1

ฝายนโยบายเศรษฐกจการเงน ธนาคารแหงประเทศไทย

Bank of Thailand's Research Program on Thailand's Future Growth16 พฤษภาคม 2559

การทองเทยวไทย:ความส าคญ ความทาทาย และความยงยน

กมพล พรพฒนไพศาลกล รตตยากร ลมณตชย ปภสสร แสวงสขสนต อบลรตน จนทรงษ

หวขอน าเสนอ

ความส าคญของภาคการทองเทยว

2

แนวทางการสรางความยงยนของการทองเทยว

ความทาทายของการทองเทยวไทย

3

เปนแหลงรายไดทส าคญป 2015 สรางรายรบกวา 1.5 ลานลานบาท

กอใหเกดการจางงานป 2014 ทองเทยวมการจางงานคดเปน

ประมาณรอยละ 14 ของการจางงานทงหมด

ผลกระทบทางตรงตอเศรษฐกจ (Direct Contribution)

ป 2014 มมลคาเพมประมาณรอยละ 9 ของ GDP

ผลกระทบตอสาขาเศรษฐกจอน (Indirect Contribution)

ป 2014 มมลคาเพมประมาณรอยละ 11 ของ GDP

ความส าคญของภาคการทองเทยว

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย World Travel & tourism Council (2015)

4

แตทผานมาไทยมความเสยงดานการทองเทยวเพมขน จากความสามารถในการแขงขนทลดลงโดยเฉพาะดานอปทาน

01234567

Ground and PortInfrastructure

EnvironmentalSustainability

Cultural Resources& Business Travel

2552 2554 2556 2558

คะแนน

ทมา: The Travel & Tourism Competitiveness Report , World Economic Forum 2015

ตวชวดดานอปทานทส าคญของไทย

50

35

25

17

11

0 10 20 30 40 50 60

อนโดนเซย

ไทย

มาเลเซย

จน

สงคโปร

อนดบความสามารถในการแขงขนดานการทองเทยว

(อนดบจาก 141 ประเทศ) (คะแนนเตม 7)

กรอบการวเคราะห

การเตบโตของภาคการทองเทยวอยางยงยน (sustainable tourism)

“การพฒนาทสามารถตอบสนองความตองการของนกทองเทยวและประเทศเจาของทรพยากรในปจจบน โดยไมเปนอปสรรคตอความสามารถในการเตบโตในอนาคตทงในดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม”(The Committee of Ministers of the Council of Europe,1995; Ashiotis,1995; Thibal,1997; WTO,2001)

ความทาทายDemand ?

ความทาทายSupply ?

5

หวขอน าเสนอ

ความส าคญของภาคการทองเทยว

6

แนวทางการสรางความยงยนของการทองเทยว

ความทาทายของการทองเทยวไทย

สรปความทาทายในแตละดาน

Demand Supply

1) จ านวนนกทองเทยวทเพมขน กลบกระจกตวอยในบางแหลงและกจกรรมการทองเทยว

2) กจกรรมหลกทเปนทนยมมมลคาทางเศรษฐกจไมไดสงมากนกสงผลตอคณภาพนกทองเทยว

1) การเสอมโทรมของแหลงทองเทยวหลก2) โครงสรางพนฐานไมเออตอการกระจาย

ตวของนกทองเทยว3) ธรกจดานการทองเทยวยงคงใชกลยทธ

ดานราคามากกวาคณภาพ4) นโยบายดานการทองเทยวทยงไมม

ประสทธภาพ

7

0

500

1,000

1,500

2,000

2,500

3,000

3,500

2533 2538 2543 2548 2553 2558 2563

Africa

Middle East

Americas

Asia and the Pacific

Europe

พนลาน ดอลลาร สรอ.

ทมา: World Travel & Tourism Council หมายเหต: ปพ.ศ. 2557-2567 เปนตวเลขประมาณการ

World Travel Receipt : Actual trend and forecast 2557-2567

Forecast

CAGR: 7.0%CAGR: 7.7%

(ภมภาคเอเชยแปซฟกมแนวโนมเตบโตสงสด โดยไทยถอเปน Top Destination อนดบท 3)

29.9 33.0 36.9 41.2

45.4 49.6

0

10

20

30

40

50

60

2558 2559 2560 2561 2562 2563Asia Europe Americas Pacific Africa Total

คาดการณจ านวนนกทองเทยวตางชาตในไทย

ทมา: ปพ.ศ. 2559-2563 เปนขอมลประมาณการโดยThe Pacific Asia Travel Association (PATA)

ลานคน

(Actual)

ในอก 5 ปขางหนาจ านวนนกทองเทยวของไทยจะเพมขน โดยนกทองเทยวเอเชย โดยเฉพาะจนยงคงเปนนกทองเทยวหลกของไทย

ความทาทายดานอปสงค

8

9

ทมา: สถตจ านวนนกทองเทยวภายในประเทศ ป 2556 กรมการทองเทยว ค านวณโดยธปท. หมายเหต: ความหนาแนนของนกทองเทยว ค านวณโดยจ านวนนกทองเทยวตอพนท (ตร.กม)

แตทผานมาไทยมปญหาการกระจกตวในบางแหลงทองเทยวโดยเฉพาะภาคใตและภาคตะวนออกทเปนแหลงทองเทยวทางทะเล

ความทาทายดานอปสงค

10

ความทาทายดานอปสงค

0

1

2

3

4

5

6

7

0 2 4 6 8

EntertainmentMid

Cultural and Heritage Tourism

Sun & Beach

Competitiveness (อนดบความสามารถในการแขงขนเทยบโลก/ภมภาค)

Attra

ctive

ness

(กจก

รรมท

นกทอ

งเทยว

เขาร

วมใน

ประเท

ศไทย

)

Spa&WellnessTourism

กจกรรมการทองเทยวหลก (core product)กจกรรมทมศกยภาพ

กจกรรมทรอการพฒนา

High

Low

Eco-Tourism

MICEMedical Tourism

HighMid

33,929

11,193

3,440 1,331 1,010

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

30,000

35,000

มลคาเพมจากกจกรรมการทองเทยว ป 2553กจกรรมการทองเทยวของไทย

ทมา: โครงการคาใชจายในการจดท าบญชประชาชาตดานการทองเทยว (Tourism Satellite Account: TSA) รายงานการจดท าบญชประชาชาตดานการทองเทยวฉบบสมบรณ (Final Report) Phase 2, กรมการทองเทยว

ลานบาท

กจกรรมการทองเทยวหลกของไทยกลบมมลคาเพมตอเศรษฐกจอยในระดบทไมสงนก

11

ความทาทายดานอปสงค

การกระจกตวในกจกรรมการทองเทยวทมมลคานอยสงผลใหคาใชจายของนกทองเทยวไมไดปรบเพมขนมากในชวงทผานมาสะทอนถงคณภาพของนกทองเทยวทยงคงต าเมอเทยบกบตางประเทศ

คาใชจายตอวนนกทองเทยว

1.5 1.3-4.0

1.6 3.4 4.5 5.2 3.9

-10

0

10

20

30

40

50

-1,000

0

1,000

2,000

3,000

4,000

5,000

2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557

บาท/วน %YOY

%YOY (RHS)

เฉลยประมาณ 4,300 บาท

0

50

100

150

200

250

Other Transport MealsAccommodation Shopping SightseeingEntertainment

ดอลลาร สรอ./วน

ทมา: The Pacific Asia Travel Association (PATA)

คาใชจายนกทองเทยวเทยบกบภมภาค

12ความทาทายดานอปทาน

การพงพาแหลงทองเทยวทางธรรมชาตเปนหลกท าใหเกดความเสอมโทรม และสรางตนทนทประเมนคาไมไดกบประเทศ

ผลการประเมนขดความสามารถในการรองรบของแหลงทองเทยว

ทมา: กรมควบคมมลพษ, ค านวณจากคาจดการขยะประมาณ 1,700 บาท/ตน

0

500

1,000

1,500

2,000

0.0

0.5

1.0

1.5

2553 2554 2555 2556

ปรมาณขยะจากนกทองเทยวตนทนจดการขยะทเปนตวเงน (RHS)

ปรมาณขยะจากนกทองเทยว

ลานบาทลานตน

อทยานแหงชาต นเวศ กายภาพ สงคมสงอ านวย

ความสะดวก

หมเกาะสมลน (พงงา) Exceed Exceed Exceed Below

หมเกาะสรนทร (พงงา) Exceed Exceed Exceed Below

หมเกาะเสมด (ระยอง) Exceed Approach Exceed Exceed

10

20

30

40

50

60

2004 2006 2008 2010 2012 2014

Percentage cover

ปะการงมชวตลดลง 1% ตอป

ทมา: รายงานการส ารวจและประเมนสถานภาพและศกยภาพทรพยากรทางทะเล และชายฝง: ปะการงและหญาทะเล, กรมทรพยากรทางทะเลและชายฝง

ปะการงฟอกขาว

12

ทมา: การทาอากาศยานแหงประเทศ ป 2557

ทมา: Pacific Asia Association ป 2557หมายเหต: กรงเทพฯ ประกอบดวยทาอากาศยานสวรรณภมและดอนเมอง, ฮองกง คอ Hong Kong International Airport (HKIA), โตเกยว คอ Tokyo’s HanedaAirport, กวลาลมเปอร คอ Kuala Lumpur International Airport, สงคโปร คอ Singapore Changi International Airport, ไทเป คอ Taipei Airport, และจาการตา คอ Soekarno-Hatta International Airport

Passenger Capacity

-40

-20

0

20

40จ านวนผโดยสารทเกนขดความสามารถในการรองรบ

13

Overcapacity

Undercapacity

Passenger Capacity ของทาอากาศยานพาณชยหลกของไทย

-4

0

4

8

12ลานคนตอป

Overcapacity

ลานคนตอป จ านวนผโดยสารทเกนขดความสามารถในการรองรบ

ความทาทายดานอปทาน

คณภาพของการเชอมโยงการขนสงทางบก

8 20 72 94ทมา: The Travel & Tourism Competitiveness Report 2013 and 2015, WEF

โครงสรางพนฐาน โดยเฉพาะดานการคมนาขนสงของไทยยงไมเออตอการรองรบนกทองเทยวทเพมขน

14

52,769

18,00127,708

8,872

58,673

34,58540,964

15,959

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

กรงเทพ ชลบร ภเกต เชยงใหม

จดทะเบยน ไมจดทะเบยน

0

50,000

100,000

150,000

200,000

รวมจ านวนหองในแหลงทองเทยวหลก(RHS)

จ านวนหองพก

128,176

168,929

จ านวนโรงแรมทไมมใบอนญาตมมากในแหลงทองเทยวท าใหยากตอการควบคมคณภาพและยกระดบมลคาเพมจากการทองเทยว

0

50

100

150

200

250

ราคาหองพกเฉลยตอวนเทยบภมภาคจ านวนหองพกโรงแรมในแหลงทองเทยวหลกดอลลาร สรอ./วน

ความทาทายดานอปทาน

ทมา: สรพงษ (2557)

จ านวนหองพก

ทมา: Pacific Asia Association ป 2557

สดสวนการใชจายดานการทองเทยวของภาครฐตองบประมาณทงหมด

0

5

10

15

สงคโปร อนโดฯ ญปน จน ไทย เกาหล มาเลเซย

รอยละ

ทมา: World Economic Forum 2015

ดานการตลาด, 89

วจยและพฒนา, 4อนๆ, 7

ป 2551

งบประมาณดานการทองเทยวของไทย

ป 2557

ดานการตลาด, 72

วจยและพฒนา, 11

อนๆ, 17

ทมา: บญชประชาชาตดานการทองเทยว, กรมการทองเทยว

15

ความทาทายดานอปทานงบประมาณดานการทองเทยวของไทยอยในระดบทไมสงนกเมอเทยบกบตางประเทศ

นอกจากน งบประมาณสวนใหญยงเนนดานการตลาดมากกวาการยกระดบดาน supply

ประสทธภาพในการจดการ

ความซ าซอนของหนวยงานดานการทองเทยว การขาดการมสวนรวมของ

ชมชนทองถนในการดแลจดการแหลงทองเทยว

หวขอน าเสนอ

ความส าคญของภาคการทองเทยว

16

แนวทางการสรางความยงยนของการทองเทยว

ความทาทายของการทองเทยวไทย

17

ดแลแหลงทองเทยวเดม เพมแหลงทองเทยวใหม ยกระดบมลคาใหสงขน

o จ ากดปรมาณนกทองเทยวให เหมาะสม

o พจารณาเครองมอทางราคา เชน ภาษทองเทยว คาธรรมเนยมเขาชม เพอดแลแหลงทองเทยว

o บงคบใชกฎหมายสงแวดลอมอยางจรงจง และกระจายอ านาจแกชมชนในการจดการสงแวดลอม

o ขยายโครงสรางพนฐานทงดานคมนาคม และ ICT

o รวมมอกบเอกชนพฒนาแหลงทองเทยวใหมผานการใหสทธประโยชน

o เนนการตลาดในกจกรรมทองเทยวทไทยมศกยภาพแตยงดงดดนกทองเทยวไมไดมากนก

o เพมมลคาในกจกรรมทองเทยวหลกของไทย เชน การควบคมโรงแรมทไมถกกฎหมาย

oดงดดนกทองเทยวไปสกจกรรมรองทมมลคาสง

Policy Recommendations