મ મ - education department - · pdf file˙ˆ ˛;9 ˚ $ ે – ˆ...
TRANSCRIPT
1
પેપર પેપર પેપર પેપર – ૨ ૨ ૨ ૨ િશ�ણ યવહાર અને મ�યાકનિશ�ણ યવહાર અને મ�યાકનિશ�ણ યવહાર અને મ�યાકનિશ�ણ યવહાર અને મ�યાકનૂ ંૂ ંૂ ંૂ ં
લખન સમી�ાલખન સમી�ાલખન સમી�ાલખન સમી�ાેેેે
� �ી ઇકબાલભાઇ ડી. વોરા – #સીઈઆરટી, ગાધીનગરં
� �ી મનોજભાઈ કોરડીયા – #સીઈઆરટી, ગાધીનગરં
� �ી +. બી. જોષી – ડાયટે, પાલનપરુ
� �ી સજય એં . બારડ - ડાયટે, સરતુ
� �ી ભિમકાબન કસારા ૂ ે ં - ડાયટે, ગાધીનગરં
� �ી પરાગકમાર +ુ . શઠ ે – 6ાઈટ મિહલા અ8 યાપન મિદરં , લણાવાડાુ
� �ી બળદવભાઈ ે – પીટીસી કોલજે , રણજુ
� ડો. ર�ા કે. મહતા ે – સી. કે. મહતા પીટીસી કોલજે ે , પાલનપરુ
2
પાના નબર ં ૧૭ પર @કરણન Aત ે ે ERAC ની િવગતો નીચ મજબ 8યાન લવીે ુ ે ે .
@કરણ@કરણ@કરણ@કરણ-2 : અ8 યઅ8 યઅ8 યઅ8 યયનયનયનયન - અ8 યાઅ8 યાઅ8 યાઅ8 યાપનપનપનપન પCિતઓપCિતઓપCિતઓપCિતઓ
(1) @વિF@વિF@વિF@વિFૃૃૃૃ HારાHારાHારાHારા િશ�ણિશ�ણિશ�ણિશ�ણ :
અ8 યયન- અ8 યાપન પCિતઓમા ં ‘@વિFૃ Hારા િશ�ણ’ની સક� પં ના સમજવા માટે
તનાે ંચાર ચરણ સમજવા ંજIરી છે.
@વિFનાૃ ંચાર ચરણ આ મજબુ છે.
(1) અનભવુ (Experience)
(2) િચંતન (Reflection)
(3) અન@યોગુ (Application)
(4) િનN કષO (Consolidation)
આ ચાર ચરણને સમ#એ.
• અનભવઅનભવઅનભવઅનભવુુુુ (Experience) :
િવષયવP ત ુસદભં R અ8 યયન-અ8 યાપન @િSયા સદભં R િશ�ક સૌ @થમ એવી િવગત
બાળકો સમ� રજૂ કરે છે કે + બાળકો માટે નવીન હોય, િવચાર@રકે હોય, પવૂO અનભવુ
આધાિરત હોય તમજે પડકારજનક હોય.
ઉદાહરણ તરીકે િહX દી િવષયમા ંबढेबढेबढेबढे कहानीकहानीकहानीकहानी अथा�तअथा�तअथा�तअथा�त ्् ् ् कहानीकहानीकहानीकहानी पूण�पूण�पूण�पूण� कीिजएकीिजएकीिजएकीिजए ।।।।
સદભમાં ંO િશ�ક નીચે જણાવલે િવષયવP ત ુબાળકો સમ� રજૂ કરે છે.
3
एकएकएकएक शेरशेरशेरशेर था।था।था।था। इसेइसेइसेइसे अपनीअपनीअपनीअपनी ताकतताकतताकतताकत परपरपरपर बहतबहतबहतबहतुुुु घमंडघमंडघमंडघमंड था।था।था।था। शेरशेरशेरशेर केकेकेके घमंडघमंडघमंडघमंड कोकोकोको उतारनेउतारनेउतारनेउतारने
केकेकेके िलएिलएिलएिलए जंगलजंगलजंगलजंगल केकेकेके ूाणीूाणीूाणीूाणी इ&टठेइ&टठेइ&टठेइ&टठे हए।हए।हए।हए।ुु ुु तबतबतबतब एकएकएकएक छोटीछोटीछोटीछोटी चींचींचींचींटीटीटीटी बोलीबोलीबोलीबोली, , , , मैमैमैमै उसउसउसउस घमंडीघमंडीघमंडीघमंडी शेरशेरशेरशेर काकाकाका
घमंडघमंडघमंडघमंड उतारउतारउतारउतार दंगी।दंगी।दंगी।दंगी।ूू ूू
...उसउसउसउस न/हीन/हीन/हीन/ही चींटीचींटीचींटीचींटी नेनेनेने शेरशेरशेरशेर काकाकाका घमंडघमंडघमंडघमंड कैसेकैसेकैसेकैसे उताराउताराउताराउतारा होगाहोगाहोगाहोगा ? ? ? ? .... .... .... .... कहानीकहानीकहानीकहानी पूण�पूण�पूण�पूण�
कीिजए।कीिजए।कीिजए।कीिजए।
@P તતુ કહાની પણૂO કરવાની િવગત બાળકો માટે પવૂO અનભવુ આધાિરત, પડકાર
જનક, િવચાર @રકે તમજે નવીન છે.
• િચતંનિચતંનિચતંનિચતંન (Reflection) :
આ સોપાનમા ંઅ8 યેતા િચંતન કરે છે. તનીે સમ� + બાબત આવે છે તે સદભં R શુ ં
કરવુ ં? તે Aગે િવચારવા માટે તક આપવામા ંઆવે છે.
અહZ અ8 યેતા કહાની પણૂO કરવા સદભં R શુ ંકરવુ ંજોઇએ ? કીડીએ િસંહનુ ંઅિભમાન
ઉતારવા માટે શુ ંકયુ\ હશે ? કહાની કવીે રીતે Sમશ: આગળ વધશે તે સદંભR અ8 યેતા િચંતન
કરે છે.
• અન@યોગઅન@યોગઅન@યોગઅન@યોગુુુુ (Application) :
આ સોપાનમા ંઅ8 યેતા પોતાના પવૂઅનભવO ુ અને િચંતનના આધારે ]તે કાયO કરે
છે, શીખે છે. અથાતO ્સમP યાને ઉકલવાે માટે @ય_ ન કરે છે.
આ સોપાનમા ંઅહZ અ8 યેતા અધરૂી કહાની પણૂO કરવાનો @ય_ ન કરે છે.
• િનN કિનN કિનN કિનN કષષષષOOOO (Consolidation) :
અહZ િશ�ક અ8 યેતાએ + કઇં કાયO કરલે હોય, @_ યFુર આપલે હોય તે સદભં R િનN કષO
રજૂ કરે છે. અથાતO ્અ8 યેતાને શીખવવાની બાબત સમa વગO સમ� P પN ટ કરે છે.
4
ઉદાહરણના સદભમાં ંO સમ#એ તો દરકે અ8 યેતાએ + અધરૂી કહાની પણૂO કરલે હોય
તે કહાનીમા ંત_ વો સદભં R, ભાષાકીય શCતાનાુ સદભમાં ંO બરાબર છે કે કમે ? તનીે P પN ટતા કરે
છે.
સમaતયા જોઇએ તો આ @િSયા થકી િશ�ણની પાયાગત બાબતો +વી કે -
અ8 યેતાકX bીે િશ�ણ, P વાનભવુ Hારા િશ�ણ... ને સપણૂં O અવકાશ છે. નતૂન િશ�ણની
મહ__વની બાબતો આ પCિત Hારા શકય બની છે.
P વP વP વP વ મ�ૂ યામ�ૂ યામ�ૂ યામ�ૂ યા ંં ંકંનકનકનકન
૧. નીચનાે @cોના મdાસરુ જવાબ આપો.
@c Sમાકં પ પછી @c Sમાકં ૬ નીચે મજબુ 8 યાને લવોે .
ERAC ના સોપાનોની િવગતે સમજ આપો.
5
@કરણ @કરણ @કરણ @કરણ – પ પ પ પ �મતાકXbી શૈ�િણક આ�મતાકXbી શૈ�િણક આ�મતાકXbી શૈ�િણક આ�મતાકXbી શૈ�િણક આેેેે યોજનયોજનયોજનયોજન
આ @કરણમા gયા �મતાકXbી શhદ @યોગ હોય _યા હતકXbી તમજ ં ં ે ં ે ુ ે ે
�મતાSમાક અન ં ે �મતા િવધાન હોય _યા હતSમાક અનં ે ુ ં ેહતિવધાન એમ સમજવે ુ ુ.ં
આર.ટી.ઇ. એiટ - ૦૯ ની જોગવાઇઓ મજબ તમજ િશ�ણ િવભાગના ુ ે
ઠરાવSમાકઃ પીઆરઇં -૧૧૨૧૧-૧૪૯ ક તા. ૧૮ ફpે આુરી, ૨૦૧૧ અXવય ધોરણ ે ૧ થી ૮
સધીના િવqાથrન કોઇપણ ધોરણમા અટકાવી શકાશ નિહ તમજ વગ બઢતી માટ ગણ ુ ે ં ે ે ે ુO
ક aડ 8યાન લવાશ નિહે ે ે ે ે . તન 8યાન લતા આ @કરણમા gયા વગ બઢતી ક ત સબધી ે ે ે ે ં ં ે ે ં ંO
બાબતો નો ઉ�લખ હોય _યા ે ં વગ બઢતીની િવગતો દર કરવીO ૂ .
પાના નબર ં – ૩૮ પર ધોરણ પ અન ે ૬ ના ગજરાતી અન ુ ે ગિણત િવષયન ે
બદલ ધોે . ૬, ૭, ૮ ના ગજરાતી અન ગિણત િવષય એમ સમજવુ ે ુ.ં
પાના નબર ં – ૩૮ પર મ�ૂયાકનના હતથી �મતાઓન વગrકરણના કોN ટં ે ુ ુ ં ક ધો. ૩
ગજરાતી િવષયની આપલ મૌિખકુ ે , િSયા_મક અન લિખત �મતાઓન બદલ ધોે ે ે ે . ૬ થી
૮ ના કોઇપણ િવષય આધાિરત હતઓન વગrકરણ કરી @િશ�ણાથrઓન તની સમજ ે ુ ુ ં ે ે
આપવી.
પાના નબર ં – ૩૯મા �મતા Sમાકન બદલ હત Sમાક શhદ 8યાન લવોં ં ે ે ે ુ ં ે ે .
(ગજરાતી અન ગિણતન માસવાર આયોજનુ ે ુ ં )
નyધઃ આ સાથ બ િવષય નyધઃ આ સાથ બ િવષય નyધઃ આ સાથ બ િવષય નyધઃ આ સાથ બ િવષય ે ેે ેે ેે ે – ગજરાતી અન ગિણત ગજરાતી અન ગિણત ગજરાતી અન ગિણત ગજરાતી અન ગિણતુ ેુ ેુ ેુ ે ન માસવાર આયોજન નમનૂાIપ ન માસવાર આયોજન નમનૂાIપ ન માસવાર આયોજન નમનૂાIપ ન માસવાર આયોજન નમનૂાIપ ું ેુ ં ેુ ં ેુ ં ે
આપલ છઆપલ છઆપલ છઆપલ છે ેે ેે ેે ે . . . . વધ વધ વધ વધ ુુુુ]ણકારી]ણકારી]ણકારી]ણકારી માટ #સીઇઆરટીની વબસાઇટ જોવીમાટ #સીઇઆરટીની વબસાઇટ જોવીમાટ #સીઇઆરટીની વબસાઇટ જોવીમાટ #સીઇઆરટીની વબસાઇટ જોવીે ેે ેે ેે ે . . . .
6
@કરણ @કરણ @કરણ @કરણ – ૬૬૬૬ @c સરચના અન પરી�ા યવPથા@c સરચના અન પરી�ા યવPથા@c સરચના અન પરી�ા યવPથા@c સરચના અન પરી�ા યવPથાં ેં ેં ેં ે
સધારાઃસધારાઃસધારાઃસધારાઃુુ ુુ પાના નબર પાના નબર પાના નબર પાના નબર ંં ંં – ૪૩૪૩૪૩૪૩
૧૧૧૧.... @Pતાવનામા પાના નબર @Pતાવનામા પાના નબર @Pતાવનામા પાના નબર @Pતાવનામા પાના નબર ં ંં ંં ંં ં – ૪૩ ૪૩ ૪૩ ૪૩ ના પહલા ફકરામા નીચની િવગત ઉમરવીના પહલા ફકરામા નીચની િવગત ઉમરવીના પહલા ફકરામા નીચની િવગત ઉમરવીના પહલા ફકરામા નીચની િવગત ઉમરવીે ં ે ેે ં ે ેે ં ે ેે ં ે ે ....
"અ_યાર સધી �મતા કXbી િશ�ણ અિભગમ અમલમા હતો gયાર હવ જન ુ ે ં ે ે ૂ –
૨૦૧૨થી �મતાના Pથાન હતઓ મકૂવામા આયા છે ે ુ ં ે . તથી હવ હત આધાિરત િશ�ણ ે ે ે ુ
અિભગમ અમલીકત થયો છૃ ે. માટ ે @c સરચના કરતી વખત હતઓન લ�મા રાખવાના ં ે ે ુ ે ં
છે. એટલક લિખતે ે ે , મૌિખક ક િSયા_મક PવIપના @cની રચના કરતી વખત હતઓન ે ે ે ુ ે
8યાનમા રાખી @cો રચવાનાં છે."
૨૨૨૨. . . . �મતાકXbી @c રચનામા 8યાનમા રાખવાની બાબતોના મdામા નીચ +વા �મતાકXbી @c રચનામા 8યાનમા રાખવાની બાબતોના મdામા નીચ +વા �મતાકXbી @c રચનામા 8યાનમા રાખવાની બાબતોના મdામા નીચ +વા �મતાકXbી @c રચનામા 8યાનમા રાખવાની બાબતોના મdામા નીચ +વા ે ં ં ુ ં ેે ં ં ુ ં ેે ં ં ુ ં ેે ં ં ુ ં ે
ફરફારન 8યાન રાખવાના છફરફારન 8યાન રાખવાના છફરફારન 8યાન રાખવાના છફરફારન 8યાન રાખવાના છેેેે ે ે ેે ે ેે ે ેે ે ે ....
"�મતાકXbી િશ�ણ અિભગમ અનસાર લિખતે ુ ે , મૌિખક કે િSયા_મક PવIપ ે
ચકાસી શકાય તવી �મતાઓન વગrકરણ કરવામા આવત હતે ુ ં ં ુ ં ુ.ં + ત �મતાન ે ે
અિતSમીન કોઇ @c રચી ન શકાય gયાર હવ હતઓન 8યાન રાખી તમામ @કારના ે ે ે ે ુ ે ે
@cોની રચના કરવાની છે.અલબત આ અિભગમમા પણ લિખતં ે , મૌિખક ક િSયા_મક ે
PવIપના @cો રચી શકાય પરતં ુતમા કોઇ �મતાનો ઉ�લખ કરવાનો રહતો નથીે ં ે ે ."
પાના નબર પાના નબર પાના નબર પાના નબર ંં ંં – ૪૪ ૪૪ ૪૪ ૪૪ થી થી થી થી ૪૭૪૭૪૭૪૭
િવષયઃ ગિવષયઃ ગિવષયઃ ગિવષયઃ ગુુુજુરાતીજરાતીજરાતીજરાતી
મૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણ
ધોરણઃ ૬ તમ કઠPથ કરલ કિવતાન ગાન કરોે ં ે ુ ં .
ધોરણઃ ૭ કોઇપણ એક પા{ િવષ પાચ વા|ો બોલોે ં .
7
ગાધી#ં , કાકા કાલલકરે , બા
ધોરણઃ ૮ ધિૂળય મારગ કિવતાના કિવન નામ જણાવોે ુ ં .
લિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણેેેે
ધોરણઃ ૬ નીચના િવષે યો પૈકી કોઇપણ એક પર દસ થી બાર વા|મા િનબધ લખોં ં .
૧. મકૂસવક રિવશકર મહારાજ ે ં ૨. ગામન પાદર ું ૩. ર�વ Pટશન ે ે ે
ધોરણઃ ૭ ટકૂં મા જવાબ આપોં .
માલમ હલસા માર લોકગીતમા િદયરન ]વા બદર શા માટ જવ છે ં ે ં ે ે ુ ં ે?
ધોરણઃ ૮ એક વા|મા જવાબ લખોં .
આપણુ ં િવધાનસભા ભવન |ા ંઆવલ છે ું ે?
િSયા_મક િSયા_મક િSયા_મક િSયા_મક @cોના ઉદાહરણ@cોના ઉદાહરણ@cોના ઉદાહરણ@cોના ઉદાહરણ
ધોરણઃ ૬ ૧. Ô િદન Ô અન ેÔ દીન Ô બન શhદોના અથ જોડણીકોશમા જોઇન શોધોં ે ં ેO .
૨. મહનતની મૌસમ કિવતામા કિવએ મૌસમ શhદનો ઉપયોગ કટલી ે ં ે
વખત કય� છ ત શોધોે ે .
િવષયઃ િવ�ાન અન ટiનોલો#િવષયઃ િવ�ાન અન ટiનોલો#િવષયઃ િવ�ાન અન ટiનોલો#િવષયઃ િવ�ાન અન ટiનોલો#ે ેે ેે ેે ે
લિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણેેેે
ધોરણઃ ૬ ૧. ઉ�ચાલન એટલ શે ુ?ં
૨. કવી વનPપિતન વલા ગણવામા આવ છે ે ે ં ે ે .?
૩. એસીડ ભરૂા લીટમસ પપર પર શી અસર બતાવ છે ે ે?
8
મૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણ
ધોરણઃ ૭ ૧. પાણીમા બરફનો ટકડોમકૂતા શ જોવા મળ છૂ ુ ં ે ે?
૨. ડગળીના કોષમા એવી કઇ Aિગકા છ + ગાલના કોષમાુ ં ં ે ંજોવા મળતી
નથી?
૩. ઝડપનો એકમ કહો.
િSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણ
ધોરણઃ ૮ ૧. આપલ ]સદૂના પN પે ુ માથી �ીકસર ચS અલગ કરી ઓળખાવોં ે .
૨. તમન આપલ િબલોરી કાચ વડ િદવાસળી સળગાવોે ે ે .
૩. ડોiટરન PટથોPકોપ બનાવોું ે .
િવષયઃ સામા#ક િવ�ાિવષયઃ સામા#ક િવ�ાિવષયઃ સામા#ક િવ�ાિવષયઃ સામા#ક િવ�ાનનનન
ધોરણઃ ધોરણઃ ધોરણઃ ધોરણઃ ૬૬૬૬
મૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણ
૧. અિભલખો એટલ શે ે ુ?ં
૨. નકશાના મ�ય Aગો જણાવોુ .
િSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણ
૧. નીચ આપલી બાબતો િવ�ના રખાિકત નકશામા યો�ય Pથાન દશાવોે ે ે ં ં ે O .
- પસિફક મહાસાગરે ે - એટલિXટક મહાસાગરે
- આિ�કા - ઓP�િલયા
૨. િવ�નો રખાિકત નકશો જોઇ |ા ે ં – |ા દશોમાથી િવષવવF પસાર ે ં ુ ૃ
થાય છ તની નyધ કરોે ે .
9
લિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણેેેે
૧. ફળ�પ મદાન @દશમા વPતી શાથી વધ હોય છુ ે ે ં ુ ે?
૨. િસંધ ખીણનીુ સ�યતાના મળી આવલા મ�ય નગરોના નામ લખોે ુ .
ધોરણઃ ધોરણઃ ધોરણઃ ધોરણઃ ૭૭૭૭
મૌિખમૌિખમૌિખમૌિખક @cોના ઉદાહરણક @cોના ઉદાહરણક @cોના ઉદાહરણક @cોના ઉદાહરણ
૧. બાણ ભ� રચલી કિતઓ કઇ ે ે ૃ – કઇ હતી?
૨. પ�વીની કઇ કઇ ગિતઓ છૃ ે?
િSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણ
૧. પ�વીના ગોળાન આધાર નીચ દશાવલ દશોના રખાશીય Pથાન ૃ ે ે ે ે ે ે ંO
જણાવો.
- પાિકPતાન - રિશયા
- ઓP�િલયા - કનડાે ે
૨. એક વતળ દોરી તમા અ�ાશવFો દોરોુ ે ં ં ૃO .
લિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણેેેે
૧. �-ુ એન- _સાગ હષવધન અન પલકશીના સમયમા ભારતના કયા ં ે ે ુ ે ંO O
કયા રાgયોનો @વાસ કય� હતો?
૨. પિર�મણથી બનતી ભૌગોિલક ઘટનાઓ લખો.
૩. સરકારના મ�ય Aગો જણાવોુ .
10
ધોરણઃ ધોરણઃ ધોરણઃ ધોરણઃ ૮૮૮૮
મૌિખક મૌિખક મૌિખક મૌિખક @cોના ઉદાહરણ@cોના ઉદાહરણ@cોના ઉદાહરણ@cોના ઉદાહરણ
૧. ભારતમા સૌ @થમ કઇ યરાપીય @] આવીં ુ ?
૨. @]સFાક એટલ શે ુ?ં
િSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણ
૧. પાઠયપPતકના પાના નબર ુ ં -૧ પર આપલ નકશાના આધાર જના ે ે ૂ
જળ- જમીન માગ તથા નવા જળO - જમીન માગ�ના Pથળોની યાદી
તૈયાર કરો.
૨. વલPલીની સહાયકારી યોજના Pવીકારનાર રાgયો ભારતના નકશામા ે ે ં
દશાવોO .
લિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણેેેે
૧. ભPૂખલન એટલ શે ુ?ં
૨. ભારતમાથી કઇ કઇ ચીજવPતઓની િનકાસ થતી હતીં ુ ?
૩. 'aીન હાઉસ ઇફiટે ' મા ફાળો આપનારા વાયં ઓુ કયા કયા છે?
િવષયઃ ગિણતિવષયઃ ગિણતિવષયઃ ગિણતિવષયઃ ગિણત
મૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણમૌિખક @cોના ઉદાહરણ
ધોરણઃ ૬ 5 9 મા ઘાતાક જણાવોં ં .
ધોરણઃ ૭ ખરીદનાર અન વચનારનો સપક કરાવી આપનાર યિiત શ કહવાયે ે ં ુ ં ેO ?
ધોરણઃ ૮ ચતN કોુ ણમા સામસામની બાજઓની કટલી જોડ મળં ે ે ેુ ?
11
લિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણલિખત @cોના ઉદાહરણેેેે
ધોરણઃ ૬ એક શાળાની Pપધા_મO ક પરી�ામા ં૬૦ િવqાથrઓમાથી ં ૮પ% િવqાથrઓ
પાસ થયા તો પાસ થયલ િવqાથrઓની સ�યા શોધોે ં .
ધોરણઃ ૭ 1089 ન વગમળૂ ું O શોધો.
ધોરણઃ ૮ િકંમત શોધો.
4
1
16
25
x
6
1
8
27
x
2
1
15
2
િSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણિSયા_મક @cોના ઉદાહરણ
ધોરણઃ ૬ તમારા પાચ િમ{ોની �ચાઇ માપીન નyધો અન તના અધાર તના ં ે ે ે ે ે
આધાર Pતભ આલખ દોરોે ં ે .
ધોરણઃ ૭ AB ન સમાતર ે ં CD રચો.
ધોરણઃ ૮ સ�યારખા પર ં ે 0.8 ન િનIપણ કરોું .
પાના નબર પાના નબર પાના નબર પાના નબર ંં ંં – ૪૯૪૯૪૯૪૯ PવPવPવPવ----મ�ૂયાકનમા સધારોમ�ૂયાકનમા સધારોમ�ૂયાકનમા સધારોમ�ૂયાકનમા સધારોં ં ું ં ું ં ું ં ુ
((((૧૧૧૧) ) ) ) નીચના @cના જવાબ લખોનીચના @cના જવાબ લખોનીચના @cના જવાબ લખોનીચના @cના જવાબ લખોેે ેે ....
@c ૧. દર કરવોૂ .
૨. મૌિખક @cો કોન કહવાયે ે ? ઉદાહરણ આપીન સમ]વોે .
૩. િSયા_મક @cો એટલ શે ુ?ં ઉદાહરણ આપીન સમે ]વો.
૪. લિખત @cોમા કવા @કારના @cોનો સમાવશ થાય છે ં ે ે ે?
પ. પરી�ા યો�ય રીત લવાે ે ય તમા શી શી કાળ# રાખવી જોઇએે ં ?
12
((((૨૨૨૨) ) ) ) નીચના નીચના નીચના નીચના ેે ેે @cોના ટકમા જવાબ લખો@cોના ટકમા જવાબ લખો@cોના ટકમા જવાબ લખો@cોના ટકમા જવાબ લખોૂૂ ૂૂં ંં ંં ંં ં ....
૧. @c નબર ં ૨ મા નીચ મજબ સધારો કરવોં ે ુ ુ . બાકીના @cો યથાવત
રાખવા.
(૨) ગિણત િવષયમા ઋણપણૂાક એકમ માટ પાચ મૌિખક @cો રચોં ે ં\ .
પાના નબર પાના નબર પાના નબર પાના નબર ંં ંં – પ પ પ પ૦૦૦૦
((((૩૩૩૩) ) ) ) નીચના @cોના સિવPતાર જવાબ લખોનીચના @cોના સિવPતાર જવાબ લખોનીચના @cોના સિવPતાર જવાબ લખોનીચના @cોના સિવPતાર જવાબ લખોેે ેે ....
આ @cોમા કોઇ સધારો નથીં ુ . યથાવત રાખવા.
@વિF@વિF@વિF@વિFૃૃૃૃ
અ8યાપક માટઃઅ8યાપક માટઃઅ8યાપક માટઃઅ8યાપક માટઃેે ેે ----
@થમ બ @વિF યથાવત રાખવી gયાર @વે ૃ ે િૃF – ૩ નીચ મજબ ે ુ દશાવવીO .
ધોરણ ૧ થી ૮ મા મ�ૂ યાં કંનના @વતમાન માળખાની િવગત સમજ આપવીO ે .
@િશ�ણાથrઓ માટઃ@િશ�ણાથrઓ માટઃ@િશ�ણાથrઓ માટઃ@િશ�ણાથrઓ માટઃેે ેે ----
@થમ {ણ @વિFમા �મતાનો થયલ િનદશ દર કરી પનઃ @c બનાવવોૃ ં ે � ુૂ , gયાર @વિF ે ૃ
– ૪ યથાવત રાખવી.
13
@કરણઃ @કરણઃ @કરણઃ @કરણઃ ૭૭૭૭ િસિC કસોટી અન પારગતતાિસિC કસોટી અન પારગતતાિસિC કસોટી અન પારગતતાિસિC કસોટી અન પારગતતાે ંે ંે ંે ં
િમ{ો આપ એ વાતથી સિુવિદત છો જ ક અ_યાર સધી ગજરાતમા @ાથિમક ે ુ ુ ં
િશ�ણ ધોરણઃ ૧ થી ૭ મા એમં . એલ. એલ. અિભગમ એટલ ક �મતાકXbી અિભગમ ે ે ે
અમલમા હતોં . આ અિભગમ અનસાર િશ�ણની તમામ @િSયા �મતાન કXbમા રાખીન ુ ે ે ં ે
હાથ ધરવામા આવતી હતીં . +મક આયોજન પણ �મતાકXbીે ે , અ8યાપન પણ
�મતાકXbી અન મ�ૂયાકન પણ �મતાકXbી હતે ે ં ે ુ.ં પરત જન ં ુ ૂ ૨૦૧૨ થી ધોરણ ૬ થી ૮ મા ં
�મતાકXbી અિભગમન બદલ હતઓ આધાિરત ે ે ે ે ુ િશ�ણ @િSયા હાથ ધરવાન અમલી ું
બXય છું ે . એટલક �મતાઓન Pથાન હતઓ મકૂવામા આયા છે ે ે ે ે ુ ં ે . હવ પછી �મતાનો કોઇ ે
જ�યાએ ઉ�લખ કરવાનો રહતો નથીે ે .
ઉપરોiત સદભન 8યાન લતા @Pતત @કરણમા પણ gયા gયા �મતા શhદનો ં ે ે ે ં ુ ં ં ંO
@યોગ કરવામા આયો છ તન દર કરવાનો છં ે ે ે ેૂ . દા.ત. �મતાકXbી િસિC કસોટીના Pથાન ે ે
મા{ િસિC કસોટી. આ મજબ નીચના મdાઓ જઓ અન ત દરકમાથી �ુ ે ુ ે ે ે ંુ મતા શhદન દર ે ૂ
કરો.
- �મતાકXbીે િસિC કસોટીનો અથO
- �મતાકXbી ે િસિC કસોટીના @કારો
- �મતાકXbીે િશ�ક રિચત કસોટી
- �મતાકXbી ે @માિણત કસોટી
- �મતાકXbીે િસિC કસોટીન PવIપું
- �મતાકXbી ે િસિC કસોટીનો યાપ અન મે હ_વ
- સમયાતર લવાતી ં ે ે �મતાકXbીે િસિC કસોટીઓ
14
- સમયાતર લવાતી ં ે ે �મતાકXbીે િસિC કસોટીઓન PવIપું
- �મતા િસિC અન પારગતતાે ં
- પારગતતા ના Pતર ં ે �મતા િસિC
ઉપરોiત મdાઓમા અુ ં ધોરિખતે કરલા શhદો દર કરીન મdાે ે ુૂ ઓ લખવા +ટલો ફરફાર ે
કરવાનો છ અન તની િવભાવના સમ]વતી વખત પણ �મતાન Pથાન + ત હતનીે ે ે ે ે ે ે ે ુ
િસિC માટ દરક @કારની કસોટી હાથ ધરવાની છે ે ે .તવી સમજ PપN ટે થવી જોઇએ.
આ ઉપરાતં, MLL અિભગમ મજબ આ @કરણમા પારગતતાની િવભાવના ુ ં ં
સમ]વવામા આવી છં ે.પારગતતાનો અથ અહZ એવો છ ક શાળાએ પાં ે ેO રગતતાની + ં
ક�ા ન�ી કરી હોય ત ક�ા સધીના ગણ િવqાથr + ત �મતામા મળવ તો તન ે ુ ુ ે ં ે ે ે ે
પારગતતાના Pતર �મતા િસC કરી ગણાયં ે . એટલક પારગતતાન Pતર પે ે ં ુ ં ૦% ન�ી
કરલ હોય તો ે પ૦% થી ઓછા ગણ @ા�ત કરનાર િસિC મળવી ન ગણાય એટલ ક કોઇ ુ ે ે ે ે
�મતા આધાિરત ૧૦ ગણનો @c પછૂયો હોય તો િવqાથrએ પ ગણ મળવવા પડુ ુ ે .ે તથી ે
ઓછા ગણ મળવ તો ત �મતામા તણ પારગતતા @ા�ત કરી ન ગણાયુ ે ે ે ં ે ે ં . એજ રીત ે
૭પ% ન Pતર ન�ી કરલ હોય તો ું ે ૮ ગણ મળવવા પડ એવી સમજ આ @કરણમા ુ ે ે ં
PપN ટ કરલ છે ે . પરત હવ �મતાકXbી અિભગમ દં ુ ં ે ે ૂર થતા આ સમજ આપોઆપ દર થાય ૂ
છે. હવે સતોષકારક @ગિત દશાવ તો તની િસિC ગણવાની સમજ રજ કરવામા આવી ં ે ે ંO ૂ
છે.
Pવ- મ�ૂયાકનમા પણ �મતાકXbી શhદ દર કરી @cો યથાવત રાખવાં ં ે ૂ .
15
@કરણઃ @કરણઃ @કરણઃ @કરણઃ ૮૮૮૮ પિરણામ પથ�રણ અન અથઘટનપિરણામ પથ�રણ અન અથઘટનપિરણામ પથ�રણ અન અથઘટનપિરણામ પથ�રણ અન અથઘટનૃૃૃૃ ેે ેે OO OO
@Pતાવનામા દશાવવામા આવં ં ેO લ સતત અન સવaાહી મ�ૂયાકનની રજઆત ે ંO ૂ
યો�ય છે, પરત ઔપચાિરક અન અનૌપચાિરક મ�ૂયાકનના Pથાન રચના_મક અન ં ુ ં ે ં ે ે
સ{ાત મ�ૂયાકન એ શhદ@યોગો હવ વાપરવાના છં ં ે ે .
આ @કરણમા પણ gયા gયા �મતા કXbી શhદનો ઉ�લખ થયો છ ત દર કરવોં ં ં ે ે ે ે ૂ .
હવ કસોટીની અજમાયશે બાદ �મતા િસC થઇ છ ક કમ ત જોવાન બદલ હવ હતની ે ે ે ે ે ે ે ે ુ
િસિC ]ણવાની બાબત અિભ@ત છે ે.
�મતાકXbી કસોટીના ે @કારના Pથાને હવ કસોટીના @કાર એમ દશાવવ અન ે ુ ં ેO
આ @કારો યથાવત રાખવાના છે. તમા કોઇ ફરફાર કરવાનો નથીે ં ે .
આ @કરણમા પિરણામ પ{કના મથાં ળા હઠળ આપવામા આવલી સમજતી રદ ે ં ે ૂ
ગણવી. એના Pથાન અહZ આપલ મ�ૂયાકન પ{કોની સમજતી aાે ં ૂ રાખવાની રહશેે.
કારણ કે સતત સવaાહી મ�ૂયાકનની િવભાવના અમલમા આવતા જની માિહતીમા O ં ં ંૂ
ઘણાબધા ફરફારો નાધાયા છ +મક હવ ધોરણ ં ં ે ે ેે ૧ થી ૮ મા કોઇપણ બાળકન નાપાસ ં ે
કરવાનો નથી. તથી દરક બાળકન ફરિજયાત ે ે ે અપિ�ત કૌશ�યોની િસિC સાથ ે ે વગબઢતી O
આપવાની છે. મ�ૂયાકન બાળકની િસિC ]ણવા અન તમા સધારોવધારો કરવા માટ ં ે ે ં ુ ે
હાથ ધરવાન છ તન ું ે ે ે વગ બઢતી સાથ જોડવાન નથીO ે ુ ં .
રચના_મક મ�ૂયાકન પ{કરચના_મક મ�ૂયાકન પ{કરચના_મક મ�ૂયાકન પ{કરચના_મક મ�ૂયાકન પ{કંંંં ((((પ{ક પ{ક પ{ક પ{ક – A પિરિશN ટ પિરિશN ટ પિરિશN ટ પિરિશN ટ – અ પાના નબર અ પાના નબર અ પાના નબર અ પાના નબર ંં ંં – ૨૧ ૨૧ ૨૧ ૨૧ પર છપર છપર છપર છેેેે.).).).)
મ�ૂયાકનન બ રીત સમજવામા આવ છં ે ે ે ં ે ે .
૧. રચના_મક મ�ૂયાકન ં
૨. સ{ાત મ�ૂયાકનં ં .
16
રચના_મક મ�ૂયાકન એટલ સતત મ�ૂયાકન કરવા માટ સમa સ{ દરિમયાન ં ે ં ે
શીખવતા શીખવતા સાથ જ મ�ૂયાકન કરવામા આવ છ તે ં ં ે ે .ે +મા સ{ દરિમયાન + ં
હતઓ િસC કરવાના છે ુ ે તન Sમશઃ િશ�ણ અન મ�ૂયાકન કરતા રહવાન છે ુ ં ે ં ે ુ ં ે . આ માટ ે
પ{ક - 'A' તૈયાર કરવામા આય છં ુ ં ે . આ પ{કમા િવqાથrના નામ સામ + ત હતના ં ે ે ે ુ
નીચના ખાનામા િવqાથrની ત હતના સદભમા િસિCન 8યાન રાખી િનશાની કરવાની છે ં ે ે ુ ં ં ે ે ેO .
એટલક િવCાથrએ િસિCે ે મળવી હોય તો ે ' √ ' ની િનશાની, થોડી િસિC મળવી હોય તો ે '?'
ની િનશાની અન િબલકલ િસિC ન મળવી શ|ો હોય તો ે ેુ ' Ø ' ની િનશાની કરવાની છે.
'?' અને ' Ø ' ની િનશાનીવાળા બાળકાની સ�યાન 8યાન રાખી પનઃ િશ�ણકાય ં ે ે ુ O
કરવાન છું ે . આમ, gયા સધી વગના મહદAશ બાં ુ ેO ળકોમા ં ' √ ' ની િનશાની આવ _યા ે ં
સધી @ય_નો ચાલ રાખવાના છુ ુ ે .
સામાXય રીત વધમા વધ ે ુ ં ુ ૨૦ હતઓ @_યક ધોરણના @_યક િવષયમા સ{ ે ુ ે ે ં
દરિમયાન બાળક િસC કરવાના છે ે.આ પૈકી કટલા હતઓમા બાળક િસિC મળવી છ તની ે ે ુ ં ે ે ે ે
ગણતરી તના નામ સામના ે ે ' √ ' , ' ? ' અને ' Ø ' ની િનશાનીવાળા ખાનામા સરવાળા ં
PવIપ કરવાની છે ે. @_યક સ{મા એટલક વષના બન સ{મા પ{ક ે ં ે ે ં ે ંO - 'A' રચના_મક
મ�ૂયાકનના ં ' ૪૦' ગણમાથી મળવાપા{ ગણની ગણતરી કરીન બાળકન આપવાના છુ ં ુ ે ે ે .
આ માટ નીચન સ{ૂ 8યાન લવાન છે ે ુ ં ે ે ુ ં ે .
મળવલ ગણે ે ુ = ' √ ' ની િનશાનીવાળી સ�યા ં Ø ૪૦
કલ હતઓુ ે ુ
યિiત_વ િવકાસયિiત_વ િવકાસયિiત_વ િવકાસયિiત_વ િવકાસ પ{ક પ{ક પ{ક પ{ક ((((પ{ક પ{ક પ{ક પ{ક – B પિરિશN ટ પિરિશN ટ પિરિશN ટ પિરિશN ટ – બ પાના નબર બ પાના નબર બ પાના નબર બ પાના નબર ંં ંં – ૨૨ ૨૨ ૨૨ ૨૨ પર છપર છપર છપર છેેેે.).).).)
સતત અન સવaાહી મ�ૂયાકનમા સવaાહી મ�ૂયાકન પર પણ ખબૂ જ ભાર આપવામા ે ં ં ં ંO O
આયો છે. બાળકના તમામ પાસામા કટલો િવકાસ થયો છ ત ]ણવા માં ે ે ે ટ સવaાહી ે O
17
મ�ૂયાકન હાથ ધરવામા આવ છં ં ે ે . આ માટ ે તૈયાર કરવામા આવલા પ{કમા @વિFલ�ી ં ે ં ૃ
કલ ુ ૪૦ િવધાનો મકૂવામા આયા છં ે. +ન ે૪ �{ોમા િવભા#ત કરવામા આયા છે ં ં ે . આ
૪૦ િવધાનો પૈકી ૩૧ છાપીન આપલા છ અન ે ે ે ે ૯ િવધાનો િશ�કોને પોતાની Pથાિનક
પિરિPથિતન અનIપ મકૂવાની Pવત{તા આપલે ુ ં ે છે. આ તમામ બાબતોમા બાળકોનો ં
િવકાસ થાય ત માટ @વિFઓ હાથ ધરતા રહવાન છ અન તન મ�ૂયાકન કરતા રહવાન ે ે ૃ ે ુ ં ે ે ે ુ ં ં ે ુ ં
છે. આવ મ�ૂયાકન બન સ{મા કરવાન છું ં ં ે ં ુ ં ે . એટલ પ{કમા ે ં @_યક બાળકના નામ સામ ે ે
બ હરોળ રાખવામા આવી છે ં ે . ઉપરની હરોળમા @થમ સ{ અન નીચની હરોળમાં ે ે ં િHતીય
સ{ના બાળક મળવલા િવધાનવાર ગણ દશાવવાના છે ે ે ુ ેO . ધોરણ ૩ થી પ મા િવધાનવાર ં
પ ગણ લખ ુ ે ે ૪૦ િવધાનોના કલ ુ ૨૦૦ ગણ થશુ .ે આ રીત બન સ{મા ગણાકન કરવાન ે ં ે ં ુ ં ુ ં
છ અન પછી બન સ{ની સરરાશ છ�લા કોલમમા દશાવવાનીે ે ં ે ે ે ં O છે. એજ રીત ધોરણ ે ૬
થી ૮ મા િવધાનવાર ં ૧૦ ગણ લખ ુ ે ે ૪૦ િવધાનોના કલ ુ ૪૦૦ ગણ થશુ .ે અહZપણ બન ં ે
સ{મા ગણાકન કરી બન સ{ના સરરાશ ગણ બાળકના નામ સામના છ�લા ખાનામા ં ુ ં ં ે ે ુ ે ે ં
દશાવાના છO ે.
ધોરણ ૩ થી પ મા ં ૨૦૦ માથી અન ધોરણ ં ે ૬ થી ૮ મા ં ૪૦૦ માથી બાળક ં ે
મળવલ ગણે ે ુ નો ઉ�લખ પ{ક ે C એટલક પિરણામ પ{કમા કરવાનો છે ે ં ે . આ માટ ે
પિરણામ પ{કમા િવષયવાર ગણના ખાના પરૂા થયા બાદ ં ુ પ{ક પ{ક પ{ક પ{ક – B યિiત_વ
િવકાસમા મળવલ ગણન ખાન રાખવામા આય છં ે ે ુ ુ ં ુ ં ં ુ ં ે .
18
પિરણામ પ{ક પિરણામ પ{ક પિરણામ પ{ક પિરણામ પ{ક
( ( ( ( પ{ક પ{ક પ{ક પ{ક ---- C પિરિશN ટ પિરિશN ટ પિરિશN ટ પિરિશN ટ – ક ધોરણ ક ધોરણ ક ધોરણ ક ધોરણ ૩ ૩ ૩ ૩ પાના નબર પાના નબર પાના નબર પાના નબર ંં ંં ૨૩ ૨૩ ૨૩ ૨૩ – ૨૪ ૨૪ ૨૪ ૨૪,,,, ધો ધો ધો ધોરણ રણ રણ રણ ૪ ૪ ૪ ૪ પાના નબર પાના નબર પાના નબર પાના નબર ંં ંં ૨૨૨૨પ પ પ પ –
૨૬૨૬૨૬૨૬,,,, ધોરણ પ પાના નબર ધોરણ પ પાના નબર ધોરણ પ પાના નબર ધોરણ પ પાના નબર ંં ંં ૨૭ ૨૭ ૨૭ ૨૭ થી થી થી થી ૨૯૨૯૨૯૨૯, , , , ધોરણ ધોરણ ધોરણ ધોરણ ૬ ૬ ૬ ૬ થી થી થી થી ૮ ૮ ૮ ૮ પાના નબર પાના નબર પાના નબર પાના નબર ંં ંં ૩૦ ૩૦ ૩૦ ૩૦ થી થી થી થી ૩૨૩૨૩૨૩૨ પર છે પર છે પર છે પર છે.).).).)
આપણ આગળ જોય ક હવ મ�ૂયાકનમા રચના_મક મ�ૂયાકન અન સ{ાત ે ુ ં ે ે ં ં ં ે ં
મ�ૂયાકન એવી બ સક�પનાઓન Pથાન આપવામા આય છં ે ં ે ં ુ ં ે . રચના_મક મ�ૂયાકન િવશ ં ે
પ{ક પ{ક પ{ક પ{ક – A ની સમજ આપતી વખત PપN ટે તા કરવામા આવી હતીં . અહZ પ{કપ{કપ{કપ{ક---- C ની
સમજ આપતી વખત સ{ાત મ�ૂયાકન િવશ PપN ટે ં ં ે તા મળવીશે ુ.ં
સ{ાત મ�ૂયાકન િવશ સમજવાં ં ે માટ આપણ સમa વષન ગણાકને ે ુ ં ુ ંO માળખ ંુ
સમજવ જIરી છું ે . સમa વષ દરિમયાન @_યક સા�રી િવષયમા @થમ સ{મા O ે ં ં
રચના_મક મ�ૂયાકનના ં ૪૦ ગણુ, સ{ાત મ�ૂયાકનના ં ં ૪૦ ગણ અન Pવ અ8યયન ુ ે
એટલક િવqાથrએ કરલ @ો+iટે ે ે વકO , બાળકે કરલીે અXય િવષયની િવિશN ટ @વિFઓના ૃ
૨૦ ગણ એમ કલ ુ ુ ૧૦૦ ગણ એક સ{ના ુ એજ મજબ બી] સ{ના ુ ૧૦૦ ગણ આમ ુ
િવષયવાર કલ ુ ૨૦૦ ગણન મ�ૂયાકન વષના ુ ુ ં ં O Aત સધીમા કરવાન છુ ં ુ ં ે .
Pવ મ�ૂયાકનમાથી @c નબર પ થી ં ં ં ૧૦ દર કરવાૂ . નીચના @cો ઉમરવાે ે .
૧. રચના_મક મ�ૂયાકન પ{કની સમજ PપN ટં કરો.
૨. પ{ક – A ન પરૂ નામ જણાવીું ંુ , આ પ{ક સમ]વો.
૩. યિiત_વ િવકાસ પ{કની સમજ PપN ટ કરો.
૪. પિરણામ પ{ક પ{ક–C મા કઇ કઇ બાબતોનો સમાવશ કરવામા આવલો છં ે ં ે ે?
@વિFમાથી પણ પથ�રણ પ{કોની િવગતો દર કરવીૃ ં ૃ ૂ .
નyધઃ ડાયટ ખાત ે ે ઉપલhધ CCE ની માગદિશ¦કા મળવી તનો અ�યાસ કરવો અન તના O ે ે ે ે
આધાર સતત અન સવaાહી મ�ૂયાકનની સમજ િવકસાવવીે ે ંO .
19
@કરણઃ @કરણઃ @કરણઃ @કરણઃ ૯૯૯૯ િસિCિસિCિસિCિસિC કસોટી કસોટી કસોટી કસોટી – િનદાન અન ઉપચાર િનદાન અન ઉપચાર િનદાન અન ઉપચાર િનદાન અન ઉપચારેેેે
@Pતત @કરણમા ઉપચારા_મક િશ�ણપા{ સPથાઓની તારવણી કરવાની રહતી ુ ં ં ે
નથી. તમજ આ ઉપચારા_મક િશ�ણ �મતાઓ યિiતગત ક સમa વગ માટ હોય છે ે ે ેO ,
પરત હવ હતઓન અનલ�ીન િશ�ણકાય અન િસિCન ચકાસવાની છં ુ ે ે ુ ે ુ ે ે ે ેO , _યાર �મતા ે
સદભ કોઇ તારણો મળવવાના રહતા નથીં R ે ે .
ઉપચા_મક િશ�ણકાયઃઉપચા_મક િશ�ણકાયઃઉપચા_મક િશ�ણકાયઃઉપચા_મક િશ�ણકાયઃOO OO ----
િનદાન કાય કયા પછી ઉપચારા_મક િશ�ણકાય કરવાનો �યાલ આપણી O O O
સમજમા છં ે, પરત હવ શીખવતી વખત જ બાળકમા કચાશ જોવા મળ તો ં ુ ે ે ં ે તરત જ પનઃ ુ
િશ�ણકાય કરવાન છO ુ ં ે . તથી હવ યિiતગત ક સમa વગ માે ે ે O ટ ઉપચારા_મક ે
િશ�ણકાયન િશ�ણની @િSયાનો ભાગ સમ# િશ�ણ પછી જIર જણાય તો O ે _યાર જ ે
પનઃ િશ�ણકાય કરવાન રહશુ ુ ં ે ેO .
પાિરભાિષક શhદોઃપાિરભાિષક શhદોઃપાિરભાિષક શhદોઃપાિરભાિષક શhદોઃ
ઉપચારા_મક િશ�ણપા{ �મતાની િવભાવના દર કરવીૂ .
P વP વP વP વ મ�ૂયાકનઃ મ�ૂયાકનઃ મ�ૂયાકનઃ મ�ૂયાકનઃંં ંં
ઉપચારા_મક િશ�ણપા{ �મતા Aગના તમજ ઉપચાે ે _મક િશ�ણકાO યન લગતા O ે
@cો દર કરવાૂ . આજ બાબત @વિFન પણ લાગ પાડવીૃ ે ુ .
20
@કરણઃ @કરણઃ @કરણઃ @કરણઃ ૧૦૧૦૧૦૧૦ પરી�ાન ગણાકન તથા @ગિતપ{કપરી�ાન ગણાકન તથા @ગિતપ{કપરી�ાન ગણાકન તથા @ગિતપ{કપરી�ાન ગણાકન તથા @ગિતપ{કુ ુુ ુુ ુુ ું ંં ંં ંં ં
પાના નબર પાના નબર પાના નબર પાના નબર ંં ંં – ૮૪ ૮૪ ૮૪ ૮૪
આ @કરણમા gયા �મતા િવધાન લખલ છ _યા �મતા િવધાન ન બદલ હત ં ં ે ે ં ે ે ે ુ
િવધાન સમજવુ.ં
આપણ આ િસC કરીશ ે ુ ં ના મથાળા હઠળ આપલ િવગતોે ે પૈકી ધોરણઃ ૧ થી ૭ ના
પિરણામપ{કોન િવહગાવલોકનન બદલ ધોરણઃ ું ં ે ે ૩ થી ૮ના પિરણામપ{કોન ું
િવહગાવલોકન એમ સમજવં ુ.ં
પાના નબર પાના નબર પાના નબર પાના નબર ંં ંં – ૮૬ ૮૬ ૮૬ ૮૬ – ૮૭ ૮૭ ૮૭ ૮૭
આ પાના નબરમા ધોરણઃ ં ં ૧ અન ે ૨ ના મ�ૂયાકન અન વગબઢતી માટની ં ે ેO
માગદશક બાબતોમા મdા નબર O O ં ુ ં ૪ મા નબં §ં (C) ને બદલ સાધારણ ે (C) સમજવુ.ં
તમજ gયા નબ§ે ં ં (C) હોય તને ે બદલ સાધારણ ે (C) સમજવુ.ં મdા નબરઃ પુ ં , ૬ અને ૭
રદ ગણવા.
પાના નબર પાના નબર પાના નબર પાના નબર ંં ંં – ૮૮ ૮૮ ૮૮ ૮૮ થી થી થી થી ૧૦૯૧૦૯૧૦૯૧૦૯
@ગિતપ{કન મહ_વું નો મdો યથાવત રાખી ુ બાકીની બાબતો રદ ગણવી. તન ે ે
બદલ આ સાથ સામલ પજન 8યાન લવાે ે ે ે ે ે ે .
પાના નબર ં –૧૧૦ મા ધોરણઃ ં ૩ થી ૬ ન બદલ ધોરણઃ ે ે ૩ થી ૮ સમજવુ.ં
નyધઃ નyધઃ નyધઃ નyધઃ ધોરણ ૧ અન ે ૨ ના પ{કોમા િવષય અન િવધાનોની સ� યાં ે ં ના સદભમા થોડો ં ંO
ફરફાર કરવામા આવલ છે ં ે ે . તન સમજવા માટ આ સાથના ે ે ે ે પિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટ – ડ ડ ડ ડ નો અ� યાસ
કરવો. તમજ આ સાથ સવaાહી િવકાસા_ મે ે O ક સગિહતં ૃ @ગિતપ{ક પિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટ – ઇ ઇ ઇ ઇ મા ં
આપલ છ તનો પણ અ� યાે ે ે સ કરવો. આ ઉપરાત શાળા ક�ાએ મ�ૂ યાં કંન @િSયા હાથ
21
ધરવા માટ શાળાઓન પાઠવલ પિરપ{ આ સાથ સામલ છે ે ે ે ે ે . આ માટ ે પિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટ ---- ફફફફ
જઓ અન તનો અ� યાુ ે ે સ કરો.
Pવ મ�ૂયાકનPવ મ�ૂયાકનPવ મ�ૂયાકનPવ મ�ૂયાકનંંંં
@c નબર ં ૬ અન ે૭ રદ કરી, Pવ મ�ૂયાકંનમા નીચના @cો ઉમરવાં ે ે .
(૧) ધોરણ ૩ થી ૮ ન મ�ૂયાકન કઇ રીત કરવામા આવ છ ું ં ે ં ે ે ?
(૨) ધોરણ ૧, ૨ અન ધોરણ ે ૩ થી ૮ ના મ�ૂયાકનમા શો તફાવત છ ં ં ે ?
જણાવો.
22
પિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટ – અ અ અ અ
23
પિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટ – બ બ બ બ
24
પિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટ – ક ક ક ક
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
પિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટ – ડ ડ ડ ડ
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
પિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટપિરિશN ટ – ઈ ઈ ઈ ઈ
ìÉSáë ìåZëHë çìÜìÖqGUZ 5|FYlDS qGUZ 5|FYlDS qGUZ 5|FYlDS qGUZ 5|FYlDS ìåZëHë çìÜìÖ Ñ PPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPPP
5+S5+S5+S5+S � E
çäýÃþëèí ìäÀëçëIÜÀ
ç_B²ìèÖ ÕþÃìÖ ÕhëÀ (ÔùßHëÑ 1 ×í 8)
ìäzë×aÞð_ ÞëÜ Ñ ÉLÜ ÖëßíÂ Ñ ÔùßHë 1 Üë_ Õþäõå Öëßí Ñ
çëÜëLÝ ÜëìèÖí
1. ìäzë×aÞð_ ÞëÜ Ñ (À<Üëß /ÀLÝë)
ÉLÜ ÖëßíÂ Ñ Öëßí / Üëç / äWëý
2.
åOØùÜë_ 3. ÉLÜ V×â Ñ 4. ÔÜý, iëëìÖ, ÕõËëiëëìÖ Ñ 5. ±ùâÂÞí ìÞåëÞí Ñ 6. äÖÞÞð_ çßÞëÜð_ Ñ 7. èëáÞð_ çßÞëÜð_ Ñ 8. À<_Ë<_ÚÜë_ ÚùáëÖí ÛëWëë Ñ 9. åëâëÞð_ ÞëÜ Ñ 10. åëâë ÀùÍ (DISE) Ñ 11. ìäzë×aÞù É.ß. Þ_Úß Ñ
50
XF/F 5|J[X JBTGL ÀëöË<_ìÚÀ ÜëìèÖí Ñ 12. ìäzë×aÞë ìÕÖëÞð_ ÞëÜ Ñ 13. ªÜß ( äWëý) 14. ±PÝëç 15. TÝäçëÝ(äëìWëýÀ ±ëäÀ) 16. TÝäçëÝÞð_ V×â 17. ç_ÕÀó Þ_Úß
18 lJnFYL"GF XFZLlZS lJSF;GL GM \W 19 åëâëÜë_ èëÉßíÞí ìäÃÖÑ
ÔùßHë äÉÞ ìÀ.ÃþëÜ
¶_Çë³ çõÜí
1
2
3
4
5
20 X{1Fl6S AFATMo ÔùßHë�1
JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CL
ÔùßHë ÀëÜÞë À<á ìØäçù
èëÉßíÞë ìØäçù
ìäåõWë ÞùîÔ
1
2
3
4
5
ìäWëÝ çëß í ÚëÚÖù çðÔëßëIÜÀ ÚëÚÖù
zJ6
SYG
JFRG
,[BG
U6G
;H"GFtDS 5|J'l¿VM
:JrKTF
5IF"JZ6 5|[D
lGIlDTTF
51
JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CL
ÔùßHë�2
ìäWëÝ çëß í ÚëÚÖù çðÔëßëIÜÀ ÚëÚÖù
zJ6
SYG
JFRG
,[BG
U6G
;H"GFtDS 5|J'l¿VM
:JrKTF
5IF"JZ6 5|[D
lGIlDTTF
52
JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CL
ÔùßHë�3 ìäWëÝ ÃþõÍ çëß í ÚëÚÖù çðÔëßëIÜÀ ÚëÚÖù
ÃðÉßëÖí
ÃìHëÖ
5IF"JZ6
lR+
ç_ULT
åëßíìßÀ ìåZëHë
SFIF"G]EJ
53
JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CL
ÔùßHë�4 ìäWëÝ ÃþõÍ çëß í ÚëÚÖù çðÔëßëIÜÀ ÚëÚÖù
ÃðÉßëÖí
ÃìHëÖ
5IF"JZ6
lCgNL
lR+
ç_ULT
åëßíìßÀ ìåZëHë
SFIF"G]EJ
54
JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CLJU" lX1FSGL ;CL
ÔùßHë�5
ìäWëÝ ÃþõÍ çëß í ÚëÚÖù çðÔëßëIÜÀ ÚëÚÖù
ÃðÉßëÖí
ÃìHëÖ
5IF"JZ6
ìèLØí
±_Ãþõ°
lR+
ç_ULT
åëßíìßÀ ìåZëHë
SFIF"G]EJ
55
JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL
ÔùßHë�6 ìäWëÝ ÃþõÍ çëß í ÚëÚÖù çðÔëßëIÜÀ ÚëÚÖù
ÃðÉßëÖí
ÃìHëÖ
ìèLØí
±_Ãþõ°
çîVÀmÖ
;FDFlHS lJ7FG
ìäiëëÞ ±Þõ ËõûÀÞùáù°
lR+
ç_ULT
åëßíìßÀ ìåZëHë
SFIF"G]EJ
56
JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL
ÔùßHë�7 ìäWëÝ ÃþõÍ çëß í ÚëÚÖù çðÔëßëIÜÀ ÚëÚÖù
ÃðÉßëÖí
ÃìHëÖ
ìèLØí
±_Ãþõ°
çîVÀmÖ
;FDFlHS lJ7FG
ìäiëëÞ ±Þõ ËõûÀÞùáù°
lR+
ç_ULT
åëßíìßÀ ìåZëHë
SFIF"G]EJ
57
JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JF,LGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL JU" lX1FSGL ;CL
ÔùßHë�8 ìäWëÝ ÃþõÍ çëß í ÚëÚÖù çðÔëßëIÜÀ ÚëÚÖù
ÃðÉßëÖí
ÃìHëÖ
ìèLØí
±_Ãþõ°
çîVÀmÖ
;FDFlHS lJ7FG
ìäiëëÞ ±Þõ ËõûÀÞùáù°
lR+
ç_ULT
åëßíìßÀ ìåZëHë
SFIF"G]EJ
58
21 ìäåõWë ìç쩱ù Ñ åëâë ÀZëë±õ ±Þõ åëâë ÚèëßÞë VÕÔëýIÜÀ ÀëÝý¿ÜùÞí ìäÃÖù ÔùßHë ÕþT²ìkëÞí ìäÃÖ Üõâäõá
ìçì© ÀZëë (V×â)
Öëßí ìäåõWë ÞùîÔ äÃý ìåZëÀÞí çèí
22 ³Öß ÕßíZëë±ùÞë ÕìßHëëÜÞí ìäÃÖù ÔùßHë ÕßíZëëÞð_ ÞëÜ ÕßíZëëÞí
Öëßí À<á ÃðHë Üõâäõá
ÃðHë ÞùîÔ äÃýìåZëÀÞí
çèí
23 çÜÃþ ÈëÕÞí ç_ìZëD ÞùîÔ ìäzë×aÞë äWëý ØßìÜÝëÞ çÖÖ ±äáùÀÞÞë ±ëÔëßõ ìÞÝìÜÖÖë, VäEÈÖë,
ìåVÖ, äáHë, çëÜëìÉÀÖë, TÝìÀÖIä, ÜñSÝù, åùÂ, ßçHvìÇ, çðËõäù, À<Ëõäù äÃõßõ Éõäí ÚëÚÖù KÝëÞõ á³ µÕçõáí çÜÃþ ÈëÕÞí ÜëÃýØåýÀ ÚÞí ßèõ Öõäí ç_ìZëD ÞùîÔ
59
ÔùßHë ÔùßHëÞë ç_ØÛýÜë_ ½õäë Üâõá çëßí ÚëÚÖùÞí ÞùîÔ
ÔùßHëÞë ç_ØÛýÜë_ ½õäë Üâõá çðÔëßëIÜÀ ÚëÚÖùÞí ÞùîÔ
ÞùîÔ ÀßÞëßÞí çèí
JF,LGL
;CL
1
2
3
4 5
6 7 8 ÔùßHë 1 ×í 5 çðÔíÜë_ åëâë ÚØáÖë_ ÀßäëÞí ÞùîÔ Ñ
1
åëâëÞð_ ÞëÜ Ñ çßÞëÜð_ Ñ Õþäõå ÜõâTÝë Öëßí ÔùßHë Ñ É.ß.Þ_Ñ åëâë ÈùÍÝë Öëßí ÔùßHë Ñ L.C..Þ_Ñ åëâë ÈùÍäëÞð_ ÀëßHë Ñ
2
åëâëÞð_ ÞëÜ Ñ çßÞëÜð_ Ñ Õþäõå ÜõâTÝë Öëßí ÔùßHë Ñ É.ß.Þ_Ñ åëâë ÈùÍÝë Öëßí ÔùßHë Ñ L.C..Þ_Ñ åëâë ÈùÍäëÞð_ ÀëßHë Ñ
3
åëâëÞð_ ÞëÜ Ñ çßÞëÜð_ Ñ Õþäõå ÜõâTÝë Öëßí ÔùßHë Ñ É.ß.Þ_Ñ åëâë ÈùÍÝë Öëßí ÔùßHë Ñ L.C..Þ_Ñ åëâë ÈùÍäëÞð_ ÀëßHë Ñ
4
åëâëÞð_ ÞëÜ Ñ çßÞëÜð_ Ñ Õþäõå ÜõâTÝë Öëßí ÔùßHë Ñ É.ß.Þ_Ñ åëâë ÈùÍÝë Öëßí ÔùßHë Ñ L.C..Þ_Ñ åëâë ÈùÍäëÞð_ ÀëßHë Ñ
60
äëáí / ìÕÖë±õ ÚëâÀÞë çäë*Ãí ìäÀëç ÜëËõ ±ëËáð_ ±äUÝ Àßäð_ • ÚëâÀÞõ ìÞÝìÜÖ VäEÈ ÃHëäõåÜë_ çÜÝçß åëâëÜë_ ÜùÀáí±õ.
• ÚëâÀÞí VäEÈÖë, ÞÂÞí çÎë³, äëâ ±ùâíÞõ åëâëÜë_ ÜùÀáí±õ.
• Üëç ØßQÝëÞ åëâëÞë äÃý ìåZëÀlí Ö×ë ±ëÇëÝýlíÞí ÜðáëÀëÖ ±äUÝ áõäí.
• ÚëâÀÞù åëßíìßÀ ìäÀëç / ÇõÕí ßùà / ±ë_ÂÞí ÖÀáíÎ èùÝ Öù Þ°ÀÞë Õþë×ìÜÀ ±ëßùBÝ ÀõLÄ /
çëÜñìèÀ ±ëßùBÝ ÀõLÄÜë_ ɳ ÜÎÖ ÖÕëçHëí ×åõ, Éõ Àßëääí.
• ÚëâÀÞë ìÜhëù, ÚëâÀÞð_ äÖýÞ, ç_VÀëßí, ìåVÖ, ìäÞÝí ßèõ Öõäë ÃðHëù ìäÀçëäù.
• ÚëâÀ ìÞÝìÜÖ B²èÀëÝý Àßõ Èõ Àõ ÀõÜ? ÖõÞí Âëhëí Àßäí.
• ÚëâÀ ÜëÖëìÕÖë, ìåZëÀù Ö×ë äÍíáùÞù ±ëØß Àßõ Öõäë ç_VÀëß ±ëÕù.
• ±ëÕÞë ÚëâÀÞõ ½õ Àù³ ìäìåWË åù èùÝ Öù ÖõÞí ÕþÃìÖ ÜëËõ ÕþõßHëë ±ëÕù.
• ÚëâÀ åëâë±õ ÃõßèëÉß ßèõ Þèí ÖõÞí Àëâ° áõäí Ö×ë áë_Úí ÃõßèëÉßíÞë ìÀVçëÜë_ ÜðAÝ ìåZëÀlíÞð_ KÝëÞ
Øùßù.
• ±ëÕÞë Cëßõ ÉLÜÖë_ ÖÜëÜ ÚëâÀùÞí ÞùîÔ ÃþëÜ Õ_ÇëÝÖÞë ÉLÜ ßìÉVËßÜë_ ±äUÝ Àßëäù ±Þõ
ÉLÜÞù ØëÂáù Üõâäí ÖõÞõ çëÇäí ßëÂù.
• ÚëâÀÞë ÉLÜ ÚëØ ±ëßùBÝ ÀõLÄÞë Íë"ÀËß Àõ ÞçýÚõÞÞí çðÇÞë ÜðÉÚ ÖÜëÜ ÕþÀëßÞí ßçí ÜðÀëäù.
• åëâëÜë_ ×Öí ÖÜëÜ ³Öß ÕþT²ìkëÜë_ ÚëâÀ Ûëà áõ Öõ ÜëËõ ÕþùIçëèÞ Õñv_ ÕëÍù.
• ÚëâÀ çð_Øß, VäEÈ ±Þõ ÜßùÍØëß ±Zëßõ áÂõ Èõ Àõ ÀõÜ? ÖõÞð_ KÝëÞ ßëÂù.
• Õþë×ìÜÀ åëâëÞí ÖÜëÜ ìÜáÀÖù, ±ùßÍë, ÕëHëíÞí Ëë_Àí, Øíäëáù, Øßäë½õ, T²Zëù äÃõßõÞõ ÚëâÀù
±×äë ÃëÜÞí Àù³ ÕHë TÝìÀÖ ÞðÀçëÞ ÀßÖí èùÝ Öù ÖõÞõ çܽäí ßùÀù.
• åëâëÜë_ ×Öë_ äëáí ç_ÜõáÞ, ÜëI² ç_ÜõáÞ, ßëWËÿíÝ ÖèõäëßùÞí µÉäHëíÞë ÀëÝý¿Üù äÃõßõÜë_ ±äUÝ èëÉßí
±ëÕù.
61
62
63
64