Ιστολόγια (blogs) στην Εκπαίδευση

Τεχνολογίες Κοινωνικής Δικτύωσης στην Εκπαίδευση

• Τμήμα Πληροφορικής, Α.Π.Θ.

Παλαιγεωργίου Γ.

Ιστολόγια

Μάρτιος 2011

1

Τι είναι τα ιστολόγια;

http://www.youtube.com/watch?v=NN2I1pWXjXI�

Τι είναι τα ιστολόγια;

• Είναι διαδικτυακά ημερολόγια– τα οποία περιλαμβάνουν κυρίως ποικίλες καταχωρίσεις ή άρθρα

(κείμενα, ήχους, φωτογραφίες, σκίτσα, video ) συνήθως ενός συγγραφέα (ή και κάποιες φορές περισσοτέρων συγγραφέων).

– οι καταχωρήσεις (σκέψεις, σκόρπιες ιδέες, σχολιασμός γεγονότων παρουσιάζονται κατά χρονολογική σειρά, απόψεις και ειδήσεις) έτσι ώστε οι πιο πρόσφατες προσθήκες να παρουσιάζονται πρώτες.

– από το συγγραφέα – δημιουργό του blog δίνονται διευθύνσεις «συγγενών» ιστολογίων, προσωπικών ιστοσελίδων ή οργανισμών.

• “Τα blogs είναι πολυμεσικά και εύκολα στη χρήση websites που μέσα από τη χρονολογική τους δομή και τις αρχειοθετικές τους δυνατότητες λειτουργούν ως εξατομικευμένα και διασυνδεδεμένα φίλτρα του web δημιουργώντας μια νέα online«δημόσια σφαίρα» που γύρισε το web «πίσω στον κόσμο»”

(Rodzvilla, 2002)

Ορισμοί

Ιστορικά στοιχεία


• Ιστορικά στοιχεία για τα ιστολόγια: – γιορτάζουν τα 14 χρόνια ζωής στον κυβερνοχώρο. – όρος λέγεται ότι αναφέρθηκε για πρώτη φορά στις 17 Δεκεμβρίου του

1997 από τον John Barger (Johnson, 2004; Blood, 2004), ιδιοκτήτη του website “robot wisdom”

– προέρχεται από τη σύντμηση των λέξεων web(=ιστός) και log(=όρος που χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει μια μεμονωμένη χρονολογημένη εγγραφή συνήθως σε ημερολόγια καταστρώματος) αναφερόμενος ακριβώς σε αυτήν την πρακτική : logging the web, δηλαδή κρατώ ημερολόγιο της πλοήγησής μου στο web.

• Ιστορικά στοιχεία για τα ιστολόγια: – Εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στα τέλη του 1977 στις Η.Π.Α. και

αποτελούν μια εξελιγμένη μορφή των γνωστών μας «προσωπικών ιστοσελίδων».

– Η ραγδαία ανάπτυξη και διάδοσή τους σε ολόκληρο τον κόσμο ξεκίνησε κυρίως μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001.

• πολλοί Αμερικανοί αισθάνθηκαν την ανάγκη όχι μόνο να εκφραστούν για τα γεγονότα αλλά και να προσφέρουν μια πληροφόρηση η οποία είναι εναλλακτική των επίσημων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.


Όροι

• Όροι– “blogs”, τα διαδικτυακά ημερολόγια– “bloggers”, οι συγγραφείς τους – “blogging”, η πρακτική διατήρησης ιστολογίων

Ιστολόγια στην εκπαίδευση

• Στην Ελλάδα άρχισε να αναγνωρίζεται η σημασία των ιστολογίωνστην εκπαίδευση από τους αρμόδιους φορείς:– 2008 πραγματοποιήθηκε ο διαγωνισμός «ξεμπλόγκαρε» που παρότρεινε

τους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να κατασκευάσουν το δικό τους ιστολόγιο.

• http://www.kseblogare.gr– Το σχολικό δίκτυο προσφέρει στους εκπαιδευτικούς τη δυνατότητα να

αναρτήσουν ιστολόγιο για τους ίδιους ή και τη σχολική τους μονάδα. • http://blogs.sch.gr

http://www.kseblogare.gr/�

http://blogs.sch.gr/�

Τα καλύτερα ιστολόγια;

• Ψάχνετε για τα καλύτερα ιστολόγια;– http://technorati.com/blogs/top100

• Ψάχνετε για τα καλύτερα εκπαιδευτικά ιστολόγια;– http://edublogawards.com/

http://technorati.com/blogs/top100�

http://technorati.com/blogs/top100�

http://edublogawards.com/�

Στατιστικά

11

Ποιοι είναι οι bloggershttp://technorati.com

http://technorati.com

Ποιοι είναι οι bloggershttp://technorati.com

Χαρακτηριστικά

31

Χαρακτηριστικά

• Κύρια χαρακτηριστικά– Ο τίτλος του blog– Το κυρίως μέρος των post– Η πλάγια μπάρα εργαλείων

• Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά– Δυνατότητα Σχολιασμού– Permalinks– Τrackbacks και τα Feeds– Ετικέτες - tags

Τυπικά χαρακτηριστικά

• Τίτλος– το όνομα του ιστολογίου, – στην κορυφή της σελίδας – αναγνωριστικό στοιχείο του ιστολογίου

• Κυρίως μέρος– μεμονωμένες, τιτλοφορημένες και χρονολογημένες εγγραφές

(δημοσιεύσεις/άρθρα) ή posts– αναρτώνται με αντίστροφη χρονολογική σειρά (με την πιο

πρόσφατη δηλαδή να εμφανίζεται πρώτη). – Οι εγγραφές μπορεί να περιλαμβάνουν υπερσυνδέσμους.– Οι εγγραφές μπορεί να περιέχουν πολυμεσικό περιεχόμενο

δηλαδή κείμενο, video, φωτογραφίες, ήχο.


• H πλάγια στήλη (sidebar) – περιέχει πληροφορίες για το blog στη λογική του μενού,

• για τους διαχειριστές του, • το αρχείο καταχωρήσεων στο οποίο κανείς μπορεί να ανατρέξει σε

προηγούμενες εγγραφές που παρατίθενται κατηγοριοποιημένες χρονολογικά αλλά και θεματικά

• μια συλλογή από συνδέσμους/links (blogroll) προς άλλους ιστοτόπους και κυρίως άλλα blogs που προτείνονται ως αξιόλογα και που σε ένα βαθμό η επιλογή τους προσδιορίζει ηθελημένα την ταυτότητα του υπό αναφορά blog

• ενσωμάτωση άλλων web 2.0 υπηρεσιών (twitter, diigo...)


• Τα ιδιαίτερα όμως χαρακτηριστικά είναι αυτά που καθιστούν τα blogs όχι ως ένα σύνολο “μονόδρομων και «αυτιστικών» προσωπικών πομπών αλλά μια νέα δημόσια σφαίρα”

• 4 χαρακτηριστικά που αναπτύσσουν την κοινωνικότητα και ενθαρρύνουν τη σύναψη κοινωνικών δεσμών

– Δυνατότητα Σχολιασμού– Permalinks– Τrackbacks και τα Feeds– Tags – Ετικέτες



• Η δυνατότητα σχολιασμού– Η δυνατότητα σχολιασμού των εγγραφών ενός ιστολογίου από άλλους

bloggers ή μη αποτελεί την τυπικότερη εφαρμογή κοινωνικής αλληλεπίδρασης

– το ιστολόγιο με τον τρόπο αυτό διαφοροποιείται από ένα τυπικό website ή μια προσωπική ιστοσελίδα

• Τα permalinks– σύντμηση των λέξεων permanent και link (=μόνιμος σύνδεσμος) – αναφέρεται στη δυνατότητα κάθε μεμονωμένου post να έχει τη δική του

μόνιμη και αυτόνομη διεύθυνση (URL) –– με τα permalinks μπορεί κανείς να παραπέμπει σε αυτό. Ο σύνδεσμος

ισχύει μόνιμα αλλά ακόμη περισσότερο δημιουργείται ένα νέο πεδίο αλληλεπίδρασης.

– αν τα σχόλια σχηματίζουν μέσα σε ένα blog μια κάθετη κοινότητα διαλόγου και συζήτησης πάνω σε μιαν ιδέα, τα permalinks επιτρέπουν το σχηματισμό μιας οριζόντιας κοινότητας


• Τα trackbacks και τα feeds– trackback=ακολουθώ τα ίχνη– αναφέρονται στην αυτοματοποιημένη ενημέρωση που μπορεί να λάβει ο

συγγραφέας ενός post για την αναφορά του post αυτού σε κάποιο άλλο blog.

– οι ροές (feeds) αναφέρονται σε έναν ιδιαίτερο τύπο δεδομένων που περιγράφουν (τίτλος, περίληψη, permalink, ώρα δημοσίευσης και προερχόμενη πηγή) νέες καταχωρήσεις με τρόπο που μπορούν να διαβαστούν περιληπτικά χωρίς να είναι υποχρεωτική η επίσκεψη στην αντίστοιχη ιστοσελίδα.

– ο ιδιοκτήτης ενός blog μπορεί να καταστήσει το feed του δημόσιο δίνοντας έτσι στους αναγνώστες τη δυνατότητα να εγγραφούν σε αυτό και έτσι να ενημερώνονται αυτόματα για οποιαδήποτε νέα του δημοσίευση.

Τα επιπλέον χαρακτηριστικά

• Tags - ετικέτες– Είναι λέξεις-εκφράσεις που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε το

περιεχόμενο των αναρτήσεών μας. – Μη περιοριστική - ανοικτή κατηγοριοποίηση– Δημιουργία νέφους ετικετών ως απεικόνιση των περιεχομένων του

ιστολογίου ή ως εργαλείο αναζήτησης αναρτήσεων

Τα επιπλέον χαρακτηριστικά

Μπλογκόσφαιρα

• Τα χαρακτηριστικά των ιστολογίων σε συνδυασμό με τις πρακτικές χρήσεις τους δομούν σε μάκρο-επίπεδο – έναν κατανεμημένο και ταυτόχρονα πλήρως διασυνδεδεμένο διάλογο– ένα οικοσύστημα στην πραγματικότητα από διασυνδεδεμένες

πληροφορίες και ανθρώπους, – ένα πεδίο κοινωνικής αλληλεπίδρασης που συντίθεται από το σύνολο

των διασυνδεδεμένων blogs.

• Το κοινωνικό αυτό δίκτυο που βασίζεται στην αμφίδρομη επικοινωνία ονομάζεται μπλογκόσφαιρα

H μπλογκόσφαιρα

• Τρία κρίσιμα στοιχεία μιας ηλεκτρονικής ομάδας που την αναγάγουν σε δυνητική κοινότητα : – τα μέλη της ομάδας θα πρέπει να μοιράζονται τουλάχιστον ένα κοινό

ενδιαφέρον, – πρέπει να αλληλεπιδρούν συχνά και – να υπάρχει ένας προσδιορισμός ρόλου των μελών σε σχέση με την ομάδα.

• Ισχύουν οι προϋποθέσεις αυτές για τη μπλογκόσφαιρα;

Σύγκριση με ιστοσελίδες

• Οι προσωπικές ιστοσελίδες έχουν ως βασική μονάδα τους την «ιστοσελίδα», άρα είναι «σελιδο-κεντρικές»

• Τα ιστολόγια είναι «καταχωρισο-κεντρικά» (σύμφωνα με την ελληνική wikipedia).

Σύγκριση με wiki

• Ιστολόγια– δυνατότητα εισαγωγής comments, ακόμα και posts– κανένας δεν μπορεί να αλλάξει το comment ή το post το οποίο

αναρτήθηκε από κάποιον άλλον– Η συνηθισμένη διάταξη είναι post – comment – comment – comment,

κ.ο.κ. – Για αυτόν το λόγο, τα blogs συνήθως είναι το μέσο το οποίο επιλέγεται για

την έκφραση προσωπικών απόψεων.

• Wiki– ανοιχτή δομή που επιτρέπει σε άλλους να τροποποιήσουν το περιεχόμενο

του κειμένου που κάποιος έχει γράψει. – η ελευθερία μπορεί να προκαλέσει την υπερίσχυση της γνώμης της

πλειοψηφίας μιας ομάδας έναντι της προσωπικής άποψης.

Σύγκριση με wiki

• Ιστολόγια– Δομημένα– Προσωπικά– Εστιασμένα στη διεργασία δημοσίευσης– Διαχειριζονται από έναν δημιουργό– Οργανωμένα χρονολογικά

• Wiki– Ευέλικτα– Έντονα συνεργατικά– Εστιασμένα στο περιεχόμενο– Διαχειρίζονται από έναν αριθμό ανθρώπων– Μπόρούν να αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας από τον καθένα– Μπορούν να οργανωθούν με αναρίθμητους τρόπους

Σύγκριση με φόρουμ συζήτησης

• Αφού υπάρχουν τα φόρουμ και άλλοι ασύγχρονοι τρόποι επικοινωνίας, τι παραπάνω προσφέρουν τα ιστολόγια;

• Προβλήματα φόρουμ– Διαχείριση της επικοινωνίας– Αίσθημα ιδιοκτησίας– Άγχος– Δασκαλοκεντρικά συστήματα– Μη οργάνωση των θεμάτων που συζητιούνται

Συνηθισμένοι τύποι ιστολογίων

47

Πρακτικές χρήσεις των blogs

• Ιστολόγια-φίλτρα (Filter-blogs)– πρακτική προσανατολισμένη προς εξωτερικά γεγονότα– οι ιδιοκτήτες τους σχολιάζουν και κυρίως παραπέμπουν σε ιστοτόπους

τους οποίους προηγουμένως έχουν επισκεφθεί και θεωρούν άξιους αναφοράς, λειτουργούν δηλαδή ως ένα είδος «φίλτρο» του web.


• Ιστολόγια–ημερολόγια (diary-blogs)– οι άνθρωποι βλέπουν ένα όχημα επικοινωνίας, αυτοέκφρασης και αυτο-

ενδυνάμωσης του λόγου τους– ένα μέσο για να επικοινωνεί κανείς τις απόψεις του, τα συναισθήματά του,

τους προβληματισμούς του, την κριτική του, τη δουλειά του και το έργο του ή ακόμα και να πειραματιστεί με πολλαπλές ταυτότητες

• Xρησιμοποιούμενο με αυτόν τον τρόπο, το blog ως μέσο απευθύνεται στο υποκειμενικό πεδίο της ζωής


• Το ιστολόγιο της ζωής μου (document my life ή be-logs)– τα συγκεκριμένα ιστολόγια στοχεύουν στο να ενημερώσουν γνωστούς και

οικογένεια για τις δραστηριότητες του συγγραφέα, συνήθως περιλαμβάνοντας φωτογραφίες, βίντεο, κτλ.

– προέρχονται από την ανάγκη του συγγραφέα να μοιραστεί στιγμές της ζωής του, καλές ή κακές, με κοντινούς τους ανθρώπους ή με το απρόσωπο διαδικτυακό κοινό


• Ομαδικά ιστολόγια (Team-blogs)– Λόγω ευχρηστίας, το blog επιλέγεται πολλές φορές ως μέσο για να

υποστηρίξει τη συνεργασία και το συντονισμό μιας ομάδας εργασίας που αποτελείται από μέλη που βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη.

– Τα εργαλεία που προσφέρει επιτρέπουν την περαιτέρω συζήτηση, συμπλήρωση, ταξινόμηση, οργάνωση, αρχειοθέτηση και γενικώς τη διαχείριση του παραγόμενου περιεχομένου με καινοτόμους και αποτελεσματικούς τρόπους

– Αφορά όμως και κοινότητες ατόμων με κοινά ενδιαφέροντα (πολιτική, ποίηση, κτλ.)

Πρακτικές χρήσεις των blog

• Ιστολόγια ως κοινότητες αναγνωστών– blogs που δημιουργούν μια κριτική μάζα αναγνωστών που μέσα από την

εκτεταμένη αλληλεπίδρασή τους μέσα στο δημόσιο χώρο των σχολίων αναπτύσσουν το αίσθημα της κοινότητας

– πολλές φορές μάλιστα οι συμμετέχοντες ελέγχουν ή διευρύνουν το περιεχόμενο του blog μέσα από τη συνεισφορά τους σε πληροφορία η οποία συχνά προστίθεται στις δημοσιεύσεις του.


• Ιστολόγια γνώσης (Κ-logs)– k-logs: knowledge-logs– Από άτομα ειδικευμένα σε κάποιο συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο που

χρησιμοποιούν το blog τους για να δημοσιεύουν τις γνώσεις τους και τα αποτελέσματα των ερευνών τους

– καθιστούν τις πληροφορίες δημόσια προσβάσιμες ενώ συχνά παρέχουν συνδέσμους προς άλλες πηγές πληροφορίας που στοιχειοθετούν τα λεγόμενά τους και επιτρέπουν στους άλλους να επαληθεύσουν τις πηγές ή να εμβαθύνουν περισσότερο.


• Δημιοσιογραφικά ιστολόγια (jblogs)– Jblogs – Journalism blogs– Οι bloggers λειτουργούν ως «αρχισυντάκτες» επιλέγοντας τα πιο

σημαντικά κι ενδιαφέροντα θέματα, ως αρθρογράφοι αναλύοντας και σχολιάζοντάς τα ενώ πολλές φορές παρέχουν και την σε πρώτο πρόσωπο καταγραφή της εμπειρίας τους από ένα γεγονός όπως οι ρεπόρτερ


• Ιστολόγια επεισοδίων (Warblogs)– μεταδίδουν πληροφορίες αλλά και προσωπικές εμπειρίες σε περιστάσεις

πολέμων, τρομοκρατικών επεισοδίων κτλ., δίνοντας άλλη διάσταση στην πληροφόρηση μέσα σε συνθήκες λογοκρισίας.

– Π.χ., οι φωτογραφίες από τα κινητά αυτόπτων μαρτύρων των βομβιστικών επιθέσεων στο Λονδίνο που δημοσιεύθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά στα blogsκαι κατόπιν κατέληξαν στα μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα, στην περίπτωση του τσουνάμι, τα blogs αποδείχθηκαν ένα ανεκτίμητο εργαλείο επικοινωνίας και συγκέντρωσης χρηματικής υποστήριξης.

Δημιουργία

56

Ας δημιουργήσουμε ένα…

• Γενικές πλατφόρμες– http://www.blogger.com– http://www.worldpress.com– http://www.typepad.com

• Εκπαιδευτικά ιστολόγια– http://edublogs.org/– http://blogs.sch.gr/

• Πλατφόρμες ανοικτού κώδικα– http://wordpress.org– http://orchardproject.net/

http://www.blogger.com/�

http://www.blogger.com/�

http://www.worldpress.com/�

http://www.typepad.com/�

http://edublogs.org/�

http://edublogs.org/�

http://blogs.sch.gr/�

http://wordpress.org/�

http://orchardproject.net/�

http://orchardproject.net/�

Στην εκπαίδευση

58

Γενικές σκέψεις

• Βασικά πλεονεκτήματα για την εκπαιδευτική διαδικασία:– Η δημοσίευση-κατασκευή είναι ιδιαίτερα απλή και προσφέρει

δυνατότητες προβολής και δημοσίευσης – Είναι απλό για έναν επισκέπτη να σχολιάσει κάποια δημοσίευση– Εύπλαστη πλατφόρμα για συνεργατική μάθηση με πολλές χρησιμότητες.

Χρησιμότητα ιστολογίων

• Διατήρηση ιστολογίου (για διδάσκοντες)– για το διαμοιρασμό και την κριτική συζήτηση εμπειριών μάθησης και

διδασκαλίας– για τη δημιουργία ενός αρχείου εμπειριών διδασκαλίας– για την παροχή οδηγιών και φύλλων εργασίας για διάφορα αντικείμενα

διδασκαλίας– για την περιγραφή τρόπων αξιοποίησης της τεχνολογίας στις αίθουσες

διδασκαλίας– για την ανάρτηση διδακτικού υλικού (εικόνες, animation, προσομοιώσεις,

διαγράμματα, podcast, βίντεο, κουίζ)


• Διατήρηση ιστολογίου (για διδάσκοντες)– Για την ανάρτηση των δραστηριοτήτων ενός μαθήματος (ημερολόγιο

συναντήσεων, ανάρτηση περιγραφής των εργασιών, δημοσίευση καλύτερων εργασιών, κτλ.).

– Για την παροχή βιβλιογραφίας προς μελέτη.– Για τη δημοσίευση περιλήψεων και την κριτική συζήτηση των

μαθητευόμενων πάνω σε κάθε θέμα.– Για την έμμεση επικοινωνία με τους γονείς (στην περίπτωση

μαθητευομένων μικρής ηλικίας)– Για τη δημοσίευση φωτογραφιών και άλλων προϊόντων της τάξης


• Διατήρηση ιστολογίου (για διδάσκοντες)– Για την ανάθεση ατομικών ή ομαδικών εργασιών, – Για τη δημοσίευση πληροφοριών που δεν ανήκουν στα περιεχόμενα του

μαθήματος αλλά είναι συναφείς με αυτό– Για την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών τάξεων (του ίδιου ή

διαφορετικών ιδρυμάτων)– Για την κριτική συζήτηση πάνω σε συγκεκριμένα ερωτήματα που τίθενται

από το διδάσκοντα του μαθήματος– Για την αξιολόγηση του μαθήματος (ανώνυμη ή επώνυμη, ανά διάλεξη ή

για όλο το μάθημα,…)


• Διατήρηση ιστολογίου (για μαθητευόμενους)– Για τη δημιουργία μιας βιβλιοθήκης πολυμεσικού υλικού– Για τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων ερευνών των μαθητευόμενων– Για την παρουσίαση ομαδικών ή ατομικών εργασιών. – Για τη δημιουργία μιας ομάδας ενδιαφερόμενων για να ένα συγκεκριμένο

θέμα του μαθήματος– Για την καταγραφή εξέλιξης του ιστορικού ενός μαθητικού έργου– Για τη δημιουργία σχολικής εφημερίδας


• Διατήρηση ιστολογίου (για μαθητευόμενους)– Για τη δημιουργία ενός portfolio προσωπικών δημιουργημάτων των

μαθητευόμενων.– Για να επιδείξουν τις καλύτερες εργασίες τους οι μαθητευόμενοι– Για το σχολιασμό της σχολικής καθημερινότητας– Για τη ομαδική συνεργασία– Για την επικοινωνία με μαθητές άλλων σχολείων

Στην εκπαίδευση (ως ημερολόγια μάθησης)

65

Τα στάδια εξέλιξης ενός ημερολογίου μάθησης

• Η πιο συνηθισμένη χρήση των ιστολογίων είναι ως ημερολόγια μάθησης

• Στα ημερολόγια μάθησης, οι μαθητευόμενοι καλούνται να σκεφτούν και να καταγράψουν– τι έμαθαν, – πως το έμαθαν, – πόσο καλά το έμαθαν– τι δεν κατανόησαν– πως μπορούν να βελτιώσουν τον τρόπο μάθησης– ….

• Δεν είναι όμως εύκολο να φτάσουν στο επιθυμητό επίπεδο αυτογνωσίας και αυτό-ανάδρασης…

Τα στάδια εξέλιξης ενός ημερολογίου μάθησης

(Anne Bartlett-Bragg, 2003)

Στάδιο 1ο – δημιουργία του ιστολογίου

• Στάδιο 1ο

– Οι μαθητευόμενοι δημιουργούν το ιστολόγιο και ξεκινούν την πρακτική της ανάκλησης και καταγραφής μαθησιακών γεγονότων, προσπαθώντας να εκφράσουν τα συναισθήματά τους.

– Οι διδάσκοντες για να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή, παρέχουν δομημένες ερωτήσεις ως οδηγούς.

– Οι μαθητευόμενοι μοιράζονται τις διευθύνσεις των ιστολογίων τους.– Στην πραγματικότητα, οι πρώτες δημοσιεύσεις απευθύνονται στο

διδάσκοντα! Η υπόθεση είναι ότι θα διαβάζει όλες τις αναρτήσεις μεταξύ των μαθημάτων.

Στάδιο 2ο – Ενδοσκόπηση


– Οι μαθητευόμενοι ενθαρρύνονται να συνεχίσουν να καταγράφουν μαθησιακά γεγονότα ενώ αρχίζουν να δίνουν μεγαλύτερη σημασία στα συναισθήματά τους και ξεκινούν να αξιολογούν πραγματικά τις εμπειρίες τους.

– Κάποιες προκλήσεις διαχείρισης του λογισμικού μπορεί να τους αποσπά την προσοχή από τη διαδικασία αυτό-ανάδρασης.

– Οι περισσότερες αναρτήσεις σχολιάζουν τα γεγονότα, ενώ κάποιοι θέλουν να εκφράσουν κυρίως τις αρνητικές τους εμπειρίες.

– Υπάρχει μια μετατόπιση από την εστίαση στο διδάσκοντα στην εστίαση στον ανώνυμο αναγνώστη του κυβερνοχώρου.

Στάδιο 3ο – Στοχαστικοί μονόλογοι


– Οι μαθητευόμενοι ξεκινούν να αποκτούν συνείδηση της διεργασίας στοχασμού των μαθησιακών εμπειριών τους και προσπαθούν να εξάγουν βαθύτερα νοήματα και συμπεράσματα για μετέπειτα χρήση

– Αυξάνονται οι καταχωρήσεις στα ιστολόγια.– Οι μαθητευόμενοι που είναι συνηθισμένοι στην επιφανειακή μάθηση

επιδεικνύουν κάποια αντίδραση στην αυτοκριτική.– Η έκφραση των συναισθημάτων αλλάζει σημαντικά. Τα συναισθήματα

τώρα σχετίζονται με τα μαθησιακά γεγονότα και δεν στοχεύουν στους αναγνώστες.

– Οι μαθητευόμενοι γράφουν για τον εαυτό τους, νιώθουν ότι η διαδικασία τους προσφέρει πολλά.

Στάδιο 4ο – Στοχαστικοί διάλογοι


– Περαιτέρω ενθάρρυνση για βαθύτερη παρατήρηση των πρακτικών μάθησης, κάνει τους μαθητευόμενους να επανεξετάσουν το στυλ της έκφρασης και το κοινό τους.

– Σε αυτή τη φάση, ίσως κάποιοι μαθητευόμενοι σταματήσουν να συνεισφέρουν στα ιστολόγιά τους. Η τάση για αυτοκαθορισμό και ανάληψη ευθυνών δεν είναι μια βολική απαίτηση και απαντάται με την αποχή από ορισμένους.

– Οι μαθητευόμενοι αποκτούν ένα προσωπικό ολοκληρωμένο στυλ σκέψης και συγγραφής. Κάποιοι μαθητευόμενοι επιδεικνύουν εξαιρετικά στοιχεία δημοσιογραφική φύσης ενώ πολλοί θεωρούν τα γραφόμενά τους άξια αναφοράς από τρίτους. Ενθουσιάζονται όταν συναντήσουν αντίστοιχες αναφορές στα ιστολόγια των συναδέλφων τους ή στο διαδίκτυο.

Στάδιο 5ο – Γνωστικό τεχνούργημα


– Οι μαθητευόμενοι δεν δημοσιεύουν πλέον τις προσωπικές εμπειρίες απόκτησης γνώσεων αλλά κάνουν την αυτοκριτική τους με σκοπό να βοηθήσουν τους αναγνώστες του ιστολογίου να αξιοποιήσουν τις εμπειρίες τους.

– Σε αυτή τη φάση, οι μαθητευόμενοι διαβάζουν πιο προσεκτικά τις καταχωρήσεις των συναδέλφων τους και τις σχολιάζουν. Η συνεισφορά τους κάνει πιο ολοκληρωμένα τα δημιουργήματα των συναδέλφων τους.

– Οι μαθητευόμενοι συνειδητοποιούν το εύρος των διαφορετικών ιστολογίων όχι μόνο ως συγγραφείς αλλά και ως αναγνώστες.

Παραδειγματικές μελέτες

73

• Andergassen (2007) – μόνο 7.5% των φοιτητών του πανεπιστημίου τεχνολογίας της Βιέννης

χρησιμοποιεί ανεπίσημα ιστολόγια. Το 20% αυτών περιέχει περίπου το 79% των συνολικών καταχωρήσεων, γεγονός που αποδεικνύει ότι πολλοί λίγοι φοιτητές αναρτούν συχνά καταχωρήσεις στο ιστολόγιό τους.

• Krause (2004): – κακές συνεισφορές στα ιστολόγια ελάχιστη επικοινωνία μεταξύ των

μαθητευόμενων και κακή ποιότητα κριτικής μελέτης του περιεχομένου του μαθήματος

• Homik and Melis (2006):– οι μαθητευόμενοι ενεπλάκησαν στη δημιουργία και συνεισέφεραν στο

ελάχιστο ώστε να συναντήσουν τις απαιτήσεις του μαθήματος

Υπάρχουν πολλά προβλήματα

• Williams and Jacobs (2004):– εισήγαγαν τα ιστολόγια σε φοιτητές προγράμματος MBA και συνάντησαν

προβλήματα με φοιτητές που δυσκολεύονταν να συναντήσουν τις απαιτήσεις των αντίστοιχων εργασιών.

• Divitini et al. (2005):– παρείχαν σε φοιτητές παιδαγωγικών τμημάτων ένα ιστολόγιο μέσα στο

οποίο θα έπρεπε να εξετάζουν κριτικά τις διδακτικές τους εμπειρίες. Τα ιστολόγια δε χρησιμοποιήθηκαν από τη πλειοψηφία των μαθητευόμενων.

Υπάρχουν πολλά προβλήματα


• Shih-Hsien Yang (2009) – τονίζει ότι όταν οι σπουδαστές του έπρεπε να συζητήσουν ή να δώσουν

ανάδραση στην αίθουσα για τη δουλειά των συναδέλφων τους, δεν ήταν ιδιαίτερα θετικοί. Χρησιμοποιώντας όμως τα ιστολόγια, είχαν περισσότερες ευκαιρίες να σχολιάζουν και να προκαλέσουν την έκφραση των απόψεων από τους συναδέλφους τους. Πολλοί μαθητευόμενοι σημείωσαν τη χρησιμότητα και την ευκολία των ιστολογίων για την παροχή ανάδρασης

• Kennedy (2003) – αναφέρει για την αξιοποίηση των ιστολογίων στα μαθήματα Αγγλικών ότι

η δημοσίευση στον παγκόσμιο ιστό δίνει στους μαθητές ένα πραγματικό κοινό για το οποίο θα γράψουν και ουσιαστικά παρέχεται ένα συνεργατικό περιβάλλον στο οποίο μπορούν να δώσουν και να πάρουν ανάδραση μιμούμενοι τον τρόπο με τον οποίο οι επαγγελματίες συγγραφείς κάνουν τη δουλειά τους.


• Οι Efimova & Fiedler (2003):– σημειώνουν ότι ένα ιστολόγιο λειτουργεί ως μια μικρή κοινότητα

μάθησης. Οι μαθητευόμενοι φαίνεται να εμπλέκονται περισσότερο από ότι σε άλλα παιδαγωγικά και τεχνολογικά περιβάλλοντα προκαλώντας μια εντονότερη αίσθηση της κοινότητας

• Downs (2004)– σημειώνει ότι οι μαθητευόμενοι που χρησιμοποιούν ιστολόγια αποκτούν

ποικιλία δεξιοτήτων όπως η συγγραφή απόψεων και η συζήτηση


• Wopereis et al. (2010):– αναλύοντας τη συνεισφορά των μαθητευόμενων στο ιστολόγιο μιας τάξης,

συμπέρανε ότι τα ιστολόγια είναι χρήσιμα για τη συζήτηση γεγονότων της τάξης αλλά και για την ανάπτυξη μεγαλύτερης διασύνδεσης μεταξύ ομάδων μαθητευόμενων. Όχι όμως για κριτική αυτό-ανάδραση, η οποία μπορεί να είναι αποτέλεσμα οργανωμένης διδασκαλίας

• Shih-Hsien Yang (2009):– σε ένα ομαδικό ιστολόγιο 43 φοιτητές (μελλοντικοί δάσκαλοι)

περιέγραφαν τις διδακτικές τους εμπειρίες τους και σχολίαζαν τις εμπειρίες των συναδέλφων τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι οι φοιτητές συζήτησαν ενεργά τις εκπαιδευτικές θεωρίες ενώ ορισμένοι έκαναν ιδιαίτερη αυτοκριτική και σημαντικά σχόλια στους συναδέλφους τους. Όλοι θεώρησαν τα ιστολόγια ως χρήσιμη πλατφόρμα για αυτό-ανάδραση και επικοινωνία.


• Kim (2008):– Οι μαθητευόμενοι που χρησιμοποιούσαν ένα διαμοιραζόμενο ιστολόγιο,

ενδιαφέρθηκαν λιγότερο για τα ιστολόγια από τους μαθητές που χρησιμοποίησαν προσωπικά ιστολόγια. Ένα προσωπικό ιστολόγιο είναι ένας ιδιωτικός χώρος, ένα «σπίτι». Η αίσθηση «ιδιοκτησίας» είναι σημαντική.

• Farmer (2006):– Υπάρχουν 4 στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την εισαγωγή των

ιστολογίων στην εκπαιδευτική διαδικασία: α) να αποτελούν μέρος εργασιών-κλειδιών για το μάθημα β) οι διδάσκοντες δεν πρέπει να είναι ιδιαίτερα περιοριστικοί σχετικά με τις οδηγίες αξιοποίησης του ιστολογίου γ) θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για δράσεις που είναι κατάλληλες με τα χαρακτηριστικά τους, δηλαδή κυρίως ως επικοινωνιακά εργαλεία δ) θα πρέπει να επιλεγεί κατάλληλη πλατφόρμα λογισμικού σχετική με την εκπαιδευτική δραστηριότητα

Η προπτική των διδασκόντων

• Προβλήματα σχεδίασης του εκπαιδευτικού πλαισίου αξιοποίησης (όπως και στα Wiki)

• Οι διδάσκοντες καλούνται για πρώτη φορά– Να αλληλεπιδράσουν ταυτόχρονα με ετερογενές κοινό, – Να αλληλεπιδράσουν με ολόκληρο το κοινό της τάξης τους και όχι με τους

πιο ενεργούς μαθητευόμενους όπως συμβαίνει στη σχολική αίθουσα– Να ανταποκριθούν με επιτυχία στις ανάγκες εξατομικευμένης

αλληλεπίδρασης που προκύπτουν– Να δημιουργήσουν καινοτόμα και χρήσιμα συνεργατικά σενάρια που

αξιοποιούν τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης πλατφόρμας επικοινωνίας και συνεργασίας

• ‘why would I want one?’ • ‘what’s in it for me?’

• Υπάρχει ανάγκη οι μαθητευόμενοι να βρουν σκοπό, νόημα και αξία στο ιστολόγιο

• Πρέπει να αναπτύξουν δεξιότητες κριτικής δημιουργικότητας και δικτύωσης ώστε να μπορέσουν να συμμετέχουν στην οικοδόμηση γνώσης

Η προπτική των μαθητευόμενων

Σχεδιασμός ενός ιστολογίου

82


• Για το σχεδιασμό επιτυχημένων ιστολογίων πρέπει να απαντώνται τα επόμενα ερωτήματα:– Ποιο είναι το κοινό;– Ποια είναι η κοινότητα;– Πως και γιατί θα συμμετέχω;– Ποια θα είναι η εμφάνιση του ιστολογίου μου;


(Kerawalla et al. 2009)

• Το κοινό μου;– Ποιο είναι το κοινό μου;– Πόσο μεγάλο είναι το κοινό μου;– Είναι το κοινό μου σημαντικό/σχετικό με εμένα; Γιατί;– Γράφω για το κοινό μου ή για τον εαυτό μου;– Θέλω να χρησιμοποιήσω το ιστολόγιο για να αναζητήσω ή να προσελκύσω

κοινό; Αδιαφορώ για το κοινό μου;– Τι θέλω από το κοινό μου;– Σε ποιο βαθμό ανησυχώ για το τι πιστεύουν οι άλλοι για τις διανοητικές

μου ικανότητες;

Το κοινό μου

• «Ανήκω» - Δημιουργώ κοινότητα;– Θέλω να ανήκω σε μια κοινότητα ιστολογίων;– Θέλω να δημιουργήσω μια κοινότητα;– Τι μέγεθος κοινότητας;– Τι θέλω να δώσω/πάρω από την κοινότητα;– Τι επίπεδο συναισθηματικής δέσμευσης με την κοινότητα επιθυμώ;– Τι επίπεδο διανοητικής δέσμευσης με την κοινότητα προτιμώ;

Η κοινότητα

• Σχολιασμός– Θέλω σχόλια; Γιατί;– Θέλω να αναζητήσω ή να προσελκύσω σχόλια;– Τι τύπους σχολίων θέλω;– Θα διαβάσω τα σχόλιά μου;– Τι θα κάνω με τα σχόλια που λαμβάνω;

Ο σχολιασμός

Η μορφή και το στυλ του ιστολογίου

• Μορφή;– Σε τι βαθμό η παρουσίαση έχει σημασία για εμένα;– Έχει σημασία η ορθογραφία και η γραμματική;– Θέλω να ελέγχω πριν δημοσιευτεί οποιοδήποτε σχόλιο πριν αναρτηθεί στο

ιστολόγιό μου;– Θέλω ένα επίσημο ή ανεπίσημο στυλ γραφής

Συζήτηση

89

• «γινόμαστε μάρτυρες μιας θεμελιώδους αλλαγής στον τρόπο με τον οποίο τα άτομα αλληλεπιδρούν με τη δημοκρατία τους και βιώνουν το ρόλο τους ως πολίτες.…Το δίκτυο επιτρέπει σε όλους τους πολίτες να αλλάξουν τη σχέση τους με τη δημόσια σφαίρα. Δε χρειάζεται πια να είναι απλώς καταναλωτές και παθητικοί θεατές. Μπορούν να γίνουν δημιουργοί και ενεργά υποκείμενα και είναι κατ΄αυτήν την έννοια που το διαδίκτυο εκδημοκρατίζει.»

(Benklers, 2006)

Συζήτηση

Συζήτηση

• «Το μόνο πραγματικό μονοπάτι είναι αυτό το οποίο βλέπεις αφού έχει διασχίσει την έρημο και κοιτάς προς τα πίσω παρατηρώντας τα βήματά σου».

• Ποια η αξία των ημερολογίων μάθησης;• Ποια η υπεραξία των διαδικτυακών ημερολογίων μάθησης;

• Η αντιμετώπιση των παραδοσιακών media απέναντι στο φαινόμενο των ιστολογίων χαρακτηρίζεται σε γενικές γραμμές από 3 φάσεις:1) στην αρχή η απαξίωση, 2) κατόπιν ο εναγκαλισμός και η ενσωμάτωση3) η φάση της οικειοποίησης της πρακτικής τους.

(Treymane, 2006)

• Ποιες είναι οι αντίστοιχες φάσεις αντιμετώπισης των ιστολογίωναπό την εκπαιδευτική κοινότητα;

Συζήτηση

Αναφορές

• http://learn20.wikispaces.com/Blogging

http://learn20.wikispaces.com/Blogging�

Ιστολόγια (blogs) στην Εκπαίδευση

Education