ცენტრალური სადაზვერვო სამმართველოს...

centraluri sadazvervo sammarTvelos saqmianoba kuminizmis dasasusteblad

დავით კუხალაშვილი

ინფორმაციული უსაფრთხოების კვლევებისა და ანალიზის ცენტრის ლექტორი დაზვერვის მიმართულებით

informaciuli usafrTxoebis kvlevebisa da analizis centri - eleqtronuli biblioTeka

saavtoro uflebebi

mocemuli publikacia warmoadgens arasaidumlo wyaroebsa da pirad

dakvirvebebze agebul sainformacio-SemecnebiTi xasiaTis dokuments,

romlis sxvagvarad gamoyenebazec avtori pasuxs ar agebs. masSi

mocemuli dakvirvebebi da rekomendaciebi ar unda iqnes gagebuli rogorc

oficialuri pozicia informaciuli usafrTxoebis kvlevebisa da analizis centrisa,

romelic Tavismxriv warmoadgens am dokuments.

© daviT kuxalaSvili

yvela ufleba daculia

akrZalulia am dokumentis an misi romelime nawilis kopireba, gavrceleba

an sxvagvari gamoyeneba mis avtorTan winaswari SeTanxmebisa da

werilobiTi nebarTvis gareSe.

2


centraluri sadazvervo sammarTvelos

saqmianoba kuminizmis dasasusteblad

msoflios istoriaSi TiTqmis yvela saxis konfliqtis warmoSvebis ZiriTad mizezad saxelmwifoTa Soris ekonomikuri interesebis dapirispireba gvevlineba. Zlieri qveynebis specsamsaxurebis moer inspirirebuli (dagegmili da ganxorcielebuli) qmedebebis Sedegad, garkveul etapze, Zalian xSirad ver xerxdeba konfliqtebis gamomwvev mizezTa iseTi erTobliobis dadgena, rogoricaa ekonomiuri, socialuri, istoriuli, kulturuli da politikuri. isini erTmeneTSi isea gadaxlarTuli da maTi daSoriSoreba TiTqmis SeuZlebelia.

uaxloes istoriaSi momxdari faqtebi mowmoben, rom konfliqtebis placdarmad umetes SemTxvevebSi iqceva iseTi saxelmwifoebi, romlebic miekuTvnebian Rarib da ekonomikur krizisSi myof qveynebs, xolo Zlieri saxelmwifoebis sasicocxlo interesebis dacva qveynis SigniTa da sazRvrebs gareT xorcieldeba Sesabamisi samsaxurebis meSveobiT. am TvalsazrisiT interess moklebuli araa amerikis SeerTebuli Statebis centraluri sadazvervo sammarTvelos saqmianobis istoria komunizmis dasasusteblad da gavrcelebis aRsakveTad. 1948 wlis 18 ivniss amerikis SeerTebuli Statebis erovnuli uSiSroebis sabWos #10/2 saidumlo direqtivaSi naTqvami iyo, rom komunizmis gavrcelebis aRkveTis mizniT, ucxo saxelmwifoebis winaaRmdeg ZirgamomTxreli saqmianobis gansaxorcieleblad dasaSvebi iyo aralegaluri winaaRmdegobis moZraobebis, partizanebisa da emigrantebis, agreTve antikomunisturi jgufebis momzadeba, maTi moqmedebebis dafinanseba da kontroli.

centraluri sadazvervo sammarTvelo mTeli Tavisi moRvaweobis dros droulad, efeqturad da masStaburad iyenebda yvela zemoCamoTvlil meTods, ramac sakuTari qveynis interesebis sasargeblod ganapiroba kidec udidesi gamarjvebebi.

jer kidev 1948 wlis dekemberSi, moskovSi amerikis SeerTebuli Statebis saelCos pozicia mianiSnebda Tavisi qveynis moqmedebis gegmebze, romlis mixedviTac msoflioSi misi qveynisadmi mtrulad an arasaimedod ganwyobili Zalebi erTmaneTis sawinaaRmdegod unda yofiliyvnen gamoyenebulni, rac maT Soris konfliqtebis warmoqmnis, xolo urTierTkonfliqtebi maTi dauZlurebis safuZveli gaxdeboda.

kapitalisturi da socialisturi qveynebis dapirispirebis dros, ganviTarebuli procesebis mixedviT SeiZleba davaskvnaT, rom

3


mokavSireebad e.i. Suamavlad da amerikis SeerTebuli Statebis interesebis gamtareblebad iTvlebodnen: israeli, Cile, samxeeT korea. amerikis SeerTebuli Statebis strategiuli partnioroba israelisa da samxreT afrikis respublikasTan erTad, sxva mniSvnelovan miznebTan erTad prokomunisturi Zalebis ganeitralebiT iyo ganpirobebuli.

politikuri mxardaWeris garda, amerikis SeerTebuli Statebis mier israelisaTvis gamoyofilma finansurma daxmarebam 1948-1985 wlebSi 20,8 miliardi dolari Seadgina. amasTan erTad, avRaneTSi komunizmis gavrcelebis da damkvidrebis mizniT, pakistanisaTvis dagegmilma samxedro daxmarebis programis moculobam eqvsi wlis ganmavlobaSi 3,2 miliardi dolari Seadgina. samxreT afrikis respublikis xelisuflebis mxardaWeriTa da sadazvervo samsaxurebis uSualo monawileobiT 1976-1987 wlebSi ganxorcielebuli iqna, centraluri sadazvervo sammarTvelos mier dagegmili samxedro aqciebi, sabWoTa kavSiris zegavlenis qveS myof Semdeg qveynebSi: angolaSi, lesetoSi, maputuSi, botsvanaSi.

centraluri sadazvervo sammarTvelos organizebiT, salvadoris xelisuflebis mxardaWera (maT Soris sadazvervo) im mizniT ganxorcielda, rom panamis arxze kontroli ar dakarguliyo. amerikis SeerTebuli Statebis mier salvadoris xelisuflebisaTvis gamoyofilma samxedro da finansuri daxmarebis Tanxam naxevarmiliard dolarze meti Seadgina.

hondurasis xelisuflebis mxardaWera, sabWoTa kavSiris zegavlenis qveS myofi nikaraguas xelisuflebis sawinaaRmdego kompaniis sawarmoeblad iyo gamoyenebuli.

centraluri sadazvervo sammarTvelos mier, warmatebiT propagandistulma saqmianobam ganxorcielebul saidumlo operaciaTa ricxvs amerikis SeerTebuli Statebis strategiuli partnioris italiis mTavrobis SenarCunebis operacia miekuTvneba. meore msoflio omis Semdgom evropis saxelmwifoebSi imata komunistTa da maT mxardamWerTa ricxvma. ikveTeboda safrTxe imisa, rom arCevnebis Sedegad italiis mTavrobaSi komunistebi moxvdebodnen, rac maTi sabWoTa kavSirTan sxva sakiTxebSiac daaxlovebis safuZveli iqneboda.

centralurma sadazvervo samsaxurma italiaSi antikomunisturi propaganda warmatebiT ganaxorciela, romlis drosac gaavrcela uamravi broSura da plakati, romlebic socializmisa da sabWoTa okupaciisagan mosalodnel safrTxes adasturebdnen. propagandam amerikis SeerTebuli StatebisaTvis xelsayreli xelisuflebis SenarCuneba italiaSi usisxlod iqna SenarCunebuli.

4


sadazvervo saqmianobis kuTxiT sainteresoa sabWoTa zegavlenas daqvemdebarebuli socialisturi ganviTarebis qveynebis sawinaaRmdego qmedebebi. gasuli saukunis 50-ian wlebSi, centralur sadazvervo sammarTveloSi damuSavebuli da damtkicebuli iyo saidumlo operacia saxelwodebiT: ,,dropSoti”. operaciis gegmis erT nawilSi miniSnebuli iyo sabWoTa kavSiris zegavlenis qveS myofi qveynebis (poloneTis, ungreTis, bulgareTis, rumineTis, Cexoslovakiis) saTaveSi iseTi demokratiuli xelisuflebis moyvanaze, romelTa miswrafeba Tavisufal samyarosTan kavSirurTerTobebis damyarebaze iqneboda orientirebuli.

aRniSnuli miznebisaTvis, centraluri sadazvervo sammarTvelos meSveobiT poloneTSi warmatebiT dasrulda iaraRis, radioaparaturisa da fulis didi partiebiT Sezidva. mosaxleobis ideologiuri damuSavebisaTvis mxari dauWires organizacia ,,BNH”-s. miuxedavad amisa, aqcia 1952 wlis dekemberSi warumateblad dasrulda.

aRniSnul periodSi, germaniis demokratiul respublikaSi Seiqmna arsebuli wyobilebis rRvevisa da sabWoTa kavSiris mier kontrolirebadi teritoriis dakargvis saSiSroeba. provocirebuli masobrivi areulobebis lokalizeba berlinSi, socialisturi qveynebis gaerTianebuli ZalisxmeviT da saTanado specsamsaxurebis meSveobiT moxerxda.

1956 wlis Semodgomaze sabWoTa samxedro Zalis gamoyenebiT CaaxSes sadazvervo qmedebebiT provocirebuli amboxi ungreTSi da a.S.

SeiZleba davaskvnaT Semdegi: amerikis SeerTebuli Statebis centraluri sadazvervo sammarTvelo konfliqtebis inspirirebas warmatebiT axorcielebda winaswar SemuSavebuli gegmis mixedviT da qmnida pirobebs saxelmwifoebs Soris urTierTkonfliqtis warmoSobisaTvis, zegavlenisa da kontrolis mopovebisaTvis. amavdroulad swori gaTvlebiT, mouwvdomel regionebze kontrolis mopovebis mizniT, praqtikaSi gamoiyeneboda meTodi, romelic mowinaamRdege Zalebis gasaneitraleblad, Suamavali saxelmwifoebis Cabmas gulisxmobda, yovelive ki aqtiuri sadazvervo uzrunvelyofis procesebs ukavSirdeboda.

gamoyenebuli literatura

1. d.kuxalaSvili. `centraluri sadazvervo sammarTvelo amerikis

SeerTebuli Statebis saerTaSoriso zegavlenis uzrunvelyofisaTvis

brZolaSi~. Tbilisi. 2004 weli;

5


2. d.kuxalaSvili. `amerikis SeerTebuli Statebis centraluri sadazvervo

sammarTvelos mier arasasurveli reJimebis sawinaaRmdego

saqmianoba, brZolis mimarTulebebi da meTodebi~. quTaisi. 2006

weli;

3. Николай Яковлев. “ЦРУ против СССР” http://bookz.ru/authors/akovlev- nikolai /cru-

prot_107/page-23-cru-prot_107.html;

organizaciis Sesaxeb

informaciuli usafrTxoebis kvlevebisa da analizis centri warmoadgens kavkasiis regionSi pirvel da dResdReobiT erTaderT organizacias, romelic orientirebulia informaciul usafrTxoebaze. aRniSnuli organizaciis dafuZneba ganapiroba saqarTvelo-ruseTis omis Semdeg qveynis winaSe damdgarma axalma realobam. rogorc 2008 wlis agvistos omma dagvanaxa, qveyanaSi faqtobrivad ar arsebobs sainformacio omis warmoebisa da kiber-terorizmisgan dacvis Camoyalibebuli meqanizmebi, rac Tanabrad uqmnis safrTxes rogorc sajaro, ise kerZo seqtors. ar arsebobs Sesabamisi sakanondmeblo baza, saxelmwifo institutebi da materialur teqnikuri infrastruqtura kiber terorizmTan da kompiuterul danaSaulTan sabrZolvelad. rac garda saxelmwifos Tavdacvisunarianobisa, aseve axdens mkveTr negatiur gavlenas qveynis ekonomikaze. ukanasknel periodSi rogorc kerZo, ise saxelmwifo seqtoris yvela mimarTulebiT mimdinareobs Tanamedrove teqnologiebis intensiuri danergva. rac ufro metia procesebis avtomatizaciis masStabi miT ufro rTulia maTi kontroli. aseT pirobebSi, roca SpionaJi da qveynis usafrTxoebis

6


sxva gamowvevebi teqnologiur xasiaTs iZenen, Cndeba axali safrTxeebi. Sesabamisad aRniSnuli informaciis saTanado dacva sasicocxlo mniSvnelobisaa aramxolod saxelmwifo, aramed kerZo organizaciebisTvisac. zemoT aRniSnuli safrTxeebisa da gamowvevebis winaaRmdeg Cveni organizaciis garSemo Seikriba gamocdili profesionalebis gundi. rac saSualebas iZleva pirvelad saqarTveloSi Camoyalibdes kiber terorizmTan, mekobreobasTan, korporaciul SpionaJTan da sxva saxis teqnologiur safrTxeebTan brZolis instituciuri meqanizmebi.

organizaciis saqmianobis Sesaxeb

informaciuli usafrTxoebis kvlevebisa da analizis centri warmoadgens unikalur serviss rogorc kerZo, ise saxelmwifo seqtorisTvis, romelic moicavs mravalprofilian momsaxurebas:kadrebis rekrutirebasxvadasxva rgolis personalis momzadeba (treiningebi);informaciuli usafrTxoebis sxvadasxva aspeqtebis auditi da Sesabamisi daskvna-rekomendaciebis momzadeba;standartebisa da Sida protokolebis SemuSaveba;organizaciuli erTeulebis Seqmna safrTxeebis monitoringisa da incidentebze reagirebisTvis;sakonsultacio momsaxureba rogorc IT infrastruqturul sakiTxebze, ise iuridiuli mxareze sxvadasxva tipis IT proeqtebTan dakavSirebiT;Sesabamisi programul-aparaturuli gadawyvetilebebis SemuSaveba, danergva da miwodeba;IT auTsorsingi, daculi hostingi aSS-s serverebze, da sxva... amavdroulad centris umTavres prioritets warmoadgens qveynis winaSe arsebuli sxvadasxva saxis teqnologiuri, geopolitikuri da samxedro gamowvevebis Seswavla, maTi srulyofili analizi da amaze dayrdnobiT sazogadoebisTvis amomwuravi da obieqturi informaciis drouli miwodeba, risTvisac informaciuli usafrTxoebis kvlevebisa da analizis centris analitikuri jgufi periodulad amzadebs sajaro publikaciebis serias Tanamedrove safrTxeebisa da globaluri tendenciebis Sesaxeb. Cven varT maqsimalurad gaxsnili sakuTar saqmianobaSi da vexmarebiT am sferoTi dainteresebul pirebs. vaZlevT maT Sesabamis codnasa da saSualebebs raTa Tavad gaxdnen nawili am sistemis da monawileoba miiRon centris mier ganxorcielebul sxvadasxva proeqtebSi. Cveni mizania viTanamSromloT rac SeiZleba met organizaciasTan, saxelmwifo struqturasTan da saganmanaTleblo dawesebulebebTan raTa

7


kidev ufro efeqturad vebrZoloT Tanamedrove safrTxeebs, SevqmnaT saerTo standartebi da am standartebis Sesrulebis instrumentebi, avamaRloT sazogadoebrivi informirebis xarisxi am sakiTxSi da mivawodoT Cveni servisi maT, visac es namdvilad Wirdeba.

es publikacia sxva mraval saintereso TemasTan erTad ganTavsebulia informaciuli usafrTxoebis kvlevebisa da analizis centris el-biblioTekaSi

http://www.issac.ge

8


9

ცენტრალური სადაზვერვო სამმართველოს...

Documents