طی یک سال تعداد مرگ ناشی از یک علت خاص طی یک سال – نفر نفر10001000در یک ناحیه جغرافیایی خاص در در یک ناحیه جغرافیایی خاص در

گویای خطرمرگ از شرایط خاص می باشد.گویای خطرمرگ از شرایط خاص می باشد.–کمک به بیان فرضیه هایی در زمینه علل بیماری کمک به بیان فرضیه هایی در زمینه علل بیماری –

می کند.می کند.

3636

Proportional Mortality Proportional Mortalityميزان مرگ نسبي )ميزان مرگ نسبي )•RateRate ) )

-یا نسبت میرایی: تعداد مرگهایی که به علت یک -یا نسبت میرایی: تعداد مرگهایی که به علت یک بیماری خاص رخ داده اندبیماری خاص رخ داده اند

-اهمیت نسبی یک علت اختصاصی مرگ را در -اهمیت نسبی یک علت اختصاصی مرگ را در رابطه با کل مرگها در جامعه بیان می کند.رابطه با کل مرگها در جامعه بیان می کند.

-نسبتی از زندگیها را که می توان به وسیله ریشه -نسبتی از زندگیها را که می توان به وسیله ریشه کنی یک علت اختصاصی مرگ نجات داد برآورد کنی یک علت اختصاصی مرگ نجات داد برآورد

می کند.می کند.

-آسان ترين راه براي برآورد بار يك بيماري در جامعه-آسان ترين راه براي برآورد بار يك بيماري در جامعه

A ميزان مرگ نسبتي بيماريهاي واگير: مفيد A ميزان مرگ نسبتي بيماريهاي واگير: مفيد -)مثال -)مثالبراي تعيين وسعت مرگهاي قابل پيشگيري با براي تعيين وسعت مرگهاي قابل پيشگيري با

واكسن(واكسن(

4040

((Case Fatality RateCase Fatality Rateميزان كشندگي )ميزان كشندگي )• تعداد افراد تلف شده، در بين تمامي افراد مبتال به تعداد افراد تلف شده، در بين تمامي افراد مبتال به

شدشدباباآن بيماري در يك مدت مشخص مي آن بيماري در يك مدت مشخص مي در بيشتر موارد براي همه گيريهاي خاص بيماريهاي در بيشتر موارد براي همه گيريهاي خاص بيماريهاي حادي كه تمام بيماران در دوره زماني مشخصي حادي كه تمام بيماران در دوره زماني مشخصي

تا بتوان تا بتوان تحت نظر قرار مي گيرند به كار مي رودتحت نظر قرار مي گيرند به كار مي رود..مرگهاي ناشي از آن بيماري را محاسبه كردمرگهاي ناشي از آن بيماري را محاسبه كرد

اشتباه اشتباه نسبی نسبی ميزان كشندگي را نبايد با ميزان مرگ ميزان كشندگي را نبايد با ميزان مرگ كردكرد

4141

((MorbidityMorbidityنشانگرهاي ابتال )نشانگرهاي ابتال )توصیف سالمتی فقط در قالب نشانگرهای مرگ توصیف سالمتی فقط در قالب نشانگرهای مرگ •

ومیر گمراه کننده خواهد بود.ومیر گمراه کننده خواهد بود.چراکه بار سنگین برخی بیماریها که مرگ زیادی چراکه بار سنگین برخی بیماریها که مرگ زیادی •

نمی دهند )روانی-مزمن و ...( مشخص نخواهد نمی دهند )روانی-مزمن و ...( مشخص نخواهد شد.شد.

لذا نشانگرهای ابتال به عنوان مکمل نشانگرهای لذا نشانگرهای ابتال به عنوان مکمل نشانگرهای •مرگ برای تعیین وضعیت سالمت یک جامعه به کار مرگ برای تعیین وضعیت سالمت یک جامعه به کار

می روند.می روند.انواع :انواع :•

((Incidence RateIncidence Rateميزان بروز )ميزان بروز )–((PrevalencePrevalenceشيوع )شيوع )–میزان غیبت از کار یا مدرسه به خاطر بیماریمیزان غیبت از کار یا مدرسه به خاطر بیماری–مدت بستری در بیمارستانمدت بستری در بیمارستان–

4242

نشانگرهای ناتواني نشانگرهای ناتواني ((DisabilityDisability))(:(:SullivanSullivan ) )شاخص سولیوانشاخص سولیوان•

امید به زندگی بدون ناتوانی امید به زندگی بدون ناتوانی –با کم کردن زمانهای ناتوانی و بستری و عدم امکان با کم کردن زمانهای ناتوانی و بستری و عدم امکان –

فعالیتهای مهم برای فرد از امید به زندگی به دست می آید.فعالیتهای مهم برای فرد از امید به زندگی به دست می آید.امید به زندگی تطبیق داده شده با سالمت:امید به زندگی تطبیق داده شده با سالمت:•((HALEHALE يايا Health- Adjusted Life ExpectancyHealth- Adjusted Life Expectancy))

امید به زندگی همراه با سالمتی را می سنجدامید به زندگی همراه با سالمتی را می سنجدتعداد سالهایی که امید می رود هر نوزاد تا پایان عمر بر اساس تعداد سالهایی که امید می رود هر نوزاد تا پایان عمر بر اساس

میزانهای جاری سالمت و بیماری و مرگ و میر، در سالمت میزانهای جاری سالمت و بیماری و مرگ و میر، در سالمت کامل به سر برد.کامل به سر برد.

4343

نشانگرهای ناتواني نشانگرهای ناتواني ((DisabilityDisability))سالهاي زندگي تطبيق داده شده با ناتوانيسالهاي زندگي تطبيق داده شده با ناتواني•

( ( DALYDALY يايا Disability Adjusted Life YearDisability Adjusted Life Year))

تعداد سالهای سپری شده با ناتوانی یا از دست رفته بر اثر مرگ تعداد سالهای سپری شده با ناتوانی یا از دست رفته بر اثر مرگ زودرس را نشان می دهد.زودرس را نشان می دهد.

برابر با يك سال از دست رفته از زندگي سالم است برابر با يك سال از دست رفته از زندگي سالم استDALYDALY يك يك

( ( Burden of DiseaseBurden of Diseaseبهترین نشانگر براي تعيين بار بيماري )بهترین نشانگر براي تعيين بار بيماري )به حساب می آید.به حساب می آید.

بار بیماری= فاصله بین وضعیت سالمت جامعه و وضعیت بار بیماری= فاصله بین وضعیت سالمت جامعه و وضعیت سالمت مرجعسالمت مرجع

تأثیر مداخالت سالمتی در یک منطقه را نشان می دهد.تأثیر مداخالت سالمتی در یک منطقه را نشان می دهد.

What are DALYs?

• DALYs = Disability Adjusted Life Years

• A common measurement unit for morbidity and mortality

• Facilitates comparisons of all types of health outcomes

4646

بار بیماری:

مجموع عمر از دست رفته در نتیجه مرگ • YLLزودرس:

زمان سپری شده توام با ناتوانی و معلولیت در • YLDاثر بیماری:

•DALY= YLL+YLD

DALYs مفهوم

DALYsDALYs = YLLYLL + YLDYLDDisability Years of Year

Adjusted Life Lived

Life Lost Disability

Years

Mortality Morbidity

No disabilityNo disability

82,582,5 yearsyears

DALYs due to living with disability (Red area measures DALYs.

Red + white is a “normal” life)

82,582,5 YEARSYEARS

NONO DISABILITYDISABILITY

DALYs due to early death(Red area measures DALYs.

Red + white is a standard life)NONO

DISABILITYDISABILITY

82,582,5 YEARSYEARS

DALYs due to disability and premature death combined.

NONO DISABILITYDISABILITY

82,582,5 YEARSYEARS

Relation between QALYs and DALYsDALYs = healthy years lost QALYs = healthy years gained

5959

ده بیماری که بیشترین بار را به جامعه ده بیماری که بیشترین بار را به جامعه تحمیل می کندتحمیل می کند

-حوادث ترافيكي1- بيماري هاي عضله قلب2-افسردگي3-استئوآرتريت4-ديابت5-حوادث عروقي و سكته مغزي6-سقوط7-تولد زودرس و كمبود وزن8-اعتياد 9

-اختالالت روانی شدید10

6060

نشانگرهای تغذیهنشانگرهای تغذیه

( کودکان ( کودکان AnthropometricAnthropometricاندازه گیریهای تن سنجی )اندازه گیریهای تن سنجی )1.1.قبل از مدرسه مثل وزن و قد، دور قسمت میانی بازوقبل از مدرسه مثل وزن و قد، دور قسمت میانی بازو

قد و گاهی وزن کودکان هنگام ورود به مدرسهقد و گاهی وزن کودکان هنگام ورود به مدرسه2.2.

کیلوگرم(کیلوگرم(2/52/5شیوع وزن کم هنگام تولد )زیر شیوع وزن کم هنگام تولد )زیر 3.3.

وزن برای سن کودکانوزن برای سن کودکان4.4.

قد برای سن کودکان قد برای سن کودکان5.5.

وزن برای قد کودکان وزن برای قد کودکان6.6.

( برای سن کودکان( برای سن کودکانBMIBMI نمایه توده بدنی) نمایه توده بدنی)7.7.

6262

((Health IndexHealth Index ) )شاخص بهداشتیشاخص بهداشتی

ترکیبی از چند نشانگر بهداشتی می باشدترکیبی از چند نشانگر بهداشتی می باشد•

شاخص کیفیت جسمی زندگیشاخص کیفیت جسمی زندگی•

((Physical Quality of Life IndexPhysical Quality of Life Index))

شاخص توسعه انسانیشاخص توسعه انسانی•

( ( Human Development IndexHuman Development Index))

6363

شاخص کیفیت جسمی زندگیشاخص کیفیت جسمی زندگیPhysical Quality of Life IndexPhysical Quality of Life Index

است: است:سه نشانگرسه نشانگرشامل شامل •((NMRNMRمیزان مرگ نوزادان )میزان مرگ نوزادان )–امید به زندگی در پایان یک سالگیامید به زندگی در پایان یک سالگی–میزان سوادآموزیمیزان سوادآموزی–

مقیاس بین صفر تا صدمقیاس بین صفر تا صد•مناسب برای مقایسه های بین المللیمناسب برای مقایسه های بین المللی•عدم در نظر گرفته شدن پول )سرانه تولید عدم در نظر گرفته شدن پول )سرانه تولید •

ناخالص ملی(ناخالص ملی(مقایسه ایالت کراالی هند )دارای عدد باال در این مقایسه ایالت کراالی هند )دارای عدد باال در این شاخص( و برخی کشورهای نفتی )عدد پایین( شاخص( و برخی کشورهای نفتی )عدد پایین(

ارزیابی سیاستهای اجتماعی، اقتصادی و ارزیابی سیاستهای اجتماعی، اقتصادی و •سیاسی سیاسی

)عدم ارزیابی رشد اقتصادی()عدم ارزیابی رشد اقتصادی(

6464

HDIHDIHuman Development IndexHuman Development Index

1.1. Life expectancy at birthLife expectancy at birth

2.2. Adult literacy rate Adult literacy rate

3.3. GDP per capita GDP per capita

6565

شاخص توسعه انسانیشاخص توسعه انسانی( ( Human Development IndexHuman Development Index))

سه جنبه طول عمر، تحصیالت و درآمد سه جنبه طول عمر، تحصیالت و درآمد •را می سنجد.را می سنجد.

دستیابی به بیشترین تواناییهای پایه دستیابی به بیشترین تواناییهای پایه •زندگی انسانی )سه جنبه فوق: عمر زندگی انسانی )سه جنبه فوق: عمر

طوالنی، دانش داشتن و لذت بردن از طوالنی، دانش داشتن و لذت بردن از یک زندگی استاندارد( را ارزیابی می یک زندگی استاندارد( را ارزیابی می

کند.کند.

مقیاس بین صفر و یک مقیاس بین صفر و یک •

101 2004سال 99 2005سال 96 2006سال94 2007سال84 2008سال

88 2011سال

رتبه جمهوری اسالمی ایران رتبه جمهوری اسالمی ایران HDIHDIدر در

نشانگرهاي سلامت ( indicators of health )

Documents