ΟΙκΟΝΟμΙΑ - ec.gov.cy · κύριο Νίκο Αναστασιάδη τη 13η...

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΟΙκΟΝΟμΙΑ

κΟΙΝωΝΙΑ

ΒΙωσΙμη ΑΝΑΠτυξη

Γραφείο επίτροπου περίβαλλοντοςΤhe Office Of the cOmmissiOner fOr the envirOnment

ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΕτησΙΑ ΕκΘΕσηΑπρίλιος 2015 - Νοέμβριος 2017

σπύρος τσιώρης

Σχεδιασμός:

Ψηφιακή εκτύπωση:

τυπογραφείο κυπριακής Δημοκρατίας

ISSN 2547-8907 (online)

Εκδότης:

Γραφείο τύπου και Πληροφοριών

ΓτΠ 255/2017-ηλεκτρονική έκδοση

ΓΡΑφΕΙΟ ΕΠΙτΡΟΠΟυ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝτΟσΛεωφόρος Κυριάκου Μάτση 56

1082 Λευκωσία, Κύπρος

Τ.Θ. 23348, 1681 Λευκωσία

Τηλ.: +357 22400190

Γενική επιμέλεια:

Ιωάννα Παναγιώτου

Συγγραφή κειμένων:


Ξένιος Αγαθοκλέους

Μάριος Ευθυμίου

Επιμέλεια έκδοσης:

Έλλη ΝικολάουΛειτουργός Τύπου και ΠληροφοριώνΓραφείο Τύπου και Πληροφοριών


ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΕτησΙΑ ΕκΘΕσηΑπρίλιος 2015 - Νοέμβριος 2017

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ Επιτρόπου Περιβάλλοντος Απρίλιος 2015 - Νοέμβριος 2017 3

30 Νοεμβρίου 2017

Προς την Αυτού Εξοχότητα

Κύριο Νίκο Αναστασιάδη

Πρόεδρο Κυπριακής Δημοκρατίας

Λευκωσία

Εξοχότατε,

Κατ’ εφαρμογή του σημείου τρία του Εγγράφου Διορισμού μου στη θέση της Επιτρόπου Περιβάλλοντος

έχω την τιμή να υποβάλω την Ετήσια Έκθεσή μου αναφορικά με τα θέματα που προέκυψαν κατά την

άσκηση των καθηκόντων μου καθώς και παρατηρήσεις και εισηγήσεις που αφορούν την περιβαλλοντική

πολιτική του κράτους.

Με πολλή εκτίμηση,


Επίτροπος Περιβάλλοντος

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

ΠΡΟΛΟΓΟΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Στόχος του Γραφείου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

ΕΙΣΑΓΩΓΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Όροι Εντολής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Στελέχωση Γραφείου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

1 . Διαχείριση Αποβλήτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2 . Κλιματική Αλλαγή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

3 . Διαχείριση Υδάτινων Πόρων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

4 . Φύση - Βιοποικιλότητα - ΔΙΚΤΥΟ ΦΥΣΗ 2000 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

5 . Λατομεία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

6 . Πυρκαγιές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

7 . Διαχείριση Παραλιών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

8 . Ρύπανση της θάλασσας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

9 . Νέα Εθνική Στρατηγική για τον Τουρισμό . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

10 . Υλοποίηση Ολοκληρωμένου Σχεδίου για τη Νήσο Κύπρο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

11 . Ρύθμιση του προβλήματος της ανέγερσης μεμονωμένης κατοικίας

σε περιοχές εκτός ορίων ανάπτυξης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

12 . Εξαγορά ανοικτού δημόσιου χώρου ή της υποχρέωσης διαμόρφωσής του

(Εντολή 1/2015 (με βάση το άρθρο 6 του περί Πολεοδομίας και

Χωροταξίας Νόμου) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

13 . Πράσινη Φορολογική Μεταρρύθμιση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

14 . Συντονισμός και παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των Στόχων Βιώσιμης

Ανάπτυξης του ΟΗΕ σε εθνικό επίπεδο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

15 . Ενέργεια - Μεταφορές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

16 . Ταμείο Πράσινης Ανάπτυξης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

17 . Οχληρία από οσμές στην περιοχή Κωνσταντίνου και Ελένης, στο Δάλι . . . . . . . . . . . . 46

18 . Δημιουργία μονοθεματικού πάρκου κροκοδείλων

στην κοινότητα Ψεματισμένου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

19 . Μεταφορά πυροσβεστικού οχήματος στην περιοχή Βασιλικού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

20 . Χριστουγεννιάτικος διάκοσμος με ανακυκλώσιμα υλικά και

εξοικονόμηση ενέργειας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

21 . Περιβαλλοντική Διαχείριση Προεδρικού Μεγάρου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

1 . Συνεργασία με τη Βουλή των Αντιπροσώπων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

2 . Συνεργασία με τα πολιτικά κόμματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

3 . Συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

4 . Συνεργασία με το Γραφείο του Ευρωκοινοβουλίου στην Κύπρο . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

5 . Συνεργασία με τα πανεπιστήμια και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

6 . Συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο - Περιβαλλοντική Εκπαίδευση . . . . . . . . . . 53

7 . Συνεργασία με επαγγελματικούς και οικονομικούς φορείς . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

8 . Συνεργασία με την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων και άλλες

περιβαλλοντικές/φιλοζωικές οργανώσεις και εθελοντικές οργανώσεις . . . . . . . . . . . . 55

9 . Συνεργασία με το Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού (ΠΣΣΕ) και

εθελοντικές οργανώσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

10 . Συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

11 . Συμμετοχή σε Συμβούλια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

1 . Εκστρατεία «Άνθρωπος και Κατοικίδια - Σχέση Ζωής» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

2 . Εκστρατεία Ενημέρωσης για την προφύλαξη και μείωση της έκθεσης των παιδιών

στη μη ιονίζουσα ακτινοβολία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

3 . Εκδήλωση για την «Ώρα της Γης» στο Προεδρικό Μέγαρο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

4 . Εκδήλωση για τη Μέρα Αστρονομίας στο Προεδρικό Μέγαρο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

5 . Εφαρμογή του Μοντέλου «Συνέργεια» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

6 . Εκστρατεία «Ένα δέντρο για κάθε παιδί που γεννιέται» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

7 . Δημιουργία βιολογικών λαχανόκηπων σε σχολεία/κοινότητες και νοικοκυριά . . . . . . . 73

8 . Πρόγραμμα Green Offices . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

9 . Εκστρατεία «H διαχείριση των υδάτινων πόρων στην εποχή της κλιματικής αλλαγής -

Προτάσεις που στηρίζουν το περιβάλλον και την οικονομία» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

10 . Εκστρατεία απομάκρυνσης και διαχείρισης 174 τόνων ελαστικών από τον Ύψωνα . . . 75

11 . «Παγκύπρια Περιβαλλοντικά Βραβεία για Οργανισμούς και Επιχειρήσεις» και

«Πράσινη Πόλη ή Πράσινη Κοινότητα της Κύπρου» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

12 . Πράσινες αθλητικές διοργανώσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

13 . Άλλες εκδηλώσεις περιβαλλοντικού χαρακτήρα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93


ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Βασικός πυλώνας πολιτικής και δράσης του Γραφείου Επιτρόπου Περιβάλλοντος είναι η υιοθέτηση της βιώσιμης ανάπτυξης οριζόντια, σε όλες τις πολιτικές του κράτους και τις δραστηριότητες της κοινωνίας.

Σημαντική εξέλιξη προς αυτήν την κατεύθυνση αποτελεί και η υιοθέτηση τον Σεπτέμβριο του 2015 των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (Sustainable Development Goals - SDGs ) από τα 193 κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών (μεταξύ των οποίων και η Κύπρος) με στόχο την επίτευξη ενός καλύτερου μέλλοντος για όλους μέσα από τον σχεδιασμό μίας διαδρομής για τα επόμενα 15 χρόνια προς την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας, την καταπολέμηση της ανισότητας και της αδικίας και την προστασία του πλανήτη μας.

Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι μία συνεχής πορεία αλλαγής και προ-σαρμογής, και όχι μία στατική κατάσταση, με στόχο την ικανο-ποίηση των αναγκών του παρόντος, χωρίς όμως να μειώνεται η δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν και τις δικές τους ανάγκες, μέσα από την ισόρροπη και ισότιμη επιδίω-ξη και των τριών πυλώνων της βιώσιμης ανάπτυξης: Οικονομία-Περιβάλλον- Κοινωνία. Μέσα από τη συμπόρευση, δηλαδή, της οικονομικής ανάπτυξης, της περιβαλλοντικής προστασίας και της κοινωνικής συνοχής, όπως παραστατικά απεικονίζεται με το γνωστό ισόπλευρο τρίγωνο της βιώσιμης ανάπτυξης.

Η συμπόρευση των τριών πυλώνων της βιώσιμης ανάπτυξης δεν είναι ούτε απλό ούτε εύκολο να επιτευχθεί.

Για τη συμπόρευση αυτή απαιτούνται:

• Συνδυασμένες σταθμίσεις πολλών παραγόντων σε διαφορετικά επίπεδα, συχνά μεταξύ αντιτιθέμενων ενδιαφερόντων και συμφερόντων.

• Ειλικρινής, τεκμηριωμένος και εποικοδομητικός διάλογος και διαβούλευση μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών, που προϋποθέτει τη δημιουργία πλαισίων και τη θέσπιση κανόνων μέσα στα οποία να μπορούν τα ενδιαφερόμενα μέρη να συνομιλούν και να συνδιαλέγονται.

• Συντονισμένες ενέργειες με τη συμμετοχή και την ενεργοποίηση όλων όσοι εμπλέκονται: Πολιτεία, επιχειρήσεις, μη κυβερνητικές οργανώσεις και φορείς που εκπροσωπούν γενικότερα την κοινωνία των πολιτών.

Στόχος του Γραφείου

Το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος εργάζεται μεθοδικά με στόχο τη συμπόρευση των τριών πυλώνων της βιώσιμης ανάπτυξης και την υλοποίηση της «Ατζέντας 2030» του ΟΗΕ.

Ιωάννα ΠαναγιώτουΕπίτροπος Περιβάλλοντος

OIKONOMIA

KOIΝΩΝΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Όροι Εντολής

Ο διορισμός της Επιτρόπου Περιβάλλοντος άρχισε από τις 13 Μαρτίου 2013 και θα εξακολουθήσει μέχρι τη λήξη της θητείας του Προέδρου της Δημοκρατίας ή μέχρι να τερματιστεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Κατά τον διορισμό της Επιτρόπου Περιβάλλοντος της ανατέθηκαν τα πιο κάτω καθήκοντα:

• Υποβάλλει εισηγήσεις σε Υπουργεία, για θέματα σχετικά με το περιβάλλον και με την εφαρμογή της σχετικής πολιτικής και νομοθεσίας, είτε κατά παράκληση Υπουργείου, είτε αυτοβούλως.

• Υποβάλλει απόψεις σε σχέση με σημαντικές προτάσεις για την τροποποίηση σχετικών νόμων ή για την έγκριση νέων νόμων για την προστασία του περιβάλλοντος ή παρέχει συμβουλές στο Υπουργικό Συμβούλιο ή/και σε οποιονδήποτε/οποιαδήποτε Υπουργό για θέματα της αρμοδιότητάς του/της και στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή ή την ολομέλεια της Βουλής, όταν, κατά την απόλυτη κρίση της Επιτροπής ή της Βουλής, κληθεί να το πράξει.

• Παρακολουθεί και συλλέγει στοιχεία, ετοιμάζει εκθέσεις και στατιστικές, καταγράφει την ετήσια περιβαλλοντική κατάσταση και υποβάλλει Ετήσια Έκθεση στο Υπουργικό Συμβούλιο με τις παρατηρήσεις και τις εισηγήσεις της για την περιβαλλοντική πολιτική του κράτους.

• Δύναται να αναθέτει την ετοιμασία επιστημονικών εκθέσεων σε ειδικούς ή/και Επιστημονικές Επιτροπές.

• Σε ειδικές περιπτώσεις, λόγω σοβαρότητας επιπτώσεων ή κατάφορων παραβιάσεων διεξάγει επιθεωρήσεις, διερεύνα καταγγελίες και προωθεί λύσεις ή παρέχει οδηγίες (μέσω του/της Υπουργού) στην αρμόδια υπηρεσία Υπουργείου για διεξαγωγή έρευνας και υποβολή έκθεσης προς την Επίτροπο.

• Σε ειδικές περιπτώσεις και μόνο δειγματοληπτικά, η Επίτροπος, είτε αυτεπάγγελτα είτε κατόπιν υποβολής συγκεκριμένης καταγγελίας, δικαιούται να προβαίνει σε έλεγχο των διαδικασιών που ακολουθήθηκαν, των στοιχείων που λήφθηκαν υπόψη για την έκδοση από την αρμόδια Αρχή, των αποφάσεων ή της άδειας για έργα που αφορούν το περιβάλλον ή που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Επιτρόπου, για υποβολή Έκθεσης στο Υπουργικό Συμβούλιο.

• Η Επίτροπος, σε συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία ή άλλες Υπηρεσίες ή φορείς, μεριμνά για την οργάνωση και προσφορά επιμορφωτικών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων ή και προγραμμάτων ή δραστηριοτήτων μαθητών ή φοιτητών και την έκδοση κατάλληλου υλικού για την ενημέρωση του κοινού ή την επιμόρφωση ατόμων που λαμβάνουν αποφάσεις ή εμπλέκονται στη διαδικασία λήψης αποφάσεων στον κρατικό ή ιδιωτικό τομέα, για οποιαδήποτε θέματα αφορούν το περιβάλλον.

• Οποιαδήποτε άλλα καθήκοντα ανατεθούν από τον Πρόεδρο.

ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ Επιτρόπου Περιβάλλοντος Απρίλιος 2015 - Νοέμβριος 201712

Με βάση τα πιο πάνω καθήκοντα, τα οποία έχουν γνωστοποιηθεί εγγράφως στην Επίτροπο Περιβάλλοντος κυρία Ιωάννα Παναγιώτου κατά τον διορισμό της από τον Εξοχότατο Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κύριο Νίκο Αναστασιάδη τη 13η Μαρτίου 2013, υποβάλλει, ως οφείλει, την παρούσα Ετήσια Έκθεση στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και το Υπουργικό Συμβούλιο.

Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο των καθηκόντων τα οποία έχουν προαναφερθεί, ως Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος:

1. Συμμετείχαμε σε όλες τις δημόσιες διαβουλεύσεις στις οποίες προσκληθήκαμε και καταθέσαμε απόψεις γραπτώς. Έχουμε προσκληθεί σε όλες τις δημόσιες διαβουλεύσεις που αφορούν θέματα περιβάλλοντος και διοργανώθηκαν από Τμήματα του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Αλιείας, Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, Τμήμα Γεωργίας, Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, Τμήμα Μεταλλείων, Τμήμα Δασών) καθώς και σε διαβουλεύσεις που διοργανώθηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Ενέργειας, Βιομηχανίας και Τουρισμού, το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας.

2. Καταθέσαμε απόψεις γραπτώς για όλα τα θέματα για τα οποία μας ζητήθηκε άποψη (κυρίως νομοσχέδια) πριν την προώθησή τους στο Υπουργικό Συμβούλιο αφού με βάση τον κανονισμό λειτουργίας του Υπουργικού Συμβουλίου η άποψη της/του εκάστοτε Επιτρόπου Περιβάλλοντος πρέπει να επισυνάπτεται.

3. Καταθέσαμε αυτοβούλως απόψεις με επιστολές προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους Υπουργούς για πλείστα θέματα που αφορούσαν την περιβαλλοντική πολιτική της χώρας.

4. Κληθήκαμε και συμμετείχαμε στις πλείστες των συνεδριάσεων της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος καθώς και σε αρκετές συνεδριάσεις της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας, Εσωτερικών και Γεωργίας, εκφράζοντας απόψεις για τα θέματα της ημερησίας διάταξης για τα οποία είχαμε κληθεί.

5. Αναλάβαμε σειρά πρωτοβουλιών για συντονισμό αρμοδίων Υπουργείων ή/και Τμημάτων, της τοπικής αυτοδιοίκησης και φορέων της κοινωνίας για σωρεία περιβαλλοντικών θεμάτων καθότι τα πλείστα θέματα περιβάλλοντος και βιώσιμης ανάπτυξης είναι οριζόντια. Ως εκ τούτου, λόγω και της πολυδιάσπασης των αρμοδιοτήτων, απαιτείται μεγάλη προσπάθεια συντονισμού και καθορισμού χρονοδιαγραμμάτων για να μην χάνεται χρόνος για την επίτευξη των στόχων.

6. Διαχειριστήκαμε παράπονα πολιτών και οργανωμένων συνόλων.


Επίσης, η Επίτροπος Περιβάλλοντος είναι μέλος στα κάτωθι Συμβούλια:

1. Συμβούλιο Εθνικής Επιτροπής «Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού»

2. Συμβούλιο του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών

3. Συμβούλιο Προώθησης Χρήσης Ποδηλάτου

4. Επιτροπή Παρακολούθησης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων

Στελέχωση Γραφείου

Αμέσως μετά τον διορισμό της κας Ιωάννας Παναγιώτου στη θέση της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, το Γραφείο της μεταφέρθηκε στην οδό Κυριάκου Μάτση 56. Μετά τη μετακόμιση, μερίμνησε για τη στε-λέχωση του Γραφείου, μέσω αποσπάσεων υφιστάμενου προσωπικού. Το Γραφείο λειτουργεί με μία Γραμματέα (Βοηθητικό Γραμματειακό Προσωπικό) που εκτελεί καθήκοντα ιδιαιτέρας γραμματέα, μία Γραμματέα (Βοηθητικό Γραμματειακό Προσωπικό) που χειρίζεται το αρχείο, έναν Λειτουργό με εξειδί-κευση σε θέματα περιβάλλοντος για τρεις μέρες την εβδομάδα και έναν Εκπαιδευτικό.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ


ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Οι δραστηριότητες και οι δράσεις που αποτέλεσαν προτεραιότητα για το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος παρατίθενται πιο κάτω:

1 . Διαχείριση Αποβλήτων

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος είχε συναντήσεις για την ορθή διαχείριση των αποβλήτων με τα Υπουργεία Εσωτερικών και Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, όπως και με Υπηρεσίες και τοπικές Αρχές. Συμμετείχε στις Κοινοβουλευτικές Επιτροπές Περιβάλλοντος και Ελέγχου. Επίσης, συμμετείχε ή/και διοργάνωσε αριθμό δράσεων/εκδηλώσεων για την ορθή διαχείριση των οικιακών απορριμμάτων. Επιπλέον κατέθεσε γραπτές απόψεις, εισηγήσεις και επισημάνσεις για το υπό αναφορά θέμα οι οποίες καταγράφονται πιο κάτω:

Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων

Παρόλο που καταβάλλεται προσπάθεια εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής της ΕΕ, όσον αφορά στον τομέα διαχείρισης στερεών αποβλήτων δεν υπάρχει ακόμα μια ολοκληρωμένη και σύγχρονη στρα-τηγική η οποία να θέτει συγκεκριμένους στόχους, στη βάση ξεκάθαρων χρονοδιαγραμμάτων, ούτε και έγινε αξιολόγηση των στόχων που τέθηκαν στη στρατηγική που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2004 και κάλυπτε όλα τα ρεύματα στερεών αποβλήτων.

Εντός του 2015 εκπονήθηκε νέα στρατηγική, η οποία όμως αφορά μόνο στα δημοτικά απόβλητα, ως εκ τούτου η πρώτη στρατηγική εξακολουθεί, θεωρητικά, να βρίσκεται σε ισχύ για τα υπόλοιπα ρεύματα αποβλήτων. Παρόλο ότι παρήλθαν δώδεκα έτη από την έγκρισή της, δεν έχει τύχει αξιολόγησης μέχρι σήμερα ως προς την επίτευξη των στόχων που είχαν τεθεί. Το Υπουργικό Συμβούλιο, κατά τη συνεδρία του στις 5.11.2015, ενέκρινε την Στρατηγική Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων για τα έτη 2015-2021 και το Σχέδιο Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων (ΣΔΔΑ) για την ίδια περίοδο.

Σκοπός της εν λόγω στρατηγικής είναι ο καθορισμός του πλαισίου, των δράσεων, των μέτρων, των προϋ-ποθέσεων και των διαδικασιών που πρέπει να ακολουθηθούν για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων. Σύμφωνα με τη νέα στρατηγική, η λειτουργία του ΧΑΔΑ (Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων) στο Βατί θα τερματιστεί με τη λειτουργία της ΟΕΔΑ (Ολοκληρωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων) Πεντακώμου.

H νέα στρατηγική δεν φαίνεται να προσφέρει οριστική λύση για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων της επαρχίας Λευκωσίας και ούτε και έχουν τεθεί χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των οποιωνδήποτε προτεινόμενων λύσεων. Σημειώνεται ότι η Κυπριακή Δημοκρατία καταδικάστηκε, στις 18.7.2013, από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) για τη συνεχιζόμενη λειτουργία των ΧΑΔΑ στον Κοτσιάτη και στο Βατί και τη μη αποκατάσταση των ΧΑΔΑ που έχουν τεθεί έκτος λειτουργίας. Η Κύπρος θα έπρεπε, το αργότερο μέχρι τις 18.7.2015, να θέσει εκτός λειτουργίας και τις δύο εναπομείνασες χωματερές, κάτι που δεν έπραξε μέχρι σήμερα.

Η διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων της Λευκωσίας θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα των αρμοδίων Αρχών, ενώ θα πρέπει να τεθούν αυστηρά χρονοδιαγράμματα για την εξεύρεση οριστικής και βιώσιμης λύσης ώστε να καταστεί εφικτός ο άμεσος τερματισμός της λειτουργίας του ΧΑΔΑ στον


Κοτσιάτη. Επιπλέον, στην εν λόγω στρατηγική αναφέρεται ότι θα γίνει επέκταση και λειτουργία του ΧΥΤ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής) και κατασκευή και λειτουργία μονάδας επεξεργασίας στην Πάφο με χρο-νοδιάγραμμα 2017/2018. Το πιο πάνω χρονοδιάγραμμα φαίνεται να μην είναι εφικτό καθότι δεν έχουν καταρτιστεί ακόμη οι προδιαγραφές και οι όροι προσφοράς του έργου και θα πρέπει να καθοριστεί εφι-κτό και υλοποιήσιμο χρονοδιάγραμμα.

Σύμφωνα με το άρθρο 35 των περί Αποβλήτων Νόμων, όπως αυτοί τροποποιήθηκαν με τον περί Αποβλήτων (Τροποποιητικό) Νόμο του 2016, το Υπουργικό Συμβούλιο, μετά από πρόταση που υποβάλλεται σε αυτό από τον Υπουργό ΓΑΑΠ, ο οποίος λαμβάνει υπόψη συμβουλευτική γνωμοδότηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής Διαχείρισης Αποβλήτων (ΣΕΔΑ), εγκρίνει σχέδια διαχείρισης αποβλήτων και προγράμματα δη-μιουργίας αποβλήτων που αποσκοπούν στην προώθηση, σε συνεργασία με τις τοπικές Αρχές, της μείω-σης των αποβλήτων, της χωριστής συλλογής και της ανακύκλωσης.

Θεωρούμε τις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πρωταρχικής σημασίας στην προσπάθεια για μείωση της κατά κεφαλήν παραγωγής αποβλήτων. Ως εκ τούτου, θα πρέπει αυτές να καθοριστούν και να συνδεθούν με χρονοδιαγράμματα και ποσοτικούς στόχους κάτι που δεν εφαρμόζεται επαρκώς μέχρι τώρα. Επίσης, ο ρόλος, οι ευθύνες και υποχρεώσεις των τοπικών Αρχών θα πρέπει να τεθούν ξεκάθαρα, λόγω του σημαντικού ρόλου που αυτές έχουν να διαδραματίσουν στην προσπάθεια αυτή.

Στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων 2015-2021, το πεδίο εφαρμογής των μέτρων του Προγράμματος αφορά στα ρεύματα αποβλήτων που επελέγησαν και περιλαμβάνουν οργανικά από-βλητα, χαρτί, χαρτόνι και προϊόντα χαρτιού, πλαστικό μπουκάλι, πλαστική σακούλα, πλαστικά παιγνίδια, ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, επικίνδυνα οικιακά απόβλητα, ρούχα και υφάσματα, ογκώδη από-βλητα (π.χ. έπιπλα), και απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων. Στο εν λόγω πρόγραμμα καθορίστηκαν ποιοτικοί στόχοι, οι οποίοι εστιάζονται στην αλλαγή καταναλωτικών συνηθειών που σχετί-ζονται με την παραγωγή αποβλήτων, στη μείωση παραγωγής σε συγκεκριμένα ρεύματα αποβλήτων και την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης.

Στο πρόγραμμα δεν έχουν καθοριστεί ποσοτικοί στόχοι, λόγω, σύμφωνα με τη σχετική Πρόταση προς το Υπουργικό Συμβούλιο, έλλειψης δεδομένων.

Ο μη καθορισμός ποσοτικών στόχων επίτευξης, σε συνδυασμό με τις προτεινόμενες δράσεις οι οποί-ες είναι ασαφείς και αόριστες, εγκυμονεί τον κίνδυνο, σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί η απαιτού-μενη μείωση στον όγκο των παραγόμενων αποβλήτων, να δυσχεραίνεται η εκπόνηση εναλλακτικού πλάνου και απόδοσης ευθυνών.

Στις 2.12.2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε ένα νέο πακέτο κυκλικής οικονομίας το οποίο αναμέ-νεται να προωθήσει ψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης. Τα βασικά στοιχεία του νέου πακέτου περιλαμβάνουν, την αύξηση του στόχου που αφορά στην προετοιμασία για επαναχρησιμο-ποίηση και την ανακύκλωση αστικών αποβλήτων σε 65% έως το 2030 και τον σταδιακό περιορισμό της υγειονομικής ταφής των αστικών αποβλήτων σε ποσοστό 10% έως το 2030.

Ενόψει των νέων δεδομένων, η ΣΔΔΑ (Στρατηγική Διαχείρισης Δημοτικών Αποβλήτων) 2015 - 2021 και το αντίστοιχο Σχέδιο Διαχείρισης όχι μόνο καθίστανται παρωχημένα, αλλά και εγκυμονούν τον κίνδυνο δρομολόγησης πολυδάπανων διαρθρωτικών έργων τα οποία να μην συνάδουν με την πολιτι-κή και τους στόχους της ΕΕ.


Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΕΚ)

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος ζήτησε από τον Γενικό Ελεγκτή όπως δώσει οδηγίες ώστε σε όλες τις συμ-βάσεις του δημοσίου, των δημοτικών και κοινοτικών Αρχών που περιλαμβάνουν παραγωγή αποβλήτων ΑΕΚΚ (από αποξέσεις, εκσκαφές, κατεδαφίσεις κ.λπ.), ο ανάδοχος με το πέρας του έργου να προσκο-μίζει αποδεικτικό από αδειοδοτημένη μονάδα, ότι όλες οι παραχθείσες ποσότητες αποβλήτων ΑΕΚΚ με βάση το Συμβόλαιο έχουν τύχει της ορθής και νόμιμης επεξεργασίας. Η πρόταση της Επιτρόπου έγινε δεκτή.

Μέχρι τώρα, και σύμφωνα με στοιχεία από τη Στατιστική Υπηρεσία, πολύ μικρό ποσοστό αποβλήτων ΑΕΚΚ τυγχάνει επεξεργασίας από αδειοδοτημένες μονάδες στην Κύπρο, με αποτέλεσμα οι διάφοροι εργολάβοι να καρπώνονται το ποσό που είναι υποχρεωμένοι να δαπανήσουν για την ανακύκλωση των εν λόγω αποβλήτων και αυτά να καταλήγουν ανεξέλεγκτα στο φυσικό περιβάλλον.

Όσον αφορά την επίτευξη του εθνικού στόχου για ανακύκλωση του 70% των ανακυκλώσιμων προϊόντων από Εκσκαφές, Κατεδαφίσεις και Κατασκευές (ΑΕΚΚ) μέχρι το 2020, η Επίτροπος έχει εκφράσει προβλη-ματισμό για τις μέχρι τώρα ενέργειες των αρμοδίων και κατέθεσε εισηγήσεις. Συγκάλεσε, επίσης, στις 7 Μαρτίου 2016 στο Γραφείο της, σύσκεψη όλων των εμπλεκόμενων φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για αλληλοενημέρωση και συντονισμό για την επίτευξη του πιο πάνω στόχου.

Ελαστικά

Μετά από μελέτη του σχεδίου διαχείρισης ελαστικών έχουμε επισημάνει τα πιο κάτω:

1. Δεν τεκμηριώνεται στο σχέδιο διαχείρισης ότι ως κράτος έχουμε επιτύχει τους στόχους που είχαν τεθεί στους σχετικούς κανονισμούς για ανάκτηση του 75% των αποσυρόμενων ελαστικών συμπεριλαμβανομένης και της ανακύκλωσης μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012 και του 90% μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2015. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι επιτεύχθηκαν οι προαναφερόμενοι στόχοι.

2. Στις προδιαγραφές των μέσων συλλογής και μεταφοράς, καθώς και σε αυτές των χώρων διαχείρισης και επεξεργασίας των υπό αναφορά αποβλήτων, γίνεται γενική αναφορά στους όρους που πρέπει να τηρούνται, χωρίς να υπάρχει ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης, δηλαδή αν τηρούνται οι προαναφερόμενοι όροι από τους αδειοδοτημένους συλλογείς ελαστικών στην Κύπρο, όπως και από τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας.

3. Στο κεφάλαιο καθήκοντα και εξουσίες επιθεωρητών βάσει της νομοθεσίας δεν γίνεται αναφορά και αξιολόγηση στους ελέγχους που γίνονται μέχρι σήμερα και αν αυτοί χρήζουν βελτίωσης.

4. Δεν έγινε αξιολόγηση των δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που έγιναν μέχρι σήμερα ώστε να υπάρχουν προτάσεις για βελτίωση.


5. Καταγράφεται στο υπό μελέτη σχέδιο διαχείρισης ότι τα στοιχεία εισαγωγής ελαστικών από τη Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου δεν συμφωνούν με τα στοιχεία που δηλώνονται από τα τρία συστήματα για εισαγωγή ελαστικών. Θεωρούμε το εν λόγω θέμα πολύ σοβαρό και ότι θα πρέπει να τύχει εξέτασης, καθότι πολύ πιθανόν ποσότητες ελαστικών να καταλήγουν σε μη αδειοδοτημένους φορείς ελαστικών ή να απορρίπτονται ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον.

6. Δεν φαίνεται να έχουν τεθεί συγκεκριμένες δράσεις με χρονοδιαγράμματα και μετρήσιμοι στόχοι ώστε να επιτευχθούν οι απαιτήσεις των οδηγιών της ΕΕ και των Εθνικών Κανονισμών που αφορούν τη διαχείριση των χρησιμοποιημένων ελαστικών.

Πράσινα Σημεία

Πράσινα Σημεία έχουν κατασκευαστεί πρόσφατα, ως συγχρηματοδοτούμενο έργο από το ταμείο συ-νοχής της ΕΕ, και έχουν δαπανηθεί περίπου δύο εκατομμύρια ευρώ με αποτέλεσμα να λειτουργούν, όμως, μόνο τέσσερα στην επαρχία Πάφου και τα υπόλοιπα να είναι εκτός λειτουργίας. Σε επιστολές μας προς τους αρμοδίους για τη μη λειτουργία των Πράσινων Σημείων λάβαμε απαντήσεις ότι παρόλο που το Υπουργείο Εσωτερικών ενημέρωσε έγκαιρα τα Συμβούλια Εκμετάλλευσης για το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης κατασκευής των Πράσινων Σημείων, τα Συμβούλια δεν προχώρησαν στην προκήρυξη δι-αγωνισμών πρόσληψης φορέων λειτουργίας. Ασκήσαμε διάφορες πιέσεις για το υπό αναφορά θέμα και λάβαμε διαβεβαιώσεις ότι σύντομα τα νέα Συμβούλια Εκμετάλλευσης θα προβούν σε προσφορές για τη λειτουργία των Πράσινων Σημείων σε όλες τις επαρχίες, πλην όμως δεν έχουν λειτουργήσει μέχρι τώρα γεγονός που προκαλεί επιπλέον καθυστερήσεις στο θέμα της ορθολογικής διαχείρισης αποβλήτων.

Αμιαντούχα υλικά

Σε συνέχεια των όσων είχαν ειπωθεί κατά τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος που αφορούσε τη διαχείριση και απομάκρυνση αμιαντούχων υλικών, που έγινε στις 25 Νοεμβρίου 2016, και με αφορμή την απομάκρυνση φυτοχώματος που περιείχε θραύσματα αμιάντου από το Λύκειο Δασουπόλεως, ενημερώθηκαν από την Επίτροπο Περιβάλλοντος όλοι οι αρμόδιοι, για αποφυγή παρόμοι-ων περιστατικών που θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία, κυρίως των παιδιών, γίνεται επιλογή χώματος από κομποστοποίηση από αδειοδοτημένη μονάδα που έχει μηδαμινές πιθανότητες εμφάνισης επιβλαβών προς τη δημόσια υγεία ουσιών και όπως αυτό είναι σαφές στους όρους των προσφορών. Η πρόταση υιο-θετήθηκε από τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

Επίσης, η Επίτροπος με επιστολή της ημερομηνίας 26 Ιανουαρίου 2017 προς τον Υπουργό Εσωτερικών ζητούσε την έγκριση κονδυλίου για απομάκρυνση αμιάντων από τις εγκαταστάσεις του ΡΙΚ. Το εν λόγω αίτημα, το οποίο αφορούσε και αίτημα της Διεύθυνσης του ΡΙΚ, έχει ικανοποιηθεί.


Διαχείριση φαρμάκων

Όσον αφορά το θέμα της συλλογής και ασφαλούς διαχείρισης των φαρμάκων από τα νοικοκυριά, και νοουμένου ότι στην Κύπρο δεν υπάρχει σύστημα, με αποτέλεσμα πολλά από τα ληγμένα ή αχρησιμο-ποίητα φάρμακα που υπάρχουν σχεδόν σε κάθε σπίτι να καταλήγουν μαζί με τα υπόλοιπα απορρίμματα στους χώρους διάθεσης απορριμμάτων, η Επίτροπος Περιβάλλοντος, με επιστολές της ημερομηνίας 26 Μαρτίου 2014 και 17 Νοεμβρίου 2017, ζήτησε από το Τμήμα Περιβάλλοντος να επαναφέρει το θέμα προς συζήτηση. Πρότεινε, επίσης, στο αρμόδιο Τμήμα, την παγκύπρια εφαρμογή ενός προγράμματος ανάλογου με αυτό που εφάρμοσε η Ελλάδα το 2012 και ονομαζόταν «χάπι-end», όπου οι πολίτες καλού-νταν να επιστρέφουν τα ληγμένα φάρμακά τους στο φαρμακείο της γειτονιάς. Ένα τέτοιο πρόγραμμα λειτουργεί πιλοτικά στον Δήμο Ύψωνα με πρωτοβουλία του δήμου.

Στις 31 Μαρτίου 2017 η Επίτροπος Περιβάλλοντος και εθελοντές της ομάδας «Let’s do it, cyprus! KαθαρίΖΩ την Κύπρο» επισκέφθηκαν το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής και συγχάρηκαν τον Διευθυντή για την πρωτοβουλία

τοποθέτησης κάδου συλλογής ληγμένων φαρμάκων για εξυπηρέτηση του κοινού.

Παράνομες απορρίψεις

Ενημερώσαμε όλους τους αρμοδίους για μεγάλο αριθμό παράνομων απορρίψεων στερεών αποβλήτων, κυρίως στην ύπαιθρο, και επισημάναμε ότι το πρόβλημα εντοπίζεται στην αδυναμία ελέγχου που υπάρχει στο σύστημα που επικρατεί, δηλαδή στη μη ύπαρξη εντατικότερων ελέγχων ακόμα και τις βραδινές ώρες ώστε να αποτραπεί το φαινόμενο της παράνομης απόρριψης αποβλήτων.

Στον συγκεκριμένο τομέα υπάρχει έντονο πρόβλημα, καθώς λειτουργεί αυθαίρετα μεγάλος αριθμός μι-κρών χωματερών, ειδικά στην ύπαιθρο, και δυστυχώς καθημερινά δημιουργούνται καινούργιοι.

Υπάρχει, κατά την άποψή μας, ανάγκη ανάπτυξης προγράμματος συνεχούς καταγραφής καθώς και άμε-σης κινητοποίησης και αποκατάστασης χώρων που υποβαθμίζονται από ανεξέλεγκτη απόθεση αποβλή-των.


Γενικά

Γενικότερα θεωρούμε ότι αυτό που υπολείπεται είναι η εφαρμογή συστήματος ανακύκλωσης και σωστής διαχείρισης των οικιακών αποβλήτων σε όλη την επικράτεια της Κύπρου. Θα πρέπει να λειτουργήσουν τα Πράσινα Σημεία και να εφαρμοσθεί η συλλογή των ανακυκλώσιμων από πόρτα σε πόρτα. Η διαλογή στην πηγή, η δημιουργία των Πρασίνων Σημείων και η κομποστοποίηση μπορούν να λειτουργήσουν πολύ θε-τικά για την ανακύκλωση και ορθή διαχείριση όλων των υλικών και προϊόντων, ακόμα και στις πιο απομα-κρυσμένες περιοχές της Κύπρου. Σαφώς, για να επιτευχθούν όλα αυτά καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει και η ορθή, πλήρης και συστηματική ενημέρωση των πολιτών από τα αρμόδια Κυβερνητικά Τμήματα. Η συνεχής και συστηματική ενημέρωση βοηθά στην ευαισθητοποίηση του κοινού είτε αυτοί ζουν στην πόλη είτε σε κοινότητα.

Για να επιτευχθεί η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων καθώς και των επιμέρους διαχειριστικών σχεδίων είναι σημαντική η οργάνωση αποτελεσματικού Συστήματος Παρακολούθησης και Αξιολόγησης, του οποίου η λειτουργία να είναι η συνεχής, καθώς και η καταγραφή όλων των στοι-χείων και παραμέτρων, τα οποία θα δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της τρέχουσας κατάστασης και θα βοηθούν τις διαδικασίες παρακολούθησης και αξιολόγησης των σχεδίων. Η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την καταγραφή των στοιχείων είναι απαραίτητη.

Μέσα από τις επαφές και τις δράσεις της, η Επίτροπος Περιβάλλοντος θεωρεί ότι χρειάζεται να μετου-σιωθεί σε πράξη το σύνθημα της διαλογής στην πηγή. Αυτό πρέπει να γίνει άμεσα μέσω εκστρατειών που θα γίνουν από τους αρμόδιους κρατικούς φορείς αλλά και να δοθούν κίνητρα στις τοπικές Αρχές και σε όσους θέλουν να ασχοληθούν με τον τομέα της μείωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των αποβλήτων. Επιπλέον, πρέπει να δοθούν κίνητρα στους πολίτες που κάνουν ανακύκλωση, είτε με το να δίνεται ένα μικρό αντίτιμο όταν πηγαίνουν υλικά για ανακύκλωση είτε με την εφαρμογή του «πληρώνω όσο πετάω».

Πρέπει να τεθούν ξεκάθαροι ετήσιοι ποσοστιαίοι στόχοι μείωσης των παραγόμενων ποσοτήτων αποβλήτων, καθώς και οι τρόποι (συγκεκριμένες δράσεις) με τους οποίους αυτοί αναμένεται να επιτευχθούν. Επίσης, πρέπει το Τμήμα Περιβάλλοντος να εκπονήσει εναλλακτικό σχεδιασμό, σε περίπτωση που οι εκτιμήσεις για ετήσια ποσοστιαία μείωση των παραγόμενων ποσοτήτων αποβλήτων δεν επιτευχθούν ώστε να μην βρεθεί η Δημοκρατία αντιμέτωπη με νέα καταδίκη και επιβολή προστίμου ή να οδηγηθεί σε αδιέξοδο και να εγκλω-βιστεί σε δαπανηρές λύσεις. Το οτιδήποτε προτείνεται σε σχέση με τη διαχείριση των αποβλήτων πρέπει να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο και να μην χρήζει αμφισβήτησης.

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, με επιστολή της ημερομηνίας 13 Νοεμβρίου 2014 προς τον Γενικό Ελεγκτή, είχε ζητήσει τη διενέργεια διαχειριστικού ελέγχου των συστημάτων ανακύκλωσης και διαχείρισης απο-βλήτων που εδρεύουν στην Κύπρο. Ο εν λόγω διαχειριστικός έλεγχος έχει ήδη αρχίσει από το Γραφείο του Γενικού Ελεγκτή και αναμένεται να ολοκληρωθεί περί το τέλος του 2017.

Η θέση του Γραφείου μας είναι καταγεγραμμένη και εκφράζεται σε κάθε ευκαιρία (ΜΜΕ, ομιλίες, συσκέψεις κ.λπ.).


2 . Κλιματική Αλλαγή

Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στις Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στην Κύπρο

Η Κύπρος επηρεάζεται ήδη δυσμενώς από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής λόγω της γεωγραφικής της θέσης, και, συνεπώς, επιβάλλεται η εφαρμογή μέτρων έτσι ώστε να μετριαστούν οι αρνητικές συνέ-πειες, αφού επηρεάζεται αρνητικά σε ένα φάσμα τομέων, από τη γεωργία και τα διαθέσιμα αποθέματα πόσιμου νερού, μέχρι τον τουρισμό και την υγεία. Ως εκ τούτου, η Στρατηγική για την Προσαρμογή στις Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στην Κύπρο καθώς και σχετικό Σχέδιο Δράσης πρέπει να εφαρ-μοσθούν άμεσα.

Πέραν αυτού επισημαίνουμε την ανάγκη ψήφισης ενός νόμου-πλαίσιο για την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή. Ο νόμος αυτός αποτελεί αναγκαιότητα για τη χώρα μας αφού θα αποτελέσει ομπρέλα για εφαρ-μογή και συντονισμό όλων των στρατηγικών, δράσεων και πολιτικών που σχετίζονται με την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή.

Επειδή αυτή τη στιγμή υπάρχει πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων, ο νόμος-πλαίσιο, κατά την άποψη μας, θα νοικοκυρέψει τα του οίκου μας, αφού θα καθορίζει ποιο είναι το αρμόδιο Υπουργείο (το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος) το οποίο με τη βοήθεια Συμβουλίου, στο οποίο θα συμμετέχουν άλλες σχετικές Υπηρεσίες, θα έχει την ευθύνη της εφαρμογής του νόμου.

Δεν είναι υπερβολή ότι οι κλιματικές αλλαγές είναι η μεγαλύτερη περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνι-κή κρίση στην ιστορία της ανθρωπότητας.

3 . Διαχείριση Υδάτινων Πόρων

Το υδατικό πρόβλημα της Κύπρου είναι ένα σύνθετο πρόβλημα. Δεν είναι απλώς πρόβλημα νερού αλλά και πρόβλημα μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης. Με την έννοια αυτή το πρόβλημα της Κύπρου απαιτεί ολιστική - αειφορική διαχείριση (πολιτική, οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική), και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπιστεί.

Η προσαρμογή της διαχείρισης των υδατικών πόρων της Κύπρου στις κλιματικές αλλαγές απαιτεί τον επανασχεδιασμό της υδατικής πολιτικής και την προσαρμογή της στα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής.

Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει και την πιθανή αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου που ακολουθείται προκειμένου οι οικονομικές δραστηριότητες να μην οδηγούν σε σοβαρή υπέρβαση της φέρουσας ικανό-τητας των υδατικών συστημάτων.

Το αναπτυξιακό μοντέλο θα μπορούσε να αλλάξει ώστε αντί η προσφορά σε νερό να προσαρμόζεται στα δεδομένα της ζήτησης, να είναι η ζήτηση του νερού, όπως αυτή καθορίζεται από τις οικονομικές δρα-στηριότητες, εκείνη που θα προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα της περιορισμένης φυσικής προσφοράς.

Τα υδραυλικά έργα που έχουν σχεδιαστεί με βάση τα προηγούμενα υδρολογικά δεδομένα θα πρέπει, εκεί που είναι εφικτό να τροποποιηθούν αναλόγως, και οι ανάγκες σε νερό να λάβουν υπόψη τους τη νέα και δυσμενέστερη υδατική πραγματικότητα.


Σε αυτή την προοπτική, τόσο η συλλογή νερού σε φράγματα και οι αντλήσεις από τους υπόγειους υδρο-φορείς όσο και η χρήση εναλλακτικών πηγών (αφαλάτωση, ανακυκλωμένο νερό) θα πρέπει να επανεξε-ταστούν στο πλαίσιο ενός νέου υδρολογικού σχεδιασμού που θα λαμβάνει υπόψη τα νέα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής.

Οι πρακτικές αυτές θα πρέπει ακόμη να συνδυαστούν με μια ευρύτερη αειφορική πολιτική στην κατεύ-θυνση της διαχείρισης της ζήτησης του νερού, με άξονα την αναζήτηση νέων οικονομικών δραστηριοτή-των, συμβατών με τη φέρουσα ικανότητα των υδατικών συστημάτων της Κύπρου.

Όσο μεγαλώνει το άνοιγμα στο υδατικό ισοζύγιο και όσο η ζήτηση αυξάνει, την ώρα που η προσφορά σε νερό μειώνεται, τόσο τα οικονομικά και περιβαλλοντικά αδιέξοδα θα διογκώνονται σε βάρος και της οικονομίας της Κύπρου αλλά και του φυσικού της περιβάλλοντος.

Η Κύπρος, κατά την άποψη μας, χρειάζεται:

• Επικαιροποίηση και επανασχεδιασμό της Υδατικής Πολιτικής προκειμένου αυτή να λαμβάνει υπόψη τα νέα κλιματικά και υδρολογικά δεδομένα ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής. Τα αποτελέσματα των επιπτώσεων αυτών θα είναι πιο έντονα στο εγγύς μέλλον, ειδικά όσον αφορά το πρόβλημα της διαθεσιμότητας και της διαχείρισης των υδατικών πόρων του νησιού.

• Προσαρμογή του μοντέλου της οικονομικής ανάπτυξης προκειμένου η Κύπρος να προσαρμόσει τις οικονομικές της δραστηριότητες στις πραγματικές φυσικές της δυνατότητες, σε ένα πνεύμα διαχείρισης της ζήτησης, εξοικονόμησης δηλαδή του νερού ενόψει των κλιματικών αλλαγών και των μειωμένων διαθέσιμων υδατικών πόρων. Μια τέτοια προσαρμογή θα έχει μεγάλα και μακροπρόθεσμα οικονομικά, αλλά και περιβαλλοντικά οφέλη για την Κύπρο.

• Προσαρμογή των υδραυλικών έργων της στις κλιματικές αλλαγές και ενσωμάτωση του παράγοντα της επικινδυνότητας για το ενδεχόμενο τυχόν ατυχημάτων ή αστοχιών.

Η αναγκαιότητα λήψης μέτρων δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από μεγάλο μέρος της κυπριακής κοινωνίας γιατί το φαινόμενο της μείωσης των υδάτινων πόρων συντελείται με ρυθμούς που δεν γίνονται έντονα αντιληπτοί μέσα από την καθημερινότητα. Γι’ αυτό το Γραφείο μας έχει οργανώσει, σε συνεργασία με το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων και άλλους επιστημονικούς φορείς, παγκύπρια εκστρατεία ενημέρωσης για το εν λόγω θέμα εκφράζοντας τις πιο πάνω απόψεις.

4 . Φύση - Βιοποικιλότητα - Δίκτυο Φύση 2000

Αιτήσεις για αναπτύξεις σε περιοχές που εμπίπτουν εντός του Δικτύου Φύση 2000

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα η Επίτροπος Περιβάλλοντος, με επιστολή της ημερομηνίας 15 Αυγούστου 2017, ενημέρωσε τον Υπουργό Εσωτερικών ότι το Γραφείο της έχει γίνει δέκτης αριθμού παραπόνων από πολίτες οι οποίοι έχουν υποβάλει αιτήσεις για αναπτύξεις, κυρίως σε περιοχές που εμπίπτουν εντός του Δικτύου Φύση 2000, και οι οποίες έχουν απορριφθεί.

Θεωρούμε ότι με σωστή ενημέρωση από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως για το τι είδους ανάπτυξη δικαιούται (εφόσον δικαιούται) σε περιοχές που εμπίπτουν εντός του Δικτύου Φύση 2000, ο πολίτης δεν


θα επιβαρύνεται με το κόστος υποβολής αιτήσεων όταν γνωρίζει εκ των προτέρων ότι έχει λίγες ή καθό-λου πιθανότητες για αδειοδότηση και υλοποίηση της επένδυσής του.

Μέχρι σήμερα μεγάλος αριθμός πολιτών αφέθηκε απροστάτευτος και χωρίς επίσημη ενημέρωση, με αποτέλεσμα μελετητικές εταιρείες να τους προτρέπουν να υποβάλλουν αιτήσεις για διάφορες αναπτύ-ξεις χωρίς να τους παρουσιάζουν τις πραγματικές πιθανότητες για αδειοδότηση των επενδύσεών τους.

Εισήγηση μας είναι να καθοριστούν τα δικαιώματα των ιδιοκτητών από τις αρμόδιες Αρχές σε συν-δυασμό με το καθεστώς προστασίας που έχει κάθε περιοχή εντός του Δικτύου Φύση 2000 και να δημιουργηθεί, εντός του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, Γραφείο Ενημέρωσης του Πολίτη για τα υπό αναφορά θέματα.

Εφαρμογή της αρχής της ίσης μεταχείρισης των πολιτών

Θεωρούμε ότι το κράτος οφείλει να αποφασίσει την πολιτική που θα ακολουθήσει σε σχέση με το ιδιοκτη-σιακό καθεστώς των περιοχών Φύση 2000 με τρόπο που να μην καταλύεται η αρχή της ίσης μεταχείρισης των πολιτών. Για τον σκοπό αυτό εισηγούμαστε όπως δημιουργηθεί ένα ταμείο στο οποίο θα συνεισφέ-ρουν όλοι οι πολίτες υπό τη μορφή φορολογίας, και από το οποίο θα διοχετεύονται προς τους ιδιοκτήτες γης που εμπίπτουν σε περιοχές του δικτύου Φύση 2000 κονδύλια για δράσεις που θα συμβάλλουν στην ουσιαστική προστασία των απειλούμενων ειδών και οικοτόπων.

Τα διάφορα μέτρα που προωθούνται μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης είναι σημαντικά για τη χρηματοδότηση αγροτικών δραστηριοτήτων χαμηλής έντασης, που είναι εκ φύσεως φιλικές προς το περιβάλλον, όμως δεν αποτελούν επαρκή θεραπεία του προβλήματος.

Η φιλοσοφία που διέπει την πρόταση για τη δημιουργία του εν λόγω ταμείου πηγάζει από την αρχή της ίσης μεταχείρισης των πολιτών και από το γεγονός ότι τις περιοχές του Δικτύου Φύση 2000 τις απολαμ-βάνουν όλοι οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας και, ως εκ τούτου, όλοι πρέπει να επωμιστούν ένα μικρό κόστος για τη διατήρησή τους και όχι μόνο οι ιδιοκτήτες γης, οι οποίοι ήδη επιβαρύνονται με το κόστος της μείωσης της αξίας της γης τους. Η φορολογία αυτή θα πρέπει να είναι πολύ μικρή ώστε να μην υπάρξουν αντιδράσεις αλλά αποδοχή από την κοινωνία.

Επιπρόσθετα, για τις ιδιοκτησίες στις οποίες το κράτος δίνει υπεραξία με κάποιες αποφάσεις του, όπως είναι η ένταξή τους σε οικιστική ζώνη, να υπάρχει επιπλέον φορολογία για ενίσχυση του εν λόγω ταμείου.

Εφαρμογή της στρατηγικής της Κύπρου για τη βιοποικιλότητα

Κατά την άποψή μας, απαιτείται η εφαρμογή της στρατηγικής της Κύπρου για τη βιοποικιλότητα, η εφαρ-μογή των διαχειριστικών σχεδίων και η ολοκλήρωση των σχεδίων για περιοχές που δεν έχουν ολοκληρω-θεί, καθώς και η διάχυση προς τα διεθνή αρμόδια σώματα επιστημονικής τεκμηρίωσης για την υποβάθμι-ση της φύσης στην κατεχόμενη Κύπρο.

Μέχρι σήμερα μετά λύπης μας διαπιστώνουμε ότι απλά έχουν οριοθετηθεί οι περιοχές αυτές, χωρίς να έχουμε προβεί ως κράτος σε δράσεις και ενέργειες που θα παρέχουν ουσιαστική προστασία σε απειλούμενα είδη. Επιπλέον, υπάρχει κλίμα αντίδρασης από ιδιοκτήτες γης που εμπίπτουν σε περιοχές του Δικτύου Natura 2000, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει πιθανές αρνητικές συνέπειες αντί της


προστασίας στις εν λόγω περιοχές. Χαρακτηριστικό των πιο πάνω είναι ο μεγάλος αριθμός πυρκαγιών που τίθενται κακόβουλα σε περιοχές προστασίας. Επισημαίνεται, επίσης, ότι αν δεν προβούμε ως κράτος σε άμεσες ενέργειες για κάποια είδη, πιθανόν αυτά να μην υπάρχουν σε μερικά χρόνια.

Τα διαχειριστικά σχέδια που έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τώρα δεν παρέχουν μέτρα για ουσιαστική προ-στασία. Η λύση και η φιλοσοφία που πρέπει να επικρατήσει στα διαχειριστικά σχέδια για τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 είναι να δοθούν κάποια κίνητρα στους ιδιοκτήτες γης που εμπίπτουν σε περιοχές του δικτύου, μέσα από συγκεκριμένα προγράμματα, ώστε οι ίδιοι να συμβάλουν στην προστασία και επι-τήρηση των απειλούμενων ειδών. Πρέπει, με συγκεκριμένες δράσεις, να αντιστραφεί το αρνητικό κλίμα και να ξεπεραστούν οι ενδοιασμοί που έχουν οι ιδιοκτήτες γης για τις περιοχές προστασίας.

Επίσης, θα πρέπει μέσα από τα διαχειριστικά σχέδια να καταστεί σαφές και ξεκάθαρο το τι δεν δικαιούται να κάνει ο κάθε ιδιοκτήτης στο τεμάχιο του, για παράδειγμα σε περιοχές που θεωρούνται υψηλής σημα-σίας βιότοποι να τεθούν πολύ αυστηροί όροι και σε περιοχές πιο χαμηλής σημασίας να τεθούν ηπιότεροι όροι.

Έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια ότι για κάποιες αναπτύξεις μεγαλοϊδιοκτητών και μεγαλοεπιχειρη-ματιών, που η περιουσία τους εμπίπτει ή συνορεύει με περιοχές του Δικτύου Natura 2000, έχουν δοθεί σχετικές άδειες οι οποίες θεωρούμε ότι είναι επιζήμιες προς τον σκοπό που έχουν καθοριστεί οι περιοχές προστασίας.

Η Πολιτεία οφείλει να εφαρμόζει με ισονομία τους οποιουσδήποτε κανόνες ή περιορισμούς τεθούν για κάθε περιοχή προστασίας και να μην υποκύπτει σε πιθανές πιέσεις.

Εκμίσθωση κρατικής γης για τη δημιουργία έργου εντός περιοχής Natura 2000

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, σε επιστολή της προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ημερομηνίας 5 Ιανουαρίου 2015, επισημαίνει ότι σύμφωνα με την Οδηγία της ΕΕ για τους Οικοτόπους (η οποία έχει με-ταφερθεί στην εθνική νομοθεσία με τον Νόμο 152(Ι)/2003) κάθε προτεινόμενο σχέδιο ή έργο, όχι άμεσα συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση μιας περιοχής Natura 2000, αλλά που ενδέχεται να την επηρεά-σει σημαντικά, καθαυτό ή σε συνδυασμό με άλλα έργα, υπόκειται σε Δέουσα Εκτίμηση και προτείνει όπως οποιαδήποτε εκμίσθωση γης από την Κυβέρνηση για τη δημιουργία έργου εντός περιοχής Natura 2000 να περιλαμβάνει σαφή όρο ότι η μελέτη δέουσας εκτίμησης θα προηγείται της εκμίσθωσης. Σε περίπτωση που η μελέτη δείξει ότι δεν υπάρχουν σημαντικές επιπτώσεις από το προγραμματιζόμενο έργο τότε μόνο να εκμισθώνεται.

Λίμνη Παραλιμνίου

H Επίτροπος Περιβάλλοντος μετά την ανάκληση της απαλλοτρίωσης που αφορούσε τις ιδιωτικές περιου-σίες εντός της περιοχής Νatura 2000 στη Λίμνη Παραλιμνίου, με επιστολή της, ημερομηνίας 30 Μαρτίου 2015, προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας εξέφρασε τους προβληματισμούς της ότι χωρίς την επίλυση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και την εξεύρεση μιας θεραπείας δίκαιης και για το κράτος και για τους ιδιοκτήτες δεν θα μπορέσει να εφαρμοσθεί το Διαχειριστικό Σχέδιο για την περιοχή, γεγονός το οποίο επαληθεύεται.


Δυστυχώς, μέχρι στιγμής η διαδικασία απαλλοτριώσεων των ακινήτων βρίσκεται σε στασιμότητα μετά την απόφαση της Κυβέρνησης για ανάκληση της απαλλοτρίωσης το 2014.

Πιστεύουμε ότι το θέμα του ιδιοκτησιακού καθεστώτος έπρεπε να είχε ήδη επιλυθεί στο τραπέζι του δια-λόγου μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών με τρόπο δίκαιο για τους ιδιοκτήτες και μέσω μιας βιώσιμης διαδικασίας για το κράτος.

Το Διαχειριστικό Σχέδιο για την Ειδική Ζώνη Διαχείρισης (ΕΖΔ) για τα είδη και τους οικοτόπους που φιλο-ξενεί εφαρμόζεται από το Τμήμα Περιβάλλοντος, και κάποιες από τις δράσεις που προτείνονται σε αυτό υλοποιούνται. Όμως, το Διαχειριστικό Σχέδιο δεν αποτελεί νομικό εργαλείο και δεν έχει κάποια νομικά δεσμευτική ισχύ.

Το νομικό πλαίσιο που διέπει την ΕΖΔ θα ολοκληρωθεί με την έκδοση Διατάγματος Διαχείρισης και Προστασίας της Φύσης από τον αρμόδιο Υπουργό με στόχο τη θεσμοθέτηση προστατευτικών μέτρων και απαγορεύσεων για τη διασφάλιση της περιοχής. Κατά την άποψή μας το Διάταγμα θα έπρεπε να είχε εκδοθεί.

Χερσόνησος Ακάμα

H Επίτροπος Περιβάλλοντος με επιστολές της ημερομηνίας 4 Μαΐου 2015 και 8 Ιανουαρίου 2016 προς τον Υπουργό Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, ημερομηνίας 8 Ιανουαρίου 2016 προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και 21 Αυγούστου 2017 προς τη Διευθύντρια του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως έθεσε τις απόψεις της για την προστασία της χερσονήσου του Ακάμα.

Η χερσόνησος του Ακάμα είναι μια από τις πιο σημαντικές φυσικές περιοχές της Κύπρου και εντάσσεται στο ευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Στη συγκεκριμένη περιοχή καταγρά-φηκαν 27 διαφορετικοί τύποι φυσικών οικοτόπων, 197 διαφορετικά είδη πουλιών, περισσότερα από 530 φυτά, εκ των οποίων τα 36 είναι ενδημικά, δηλαδή υπάρχουν μόνο στην Κύπρο και πουθενά αλλού στον κόσμο, και τα 23 είναι πολύ σπάνια.

Συμπερασματικά, στις επιστολές της η Επίτροπος αναφέρει ότι η φιλοσοφία του Διαχειριστικού Σχεδίου το οποίο εκπονήθηκε, έτυχε δημόσιας διαβούλευσης και παρουσιάστηκε, ως απαιτεί η ορθή διαδικασία, από τους μελετητές – οι οποίοι είχαν υπόψη τις αποφάσεις των προηγούμενων Υπουργικών Συμβουλίων καθώς και το Έργο της Διευθύντριας του έργου Ακάμα – είναι προς την ορθή κατεύθυνση.

Το εν λόγω Διαχειριστικό Σχέδιο είχε ως βασικό άξονα φιλοσοφίας την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και την ανάπτυξη των κοινοτήτων οι οποίες θα επωφελούντο ενός κοινού οικολογικού και οικονομι-κού κληροδοτήματος στο πλαίσιο της πράσινης ανάπτυξης και του καλώς νοούμενου δημοσίου συμφέ-ροντος ως προνοεί η Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.

Πιστεύουμε ότι είναι ορθό να εφαρμοσθεί ένα ενιαίο σχέδιο προστασίας που να περιλαμβάνει όχι μόνο τις περιοχές Natura 2000 αλλά και τις περιοχές των κοινοτήτων (συμπεριλαμβανομένης της Πέγειας), στο πλαίσιο της θεσμοθέτησης ενός Εθνικού Πάρκου.

Με τον τρόπο αυτό, οι κοινότητες θα έχουν το μεγαλύτερο δυνατό όφελος, το οποίο θα προκύψει από την ανάδειξη της περιοχής Natura 2000 ως περιοχής προστασίας και την κατάλληλη διαχείριση της ανάπτυξης


στα χωριά (διανυκτερεύσεις, χώροι εστίασης κ.λπ.) με τρόπο ενιαίο, συνολικό και οργανωμένο, γεγονός που θα προσδώσει έσοδα στην περιοχή και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας.

Επίσης, πιστεύουμε ότι η αλλαγή των υφιστάμενων πολεοδομικών ζωνών, που θα δρομολογήσει την οι-κοδόμηση στην περιοχή, μέσα από τον καταρτισμό ενός νέου Τοπικού Σχεδίου, εγκυμονεί τον κίνδυνο τερματισμού της όποιας ευκαιρίας ανάπτυξης των κοινοτήτων στην πορεία του χρόνου, σε περίπτωση που θα επεκτείνει το κέντρο βάρους της αγροτουριστικής ανάπτυξης πέρα από τις οικιστικές ζώνες των κοινοτήτων, γεγονός που πρέπει να προσεχθεί.

Τονίζεται ότι εδώ και 25 και πλέον χρόνια καμιά Κυβέρνηση, Υπουργικό Συμβούλιο, Πολεοδομική Αρχή ή άλλος μηχανισμός δεν τοποθετήθηκε θετικά στις διαδοχικές διεκδικήσεις και αμφισβητήσεις της Φοντάνα Αμορόζα, και θεωρούμε ότι η όποια Κυβέρνηση δεν πρέπει να πράξει κάτι διαφορετικό στο μέλλον.

Οι αποφάσεις προηγούμενων Υπουργικών Συμβουλίων, οι αποφάσεις δικαστηρίων, ο χαρακτηρισμός της περιοχής ως ειδικού ενδιαφέροντος, χαρακτήρα και φυσικής καλλονής, για την οποία έχει δημοσι-ευθεί Διάταγμα Διατήρησης με αρ. 114/89 ημερομηνίας 27/5/1989, οι ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις, καθώς και η διαχείριση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος από το κράτος με τρόπο που να αρμόζει σε μία Κυβέρνηση η οποία στηρίζει με διαφάνεια και δικαιοσύνη τα δικαιώματα όλων των πολιτών της, δεν αφή-νει, κατά την άποψή μας, περιθώρια για άλλες σκέψεις ή/και διευθετήσεις. Οι κάτοικοι της περιοχής περίμεναν και περιμένουν ακόμα τη στιγμή που στις κοινότητές τους θα υπάρξει ανάπτυξη από την οποία θα μπορούν να έχουν όφελος όλοι.

Η περιοχή του Ακάμα, που εμπίπτει στο Δίκτυο Νatura 2000 μαζί με τις κοινότητες και την ευρύτερη περιο-χή των κοινοτήτων, μπορεί να αποτελέσει οικολογικό και οικονομικό διαμάντι για τη χώρα μας και είμαστε βέβαιοι ότι το όραμα αυτό με τη βοήθεια όλων μπορεί να υλοποιηθεί.

Η περιοχή βρίσκεται συχνά υπό απειλή λόγω του κατακερματισμού αρμοδιοτήτων (η περιοχή προστατεύ-εται από εθνικές και ευρωπαϊκές οδηγίες και την ευθύνη εφαρμογής τους την έχουν διάφορα Τμήματα του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος καθώς και άλλα Υπουργεία) και της υποβάθμισης από ανεξέλεγκτες αναπτύξεις και ασύμβατες δραστηριότητες.

Κατά την άποψή μας απαιτείται:

H θέσπιση ενός ολοκληρωμένου, δεσμευτικού και αποτελεσματικού καθεστώτος προστασίας των περι-οχών του Δικτύου Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Χερσόνησος Ακάμα.

1. Η διασφάλιση μίας ορθής, έγκαιρης και επαρκούς διαδικασίας εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον από ορισμένα έργα και σχέδια, τα οποία χωροθετούνται εντός ή/και πλησίον των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 και δύναται να τις επηρεάζουν σημαντικά.

2. Η υιοθέτηση και εφαρμογή μίας διαφανούς και συμμετοχικής διαδικασίας προέλεγχου (screening) των επιπτώσεων στο περιβάλλον από ορισμένες δραστηριότητες, οι οποίες χωροθετούνται εντός ή/και πλησίον των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 και δύναται να τις επηρεάζουν σημαντικά.


3. Ο άμεσος τερματισμός όλων των παράνομων επεμβάσεων (κατεδάφιση παράνομων κατασκευώνκαι απομάκρυνση παράνομων υποστατικών), καθώς και η αποτελεσματική εφαρμογή τηςισχύουσας νομοθεσίας για την πρόληψη και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς.

Διαχειριστικός Έλεγχος για τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα και αφορούν την προστασία των περιοχών που περιλαμβάνονται στο Δίκτυο NATURA 2000

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος ζήτησε, με επιστολή της προς τον Γενικό Ελεγκτή της Κυπριακής Δημοκρατίας, τη διενέργεια διαχειριστικού ελέγχου ώστε να ξεκαθαρίσουν τα μέτρα προστασίας που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των διαχειριστικών σχεδίων, για τα οποία η Κυπριακή Δημοκρατία έχει πληρώσει μεγάλα ποσά, καθώς και ο βαθμός υλοποίησης των υποχρεώσε-ων της Κυπριακής Δημοκρατίας έναντι της ΕΕ. Ο Γενικός Ελεγκτής σε απάντησή του αναφέρει ότι ο εν λόγω Διαχειριστικός Έλεγχος θα αρχίσει μόλις ολοκληρωθεί ο Διαχειριστικός Έλεγχος των συστημάτων ανακύκλωσης και διαχείρισης αποβλήτων που εδρεύουν στην Κύπρο τον οποίο, επίσης, έχει ζητήσει η Επίτροπος Περιβάλλοντος και ο οποίος αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο του 2017.

Πενταδάκτυλος

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, μετά από συνάντηση και συνεννόηση με το Υπουργείο Εξωτερικών, συνα-ντήσεις με όλους τους πολιτικούς αρχηγούς και μετά από συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος όπου συμμετείχαν και ευρωβουλευτές, ανέλαβε, τον Μάρτιο του 2014, τη δημιουργία εντύπου με υλικό για τον Πενταδάκτυλο και την επιτελούμενη καταστροφή του από την ανεξέλεγκτη λα-τόμηση.

Με τη συμβολή του Γραφείου της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, του Υπουργείου Εξωτερικών, του Τμήματος Περιβάλλοντος, του Τμήματος Λατομείων, του Τμήματος Δασών και του Πανεπιστημίου Frederick το έντυπο έχει ετοιμασθεί και διανεμηθεί σε όλους τους αρμοδίους.

Η υπό αναφορά έκδοση έχει συνταχθεί στην αγγλική γλώσσα ώστε να αποτελέσει εργαλείο ενημέρωσης Ευρωπαίων και άλλων ξένων αξιωματούχων, με στόχο την άσκηση πιέσεων προς τις κατοχικές Αρχές για εφαρμογή μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας και τερματισμό της παράνομη λατόμησης.Η Κύπρος έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός βοτανικού παράδεισου. Πάνω από 8% των φυτών του νησιού, δηλαδή 145 διαφορετικά είδη και υποείδη, είναι ενδημικά της Κύπρου και μοναδικά για την Ευρώπη αλλά και παγκόσμια, εκ των οποίων τα 56 είναι ενδημικά του Πενταδακτύλου.

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, ο Πενταδάκτυλος, ως οικότοπος με όλα τα μοναδικά είδη και υποείδη χλωρίδας και πανίδας τα οποία φιλοξενεί, έχει υποστεί τεράστια και ανεξέλεγκτη πίεση από μη βιώσιμες δραστηριότητες (λατομεία, δόμηση κ.ά.) που έχουν επηρεάσει τη μορφολογία της οροσειράς και τους φυσικούς οικοτόπους και απειλούν με εξαφάνιση είδη χλωρίδας και πανίδας.

Στον Πενταδάκτυλο υπάρχουν 14 σημαντικοί τύποι οικοτόπων, από τους οποίους οι τέσσερις αποτελούν οικοτόπους προτεραιότητας, σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η οροσειρά του Πενταδάκτυλου διαδραματίζει σημαντικό ρόλο καθώς παρέχει ενδιαιτήματα και περιο-χές αναπαραγωγής για διάφορα είδη ζώων και πουλιών.


Συγκεκριμένα, έχουν αναγνωριστεί 18 είδη ερπετών, πολλά από τα οποία περιλαμβάνονται στα παραρ-τήματα της Οδηγίας για τους Οικοτόπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ τα σπήλαια του Πενταδάκτυλου παρέχουν θέσεις φωλιάσματος για τη σπάνια, προστατευόμενη αιγυπτιακή φρουτονυκτερίδα (Rousettus aegyptiacus) και πολλά άλλα προστατευόμενα είδη νυχτερίδων.

Επίσης, στην περιοχή έχουν αναγνωριστεί 30 είδη πουλιών του Παραρτήματος I της Οδηγίας των Πουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Οδηγία 2009/147/EΕ), μεταξύ άλλων, του σπιζαετού (Aquila fasciata), της αετο-βαρβακίνας (Buteo rufinus) και του γύπα (Gyps fulvus).

Δυστυχώς, αυτή η μοναδική περιοχή κινδυνεύει να καταστραφεί λόγω της υπερβολικής λατόμησης, της υπερβόσκησης, των σκουπιδιών, του παράνομου κυνηγίου, της οικοδομικής ανάπτυξης και των στρατιω-τικών δραστηριοτήτων.

Τριάντα έξι (36) παράνομα λατομεία δραστηριοποιούνται στην οροσειρά του Πενταδακτύλου με απο-τέλεσμα τη μεταβολή του ανάγλυφου, την απώλεια σημαντικών οικοτόπων και τον κίνδυνο εξαφάνισης σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας.

Κύπριοι επιστήμονες, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, προειδοποιούν ότι αν η λατόμηση δεν σταματή-σει, οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον θα είναι μόνιμες και μη αναστρέψιμες γι’ αυτό και είναι σημα-ντικό να ληφθούν άμεσα μέτρα προστασίας.

Η εν λόγω έκδοση έχει ως στόχο να φέρει το θέμα στο προσκήνιο, ζητώντας δράση από τη διεθνή κοινό-τητα για την προστασία του περιβάλλοντος στις μη ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές και κυρίως για τη διατήρηση της μορφολογίας της οροσειράς Πενταδακτύλου και την προστασία των ειδών και οικο-τόπων.

Ήδη το έντυπο έχει παραδοθεί στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, τον Πρόεδρο της Βουλής, τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών και τον Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωκοινοβουλίου στην Κύπρο. Επίσης, έχει σταλεί μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών σε όλες τις Πρεσβείες που διατηρεί η Κυπριακή Δημοκρατία, στους Κύπριους Ευρωβουλευτές, τα κόμματα και τους κατεχόμενους δήμους.

H έκδοση είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Γραφείου Επιτρόπου Περιβάλλοντος http://www.ec.gov.cy

Επίδοση της έκδοσης για τον Πενταδάκτυλο "Pentadaktylos mountain range. A unique natural heritage at risk" στον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Αλέξανδρο Ζήνων, στις 24 Μαρτίου 2017.


5 . Λατομεία

Με βάση τα στοιχεία που είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα του Τμήματος Μεταλλείων, υπάρχουν παγκύ-πρια περίπου 200 λατομεία που παράγουν διάφορα πετρώματα και βιομηχανικά ορυκτά, εκ των οποίων περί τα 45 βρίσκονται στο τελικό στάδιο εκμετάλλευσης και αποκατάστασης του χώρου των λατομικών εργασιών.

Με βάση τα σημερινά οικονομικά δεδομένα, ο αριθμός των λατομικών υλικών που χρειάζεται η οικο-δομική βιομηχανία έχει μειωθεί. Αν συνυπολογίσουμε την ύπαρξη του εθνικού στόχου της Κυπριακής Δημοκρατίας για επιστροφή του 70% των ανακυκλώσιμων υλικών που εξάγονται από τις Μονάδες Ανακύκλωσης στην οικοδομική βιομηχανία ως δευτερογενούς υλικού μέχρι το 2020 καθώς και τη δυνα-τότητα εισαγωγής υλικών, τότε ο υπολογισμός των πιθανών ποσοτήτων ζήτησης από την αγορά θα πρέπει να αναθεωρηθεί στη βάση των νέων δεδομένων.

Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, πρότασή μας είναι όπως μην παραχωρηθεί οποιαδήποτε άλλη άδεια για λατομικές δραστηριότητες εκτός λατομικών πολεοδομικών ζωνών.

6 . Πυρκαγιές

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, μετά την οικολογική καταστροφή που έχει συντελεστεί από την πυρκαγιά στην κοιλάδα της Σολέας, απέστειλε προς τους αρμόδιους φορείς και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης αναλυτικό κείμενο στο οποίο επεξηγούσε τη σημασία των δασών και κατέγραφε μέτρα πρόληψης, προ-στασίας και αποκατάστασης.

Συνοπτικά, ανέφερε τα ακόλουθα:

Σημασία των δασών

Το δάσος είναι ένας ανεκτίμητος ανανεώσιμος, φυσικός και πλουτοπαραγωγικός πόρος που παρέχει αγαθά και υπηρεσίες οι οποίες συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων της περιοχής. Επίσης, τα δέντρα και το πράσινο γενικότερα αποτελούν θεραπευτικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της (απερήμωση, διάβρωση, λειψυδρία, αύξηση της θερμοκρασίας κ.λπ.).

Οι δασικές πυρκαγιές θεωρούνται φυσικό φαινόμενο και αναπόσπαστο στοιχείο των μεσογειακών δασι-κών οικοσυστημάτων νοουμένου ότι δεν προκαλούνται από ανθρώπινο χέρι αλλά από αβιοτικούς παρά-γοντες όπως είναι η αστραπή ή η αυτοανάφλεξη.

Η φύση μπορεί να αναγεννηθεί

Έχοντας υποστεί την επαναλαμβανόμενη δράση της φωτιάς κατά τη διάρκεια της εξέλιξής τους, τα μεσο-γειακά οικοσυστήματα έχουν αναπτύξει ειδικές ιδιότητες προσαρμογής για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου, εξασφαλίζοντας έτσι την επιβίωσή τους στον χρόνο.


Βασικές διαδικασίες αποκατάστασης

Εφόσον οι συστάδες που κάηκαν ήταν κανονικής ηλικίας (άνω των 20 χρόνων), κατά την οποία τα δέντρα καρποφορούν άφθονα, η φυσική αναγέννηση είναι τις περισσότερες φορές εξασφαλισμένη, επειδή τα είδη αυτά έχουν αναπτύξει μηχανισμούς προσαρμογής στη φωτιά, με συνέπεια να επωφελούνται από τις μεταπυρικές συνθήκες και να αναγεννώνται εύκολα. Στις περιπτώσεις αυτές, η οποιαδήποτε αναδασω-τική επέμβαση πρέπει να πραγματοποιηθεί μετά την παρέλευση δύο - τριών ετών, περίοδος που κρίνεται απαραίτητη για την εκτίμηση της επιτυχούς ή όχι εγκατάστασης της φυσικής αναγέννησης. Η φυσική μέθοδος στηρίζεται στην άρση των αιτιών που αυξάνουν την υποβάθμιση (π.χ. διάβρωση, υπερβόσκηση κ.λπ.) και αφήνει τη φύση να λειτουργήσει μόνη της.

Πρώτο μέτρο διαχείρισης που πρέπει να ληφθεί

Η καταστροφή της βλάστησης και των φυτικών υπολειμμάτων (φύλλων, χούμου κ.λπ.) της επιφάνειας μιας λεκάνης απορροής από πυρκαγιές συντελεί στην αύξηση της απορροής και της διάβρωσης του εδά-φους από ισχυρές βροχοπτώσεις και τελικά στη δημιουργία πλημμυρικών φαινομένων στην αντίστοιχη πεδινή περιοχή.

Ποια έργα πρέπει να γίνουν;

Κρίνεται επιβεβλημένη η εκτέλεση όλων των απαραίτητων έργων για τον περιορισμό της διάβρωσης σε ολόκληρη την έκταση, την κατακράτηση των μεγαλύτερων κατά το δυνατόν ποσοτήτων φερτών υλικών και την ομαλή πορεία των πλεοναζόντων νερών. Τα έργα που πρέπει να γίνουν άμεσα είναι η δημιουργία κλαδοπλεγμάτων και κορμοδεμάτων.

Πότε πρέπει να γίνουν οι αναδασώσεις;

Όλα πρέπει να γίνονται στον σωστό χρόνο και με τον σωστό τρόπο. Οι αναδασώσεις πρέπει να γίνουν με σχέδιο και οργάνωση στη βάση επιστημονικής γνώσης. Με το να καταπατούμε τις καμένες εκτάσεις προκαλούμε ζημιά και όχι όφελος αφού το έδαφος αποτελεί φυσική τράπεζα σπερμάτων.

Πυροπροστασία των δασικών περιοχών

Για την πυροπροστασία των δασικών περιοχών είναι απαραίτητη η λήψη μέτρων που ξεκινούν από την ορθολογική διαχείριση του οικοσυστήματος και φθάνουν έως την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων πρό-ληψης και έγκυρου συναγερμού κινητοποίησης για την κατάσβεση. Καταρχάς, χρειάζεται η λεπτομερής επιστημονική περιγραφή των αβιοτικών και βιοτικών παραγόντων κάθε δασικής περιοχής έτσι ώστε να διαγνωστεί η επικινδυνότητα ανάφλεξης και οι δυνατότητες φυσικής αναγέννησης του οικοσυστήματος μετά από ενδεχόμενη πυρκαγιά. Επίσης, η εφαρμογή μεθόδων όμως η «προγραμματισμένη πυρκαγιά» θα μπορούσε να προσφέρει σημαντική αντιπυρική προστασία.

Νομοθεσία

Υπάρχει ο περί Προλήψεως Πυρκαγιών στην Ύπαιθρο Νόμος (http://cylaw.org/nomoi/enop/non-ind/1988_1_220/full.html) ο οποίος επιτρέπει το καψάλισμα σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους και περιλαμβάνει και ποινές.


Κατά την άποψή μας, το καψάλισμα χόρτων και κλαδεμάτων πρέπει να απαγορευτεί και η βιομάζα αυτή να χρησιμοποιείται για κομποστοποίηση και ενεργειακή αξιοποίηση, μέσα από ένα σύστημα συλλογής και διαχείρισης.

Τα υλικά αυτά δεν είναι άχρηστα για να καίγονται ως άχρηστα υλικά. Σε μια ευρωπαϊκή χώρα η καύση δεν μπορεί να αποτελεί εργαλείο διαχείρισης.

Οι νομοθεσίες πρέπει να τηρούνται και οι παρανομούντες να είναι υπόλογοι. Βέβαια αυτό είναι έργο της Αστυνομίας αλλά έμμεσα και των πολιτών οι οποίοι θα πρέπει να καταγγέλλουν μια παρανομία όταν πέφτει στην αντίληψή τους. Η ανοχή είναι συνενοχή και αυτό οφείλουμε να το εμπεδώσουμε και να μην είμαστε ανεκτικοί ούτε ως Πολιτεία ούτε ως κοινωνία.

Μέτρα πρόληψης

Κάποια μέτρα πρόληψης που πρέπει είτε να ενισχυθούν είτε να δημιουργηθούν είναι:

• Η απόκτηση (εφόσον κριθεί αναγκαίο κατόπιν μελέτης) επαρκών μέσων εναέριας πυρόσβεσης.

• Η οργάνωση πυκνού δικτύου παρατηρητηρίων και η εμπλοκή στη στελέχωσή τους των εθελοντώνκαι ομάδων μη κυβερνητικών οργανώσεων.

• Η δημιουργία επαρκών δεξαμενών πυρόσβεσης.

• Ο εξοπλισμός όλων των κοινοτήτων με ευκίνητα πυροσβεστικά οχήματα και η οργάνωση ομάδωνάμεσης επέμβασης από τις κοινότητες.

• Η δημιουργία των κατάλληλων και σωστά μελετημένων αντιπυρικών ζωνών.

• Η δημιουργία κινητής μονάδας κρίσης, πλήρως εξοπλισμένης με ηλεκτρονικά και άλλα μέσα.

• Η δημιουργία μόνιμων και έγκαιρων μηχανισμών αλληλεγγύης με τις χώρες της ΕυρωπαϊκήςΈνωσης και τις γειτονικές μας χώρες.

• Η τροποποίηση νομοθεσιών όπου χρειάζεται.

• Ο συντονισμός των σχεδίων αντιμετώπισης κρίσεων από ένα και μόνο Υπουργείο με τησυνεργασία πάντα των διαφόρων Υπηρεσιών που εμπλέκονται, ανάλογα με τη φύση της κρίσης.

Όλα τα πιο πάνω καθώς και άλλες χρήσιμες απόψεις θα πρέπει να μελετηθούν και να εφαρμοσθούν με στόχο την πρόληψη αλλά και την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.

Η πρόληψη δεν είναι υπόθεση μόνο της Πολιτείας. Είναι υπόθεση όλων μας αφού ο πρώτος κανόνας είναι η αποφυγή της ανθρώπινης αμέλειας η οποία έχει αγγίξει το όριο της ιεροσυλίας.

Κατά την άποψή μας, οι ποινές για εγκλήματα που αφορούν την καταστροφή του περιβάλλοντος θα πρέπει να είναι αυστηρές αφού το περιβάλλον αποτελεί κληρονομιά όλων μας. Επίσης, η δημιουργία


οικολογικής συνείδησης μέσα από την παιδεία και την ενημέρωση συμβάλλει στην αποφυγή τέτοιων δυ-σάρεστων γεγονότων.

Τι πρέπει να γίνει:

• To βασικότερο θέμα είναι η διατήρηση του εδάφους και η αντιμετώπιση του κινδύνου τηςδιάβρωσης.

• Η φυσική αναγέννηση αποτελεί την ορθή αντιμετώπιση για το είδος της βλάστησης που έχει χαθεί.

• Η βόσκηση και το κυνήγι εντός των καμένων περιοχών πρέπει να απαγορευτεί.

• Η πρόσβαση στον χώρο πρέπει να επιτρέπεται μόνο σε αυτούς που έχουν ουσιαστική εργασία.

• Δεν πρέπει να δοθούν άδειες για εκμετάλλευση του καμένου ξύλου, και η περιοχή πρέπει ναεπιτηρείται συστηματικά προς αποφυγή κλοπής της ξυλείας.

• Στις περιοχές που κάηκαν και περιλαμβάνονται στο Δίκτυο Natura 2000, οι όποιες παρεμβάσειςαπαιτούν πρώτα ειδικές μελέτες.

• Όλες οι μελέτες θα πρέπει να λάβουν υπόψη την αλλαγή του κλίματος.

• Η Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή έχει ολοκληρωθεί. Κατά την άποψημας, πρέπει να αρχίσει να εφαρμόζεται με πρακτικά μέτρα άμεσα. Πρέπει να δοθεί έμφαση στηνπροσπάθεια για εξεύρεση των απαραίτητων κονδυλίων.

• Επίσης, πρέπει να εφαρμοσθεί και να χρηματοδοτηθεί άμεσα η πολιτική για την ερημοποίηση.

• Η πολιτική για την μεμονωμένη κατοικία πρέπει να αναθεωρηθεί. Δεν γίνεται να μεταφέρονταιδραστηριότητες του οικιστικού περιβάλλοντος δίπλα στο δάσος ή/και άλλες ευαίσθητεςφυσικές εκτάσεις.

• Επίσης, η εκμίσθωση κρατικής δασικής γης θα πρέπει να γίνεται μόνο για έργα που στόχο έχουντην προστασία του δάσους και της βιοποικιλότητας, στο πλαίσιο συγκεκριμένων προγραμμάτωνπράσινης ανάπτυξης.

h Επίτροπος Περιβάλλοντος παρευρέθηκε σε σύσκεψη στη Γαλάτα, που συγκάλεσε στις 20 Ιουλίου 2016 το Τμήμα Δασών στα Γραφεία της Αναπτυξιακής Εταιρείας Τροόδους, με τους κοινοτάρχες της περιοχής για

τον συντονισμό της προσπάθειας για αποκατάσταση της καμένης περιοχής.


7 . Διαχείριση Παραλιών

Η διαχείριση των παράκτιων πόρων είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την οικονομία μιας χώρας, ως πόρος για την παραγωγή τροφίμων καθώς και τη βιομηχανία του τουρισμού. Η κατάχρηση ή η κακή χρή-ση των παράκτιων πόρων μπορεί να προκαλέσει τη μείωσή τους πέρα από τα όρια βιωσιμότητάς τους. Παράλληλα, η παράκτια ζώνη συνδέεται άμεσα με ανθρωπογενείς δραστηριότητες οι οποίες στις πλεί-στες των περιπτώσεων έχουν ως αποτέλεσμα την ποιοτική υποβάθμιση του περιβάλλοντος.

Οι παράγοντες αυτοί μπορούν να διακριθούν σε δύο κύριες κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία αφορά τη ρύπανση των παράκτιων ζωνών, ενώ η δεύτερη κατηγορία αφορά την υποβάθμιση των πόρων και των οικοτόπων.

Η αποστράγγιση υγροτόπων, η εξόρυξη άμμου, η δημιουργία ξενοδοχειακών μονάδων και η δημιουργία μαρίνων και λιμανιών, χωρίς τη διεξαγωγή εμπεριστατωμένων περιβαλλοντικών μελετών, αποτελούν ορι-σμένα μόνο παραδείγματα που έχουν ως αποτέλεσμα την καταστροφή πολλών θαλάσσιων ενδιαιτημάτων εντός της παράκτιας ζώνης καθώς και τη διάβρωση της ακτογραμμής.

Ο σχεδιασμός οργανωμένων χώρων παραλίας με αρχές αειφορικής διαχείρισης αποτελεί βασικό ζητού-μενο για την Κύπρο, καθότι ο τουρισμός αποτελεί τη βαριά βιομηχανία της χώρας.

Η «αειφόρα οργανωμένη παραλία» είναι αυτή που διαθέτει τις κατάλληλες υποδομές ασφάλειας για τους χρήστες και παρέχει όλες τις ανέσεις, χωρίς όμως να δημιουργούνται περιβαλλοντικές ή κοινωνικές πιέσεις στην περιοχή.

Βασικές προϋποθέσεις για τον σχεδιασμό μια οργανωμένης παραλίας σύμφωνα με τις αρχές της αειφό-ρου διαχείρισης αποτελούν:

• Η τήρηση της νομοθεσίας αναφορικά με τη ποιότητα των υδάτων.

• Η εμπλοκή όλων των ενδιαφερομένων μερών (Πολιτεία, επιχειρήσεις, πολίτες).

• Η ισχυρή θέληση της Πολιτείας να θέσει όρους και κανόνες σχετικά με τη διαχείριση των οργανωμένων παραλιών.

Ο σχεδιασμός μιας οργανωμένης παραλίας με βάση τις αρχές της αειφόρου διαχείρισης περιλαμβάνει:

• την αξιολόγηση και τη διαχείριση των περιβαλλοντικών κινδύνων που υπάρχουν στις παραλίες (οργανωμένοι χώροι της παραλιακής ζώνης),

• την εξασφάλιση ελάχιστων απαιτούμενων υποδομών άνεσης και ασφάλειας,

• τη διασφάλιση της ένταξης καλών πρακτικών διαχείρισης,

• την περιβαλλοντική διαχείριση βάσει των απαιτήσεων διεθνών προτύπων,


• τον σχεδιασμό ασφαλών υποδομών, με βάση το πληθυσμιακό δυναμικό στο οποίο μπορεί να ανταπεξέλθει μια παραλία χωρίς να επιβαρύνεται το φυσικό περιβάλλον,

• την παρακολούθηση της ικανοποίησης των χρηστών,

• την εκπαίδευση του προσωπικού που εργάζεται στη παραλία και

• την προβολή της παραλίας σε διάφορα μέσα και συνέδρια ως εφαρμογή καλής πρακτικής.

Στόχος μας πρέπει να είναι η ανάπτυξη του βιώσιμου τουρισμού με την ενσωμάτωση όλων των περιβαλ-λοντικών κριτηρίων στις διαχειριστικές πρακτικές των παραλιών μας.

Οι πράσινες παραλίες, με βάσει κριτήρια όπως είναι η ασφάλεια, η ποιότητα των νερών, οι διευκολύνσεις, η τοπογραφία και η διαχείριση των απορριμμάτων, θα πρέπει να αποκτήσουν ένα κωδικό όνομα ώστε να δίδεται το δικαίωμα στον χρήστη, εύκολα, να επιλέγει το είδος της παραλίας αλλά και το επίπεδο των προσφερόμενων υπηρεσιών που επιθυμεί να έχει.

Παρόλα ταύτα, με λύπη μας παρατηρούμε διάφορες επεμβάσεις από δήμους και κοινότητες σε παραλίες που καθόλου δεν συντείνουν στην αειφόρο ανάπτυξη των παραλιών, παρά μόνο στο να εξυπηρετήσουν όσους περισσότερους επισκέπτες γίνεται, αγνοώντας τον βαθμό των ανέσεων που θα τους παρέχουν καθώς και τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος της κάθε περιοχής.

Η επίλυση των προβλημάτων που αφορούν την παράλια ζώνη απαιτεί, κατά την άποψή μας, μια ολοκλη-ρωμένη διαχείριση η οποία θα περιλαμβάνει τη συμμετοχή των αρμόδιων κυβερνητικών τμημάτων, της τοπικής αυτοδιοίκησης, των ιδιωτικών φορέων και των ίδιων των πολιτών.

Η ανυπαρξία εθνικής στρατηγικής για τη διαχείριση των παραλιών επιβαρύνει την κατάσταση, ειδικά σε συνάρτηση με τα νομοθετικά κενά που παρατηρούνται.

Η Έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για τη Διαχείριση των Παραλιών της Κύπρου, η οποία ολοκληρώθηκε και παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2014, περιγράφει με αντικειμενικό τρόπο την υφιστάμενη κατάσταση όσον αφορά τη διαχείριση των παραλιών. Η Έκθεση αυτή αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την Πολιτεία αφού όλα τα προβλήματα καταγράφονται καθώς και κάποια προτεινόμενα μέτρα για επίλυσή τους.

Ως Γραφείο συμφωνούμε με όλες τις επισημάνσεις οι οποίες αναφέρονται στην Έκθεση του Γενικού Ελεγκτή για τη Διαχείριση των Παραλιών της Κύπρου και τονίζουμε ότι δεν φαίνεται μέχρι σήμερα να έχουν υιοθετηθεί και εφαρμοσθεί ουσιαστικά μέτρα θεραπείας.

Θεωρούμε σημαντικές τις προσπάθειες του Υπουργείου Εσωτερικών για καταγραφή όλων των παράνο-μων επεμβάσεων στη Ζώνη Προστασίας της Παραλίας (ΖΠΠ) και αναμένουμε τη λήψη μέτρων για πάταξη της παρανομίας και αποκατάσταση της ζημιάς. Σε αρκετές περιπτώσεις επιδεικνύεται μεγάλη ανοχή από την πλευρά της Πολιτείας και δεν τηρούνται οι ευρωπαϊκές Οδηγίες και οι εθνικές νομοθεσίες.


Δέον να σημειωθεί ότι η Κύπρος βρίσκεται σε διαδικασία για την εναρμόνιση της κυπριακής νομοθεσίας με το κοινοτικό κεκτημένο, γνωστό και ως Πρωτόκολλο της Βαρκελώνης, το οποίο στοχεύει στη θέσπιση νομικού πλαισίου για την «Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιων Περιοχών».

Το Πρωτόκολλο κυρώθηκε από έξι από τα επτά ευρωπαϊκά μεσογειακά μέρη που είναι συμβαλλόμενα στη Σύμβαση και τέθηκε σε ισχύ στις 24 Μαρτίου 2011. Η υπογραφή και η κύρωση του Πρωτοκόλλου από την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ευρωπαϊκό δίκαιο και δεσμεύει τα κράτη μέλη και τα ινστιτούτα της. Συνεπώς, η εφαρμογή του είναι δεσμευτική και για την Κύπρο, παρόλο που είναι το μόνο συμβαλλόμενο μέρος που δεν το υπόγραψε. Μεταξύ 2011 και 2013, ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας σημείωσε την υποχρέωση της Κύπρου να κυρώσει το Πρωτόκολλο ή να εφαρμόσει τις διατάξεις του προτού το κυ-ρώσει, αφού είναι δεσμευτικό ως πράξη της ΕΕ.

Το 2014 υποβλήθηκε πρόταση από το Υπουργείο Εσωτερικών προς τη Νομική Υπηρεσία για τροποποίηση του όρου «παραλία» από 100 υάρδες σε 100 μέτρα (σύμφωνα με το Άρθρο 8 της Σύμβασης), ωστόσο από τότε μέχρι σήμερα εκκρεμεί η Γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα και η εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με τον Κανονισμό της ΕΕ και το Έβδομο Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης.

Άποψή μας είναι ότι με την επικύρωση και υιοθέτηση του συγκεκριμένου Πρωτοκόλλου, εκτός της εκπλή-ρωσης των υποχρεώσεών μας ως κράτους μέλους, έχουμε να αποκομίσουμε πολλαπλά οφέλη, καθώς θα προωθηθεί η ολοκληρωτική διαχείριση των παράκτιων ζωνών, λαμβάνοντας υπόψη την προστασία των περιοχών οικολογικού και μορφολογικού ενδιαφέροντος, αλλά και η ορθολογιστική χρήση των φυσικών πόρων.

8 . Ρύπανση της θάλασσας

Η σύσταση Φορέα ή Επιτροπής που να συντονίζει τα αρμόδια Τμήματα και φορείς για θέματα που σχετίζονται με τη θάλασσα με στόχο την υλοποίηση εθνικής στρατηγικής, όπως προκύπτει και μέσα από τις ευρωπαϊκές Οδηγίες, αποτελούσε το πρώτο και σημαντικότερο σημείο των εισηγήσεων της Επιτρόπου στις επιστολές που έχει αποστείλει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους/τις συναρμόδι-ους/ες Υπουργούς.

Η Επίτροπος, με επιστολή της προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ημερομηνίας 1 Ιουνίου 2017 και σε συνέχεια προηγούμενης επιστολής της ημερομηνίας 10 Αυγούστου 2016 καθώς και επιστολής της ημερομηνίας 6 Φεβρουαρίου 2017 προς τις/τους Υπουργούς Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού και Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, και έχοντας διαμορφώσει άποψη για τον χειρισμό του εν λόγω θέματος μετά από σειρά συσκέψεων οι οποίες πραγματοποιούνται (μετά από αποδοχή εισήγησής της από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων) σε μηνιαία βάση αρχής γενομένης από τον Σεπτέμβριο του 2016, υπό τον Γενικό Διευθυντή σε συνεργασία με την Επίτροπο, πρότεινε τα ακόλουθα:

• Σύσταση Φορέα ή Επιτροπής που να συντονίζει τα αρμόδια Τμήματα και φορείς για θέματα που σχετίζονται με τη θάλασσα με στόχο την υλοποίηση εθνικής στρατηγικής, όπως προκύπτει και μέσα από τις ευρωπαϊκές Οδηγίες.


• Στο παρόν στάδιο, ο συντονιστικός ρόλος να ανατεθεί στο Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων το οποίο έχει και την αρμοδιότητα της εφαρμογής του Νόμου περί της Διεθνούς Σύμβασης περί Προλήψεως της Ρύπανσης της Θάλασσας (κυρωτικούς) και περί Συναφών Θεμάτων Νόμων.

• Η αρμοδιότητα για την εφαρμογή της Οδηγίας 2000/59/ΕΚ και οι περί ευκολιών Υποδοχής και Απαγόρευσης Απόρριψης στη Θάλασσα Αποβλήτων Πλοίου και Καταλοίπων Φορτίου Κανονισμοί 2003(Κ.Δ.Π.771/2003) να μεταφερθεί από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος (Τμήμα Περιβάλλοντος).

• Η Λιμενική Αστυνομία να ενισχυθεί με προσωπικό και μέσα ώστε να μπορεί να στηρίξει ακόμα πιο αποτελεσματικά την αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης της θάλασσας.

• Για το θέμα αντιμετώπισης της ρύπανσης από λύματα δεν υπάρχει βάσει νόμου αρμόδιος φορέας. Αρμοδιότητα για αντιμετώπιση της ρύπανσης από πετρελαιοειδή έχει βάσει νόμου το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών αλλά όχι για λύματα. Το νομοθετικό κενό πρέπει να καλυφθεί με τροποποίηση του νόμου που διέπει και την υποχρέωση για ρύπανση από πετρελαιοειδή.

• Θα πρέπει να υπάρχει δυνατότητα αγοράς υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα για αντιρύπανση από λύματα αφού αυτήν τη στιγμή κανένα Τμήμα διαθέτει εξοπλισμό ή προϋπολογισμό αντιμετώπισης του φαινομένου.

• Θα πρέπει να γίνει μια εμπεριστατωμένη επιστημονική μελέτη η οποία να ξεκαθαρίζει με σαφήνεια τις πιθανές πηγές ρύπανσης και να προτείνει μέτρα πρόληψης και θεραπείας.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω ότι ως αποτέλεσμα της προσπάθειας της Συντονιστικής Επιτροπής υπό τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και σε συνεργασία με την Επίτροπο Περιβάλλοντος έχουν γίνει τα ακόλουθα:

• Το Νέο Λιμάνι Λεμεσού συνδέθηκε με το αποχετευτικό σύστημα της πόλης, μέτρο το οποίο αναμένεται να βελτιώσει ακόμα περισσότερο την πρόληψη της ρύπανσης στη θαλάσσια περιοχή της Λεμεσού. Σε συνεργασία με το Συμβούλιου Αποχετεύσεων Λεμεσού - Αμαθούντας, έχει συμφωνηθεί και εγκριθεί η υποδομή και σχετική διαδικασία προεπεξεργασίας των λυμάτων πριν τη ρίψη στο σύστημα.

• Έχει επιθεωρηθεί από τα αρμόδια Τμήματα και έχει πιστοποιηθεί η εταιρεία συλλογής λυμάτων στο Λιμάνι Λεμεσού από το Τμήμα Περιβάλλοντος.

• Η Αρχή Λιμένων και το Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας διενεργούν τακτικούς ελέγχους στα πλοία τα οποία παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο αγκυροβόλιο. Οι έλεγχοι αυτοί έχουν στόχο την εξακρίβωση της ορθολογιστικής και νομότυπης διαχείρισης όλων των κατηγοριών αποβλήτων των σκαφών.

• Έχει τεθεί σε εφαρμογή το επανασχεδιασμένο σύστημα διαχείρισης αποβλήτων πλοίων, με το οποίο η Αρχή Λιμένων μπορεί να εντοπίζει αυτόματα όλα τα εμπορικά πλοία που θα πρέπει


να παραδίδουν λύματα, προβαίνει σε στοχευμένες επιθεωρήσεις και προσφέρει υπηρεσίες παραλαβής και μεταφοράς λυμάτων.

• Στο Παλιό Λιμάνι Λεμεσού ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση υποδομής λυμάτων και παρακολουθείται με κλειστό σύστημα παρακολούθησης.

• Το Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας προβαίνει σε εντατικές και αυξημένες επιθεωρήσεις πλοίων και ακτοπλοϊκών σκαφών που χρησιμοποιούν τα λιμάνια με στόχο την αποφυγή της θαλάσσιας ρύπανσης.

• Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών και το Τμήμα Περιβάλλοντος έχουν στείλει ενημερωτικές εγκυκλίους για ορθή χρήση των διαδικασιών παραλαβής και διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία.

• Η Λιμενική Αστυνομία έχει αυξήσει τις περιπολίες της στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου.

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος με ανακοίνωση Τύπου εξέφρασε την ικανοποίησή της για την υιοθέτηση της πρότασής της για σύσταση Συντονιστικής Επιτροπής για την αντιμετώπιση περιστατικών θαλάσσιας ρύ-πανσης που ελήφθη την Πέμπτη 3 Αυγούστου 2017 σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Μεταφορών υπό την προεδρία του Υπουργού Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και στην παρουσία του Υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, της ιδίας και όλων των εμπλεκόμε-νων φορέων, όπου συζητήθηκε το πρόβλημα της πρόληψης και του συντονισμού των Υπηρεσιών για γρήγορη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της ρύπανσης στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Λεμεσού.

Κατά την άποψή μας, η δημιουργία Υφυπουργείου Ναυτιλίας καθώς και η δημιουργία ακτοφυλακής θα συμβάλουν θετικά στην επίλυση του φαινομένου. Μέχρι τότε η δημιουργηθείσα Συντονιστική Επιτροπή θα πρέπει να δουλέψει στη βάση συγκεκριμένων στόχων ώστε το ερχόμενο καλοκαίρι το πρόβλημα που παρατηρείται να έχει ει δυνατόν επιλυθεί.

Στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στις 3 Αυγούστου 2017 για αποτελεσματική αντιμετώπιση κρουσμάτων θαλάσσιας ρύπανσης υιοθετήθηκε η πρόταση της Επιτρόπου Περιβάλλοντος για δημιουργία Συντονιστικής Επιτροπής για το θέμα της ρύπανσης της θάλασσας.

9 . Νέα Εθνική Στρατηγική για τον Τουρισμό

Η νέα Εθνική Στρατηγική για τον Τουρισμό, της οποίας η δημόσια διαβούλευση έχει ολοκληρωθεί, απο-σκοπεί σε αναβάθμιση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας του τομέα με απώτερο στόχο την αύξηση της συνεισφοράς του στην ανάπτυξη της οικονομίας και, κατ’ επέκταση, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών της χώρας.


Η Στρατηγική επιδιώκει, ως έχει λεχθεί από επίσημα χείλη, στον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος, την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, τον επανακαθορισμό των προτεραιοτήτων όσον αφορά τις υφιστάμενες και νέες αγορές, την αναβάθμιση της ποιότητας των τουριστικών υπηρεσιών, τη βελτίωση των υποδομών και την ανάπτυξη των υφιστάμενων και σύγχρονων μορφών τουρισμού.

Κατά την άποψή μας, απαραίτητη προϋπόθεση για την εφαρμογή της νέας Στρατηγικής για τον Τουρισμό θα πρέπει να είναι η εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον.

Σκοπός της στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης είναι η υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλ-λοντος και η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην προετοιμασία και θέσπιση σχεδίων και προ-γραμμάτων, προωθώντας τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Η Στρατηγική Μελέτη Επιπτώσεων στο Περιβάλλον μελετά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που πιθανόν να προκύψουν με την εφαρμογή της νέας Εθνικής Στρατηγικής για τον Τουρισμό στο σύνολό της και όχι μόνο για κάθε επιμέρους έργο.

Ο υπολογισμός και ο σεβασμός της φέρουσας ικανότητας του νησιού θα πρέπει να αποτελούν κόκκινη γραμμή για την υλοποίηση του οράματος όπως αυτό εκφράζεται μέσα από την νέα Εθνική Στρατηγική για τον Τουρισμό. Σε αντίθετη περίπτωση, η βιωσιμότητα των νέων τουριστικών προϊόντων θα είναι αμφίβολη, και την όποια περιβαλλοντική ζημιά θα κληθεί να την πληρώσει το σύνολο του κυπριακού λαού.

10 . Υλοποίηση Ολοκληρωμένου Σχεδίου για τη Νήσο Κύπρο

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, με επιστολή της προς τον Υπουργό Εσωτερικών ημερομηνίας 2 Φεβρουαρίου 2017 και με κοινοποίηση στον Υπουργό Οικονομικών, επαναφέρει το θέμα της ενεργοποίησης του άρ-θρου 7 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, που αφορά την υλοποίηση ολοκληρωμένου σχεδί-ου για τη Νήσο Κύπρο και ζητά όπως οι δύο Υπουργοί συνεργασθούν για την υλοποίησή του.

Η Επίτροπος στην επιστολή της αναφέρει ότι με την υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου θα ληφθούν υπόψη, πέραν των πολεοδομικών και χωροταξικών κριτηρίων, και άλλοι παράγοντες όπως κοινωνικοί, πολιτι-στικοί, οικονομικοί, περιβαλλοντικοί και πληθυσμιακοί, που θα βοηθήσουν στην επίλυση πολλών προ-βλημάτων που αντιμετωπίζει κυρίως η κυπριακή ύπαιθρος και θα τεθούν κριτήρια για ορθολογιστική και αειφόρο ανάπτυξη.

To Σχέδιο Νήσου Κύπρου αποτελεί, κατά την άποψη μας, τη στέρεα βάση στην οποία πρέπει να ακου-μπούν όλα τα άλλα σχέδια ανάπτυξης τα οποία θα πρέπει να στοχεύουν αποκλειστικά στη βιώσιμη ανά-πτυξη.

Η απουσία ενός τέτοιου Σχεδίου έχει οδηγήσει σε σωρεία προβλημάτων όπως είναι η μη ισόρροπη ανά-πτυξη διαφόρων περιοχών και η μη σύνδεση μεταξύ τους, η σπατάλη φυσικών πόρων, η αποψίλωση της υπαίθρου, η άνιση κατανομή εθνικών και ευρωπαϊκών κονδυλίων κ.ά.

Ήλθε, πιστεύουμε, η στιγμή για να αρχίσει ένας σοβαρός διάλογος μεταξύ όλων των φορέων που δια-μορφώνουν τη στρατηγική για την ανάπτυξη της οικονομίας με τους φορείς που εργάζονται για τον πολε-οδομικό/ χωροταξικό σχεδιασμό και τον οικολογικό/περιβαλλοντικό σχεδιασμό καθώς και την κοινωνία


των πολιτών με στόχο, μέσα από τον καθορισμό χρονοδιαγράμματος, την υλοποίηση Ολοκληρωμένου Σχεδίου για τη Νήσο Κύπρο.

11 . Ρύθμιση του προβλήματος της ανέγερσης μεμονωμένης κατοικίας σε περιοχές εκτός ορίων ανάπτυξης

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, με επιστολή της προς τον Υπουργό Εσωτερικών ημερομηνίας 29 Ιουνίου 2016, ζητούσε όπως τύχει ενημέρωσης για το πότε θα δημοσιεύονταν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας οι τροποποιήσεις που οδηγούν σε ρύθμιση του προβλήματος της ανέγερσης μεμονωμένης κατοικίας σε περιοχές εκτός ορίων ανάπτυξης. Η Γνωστοποίηση δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 4.11.2016.

Στη συνέχεια το Υπουργικό Συμβούλιο, σε συνεδρία ημερομηνίας 17 Μαρτίου 2017, εξουσιοδότησε τον Υπουργό Εσωτερικών να προχωρήσει στα ακόλουθα:

• Έκδοση Γνωστοποίησης, με την όποια θα ανακαλεί τη Γνωστοποίηση που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 4.11.2016 και αφορά στην ανέγερση μεμονωμένης κατοικίας.

• Έναρξη νέου κύκλου διαβουλεύσεων με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την ανέγερση μεμονωμένης κατοικίας.

Η μη υιοθέτηση της πιο πάνω πολιτικής, η οποία προέκυψε μετά από πολύχρονες διαβουλεύσεις με κρα-τικές Υπηρεσίες, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κ.ά., αποτελεί οπισθοδρόμηση.

Θεωρούμε ότι απαιτείται άμεσα η λήψη οριστικής απόφασης για ρύθμιση του θέματος της μεμονωμέ-νης κατοικίας με την επαναφορά της Γνωστοποίησης που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 4.11.2016.

12 . Εξαγορά ανοικτού δημόσιου χώρου ή της υποχρέωσης διαμόρφωσής του (Εντολή 1/2015 (με βάση το άρθρο 6 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου)

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, σε συνέχεια της κατ’ ιδίαν συζήτησής της με τον Υπουργό Εσωτερικών για το αστικό πράσινο και τη διαχείριση των χώρων πρασίνου από τις τοπικές Αρχές, απέστειλε επιστολή ημερομηνίας 17 Αυγούστου 2017 με την οποία ζητά όπως εξετασθεί η πρότασή της για άμεση βελτίωση της εντολής 1/2015, γεγονός που θα δώσει τη δυνατότητα σε δήμους, κυρίως, αλλά και κοινότητες που διαθέτουν μεγάλα χρηματικά ποσά στο Ειδικό Ταμείο Εξαγοράς να μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν με τρόπο σύγχρονο και δημιουργικό συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην υλοποίηση των περιβαλλοντικών στό-χων της χώρας όπως προκύπτουν από τις ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις.

Στην Εντολή 1/2015 (με βάση το άρθρο 6 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου) και συγκεκριμέ-να στο σημείο 4.1.3 αναφέρονται τα ακόλουθα:

«4.1.3 Οι πόροι του Ειδικού Ταμείου Εξαγοράς δεν θα κατακρατούνται σε ανενεργό κατάσταση, αλλά θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και ενεργά για τη χρηματοδότηση της δαπάνης αγοράς ή/και


απαλλοτρίωσης κατάλληλων χώρων, οι οποίοι θα χρησιμοποιούνται ως ανοικτοί δημόσιοι χώροι προς όφελος της τοπικής κοινότητας, ή/και για τη διαμόρφωση/τοπιοτέχνηση όσων χώρων αποκτηθούν με τους πόρους του Ειδικού Ταμείου Εξαγοράς ή/και άλλων χώρων που παραχωρήθηκαν ή παραχωρούνται στο δημόσιο για σκοπούς ανοικτού δημόσιου χώρου.

Οι πόροι του Ειδικού Ταμείου Εξαγοράς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία/κατασκευή ανοικτών χώρων σε τεμάχια γης που ανήκουν στην οικεία τοπική Αρχή ανεξάρτητα πότε και πώς αποκτή-θηκαν/εκμισθώθηκαν σε αυτήν».

Κατά την άποψή μας, η τελευταία παράγραφος πρέπει να διαμορφωθεί ως ακολούθως:

Οι πόροι του Ειδικού Ταμείου Εξαγοράς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία/κατασκευή/συντήρηση/αναβάθμιση ανοικτών χώρων πρασίνου σε τεμάχια γης ή σε άλλες υποδομές (τοίχους κτηρί-ων, στέγες, στέγαστρα χώρων στάθμευσης, στάσεις λεωφορείων κ.ά.) που ανήκουν στην οικεία τοπική Αρχή ανεξάρτητα πότε και πώς αποκτήθηκαν/εκμισθώθηκαν σε αυτήν ώστε η χρήση τους να συμβάλλει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, την αισθητι-κή αναβάθμιση των πόλεων/κοινοτήτων, τη μείωση της ηχορύπανσης και τη μείωση του φαινομένου της θερμής αστικής νησίδας.

Επίσης, κατά την άποψη μας, πρέπει να εγκαταλειφθεί η πολιτική δημιουργίας μικρών χώρων πρασίνου. Χρειαζόμαστε μεγάλα μητροπολιτικά πάρκα και σε επίπεδο κοινότητας ή/και γειτονιάς χρειαζόμαστε πλατείες οι οποίες να λειτουργούν ως σημεία οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής δραστηριότητας.

13 . Πράσινη Φορολογική Μεταρρύθμιση

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, σε επιστολή της προς τον Υπουργό Οικονομικών ημερομηνίας 1ης Φεβρουαρίου 2016, αναφέρει ότι δυστυχώς η Κύπρος, με τις μέχρι τώρα δράσεις και πολιτικές τις οποίες προσπαθεί να εφαρμόσει, δεν θα μπορέσει να πετύχει τις δεσμεύσεις της έναντι της EE για μείωση των εκπομπών μέχρι το 2030.

Ως εκ τούτου, προτείνει ότι ως χώρα θα πρέπει να εφαρμόσουμε άμεσα ένα σύστημα συνδυασμένων εργαλείων (υποδομές, περιβαλλοντικά, οικονομικά και κοινωνικά κίνητρα και αντικίνητρα κ.ά.) για να μπορέσουμε να είμαστε σχετικά συνεπείς.

Μια φορολογική μεταρρύθμιση με στόχο την αύξηση των περιβαλλοντικών φόρων κατά τρόπο ώστε να μην προκληθούν ανεπιθύμητες στρεβλώσεις, καθώς και η διοχέτευση των εσόδων σε δράσεις που συμ-βάλλουν στην επίτευξη των ποσοτικών στόχων στη βάση χρονοδιαγραμμάτων, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην οικολογική και οικονομική αειφορία.

Επιπρόσθετα, μια τέτοια μεταρρύθμιση μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία θέσεων εργασίας καθώς και στη συμμόρφωση της χώρας με την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική πολιτική.


14 . Συντονισμός και παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ σε εθνικό επίπεδο

Η Ατζέντα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, οι σχετικοί με αυτήν 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης και 169 υποστό-χοι υιοθετήθηκαν στο πλαίσιο της 70ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στις 25 Σεπτεμβρίου 2015.

Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης οι οποίοι είναι παγκόσμιου χαρακτήρα και γενικής εφαρμογής, με χρονο-διάγραμμα υλοποίησης έως το 2030, δημιουργούν δεσμεύσεις υλοποίησης για όλες τις χώρες, αναπτυγ-μένες και αναπτυσσόμενες, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές εθνικές πραγματικότητες, επίπεδα ανάπτυξης, εθνικές πολιτικές και προτεραιότητες.

Η Ατζέντα 2030 προωθεί την ενσωμάτωση και των τριών διαστάσεων της βιώσιμης ανάπτυξης – κοινωνι-κή, περιβαλλοντική και οικονομική – σε όλες τις τομεακές πολιτικές, ενώ παράλληλα προάγει τη διασύν-δεση και τη συνοχή των σχετικών με τους Στόχους πολιτικών και νομοθετικών πλαισίων.

Η Κύπρος, αναγνωρίζοντας τη σημαντική συμβολή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, έχει υιοθετήσει την Ατζέντα και έχει αναλάβει και την υποχρέωση κατάθεσης εκθέσεων προόδου. Η 1η έκθεση έχει ήδη κατατεθεί.

Στη χώρα μας τον συντονισμό και την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ σε εθνικό επίπεδο ανέλαβε προσωρινά το Υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο έχει δηλώσει, διά των εκπροσώπων του, σε συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος στις 10 Μαΐου 2017, ότι η εν λόγω αρμοδιότητα θα πρέπει να ανατεθεί στην Προεδρία ή σε κάποιο άλλο Υπουργείο.

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, με επιστολή της προς τον Υφυπουργό παρά τω Προέδρω ημερομηνί-ας 1ης Ιουνίου 2017, προτείνει όπως τον συντονισμό και την παρακολούθηση της πορείας υλοποίη-σης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ σε εθνικό επίπεδο αναλάβει ο Υφυπουργός παρά τω Προέδρω σε συνεργασία με τις/τους Επιτρόπους Περιβάλλοντος, Ισότητας, Εθελοντισμού και ΜΚΟ.

Τα θέματα είναι οριζόντια γι’ αυτό και χρειάζεται συνεργασία μεταξύ κράτους, Υπηρεσιών και της κοινω-νίας των πολιτών, συνεχής ενημέρωση και παρακολούθηση.

Αυτή η εργασία θα μας βοηθήσει να καταγράψουμε με τρόπο οριζόντιο και ολιστική προσέγγιση την πραγματική εικόνα της χώρας μας στους πλείστους τομείς, καλύπτοντας ένα σημαντικό κενό. Αυτή τη στιγμή το κάθε Υπουργείο ή/και Υπηρεσία ξεχωριστά καταγράφει τα πεπραγμένα του χωρίς συντονισμό και αλληλοενημέρωση μεταξύ τους.

Επίσης, η συνεχής παρακολούθηση μέσω συναντήσεων με τους αρμόδιους φορείς θα συμβάλει στην ευθυγράμμιση όλων για την επίτευξη των ευρωπαϊκών μας υποχρεώσεων.

Πιστεύουμε ότι ο καθορισμός και η ανάθεση του συντονισμού υλοποίησης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ σε εθνικό επίπεδο στον Υφυπουργό Παρά τω Προέδρω, ο οποίος σε συνεργα-σία με τις/τους Επιτρόπους Περιβάλλοντος, Ισότητας, Εθελοντισμού και ΜΚΟ θα παρακολουθεί την


πορεία υλοποίησης, αποτελεί την ορθότερη και παραγωγικότερη διαδικασία διαχείρισης της εν λόγω υποχρέωσης της χώρας.

15 . Ενέργεια - Μεταφορές

Μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου

Τα τελευταία χρόνια η Κύπρος έχει κάνει πρόοδο σε σχέση με τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, κυρίως μέσω της χρήσης από τον ιδιωτικό τομέα νέων τεχνολογιών που είναι φιλικότερες προς το πε-ριβάλλον, και όχι μέσω μιας πολύ στοχευμένης στρατηγικής που πρέπει να εφαρμόζει το κράτος για το θέμα αυτό. Κατά τη άποψή μας, πρέπει να καθοριστούν πολύ συγκεκριμένες δράσεις και σαφή χρονοδι-αγράμματα.

Αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)

Όσον αφορά την αξιοποίηση των ΑΠΕ, άποψή μας είναι ότι η πολιτική του κράτους για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που αφορούν φωτοβολταϊκά συστήματα πρέπει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στη μέθοδο του NET-Metering ώστε να μην σφραγιστεί άλλη γη στην Κύπρο από την κατασκευή μεγάλων φωτοβολ-ταϊκών πάρκων, και οι όποιες επιδοτήσεις/κίνητρα να διασπαρθούν σε όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες καθώς και στην αποθήκευση της ενέργειας (storage).

Μέγιστη εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτήρια

Η πιο φθηνή ενέργεια είναι αυτή που δεν καταναλώνεται, ως εκ τούτου θεωρούμε επιτακτική την ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας στα δημόσια κτήρια γιατί, εκτός από το περιβαλλοντικό όφελος, το κράτος ανα-μένεται να έχει και πολλαπλά οικονομικά οφέλη. Παρατηρούμε ότι χρειάζεται περαιτέρω ενημέρωση των λειτουργών του δημόσιου και ημιδημόσιου τομέα για τη σημασία της εξοικονόμησης ενέργειας καθώς και η εφαρμογή συστήματος ελέγχου εντός των δημοσίων Τμημάτων ή/και Υπηρεσιών. Η εφαρμογή περιβαλ-λοντικών προτύπων όπως το ISO 14001 και το EMAS θα βοηθούσε στην επίτευξη αυτού του στόχου.

Ενεργειακή απόδοση των ιδιόκτητων δημόσιων κτηρίων

Για την εφαρμογή των εθνικών υποχρεώσεων για ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων που χρησιμο-ποιούνται από τις κεντρικές κυβερνητικές Αρχές, κατόπιν Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, έχει συσταθεί Επιτροπή που αποτελείται από εκπρόσωπο του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού και εκπροσώπους από άλλα αρμόδια Τμήματα του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων.

Οι εθνικές υποχρεώσεις αφορούν ανακαίνιση του 3% του συνολικού εμβαδού των θερμαινόμενων ή/και ψυχομένων κτηρίων που ανήκουν και χρησιμοποιούνται από κυβερνητικές Αρχές ώστε να συμμορφώνο-νται με τις απαιτήσεις ελάχιστης ενεργειακής απόδοσης ή την εφαρμογή άλλων οικονομικά αποδοτικών μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας σε επιλεγμένα ιδιόκτητα δημόσια κτήρια που να περιλαμβάνουν, μετα-ξύ άλλων, τις ριζικές ανακαινίσεις και μέτρα αλλαγής της συμπεριφοράς των χρηστών, προκειμένου να επιτευχθεί έως το 2020 ισοδύναμη ποσότητα εξοικονόμησης ενέργειας.


Για την περίοδο 2014 - 2020 έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ μέσω της ΕΕ για την ενεργειακή αναβάθμιση των δημοσίων κτηρίων και ήδη εφαρμόζεται πρόγραμμα.

Σημειώνουμε ότι το κτήριο στο οποίο στεγάζεται το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα Ενεργειακής Αναβάθμισης Κτηρίων που ανήκουν και χρησιμοποιούνται από την Κεντρική Δημόσια Διοίκηση, έπειτα από αίτημα της Επιτρόπου και τη σύμφωνο γνώμη των άλλων Επιτρόπων και Υπηρεσιών που στεγάζονται στο κτήριο, και το έργο βρίσκεται στο στάδιο των προσφορών.

Κατά την άποψή μας, το κράτος θα πρέπει να δώσει έμφαση και να διαθέσει χρήματα και από τους προ-ϋπολογισμούς για ενεργειακή αναβάθμιση των ιδιόκτητων δημόσιων κτηρίων για λόγους εξοικονόμησης χρημάτων και ενέργειας.

Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, από την 1/1/2010 ο ιδιοκτήτης κτηρίου κατά την πώληση ή ενοικί-αση θα πρέπει να παρουσιάζει πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης το οποίο να δείχνει την ενεργειακή κατηγορία του κτηρίου. Καλύτερη ενεργειακή κατηγορία σημαίνει λιγότερο κόστος καυσίμου και ηλεκτρι-σμού και λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Δυστυχώς, η νομοθεσία αυτή δεν εφαρμόζεται. Επίσης, υπάρχουν δημόσια κτήρια τα οποία δεν έχουν πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης. Το Γραφείο μας θεωρεί ότι επιβάλλεται η εφαρμογή του νόμου. Η εφαρμογή του νόμου θα συμβάλει, επίσης, στην ενημέρωση και προστασία των καταναλωτών και στη δη-μιουργία νέων θέσεων εργασίας που θα προκύψουν από τον έλεγχο και την έκδοση των πιστοποιητικών.

Προώθηση της χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς και λιγότερο ρυπογόνων οχημάτων

Διαχρονικά δεν έχουν γίνει ικανοποιητικές ενέργειες που να προωθούν τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς. Χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς γίνεται σε μικρό βαθμό από και προς τα αεροδρόμια καθώς και μεταξύ των πόλεων. Για το εν λόγω θέμα χρειάζεται πολιτική βούληση και δυναμικές παρεμ-βάσεις για υλοποίηση των σχεδίων βιώσιμης κινητικότητας τα οποία περιλαμβάνουν τις απαραίτητες υπο-στηρικτικές υποδομές για τη χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς, ποδηλάτου κ.λπ.

Για τη χρήση λιγότερο ρυπογόνων οχημάτων έχουν γίνει κάποιες ενέργειες όπως η μείωση της άδειας κυκλοφορίας κ.ά., όμως δεν είναι επαρκείς.

Σημαντικό έλλειμα αποτελεί η μη εφαρμογή προγράμματος κινήτρων για απόσυρση παλιών αυτο-κινήτων, καθώς και προγράμματος προώθησης της χρήσης κυρίως ηλεκτρικών οχημάτων αλλά και υβριδικών αυτοκινήτων. Επίσης, δεν έχει παρατηρηθεί ενθάρρυνση επενδύσεων σε καθαρές, φιλικές προς το περιβάλλον, αειφόρες μεταφορές.

16 . Ταμείο Πράσινης Ανάπτυξης

Η δημιουργία «Ταμείου Πράσινης Ανάπτυξης» με έσοδα από διάφορα τέλη ή φορολογίες που έχουν σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος και την ποιότητα ζωής, για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων πράσινης ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας δεν έχει υλοποιηθεί. Η δημιουργία του Ταμείου, κατά την άποψή μας, θα βοηθούσε τα μέγιστα στην υλοποίηση έργων πράσινης ανάπτυξης.


17 . Οχληρία από οσμές στην περιοχή Κωνσταντίνου και Ελένης, στο Δάλι

Στο πλαίσιο ανάληψης συντονιστικού ρόλου από το Γραφείο μας για την επίλυση σοβαρού προβλήματος οχληρίας από οσμές στην πιο πάνω περιοχή και μετά από σωρεία συσκέψεων και υλοποίηση εφαρμογής διάφορων μέτρων απάμβλυνσης του προβλήματος, σε συνεργασία με τα αρμόδια Τμήματα, τους κατοί-κους και τις τοπικές Αρχές, τα οποία βελτίωσαν την κατάσταση, όμως, δεν έλυσαν οριστικά το πρόβλημα, αποφασίστηκε μετά από δική μας πρόταση να γίνει μια πρώτη γενική καταγραφή και κατηγοριοποίηση των υποστατικών των βιομηχανικών περιοχών Ιδαλίου, Τσερίου, Γερίου, Λατσιών και Πέρα Χωρίου από μελετητή, με στόχο τον ευκολότερο εντοπισμό πιθανών πηγών ρύπανσης, καθώς και τη διευκόλυνση των αρμοδίων Αρχών για παρακολούθηση και έλεγχο εφαρμογής των νομοθεσιών.

Επίσης, η εργασία αυτή, η οποία έχει ολοκληρωθεί και αποσταλεί στις εμπλεκόμενες τοπικές Αρχές και αρμόδια Τμήματα, θα βοηθήσει στην εφαρμογή της συνετούς αποφυγής μέσω του εντοπισμού πιθανών πηγών ρύπανσης, εύφλεκτων υλικών κ.λπ.

Είναι η πρώτη φορά που έγινε προσπάθεια καταγραφής και κατηγοριοποίησης υποστατικών σε βιο-μηχανικές περιοχές στην Κύπρο.

Επιπλέον, έχουμε αναλάβει την προώθηση της συζήτησης για υποβάθμιση των εν λόγω βιομηχανικών ζωνών, καθότι η περιοχή αναπτύσσεται οικιστικά με γρήγορους ρυθμούς γεγονός που αυξάνει τόσο τη σύγκρουση των κατοίκων με τις Αρχές και τους βιομήχανους όσο και τις πιθανότητες δημιουργίας προ-βλημάτων ασφάλειας και υγείας των κατοίκων.

Από την εκδήλωση που διοργάνωσε η Κίνηση Βελτίωσης Ποιότητας Ζωής, στις 8 Φεβρουαρίου 2017, στο Δάλι, στην οποία η Επίτροπος Περιβάλλοντος κλήθηκε να ενημερώσει τους επηρεαζόμενους πολίτες για τα αποτελέσματα της συντονιστικής της προσπάθειας.

18 . Δημιουργία μονοθεματικού πάρκου κροκοδείλων στην κοινότητα Ψεματισμένου

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος, με επιστολή της ημερομηνίας 2 Φεβρουαρίου 2016 προς τους Υπουργούς Εσωτερικών και Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, κατέθεσε τις απόψεις της για τη δημιουργία μονοθεματικού πάρκου κροκοδείλων στην κοινότητα Ψεματισμένου.

Η Επίτροπος, στην επιστολή της όπως και στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος στις 24 Σεπτεμβρίου 2015, καταθέτοντας σωρεία επιχειρημάτων κατέληξε ότι έργα τα οποία εύλογα δη-μιουργούν ανασφάλεια στους κατοίκους μιας περιοχής και για τα οποία η Πολιτεία δεν έχει όλες τις


απαραίτητες υποδομές και τεχνογνωσία ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει με επιτυχία τα όποια πιθανά μελλοντικά προβλήματα, πρέπει να αποφεύγονται.

19 . Μεταφορά πυροσβεστικού οχήματος στην περιοχή Βασιλικού

Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα η Επίτροπος Περιβάλλοντος, με επιστολή της ημερομηνίας 2 Αυγούστου 2017 προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, προτείνει όπως δοθούν οδηγίες για μόνιμη μεταφορά ενός πυροσβεστικού οχήματος με το ανάλογο προσωπικό στην περιοχή του Βασιλικού, ώστε να μπορεί να υπάρχει άμεση επέμβαση σε περίπτωση επεισοδίου. Η άμεση επέμβαση σε τέτοιου είδους περιστατικά είναι καθοριστική και αποφεύγονται μεγάλοι κίνδυνοι που αφορούν την ασφάλεια και υγεία, όπως επέκταση πυρκαγιών, εκπομπές ρύπων κ.λπ.

Σημειώνεται ότι η λύση αυτή θα είναι προσωρινή μέχρι να κατασκευαστεί πυροσβεστικός σταθμός στην περιοχή, ως είναι και η εξαγγελία του Προέδρου της Δημοκρατίας.

20 . Χριστουγεννιάτικος διάκοσμος με ανακυκλώσιμα υλικά και εξοικονόμηση ενέργειας

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος κάθε χρόνο, με επιστολή της προς τους/τις Προέδρους των Κοινοτικών Συμβουλίων και τους Δημάρχους, προτείνει όπως τα Χριστούγεννα εφαρμόσουν λιτή και οικολογική πο-λιτική μειώνοντας στο ελάχιστο δυνατό τον χριστουγεννιάτικο φωτιστικό διάκοσμο ή/και εφαρμόζοντας νέες «οικολογικές» πρακτικές με τη χρήση λαμπτήρων LED ή/και άλλων λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέρ-γειας.

Προτείνει, επίσης, μέρος του διάκοσμου να γίνεται με ανακυκλώσιμα υλικά συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην ευαισθητοποίηση για τη μείωση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των απορριμμάτων στην Κύπρο.

Τα Χριστούγεννα είναι γιορτή αγάπης και όχι σπατάλης. Τέτοιες ενέργειες θα στείλουν τα σωστά κοινω-νικά και οικολογικά μηνύματα.

21 . Περιβαλλοντική Διαχείριση Προεδρικού Μεγάρου

Με την ανάληψη των καθηκόντων της το 2013, η Επίτροπος Περιβάλλοντος εξέτασε κάποιες παρα-μέτρους ώστε το Προεδρικό Μέγαρο να γίνει πιο «πράσινο». Ως εκ τούτου, με επιστολή ημερομηνίας 28/5/2013, έκανε κάποιες εισηγήσεις μεταξύ των οποίων και την εφαρμογή συστήματος EMAS.

Αρκετές από τις εισηγήσεις αυτές υιοθετήθηκαν με αποτέλεσμα την εφαρμογή συστημάτων Green Offices, και EMAS στο Προεδρικό Μέγαρο.

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ


ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

1 . Συνεργασία με τη Βουλή των Αντιπροσώπων

Η συνεργασία με την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής είναι πολύ καλή. Η Επίτροπος συμμετέχει στις πλείστες συνεδριάσεις καταθέτοντας απόψεις.

Καλείται, επίσης, αρκετά συχνά στις Επιτροπές Εμπορίου, Εσωτερικών, Γεωργίας καθώς και σε άλλες, όταν οι Πρόεδροι των Επιτροπών με βάση την ημερήσια διάταξη κρίνουν ότι η παρουσία της Επιτρόπου θα είναι βοηθητική.

Σε αρκετές περιπτώσεις ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος ζήτησε από την Επίτροπο να συντονίσει τα αρμόδια Τμήματα και τους ενδιαφερόμενους φορείς και να συνοψίσει τις από-ψεις ώστε να διευκολυνθεί το έργο της Επιτροπής.

Από συνεδριάσεις της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος.

2 . Συνεργασία με τα πολιτικά κόμματα

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος έχει καλή συνεργασία με όλες τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες όλων των κομ-μάτων. Επιπλέον, πραγματοποιεί συναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς για σκοπούς αλληλοενημέ-ρωσης και ανταλλαγής απόψεων.

3 . Συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση

Η συνεργασία της Επιτρόπου με την Ένωση Δήμων, την Ένωση Κοινοτήτων καθώς και τις τοπικές Αρχές είναι άριστη. Υπάρχει συνεργασία και σε επίπεδο πολιτικών αλλά και σε επίπεδο δράσεων που στοχεύ-ουν κυρίως στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για θέματα περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής. Επίσης, η Επίτροπος θέτει υπό την αιγίδα της ή/και παρευρίσκεται σε πολλές εκδηλώσεις των τοπι-κών Αρχών σε όλες τις επαρχίες.


Συνάντηση με τον Πρόεδρο και τον Γραμματέα της Ένωσης Κοινοτήτων.

4 . Συνεργασία με το Γραφείο του Ευρωκοινοβουλίου στην Κύπρο

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος συνεργάζεται στενά με Γραφείο του Ευρωκοινοβουλίου στην Κύπρο, και ιδι-αίτερα το Γραφείο Ενημέρωσης, κυρίως μέσω της συνδιοργάνωσης ημερίδων για θέματα βιώσιμης ανά-πτυξης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η ημερίδα με θέμα «Πράσινες Παραλίες, Προϋπόθεση για τον Αειφόρο Τουρισμό στην Κύπρο» που πραγματοποιήθηκε στις 28 Απριλίου 2016 στην Αγία Νάπα και η ημερίδα «Η Κύπρος στον Δρόμο της Στρατηγικής της Κυκλικής Οικονομίας» που πραγματοποιήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2017 στη Λεμεσό. Στην εν λόγω ημερίδα η Επίτροπος προσκάλεσε την Δήμαρχο Τήλου κα Μαρία Καμμά-Αλιφέρη, η οποία μετέφερε στους σύνεδρους τις καλές πρακτικές και τα χρημα-τοδοτικά εργαλεία που εφάρμοσε στο νησί της το οποίο είναι πλέον γνωστό ως ένας πράσινος τουριστι-κός προορισμός. Σημαντική ήταν, επίσης, και η συνεισφορά του Γραφείου του Ευρωκοινοβουλίου στην Κύπρο για την ενημέρωση των Κύπριων Ευρωβουλευτών και την αποστολή των εντύπων που εξέδωσε το Γραφείο μας για τον Πενταδάκτυλο.

(αριστερά) Από την ημερίδα «Η Κύπρος στον Δρόμο της Στρατηγικής της Κυκλικής Οικονομίας» που πραγματοποιήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2017.

(δεξιά) Επίδοση της έκδοσης για τον Πενταδάκτυλο στον Επικεφαλής του Γραφείου του Ευρωκοινοβουλίου στην Κύπρο κ. Αντρέα Κεττή, στις 8 Ιουνίου 2017.


5 . Συνεργασία με τα πανεπιστήμια και άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα

Υπάρχει συνεχής συνεργασία με όλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της Κύπρου, και η Επίτροπος Περιβάλλοντος θέτει υπό την αιγίδα της ή/και στηρίζει με την παρουσία της δράσεις, εκδηλώσεις και προγράμματα περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος.

Επίσης, καλείται συχνά να δώσει διαλέξεις σε φοιτητές ή να συμμετάσχει ως ομιλήτρια σε συνέδρια που διοργανώνουν τόσο τα πανεπιστημιακά ιδρύματα όσο και τα σχολεία.

6 . Συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο - Περιβαλλοντική Εκπαίδευση

Στο πλαίσιο της συνεργασίας της Επιτρόπου Περιβάλλοντος και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, από τον Απρίλιο του 2015 μέχρι τον Νοέμβριο του 2017 πραγματοποιήθηκαν εκατόν ενενήντα τέσσερις (194) παρουσιάσεις για θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης. Εκατόν σαράντα οκτώ (148) παρουσιάσεις είχαν ως θέμα την οικιακή κομποστοποίηση, τριάντα (30) τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων, πέντε (5) τα πράσινα επαγγέλματα, έξι (6) το «Παιδί - Δέντρο: Αλληλένδετη Πορεία» και πέντε (5) τις επιδράσεις από τη μη ιονίζουσα ακτινοβολία. Το θέμα της παρουσίασης επιλέγεται από το σχολείο.

0

20

40

60

80

100

120

¦áòïùóéÀóåé÷ óå åëðáéäåùôéëÀ éäòàíáôá ëáôÀ ôè óøïìéëÜ øòïîéÀ 2016-2017

¢èíïôéëÞÁèðéáçöçåÝï ¡ùíîÀóéï ¤àëåéï

ºïíðïóôïðïÝèóè

¢éáøåÝòéóè ªôåòåñî °ðïâìÜôöî

¦òÀóéîá ¶ðáççÛìíáôá

¦áéäÝ-¢Ûîôòï °ììèìÛîäåôè ðïòåÝá

19

7

110

4

16

6 4 1 23

»è ¹ïîÝúïùóá °ëôéîïâïìÝá

Στόχος της προσπάθειας είναι να δείξουμε ότι το περιεχόμενο και οι αρχές της περιβαλλοντικής εκπαί-δευσης δεν μπορούν να επιτευχθούν αν την περιορίσουμε σε ένα απλό εργαλείο για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά μόνο αν την εξελίξουμε σε μια μορφή εκπαίδευσης για την ιδιότητα του πολίτη, την κριτική συμμετοχή και την ανάληψη προσωπικής ευθύνης για πράξεις και αποφάσεις που συνδέονται με το φυσικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό περιβάλλον.

Οι παρουσιάσεις πραγματοποιούνται από εκπαιδευτικό που εργάζεται στο Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος με παραχώρηση υπηρεσιών του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου.


Κομποστοποίηση

Από τον Απρίλιο του 2016 και εντεύθεν προτείνουμε ως θέμα παρουσίασης στα σχολεία αλλά και στην το-πική αυτοδιοίκηση ή και άλλου την οικιακή κομποστοποίηση με στόχο την ενημέρωση και εκπαίδευση του κοινού σε επίπεδο κυρίως νοικοκυριού για μείωση των οργανικών αποβλήτων. Ήδη οι εκατόν σαράντα οκτώ (148) από τις εκατό ενενήντα τέσσερις (194) παρουσιάσεις στα σχολεία αφορούσαν το εν λόγω θέμα.

¦áòïùóéÀóåé÷ óå åëðáéäåùôéëÀ éäòàíáôá ëáôÀ ôè óøïìéëÜ øòïîéÀ 2016-2017

ÁèðéáçöçåÝï (11%)

¢èíïôéëÞ (80%)

¡ùíîÀóéï (6%)

¤àëåéï (3%)

6

144

1911

Για το εν λόγω θέμα έχουμε ετοιμάσει ενημερωτικό φυλλάδιο που καθοδηγεί μικρούς και μεγάλους, βήμα προς βήμα, πώς να επιτύχουν την παραγωγή κόμποστ από τα οργανικά απόβλητα της κουζίνας και του κήπου.

Επίσης, τοποθετήσαμε σε 100 σχολεία κομποστοποιητές, προϊόν χορηγίας της εκστρατείας «Let’s do it Cyprus! Καθαρίζουμε την Κύπρο», που ήδη βρίσκονται σε λειτουργία, και έχουμε στη διάθεσή μας ακόμα 100 οι οποίοι άρχισαν να τοποθετούνται σε σχολεία από τον Σεπτέμβριο του 2017.

Δημόσιο Νηπιαγωγείο Τερσεφάνου.

ΚΗ Δημοτικό Σχολείο Κάτω Πολεμιδιών.


Β Δημοτικό Σχολείο Γεροσκήπου.

Περιφερειακό Δημοτικό Σχολείο Αψιούς.

Δημοτικό Σχολείο Αγίων Ομολογητών.

Γυμνάσιο Τσιρείου.

7 . Συνεργασία με επαγγελματικούς και οικονομικούς φορείς

Η συνεργασία με την ΟΕΒ, το ΚΕΒΕ, επαγγελματικούς συνδέσμους, επιχειρήσεις/οργανισμούς και πο-λίτες βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο, και η Επίτροπος είναι πάντα στη διάθεσή τους για ανταλλαγή από-ψεων και κοινές δράσεις. Πρέπει να αναφερθεί ότι πολλές επιχειρήσεις μετά από συνάντηση μαζί μας υιοθετούν περιβαλλοντικές προτάσεις του Γραφείου μας τις οποίες υλοποιούν στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής τους ευθύνης.

8 . Συνεργασία με την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων και άλλες περιβαλλοντικές/φιλοζωικές οργανώσεις και εθελοντικές οργανώσεις

Υπάρχει επικοινωνία με την Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών Οργανώσεων Κύπρου καθώς και με τις πλεί-στες περιβαλλοντικές και φιλοζωικές οργανώσεις και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που ασχολούνται με το περιβάλλον. Σε όλες τις εκστρατείες τις οποίες συντονίζει το Γραφείο μας καλούνται να συμμετά-σχουν ενεργά και είμαστε πάντα στη διάθεση τους για διάλογο και στήριξη των αιτημάτων και δράσεών τους. Επίσης, συμμετέχουμε στις πλείστες δράσεις των οργανώσεων. Επιπλέον, σε θέματα περιβαλλοντι-κής πολιτικής οι απόψεις τους λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη από την Επίτροπο.

Θα πρέπει να τονίσω ότι οι πλείστες εκστρατείες/δράσεις του Γραφείου μας πραγματοποιούνται με την έμπρακτη βοήθεια και συμμετοχή του Δικτύου Εθελοντών Together Cyprus.


9 . Συνεργασία με το Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού (ΠΣΣΕ) και εθελοντικές οργανώσεις

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος έχει υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας με το ΠΣΣΕ. Επίσης, έχει καταρτι-σθεί από κοινού το πρόγραμμα «Εθελοντισμός για Πράσινες Κοινότητες» το οποίο περιλαμβάνει κοινές δράσεις σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος και αειφόρου ανάπτυξης. Το πρόγραμμα βρίσκεται σε πορεία υλοποίησης από τον Σεπτέμβριο του 2016.

Το Γραφείο της Επίτροπου Περιβάλλοντος και το ΠΣΣΕ υπέγραψαν, στις 29 Νοεμβρίου 2017, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής διάσκεψης για την Εβδομάδα Εθελοντισμού, μνημόνιο συνεργασίας με σκοπό

την εφαρμογή κοινού προγράμματος δράσης σε περιβαλλοντικά θέματα με τη συμβολή του εθελοντικού τομέα.

10 . Συνεργασία με την κοινωνία των πολιτών

Το Γραφείο μας είναι ανοικτό στους πολίτες και τα οργανωμένα σύνολα για παράπονα, απόψεις, εισηγή-σεις και απορίες. Δεχόμαστε αρκετές επισκέψεις και πάρα πολλά τηλεφωνήματα.

Επισημαίνουμε την ανάγκη δημιουργίας τηλεφωνικής γραμμής του πολίτη για θέματα περιβάλλοντος και γραμμής άμεσης δράσης. Λόγω του πολυτεμαχισμού αρμοδιοτήτων για τα θέματα περιβάλλοντος καθώς και του οριζόντιου χαρακτήρα τους, ο πολίτης πρέπει να κάνει αρκετά τηλεφωνήματα για να ενη-μερωθεί για το ποια είναι η αρμόδια Αρχή για το θέμα που τον απασχολεί. Χρειάζεται μία γραμμή ενημέ-ρωσης και καθοδήγησης.

Επίσης χρειάζεται μία γραμμή 24ώρου βάσεως όπου να μπορεί ο πολίτης άμεσα να καταγγέλλει θέ-ματα ρύπανσης (π.χ. κάποιος πολίτης είναι μάρτυρας, Σάββατο βράδυ, παράνομης απόρριψης αποβλή-των ή είδε μια πετρελαιοκηλίδα στη θάλασσα κ.λπ.) ώστε η ενημέρωση να φθάνει έγκαιρα στο αρμόδιο Τμήμα. Σε πολλές περιπτώσεις οι αρνητικές επιπτώσεις μπορεί να προληφθούν ή να περιορισθούν αν υπάρχει γρήγορη ανταπόκριση από τους αρμόδιους λειτουργούς.

Παράπονα πολιτών

Το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος έχει χειριστεί με σχετική επιστολογραφία προς τα αρμόδια Υπουργεία, Τμήματα, Υπηρεσίες, περίπου τριακόσια (300) παράπονα πολιτών που αφορούν κυρίως παράνομη εναπόθεση σκουπιδιών, παράνομη υλοτομία, κόψιμο δέντρων σε πάρκα και κατοικημένες περιοχές, χωροθέτηση έργων με επιπτώσεις στο περιβάλλον κλπ. Οι πολίτες ενημερώνονται για την


ακολουθούμενη διαδικασία καθώς και για τις απαντήσεις των αρμοδίων Τμημάτων που αφορούν την υπόθεσή τους. Επιπρόσθετα στα πιο πάνω μεγάλος αριθμός παραπόνων τυγχάνει χειρισμού τηλεφωνικά.

11 . Συμμετοχή σε Συμβούλια

H Επίτροπος Περιβάλλοντος είναι μέλος στα κάτωθι Συμβούλια και Επιτροπές και ως εκ τούτου συμμετέ-χει στις συνεδριάσεις και προγραμματισμένες δράσεις τους (συνέδρια, εκδηλώσεις κ.λπ.):

• Συμβούλιο Εθνικής Επιτροπής «Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού»

Για τη συγκεκριμένη Επιτροπή προτείνουμε την άμεση θεσμοθέτησή της με νομοθεσία. Η θεσμοθέτη-ση θα διασφάλιζε τη δυνατότητα απρόσκοπτης συνέχισης του έργου που επιτελεί σε βάθος χρόνου. Η Εθνική Επιτροπή «Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού» αποτελεί τη μοναδική επιστημονική επιτροπή - σύμβουλο του Υπουργείου Υγείας για θέματα που αφορούν την επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων στην υγεία των παιδιών. Η υιοθέτηση των απόψεων της Επιτροπής συμβάλλει τα μέγιστα στην αποφυγή κινδύνων που θέτουν σε πιθανό κίνδυνο την υγεία των παιδιών, και το έργο της τυγχάνει αναγνώρισης και εκτός Κύπρου.

• Συμβούλιο του Ενεργειακού Γραφείου Κυπρίων Πολιτών

• Συμβούλιο Προώθησης Χρήσης Ποδηλάτου

• Επιτροπή Παρακολούθησης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων

ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ


ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΕΣ

1 . Εκστρατεία «Άνθρωπος και Κατοικίδια - Σχέση Ζωής»

Το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος σε συνεργασία με το Γραφείο του Επιτρόπου Εθελοντισμού και ΜΚΟ, από το 2014 μέχρι σήμερα, πραγματοποιούν δράσεις ενημέρωσης για την προστασία και ευημερία των ζώων, κυρίως των αδέσποτων, στο πλαίσιο συντονισμένης και στοχευμένης εκστρατείας. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας έχουν γίνει συναντήσεις και συνεργασίες με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, τις τοπικές Αρχές, τις φιλοζωικές οργανώσεις, την Αστυνομία και τον Παγκύπριο Κτηνιατρικό Σύλλογο.

Επίσης, η Επίτροπος συμμετέχει στην προσπάθεια δημιουργίας Φορέα για την Προστασία και Ευημερία των Ζώων και Αστυνομίας των Ζώων.

Το θέμα της δημιουργίας Αστυνομίας Ζώων τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση την οποία διοργάνωσε ο Επίτροπος Εθελοντισμού και ΜΚΟ, στις 11 Οκτωβρίου 2017, στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, υπό τον αρμόδιο Υπουργό, στην παρουσία της Επιτρόπου

Περιβάλλοντος, φιλοζωικών οργανώσεων και υπηρεσιακών φορέων.

Στειρώσεις Κατοικίδιών - Υπόθεση Ευθύνης

Τα αδέσποτα ζώα, σκύλοι και γάτες, είναι πλέον μια πραγματικότητα στη χώρα μας. Η κατάσταση αυτή είναι αρκετά πολύπλοκη και απαιτεί μια πολύ ευαίσθητη και προσεκτική προσέγγιση.

Κατά την άποψή μας, η μόνη αποτελεσματική και ανθρώπινη αντιμετώπιση του υπερπληθυσμού των αδέ-σποτων γατών και σκύλων είναι η στείρωσή τους. Με τις στειρώσεις εξασφαλίζεται η υγεία των αδέσπο-των ζώων και η πρόληψη για τη δημόσια υγεία. Ως εκ τούτου, η Επίτροπος, με επιστολή της προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ημερομηνίας 22 Αυγούστου 2016, ζητούσε την προσωπική του παρέμβαση για τη δημιουργία και οικονομική στήριξη ενός καλά σχεδιασμένου προγράμματος στειρώσεων αδέσπο-των γάτων και σκύλων προτείνοντας συγκεκριμένο μοντέλο λειτουργίας του προγράμματος, το οποίο σε μεγάλο βαθμό έχει υιοθετηθεί.

Το πρόγραμμα των στειρώσεων άρχισε να υλοποιείται τον Νοέμβριο του 2017 από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες μέσω της Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Ευημερίας των Ζώων και των Επαρχιακών Επιτροπών.

Οργανώσαμε, επίσης, ημερίδες για τις τοπικές Αρχές σε όλες τις επαρχίες, σε συνεργασία με τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες και ομιλητές μέλη της Παγκύπριας Συντονιστικής Επιτροπής Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων, με σκοπό τη συζήτηση και ενημέρωσή τους για τα θέματα στειρώσεων σκύλων και γάτων.


Επιπλέον, το Γραφείο μας είχε αναλάβει και ολοκλήρωσε την ετοιμασία και έκδοση ενημερωτικού υλι-κού για την ευημερία ζώων, το «Άνθρωπος και κατοικίδια - Σχέση Ζωής», το «Στειρώσεις Κατοικίδιών- Υπόθεση Ευθύνης» το οποίο έχει εκδοθεί στην ελληνική, αγγλική και ρωσική γλώσσα, καθώς και το «Κρούσματα Δηλητηριάσεων Ζώων». Τα έντυπα σε συνεργασία με τις τοπικές Αρχές έχουν ήδη σταλεί σε 300.000 νοικοκυριά.

Η Φωνή για τα Ζώα της Κύπρου (cvA) και η Επίτροπος Περιβάλλοντος, με τη στήριξη του Επιτρόπου Εθελοντισμού και ΜΚΟ, διοργάνωσαν με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας για τα Ζώα, στις 4 Οκτωβρίου 2017, μουσική εκδήλωση στο Προεδρικό Μέγαρο με τη

Βάκια Σταύρου στο τραγούδι και την Αργυρώ Χριστοδουλίδου στο πιάνο. Η εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα της συζύγου του Προέδρου της Δημοκρατίας κας Άντρης Αναστασιάδου και σκοπό είχε την ανακοίνωση της έναρξης προγράμματος στείρωσης και φροντίδας

των ζώων και της δημιουργίας ταμείου μέριμνας για τα ζώα.

«Αν μπορούσα θα τα μάζευα εγώ…»

Κατά τα έτη 2015 - 2017 διοργανώσαμε εκδηλώσεις ενημέρωσης με περίπτερα σε όλες τις πόλεις, με ερ-γαλεία το έντυπο «Άνθρωπος και κατοικίδια - Σχέση Ζωής» και ένα «κιτ» με σακουλάκια το οποίο διευκο-λύνει τους ιδιοκτήτες σκύλων να μαζεύουν τα κόπρανα του σκύλου τους τα οποία σε αντίθετη περίπτωση προκαλούν ρύπανση στο περιβάλλον και εγκυμονούν κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Ένα τέτοιο δώρο χαρίσαμε και σε όλους τους βουλευτές ως χριστουγεννιάτικο δώρο το 2015 μετά από επίσκεψη μας στη Βουλή. Το ίδιο υλικό διανέμεται και σε όλα τα φεστιβάλ και εκδηλώσεις όπου συμμετέχει το Γραφείο μας με περίπτερο.


Ενημέρωση των πολιτών για την προστασία και ευημερία των ζώων από το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία στις 15 Νοεμβρίου 2016.

Ενημέρωση των πολιτών για την προστασία και ευημερία των ζώων, στο Παραλίμνι, από το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, την Κοινοτική Αστυνομία και τον Σύνδεσμο Επιστημόνων και Μηχανικών Περιβάλλοντος, την 1η Νοεμβρίου 2016.

Από τη συνάντηση ενημέρωσης των τοπικών Αρχών της επαρχίας Λεμεσού, που πραγματοποιήθηκε στο Δημαρχείο Ύψωνα, για τα θέματα στειρώσεων σκύλων και γάτων, στις 3 Οκτωβρίου 2017.


2 . Εκστρατεία ενημέρωσης για την προφύλαξη και μείωση της έκθεσης των παιδιών στη μη ιονίζουσα ακτινοβολία

Τον Ιούνιο 2015, με πρωτοβουλία της Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου Υγείας, και με στόχο τη με-γαλύτερη δυνατή αποτελεσματικότητα της διαφώτισης/ευαισθητοποίησης και της άμεσης λήψης μέτρων προφύλαξης των παιδιών, αποφασίστηκε η δημιουργία Συντονιστικής Επιτροπής Ενημέρωσης με συμμετο-χή των τριών εμπλεκομένων Υπουργείων (Υγείας, Παιδείας και Πολιτισμού και Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων), του Γραφείου της Επιτρόπου Περιβάλλοντος και της Εθνικής Επιτροπής «Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού». Ο συντονισμός της Επιτροπής ανατέθηκε στην Επίτροπο Περιβάλλοντος.

Η κοινή αυτή εκστρατεία ενημέρωσης για την προφύλαξη και μείωση της έκθεσης των παιδιών στη μη ιονίζουσα ακτινοβολία (κινητά τηλέφωνα, tablets, συνδέσεις μέσω Wi-Fi κ.ά.) κάλυπτε τα παιδιά προ-σχολικής ηλικίας και δημοτικού και περιλάμβανε δράσεις εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης. Κάλυπτε, επίσης, την πτυχή των αποτελεσμάτων της χρήσης των πολυμέσων στην πνευματική και ψυχική υγεία του παιδιού.

Η εκστρατεία περιλάμβανε δράσεις μέσω της Σχολιατρικής Υπηρεσίας και των Κέντρων Προστασίας Μητρότητας και Ευημερίας Παιδιού του Υπουργείου Υγείας, μέσω του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, με τη διοργάνωση τριών ημερίδων για τους εκπαιδευτικούς με τη στήριξη της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Ομοσπονδιών Συνδέσμων Γονέων Δημοτικής Εκπαίδευσης με εκπαιδευτικές δράσεις γονέων, μέσω της Εθνικής Επιτροπής Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού με τη διοργάνωση μεγάλων συνεδρίων για για-τρούς και νοσηλευτές, εκπροσώπηση σε συνέδρια στο εξωτερικό, δημιουργία έντυπου ενημερωτικού υλικού και οπτικοακουστικού υλικού και μέσω του Γραφείου της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, το οποίο είχε την ευθύνη του συντονισμού των δράσεων καθώς και της προβολής της εκστρατείας από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Επιπλέον το Γραφείο μας έχει ετοιμάσει παρουσίαση για το εν λόγω θέμα που απευθύνεται σε παιδιά, η οποία παρουσιάζεται σε όποιο σχολείο το ζητήσει, καθώς και για ενήλικες, η οποία χρησιμοποιείται σε εκδηλώσεις ενημέρωσης προς το ευρύ κοινό με στόχο την εφαρμογή της αρχής της πρόληψης και της προφύλαξης.

Η εκστρατεία συνεχίζεται σε συνεργασία με την Εθνική Επιτροπή «Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού» στο Συμβούλιο της οποίας η Επίτροπος Περιβάλλοντος συμμετέχει ως μέλος.

11 Δεκεμβρίου 2015 - «Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού». Με δημοσιογραφική διάσκεψη, στην παρουσία του Υπουργού Υγείας, άρχισε η εκστρατεία ενημέρωσης για την προφύλαξη και μείωση της έκθεσης των παιδιών στη μη ιονίζουσα ακτινοβολία. Στην εκστρατείας, την οποία

συντόνισε η Επίτροπος Περιβάλλοντος, συμμετείχαν τα Υπουργεία Υγείας, Παιδείας και Πολιτισμού και Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων και η Εθνική Επιτροπή «Περιβάλλον και Υγεία του Παιδιού».


3 . Εκδήλωση για την «Ώρα της Γης» στο Προεδρικό Μέγαρο

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος αναλαμβάνει κάθε χρόνο, τον μήνα Μάρτιο, τη διοργάνωση εκδήλωσης στο Προεδρικό Μέγαρο στο πλαίσιο της παγκόσμιας δράσης «’Ωρα της Γης», στην παρουσία του Πρόεδρου της Δημοκρατίας ο οποίος με την ομιλία του σφραγίζει τη συμμετοχή της Κύπρου και αποτυπώνει το μήνυ-μα της χώρας μας για την κλιματική αλλαγή. Στη δράση συμμετέχουν πάνω από εκατόν εβδομήντα (170) χώρες. Υπό την αιγίδα της Επιτρόπου πραγματοποιούνται και πολλές άλλες εκδηλώσεις για την «Ώρα της Γης» από τοπικές Αρχές και άλλους φορείς.

Από την εκδήλωση για την «Ώρα της Γης» στις 19 Μαρτίου του 2016.

Από την εκδήλωση για την «Ώρα της Γης» στις 25 Μαρτίου του 2017.

4 . Εκδήλωση για τη Μέρα Αστρονομίας στο Προεδρικό Μέγαρο

Στην Κύπρο, αναγνωρίζοντας τη σημασία της αστρονομίας και τη συμβολή της στην επιστήμη, την κοινω-νία, τον πολιτισμό, την έρευνα και την καινοτομία, υιοθετήσαμε από πέρσι -έπειτα από γραπτή παρότρυν-ση από τη μαθήτρια της Αγγλικής Σχολής Στέφανη Διάκου Πετροπούλου και θετική ανταπόκριση από τον εξοχότατο Πρόεδρο της Δημοκρατίας- έναν νέο θεσμό, μια εκδήλωση που διοργανώνεται από το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος για τη Μέρα Αστρονομίας στο Προεδρικό Μέγαρο, κάθε Μάιο, σε συνεργασία με άλλους φορείς. Ήδη πραγματοποιήθηκαν δύο εκδηλώσεις, το 2016 και το 2017.

Από την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 17 Μαΐου 2016, στο Προεδρικό Μέγαρο, στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας. Διοργανωτές της εκδήλωσης ήταν το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, το science & space cafe και η Κοινότητα Ερασιτεχνών Αστρονόμων Κύπρου.


Ο διεθνής αστροφυσικός και πυρηνικός φυσικός κ. Θανάσης Οικονόμου μιλά στα παιδιά για τους πλανήτες.

Από την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στις 29 Απριλίου 2017, στο Προεδρικό Μέγαρο, με διοργανωτές της εκδήλωσης το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, το science & space cafe και το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας (ΙΠΕ).

Τον χαιρετισμό του Προέδρου της Δημοκρατίας ανέγνωσε ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού.

5 . Εφαρμογή του Μοντέλου «Συνέργεια»

Ως Γραφείο εφαρμόσαμε ένα μοντέλο δημιουργίας δράσεων στη βάση της συνέργειας δημόσιου τομέα, επιχειρηματικού κόσμου (στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής τους ευθύνης) και κοινωνίας των πολιτών (μέσω των ΜΚΟ αλλά και μεμονωμένων εθελοντών) με στόχο την ταχύρρυθμη υποστήριξη των πολιτικών της ΕΕ και του κράτους για προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και της ταυτόχρονης ανάπτυξης της καλ-λιέργειας του εθελοντισμού και της ενεργού πολιτότητας.

Έχοντας την άποψη ότι μια καλή συνεργασία και ένας καλός συντονισμός όλων των πιο πάνω μπορεί να αυξήσει τα ποιοτικά και ποσοτικά αποτελέσματα της εφαρμογής πολιτικών προς την κατεύθυνση του δημοσίου συμφέροντος, μέσα από στοχευμένες δράσεις, αποφασίσαμε να οργανώσουμε και να στηρί-ξουμε μαζί με άλλους συνεργάτες δύο δράσεις και να προσπαθήσουμε να ποσοτικοποιήσουμε τα απο-τελέσματα.

Επιλέξαμε λοιπόν να εργασθούμε στις κάτωθι δράσεις:

Α) Πρωτοβουλία «Πρασινίζουμε την Κύπρο»

Η εκστρατεία άρχισε τον Σεπτέμβριο του 2016 με συνδιοργανωτές το Τμήμα Δασών, τον Φιλοδασικό Σύνδεσμο, το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, το Γραφείο Επιτρόπου Εθελοντισμού και ΜΚΟ και


την Ένωση Κοινοτήτων, με στόχο την έγκαιρη ολοκλήρωση των αντιπλημμυρικών έργων σε Σολέα και Αργάκα μετά τις πυρκαγιές, με τη βοήθεια χορηγών και εθελοντών και απεξάρτηση από τις χρονοβόρες διαδικασίες του κράτους, γεγονός που έδωσε τη δυνατότητα υλοποίησης των έργων στον σωστό χρόνο (πριν τις βροχές κ.λπ.).

Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής δεν είναι να υποκαταστήσει το έργο του κράτους. Οι δράσεις μας είναι υποστηρικτικές και συμπληρωματικές και πραγματοποιούνται σε συνεργασία με τις κρατικές Υπηρεσίες.

Σκοποί της πρωτοβουλίας είναι οι ακόλουθοι:

• Αποκατάσταση υποβαθμισμένων περιοχών (και μετά από πυρκαγιά).

• Φυτεύσεις σε περιοχές, κυρίως της υπαίθρου, στις οποίες υπάρχει ανάγκη.

• Βελτίωση/ενίσχυση πρασίνου στις ορεινές και άλλες κοινότητες της υπαίθρου.

• Αποκατάσταση περιοχών που ιστορικά υποβαθμίστηκαν από υπερεκμετάλλευση.

• Προστασία/συντήρηση αξιόλογων στοιχείων της φύσης.

• Έργα υπαίθριας αναψυχής π.χ. μονοπάτια μελέτης της φύσης, πάρκα κ.λπ.

• Προστασία και ανάδειξη πολιτιστικών στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος.

• Δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

• Αξιοποίηση εθελοντικής εργασίας.

• Δράσεις προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Ως είχαμε υποσχεθεί μέσω δελτίων Τύπου, δημοσιογραφικών διασκέψεων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης υπήρχε και υπάρχει συνεχής ενημέρωση για τις προγραμματιζόμενες δράσεις καθώς και την πορεία υλοποίησης των έργων. Συνεχής έγνοια μας είναι να προσφέρουμε στους δωρητές/χορηγούς και εθελοντές -τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά για τη στήριξη και συμβολή τους- μία αξιόπιστη επιλο-γή χρήσης των προσφερόμενων οικονομικών πόρων και ανθρώπινου δυναμικού με τρόπο ουσιαστικό, διαφανή και αξιόπιστο.

Καταγράφοντας, έξι μήνες μετά την έναρξη της πρωτοβουλίας (τον Μάρτιο του 2017), τα αποτελέσματα (περιβαλλοντικά και κοινωνικά), επιβεβαιώθηκε ότι η προσπάθεια άξιζε τον κόπο. Η ανταπόκριση ήταν πραγματικά συγκινητική και, κατά την άποψή μας, οφείλεται στην περιβαλλοντική ευαισθησία των οικο-νομικών φορέων, οργανωμένων συνόλων αλλά και μεμονωμένων ατόμων, καθώς και στις πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν από την ομάδα των ιδρυτών.

Το σύνολο των χορηγιών δαπανήθηκε κατά 90% στην αποκατάσταση των καμένων περιοχών Σολέας και Αργάκας και το υπόλοιπο στην αποκατάσταση της καμένης περιοχής Καντού, στην επέκταση του μονο-πατιού του Άβακα και σε φυτεύσεις στην περιοχή Πέτρα του Ρωμιού. Το είδος και η ποσότητα εργασίας που παράχθηκε, από τον Σεπτέμβριο του 2016 μέχρι τον Μάρτιο του 2017, έχει ως ακολούθως:

• Απασχόληση μέχρι 12 ανέργων από την περιοχή της Σολέας.

• Αγορά 30.000 φυτών.

• Αγορά μικρού πυροσβεστικού οχήματος και εργαλείων.


• Κτίσιμο 300 μέτρων ξερολιθιών.

• Τοποθέτηση πάνω από 100 τεχνητών φωλιών πουλιών.

• Αντιδιαβρωτικά έργα (500 κορμοφράγματα κ.ά.).

• Φυτεύσεις, σπορές και καθαριότητα της περιοχής.

• Καθοδήγηση εθελοντών κ.ά.

Η ανταπόκριση των εθελοντών που αξιοποιήθηκαν ανέρχεται στις τρεις χιλιάδες άτομα.

Εκτιμούμε ότι η συνεισφορά της πρωτοβουλίας «Πρασινίζουμε την Κύπρο» ήταν γύρω στο 35% των όλων εργασιών αποκατάστασης που έγιναν στις καμένες περιοχές της Σολέας και Αργάκας.

Από την πρωτοβουλία προέκυψαν, επίσης, τα κάτωθι οφέλη:

• Ευαισθητοποίηση του κοινού για σεβασμό στη φύση και ιδιαίτερα τα δάση.

• Ευαισθητοποίηση του κοινού για πρόληψη των πυρκαγιών.

• Ποσό της τάξης των τριακόσιων τριάντα έξι χιλιάδων ευρώ (€336.000) από τις χορηγίες των εταιρειών και τις εργατοώρες των εθελοντών, από τον Σεπτέμβριο του 2016 μέχρι τον Μάρτιο του 2017.

Η εκστρατεία συνεχίζεται με σκοπό την εκπλήρωση των στόχων της δράσης σε άλλες περιοχές του νησιού.

Στις 18 Οκτωβρίου 2016, στο πλαίσιο δημοσιογραφικής διάσκεψης και στην παρουσία των πρώτων χορηγών και υποστηρικτών, οι ιδρυτές της Πρωτοβουλίας «Πρασινίζουμε την Κύπρο» ανακοίνωσαν την επίσημη έναρξή της.

Μία εκ των πολλών δενδροφυτεύσεων που πραγματοποιήθηκε στον Άγιο Θεόδωρο Σολέας, στις 21 Μαρτίου 2017.


Β) Εκστρατεία «Let’s do it Cyprus! Καθαρίζουμε την Κύπρο»

Η εκστρατεία πραγματοποιείται από το 2014 υπό την αιγίδα της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, με συνδιορ-γανωτές το Δίκτυο Εθελοντών Together και το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος και υποστηρικτές το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, το Γραφείο Επιτρόπου Εθελοντισμού και ΜΚΟ, το Τμήμα Δασών, την Ένωση Δήμων και την Ένωση Κοινοτήτων.

Από την εκστρατεία «Let’s do it Cyprus!- Καθαρίζουμε την Κύπρο» για τα έτη 2015, 2016 και 2017 προέ-κυψαν τα ακόλουθα:

• Όφελος της τάξης των οκτακόσιων εξήντα πέντε χιλιάδων ευρώ (€865.040) από τις χορηγίες των εταιρειών και τις εργατοώρες των εθελοντών.

• Ευαισθητοποίηση του κοινού για σεβασμό στη φύση και τη σημασία ορθής διαχείρισης των αποβλήτων.

• Καθαρισμός της Κύπρου από τα σκουπίδια πριν την έναρξη της τουριστικής περιόδου.

Το «Let’s do it Cyprus!» είναι μέρος της καμπάνιας «Let’s do it World!», μίας παγκόσμιας εκστρατείας καθαρισμού που στόχο έχει να απαλλάξει τις φυσικές περιοχές του κόσμου από σκουπίδια.

Η ιδέα για αυτή την κινητοποίηση γεννήθηκε το 2008 στην Εσθονία, όπου 50.000 εθελοντές μαζεύτηκαν για να καθαρίσουν 10.000 τόνους σκουπίδια που βρίσκονταν σε δρόμους, δάση, παραλίες και πόλεις και κατάφεραν να καθαρίσουν ολόκληρη τη χώρα τους σε μόνο πέντε ώρες. Σήμερα, στο Let’s do it World! συμμετέχουν πέραν των 100 χωρών, ανάμεσά τους και η Κύπρος.

Η εκστρατεία αυτή αποτελεί την πιο μεγάλη περιβαλλοντική δράση που έγινε ποτέ στην Κύπρο.

26 Απριλίου 2015 - 3η Παγκύπρια Εκστρατεία «Let’s do it Cyprus! ΚαθαρίΖΩ την Κύπρο»

Στην εκστρατεία συμμετείχαν εννέα χιλιάδες τετρακόσιοι σαράντα δύο (9.442) εθελοντές. Κατά τη διάρ-κεια της εκστρατείας περισυλλέχτηκαν 22.848 Kg σύμμικτα σκουπίδια και 2.950 Kg ανακυκλώσιμα.

Από την έναρξη της εκστρατείας στο Πάρκο Ακαδημίας, στις 26 Απριλίου 2015.


Με ομάδα δυτών μετά από τον καθαρισμό του βυθού στον Εναέριο στη Λεμεσό, στις 26 Απριλίου 2015.

Η ομάδα του «Let’s do it cyprus!» στην εκδήλωση ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων της εκστρατείας που πραγματοποιήθηκε στο αμφιθέατρο της cyta, στις 27 Μαΐου 2015.

10 Απριλίου 2016 - 4η Παγκύπρια Εκστρατεία «Let’s do it Cyprus! ΚαθαρίΖΩ την Κύπρο»

Στην εκστρατεία συμμετείχαν δεκαπέντε χιλιάδες εβδομήντα τέσσερις (15.074) εθελοντές. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας περισυλλέχτηκαν 19.500 kg σύμμικτα σκουπίδια, 2.800 kg ανακυκλώσιμα και 150 ελαστικά.

Από την έναρξη της εκστρατείας έξω από το εκκλησάκι των Δεκατριών Οσιομαρτύρων και Ομολογητών στο Γραμμικό Πάρκο, στις 10 Απριλίου 2016.

2 Απριλίου 2017- 5η Παγκύπρια Εκστρατεία «Let’s do it Cyprus! ΚαθαρίΖΩ την Κύπρο»

Στην εκστρατεία συμμετείχαν 35.516 εθελοντές. Κατά τη διάρκεια εκστρατείας περισυλλέχτηκαν από 563 σημεία καθαρισμού 19.000 kg σύμμικτα σκουπίδια, 9.000 kg ανακυκλώσιμα και 10.000 kg ελαστικά.


Από την έναρξη της εκστρατείας έξω από το εκκλησάκι των Δεκατριών Οσιομαρτύρων και Ομολογητών στο Γραμμικό Πάρκο, στις 2 Απριλίου 2017.

6 Μαΐου 2017 - «Let’s do it Cyprus! Για την υγεία και το περιβάλλον»

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος και το Δίκτυο Εθελοντών Together, στο πλαίσιο της 5ης παγκύπριας εκστρα-τείας «Let’s do it Cyprus! ΚαθαρίΖΩ την Κύπρο» αποφάσισαν τη διοργάνωση μίας επιπλέον δράσης.

Η δράση πραγματοποιήθηκε στην ορθοπεδική κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Πάφου, υπό την αι-γίδα του Έντιμου Υπουργού Υγείας κ. Γιώργου Παμπορίδη.

Η εν λόγω εκδήλωση αποτελεί και την πρώτη δράση με περιβαλλοντικό μήνυμα που πραγματοποιήθηκε σε δημόσιο νοσοκομείο. Περιλάμβανε βάψιμο με οικολογικές, αντιβακτηριδιακές βαφές, καθαριότητα, τοποθέτηση κάδων ανακύκλωσης, συμπεριλαμβανομένου και κάδου ανακύκλωσης φαρμάκων όπου το κοινό μπορεί να τοποθετεί τα ληγμένα φάρμακα, τοποθέτηση σαλονιού από επαναχρησιμοποιημένα έπι-πλα κ.ά. Στόχος της εκδήλωσης ήταν η διασύνδεση της υγείας με την οικολογία καθώς και η καλλιέργεια κουλτούρας ενεργού πολίτη.

Από τη δράση «Let’s do it cyprus! Για την υγεία και το περιβάλλον» που πραγματοποιήθηκε στην Ορθοπεδική Κλινική του Νοσοκομείου Πάφου, στις 6 Μαΐου 2017.

6 Ιουλίου 2017 – «Let’s Do It Cyprus! Awards»

Το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος και το Δίκτυο Εθελοντών Together Cyprus διοργάνωσαν εκδήλω-ση παρουσίασης των αποτελεσμάτων και επίδοσης των «Let’s Do It Cyprus! Awards» υπό την αιγίδα του Εξοχότατου Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη. Τον χαιρετισμό του Προέδρου μετέφερε ο Έντιμος Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού κ. Κώστας Καδής.


Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης που είναι αφιερωμένη στους τριανταπέντε χιλιάδες πεντακόσιους δεκα-έξι (35.516) εθελοντές που συμμετείχαν στη μεγάλη αυτή περιβαλλοντική δράση απονεμήθηκαν βραβεία και διπλώματα.

Από την εκδήλωση απονομής των «Let’s Do it cyprus! Awards».

Η ομάδα του «Let’s do it Cyprus!» πραγματοποιεί, σε συνεργασία με το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος και σε συνεχή βάση, μικρότερες εκδηλώσεις καθαρισμού ή/και άλλες δράσεις περιβαλλοντικού χαρα-κτήρα (π.χ. εργαστήρια επαναχρησιμοποίησης υλικών για παιδιά, συμμετοχή σε φεστιβάλ νέων κ.ά.).

«Let’s do it cyprus! ΚαθαρίΖΟΥΜΕ την παραλία στα Περβόλια Λάρνακας» με το προσωπικό της hermes Airports, το together cyprus, το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, την ομάδα Greennovation και το Κοινοτικό Συμβούλιο Περβολιών, στις 30 Οκτωβρίου 2017.

6 . Εκστρατεία «Ένα δέντρο για κάθε παιδί που γεννιέται»

Η Εκστρατεία αποτελεί πρωτοβουλία του Γραφείου της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, πραγματοποιείται σε συνεργασία με τις τοπικές Αρχές και στοχεύει στην ανάπτυξη συναισθηματικού δεσμού των κατοίκων μιας περιοχής με τα δέντρα και κατ’ επέκταση με τα δάση της ευρύτερης περιοχής. Το να φυτεύει ένας γονιός ένα δέντρο είναι ο καλύτερος τρόπος να γιορτάσει τον «ερχομό» ενός παιδιού. Είναι μία πράξη που συμβολίζει ένα νέο ξεκίνημα, μία νέα αρχή. Τα παιδιά γίνονται ανάδοχοι αυτών των δέντρων που φύτεψαν οι γονείς κατά τη γέννησή τους, μέσα από μια διαδικασία που τονίζει την αλληλένδετη πορεία τους. Επίσης, οι δενδροφυτεύσεις αποτελούν μέτρο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής μας. Μέχρι στιγμής έχουν δημιουργηθεί πέντε τέτοια πάρκα. Η εκστρατεία συνεχίζεται.


Δημιουργία πάρκου στο Γέρι στο πλαίσιο της εκστρατείας «Ένα δέντρο για κάθε παιδί που γεννιέται», στις 21 Φεβρουαρίου 2016.

Δημιουργία πάρκου στα Λατσιά στο πλαίσιο της Εκστρατείας «Ένα δέντρο για κάθε παιδί που γεννιέται», στις 6 Φεβρουαρίου 2016.

7 . Δημιουργία βιολογικών λαχανόκηπων σε σχολεία/κοινότητες και νοικοκυριά

Το πρόγραμμα «Βιολογικοί λαχανόκηποι στα σχολεία» άρχισε το 2013 και εφαρμόσθηκε σε 200 σχο-λεία της δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης στην Κύπρο σε συνεργασία του Υπουργείου Παιδείας, του Γραφείου Επιτρόπου Περιβάλλοντος και τριών εταιρειών (χορηγών).

Το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος έχει ετοιμάσει εβδομηντασέλιδο εγχειρίδιο, σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, με όλα τα απαραίτητα στάδια και πληροφορίες που χρειάζεται κάποιος για να δημιουργήσει ένα ατομικό ή αστικό βιολογικό λαχανόκηπο, το οποίο βρίσκεται αναρτημένο στην ιστοσελίδα του Γραφείου.

Το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο έχουν ετοιμάσει εγχειρίδιο για τη δημιουργία βιολογικού αστικού λαχανόκηπου.


Το Γραφείο μας συνεχίζει την εκστρατεία πραγματοποιώντας ενημερωτικές διαλέξεις μετά από δήλωση ενδιαφέροντος από κοινότητες, δήμους, οργανωμένα σύνολα και σχολεία. Δέον να σημειωθεί ότι μεγά-λος αριθμός σχολείων (κυρίως δημοτικών) διατηρούν λαχανόκηπο και βοτανόκηπο.

8 . Πρόγραμμα Green Offices

Το «Green Offices» είναι ένα πιλοτικό πρωτοποριακό σήμα περιβαλλοντικής ποιότητας για κτήρια και γραφεία. Η κατάκτησή του προϋποθέτει την εφαρμογή και τήρηση αυστηρών κριτηρίων που σχετίζονται με την κατανάλωση ενέργειας και νερού, τη διαχείριση απορριμμάτων, τη χρήση φιλικών προς το περι-βάλλον προϊόντων προσωπικής καθαριότητας και απορρυπαντικών, την ποιότητα τροφής και ποτών, τη μετατροπή των ελεύθερων χώρων σε χώρους πρασίνου και την περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Η υιοθέτηση φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών, η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την καθημερινή λειτουργία και κυρίως η ευαισθητοποίηση του προσωπικού είναι οι πιο σημαντικοί παράγο-ντες χάρη στους οποίους μπορεί να επιτευχθεί η πιστοποίηση του χώρου με το οικολογικό σήμα Green Offices.

Το πρόγραμμα, το οποίο άρχισε από την Κύπρο, συντονίζεται από την Cymepa και πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Γραφείου της Επιτρόπου Περιβάλλοντος. Το πρόγραμμα προωθείται στα Τμήματα του δημοσίου τομέα, τις τοπικές Αρχές και τις επιχειρήσεις και ήδη εφαρμόζεται στο Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος.

Τον Σεπτέμβριο του 2015 το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος πιστοποιήθηκε με το οικολογικό σήμα Green Offices.

Επίδοση του πιστοποιητικού Green Office στον Δήμο Στροβόλου, στις 6 Ιουνίου 2017.


9 . Εκστρατεία «H διαχείριση των υδάτινων πόρων στην εποχή της κλιματικής αλλαγής - Προτάσεις που στηρίζουν το περιβάλλον και την οικονομία»

Η εκστρατεία συνδιοργανώθηκε από το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων και τον Σύνδεσμο Επιστημόνων και Μηχανικών Περιβάλλοντος και περιλάμβανε εναρκτήρια δημοσιογραφική διάσκεψη, αρκετές ενημερωτικές εκπο-μπές και πέντε παρουσιάσεις ενημέρωσης, μία σε κάθε επαρχία, με ομιλητές κατά πλειοψηφία ακαδημαϊ-κούς και με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση, κυρίως των αρμοδίων και τοπικών Αρχών για την αναγκαιότητα ορθής διαχείρισης των υδάτινων πόρων.

Επίσης, σε συνεργασία με δήμους, κοινότητες και το Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο Εθελοντισμού (ΠΣΣΕ) πραγματοποιούμε διαλέξεις για το εν λόγω θέμα. Αποτελεί, επίσης, βασικό θέμα ενημέρωσης στις περιβαλλοντικές εκδηλώσεις στις οποίες συμμετέχει το Γραφείο μας με περίπτερο.

Εναρκτήρια δημοσιογραφική διάσκεψη της εκστρατείας «h διαχείριση των υδάτινων πόρων στην εποχή της κλιματικής αλλαγής - Προτάσεις που στηρίζουν το περιβάλλον και την οικονομία» που πραγματοποιήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2015, στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο.

10 . Εκστρατεία απομάκρυνσης και διαχείρισης 174 τόνων ελαστικών από τον Ύψωνα

Στις 7 Δεκεμβρίου 2015 ολοκληρώθηκε η εθελοντική εκστρατεία καθαρισμού της περιοχής Ξυδιάς του Δήμου Ύψωνα από μεγάλο όγκο ελαστικών, η οποία άρχισε με πρωτοβουλία του Γραφείου μας, στις 7 Νοεμβρίου 2015.

Το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, αναγνωρίζοντας τους κινδύνους σε περίπτωση πυρκαγιάς τόσο για το περιβάλλον όσο και για τη δημόσια υγεία και λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τα εν λόγω ελαστι-κά είχαν τοποθετηθεί στην περιοχή πριν τη δημιουργία Συλλογικών Συστημάτων Συλλογής και Διαχείρισης των Ελαστικών στην Κύπρο και τη ρύθμιση της διαχείρισης της συγκεκριμένης ροής αποβλήτων με την επιβολή νομοθεσίας, ανέλαβε την πρωτοβουλία καθαρισμού της περιοχής σε εθελοντική βάση η οποία ολοκληρώθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2015. Για το μεγάλο αυτό εγχείρημα το κράτος δεν χρειάστηκε να δαπανήσει οποιοδήποτε ποσό.

Τα φορτηγά που συμμετείχαν στην εκστρατεία πραγματοποίησαν σαράντα τέσσερα (44) δρομολόγια μέ-χρι τις εγκαταστάσεις της Τσιμεντοποιείας Βασιλικού, μεταφέροντας για κατανάλωση στη γραμμή εναλ-λακτικών καυσίμων εκατόν εβδομήντα τέσσερις (174) τόνους ελαστικών. Η δράση δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς τη συμβολή των εθελοντών.


Εκστρατεία απομάκρυνσης και διαχείρισης 174 τόνων ελαστικών από τον Ύψωνα σε εθελοντική βάση διοργάνωσε τον Νοέμβριο του 2015 το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος.

11 . «Παγκύπρια Περιβαλλοντικά Βραβεία για Οργανισμούς και Επιχειρήσεις» και «Πράσινη Πόλη ή Πράσινη Κοινότητα της Κύπρου»

Για πρώτη φορά καθιερώνονται στην Κύπρο από το Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (ΚΥ.Κ.Π.Ε.Ε.) της Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού με την υποστήριξη της Επιτρόπου Περιβάλλοντος και άλλων συνεργαζόμενων φορέων, δύο νέα παγκύπρια περιβαλλοντικά βραβεία με τίτλο «Παγκύπρια Περιβαλλοντικά Βραβεία για Οργανισμούς και Επιχειρήσεις» και «Πράσινη Πόλη ή Πράσινη Κοινότητα της Κύπρου». Η προκήρυξη των βραβείων για υποβολή υποψηφιοτήτων έγινε από την Επίτροπο Περιβάλλοντος σε δημοσιογραφική διάσκεψη, στις 5 Οκτωβρίου 2017.

Τα «Παγκύπρια Βραβεία για το Περιβάλλον για Οργανισμούς και Επιχειρήσεις» στοχεύουν στην ανάδειξη και επιβράβευση των οργανισμών/επιχειρήσεων οι οποίες έχουν υιοθετήσει, αναπτύξει και εφαρμόσει φιλικές προς το περιβάλλον πολιτικές και πρακτικές, συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος.

Τα «Βραβεία Πράσινη Πόλη» και «Πράσινη Κοινότητα» της Κύπρου στοχεύουν στην αναγνώριση και άμε-ση ανάδειξη των πόλεων και κοινοτήτων της Κύπρου που έχουν υιοθετήσει και αναπτύξει φιλικές προς το περιβάλλον πολιτικές και πρακτικές και συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη, στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Οι δύο νέοι αυτοί περιβαλλοντικοί θεσμοί αναμένεται να ενδυναμώσουν τις πρωτοβουλίες τόσο των οργανισμών/επιχειρήσεων όσο και των δήμων/κοινοτήτων για προστασία του περιβάλλοντος και για βιώσιμη ανάπτυξη και θα οδηγήσουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Η προκήρυξη των βραβείων έγινε από την Επίτροπο Περιβάλλοντος στο πλαίσιο δημοσιογραφικής διάσκεψης, στις 4 Οκτωβρίου 2017.


12 . Πράσινες αθλητικές διοργανώσεις

Με πρωτοβουλία της Επίτροπου Περιβάλλοντος, για πρώτη φορά στην Κύπρο, έχει εισαχθεί η διάστα-ση της προστασίας του περιβάλλοντος σε αθλητικές διοργανώσεις.

Τον Σεπτέμβριο του 2017, ο Κυπριακός Οργανισμός Αθλητισμού (ΚΟΑ) ανακοίνωσε σε διάσκεψη Τύπου για την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Αθλητισμού ότι άρχισε συνεργασία με το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος με στόχο να διασφαλιστεί το γεγονός ότι ο αθλητισμός και οι αθλητικές διοργανώσεις γίνονται με τέτοιο τρόπο που προστατεύουν το περιβάλλον. Επίσης, με σύνθημα #BeActive #BeGreen άρχισαν οι δράσεις στα αθλητικά χωριά.

Τον Νοέμβριο του 2017 πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Επιτρόπου ο πρώτος πράσινος μαρα-θώνιος στην Κύπρο, ο 1ος Radisson Blu Μαραθώνιος Λάρνακας. Ηλεκτρικό αυτοκίνητο και ποδήλατα συνόδευαν τους δρομείς, υπήρχαν παντού κάδοι ανακύκλωσής και εθελοντές της ομάδας του «Let’s do it Cyprus!» ενημέρωναν το κοινό.

Με σύνθημα #BeActive #BeGreen άρχισαν οι δράσεις στα αθλητικά χωριά στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Αθλητισμού (19-24 Σεπτεμβρίου 2017).

Η Επίτροπος Περιβάλλοντος στήριξε έμπρακτα τον 1ο@ radisson Blu Larnaka international marathon, που πραγματοποιήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2017, εντάσσοντας για 1η φορά στον τόπο μας μια πράσινη διάσταση στη διοργάνωση αθλητικών αγώνων.

13 . Άλλες εκδηλώσεις περιβαλλοντικού χαρακτήρα

Το Γραφείο έχει θέση υπό την αιγίδα του ή/και χαιρετίσει παρά πολλές εκδηλώσεις και φεστιβάλ περι-βαλλοντικού χαρακτήρα σε όλη την ελεύθερη Κύπρο. Δειγματοληπτικά αναφέρουμε τα φεστιβάλ της Greendot, του Ραδιοφωνικού Σταθμού Astra, του Δήμου Λακατάμιας, του Δήμου Λειβαδιών, των κοι-νοτήτων Ορεινής Λάρνακας, δενδροφυτεύσεις σε δήμους και κοινότητες, εκδηλώσεις στο πλαίσιο της Εβδομάδας Κινητικότητας, εκδηλώσεις προώθησης τοπικών-παραδοσιακών προϊόντων, εκδηλώσεις Τμημάτων, φορέων και οργανώσεων για τη διαχείριση αποβλήτων, το νερό, την ενέργεια, την ευημερία των ζώων, την πράσινη επιχειρηματικότητα κ.ά.


Φωτογραφίες από ενδεικτικές δράσεις του Γραφείου Επιτρόπου Περιβάλλοντος με χρονολογική σειρά.

30 Απριλίου 2015. Από την τελετή βράβευσης προγράμματος της cymepa «Νέοι Δημοσιογράφοι για το Περιβάλλον».

1 Μαΐου 2015. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος στην πολυεπίπεδη δράση που πραγματοποίησε το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο και το Ευρωπαϊκό Ερευνητικό Έργο mArLiscO στο λιμανάκι της Πάφου, που είχε ως στόχο την απαλλαγή

των θαλασσών μας από τα σκουπίδια και τις πλαστικές σακούλες.

4 Ιουνίου 2015. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος χαιρέτισε την τελετή βράβευσης του προγράμματος «Οικολογικά Σχολεία» και παρέδωσε διπλώματα και Πράσινες Σημαίες.


5 Ιουνίου 2015. h Επίτροπος Περιβάλλοντος με βάση την υποχρέωση που προκύπτει από το Έγγραφο Διορισμού της στη θέση της Επίτροπου Περιβάλλοντος παρέδωσε, στις 5 Ιουνίου 2015, (Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος) στον Εξοχότατο Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη

την Ετήσια Έκθεση Πεπραγμένων του Γραφείου της (Μάρτιος 2014 - Μάρτιος 2015).

10 Ιουνίου 2015. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος παρουσίασε σε ανοικτή εκδήλωση το έργο του Γραφείου της και απάντησε σε ερωτήσεις πολιτών και οργανώσεων. Τον χαιρετισμό του Προέδρου της Δημοκρατίας μετέφερε ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής

Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Νίκος Κουγιάλης.

30 Ιουλίου 2015. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος και ο Επικεφαλής της Μονάδας για την Κλιματική Αλλαγή του Τμήματος Περιβάλλοντος επισκέφθηκαν την επιστημονική ομάδα 65 Γερμανών ερευνητών στο Αεροδρόμιο Πάφου, οι οποίοι μελετούν τις επιπτώσεις των μουσώνων

στην ποιότητα του αέρα και στην κλιματική αλλαγή χρησιμοποιώντας ένα άριστα εξοπλισμένο αεροσκάφος.


30 Αυγούστου 2015. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος τέλεσε τα εγκαίνια της 2ης Έκθεσης Παραδοσιακών Προϊόντων Περιφέρειας Τροόδους.

1 Σεπτεμβρίου 2015. to Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, τιμώντας την Πανορθόδοξη Ημέρα Προστασίας Περιβάλλοντος, και σε συνεργασία με την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου συνδιοργάνωσαν εκδήλωση με θέμα «Ορθοδοξία και Περιβάλλον».

19 Σεπτεμβρίου 2015. Το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος συμμετείχε στην εκδήλωση «Πάω στην πόλη χωρίς αυτοκίνητο», στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας.


19 Σεπτεμβρίου 2015. Το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος στελεχωμένο από ομάδα εθελοντών συμμετείχε στο 9ο Περιβαλλοντικό Φεστιβάλ του Astra 92,8 στο Πάρκο της Ακρόπολης. Οι πολίτες είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για το έργο και τις δράσεις του Γραφείου και οι μικροί μας

φίλοι να φτιάξουν χειροτεχνίες στέλνοντας το δικό τους μήνυμα για την προστασία του περιβάλλοντος.

7 Νοεμβρίου 2015. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος στήριξε με την παρουσία της τους διοργανωτές και συμμετέχοντες στο Φεστιβάλ Περιβάλλοντος και Ανακύκλωσης της Green Dot Κύπρου στη Λεμεσό, μεταξύ των οποίων και τον Σύνδεσμο Βιοκαλλιεργητών Κύπρου.

25 Φεβρουαρίου 2016. Δενδροφύτευση στο Γυμνάσιο Αθηένου.


21 Μαρτίου 2016. Με την ευκαιρία της Μέρας Δασοπονίας η cYtA διοργάνωσε δενδροφύτευση στον Δήμο Έγκωμης, υπό την αιγίδα της Επιτρόπου Περιβάλλοντος.

2 Μαΐου 2016. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος επέδωσε τα βραβεία του διαγωνισμού «Ανακύκλωσε & Δημιούργησε», που διοργάνωσε το Ίδρυμα Πολιτιστικής Δημιουργίας για Παιδιά και Νέους Λάρνακας.

9 Μαΐου 2016. Εγκαίνια έκθεσης γελοιογραφίας για το περιβάλλον με έργα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων γελοιογράφων, που διοργάνωσε το Κίνημα Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών.


28 Μαΐου 2016. Το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος συμμετέχει ανελλιπώς στο Παιδικό Φεστιβάλ Αγίου Δομετίου.

30 Μαΐου 2016. Έκθεση φωτογραφίας των μαθητών του Grammar school για το περιβάλλον.

4 Ιουνίου 2016. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος επισκέφθηκε το περίπτερο ενημέρωσης του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης του ΔΗΣΥ, το οποίο με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος διένειμε ενημερωτικό υλικό για την κλιματική αλλαγή.


10 Ιουνίου 2016. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος χαιρέτισε την εκδήλωση που διοργάνωσαν για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος η Κοινοτική Αστυνόμευση Μονής Λεμεσού και το Επαρχιακό Γραφείο Δημοτικής Εκπαίδευσης, στην αίθουσα εκδηλώσεων του

Κοινοτικού Συμβουλίου Πύργου Λεμεσού.

17 Ιουλίου 2016. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος παρέστη στο μνημόσυνο πεσόντων ηρώων στον Κάμπο Τσακκίστρας και κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο πεσόντων ηρώων και αγνοούμενων, εκ μέρους του Εξοχότατου Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη.

10 Σεπτεμβρίου 2016. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος τέλεσε τα εγκαίνια της διαδρομής αγροποικιλότητας που δημιουργήθηκε από το «Έργο AgroLife - Καινοτόμες αειφορικές πρακτικές στην καλλιέργεια της χαρουπιάς στην Ανώγυρα».


12 Ιανουαρίου 2017. Ενημερωτική συνάντηση στη Σια για την κομποστοποίηση και την προφύλαξη και μείωση της έκθεσης των παιδιών στη μη ιονίζουσα ακτινοβολία, η οποία πραγματοποιήθηκε από το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος και το Παγκύπριο Συντονιστικό

Συμβούλιο Εθελοντισμού (ΠΣΣΕ).

27 Ιανουαρίου 2017. Επίσκεψη στο Ειδικό Σχολείο Άγιος Λάζαρος στη Λάρνακα. Στο σχολείο λειτουργεί εργαστήριο όπου συμπιέζουν τενεκεδάκια για ανακύκλωση.

5 Μαρτίου 2017. Υπό την αιγίδα της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, ο Θεατρικός Όμιλος ΡΙΚ ανέβασε την κυπριακή κωμωδία «Το ζιαφέττιν της μίζας», στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος «rethink». Πρόκειται για μια σύγχρονη κυπριακή κωμωδία που σατιρίζει τα

κοινωνικά δρώμενα της εποχής ενώ παράλληλα προβάλλει θέματα για την προστασία του περιβάλλοντος και του τρίπτυχου «rethink: Ανακύκλωση, μείωση και επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων». Στη θεατρική παράσταση συμμετείχαν μέλη του προσωπικού του ΡΙΚ και φίλοι του

«Θεατρικού Ομίλου ΡΙΚ», μεταξύ των οποίων και ο Εκπαιδευτικός Λειτουργός του Γραφείου της Επιτρόπου Περιβάλλοντος.


2 Απριλίου 2017. Δενδροφύτευση σε συνεργασία με τον Δήμο Ιδαλίου και το Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών.

22 Απριλίου 2017. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος συμμετείχε στη δενδροφύτευση που διοργάνωσαν οι συντονιστές του θεσμού Παρατηρητής της Γειτονιάς Καϊμακλίου και η Κοινοτική Αστυνόμευση Λευκωσίας στο Καιμακλί.

7 Μαΐου 2017. Επίδειξη μόδας, που πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, με πρωτότυπες δημιουργίες από μεταποιημένα ενδύματα, διακοσμημένα με μοτίβα και κεντήματα από τη λαϊκή τέχνη και παράδοση της Κύπρου, από μαθητές του

Περιφερειακού Γυμνασίου Κοκκινοτριμιθιάς και του Περιφερειακού Γυμνασίου Ακακίου.


15 Μαΐου 2017. Από την τελετή βράβευσης προγράμματος της cymepa «Νέοι Δημοσιογράφοι για το Περιβάλλον» η οποία τελούσε υπό την αιγίδα της Επιτρόπου Περιβάλλοντος.

27 Μαΐου 2017. Το Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης ΚΥΚΠΕΕ της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού διοργάνωσε το Α Παγκύπριο Μαθητικό Συνέδριο «Μικροί Ερευνητές για το Περιβάλλον». Στο συνέδριο, το οποίο τελούσε υπό την αιγίδα της

Επιτρόπου Περιβάλλοντος, συμμετείχαν περισσότεροι από 350 μικροί ερευνητές για το περιβάλλον και δεκάδες εκπαιδευτικοί από 24 σχολεία.

2 Ιουνίου 2017. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος υπήρξε εισηγήτρια στην ημερίδα που διοργάνωσε η Κίνηση

Αρχιτεκτόνων Λεμεσού με θέμα «Λεμεσός, επερχόμενη ανάπτυξη, τα συν και τα πλην».

13 Ιουνίου 2017. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος απηύθυνε χαιρετισμό και επέδωσε βραβεία στην τελετή βράβευσης

πρωτευσάντων και πρωτευσασών φοιτητών και φοιτητριών της Σχολής Γεωτεχνικών Επιστημών και Διαχείρισης

Περιβάλλοντος του ΤΕΠΑΚ.


8 Ιουλίου 2017. Με τους/τις μεταπτυχιακούς/ές φοιτητές/φοιτήτριες της Αρχιτεκτονικής Τοπίου του Πανεπιστημίου Νεάπολις φτιάξαμε ένα πράσινο τοίχο.

13 Σεπτεμβρίου 2017. Από την εκδήλωση «16.909+ Πράσινες Ελπίδες» που διοργάνωσε η Νεολαία Οικολόγων

υπό την αιγίδα της Επιτρόπου Περιβάλλοντος. Στην εκδήλωση τιμήθηκαν οι εθελοντές και εθελόντριες, καθώς και οι

συνεργαζόμενοι φορείς και οι τοπικές Αρχές που συμμετείχαν στην Εκστρατεία της ΝΕ.ΟΙ «Κάνουμε το Μαύρο Πράσινο».

24 Σεπτεμβρίου 2017. Με τη στήριξη και συμμετοχή του Γραφείου Επιτρόπου Περιβάλλοντος πραγματοποιήθηκε και φέτος

το Φεστιβάλ Περιβάλλοντος του Αstra 92,8.

1 Οκτωβρίου 2017. Το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος, σε συνεργασία με το Δίκτυο Εθελοντών together cyprus, συμμετείχε για 5η συνεχή χρονιά στο Φεστιβάλ Παραδοσιακής Κουλτούρας που διοργάνωσε ο Σύλλογος Γυναικών Υπαίθρου Λάρνακας στην Κοφίνου.


7 Οκτωβρίου 2017. Στο Φεστιβάλ Περιβάλλοντος και Ανακύκλωσης της Greendot στη Λεμεσό. Το Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος συμμετείχε και φέτος με δικό του περίπτερο.

8 Οκτωβρίου 2017. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος με τους κοινοτάρχες των δεκατριών κρασοχωριών στο 1ο

Φεστιβάλ Παραδοσιακών Γεύσεων που διοργάνωσαν από κοινού στο Άρσος.

11 Οκτωβρίου 2017. Διάλεξη της Επιτρόπου Περιβάλλοντος στην ΟΕΒ με θέμα «Από τη γραμμική στην

κυκλική οικονομία».

16 Οκτωβρίου 2017. Μεγάλη επιτυχία σημείωσε ο 2ος Παγκύπριος Διαγωνισμός Φωτογραφίας με θέμα «Αγαπώ την Κύπρο», ο οποίος διοργανώθηκε, υπό την αιγίδα των Επιτρόπων Περιβάλλοντος και Εθελοντισμού και ΜΚΟ, από τη νεοσύστατη εθελοντική ομάδα stressball.


26 Οκτωβρίου 2017. Η Επίτροπος Περιβάλλοντος ήταν μία εκ των

ομιλητών/τριών της εσπερίδας που διοργάνωσε το Σαλαμίνιο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Αμμοχώστου με θέμα «Επαρχία Αμμοχώστου: Ανάπτυξη,

Προβλήματα και Προοπτικές».

31 Οκτωβρίου 2017. Τo Γραφείο Επιτρόπου Περιβάλλοντος και το Παγκύπριο Συντονιστικό Συμβούλιο

Εθελοντισμού (ΠΣΣΕ) στο πλαίσιο της εκστρατείας «Εθελοντισμός για Πράσινες Κοινότητες» διοργάνωσαν ενημερωτική συνάντηση με θέμα τις κλιματικές αλλαγές

στην Ξυλοτύμπου.

12 Νοεμβρίου 2017. Υπό την αιγίδα της Επιτρόπου Περιβάλλοντος πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η ημερίδα που διοργάνωσε το Κίνημα Ζωής και το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου με θέμα «Επιστροφή στη Διατροφική Αυτάρκεια».

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ


ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι τα θέματα περιβάλλοντος και βιώσιμης ανάπτυξης λόγω του ολιστικού χαρακτήρα τους και της πολυδιάσπασης των αρμοδιοτήτων χρειάζονται συνεχή συντονισμό μεταξύ Υπουργείων και Τμημάτων, γεγονός το οποίο δεν συμβαίνει στον βαθμό που θα έπρεπε με αποτέλεσμα σε αρκετές περιπτώσεις τη διγλωσσία και τις χρονικές καθυστερήσεις που ταλαιπωρούν τους απλούς πολίτες, επιχειρηματίες και Αρχές και θέτουν την Κύπρο μπροστά στον κίνδυνο να υποστεί παρατηρήσεις από την ΕΕ.

Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να τονίσω ότι χρειάζεται να ορισθεί άτομο ή Υπηρεσία που να παρακολου-θεί συνεχώς τον βαθμό υλοποίησης των ευρωπαϊκών μας στόχων και υποχρεώσεων σε όλα τα θέματα περιβάλλοντος ώστε η Κυβέρνηση (Πρόεδρος και Υπουργικό Συμβούλιο) να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή τη συνολική εικόνα προς αποφυγήν του κινδύνου επιβολής κυρώσεων.

Επίσης, για την επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της Κύπρου όπως προκύπτουν από τις ευρωπα-ϊκές μας υποχρεώσεις χρειάζεται σε μεγάλο βαθμό η εμπλοκή του πολίτη και των τοπικών Αρχών ως συντονιστικού φορέα ή φορέα υλοποίησης. Η πρόσκληση σε δημόσια διαβούλευση με τη δημοσίευση σε δύο ημερήσιες εφημερίδες και στο διαδίκτυο δεν είναι αρκετή. Οι πολίτες πρέπει να καλούνται με όλα τα μέσα ώστε να ενημερώνονται και να είναι συμμέτοχοι στις αποφάσεις, να τις ενστερνίζονται και να τις υποστηρίζουν. Η σωστή υλοποίηση των δημόσιων διαβουλεύσεων καθώς και η πιο εξωστρεφής συμπεριφορά του δημόσιου τομέα (π.χ. με τη συχνή διοργάνωση ενημερωτικών συναντήσεων με τους πολίτες στον δήμο ή/και την κοινότητά τους) θα βοηθήσει τα μέγιστα στη μείωση αντιδράσεων για έργα κοινής ωφελείας και θα αυξήσει την εμπιστοσύνη του πολίτη προς το κράτος. Η συνεχής και συστηματική ενημέρωση και εμπλοκή των πολιτών βοηθά στην πιο γρήγορη επίτευξη των στόχων.

Επιπλέον, χρειάζεται περισσότερη ενημέρωση και παιδεία ακόμα και για απλά θέματα (π.χ. να μην πετά κανείς σκουπίδια ή αποτσίγαρα από το αυτοκίνητο, να μην πετά σκουπίδια στην ύπαιθρο και να μαζεύει τις ακαθαρσίες του σκύλου του από το πεζοδρόμιο) και αυστηρότερη εφαρμογή των νόμων.

Το Γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος εργάζεται, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων του, για όλα τα θέ-ματα για τα οποία γίνεται αναφορά στην παρούσα Έκθεση και παραμένει στη διάθεση του Προέδρου της Δημοκρατίας για ό,τι επιπλέον ανατεθεί ως καθήκον ή αρμοδιότητα στην Επίτροπο Περιβάλλοντος.

ΟΙκΟΝΟμΙΑ - ec.gov.cy · κύριο Νίκο Αναστασιάδη τη 13η...

Documents