อ.กันทิมา อ่อนละออ e-mail : [email protected]
DESCRIPTION
ระบบปฏิบัติการยูนิกส์ ( UNIX Operating System ). อ.กันทิมา อ่อนละออ E-mail : [email protected]. ยูนิกซ์คืออะไร. เป็นระบบปฏิบัติการชนิดหนี่ง ตอบสนองการทำงานแบบระบบเปิด(Open System) ไม่ผูกติดกับระบบใดระบบหนึ่งหรือเป็นอุปกรณ์ยี่ห้อเดียวกัน ใช้งานในลักษณะผู้ใช้หลายคน(Multi-users) - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
E-mail:[email protected]
อ. กั�นทิ�มา ออนละออE-mail :
ระบบปฏิ�บ�ติ�การยู�นิ�กส์�ระบบปฏิ�บ�ติ�การยู�นิ�กส์�( UNIX Operating ( UNIX Operating
SystemSystem))
E-mail:[email protected]
ยู�นิ�กซ์�คื�ออะไร เป�นิระบบปฏิ�บ�ติ�การชนิ�ดหนิ��ง ติอบส์นิองการทำ�างานิแบบระบบเป ด (Open System)
ไม่#ผู�กติ�ดก�บระบบใดระบบหนิ&�งหร�อเป�นิอ'ปกรณ์�ยู��ห)อเด�ยูวก�นิ
ใช)งานิในิลั�กษณ์ะผู�)ใช)หลัายูคืนิ -(Multi users) ส์าม่ารถทำ�างานิได)หลัายูงานิพร)อม่ก�นิในิเวลัาเด�ยูวก�นิ
-(Multi tasking) ม่�คืวาม่ส์าม่ารถเช��อม่โยูงเป�นิระบบเคืร�อข่#ายู แลัะการ
จั�ดส์รร ทำร�พยูากรร#วม่ก�นิ
E-mail:[email protected]
Kernel
เป�นิห�วใจัข่องในิการทำ�างานิข่องระบบ ทำ�าหนิ)าทำ��– คืวบคื'ม่การทำ�างานิงานิในิทำ�3งหม่ดข่องระบบ
คือม่พ�วเติอร�– จั�ดส์รรทำร�พยูากรข่องระบบ– บร�หารหนิ#วยูคืวาม่จั�า– คืวบคื'ม่อ'ปกรณ์�ทำ��ติ�ดติ�3งทำ�3งภายูในิแลัะภายูนิอก
Kernel ข่&3นิอยู�#ก�บชนิ�ดข่องเคืร��อง เป�นิส์#วนิทำ��ติ�ดติ#อก�บเคืร��องโดยูติรง
H/WH/W
E-mail:[email protected]
File System
เป�นิส์#วนิทำ��ใช)เก5บข่)อม่�ลั (Hard Disk) จั�ดเก5บในิร�ปข่องแฟ้7ม่ข่)อม่�ลั(Files ) แลัะ
ไดเร5กทำอร� (directory) จั�ดเก5บในิร�ปติ)นิไม่)ห�วกลั�บ เร�ยูกใช)อ'ปกรณ์�ติ#าง ๆ เหม่�อนิก�บเร�ยูกใช)ไฟ้ลั�
ข่)อม่�ลั H/WH/W
E-mail:[email protected]
Shell (commandInterpreter)
ทำ�าหนิ)าทำ��เป�นิติ�วกลัางในิการติ�ดติ#อระหว#างผู�)ใช) ก�บ Kernel
แปลัคื�าส์��งจัากผู�)ใช) คื�าส์��งส์าม่ารถนิ�าม่าเข่�ยูนิเป�นิช'ดคื�าส์��งให)ทำ�างานิ
เร�ยูกว#า Shell script ก�าหนิดทำ�ศทำางการเข่)าออกข่อง
Input/OutputH/WH/W
E-mail:[email protected]
shell ทำ��นิ�ยูม่ใช) Bourne Shell ม่�โคืรงส์ร)างคืลั)ายูภาษา
ALGOL ม่�เคืร��องหม่ายูเติร�ยูม่พร)อม่เป�นิ $ C Shell เป�นิเชลัลั�ทำ��ม่�ไวยูากรณ์�คืลั)ายูภาษา C ม่�เคืร��องหม่ายูเติร�ยูม่พร)อม่เป�นิ % Korn Shell เป�นิเชลัลั�ทำ��การทำ�างานิม่�ลั�กษณ์ะ
โติ)ติอบ แลัะ Kernel ม่�ข่นิาดใหญ่#กว#าเชลัลั�อ��นิ
E-mail:[email protected]
Utilities
• ได)แก# คื�าส์��งติ#างๆทำ��ผู�)ใช)ทำ��วไปส์าม่ารถเร�ยูกใช)ได) บนิ UNIX ลั�กษณ์ะการเร�ยูกใช)คื�าส์��งCommand [-option] Command [-option]
[argument][argument]•command ช��อคื�าส์��ง•option ทำางเลั�อกข่องแติ#ลัะคื�าส์��งทำ��ม่�ให)•argument ข่)อม่�ลัทำ��จัะส์#งให)คื�าส์��งนิ�าไปทำ�างานิ
E-mail:[email protected]
ก)าวแรกข่องการเป�นิผู�)ใช)ระบบ System Administration ผู�)ใช)ติ)องได)ร�บการอนิ'ญ่าติ�จัาก System
Administrationแลัะติ)องทำราบ– User ID (UID) คื�อรห�ส์ประจั�าติ�วข่องผู�)ใช)– Group ID (GID) คื�อ กลั'#ม่การทำ�างานิข่องผู�)ใช)– Password คื�อรห�ส์ผู#านิ
E-mail:[email protected]
การเข่)าใช)งานิระบบ UNIX เข่)าโปรแกรม่ Telnet พร)อม่ทำ�3งระบ'ช��อโฮส์ติ�
ทำ��ติ)องการเข่)าไปใช)งานิ เช#นิhw.compsci.buu.ac.th
Telnet hw.compsci.buu.ac.th
E-mail:[email protected]
การติ�3งรห�ส์ผู#านิ รห�ส์ผู#านิติ)องยูาวอยู#างนิ)อยู 6 ติ�ว ประกอบด)วยูติ�วเลัข่ หร�อติ�วอ�กษรพ�เศษอยู#าง
นิ)อยู 1 ติ�ว การเปลั��ยูนิรห�ส์ผู#านิจัะติ)องเปลั��ยูนิไปจัากเด�ม่
3 ติ�ว การติ�3งรห�ส์ผู#านิใช)คื�าส์��ง passwd
E-mail:[email protected]
E-mail:[email protected]
การใช) Online Manual
ใช)คื�าส์��ง man ร�ปแบบ $ man Command ติ�วอยู#าง $ man ls
• การออกจัาก Online Manual พ�ม่พ�q
E-mail:[email protected]
ประเภทำข่องไฟ้ลั� - Regular File( ) เป�นิไฟ้ลั�ปกติ�ทำ��ส์ร)างจัาก Editor
หร�อส์�าเนิาม่าจัากไฟ้ลั�อ��นิ โดยู Directory (d) เป�นิไฟ้ลั�ทำ��เก5บไฟ้ลั�ติ#าง ๆ หร�อ
directory ใช)ส์�ญ่ลั�กษณ์� / แทำนิ root directory
Character device file (c) เป�นิไฟ้ลั�ชนิ�ดพ�เศษ เร�ยูกว#า
Block device file (b) UNIX domain sockets (s) อยู�#ในิ BSD Unix Name pipes (p) ข่อง AT&T Symbolic link (l)
E-mail:[email protected]
การติ�3งช��อไฟ้ลั�หร�อ directory
จัะใช)ติ�วอ�กษรใดในิการติ�3งช��อก5ได) ยูกเว)นิติ�ว อ�กษรติ#อไปนิ�3 & * ( ) ; ‘ “ , < > / |
ติ�3งช��อได)ยูาวไม่#จั�าก�ด ติ�วอ�กษรติ�วเลั5กหร�อติ�วใหญ่#ถ�อว#าแติกติ#างก�นิ ในิเชลัลั�จัะร�บคื�าส์��งรวม่ Argument หร�อช��อทำ��
ส์��งให)ทำ�างานิได)ไม่#เก�นิ 225 ติ�ว
E-mail:[email protected]
การอ)างถ&งช��อแฟ้7ม่ข่)อม่�ลัหร�อdirectory
ระหว#างช��อแฟ้7ม่ข่)อม่�ลัก�บ directory หร�อระหว#าง directory ก�บ directory “ใช)เคืร��องหม่ายู // ” เป�นิติ�วคื��นิ
Absolute Path Name Absolute Path Name เป�นิการอ)างช��อเติ5ม่ข่อง แฟ้7ม่หร�อ directory เช#นิ /unix,
/usr/home/seree, /etc/passwd Relative Path Name Relative Path Name เป�นิการอ)างช��อแฟ้7ม่หร�อ
directory โดยูม่�การส์�ม่พ�นิธ์�ก�บติ�าแหนิ#งป=จัจั'บ�นิ . (current directory) .. (parent directory) ./office (relative from current directory) ../office (relative from parent directory)
E-mail:[email protected]
Home directory
Home directory เป�นิ directory บ)านิข่องผู�)ใช)
ผู�)ใช)ช��อ seree home directory คื�อ
/usr2/home/seree
E-mail:[email protected]
คื�าส์��งทำ��วไปข่องยู�นิ�กซ์� clear ลับจัอภาพ date แส์ดงว�นิทำ�� logname แส์ดงช��อผู�)ใช) hostname แส์ดงช��อ Host cal แส์ดงปฏิ�ทำ�นิเด�อนิป=จัจั'บ�นิข่องเคืร��อง cal 1997 แส์ดงปฏิ�ทำ�นิคืศ 1997. cal 10 1997 แส์ดงปฏิ�ทำ�นิ เด�อนิติ'ลัาคืม่ คืศ .1997
E-mail:[email protected]
คื�าส์��งทำ��วไปข่องยู�นิ�กซ์� banner HELLO แส์ดงข่)อคืวาม่ติ�วใหญ่# echo I Love You แส์ดงข่)อคืวาม่บนิจัอภาพ whoami แส์ดงช��อผู�)ใช)งานิข่ณ์ะนิ�3นิ who am i แส์ดงช��อผู�)ใช)งานิ เวลัาทำ��เข่)า
ส์�#ระบบ หม่ายูเลั เคืร��อง pwd แส์ดงช��อ directory ทำ��ใช)งานิ
ข่ณ์ะนิ�3นิ
E-mail:[email protected]
คื�าส์��งทำ��เก��ยูวข่)องก�บ คื�าส์��งทำ��เก��ยูวข่)องก�บ file file แลัะ แลัะdirectorydirectory
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง ls
คื�าส์��งนิ�3ใช)ในิการแส์ดงรายูช��อไฟ้ลั�แลัะไดเรกเทำอร�� ยู#อยูทำ��ม่�อยู�# ร�ปแบบ : ls [option] [filename]
option- a แส์ดงรายูช��อไฟ้ลั�แลัะไดเรกเทำอร��ยู#อยูทำ��ม่� อยู�#ทำ� 3งหม่ดรวม่
“ถ&งไฟ้ลั�ทำ��ข่&3นิติ)นิด)วยู .” ทำ��ซ์#อนิไว) ซ์&�งปกติ�จัะไม่#แส์ดง ให)เห5นิ- b แส์ดงติ�วอ�กษรทำ��ไม่#ส์าม่ารถแส์ดงผูลั ได)แบบปกติ�- c แส์ดงผูลัแบบหลัายูคือลั�ม่นิ�-d แส์ดงแคื#ช��อไดเรกเทำอร��โดยูไม่#แส์ดงช��อ ไฟ้ลั�ทำ��อยู�#ข่)าง
ในิ
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง ls (ติ#อ)
-f “บ�งคื�บให)ม่�เคืร��องหม่ายู /” อยู�#หลั�งช��อไดเรกเทำอร�� “แลัะเคืร��องหม่ายู *” อยู�#หลั�งช��อไฟ้ลั�ทำ��ร �นิได)
-l แส์ดงผูลัแบบยูาวติ�วอยู#าง % ls -% ls l - % ls la -% ls f
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง cd (Change directory)
เป�นิคื�าส์��งทำ��ยู)ายู ไปยู�ง directory อ��นิทำ��ติ)องการ ร�ปแบบ cd directory_name ติ�วอยู#าง cd /usr2/home/seree cd ../seree cd cd ..
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง cp
เป�นิคื�าส์��งส์�าเนิาไฟ้ลั�ข่)อม่�ลัไฟ้ลั�เด�ยูวหร�อหลัายูไฟ้ลั� เหม่�อนิ ก�บคื�าส์��ง COPY ทำ��ใช)ก�นิอยู�#บนิ DOS
ร�ปแบบ cp [option] [source_filename]dest_filename
- i จัะม่�การแจั)งเติ�อนิแลัะทำ�าการถาม่เม่��อช��อไฟ้ลั� ปลัายูทำางนิ�3นิม่�อยู�#แลั)ว
- p บ�งคื�บให)ทำ�าการคื�ดลัอกคื'ณ์ส์ม่บ�ติ�ทำ'กอยู#างจัาก ไฟ้ลั� ติ)นิฉบ�บ
- r ถ)าหากว#าไฟ้ลั�ทำ��ติ)องการนิ�3นิเป�นิไดเรกเทำอร�� ทำาง เลั�อกนิ�3จัะ ทำ�าการคื�ดลัอกทำ'ก ๆ ไฟ้ลั�ในิไดเรกเทำอร� ไปยู�งทำ�� ๆ ติ)องการ
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง cp (ติ#อ)ติ�วอยู#าง
1. ส์�าเนิาไฟ้ลั� llllll llllllllll% .
2. ส์�าเนิาไฟ้ลั�ทำ��ม่�ส์#วนิข่ยูายูเป�นิ c ไปไว)ในิ directory ช��อ archives
% cp *.c archives 3. ส์�าเนิาไฟ้ลั�ช��อ memo จัาก directory ช��อ
/home/seree ไปยู�ง directory ป=จัจั'บ�นิ % cp /home/seree/memo . 4. ส์�าเนิาไฟ้ลั�ช��อ memo แลัะ letter ไปยู�ง
directory ช��อ /home/jenny % cp memo letter /home/jenney
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง mkdir
ใช)ส์�าหร�บส์ร)าง directory ร�ปแบบ mkdir directory_name
directory_name … ติ�วอยู#าง % mkdir tutor
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง rmdir
ใช)ส์�าหร�บลับ directory โดยู directory ทำ�� จัะจัะลับติ)องเป�นิ directory ว#าง ถ)าม่�แฟ้7ม่อยู�#จัะ
ติ)องลับแฟ้7ม่ออกก#อนิ ร�ปแบบ rmdir directory_name
directory_name … ติ�วอยู#าง % rmdir xyz
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง rm ใช)ส์�าหร�บลับแฟ้7ม่ข่)อม่�ลั ส์าม่ารถด�าเนิ�นิการ
พร)อม่ก�นิได)หลัายูแฟ้7ม่ ร�ปแบบ :
rm - [ i] filename [filename] ...ติ�วอยู#าง % rm data.txt - % rm i report.txtt
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง mv
ใช)ส์�าหร�บยู)ายูแฟ้7ม่ข่)อม่�ลั ส์าม่ารถด�าเนิ�นิการพร)อม่ก�นิได)หลัายูแฟ้7ม่
ร�ปแบบ : mv filename filename mv filename [filename…]
directoryติ�วอยู#าง % mv data.txt demo.txt % mv report.txt units
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง w
“คื�าส์��ง w” ใช)ในิการติรวจัส์อบว#าในิข่ณ์ะนิ�3ม่�ใคืรก�าลั�งทำ�า อะไร อยู�#ในิระบบเด�ยูวก�นิก�บเราบ)าง
ร�ปแบบ : w[ทำางเลั�อก -] [user account]
ติ�วอยู#าง :bu cc% w
1030 6 1645 3: am up days, : , users, load 130 131 200average . . .
User t t y l ogi n@ i dl e J CPU PCPU what
3510011 11 622 1u pts/ : am 7 :3 5 2 6 w
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง who
เป�นิคื�าส์��งทำ��ใช)แส์ดงรายูช��อข่องผู�)ใช) ทำ�ก�าลั�งใช)งานิอยู�#ในิข่ณ์ะนิ�3นิ
ร�ปแบบ who [am I] ติ�วอยู#าง
% who jenny tty0 1 Jul 2 5
1 1 :0 1 alex tty11 Jul 25 18:11
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง finger
“คื�าส์��ง finger” ใช)ในิการติรวจัด�ว#า ม่�ใคืรก�าลั�งใช)งานิ อยู�# ในิ ระบบทำ��เราติ)องการติรวจัส์อบ
ร�ปแบบ - : finger [user account] [@hostname...] ติ�วอยู#าง :
1. ใช)ในิการติรวจัด�ผู�)ใช)ในิระบบ% finger
Login Name TTY Idle WhenWhere
u3420245 Nongluck Chutratane pts/18 Mon 08242
3710855 39 1 0923 1u SuhaalajBarua pts/ Mon : CS .au.ac.th
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง finger (ติ#อ) % finger @nontri.ku.ac.th
[nontri.ku.ac.jp] User RealName What Idle TTYHost
Console Location dahlan dehlan Phan pine 0:53 co - wine hn HIRQakl Nishin csh 1:
13 p3 fizz (cxsf:0.0) kazuo KazuoSatou pino 0:33 p1
fizz (:0.0) mleno Tsutomu Mleno pine 0:29 p4 beer allbu:s.o)
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง pwd
ใช)ในิการติรวจัด�ติ�าแหนิ#งไดเรกเทำอร��ป=จัจั'บ�นิ
ร�ปแบบ : pwdติ�วอยู#าง % pwd
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง cat
เป�นิคื�าส์��งใช)แส์ดง content ข่องไฟ้ลั� ทำ�3งหม่ดโดยูไม่#ม่�การหยู'ดให)ด�
ร�ปแบบ -cat [options] [file list]ติ�วอยู#าง % cat list.txt - % cat n list.txt
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง more
เป�นิคื�าส์��งใช)แส์ดง content ข่องไฟ้ลั� ทำ�3งหม่ดทำ�ลัะ จัอภาพ ถ)าติ)องการแส์ดงหนิ)าถ�ดไปทำ�ลัะหนิ)า จัอภาพ ติ)องกด แป7นิ space bar ถ)าติ)องการ
แส์ดงผูลัคืร�3งลัะบรรทำ�ดติ)องกดแป7นิ enter ร�ปแบบ more filename [filename …]ติ�วอยู#าง % more list.txt
E-mail:[email protected]
Permission
ส์�ทำธ์�การใช)งานิไฟ้ลั�หร�อ directory ในิระบบยู�นิ�กซ์� ม่�ด�งนิ�3
- Read Permission Read Permission ส์�ทำธ์�ในิการอ#านิ แทำนิด)วยูอ�กษร r - Write Permission Write Permission ส์�ทำธ์�ในิการเข่�ยูนิอ#านิ แทำนิด)วยู
อ�กษร w - Execute Permission ส์�ทำธ์�ในิการ run แทำนิด)วยู
อ�กษร x ผู�)ใช)ส์าม่ารถด� Permission ข่องไฟ้ลั�หร�อ directory
ได)โดยูการใช)คื�าส์��ง - ls l
E-mail:[email protected]
ส์ร'ปการเปร�ยูบเทำ�ยูบคื�าส์��งบนิระบบ ปฏิ�บ�ติ�การ DOS แลัะ Unix
คืวาม่หม่ายูข่องคื�าส์��ง บนิ DOS บนิUnix
ลับแฟ้7ม่ข่)อม่�ลั del rm เปลั��ยูนิช��อแฟ้7ม่ข่)อม่�ลั ren
mvแส์ดงรายูช��อแฟ้7ม่ข่)อม่�ลั dir Is
เปลั��ยูนิ directory cd cd
ส์ร)าง directory md mkdir
คื�ดลัอกแฟ้7ม่ข่)อม่�ลั copy cpเปลั��ยูนิรห�ส์ผู#านิ -
passwd
E-mail:[email protected]
คื�าส์��งทำ��ใช)ในิการติ�ดติ#อส์��อส์าร คื�าส์��ง write ใช)ในิการเข่�ยูนิข่)อคืวาม่ส์#งไปยู�งคืนิทำ��
ติ)องการ ทำ��อยู�#ในิHost เด�ยูวก�นิคื�าส์��ง นิ�3ไม่#ส์าม่ารถส์#งข่)อคืวาม่ไปยู�ง ผู�)ใช)ทำ��อยู�#ในิ
ระบบ อ��นิๆ ได) ร�ปแบบ
-write [destination user] ติ�วอยู#าง % write u3 6 1 5 0 2 2 Hello khun toy? How are you going? กด - Ctrl d
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง wall(write all)
เป�นิคื�าส์��งทำ��ส์#งข่)อคืวาม่ไปแส์ดงบนิหนิ)าจัอภาพ ข่องผู�)ใช)ทำ'กคืนิทำ��ก�าลั�ง login อยู�# ใช)งานิได)บนิ
host เด�ยูวก�นิ ร�ปแบบ wall
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง mail เป�นิคื�าส์��งใช)ส์�าหร�บส์#งจัดหม่ายูอ�เลั5กทำรอนิ�ก ร�ปแบบ mailx username@hostname ติ�วอยู#าง % mailx [email protected] ---------subject : < พ�ม่พ�ห�วเร��อง พ�ม่พ�รายูลัะเอ�ยูดข่องจัดหม่ายู พ�ม่พ� . (จั'ด)
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง talk เป�นิคื�าส์��งทำ��ใช)ในิการติ�ดติ#อส์��อส์ารก�บผู�)ทำ�� login
อยู�# ส์าม่ารถใช)บนิ host เด�ยูวก�นิหร�อติ#าง h ost ก�นิได)
ร�ปแบบ talk username@hostname
ผู�)ส์#ง : talk username@hostname username คื�อช��อผู�)ร �บทำ��ก�าลั�ง login hostname คื�อช��อเคืร��องทำ��ผู�)ร �บใช)งานิ
E-mail:[email protected]
คื�าส์��ง talk(ติ#อ)
ผู�)ร �บ : talk username@hostname ผู�)ร �บจัะติ)องติอบผู�)ส์#งเม่��อม่�
message ปรากฏิบนิหนิ)าจัอ ถ)าติ)องการติ�ดติ#อส์��อส์าร
usernameคื�อช��อผู�)ส์#ง hostname คื�อช��อเคืร��องทำ��ผู�)ส์#งใช)งานิ ถ)าติ)องการเลั�กการติ�ดติ#อส์��อส์ารให)กด - ctrl c
