Хот, суурины ус хангамж, ариутгах татуургын йлчилгээг...

2018.10.15-16

Хот, суурины ус хангамж, ариутгах

татуургын үйлчилгээг зохицуулах зөвлөл

1

• Салбарын өнөөгийн байдал

• Харьцуулсан шинжилгээ

• Төвийн бүсийн байгууллагуудын санхүүгийн

өнөөгийн байдал

• Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт /KPI/

• Санхүүгийн шинжилгээ /Financial Analysis/

• Бусад харьцуулсан үзүүлэлтүүд

• Дүгнэлт

2

3

ҮзүүлэлтүүдХэмжих

нэгж2012 он 2013 он 2014 он 2015 он 2016 он 2017 он

өсөлт +

бууралт

-

Нийт тусгай зөвшөөрөл

эзэмшигчтоо 98 123 122 145 162 188 26

Үүнээс: Хяналт үнэлгээнд

хамрагдахтоо 97 116 92 100 114 135 21

Хяналт үнэлгээнд

хамрагдсантоо 71 80 82 98 104 125 21

Хяналт үнэлгээнд

хамрагдсан хувьтоо 73.2% 69.0% 89.1% 98.0% 91.2% 92.6% 1.4%

98 1

23

12

2

14

5

16

2

18

8

97

11

6

92 1

00

11

4

13

5

71

80

82 98

10

4

12

5

73.2%69.0%

89.1% 98.0%91.2% 92.6%

0.0%

20.0%

40.0%

60.0%

80.0%

100.0%

120.0%

0

50

100

150

200

2012 он 2013 он 2014 он 2015 он 2016 он 2017 он

Нийт тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч Үүнээс: Хяналт үнэлгээнд хамрагдах

Хяналт үнэлгээнд хамрагдсан Хяналт үнэлгээнд хамрагдсан хувь

4

Орон нутгийн ТЗЭ:

Улаанбаатар хотын хувийн

хэвшлийн ТЗЭ

• 1. Сэлэнгэ аймгийн “Алтанбилэг” ХХК

2. Хэнтий аймгийн “Бор-Өндөр хот тохижилт” ОНТҮГ

3. “УБТЗ-ын ОСАҮ-ний 1-р анги” ХНН

4. “УБТЗ-ын ОСАҮ-ний 2-р анги” ХНН

• 1. “Бадамлах нар” ХХК

2. “ГЭБА” ХХК

3. “Легатоконстракшн” ХХК

4. “Ариалогшир” ХХК

5. “УНК” ХХК

Тайлан мэдээ

ирүүлээгүй

байгууллагууд

5

356,011.5374,759.0

567,664.4

770,461.3

872,483.4

22,161.6 26,775.5 31,165.4 28,368.8 39,907.7

192,654.7214,906.1

235,864.7

287,251.9

343,337.1

0.0

100,000.0

200,000.0

300,000.0

400,000.0

500,000.0

600,000.0

700,000.0

800,000.0

900,000.0

1,000,000.0

2013 он 2014 он 2015 он 2016 он 2017 он

Салбарын хөрөнгө, эх үүсвэр түүнд эзлэх авлага, өр төлбөрийн хэмжээ

Нийт хөрөнгө, эх үүсвэр Дансны авлага Өр төлбөр Linear (Нийт хөрөнгө, эх үүсвэр)

Сая.төг

Урт хугацаат78 %

Богино хугацаат 22 %

6

50%

9%

15%

26%

УХАТ-ын өр төлбөр 2017 он

УБ хот УСУГ

УБ хот Нийслэлийн өмчит газрууд

УБ хот Хувийн хэвшлийн компаниуд

Аймаг орон нутгийн байгууллагууд

192,654.7214,906.1

235,864.7

287,251.9

343,337.1

0.0

50,000.0

100,000.0

150,000.0

200,000.0

250,000.0

300,000.0

350,000.0

400,000.0

2013 он 2014 он 2015 он 2016 он 2017 он

Салбарын өр төлбөрийн хэмжээ Сая.төг

7

УХАТ хэсэг

ДУЛААН

хэсэг

ЦАХИЛГААН

хэсэгБУСАД

ОРОН НУТАГ 54.2% 32.8% 4.0% 7.8%

УБ-ОСНААУГ 18.4% 72.2% 0.0% 9.4%

УБ-ХУВЬ,ХЭВШИЛ 26.0% 62.3% 4.5% 7.3%

НИЙТ 51.9% 40.4% 2.7% 4.5%

ТЗЭ-ийн ангилал

Нийт зардалд эзлэх хувиар - %

УХАТ хэсэг

ДУЛААН

хэсэг

ЦАХИЛГААН

хэсэгБУСАД

ОРОН НУТАГ 53.8% 30.3% 4.2% 11.7%

УБ-ОСНААУГ 31.3% 65.3% 1.3% 2.1%

УБ-ХУВЬ,ХЭВШИЛ 20.3% 57.2% 3.6% 18.9%

НИЙТ 49.2% 39.8% 2.6% 8.4%

ТЗЭ-ийн ангилал

Нийт орлогод эзлэх хувиар - %

8

Үзүүлэлт 2012 он 2013 он 2014 он 2015 он 2016 он 2017 онӨөрчлөлт

хувь 2016-

2017 %

Нийт орлого 115,676.3 165,117.1 230,462.9 248,313.4 271,995.2 287,757.6 6%

УХАТ орлого 70,381.6 89,416.1 99,421.6 125,395.1 133,378.5 144,684.9 9%

Нийт зардал 132,133.2 191,935.8 234,654.0 284,374.6 302,657.5 313,360.6 4%

УХАТ зардал 81,221.1 103,646.3 116,220.7 135,547.3 150,332.2 164,153.2 10%

Нийт алдагдал -16,456.9 -26,818.7 -4,191.1 -36,061.2 -30,662.2 -24,714.6 -14%

УХАТ алдагдал -10,839.5 -14,230.2 -16,799.1 -10,152.2 -16,953.7 -19,468.2 25%

0.0

20,000.0

40,000.0

60,000.0

80,000.0

100,000.0

120,000.0

140,000.0

160,000.0

180,000.0

2012 он 2013 он 2014 он 2015 он 2016 он 2017 он

УХАТ-ын үйл ажиллагаа

УХАТ орлого УХАТ зардал

0.0

50,000.0

100,000.0

150,000.0

200,000.0

250,000.0

300,000.0

350,000.0

2012 он 2013 он 2014 он 2015 он 2016 он 2017 он

Нийт үйл ажиллагаа

Нийт орлого Нийт зардал

9

Цалингийн зардал31.07%

Усны өртөг зардал14.72%

Ашиглалтын зардал19.64%

Засвар сэлбэгийн зардал4.28%

ҮХЭлэгдэлийн зардал18.12%

Удирдлагын зардал6.19%

Нийгэм хангамжийн зардал

1.21%

ХАБЭА0.78%

Гадны үйлчилилгээний

зардал0.71%

Контор хангамжийн зардал0.48%

Бусад зардал2.79%

Орлогын бүтэц-өмчийн

хэлбэр, байрлалаар

Орлогын бүтэц-хэрэглэгчээр

Орлогын бүтэц-үйлчилгээгээр

10

Орон нутагийн ТЗЭ, 39%

УБ хотын ОНӨ- ТЗЭ,

52%

УБ-Хувийн хэвшил ТЗЭ, 9%

Цэвэр усны орлого

57%

Бохир усны орлого

33%

Суурь хураамжийн

орлого7%

Бусад орлого3%

ААНБайгууллагын орлого

47%

Айл өрхийн орлого

31%

Бөөний борлуулалтын орлого

19%

Бусад орлого

3%

Тайлант

хугацаа

Олборлосон,

дамжуулан түгээсэн

ус мян.м3

Борлуулсан

усны хэмжээ

мян.м3

Өөрийн

хэрэглээний усны

хэмжээ мян.м3

Орлого

болоогүй усны

хэмжээ мян.м3

Орлого

болоогүй

усны хувь

%

2016 он 136,658.9 116,427.8 720.0 19,511.1 14.3%

2017 он 143,213.1 123,061.8 1,117.6 19,033.6 13.3%

11

Борлуулсан усны хэмжээ

86%

Өөрийн хэрэглээний усны хэмжээ

1%

Орлого болоогүй усны

хэмжээ13%

Тоолууржилт

84.4 %

Тоолууржилт тоо %

Айл өрх 276,733

Үүнээс : Тоолууртай 230,613 83.3%Тоолуургүй 46,120 16.7%

ААНБайгууллага 23,480

Үүнээс : Тоолууртай 22,881 97.4%Тоолуургүй 599 2.6%

НИЙТ ТООЛУУРЖИЛТ 300,213 84.4% 12

Үзүүлэлтүүд 2013 он 2014 он 2015 он 2016 он 2017 онөсөлт +

бууралт -

Хэрэглэгчийн тоолууржилт 67.4% 74.5% 79.8% 82.3% 84.4% 2.2%

Үүнээс: Аж ахуйн нэгж байгууллага 94.1% 95.1% 96.9% 96.8% 97.4% 0.7%

Айл өрх - орон сууцны 58.3% 72.6% 78.4% 81.0% 83.3% 2.4%

0.0%

20.0%

40.0%

60.0%

80.0%

100.0%

Хэрэглэгчийн тоолууржилт

67.4%

74.5%79.8%

82.3%84.4%

13

Ангилал Удирдлага ИТАМэргэжлийн

ажилчинНИЙТ ДҮН

Орон нутгийн ТЗЭ байгууллага 130 621 2,918 3,669

УБ хотын НӨААТҮГ 30 678 2,567 3,275УБ хотын Хувийн хэвшлийн ТЗЭ 204 628 963 1,795

УХАТ-н салбарын нийт

ажиллагсад 364 1,927 6,448 8,739

598.50 631.70

844.00 868.50 942.91

1,038.90

508.13 526.20 606.82 663.90 731.07 756.17

2012 2013 2014 2015 2016 2017

Улсын дундаж УХАТ-ын салбарын дундаж

14

Ус хангамжийн үйлчилгээ

нийт 6637 цаг тасарч 345,268

хэрэглэгчийг хамарсан

байна.

Үүнээс:

• Төлөвлөгөөт засвар

үйлчилгээгээр – 2,148 цаг

• Шугам сүлжээний

гэмтлээр – 2,053 цаг

• Байгалийн гамшгийн

нөлөөгөөр – 183 цаг

• Гуравдагч этгээдийн

нөлөөгөөр – 611 цаг

• Бусад шалтгаанаар – 1663

цаг

Төлөвлөгөөт32%

Шугам т/т-н гэмтэл

31%Байгалийн гамшиг

нөлөөгөөр3%

Гуравдагч этгээдийн

нөлөө9%

Бусад25%

Хэрэглэгчээс ирсэн нийт санал,

засварын дуудлагын тоо: 89977

Үүнээс:

• Усны тасалдал – 11,511

• Усны чанартай холбоотой –

11,491

• Үйлчилгээний соёлтой

холбоотой – 1,507

• Төлбөр тооцоотой холбоотой –

4,041

• Дуудлагын засвар үйлчилгээний

- 61,427

Нийт санал, дуудлагын

үйлчилгээний барагдуулалт –

99.7%-тай гарсан байна.

15

Усны тасалдал13%

Усны чанар13%

Төлбөр тооцоо

4%

Засвар үйлчилгээ

68%

Үйлчилгээ 2%

•Харьцуулсан шинжилгээ

16

1

Булган"Булган мээж" ХХК

2 “Тэшиг-Ус” ОНӨААТҮГ

3

Дархан-Уул

"Дархан ус суваг" ХК

4 "Эмтнаран" ОНӨААТҮГ

5 "Дулаан шарын гол" ТӨХК

6

Орхон

"Эрдэнэт ус дулаан түгээх

сүлжээ" ОНӨХК

7 "Эрдэнэт үйлдвэр" ХХК

8Өвөрхангай

"Онги ус суваг" ОНӨҮГ

9 "Хархорин ус суваг" ОНӨААТҮГ

10

Сэлэнгэ

"Урсгал ус" ХХК

11 "Гавшгай ус" ХХК

12 "Цант-Орхон" ХХК

13 Сэлэнгэ Зүүнхараа ОНӨААТҮГ

14 "Спирт бал бурам" ХХК

15 Төв"Төв чандмань ДЭХГ"

ОНӨААТҮГ

16

Улаанбаатар“УСУГ” ОНӨААТҮГ

17 “Багануур-Ус” ОНӨААТҮГ

• Cross Sectional Analysis – (Хэвтээ шинжилгээ) –

Бусад компанитай нэг цаг хугацааны хувьд

харьцуулах

• Time Series Analysis – (Босоо шинжилгээ) – Тухайн

компанийн цаг хугацааны хувьд өссөн, буурсныг

харьцуулах

• Combined Analysis- (Хэвтээ болон босоо)- Хосолсон

17

18

• УСУГ-ын нийт хөрөнгө 207 тэрбум, Нийт өр төлбөр 172 тэрбум.

• Нийт ТЗЭ-дийн хөрөнгийн 34%, Өр төлбөрийн 56%-ийг бүрдүүлж

байна.

/сая.төг/

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

1,961

20,075

1,255

6,8823,858 3,129

5,976

77

1,252

140

30,036

7,725

11,972

1,3471,787

7

1,026 1,2904

3,592

69 1420

9,360

292

2,581

НИЙТ ХӨРӨНГИЙН ДҮН НИЙТ ТӨЛБӨР

19

/сая.төг/

-6000.0 -5000.0 -4000.0 -3000.0 -2000.0 -1000.0 0.0 1000.0

Дулаан шарын гол ТӨХК


"Эмтнаран" ОНӨААТҮГ


"Гавшгай ус" ХХК

"Цант-Орхон" ХХК

"Булган мээж" ХХК

"Тэшиг ус" ОНӨААТҮГ


"Хархорин ус суваг" ХХК

"Эрдэнэт ус.УДТС" ОНӨХК

"Багануур ус" НӨҮГ

"Төв чандмань ДЭХГ" ОНӨҮГ

-83.6

-601.8

-56.1

-18.2

20.2

11.7

650.1

15.2

19.7

0.7

-734.6

-374.7

-296.8

-2958.5

-5606.8

-338.8

44.0

-344.9

189.8

805.7

8.3

-97.2

16.2

-3438.8

-2492.0

-313.6

Хуримтлагдсан Тайлант үеийн

20

• 2017 оны байдлаар УХАТ-ын үйл ажиллагаанаас 12 байгууллага

алдагдалтай, 4 байгууллага ашигтай ажилласан байна.

• УСУГ 12.4 тэрбум алдагдал, Эрдэнэт үйлдвэр 666 сая төгрөгийн

алдагдал хүлээсэн байна.

/сая.төг/

-1,000

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

572

4,994

255

1,4821,307

483 493 581

25

700

164

4,751

1,522

1,109

363

4,392

164

1,464

1,294

550

324

502

41

806

165

4,294

1,357

924

-209

-602

-91 -18 -13

68

-169 -79

17 106 1

-457-165 -184

УХАТ НИЙТ ЗАРДАЛ УХАТ НИЙТ ОРЛОГО УХАТ АШИГ, АЛДАГДАЛ

21

Зохицуулах зөвлөлөөс ус хангамж, ариутгах татуургын

чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч

байгууллагуудын үйл ажиллагаанд үнэлэлт дүгнэлт өгөх, хяналт тавих,

гүйцэтгэлийн үзүүлэлтийг харьцуулах, тэдгээрийн үйлчилгээний

чанарын түвшинг тодорхойлох, олон улсын стандартад ойртуулах,

удирдлагын шийдвэр гаргахад дэмжлэг болгох, олон нийтэд үйл

ажиллагааг нь таниулан нээлттэй ажиллах зорилгоор 2012 оноос эхлэн

гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлтийг гаргаж ирлээ. Үүнд:

• Орлогын 1 төгрөгт ногдох зардал

• Борлуулсан 1 м3 усанд ногдох үйл ажиллагааны зардал

• Эргэлтийн харьцаа

• Төлбөр гүйцэтгэх чадварын харьцаа

• Үйл ажиллагааны ашгийн норм

22

1. Орлогын 1 төгрөгт ногдох зардал

1.19

1.45

1.17

1.43

1.131.02

1.26

1.010.88

1.041.24

0.99

1.211.06

23

2. Борлуулсан 1 м3 усанд ногдох үйл ажиллагааны

зардал

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

4834

13751624

6731

1169

1901

5127

2265

16552084

1262754 761

2798

834810

5000

627

1113

3544

19791957

1115

567333

718

Цэвэр ус Бохир ус

24

3. Эргэлтийн харьцаа

0.38 0.43 1.25

5.32

0.99

2.02

2.38

1.31

1.81 1.72

0.190.00

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

7.00

8.00

9.00

10.00

Эргэлтийн харьцаа өндөр “Онги ус суваг” ОНӨҮГ-70.6, “Цант Орхон” ХХК- 44.8

25

4. Төлбөр гүйцэтгэх чадварын харьцаа

0.28 0.26

0.950.74 0.58

1.35 1.44

0.95 0.89

1.55

0.150.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

4.00

4.50

5.00

ТГЧ харьцаа өндөр “Онги ус суваг” ОНӨҮГ-38.6, “Цант Орхон” ХХК- 37.4

26

5. Үйл ажиллагааны ашгийн норм

-0.28

-0.49

-0.16

-0.56

-0.11

0.02

-0.02 -0.02

0.14

-0.01

-0.28

-0.02

-0.17

-0.60

-0.50

-0.40

-0.30

-0.20

-0.10

0.00

0.10

0.20

27

• Хөрвөх чадварын харьцааны үзүүлэлтүүд• Хөрвөх чадвар нь байгууллагын төлбөрийн чадварыг

илэрхийлсэн санхүүгийн байр суурь буюу

төлбөрүүдийг хэр хялбар төлөх чадвараар

хэмжигдэнэ.

• Үйл ажиллагааны харьцааны үзүүлэлтүүд• Байгууллага тодорхой хөрөнгүүдээ хэр үр ашигтай

ашиглаж байгааг илэрхийлдэг. – НӨӨЦ АШИГЛАЛТ

• Өр төлбөрийн харьцааны үзүүлэлтүүд• Өрийн зэргийг хэмжих

• Өр төлбөрөө төлөх чадварыг хэмжих

• Ашигт ажиллагааны харьцааны үзүүлэлтүүд• Ашиг/Борлуулалт

• Ашигт ажиллагаа/Балансын үзүүлэлт

• Нэгж хувьцаанд ногдох ашиг

• Зах зээлийн харьцаа

28

1. Хөрвөх чадварын харьцаа• Ажлын цэвэр капитал

• Эргэлтийн харьцаа

• ТГЧХарьцаа

-60% -40% -20% 0% 20% 40% 60% 80% 100%














"УСУГ" НӨҮГ

-34%

-1%

13%

88%

30%

45%

30%

-16%

40%

10%

11%

19%

4%

65%

Ажлын цэвэр капитал %

29

Салбарын

дундаж ЭХ

Салбарын

дундаж ТГЧХ

0.33 0.37

0.94

10.35

0.70

1.84 2.23

1.38 1.38 1.78

0.190.22 0.27

0.71

1.82

0.480.85

1.26 1.140.56

1.50

0.16

-1.00

1.00

3.00

5.00

7.00

9.00

11.00


Дулаан шарын гол

ТӨХК




"Хархорин ус суваг"

ХХК



"Төв чандмань

ДЭХГ" ОНӨҮГ


"УСУГ" ОНӨААТҮГ

Эргэлтийн харьцаа ТГЧХарьцаа

Эргэлтийн харьцаа өндөр “Онги ус суваг” -23.81, “Цант орхон” -73.25

ТГЧ харьцаа өндөр “Онги ус суваг” -14.96, “Цант Орхон” - 58.63

30

2. Үйл ажиллагааны харьцаа- НӨӨЦ АШИГЛАЛТ

• Дансны авлагын эргэц

• Авлага цуглуулах дундаж хугацаа

• Дансны өглөгийн эргэц

• Төлбөр төлөх дундаж хугацаа

• Үндсэн хөрөнгийн эргэц

• Нийт хөрөнгийн эргэц

31Салбарын

зохистой

ОУ-ын

хувьд

9.53.4

891.61.21.216.231.631.0

18.919.5

4.65.3

25.68.2

0.0 100.0 200.0 300.0 400.0 500.0 600.0 700.0 800.0 900.0 1000.0














"УСУГ" НӨҮГ

Дансны авлагын эргэц /удаа/

37.7105.1

0.4296.4298.9

22.211.411.6

19.118.5

78.567.6

14.143.9

0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0 300.0 350.0














"УСУГ" НӨҮГ

Авлага цуглуулах дундаж хугацаа

32

Салбарын

зохистой

1.51.6

8.81.11.0

53.935.2

0.964.7

8.41.7

5.49.4

40.4

0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0














"УСУГ" НӨҮГ

Дансны өглөгийн эргэц /удаа/

237.5230.8

41.1

6.710.2

5.642.7

216.766.7

38.38.9

0.0 50.0 100.0 150.0 200.0 250.0 300.0





"Гавшгай ус" ХХК"Цант-Орхон" ХХК





"Эрдэнэт ус.УДТС" ОНӨХК"Багануур ус" НӨҮГ


"УСУГ" НӨҮГ

Төлбөр төлөх дундаж хугацаа

33

Үндсэн хөрөнгийн

эргэц

Нийт хөрөнгийн

эргэц

1.75

0.25 0.42 0.31

1.12

0.230.82

5.33

0.891.45

0.720.32 0.56 0.29

0.00

1.00

2.00

3.00

4.00

5.00

6.00

1.33

0.22 0.370.22

0.430.21

0.65

3.65

0.66

1.14

0.520.30

0.510.24

0.00

0.50

1.00

1.50

2.00

2.50

3.00

3.50

4.00

34

3. Өр төлбөрийн харьцаа

• Өрийн зэрэг: Өрийн харьцаа

Өр ба эздийн өмчийн харьцаа

Санхүүгийн хөшүүрэг

35

Өрийн харьцаа

Өр төлбөр эздийн өмчийн

харьцаа

Үзүүлэлт

Дулаа

н

шарын

гол

"Дархан

ус суваг"

"Эмтна

ран"

"Урсг

ал

ус"

"Гавшга

й ус"

"Цант

Орхон

"

"Булган

мээж"

"Тэшиг

ус"

"Онги ус

суваг"

"Хархори

н ус

суваг"

"Эрдэн

эт

ус.УДТ

С"

"Багануу

р ус"

"Төв

чандма

нь

ДЭХГ"

"УСУ

Г"

Санхүүгийн

хөшүүрэг 2.49 1.10 1.01 1.15 1.49 1.00 2.62 53.01 1.01 1.00 1.41 1.04 1.17 5.40

68.7%8.9%

0.5%14.9%

33.4%0.1%

60.1%89.2%

1.1%14.1%

31.2%3.8%

21.6%82.9%

0.0% 20.0% 40.0% 60.0% 80.0% 100.0%














"УСУГ" НӨҮГ

0.00%

0.45%

0.00%

0.48%

0.00%

0.00%

147.83%

0.00%

0.00%

0.00%

20.97%

2.81%

21.24%

481.29%

0.00% 100.00%200.00%300.00%400.00%500.00%600.00%














"УСУГ" НӨҮГ

36

4. Ашигт ажиллагааны харьцаа

• Нийт хөрөнгийн өгөөж /ROA/

Эзэмшигчдийн өмчийн өгөөж

/ROE/

37Салбарын

дундаж

ОУ-ын

-4.4%

-3.1%

-4.5%

-0.3%

0.5%

0.4%

11.2%

19.1%

1.6%

0.5%

-2.6%

-4.7%

-2.7%

-6.0%

-11.1%

-3.4%

-4.5%

-0.3%

0.8%

0.4%

29.3%

1.6%

0.5%

-3.7%

-4.9%

-3.1%

-32.4%

-40.0% -30.0% -20.0% -10.0% 0.0% 10.0% 20.0% 30.0% 40.0%














"УСУГ" НӨҮГ

ROE ROA

38

1. Хэрэглэгч, Тоолууржилтын түвшин

2. Усны үйлчилгээний тариф

3. Ажилчдын тоо, цалин

4. Тарифын зохицуулалт

39


0 5,000 10,000 15,000 20,000 25,000






"Спирт бал бурам" ХХК









Эрдэнэт үйлдвэр

1,931

24,433188

8,907

1,178

633

1,379

737

6

9,922

2,418

13,241

9,195

6,232

38

Нийт хэрэглэгч

40


Салбары

н дундаж

84.4

0.0%

10.0%

20.0%

30.0%

40.0%

50.0%

60.0%

70.0%

80.0%

90.0%

100.0%

67.7%

97.5%100.0%

32.5%

9.7%

95.5%100.0%100.0%100.0%100.0%

90.5%

96.7%

81.6%

75.3%

46.6%

95.8%

ҮААНБ Айл өрх Нийт

41

2. Усны үйлчилгээний тариф

1.042

0.842

0.000

0.200

0.400

0.600

0.800

1.000

1.200

1.400

1.600

1.800

2.000

0.680

1.183

1.650

1.430

0.430

1.300

1.500

2.000

0.750 0.785

0.6250.760

0.550

1.300

1.650

1.620

0.4300.500

1.300

0.900

1.500

0.550

0.760

0.5750.560

ЦЭВЭР УСНЫ ТАРИФ - төг/л БОХИР УСНЫ ТАРИФ - төг/л

42

3. Ажилчдын цалин

Салбарын

дундаж

756,170₮

642,660.0609,262.0

413,810.0523,861.0

533,183.0

508,720.0

1,251,001.0

490,212.0350,000.0

613,458.0625,108.0

802,490.0

1,919,096.0

647,391.0472,144.7

931,158.5

0.0

500,000.0

1,000,000.0

1,500,000.0

2,000,000.0

2,500,000.0

43

4. Тарифын зохицуулалт-УХАТ-ын ашиг, алдагдал

Тарифын

зохицуулалт

Тарифын

зохицуул

алт

-19,925.5

-104,934.4

-170,677.6

-115,399.0 -113,686.5

-133,830.7

2012 2013 2014 2015 2016 2017

• Зохицуулах зөвлөл 2013 оноос хойш НАА-н салбарын

байгууллагуудын нийт санхүүгийн байдалд төдийгүй, УХАТ-

ын салбарын санхүү эдийн засгийн байдалд үнэлгээ хийж

ирснээр салбарын үйл ажиллагаанд бодит үнэлгээ өгч, үйл

ажиллагааг дээшлүүлэхэд чухал ач холбогдолтой болсон.

• ТЗЭ-дийн тайлан мэдээнд хамрагдалт 2017 онд 92.6 хувьд

хүрсэн байна.

• УХАТ-ын салбарын нийт хөрөнгө, эх үүсвэр 872.4 тэрбум

төгрөг, үүний 343.3 тэрбум төгрөг буюу 39 хувь нь зээлийн

хөрөнгөөр санхүүжиж байна.

• Нийт өр төлбөрийн 78 хувийг урт хугацаат зээл эзэлж байна,

үүнд зарим аймгийн урт хугацаат зээл тусгагдаагүй байна.

• 2017 оны байдлаар ОБУ-ны хэмжээ салбарын хэмжээнд 13.3

хувь, тоолууржилт 84.4 хувьд хүрсэн байна.

44

45

• Төвийн бүсийн байгууллагуудын өнөөгийн байдал:

1. Нийт ТЗЭ-дийн нийт хөрөнгийн 34.4 хувь, өр төлбөрийн 56.2

хувийг бүрдүүлж байна.

2. Хуримтлагдсан ашигтай ажиллаж байгаа компани нь “Булган

мээж” ХХК, “Цант Орхон” ХХК.

3. 2017 оны байдлаар 13 байгууллагын 3 нь УХАТ-аас ашигтай,

10 нь алдагдалтай ажилласан байна.

• Гүйцэтгэлийн шалгуур үзүүлэлт

Сүүлийн 5 жилийн байдлаар ГШҮ-ийн дунджыг авч үзэхэд1. ОНТНЗардал хамгийн бага “Цант Орхон” ХХК,

2. Борлуулсан 1м3 усанд ногдох зардал хамгийн өндөр “Эмтнаран” ОНӨААТҮГ,

3. Эргэлтийн болон ТГЧХарьцаа сайн “Онги ус суваг” ОНӨҮГ-70.6,

4. Үйл ажиллагааны ашиг өндөртэй “Цант Орхон” ХХК.

46

Дулаан

шарын

гол ТӨХК

"Дархан ус

суваг" ХК

"Эмтнаран"

ОНӨААТҮГ"Урсгал ус" ХХК

"Гавшгай ус"

ХХК

"Цант-

Орхон" ХХК

"Булган

мээж" ХХК

Ажлын цэвэр капитал -34% -1% 13% 88% 30% 45% 30%

Эргэлтийн харьцаа 0.37 0.94 10.35 2.23 1.38 73.25 0.33

Төлбөр түргэн гүйцэтгэх чадварын

харьцаа0.27 0.71 1.82 1.26 1.14 58.63 0.22

муу хэвийн сайн сайн хэвийн сайн хэвийн

Авлага цуглуулах дундаж хугацаа 37.75 105.10 0.40 296.38 298.89 22.22 11.39

Төлбөр төлөх дундаж хугацаа 237.48 230.76 41.09 319.38 375.68 6.68 10.23

Үндсөн хөрөнгийн эргэц 1.75 0.25 0.42 0.31 1.12 0.23 0.82

Нийт хөрөнгийн эргэц 1.33 0.22 0.37 0.22 0.43 0.21 0.65

хэвийн муу муу муу муу хэвийн хэвийн

Өрийн харьцаа 68.68% 8.90% 0.53% 14.91% 33.43% 0.13% 60.11%

Өр-Эздийн өмчийн харьцаа 0.00% 0.45% 0.00% 0.48% 0.00% 0.00% 147.83%

муу сайн сайн сайн хэвийн сайн муу

ROA -4.43% -3.06% -4.46% -0.27% 0.54% 0.37% 11.20%

ROE -11.06% -3.37% -4.49% -0.31% 0.80% 0.37% 29.31%

муу муу муу муу хэвийн хэвийн сайн

Хөрвөх

чадвар

Үйл

ажиллагаа

Өр төлбөр

Ашигт

ажиллагаа

Харьцааны үзүүлэлт/ ТЗЭ

47

"Тэшиг ус"

ОНӨААТҮГ

"Онги ус

суваг"

ОНӨҮГ

"Хархорин

ус суваг"

ХХК

"Эрдэнэт

ус.УДТС"

ОНӨХК

"Багануур

ус" НӨҮГ

"Төв

чандмань

ДЭХГ"

ОНӨҮГ

"УСУГ" НӨҮГ

Ажлын цэвэр капитал -16% 40% 10% 11% 19% 4% 65%

Эргэлтийн харьцаа 0.31 23.81 1.84 0.70 1.78 1.38 0.19

Төлбөр түргэн гүйцэтгэх чадварын

харьцаа395.65 14.96 0.85 0.48 1.50 0.56 0.16

муу сайн хэвийн хэвийн хэвийн муу муу

Авлага цуглуулах дундаж хугацаа 11.63 19.07 18.47 78.55 67.61 14.07 43.86

Төлбөр төлөх дундаж хугацаа 395.65 5.57 42.69 216.73 66.72 38.28 8.91

Үндсөн хөрөнгийн эргэц 5.33 0.89 1.45 0.72 0.32 0.56 0.29

Нийт хөрөнгийн эргэц 3.65 0.66 1.14 0.52 0.30 0.51 0.24

сайн сайн сайн муу муу хэвийн хэвийн

Өрийн харьцаа 89.22% 1.13% 14.11% 31.16% 3.78% 21.56% 82.88%

Өр-Эздийн өмчийн харьцаа 0.00% 0.00% 0.00% 20.97% 2.81% 21.24% 481.29%

муу сайн сайн хэвийн сайн хэвийн муу

ROA 19.13% 1.60% 0.50% -2.60% -4.73% -2.65% -5.99%

ROE 1013.81% 1.61% 0.50% -3.66% -4.92% -3.11% -32.37%

сайн хэвийн хэвийн муу муу муу муу

Хөрвөх

чадвар

Үйл

ажиллагаа

Өр төлбөр

Ашигт

ажиллагаа

Харьцааны үзүүлэлт/ ТЗЭ

48

• Бусад харьцуулсан үзүүлэлтүүд

• Хамгийн их хэрэглэгчтэй “Дархан ус суваг” ХК, “Тэшиг ус”

ОНӨААТҮГ,

• Дийлэнх байгууллагын тоолууржилт салбарын дундаж

тоолууржилтын түвшнээс өндөр байна.

• “Дархан ус суваг” ХК, “Эмтнаран” ОНӨААТҮГ, “Урсгал ус” ХХК,

“Булган мээж” ХХК, “Хархорин ус суваг” ХХК-ийн хүн амын

тариф орон нутгийн ТЗЭ-дийн дундаж тарифаас өндөр байна.

• “Эрдэнэт үйлдвэр”, “Спирт бал бурам” ХХК, “УСУГ” ОНӨААТҮГ-

ын дундаж цалин бусад байгууллагатай харьцуулахад өндөр

буюу салбарын дунджаас өндөр байна.

• Үр ашигтай ажиллахын тулд:

• Байгууллагын эргэлтийн хөрөнгүүдийн хөрвөх чадварыг

түргэсгэх,

• Ажлын цэвэр капиталыг 10-с дээш хувьд хүргэх,

• Борлуулалтын орлогоор богино хугацаат өр төлбөрийг

барагдуулах чадамжийг нэмэгдүүлэх,

• Гадаадын болон дотоодын байгууллагаас авсан зээлийн хэмжээг

бууруулах, /Орон нутгийн дансанд тусгах/,

• Авлагаа түргэн цуглуулах, /30-аас доош хоногт/

• Орлогын төвлөрүүлэлтийг эрчимжүүлэх /Урамшуулал,

хөшүүрэг ашиглах/

• Өр төлбөрийг цаг хугацаанд нь төлөх, /30-аас доош хоногт/

• Үр ашиггүй, ашиглагдахгүй хөрөнгийг балансад тусгахгүй байх,

49

• Өрийн харьцааг 50 хувиас хэтрүүлэхгүй байх,

• Санхүүгийн хөшүүргийг зохистой түвшинд хэрэглэх /эрсдэл

болон өгөөж/

• Эздийн өмч, нийт хөрөнгийн өгөөжийг нэмэгдүүлэх, /эерэг байлгах/

• Тоолууржилтын түвшин нэмэгдүүлж /100 хувьд хүргэх/, ОБУ-ны

хэмжээг бууруулах,

• Усны үйлчилгээний тарифыг цаг тухайд өөрчлөх,

• Үр ашигтай бүтэц орон тоотой ажиллах,

• Ажилчдын нийгмийн асуудалд анхаарах, дундаж цалинг

нэмэгдүүлэх,

• Шинэ техник, технологи ашиглах, зардал хэмнэх г.м

50

Анхаарал тавьсан Танд

баярлалаа

51

Хот, суурины ус хангамж, ариутгах татуургын йлчилгээг...

Documents