મરીઝ- gujarati gazals and popular folk songs, poetries

72
1. આઆ આઆઆઆઆઆઆ આઆ આઆઆઆઆ - આઆઆઆઆઆઆઆઆ આઆઆઆઆઆ 2. આઆઆઆઆઆઆઆ આઆઆ - આઆઆઆઆઆઆ આઆઆઆઆઆ 3. આઆઆઆ આઆઆઆઆ આઆઆ - આઆઆઆઆ આઆઆઆ 4. આઆઆઆઆઆઆ આઆઆઆ આઆઆઆઆ - આઆઆઆઆઆ આઆઆ 5. આઆઆઆ આઆ આઆ આઆઆઆ , આઆઆઆઆ આઆ આઆઆઆ 6. આઆઆઆઆઆ આઆ .. - - આઆઆઆઆઆ આઆઆઆઆ 7. આઆઆઆઆઆ આઆઆ આઆઆ ! આઆઆ આઆઆ આઆ આઆઆ . - આઆઆઆઆઆ આઆઆઆઆઆઆઆ આઆઆઆઆઆઆ 8. આઆ આઆઆ , આઆઆઆઆઆઆ આઆઆઆ - આઆઆઆઆઆઆ આઆઆઆઆઆઆ આઆઆઆ 9. આઆઆઆઆ આઆ . - આઆઆઆઆ આઆઆઆઆઆ 10. આઆઆ આઆઆઆઆ આઆઆઆઆઆ આઆઆઆઆ આઆ 11. આઆઆ આઆઆઆઆઆઆ આઆ - આઆઆઆ આઆઆઆઆઆ આઆઆઆઆ 12. આઆઆઆઆ આઆઆઆઆઆઆ આઆઆ આઆ - આઆઆ આઆઆઆઆઆઆઆ 13. આઆ આઆઆ આઆ આઆ આઆ . આઆઆઆઆઆઆઆ 14. આઆઆઆઆ આઆઆઆઆઆ આઆઆઆઆ આઆઆ આઆઆ આઆઆ - આઆઆઆ આઆઆઆઆઆઆ

Upload: mayank-devashrayee

Post on 18-Nov-2014

255 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

Contains entire work of Mariz and Popular Gujarati Bhajans, Songs, Poems & some words of wisdom

TRANSCRIPT

Page 1: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

1. આ નભ ઝૂ� ક્યું�� તે કા�નજી - પ્રિ�યકા�� તે મણિ�ય�ર

2. કાસું��બી�ન� ર� ગ - ઝૂવે રચં� દ મઘા���

3. ખો�બી� ભર�ન અમ - જગદ�શ જોષી�

4. ગમતે�� ન� કાર�એ ગ�લા�લા - મકારન્દ દવે

5. ઘારરર ર ઘામ ઘા� ટી� , બી�જર� ન બી� ટી�

6. છે લા�જી ર … .. - - અપ્રિવેન�શ વ્ય�સું

7. જનન�ન� જોડ સુંખો� ! નહી� જડ ર લા�લા . - દ�મ�દર ખો�શ�લાદ�સું બી�ટી�દકાર

8. ઝૂટી જોઓ , ચં� દનહી�ર લા�વે� … - ચં�મનલા�લા ભ�ખો�ભ�ઈ જોશ�

9. તેમ�ર� સુંમ … . - મ� કા� લા ચં�ક્સું�

10. તેમ મ�ર�� દ વેન�� દ�ધેલા છે�

11. થા�ય સુંરખો�મ�� તે� - બીરકાતે પ્રિવેર��� ‘ બી ફા�મ ’

12. દિદવેસું� જ� દ�ઈન� જોય છે - ગન� દહી��વે�લા�

13. ધેમ ધેમકા ધેમ ધેમ ધેમ … . સું��બીલા�� …

14. નદ�ન� ર તેમ�� રમતે�� નગર મળે ન મળે - આદિદલા મન્સૂ�ર�

15. પા�ન લા�લા�� જોય�� ન તેમ ય�દ આવ્ય�� - હીર�ન્દ્ર દવે

16. બીહી� પા�ણ્યકા ર� પા��જથા� શ�ભ દ હી મ�નવેન� મળ્યો� - શ્રી�મદ ર�જચં� દ્ર

17. ભ�મિમય� પ્રિવેન� મ�ર - ઉમ�શ� કાર જોષી�

18. મ� બી�પાન ભ�લાશ� નપ્રિહી - સું�તે પા� પ્રિનતે

19. ર�મદ વેપા�ર ન� હી લા� ..

20. રજકા� - હીર�ન્દ્ર દવે

21. વેગડ�ન� શ્વા�સું - જય�તે પા�ઠકા

22. વેરસું�દ ભ��જવે - રમશ પા�રખો

23. શ�ભ� ચંર� પાડ� … .

24. સું�ન� સુંરવેદિરય�ન કા�� ઠડ - અપ્રિવેન�શ વ્ય�સું

25. સ્વે�? અક્ષર લાખોશ કાપ્રિવેઓ યશગ�થા� ગ�જર�તેન� …

Page 2: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

26. હી� કા�ર� જો - સું� ન્દરમ

27. હી� તે� તે� તે� … જોમ� રમતેન� ઋતે� .. - અપ્રિવેન�શ વ્ય�સું

મર�ઝૂબીસું એટીલા� સુંમજ મન પારવેરદિદગ�ર દ ,સું�ખો જ્યા�ર જ્યા�� મળે , બીધે�ન� પ્રિવેચં�ર દ .

મ�ન� લા�ધે�� કા �મન� કા�ઈ દવે� નથા�,જીવેનન� દદ? ન� તે� કા�ઈ સું�રવે�ર દ .

ચં�હ્યું�� બી�જ�� બીધે�� તે ખો� દ�એ મન દ�ધે�� ,એ શ�� કા તે�ર� મ�ટી ફાક્તે ઈન્તેજોર દ .

આવે�ન આ�ગળે�મ�� ટીકા�ર� રહી� ગય�,સું�કા�ચં આટીલા� ન કા�ઈ બી�ધે દ્વા�ર દ .

પા�ઠ�મ�� મ�રું� મ�ન સુંતેતે હી�જર�થા� છેમસ્જિસ્જદમ�� ર�જ જોઉ� તે� કા�� આવેકા�ર દ !

નવેર�શ છે હીવે જર� સુંરખો�મ�� કારું� ,કા વે� હીતે� અસુંલા હી�� , મન એ મિચંતે�ર દ .

તે બી�દ મ��ગ મ�ર� બીધે�ય સ્વેતે� ત્રતે�,પાહી લા�� જર�કા તે�ર� ઉપાર ઈખ્તિIતેય�ર દ .

આ ન�ન�� -ન�ન�� દદ? તે� થા�તે�� નથા� સુંહીન,દ એકા મહી�ન દદ? અન પા�ર�વે�ર દ .

સુંJ પાથ્થાર�ન� બી�જ તે� ઊં�ચંકા� લા�ધે� અમ ,અમન નમ�વેવે� હી� તે� ફાM લા�ન� ભ�ર દ .

દ� પ્રિનય�મ� કા� ઇકાન� હી�� કારજદ�ર છે�� ‘મર�ઝૂ’,ચં� કાવે�� બીધે�ન�� દ� જો અલ્લા�હી ઉધે�ર દ .

-~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

મરવે�ન� છે �સું�ગ અન જીવે� રહ્યું� છે�� હી�� ,મ�ર� નસું�બીમ�� થા� કાઝૂ� કા�� લાઇ ગય��?

આ�સું� ન શ્વા�સું એકા હીતે�- સું�કાલિલાતે હીતે�,વ્ય�પાકા હીતે� તે આબી�હીવે� કા�� લાઇ ગય��?

Page 3: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

સું�ખોમ�� હીવે તે� થા�ય છે ઈષી�? અરસું-પારસુંદ� :ખોમ�� થાતે� હીતે� તે વ્યથા� કા�� લાઇ ગય��?

જ જ હીતે� �વે�સું રઝૂળેપા�ટી થાઇ ગય�,રસ્તે થા� ઊં�ચંકા�ન દિદશ� કા�� લાઇ ગય��?

જો જઇ ‘મર�ઝૂ’ પા�છે ‘ઝૂફાર’ ન� મઝૂ�રન ,કાહી શ તેન બીધે�� કા ભલા� કા�� લાઇ ગય��?

આ મ�હીબ્બીતે છે , કા છે એન� દય�, કાહી તે� નથા�.એકા મ� દ્દતે થાઇ કા , તેઓ હી� કા ન� કાહી તે� નથા�.બી જ�� દિદલાથા� મળે તે� એકા મજલા�સું છે ‘મર�ઝૂ’દિદલા પ્રિવેન� લા�ખો� મળે , એન સુંભ� કાહી તે� નથા�

હી�� ક્યું�� કાહી�� છે�� આપાન� ‘હી�’ હી�વે� જોઇએ ;પા� ન� કાહી� છે� એમ�� વ્યથા� હી�વે� જોઇએ.

પા� રતે� નથા� નસું�બીન� આન� દ ઓ ખો� દ�,મરજી મ�જબીન� થા�ડ� મજો હી�વે� જોઇએ.

એવે� તે� બી દિદલા�થા� મન મ�ફા ન� કાર�,હી�� ખો� દ કાહી� ઊંઠ�� કા સુંજો હી�વે� જોઇએ.

આ તે�રું� દદ? હી� જો બી�જોન તે� ન� ગમ ,હીમ��� ભલા કાહી�� છે�� દવે� હી�વે� જોઇએ.

મ � એન� �મ ચં�હ્યું� બીહી� સું�દ� ર�તેથા�,નહી�તે� ખોબીર કા એમ�� કાલા� હી�વે� જોઇએ.

ઝૂ�હી દ આ કા મ જોય છે મસ્જિસ્જદમ�� ર�જ ર�જ,એમ�� જર�કા જવે� મજો હી�વે� જોઇએ.

પાSથ્વે�ન� આ પ્રિવેશ�ળેતે� અમથા� નથા� ‘મર�ઝૂ’,એન� મિમલાનન� ક્યું�� કા જગ� હી�વે� જોઇએ

મ � તેજી તે�ર� તેમન્ના� તે ન� આ અ�જોમ છે ,કા હીવે સું�ચં જ લા�ગ છે કા તે�રું� કા�મ છે .

છે સ્ખોલાન બી ત્ર� �સું�ગ�મ�� મન પા� છે કાબી�લા,કા�� જો� કા મ આખો� જિંજVદગ� બીદન�મ છે .

એકા વે�તેલા� �સું�ગ પા�છે� ઉજવેવે� છે ખો� દ�!એકા પાળે મ�ટી વે�તેલા� જિંજVદગ�ન�� કા�મ છે .

મ�ર� આ મજબી� ર મસ્તે�ન� નશ� ઊંતેર� ગય�,આપા પા� એવે�� કાહી� છે� કા મન આર�મ છે !

Page 4: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

કા�� જો� કા મ સું��ભળેતે�� જ દિદલા દ�ખોતે�� હીશ !આમ હી�� મ�ન�� છે�� તે�રું� ન�મ પ્ય�રું� ન�મ છે .

આપાન� સું�મ ભલા સું�દ� મફાતેમ�� થાઈ ગય�,આમ જો પા�છે� બીહી� મ�ઘા�� અમ�ર�� દ�મ છે .

જિંજVદગ�ન� રસુંન પા�વે�મ�� કાર� જલ્દ� ‘મર�ઝૂ’,એકા તે� ઓછે� મદિદર� છે , ન ગળેતે�� જોમ છે .

એ ર�તેથા� છેવે�ઇ ગય� છે ખોય�લામ�� ;આવેશન ગ�� મ � લા�ધે� છે વેહી�લામ�� .

તે�ર� વેચંનન� કા ટીલા� આભ�ર મ�ન�એ,વેરસું� કાઠ� હીતે�� તે ગય�� આજકા�લામ�� .

સું�રું� છે એન� સું�થા કાશ� ગ�ફાતેગ� નથા�,નપ્રિહીતેર હી�� કા� ઇકા ભ�લા કારતે બી�લાચં�લામ�� .

લાય પા� જરૂર હી�ય છે , મ�ર� ગપ્રિતેન� સું�થા,હી�� છે�� ધ્વેપ્રિન સુંમ�ન જમ�ન�ન� ચં�લામ�� .

મ�જ પાર લિસુંતેમ કાર� ગય� મ�ર� ગઝૂલાન� શ ર,વે�� ચં�ન એ રહી છે બી�જોન� ખોય�લામ�� .

એ ‘ન�’ કાહી� સુંહી જમ�� છે� ટી� ગય� ‘મર�ઝૂ’,કારવે� ન જોઇતે�’તે� ઉતે�વેળે સુંવે�લામ�� .

રહી શ મન આ મ�ર� મ�સું�બીતેન� દશ� ય�દ,બી�જો તે� બીધે� ઠ�કા છે , આવ્ય� ન ખો� દ� ય�દ.

�મ�ળે છે દિદલા એવે�� કા આવે છે બીધે�� ય�દ,દ� Zખોદદ? છે એવે�� કા તેમ પા� ન રહ્યું�� ય�દ.

એ તે� ન રહી� શકાતે મહી�બ્બીતેન� પ્રિવેન� ય�દ,હી� પ્રિવેશ્વાન� પ્રિવેસ્તે�રમ�� એકા ન�ન� જગ� ય�દ.

મ�જ હી�સ્યન દ� પ્રિનય� ભલા દ�વે�નગ� સુંમજ,જ્યા�� જઈન રડ�� એવે� નથા� કા�ઈ જગ� ય�દ.

મય�? દ� જર� બી�� ધે� જ� દ�ઈન� સુંમયન�,નપ્રિહીતેર મન રહી શ ન મિમલાનન� ય મજો ય�દ.

મ�ગ� મ � બી�જી ચં�જ, હીતે� એ જ� દ� વેસ્તે� ,બી�કા� હી� કાબી�લા એવે� હીતે� કા� ઈકા દ�આ ય�દ.

આ દદ? મહી�બ્બીતેન�� જ હીરમિગઝૂ નથા� મટીતે�� ,ઉપારથા� મજો એ કા મન એન� દવે� ય�દ.

Page 5: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

એકા�� તેમ�� રહી વે�ન�� ન કા�ર� કા�ઈ પા�છે�,છે એમ તે� કા� ઈ કા ટીલા� �મ�ળે સુંભ� ય�દ.

પ્રિકાસ્મતેમ�� લાખોલા�� છે , જ� દ�ઈમ�� સુંળેગવે�� ,ન એન� મિમલાનન� મન �ત્યેકા જગ� ય�દ.

ઝૂ�પ્રિહીદ, મન રહી વે� દ તેબી�હી�ભય�? ઘારમ�� ,મસ્જિસ્જદથા� વેધે�ર અહી�� આવે છે ખો� દ� ય�દ.

હી� મJન જરૂર� તે� પાછે� બીન્ના બીર�બીર,થા�ડ�કા �સું�ગ ય�દ હી�, ય� આખો� કાથા� ય�દ.

ચં�લા� કા ગપ્રિતેન� જ મજો લાઈએ કા અમન ,મ� લિઝૂલા ન રહી� ય�દ, ન રસ્તે�, ન દિદશ� ય�દ.

મન દઈન ‘મર�ઝૂ’ એ હીવે કા� ઈ પા� નથા� કાહી તે�� ,સુંJ મ�ર� ગ�ન�ન� મન રહી શ આ સુંજો ય�દ.

સુંન્ના�ટી� ઘારમ�� આમ કાદ� સું�ભળે�ય ન�,પાગલા�ન� આ ધ્વેપ્રિન છે તેમ�ર� પ્રિવેદ�યન�.

ન�, એવે�� દદ? હી�ય મહી�બીતે લિસુંવે�ય ન�,સું�ચં� તે� લા�ખો સું�ઝૂ - કાર� તે� ઉપા�ય ન�.

જીવેનન� કા�ઇ તે�લા હીજ� બીસુંતે� નથા�,હીમ��� થા� કા�ઇ ગ�તે મહી�બીતેમ� ગ�ય ન�.

આગ�મ� કા�ઇ પા ઢી�ન દ તે� હીશ જીવેન,બી�કા� અમ�ર� શ્વા�સું નકા�મ� તે� જોય ન�.

સું�ર� કા નરસું� કા�ઇન દજ ન ઓ ખો� દ�,એવે� અન�ભવે� કા જ ભ�લા� શકા�ય ન�.

એ ઊંર્મિમVઓ તેમ બીધે� આવે� ન સું�મટી�,આ છે ગઝૂલા, કા� ઇ એમ�� ઝૂડપાથા� લાખો�ય ન�.

આર�મમ�� છે�� કા�ઇ નવે� દ� :ખો નથા� મન ,હી� દદ? છે થા�ડ� વે�તેલા� સુંહી�ય ન�.

જ્યા�� પા� હ્રદયન� ઊંભર�, ઊંભર કાર� કાબી�લા,તે�ફા�ન થા�ય ક્યું�� જો એ દદિરય�મ�� થા�ય ન�.

હી� છે પ્રિવેપ્રિવેધે ક્ષત્રમ�� એવે� છે �મ�ઓ,એવે� વેફા� કાર છે કા મ�ન� શકા�ય ન�.

સુંગવેડ છે એટીલા� કા ગમ ત્યે�� હીસું� શકા�,અગવેડ છે એટીલા� કા ગમ ત્યે�� રડ�ય ન�.

Page 6: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

જોવે� મન હી�� લા�કાન� આ�ખો�ન જોઉ� છે�� ,લા�કા�ન� આ�ખોમ�� જ હીતે� સ્પાષ્ટ આયન�.

મSત્યે�ન� પાહી લા� થા�ડ� જર� બીવેફા�ઇ કાર,જથા� ‘મર�ઝૂ’ એમન પાસ્તે�વે� થા�ય ન�.

ફાક્તે એકા જ ટીકા� કા�ફા� છે , પા� રતે� છે મહી�બીતેમ�� ,ન નવ્વે�ણુંb� ટીકા� બી�કા�ન� ખોચં�? ન�ખો હિંહીVમતેમ�� .

મ� કા�મ એવે� પા� આવે છે કા�ઇ વેળે� મહી�બીતેમ�� ,ફારકા જ્યા�ર નથા� રહી તે� અવેજ્ઞા�મ�� કા સ્વે�ગતેમ�� .

નહી�� એ કા�મ લા�ગ હી� હીજોર ઊંભર� મહી�બીતેમ�� ,અ��ન� ટી�� કા� હી� મશ� ઓટી આવે છે હિંહીVમતેમ�� .

અહી�� બી�જ કાશ પા� ધ્ય�ન દ વે�ન� મન�ઇ છે ,સુંળે�ગ રસ્તે� અગર જોય� તે� એ જોય� અદ�વેતેમ�� .

અહી�� બી ત્ર�ન� વેચ્ચં પા� ખોબીર કા�ઇ નથા� લાતે�� ,હીજોર� હી�જર�મ�� શ�� દશ� થા�શ કાય�મતેમ�� .

જર� થા�ડ�� પ્રિવેચં�ર કા તેરતે એમ� ઉ�પા ન�કાળે ,અહી�� સું�તે�ષી કા�ન હી�ય છે પા�તે�ન� હી�લાતેમ�� .

જગતેમ�� સુંJ શર�બી�ન� આ એકા જ કામનસું�બી� છે ,શરૂમ�� શ�ખો હી�, આગળે જતે� પાલાટી�ય આદતેમ�� .

કાર છે એવે� દ્રપ્રિષ્ટ ન કાર છે એવે� અવેગ�ન�,હી� જો� એમ� વેરસું� પ્રિવેતે�વ્ય� તે�ર� સું�બીતેમ�� .

પાછે� એન� �વે�હી આખો�� સું�ધે�ર� જીવેન વે�તે ,મહીત્વેન� બીન�વે� હી�ય છે - બી ચં�ર પ્રિકાસ્મતેમ�� .

પાછે� એકા�� તેન� ચંસ્કો� ન લા�ગ તે� મન કાહીજો ,જર� થા�ડ� સુંમય વે�તે�વે� અમ જવે�ન� સું�બીતેમ�� .

‘મર�ઝૂ’ આ એકા અન�ખો� વે�તે સું�ચં� �મમ�� જોઇ,કાર� જ� ઠ્ઠી� લિશકા�યતે તે� મજો આવે લિશકા�યતેમ�� .

એવે� કા�ઇ દિદલાદ�ર જગતેમ�� નજર આવે ;આપા� દ મદદ પ્રિકાતે�� ન લા�ચં�ર બીન�વે .

હીમદદ? બીન� જોય જર� સું�થામ�� આવે ;આ શ�� કા બીધે� દ� રથા� રસ્તે� જ બીતે�વે !

શ�� એન ખોબીર, કા�ન� નજર પ્ય�સું� રહી� ગઇ ?જ ભજમ�� ચં�લા અન પા�લાવે ન ઉઠ�વે .

Page 7: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

એ સુંJથા� વેધે� ઉચ્ચં તેબીક્કો� છે મિમલાનન�,કાહી વે�ન�� ઘાણુંb� હી� ન કાશ�� ય�દ ન આવે .

વે�તે�ન� કાલા� લ્યે કા�ઇ �મ�થા� તેમ�ર�,એકા વે�તે કાર એમ�� ઘા�� વે�તે છે� પા�વે .

રડવે�ન� જરૂરતે પાડ ત્યે�� સું�કા�� નયન હી�,ન હીસુંતે� રહી�� ત્યે�� જ જ્યા�� હીસુંવે�� નપ્રિહી આવે .

છે મ�ર� મ�સું�બીતેન�� ‘મર�ઝૂ’ એકા આ કા�ર�,હી�� મ�જથા� રૂઠ લા� છે�� , મન કા�� મન�વે ?

સુંમજદ�ર�ન� ચં�કા� હી�ય છે દિદલાન� ઇર�દ� પાર,ન મનન� ચં�તેરફા સું�યમ ઊંભ� છે જો� પાહી ર� પાર,��યસું�કા તે ચં�ર�થા� મળે આ�ખો�ન� પારદ� પાર,બધો� આધો�ર છે� એના� જતી વે� ળા�ના� જો� વે� પર,મિ�લના��� થી નાથી �ળાતી� �હો�બતીના� પ� ર�વે�ઓ

કા� દરતેન� ખોલા હી�થામ�� આવે� નહી�� શકા ,કાળે�ઓન ગલા�પાચં�થા� હીસું�વે� નહી�� શકા .

એવે� કા�ઈ સુંમયન હી�� ઝૂ� ખો�� છે�� ર�તેદિદન,તે�� આવેવે�ન ચં�હી , ન આવે� નહી�� શકા .

મ�ર� કાવેનન�� આટીલા�� ઊં�ડ�� મનન ન કાર,કા� ઈ ય�દ થાઈ જશ તે� ભ�લા�વે� નહી�� શકા .

ન� મ��ગ એન� પા�સું ગજોથા� વેધે� જીવેન,એકા પાળે એ એવે� દશ પ્રિવેતે�વે� નહી�� શકા .

વેસુંવે�� જ હી� તે� જો જઇ એન� જીવેનમ�� વેસુંતે�ર� જીવેનમ�� એન વેસું�વે� નહી�� શકા .

આ�ખો� પ્રિનર�શ, ચંહીર ઉદ�સું�, આ શ�� થાય�� ?જો હીમ��� તે�ર� હી�લા સું���વે� નહી�� શકા .

અ� પ્રિતેમ દદ? હી�ય તે� આવે છે સ્તેબ્ધેતે�,સું�ચં� પ્રિવેરહી છે એ જ રડ�વે� નહી�� શકા .

તે વેળે� જો�જ હીવે તે�ર� નથા� જરૂર,જ્યા�ર તેન કાશ�� ય સુંતે�વે� નહી�� શકા .

ઝૂ�હી દ સુંહીજપા� જર� મ�ર�થા� વે�તે કારકારશ અગર દલા�લા તે� ફા�વે� નહી�� શકા .

એન� �કા�શ આગ નથા� તેજ છે ‘મર�ઝૂ’આશન� દ�પા કા�ઇ બી�ઝૂ�વે� નહી�� શકા .

Page 8: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

જીવેનભરન�� તે�ફા�ન ખો�ળે� રહ્યું� છે�� ,ફાકાતે એન� મ�ઘામ ઈશ�ર ઈશ�ર .ગમ ત્યે�� હી�� ડ� બી�� , ગમ ત્યે�� હી�� ન�કાળે�� ,છે મ�ર� �તે�ક્ષ� પ્રિકાન�ર પ્રિકાન�ર .

અહી�� દ� :ખોન� દ� પ્રિનય�મ�� એકા ર� ગ જોય�,ભલા સું�ખોન�� જગ હી� �કા�ર �કા�ર .સું�જનન� કાબીર કા ગ�ન ગ�રન� હી�,છે સુંરખો� ઉદ�સું� મઝૂ�ર મઝૂ�ર .

હૃદય મ�રું� વ્ય�પાકા, નજર મ�ર� સું�� દર,કાલા� મ�ર� મ�હીકા પ્રિવેચં�ર પ્રિવેચં�ર .નથા� આભન પા� કાશ� જો� એન�,કા મ � ચં�� દ જોય� લિસુંતે�ર લિસુંતે�ર .

અમ�ર�� બીધે�� સું�ખો અન દ� :ખોન� વેચ્ચં ,સુંમયન� પ્રિવેન� કા� ઈ તેફા�વેતે ન જોય�.બીધે�ય મજોઓ હીતે� ર�તે ર�તે ,ન સું�તે�પા એન� સુંવે�ર સુંવે�ર .

નથા� ઝૂ� ખોન� મ�ર� ગમતે� જો તેમન ,તે� એન�� પ્રિનવે�ર� તેમ�રું� મિમલાન છે .તેમ આમ અવેગ�ન� કારતે� જશ� તે�,થાતે� રહી શ ઈચ્છે� વેધે�ર વેધે�ર .

અમસ્તે� અમસ્તે� હીતે� �શ્ન મ�ર�,હીકા�કાતેમ�� કા�ન� છે સું�ચં� બી�લા� દ�.જવે�બી એન� દ વે� ઊંઠ� આ�ગળે�ઓ,તેમ�ર� દિદશ�મ�� મિમન�ર મિમન�ર .

જગતેમ�� છે લ્હી�વે� કાદમ પાર કાદમ પાર,ફાકાતે એકા શરતે છે ગપ્રિતેમ�ન રહી વે�� .નવે� છે મ�સું�દિફાર પ્રિવેસું�મ પ્રિવેસું�મ ,નવે� સુંગવેડ� છે ઉતે�ર ઉતે�ર .

મર� કા જીવેન હી� એ બી�ન ખ્તિmપ્રિતેમ�� ,‘મર�ઝૂ’ એકા લા�ચં�ર� કા�યમ રહી� છે .જન�જો જશ તે� જશ કા�� ધે કા�� ધે ,જીવેન પા� ગય�� છે સુંહી�ર સુંહી�ર .

ખોબીર પાડ� કા છે� ટી� જોશ આજકા�લામ�� ગ�� ઠ;હ્રદયન ભ�લા� ગય�, વે�ળે�ન રૂમ�લામ�� ગ�� ઠ.

ન દિદલામ�� ગ�� ચં છે કા�ઈ, ન છે ખોય�લામ�� ગ�� ઠ;પા� એન� સું�મ રહી છે બીધે� સુંવે�લામ�� ગ�� ઠ.

નજર અમ�ર� તે� ઊં�ચં� છે , અમન જો� નથા�,કા કા�� બી�� ધે� ગય�� છે અમ�ર� ચં�લામ�� ગ�� ઠ.

Page 9: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

ન શ્વા�સું સુંહી લાથા� ખો�ચં�ય છે , ન દમ ન�કાળે ,ગળે�મ�� કા વે� આ બી�� ધે� તેમ વેહી�લામ�� ગ�� ઠ!

પા� એન ખો�લાવે�ન� નવેર�શ છે ન હિંહીVમતે છે ,મન ખોબીર છે કા ક્યું�� ક્યું�� છે મ�ર� હી�લામ�� ગ�� ઠ.

અહી�� સુંમયન� સુંકા� જોથા� કા�� છે� ટી છે ?ઘાડ� ઘાડ�ન� પાડલા� છે સું�લા સું�લામ�� ગ�� ઠ.

તેમ�ર� ય�દન� ફા ર�ઓ કા વે� મ�ગળે છે !હીજોર બી�� ધે�ન છે�ડ� દ�ધે� ખોય�લામ�� ગ�� ઠ.

જીવેનન� દ�ર� ઉભયન� બીહી� પ્રિનકાટી થાઈ ગઈ,પાડ� જવે�ન� હીશ એમ�� આજકા�લામ�� ગ�� ઠ.

‘મર�ઝૂ’ ગ�ળે�ન એમ�� જ પા� રહ્યું� છે� શર�બી,કાદ� ન પા�વે�ન� વે�ળે�’તે� જ રૂમ�લામ�� ગ�� ઠ?

સું�ગ�તેમ�� છે�� મસ્તે, સું� ર�મ�� તેર છે��મ�ન�� છે�� ગ�ન�હી�ન�� સુંળેગતે�� ઘાર છે��પા� તે�જથા� દરજ્જોમ�� વેધે� છે�� ઝૂ�પ્રિહીદદ� પ્રિનય�થા� તે�� પાર છે , તે� હી�� તે�જ થા� પાર છે��

બીસું ઓ પ્રિનર�શ દિદલા, આ હીતે�શ� ખોર�બી છેલા�ગ મન કા જગમ�� બીધે� કા�મય�બી છે .

એમ�� જો કા�ઇ ભ�ગ ન લા મ�ર� શ� કાસું� ર ?જ પા� રહ્યું� છે�� હી�� તે બીધે�ન� શર�બી છે .

કા� ઇ પા� નથા� લાખો�� છેતે�� ભ�લા ન�કાળે�કા વે� પ્રિવેમિચંત્ર �મન� કા�ર� પ્રિકાતે�બી છે .

બી ચં�ર ખો�સું ચં�જ છે જન� જ છે અછેતેબી�કા� અહી�� જગતેમ�� બીધે�� બી પ્રિહીસું�બી છે .

ખો� દન ખોર�બી કાહી વે�ન� હિંહીVમતે નથા� રહી�તે થા� બીધે� કાહી છે , જમ�ન� ખોર�બી છે .

સુંમજોતે�� નથા� તે�ર� આ કા� દરતે શ�� છે ?એન� તેન પારવે� અન દહી શતે શ�� છે ?પા�પા� છે�એ, સું�તે�ડ�એ મ�ઢી� � તે� અમ ;અલ્લા�હી ! તેન પારદ�ન� જરૂરતે શ�� છે ?

- મર�ઝૂ

બીધે�ન આવેતે� સુંરખો� પ્રિવેચં�ર હી�ઇ શકા��અગર પ્રિવેચં�રન� વેતે�?ળેન� બીહી�ર હી�ઇ શકા��હી�� કા�ઇ નક્કો� નથા� કા મન પ્રિવેચં�ર� શકા�જીવે�� ન જિંજVદગ�મ�� થા� ફાર�ર હી�ઇ શકા��

Page 10: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

- રમશ પા�રખો

હીવે ચંહી ર� ઉપારન�� આવેર� બીદલા� નથા� શકાતે�સ્મર�મ�� થા� મિમલાનન� એ જ ક્ષ� બીદલા� નથા� શકાતે�સુંભ�મ�� દદ? છે ન તે�ય મસ્તે�મ�� રહી�� છે�� હી��હીવે�ન� જમ હી�� વે�તે�વેર� બીદલા� નથા� શકાતે�

- શ�ણિભતે દસું�ઇ

એકા ન મ છે અન એન પ્રિવેસુંરવે�ન�� નહી��

બી�જી ભ�� મ�થા�ન પ્રિવેહી�વે�ન�� નહી��

મ�તે� જો પા�મવે� હી� તે� દદિરય�મ�� ‘મર�ઝૂ’

ડ� બીકા� જ મ�રવે�ન� હી�, પાછે� તેરવે�ન�� નહી��

અન�ભવે છે દદિરય�ન� તે�ફા�નન�, પા�આ ર તે�મ�� હી�ડ� ખોર�બી ચંઢી� છે .- ભગવેતે�કા� મ�ર શમ�? .

અમ તે� સુંમ� દર ઉલા ચ્ય� છે , પ્ય�ર�,નથા� મ�ત્ર છેબીછેલિબીય�� કા�ધે�� પ્રિકાન�ર ;મળે� છે અમ�ન જગ� મ�તે�ઓમ�� !- ‘શ� ન્ય’ પા�લાનપા� ર�

ખો�બી�મિચંય�� જ આમ તે� પાય�? પ્ત હી�ય છે ,હી�ડ� ડ� બી�ડવે�ન તે�� દદિરય� ન મ�કાલા�વે !- રમશ પા�રખોકા� ઇ કા ટીલા� ન�મન� ઊંછેળે મ�ર આ�ગ� દદિરય�:એમ�� એકા જ ન�મ તેમ�રું� ન�વે થાઇન મ્હી�લા !- સું� રશ દલા�લા

આમ તે� એકા જિંબીVદ� છે�� , હિંકાVતે�સુંપ્ત જિંસુંVધે� થા� સું�કાળે�ય� છે�� !- અમSતે ધે�યલા

ડ� બી� છે જઇન ન�વે અમ�ર� લિક્ષપ્રિતેજ પાર,દ� પ્રિનય�ન� Iય�લા છે કા પા�ર ઊંતેર� ગઇ.- ‘મર�ઝૂ’

સુંજન-ન હી પ્રિનભ�વેવે� ઘા�� દ�હ્યુંલા�, ય�ર:તેરવે� સું�ગર હી�ડકા , સું�વે�� શસ્ત્રન� ધે�ર.- નમ? દ�શ� કાર દવે ‘નમ? દ’

પા�તે�થા� અલાગ થાઇન બી�જ�� શ�� કાર� શકા ;મ��સું બીહી� બીહી� તે� ટી�ળે વેળે� શકા !

Page 11: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

મન એવે� ર�તે કાઝૂ� ય�દ આવે�,કા�ઈ એમ સુંમજ દવે� ય�દ આવે�.

નથા� કા�ઈ દ� :ખો મ�ર� આ�સું�ન�� કા�ર�,હીતે� એકા મ�ઠ� મજો ય�દ આવે�.

જીવેનન� કાલા� કા�ન� જ્યા�� વે�તે ન�કાળે�,શર�બી�ન કા�ળે� ઘાટી� ય�દ આવે�.

હીજોર� હીસું�ન�ન� ઈકાર�ર સું�મ ,મન એકા લા�ચં�ર ‘ન�’ ય�દ આવે�.

મ�હીબ્બીતેન� દ� :ખોન� એ અ� પ્રિતેમ હીદ છે ,મન મ�ર� �મ�ળે મ� ય�દ આવે�.

કાબીરન� આ એકા�� તે,ઊં�ડ��,ખો�ળે�,બી�જી કા� હી�� ફા�ળે� જગ� ય�દ આવે�.

સુંદ� અડધે રસ્તે થા� પા�છે� ફાય�? છે�� ,ફાર� એ જ ઘારન� દિદશ� ય�દ આવે�.

કા�ઈ અમન ભ�લા તે� ફાદિરય�દ શ�ન�!’મર�ઝૂ’ અમન કા�ન� સુંદ� ય�દ આવે�?

“સ્ત્ર�- જય�ર એ ૨૦ વેષી? ન� હી�ય ત્યે�ર એ આપ્રિtકા� જવે� હી�ય છે , અ�ધે�રખો� ડ જવે�, અધે? શ�ધે�યલા�. જ્યા�ર એ ૩૦ વેષી? ન� હી�ય ત્યે�ર એ ઇ� લિન્ડય� જવે� હી�ય છે , ગરમ� ગરમ અન રહીસ્યમય. જ્યા�ર એ ૪૦ વેષી?ન� હી�ય ત્યે�ર એ અમ દિરકા� જવે� હી�ય છે , ટી કાપ્રિનકાલા� સુંપા��? . જ્યા�ર એ ૫૦ વેષી?ન� હી�ય ત્યે�ર એ ય� ર�પા જવે� હી�ય છે , ઢીળેતે� ખો� ડ ર જવે�. જ્યા�ર એ ૬૦ વેષી? ન� હી�ય ત્યે�ર એ સું�ઇબી દિરય� જવે� હી�ય છે , દર કાન ખોબીર છે કા એ ક્યું�� આવ્ય�� , પા� ત્યે��

કા�ઇ જવે�� મ�� ગતે�� નથા�.”

પાથાર� આધે� પા�છે� થાy ગ્ય�, નક્કો� આ ચં�મ�સું� બી ઠ�� .છેત્ર� પા� ચં�ર�ન લાy ગ્ય�, નક્કો� આ ચં�મ�સું� બી ઠ�� .

રઇનકા�ટી ન ગમશ�ઝૂથા�ય જોડ� ચં�મડ� વે�ળે� ક્યું,ભ��જોતે� ભ��જોતે� રy ગ્ય�, નક્કો� આ ચં�મ�સું� બી ઠ�� .

નહિંહીVતેર એ કા વે� કા� જ� સું છે ! કાદિદ કા�ઇન કાy � આપા? પા� -મન ગ�ફ્ટીમ�� વે�દળે દy ગ્ય�, નક્કો� આ ચં�મ�સું� બી ઠ�� .

કાઇ ર�તે ભ��જોવે� એન�� લા�બી�� લા�બી�� ભ�ષી� દઇનપા�તે પા�છે� ઘારમ�� વેy ગ્ય�, નક્કો� આ ચં�મ�સું� બી ઠ�� .

બી�જો તે� કા�ર�કાટી સુંમજ્યા�, પા� સું��સુંરવે� જ પાલાળ્યો� રમન કા�નમ�� આવે� કાy ગ્ય�, નક્કો� આ ચં�મ�સું� બી ઠ�� .

- કાS ષ્� દવે

Page 12: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

જ્યા�ર કાલા� કાલા� નહી��, જીવેન બીન� જશ ,મ�રું� કાવેન જગતેન�� પ્રિનવે દન બીન� જશ .

જ કા� ઈ હી�� મળેવે�શ હી� મશ� નહી�� રહી ,જ કા� ઈ તે�� આપાશ સુંન�તેન બીન� જશ .

તે�રું� છે એવે�� કા�� કા મ�ગ સ્વેતે� ત્રતે� !મ�રું� છે એવે�� કા�� કા બી�ધેન બીન� જશ .

આ�ખો� મ��ચં�ન ચં�લાશ�� અ�ધેકા�રમ�� ‘મર�ઝૂ’,શ�કા� વેધે� જશ તે� સુંમથા? ન બીન� જશ .

- મર�ઝૂ

મ�નવે ન થાઇ શક્યું� તે� એ ઇશ્વાર બીન� ગય�.જ કા� ઇ બીન� ગય�, એ બીર�બીર બીન� ગય�.

વેષી�? પાછે� મળ્યો�� તે� નયન ભ�ન�� થાઇ ગય�� .સું�ખોન� �સું�ગ શ�કાન� અવેસુંર બીન� ગય�.

જ્યા�ર કાપ્રિવેતે� લાખોવે�ન�� ઇશ્વારન મન થાય��ત્યે�ર હી�� એન� કા�વ્યન� અક્ષર બીન� ગય�.

રસ્તે�મ�� એટીલા� બીધે� ખો�ધે� છે ઠ�કાર�મ� લિઝૂલા સું�ધે� પાહી��ચંતે� પાગભર બીન� ગય�

એ મ�જન રડતે� જોઇન ખો� દ પા� રડ� પાડ્યાં�� .મ�ર� જ �શ્ન એમન� ઉત્તર બીન� ગય�.

ઉ� ચંકા� રહ્યું� ગઝૂલાન� ઇમ�રતેન� ભ�રનએન નમન જ પા�ય�ન� પાથ્થાર બીન� ગય�

છે આજ મ�ર� હી�થામ�� મહી � દ� ભરલા હી�થા,મ�ર� ય હી�થા આજ તે� સું�� દર બીન� ગય�.

‘આદિદલા’ન� શ ર સું��ભળે� આશ્ચય?થા� કાહ્યું��:ગઇ કા�લાન� આ છે�કાર� શ�યર બીન� ગય�.

Page 13: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

 

ક્યું�� કાહી�� છે�� કા ફાM લાછે�બી આપા�ફાM લા એકા આપા�, પા� ગ�લા�બી આપા�

કા�ળે� ર�તે�ન જમ ચં� દ્ર મળેબી� ધે આ�ખો�ન એવે�� Iવે�બી આપા�

સ્વેપ્ન આ�ખો�એ કા ટીલા�� જોય��?ચં�લા�, આ�સું�ભ�ન� પ્રિહીસું�બી આપા�

આ�ખો�આ�ખો�મ�� �શ્ન પા�છ્યો� છેહી�ઠથા� હી�ઠન જવે�બી આપા�

મ � તે� મનમ�� હીતે�� એ પા�છે� લા�ધે��આપા� આપા�, હીવે જવે�બી આપા�!

એટીલા તે�ર� મ � નથા� તે�ડ્યાં�કા�લા કાહી શ� કા આફાતે�બી આપા�

એ પા�છે છે જીવેન પ્રિવેશ હી મ� તેએન કા�ર� ખો�લા� પ્રિકાતે�બી આપા�

- હી મ� તે પા�� કાર

An Ultimate Love Poem”>

>                  ભલા ઝૂગડ�એ,ક્રો�ધે કાર�એ,એકાબી�જો પાર તે� ટી� પાડ�એ,>

Page 14: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

>                  એકાબી�જો પાર દ�દ�ગ�ર� કારવે�, છે લ્લા તે� આપા�   બીજહી�ઈશ�� .

>>

>                  જ કાહી વે�� હી�ય એ કાહી�લા ,જ કારવે�� હી�ય એ કાર�લા ,>

>                  એકાબી�જોન� ચં�કાઠ� શ�ધેવે� છે લ્લા તે� આપા� બીજ હી�ઈશ�� .>

>                  હી�� ર�સું�ઈશ તે� તે�� મન�વેજ, તે�� ર�સું�ઈશ તે� હી�� મન�વે�શ,>

>                  એકાબી�જોન લા�ડ લાડ�વેવે�, છે લ્લા તે� આપા� બીજ હી�ઈશ�� .>

>                  આ�ખો� જય�ર ઝૂ��ખો� થાશ ,ય�દશખ્તિક્તે પા� પા��ખો� થાશ ,>

>                  ત્યે�ર ,એકાબી�જોન એકાબી�જોમ�� શ�ધેવે� છે લ્લા તે� આપા� બીજ> હી�ઈશ�� .

>>                  ઘા� ટી� જય�ર દ�ખોશ , કા ડ પા� વેળેવે�ન�� મ� કાશ ,

>>                  ત્યે�ર એકાબી�જોન� પાગન��   નખો  કા�પાવે�,છે લ્લા તે� આપા� બીજ

> હી�ઈશ�� .>

>                  મ�ર� ર�પા�ટી?સું તેદ્દન ન�મ?લા છે ,આઈ એમ ઓલાર�ઈટી ,>

>                  એમ કાહી�ન એકાબી�જોન છે તેરવે�,છે લ્લા તે� આપા� બીજ હી�ઈશ�� .>

>                  સું�થા જય�ર છે� ટી� જશ ,પ્રિવેદ�ય ન� ઘાડ�  આવે� જશ ,>

>                  ત્યે�ર , એકાબી�જોન મ�ફા કારવે�,છે લ્લા તે� આપા� બીજહી�ઈશ�� .

મળેતે�� મળે� ગઈ મ��ઘા ર� ગ�જર�તેગ�જર�તે મ�ર� મ�ર� ર .

ભ�રતેન� ભ�મમ�� ઝૂ�ઝૂ ર� ગ�જર�તેગ�જર�તે મ�ર� મ�ર� ર .

સું�બીરન�� મદ�? ન� સું��લા�� સું���વેતે�,ર વે�ન�� અમSતેન� મમ? ર ધેવેર�વેતે�,સુંમદરન�� મ�તે�ન� છે�ળે નવેર�વેતે�,

ગ�જર�તે મ�ર� મ�ર� ર .

મિગરન�ર� ટી� કા� ન ગઢી ર ઈડદિરય�,પા�વે�ન ટી�ડલા મ�’કા�ળે� મyય�,ડગલા ન ડ�� ગર ભર દ તે� હીy ય�� ,ગ�જર�તે મ�ર� મ�ર� ર .

Page 15: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

આ�ખોન� અમ�મ�ટી ઊંમટી ચંર�તેર ,ચં�રવે�ડ વે�ડ�એ છે�તે� શ� ઊંભર !હીy ય�ન�� હી�ર પા�ઈ હી તેભર� ન�તેર ,

ગ�જર�તે મ�ર� મ�ર� ર .

કા�યલા ન મ�રન મઘામ�ઠ બી�લાડ ,નમ�� પાપ્રિનહી�ર�ન ભ�ન અ�બી�ડલા ,ન�રતે�ર સું�રસું શ�� સું�ખોડ� બ્ય�� જોડલા ,

ગ�જર�તે મ�ર� મ�ર� ર .

નમ? દન� ગ�જર�તે દ�હ્યુંલા� ર જીવેવે�,ગ�� ધે�ન� ગ�જર�તે કાપાર� જીરવેવે�,એકા વે�ર ગ�ઈ કા કા મ કાર� ભ�લાવે� ?

ગ�જર�તે મ�ર� મ�ર� ર .

ભ�રતેન� ભ�મમ�� ઝૂ�ઝૂ ર� ગ�જર�તેગ�જર�તે મ�ર� મ�ર� ર .

મળેતે�� મળે� ગઈ મ��ઘા ર� ગ�જર�તેગ�જર�તે મ�ર� મ�ર� ર .

– ઉમ�શ� કાર જોશ�

રહી વે� દ , રહી વે� દ આ સું�હી�ર , ય�વે�ન ! તે�� , ઘાટી ન� ક્રો�રતે� આવે� : પ્રિવેશ્વા આશ્રીમ સું�તેન�� .

પા�ખો�ડ�� , ફાM લાડ�� રૂડ�� , લાતે� આ, ઝૂર��� તેરું;ઘાટી ન� ક્રો�ર દપ્રિષ્ટ ત્યે�� : પ્રિવેશ્વા સુંJન્દય? કા� મળે�� .

તે�રથા� પા�મવે� પાક્ષ�, વ્યથા? આ ક્રો�રતે� મથા ;તે�રથા� પાક્ષ� તે� ન�, ન�, પ્રિકાન્તે� m�લા મળે� શકા .

પાક્ષ�ન પા�મવે�ન તે� છે�ન� તે�� સું�� ગ�તેન ;પાક્ષ� તે ન� �ભ� સું�થા હીy ય�મ�� મળેશ તેન .

સુંJન્દય�? વે ડફા� દ તે�� ન�, ન�, સું� ન્દરતે� મળે ;સુંJન્દય�? પા�મતે�� પ્હી લા�� સુંJન્દય? બીનવે�� પાડ .

સુંJન્દય� ખોલાવે�� એ તે� �ભ�ન� ઉપાય�ગ છે ;પા�ષીવે�� , પા�જવે�� એન , એ એન� ઉપાભ�ગ છે .

રહી વે� દ ! રહી વે� દ આ સું�હી�ર, ય�વે�ન ! તે�� ;બીધે છે આદ્ર?તે� છે�ઈ, તેમ�� કાy � ભળેવે�� ભલા�� !

- કાલા�પા�

Page 16: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

-

એકા એવે�� ઘાર મળે આ પ્રિવેશ્વામ�� , ,જ્યા�� કાશ� કા�ર� પ્રિવેન� પા� જઈ શકા�� ;એકા એવે�� આ�ગણુંb� કા જ્યા�� મન ;કા�ઈપા� કા�ર� વેગર શyશવે મળે !

એકા બીસું એકા જ મળે એવે�� નગર;જ્યા�� ગમ ત્યે�ર અજોણ્ય� થાઈ શકા�� ;‘કા મ છે�?’ એવે�� ય ન� કાહી વે�� પાડ ;સું�થા એવે� પા�થામ�� ભવેભવે મળે !

એકા એવે� હી�ય મહી દિફાલા જ્યા�� મન ,કા�ઈ બી�લા�વે નપ્રિહી ન જઈ શકા�� !એકા ટીહી� કા�મ�� જ આ રૂ�વે રૂ�વે ,પા�નખોરન� આગમનન� રવે મળે !

તે� ય તે ન� ર� જ કાy � મનમ�� રહી -અહી��થા� ઊંભ� થા�ઉ� ન મSત્યે� મળે…

ર�ઈ ર�ઈ આ�સું�ન� ઊંમટી નદ� તે� એન કા�� ઠ કાદમ્બીવેSક્ષ વે�વેજો ,વે�દળે વેરસું ન બીધે� ખો�રપા વેહી� જોય પાછે� ગ�કાલિળેય�� ગ�મ ત્યે�� વેસું�વેજો .

આ�ખો�મ�� સું��ભર� ખો�� ચંશ કા��ન� જમપા�� પા�ન�� દ્વા�ર કા મ દશ��?

એકા પાછે� એકા પા�ન ખોરશ કાદમ્બીન��ન વેળે�મ�� વે�ખોર�તે�� રશ�� .

છેલાકા�તે�� વેહી� કાદ� હી�લા�તે�� લા�ગ તે� વેળે�મ�� વે�રડ� ગળે�વેજો .

આઠમન� ધે�ધેમ�ર મધેર�તે એકા વે�રપા�ન�એ અડ�ન પા� ર ગળેશ ,પા���ન� ભ��તે� બી�ધે�ઈ જશ

ગ�કા� ળેન તે દ�’ ગ�વે�ળે એકા મળેશ .

લા�લા� ડ�� વે��સુંવેન વે�ઢીશ� ન કા�ઈ, મ�રપા��લિછેય�� ન ભળે� કાર�વેજો .

પા� નમન� એકા�દ� ર�તેન� ઉજોગર�નસું�ટી જીવેતેર લાખો� જોશ�� ,

અમથા�� ય સું��ભરશ�� એકા�દ� વે�મ��તે� હીy ય�� વે��ધે�વે�ન ગ�શ�� .

ભવેભવેન� ��પ્રિતેન�� બી�ધે��� ભટી તે� વેનર�વેન વે�ટી વેળે�વેજો !લા�લા� ડ�� વે��સુંવેન વે�ઢીશ� ન કા�ઈ, મ�રપા��લિછેય�� ન ભળે� કાર�વેજો .

Page 17: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

મ�ધેવે ર�મ�ન�જ

--

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Page 18: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

- ધેન્ય હી� ! ધેન્ય જ પા�ણ્ય�દશ ! અમ�ર� ગ�ણિ�યલા ગ�જ? - દશ .

- કાS ષ્�ચં� દ્રન� કાJમ� દ� ઊંજળે�, કા�ધે �ભ�એય સ્વેદશ…ધેન્ય.

- આય?ન�� સું�ગરતે�થા? પા� ર��,તેપા�વેન ભSગ�વેલિસુંષ્ઠન� ભ��;ગ�તે�ન� ગ�ન�ર� મહી�ર�જ

પા�થા? ન� સું�રમિથાન�� જ્યા�� ર�જ્યા;ગ્રી�સુંર�મથા�ય જ� ન� કા� રુંપા�� ડવેથા�ય ��ચં�ન,

સું�મન�થા,મિગદિરનગર,દ્વા�દિરકા�;ય�ગય�ગ ધ્ય�નપ્રિવેલા�ન.

ઊંભ�ન કા�લાલિસુંન્ધે� ન તે�ર બીજોવે બી�સુંર� ભવ્ય સું�ધે�ર…ધેન્ય.

- mળેmળે નવે પાલ્લાવેન� પા��જ,નદ�ન તેળે�વે કા ર� કા�� જ;

કા�મળે� કાપ્રિવેતે� સુંમ સું� રથા�ળેલિસુંન્ધે� જ્યા�� દ મ�તે�ન� થા�ળે;

જ� ગજ� ન�� પ્રિનજ ગ�તે ગજ?તે�, ફારતે� સું�ગર આજ;કા સુંર ઊંછેળે� ઘા�ઘાવે ગરવે� વેનમ�� જ્યા�� વેનર�જ:

મિગદિરમિગદિર લિશખોરલિશખોર સું�હીન્તેમ� મિન્દર ધ્વેજ ન સુંન્તેમહીન્તે…………………..ધેન્ય.

- પા� વે? થા� પાણિશ્ચમ વેહી �કા�શ,વ્હી�� ભર� વેહી તે� તેમ પ્રિનકા�સું;મ�હી� આ�ગ� ઊંતેય�? જ ય� ર�પા,વે��વે� વે�ડ�ન� ફાM લા-ર�પા;વે��� ન વે�સું પા�ણ્યપા�� ગર�અમ રસુંભ� મિમન� છે�બી;

Page 19: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

જગમ�હીન મ��બીઈનગર� જ� ઓ !શ�� પા�થાય�? પ્રિકાનખો�બી;

પ્રિનત્યે નવે ફાM લા ખો�લા અણિભર�મલાક્ષ્મ�મ્હી�ય�� લાક્ષ્મ�ન�� ધે�મ…………………….ધેન્ય.

- ચં�ળે�, ચંણિ�ય�, પા�ટીલા�ન� ઘા ર,સું�થાલા સું�ળે�ન� સું�નલા સું ર;છે ડલા આચ્છે�દ� ઉરભ�વે,

લાલિલાતે લાજ્જોન� વેદન જમ�વે;અ�ગ આખોય પ્રિનજ અલાબીલા;સું�ળે�મ�� ઢી�� કાતે� રૂપાન� વેલા;

ર��કાતેનય�, ભ�વેશ�ભન�, સું�� દરતે�ન� શ�� છે�ડ ?આય? સું� ન્દર� ! નથા� અવેન�મ�� તે�જ રૂપાગ��ન� જોડ:

ભ�લા કા�� કા� મ, કાર કા� કા� સું�ર,કા� થાન�� સુંજ્યા�� તેજશ�ગ�ર………………………..ધેન્ય.

- ખોતેર� ન�ન�� , ન�ન� શ� પા�ળે,ન�તેજોતે ન�નદિડય�� ઘા�ળે;ક્ષત્ર�જોય�ન�� ન�નલા ર�જ્યા,ધેમ?ન� ન�નકાડ� જ સુંમ�જ;

વેSદ્ધ ચં��ક્યું, વેણ્ય�� પા� વે� ન�ન�� �જોન�� તે�ત્ર,એહી પા� ર�તેનન� પાડછે�ય� આ આમ જીવેનજ� ત્ર:

એકા ફાM લાવેલા ફાM લાતે�� ફાM લા,અમ�ર� એકા સું�ગન્ધે, અમ�લા………………………ધેન્ય.

- દશ પ્રિનજ તેજી ધેમ?ન કા�જસું�ગર ઝૂ� કા�વ્ય�� સુંફાર� જહી�જ;ધેમ?વે�ર પા�રસું�ન� સુંત્કા�રજગતેઇપ્રિતેહી�સું અન�પા ઉદ�ર;

ઈસ્લા�મ� જોત્ર�ળે� ન�� આ મક્કો�ન�� મ�ખોબી�ર;પ્રિહીન્દ� મ�સુંલામિમન પા�રસું�ઓન અહી��ય�� તે�રથાદ્વા�ર;

�ભ� છે એકા, ભ� મિમ છે એકા,પ્રિપાતે� છે એકા, મ�તે છે એકા,

આપા� એકાન� �જો અન કા……………………….ધેન્ય.

- નથા� રમ� શમશ ર�ન� દ�વે,નથા� ત્યેમ ઘા�� ઝૂ�લ્યે�ય ઘા�વે;શ્રી�કાS ષ્� કા� રુંક્ષત્રન� મ��હ્યું

લા�ધે�� વ્રતે જો� હીજીય પાળે�ય;એકા ઈડરન� વેનકા સુંર�એ, ભડવે�ર બી�પ્પા�ર�વે,પ્રિવેશ્વાવે� દ્ય સું� રજકા� ળે m�પા� મિચંતે�ડ કા�ધે યશછે�� વે:

જન્મભ� મિમ દય�ન� દન�� ધે�મ,ગ�� ધે�ન�� ગ�તે�જીવેન પ્રિનષ્કા�મ…………………….ધેન્ય.

સું� રતેન� રલિસુંકા ર� ગ�લા� ર�જ,બી� લિદ્ધધેન ભય�? શ્રી�નગરસુંમ�જ;શ� રવે�ર સુંJર�ષ્ટ�� યશવે�ન,કાચ્છેન�� સું�હીલિસુંકા સું�તે�ન;

ખો�ડખો� ડ પ્રિવેસ્તેરતે� પ્રિહીન્દ� મહી�સું�ગર મહી�રલા,તે�રતે�ર જઈ m�પા� ગ�જ?ર� સું�m�ન�ન� વેલા;

Page 20: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

મહી�સું�ગરન�� પાSથ્વે�-પ્રિવેશ�ળેસુંર�વેર કા�ધે�� ગ�જ?ર�-બી�ળે…………………………ધેન્ય.

- વેન વેન લા�લા� ઘાટી�સું�હી�ગ,જગતેન� દ�પા શ�� અમ�લાખો બી�ગ !સુંજોવ્ય� જઈન રસુંશ�ગ�ર,લાતે�મ� ડપા સુંમ ધેમ�?ગ�ર:

ભ�રતે�એ કા� ઈ ફાM લા-ફા� વે�ર� અ�જલિલામ�� શ�� લા�ધે !દિદશદિદશમ�� ફાM લાધે�ર ઉડ�વે� દિદલાન�� પાદિરમલા દ�ધે !

પ્રિહીન્દમ�તેન� લા�ડ�લા� બી�ળે !ગ�જ?ર�! જય! જય! તેવે મિચંરકા�ળે.

- ધેન્ય હી� ! ધેન્ય જ પા�ણ્ય�દશ !---------- ન્હી�ન�લા�લા કાપ્રિવે

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Page 21: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

- હીવે સુંખો� નપ્રિહી બી�લા�� , નપ્રિહી બી�લા�� , નપ્રિહી બી�લા�� રહીવે સુંખો� નપ્રિહી બી�લા�� , નપ્રિહી બી�લા�� , નપ્રિહી બી�લા�� ર

- કાદ�પ્રિપા ન� દકા� � વેરન� સું�ગહી� મ�ન શશ�વેદન� કાહી� છે ડ

ત્યે�રન� દ�ઝૂ લા�ગ� છે ર મ�ર હીy ય

- હીવે સુંખો� નપ્રિહી બી�લા�� , નપ્રિહી બી�લા��….

- ચં� દ્રબી��બીમ�� લા��છેન છે વેળે� ર�હી� ગળે ખોટ્ મ�સું રપાક્ષ વેધે ન પાક્ષ ઘાટી કાળે�

પાક્ષ વેધે ન પાક્ષ ઘાટી કાળે� પ્રિનત્યે ન પા��? �કા�શ ર

- હીવે સુંખો� નપ્રિહી બી�લા�� , નપ્રિહી બી�લા��….

- દય�ન� ��તેમન કાહી સુંખો� જ્યા�� શશ�મ�ખો સુંરખો�� સું�ખો પા�શકા�દિટી �કા�ર હી�� નપ્રિહી આવે��

કા�દિટી �કા�ર હી�� નપ્રિહી આવે�� એવે� પા�રુંષીથા� અડ�શ ર

- હીવે સુંખો� નપ્રિહી બી�લા�� , નપ્રિહી બી�લા��….નપ્રિહી બી�લા�� , નપ્રિહી બી�લા�� , નપ્રિહી બી�લા�� ર

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Page 22: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

-

-

-

-

-

-

- શ�ભ� ચંર� પાડ� , મ�ગ�� ઘાડ� ર ઘાડ� કાષ્ટ કા�પા� ।દય� કાર� દશ? ન લિશવે આપા� ॥૧॥

- તેમ ભક્તે�ન� દ� Zખો હીરન�ર�, શ�ભ સુંJન�� સુંદ� કારન�ર� ।મ�ર� મ� દ મપ્રિતે, તે�ર� અકાળે ગપ્રિતે, કાષ્ટ કા�પા� ॥॥ દય� કાર�

- અ�ગ ભસ્મ સ્મશ�નન� ચં�ળે�, સું�ગ ર�ખો� સુંદ� ભ�તે ટી�ળે� ।ભ�લા પ્રિતેલાકા કાય�? , કા� ઠ પ્રિવેષી ધેય�? , અમSતે આપા� ॥॥ દય� કાર�

- ન પ્રિતે ન પ્રિતે જ્યા�� વે દ કાહી છે , મ�રું� મિચંતેડ�� ત્યે�� જવે� ચંહી છે ।સું�ર� જગમ�� છે તે�� , વેસું�� તે�ર�મ�� હી�� , શખ્તિક્તે આપા� ॥॥ દય� કાર�

- હી�� તે� એકાલાપા�થા �વે�સું�, છેતે�� આતેમ કા મ ઉદ�સું� ।થા�ક્યું� મથા� ર મથા�, કા�ર� મળેતે�� નથા�, સુંમજ� આપા� ॥॥ દય� કાર�

- આપા� દ્રપ્રિષ્ટમ�� તેજ અન�ખો�� , સું�ર� સુંS પ્રિષ્ટમ�� લિશવેરુંપા દખો�� ।આવે� દિદલામ�� વેસું�, આવે� હીy ય હીસું�, શ�� પ્રિતે m�પા� ॥॥ દય� કાર�

- ભ�ળે�શ� કાર ભવેદ� Zખો કા�પા�, પ્રિનત્યે સુંવે�ન�� શ�ભ ધેન આપા� ।ટી�ળે� મન મદ�, ગ�ળે� સુંવે? સુંદ�, ભખ્તિક્તે આપા� ॥॥ દય� કાર�

- શ�ભ� ચંર� પાડ�, મ�ગ�� ઘાડ� ર ઘાડ� કાષ્ટ કા�પા� ॥॥ દય� કાર�

---------------

Page 23: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

--

-

-

-

-

-

-

- કારતે� જોળે કાર�લિળેય� , ભ��ય પાડ� પાછેડ�ય વે� તે� ટી લા તે�� તે� , ઉપાર ચંડવે� જોય

- મ ’નતે તે� શરૂ કાર�, ઉપાર ચંડવે� મ�ટી,પા� પા�છે� હી ઠ� પાડય�, ફા�વ્ય� નપ્રિહી કા� ઘા�ટી.

- એ ર�તે મ� ડ� રહ્યું�, ફાર� ફાર� બી -ત્ર� વે�રપા� તેમ�� નપ્રિહી ફા�વેતે�, ફાર� થાય� તેyય�ર

- હિંહીVમતે ર�ખો� હી��શથા�, ભ�ડય� છેઠ્ઠી� વે�ર,ધે�રજથા� જોળે જઈ, પા��’ચ્ય� તે પ્રિનધે�? ર

- ફાર� ફાર�ન ખો�તેથા�, યત્ન કાય�? નપ્રિહી હી�તેચંગદ�ઈ પાગ તેળે , મર� જોતે વે�મ�તે…

- એ ર�તે જો મ��સું�, ર�ખો� મનમ�� ખો�તેઆળેસું તેજી, મ ’નતે કાર પા�મ લા�ભ અન�તે.

- - કાપ્રિવે ?

- મસ્તે� વેધે� ગઈ તે� પ્રિવેરખ્તિક્તે થાઈ ગઈ.ઘા ર� થાય� ગ�લા�લા તે� ભગવે� થાઈ ગય�.

હી� ભ�ડમ�� જ સું�રૂ�, બીધે�મ�� ભળે� જવે�ય,એકા�� તેમ�� તે� જોતેન સું�મ મળે� જવે�ય;સું�મ મળે� જવે�ય તે� બી�જ�� તે� કા� ઈ નહી��,પા� કા મ છે� કાહી�ન ન પા�છે� વેળે� જવે�ય.

- આદિદલા મન્સૂ�ર�

Page 24: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

- ��ચં�ન�મ�� ય ��ચં�ન,પાSથ્વે�ન� પાહી લા� પા�ત્ર�

છે આય�? વેતે? ન� આય?�જો.- જગતેન� મહી�ધેમ�?ન� ધે�ત્ર�,

પાSથ્વે�ન� તેત્વેજ્ઞા�નન� જનન��મશJય? ન� ર�જિંશVગડ� સુંદિરખોડ�ગગનભ દ� સુંદ� કાપ્રિવેતે� ગ�તે�,વે દ�ચ્ચં�દિર�� યશખ્તિસ્વેન� અ�બી�

ભ�રતેમ�તે� બી�જી નથા� અવેપ્રિન ઉપાર.

- એન� પ્રિવેજયટી� કા�ર રક્તેર� ગ� નથા�,દ હીન� નહી��, પા� દy વે� છે ;આત્મા�ન� પારમ શ�ણિન્તેન� છે ;જડન� નથા�, ચંતેનન� છે

મ�ટી જ દૃશ્ય છે ચંતેનદ્રષ્ટ�ન .

- ય�ગય�ગથા� લા�� ટી�ય ત્હી�યસુંદ� શ�ગ�રવેતે� શ�ભતે� :સુંyકા -સુંyકા ઘાવે�ય ત્હી�યસુંદ�ન� એ સુંજીવેન.

- નક્ષત્રમ�લા�ન� પાર� પાર� સુંમ�ત્હી ન� ધેમ�?દ્ધ�રકા�ન� પાર� પાર�બી�જ�� આકા�શ હી�યતે� દ�ખોવે�ય ત્હી મ�� .

- સુંમસ્તે દ� પ્રિનય�ન� ઈપ્રિતેહી�સુંન��મધ્યજિંબીVદ� છે એલિશય� :ન ભરતેખો� ડન� મહી�કાથા� છેએલિશય�ન� ઈપ્રિતેહી�સુંન�� કા ન્દ્ર.

- પા� વે? અન પાણિશ્ચમન�� પાલ્લા�� ન�દ�� ડ� ભ�રતે છે ;

ન ઉભય ગ�લા�ધે? ન� દy વે� સું�પાલિત્તતે�ળેશ તે નજીકાન� ભપ્રિવેષ્યમ�� .

- – ન્હી�ન�લા�લા કાપ્રિવે

-

દલાપાતેર�મ

Page 25: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

- પા� ર� એકા અ�ધે ર� ન ગ� ડ� ર�જો,ટીકા શ ર ભ�જી ન ટીકા શ ર ખો�જો� ;બીધે� ચં�જ વેચં�ય ત્યે�� ભ�વે એકા ,કાદ� સું�ર� બી� ર� ન વેચં પ્રિવેવે કા .

- ત્યે�� જઈ ચંઢ્યા� બી ગ�રું એકા ચંલા�,ગય� ગ�મમ�� મ�ગવે� લિશષ્ય પાલા�;લા�ધે� સું�ખોડ� હી�ટીથા� આપા� આટી�,ગ�રું પા�સું જઈન કાહી , “ખો�બી ખો�ટ્યો�.”

- ગ�રુંજી કાહી , “ર�તે રહી વે�� ન આ�હી�,સુંહી� એકા ભ�વે ખોપા ચં�જ જ્યા��હી�;હીશ ચં�રન શ�હીન� ન્ય�ય એકા ,નહી� હી�ય લિશક્ષ� ગ�ન�ન� પ્રિવેવે કા .

- ન એ વેસ્તે�મ�� એકા વે�સું� વેસું�જ,ચંલા� સુંદ્ય ચંલા� જવે�� ગ�મ બી�જ.”કાહી લિશષ્ય, “ખો�વે� પા�વે� ખો�બી આ�હી�,તેજી તે હી હી�� તે� ન આવે�શ ક્યું��હી�.”

- ગ�રુંએ બીહી� બી�ધે દ�ધે� જ ખો�સું�,“નહી�� ય�ગ્ય આ�હી� રહ્યું ર�તેવે�સું�.”ન મ�ન� કાશ� વે�તે તે લિશષ્ય જય�ર ,ગ�રુંજી તેજીન ગય� ગ�મ ત્યે�ર .

- રહ્યું� લિશષ્યજી તે� ત્યેહી�� દિદન ઝૂ�ઝૂ�,બીહી� ખો�ઈપા�ન થાય� ખો�બી તે�જો;પાછે�થા� થાય� તે હીન� હી�લા કા વે�,કાહી�� છે�� હીવે હી�� સું��� સુંદ્ય તે વે�.

- તેસ્કોર ખો�તેર પા�ડવે�, ગય� વેણિ�કાન દ્ધ�ર;તેહી�� ભ�તે તે� ટી� પાડ�, ચં�ર દબી�ય� ચં�ર.મ�તે �ભ�તે ચં�રન�, ગઈ નSપાન ફાદિરય�દ;શ�ળે� ઠર�વે� શઠન , ડ�શ�ન� સું��� દ�દ.

- “એવે� ઘાર કા વે�� ચંણ્ય�� , ખો�ન થાય�� તે ઠ�ર;ર�તે ખો�તેર ખો�દતે�� , ચં�ર દબી�ય� ચં�ર.”

વેણિ�કા કાહી , “કાદિડય� તે�� એમ�� વે�� કા અપા�ર;ખોરખોર� એમ�� નથા�, મ�ર� ખો�ડ લાગ�ર.”

- કાદિડય�ન શ�ળે� ઠર�, વેણિ�કા બીચ્ય� તે વે�ર;ચં� કા ગ�ર� કારન�રન�, કાદિડય કાર� ઉચ્ચં�ર.ગ�ર� કારન�ર કાહી , “પા��� થાય�� પ્રિવેશષી;એ તે� ચં� કા પાખો�લા�ન�, મ�ર� ચં� કા ન લાશ”

- પા� રપાતે� કાહી પાખોલા�ન , “જો તે�� શ�ળે�એ જોય,આજ પાછે� આ ગ�મમ�� , એવે� ગ�ન� ન થા�ય.”

“મ� લ્લા�� ન�સુંય�? મ�રગ , મ � જોય� તે દિદશ;પા��� અમિધેકા તેથા� પાડ્યાં��, ર�જો છે�� ડ� ર�સું.”

Page 26: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

- મ� લ્લા��જીન મ�રવે�, કાર� એવે� પ્રિનરધે�ર;શ�ળે� પા�સું લાઈ ગય�, મ� લ્લા�� ન તે વે�ર.ફાળે જોડ�� શ�ળે� તેણુંb� , મ� લ્લા�� પા�તેળે અ�ગ;એવે� હીકા�કાતે ચં�કાર , જઈ કાહી� ભ�પા �સું�ગ.

- ભ�પા કાહી , “શ�� હીરઘાડ� આવે� પા�છે� કા�ઈ;શ�ધે� ચંઢી�વે� શ�ળે�એ, જોડ� નરન જોઈ.”જોતે�� જોતે�� એ જડ્યાં�, જોગ� જોડ અ�ગ;બીહી� દિદન ખો�ઈન બીન્ય�, ર�તે મ�તે ર� ગ

- લિશષ્ય મ� દતે મ�ગ� ગય� ગ�રું પા�સું પાસ્તે�ય;ગ�રુંએ આવે� ઉગ�દિરય�, અદભ�તે કાર� ઉપા�ય.જોગ� શ�ળે� પા�સું જઈ કાહી , “ભ�પા સું�� કા�ન,આ અવેસુંર શ�ળે�એ ચંઢી , વેગ મળે પ્રિવેમ�ન.”

- ચંલા� બી�લ્યે�, “હી�� ચંઢી�� ” ન ગ�રું કાહી , “હી�� આપા;”અમિધેપાપ્રિતે કાહી , “ચંઢી�એ અમ�, પા� ર� મળે �તે�પા.”ગ�રું ચંલા�ન ગ�મથા�, પાહી��ચં�ડ્યાં� ગ�ઉ પા�� ચં;ર�જો શ�ળે� પાર રહ્યું�, અ�ગ વે ઠ� આ�ચં.

ઊં�ટી કાહી : આ સુંભ�મ�� , વે�� કા�� અ�ગવે�ળે�� ભ�� ડ�;ભ�તેળેમ�� પાક્ષ�ઓ ન પાશ�ઓ અપા�ર છે ;

બીગલા�ન� ડ�કા વે�� કા�, પા�પાટીન� ચં��ચં વે�� કા�;કા� તેર�ન� પા�છે� ડ�ન�, વે�� કા� પ્રિવેસ્તે�ર છે .

વે�ર�ન� સું�� ઢી વે�� કા�, વે�ઘાન� છે નખો વે�� કા�;ભ�સુંન તે� લિશર વે�� કા�� , જિંશVગડ�ન� ભ�ર છે .

સું��ભળે� લિશય�ળે બી�લ્યે��, દ�ખો દલાપાતેર�મ;“અન્યન�� તે� એકા વે�� કા� � , આપાન�� અઢી�ર છે ”

– દલાપાતેર�મ

એકા શર��ઈવે�ળે� સું�તે વેષી? સું�ધે� શ�ખો�,ર�ગ ર�ગ�� વેગ�ડવે�મ�� વેખો���� છે .

એકાન જ જોચં�� એવે� ટી કા છે કા ર�ખો� એકાશ ઠન દિરઝૂ�વે� મ�જ લાવે�ન મ� ડ��� છે .

Page 27: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

કાહી દલાપાતે પાછે� બી�લ્યે� તે કા� જ� સું શઠ,“ગ�યકા ન લા�યકા તે�� ફા�ગટી ફાM લા��� છે .

પા�લા�� છે તે બી�લ્યે�� તેમ�� કાર� તે � શ� કા�ર�ગર� ?સું��બીલા�� બીજોવે તે� હી�� જોણુંb� કા તે�� શ��� છે .”

- દલાપાતેર�મ

સા�વેજ ગરજ� !

વેનર�વેનન� ર�જો ગરજગ�રકા�� ઠ�ન� કા સુંર� ગરજઐર�વેતેકા� ળેન� અદિર ગરજકાડ્યાંપા�તેલિળેય� જોદ્ધ� ગરજમ�� ફા�ડ� મ�તેલા� ગરજજો� કા� જોગ� દર ગરજન�ન� એવે� સુંમદર ગરજ !

ક્યું�� ક્યું�� ગરજ ?

બ�વેળાના� જોળા����

ગરજ ડ�� ગરન� ગ�ળે�મ�� ગરજકા�બી�ન� ખોતેરમ�� ગરજગ�મ તે�� પા�દરમ�� ગરજનદ�ઓન� ભખોડમ�� ગરજમિગદિરઓન� ગ�હીરમ�� ગરજઉગમ��, આથામ�� ગરજઓર� ન આઘાર� ગરજ

થીર થીર કાં�� પ� !

વે�ડ�મ�� વે�છેડલા�� કા�� પાકા� બી�મ�� બી�ળેકાડ�� કા�� પામધેર�તે પા�ખો�ડ�� કા�� પાઝૂ�ડ તે��� પા�� દડલા� કા�� પાપાહી�ડ�ન� પાથ્થાર પા� કા�� પાસુંદિરતે�ઓન� જળે પા� કા�� પાસું� તે�� ન જોગ�તે�� કા�� પાજડ ન ચંતેન સુંJએ કા�� પા

Page 28: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

આ� ખ ઝબ� કાં�

કા વે� એન� આ�ખો ઝૂબી� કાવે�દળેમ�� થા� વે�જ ઝૂબી� કાજો ટી ઊંગ� બી�જ ઝૂબી� કાજો� બી અ�ગ�ર ઝૂબી� કાહી�ર�ન� શ�ગ�ર ઝૂબી� કાજોગ� દરન� ઝૂ�ળે ઝૂબી� કાવે�ર તે�� ઝૂ� ઝૂ�ળે ઝૂબી� કાટીમટીમતે� બી જ્યા�તે ઝૂબી� કા

જડબ�� ફા�ડ� !

ડ�� ગર જો� ડ�ચં�� ફા�ડ !જોગ� જો� ગ�ફા� ઉઘા�ડ !જમર�જોન�� દ્વા�ર ઉઘા�ડ !પાSથ્વે�ન�� પા�તે�ળે ઉઘા�ડ !બીરછે� સુંરખો� દ�� તે બીતે�વેલાસું લાસું કારતે� જીભ ઝૂ� લા�વે .

બ્હો�દર ઊઠે� !

બીડકા� દ�ર લિબીર�દર ઊંઠફારસું� લાતે� ચં�ર� ઉઠખોડગ ખો�ચંતે� આહી�ર ઊંઠબીરછે� ભ�લા કા�ઠ� ઊંઠઘાર ઘારમ�� થા� મ�ટી� ઊંઠગ�બી� હી�થા રબી�ર� ઊંઠસું�ટી� લાઈ ઘારન�ર� ઊંઠગ�ય તે�� રખોવે�ળે� ઊંઠદ� ધેમલા� ગ�વે�ળે� ઊંઠમ�છે વેળે દ ન�ર� ઊંઠખો��ખો�ર� ખો�ન�ર� ઊંઠમ�ન�� દ� ધે પા�ન�ર� ઊંઠ !જો� આભ મિમન�ર� ઊંઠ !

ઊભો� ર� ’જ�

ત્ર�ડ પાડ� કા ઊંભ� ર ’જ !ગ�રન� કા� ત્ત� ઊંભ� ર ’જ !કા�યર દ� ત્ત� ઊંભ� ર ’જ !પા ટીભર� ! તે�� ઊંભ� ર ’જ !ભ�ખોમર� ! તે�� ઊંભ� ર ’જ !ચં�ર લા�� ટી�ર� ઊંભ� ર ’જ !ગ�-ગ�ઝૂ�ર� ઊંભ� ર ’જ !

ચા�રણ કાંન્યા�

Page 29: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

ચંJદ વેરસુંન� ચં�ર� કાન્ય�ચં�� દડ�ય�ળે� ચં�ર� કાન્ય�શ્વાતેસું�� વે�ળે� ચં�ર� કાન્ય�બી�ળે� ભ�ળે� ચં�ર� કાન્ય�લા�લા હિંહીVગ�ળે� ચં�ર� કાન્ય�ઝૂ�ડ ચંડ� તે� ચં�ર� કાન્ય�પાહી�ડ ઘા�મ� તે� ચં�ર� કાન્ય�જોબીનવે� તે� ચં�ર� કાન્ય�આગ ઝૂર� તે� ચં�ર� કાન્ય�નસું પ્રિનવે�સું� ચં�ર� કાન્ય�જગદમ્બી� શ� ચં�ર� કાન્ય�ડ�� ગ ઉઠ�વે ચં�ર� કાન્ય�ત્ર�ડ ગજોવે ચં�ર� કાન્ય�હી�થા પ્રિહીલા�ળે� ચં�ર� કાન્ય�પા�છેળે દ�ડ� ચં�ર� કાન્ય�

ભોયાથી ભો�ગ્યા� !

જિંસુંVહી�, તે�ર� ભડવે�ર ભ�ગ્ય�ર� મલા�ન કા�યર ભ�ગ્ય�ડ�� ગરન� રમન�ર� ભ�ગ્ય�હી�થા�ન� હી�ન�ર� ભ�ગ્ય�જોગ�ન�થા જટી�ળે� ભ�ગ્ય�મ�ટી� વે�ર મ�છે�ળે� ભ�ગ્ય�નર થાઈ તે�� ન�ર�થા� ભ�ગ્ય�ન�નકાડ� છે�ડ�થા� ભ�ગ્ય� !

- ઝૂવે રચં� દ મઘા���

Page 30: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

રૂડ� ન ર� ગ�લા� ર વ્હી�લા� તે�ર� વે��સુંળે� ર લા�લારૂડ� ન ર� ગ�લા� ર વ્હી�લા� તે�ર� વે��સુંળે� ર લા�લા

વે��સુંલાડ� મ�ર મ� દિદદિરય સું�ભળે�ય જોઆ પા���ડ�� ન� મશ ર જીવે� જોવે� પ્રિનસુંય�� ર લા�લા

આ બી ડ�� તે મલ્યે� મ�ન સુંર�વેર પા�ળે જોઆ ઈ� ઢી�ળે� વેળેગ�ડ� આ�બીલિલાય�ન� ડ�ળેમ�� ર લા�લા

આ ગ�પા� હી�લ્યે� વેગડ� તે વેનન� મ�ઝૂ�ર જોઆ કા�ન વે�ખો�ટી�લા� કા ડ� મ�ર� ર�કા� ઊંભ� ર લા�લા

આ કા ડ� મલા� પા�તેલિળેય� ભગવે�ન જોઆ સું�સું� ડ� હીઠ�લા� મ�ર� ન�દલા મ��� બી�લાશ ર લા�લા

આ વે�ગ તે�ર� ઝૂ��ઝૂરન� ઝૂ�કા�ર જોઆ હીળેવે� હીળેવે� હી�લા ચં�લા ર ર��� ર�મિધેકા� ર લા�લા

જીવેલાડ� મ�ર� આકા� ળે વ્ય�કા� ળે થા�ય જોઆ અપ્રિહીય�� તે� દ�ઠ�� મ � તે� કા�મ�ગ�ર� કા�નન ર લા�લા

આ ન�રખો� ન�રખો� થાઈ છે�� હી�� તે� ન્ય�લા જોઆ નરસુંy �ય�ન� સ્વે�મ� અમન બી�ય�� ભલા મળ્યો�� ર લા�લા

રૂડ� ન ર� ગ�લા� વ્હી�લા� તે�ર� વે��સુંળે� ર લા�લારૂડ� ન ર� ગ�લા� વ્હી�લા� તે�ર� વે��સુંળે� ર લા�લા

- નરજિંસુંVહી મહી તે�

જીવેના��� • ખો�વે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘ગમ’ છે .

• ગળેવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘અપામ�ન’ છે .• પાચં�વેવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘બી� લિદ્ધ ‘ છે .

• પા�વે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘ક્રો�ધે’ છે .• આપાવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘ધેન’ છે .• લાવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘જ્ઞા�ન’ છે .• જીતેવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘�મ’ છે .

Page 31: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

• હી�રવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘અણિભમ�ન’ છે .• દખો�ડવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘દય�’ છે .• સું��ભળેવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ગ��’ છે .• બી�લાવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘સુંત્યે’ છે .

• ભ�લાવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘ભ�તેકા�ળે’ છે .• સું�ધે�રવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ’વેતે?મ�ન’ છે .• પ્રિવેચં�રવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘ભપ્રિવેષ્ય’ છે .

• કા�બી� મ�� ર�ખોવે� જવે� ચં�જ હી�ય તે� ‘વે���’ છે .

Page 32: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries
Page 33: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

આપા� ગ�જર�તે�ઓ …..

હી�ટી લામ�� કા�ઈ ચં� મ�ગ�વે અન     ચં�મ�� મ�ખો� પાડ તે� શ�� થા�ય…. ?

(1) ચં�Iખો�ઈન� આગ્રીહી� લિ�દિટીશર ચં� પા�ધે� વેગર ભરલા� કાપા તેરછે�ડ�ન જતે� રહી .

(2) 'કા ર-t�' સ્વેભ�વેવે�ળે� અમ દિરકાન ચં�મ�� થા� મ�ખો� કા�ઢી� ચં� પા� જોય.

(3) 'ચં�લા� ' સ્વેભ�વેવે�ળે� ઓસ્ટ્રે�લિલાયન ચં� ઢી�ળે� કાપા લાઈન જતે� રહી .

(4) 'મિચંત્ર-પ્રિવેમિચંત્ર' ખો�ન�ર� ચં�ન� મ�ખો� ઊંપા�ડ�ન ખો�ઈ જોય.

આ સુંમય એકા 'મહી�ન વ્યખ્તિક્તે' ત્યે�� હી�જર હી�ય તે� એ શ�� કાર ખોબીર છે ? એ 'મહી�ન' વ્યખ્તિક્તે લિ�દિટીશર પા�સુંથા� તેરછે�ડલા� ચં�ન� પાyસું� લા . એ� તેરછે�ડલા� ચં� અમ દિરકાનન વેચં� દ , કાપા ઓસ્ટ્રે�લિલાયનન વેચં� અન અન મ�ખો� ચં�ન�ન વેચં� દ ! બીધે�ન� પાyસું� ણિખોસ્સું�મ�� મ� કા� ઘાર ભગ� થાઈ જોય. આ સું�લિલાડ ગ�તેર�બી�જ મહી�ન વ્યખ્તિક્તે એટીલા કા�� ખોબીર છે ? આ અદ્દભ�તે, જોરદ�ર મહી�ન�ભ�વે એટીલા 'ગ�જર�તે�' !આખો� દ� પ્રિનય�મ�� 'વેલ્ડ? બીસ્ટ્રે વે પા�ર�'ન� જન એવે�ડ? મળેલા� છે , તે છે – હી�� , તેમ અન આપા� બીધે� – 'ગ�જર�તે�ઓ', પા� આપા� મ�ત્ર વે પા�ર� જ નથા�, વે પા�ર�થા� પા� પ્રિવેશષી છે�એ. આપા�� સ્વેભ�વે, આપા�� આદતે�, આપા�� ખો�લિસુંયતે� આપા�ન બી�જોથા� ન�ખો�� અન જ� દ�� બીન�વે છે . તે� ચં�લા� આપા� ગ�જર�તે�ઓ કા વે� છે�એ એન� ચંચં�? આજ એર� ઉપાર ચંઢી�વે�એ.આપા�� ભ�રતે દશન� નકાશ� જ� ઓ તે� એમ�� પાણિશ્ચમ છે ડ હીસુંતે�� મ�ઢી�ન� આકા�રવે�ળે�� ર�જ્યા દખો�શ . આ હીસુંતે�� મ�ઢી�� એટીલા આપાણુંb� ગ�જર�તે અન તેમ�� વેસુંતે� સું�ડ� પા�� ચં કાર�ડ હીસુંતે�� મ�ઢી� એટીલા આપા� ગ�જર�તે�ઓ, પા� ગ�જર�તે�ઓ મ�ત્ર ગ�જર�તેમ�� જ વેસું છે તે મ�નવે�� ભ�લાભરલા�� છે . ગ�જર�તે�ઓ આખો� દ� પ્રિનય�મ�� બીધે જ ફા લા�યલા� છે અન બીધે� જ જગ્ય�એ ધે� ધે� કાર� 'બી પાyસું�' કામ�ઈ રહ્યું� છે .પ્રિવેશ્વા�વે�સું ન�કાળેવે�ન� શ�ખો�ન ગ�જર�તે�ઓમ�ન� કા�ઈ સુંહી�ર�ન�� ર� જોવે� જોય અન ત્યે�� તે ન ચં�ન� કા�ટીલા� ચંલા�વેતે� ગ�જર�તે� મળે� જોય તે વે�� બીન ખોરું� ! પા � ગ્વિગ્વેન કા સુંફા દ ર��છે ઉપાર દિરસુંચં? કારતે� વેyજ્ઞા�પ્રિનકા એન્ટા�કા? દિટીકા�મ�� જોય ત્યે�ર ત્યે�� તે ન આઈસ્ક્રો�મ પા�લા? ર ચંલા�વેતે� ગ�જર�તે� મળે� જોય એવે�� પા� બીન .'મન�મ�ઈન્ડ ડ' તેર�કા જો��તે� ગ�જર�તે�ઓન� પાyસું� કામ�વે�ન� ગ�� ડ� શ�ખો તેમન દ� પ્રિનય�મ�� બીધે જ લાઈ જોય છે (કા�યદસુંર કા ગ રકા�યદસુંર !). તેમ�� ય ફા�ર ન જવે� મ�ટી ગ�જર�તે�ઓન� સુંJથા� ફા વેદિરટી દશ હી�ય તે� અમ દિરકા�. જમ વેyજ્ઞા�પ્રિનકા�ન મ�ગળે કા ચં� દ્ર પાર જવે�ન�� વેળેગ� હી�ય છે તેમ ગ�જર�તે�ઓન કા�ઈ પા� ર�તે અમ દિરકા� વેટી� જવે�ન�� વેળેગ� હી�ય છે . ત્યે�� જઈન ભલા 'કા� ઈ પા�' કારવે�� પાડ પા� તે મ�ટી તેઓ અહી��ય� 'કા� ઈ પા�' કારવે� તેyય�ર હી�ય છે . કા ટીલા�કા તે� મ��સુંમ�� થા� 'કાબી�તેર' બીનવે� તેyય�ર થાઈ જોય છે .. આ 'કાબી�તેર�'ન�� અ� પ્રિતેમ લાક્ષ્ય ડ�લારન�� ચં� ચં�વે�ન�� હી�ય છે . (કા મકા , એકા ડ�લાર બીર�બીર પાચ્ચં�હી રૂપ્રિપાય� થા�ય ન ભઈ!) આન જ દિરલા ટી ડ આપા�� એકા બી�જી આદતે પા� છે ..આપા�ન આપા�� ગ�જર�તે� ભ�ષી� કારતે�� અ�ગ્રીજી ભ�ષી�ન�� સું�લિલાડ વેળેગ� છે . ય� ન�, આપા� બીધે� સુંન્ટાન્સૂમ�� પ્રિવેધે�ઉટી એન� દિરઝૂન ઈ� ખ્તિગ્લાશ વેડ?ઝૂ ઘા�સું�ડ� દઈએ છે�એ. ગમ તે વે�� ખો�ટી�� અન વે�પ્રિહીય�તે અ�ગ્રીજી બી�લાન�ર�ઓન આપા� બીહી� હી�લિશય�ર ગ��એ છે�એ. ગ�જર�તે� સું�રું� બી�લાતે� ન� આવેડતે�� હી�ય તે� ચં�લા પા� બીકાવે�સું અ�ગ્રીજી બી�લાતે� તે� આવેડવે�� જ જોઈએ તે વે� આપા�ન ભ્રમ પાસું� ગય� છે . બી -ચં�ર ગ�જર�તે�ઓ ક્યું�� કા ભગ� થા�ય તે� તેમન અ�ગ્રીજી બી�લાવે�ન� એટી કા આવે છે . કા ટીલા�કા તે� અ�ગ્રીજી છે�� ટીવે�ળે�� પાહી�ળે�� ઉચ્ચં�ર�વે�ળે�� ગ�જર�તે� બી�લાતે� હી�ય છે અન તે ન� ગવે? અન�ભવે છે .(ઓ…કાખો…ગ�ય્ઝૂ એન્ડ ગ�…લ્ઝૂ….હી�� છે�� …તે...મ�…ર�…... દ�…સ્તે…ઍન્ડ…હી�..સ્ટ્રે… પ્રિવેન�…વે�પ્રિહીય�તે…. ઍન્ડતેમ લિલાસુંન કાર� રહ્યું� છે�…ર દિડય� ચં�રસું� વે�સું…. ઈ…ટી…સું…ર�…હિંકાV…ગ…)

આવે� ર�તે ગ�જર�તે� ભ�ષી�ન� 'લિસુંસ્ટ્રેર મ રજ' કારવે� બીદલા ર દિડય� જોકા�ઓ અન ટી�વે� ��ગ્રી�મન� એન્કાર�ન તે� ખો�સું શJય?ચં� દ્રકા આપાવે� જોઈએ. સુંરસું-મજોન� પ્રિવેપા�લા �મ��મ�� શબ્દભ� ડ�ળે ધેર�વેતે� આપા�� મ�તેSભ�ષી� ગ�જર�તે�ન� સુંJથા� વેધે� અવેગ�ન� કારતે�� હી�ય તે� તે આપા� પા�તે જ છે�એ. (અ�ગ્રીજી શ�ખોવે�મ�� કા� ઈ જ વે�� ધે� નથા�, પા� ગ�જર�તે� ભ�ષી�ન બીગ�ડ� એ ખો�ટી�� ન , ભઈ ?!)પારદશ�, પારદશ� ભ�ષી� અન તે ન� સું�થા પારદશન� ખો�ર�કાન�� પા� ગ�જર�તે�ઓન અજબી-ગજબીન�� વેળેગ� છે . આપા� ત્યે�� જ ચં�ઈન�ઝૂ ખોવે�ય છે તે વે�� જો કા�ઈ પા� ચં�ન� ચં�ખો� લા તે� આપાઘા�તે જ કાર� લા ! સુંવે�સું� કાર�ડ

Page 34: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

ચં�ન�ઓમ�� થા� કા�ઈએ ક્યું�રય ન� ખો�ધે� હી�ય તે વે� એકા ચં�ઈન�ઝૂ વે�નગ� અહી��ય� મળે છે . એ છે 'ચં�ઈન�ઝૂ ભળે'. આપા� ઈટી�લા�ન� પ્રિપાઝૂ�ન� પા� આવે� જ હી�લા કાર� ન�Iય� છે . મજોન� વે�તે એ છે કા આપા� ત્યે�� ઈટી�લિલાયન પ્રિપાઝૂ�ન� સું�થા જyન પ્રિપાઝૂ� અન ફાર�ળે� પ્રિપાઝૂ� મળે છે ! અન તેમન કાહી� દઉ� બી�સું, હીવે મ સ્જિક્સુંકાન અન થા�ઈ ફાM ડન� વે�ર� છે ! થા�ડ� જ વેખોતેમ�� આપા� ત્યે�� મ સ્જિક્સુંકાન મ �દ� વેડ� અન થા�ઈ ઠ� ડ�ઈ મળેતે� થાઈ જશ . (ટી�� કામ�� આપા� પ્રિવેશ્વાન� કા�ઈ પા� વે�નગ�ન�� ગ�જર�તે�કાર� કારવે� મ�ટી સુંક્ષમ છે�એ, હી�� ભઈ !)સુંJથા� વેધે�ર તેલાથા� લાથાબીથા વે�નગ�ઓ આર�ગવે�ન?? શ�ખો�ન ગ�જર�તે�ઓ ખો�વે�ન� સું�થા 'પા�વે�'ન� પા� શ�ખો�ન છે . આ 'પા�વે�'ન�� એટીલા શ�� તે કા�ઈન સુંમજોવેવે�ન� જરૂર નથા�. દ�રૂબી� ધે� હી�વે� છેતે�� પા� અહી��ય� ખો�બી 'પા�વે�ય' છે . દ� ધેવે�ળે� અન શ�કાવે�ળે�ન� જમ દર કા પા�ન�ર�ન� પા�તે�ન� અ�ગતે સુંપ્લા�યર હી�ય છે ; જ હી�મદિડલિલાવેર� કાર� જોય છે .. પા�વે�� એ ગ�જર�તે�ઓ મ�ટી મ�ટી�� થ્રી�લા છે , જન� સું�થા આપા� વે�રતે�ન� ભ�વે જોડ� દ�ધે� છે . ધે�ન�ન આઠ લિલાટીર દ� ધે પા�ધે� પાછે� જટીલા� ગવે? ન થા�ય તે ટીલા� આપા�ન બી પાગ પા�ધે� પાછે� થાતે� હી�ય છે . ગ�જર�તે�ઓ અન તેમન� પા�વે�ન� શ�ખો પાર લાખોવે� બીસું�એ તે� એકા અલાગ લાખો લાખોવે� પાડ એટીલા આ મ� દ્દ�ન અહી��ય� જ બી�ટીમ્સું અપા કાર� દઈએ.ગ�જર�તે�ઓન� જીવેનમ�ત્ર છે ખોઈ-પા�ન સું�ઈ જવે�� . ઘા�� તે� બીપા�ર ખો�ધે� પાછે� ચં�ર કાલા�કા મ�ટી કા�મ-ધે� ધે� બી�ધે કાર�ન આડ� પાડખો થાઈ જતે� હી�ય છે . ગ�જર�તે�ઓન� ર�તેન� સું�વે�ન� એકા ખો�લિસુંયતે તે� અદ્દભ�તે છે . આપા� ધે�બી -અગ�શ�મ�� સું�વે�ન� શ�ખો�ન છે�એ.ઉન�ળે� શરૂ થાતે�� વે �તે ર�ત્ર સું�ડ� આઠ-નવે વે�ગ્ય ગ�દલા�� ન� પ્રિપાલ્લા�ઓ લાઈ ધે�બી ધેસું� જતે� ગ�જર�તે�ઓન પ્રિનહી�ળેવે� એકા લાહી�વે� છે . એવે�� ન� મ�નશ� કા આપા� ઉન�ળે�મ�� નવે વે�ગ્ય�મ�� સું�ઈ જઈએ છે�એ, આ તે� આપા� બી કાલા�કા મ�ટી પાથા�ર� ઠ� ડ� કારવે� મ� કા�એ છે�એ. ધે�બી ઠ� ડ� પાથા�ર�ઓમ�� સું�વે�ન�� કાલ્ચંર મ�ત્ર આપા�� ગ�જર�તેમ�� જ છે એવે�� અમ�રું� દઢી પા� મ�નવે�� છે . (મકા�નમ�� ઘારફા�ડ ચં�ર� થાઈ જોય એન� વે�� ધે� નહી��,પા� લા�ખો રૂપ્રિપાય�ન� ઊં�ઘા ન� બીગડવે� જોઈએ, હી�� ભઈ!) આટીલા�� ખોઈ-પા�ન સું�ઈ જઈએ એટીલા શર�ર વેધે� જ જોય ન ! ફા�� દ�ળે� પા�રુંષી� અન બીર�� આકા�રન� બીહી ન� ગ�જર�તેન� ધેરતે�ન ધેમર�ળેતે� જોવે� મળે છે તે ન�� કા�ર� આપા�� આ શ�ખો જ છે . એટીલા જ આપા� લા �ઘા�-ઝૂભ્ભ� અન સું�ડ�ઓ જવે� 'ફ્લા સ્જિક્સુંબીલા' ડ� સું અપાન�વ્ય� છે જથા� શર�ર વેધે તે� પા� કાપાડ�� ટી�ઈટી પાડવે�ન� ચિંચંVતે� નહી��.વેધેલા� શર�ર ટી�વે� સું�મ બીસું� રમતેગમતે જોવે�ન� પા� આપા� ખો�બી શ�ખો છે . (આ વે�ક્યુંમ�� રમતેગમતે એટીલા પ્રિક્રોકા ટી...પ્રિક્રોકા ટી…અન મ�ત્ર પ્રિક્રોકા ટી…) 18 વેષી?ન� ઉ� મર પાછે� ગ�જર�તે�ઓ શ�ર�દિરકા શ્રીમ પાડ તે વે� કા�ઈ રમતે� રમતે� જ નથા�. તેમ છેતે�� ય દર કા બી�પા એન� દ�કાર�ન અચં�કા કાહી તે� જોવે� મળે કા 'અમ , અમ�ર� જમ�ન�મ�� બીહી� રમતે�'તે� હી�� ભઈ!'

વેધેલા� શર�રવે�ળે� ગ�જર�તે�ઓ મ�ટી કાસુંરતે એટીલા જમ્ય� પાછે� પા�નન� ગલ્લા� સું�ધે� ચં�લાતે�� જવે�� તે . મ�ઢી�મ�� પા�ન કા મસું�લા� દબી�વે� કાલા�કા� સું�ધે� પ્રિવેષીયપ્રિવેહી�ન ચંચં�?ઓ કારવે�મ�� ગ�જર�તે�ઓન� મ�સ્ટ્રેર� છે . પા�નન� ગલ્લા� અન ચં�ન� કા�ટીલા�ઓ એ ગ�જર�તે�ઓ મ�ટી વેyચં�દિરકા આદ�ન-�દ�ન મ�ટી ન� આદશ? m�નકા� છે . સું�ચં� સુંમ�જવે�દ આ બી જગ્ય�ઓએ જ જોવે� મળે છે . અહી��ય� ગ�ડ�, સ્કો�ટીરવે�ળે� સું�થા જ મજ� ર પા� ઊંભ� રહી� ચં� પા�તે� હી�ય છે . (આ વે�તે પાર બી કાટિંટીVગ ચં� થાઈ જોય, હી�� ભઈ!)દર કા ગ�જર�તે� મ�-બી�પાન તેમન� સું�તે�ન�ન ડ�ક્ટીર, એમિન્જપ્રિનયર કા સું�.એ. બીન�વેવે�મ�� જ રસું હી�ય છે . સું�તે�ન�ન� કાદિરયર મ�-બી�પા જ નક્કો� કાર છે . કા�ઈ ગ�જર�તે� મ�-બી�પાન એવે�� કાહી તે� સું��ભળ્યો� નથા� કા 'મ�ર મ�ર� દ�કાર�ન કાલા�કા�ર બીન�વેવે� છે , મ�ર મ�ર� દ�કાર�ન મિચંત્રકા�ર બીન�વેવે� છે , મ�ર� દ�કાર� ફા�જમ�� જશ , મ�ર� દ�કાર�ન એમિથ્લાટી બીન�વેવે� છે , મ�ર� દ�કાર�ન ફા લ્પ્સું જવે� તેરવેy ય� બીન�વેવે� છે .' (ન�ટીકા-ચં ટીકા, કાપ્રિવેતે�, સું�પ્રિહીત્યે-લાખોનન� રવે�ડ ચંઢી લા� છે�કાર�� વેન તે� આઉટીલા�ઈનન� કાહી વે�ય છે , હી�� ભઈ !)રૂપ્રિપાય� કામ�વે� લિસુંવે�ય બી�જો કા�ઈ પા� શ�ખો ન ધેર�વેતે� ગ�જર�તે�ઓન� એકા શ�ખો ખો�બી જો��તે� છે રજોઓમ�� ફારવે� જવે�ન� અન તે પા� સું�થા ખો�બી બીધે� ન�સ્તે� લાઈન . જ્યા�ર અન જ્યા�� પા� ફારવે� જઈએ ત્યે�ર ડબ્બી�ઓન� ડબ્બી� ભર�ન સુંવેમમર�, ઢી બીર�� ,ગ�� દિઠય�� , પા� ર�ઓ, અથા���� સું�થા લાઈન ન�કાળે�એ છે�એ. ઘાર બીદલ્યે�� હી�ય એટીલા� બીધે� સું�મ�ન લાઈ ટી� નમ�� ખોડકા�ઈએ છે�એ અન ટી� ન ઉપાડ કા પા� દર જ મિમપ્રિનટીમ�� ર�ડ�ર�ડ� કારતે�� ન�સ્તે�ઓ ઝૂ�પાટીવે� મ� ડ�એ છે�એ અન ઢી�ળેવે� મ� ડ�એ છે�એ. ગ�જર�તે�ઓન� ફારવે�ન� શ�ખોન� કા�ર� પારદશન� ટી� રમ�� ગ�જર�તે� થા�ળે� મળેતે� થાઈ ગઈ છે . જો ગ�જર�તે�ઓ ફારવે�ન�� બી�ધે કાર� દ તે� બીધે� જ ટી� �વેલ્સ એજન્સૂ�ઓ અન પા કા જ ટી� ર, કાપાલા ટી� રવે�ળે�ઓન�� ઉઠમણુંb� થાઈ જોય. (આપા� ફારવે�ન� સું�થા ફારવે�ન� સુંલા�હી આપાવે�ન� પા� શ�ખો�ન છે�એ. નવેસું�ર� સું�ધે� પા� નહી�� ગયલા� મ��સું નy પ્રિનતે�લા કા વે� ર�તે જવે�� તે ન� સુંલા�હી આપા� શકા , હી�� ભઈ!)

ગ�જર�તે�ઓન� લા ટીસ્ટ્રે બી શ�ખો. એકા - ટી� વ્હી�લાર અન બી�જો - મ�બી�ઈલા. જગતેમ�� સુંJથા� વેધે�ર ટી� વ્હી�લાર

Page 35: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

ગ�જર�તેમ�� ફાર છે . આપાણુંb� ચં�લા એકા રૂમમ�� થા� બી�જો રૂમમ�� જવે� મ�ટી પા� ટી� -વ્હી�લાર વે�પાર�એ. પાહી લા�ન� જમ�ન�મ�� એવે�� કાહી વે�તે�� તે�� કા 'દ વે�� કાર�ન પા� ઘા� પા�વે�� .' હીવે એવે�� કાહી વે�ય છે કા 'દ વે�� કાર�ન પા� બી�ઈકા લાવે�� .' ગ�જર�તે�ઓન� 'દિદલાન� સુંJથા� નજીકા' જો કા�ઈ હી�ય તે� તે છે મ�બી�ઈલા (કા મકા આપા� મ�બી�ઈલાન હી� મશ�� શટી? ન� ઉપાલા�� ણિખોસ્સું�મ�� જ ર�ખો�એ છે�એ.) જોતે-જોતેન� મ�બી�ઈલા, ભ�તેભ�તેન� ટિંરVગટી�નન� આપા�ન જબીરજસ્તે ક્રોઝૂ છે . મ�બી�ઈલાન� સુંJથા� વેધે� ગ્વિસ્કોમ આપા�� ગ�જર�તેમ�� જ છે અન તે ન� સુંJથા� વેધે� લા�ભ પા� ગ�જર�તે�ઓ ઉઠ�વે છે . જો ગ્વિસ્કોમમ�� 't�' લાIય�� તે� તે� 'ખો…લ્લા�…સું'. ર�ત્ર દસુંથા� સુંવે�ર છે, 'મ�બી�ઈલાથા� મ�બી�ઈલા t�' એવે� ગ્વિસ્કોમ જોહી ર થા�ય એટીલા ગ�જર�તે�ઓ મચં� જ પાડ .. બી�જ� -બી�જ� મ�� બી ઠ� હી�ય તે� પા� મ�બી�ઈલાથા� મ�બી�ઈલા વે�તે� કાર ! (હી…લા�…, અન જ્યા�ર લિબીલા આવે ત્યે�ર કા� પાન�વે�ળે� જોડ સુંJથા� વેધે� બીબી�લા પા� આપા� જ કાર�એ છે�એ, હી�� ભઈ !)

ગ�જર�તે�ઓન� સ્વેભ�વેગતે ખો�લિસુંયતે પા� અન�ખો� છે . આપા� એવેર ઓપ્રિ¤મિમસ્ટ્રે એટીલા કા સુંદ�ય આશ�વે�દ� મ��સું� છે�એ. શ રબીજોર કા…ડ…ડ…ડ…ભ� ...સું…કારતે�� તે� ટી તે� પા� આપા� આશ� ર�ખો�એ છે�એ કા 'કાશ� વે�� ધે� નહી��, કા�લા બીજોર ઉપાર આવે� જ જશ .' આ સું�થા આપા� ગ�જર�તે�ઓ એટીલા� જ ખોમ�રવે� તે� પા� છે�એ. ભ�કા� પા આવે , પા� ર આવે કા બી�મ્બી બ્લા�સ્ટ્રે થા�ય, આપા� ત્યે�� બી�જો દિદવેસુંથા� તે� બીધે�� ર�બી તે� મ�જબી….

ગ�જર�તે�ઓન� એકા સુંJથા� મ�ટી� ખો�લિસુંયતે, ખો�બી�, પ્રિવેશષીતે�, પ્રિવેલાક્ષ�તે� એ છે કા આપા� ગ�જર�તે?ઓ ક્યું�રય પા� કા�ઈન�થા� ઈમ્�સું થાતે� નથા�. સું�દ� શબ્દ�મ�� કાહી�એ તે� આપા� ક્યું�રય કા�ઈથા� ઘા�સું ખો�તે� નથા�. ગમ તે વે� મ�ટી� ચંમરબી�ધે� હી�ય પા� આપા� તે ન�થા� અ�જોઈ જતે� થા�. 'એ લા�ટીસું�'બી હી�ય તે� એન� ઘા ર, મ�ર શ�� ?' આવે� તે�સું�ર જ આપા�ન 'જીદ કાર� દ� પ્રિનય� બીદલાવે�ન�' શખ્તિક્તે આપા છે અન તે ન� લા�ધે જ ગ�જર�તેન� ધેરતે� પાર ગ�� ધે�જી, સુંરદ�ર અન ધે�રુંભ�ઈ જવે� હીસ્તે�ઓ પા�કા� છે . (શ�� કાહી� છે�, બીર�બીરન ભઈ?) સાગ�� સાગ�� સા- શું�� કાંર� છે� ? સાગ�� તી� સ્મશું�ના� થી પ�છે�� વેળા જોયા છે� , સા�ચા� સાગ�� છે� જ� ગલના� લ�કાંડ� જ� સા�થી� બળા જોયા છે� .

છે� ટે� ના� શ્ર્વે�સા છે� લ્લ� ત્યાં�� સા� ધો સા- આશું� ર�ખ� છે� , દગ� અના� દ� આ��� લ�કાં� ખ� બ વિવેશ્ર્વે�સા ર�ખ� છે� .

ઉઘા�ડ આ� ખથી વિનાસ્બતી છે� દ� વિનાયા�ના� દ�સ્તી�, બ�કાં જરૂરતીથી વેધો�ર� ઘાર��� કાં�ણ લ�શું ર�ખ� છે� .

�રના�રના મિચાતી� પર એના� ચા�હોના�ર કાં�ઇ ચાડતી� નાથી , કાંહો� છે� હો�� �ર શું પણ પ�છેળાથી કાં�ઇ �રતી�� નાથી .

જ� એ છે� દ� હોના� આગ��� બળાતી� પણ આગ��� કાં�ઇ પડતી�� નાથી , અર� , આગ��� તી� શું�� પડ� એના ર�ખના� પણ કાં�ઇ અડતી�� નાથી .

પ� ખ સા�જ� છે� કાં� ચા�ના બદલ�યા�� છે� , સિસાતી�ર� સા�જ� છે� કાં� ગગના બદલ�યા�� છે� , પણ સ્મશું�નાના ખ���શું ચા સા� પ�ડ� છે� કાં�છે� લ�શું એના એ જ, ફાકાંતી કાંફાના બદલ�યા�� છે� .

  

Page 36: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

જીવેનાના� સા�તી પગલ�

જીવેનાના� સા�તી પગલ�1) જન્�———-એકાં અણ��લ સા�ગ�દ છે� , જ� ભોગવે�નાના ભો� ટે છે� .(2) બચાપના——��તી�ના� દરિરયા� છે� , પ્રે��થી ભોરિરયા� છે� , જ� ડ� બ શુંક્યો� તી� તીરિરયા� છે� .(3) તીરુણ�વેસ્થા�—-કાં� ઇ વિવેચા�ર�, કાં� ઇ આશું�ઓ ના� પહો�ડ છે� ,�� ળાવેવે�ના અનાહોદ આશું છે� , લ� ટેવે�ના તી�ન્ના� છે� .(4)યા� વે�વેસ્થા�——બ� ધો આ� ખ�ના�� સા�હોસા છે� , જો� શુંછે� …ઝના� ના છે� , ફાના� થીવે�ના ઉમ્� દ� છે� ,કાં� રબ�ના ના આશું�ઓ છે� ,લ� ટે�ઇ જવે�ના ખ્વે�વિહોશું છે� .(5) પ્રે-ઢા�વેસ્થા�—–ખ� દના� ��ટે� કાં� ઇ ના કાંર શુંકાંતી�� �� ળાવે ના� આપવે�ના પણ ખ� શું છે� , કાં� ટે�� બ ��ટે� કાં� રબ�ના થીવે�ના જીજીવિવેશું� છે� .(6) ઘાડપણ——–વિવેતી� લ� જીવેનાના� સારવે�ળા� છે� ,��ર� આપણ�ના� વેહો� વે�ર છે� , જ�વે�� વે�વ્યા�� હોતી�� તી� વે�� લણવે�ના� સા�યા છે� .(7) �રણ———–જીન્દગ ના વિકાંતી�બ ખ� લશું� , ના�ડ એ-ના�ડ એ કાં�F તી� ટેશું� , પ�પ-પ� ણ્યાના� ��F ખ� લશું� , કાં�F -ધો�F ના� વિહોશું�બ થીશું� ,સ્વેગF -નાકાંF ના� ��ગF થીશું� , પ�તી�ના�ના� પ્યા�ર છે� ટેશું� . સા�તી પગલ� પ� ર� થીશું� …..

  પ્રિવેચં�રધે�ર�

. જી� દગ ના� કાં�ઈ પણ જોતીના શુંરતી વેગર પ્રે�� કાંર�.

૨. તી�� નાહો � ખચાK લ� ડ�લરના� તી�� ચા�કાં દ�ર છે� ��સિલકાં નાહો �.

૩. દ� વિનાયા��� દર� કાં ��ણસા એ� સા�જ� છે� પ�તી� ચા�લ�કાં છે� . કાં� દરતીના ચા�લ�કાં ના ખબર છે� ?

૪. જો� તી�ના� પહો� રવે� કાંપડ�, રહો� વે� ઘાર, બ� વેખતી ખ�વે� અન્ના �ળાતી�� હો�યા તી� ખર� રિદલથી ઉપરવે�ળા�ના� આભો�ર ��નાજો� .

૫. એ વે�તી �હોત્વેના નાથી કાં� તી�� પP સા�દ�ર છે� કાં� ગર બ. દર� કાં ��ણસાના� અ� તી તી� એકાં સારખ� જ છે� . ‘�Q ત્યાં�.’�હોત્વેના વે�તી એ છે� કાં� કાં�ણ કાં� ટેલ�� સા�થી� લઈ જઈ શુંક્યો�.

 ૐ શું�� વિતી

અ� ધોશ્રદ્ધા� છે� આ� ધોળા .. અ� ધોશ્રદ્ધા� છે� આ� ધોળા , વેહો� �ના� વે� ટે�ળા� વેહો� ;અતી શ્રદ્ધા� છે� અવેળાચા� ડ , વે� વેલ�પણ�� ના�� વે�વે� તીર કાંર� .

યા� ર�પ� અટેપટે�� યા� ત્રો� શું�ધો ફા ટે કાંયા�W ફાX ક્ટેર ��� ;આપણ� સા દ્ધા યા� ત્રો� બના�વે , ફા ટે કાંયા�W ફા�ટે���� .

પશ્ચી �� ઉપગ્રહો બના�વે , ગ�ઠેવે દ ધો� અ� તીર ક્ષ��� ;આપણ� ગ્રહો�ના� ના� ગ બના�વે , �ઢા દ ધો� અ� ગ� ઠે ��� .

જોપ�ના વે જોણ̂ુ યા� ત્રો� થીકાં , સા�Q દ્ધા બન્યા�� જગ��� ;આપણ� વેP ભોવેલક્ષ્� ના�� વ્રતી� કાંર , ગર બ ર�ખ ઘાર��� .

Page 37: મરીઝ- Gujarati Gazals and Popular Folk songs, poetries

અ�� ર કાં� વેP જ્ઞા�ના કાં અભો ગ�થી બળાવે�ના બન્યા� વે શ્વ��� ;આપણ� અ� ધો કાં�F કાં�� ડ� થીકાં , કાં� ગ�ળા બન્યા� દ�શું��� .

ઍડવેડF જ�નાર� રસા શું�ધો , શું તીળા� ના�બ� દ કાંયા�F જગ��� ;આપણ� શું તીળા�ના�� �� દ ર બ�� ધો , �� ખF ઠેયા�F આખ� જગ��� .

પયા�F વેરણ–પ્રેદ� ષણથી જયા�ર� જગતી આખ�� છે� ચા �તી���� ;આપણ� વેQ ક્ષ� જ� ગલ� કાં�પ , લ�કાંડ�� ખડક્યો�� ચા તી���� ..

વે�સ્તી� શું�સ્ત્રના� દ� ભો ના� વેળાગ�ડ, લ�કાં�ના� પ ડ� આ દ�શું��� ;ફા�લતી� શું�સ્ત્ર છે� એ, છે� તીર�શું� નાહો �, ઠેગના�ર� ઘાણ� છે� આ દ�શું��� .

સા�યા� ટે ફા કાંલ બ્લડ ચાX કાં કાંર , ઍ �ગ� જ�� ન્ટ કાંર� પશ્ચી ���� ,સા� તી�ના�ના� ફાસા�વે જન્�કાં�� ડળા ��� , લગ્નકાં�� ડ�ળા�� થી�યા આ દ�શું��� .

લસાણ–ડ�� ગળા –બટે�કાં� ખ�વે�થી પ�પ લ�ગ� આ દ�શું��� ,આખ ના� આખ બ� ન્કાં ખ�વે� છેતી�� પ�પ ના લ�ગ� આ દ�શું��� .

અ� ધોશ્રદ્ધા� છે� આ� ધોળા , વેહો� �ના� વે� ટે�ળા� વેહો� ;અતી શ્રદ્ધા� છે� અવેળાચા� ડ , વે� વેલ�પણ�� ના�� વે�વે� તીર કાંર� .