១. ទដឋភាពទទៅសទ ខេបអពការការពារកមារកន បបទទសកមនជា៖ ការរកទ�ើញ នអនសាសនទកាដោបរមសបមាបការអភវឌោឍសមតថភាព 10

អនសាសនទ ១ កណតការទទលខសតតរវឱយបានចបាសលាស លលើកកមពសកចចសហតរតរតការលោយបានរងមា

នងធានាឱយមានថវកាតររតរាន 15

អនសាសនទ ២ រលងកើតតរពនធទនននយលម ថកជាតសពកមារតរឈម ការរបរកលចញពតររសារ

(កននងករណអនរារមនបានចារលើមរចលហើយ) នងអពកមារសតកននងការបថទាជនស

(លោល រចារតាងពចលកបនលែងបថទារហតដលលចញកបនលែងបថទា ) 20

អនសាសនទ ៣ ពតងរងវសយការងារសងគមកចច នងការរណដះរណលអនកតរករវជាជវៈោជពវសយសងគមទាងអស 25

២. ការគាបទដលបរសារ៖ ការរកទ�ើញ នអនសាសនការអភវឌោឍសមតថភាព 30

អនសាសនទ ៤ លភាពអណចដលឪពកមាយកននងការបថទាកនររសខលែលន លដើមបឱយតររសារោចលៅរររមរាបាន

(លោល រជាវធានការរងារជទមយ) 31

អនសាសនទ ៥ រលងកើតវធានការសណញសវតភាព លដើមបការោរកមារតរឈមហានភយ លៅលពលការរងារ

ជទមយពបានល (លោល រជាវធានការរងារជទពរ) 35

អនសាសនទ ៦ លពលមនោចលចៀសរចពការរញជនលៅកបនលែងបថទាជនស តតរវលតកចចខតខលលើ “ការចារលើមជាថ” آ

(លោល រជាវធានការរងារជទរ នងសមាហរណកម) 41

អនសាសនទ ៧ បណនាឱយមានយនការតាមដានតរករលដាយតរសទធភាព 46

៣. ការថែទាទោយឪពកមាដោយធម៖ ការរកទ�ើញ នអនសាសនថែនការអភវឌោឍសមតថភាព 50

អនសាសនទ ៨ បណនាឱយមានតករខណឌការងារនតកមថកជាតសពការបថទាលដាយឪពកមាយធម ជាបនកមយ

ននការការោរសខមាលភាព នងការការោរបនកចបារសពវតជងលតជាយ សតមារកមារ នង

តករខណឌលរាលនលោបាយ 53

អនសាសនទ ៩ ធានាឱយមានការគតគងហរញញវតនតររតរាន សតមារការបថទាលដាយឪពកមាយធម លដើមបអនវត

តករខណឌការងារបនកចបារ នងលរាលនលោបាយ 58

អនសាសនទ ១០ រោកលកខណៈសមបតតររតរានដលអនកតរករវជាជវៈ លដើមបោចរាតទអនកលមើលបថ

លដាយឪពកមាយចញចរមកននងតនាទជាអនកលការបថទាកមារ 62

អនសាសនទ ១១ អនកបថទាជាឪពកមាយធម៖ ធានាឱយមានការវាយតនមលែ ការលតតៀម នងការរាតទកននងការតាមដាន

ឱយបានតររតរាន 66

អនសាសនទ ១២ កមារ៖ ធានាឱយមានការវាយតនមលែ ការលតតៀម នងការរាតទកននងការតាមដានឱយបានតររតរាន 71

មាតកា

៤. សនកន៖ ការរកទ�ើញ នអនសាសនការអភវឌោឍសមតថភាព 75

អនសាសនទ ១៣ ពតងរងកចចសហតរតរតការនទៃកននងរវាងតកសងនានាបដលោកពនធកននងនតវធសនកន

ជាពលសស រតកសង ស.អ.យ នងតកសងយតធម 76

អនសាសនទ ១៤ រលងកើតលកខខណឌវនចយចបាសលាស លដើមបកណតឱយជាសនកនកននងតរលទស ឬសនកនអនរតរលទស

(លលៅដានជាតរចា) 80

អនសាសនទ ១៥ តរកាសលកខណៈសមបតបដលោចដាកសយកកមារលៅចញចរមបាន លដាយអនលលាម

តាមរទដានអនរជាត នងលៅមនលពលការគជគងតតរវបានលធវើល�ើង 85

អនសាសនទ ១៦ ពនតយល�ើងវញលលើសានភាពកមារសតលតកាមការបថទា លដើមបពនតយថលតើកមារោចទទល

អតតរលោជនពសនកន ឬោងណ 90

អនសាសនទ ១៧ រលងកើតរញចះលមះមយ លដាយកននងលនាះកមារ បដលមានលកខណៈសមបតោចដាកឱយសលៅចញចរម

បានទាងអស នរងតតរវបានដាករញចជលលៅកននងតរពនធទនននយលមថកជាត 94

អនសាសនទ ១៨ រលងកើតរណៈកមាមធការគជគង បដលជាអនកទទលរនទៃនកបសវងរកឪពកមាយចញចរមលអរត

សតមារកមារ (ទាងសតមារសនកនកននងតរលទស នងសនកនអនរតរលទស) 98

៥. សនកនកនបបទទសទៅកមនជា 103

អនសាសនទ ១៩ ឪពកមាយចញចរមតតរវបានតរកាសថ មានលកខណៈសមបតតររតរាន នងសមតសរ

សតមារសនកន លហើយបានទទលការរណដះរណល នងការរាតទសមតសរកននងអ�នងលពល

នតវធសនកនកននងតរលទស 104

អនសាសនទ ២០ លលើកកមពសសនកនកននងតរលទស 108

៦. សនកនអនតរបបទទសកនបបទទសទៅកមនជា 112

អនសាសនទ ២១ លពតមានអពលកខណៈសមបត នងលសចកតតរវការររសកមារមានលកខណៈសមបត

ោចដាកឱយសលៅចញចរមបាន បដលតតរវការសនកនអនរតរលទស 113

អនសាសនទ ២២ កចចសហតរតរតការជាមយរដឋទទលរនទៃនក នងសារន បដលមានតនាទទទលសាលរណភាព

សតមារសនកនបដលមានចននកណត (AAB) 117

អនសាសនទ ២៣ នយតកមលលើទដឋភាពបនកហរញញវតនននការសនកន 121

ឧបសមពនធទ ១ បញទមោះបគលថដលបានជបកនអឡនទបសកកមទៅកនបបទទសកមនជា 129

ឧបសមពនធទ ២ បញទមោះបគលថដលបានទនាកទន ទៅទបរៅបបទទសកមនជា 134

រញអកសរកាត

AAB សារនបានទទលការទទលសាលរណភាពសតមារសនកន

AHC មនទៃរលពទយកមារអងគរ

UN Guidelines លរាលការណបណនាអងគការសហតរជាជាតសតមារការបថទាជនសររសកមារ

CCWC រណៈកមាមធការទទលរនទៃនកកចចការនារ នងកមារឃសងាត (រកនក)

DoJ មនទៃរយតធម (ថកលខត)

DoH មនទៃរសខាភបាល (ថកលខត)

DoSVY មនទៃរសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា (ថកលខត)

FAST តររសារកានបតរងមាលៅលពលជរជរា (រលតមាងររសអងគការសលងាះកមារ)

FCF Family Care First

HCCH សននសទតកងឡាលអសពចបារឯកជនអនរជាត

ICAA ោជាធរសនកនអនរតរលទស

ILO អងគកាពលកមរអនរជាត

IOM អងគការលទសនតរលវសនអនរជាត

ISS លសវាសងគមកចចអនរជាត

MoCR តកសងធមការ នងសាសនា

MoEYS តកសងអររ យវជន នងកឡា

MoH តកសងសខាភបាល

MoI តកសងមហានទៃ

MoJ តកសងយតធម

MoSVY តកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា

RCI មណឌលបថទាកមារកមារ

PAPs អនារតឪពកមាយចញចរម

UNCRC អនសញអងគការសហតរជាជាតសពសទធកមារ

UNCRC Committee រណៈកមាមធការអងគការសហតរជាជាតទទលរនទៃនកសទធកមារ

WCCC រណៈកមាមធការពលតរាះលោរលកចចការស នងកមារ (រកសក)

3PC កមវធភាពជានដរសតមារកចចការោរកមារ

1993 HC អនសញតកងឡាលអ ឆ១៩៩៣ សពការការោរកមារ នងកចចសហតរតរតការ ទាកទងនរងសនកនអនរតរលទស

ការវាយតនមលែឯករាជយលនះ តតរវបានចាតលរសកកមលដាយនាយកដានសខមាលភាពកមារ នងរដឋបាលសនកនអនរតរលទសររសតកសង

ស.អ.យ តរលទសកមពនជាសតលតកាមការជយសតមរសតមរលររសអងគការយនលសហវ។ ការវាយតនមលែលនះ តតរវបានលធវើល�ើងរមរា លដាយ

ការោលយអចននយននសននសទតកងឡាលអ សពចបារឯកជនអនរជាត (HCCH)1 តណងលដាយ Laura Martinez-Mora នង Odeta Inte

ជាមយអងគការលសវាសងគមកចចអនរជាត (ISS)2 តណងលដាយ Mia Dambach នង Maria Herczog។

លរាលរណងសខានៗននការវាយតនមលែលនះជារមរលដើមប៖

- កណតអពសមទធល នងរញតរឈមនានាបដលមានលៅកននងតករខណឌការងារការរាតទដលតររសារ ការចញចរមរបាច លដាយ

ឪពកមាយធម នងសនកន។

- លអនសាសនលដាយលតរើតបាសសមទធលនានាកនលែងមកជាលដើមទនលលែើយតររញតរឈម នងទរសាតការអនវតខសចបារ

បដលោចមាន។

- លសនើល�ើងនវបនការអភវឌឍសមតភាពមយ លដើមបសារនារបនមលលើកចចខតខ បដលមានតសារលៅកននងកបណទតមងររជាទកត

សមាលលលើតរធានរទ បដលកពងលកើតមានកននងតរលទសកមពនជា។ នង

- បចករបលកការអនវតលអពរណតរលទសដនទ លដើមបជាមលដានលការជរញទរកចតបដលោកពនធ។

លៅលពលលតតៀមសតមារលរសកកមមកកានតរលទសកមពនជា តកមតសាវតជាវបានពនតយលលើឯកសារលសងៗជាលតចើន (សមលមើលឧរសមពនធ

ទ១) លហើយបានចលរមកននងការតរជតាមរណញទរសពទៃជាលតចើនលលើកជាមយោជាធរ នងអនកលដើរតនាទនានាកននងតរលទសកមពនជា

នងលតរៅតរលទស។ កននងអ�នងលរសកកមមកកានតរលទសកមពនជា ចារពនថងៃទ ២៨ សហា ដល នថងៃទ៦ កញ ឆ២០១៦ អនកសរលសរ

របាយការណបានពភាកសាជាមយអនកមានតនាទជាង ៨០នាក កននងរាជធានភនលពញ លខតបាតដរង នងលខតលសៀមរារ។ កននងចលណម

កចចតរជទាងលនាះ អនកសរលសររបាយការណបានជរជាមយមនរាជរដាភបាលកមពនជា សងគមសវល ឪពកមាយធម មណឌលបថទាកមារ

(RCIs) អនកតណងរដាភបាលររលទស នងទភាកងារសនកន។ កននងលពលទសសនកចចទាងមល ររគលកអងគការយនលសហវបានអមដលណើរ

តកមតសាវតជាវងបដរ។ លរសកកមលនះ រមមានសកាសាលាពលតរាះលោរលចននពរលលើក លធវើល�ើងលៅនថងៃទ២ បខកញ លដាយកននង

លនាះមានអនកចលរមតរមាណ ១០០នាក មកពរាជរដាភបាលកមពនជា សារនយតធម សងគមសវល ទភាកងារអងគការសហតរជាជាត

ររគលកសានទត មាសជនយ នងនដរអភវឌឍ។ ការរកលឃើញរឋម នងអនសាសនររសលរសកកមលនះ តតរវបានបចករបលកលៅ

កននងតកមការងាររលចចកលទសតចៗ។ ការលធវើបររលនះអនញតឱយោចទទលបានលោរលតត�រសតមារលទធភាព លដើមបដាកឱយតតរវលៅ

តាមរររទ នងលទធភាពកននងការយកលៅអនវត។

របាយការណរឋមបដលបានលធវើល�ើង រនារពលរសកកមលនះ តតរវបានដាកជនលៅអងគការយនលសហវ នងតកសង ស.អ.យ កាលព

បខធនជ ឆ ២០១៦ លដើមបសមតលោរល។ លសចកតោងរបាយការណ តតរវបានលធវើរទរងាញជា លែជវការ នងលលើកយកមកពភាកសាលៅកននង

1 សននសទតកងឡាលអ សពចបារឯកជនអនរជាត (HCCH) រជាអងគការអនររដាភបាលមយ បដលលធវើការសតមារការរតងរររតងរមបររនល�ើងននវធានចបារឯកជនអនរជាត។ HCCH បានអនមតឱយមានអនសញជាលតចើនលៅកននងវសយការោរកមារ នងចបារតររសារ តពមទាងអនសញដនទលទៀត។ កននងចលណមអនសញទាងលនះ អនសញមយរ អនសញ តកងឡាលអសពការការោរកមារ នងកចចសហការទាកទងជាមយសនកន លែងតរលទស ឆ ១៩៩៣ (HC ឆ ១៩៩៣) បដលបានរលងកើតឱយមានរទដានអរបររមា សតមារការការោរកមារ ជាកមវតនននសនកនលែងតរលទស លហើយអនសញលនះទរសាតការចារពតងត ការលក ឬការជញដរកមារ។ Laura Martinez-Mora រជាមនចបាររលងាលមយលៅ HCCH ទទលរនទៃនកតាមដានរនលលើ HC ឆ ១៩៩៣។ Odeta Inte រជាអនកពលតរាះលោរលអនរជាតសពសទធកមារ ការការោរកមារ នងសនកន។

2 លសវាសងគមកចចអនរជាត រជា NGO អនរជាតមយសារនាល�ើងកននងឆ ១៩២៤។ អងគការលនះ រជារណញររសអងគភាពថកជាតចនន ១២០ នងមានអរគលលខាធការដានមយជយ លតជាមបតជងដលកមារ នងតររសារតរឈមមខជាមយរញសងគមសនរសាមញ ជាលទធលលកើតលចញពលទសនតរលវសន។ ISS មានឋានៈជាអនកលតររកសាដលតកមតររកសាអងគការ សហតរជាជាតទទលរនទៃនកបនកលសដឋកចច នងសងគម (ECOSOC) កដចជាជាមយអងគការយនលសហវ នងសារនអនររដាភបាលដនទលទៀតងបដរ។ Mia Dambach រជានាយក មជឈមណឌលរបងអកអនរជាត សតមារសទធកមារបដលតតរវបានដកហតពតររសារ (IRC) លដាយ ISS រជាមាស ទៃះ លហើយសតមរសតមរលលលើកចចខតខអភវឌឍការតសមត នងលរាលនលោបាយ។ Maria Herczog រជាអនកពលតរាះលោរលអនរជាតបនកលរាលនលោបាយការការោរកមារ នងជាអតតសមាជករណៈកមាមធការ UNCRC។

លសចកលើម

7

សកាសាលាពនតយល�ើងវញ លរៀរចល�ើងលដាយតកសង ស.អ.យ កននងរាជធានភនលពញ កាលពនថងៃទ២១ បខមនា ឆ២០១៧។ របាយការណ

សាពរបានពចារណលៅលលើមតលោរល នងអនសាសនបដលបានលលើកល�ើងកននងអ�នងលហាតការពលតរាះលោរលខាងលលើ។

លដាយប�ក ោតសយលដាយលពលលវលា នងធនធានមានតមតកណតររសលយើងល កដចជាលកខណៈដសនរសាមញននការលការបថទា

ជនសកននងតរលទសកមពនជា លយើងមនសវបានលតការយកចតទកដាកលៅលលើចណចទាកទងជាមយការរកដះដាលននមណឌលបថទា

កមារនាលពលថៗលនះ នងអពមលលហតបដលលធវើឱយមានការរកដះដាលលនះ ជាោទដចជា ការវភារចរនការលមលនធ (អងគការល

មលនធធៗ មាសជនយបនកសាសនា នងមាសជនយឯកជន)3 នងការបថទាតាមវតោរាមលនាះលទ4។

ជាការពតណស មានការតសាវតជាវដលតចើនសនធរកសនារតតរវបានលធវើល�ើងរចមកលហើយ លតលលើចណចទាងលនះ កដចជារញ

ទាកទងជាមយការបថទាជនសដនទលទៀត នងសនកនកននងតរលទសកមពនជា (សមលមើលរញរនធនលទទៃស)។ លដាយមានការតសាវតជាវដ

លតចើនសនធរកសនាររចមកលហើយ តកមតសាវតជាវពមានរណងចមលែងកចចខតខដចខាងលលើយកមកលធវើល�ើងវញល�ើយ លហើយកពមាន

រណងរលងកើតរបាយកាណបវងអនាយមយលទៀត លដើមបតររដណរលលើមលដានបដលមានការសកសាោងលតចើនរមកលហើយលនាះបដរ។

លោងតាមលពលលវលាបានកណត របាយការណលនះនរងលតលលើការលអនសាសនបររអនវតជាកបសង បដលលរៀររចនាសមពនធកននង

ទតមងជាបនការអភវឌឍសមតភាព។ របាយការណលនះចារលើមល�ើងលដាយលនវអនសាសន “លការរមទលៅ” បដលោចអនវត

ជាទលៅ លហើយរនារពលនាះមានអនសាសនលតជាកលាក នងសកមភាពជាកបសងបដលតតរវរលពញកននង រយៈលពលខលែ (២០១៧-

២០១៨) រយៈលពលមធយម (២០១៩-២០២៣) នង រយៈលពលបវង (២០២៣ នងហសពលនាះ)។ អនសាសននមយៗពយាោម

សារនារបនមលលើកចចខតខបដលមានតសារលៅកននងតករខណឌការរងារប នកចបារ លរាលនលោបាយ នងការអនវត (តពមទាងអនលលាម

តាមរទដានអនរជាត) កដចជាលមលរៀនោកពនធ បដលបានលរៀនសតតពរណតរលទសដនទ។ ទាកទងជាមយសនកន អនសាសនតតរវ

បានលរៀរចល�ើងលដាយឈរលលើមលដាន ការទទលខសតតរវកននងការធានាឱយមានតរតរតការសនកនអនរតរលទសតតរមតតរវ ពោចជារនទៃនក

ររសតរលទសកមពនជា បតមាកឯងបានលនាះល�ើយ របនកតតមរវឱយមានការលរជាចតោងលពញលលញ នងសកមពរដឋទទលរនទៃនកងបដរ

លដាយកននងលនាះ រមមានទាងោជាធរមានសមតកចច នងសារនតតរវបានទទលសាលរណភាពសតមារសនកន។ លដាយមលលហតលនះ

លហើយ លទើរអនសាសនកននងរបាយការណលនះលតលរាលលៅលៅលលើរដាភបាល នងសារនររសតរលទសកមពនជាកដចជារដាភបាល

នងសារនននតរលទសដនទងបដរ។ លដាយប�ក លយើងខនបានទទលការលសនើសឱយលលើកល�ើងនវជហានជាកលាកសពវធ លដើមបោច

អនវតអនសាសននមយៗកណតរកអនកដរកនាកននងការអនវតការងារ នងការរាតទតរករលដាយសកានពលរញកកននងតារាង។ លយើងខន

លជឿជាកថ មតលោរលបដលបានលសនើល�ើងទាងអសលនះនរងតតរវបានលមើលលឃើញថ ជាសកមភាពជាកបសង លដើមបយកលៅពចារណ

តរសនលរើអនសាសនជាទលៅតតរវបានទទលយក លដាយកននងលនាះការសលតមចចងលតកាយតតរវបានលធវើល�ើងលដាយតកសងោកពនធ នង

ភារោកពនធនានា។ ការវាយតនមលែររសលយើងមានមលដានជាតរពនធឈរលលើរទដានអនរជាតបដលោកពនធ មានដចជា អនសញ

អងគការសហតរជាជាតសពសទធកមារ (UNCRC) លរាលការណបណនាររសអងគការសហតរជាជាត សតមារការបថទាជនស សតមារ

កមារ (លរាលការណបណនាអងគការសហតរជាជាត) នងអនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៩៣ សពការការោរកមារ នងកចចសហតរតរតការ ទាកទងជាមយសនកនអនរតរលទស (អនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៩៣)។

3 ឧទាហរណ សមលមើលការសកសាសពររការលមលនធ នងហរញញវតនររសមណឌលបថទាកមារកននងតរលទសកមពនជា (នរងតតរវលបាះពមព សាយលៅលដើមឆ ២០១៧) លដាយយនលសហវ នង Emerging Markets Consulting បដលជារលតមាងតសាវតជាវមយ លធវើការចងតកងឯកសារ នងវភារអពរលរៀរបដលមណឌលបថទាកមារតរតរតការ នងរកសានរនរភាពខលែលនឯង តពមទាងររការលមលនធ នងររហរញញវតនននមណឌលបថទាកមារតរលភទលសងៗរាកននងតរលទសកមពនជា។

4 ការសកសាសពការអនវតលៅតាមសហរមន ការបថទាជនសសតមារកមារកននងតរលទសកមពនជា រមទាងការបថទាលៅតាមវតោរាម រចចនរបននកពងតតរវបានលធវើល�ើងលដាយមជឈមណឌល ចបារ Coram លដាយមានការរាតទពអងគការយនលសហវ (នរងតតរវលបាះពមពសាយកននងឆ ២០១៧)។ របនមលលើការសកសាលនះ កមវធការការោរកមារតាមវតោរាម បានដាករញចជល លសៀវលៅបណនាការរណដះរណល នងបនការតរតរតការ សតមារតកសងធមការ នងសាសនានរងតតរវបានរចនាល�ើង សតមារឆ ២០១៧ លដាយអនកពលតរាះលោរលបដលតតរវ បានលតជើសលរស។

8

លយើងខនសមទទលសាលលដាយចហនវបដនកណត បដលមានកននងលរសកកមររសលយើង ដចជាពមានទនននយតររតរានតាមតតមរវការ

បានចះលៅទសសនកចចកននងលខតចននររលណណះ អនកលដើរតនាទទាងអសពបានចលរមតររៗរាពបមនតររពតមានទាងអស បដលបាន

ទទលសទធបតោចយកលៅពនតយលទៃៀងតបានល�ើយ។ មានកចចខតខររជាទកតសមាលតតរវបានលធវើល�ើង លដើមបធានាោងណឱយ

អនកលដើរតនាទោកពនធឱយបានលតចើនរតោចចលរមតាមលទធភាព បដលោចលធវើបានរមទាងការចលរមររសពករាតកននងការពនតយ

លទៃៀងតខលែរមសាររបាយការណងបដរ។

មកដលលពលលនះ តរលទសកមពនជាសតកននងជហរដពលសសមយ បដលមានអនកលដើរតនាទជាលតចើនលៅកននងរដាភបាល នងសងគមសវល

ទាងលៅកននងតរលទស នងពលតរៅតរលទស លដាយរនសនរាជាមយនទៃៈររសពករាតកននងការនលឆពះលៅមខលលើកបណទតមងការបថទា

ជនស នងសនកន។ មាននទៃៈថៗលដើមបរលងកើតឱយមានយទធវធរមមយកននងចលណមភារោកពនធទាងអស។ លយើងខនរពរងថនរងោចការ

យកឱកាសដពលសសលនះ លដើមបរនលធវើឱយជវតកមារកននងតរលទសកមពនជាកានបតមានភាពតរលសើរល�ើង កដចជាលដើមបជាឧទាហរណររ

រងាញអពរទពលសាធនររសតរលទសកមពនជា បដលជាឧទាហរណជរញទរកចត សតមាររណតរលទសដនទលទៀតលៅកននងការងារកបណ

ទតមងររសពកលរងបដរ។

Laura Martínez-Mora, Odeta Inte, Maria Herczog នង Mia Dambach បខ មនា ឆ ២០១៦។

9

ទដឋភាពទទៅសទខេបអពការការពារ កមារកន បបទទសកមនជា៖ ការរកទ�ើញ នអនសាសនទកាដោបរមសបមាប ការអភវឌោឍសមតថភាព

០១

បនករនារលនះលទដឋភាពទលៅសលងខរអពតរពនធសខមាលភាពកមារ នងតរពនធការោរកមារកននងតរលទសកមពនជា។ លយើងខន

មនមានរណងលលើកល�ើងអពចបារ លរាលនលោបាយ ឬការអនវតបដលោកពនធនមយៗលនះល�ើយ លដាយលហតថ ពតមានលមអត

ទាងលនាះតតរវបានសកសាលមអតរចលហើយលដាយអនកតសាវតជាវដនទលទៀត នងការតសាវតជាវកពងលធវើល�ើង (សមលមើលឧរសមពនធទ ១)។

លយើងខនលជឿជាកថ ពតមានទាងលនះលជននវរររទមយចននសតមារអនសាសនអភវឌឍសមតភាពបដលតតរវបានលសនើល�ើង

នាលពលលតកាយ។

សទធកមារជាទលៅ

តរលទសកមពនជាមានតរជាជនសររតរមាណ ១៥ លាននាក

លដាយកននងលនាះ ៣២ ភាររយ មានោយលតកាម ១៥ ឆ (ទនននយ

ឆ ២០១៤)។5 សងាមសវលកននងអ�នងលពលតររតរងលដាយ

រររបខរតកហមចលនាះឆ ១៩៧៥-១៩៧៩ បានលធវើឱយមនសស

ោងលហាចណស ១,៥ លាននាក សារលដាយសារការសមារ

ពលកមធងៃនធងៃរលដាយរងខ ជង នងការអតឃន លហើយលទធល

5 ទនននយតរជាសាសររសរណញការងារការបថទាកានបតតរលសើរ៖ www.bettercarenetwork.org/regions-countries/asia/southeastern-asia/cambodia (Sources: World Bank, UNICEF, UNDP HDR 2015, DHS 2014).

© U

NIC

EF C

ambo

dia/

2016

/Gia

com

o Pi

rozz

i

10

លកើតមានលតកាយរររលនះ កបានជះឥទធពលររជាទកតសមាល

ចលោះតរលទសកមពនជាងបដរ។ របនមលលើលនះលទៀត លោងតាម

របាយការណហានភយពភពលលាក ឆ ២០១៤ (World Risk

Report 2014)6 ៖ “តរលទសកមពនជា រជាតរលទសមានហានភយ

ចណតថកទ ៩ កននងពភពលលាកលដាយលតរាះមហនរាយ បដល

រងករលទបើងលដាយ ធមជាត នង សមតភាព កននងការសតមរខលែលន

ររសតរជាជនកមពនជា នងររសរចនាសមពនធថកជាត នងថក

មលដានកននងការទរសាត នងកាតរនយលរះោល លៅ

មានកតមត ។” អងគការយនលសហវ បានចាតទកតរលទសកមពនជា

ជាតរលទសមានចមារមនលតចើនចណតថកទរកននងពភពលលាក

លដាយភារលតចើនននជនរងលតរាះរជាកមារឃលលរាតករ ឬ

កមារបដលកពងលលងលៅកននងទវាល។ លោងតាមសនទៃសសន

ទាសភាពសកលឆ ២០១៦ (Global slavery index 2016)

តរលទសកមពនជាជារចណតថកទរ ជាតរលទសមានអតតា

រកសាយភាយខពសរតននទាសករសមយទលនើរ លរើរតតាម

សមាមាតតតរជាជន។7 វសយលទសចរណកននងតរលទសកមពនជារន

លកើនល�ើង លដាយកននងលនាះមានអនកលទសចរ ៧០០ ០០០ នាក

កននងឆ ២០១៣ លហើយបានលកើនល�ើងដល ៤,៥ លាននាក កននងឆ

២០១៤ បដលលឱកាសមខរររ របនករលងកើនភាពងាយ

រងលតរាះដលកមារចលោះអនកលទសចរលែជវលភទ។8 ដចរាលនះបដរ

បាតភតលទសចរណតាមមណឌលកមារកតោរលងកើនហានភយ

លធវើឱយកមាររងការលកងតរវញចពអនកលទសចរអនរជាត។

លរើលទាះជាសតកននងរររទបដលមានលកខណៈអវជមាន នង

តតមរវការដចបានលោលខាងលលើក របនតរលទសកមពនជាមានការ

នល�ើងររជាទកតសមាល។ របាយការណតរចាឆ ២០១៥

ររសអងគការយនលសហវ បានលរៀររារនវការរកចលរនររលោយ

កតសមាល “មានការសកសាជាលតចើន តតរវបានលកើតល�ើងកននងឆ

២០១៥ បដលបានយកមកលធវើលរាលនលោបាយ។ ការសកសាអព

រនទៃនកបនកលសដឋកចចរណលមកពអលពើហងសា បដលប អកលលើការ

រកលឃើញពការសារសទៃងមតសពអលពើហងសាតរឆងកមារ (VAC)

ឆ ២០១៣ តតរវបានសពវសាយកាលពបខ ធនជ ឆ ២០១៥ លដើមប

យលកានបតចបាសអពលរះោលននអលពើហងសាតរឆងកមារ

នងបានតរមាណអពរនទៃនកលសដឋកចចទាកទងជាមយទដឋភាព

បនកសខភាព ការសកសាដសខានមយសពលរះោលនន

លទសនតរលវសនលលើកមារ កតតរវបានលធវើល�ើងចរសពវតររង

បដរ។ ការចះលមះចលលរៀនររសកមារោយចារពរឆ ដល

តបាឆ លៅកននងសាលាលរៀនអររកមារតច កបានលកើនល�ើងជា

លដារចារព ២៥,៤ ភាររយ កននងឆ ២០១១ លកើនល�ើងរហត

ដល ៣៥,៣ ភាររយ កននងឆ ២០១៥ ោតសយលដាយមាន

ការរកដះដាលននចននសាលាមលតយយចារព ៣៧ សាលា លៅ

កននងលខតចននរ រហតដល ៧៥ សាលា កននងលខតចននតបា។”9

កននងឆ ២០១៥ ៩៤ ភាររយននទារកលទើរលកើតថទាងអស

បានចះសរតតកលណើតកននងរយៈលពល ៣០ នថងៃដរងលតកាយ

លពលលកើត លៅកននងតសកលរាលលៅចនន ១១ ររសអងគការ

យនលសហវ លរើលតរៀរលធៀរជាមយអតតា ៨៨ ភាររយ កននងឆ

២០១៤។ ចារពឆ ២០១១ មក កមារលលើសព ៣៥ ០០០ នាក

តតរវបានតភារលៅកានលសវានានា លដើមបទរសាត នងលលែើយតរ

ចលោះអលពើហងសា ការរលលាភរោន ការលកងតរវញច នងការរបរក

លចញពតររសារលដាយមនចាបាច បដលលនះជាសមទធលមយ

លកើតលចញពកមវធ 3PC10។ លរើរតតតរមបតឆ ២០១៥ បតមយ

រលណណះ លយើងលឃើញថ មានកមារសររចនន ៥ ៦១៨ នាក

យវជនចនន ២ ២២៥ នាក នងតររសារចនន ៣ ៣៧៩ តររសារ

បានទទលអតតរលោជនព លសវាការោរកមារ បដលជាសមទធ ល

លកើតលចញពនដរររសកមវធ 3PC។

6 https://ehs.unu.edu/news/news/world-risk-report-2014.html#files 7 មលនធ Walk free៖ www.globalslaveryindex.org/methodology/ នង www.bettercarenetwork.org/sites/default/files/Global%20Slavery%20Index%202016.pdf

8 មលនធ Walk free៖ www.globalslaveryindex.org/methodology/ នង www.bettercarenetwork.org/sites/default/files/Global%20Slavery%20Index%202016.pdf

9 www.unicef.org/about/annualreport/files/Cambodia_2015_COAR.pdf 10 3PC រជាភាពជានដរតតភាររវាងតកសង សអយ អងគការយនលសហវ នងអងគការ Friends International (FI)។ អងគការ FI សតមរសតមរលឱយមានរណញតររដណរមយលលើអងគការ

សងគមសវល (នដរអនវត) ចនន ៩ របនមលទៀត លដើមបលលសវាការោរកមារលៅកតមតមលដាន។ នដរអនវតទាងលនាះលធវើការជាមយអងគការសហរមន (រណញនដរ) ចនន ៤០ បថមលទៀត លដើមប លលសវានានា។ កននងលនាះកមាននដររលចចកលទសចនន ៦ បដលលលសវាឯកលទសជាលកខណៈកចចសនយាងបដរ។

11

11 តកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា តរកាសសពនតវធលដើមបអនវតលរាលនលោបាយសពការបថទាជនសសតមារកមារ (បខ តលា ឆ ២០១១) មាតតា ៦។12 ការការោរកមារ www.unicef.org/cambodia/2.Child_Protection.pdf; Beth L. Rubenstein, Lindsay Stark: A Forgotten Population: Estimating the Number of Children Outside of

Households in Cambodia, Global Social Welfare, June 2016, Volume 3, Issue 2, pp 119–124, www.unicef.org/cambodia/MAPPING_REPORT_5_provinces_ENG.pdf

ការរាតទដលតររសារការទរសាតការរបរកលចញពតររសារ នងសមាហរណកម

កននងឆ ២០១៥ សតររសរដាភបាលបានរងាញថ ៥.៨

ភាររយននកមារោយលតកាម ១៨ ឆ បានបាតរងឪពក ឬ

មាយ ឬបាតរងទាងឪពក នងមាយ។ របនមលលើលនះលទៀត

តរជាជនកមពនជាតរមាណ ១៩ ភាររយ រសលៅលតកាមរនាតភាព

តកតកកននងឆ ២០១៣។ តរកាស (រទរញញត)11 បដលោកពនធ

បានរសរញកោងចបាសអពភារកចចររសរដាភបាលកននង

ការចះលៅសរសខទកខកមារ ឬតររសារតរឈមហានភយកននងការ

របរកលចញពតររសារ កដចជានតវធលដើមបលរើកសណលរឿង នង

ការទទលខសតតរវ លដើមបលធវើសកមភាពអនរារមន។ លទាះោង

ណកជាការចាបាចបដលរររលងកើនកញចរថវកាឱយបានតររតរាន

នងការរណដះរណលសមតសរ លដើមបលលទធភាពតររតរាន

ឱយនដរនានាោចលធវើការងារដចបដលបានកណតទាងអសលនះ។

ថវលរើមានការលចលើមរនតជាវជមានកននងកតមតោងធសលមបើម

លៅទទាងតរលទសកននងការពតងរងតររសារក របនជាលរឿយៗ ធនធាន

មនសស នងធនធានហរញញវតនមានកតមតកណតបដលជាមលលហត

រារាងភាពលជារជយនងនរនរភាព (សមលមើលអនសាសនទ ១៖

កចចសហតរតរតការ អនសាសនទ ៣៖ ការរណដះរណល

នងអនសាសនទ ៥៖ ការទរសាតជទ ២)។

ការលលែើយតរចលោះការបថទាជនស

លរលៅពបានដរងអពចននជាកលាកននកមារតរឈមហានភយ

ននការរបរកលចញពតររសារ ឬបាតរងការបថទាពតររសារកននង

តរលទសកមពនជាលៅល�ើយ។ តរពនធទនននយលមលដើមបតាមដាន

វាយតនមលែ នងចងតកងជាឯកសារនវហានភយទាងលនះ ពទាន

មានលៅល�ើយ (សមលមើលអនសាសនទ ២)។ កមារមកពតររសារ

តកតកកននងតរលទសកមពនជា មានភាពងាយរងលតរាះោងខាង លដាយ

ជាលរឿយៗតតរវតរឈមមខជាមយការរាមកបហងតរចានថងៃចលោះ

សខភាព ការអររ សវតភាព នងការអភវឌឍជាទលៅររសលរ។

ជាលរៀងរាលនថងៃ កននងតរលទសកមពនជា កមារជររទពលសាធនរងការ

រលលាភរោន អលពើហងសា ការលកងតរវញច នងការតពលងើយកលនើយ។

រញទាងអសលនះ ជាលរឿយៗបតងតតរវបានលធវើឱយកានបតោតកក

ល�ើង លដាយសារវសមភាពលយនឌរ ការតលចញពសងគមនន

ជនតកតកតាមទតរជជន នងជនរទ នងឥរោរទអវជមាន នង

ការលរសលអើងចលោះជនជាតលដើមភារតច នងជនពការ។12

មាន ចបារ នងលរាលនលោបាយជាលតចើនររឱយចារោរមណ

បដលតររដណរលលើសានភាពដចបានលលើកល�ើងខាងលលើ

(សមលមើល រញរនធនលទទៃស)។ លទាះោងណក រណៈកមាមធការ

អងគការសហតរជាជាតទទលរនទៃនកសទធកមារបានរងាញកបារមភ

ចលោះការលកើនល�ើងនវចននកមារកននងមណឌលកមារកតោកននង

12

13 រហតមកទលលពលថៗលនះលៅពទានមានោណតចបាសលាសររសតកសង សអយ កននងការលមើលខសតតរវលលើមណឌលបថទាកមារទាងអសលនាះល�ើយ។ សានភាពមានការបតរតររលលដាយ មានការអនមតអនតករតយសពការតររតរងមណឌលបថទាកមារកននងបខកញ ឆ ២០១៥ បដលបានលោណតឱយតកសង សអយ លមើលខសតតរវលលើមណឌលបថទាលលើកមារតររតរលភទ លហើយបានរញកចបាសថ តររតររះសានទាងអសចាបាចតតរវទទលការអនញតពតកសង សអយ។ ដលណើរការននការលការអនញតសតមារតររះសានទាងអស បានចារលើមរចលហើយ របនលៅពបានរញចររចរាលលៅល�ើយ។

តរលទសរដឋភារចនន ៦៥ ភាររយ លៅចលនាះរវាងឆ ២០០៥

ដល ២០០៨ លហើយមណឌលបថទាកមាររនចាតទកជាជលតមើស

ដលអរត”។ រណៈកមាមធការកតសមាលថ “មយភាររនន

កមារសតកននងមណឌលបថទាកមារ លៅមានឪពក ឬមាយលៅ

រសលៅល�ើយ។ មណឌលបថទាកមារលៅបតពទានបានចះរញ

នងពនតយតាមដានបានតតរមតតរវ លហើយមានការចាតកញចរថវកា

មនតររតរាន នងកងវះររគលកបថទាកមារបដលបានទទលការ

រណដះរណលលអជាមលលហតរារាងដលការអនវតលរាល

នលោបាយ នងលរាលការណបណនាររសរដឋភារតរករលដាយ

តរសទធភាព”។

របនមលលើលនះលទៀត ការលទៃៀងតលលើការអនវតតាមរទដាន

អរបររមាសពការបថទាជនសសតមារកមារ ររសកមពនជា បាន

ជររញតរឈមមយចនន ោតសយលដាយការរកដះដាលដច

សតននមណឌលបថទាកមារ នងលដាយសារបតពបមនតររមណឌល

បថទាកមារទាងលនាះសទធបតមានអនសារណៈការលោរយល

រាជាមយតកសង ស.អ.យ លៅល�ើយ។13 មណឌលបថទាកមារ

ជាលតចើនរនតរតរតការលដាយពមានការអនញត។ លដើមបោច

យលកានបតចបាសអពចននននមណឌលបថទាកមារ តកសង

ស.អ.យ លដាយមានការរាតទពអងគការយនលសហវ កមវធ 3PC

នង អងគការ USAID បានលធវើការកណតទតាងកបនលែងបថទាកមារ

ចននពរលលើក លលើកទមយលធវើល�ើងកននងរាជធានលខតោទភាព

ទាងតបា កាលពចលនាះបខ វចកា ឆ ២០១៤ ដលបខ កមភៈ ឆ

២០១៥ រនារមកលទៀត ររណលខតបដលលៅលសសសល តតរវ

បានលធវើល�ើងចារពបខ តលា ដលបខ ធនជ ឆ ២០១៥។ របាយការណ

រឋមសពរាជធានលខតទាងតបា បានលចញសាយកននងបខ មនា ឆ

២០១៦។ កននងបខ កមភៈ ឆ ២០១៧ របាយការណកណតទតាង

មណឌលថកជាត កតតរវបានសពវសាយងបដរ។ ការកណត

ទតាងកបនលែងបថទាកមារបានរកលឃើញ ចនន ៦៣៩ កបនលែង កពង

មានតរតរតការកននងតរលទសកមពនជា។ បអកលលើរបាយការណ

បដលរាយការណលដាយលពររគលកកបនលែងបថទា ទាងលនាះ

រងាញឱយលឃើញថ កបនលែងបថទាកមារទាងអសលនះ ោចបចក

លចញជាតបាតរលភទរ៖ មណឌលបថទាកមារ (៤០៦ កបនលែង) ទៃះ

នងកបនលែងសាកលៅរលណះោសននកននងតរាមានោសនន (២៥

កបនលែង) ទៃះសាកលៅជាតកម (៧១ កបនលែង) វតោរាម នងកបនលែង

បថទាតាមបររសាសនាលៅកននងោរារសាសនា (៦៥ កបនលែង)

នងអលនវាសកដានបដលលកបនលែងសាកលៅដលសសស (៧២

កបនលែង)។ ចននសររននកមារកពងរសលៅកននងកបនលែងបថទាកមារ

ទាង ៦៣៩ កបនលែង មានចនន ២៦ ១៨៧ នាក (៤៨ ភាររយ

ជាតស)។ យវជនវយលកងចនន ៩ ១៨៧ នាកបថមលទៀត បដល

មានោយចលនាះព ១៨ ដល ២៤ ឆ (៣៦ ភាររយជាស)

តតរវបានរាយការណថ កពងរសលៅកននងកបនលែងបថទា ៦៣៩

កបនលែង។ កមារសររចនន ១៦ ៥៧៩ នាក (៤៧ ភាររយជាស)

តតរវបានរាយការណថ កពងរសលៅកននងមណឌលបថទាកមារ

ចនន ៤០៦ កបនលែង។ បអកលលើតលលខតរជាជនឆ ២០១៥

បាននយថ កមារមាកកននងចលណម កមារកមពនជា ៣៥០ នាក

រសលៅកននងមណឌលបថទាកមារ។ ជាកចចល លែើយតរ តកសង ស.អ.យ

បានតពមលតពៀងលលើលរាលលៅររជាទសទដឋនយមមយកននងការ

លធវើសមាហរណកមកមារ ៣០ ភាររយ កពងរសលៅកននងមណឌល

បថទាកននងលខតោទភាពទាងតបា តត�រលៅតររសារនងសហរមន

វញ តតរមឆ ២០១៨។

ថៗលនះ លៅនថងៃទ ៥ បខ ធនជ ឆ ២០១៥ តរលទសកមពនជាបានអនមត

លលើអនតករតយសពការតររតរងមណឌលបថទាកមារ លដាយល

ការទទលខសតតរវ នងការលចញោជារណណដលមណឌលទាង

លនាះលៅឱយតកសង ស.អ.យ ។ អនតករតយលនះបចងថ៖ “ការអនញត

ឱយកមារសាកលៅកននងមណឌលបថទាកមារ រជាជលតមើសចង

លតកាយ នងជាជលតមើសរលណះោសនន លហើយោចលធវើល�ើងបត

លៅលតកាយលពលបានតសាវតជាវរកឪពកមាយ សាចញាត ឬ

ោណពយាបាល ឬឪពកមាយធមអសលទធភាពលហើយ”។ អនតករតយ

លនះ កបានដាករញចជលនាយកដានរលចចកលទសឱយលធវើការកណត

អតសញណមណឌលបថទាកមារ ចះលធវើអធការកចច តររតរង

ដលណើរការននការលការអនញតដលតររះសានមណឌលបថទា

កមារ នងរលងកើតការតាមដានរន នងការរាតទដលតររសារលតកាយ

លពលរតងរររតងរមឱយជរជតររសារ ។

13

សនកន

កាលពអតតកាល សនកនកននងតរលទសពមានតរជាតរយភាព

ខាងលនាះលទកននងតរលទសកមពនជា។ មលលហត លដាយលរមនសវ

ដរងចបាសអពនតវធ “ការចណយលតរៅលែជវការ” នងលដាយសារ

តរជាជនចលចតលតរើតបាសនតវធលតរៅលែជវការ លដាយតរានបត

រកសាកមារទក លដាយពបសវងរកការអនញតតាមលែជវការ។ កននងបខ

តលា ឆ ២០១៦ តកសងយតធមបានលចញសាយលសចកពនយល

សពសនកនកននងតរលទស លដើមបលការរញកកានបតចបាសលាស

បថមលទៀតសពសនកនកននងតរលទសកមពនជា។ លសចកពនយលបាន

ចងតកងចបាររញញតជាធរមានព តកមរដឋរបលវណ នងចបារសព

នតវធលរឿងកមនបមនជារណរង។ លសចកពនយលលនះ មានរណង

ពនយលអពដលណើរការ នងលការបណនាចងអនលរងាញដល

អនកោកពនធនានាលៅកននងដលណើរការននសន កនកននងតរលទស

ជាពលសសរ លៅតកម តពះរាជោជា លមធាវ ររគលកសងគមកចច នង

ោជាធរមានសមតកចចដនទលទៀតទាកទងជាមយលរាលការណ

ដលណើរការ នងឥទធពលននសនកនកននងតរលទស កដចជាលដើមប

លរារពឧតមតរលោជនររសកមារងបដរ។

សនកនអនរតរលទសចារលើមល�ើងកននងតរលទសកមពនជាលៅោកក

ណលទសវតសឆ ១៩៨០។ កននងឆ ១៩៩៩- ២០០០ ចននសន

កនលៅលតរៅតរលទសមានការលកើនល�ើងជាអតររមា លហើយមាន

ភាពមនតរតកតជាលតចើនបានលកើតលទបើងបដលជាមលលហតរណ

យលោយមានការករលណះោសនននវដលណើរការសន កន

ពចលនាះឆ ២០០១-២០០៣ លដាយតរលទសបរលហសនក កាណដា

ហាង�ង បារាង លចហសរ ហ�ង សវស នងសហរដឋោលមរក

បដលរចចនរបននលៅអនវតលៅល�ើយ ោតសយលដាយករណការរនលែ

ភាពមនតរតកតជាលតចើន កដចជាលដាយសារកងវះតករខណឌ

ប នកចបារលៅថកមលដាន នងថកលរាលនលោបាយពមានតររ

តរាន លដើមបការោរឧតមតរលោជនររសកមារ។ ជាកចចល លែើយតរ

រាជរដាភបាលកមពនជាបានចារលើមលធវើការរលងកើតលសចកតោង

ចបារសពសនកនអនរតរលទសកននងឆ ២០០៣ លហើយបានអនមត

ជាសាពរលៅចងឆ ២០០៩។ ដចរាលនាះបដរ អនតករតយជាលតចើន

តតរវបានរលងកើតល�ើង (សមលមើលរញឯកសារពលតរាះ)។ កននងឆ

២០០៧ តរលទសកមពនជាបានលការតពមលតពៀងដលអនសញ

តកងឡាលអ ឆ ១៩៩៣។ ចារពឆ ២០១១ មក តរលទសកមពនជា

បាននងកពងលរៀរចលលើការអនវតនា តរពនធសនកនអនរតរលទស

ថមយលដាយប អកលលើ HC ១៩៩៣ នង UNCRC។ កននងដណក

កាលលនះ មានការកសនកនរលណះោសនន ថវលរើោជាធរ

កណលទទលរនទៃនកសនកនបានកណតអតសញណកមារ

តរមាណ ៣៣ នាក បដលមានលសចកតតរវការពលសស លហើយោច

តតរវបានពចារណសតមារសនកនបាន។ លយើងលឃើញថភារ

លតចើនននកមារទាងអសលនះ មានោយលលើស ១០ ឆ លដាយកននង

លនាះតរសនលរើចននលលើសព ១៥ នាក ោចរលងកើតជារញ

តរឈមកននងការកណតអតសញណរកឪពកមាយចញចរមបដល

មានសមតភាពោចលមើលបថកនចញចរមឱយបានតររតរាន។ កចច

តពមលតពៀងលទវរភារតតរវបានចះហតលលខាជាមយតរលទស

អតាល តកង Cataluña (លអសបាញ) នង Malta របនសនកន

អនរតរលទសនាលពលថៗលនះលៅពទានមានដលណើរការល�ើងវញ

លៅល�ើយលទ។

របនមលលើលនះលទៀត លយើងហាកលឃើញថ ជនររលទសមយចនន

បដលពមានលលៅដានជាតរចាកននងតរលទសកមពនជា បានបសវងរក

សនកនកននងតរលទសចលោះកមារបដលធារសតលតកាមការបថទា

ររសខលែលន លហើយបានសឱយរដឋទទលទទលសាលសនកនលនះ។

លនះជារញមយសតមាររណៈកមាមធការ UNCRC បដលល

អនសាសនឱយកមពនជាតតរវធានា៖ “លធវើោងណឱយតររករណនន

សនកនតតរវអនលលាមទាងតសងតាមពធសារតរតរតការ នង

អនលលាមតាមលរាលការណ នងរទរញញតននអនសញតកង

ឡាលអសពការការោរកមារ នងកចចសហតរតរតការទាកទងជា

មយសនកនអនរតរលទស តាមរយៈការអភវឌឍ នងការអនវតកមវធ

លដើមបទរសាតសនកនខសចបាស នងតាមរយៈការលធវើនយតកមលលើ

ការលោជារណណ នងការពនតយតាមដានលលើទភាកងារនានា

កដចជានថលែលសវាបដលតតរវយកសតមារលសវានានាររសខលែលន។14”

14 ការសលងកតនវប នកសននដានននរបាយការណដាកជនលដាយតរលទសកមពនជាលតកាមមាតតា ១២ វាកយខណឌ ១ ននពធសាររបនមននអនសញសពសទធកមារសពការលកកមារ លពសយាកមកមារ នងររភាព នងសមារៈោសោភាសកមារ (បខ កមភៈ ឆ ២០១៥) វាកយខណឌ ១៧ ឃ)។

14

អនសាសនទ

កណតការទទលខសតតរវ ឱយបានចបាសលាសលលើកកមពស កចចសហតរតរតការលោយបាន រងមា នងធានាឱយមានថវកា តររតរាន

ជាលរាលកាណ តកសង ស.អ.យ ជាតកសងនាមខទទល

ខសតតរវកននងការការោរកមារ រមទាងការបថទាជនស នងសន

កនអនរតរលទស លដាយមានអនកតណងលៅថកលខត លោល

រមនទៃរសងគមកចច អតតយទធជន នង យវនតសមបទា (មនទៃរ

ស.អ.យ) នងការោលយសងគមកចច អតតយទធជន នង

យវនតសមបទា លៅថកតសក (មនទៃរ ស.អ.យ)។ តសររា

លនះបដរ មានតកសងជាលតចើនលទៀតបដលោកពនធជាមយរញ

ការោរកមារ។15 ឧ. តកសង មហានទៃ ទទលខសតតរវកននងការលច

ញសរតតកលណើត លហើយកាលពមន រជាអនកទទលខសតតរវកននង

ការចះរញអងគការ NGO កននងមលដាន16។ តកសងធមការ នង

សាសនា (MoCR) ទទលខសតតរវកននងការលមើលការខសតតរវ

ចលោះការបថទាកមារលៅតាមវតោរាម កដចជាតាមតពះវហារ

សាសនាតររះនានា បដលជាលរឿយៗ បានដលណើរការការបថទាកមារ

“លតរៅលែជវការ” ចបណកតកសងយតធមទទលរនទៃនកដលណើរការ

បនកចបារទាកទង នងការសនកនកននងតសក។17 ចបណកតកសង

សខាភបាល (MoH) នងតកសង ស.អ.យ ទទលខសតតរវចលោះ

កមារពការ។ ដចរាជាមយតកសង ស.អ.យ បដរ តកសងនមយៗ

បដលបានលលើកល�ើងខាងលលើមានអនកតណងលៅថកលតកាម

ជាត លៅថកឃ រណៈកមាមធការទទលរនទៃនកកចចការនារ នង

កមារឃសងាត (រ.ក.ន.ក) រជាសារនបដលតតរវបានការចាត

តាងលោយទទលខសតតរវលលើការពនតយតាមដាន នងការល

លសវាដលកមារ នងតររសារតរឈមហានភយ លទាះរតាមពត

ពករាតពទាន មានលកខណៈសមបតតររតរាន លដើមបអនវត

មខងារទាងអសលនាះក។

ST កចចតពមលតពៀងអពសកមភាព នង

ការទទលខសតតរវជាកលាក។

MTពតងរងកចចសហតរតរតការលោយកានបត

បានរងមាបថមលទៀតរវាងអនកទទលខស

តតរវបដលមានភារកចច។

LTលធវើការតសាវតជាវ លដើមបជយសតមរលដលការ

តសមត លដើមបឱយមាននទៃៈនលោបាយ

កននងការធានាឱយមានកញចរថវកាតររតរាន។

១

15 សមលមើលមាតតា ៦ នន តរកាសសពនតវធលដើមបអនវតលរាលនលោបាយសពការបថទាជនសសតមារកមារ (បខ តលា ឆ ២០១១)។16 មនការអនមតអនតករតយសពការតររតរងមណឌលបថទាកមារ ពមានការតតមរវឱយចះរញមណឌលបថទាកមារលៅលតកាមតកសងជាកលាកណមយលនាះល�ើយ។ លហតលនះ NGO ជាត

បដលមានតរតរតការមណឌលបថទាកមារ តតរវចះរញអងគការ NGO ជាមយ MoI ចបណក NGO អនរជាតតតរវចះរញជាមយតកសងការររលទស។ 17 លៅកននងតកសង សអយ សនកនថកជាត រសតលៅលតកាមោណតររសនាយកដានសខភាពកមារ។

15

កននងតរនមយចនន សងគមសវលបានលដើរតនាទកននងការល

លសវាដលតររសារ នងកមារ បដលងាយរងលតរាះ។ ការងារលនះ

បាននងដលណើរការកននងភាពជានដរ នងមានលកខណៈដាចបតឯង

ងបដរ។ ឧ. កមវធ 3PC តតរវបានរលងកើតល�ើងកននងឆ ២០១១

លដាយអងគការ មតសទបាញ បដលមានកចចសហការជាមយអងគ

ការយនលសហវ នងតកសង ស.អ.យ។ ចារពឆ ២០១៥ មក

កមវធ 3PC បាននាអងគការ NGOs ចនន ១២ នងរណញ

អងគការតាមសហរមនចនន ៤១ លដើមបលលសវាការោរដល

កមារបដលងាយរងលតរាះរតជាលរៀងរាលឆ។18 ដចរាលនះបដរ

FCF បានដរកនាសមារមនវនដរអនវតចនន ៥៥។ បដលបាន

រលងកើតល�ើងកននង បខកញ ឆ២០១៥ FCF ពយាោមភារភារ

ោកពនធនានាវសយពរខសរា “លដើមបលដាះតសាយរញសងគម

ជាកលាក តាមរយៈការលតរើតបាសរលរៀរវារៈរមរាសារភារ

សកមភាព នងកណតនយមនយ តពមទាងលតរើតបាសវធានការ

លជារជយរមរា”។19 សមពនធភាពសកលសតមារកមារ កពងរលងកើត

ការសតមរតសល នងមជឈមណឌលពតមានបដលជយសតមរល

ការតបាតសយទាកទង។ អងគការសលងាះកមារលមើលខសតតរវលលើ

សកមភាពនានាបដលបាន នងកពងអនវតលដាយអនកអនវតជា

លតចើន តាមរយៈការលចលើមរនត “តររសាររងមាលពលរសលៅជា

មយរា” (FAST) នងតាមដានលលើអនតកមវសយចននរនរ៖

១) ការពតងរងតរពនធរដាភបាល ២) ការលលែើយតរលដាយល

ចលោះកមារ នងតររសារតាមរយៈលសវាសងគមកចចលោយកានបត

តរលសើរ ៣)ការទរសាតការរបរកកមារលចញពតររសារលដាយ

មនចាបាចនង ៤) ការរជរររននការបថទាលដាយការសតាម

មណឌល។ ករណមយចននលទៀត ការបថទាលៅតាមវតោរាម

បររតរនពណ កតតរវបានលដលតររសាររសលៅកននងភាពតកតក

ងបដរ។ របនមលលើលនះលទៀត អងគការសាសនាកលការបថទា

ដលកមារ នងតររសារររសពកលរងបដរ។

ោតសយលដាយមានអនកលដើរតនាទជាលតចើនកននងវសយកចចការោរ

កមារ កដចជាមានចបារ នងតករខណឌលរាលនលោបាយជាលតចើន

បតអវបដលលៅខវះខាតលនាះរសកមភាព នងការទទលខសតតរវ។

ឧ. លយើងបានឮ អពតតមរវការកននងការពតងរងតរពនធកចចសហការ

នទៃកននងរវាងតកសងនានា លៅតាមការបដនកណតននការទទល

ខសតតរវជាកបសង។ ដលចនះ ោជាធរកមពនជាកននងរយៈលពលខលែ ររ

លរៀរចឱយមានរញលទៃៀងត/តកាហវកលហរការងារសតមារ

ការបថទាជនស នងសកមភាពទាកទងជាមយសនកន នងមខងារ

ងបដរ។ ការងារលនះោចសលតមចបានតាមរយៈការរលងកើតឱយ

មានអងគការលលខ លដាយរសរញកអពោជាធរឬសារនបដល

តតរវបានអនញតលដាយចបារកមពនជា។20 រណៈកមាមធការ

ជាត លដើមបកចចការោរកមាររលងកើតល�ើងកននងឆ ២០១៥ បដល

តរតរតការលៅកននងតកមតររកសាជាតកមពនជា លដើមបកមារ (ទទល

ខសតតរវកននងការសតមរសតមរលសារនរដាភបាលទាកទង

ជាមយសទធកមារ) ោចជាសារនមយដលអ លដើមបជយសតមរ

សតមរលការកណតការទទលខសតតរវ។21

ដចរាលនះបដរ កចចខតខជាលកខណៈតរពនធ នងលតលរាលលៅ

លដើមបពតងរងកចចសហតរតរតការរវាងអនកមានភារកចចរលពញ

មខងារររតតរវបានអនវតកននងរយៈលពលខលែ លដាយចារលើមជា

មយការលចលើមបដលមានតសារ។ រណៈកមាមធការបដលលធវើការ

ោងជតសនទធជាមយតកសង ស.អ.យ ររលលើកទរកចតឱយមាន

កចចសហតរតរតការលតកាមការជយលតជាមបតជងររសសងគម

សវល ដចជាសមពនធភាពសកលសតមារកមារ /FCF បដលបាន

ទទលភារកចចឱយរលងកើតការសតមរសតមរល នងលធវើជាមជឈមណឌល

ពតមាន។ មានឱកាសជាលតចើនលដើមបពតងរងធនធាន បដលមាន

តសារ នងលដើមបដាកកចចខតខជារម លដាយសារនារបនមលលើ

សមទធលជាទរារចតលកើតមានល�ើងកននងតរលទសកមពនជារច

18 ការវាយតនមលែររស DCOF-UNICEF កននងឆ ២០០៩-២០១២ អព “ការពតងរងតរពនធលដើមបការោរកមារងាយរងលតរាះ នងតររសារកននងតរលទសកមពនជា”៖ www.socialserviceworkforce.org/system/files/resource/files/DCOF%20UNICEF%20Assessment%20of%20Strengthening%20Systems%20to%20Protect%20Vulnerable%20Children%20and%20Families%20in%20Cambodia.pdf.

19 http://familycarefirst.com/

20 សលមើលមរគនលទសកសតមារការអនវតលអ លលខ១៖ ការអនវត នងតរតរតការអនសញសនកនលែងតរលទសតកងឡាលអ ឆ១៩៩៣ ចបារសពតររសារ (Jordan Publishing Ltd) ឆ ២០០៨ (ចារពលពលលនះលៅលៅថ “លរាលការណបណនាអពការអនវតលអលលខ ១”) ឧរសមពនធ ៦ ថវលរើោចអនវតបានចលោះសនកនក របនរររលងកើតឱយមានលសៀវលៅមរគនលទសក តរហាកតរបហលលនះសតមារការបថទាជនស។ សមកតសមាលថ ោជាធរកណលបនកសនកនររសោលមរកបានលធវើបនទនតវធ នងោជាធរទទលខសតតរវរចមកលហើយ លហើយតរបហលជាោចជាជនយដបាន។

21 សមលមើល៖ www.cncc.gov.kh។ រណៈកមាមធការលនះ ោចតតរវរលពញមខងារតរហាកតរបហលជាមយតកសងទាង ១៣ ររសរដាភបាល បដលរលងកើតឱយមានជារណៈកមាមធការ ដរកនាថកជាត លដើមបលលែើយតរចលោះរញអលពើហងសាតរឆងកមារកននងអ�នងឆ ២០១៥។

16

មកលហើយ (សមលមើលអនសាសនទ ២៖ តរពនធទនននយលម

អនសាសនទ ៣៖ ការចងតកងការរណដះរណលន ទៃកននង។ សម

លមើលអនសាសនទ ៤៖ រណញទរសពទៃទានលហតការណថក

ជាត អនសាសនទ ១១៖ ការរលងកើតរណដការបថទាលដាយឪពក

មាយធម។ល។)។ មយាងលទៀតោចមានការលលើកទរកចតឱយ

មានកចចសហតរតរតការតាមរយៈការរណដះរណលតាម

វសយ (សមលមើលអនសាសនទ ៣៖ ការរណដះរណល)។

ដចបានរញកខាងលដើម មជឈមណឌលពតមានោចតរមលន

ពតមានបដលមានកនលែងមកលៅកននងតរពនធទនននយលមបតមយ។

កននងរយៈលពលមធយម កចចខតខ លដើមបសារនាកចចសហតរតរតការ

ចាបាច តតរវរនលៅលទៀត លដាយកននងលនាះរមមានទាងការដាក

រញចជលការបថទាលៅតាមវតោរាម នងតាមមណឌលសាសនា

បដលកពងលការបថទាឱយចលរមកននងការពភាកសាជាយទធសាស

លដើមបលលើកកមពសកចចសហតរតរតការ នងការលការបថទា

លោយកានបតតរលសើរ។ ឱកាសលដើមបសារនាសាពនតភារជាមយ

តកមទាងអសលនះ បដលជាលរឿយៗបតងលធវើសកមភាពជាឯករាជយ

ោចតតរវបានសតមរសតមរលលដាយតកមមានមលដានលលើបនក

ជលនឿដនទលទៀត បដលចលរមោងសកមលៅកននងកបណទតមង

កននងការបថទាជនស។ លយើងបានដរងថ អងគការ កមារកននងតររសារ

បដលជានដរមយររស ACCIR បានរលងកើតល�ើងកននងតរលទស

កមពនជាលៅឆ ២០០៥ លហើយបានចះរញជាលែជវការ នងតតរវបាន

ទទលសាលជាអនកលលសវាការបថទាជនសបដលមានមលដាន

លៅតាមតររសារដរងរតលៅកមពនជាកននងឆ ២០០៦ បដលមាន

លរាលជហរដលអរតលដើមបលរើកកចចសនទៃនាលនះ។ ពតមានបដល

តរមលបានររតតរវបានដាករញចជលលៅកននងលរហទពរកណល

មយទាកទងជាមយអនកលលសវាសខាននានា។22

លៅលពលបដលភារកចច នងការទទលខសតតរវតតរវបានកណត

ចបាសលាស លហើយកចចសហតរតរតការតតរវបានលធវើឱយតរលសើរ

ល�ើងជាអតររមា លនាះការចាតកញចរថវកាឱយបានតររតរានមាន

ភាពចាបាចលដើមបធានាការលលសវាតរករលដាយរណភាពបដល

មានលកខណៈតរករលដាយនរនរភាព។ លៅដណកកាលលនះ ជា

ការសខានណសបដលតតរវមានការលរជាចតបនកនលោបាយ

លដើមបយលអពរណតនមលែបនកសងគម នងលសដឋកចចរយៈលពល

បវងននការវនលោរលលើកមារ។ លយើងសមលលើកទរកចតដល

រដាភបាលឱយលធវើការោងជតសនទធជាមយការលចលើមរនត ឬ

ការងារតរហាកតរបហលលនះ បដលោចជយ “កណតលចលណញ

បនកសងគម នងលសដឋកចចរយៈលពលបវងបានមកពការវនលោរ

លលើកមារ។ ឧរករណលនះនរងរមរញចជលររប នកលសដឋកចចមយបដល

ឈរលលើពតមានសពការចណយលលើលសវានានា នងយទធវធ

នានា លដើមបរាតទដលកមារ នងតររសារបដលសតលៅកននងសាន

ភាពងាយរងលតរាះ។ តាមរយៈការលតរើតបាសទនននយការសកសា

រយៈលពលយរបដលមានតសារ ររលនះនរងជយបសវងយលអព

លទធលរពរងទកសតមារកមារ តររសារ នងសងគម”។23 ររចាត

ឱយមានកញចរថវកាសតមារការរាតទររសរដឋចលោះតររសារ នង

ការអភវឌឍនវកមវធសខមាលភាពថកជាត តរហាកតរបហល

ជាមយរណតរលទសដនទ។24 ដចរាលនះបដរ ររកណតថវកា

សតមារការអនវតលរាលលៅសមាហរណកមកមារ ៣០ ភាររយ

លៅទទាងតរលទសបដលបចងថ “ការអនញតឱយកមារសាកលៅ

កននងមណឌលបថទាកមារ រជាជលតមើសចងលតកាយ នងជាជលតមើស

រលណះោសនន លហើយោចលធវើល�ើងបានបតលៅលតកាយលពលការ

តសាវតជាវរកឪពកមាយទាងពរ ឬឪពក ឬមាយ សាចញាត

ឬោណពយាបាល ឬឪពកមាយធមតតរវបានលធវើអសលទធភាព

លហើយ”។25

22 See: http://www.community.nsw.gov.au/for-agencies-that-work-with-us/child-protection-services

23 www.eurochild.org/projects/childonomics/ ឧរករណលនះពនតយ “លលើការចណយបនកសងគមរយៈលពលបវងសារភារជាមយការវនលោរមនបានតររតរាន នងការលមលនធមនចលរាលលៅននតរពនធការបថទាហសសមយ បដលរបរក នងតកមារងាយរងលតរាះ នងតររសារររសពកលរឱយខតកានបតឆយបថមលទៀត (…) ឧរករណលនះ នរងលមលធយាបាយ លដើមបចលរមកននងកចចសនទៃនាជាមយតកសងហរញញវតន នងអនកទទលខសតតរវកននងការតររតរងការចណយសាធារណៈលៅកននងវសយលសងៗទាងអស។ ឧរករណលនះ កោចតតរវបានលតរើតបាស លដើមបជះឥទធពលលលើអនកលជនសឯកជន នងអនកលជនសសរបនរសធម លដាយកននងលនាះ តរពនធនរនរភាពមនអនលលាមតាមរទដានសទធមនសសអនរជាត”។

24 ចណងទាកទងរវាងការការោរកមារ នងអភបាលកចចលអ៖ www.terredeshommes.org/wp-content/uploads/2013/06/20130315_the_links_between_child_protection_and_good_governance.pdf at 10-14; Taking child protection to the next level in Kenya www.unicef.org/protection/files/Kenya_CP_system_case_study.pdf, Building a national child protection system in Ghana: From evidence to policy and practice at 15-19, www.unicef.org/protection/files/Ghana_CP_system_case_study.pdf

25 មាតតា ១១ អនតករតយសពការតររតរងមណឌលបថទាកមារ (ឆ ២០១៥)។

17

រយៈ ទពល ខ (២០១៨)

ទតើ ចា បាច បតរវ មាន អ ខះ?

ទតើ ន បតរវ អនវតត ទោយ រទបៀប ណា? ទតើ នរ ណា ទទល ខស បតរវ?

ទតើ នរណា ន គា បទ/ បបទភទ នន ការ គា បទ?

រយៈ ទពល

កចច តពម លតពៀង អព សកមភាព

១ អភវឌឍ រញ លទៃៀង ត / តកា ហវច លហរ ការ ងារ នន

សកមភាព ោក ពនធ ជាមយ ការ បថទា ជនស នងសន កន លដាយ មាន ការដាក មខ ងារ លោង លៅ តាម តករខណឌ ការ ងារ ថក ជាត ។

២ អភវឌឍ ឱយ មាន តារាង អងគការ លលខ រស រញក អព សមតកចច ឬ សារន បដល តតរវ បាន អនញត លដាយ ចបារ កមពនជា។

រណៈកមាមធការ ជាត ការោរ កមារ នង តកសង ោក ពនធ ទាងអស រម រា ដរកនា លដាយ តកសង ស.អ.យ នង តកសង យតធម ។

UNICEF, 3PC, FCF. ISS if mandated could assist in the drafting of checklist/ flowchart/organi-gramme. Alternatively CORAM could cover this through Theory of Change work

២០១៨

ពតងរង កចច សហ តរតរត ការ រវាង សារន មាន សមតកចច

១ លរៀរ ចការ រណដះ រណល អនរ វសយ ឱយបាន លទៀង ទាត សពការ បថទា ជនស នង សន កន ដល ភារ ោក ពនធ ទាងអស លដាយ លតរើ កម វធ សកសា ដចរា (ឧ . ការ អភវឌឍ នវ កណត សមាល អនរ តកសង នង ការ រណដះ រណល សព ការអនវត )។

រណៈកមាមធការ ជាត ការោរ កមារ នង តកសង ោក ពនធ ទាងអស រម រា។

UNICEF, Global Alliance for Children, Royal University of Phnom Penh and the National Institute of Social Affairs

២០១៨ តលៅ

កចច តពម លតពៀង អព ការ ទទល ខស តតរវ

១ រណៈកមាមធការតតរវ លរៀរ ចកចច តរជ ត មល លដាយ មាន ការ ចល រម ព តកសង ោកពនធ ទាងអស លដើមប ន ដល កចច តពម លតពៀង។

២ រណៈកមាមធការ តតរវ រលងកើត តកម ដរក នា លដើមប លរៀរ ចកចច តពម លតពៀង ឱយ ចរ ជា សាពរ ។

៣ កណត សមាល អនរ តកសង បដល តតរវ សរលសរ តោង

លដាយ រស រញក អព ការ ទទល ខស តតរវ នង ការ រលពញ មខ ងារ ។

រណៈកមាមធការ នង តកសង ោក ពនធ ទាងអស ដរក នា លដាយ តកសង ស.អ.យ ។

UNICEF, 3PC, FCF

២០១៨

កណត ការ ទទលខសតតរវ ឱយបាន ចបាសលាស លលើកកមពស កចច សហតរតរតការ ឱយបាន រង មា នង ធានា ឱយ មាន ថវកា តររ តរាន


១

18

រយៈទពល មធោយម (២០១៩-២០២៣)




រយៈ ទពល

រន ពតងរងកចច សហ តរត រតការ រវាង សារន មាន សមតកចច នង អងគការ បនក ជលនឿ

១ ការ រលងហើយ មជឈមណឌល ពតមាន ឱយ រច រាល ជា សាពរ លដាយ មាន ពតមាន ជលរឿន បដលោច ឱយ អនក ោចោកពនធ លរើក លមើល បាន លៅកននងលរហ ទពរ ។

២ ចា បាច តតរវ មាន កចច ខត ខោង សកម ជា យទធ សាស លដើមប ដាក រញចជល តកម ល ការ បថទា លៅ តាម វត ោរាម នង តាម បររ ជលនឿ។

ដរក នា លដាយ តកសង ស.អ.យ លធវើ ការ ជាមយ រណៈកមាមធការ ជាត ការ ោរ កមារ នង តកសង ោក ពនធ ទាងអស។

UNICEF, Global Alliance for Children, Royal University of Phnom Penh and the National Institute of Social Affairs. CIF/ACCIR could help engage with faith based groups.

២០១៩ តលៅ

រយៈ ទពល ថវ (ហស ព ឆោ ២០២៣)




រយៈ ទពល

លធវើ ការ តសាវតជាវ លដើមប សតមរ សតមរល ដល ការ តស មត ឱយ មាន នទៃៈ នលោបាយ កននង ការ ធានា ឱយ មាន កញចរ ថវកា តររ តរាន

១ លធវើ ការ តសាវតជាវ លដើមប កណត រក ល ចលណញ ប នក សងគម នង លសដឋកចច រយៈ លពល បវង បដល បានលទធ ល មក ពការ វនលោរលលើ កមារ (២០២០-២០២២)។

២ រលងហើយ ការ តសាវតជាវ ឱយ រច រាល ជា សាពរ កននង

ឆ ២០២៣។

៣ បអក លលើ ការ តសាវតជាវ តតរវ តស មត ចលោះ តកសង ហរញញវតន ឱយ មាន កញចរ ថវកា ឱយ បាន តររ តរាន ។

តក សង ស.អ.យ។ UNICEF, 3PC, FCF, Childonomics

២០២៣ តលៅ

ការ ចាត កញចរ ថវកា

១ ពនតយ លលើ តរពនធ សខមាលភាពដនទ លទៀត ររស

រដឋ លដើមប យលលោយបានចបាស ថ លតើ អវ ខលែះ បដល ោច លធវើបាន សតមារ តរលទស កមពនជា ។

២ ធានា ឱយ មាន ការ រាតទ ពរដឋ ដល តររសារ តាម រយៈ កម វធ សខមាលភាព ជាត។

តកសង ោក ពនធ ទាងអស។

UNICEF ២០២៣ តលៅ

19

តរពនធទនននយលមលអ�ចតតរនចសពវតជងលតជាយនរងជយកណត

អតសញណកមារបានតតរមតតរវ នងពនតយតាមដានកមារទាង

អស បដលចលមកកននងការបថទា។ តរពនធទនននយលម រជាឧរករណ

រនលែរះមយសតមារការតររតរងករណ នងលដើមបធានាឱយបានថ

កមារទាងអសបានលធវើបនការអចននយ នងទទលអតតរលោជន

ពជលតមើសការបថទាលអរត។ តរពនធទនននយលមកោចជយដល

អនកតរករវជាជវៈនានា ដចជាអនកលធវើលរាលនលោបាយ អនកតស

មត អនកតសាវតជាវ នងអនកលលសវានានា រលងកើតតរពនធការោរ

កមារបដលោចលលែើយតរចលោះលសចកតតរវការររសកមារ

បានតររតរាន។ ដចរាលនះបដរ ចលោះទនននយបដលតតរវរកសា

ការសមាត ទនននយលនាះោចដកយកលៅសតមារលធវើលរាល

នលោបាយ នងបនការបាន។

ចបារកមពនជាតតមរវឱយមានការចះរញ លតចើនចលោះកមារបដល

រសលៅកននងកបនលែងបថទាកមារ (ឧ. ឯកសារអពកចចខតខកននងការ

រកសាកមារលៅជាមយតររសារ នងការរតងរររតងរមជាមយតររសារ

មនលពលចារលើមលធវើបនការអចននយ26 ការចះរញកមារបដល

តតរវបានលរលបាះរងសណឯកសារ27 សតមារកមារមាកៗបដល

តតរវបានរកសាលដាយមណឌលបថទាកមារ នងអនកលការបថទា

ជនសលៅកននងសហរមន28 ការចះរញកមារបដលលៅលតកាម

អណចលមបាននការបថទាររសតកសង ស.អ.យ29 ការចះរញ

កមារបដលោចសនកនអនរតរលទស)30។


រលងកើតតរពនធទនននយលម ថកជាត សពកមារតរឈម ការរបរក លចញពតររសារ (កននងករណអនរារមនបានចារលើមរចលហើយ) នង អពកមារសតកននងការបថទាជនស (លោលរចារតាងពចលកបនលែង បថទារហតដល លចញកបនលែងបថទា)

STលធវើរញ អពការចះរញបដលមានតសារ

នងកណតរកការអនវតលអៗបដលមានតសារ

កននងការតររតរងលលើការចះរញ។

MTបសវងរកមលនធ លដើមបរលងកើតតរពនធទនននយ

លមថកជាត នងលធវើលតសតរពនធទនននយលមលនះ

លៅតរនណមយ ឬលតចើនតរន។

LT អនវតតរពនធទនននយលមទទាងតរលទស។

២

26 តរកាសឆ ២០១១ សពនតវធលដើមបអនវតលរាលនលោបាយសពការបថទាជនសសតមារកមារ មាតតា ២៤។27 ចបារសពសនកនលែងតរលទស មាតតា ១១។ 28 តរកាសឆ ២០០៦ សពរទដានអរបររមា សតមារការបថទាកមារលៅមណឌលបថទា មាតតា ៨ នងតរកាសឆ ២០០៨ សពរទដានអរបររមាសពការបថទាជនសសតមារកមារ លៅកននងសហរមន មាតតា ៩។29 ចបារសពសនកនលែងតរលទស មាតតា ១២។30 ចបារសពសនកនលែងតរលទស មាតតា ១៣។

20

31 ឧ. ការធានាឱយបានថ រាលការចះរញទាងអសទាកទងជាមយវធានការការោរ នងសនកនមានការតភាររានរងោចជយរលងកើនតរសទធភាពការងារលធវើល�ើងលដាយ NGOs បដលល លសវាកននងវសយការរតងរររតងរមតររសារ នងការបថទាជនសលៅកននងតរលទសកមពនជា។ រចចនរបនន ពទានមានរណញចបាសលាសសតមារបចករបលកពតមានសពកមាររវាង NGOs នងោជាធរលទ។ ការចះរញនរងមានសារៈសខានជាខាងសតមារការបចករបលកពតមានបដល NGO នមយៗមាន។ 32 ឧ. សមលមើលរលតមាងការោរកមារបរររមរញចជលររសតរលទសឥណ (ICPS) រលតមាងរាតទថកកណលររសរដាភបាលជាមយភាពជានដរសងគមសវល www.cara.nic.in/writ ereaddata/uploadedfile/NTESCL_635761170436561995_final_icps.pdf។ កននងតរលទស Lithuania តកងនមយៗមានការចះរញកននងមលដានររសខលែលនល លដាយកននងលនាះរមមាន ដចជាលសវាសងគមកចច នងការរាតទបនកហរញញវតន បដលតររសារនមយៗបានទទល នងលតើការចាតកញចរថវកាលនាះតតរវបានលតរើតបាសលដាយរលរៀរណ។ តកងចាបាចតតរវលពតមាន លនះលៅដលតរពនធទនននយលមថកកណល។ តកសងសនសខសងគម នងការងារទទលរនទៃនកលលើតរពនធទនននយលមថកកណល លហើយតររតរង នងលមើលខសតតរវលលើការកតតតាទនននយ ឱយបានតតរមតតរវ។ សមលមើល៖ www.spis.lt។ កននងតរលទស Scotland ោជាធរមលដានទាងអសទទលខសតតរវកននងការរកសាការចះរញថកកណលមយ លដាយកននងលនាះមានទាងកន សារកននងលោះបដលជាកមវតនននបនការការោរកមារអនរទភាកងារ (សមលមើល៖ www.gov.scot/Resource/0045/00450733.pdf) ឧទាហរណលសងៗលទៀតលៅកននងតរលទសអសាល៖ www.dhs.vic.gov.au/about-the-department/plans,-programs-and-projects/programs/children,-youth-and-family-services/looking-after-children-in-victoria-lac/ lac-references-and-reports/looking-after-children-assessment-and-records-redevelopment នងលៅកននងចតកភពងលរលែស៖ www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/ attachment_data/file/419595/Working_Together_to_Safeguard_Children.pdf

33 http://www.primero.org/

តរពនធទនននយលមថកជាតមានលកខណៈសពវតជងលតជាយោច

រលងកើតបានលដាយប អកលលើមលដានប នកចបារ បដលមានតសារ។

ឥ�ជវលនះរញតរឈម រលធវើោងណលដើមបរលងកើតតរពនធទនននយ

លម បដលោចភារទនាកទនងរវាងការចះរញបដលមានតសារ

ទាងអសទាងលៅថកជាតនងលៅថកលខតនងការដាករញចជល

រញថៗទាងឡាយណ បដលតតរវរលងកើតល�ើងបថមលទៀត (ឧ.

ការចះរញកមារបដលោចដាកឱយសនកនបាន នងការសនកនកននង

តរលទសជាលដើម សមលមើលអនសាសនទ ២០)។ រាលតរពនធ

ទនននយលម បដលសតមរសតមរលលៅថកកណលររតតរវបាន

សារនាល�ើងបអកលលើតរពនធតរមលទនននយរដឋបាលថកឃ

(លោល រតរពនធទនននយលមឃ)។

សតមាររយៈលពលខលែ ភារកចចដរងរតតរវរលងកើតរញននកាចះរញ

បដលមានតសារទាងអស ទាងលៅថកលខត នងថកជាត លហើយ

តតរវកណតអតសញណោជាធរទទលរនទៃនកលលើការចះរញលៅ

ថកនមយៗ។ របនមលលើតរពនធទនននយលមររសរដាភបាល

លយើងកបានដរងបដរថ អនកលដើរតនាទសងគមសវលកមានការចះ

រញងបដរ។ ការចះរញលដាយអងគការសងគមសវលទាងលនះ

រមមានដចជា តរពនធតររតរងពតមានររសអងគការទសសនៈ

ពភពលលាក តរពនធទនននយលមររសកមវធ 3PC បដលកតតតា

ករណទាងអស បដលបានទទលតាមរយៈរណញទរសពទៃទាន

លហតការណររសខលែលន លហើយបនការររស FCF លដើមបរលងកើតឱយ

មានតរពនធតររតរងពតមានពហទភាកងារមយ។ រញសារលពើ

ភណឌលនះនរងជយកណតថលតើមានវធានការការោរកមារជាក

លាកណមយបដល មានរាយការណទនលខសាយ នងមានការ

តភាររាមនទានបានលអ31 លតើមានតតមរវការឱយមានការចះរញ

បថមលទៀត ឬលទ លតើតរនជាកលាកណមយជរតរទះរញតរឈម

កននងការអនវតធលធង លហើយលតើមានធាតណមយបដលរារាងអនក

លតរើតបាសមនលចះអកសរកននងការលតរើតបាសការចះរញលនះ ឬលទ។

រាលរញតរឈមទាងអសចាបាចតតរវបានកតតតាទក។

រញលនះនរងលឱកាសកននងការកណតអតសញណលលើការចះ

រញទាងអសលនាះ បដលរលពញមខងារបានសមតសរ លហើយ

ោចលដើរតនាទជាររ។ របនមលលើលនះលទៀតរញសារលពើលនះ

នរងលឱកាស លដើមបលធវើឱយតបាកដថ លតើមានទតមងជាលកខណៈ

រទដានតតរវបានលតរើតបាសឬលទ លតើទតមងទាងលនាះងាយតសល

យលសតមារសារធារណជន ឬលទ នងលតើមានលសចកតតរវការ

លដើមបបកលមអទតមង បដលមានតសារ ឬតតរវរលងកើតទតមងថ។

ការងារលនះនរងជយរលពញរបនមលៅលលើការងារកននងការរនសន

ទតមង បដលមានតសារឱយមានលកខណៈសសងាករា។

ជនាញការបដលរលងកើតរញសារលពើភណឌលនះ ររសរលសរតោង

របាយការណមយ បដលដាករញចជលអនសាសនសពធនធាន

បដលតតរវការទាកទងជាមយឧរករណ ការរលងកើតទតមង ការ

សតមរសតមរល ការចះរញបដលមានតសារ នងការរលងកើតតរពនធ

ទនននយលមរមរាតពមទាងការរណដះរណលលលើអនកតររតរង

ការចះរញលនាះ។ របាយការណោចលអនសាសនបអកលលើ

តរពនធទនននយលម បដលមានតសារលៅកននងរណតរលទសដនទ។32

អនសាសនលនះ ររតតរវបានពចារណសារភារជាមយ CPIMs

រាតទលដាយ FCF លហើយោចពចារណលលើការលតរើតបាស PRIMERO33

បដលជាកមវធសហវបវរតរភពលរើកចហរ លដាយលហតថជលតមើស

លនះទនងជាអសនថលែតចជាងលតចើន លរើលធៀរនរងជលតមើស បដល

តតរវទញ។

សតមាររយៈលពលមធយម ោជាធរកមពនជាចាបាចតតរវបសវងរក

មលនធ លដើមបអនវតអនសាសនទាកទងជាមយតរពនធទនននយ

លម។ ោជាធរកណលសតមារសនកនជាលតចើនមកពរដឋទទល

បានរងាញចណរោរមណលលើលទធភាពកននងការតរមលន

ធនធាន លដើមបជយរលងកើតតរពនធទនននយលមថកជាតលនះ។ លពល

បានទទលមលនធ បដលចាបាចរចលហើយ តរពនធទនននយលម

21

រមមយោចតតរវបានរលងកើតល�ើង។ ជហានរនារលទៀត រតតរវ

លការរណដះរណល បដលចាបាចដលអនកតរកររររវជាជវៈ

ជាអនកតររតរងលលើតរពនធទនននយលមលនះ។ តកមការងារតសាវតជាវ

សមលអនសាសនឱយលធវើលតសសាកលបង លដើមបពនតយលមើល

ថលតើការចះរញ នងតរពនធទនននយលមតតរវតភារោងដចលមច

តាមរយៈរលតមាងសាកលបងលៅកននងតរនណមយ ឬពរតរន។

ការលធវើលតសសាកលបងលនះនរងលឱកាស លដើមបវាយតនមលែថលតើ

អវខលែះបដលតតរវបកសតមរល នងលធវើការសតមរលៅតាមអវបដចាបាច។

សតមាររយៈលពលបវង លរាលរណងរ លដើមបោចអនវតតរពនធ

ទនននយលមជារលណើរៗកននងតរនដនទលទៀត លហើយចងលតកាយ

នរងតតរវអនវតលៅទទាងតរលទស។ សណឯកសារររសកមារររ

សតលៅកននងតរពនធទនននយលមឱយបានយររតតាមការចាបាច

លដាយកននងលនាះតតរវដាករញចជលនវពតមានសពការបថទាជនស

(ឧ. អនរារមនរឋម នងការបថទាលដាយឪពកមាយធមកននង

ករណោសនន) រហតដលសនកនអនរតរលទស។ ជាការសខាន

ងបដរ បដលតតរវមានការតររតរងលទធភាពចលលៅលរើកលមើល

ទនននយទាងអសលនះឱយបានសមតសរ។

22

រយៈទពលខ (២០១៨)




រយៈ ទពល

រញតរពនធ ទនននយលមបដល មានតសារ

១ រញតរពនធទនននយលមររសរដាភបាល (លៅថកជាត នងថកលតកាមជាត) នងោជាធរ ទទលខសតតរវ។

២ រញតរពនធទនននយលមររស អងគការសងគមសវល បដលមានតសារ។

តកសង ស.អ.យ។ UNICEF, 3PC, FCF

២០១៨

តារាងនន តរពនធទនននយ លម បដលមាន តសារ

១ រលងកើតមាតទចននតរពនធទនននយលមទាងអស។

២ ចណចខាង/ចលនាះតរលហាងកននងការតររដណរ ររសតរពនធទនននយលម/មខងារ នងលកខណៈ សមបតងាយតសលសតមារអនកលតរើតបាស។

៣ លធវើលសចកតោងរបាយការណសពធនធានបដល តតរវការ (ឧរករណ ទតមងការសតមរសតមរល លលើការចះរញបដលមានតសារ។ល។)។

៤ កចចតរជតមល លដើមបតពមលតពៀងរាលលើការរលងកើត តរពនធទនននយលមរមមយ (ការរញចជលទនននយ លទធភាពលរើកលមើលឯកជនភាព។ល។)។

តកសង ស.អ.យ ជាមយតកសង ោកពនធទាងអស។

UNICEF, 3PC, FCF

២០១៨

រលងកើតតរពនធទនននយលមថកជាតបដលមានការសតមរសតមរល សពវតជងលតជាយសពកមារតរឈមហានភយ ចលោះការរបរក លចញពតររសារ (លោលរកននងករណអនរារមនបានចារលើមរចលហើយ) នងកមារសតកននងកបនលែងបថទា (លោលរចារពចលដល លចញពកបនលែងបថទា)


២

23

រយៈទពលមធោយម (២០១៩-២០២៣)




រយៈ ទពល

កណតថវកា ១ កណតថលតើោជាធរកណលបនកសនកនណ មយមាននទៃៈលដើមបតរមលនធនធានតាមរយៈ HCCH នង ISS លដើមបរលងកើតតរពនធទនននយលម។

២ តរមលនធនធានដាកលៅកននងមលនធឯករាជយមយបដលោចតរបហលជាសតលតកាមការតររតរង ររសយនលសហវ។

៣ លៅលពលបដលធនធានតតរវបានកណតរចរាលលហើយ តតរវរលងកើតតរពនធទនននយលមរមមយ លដាយមានការលជនយរលចចកលទសតាមការ ចាបាច។

តកសង ស.អ.យ នងតកសងហរញញវតន។

យនលសហវ 3PC, FCF,

HCCH នង ISS។

២០១៩ តលៅ

អនវតសាកលបង តរពនធទនននយលម

១ អនវតសាកលបងតរពនធទនននយលមលៅកននង តរនមយ ឬពរ។

២ បកសតមរលតរពនធទនននយលមឱយដលណើរការ លដាយរលន។

៣ រណដះរណលអពការលតរើតបាសតរពនធ ទនននយលម។

តកសង សអយ។ UNICEF, 3PC, FCF

២០១៩ តលៅ

រយៈទពលថវ (ហសព ២០២៣)




រយៈ ទពល

ការដាក ឱយអនវតតរពនធ ទនននយលម

១ ថវកាសតមារតរតរតការតរពនធទនននយលមជា រន។ សមកតសមាលថ តរសនលរើលតរើ PRIMERO34 ថវកាលនះោចមានទហតចរលណណះ។

២ អនវតតរពនធទនននយលមជារលណើរៗលៅកានតរន ដនទលទៀត។

៣ ការរណដះរណលថកតរន។

៤ ការវាយតនមលែលដាយឯករាជយលៅលលើតរពនធទនននយលមថកជាត។

៥ បកសតមរលតរពនធទនននយលមឱយដលណើរការ លដាយរលន។


២០២៣ តលៅ

34 http://www.primero.org/

24


ពតងរងវសយការងារសងគមកចច នងការរណដះរណល អនក តរករវជាជវៈោជពវសយសងគមទាងអស

ររគលកសងគមកចចមានជនាញ អនកជនយការសងគមកចច នង

អនកចតវទយាកមារតតរវបានកណតលឃើញថ រជាលសចកតតរវការរម

មយ លហើយជាកចចលលែើយតរ ចលោះលសចកតតរវការលនះ រទាមទារ

នវយទធវធបររសពវតជងលតជាយរយៈលពលបវងមយ លដើមបពតងរង

វសយលនះ លោយបានតររតជងលតជាយ។ ការងារលនះតតមរវឱយ

មានការរណដះរណលដលអនកតរករវជាជវៈនាលពលរចចនរបនន

ជាពលសស រអនកលលសវាសងគមកចច។ ភារោកពនធទាងអស

បានឯកភាពថ លនះជាសកមភាព ោទភាពមយ។ រាលការ

រណដះរណល រនារមកលទៀត ចាបាចតតរវពតងរងរបនមលលើ

ការងារររសយនលសហវ លដើមបរោកលកខណៈសមបតលោយបាន

តររតរានដលររគលកសងគមកចចទាង ៣០ នាក បដលជាររគលក

រដាភបាលនាលពលរចចនរបនន តពមទាងលធនធានការរណដះ

រណលដនទលទៀត បដលបានរលងកើតល�ើងលដាយនដរ។ នដរ

រលចចកលទសសខានៗោចរមមានទាងសាកលវទយាលយភមនទៃ

ភនលពញ បដលមានថកររញរតតបនកសងគមកចចវទយា នងថក

អនរណឌតកននងប នកសងគមកចចវទយា តពមទាងវទយាសានជាតសងគម

កចចររសតកសង ស.អ.យ បដលនាលពលថៗលនះ មានរលតងៀនវរគ

ការសកសាកតមតឧតមសកសាប នកសងគមកចចវទយា។ កចចខតខខាង

លលើលនះ ររតតរវបានរលពញរបនមលដាយការងារររស FCF លដើមប

រលងកើតរទដានអរបររមា សតមារររគលកសងគមកចច ការលចលើម

រនត តរពនធសពវសាយសងគម លដើមបសពវសាយវជាជវៈលនះ នង

ការវាយតនមលែលសចកតតរវការការរណដះរណលររសររគលក

សងគមកចចទាកទងជាមយសទធកមារលធវើល�ើងលដាយអងគការ Hagar

នងអងគការជហានដរងកមពនជា។

ការរណដះរណលបានតរតពរតលៅដាចពរាពមានលកខណៈជា

តរពនធលៅល�ើយ។ យទធវធខាងលលើមានភាពចាបាចណស លរើរត

លៅលលើភាពោកពនធជាមយភារោកពនធដលតចើនសនធរកសនារ

បររលនះ (សមលមើលអនសាសនទ ១) រករមជាមយអតតាការ

សរជរការងារដខពសររសររគលក ជាលទធលលធវើឱយបាតរង

ST

លរៀរចបកសតមរលកមវធ បដលមានតសារ

លោយមានសងដារទដាន រណដះ រណល

បតមយ (ររសរដាភបាល នង មន បមន

រដាភបាល) ។

MT

លធវើ លសចក តោងលសៀវ លៅ បណនា ការ អនវត

នង ការ ពនតយ តាម ដានតរកាស នង

លរាល នលោបាយ ជាតបដល ោក ពនធនានា។

រលងកើត តកម ចលត ទទល រនទៃនក

“យត ធម កមារ លមតត ”។

រក បតរ វរគសកសា តាម តរពនធអនលធើ លណត

លរើក ចហទលទលាយ ស ពការ បថទា ជនស

លៅ ជា ភាសា បខរ ។

LT រលងកើតវរគ រណដះ រណល វជាជ វៈ សតមារ

អនកលលសវាសងគមកចច ។

៣

25

ចលណះដរងបនកសារន។ មយាងលទៀតវាមានមានសារៈសខាន

ខាងណស បដលតកសងនានា ដចជា តកសងយតធម តកសង

មហានទៃ តកសងសខាភបាល នងតកសងធមការ នងសាសនា

(រមទាងភារថកលតកាមជាតររសពកលរ ដចជា រកនក នង

លមភមជាលដើម) បានទទលវរគការរណដះរណល សពការបថទា

ជនស នងរញសនកន។

លៅកននងរយៈលពលខលែ លយើងលអនសាសនឱយដាកការរណដះ

រណល បដលមានរចចនរបននទាងររសរដាភបាល នងអងគការ

មនបមនរដាភបាលឱយសតលៅថកកណល លដើមបរលងកើតវរគ

ការរណដះរណលររបដលមានលកខណៈសងដា។ អនកល

លសវានមយៗ មានលសៀវលៅរណដះរណល ដលតចើនសនធរក

សនារ បដលោចទាញយកមកលតរើតបាសបាន ឧទាហរណ

ដចជា មឌលសពការរោកសមតភាពដលឪពកមាយកននង

តនាទជាអនកលមើលបថកមារ (ឧ.កមារកននងតររសារ កមាររករាយ

មលែរតាបាង) កដចជាការរកសាកមារឱយលៅរមរាជាមមយតររសារ

(ឧ. អងគការទនកចតកមារកមពនជា អងគការមតសទបាញអនរជាត

នងអងគការតរតរតការកមារកមពនជា)។ លរោចទាញយកឧរករណ

ការរណដះរណលអនរជាតដចជា Moving Forward35 សនលែរក

ពតមានតាមវសយររស ISS មរគនលទសក សតមារការអនវត

លអលលខ ១៖ ការអនវត នងតរតរតការអនសញសនកនអនរ

តរលទសឆ ១៩៩៣ នងមរគនលទសកសតមារការអនវតលអលលខ

២៖ ការទទលសាលរណភាព នងសារនបានទទលសាល

រណភាពប នកសនកន។ (សមលមើលអនសាសនទ ៦ សពតតមរវការ

កននងការរណដះរណលររគលកមណឌលបថទាកមារសពការលធវើ

សមាហរណកម នងអនសាសនទ ៧ សពការរណដះរណល

រជរលវនរាររសអនកសតរចតសហរមន)។

ឧរករណរណដះរណលកននងទតមងជា លសៀវលៅបណនាសតមារ

ការអនវត36 នងការពនតយតាមដានររសកមពនជាលតការយក

ចតទកដាកលលើចបារ នងលរាលនលោបាយជាត បដលោកពនធ

ោចតតរវបានរលងកើតល�ើងលៅកននងរយៈលពលខលែ។ លសៀវលៅបណនា

តរលភទលនះ ោចលដើរតនាទជាលសៀវលៅបណនាបនកនតវធ

សតមារអនកតរករវជាជវៈ នងអនកលធវើការអមវជាជវៈទាងអស

បដលោកពនធលៅកននងការងារការោរកមារ។ ការងារលនះចាបាច

35 Cantwell, N.; Davidson, J.; Elsley, S.; Milligan, I.; Quinn, N. (2012). Moving Forward: Implementing the ‘Guidelines for the Alternative Care of Children’. UK: CELCIS www.alternativecareguidelines.org


37 ISS Manual: http://www.iss-ssi.org/images/practices/ISS-ManualEnglish.pdf

38 លសៀវលៅលរឿងជវតររស ISS៖ www.iss-ssi.org/index.php/en/what-we-do-en/cwd-en

តតរវពចារណលលើលសចកតតរវការលសងៗ ឧ. សតមាររយៈលពលបវង

អនកលធវើការអមវជាជវៈ បដលមានរទពលសាធនោចមានរទ

ពលសាធនលតចើន លហើយបានចលរមការរណដះរណលជាលតចើន

ររស NGO របនពកលរតរបហលជាខវះខាតការរណដះរណលៅ

ថកសាកលវទយាលយ នងមលដានបនកតទរសសតមារការងារ

ររសខលែលន ចបណកអនកវជាជវៈលទើររញចរការសកសាថៗពកមវធ

ររញរតតបនកសងគមកចចវទយា នងអនរណឌតបនកសងគមកចច

វទយា តរបហលជាលចះចាសាតខាងបនកលរាលការណ នងតទរស

សងគមកចច របនកពងលធវើការ លដើមបទទលបានរទពលសាធន

ការងារជាកបសង។ ការអភវឌឍឱយមានលសៀវលៅដចបដលបាន

លោលខាងលលើោចទាមទារឱយមានការសតមរសតមរលរវាង

តកសងសារន អងគការសងគមសវលកននងតរននានា លដើមបរលងកើត

ភាពជាមាស/ការលរជាចត លដើមបជរញការអនវតវធានមាន

សមតកចចដចបដលបានលោល។

ជាឧទាហរណ លៅកននងទតមងទទលយកកមារររសតកសង

ស.អ.យ (ទាងលៅកននងសលៅនាលពលរចចនរបនន នងសលៅ

បដលបានបកសតមរលរច) លដើមបកណតថ លតើតតរវតរមលពតមាន

អវ ខលែះ លៅលពលណ នងលធវ ើល�ើងលដាយនរណជាលដើម។

ឧទាហរណមយលទៀត ោចជាការលតតៀមសណឯកសារ សតមារ

កមារនមយៗ37 លដាយកននងលនាះរមមានទាងការវាយតនមលែបនក

ចតសងគម បនកចបារ នងបនកលវជសាសកដចជាការសពវ សាយ

នវលសៀវលៅលរឿងរាវជវត លដាយកននងលនាះោចទាញយកលរាល

រនតពររ បដល ISS ធារបានលធវើ។38 ឧទាហរណអពខលែរមសារ

របនមលទៀត ោចលតការយកចតទកដាកលលើកាងាររងារ

សមាហរណកមតត�រលៅតររសារវញ ការបថទាលដាយឪពក

មាយធម នងសនកន (សមលមើលលសៀវលៅតរតរតការ សតមារ

លធវើការជាមយសណឯកសារសនកនអនរតរលទសរលងកើតល�ើង

កននង បខកកកដា ឆ២០១១ លដាយអនកពលតរាះលោរល ICAA

នង HCCH)។ល។

របនមលលើការរណដះរណលលតជាកលាកលលើតរលទសកមពនជា

កោចមានតនមលែងបដរកននងការពចារណ ថលតើសារនអនរជាត

នានា ដចជាសមពនធភាពសកលសតមារកមារសមពនធភាពររគលក

សងគមកចចសកល ឬអងគការយនលសហវជាលដើម ោចរកបតរវរគ

26

39 CELCIS តតរវបានចាតលរសកកមលដាយតកមថកដរកនាអនរទភាកងារមយរមមមានសមាសភាព BCN, FICE, Hope and Homes for Children, IFSW, RELAF នង Save the Children បដលដរកនាលដាយ International Social Service នង SOS Children’s Villages លដើមបអភវឌឍ MOOC លោលរជាវរគរណដះរណលមយមានរយៈលពលតបាមយសបាហ លដើមបជយ សតមរលដលអនកអនវតលរាលការណបណនាអងគការសហតរជាជាតបដលបានដាកសលមាធកននងបខឧសភា ឆ ២០១៧។

40 ពតមានរបនមោចរកលមើលបានជាភាសាអងលរលែសលៅកននងលសៀវលៅ យតធមកមារលមតត រទដានសតមារកមារលៅកននងរញចបារសវល ោចលរើកលមើលបានលៅ៖ http://iss-bg.org/bg/publikatsii/

41 www.devex.com/news/why-countries-need-better-social-protection-programs-rich-or-not-88543

42 http://www.socialserviceworkforce.org/resources/para-professionals-social-service-workforce-guiding-principles-functions-and-competencies

43 www.signsofsafety.net/signs-of-safety-2

សកសាតាមអនលធើលណតលរើកទលាយតទងតទាយធ (MOOC) ស

ពការបថទាជនសលៅជាភាសាបខរ។39 ការងារលនះោចមានរណ

សមបតកននងការលជនដលអនកតរករវជាជវៈរារោននាកឱយ

ោចលរើកលមើលខលែរមសារការរណដះរណលអនរជាតលធវើល�ើង

លដាយជនាញការនាមខសខានៗ។

ចលោះសកមភាពរយៈលពលមធយម លយើងសមលអនសាសន

ឱយមានការរលងកើតតកមតរររណដះរណលចលត លដើមបល

ការរលតងៀន “តាមរទដាន” សពលសៀវលៅបណនាអពការអនវត

នងការពនតយតាមដានររសកមពនជា។ តកមតរររណដះរណល

ចលតលនះ ោចរមមាន មនទៃរ ស.អ.យ ភារតកសងលៅថកតរន

កដចជាអនកលធវើការងារជរមខ បដលលលសវារមរាជាមយតកម

បនកជលនឿសាសនា។ នដរកមវធ 3PC នង FCF ោចសត

កននងលរាលជហរដតរលសើររតកននងការលការបណនា ថលតើររ

លតលរាលលៅលៅលលើតកមណខលែះ។ រនតអពរលតមាងលនះ

តតរវបានអភវឌឍល�ើងលដាយ ISS តរលទសរលការ40 លដាយកននង

លនាះ សកាសលារងាញតាមដងលែជវតតរវបានដាកឱយលធវើល�ើង

សតមារលៅតកម នងររគលកសងគមកចច បដលលតលរាលលៅ

លលើអនកតរករវជាជវៈជាង ៨៥០ នាក (លៅតកម ២៥០នាក) លៅ

ទទាងតរលទស។ កននងអ�នងលពលការរណដះរណលនតវធលនះ

ពតមានចលណះដរង នងរទពលសាធនតតរវបានតរមលលដាយ

រមមានទាងទនននយ (សមលមើលអនសាសនទ ២ សពតរពនធ

ទនននយលម)។ លរាលរណងមយ រលដើមបធានាឱយមានការចលរម

តរករលដាយតរសទធភាពររសកមារលៅកននងដលណើរការនតវធ

យតធម បដលោចលលទធលឱយមានរទដានយតធមកមារ

លមតត បដលកណតតករខណឌការងារសតមាររទដានអរបររមា

វជាជវៈននអវបដលោចលធវើល�ើងបានកននងការអនវតជាកបសង

(ឧ. នរណោចលលែើយតរ នងការរាតទអវខលែះបដលោចល

ឱយបាន)។

សតមាររយៈលពលបវង លយើងសមបណនាឱយមានការរណដះរណល

វជាជវៈ លដើមបលលើកទរកចតចននអនកតរករវជាជវៈកានបតលតចើន

ជាពលសស រររគលកជនយការសងគមកចច លដើមបចលលៅកននង

តរពនធលដាយពចាបាចតតរវការការរណដះរណលទលទលាយ

នងរទពលសាធន លដើមបលដើរតនាទជាអនករាតទដលររគលក

សងគមកចច។41 ការងារលនះោចលតការយកចតទកដាកលលើ

ការរណដះរណលររគលកអមវជាជវៈ លដាយលតរើកមវធសកសា

ជារទដាន ទទលសាលរណភាពពរដាភបាល នងការរលងកើត

ឱយមានដលណើរការទទលសាលរណភាព លដើមបទទលសាល

ការរណដះរណលររសពកលរ។ កមវធសកសាខាងលលើោច

តតរវបានរលងកើតល�ើងកននងភាពជានដរជាមយសាកលវទយាលយ

នង NGOs ោកពនធ។ លរាលការណបណនាសតមារររគលក

ជនយការអនកតរករវជាជវៈសងគមកចចោចជយលតករខណឌ

ការងារ។42 ការរណដះរណលបររលនះ បានទទលលជារជយកននង

តរលទសជាលតចើន រមទាងលៅអរររោកណល ោលមរកឡាទន

ោលមរកខាងលជើង នងចតកភពអងលរលែស លដាយមានការអនវត

បរររនសនា (សមលមើលអនសាសនទ ១០៖ ការបថទាលដាយឪពក

មាយធម)។ ឧទាហរណមយរ “យទធវធសញសវតភាព”43

បដលរចចនរបននកពងតតរវបានលតរើតបាសលៅលខតបាតដរង លដាយ

អងគការអនារតកមារ Children’s Future (CFI) លដើមបរលងកើត

លសរភាពរណញតររសារ សតមារកមាររសលៅកននងការបថទា

លដាយសាចញាត នងលដើមបការោរកមារបដលកពងរសលៅ

លតកាមការបថទាររសតររសារឱយរចតពអលពើហងសាកននងតររសារ

ការជញដរ នងលទសនតរលវសនលែងបដនខសចបារ។ អងគការ

ទនកចតកមារកមពនជា កពងអនវតសាកលបងយទធវធលនះ

តាមរយៈ FCF លដាយមានការពលតរាះលោរលព CFI លហើយ

សងឃរមថនរងរណដះរណលររគលកជនយការសងគមកចច

ោងលហាចណស ៣៥ នាក ឱយកាយជាតររតរលភទលនះ។

យទធវធលនះ ោចតតរវបានពតងករបនម តរសនលរើទទលបាន

លជារជយ។ អងគការមលែរតាបាង កធារបានចារលើមរណដះ

រណលររគលកសងគមកចចនមខររសខលែលនឱយលតរើតបាស

តករខណឌការងារសញសវតភាព លដើមបលលែើយតរជាមយករណ

ការការោរកមារមានហានភយខពស កននងរររទការងារលែជវលភទ

នងការលតរើតបាសលតរឿងលញៀនបដរ។ សតមាររយៈលពលបវង កមវធ

ោចតតរវបានអភវឌឍកននងលកខណៈមយឱយររគលកអមវជាជវៈ

សងគមកចចោចកាយជាអនកតរករវជាជវៈលនះនាលពលលតកាយ

ដចជា តាមរយៈការទទលបានលតកឌត សតមាររទពលសាធន

រករមជាមយការរណដះរណលរបនមមយចននលទៀត បដល

ោចមាននយថ ពករាតនរងបានទទលលរៀវតសកានបតខពស

ជាងមន។

27





រយៈ ទពល

ការលធវើរញ រណដះរណល បដលមានតសារ ទាងអស

១ លធវើរញរណដះរណលររសរដាភបាល បដល មានតសារទាងអស។

២ លធវើរញ រណដះរណលររស CSO បដលមាន តសារទាងអស។


២០១៨

តារាងននការ រណដះរណល បដលមានតសារ

១ រលងកើតតារាងននការរណដះរណលទាងអស។

២ កចចតរជតមល លដើមបតពមលតពៀងរាលលើការ រណដះរណល បដលមានសកានពល នង ចលនាះតរលហាងលៅកននងការរណដះរណល។

តកសង ស.អ.យ ជាមយ តកសងោកពនធ ទាងអស។

UNICEF, 3PC, FCF

២០១៨

រលងកើតលសៀវលៅ បណនាសពការ អនវតសពវតជង លតជាយ លដើមប លធវើជាលសៀវលៅ រណដះរណល

១ រលងកើតលសៀវលៅបណនា រណដះរណលសព រទដានកមពនជាបដលមានតសារ លដាយលតរើតបាស ឧទាហរណោកពនធ ពមាតទច នងការអនវត តរករលដាយសកានពលលៅកតមតអនរជាត។

២ សពវសាយលសចកតោងទមយលៅដលអនក ជនាញការជាត នងអនរជាត។

៣ រលងហើយលសៀវលៅបណនាឱយចរជាសាពរលដាយ អនកជនាញការមយតកមតច (កមពនជា នង ពខាងលតរៅ)។

៤ លធវើការរណដះរណលដលរដាភបាល រមទាង តកសង ស.អ.យ តកសងយតធម តកសង សខាភបាល។ល។ នងអនកលដើរតនាទសងគម សវល។

តកសង ស.អ.យ សភភព នង វទយាសានជាត សងគមកចច។

UNICEF, 3PC, FCF, HCCH and ISS

២០១៨ តលៅ

MOOC សាកលបងសព ការបថទាជនស

១ ពនតយលទធភាពរកបតរលៅជាភាសាបខរ។

២ លលើកទរកចតការចលរមកននង MOOC លដាយ អនកលដើរតនាទទាងអស រមទាងអនកលដើរតនាទ រដាភបាល នងសងគមសវល។

តកសង ស.អ.យ។ UNICEF, Global Social Service Workforce Alliance

២០១៨

ពតងរងវសយការងារសងគមកចច នងការរណដះរណល អនកតរករវជាជវៈោជពវសយសងគមទាងអស


៣

28





រយៈ ទពល

តកមតររ រណដះរណល ចលត(លត លរាលលៅលលើអនក លលសវា)

១ រោកសមតភាព នងកណតរកលសៀវលៅបណនា “តរររណដះរណល”។

២ លការរណដះរណលដលថកតរនលដាយ ចារលើមពលខតទាង ៩ បដលមានចននកមារកននង មណឌលបថទាកមារ លតចើនបអកលលើរបាយការណ កណតទតាងកបននងបថទា នង/ឬលខតបដល មានចននតរជាជនមាន “អតសញណរណណ ជនតកតក” ខពសរត។


២០១៩ តលៅ





រយៈ ទពល

រលងកើតការ រណដះរណល វជាជវៈសតមារ ររគលកបនក សងគមកចច

១ រលងកើតកមវធសកសាលដាយមានជនយរលចចកលទស ពខាងលតរៅ។

២ កណតរកអនកលលសវាបដលមានតសារ (ឧ. រលានរបដាកសហរមន ររគលកជាយវជន) លដើមបយកកមវធសកសាលៅអនវត។

៣ អនវតសាកលបង លដើមបលធវើលតសកមវធសកសា លៅកននងតរនមយ/ពរ។

៤ បកសតមរលកមវធសកសាឱយរលន។

៥ ចារលើមអនវតកមវធសកសា។

៦ ការវាយតនមលែលដាយឯករាជយលៅលលើកមវធសកសា។

តកសង ស.អ.យ សភភព នងវទយាសាន ជាតសងគមកចច។

UNICEF, 3PC, FCF

២០២៣ តលៅ

29

ការគាបទដលបរសារ៖ ការរកទ�ើញ នអនសាសន ការអភវឌោឍសមតថភាព

០២

© U

NIC

EF C

ambo

dia/

2017

/Ayp

halla

Te


លភាព អណចដលឪពក មាយកននងការបថទាកនររសខលែលន លដើមបឱយតររសារោចលៅរររម រាបាន (លោល រជាវធានការ រងារជទមយ)

ការរងារកឱយមានតតមរវការការបថទាជនស ចាបាចតតរវបតជា ោទភាពតររតរលទសទាងអស លរើរតលៅតាមការទទលយកជា សកលថ “តររសារបដលជាលកាសកាមលដានររសសងគម នង ររសានធមជាតសតមារការរកលតលាស នងសខមាលភាព តររសមាជកររសខលែលន ជាពលសសរកមារររបានទទលការការោរ នងការជយលតជាមបតជងបដលចាបាច លដើមបលធវើោងណឱយសារន លនះ ោចរលពញការទទលខសតតរវររសខលែលនោងលពញលលញ លៅកននងសហរមន។” 44 ទសសនៈលនះ រជាសនជលដសខានលដាយកននង លនាះចណងតររសារដរងមាតាមបររតរនពណ នងជលនឿោង ទលទលាយ បដលចាតទកថ “លរតតរវការមនសសមយភម លដើមប ចញចរមលកងមាក” នងលសណញសវតភាពធមជាតទរទល ជាមយការរបរកលចញពតររសារលៅកននងតរលទសកមពនជា។ ជា ការចាបាចណស បដលតតរវមានលទធភាពទទលបានលសវាជា មលដាន លដើមបរាតទដលឪពកមាយទាងអស មនថជាឪពក មាយរលងកើត ឪពកមាយធម ឬឪពកមាយចញចរមលៅកននងការ រលពញតនាទលមើលបថទាកមារ លយើងលឃើញថ រចចនរបននលៅកននង អងគការយនលសហវកពងមានការបសវងរកយទធសាសចញចរម របាចកនជាលកខណះវជមាន។

ជាកចចល លែើយតរចលោះអនសាសនររសរណៈកមាមធការអងគការ សហតរជាជាតសពសទធកមារ UNCRC45 នង សារនារបនមលលើកចចខតខនាលពលរចចនរបននកននងការបកលមអលទធភាពទទលបាន លសវា លយើងបានកតសមាលលឃើញថ ភារលតចើនលលើសលរ ននអនកលលសវាការោរកមារមាន “រណញទរសពទៃទានលហត ការណ” ជាកលាកតាមតរនររសខលែលនសតមារការរញជន។ ជា លរឿយៗ លលខទាងលនះលពតមានអពលសវាតរហាកតរបហលរា លពលខលែះរលងកើតឱយមានការភានតច�សតមារអនកលតរើតបាសជា សកានពលមនដរងតតរវលតរើតបាសលលខមយណ។ លដាយកត សមាលលឃើញរណតនមលែដខពសននតរពនធទរសពទៃទានលហត ការណទាងលនះ លយើងខនសមលអនសាសនឱយអនវតតរពនធ ទរសពទៃទានលហតការណថកជាត លដើមបតរមលនពតមាន នង ធនធានលៅរយៈលពលខលែ។ សកមភាពសពវសាយពតមាន រជា ការចាបាចណស លដើមបធានាឱយមានការតជរតតជារទលទលាយ ដចជាលលខទរសពទៃទានលហតការណ ABC បដលទាមទារឱយ

ST

រលងកើតរណញទរសពទៃទានលហតការណ

លៅថកជាតបដលតរមលនលៅថកកណល

នវលសវានានាសតមារតររសារ កមារ នងអនក

តរករវជាជវៈ នងររគលកជនយវជាជវៈ

ទាងអស (សតមរសតមរល នងតរមលន

ធនធាន)។ កសាងសមតភាពរណៈកមាមធការ

ពលតរាះលោរលកចចការស នងកមារ

(រកសក) នង រកនក ជាអនកលលសវា

ជរមខ។

MT

តកមការងារចលតលដើមបលតណភារលៅ

កានលសវាមលដាននានា (លតការយកចត

ទកដាកលលើតរនមានអតសញណរណណ

តកតក ជនអនាថ អលពើហងសា នងលសវាមាន

កតមតកណត)។

LTសកមភាពចះរញកលណើតជាសកល។

រលងកើតឱយមានកមវធតាមទរសពទៃនដឆតនវ បដល

មានលសវាលសងៗទាងអសសតមារតររសារ។

៤

44 រពវកថនន UNCRC: www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/crc.aspx

45 កននងឆ ២០១១ រណៈកមាមធការ UNCRC ៖ “លអនសាសនថ ភាររដឋកននងកចចសហតរតរតការជាមយអងគការជាត នងអនរជាតតតរវពតងរងលសវាតររកសាលោរលបដលមានតសារ សតមារឪពកមាយ រនអភវឌឍការអររតររសារ នងការយលដរងតាមរយៈមលធយាបាយនានា ឧទាហរណដចជា ការរណដះរណលសតមារឪពកមាយសពការបថទាកមារតច មរគនលទសកសតមារឪពកមាយ នងការទទលខសតតរវរមរាកននងការចញចរមរបាចកន លដាយលោងលៅតាមមាតតា ១៨ ននអនសញ។ រណៈកមាមធការកលអនសាសនថភាររដឋ ចាបាចតតរវសារនាតរពនធការោរកមារ លដើមបពនតយតាមដានតររសារបដលតតរវការវធានការរាតទ លដើមបោចលការបថទា នងការយកចតទកដាកបានោងសមតសរចលោះកនៗ ររសខលែលន។”

31

មានការសារនាតរពនធទនននយលមននលសវានានា បដលតភារ លៅកានលសវា/លលខទរសពទៃនមយៗ កដចជាការរណដះរណល ររគលក នងការលការអភបាលចលោះររគលកទាងលនាះ (សមលមើលអនសាសនទ ២៖ តរពនធទនននយលម នងអនសាសន ទ៣៖ ការរណដះរណល)។ លរើរតលៅលលើតបណងររស រកសក នង រកនក លៅកននងឃនមយៗ នងទហននភាពតណង ពកលរជាអនកលដើរតនាទដចាបាចលៅកននងសកមភាពសពវសាយ ពតមាន នងការរលងកើតតរពនធទនននយលម តរសនលរើពកលរបាន ទទលការរោកលកខណៈសមតសរ លហើយបានទទលការអភវឌឍ សមតភាព (សមលមើលអនសាសនទ៥)។

លដើមបរាតទលទធភាពទទលបានលសវាសតមារតររសារកពងមានលសចកតតរវការខពសរត សតមាររយៈលពលមធយម (ឧ. អនក បដលមានអតសញណរណណជនតកតក ជនអនាថ46 អនកជរ អលពើហងសា47 នងតរជាជនមនោចចលលៅដលបាន) តកមការងារ ចលតននអនកលលសវាលៅតាមលខតនានាររតតរវបានរលងកើត ល�ើង។ តកមចលតោចរមមានសមាសធាតអនកតរករវជាជវៈ មានជនាញខាងការអររសខភាពការងារបនកចបារ នងសងគម កចចជាការលអរតរជាមនរាជការ។ លរាលរណងននតកម ចលតលនះ រលដើមបតភារតររសារលៅកានរលែនកសខភាព អនកល លសវាអររ នងលសវា បដលមានតសារដនទលទៀត លតើលសវាណខលែះ បដលពករាតលៅតតរវការ (សមលមើលអនសាសនទ ៥៖ ការ កណតទតាងលសវា)។ លសវាលនះតតរវបានដាកឱយលតរើតបាស តរករលដាយតរសទធភាពកននងរាជធានភនលពញ តាមរយៈរថយន លពលយរ លដាយលតលរាលលៅលលើអនកតរឈមហានភយ ចលោះការលកងតរវញចលែជវលភទ ជាលហតលធវើឱយលរោចលលសវា ការទរសាត/អនរារមនតាងពដរង។ លដើមបធានាឱយមានល ធរត ការលចលើមរនតលនះចាបាចតតរវបតជាការលចលើម រនតដរកនាលដាយរដាភបាល នងលធវើការោងជតសនទធជាមយ អនកលលសវាលៅមលដាន ដចជា នដរកមវធ 3PC នង FCF ជាលដើម។

ថវលរើមានភាពតរលសើរល�ើងកននងការចះរញកណតដចបានរញក ពខាងលដើម ការចះរញកលណើតទទាងតរលទស រលៅមានកងវះ ខាតលៅល�ើយ។48 មលលហតបដលតតរវបានលឱយសតមារ រញលនះ រមានលសងៗជាលតចើន ដចជា លដាយសារទៃះលៅឆយ ពឃ នថលែលធវើដលណើរ ការបាតឯកសារចះរញសខានៗ នងលៅ

កននងករណមយចនន រលដាយសារនថលែចណយលលើការចះលមះ “លតរៅលែជវការ/របនម”។ ការរលពញបាននវសទធលនះ រមានចណង ទាកទងោងជតសនទធចលោះការសលតមចបាននវសទធលសងៗលទៀត ជាលតចើនមានដចជា សទធទទលបានល មះ សញត បានដរងអព លដើមកលណើត នងលកខណៈសមបត លដើមបោចទទលបានលសវា នានាររសខលែលនឯង។ លរើលោងលៅលលើលជារជយការលចលើម រនតឧរករណលសៀវលៅកណតតតាភម បដលបានតរកាស សពវសាយឱយលតរើតបាសកននងឆ ២០១៥49 លដាយកននងលនាះលមភម លតរើតបាសលសៀវលៅលនះ លដើមបកតតតាចននកមារលកើតលៅកននង បខនមយៗ អនកលដើរតនាទសខានៗទាងអសលនះ ររបានទទល ការរណដះរណល លដើមបជយសតមរសតមរលដលការចះរញ កលណើត លដាយមានការរាតទពតកសងមហានទៃ។ តរបហលរជាការឆតនវកននងការលលើកកមពសកននងការចះរញកលណើតកានបត ទលទលាយបថមលទៀតលៅកននងមនទៃរលពទយ លតោះថទារកភារ លតចើនលលើសលរលកើតលៅទលនាះ។ ថវលរើឃមានសមតកចចកននង ការចះរញកលណើតក របនររគលកសងគមកចចលៅកននងតររះសាននានា ដចជា មនទៃរលពទយកមារអងគរ (AHC) ោចទទលបានការ រណដះរណលសពការជយលតជាមបតជងដលតររសារលលើរញ នានា ដចជាការរលពញទតមងការចះរញកលណើតរបនមលៅ លលើការលកាតពណលលឿង (សមលមើលអនសាសនទ ៦៖ សមាហរណកម)។

ការលចលើមរនតរយៈលពលបវង ោចទាកទងជាមយការរលងកើត ឱយមានកមវធលតរើតបាសកននងទរសពទៃនដ បដលកណតទតាងលសវា បដលមានតសារទាងអស បដលលលដាយតកសងនានា។ តកម ការងារលនះ បថមទាងោចតបារសមបបតអពថលតើតររសារកពង រសលៅតរនតកតករត នងសានភាពលបាករតមានលទធភាព ទទលបានឧរករណទាងលនះ ឬោងណ។ ពតមានបដលមាន លៅកននងកមវធលតរើតបាសកននងទរសពទៃលនះ ចាបាចតតរវមានជាលតចើន ទតមង (ឧ. តាមបររតរនពណ ររភាព/ររសញ) បដលោចឱយលរចលលៅរកបានលដាយងាយតសល ជាពលសសរសតមារអនក បដលមនលចះអកសរ។ កមវធលតរើតបាសកននងទរសពទៃបររលនះ ោច រលពញរបនមជាមយរលតមាង “ពតមានសតមារជវត” បដល តតរវបានសលមាធលៅលលើ Facebook.org (local name: Free

Basics កននងឆ ២០១៥ បដលមានរណងរញជនសារសខានៗ ដលតរជាជនបដលពមានលទធភាពលតរើអនលធើលណត50 កដចជា រលតមាងមយចននលទៀត ដចជា Urbanrefuge ជាលដើម។51

46 តកសងបនការកមពនជា វទយាសានជាតសត ការបានតរមាណអពកមារអនាថលៅតកងទាងតបាពរកននងតរលទសកមពនជា (ឆ ២០១៦) 47 តកសងកចចការនារកមពនជា ការរកលឃើញពអលពើហងសាតរឆងកមារកននងតរលទសកមពនជា៖លសចកសលងខរការសារសទៃងមតឆ ២០១៣ (ឆ ២០១៤) 48 រណៈកមាមធការ UNCRC បានលលើកល�ើងទាកទងជាមយការចះសរតតកលណើតកតមតទារ ជាពលសសកននងតរនជនរទ នងភមជនរទលៅកននងការសលងកតសននដានររសខលែលន (OPAC)

ឆ ២០១៥។ 49 www.unicef.org/about/annualreport/files/Cambodia_2015_COAR.pdf

50 www.unicef.org/about/annualreport/files/Cambodia_2015_COAR.pdf

51 http://www.urbanrefuge.org/

32





រយៈ ទពល

រញ រណញ ទរសពទៃទានលហត ការណបដលមាន តសារទាងអស

១ រញ រណញទរសពទៃទានលហតការណ បដល មានតសារទាងអស។

២ រញ លសវាបដលមានតសារទាងអសបចកលៅតាម តរន (អនសាសនទ ៥)។

៣ កសាងសមតភាព រកសក នង រកនក ឱយ សតមរសមតលយទធសាសទរសាត។


២០១៨

តារាងរណញ ទរសពទៃទាន លហតការណបដល មានតសារ

១ ប អកលលើរញតតរវរលងកើតមាតទចមយអពរណញ ទរសពទៃទានលហតការណ នងលសវាទាងអស លៅកននងទតមងដាកឱយលៅថកកណល។

២ រលងកើតរណញទរសពទៃទានលហតការណថកជាតមយ បដលបអកលលើពតមានដាកលៅថក កណល។

៣ ការរណដះរណលសពការតររតរងរណញ ទរសពទៃទានលហតការណ។

៤ ការតសមត នងការសពវ សាយពតមានអពរណញ ទរសពទៃទានលហតការណ។


២០១៨

លអណចដលឪពកមាយកននងការបថទាកនររសខលែលន លដើមបឱយ តររសារោចលៅរររមរាបាន (លោល រជាវធានការរងារជទមយ)


៤

33





រយៈ ទពល

តកមការងារ អនកលលសវា ចលត (តណ ភារលដាយ លពតររសារ លៅលសវា)

១ កណតលសវាសខភាព ការអររ សងគមកចច ។ល។ ជាបនកននតកមចលតលនះ។

២ ការរណដះរណលតកមចលត លដើមបលលសវា លដាយលលៅដលតររសារ។

៣ តកមចលតមានលទធភាពលៅដលតរនដាច តសោល។


២០១៩ តលៅ

យទធនាការចះ រញកលណើតជា សកល

១ ការរណដះរណលអងគភាពសងគមកចចលៅកននងមនទៃរលពទយនានាឱយជយសតមរលដលការចះរញកលណើត។

២ ការរណដះរណលលមភមឱយជយសតមរលដលការចះរញកលណើត/លសៀវលៅកតតតា។


២០១៩-២០២៣





រយៈ ទពល

រលងកើតកមវធ កននងទរសពទៃឆតនវ អពលសវាបដល មានតសារទាង អស

១ លធវើរចចនរបននភាពជាតរចាលលើរញ លសវាលៅកននង តរពនធទនននយលមថកកណលមយ។

២ អភវឌឍកមវធលតរើតបាសកននងទរសពទៃឆតនវ។

៣ លធវើលតសសាកលបងកមវធលនះជាមយតកម លរាលលៅលតជាកលាក។

៤ លធវើលតសសាកលបងលៅកននងតរនអនវតរលតមាង សាកលបងចននមយ/ពរ។

៥ សលមាធកមវធកននងទរសពទៃឆតនវ លដើមបលតរើតបាស ទទាងតរលទស។

តកសង ស.អ.យ នងតកសងរលចចកវទយា។

UNICEF, 3PC, FCF

២០២៣ តលៅ

34


រលងកើតវធានការសណញ សវតភាព លដើមបការោរកមារតរឈម ហានភយលៅលពលការរងារជ ទមយព បានល (លោល រជា វធានការរងារជទពរ)

ថវតបតបតលសវាមលដានតតរវបានលដលតររសារទាងឡាយក

របនលៅតររតរលទសទាងអសបតងបតមានតររសារមយចនន

បដលតរឈមហានភយខពសចលោះការរបរកលចញពតររសារ នង

ទាមទារនវការរាតទរបនម។ កននងតរលទសកមពនជា អនកទាងលនះ

រមមានឧទាហរណដចជា តររសាររសលៅកននងភាពតកតក មានជន

ពការភាពកននងតររសារ កមារបដលតតរវបានទកលៅកបនលែងកលណើត

លពលឪពកមាយលធវើចណកតសក កមារតតរវលររលលាភរោន

នងតពលងើយកលនើយ។52 លយើងបានឮជារនរនារថ កតាជរញដ

សខានមយសតមារការរបរកលចញពតររសារ រការលមើលលឃើញ

ឱកាសការលរៀនសតតលៅមណឌលបថទាកមារ ោតសយលដាយ

សាលាលរៀនលៅកននងតរន តាមធមតាបតងមានធនធានអនលខសាយ

នងតតរវចណយលតរៅលែជវការ។ ការងារររស FCF រលដើមបអភវឌឍ

សនទៃសសនកមារងាយរងលតរាះ នរងោចជយកណតអតសញណ

កមារតរឈមហានភយខពសទាងអសលនាះបាន។ មានឱកាស

ដលតចើន លដើមបបកលមអកចចសហការឱយកានបតតរលសើរបថមលទៀត

សតមារអនកលធវើការលៅតកសង ស.អ.យ នងតកសងអររយវជន

នងកឡា (តកសង អ.យ.ក) កដចជាលៅនទៃកននងអងគការនានា

ដចជានាយកដានអររ នងកចចការការោរកមារររសអងគការ

យនលសហវជាលដើម។

ចាបាចតតរវមានការលលែើយតរបដលបានសតមរលតាមតតមរវការ

ជាកបសង លដើមបលលែើយតរចលោះកតាជរញលធវើឱយមានការរបរក

លចញពតររសារទាងលនះ។ លៅលពលខវះយទធវធលតលរាលលៅ

លៅថកជាត កចចខតខលៅដាចៗពរាតាមលកខណៈភមសាស

បតងលកើតមាន។ ឧ. អងគការមលែរតាបាងលធវើការជាមយតររសារ

លដើមបរលងកើតោជវកមខាតតច លដាយលមាសនលដរដលមាយ

បដលចញចរមកនមាកឯង កដចជាការលសមារៈគតគងលពល

មានោសនន នងការបថទាលវជសាសលដាយឥតរតនថលែ។ ដចរា

លនះបដរ កននងឆ ២០១៥ អងគការយនលសហវលការរាតទដល

រដឋបាលថកលតកាមជាតឱយពតងរងការវនលោរ នងការលលសវា

សងគមកចចដលស នងកមារងាយរងលតរាះលៅកននងឃចនន

១០១ “លដាយបានលអតតរលោជនដលកមារចនន ១២៦៩១

ST

តរមលពតមានអពលសវាការបថទាជនស/

សនកនបដលមានតសារ នងថៗលដាយបអកលលើ៖

1) ការចះអនសសារណៈលោរយល បដលល

ោជារណណដលអនកលលសវា។

2) សមារៈបដលបានបចករបលករាលៅកននងកចច

តរជតរចាបខ រកនក។

ពតងកការកណតទតាងលសវាសងគម

(សចនាករ ១៣ លដាយមានការចះរញ

កលណើតជងលអដស ពការភាព។ល។)

លដាយដាករញចជលសខភាព/ការអររ។ល។

MT

រលងកើតលសវារញោសយដានទនាកទនងលៅ

ថកជាត។

តរពនធការតររតរងករណមានឯកភាពរា។

រលងកើតលសវាការបថទារលណះោសនន។

LT

រលងកើតមណឌលកមារលខតសតមារការល

ជនយ។

យទធនាការលលើកកមពសការយលដរងទទាង

តរលទស លដើមបរកសាតររសារឱយលៅជរជរា។

៥

35

52 សមលមើលងបដរ តកសងបនការកមពនជា វទយាសានជាតសត ការបានតរមាណថកជាតអពកមារលៅកននងមណឌលបថទាកមារកននងតរលទសកមពនជា (ឆ ២០១៦) នងតកសងកចចការនារកមពនជា ការរកលឃើញពអលពើហងសាតរឆងកមារកននងតរលទសកមពនជា៖លសចកសលងខរការសារសទៃងមតឆ ២០១៣ (ឆ ២០១៤)53 www.unicef.org/about/annualreport/files/Cambodia_2015_COAR.pdf

នាក ោយលតកាមមយឆ បដលមានការចះរញកលណើតស

មាននទៃលោះចនន ១០៣១៥ នាក មានលទធភាពទទលបាន

ការពនតយនទៃលោះ ការសតមាលកនលៅតររះសានសខាភបាល

នងការបថទាលតកាយសតមាល លហើយកមារចនន ៣០ ៥៥០ នាក

ោយចារពរឆដលតបាឆបានលៅលរៀនលៅសាលាមលតយយ

សហរមន។”53

សមបបតលៅលពលមានវតមានលសវាជាកលាកលហើយក កលយើង

លឃើញថលសវាទាងលនាះពបមនតតរវលរសាលជានចចកាលលនាះ

ល�ើយ។ សតមាររយៈលពលខលែ លយើងខនសមលអនសាសនឱយ

សារនារបនមលលើការងារររស UNICEF/3PC សពការកណត

ទតាងលសវាសងគមកចច លដើមបឱយមានពតមានលៅថកកណល

សពអនកលលសវាទាងអស។ មកដលសពវនថងៃលនះ អងគការ FI នង

មតសមាញ បានរលងកើតលសៀវលៅោសយដានអនកលលសវា លដាយ

បានចងតកងពតមានអព NGOs ចនន ៥៨ នងជយកណតរក

ចលនាះតរលហាងកននងការលលសវា។ លយើងខនសមលអនសាសន

ឱយកចចខតខររស 3PC តតរវបានពតងករបនម លដើមបដាករញចជល

នវពតមានអពសខភាព ការអររលសវាបនកចបារ។ល។ ដចរា

លនះបដរ ពតមានររតតរវបានតរមលលដាយលធវើការសលងខរពតមាន

អពលសវាបដលតតរវបានអនមត បដលមានលៅកននងអនសារណះ

យកយល លលដាយតកសងទាងអស (អររសខាភបាលយតធម

លសវាសងគមកចចស។ល។)។ ោចមានការជលអនកពលតរាះ

លោរលឯករាជយមាកលដើមបលធវើការងារលនះ។ ពតមានអពលសវា

នាលពលរចចនរបនន នងលសវាថៗកោចតតរវបានតរមលលៅកននងកចច

តរជតរចាបខររស រកនក បដលអនកលលសវាភារលតចើនចលរម

ងបដរ។ មនទៃរ ស.អ.យ ររទទលខសតតរវកននងការបចកពតមាន

លៅតាមតកម។ ការងារលនះោចជាបនកមយននលសៀវលៅបណនា

សតមារ រកនក បដលយនលសហវបានលធវើលសចកតោង លៅកននង

ឆ ២០១៧។

របនមលលើលនះលទៀត ដចបានរញកកននងអនសាសនទ ៤ មក

លហើយថ តនាទររស រកសក នង រកនក កននងការអភវឌឍយន

ការតាមដានចបាសលាស នងកននងការលកៀងររធនធាន លដើមប

រាតទកមារ នងតររសារតរឈមហានភយននការរបរកលចញព

តររសារ កពររតតរវបានលមើលតសាលលនាះលទបើយ។ ការសារនា

យទធសាសទរសាត លដាយឈរលលើមលដានវតមានលៅទទាង

តរលទសររសរណៈកមាមធការទាងពរលនះ នរងោចជយធានានវ

ភាពជាមាសររសរដាភបាល នងនរនរភាពរយៈលពលបវង។ លទាះ

ោងណក លរើរតលៅតាមធនធានបដលពករាតមានចាបាច

តតរវអភវឌឍសមតភាពររសពករាតតាមរយៈការវនលោរ

នងការរណដះរណលបថមលទៀត។

សតមាររយៈលពលមធយម លយើងខនសមលអនសាសនឱយលតរើតបាស

ពតមានលនះ លដើមបអភវឌឍជារញោសយដានទនាកទនងលសវា

លៅថកជាតជាការលអររសតកននងទតមងជាតរពនធទនននយលម

លអ�ចតតរនច។ ពតមានលនះ កោចដាកតាងរងាញលៅកននង

ខតរណណ នងលៅកននងកមវធទរសពទៃនដឆតនវ កដចជាលតរើតបាស

សតមាររណញទរសពទៃទានលហតការណថកជាតងបដរ (សម

លមើលអនសាសនទ ៤)។

តសលដៀងរាលនះងបដរ លយើងខនបានទទលការលលើកទរកចតឱយ

លមើលតរពនធតររតរងករណតាមអនលធើលណត រលងកើតល�ើងលដាយ

អងគការកមារកននងតររសារ តាមរយៈ FCF បដលតតរវបានរចនាល�ើង

ជាតរលភទកមវធ open sourced លហើយមនសសទាងអសោចយក

មកលតរើបានលដាយឥតរតនថលែ។ កមវធលនះ ជយសតមរលឱយមាន

ការលទៃរពតមានកននងលកខណៈឯកភាពរារវាងអងគការនានា នង

ដាកកណតសមាលករណ ការទទលកមារចល នងការពនតយ

តាមដានរនរនារលទៀតឱយលៅថកកណល។ ជាការពតណស

ការងារលនះបាននយថ ភារោកពនធទាងអស ជាពលសសអនក

សងគមកចច នងតកសងនានា តតរវតពមលតពៀងរាលលើធាតចល

ទនននយ បដលោចតតមរវឱយមានការរណដះរណល (សម

លមើលអនសាសនទ ១៖ កចចសហតរតរតការ នងអនសាសនទ

៣ ៖ ការរណដះរណល)។ ការវាយតនមលែហានភយ ររតតរវបាន

សារនាលៅកននងតរពនធលនះ លដើមបការោរសវតភាពពការលតរើតបាស

រោន។ កាលធវើសវនកមជាលទៀងទាតលលើសណឯកសារលដាយ

តកសង ស.អ.យ ររលលែើយតរចណចសនរសាមញនានា។ លទាះ

ោងណក រចចនរបននរលៅកននងដណកកាលដរងលៅល�ើយ

លហើយសតមាររយៈលពលបវង លយើងខនសមលអនសាសនឱយ

មានការពតងកតរពនធលនះឱយធទលាយបថមលទៀត លពលបដល

មានពតមានលហើយ។ ការលចលើមរនតលនះរររលពញរបនម

លៅលលើការងារជារន លដើមបរនសន ជាមយទតមងររសតកសង

ស.អ.យ បដលមានតសារទាង ២៨ លដាយ FI។

36

មានការសលងកតលឃើញលៅកបនលែងលសងលទៀតថ “ថវលរើភាពតកតក

មានការលលើកល�ើង លដាយខលែលនឯងលដាយមាយឪពក នងអនក

លមើលបថកមារ ថជាមលលហតចមបងននការរបរកលចញពតររសារ

ក របនទាលបតមានតពរតការណជាអវជមានមយ ឬរះោល

ដលតររសារបដលកពងជរការលបាករចលហើយរលណណះ បដល

តររសារសលតមចចតលបាះរងកនររសខលែលន”។54 ចណចលនះជយ

ពនយលអពមលលហតបដលលយើងលឃើញថ ពបមនតររតររសារ

ទាងអសបដលរសលៅកននងភាពតកតកសទធបតលបាះរង ឬឈរ

ទទលយកកនររសខលែលន។ ការបថទាជារលណះោសននោចជា

មលធយាបាយមយកននងការលការរនធជររនយរលណះោសនន។

ឧ. ការបថទាជារលណះោសននលលដាយអងគភាពសងគមកចច

ររសោចតតរវបានចមលែងយកលៅអនវតកននងមនទៃរលពទយដនទលទៀត។

យទធវធររសពកលរកននងការលការបថទារលណះោសនន សតមារ

ទារកលទើរលកើតថ នងកណតរកការរាតទ/លសវាសតមារតររសារ

កពងជរវរតបានលលទធលឱយោចលធវើសមាហរណកមលៅ

កានតររសារវញលសទៃើរបតទាងតសង។ ឧទាហរណអពតរលទស

អយបតកនសពការទរសាតកននងលកខណៈតរតសកមកននងមនទៃរលពទយ

កោចតតរវបានពចារណថជាឧរករណមយ លដើមបរោកដល

មាយកននងការបថទាទារកលទើរនរងលកើតថងបដរ។55 ដចរាលនះ

បដរលសវា “សតមាកមយរយៈលពលខលែ” សតមារកមារពការកននង

តរលទសរសសន56 រជាររដមានតរលោជន លដើមបជាឯកសារលោង។

លសវាលនះមានភាពរតបរនកននងការលលែើយតរតាមលសចកតតរវការ

ររសតររសារនមយៗ លហើយការបថទាោចតតរវបានលជនលៅ

កននងទៃះររសកមារល ឬលៅកននង ទៃះររសអនកលមើលបថ។ ការងារ

សពការបថទារលណះោសនន ោចជយរលពញរបនមដល

ការងារបថទាលដាយឪពកមាយធមរយៈលពលខលែ បដលកពងរន

(សមលមើលប នកទ ២)។

សតមាររយៈលពលមធយម លដាយសារនារបនមលលើការងារ

ររសអងគការទនកចតននកមារកមពនជា លដាយកននងលនាះមណឌល

54 Pien Bos, Fenneke Reysoo and Mia Dambach, Qualitative research into the root causes of child abandonment and child relinquishment in Viet Nam (International Social Service, 2013) – at the request of MOLISA and UNICEF Viet Nam.

55 www.hopeandhomes.org.ua/eng/cases/4f8eaefaca550/.

56 Cantwell, N.; Davidson, J.; Elsley, S.; Milligan, I.; Quinn, N. (2012). Moving Forward: Implementing the ‘Guidelines for the Alternative Care of Children’. UK: CELCIS: www.alternativecareguidelines.org

57 www.cambodianchildrensfund.org/programs/ (see community outreach).

58 www.ilo.org/dyn/migpractice/migmain.showPractice?p_lang=en&p_practice_id=84

60 www.youtube.com/watch?v=t2A0-EyVYaU&list=PL31VPFI_z_Y9u1jX8JG4yQgK3e-z4kJsJ&index=1 “#HablaPorMi” in Spanish at www.hablapormi.org

61 www.europe.ohchr.org/Documents/Press/Dynamics%20of%20deinstitutionalization%20-%20Developments%20in%20Eastern%20Europe%20Jean%20Claude%20Legrand.pdf and www.unicef.org/ceecis/Reform_Efforts.pdf

62 RELAF y UNICEF (2015), Model of prevention of abandonment ad institutionalisation of small children”. Available in Spanish: www.relaf.org/materiales/Modelo Prevencion.pdf

តាមសហរមន57 លការជយលតជាមបតជងដលតររសារតរឈម

ហានភយ លហើយលសវាលនះោចតតរវបានវាយតនមលែ លដើមបពនតយ

លមើលលលើសកានពលកននងការចមលែងលៅអនវតលៅទទាងតរលទស។

អងគការ ILO កពងអនវតសាកលបងនវមជឈមណឌលពតមានជន

លទសនតរលវសន លដើមបលលើកកមពសលទធភាពទទលបានពតមាន58

លដាយមានការលមលនធរហតដលចងឆ ២០១៨។

លៅកននងរយៈលពលបវង តរសនលរើមណឌលសហរមនោចតតរវ

បានចមលែងយកលៅអនវតរបនមលទៀត មណឌលលនះនរងកាយជា

មលធយាបាយមយកននងការលលើកកមពសការយលដរងជនដលតកម

ងាយរងលតរាះអពអតតរលោជនននការបថទាតាមតររសារ នង

ោចលលែើយតរចលោះជលនឿចាកឫសោងលតរៅ បដលចាតទកថ

ការបថទាកននងមណឌលលលកខខណឌរសលៅ នងឱកាសការអររ

តរលសើរជាងការបថទាលៅតាមតររសារ។ យទធនាការខាងលលើលធវើ

ល�ើងជាភាសាបខរ ោចតតរវបានសពវសាយកននងសាលាលរៀនកននង

មលដាន តរពនធសពវសាយ នងមណឌលសខភាពសហរមន

។ល។ ខលែរមសារននយទធនាការលនះោចទាញលចញពយទធនាការ

តបាតសយទាកទង “កមារពបមនជាឧរករណទាកទាញលទសចរ”

នង “សមករលងកើតកមារកតោរបនមលទៀត” រលងកើតល�ើងលដាយ

អងគការ FI។ ឧទាហរណសពការលចលើមរនតតរករលដាយ

លជារជយលៅកបនលែងដនទលទៀត រមមានដចជា យទធសាសការ

តបាតសយទាកទងររស ‘#SpeakUpForMe’ លធវើល�ើងលដាយ

អងគការ Families First កននងតរលទសឥណឌឌលនស59 បានចារសលមាធ

តាមរយៈរណញសងគមកននងតរនោលមរកឡាទន60 នងយទធនា

ការដកហតពមណឌលបថទាសតមារកមារោយចារពសនយ

ដលរឆ កននងអររកណល នងអររខាងលកើត នងរដឋឯករាជយ

ររសរដឋខមនបវល (Commonwealth) តរន CEE/CIS61 កដច

ជាលៅលមរកឡាទន។62 យទធសាសយទធនាការការសរជរ

ោករបករោ C4D កោចតតរវបានពចារណជាររការសពវ សាយ

មយលទៀតងបដរ។

37





រយៈ ទពល

រញ អពអនក លលសវាទាង អសកននងបនក ការបថទាជនស /សនកន

១ ពតងកការកណតទតាងលសវាសងគមកចចលៅ ទទាងតរលទស លដើមបដាករញចជលលសវាដនទលទៀត ងបដរ។

២ សារនារបនមលលើលសៀវលៅពតមានទនាកទនង ររស FI នងមតសមាញ។

៣ រញ អពអនសារណះយកយលោកពនធបដល មានតសារទាងអស លដើមបកណត អតសញណលសវា។

៤ ការវាយតនមលែលលើពតមានតរមលបានលៅ រកនក សពអនកលលសវា។

៥ កសាងសមតភាពររស រកសក នង រកនក លដើមបសតមរសតមរលយទធសាសការទរសាត។

តកសង ស.អ.យ នងតកសងទាងអស។

UNICEF, 3PC, FCF, Friends International and Mith Samlanh

២០១៨

តារាង អនកលលសវា ទាងអស

១ រលងកើតតារាងលសវាទាងអស លៅកននងទតមងថក កណលលដាយបចកលៅតាមតរន។


២០១៨

រលងកើតវធានការសណញសវតភាព លដើមបការោរកមារតរឈម ហានភយលៅលពលការរងារជទមយពបានល (លោល រជា វធានការរងារជទពរ)


៥

38





រយៈ ទពល

រញោសយដាន ទនាកទនងររស លសវាទាងអស លៅថកជាត

១ ប អកលលើសកមភាពរយៈលពលខលែ តតរវរលងកើតលសវា ោសយដានទនាកទនងថកជាតមយ។

២ កណតអតសញណអនកបដលនរងតររតរងលលើ រញោសយដានទនាកទនងលនះ។

៣ កណតអពរលរៀរ លដើមបដាករញចជលពតមាន “ថ” នង “ហសសមយ”។

៤ សពវសាយោងទលទលាយអពវតមាននន រញោសយដានទនាកទនងជនដលសាធារណ ជនទលៅ នងតររសារតរឈមហានភយ។


២០១៩ តលៅ

ការតររតរង ករណតាម អនលធើបណត

១ សារនារបនមលលើការងារររសអងគការ លដើមប អភវឌឍតរពនធតររតរងករណតាមអនលធើលណត។

២ លធវើការកណតជាមយតកសងោកពនធ នងអនក

លដើរតនាទដនទលទៀតអពការតតមរវរបនម សតមារ ការតររតរងករណ។

៣ រលងកើតតរពនធតររតរងករណថកកណលមយ។

៤ ការរណដះរណលអនកលតរើតបាសជាសកានពល ទាងអសសពតរពនធការតររតរងករណ។


២០១៩-២០២0

ការរលងកើតលសវា បថទារលណះ ោសនន

១ កណត នងតពមលតពៀងរាអពតរលភទលសវាការ បថទារលណះោសននបដលតតរវការតាមរយៈកចច សហតរតរតការថកតកសង នងកចចតរជ ជាមយអងគការសងគមសវល។

២ សារនារបនមលលើការងារ សងគមសវល នង កណតរកទដឋភាពនានាបដលោចពតងក របនមលទៀត។

៣ រលងកើតលសវាជាកលាកសតមារតររសារ បដល មានកនោយចលនាះព 0-៣ ឆ នងកមារបដល មានលសចកតតរវការពលសស។


២០២០-២០២៣

រលងកើតមណឌល សហរមន

១ វាយតនមលែ អងគការទនកចតកមារ នងមណឌល សហរមនររស ILO លដើមបកណតថ លតើទដឋភាព អវខលែះោចពតងករបនម។


២០២៣ តលៅ

39





រយៈ ទពល

រលងកើតមណឌល សហរមន

១ ពចារណថលតើមណឌលររសហរមនោច តតរវបានរលងកើតល�ើងទទាងតរលទស ឬលទ។

២ កណតថវកាសតមារការអនវត។

៣ លរៀរចកចចតរជតរចាឆជាមយមណឌលសហរមន លដើមបបចករបលកការអនវតតរករលដាយសកានពល នងការលដាះតសាយរញ។


២០២៣ តលៅ

យទធនាការ ទទាងតរលទស សពការដកកមារ លចញពមណឌល បថទាដចកននង អនសាសនទ ៧

១ វភារយទធនាការពតរលទសដនទលទៀត លដើមបកណត រកយទធនាការទាងឡាយណ បដលោចមាន តរលោជនកននងតរលទសកមពនជា។

២ រលងកើតតកមលរាលលៅ លដើមបរញកឱយដរងចបាសថលតើសារណខលែះ បដលមានតរសទធភាពរត។

៣ លសនើសការជយលតជាមបតជងពអនកោជពប នកលធវើ ទសារ ឬអនកលធវើការលៅកននងកបនលែងបថទា។

៤ ចារសលមាធយទធនាការទទាងតរលទសកននងអ�នង តពរតការណ/ទវា “កតមតខពស” លដើមបទាកទាញ ការចារោរមណជាអតររមា លដាយពចារណលលើការចលរមររសអនកលបលមះណមាក ដចជា ឯកអរគរដឋទតររស យនលសហវជាលដើម។


២០២៣ តលៅ

40


លពលមនោចលចៀសរចពការរញជន លៅកបនលែងបថទាជនស តតរវលតកចច ខតខលលើ “ការចារលើមជាថ”

(លោល រជាវធានការរងារជទរ នងសមាហរណកម)

មនថមានកចចខតខោងណក កមារមយចននលៅបតោច

នចលលៅកននងតរពនធការបថទា។ លនះបាននយថ ជាការលលើក

កមពសការវលតត�រររសកមារមកកានការបថទាររសឪពក

មាយវញលៅតររលពលបដលសមតសរ។ លដើមបជយសតមរលដល

សមាហរណកម លរាលការណមយចននររតតរវបានលរារពតាម

ឧ. ដចជាការលលើកទរកចតឱយមានការទនាកទនងលៅកានតររសារ

កលណើត លៅលពលណបដលការទនាកទនងបររលនះជាឧតម

តរលោជនររសកមារ ការលការបថទាឱយបានលកៀករតតាម

បដលោចលធវើបានលៅកានលលៅដានជាតរចាររសកមារ លដើមប

ជយសតមរលដលការលៅលលងទៃះ នងការពនតយល�ើងវញជា

តរចាោងលហាចណសលរៀងរាលរបខមង។ ការចងអនលរងាញ

ទសលៅរបនមលទៀត តតរវបានលជនលៅកននងលរាលការណ

បណនាសអពសមាហរណកមកមារដាកសលមាធកននង បខកញ

ឆ២០១៦។64 លរាលការណទាងលនះ ជាលតចើនតតរវបាន លែនះរញង

លៅកននងតករខណឌការងារប នកចបារ នងលរាលនលោបាយជាត។65

សតមាររយៈលពលខលែ មលធយាបាយមយកននងការលលើកកមពសការ

ទនាកទនងជារនជាមយតររសារកលណើត រតាមរយៈការចាត

ោទភាពការបថទាជាមយសាចញាត ឧ.ដចបដលបានអនវតោង

លជារជយលដាយអងគការ កមារកននងតររសារ នងមលែរតាបាង។

ការបថទាលដាយសាចញាត កដចរាជាមយការបថទាលដាយ

តររសាររលងកើត ឬតររសារធមបដរ រតតរវការការរាតទលៅកននងតនាទ

ការលមើលបថររសពកលរ លដើមបធានាបាននវនរនរភាព របនខស

បរលែកព “ការលរៀរចឱយការបថទាពមនសសមនបដលសាល”។66

មនខសពរណតរលទសជាលតចើន បដលមានរញលទសនតរលវសន

ការបថទាលដាយសាចញាតកននងតរលទសកមពនជា លតចើនបតលធវើល�ើង

លដាយោយតា លហើយោចោកពនធជាមយភាពសនរសាមញ

លសងៗដចជាការថមថយសខភាព លហើយតរបហលជាចាបាច

តតរវមានការបថទារលណះោសនន (សមលមើលអនសាសនទ ៥៖

ការបថទារលណះោសនន)។

ST

លលើកទរកចតឱយមានទនាកទនងជារន

ជាមយតររសារកលណើត តាមរយៈការលលើក

កមពសការបថទាលដាយសាចញាត។

អនវតកមវធការចលរមររសកមារ។

រោកលកខណៈសមបតឱយអនកតរករវជាជវៈ

ោជពឱយដាករញចជលសល�ងររសកមារ

លៅកននងការលធវើការសលតមចចត។

MT

រលងកើតការចះរញកមាររងលចាល លដើមបដាក

រញចជលទនននយតរពនធទនននយលមថកជាត។

ដាកឱយតរពនធការរាយការណជាកាតពវកចច

លដើមបកណតអតសញណតររសារតរឈម

ហានភយ។

LT

រណដះរណលររគលកសងគមកចចលៅកននង

មនទៃរ ស.អ.យ ឱយលតការយកចតទកដាកលលើ

ចណចខាងររសតររសារ នងបសវងយលអព

ជលតមើសទាងអសបដលមាន។

៦

63 សមលមើលនវលរាលការណបណនាអងគការសហតរជាជាត វាកយខណឌ ១១ ១៥ ២២ ៤០ ៤៩-៥២ ៦៧៖ www.unicef.org/protection/alternative_care_Guidelines-English.pdf

64 www.familyforeverychild.org/our-impact/guidelines-on-childrens-reintegration/?utm_source=partners&utm_medium=social&utm_campaign=Guidelines%20Launch

65 សមលមើលរញសានភាពហានភយ នងការវាយតនមលែលលើហានភយ នងចណចខាងលៅកននងតររសារលសវារកសាចណងតររសារ៖ ជពកទ៤ តរកាសសពនតវធ លដើមបអនវតលរាល លនាបាយសពការបថទាជនសសតមារកមារ (ឆ ២០១១) នងតនាទ នងការទទលខសតតរវររសទភាកងារោកពនធ លដើមបជយលតជាមបតជងដលតររសារ នងកមារងាយរងលតរាះ៖ ជពកទ ១ នយមនយននសានភាពតរឈមហានភយ នងតតមរវការអនរារមន៖ ជពកទ២ បនកទ១ នងលសវារកសាចណងតររសារ៖ ជពកទ៤ ដលណើរការពនតយតាមដាន៖ ជពកទ៤ ប នកទ៦ លរាលការណបណនា នងឧរករណសតមារការអនវតតរកាសសពនតវធ លដើមបអនវតលរាលនលោបាយការបថទាជនសសតមារកមារ (២០១៣)។66 Marie Connolly, Meredith Kiraly, Lynne McCrae and Gaye Mitchell, A Kinship Care Practice Framework: Using a Life Course Approach, British Journal of Social Work

Advance Access published May 9, 2016.

41





រយៈ ទពល

លលើកកមពស ការបថទាលដាយ សាចញាត

១ លរៀរចវរគលពតមានសអពសារៈសខាន នង អតតរលោជនននការបថទាលដាយសាចញាតលៅ កននងសហរមន លដាយមានសកានពលជាបនក មយននយទធសាសសរជរោករបករោ។

២ រលងកើតលរាលនលោបាយលដើមបចាតោទភាព ការបថទាលដាយសាចញាត។

៣ កណតតរភពធនធានសតមារការអនវតលរាល នលោបាយ។


២០១៨

ការរណដះ រណលររគលក មណឌលបថទា កមារអព សមាហរណកម

១ ការរណដះរណលអពអតតរលោជននន សមាហរណកម រមទាងរញតរឈមកននង ការអនវត។

២ កននងអ�នងលពលការរណដះរណលតតរវ កណតរកតចក លដើមបជមនះរញតរឈម។

៣ រលងកើតលសវារាតទសតមារការអនវត សមាហរណកមតរករលដាយតរសទធភាព បអកលលើការអនវតបដលមានតសារ។


២០១៨

លពលមនោចលចៀសរចពការរញជនលៅកបនលែង បថទាជនសតតរវ លតកចចខតខលលើ “ការចារលើមជាថ”(លោល រជាវធានការរងារ ជទរ នងសមាហរណកម)


៦

42





រយៈ ទពល

បណនាឱយមាន កមវធការចលរម ររសកមារ

១ លធវើរញ កមវធបដលមានតសារ បដលលលើកទរកចតដលការចលរមររសកមារ។

២ ពចារណអពកមវធការចលរមររសកមារព ខាងលតរៅ។

៣ រនសនកមវធ នងការអនវតលៅទទាងតរលទស សារភារជាមយលរាលការណបណនាកមវធសពសមាហរណកម។

៤ រណដះរណលអនកលដើរតនាទនានាសពការចល រមររសកមារ។


២០១៨





រយៈ ទពល

ការចះរញ កមារលបាះរងតតរវ បានសារភារ ជាមយតរពនធ ទនននយលមទទាង តរលទសដចកននង អនសាសន ទ ២

១ កណតរកលរាលនលោបាយ លដើមបល លែើយតរ ចលោះការលបាះរងកមារលចាលរមទាង ោជាធរទទលខសតតរវ។

២ រលងកើតតរពនធទនននយលម លដើមបដាកពតមាន សពការលបាះរងកមារលចាលឱយលៅថក កណល។ ការចះរញោចសតលតកាមការ បថទាររស រកនក។

៣ កណតរកោជាធរ លដើមបតររតរងលលើការចះរញ។

៤ សពវសាយពតមានោងទលទលាយអពការ ចះរញលៅសានយរលស តលាការ។ល។

តកសង ស.អ.យ តកសងយតធម។

UNICEF, 3PC, FCF

២០១៩ តលៅ

43





រយៈ ទពល

លលែើយតរ ចលោះមលលហត ននការរបរកកមារ លចញពតររសារ

១ លធវើការសកសាសពការលបាះរង នងការបលង ចងបានកមារ។

២ ប អកលលើការសកសា តតរវកណតរកអនសាសន បររអនវតជាកបសង លដើមបល លែើយតររពវលហត ឫសរល (លទធភាពទទលបានការអររ “លដាយរតនថលែ”)។

៣ រលងកើតលសវានានា បដលលតលរាលលៅលលើ រពវលហតឬសរល។

៤ រលងកើតយទធនាការទទាងតរលទស តរឆងការ លបាះរងកមារលចាល នងការបលងចងបាន កមារតត�រមកវញ។


UNICEF, 3PC, FCF

២០២៣ តលៅ

របនមលលើលនះលទៀត លដើមបរលងកើនលជារជយននសមាហរណកម

បថមលទៀត ការពចារណដចាបាចមយ រការចលរមររសកមារ។67

កននងរររទននលរាលលៅថកជាតកននងការលធវើសមាហរណកមកមារ

៣០ ភាររយ កងវលបដលតតរវបានលលើកល�ើង រពមានបនកណ

មយននដលណើរការលនះនាលពលរចចនរបននអនញតឱយអនកតរករ

វជាជវៈោជពមានលពលលវលា លដើមបលធវើការជាមយកមារ នងពនយល

អពមលលហត លដើមបឱយពកលរចលមកកននងតរពនធការបថទា នង

លតើលហតអវបានជាពកលរតតរវតត�រលៅ ទៃះវញ។ លហតលនះ ចាបាច

តតរវរលងកើតឱយមានកមវធការចលរមោងសកមពកមារ។ ការងារ

នាលពលអនារតររស FCF កននងការបណនាឱយមានសននសទ

តររសារ68 ោចជាមលធយាបាយមយ លដើមបសតមរសតមរលឱយមាន

ការចលរមពភារោកពនធទាងអស។ លៅតរលទសហ�ងសននសទ

តររសារលនះបានកាយជាប នកមនោចកាតលចញបានមយននចបារ

សពការការោរកមារ លហើយសននសទតរលភទលនះ រចចនរបននរជា

ការអនវតជាកាតពវកចចលៅកននងដលណើរការននការបថទា។69

ការធានាឱយមានការរមរញចជលកមារតបាកដជាតតមរវឱយមានការ

រណដះរណលររគលកមណឌលបថទាកមារអពការលធវើសមាហកម

ជាពលសសកននងករណបដលមានវតមានទសសនៈភានតច� (សម

លមើលអនសាសនទ ៣៖ ការរណដះរណល)។ មានការសលងកត

លឃើញលៅកបនលែងលសងលទៀតថ “កននងលពលខលែះ ររគលកោចសនត

លដាយខសគងថ លពលបដលឪពមាយពមកសរសខទកខកន

សតកននងមណឌលការោរសងគម (SPC) (សមមលជាមយមណឌល

បថទាកមារ) ជាតរចា លនាះរជាសញមយននកងវះចណរ

ោរមណបដល ទៃនយជាមយរញលសងៗលទៀត ដចជាខវះសមតភាព

លធវើដលណើរមកកានមណឌលការោរសងគម បដលមានទតាងឆយ

ពទៃះររសតររសារ លហើយកននងករណមយចននការលធវើដលណើរមក

សរសខទកខោចរងកការឈចារខាងលពក (លោលរជាការរលរក

ឱយចងចាអពអសមតភាពររសពកលរកននងការលមើលបថកនឱយ

បានតតរមតតរវ)។”70

67 មាតតា ១២ នន UNCRC នងអនសាសនទលៅលលខ ១២៖ សទធររសកមារ លដើមបឱយតតរវបានលរសារឮ។ សមលមើលជាឧទាហរណអពសននសទតររសារលៅ៖ https://aifs.gov.au/cfca/publications/family-group-conferencing-australia-15-years

68 www.eigen-kracht.nl/assets/uploads/2015/05/20140000_Transforming_Care_The_new_welfare_state_RvPagée-EU-Forum-Rest.Justice.pdf, www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4574617/, http://english.wodc.nl/onderzoeksdatabase/2384-evaluatie-van-de-inzet-van-(familie)netwerkberaad-eigen-kracht-conferenties-(ekc) -in-jeugdbescherming.aspx

69 Pien Bos, Fenneke Reysoo and Mia Dambach, Qualitative research into the root causes of child abandonment and child relinquishment in Viet Nam (International Social 70 Service, 2013) – at the request of MOLISA and UNICEF Viet Nam

44

កននងករណននការលបាះរងកមារលចាល (ការលះរងសមតកចចជា

ឪពកមាយជាអនាមកភាព) សតមាររយៈលពលមធយម លយើងខនសម

លអនសាសនឱយរលងកើតតរពនធចះរញមយ បដលលតទនននយ

លៅដលតរពនធទនននយលមថកជាត (សមលមើលអនសាសន

ទ ២៖ តរពនធទនននយលម)។ លដាយលហតថ តកសង ស.អ.យ មាន

ោណតអនវតសកមភាពតាមដានរកតរភពរយៈលពល ៦ បខ

ពកលរចបាសជាមានការទទលខសតតរវបនកតរតរតការ។

ការចះរញលនះោចជយសតមរលដលការលធវើសមាហរណកម

កននងករណតររសារបានសរជរចត ឬលពលបដលកមារតតរវ

បាននាលចញមកលដាយខសចបារ។ ដចរាលនះបដរ កចចខតខលធវើ

សមាហរណកមោចតតរវបានសតមរសតមរលលដាយការលតរើតបាស

រចនាសមពនធបដលមានតសារលៅកននងសងគម ដចជាតាមរយៈការអររ

តរររលតងៀនឱយលចះកណតអតសញណកមារតរឈមហានភយ

នងកននងការលការរាតទ។ នាលពលលតកាយលទៀត ការងារលនះោច

ោកពនធជាមយតរពនធការរាយការណជាកាតពវកចចសតមារអនក

តរករវជាជវៈោជពទាងអស បដលលធវើការលដាយលជាមយ

កមារ71 លហតលនះរញតរឈមោចតតរវបានកណតលឃើញភាមៗ។

71 See: www.community.nsw.gov.au/preventing-child-abuse-and-neglect/resources-for-mandatory-reporters/how-to-make-a-report

អនសាសនលនះោចតតរវបានពចារណតាងពដរងជាបនកមយ

ននលសៀវលៅបណនាររស រកនក បដលតតរវបានសរលសរតោងកននង

ឆ ២០១៧។

ដចរាលនះបដរ សតមាររយៈលពលបវង សមាហរណកមតរករលដាយ

នរនរភាពទាមទារការលតការយកចតទកដាកលលើចណចខាង

ររសតររសារ នងការចណយលពលលដើមបលធវើឱយសានភាពមាន

លសរភាព។ តរសនលរើរាមនការល លែើយតរ ចលោះមលលហតបដលលធវើ

ឱយមានការរបរកកមារលចញពតររសារតាងពដរងលទ តបាកដជា

មានហានភយខពសកននងការរនរបរកកមារលចញពតររសារលៅ

មខលទៀត (សមលមើលអនសាសនទ ៤៖ ការរងារជទមយ នង

អនសាសនទ ៥៖ ការរងារជទពរ)។ ការងារលនះចបាសជាតតរវ

ការឱយមានការរណដះរណលររគលកមនទៃរ ស.អ.យ លដើមបធានា

ឱយបានថ ជលតមើសជាសកានពលតតរវបានលរារពតាម នងកត

សមាលោងតតរមតតរវមនលពលអនញតឱយកមារចលលៅកននង

តរពនធការបថទា “ជាលែជវការ” (សមលមើលអនសាសនទ ៣៖ ការ

រណដះរណល នងអនសាសនទ ៧៖ ការតាមដាន)។

45


បណនាឱយមានយនការតាមដាន តរករលដាយតរសទធភាព

ការតាមដានតតរវបានកណតនយមនយថជា “នតវធបដលតតរវ

បានទទលសាល នងមានលកខណៈជាតរពនធ លដើមបធានាឱយបាន

ថការបថទាជនសសតមារកមារតតរវបានលតរើតបាសបតលៅលពល

ចាបាច លហើយកមារបានទទលការរាតទសមតសររត លដើមប

ល លែើយតរលៅតាមលសចកតតរវការជាលកខណៈររគលររសពកលរ។”72

លៅកននងរររទសខមាលភាពកមារ នងការការោរកមារោកយ

លនះោចតតរវបានពពណនាថជាកតមងលរាលនលោបាយជា

យទធសាស នងកមវធលដើមបទរសាតការលតរើតបាសការបថទា

លៅខាងលតរៅទៃះ ជាពលសសរ មណឌលបថទាកមារ។73

កននងអ�នងការចះទសសនៈកចចររសលយើង លយើងបានកតសមាល

លឃើញតតមរវការររសអនកទទលរនទៃនកតាមដានកននងការរកសា

ឯករាជយភាពមយចនន លដើមបលចៀសវាងជលមាះលតរលោជន។

ឧ. មណឌលបថទាកមារទទលបានការរាតទបនកហរញញវតនចលោះ

កមារមាកៗលតកាមការបថទាររសខលែលន លហតលនះលហើយពកលរ

តរបហលជាបានទទលការលលើកទរកចតកននងការរលងកើន ឬរកសា

ចននកមារ។ ថវលរើមនទៃរ ស.អ.យ សតកននងលរាលជហរលអ លដើមបជា

អនកតាមដានលលើបនការសកមភាពជាត បដលបានលលើកល�ើងអព

រកនក ថមានតនាទតាមដានក របនការអនវតជាកបសងលយើង

លឃើញថ ពកលរទាងពរពមានធនធានល�ើយ ឧ.ដចជាធនធាន

លដើមបលធវើដលណើរលៅកានតររសារ លហើយកពមានសមតភាព លដើមប

លធវើការវាយតនមលែ នងលសនើល�ើងនវជលតមើសតរករលដាយនរនរភាព

បដរ។ លដាយលហតថរលានរបដាកយកាប នកសខភាពសហរមន

មានវតលៅកននងឃមលដាននមយៗ លយើងខនសមលសនើថ ការរោក

លកខណៈសមបតតររតរានឱយពករាតកននងរយៈលពលខលែ លដើមប

លធវើការជាមយមនទៃរ ស.អ.យ នងសហរមនសកមពនជា លដើមប

ការអភវឌឍ (CCWD) លដើមបវាយតនមលែលលើតររសារតរឈមហានភយ។

តរពនធមខពរលនះ អនញតឱយលរោចរលងកើនតរសទធភាពធនធាន

ST

បកលមអសមតភាពអនកពនតយតាមដាន

លដើមបោចរលពញតនាទររសពកលរបាន

តតរមតតរវ។

MTរលងកើតលកខខណឌវនចយទទលយកកមារ

កននងលកខណៈឯកភាពរាសតមារអនកលលសវា

បថទាកននងរដាភបាល នងឯកជន។

LT

យទធនាការការលលើកកមពសការយលដរង

អពសារៈសខានននការរកសាតររសារឱយលៅរមរា

នងលរះោលតរករលដាយលតរាះថក

ននមណឌលបថទាកមារ។

ធានាលទធភាពទទលបានការអររតរករ

លដាយរណភាពលដាយឥតរតនថលែ។

៧


73 Herczog, M, Gatekeeping, Building on the Momentum Alternative Care Conference, Geneva, October 2016.

46

នងកាតរនយការអនវតខសចបារជាសកានពល។ ជាជលតមើស

មយលទៀត ការរណដះរណលអនកសតរចតសហរមនកោច

លធវើល�ើងបានបដរ លដាយកននងលនាះលយើងលឃើញជាឧទាហរណដច

ជាមតភកចនន ៣០០០០ នាក ររសតររសារបានទទលការ

រណដះរណល លដើមបលធវើការកណតអតសញណពដរងលៅ

កននងតរលទស រវានដា។74

លយើងខនសមលលើកទរកចត ឱយមានការរលងកើតនវលកខខណឌវនចយ

ការទទលយកកមារកននងលកខណៈឯកភាពរាសតមារអនកល

ការបថទាកននងរដាភបាល នងឯកជនលដាយតតរវដាករញចជលលៅ

កននងលសៀវលៅបណនាការអនវត នងការពនតយតាមដានររស

កមពនជា (សមលមើលអនសាសនទ ៣៖ ការរណដះរណលសតមារ

រយៈលពលមធយម។ ការលធវើបររលនះោចជយកណតរទដាន

ររចបាសលាសររសលសចកតតរវការបររជាកបសង លដើមបោច

តតរវបានលលែើយតរមនលពលកមារចលលៅកននងតរពនធការបថទា។

ការងារលនះោចរមមានឯកសារតាមដាន ការកតសមាលនវ

កចចខតខជាកបសងណមយបដលតតរវបានលធវើល�ើង លដើមបរាតទ

ដលតររសារ នងការលធវើសមាហរណកម។ លដាយប�កលដាយ

សារការអររតតរវបានលរលមើលលឃើញថ ជាកតាជរញដចមបង

មយលធវើឱយមានការរបរកកមារលចញពតររសារ លយើងខនសមល

អនសាសនឱយមានឯកសារតាមដានបដលកតសមាល ថលតើ

មានការរាតទជាកបសងអវខលែះសតមារការអររ តតរវបានលជន

ដលតររសារ ដចជា ឯកសណនសសស លសៀវលៅសកសា។ល។

លដើមបតរយទធតរឆងទសសនៈយលខសបដលចាតទកថ កមារ

បានទទលការអររតរលសើរជាងលពលលៅកននងមណឌលបថទាកមារ

លយើងខនសមលលើកទរកចតឱយរចនាយទធនាការការលលើកកមពសការ

យលដរងជនដលសាធារណជនទលៅ បដលរសរញកឱយលឃើញ

អពសារៈសខានននការរកសាតររសារឱយរសលៅជរជរា នងល

រះោលតរករលដាយលតរាះថកននមណឌលបថទាកមារ (សម

លមើលអនសាសនទ ៥៖ ការទរសាតជទ ២)។ ជាការពតណស

យទធនាការលនះចាបាចតតរវបានទទលការរាតទោងជាកបសង

តាមរយៈការបកលមអលទធភាពទទលបានការអររលដាយឥតរត

នថលែោងពតតបាកដសតមារកមារតររររ។ ការងារលនះ ររសារ

ភារជាមយការងារយទធសាសសរជរោករបករោ បដល

កពងរន។ តកសងអររយវជន នងកឡា កចាបាចតតរវល លែើយតរ

ចលោះរញបដលបានកតសមាលលឃើញដនទលទៀត ដចជាតបាក

លរៀវតសទារររសតរររលតងៀន កងវះលហដារចនាសមពនធសាលាលរៀន

នងតររទារនថលែឈនលលរលតងៀនរបនមជាលដើម លដាយចណចទាងអស

លនះសទធបតតតរវបានអះោងរចលហើយលដាយរណៈកមាមធការ

អងគការសហតរជាជាត លដើមបសទធកមារកននងឆ ២០១១។75

74 https://www.unicef.org/rwanda/RWA_resources_friendsofFamily.pdf 75 (c) លៅបតខវះខាតលហដារចនាសមពនធសាលាលរៀនលៅកននងរដឋភារ ជាពលសស រររការនានាដចជា រងគនអនាមយ នងទរកសាតសតមារររលភារ កដចជាសមារៈសតមារសសសានសសស ជាពលសសរលៅកននងតរនជនរទ (d) ថវលរើរដឋភារបានរញកតបារកននងអ�នងកចចសនទៃនាថ រញននការរងនថលែឈនលលរលតងៀនរបនមដលតររ តតរវបានលលែើយតរលហើយក របនតបាក

លរៀវតសររសតររលៅទារលៅល�ើយ ឯកតមតជាទលៅននអលពើពករលយបដលមានលៅកននងរដឋភារបាននាឱយមានលទធភាពបដលលធវើឱយតររយកលយ លដើមបឱយសសសតរ�ងជារ http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/treatybodyexternal/Download.aspx?symbolno=CRC%2fC%2fKHM%2fCO%2f2&Lang=en

47





រយៈ ទពល

រោកលកខណៈ សមបតតររតរាន ដលរលានរប ដាយកាបនក សខភាពសងគម

១ ការរណដះរណល រកនក រកសក រលានរបដាកយកាបនកសខភាពសងគម នង មនទៃរ សអយ អពការតាមដាន។

២ វរគរណដះរណលតរចាឆសពការតាមដាន ជនដល “អនកតាមដាន” ទាងអស។

តកសង ស.អ.យ នង តកសងសខាភបាល។

UNICEF, 3PC, FCF

២០១៨

យទធនាការដក កមារលចញព មណឌលបថទាលៅ ទទាងតរលទស (អនសាសន ទ ៥)

១ វាយតនមលែតរសទធភាពននយទធនាការ De-I កននង អនសាសនទ ៥ នងសតមរលល�ើងវញសតមារ យទធនាការតលៅមខលទៀត។


២០១៨





រយៈ ទពល

លកខខណឌវនចយ ទទលយកកមារ ចលកននងតរពនធ បថទាបដលមាន លកខណៈឯកភាព រាសតមារអនក លការបថទាកននង រដាភបាល នង ឯកជន

១ កណតលកខខណឌវនចយទទលយកកមារចល កននងតរពនធបថទាកននងចលណមតកសងោកពនធ CSOs នងសារនដនទលទៀត។

២ លកខខណឌវនចយលៅកននងទតមងទទលយកកមារ “រទដាន” ជាកាតពវកចច។

៣ រលងកើតទតមងទទលយកកមារចលសព ថលតើវធានការការអររអវខលែះតតរវបានលជនដលតររសារ។

៤ រកតសាយរញកអពអវបដលររលធវើលពលខវះពតមាន។

៥ ដាកទតមង “ទទលកមារចល” ទាងអសឱយលៅ ថកកណលកននងតរពនធទនននយលមកននងអនសាសន ទ ២។


២០១៩ តលៅ

បណនាឱយមានយនការតាមដានតរករលដាយតរសទធភាពអនសាសនទ

៧

48





រយៈ ទពល

យទធនាការ ទទាងតរលទសកននង ការដកកមារ លចញពមណឌល បថទា (អនសាសន ទ ៥)

១ ការរណដះរណលជារនដលអនកលដើរតនាទ ទាងអស សពសមាហរណកម។


UNICEF, 3PC, FCF

២០២៣ តលៅ

49

ការថែទាទោយឪពកមាដោយធម៖ ការរកទ�ើញ នអនសាសនថែនការ អភវឌោឍសមតថភាព

០៣

ដចបានពពណនាខាងលដើមមកលហើយថ កចចខតខកននងការការោរ នងការតាមដានចាបាចតតរវអភវឌឍឱយមាន លដាយលហតថកចចខតខ

ទាងលនះោចជយការោរសវតភាពទរទលជាមយការយកកមារលៅដាកលៅលតរៅ ទៃះ លដាយមនចាបាច (សមលមើលប នកទ ២)។ ថវលរើ

មានកចចខតខទាងអសលនះលហើយក កមារមយចននលៅបតតតរវបានរបរកលចញពឪពកមាយររសខលែលន លហើយតតរវការឱយមានការបថទា

ជនស។ កននងករណបររលនះ ចាបាចតតរវមានតករខណឌការងារ លដើមបធានាឱយបានថ រដឋរលពញការទទលខសតតរវររសខលែលនកននង

ការលការបថទាតរករលដាយរណភាព បដលទនករតមងដលលសចកតតរវការជាលកខណៈររគលររសកមារ។ ជាការលអរត

ជលតមើសបររលនះររលោទភាពដលការបថទាលៅតាមតររសារ ដចជាការបថទាលដាយសាចញាត នងការបថទាលដាយឪពកមាយធម

កននងលកខណៈមយបដលជាការរលពញរបនម ចលោះការរាតទបដលតតរវបានលជនដលតររសារកលណើត។ ចាបាចតតរវមានការរកសា

តលយភាពោងតរងតរយតនរតទាកទងជាមយការចាតធនធាន លដើមបលចៀសវាងភាពលលមអៀងកននងការល “ការរាតទ” ដល

តររសារឪពកមាយធម លដាយកននងលនាះតររសារឪពកមាយធមបានទទលការរាតទលតចើនជាងតររសារកលណើត។ កននងករណមយចនន

តរសនលរើតររសារកលណើតបានទទលការរាតទដចរាជាមយអនកលមើលបថជាឪពកមាយធមលនាះ ការរបរកលចញពតររសារពទនង

ជាលកើតមានល�ើង។

ជាកចចលលែើយតរ ចលោះចននកមារបដលលកើនលទបើងររជាទកតសមាលលៅកននងការបថទាជនស រដាភបាលបានតរលមើលលឃើញនវ

តករខណឌការងារបនកចបារ នងបនកលរាលនលោបាយកននងចននដលតចើនលលើសលរ (សមលមើល រញរនធនលទទៃស)។ លយើងហាក

លឃើញមានការបថទាជនសលៅតាម “តររសារ” សទធសាធចននរតរលភទបដលតតរវបានទទលសាលកននងតរលទសកមពនជា លោលរ

ការបថទាលតរៅលែជវការ76 ការបថទាលដាយសាចញាត នងការបថទាលដាយឪពកមាយធម។77 ការបថទាលៅតាមតររសារបររលនះ

76 ការអនវតតរកាសសពនតវធលដើមបអនវតលរាលនលោបាយការបថទាជនសសតមារកមារ (ឆ ២០១៣) (ជពក ៩ បនកទ ២ ការបថទាលតរៅលែជវការជាអចននយលដាយសាចញាត)77 សមលមើលតរកាសសពនតវធលដើមបអនវតលរាលនលោបាយការបថទាជនសសតមារកមារ (ឆ ២០១១) (មាតតា ២៧ នតវធសតមារការបថទាជាអចននយលដាយសាចញាត មាតតា ២៩ នតវធសតមារការបថទាជាអចននយលដាយឪពកមាយធមមនបមនជាសាចញាត) នងការអនវតតរកាសសពនតវធលដើមបអនវតលរាលនលោបាយបថទាជនសសតមារកមារ (ឆ ២០១៣) (ជពក ៧ បនកទ ២ ោទភាពននការយកកមារលៅដាកកននងការបថទាជនស)។

© U

NIC

EF C

ambo

dia/

2018

/Tod

d Br

own

50

ោចរលតមើឧតមតរលោជនររសកមារ តរសនលរើអនកបថទាកមារបានទទលការរាតទតររតរាន។ ការតសាវតជាវលធវើល�ើងលដាយ

អងគការទសសនៈពភពលលាកកមពនជា កននងឆ ២០១៤ សពកមវធមលដានលៅតាមសហរមន លដាយកននងលនាះរមទាងការបថទា

លដាយឪពកមាយធមងបដរ បានលរនតយលដរងរបនមលទៀតសពភាពខសរាលៅកននងការលលសវា។78

លយើងបានលមើលលឃើញលែងតាមរយៈកចចតរជររសលយើងថ កមារជាលតចើនកពងរសលៅកននងការបថទាលតរៅលែជវការ នងការបថទាលដាយ

សាចញាតលតរៅលែជវការជាមយសមាជកតររសារ អនកជតខាង នងមតភកលដាយពមានការចលរមោកពនធពោជាធរមានសមតកចច

ល�ើយ។ មនខសពកមារដនទលទៀតទាងអសលនាះល�ើយ កមារបដលកពងរសលៅកននងការលរៀរចបររលែជវការ តរបហលជាខវះខាត

លសវាជាមលដានជាលតចើន នង/ឬទាមទារនវលសវាលតលរាលលៅ ឬលសវាឯកលទសជាលតចើន។ ការរាតទតរលភទលនះ តតរវបានល

លដាយអងគការនានាដចជា អងគការកមារលៅកននងតររសារ79 អងគការ Hagar នងអងគការកមាររករាយ។80 លទាះោងណក លយើងហាកលឃើញ

ថ ការបថទាលដាយសាចញាត លែជវការ លដាយមានការអនមតពោជាធរមានសមតកចច ការលមើលខសតតរវ នងការរាតទ រពសវសមបជរ

ល�ើយ។ ថវលរើលយើងបានទទលភសនតាងជាលកខណៈ ការលរៀររារសាចលរឿងអពលកខណៈសមបតននការបថទាលតរៅលែជវការ នងការបថទា

លដាយសាចញាតកននងតរលទសកមពនជាក លយើងពសតកននងលរាលជហរលដើមបលលើកល�ើងអពននាការណមយល�ើយ ោតសយលដាយ

ោណតររសលយើងមានកតមតកណត។

ការបថទាលដាយឪពកមាយធមតតរវបានលជនលដាយអនកលដើរតនាទកននងសងគមសវលជាលតចើនលៅទទាងតរលទស លដាយជាចមបង

រលតការយកចតទកដាកលលើតរនជាកលាក។ លៅពទានមានវតមានតរពនធលៅថកកណល នងតរពនធលៅទទាងតរលទសលៅ

ល�ើយ។ លយើងលៅពទានបានដរងអពចននអនកលដើរតនាទជាកលាកលៅល�ើយ ថវលរើតលលខលនះ រោចបានសាមនតរហាកតរបហល

លដាយលោងលៅលលើចនន ការចះអនសារណះក។ លទាះោងណក លយើងបានដរងថ ពបមនតររអនកលលសវាទាងអសសទធបតបាន

ទទលោជារណណលនាះល�ើយ។ អងគការនមយៗលលសវាតររតរងករណដលកមាររហតដល ៥០ នាក នងលមើលខសតតរវលលើអនក

លមើលបថជាឪពកមាយធមកននងចលនាះចារព ៥ ដល ២៥ នាកកននងមយឆៗ។

លរាលការបណនាអងគការសហតរជាជាតកណតនយមនយការបថទាលដាយឪពកមាយធមថ “សានភាពបដលកមារតតរវបាន

ោជាធរមានសមតកចចយកលៅដាកលៅកបនលែងមយ សតមារលរាលរណងននការបថទាជនសកននងររសានតររសារររសតររសារដនទ

លតរៅពតររសារររសកមារ ជាតររសារបដលតតរវបានលតជើសលរសមានលកខណៈសមបតតររតរាន តតរវបានអនមត នងសតលតកាមការលមើល

ខសតតរវ លដើមបលការបថទាដលកមារ។”81 លកខណៈសមបតជាមលដានននការបថទាលដាយឪពកមាយធម រមមាន “ការលរៀរចកននងការ

បថទាបដលតតរវបានរញ ឬសតលតកាមការតររតរងររសោជាធរមានសមតកចច មនថសតលៅលលើមលដានតរាោសនន រយៈលពលខលែ

ឬរយៈលពលបវងក លដាយកននងលនាះកមារតតរវបានយកលៅដាកកននងទៃះររសតររសារ លដាយកននងលនាះអនកលមើលបថតតរវបានលតជើសលរសលរៀរច

ខលែលន នងលការអនញាតឱយលការបថទាដលកមារ តតរវសតលតកាមការលមើលខសតតរវ លហើយោចទទលបានការរាតទបនកហរញញវតន

ឬបនកការរាតទដនទលទៀត ឬការរះរវសងសតមារការងារចញចរមកមារលនះ។”82 ជាការសខានបដលតតរវកតសមាលថ ការបថទា

79 www.childreninfamilies.org/programs.

80 https://komarrikreaycambodia.wordpress.com/our-programs/alternative-care/81 វាកយខណឌ ២៩រ(ii)

82 ឯកសារពភាកសាសព ការកណតលកខណៈសមបតមលដានននររោកាសការបថទាជនសលែជវការសតមារកមារ (បខមនា ឆ ២០១៣) ធាតលចញមយននតកមការងារ NGO ទទលរនទៃនកកមារបដលរាមនការបថទាពឪពកមាយកននងតកងហសបណវ (អនតកមការងារននតកមអងគការ NGO សតមាររណៈកមាមធការ UNCRC) ចាតលរសកកម នងលហរញញវតនលដាយរណញ Better Care Network, Family for Every Child, International Social Service, Save the Children នង SOS Children’s Villages International.

51

83 Elizabeth Fernandez, Foster Care, in The Wiley Blackwell Encyclopedia of Family Studies, ed: Constance, L. Shenan, , John Wiley and Sons, 2016, 874-878, A Spotlight on Foster Care, Family for Every Child, 2014: www.familyforeverychild.org/wp-content/uploads/2015/05/A-spotlight-on-foster-care.pdf Corinna Csáky, Keeping Children out of Harmful institutions, Save the Children, 2009; www.savethechildren.org.uk/sites/default/files/docs/Keeping_Children_Out_of_Harmful_Institutions_Final_20.11.09_1.pdf

84 http://friends-international.org/blog/index.php/foster-care-project-siem-reap-baby-vs-story

85 www.cambodianchildrenstrust.org/holistic-family-based-care-hfbc-model

86 www.childreninfamilies.org/foster-care

87 Family for Every Child, The place of foster care in the continuum of care choice: A review of the evidence for policymakers, London, 2015; www.familyforeverychild.org/wp content/uploads/2015/02/Strategies_for_delivering_safe_and_effective_foster_care.pdf

លដាយឪពកមាយធម មនបមនចាបាចតតរវបតជាការល លែើយតរបតមយរត បដលតតរវបានយកមកពចារណសតមារកមារបដលតតរវបាន

របរកលចញពតររសារររសខលែលនល�ើយ។ រដឋនមយៗមានការទទលខសតតរវកននងការលជលតមើសការបថទាជារនរនារ លដើមបធានាថ

លសចកតតរវការជាលកខណៈររគលររសកមារនមយៗតតរវបានលលែើយតរ។ ចណចលនះ មានភាពចាបាចណស លរើរតលៅលលើទដឋភាព

បដលការបថទាលដាយឪពកមាយធម តរបហលជាពសកសមសតមារតររកមារទាងអសលដាយសារលហតលលសងៗជាលតចើន។

ឧ. កមារវយជទង កមារបដលបានធល�ើងលៅកននងររោកាសជាតកម ដចជាមណឌលបថទាកមារ អនកចាកលចញពការលមើលបថ កមារ

រសលៅតាមចលញចើមលែជវ ឬកមារចលចតសទលតចើន រពបមនសទធបតោចបានទទលកបនលែងសាកលៅកននងតររសារលនាះល�ើយ លហើយ

ពកលរកពចងបានដលចនះបដរ។ ការចាររងខឱយលតរើការចញចរមលដាយឪពកមាយធម ជាដលណះតសាយសតមារកមារទាងអស រជា

ទលងវើដតរថយតរថន លហើយរតបតតរថយតរថនបថមលទៀត កននងករណបដលអនកបថទាជាឪពកមាយធមបានទទលការវាយតនមលែ

ពដតដល ការទទលការរាតទមនតររតរាន លហើយមានការលមើលខសតតរវតចតច។

លរោចលមើលលឃើញោងចបាសអពរណតរលោជនននការបថទាលដាយឪពកមាយធម លរើលតរៀរលធៀរជាមយការបថទាលតរៅលែជវការ

លដាយរាមនការរាតទតររតរាន ឬការបថទាលៅមណឌលបថទាកមារ។83 លនះលហើយជាមលលហតបដលតតរវលធវើឱយការអភវឌឍនវតរពនធ

ការបថទាលដាយឪពកមាយធមលោយបានរងមា លហើយតររដណរលលើតរលទសទាងមល។ អនសាសនខាងលតកាមលនះលតការ

យកចតទកលលើការអភវឌឍការបថទាលដាយឪពកមាយធម តាមរយៈការសារនារបនមលលើលសវាបដលមានតសារនាលពលរចចនរបនន។

ឧ. អងគការមលែរឫសស រមជាមយអងគការចនន ៤ ដនទលទៀតមាន អងគការកមារកននងតររសារ អងគការជហានដរង អងគការ Mother’s Heart

នងអងគការ Prison Fellowship (លរលតចើនលៅថលជើងខាងទាងតបា) លលសវាការលមើលបថទាលដាយឪពកមាយធមកននងតរាមាន

ោសនន កននងសមាមាតតភារលតចើនលលើសលរ។ អងគការដនទលទៀតលធវើការលលើការបថទាលដាយឪពកមាយធមរយៈលពលខលែដចជា អងគការ

មលែរតាបាង អងគការកមាររករាយ អងគការមតសមាញ នងអងគការកលយាណមត ចបណកអងគការ FI លលសវាបថទាដលឪពកមាយធម

ទលទលាយ លដាយមានការលចលើមរនតលដាយប�កសតមារទារកតតរវលរលបាះរង លៅកននងកចចសហការជាមយមនទៃរលពទយកមារ

អងគរ។84 CCT លកមវធបថទាលដាយឪពកមាយធមតសរជាមយកមវធរកសាចណងតររសារ នងកមវធរតងរររតងរមកមារឱយលៅ

ជាមយតររសារ។85 អងគការកមារលៅកននងតររសារ86 លលសវាការបថទាលដាយឪពកមាយធមោងទលទលាយ ចារតាងពលសវា

កននងតរាមានោសននរហតដលលសវារយៈលពលបវង។ ថវលរើអនកលលសវាការបថទាលដាយឪពកមាយធមនមយៗមានទតមងតរតរតការ

ខសៗរាក របនកតាឯកភាពរាជាមលដាន រពកលរមានជលនឿលលើសារៈសខានននការបថទាលៅតាមតររសារ បដលតតរវបាន លែនះរញង

លៅកននងកមវធការលធវើសមាហរណកម ការបថទាលដាយសាចញាត នងការបថទាលដាយឪពកមាយធមររសពកលរ។ កតាជរញទរកចត

កោចទទលបានពការអនវតតរករលដាយសកានពលររសពករាត កដចជាពយទធសាសបដលោចអនវតបានជាលកខណៈអនរជាត

លដើមបអភវឌឍតរពនធការបថទាលដាយឪពកមាយធម។87 លយើងកបានដរងងបដរថ ជាឧទាហរណ អងគការ Care for Children លធវើការជាមយ

FCF តតរវបានតររលភារកចចឱយលធវើការលដាយល ជាមយមណឌលបថទាកមារររសរដឋ លដើមបដាកឱយមានតរពនធការបថទាលដាយឪពក

មាយធមលៅកននងរយៈលពល ១៨ បខខាងមខ។

52


បណនាឱយមានតករខណឌការងារ នតកមថកជាតសពការបថទា លដាយឪពកមាយធមជាបនកមយ ននការការោរសខមាលភាព នង ការការោរបនកចបារសពវតជង លតជាយសតមារកមារ នងតករខណឌ លរាលនលោបាយ

ការលលសវាការបថទាលដាយឪពកមាយធមតតរវបានតតរស

តតាយនាមខ លដាយអងគការសងគមសវលដលតចើនសនធរកសនារ

លដាយកននងលនាះមានលតចើនតរលភទ នងរណភាពននលសវាមាន

លកខណៈបរលែកៗរាោងខាង។ សមបបតលពលបដលមានវតមាន

លរាលនលោបាយររសរដាភបាល លដើមបលធវើរទដានលលើការ

អនវតក របនលរាលនលោបាយទាងលនះោចមានការលបាក

លដើមបអនវតជាកបសង។

ឧ. លពលបដលតកសង ស.អ.យ តតមរវឱយលតរើតបាសទតមង

សាមញញទាង ២៨ ទតមងទាងអសលនះ តរបហលជាពលែនះរញង

បានតររតរានអពលសចកតតរវការកននងការតររតរងករណ ជា

លទធលលធវើឱយមានអងគការមយចននអភវឌឍតរពនធតសររា

មយលទៀត។ ដចរាលនះបដរ ថវលរើលរាលការណមនទៃរ ស.អ.យ

មានភារកចចតតរវអនមតលៅលលើការដាកកមារនមយៗក របន

សមតភាពររសពករាតលៅមានកតមត លហើយតនាទលនះលមើល

លៅហាកមានលកខណៈបរររដឋបាលលតចើនជាង។ លរើរតលៅលលើ

ភាពសមបជរបររលៅកននងការអនវត លយើងខនសមលអនសាសនថ

ការបានតរមាណ នងការវាយតនមលែលលើ NGO កពងមានតរតរតការ

រចចនរបននទាងអសបដលអនវតកមវធ រមទាងអងគការបររជលនឿ

សាសនាងបដរ លដើមបកណត នងរញរសកមភាពលៅកននង

រយៈលពលខលែ។ ពតមានលនះោចដាករញចជលលៅកននងលសវារញ

ោសយដានថកជាត (សមលមើលអនសាសនទ ៥)។

ST

ការបានតរមាណ នងវាយតនមលែលលើ NGO

បដលកពងបានតរតរតការរចចនរបនន

បដលលធវើកមវធ លដើមបរញរការអនវតមាន

សកានពល។ ការរលងកើតជលតមើសការបថទា

លតចើនតរលភទលៅតាមសហរមន។

MT

ការរលងកើតឱយមានចបារលតជាកលាក

ការបថទាលដាយឪពកមាយធម លដើមបរលពញ

លៅលលើតករខណឌការងារ បនកចបារ នង

លរាលនលោបាយ។

LTវាយតនមលែ នងបកសតមរលឱយរលន

នវជលតមើសការបថទាជាលតចើនលៅតាម

សហរមន។

៨

53

ដចរាលនះបដរ លៅកននងលពលអនារតឆរៗខាងមខ លសវាជា

សកល នងលសវាឯកលទស បដលជយសតមរលដលកមាររសលៅ

ជាមយតររសារកលណើត (សមលមើលអនសាសនទ ៤៖ ការទរសាត

ជទមយ) ចាបាចតតរវបតលតលរាលលៅដចរាបដរ ចលោះកមារ

សតលៅលតកាមការបថទាររសសាចញាត ការបថទាលដាយឪពក

មាយចញចរម ទៃះសាកលៅជាតកមតចៗ។ល។ ការលធវើបររលនះនរង

ដាករញចជលការលលើកកមពសកចចខតខសមាហរណកម (សម

លមើលអនសាសសនទ ៦) នងររគលកបដលតតរវការ រមទាង

តនាទររសររគលក នយមនយ នងការតតមរវប នកការលមនធ

ងបដរ។ ការរលងកើតឱយមានជលតមើសការបថទាលសងៗ ជាលតចើន

លៅថកសហរមនកាយជាបនកមយននតករខណឌការងារបនក

ចបារថកជាត លរើលោងលៅលលើលរាលលៅសមាហរណកម ៣០

ភាររយលៅថកជាត នងបនការសកមភាពជាត។88 ឧ. ទៃះសាក

លៅជាតកម89 កននងសហរមនតរបហលជាចាបាចតតរវអភវឌឍល�ើង

តាមលកខណៈមយ បដលលចៀសវាងការរជរល មះ នងការបករររាង

មណឌលបថទាកមារធៗ បដលរចចនរបននតរតរតការមនបានសម

តសរ។ តពរតការណលនះ តបាកដជាចាបាចលធវើឱយលកើតមាន ទៃះសាក

លៅជាតកមបដលមនធលពក នងមានទហមយបដលកមារោច

ទទលបានការបថទាជាលកខណៈររគល។ កមវធលៅកននងររ Hagar

សតមារការសានតសមបទាលកង បដលតតរវបានលរលកងតរវញច

លែជវលភទ មានកមារចនន ៦ នាកលៅលតកាមោយ ១៦ ឆ កននងទៃះ

សាកលៅជាតកម លដាយមាន “លមទៃះ” ចនន ២ នាក។ ចននលនះ

ហាកមានភាពសមតសរ។ រនតរបនមលទៀត រោចទាញលចញ

ពរទពលសាធនជាវជមានររសទៃះសាកលៅជាតកម ដលណើរការ

លដាយ FI នងអងគការ Community Care First។ ការលឱយមាន

ការរសលៅោកកណលឯករាជយោចពតងករបនមលៅជាកមវធ

88 ឧទាហរណ សមកតសមាលនតវធតរតរតការសងដារ សតមារការរទ នងការលទៃរពមណឌលបថទាកមារលៅកានលសវាលៅតាមសហរមន នងលរាលលៅលធវើសមាហរណកម ៣០% តតរមឆ ២០១៨។ 89 ការបថទាលៅតាមទៃះសាកលៅជាតកមតតរវបានកណតនយមនយថជា “ទតមងមយននការបថទាជនយស លដាយកននងលនាះកមារកននងចននកណត [មនលលើសព ១៥ នាក] តតរវបានដាក ឱយរសលៅកននងររដានតររសារ លតកាមការលមើលខសតតរវររសអនកបថទាមយតកមតចបដលមនជារសាចមជាមយកមារ”។ ទៃះសាកលៅជាតកម តតរវបានដាករញចជលលៅកននងររោកាស កននងសហរមន របនពបមនដលណើរការលដាយសហរមនលទ។ សមលមើលលរាលនលោបាយសពការបថទាជនសសតមារកមារ ឆ ២០០៦។90 ការរាតទទៃះសាកលៅជាតកមតចៗបដលកពងរសលៅអងគការ Hagar៖https://riselearningnetwork.org/resource/supporting-small-group-family-living-at-hagar-cambodias-

recovery-centre-for-sexually-abused-and-exploited-boys/

91 https://friends-international.org/social-services/

92 www.unicef.org/cambodia/Country_kit_Child_Protection_Final_A4.pdf

93 www.relaf.org/Foster%20Care%20in%20Argentina.pdf

94 NSW Children and Young Persons (Care and Protection) Act 1998: www.community.nsw.gov.au/kts/legislation

95 ចបារលលខ ៣៨ សពកមារររសោហវចខាងតបជងលចញឆ ២០០៥៖ www.justice.gov.za/legislation/acts/2005-038%20childrensact.pdf 96 www.bettercarenetwork.org/sites/default/files/Minimum%20Standards%20on%20Alternative%20Care%20for%20Children%20Cambodia.pdf

ថកជាត សតមារកមារបដលពោចដាកឱយសាកលៅកននងតររសារ

បានជានចចជាកាល។

លដាយឈរលលើមលដានននការបានតរមាណបររលនះ សតមារ

រយៈលពលមធយម ចបារលតជាកលាកលលើការបថទាលដាយឪពក

មាយធមររតតរវបានរលងកើតល�ើង លដើមបតររដណរលលើការ

លតជើសលរស ការ គជ គង ការលតតៀមលរៀរច ការលមើលខសតតរវ ការរាតទ

ការតាមដានរន។ល។ ថវលរើតកមរខណឌការងារបនកចបារ នង

លរាលនលោបាយ កដចជាបនការសកមភាពជាត មនចង

កាតពវកចច បានលលើកល�ើងអពការបថទាលដាយឪពកមាយធមក

របនខលែរមសារលមអតននលខតរទដានដចបដលបានលលើកល�ើង

ខាងលដើម ហាកបាតចណចខលែះ លដាយមានការរសរញកបតព

តកសងទទលខសតតរវរលណណះ។ ឧទាហរណននតករខណឌការងារ

បនកចបារ បដលោចលការចងអនលរងាញរមមានដចជា ឧ.

ោហសងទន អសាល នង ោហវកខាងតបជង ។ ដចរាលនះបដរ

លយើងោចតកល�កលមើលជាទលៅលលើឧទាហរណពរទដាន នង

ពធសារនានា បដលោចតចបាចរញចជលលៅកននងលសៀវលៅបណនា

សពការអនវត នងការពនតយតាមដាន (សមលមើលអណសាសន

ទ ៣)។

សតមាររយៈលពលបវង លរើលោងលៅលលើការអភវឌឍននជលតមើស

ជាលតចើនលៅតាមសហរមនជាប នកមយននតករខណឌការងារប នក

ចបារកននងរយៈលពលខលែ ជាការលអ ការពនតយល�ើងវញលរៀងរាល

តបាឆមង ររតតរវបានលធវើល�ើងលដាយតកមការងារឯករាជយមយ

តកម លដើមបកណតរកនវរញតរឈមបដលមានតសារ នងឱកាស

សតមារការបកលមអរបនមលទៀត។

54





រយៈ ទពល

រញ អនកល លសវាការបថទា លដាយឪពក មាយធមទាង អស

១ រញ អនកលលសវាការបថទាលដាយឪពកមាយធមទាងអសបអកលលើ MoU។ល។

២ ដាកពតមានរញចជលលៅកននងរញោសយដាន ទនាកទនងថកជាតររសលសវាលៅកននងកមវធបដល តតរវបានលតជើសលរស (អនសាសនទ ៥)។


២០១៨

រញរលសវា ការបថទាលដាយ ឪពកមាយធម ជាមលដាន

១ ការវាយតនមលែលលើ NGO បដលបានលធវើកមវធ។

២ កណតថ លតើទដឋភាពណខលែះបដលដលណើរការ បានលអ នងវសយណខលែះបដលតតរវការបកលមអ របនម។


២០១៨

ការអភវឌឍ ឱយមានជលតមើស ការបថទាលៅ តាមសហរមន ឱយបានលតចើន ទលទលាយ

១ កណតរកចលនាះតរលហាងលៅកននងការលលសវា លដាយលតរើតបាសរញោសយដានទនាកទនង ររសលសវានានាលៅថកជាត។

២ កណត ថលតើលសវាបដលមានតសារនាលពល រចចនរបននណខលែះទាមទារឱយមានការអភវឌឍ របនមលទៀត។

៣ ពចារណអភវឌឍឱយមានទៃះសាកលៅជាតកមតចៗកននងសហរមន លដើមបលជតមករលណះោសនន សតមារអនកទាងឡាយណបដលពោចយកលៅដាក លៅកននងការបថទាលដាយឪពកមាយធមបាន។

៤ លការរណដះរណលដលអនកលធវើការលៅកននង វសយលនះ (អនសាសនទ ២)។

៥ រលងកើតលសវាជាសកល នងបដលមានការលត លរាលលៅជាកលាក លមនធលដាយរដាភបាល (អនសាសនទ ១)។

តកសង សអយ តកសងសខាភបាល នង តកសងអររ យវជន នង កឡា។

UNICEF, 3PC, FCF

២០១៨ តលៅ

បណនាឱយមានតករខណឌការងារនតកមថកជាតសពការបថទា លដាយឪពកមាយធម ជាបនកមយននការការោរសខមាលភាព នងការការោរប នកចបារសពវតជងលតជាយ សតមារកមារ នងតករ ខណឌលរាលនលោបាយ


៨

55





រយៈ ទពល

លធវើលសចកតោង ចបារលតជាក លាកលៅលលើ ការបថទាលដាយ ឪពកមាយធម

១ រលងកើតកចចតរជតមល លដើមបពភាកសាអពអវបដល តតរវការលៅកននងចបារការបថទាលដាយឪពកមាយធមសពវតជងលតជាយ (ឧ. ការលតជើសលរស ការលតតៀម ការគជ គង ការតាមដានរន ការរងតបាក។ល។

២ ពនតយលលើឧទាហរណរទរញញតពខាងលតរៅ។

៣ លធវើលសចកតោងលខតរទដានចបារ។

៤ ដាករញចជលការពលតរាះលោរលជាមយភារោកពនធទាងអស នងលធវើសខដមនយកម ចបារសខមាលភាពកមារ នងចបារការោរកមារបដលបានលតរាងទក។

៥ សពវ សាយលខតរទដានចបារោងទលទលាយ។

៦ រណដះរណលអនកលដើរតនាទនានាសព ការអនវត។


២០១៩ តលៅ

ដាករញចជល “ការបថទាលដាយ ឪពកមាយធម” آ

លៅកននងលសៀវលៅ បណនា (អនសាសន ទ៣)

១ រលងកើតតកមតររកសាតររកសាលោរលអពអវ បដលតតរវដាករញចជលលៅកននងលសៀវលៅបណនា ការអនវត។

២ លធវើលតសសាកលបងលលៅកននងតរនចនន មយ ឬពរ។


២០១៩

56





រយៈ ទពល

បានតរមាណ លលើជលតមើសការ បថទាលសងៗជា លតចើនបដលមាន មលដានលៅ តាមសហរមន

១ ប អកលលើការរងារយៈលពលខលែតតរវរលងកើតជលតមើស ឱយមានលតចើន។ ការវាយតនមលែជាឯករាជយមយ ររតតរវបានលធវើល�ើងលដើមបកណតរកវសយនានា បដលតតរវការការបកសតមរលឱយកានបតរលន បថមលទៀត។


២០២៣

57


ធានាឱយមានការគតគងហរញញវតន តររតរានសតមារការបថទា លដាយឪពកមាយធម លដើមបអនវត តករខណឌការងារប នកចបារ នង លរាលនលោបាយ

ការអនវតបនការសកមភាពជាត នងរញញតលតជាកលាក

លលើការបថទាលដាយឪពកមាយធមបានតរករលដាយលជារជយ

សតមាររយៈលពលខលែ រទាមទារនវការលរជាចតររជាទកត

សមាលពរដាភបាលទាកទងជាមយការចាតកញចរថវកា។

ថវលរើតរបហលជាពោចមានការចាតកញចរថវកាភាមៗក របន

រដាភបាលររបតលធវើការភាមៗលឆពះលៅលធវើោងណឱយមាន

ការចាតកញចរថវកាតររតរានលៅកននងរងវងរដាភបាល បដល

ោចយកមកអនវតសតមាររយៈលពលបវង។ ដចរាជាមយរណ

តរលទសទាងអស បដលការដកកមារលចញពមណឌលបថទាតតរវ

បានលធវើបនការ នងអនវតមានដចជា តរលទសអសាល Azer-

baijan ោសកណល តររ នងសហរដឋោលមរក ចាបាចតតរវបត

មានការពចារណលៅលលើរនទៃនកចណយបដលោចលកើតមាន។97

មយាងលទៀត កចាបាចតតរវមានការលតតៀមលរៀរចឱយបានតររតរាន

ជាមន សតមារអនកតរករវជាជវៈោជព តររសារ នងកមារងបដរ។

ជាការលអរត តររសារ ឪពកមាយធម ររបតបានទទលតបាកកនតម

ឧរតមភដចរាលនះងបដរ សតមារការចណយជាកបសង នង

លសវាររសពករាត។ ការរងនថលែលសវា រមទាងតបាកលរៀវតស នង

ការធានារាររងសខភាព/ធានារាររងលសាធននវតន ជាលទធ ល

ោចមានអនកដាកោកយកានបតលតចើន នងមានរណភាពការបថទា

កានបតខពស។98 លទាះោងណក តបាកឧរតមភពររកាយជាកតា

លលើកទរកចតចមបង លដើមបកាយជាតររសារឪពកមាយធមលនាះ

ល�ើយ។99

ST

លធវើការលឆពះលៅការចាតបចងកញចរថវកា

សតមារតរពនធការបថទាលដាយឪពកមាយធម

លៅថកជាត។

MT

លលើកទរកចតអនកលដើរតនាទសងគមសវល

ឱយដាករញចជលសកមភាពនានា បដល

នរងធានានរនរភាពតាមរយៈសហតរាស

សងគម រមទាងតាមរយៈតររសារឪពក

មាយធម។

LT

រលងកើតតរពនធការបថទាលដាយឪពកមាយធម

ជាររសរដឋ លដាយមានការជលលសវាព

ខាងលតរៅតាមការចាបាច។

ការចាតថវកាសតមារតរពនធការបថទា

លដាយឪពកមាយធមថកជាត រមទាងការ

លតបាកឧរតមភកណតលដាយចបារ។

៩

97 Building and Reforming Child Care systems in Central Asia, Azerbaijan and Turkey Second Central Asia Child Protection Forum, Report , Bishkek, Kyrgyzstan 12—14 May 2009, p28-32: www.unicef.org/ceecis/Report_CP_Forum_Bishkek_Final_11_Aug.pdf, Foster Care payment US: www.childtrends.org/wp-content/uploads/2013/04/Foster-Care-Payment-Rate-Report.pdf Australian Government Financial Support for Foster Families: www.fostercare.org.au/docs/afca_centrelink.pdf

98 Madeleine Tearse, Love Fostering – Need Pay, a UK-wide survey of foster carers about fees, 2010: www.thefosteringnetwork.org.uk/sites/www.fostering.net/files/public/resources/reports/love_fostering_need_pay_0310.pdf Damien W. Riggs, Paul H. Delfabbro, Economies of Care Remuneration and Recognition in Foster Care, Journal of the Association for Research and Mothering, Volume 10, No1, 2009: www.academia.edu/5418635/Economies_of_care_Recognition_and_remuneration_of _foster_carers

99 ឧទាហរណ កននងករណអងគការមលែរឫសស ពកលរបានទទលទរកតបាក ២០ ដលារលតកាយលពលមយបខៗជានថលែលសវា។ ពកលរទទលបាន ២,៥ ដលារកននងមយនថងៃសតមារកមារមាកៗ សតមារនថលែោហារ នងការចណយដនទលទៀត។

58

ភារលតចើនអនកលលសវាការបថទាលដាយឪពកមាយធមលសទៃើរ

បតទាងអសពរងបអកលលើមលនធពខាងលតរៅ មនថជាជនយ

ឯកជន នងជនយអភវឌឍក បដលោចមានលកខណៈមនតបាកដ

តរជា។ ចាបាចតតរវធានាឱយបាននវឯករាជភាព នងសនសខ

បនកហរញញវតន។ កននងចលណមអនកលលសវាទាងលនះ មានអនក

លលសវាបតមយចននតចរលណណះ បដលបានអនវតវធានការ

លដើមបធានានរនរភាពហរញញវតន លដាយកននងលនាះអងគការ FI ជា

អនកនាមខលរ ដចជាតាមរយៈលភាជនយដាន នងមណឌលរណដះ

រណលវជាជវៈររសខលែលនជាលដើម។ លកខណៈបររលនះលធវើឱយ

កមពនជាសតកននងសានភាពតរឈមលតរាះថក តរសនលរើចរន

មលនធតតរវបានរបងវរលៅកបនលែងលសង។ លហតលនះសតមាររយៈ

លពលមធយម លយើងខនសមលអនសាសន ឱយសងគមសវល

វនលោរលលើសហតរាសសងគមដចជា កបនលែងបថទាលពលនថងៃ

សតមារកមារជាលដើម100 នងការលលសវាសតមារជនពការ

ជនចាសជរា នងជនងាយរងលតរាះដនទលទៀត បដលោចជយ

រលងកើតឱកាសការងារងបដរ។ លៅតរលទសអសាល បារាង នង

សហរដឋោលមរក អនកលលសវាការបថទាលពលនថងៃលៅតាម ទៃះសត

100 បនការសកមភាពជាត សពការបថទាកមារតច នងការអភវឌឍ ឆ ២០១៤-២០១៨ http://planipolis.iiep.unesco.org/upload/Cambodia/Cambodia_Early_childhood_national _action_plan_2014-2018.pdf បនការសកមភាពជាតពយាោមរលងកើនការចះលមះចលលរៀន នងពតងរងការការោរសតមារកមារោយចារព ០ ឆ ដល ៦ ឆជាពលសសរកមារមកពតររសារតកតក ជនជាតលដើមភារតច នងកមារពការ លហើយចាតោទភាពកមវធមលតយយសកសាសហរមន នងការបថទាកមារតច។

101 Home Day-Care Overview; www.babycenter.com/0_home-daycare-overview_46.bc, http://australianhomechildcare.com.au; European Policy on Early Childhood Educa-tion and Care http://ec.europa.eu/education/policy/school/early-childhood_en, http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/thematic_reports/191EN.pdf

102 Mapping Child Protection Systems in the EU Financial Resources and Budget Allocation: http://fra.europa.eu/en/publications-and-resources/data-and-maps/compar-ative-data/child-protection/budget-allocation

103 Building a national child protection system in Ghana: From evidence to policy and practice: www.unicef.org/protection/files/Ghana_CP_system_case_study.pdf; Building a holistic child protection system, step by step, in the United Republic of Tanzania; http://www.unicef.org/protection/files/Tanzania_CP_system_case_study.pdf

លតកាមការតររតរងោងតតរមតតរវរារោននាកលលសវាដល

កមារលៅលតកាមោយចលសាលាមលតយយលៅកននង ទៃះររសខលែលន។101

សកមភាពទាងលនះ ជយលលើកកមពសការយលដរងអពលសចកតតរវ

ការររសពកលរ លហើយរលតមាងការងារបររលនះជយជរញឱយឪពក

មាយធមោចលធវើការ។ល។ តសរលពលោចរលងកើតចណលបាន

ងបដរ។

សតមាររយៈលពលបវង តរលទសកមពនជាតតរវការភាពជាមាសតរករ

លដាយតរសទធភាពលលើតរពនធការោរកមារ បដលមានដលណើរការលអ

រមទាងភាពជាមាសលលើប នកថវកា ដចលៅតរលទសារលការ រមាន

នងរណតរលទស CEE/CIS ដនទលទៀត102 រមមានដចជា ហាណ

នងតងហសានជាលដើម។103 រដាភបាលររបតជាអនកនាមខលរលៅ

កននងតរពនធតរករលដាយនរនរភាព បដលមានតរតរតការលៅថក

កណល បដលអនញតឱយោចជលលសវាពខាងលតរៅកននងករណ

ចាបាច។ ទាកទងជាមយការបថទាលដាយឪពមាយធម ការងារលនះ

ររមរញចជលទាងការពចារណលលើការរងតបាកឧរតមភ តាមការ

កណតលដាយចបារ សតមារអនកលការបថទាងបដរ។

59

104 https://www.unicef.org/protection/files/UNICEF_CP_Benchmark_proposal_integrated_final_report_rev.pdf





រយៈ ទពល

លចលើមការងារ លលើការចាតកញចរ ថវកាសតមារ តរពនធការបថទា លដាយឪពកមាយ ធមលៅថកជាត រមទាងការល តបាកឧរតមភតាម ការកណតលដាយ ចបារ

១ លធវើការជាមយអនកលសដឋសាសបនកមារវទយា (អនសាសនទ ២) ការងារសងដាររ ររសយនលសហវ104 នងការលចលើមរនតការ តសាវតជាវដនទលទៀត លដើមបលលើកកមពស នទៃៈ នលោបាយឱយមានថវកាជាត។

២ រណនាការចណយននការបថទាកននងទតមងលសងៗ នងធនធាន/ការចាតបចងជាថបដលចាបាច។

៣ លធវើបនការការចណយននរាលទតមងទាងអស ននការបថទាសមតសរ រមទាងតបាកឧរតមភ តតមរវលដាយចបារសតមារការបថទាលដាយឪពកមាយធម។

៤ រលងកើតយទធសាសការតសមតជាមយតកសង ហរញញវតន។

តកសង ស.អ.យ នង តកសងហរញញវតន។

UNICEF, 3PC, FCF

២០១៨ តលៅ ដល ២០២៣

ធានាឱយមានការគតគងហរញញវតនតររតរានសតមារការបថទា លដាយឪពកមាយធម លដើមបអនវតតករខណឌការងារបនកចបារ នងលរាលនលោបាយ


៩

60





រយៈ ទពល

លលើកទរកចត នរនរភាព អនកលលសវា សងគម

១ លធវើការវភារលសចកតតរវការននរមាតការលលសវា កននងសហរមនបដលោចរលពញរបនមលដាយ សហតរាសសងគម។

២ តាកបតង នងរាតទសហតរាសសងគម ការល លសវាកននងទតមងមនរកលចលណញ។

៣ រលងកើតលសវាកននងមលដានលៅតាមទៃះ នងតាម មណឌលដចជា មណឌលបថទាលពលនថងៃ ECEC ោហារលលើរលទះរញជនពការ។ល។

៤ លការរណដះរណល លដើមទន នងការរាតទ ជាលដើមដលោជវកមខាតតច។

តកសង ស.អ.យ។ UNICEF, 3PC, FCF, local business community

២០១៩ តលៅ





រយៈ ទពល

រលងកើតតរពនធ ការបថទាលដាយ ឪពកមាយធម លៅទទាង តរលទស

១ រលងកើតតរពនធទទលសាលរណភាពថក ជាតសតមារអងគការបដលលលសវាការបថទា ដលឪពកមាយធម។

២ រលងកើតតរពនធលមើលខសតតរវ ពនតយតាមដាន នងវាយតនមលែ។

៣ ធានាឱយមានការចាតកញចរថវកា សតមារ កមវធបថទាលដាយឪពកមាយធម រមទាងធាត ទាងអស ចារតាងពការលតជើសលរសរហត ដលការចាកលចញពការបថទា។


២០២៣ តលៅ

ដាកឱយមាន តបាកឧរតមភ បដលតតមរវ លដាយចបារ លដើមបតររដណរ លលើលសចកតតរវ ការររសកមារ នងតបាកកនតម សមាតរឪពក មាយធម

១ រណនាការចណយននតតមរវការររសកមារលដាយ ោតសយលៅតាមោយ នងសមតភាពររស ពកលរ។

២ ពចារណរចនាសមពនធ លតបាកឧរតមភបដល

តតមរវលដាយចបារ បដលលតរើតបាសលដាយ អងគការ សងគមសវលកដចជាលៅកននងរណតរលទស ដនទលទៀត បដលោចលជាជនយបនករនត។

៣ តពមលតពៀងរាលលើចននទរកតបាកឧរតមភកណត លដាយចបារសតមារតរលទសកមពនជា (កមារ នងអនកលមើលបថ)។

តកសង ស.អ.យ នង តកសងហរញញវតន។

UNICEF, 3PC, FCF

២០២៣

61


រោកលកខណៈសមបតតររតរាន ដលអនកតរករវជាជវៈ លដើមបោច រាតទអនកលមើលបថលដាយឪពកមាយចញចរមកននងតនាទជាអនកល ការបថទាកមារ

របនមលៅលលើអនសាសនលការរម ការរណដះរណលលត

លរាលលៅ សតមារអនកតរករវជាជវៈោជពលធវើការជាមយតររសារ

ឪពកមាយធម រជាការចាបាចណស។ លយើងខនសមលលើកទរកចត

ដលអនកលលសវាការចញចរមរបាច លដាយឪពកមាយធមទាង

អសបដលមានសកមភាពការរណដះរណលនទៃកននង ថវតបតបត

មានខលែរមសារ នងរណភាពខសៗរាក អវបដលមានសកានពល

រតលនាះ រការលធវើល�ើងនវវរគរណដះរណលរមរា ដចជាវរគ

រណដះរណលលរៀរចល�ើងលដាយ 3PC នងនដរ FCF បដលលយើង

បានកតសមាលលឃើញនវចណចសទដឋនយម លដាយមានការ

ដាករញចជលអនកលដើរតនាទរដាភបាលលៅកននងករណមយចនន

ងបដរ។

លទាះោងណក លៅមានការខវះខាតការរណដះរណល បដល

មានលកខណៈជារទដាន លដាយពមានតតមរវជាអរបររមា បដល

តតរវអនវតចលោះតររការរណដះរណលលនាះលទ។ លយើងខនសម

លអនសាសន លៅកននងរយៈលពលខលែ ឱយមានការរណដះរណល

បដលមានរចចនរបននលៅថកកណល លដើមបអភវឌឍកមវធសកសា

សពវតជងលតជាយ សតមារអនកតរករវជាជវៈោជពការបថទា

ជនសសតមារកមារទាងអស។ ការងារលនះោចតតរវបានលធវើល�ើង

ជាបនកមយននការលធវើរញ អនកលលសវាបថទាលដាយឪពកមាយ

ធមទាងអស (អនសាសនទ ៨)។ ឧ. អនកតរករវជាជវៈោជព

ចាបាចតតរវទទលបានការរណដះរណលសពការវាយតនមលែលៅ

លលើលសចកតតរវការបនកការអភវឌឍខសៗរាររសកមារកននង

លកខណៈជាររគល (សខភាព អររ លែជវចត សងគម វរបធម នង

សាមរត) កដចជាការរញចរជាសាពរនវទតមងរទដាន បដលតតរវ

ST

ការដាកការរណដះរណលសតមារអនក

តរករវជាជវៈោជពការបថទាលដាយឪពកមាយ

ធមបដលមានរចចនរបននលៅថកកណល។

ការអភវឌឍកមវធសកសារទដានសតមារ

អនកតរករវជាជវៈោជពបនកការបថទាលដាយ

ឪពកមាយធម។

MTការរណដះរណលនរងតតរវលធវើល�ើងតាមរយៈ

តកមអនកតរករវជាជវៈោជពចលត។

LT ការរលងកើតការរណដះរណលវជាជវៈ។

១០

62

បានរចនាល�ើង លដើមបចារយកពតមានកននងលកខណៈឯកភាពរា។

ថវលរើធាតចមបងនរងតតរវអនវតចលោះតររការរណដះរណលក

របនការរណដះរណលលនាះតតរវដាករញចជលលទធភាព ោចសតមរ

លៅតាមរររទមលដាននមយៗងបដរ។ អតតរលោជននន

ការរណដះរណលបររលនះ ោចជយលលើកកមពសឱយមានលរាល

វធឯកភាពរា នងជយសតមរសតមរលដលការតរមលទនននយ

ោកពនធបដលនរងតតរវយកលៅដាកចលកននងទនននយលមថកជាត។

ការរលងកើតឱយមានការរណដះរណលលកខណៈសងដារោចតតរវ

បានតតរសតតាយលែជវលដាយសាកលវទយាលយភមនទៃភន លពញ

នងវទយាសានជាតសងគមកចចររសរដាភបាល លដាយមានការ

ជយលតជាមបតជងបនករលចចកលទសពអនកលដើរតនាទបនកសងគម

សវល បដលមានតសារលតកាមការដរកនាររសតកសង ស.អ.យ។

សតមាររយៈលពលមធយម ការរណដះរណល នងកមវធសកសា

ទាងលនះោចតតរវបានសពវសាយ តាមរយៈតកមការងារអនក

តរករវជាជវៈោជពចលត បដលបានការទទលសាលរណភាព

ពដាភបាល តកមចលត “យតធមកមារលមតត”)។ រចចនរបននលនះ

មានសមាជកសហរមនមលដាន លមភម រកនក ររគលបថទា

នងោជាធរជាលតចើន បដលតតរវការពតមាន នងរណនកននងការ

លការជយលតជាមបតជងឱយបានតររតរាន។ តកមការងារចលត

ររសអនកតរករវជាជវៈោជពលនះ ោចរលងកើតឱកាសសតមារ

ការបចករបលកពតមាន ការលលើកកមពស ការយលដរងររសអនក

លៅថកមលដាន នងការដាករញចជលពតមាន/ជនាញលៅកននង

ការងារការបថទាលៅតាមសហរមន បដលមានតសារលៅលពល

រចចនរបនន។ លដាយលហតថ រលានរបដាកសហរមន/តកមរាតទ

សខភាពភមមានវតមានលៅតាមលខតនមយៗ លហតលនះពក

រាតកោចរលងកើនជនាញរបនម លដើមបលការជយលតជាមបតជង

លនះងបដរ។ ជាោទភាពមយ តកមការងារចលតោចសារនា

របនមលលើការងារររសអងគការលសវាសងគមកចចកមពនជា នងអងគការ

សលងាះកមារ បដលកពងកណតអតសញណអនកតរករ

វជាជវៈពរររ លដើមបកាយជាជនរលងាលសតមារការបថទាជនស

លៅតាមលខតនមយៗ។ ជនរលងាលទាងពរររលនះោចកាយជា

តរររលងាល បដលលធវើការជានដរជាមយអនកលការបថទាជា

ឪពកមាយធមមានរទពលសាធន។105 ការងារលនះកជយរលពញ

របនម ចលោះកមវធរណដះរណលលៅតាមសហរមនររស

អងគការសលងាះកមារ សតមារសមាជកសហរមនកននងមលដាន

នងលការរាតទដលឪពកមាយ លដើមបពតងរងសមតភាពររស

ពករាត។106 ចលោះរយៈលពលបវង លយើងខនសមលអនសាសន

ឱយមានការនវតការរណដះរណលលតកាមថកមធយមសកសា

សតមារររគលកលៅកននងនាយកដានសខមាលភាពកមារ នង

ការការោរកមារ កដចជាការរណដះរណលវជាជវៈ លដាយរមទាង

សមាជក រកនក ងបដរ។ កមវធអនកជនយការអនកសងគកចច

រមានលៅកននងរណតរលទសជាលតចើន លហើយោចតតរវបានបក

សតមរលឱយតតរវតាមលសចកតតរវការ នងសានភាពកននងមលដាន107

ការរណដះរណល)។

105 សមលមើលជាឧទាហរណ៖ www.cwla.org/pride-training/

106 ការពតងរងតរពនធសហរមនសតមារការការោរកមារ ៖ https://cambodia.savethechildren.net/sites/cambodia.savethechildren.net/files/library/Brochure_A5_Parenting_FIN _LR2_0.pdf

107 ឧទាហរណលអអពការរណដះរណលនងឱកាសការងារសតមារជនយការសងគម៖ www.hotcourses.com/courses-by-subject/Safeguarding-Children-Course-CPD-Accredit-ed-courses/56621300/; www.hotcourses.com/courses-by-subject/Safeguarding-Children-courses/56642736/; www.psychologyschoolguide.net/social-work-careers/how-to-become-a-social-work-assistant/; http://collegemouse.com/jobs/how-to-become-a-social-work-assistant.html; https://nationalcareersservice.direct.gov.uk/advice/planning/jobprofiles/Pages/SocialWorkAssistant.aspx; https://collegegrad.com/careers/social-and-human-service-assistants អតរទលសៀវលៅសពការអនវតលអ កននងការអនវតការងារសងគមកចច៖ Joe C. B. Leung, The emergence of social assistance in China , Department of Social Work and Social Administration, University of Hong Kong, International Journal Of Social Welfare, 2006, v. 15 n. 3, at 188- 198; http://hub.hku.hk/bitstream/10722/54334/1/133645.pdf?accept=1; Professional Social Work in East Africa: Towards Social Development, Poverty (Ed: by Spitzer, Helmut, Twikirize, Janestic M.), Fountain Publishers, 2014, Good Practices in Social Service Delivery in South Eastern Europe (ed: Elaine Fultz, Martin Tracy), ILO, Geneva, 2004, www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/europe/ro-geneva/sro-moscow/documents/publication/wcms_344663.pdf; Manohar Pawar, Political commitment needed – community social work in the developing countries: Social Work Practice With Local Communities in Developing Countries, Imperatives for Political Engagement;http://sgo.sagepub.com/content/4/2/2158244014538640

63





រយៈ ទពល

លធវើរញការ រណដះរណល ការបថទាលដាយ ឪពកមាយធម ទាងអស

១ លធវើរញការរណដះរណល បដលមាន តសារទាងអស។

២ កណតទដឋភាពនានា បដលររដាកឱយមានជា សងដា នងតរសនលរើមានចលនាះតរលហាង។

៣ រលងកើតការរណដះរណលអរបររមាសតមារ អនកលលសវាការបថទាលដាយឪពកមាយធម ទាងអស។


២០១៨

រលងកើតតរពនធ ទទលសាលរណ ភាពសតមារអនក លលសវាការ បថទាលដាយឪពក មាយធម

១ លវរគរណដះរណល។

២ វាយតនមលែ នងទទលសាលរណភាពអនកល លសវា បដលបានអនលលាមតាមការតតមរវកននង ការរណដះរណល។


២០១៨

បណនាឱយ មានកមវធសកសា សតមារអនក តរករវជាជវៈ លធវើការជាមយ តររសារឪពក មាយធម

១ វាយតនមលែការរណដះរណល។

២ បកលមអ នងបកសតមរលការរណដះរណល ឱយកានបតរលន។

៣ ពចារណដាកឱយមានការរណដះរណល ជាកាតពវកចច (ឧ. រតជាវរគសកសា ឬរត ជាលមាង។ល។)។


២០១៨

រោកលកខណៈសមបតតររតរានដលអនកតរករវជាជវៈ លដើមប ោចរាតទអនកលមើលបថលដាយឪពកមាយចញចរមកននងតនាទល ការបថទា


១០

64





រយៈ ទពល

អនវតវរគ រណដះរណល សងដា

១ រលងកើតបនការអនវតថកជាតសតមារ ការរណដះរណលសងដា។

២ លតរើតបាសតកមការងារចលត លដើមបលការ រណដះរណលនាលពលដរង។

៣ ដាកការរណដះរណលសងដាជាបនកមយ ននកបណទតមងថកជាត។


២០១៩-២០២០





រយៈ ទពល

រលងកើតការ រណដះរណល វជាជវៈ (អនសាសន ទ ៣)

១ រលងកើតការរណដះរណលវជាជវៈសតមារ ឪពកមាយធម នងអនកតរករវជាជវៈលៅតាម តរធានរទជនាញឯកលទស (ឧ. កមារ មានតតមរវការពលសស លសចកតតរវការសនរសាមញ ការរលលាភរោន នងការរលភលែចកមារ ឧតកដឋកមតាមតរពនធអនលធើលណត។ល។

២ លការរណដះរណលវជាជវៈដលអនកតរករ វជាជវៈកននងមលដាន សមាជក រកនក។ល។


២០២៣ តលៅ

65


អនកបថទាជាឪពកមាយធម៖ ធានាឱយមានការវាយតនមលែ ការលតតៀម នងការរាតទកននងការតាមដាន ឱយបានតររតរាន

អនកតរករវជាជវៈររតតរវបានរោកឱយមានលកខណៈសមបត

តររតរាន លដើមបវាយតនមលែ នងលសទធដលអនកបថទាជាឪពក

មាយធម បដលមានសកានពល កដចជាលដើមបលការរាតទ

បដលចាបាច លដើមបរលពញតនាទលការបថទាររសពកលរ។

អនកបថទាជាឪពកមាយធមររ “តតរវបានលតជើសលរសមានលកខណៈ

សមបតតតរវបានអនមត នងសតលតកាមការលមើលខសតតរវ ចលោះ

ការលការបថទាទាងលនះ” (លរាលការណបណនាអងគការសហ

តរជាជាត)។ រតមកដលសពវនថងៃលនះ អនកលលសវាសងគមសវល

នមយៗមាននតវធនទៃកននងររសខលែលន សតមារការវាយតនមលែ នង

លសទធជាថមងលទៀត រមានកតមតរណភាពខសៗរា។ ការ

វាយតនមលែរហសលលើនតវធតរតរតការររសអនកលលសវាបថទា

លដាយឪពកមាយធមនមយៗជាបនកមយននការលធវើរញសារលពើ

ភណឌ អនកលការបថទាលដាយឪពកមាយធម (អនសាសនទ

៨) រមានភាពចាបាច លដើមបកណតរកការអនវតបដលោចលធវើ

បាន នងមានសកានពល កដចជាចលនាះតរលហាងបដលោចមាន

លៅលពលពចារណលលើរទដានអនរជាតកននងរយៈលពលខលែ។ ការ

វាយតនមលែបររលនះ កោចលឱយរដាភបាលនវររភាពកានបត

តតរមតតរវបថមលទៀតថ លតើការលលសវាបថទាលដាយឪពកមាយធម

មានភាពតររដណរកតមតណ លតោះថពបមនតររលសវាទាង

អសសទធបតបានការទទលសាលរណភាពលនាះល�ើយ។

ប អកលលើការវាយតនមលែរហសលនះ នរងសារនារបនមលលើការអនវត

តរករលដាយសកានពលបដលមានតសារកននងតរលទសកមពនជា នង

ឧទាហរណថកអនរជាតបដលោកពនធនានា តរពនធបដលមាន

លកខណៈសងដាដហតចតកននងការវាយតនមលែ នងការលសទធ

ដលអនកលមើលបថជាឪពកមាយធម ររតតរវបានអនវត។ រទដាន

អរបររមាសតមារការវាយតនមលែការរណដះរណលលសចកសលតមច

ចតកននងការយកកមារលៅដាកកបនលែងណមយ នងការលមើលខស

តតរវលលើឪពកមាយធម ជាការនោយលដាយប�ក ររសារនា

របនមលលើការអនវតតរករលដាយសកានពលននអនកលលសវា

បដលមានតសាររចចនរបនន ដចជាអងគការទនកចតកមារកមពនជា,

កមារលៅកននងតររសារ FI នងមលែរឫសសជាលដើម។ សងដាទាងលនះ

ST

ការវាយតនមលែរហសលលើនតវធតរតរតការររស

អនកលលសវាការបថទាលដាយឪពកមាយធម

នមយៗកននងតរលទសកមពនជា។

សារនារបនមលលើការងារររសអនកលដើរតបនកសងគម

សវល កដចជាកមវធអនរជាតបដលោកពនធ

ដនទលទៀត។

- តរពនធវាយតនមលែ នងលសទធជាលកខណៈសងដា

ដហតចតររសអនកលមើលបថជាឪពកមាយធម

ររតតរវបានអនវត។

- លសវារាតទលតលរាលលៅសតមារអនកបថទាជា

ឪពកមាយធមររតតរវបានរលងកើតល�ើង។

MT

រលងកើតតកមអនកលមើលបថជាឪពកមាយធមបដល

មានលកខណៈសមបតតររតរាន។

ការដាករញចជលរទដានអរបររមាការលតជើសលរស

លរាលនលោបាយយកកមារលៅដាកនងវធានការ។

សមាហរណកមលៅកននងរទរញញតថៗសព

សខមាលភាពកមារ នងការការោរកមារ។

LT

រលងកើតររសានមយ បដលកននងលនាះការបថទា

លដាយឪពកមាយធមតតរវបានទទលយកតាមរយៈ

សកមភាពការលលើកកមពសការយលដរង។

រលងកើតតករខណឌការងារសតមារការពចារណលលើ

សនកនកននងតរលទស កននងរយៈលពលបវងសតមារ

ករណការបថទាលដាយឪពកមាយធម។

១១

66

ចាបាចតតរវតររដណរលលើជនាញលសងៗ បដលការបថទាលដាយ

ឪពកមាយធមតរលភទលសងៗតតរវការមានឧទាហរណ ដចជាការ

បថទាលដាយឪពកមាយធមសតមារតរាោសនន ការបថទាលដាយ

ឪពកមាយធមសតមាររយៈលពលខលែ ការបថទាលដាយឪពកមាយ

ធម សតមាររយៈលពលបវងការបថទាលដាយឪពកមាយធម លដើមប

លការពយាបាល។

ដចរាលនះបដរ ជាការចាបាចណសបដលការរាតទលដាយអនក

តរករវជាជវៈោជពតតរវបានលជនលៅដលអនកបថទាកមារ

ជាឪពកមាយធមប អកលលើកមវធសកសា បដលមានរចចនរបនន108 នង

ការអនវតជាសកានពលកតមតអនរជាត។109 តររសារធម នងកមារ

រសលៅកននងទៃះតររសារធមតតរវការការរាតទតរលភទដចរាជាមយ

សមាជកដនទលទៀតលៅកននងសហរមនបដរ ដចជាការរាតទបនក

សខាភបាល ការអររសងគមកចច។ល។ ពកលរកតតរវការការរាតទ

ជាកលាក ដចជាកននងករណជាលតចើន កមារសតលតកាមការបថទា

តរបហលជាមានលសចកតតរវការបររឯកលទស ោតសយលដាយ

ការរះទងគចធងៃនធងៃរកនលែងមក ការរលភលែច ការលបាះរងលចាល ររស

ជងជាលដើម បដលពករាតធារជរកនលែងមក (សមលមើល៤ នង៥

៖ការទរសាតជទមយ នងទពរ)។

ដចបានពភាកសារចមកលហើយថ លដើមបអនវតយទធសាសការ

លធវើសមាហរណកម នងការដកកមារលចញពមណឌលបថទាដច

មានសពវនថងៃជាការចាបាចណស បដលតតរវអភវឌឍឱយមានតកម

ឪពកមាយធមមយតកម សតមាររយៈលពលមធយម។ លយើងោច

នោយមយាងលទៀតបានថ តររសារបដលតតរវបានលតតៀមខលែលនោង

តររតរាន លដើមបទទលយកកមារ អនលលាមតាមលសចកតតរវ

ការកននងការយកកមារលៅដាកឱយរសលៅកននងតររសារ លដាយមាន

តរពនធការគជគងសមតសរ។ តសរលពលបដលអងគការកមារលៅ

កននងតររសារមានតកមតររសារធមមយតកម បដលមានរារលៅរន

តររសារកពងរងចាភារលតចើនននអនកលលសវាពមានបររលនះ

ល�ើយ។ កននងការអនវតជាកបសង លយើងលឃើញថ ការអោវនាវឱយ

មានអនកបថទាជាតររសារធមតតរវបានលធវើល�ើងតាមរយៈរណញ

កននងមលដាន ដចជា រកនក លហើយទាលបតមានកមារមានតតមរវ

ការរលណណះ។ លៅលពលបដលតររសារមានលកខណៈសមតសរ

រតតតរវបានលតជើសលរស ការដាកោកយសររសអនកលមើលបថជា

តររសារធម ពបមនជាកតាចាបាចលទៀតល�ើយ។ មនសសមយតកម

ោចលការបថទារលណះោសននជយដលតររសារធមនាលពល

រចចនរបនន លដាយមានអតតរលោជនរបនមបដលពករាតោចតតរវ

បានពនតយតាមដាន នងទទលបានការរាតទមនលពលកមារតតរវ

បានយកលៅដាកលតកាមការបថទាររសពករាត។

លៅកននងករណបដលតររសារធមលតតៀមខលែលនរចរាល លដើមបទទល

យកកមារ រនរងោចលឱកាស លដើមបោច គជគងកមារជាមយ

តររសារបានលដាយសវតភាព (សមលមើល0១៨៖ សារៈសខាននន

ការគជគងលៅកននងសនកន)។ ជាបនកមយននការគជគង រទរញញត

សពការបថទាលដាយតររសារធម ររដាករញចជលរយៈចមាយ

ភមសាសអតររមារវាងតររសារកលណើត ជាមយតររសារចញចរម

លដើមបជយសតមរលឱយមានទនាកទនងជាតរចារវាងកមារ នង

សមាជកតររសារររសខលែលន តរសនលរើការលធវើបររលនះ រជាឧតម

តរលោជនររសកមារ។ លយើងបានទទលពតមានថ FCF មាន

រណងអនវតសាកលបងនវរណៈកមការការបថទាជនស បដល

នរងមានមខងារគជគង នងអតតរលោជនននតកបសបភនកឯករាជយ

លតចើនរ។ លៅកននងការរចនារលតមាងសាកលបងលនះ លយើងលជឿជាក

ថ សារនមានសមតកចចទាងឡាយណ បដលមានមខងារកននង

ការគជគង លដើមបោចទទលបានលជារជយបានតតរវបតជាសារន

ររសរដឋ លហើយសមាសធាតររសសារនលនះ រតតរវបានលរៀរច

ល�ើង លដើមបលចៀសវាងទនាសលតរលោជន បដលោចលកើត

មានសកានពល (ឧ. ការតលចញអនក បដលោចទទលបាន

អតតរលោជនពសនកន)។ របនមលលើលនះលទៀត ការចលរមររស

កមារររតតរវបានលលើកទរកចត លហើយររមានវធានការការោរ

សវតភាព លដើមបទរសាតអលពើពករលយ ការលតរើតបាសឯកសារ

បកលែងរនលែ នងការរលលាភរោនបដលោចមានដនទលទៀត។

លៅលពលគជគងរចលហើយ អនកលមើលបថជាឪពកមាយធមចាបាច

តតរវបានទទលការរាតទ លហើយការយកកមារលៅដាកលៅកននង

តររសារលនាះ ររតតរវបានពនតយល�ើងវញជាតរចាលដាយមនទៃរ

108 ការបថទាលដាយឪពកមាយធមររសអងគការ Friend International នងកមវធ 3PC៖ http://mithsamlanh.org/download/fostercare.pdf and KAP Survey, http://3pc-cambodia.org/wp-content/uploads/KAP-on-Foster-Care-Report-Finalized.pdf

109 Maja Laklija : Foster Care Models in Europe, 2011, supporting foster parents: http://www.bettercarenetwork.nl/dl-17382-1-37371/download/pleegzorgmodellen_in_europa.pdf at 24-30

67

110 http://corambaaf.org.uk/info/fostering#rec

ស.អ.យ កននងចលនាះរយៈលពលសមតសរលៅតាមលសចកតតរវការ

នងោយររសកមារនមយៗ។ កននងករណររសអងគការមលែរឫសស

ពករាតចះលៅតររសារឪពកមាយធមកននងមយបខមង។ ការលធវើ

បររលនះ ោចជយទរសាតការលនឿយហតខាង លហើយជយ

កណតលឃើញនវលសវាពលសសនានា បដលចាបាចសតមារកមារ

បដលមានរចចនរបនន។ សកមភាពលនះទាមទារឱយមានអនកជយ

មានការរណដះរណលតតរមតតរវ នងមានលទធភាពចលលៅ

កានពតមានកននងទតមងលសងៗ ដចជារណញទរសពទៃទាន

លហតការណថកជាត ដចបដលបានលសនើល�ើង កមវធតាមតរពនធ

សពវសាយ។ល។ កននងករណការយកកមារដាកតាមតររសារធម

តតរវររាជយចាបាចតតរវមាននតវធ លដើមបលចៀសវាងការយកលៅ

ដាកលៅលតចើនកបនលែង។

ការយកកមារលៅដាកកននងតររសារធមតរករលដាយលជារជយ

ទាមទារឱយមានររោកាសតរករលដាយការរាតទ រមមានដចជា

អនកជតខាងសាលាលរៀន។ល។ លហតលនះសតមាររយៈលពលបវង

លយើងខនសមលអនសាសនឱយមានកមវធលលើកកមពសការយល

ដរងអពការចញចរមលដាយឪពកមាយធម។ ការងារលនះោចជា

បនកមយននកមវធការលតជើសលរសឪពកមាយធម កដចជាការ

លពតមានតបារសហរមន នងអនកតរករវជាជវៈជនយលៅ

កននងមលដានអពការបថទាលដាយឪពកមាយធម នងសារៈសខាន

ននការបដលកមារជាកនធមតតរវបានមនសសកននងមលដានទទល

យក។ លទាះោងណក ការលតជើសលរស នងការរកសាតររសារធម

“លអតររតរាន” សមតសរ រពបមនជាភារកចចងាយតសលលនាះ

ល�ើយ។ លយើងខនសមលអនសាសនឱយយទធសាស បដលតតរវ

បានអនវតលដាយ CoramBAAF110 រមទាងកមវធ លដើមបលតជើសលរស

តររសារបដលមាននទៃៈសកមារមានលសចកតតរវការជាពលសលស

យកលៅចញចរម នងតកមរណញមតភក។

សតមាររយៈលពលបវង រររលងកើតតករខណឌការងារមយ លដើមប

ពចារណលលើសនកនថកជាត សតមារករណការបថទាលដាយ

ឪពកមាយធមរយៈលពលបវង លៅលពលការលធវើបររលនះរជាឧតម

តរលោជនររសកមារ។ កននងករណបររលនះ សនកនកននងតរលទសររ

តតរវបានសតមរសតមរលឱយកាយជាដលណះតសាយអចននយ

ដចបានពពណនាលៅកននងបនកសពសនកនកននងរបាយការណលនះ

(សមលមើលបនកទ ៦)។ ោចមានករណបដលតររសារចញចរម

តរបហលជាតតរវការការរាតទរបនម រមទាងការរាតទប នកហរញញវតន

ងបដរ បដលតតរវបានលឱយរចលហើយលៅដលតររសារធម។

68





រយៈ ទពល

ការវាយតនមលែ រហសលលើនតវធ តរតរតការរ រសអនកលលសវា រចចនរបនន កននង តរលទសកមពនជា

១ លធវើរញនតវធតរតរតការបដលមានតសារ ទាងអស។

២ ការបានតរមាណ នងវាយតនមលែលលើនតវធតរតរតការបដលមានតសារទាងអស។

៣ កណតរកនតវធបដលនរងតតរវរញរ នងចលនាះ តរលហាងលៅកននងនតវធ។

៤ លធវើលសចកតោងនតវធតរតរតការថកជាត។


២០១៨

តរពនធបដល មានលកខណៈ សងដាកននង ការវាយតនមលែ ការល ការអនញត ការពនតយ តាមដាន អនកបថទាជា ឪពក មាយធម

១ កណតរកការអនវត បដលមានតសារនា លពលរចចនរបននសតមារការលតជើសលរស ការវាយ តនមលែ ការរណដះរណល ការយកកមារលៅ ដាក នងការលមើលខសតតរវលលើអនកលមើលបថ ជាឪពកមាយធម។

២ រលងកើតសងដាអរបររមា សតមារការបថទា លដាយឪពកមាយធមតររតរលភទ (តរាោសនន រលណះោសនន រយៈលពលបវង បររការ ពយាបាល។ល។)។

៣ សពវសាយសងដាអរបររមាជនដលភារោក ពនធទាងអស អនកតរករវជាជវៈោជពបដលលធវើការលៅកននងវសយដនទលទៀត (ឧ. សខាភបាល អររ ការជរញការអនវតចបារ តរពនធយតធម។ល។)។

៤ ដាកសងដាលនះរញចជលលៅកននងតករខណឌការងារ បនកចបារថកជាត។

៥ រណដះរណលអនកលដើរតនាទោកពនធទាងអស សពសងដាលនះ។


២០១៨ តលៅ

អនកបថទាជាឪពកមាយធម៖ ធានាឱយមានការវាយតនមលែ ការលតតៀម នងការរាតទកននងការតាមដានឱយបានតររតរាន


១១

69





រយៈ ទពល

រលងកើតឱយ មានតកមអនកបថទា ជាឪពកមាយធម មានលកខណៈ សមបតតររតរាន មយតកម

១ ចះលមះអនកបថទាជាឪពកមាយធម បដល តតរវបានវាយតនមលែ នងរណដះរណល បដលតតរវ បានដាករញចជលលៅលលើរញរងចា លដើមបយក កមារលៅលៅជាមយរាត (តកមអនកលមើលបថ)។

២ លធវើកចចតរជជាតរចាជាមយអនារតអនកលមើលបថ ជាឪពកមាយធម លដើមបលធវើរចចនរបននភាពចលណះដរង នងរណនររសពករាត។

៣ លតរើតបាសតកមបដលតតរវបានលតជើសលរសលនះជា អនកលមើលបថរលណះោសននជយដលតររសារឪពកមាយធម បដលកពងមានតរតរតការរចលហើយ លតកាមការលមើលខសតតរវោងជតសនទធ។


២០១៩-២០២៣





រយៈ ទពល

អភវឌឍររសាន តរករលដាយ ការរាតទសតមារ អនកលមើលបថជា ឪពកមាយធម

១ បណនាឱយមានយទធនាការ លដើមបលតជើសលរស ឪពកមាយធមរបនមលទៀត។

២ អភវឌឍការលលើកកមពសការយលដរងអពលសចក តតរវការររសកមារលៅកននងការបថទាលដាយ ឪពកមាយធម។

៣ លរៀរចសកាសាលាថកជាត នងថកតរន សពវសយលសងៗននការបថទាជនស រមទាង ការបថទាលដាយឪពកមាយធម ងបដរ។

៤ ពចារណលរៀរចសននសទថកតរនសពការ បថទាជនស។


២០២៣ តលៅ

70


កមារ៖ ធានាឱយមានការវាយ តនមលែ ការលតតៀមនងការរាតទកននង ការតាមដានឱយបានតររតរាន

ការវាយតនមលែសពវតជងលតជាយមយលៅលលើលសចកតតរវការររស

កមារជាលកខណៈកមារ រចាបាចណស (សមលមើល ៧. យនការ

ទរសាត)។ ចលោះកមារបដលចលលៅកននងតរពនធការបថទាជនស

កននងការអនវតជាកបសងភារកចចកននងការវាយតនមលែលនះតាមធមតា

លតចើនបតធាកលៅលលើសងគមសវល។ កននងករណកមារតតរវការយក

លៅដាកកននងមណឌលបថទាកមារ ពករាតតតរវមានការអនញត

ជាលាយលកខណអកសរព រកនក អនមតលដាយមនទៃរ ស.អ.យ

នងរញកលដាយតកសង ស.អ.យ លោងលៅតាមបនការ

សកមភាពជាត។ លយើងលឃើញថមនទៃរ ស.អ.យ មានមខងារបររ

រដឋបាលសទធសាធ។ កននងការវាយតនមលែលសចកតតរវការជាលកខណៈ

ររគលររសកមារ តតរវលការពចារណសមតសរលលើទសសនៈ

យលលឃើញររសកមារ លហើយតតរវលលើកទរកចតឱយមានការចល

រមោងសកមររសពកលរលៅតររដណកកាលទាងអសនន

នតវធ។ លនះរជាោទភាពរយៈលពលខលែ។ លពលបដលលឃើញថ

ការបថទាលដាយឪពកមាយធមមានភាពសមតសរសតមារកមាររ

រលងកើតឱយមានលសវាលតតៀមខលែលនជាមនតរករលដាយតរសទធភាព។111

កមារបដលកពងចាកលចញពមណឌលបថទាកមារលៅរសលៅកននង

ររោកាសការបថទាលដាយឪពកមាយធម តតរវការការរាតទ

តររតរានបដលតតរវបានសតមរឱយតតរវលៅតាមលសចកតតរវការ

ជាលកខណៈររគលររសពកលរ នងតតរវបានលរារពតាមោង

សមតសរ។ CCT បានអនវតររការបថទាលៅតាមតររសារ បដល

ោចពតងករបនម នងរញររបនមលទៀតបានលៅកននងតរលទស

កមពនជា។112

លៅកននងតករខណឌការងារតរពនធការបថទាលដាយឪពកមាយធម

ដរងមា លសវាការបថទាលដាយឪពកមាយធមជាកលាកសតមារ

កមារមានតតមរវការពលសសររបតជាោទភាពចលោះមខ (សម

លមើល៥៖ ការបថទារលណះោសនន)។ រញលនះនរងតតរវតររ

ST

វាយតនមលែលសចកតតរវការជាលកខណៈររគល

ររសកមារ រមទាងការពចារណលលើទសសនៈ

យលលឃើញររសពករាតងបដរ។

រលងកើតលសវាការបថទាលដាយឪពកមាយធម

ជាកលាកសតមារកមារមានតតមរវការ

ពលសស។

MT

ដាកឱយមានលសវាការលតតៀមខលែលនោងរងមា

សតមារកមារ តរពនធការចាកលចញពការបថទា

តរករលដាយតរសទធភាព នងយនការោកយ

រណរងបដលមានតរតរតការ។

LT

ការវាយតនមលែលដាយឯករាជយលលើតរពនធ

ការបថទាលដាយឪពកមាយធម នងថលតើ

តរពនធលនះលលែើយតរតាមលសចកតតរវការ

ររសកមារោងណខលែះ។

១២

111 http://fosteringandadoption.rip.org.uk/topics/matching.

112 www.cambodianchildrenstrust.org/family-based-care-model.

71

113 ការសារសទៃងមត KAP លដាយកមវធ 3PC៖ការសារសទៃងមតអពចលណះដរង ឥរោរថ នងការអនវតសពការបថទាលដាយឪពកមាយធម៖ http://3pc-cambodia.org/wp-content/uploads/KAP-on-Foster-Care-Report-Finalized.pdf

114 https://friends-international.org/in-cambodia

115 អនសាសនសពវធលដើមបឱយកមារ យវជន នងតររសារោចអនវតយទធវធបររយកកមារជាមជឈមណឌលសតមារការលដាះតសាយោកយរណរង៖ www.occ.org.nz/assets/Uploads/Reports/Child-rights/Review-of-the-Child-Youth-and-Family-Complaints-Resolution-Policy-and-Procedure.pdf នងការទទលបានលតចើនរតពោកយរណរង៖ www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/273895/getting_the_best_from_complaints.pdf សមលមើលងបដរនវការលសចារនលលើពធសារជាជលតមើស របនមទរសពនតវធការតបាតសយទាកទងនន UnCRC កោចជយកននងការលរៀនសតតរបនម នងការរលងកើតតរពនធថកជាតមយងបដរ៖ www.childrightsconnect.org/connect- with-the-un-2/op3-crc

ដណរលៅកននងបនការអភវឌឍសមតភាព បដលរចចនរបននកពង

តតរវបានពភាកសាជាមយតកសង ស.អ.យ អងគការយនលសហវ នង

ISS។ ការសារសទៃងមត KSP លធវើល�ើងលដាយកមវធ 3PC កននងឆ

២០១៥113 រងាញឱយលឃើញអពការយលដរងនវលសចកតតរវការ

ឱយមានការលការបថទាលដាយឪពកមាយធមតរលភទលសងៗ

កននងចលណមអងគការ នងអនកលមើលបថបដលមានរទពលសាធន

កននងតរលទសកមពនជាជាមយការបថទាលដាយឪពកមាយធម។ ៧៦

ភាររយននអនកល លែើយតរកននងការសារសទៃងមតបានយលតសរថ

កមារមានតតមរវការពលសសោចតតរវបានយកលៅដាកកននងការ

បថទាលដាយឪពកមាយធម។ លែងតាមរយៈរទពលសាធនទាងកននង

តរលទស នងអនរជាតបានរងាញឱយលឃើញនវការលបាកកននង

ការយកកមារមានតតមរវការពលសសលៅដាកលៅកននងការបថទា

លដាយឪពកមាយធម ឧ. ដចជា កមារជនលភៀសខលែលន ឬកមារ

លទសនតរលវសន នងកមារតតរវបានលរលកងតរវញចលែជវលភទ ឬកមារ

តតរវលរជញដរ។ ករណទាងលនះលកើតមានជាពលសសលៅកននង

សានភាពបដលពមានតរពនធការរាតទសមតសរ ដចជាការបថទា

រលណះោសនន ការរាតទលៅតាមសហរមនជាមលដានជាលដើម។

សតមាររយៈលពលមធយម ររដាកឱយមានតរពនធការបថទាសតមារ

ការចាកលចញពមណឌលបថទាតរករលដាយតរសទធភាពមយ។

ការលតតៀមលរៀរចខលែលនសតមារការចាកលចញពការបថទា តតរវបាន

ទទលសាល នងអនវតលដាយអងគការ NGOs ជាលតចើនលធវើការលៅ

កននងតរលទសកមពនជា។ អងគការ FI រជាឧទាហរណដលអមយនន

ការលតតៀមលរៀរចសតមារការចាកលចញពការបថទា លដាយល

ការតររកសាលោរល ការរណដះរណលពលសស នងការអររ

វជាជវៈ លដើមបលតតៀមខលែលនមនសសវយលកងឱយរកចណលចញចរមជវត

កដចជាទៃះោកកណលលែជវ លដើមបជយសតមរសតមរលឱយមាន

ឯករាជយភាព។114 របនមលលើលនះលទៀត យនការរណរងបដលមាន

តរតរតការលអមយររតតរវបានអភវឌឍឱយមាន។ លៅកននងលរាល

នលោបាយសតមារការបថទាជនស សតមារកមារកននងតរលទស

កមពនជាមានតចកបតមយរត សតមារឱយកមារកននងករណសនកនដាក

ោកយរណរងបាន។ ពតមានសពលលខទរសពទៃទានលហតការណ

បដលមានររគលបដលោចទនាកទនងររគលក បដលតតរវបាន

ចាតតាង អនកពនតយតាមដានឯករាជយ ររគលកសងគមកចច ឬ

សមាជកសហរមនោចលជនយដលកមារ កននងការបសវងរក

ជនយ តរសនលរើចាបាច។ រដាភបាលតរលទសញជលហសបលន នង

ចតកភពអងលរលែសលឧទាហរណអពតរពនធោកយរណរងសពវ

តជងលតជាយ។115

លៅកននងតករខណឌការងារតរពនធការបថទាលដាយឪពកមាយធម

ដរងមាការវាយតនមលែលដាយឯករាជយលលើតរពនធការបថទាលដាយ

ឪពកមាយធមទាកទងជាមយលសចកតតរវការររសកមារររ

តតរវបានលធវើល�ើង សតមាររយៈលពលបវង (សមលមើលអនសាសន

ទ ៨)។

72





រយៈ ទពល

ការវាយតនមលែ ជាលកខណៈររគល លៅលលើកមារ

១ លរៀរចតរពនធចងតកងឯកសារ លដើមបវាយតនមលែ លសចកតតរវការជាលកខណៈររគលររសកមារ លដើមបលតតៀមលរៀរចបនការការយកកមារលៅដាកលតកាមការបថទាលកខណៈររគល នងលការរាតទរន។

២ វាយតនមលែលសចកតតរវការររសកមារលៅកននងមណឌលបថទាកមារ (សមលមើលអនសាសនទ ១៦)។

តកសង ស.អ.យ តកសងសខាភបាល នង តកសងអររ យវជន នង កឡា។

UNICEF, 3PC, FCF

២០១៨

លលើកទរកចត ឱយមានការចលរម ររសកមារលៅ កននងការលធវើបនការ ករណ (សម លមើលអនសាសន ទ ៦)

១ រលងកើតការរណដះរណលសតមារអនកតរករ វជាជវៈោជពសពនតវធកមារលមតត។

២ លធវើលសចកតោង កមារលមតតសពសទធកមារ លដាយទាញលចញពសមារៈ បដលមានតសារនា លពលរចចនរបនន (ឧ. ការតណង ោកយរណរង ។ល។)


UNICEF, 3PC, FCF

២០១៨

អភវឌឍការបថទា លដាយឪពក មាយធមសតមារ កមារមានតតមរវ ការពលសស

១ ចាតធនធានរបនម សតមារឪពកមាយធម បដលលមើលបថកមារមានតតមរវការពលសស នងតតមរវការសនរសាមញ។

២ រលងកើតការរណដះរណលឯកលទស នងការ លមើលខសតតរវសតមារពករាត

៣ លការរាតទ នងលសវាជនយទាងសតមារកមារ ទាងសតមារអនកលមើលបថជាឪពកមាយធម។

៤ ចាតបចងឱយមានឧរករណ នងររការបដល តតរវការ។

៥ វាយតនមលែលលើការលលសវាកននងមលដាន លដើមបធានាលទធភាពទទលបានលសវាសខាភបាល នងការអររ។

៦ ធានាឱយមានលសវាការបថទារលណះោសនន (សមលមើលអនសាសនទ ១១)


UNICEF, 3PC, FCF

២០១៨ តលៅ

កមារ៖ ធានាឱយមានការវាយតនមលែ ការលតតៀម នងការរាតទកននង ការតាមដានឱយបានតររតរាន


១២

73





រយៈ ទពល

បណនាឱយមាន លរាលនលោបាយ ជាតសពការ ចាកលចញពការ បថទា

១ លធវើរញអពលសវាបដលមានតសារនាលពល រចចនរបនន សតមារអនកចាកលចញពការបថទា។

២ កណតរកការអនវតតរករលដាយសកានពល នងចលនាះតរលហាងបដលមាន។

៣ រលងកើតលសវាថកជាតសតមារអនកចាកលចញ ពការបថទា។

៤ រណដះរណលអនកលលសវា នងអនកតរករ វជាជវៈោជព លដើមបលលសវាលតកាយការ បថទា នងលសវាតាមដានរន។


២០១៩ តលៅ

រលងកើតយន ការរណរងទទាង តរលទស

១ លធវើរញអពយនការរណរងបដលមានតសារ នាលពលរចចនរបនន។

២ កណតរកការអនវតតរករលដាយសកានពល នងចលនាះតរលហាងបដលមាន។

៣ រលងកើតយនការោកយរណរងថកជាត នងពចារណឱយមានការរោលយពលរដឋសតមារកមារ។

៤ លរៀរចខលែលនអនកតរករវជាជវៈោជព នងអនកសតរចតឱយទទលរណរងពកមារ។

៥ នតវធោកយរណរងនរងតតរវបានសពវសាយជន ដលកមារ នងអនកលដើរតនាទនានា។

៦ ជាបនកមយននការរណដះរណល តតរវកណតថ លតើលធវើោងណលដើមបទរសាត នងលលែើយតរ ចលោះករណការរលលាភរោន។


២០១៩-២០២៣





រយៈ ទពល

ការវាយតនមលែ លដាយឯករាជយ លៅលលើតរពនធ ការបថទាលដាយ ឪពកមាយធម

១ ជាបនកមយននការវាយតនមលែលដាយឯករាជយលៅ លលើតរពនធការបថទាជនស (អនសាសនទ ៨) តតរវ លតការយកចតទកដាកជាពលសសលលើការ រលពញមខងារររសតរពនធការបថទាលដាយឪពក មាយធម។

តកសង ស.អ.យ តកសងសខាភបាល នងតកសងអររ យវជន នង កឡា។

UNICEF, 3PC, FCF

២០២៣ តលៅ

74

សនកន៖ ការរកទ�ើញ នអនសាសនការអភវឌោឍ សមតថភាព

០៤

រដឋតតរវយកចតទកដាកជារញោទភាព លធវើោងណចាតតាងឱយមានវធានការសមតសរ លដើមបជរញកមារឱយសតកននងការបថទា

ររសតររសារកលណើតររសខលែលន។116 តរសនលរើពោចរកសាកមារឱយសតកននងការបថទាររសតររសារកលណើតររសខលែលនបានលទ រដឋតតរវខតខ

ឱយអសលទធភាព លដើមបបសវងរកដលណះតសាយសមតសរ នងជាអចននយដនទលទៀត រមទាងការបថទាលដាយសាចញាត ការបថទាលដាយ

ឪពកមាយធមរយៈលពលបវង លដាយពចារណលលើឧតមតរលោជនររសកមារ (សមលមើលបនកទ ៣) នងសនកន។ ឧតមតរលោជន

ររសកមារតតរវបតជាការពចារណចមបងរតលៅកននងសនកន។ សនកនលៅចញចរម ររបានទទលការអនញតពោជាធរមានសមតកចច

បដលបានកណតលឃើញថ សនកនលនាះរោចអនញតឱយលធវើល�ើងបាន។117 សនកនតររដណរលលើនតវធសនរសាមញជាលតចើនបដលររ

លលែើយតរចលោះលសចកតតរវការររសកមារតតរវមានតរសទធភាពចណយ នងទានលពលលវលា។

កននងតរលទសកមពនជា សនកនតតរវបានតររតរងលដាយចបារមយចនន ដចជាតកមរដឋរបលវណចបារសពនតវធរដឋរបលវណមនបមនជារណរង

វវាទចបារសពសនកនអនរតរលទសឆ ២០០៩ រទរញញតនានា (ដចជា តរកាស )118 នងលសចកសលតមចដនទលទៀត (លសចកពនយលសព

សនកនកននងតរលទស ឆ ២០១៦)។ អនសាសនរនលែរះលៅចណចលនះ រតតរវអនវតតករខណឌការងារបដលមានតសារនាលពលរចចនរបនន

បដលមានការអភវឌឍនល�ើងកននងកតមតររជាទកតសមាល ថវលរើដចមានការរញកខាងលតកាមថ លៅមានចលនាះតរលហាង

មយចននបដលចាបាចតតរវលលែើយតរ។ រដាភបាលររលធនធានមនសស នងធនធានសមារៈបដលចាបាច នងការរណដះរណល

អនកតរករវជាជវៈោជពបដលនរងអនវតរទរញញតចបារ (សមលមើលអនសាសនទ ១)។ របាយការណររសលយើងប នកលនះ រងាញជន

អពអនសាសនទលៅទាកទងជាមយសនកនកននងតរលទសង នងអនរជាតង។ បនកលនះលរៀររារលមអតអពសនកនកននងតរលទស នង

សនកនអនរជាតងបដរ។

116 រពវកថននអនសញទតកឡាលអ ឆ ១៩៩៣ 117 មាតតា ២១ នន UNCRC 118 សមលមើល ០។

© C

CT C

ambo

dia/

2016

75


ពតងរងកចចសហតរតរតការនទៃកននង រវាងតកសងនានាបដលោកពនធ កននងនតវធសនកនជាពលសស រតកសង ស.អ.យ នងតកសងយតធម

ោជាធរលសងៗជាលតចើនជារោកពនធលៅកននងនតវធសនកន។

លដើមបធានាឱយមានការពចារណលលើឧតមតរលោជនររសកមារ

ជាការសខានខាងណសបដលោជាធរ សារន អនកតរករវជាជវៈ

ោជពទាងអស មានការសតមរសតមរល នងសហតរតរតការរា

លអលៅកននងតរតរតការតរចានថងៃ។

មានឧទាហរណោងចបាសលាសសអពកចចសហតរតរតការ

រវាងតកសងលសងៗររសកមពនជា ដចជាសកាសលាលរៀរចល�ើង

លដាយតកសង ស.អ.យ លតកាយលពលលរសកកមររសតកម

តសាវតជាវ នងការលធវើរទរងាញសពលសចកពនយលអពសនកន

កននងតរលទស។ លទាះោងណក កចចខតខទាងអសលនះចាបាចតតរវ

ពតងរងរបនម លហើយកចចសហតរតរតការអនរសារនកននងតរលទស

កមពនជាតតរវបានបកលមអល�ើងរបនមលទៀត។ លដាយប�ក សនកន

កននងតរលទសមនររតតរវបានលមើលលឃើញាថជារញសតមារបត

តកសងយតធម ឯសនកនអនរតរលទសជារញសតមារបតតកសង

ស.អ.យ លនាះលទ។ តកមការងារសមលអនសាសនថ សតមារ

រយៈលពលខលែ ររមានការលមអរបនមលទៀតលៅលលើការយលលឃើញ

សពការបរងបចកការទទលខសតតរវ នងវធសាសននការលធវើ

ការងារលនះ។ តកសងទាងពរមានសល�ងោងសខានកននងអ�នង

ដណកកាលជាលតចើននននតវធសនកន។ លដាយប�ក ការតរកាស

អពលកខណៈសមបតោចឱយសលៅចញចរមបានររសកមារ នង

លសចកសលតមចអពសនកន (ទាងកតមតជាត នងអនរតរលទស)។

តកសង ស.អ.យ រលៅជតរតជាមយកមារ លហើយររលរៀរច

ពតមានសាវតាទាងអស សតមារលសចកសលតមចដមានសារៈ

សខានទាងអសលនះ ចបណកលៅតកមកននងនាមជាោជាធរឯករជយ

នងមានរណវឌឍតររតរាន តតរវលធវើការសលតមចសាពរទាងអស

ប អកលលើពតមាន នងការតររកសាលោរលបដលលលដាយតកសង

ស.អ.យ។

ST

បកលមអកចចសហតរតរតការបនកសារន

តាមរយៈការរណដះរណលពហវសយ

របនមលទៀត។

ចាតតាងឱយមានលៅតកមមយររលៅ

កននងតរននមយៗ បដលលដើរតនាទជាជន

រលងាលសតមាររញសនកន។

MTពចារណលលើការលការតពមលតពៀង

ចលោះអនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៦១

សពនតយានកលកមឯកសារ (Apostille)

LTពតងរងកចចសហតរតរតការតាមរយៈ

រណៈកមាមធការជាតការោរកមារ។

១៣

76

លយើងខនសមលអនសាសនឱយមានវរគរណដះរណលរមរា

របនមលទៀតជាមយោជាធរ តកសង ស.អ.យ លដាយកននងលនាះ

រមមានទាងររគលក នងលៅតកមបដលនរងតតរវលរៀរចល�ើង

លដាយមានការចលរមពតកសងោកពនធនានា ដចជាតកសង

សខាភបាលជាលដើម។ សកមភាពរមរាទាងលនះ ោចលឱកាស

ឱយោចលមើលលឃើញពចមាយ នងទសសនៈវសយតពមទាងអនញត

ឱយោចលតរៀរលធៀររវាងតរពនធលសងៗរាននរណតនមលែ នងវរបធម

ននការតរករវជាជវៈោជព។ ការលរៀរចសកមភាពរមរាោច

លលើកទរកចតឱយមានអនរទនាកទនងរវាងលៅតកម នងររគលក

ជាោជាធរទទលខសតតរវលលើការងារសនកន។ ការអនវតបររលនះ

ោចបានទទលបលែ នងលលើកកមពសការវាយតនមលែកានបតឆរ

រហសបថមលទៀតលលើសណឯកសារ បដលតតរវបានឃតទកតរាន

បតលដាយសារមានទសសនៈយលលឃើញខសរារលណណះ (សម

លមើលអនសាសនទ ៣៖ ការរណដះរណល)។

សតមាររយៈលពលខលែ អនកតណងររសតកសងទាងពរ រតកសង

ស.អ.យ នងតកសងយតធមោចោន នងលលោរលលលើ

របាយការណលនះ ចលរមកននងការលធវើរទរងាញ នងកចចពភាកសាត

មលអពឯកសារលនះ លហើយតពមលតពៀងរាលលើបនការសកមភាព

រមរាមយ។

សតមាររយៈលពលខលែ លយើងតរលមើលលមើលលឃើញថ តកសងយតធម

ចាតតាងឱយមានលៅតកមមយតកមតច លដើមបលធវើជាជនរលងាល

លលើរញសនកនលៅរាជធាន នងលៅតាមតរនលសងៗ។ លៅតកម

ទាងអសលនះោចបានទទលការរណដះរណលពលសសសអព

សនកនកននងតរលទស។ អតតរលោជនមយននតរពនធលនះ រលដើមប

រនយសកានពលននការអនវតខសចបារឱយលៅទាររតជា

អរបររមា កននងលនាះរមទាងការរនលែឯកសារបដលជាកងវលរន

លកើតមានសតមារភារោកពនធជាលតចើន។ មនសសមយចននបាន

កតសមាលលឃើញថ វធមយបដលោចលធវើបាន លដើមបជមនះលលើ

រញការរនលែឯកសារ រឱយរដាភបាលពចារណកននងការលការ

តពមលតពៀងលៅលលើអនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៦១ សព

នតយានកលកមឯកសារ (Apostille)។119

សតមាររយៈលពលមធយម/បវង រណៈកមធការជាតសតមារ

កមារ (សមលមើល១) ោចជាសារនរនលែរះ លដើមបបកលមអកចច

សហតរតរតការរវាងតកសងនានា។ ឧ. លៅតរលទស Lithuani

មានតកមតររកសាតរហាកតរបហលរាលនះបដរ (រមមានសមាសភាព

អនរដឋមនតកសងសនសខសងគម នងការងារ តកសងអររ

តកសងយតធម តកសងកចចការនទៃកននង នងតកសងសខាភបាល

កដចជាអនកតណងររស NGOs) បដលបានជយពតងរងកចច

សហតរតរតការ នងសកមភាពសតមរសតមរល។120

119 សតមារពតមានរបនម សមលមើល៖ www.hcch.net/en/instruments/specialised-sections/apostille

120 តកតយចងលតកាយរតររសរដឋមនតកសងសនសខសងគម នងការងារ៖ https://e-seimas.lrs.lt/portal/legalAct/lt/TAD/df71a8a066e511e5b316b7e07d98304b?jfwid=-ji9gt26lu សមាជកននរណកមាមធការលនះ មានអនរដឋមនននតកសងសនសខសងគម នងការងារ តកសងអររ តកសងយតធម តកសងកចចការន ទៃកននង អនកតណងមកពសារនសាធារណៈដនទលទៀត ដចជានាយកដានតររសារ នងសហរមនលសវាការោរកមារ នងសនកនររសរដឋ នងលសវាការោរសទធកមារថកតកង អនកតណងសភាសសស ការោលយពលរដឋររសកមារ អនកតណងររស NGO ចនន ៦ (ឧទាហរណ អងគការសលងាះកមារ។ល។) ។ សតមារពតមានអពសកមភាព នងពធសារ៖ http://www.socmin.lt/lt/veikla/tarybos/tarpzinybine- vaiko-geroves-komisija.html

77





រយៈ ទពល

បកលមអកចច សហតរតរតការ បនកសារនឱយ កានបតតរលសើរ បថមលទៀត

១ សពវសាយរបាយការណជនលៅដលតកសង ោកពនធ។

២ លរៀរចកចចតរជតមល លដើមបពភាកសាលលើ របាយការណ នងតពមលតពៀងរាលលើបនការ សកមភាពរមមយ។

តកសង ស.អ.យ តកសងយតធម តកសងមហានទៃ។

UNICEF ២០១៨

ការរណដះរណល ពហវសយ

១ លរៀរចលធវើវរគរណដះរណលរមរាជាមយតកសង ស.អ.យ ោជាធរររគលក លៅតកម នងតកសង ោកពនធលៅលលើបនការសកមភាព។

២ លធវើវរគរណដះរណលរមរាតរចាឆជាមយ តកសងោកពនធ នងអនកលលសវាដនទលទៀតសពោទភាពបដលបានតពមលតពៀងរា។

តកសង សអយ តកសងយតធម តកសងមហានទៃ។

UNICEF, 3PC and FCF

២០១៨

ពតងរងកចចសហតរតរតការន ទៃកននងរវាងតកសងនានាបដលោកពនធ កននងនតវធសនកន ជាពលសសរតកសង ស.អ.យ តកសងយតធម នងតកសងមហានទៃ


១៣

78





រយៈ ទពល

លៅតកមឯកលទស សតមាររញ សនកន

១ ចាតតាងលៅតកមមយតកមតចឱយកាយជា ជនរលងាលសតមារសនកនថកជាត។

២ ការរណដះរណលលៅតកមជាជនរលងាលលៅ កននងវសយនានា ដចជាការបថទាជនស សនកន កននងតរលទស នង ICA។

តកសងយតធម។ MoSVY, UNICEF, 3PC and FCF

២០១៩ តលៅ

កាតរនយ សកានពល សតមារការអនវត ខសចបារ

១ សកាសលាសពអតតរលោជនននអនសញ តកងឡាលអ ឆ ១៩៦១ សពនតយានកលកម ឯកសារ (Apostille)។

២ ពចារណលលើជហានលដើមបនលៅដលការតពមលតពៀងលលើអនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៦១ សពនតយានកលកមឯកសារ (Apostille)។

តកសងោកពនធ ទាងអស។

HCCH ២០២០





រយៈ ទពល

លសទធ អណចដល រណៈកមាមធការ ជាតការោរ កមារ

១ កចចតពមលតពៀងកននងចលណមតកសងទាងអស សអពតនាទររសរណៈកមាមធការ។

២ រលងកើត អនសារណះយកយល /កណតសមាល តកសងសពតនាទររសរណៈកមាមធការ លដើមប ពតងរងកចចសហតរតរតការ។

តកសងោកពនធ ទាងអស។

Commission, UNICEF

២០២៣ តលៅ

79


រលងកើតលកខខណឌវនចយចបាសលាស លដើមបកណតឱយជាសនកនកននងតរលទស ឬសនកនអនរតរលទស (លលៅដាន ជាតរចា)

ជាការសខានណសបដលតតរវកណតថ លតើសនកនលនាះជាសនកន

កននងតរលទស ឬសនកនអនរតរលទស លតោះថនតវធសនកនមយ

ចននមានលកខណៈខសបរលែករា។ ចណចលនះ មានភាពោកពនធ

ជាពលសសកននងករណបដលជនររលទសរសកននងតរលទសកមពនជា

លហើយដលណើរការសនកនកននងតរលទស។ ឧ. លលៅជាតរចាររស

PAP នរងមានវបាកជាកលាក សតមារពកលរលដាយសារលលៅលនះ

នរងជយកណតថ លតើពកលរររដាកោកយលៅទណ លហើយរដឋ

នរងវាយតនមលែថ លតើពកលរមានភាពសមតសរ នងមានលកខណៈ

សមបតតររតរាន លដើមបសនកនឬលទ។

លោងតាមអនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៩៣ សនកនមយតតរវ

បានចាតទកថ ជាសនកនអនរតរលទស លពលបដលកមារ នង

PAPs មានលលៅដានជាតរចាកននងរដឋចះកចចសនយាលសងរា។

អនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៩៣ ពដាករញចជលវធាន លដើមប

កណត លៅលពលលកខខណឌសតមារលលៅដានជាតរចាមាន

វតមានលនាះល�ើយ។ ទៃនយលៅវញ លលៅដានជាតរចា រជា

“សណរអពអងគលហត” សតមារោជាធរតលាការ ឬោជាធរ

រដឋបាលររសរដឋមយកននងការសលតមច។ លលៅដានជាតរចា

តាមធមតាតតរវបានចាតទកថ ជាទសសនាទានបររអងគលហត

ជាកបសង លដាយរញកអពតរលទសបដលកាយជាចណចតតរវ

លតការយកចតទកដាកននជវតកននងតរលទស នងជវតវជាជវៈ

ររសររគល។121 តរលទសបដលតតរវបានតតមរវឱយអនលលាម

តាមកាតពវកចចជាលតចើន បដលតតរវបានកណតលដាយវធានររស

អនសញ ដចជាការលតតៀមលរៀរចរបាយការណ បដលតតមរវលដាយ

មាតតា ១៥ នង ១៦ (ទៃនយពតរលទសននសញតររសជនលនាះ

បដលតរបហលជាពមានលទធភាពលធវើការងារលនះបាន)។

ចបារសពសនកនអនរតរលទស កណតនយមនយសនកនអនរ

តរលទសថ ជាសនកនបអកលលើលលៅអចននយររសកមារ នង

PAPs។122 លសចកពនយលពសនកនកននងតរលទសឆ ២០១៦ រក

តសាយរញកថ សនកនកននងតរលទសោចតតរវបានអនវតបត

ចលោះជនររលទសទាងឡាយណបដលកពងរសលៅកននងតរលទស

ST

កណតនយមនយថលតើលពលណលទើរ

ជនររលទសតតរវបានចាតទកថ ជាអនកតាង

លលៅអចននយកននងតរលទសកមពនជា។

សពវសាយជាសាធារណៈអពការតតមរវនានា

លដើមបកណតថលតើ PAPs ររលទស ោចសនកន

ឬមនោចសនកនកននងតរលទសកមពនជា រមទាង

ការហាមឃតតរឆង PAPs ររលទសទាងឡាយ

ណបដលពបមនជាអនកតាងលលៅអចននយ

កននងតរលទសកមពនជា មនឱយសនកនកននងតរលទស។

រដឋទទល មនររទទលសាលសនកនតរលភទ

លនះល�ើយ។

ការរណដះរណលលៅតកម នងោជាធរ

ជាពលសសលៅថកមលដាន។

ការសកសាលៅលលើលទធភាពននការមាន

លលៅដាន “ជាតរចា” ជាកតាតភារលៅកននង

ការសលតមចចតថ លតើសនកនលនាះជាសនកន

កននងតរលទស ឬអនរតរលទស (បដលទៃនយនរង

លលៅ “អចននយ”) កននងចបារ។

MT រនការរណដះរណលលៅតកម។

១៤

121 សមលមើលមរគនលទសកអពការអនវតលអលលខ ១ វាកយខណឌ ៤៩០។ PAPs លតចើនបតតតរវបានចាតទកថ មានលលៅដានជាតរចាលៅកននងតរលទសមយបអកលលើ៖ ររមាណលពលលវលា បដលពកលរបានសលៅកននងរដឋលនាះ លៅលពលពកលរមានកចចសនយាការងារមានរយៈលពលមនកណតលៅកននងរដឋលនាះ នងលចតនាររសពកលរកននងការរនរសលៅកននងរដឋលនាះ សតមាររយៈលពល បដលោចតរលមើលលមើលលឃើញបានលៅអនារត។

80

កមពនជា លហើយបដលតតរវបានទទលសាលលដាយចបារកមពនជាថ

ជា “អនកតាងលលៅអចននយ”។ លទាះោងណក ពមានការរក

តសាយរញកសអពរលរៀរកណតនយមនយ “អនកតាងលលៅ

អចននយ” លៅកននងលសចកពនយលលនាះល�ើយ។ អវបដលររឱយ

ចារោរមណ រចបារសពសញតបចងថ ជនររលទសោច

ទទលបានសញតជាពលរដឋកមពនជា លតកាយលពលតាងលលៅ

រយៈលពល ៣ ឆ ឬ ៧ ឆជារៗរា ោតសយលៅតាមករណ

(ឬកននងករណលលើកបលងមយចនន លដាយពមានកាលកណត

រយៈលពល)។

រចចនរបននលនះ ជនររលទសមយចននបដលពបមនជាអនកតាងលលៅ

អចននយកននងតរលទសកមពនជា យកកមារលៅលៅលតកាមការបថទា

ររសខលែលន លហើយមយរយៈលតកាយមកកដាកោកយលៅកានតលាការ

លដើមបសនកមារលនាះ តាមរយៈសនកនកននងតរលទស។ សនកនលនះតតរវ

បានលធវើល�ើងលដាយពលរារពតាមនតវធបដលមានបចងលៅលតកាម

ចបារកមពនជាល�ើយ។ លហតលនះ កតមមានពតមានលដើមបរងាញថ

លតើកមារតតរវបានកណតថ ជាកមារមានតតមរវការសនកនលដាយ

វធណ ការចលរម/ការយលតពមររសតររសារកលណើត នងការ

គជគង។ល។ របនមលលើលនះលទៀត មានកបារមភអពការមនសាល

តរភពកលណើតររសកមារ នងភាពតតរមតតរវននឯកសារ។ ចណច

លនះរងកឱយមានរញោងធងៃនធងៃរ។

សតមាររយៈលពលខលែ រដាភបាលររកណតឱយបានចបាសលាស

ថ លតើលពលណលទើរជនររលទសតតរវបានចាតទកថជាអនកតាង

លលៅអចននយកននងតរលទសកមពនជា។

រទរញញតថៗលៅកននងលសចកពនយលឆ ២០១៦ ហាមឃត

PAPs ជាជនរលទសអនកតាងលលៅមនអចននយកននងតរលទស

កមពនជា មនឱយសនកនកននងតរលទស។ លសចកពនយលលនះល

ឧរករណដចាបាច លដើមបលចៀសវាងករណននសនកនកននងតរលទស

លដាយជនររលទសបដលពតាងលលៅជាតរចាកននងតរលទសកមពនជា។

លរាលនលោបាយថលនះ ររតតរវបានសពវសាយជាសាធារណៈ

ោងចបាសលាសលដាយោជាធរថកខពស លដាយសងកតធងៃនលលើ

តតមរវការកននងការរញឈរការអនវតលនះ។ របនមលលើលនះលទៀត

122 មាតតា ៣។

ោជាធរររសរដឋជាសញតររសជនលនាះ នង/ឬជាលលៅដាន

ជាតរចាររស PAPs មនររទទលសាលលសចកសលតមចសនកន

កននងតរលទសបដលតតរវបានលធវើល�ើង លដាយមនលរារពតាមនតវធ

សមតសរកននងតរលទសកមពនជាល�ើយ។ សានទតររលទសនានាររ

អនវតយទធវធរមរាទាកទងជាមយករណបររលនះ។

លោងតាមលសចកពនយលឆ ២០១៦ ជនររលទសបដលសាកលៅ

រលណះោសនន ឬមានលលៅដានជាតរចាកននងតរលទសកមពនជា

លហើយចងសនកមារកមពនជា ររសនតាមរយៈសនកនអនរតរលទស

(លរារពតាមចបារសពសនកនអនរតរលទស) លតោះថោចមាន

លទធភាពបដលកមារលនាះតតរវលរសលចញពតរលទសកមពនជា។ វធាន

ចងលតកាយលនះ រ ទៃនយពអនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៩៣ បដល

កមពនជា រជារដឋភារមយលដាយលហតថ សនកនមនោចតតរវបាន

ចាតទកថជាសនកនអនរតរលទសលទ តរសនលរើ PAPs នងកមារ

មានលលៅដានជាតរចាលៅកននងតរលទសដចរា លោលរកននង

តរលទសកមពនជា។ ជនររលទសបដលមានលលៅដានជាតរចា

កននងតរលទសកមពនជាររបតោចដាកោកយសនកនបាន តាមរយៈ

នតវធសនកនកននងតរលទស។ សនកនទាងអសលនះ មនររតតរវបាន

ដលណើរការកននងលកខណៈជាសនកនអនរតរលទសល�ើយ។

លដាយប�ក វធានលនះោចមានសកានពលកាយជារញ លតោះ

ថរដឋទទលជាលតចើនមនសតកននងជហរ លដើមបសលតមចចតលលើ

លកខណៈសមបត នងភាពសមតសរនន PAPs បដលពតាងលលៅ

ជាតរចាលៅកននងរដឋររសខលែលនល�ើយ។ លហតលនះ រដឋទទលពតតរវ

បានអនញតលដាយចបារររសខលែលន លដើមបចលរមកននងនតវធ

សនកនល�ើយ។ លសចកពនយលមនររលធវើនយតកមលលើរញបដល

ពសតលៅលតកាមយតាធការកមពនជាល�ើយ។ ររវលសាធនកមលៅ

លលើលសចកពនយល លដើមបលចៀសវាងការលការរពរងទកខសគង

ដល PAPs នងរលងកើតរញសតមារកមារបដលតតរវបានសលៅ

ចញចរម។ លដើមបទរសាត ការលតរើតបាសខសគងជាសកានពល

ការតតមរវដចរាលនះ ររមានបចងតបារជនររលទស បដលតាង

លលៅកននងតរលទសកមពនជាជាអនកដាកោកយសការអនមតជា

តររសារធម។

81

មានវបាកមយលទៀតននវធានបដលបានលលើល�ើងខាងលលើ រថ

PAPs ជាជនររលទសមយចនន បដលមានលលៅដានជាតរចាយរ

អបងវងកននងតរលទសកមពនជា ពោចដាកោកយសនកនកននងតរលទសបាន

(ហាមឃតលដាយលសចកពនយល) នងពោចសនកនអនរតរលទស

បាន (លដាយសារពកលរពតតរវបានចាតទកថ តាងលលៅជាតរចា

កននងរដឋបដលខលែលនជាសញត លហើយរដឋបដលខលែលនជាសញតតរបហល

ជា/ពមាននទៃៈអនញតចលោះសនកនលនាះ លតោះនរងលធវើឱយមាន

ទនាសជាមយកាតពវកចចជាលតចើន បដលកណតលដាយវធានររស

អនសញ)។ ចណចលនះោចកាយជារណវរតសតមារកមារ

មានលកខណៈសមបតោចឱយសលៅចញចរមបាន លដាយលហតថ

PAPs សាលតរលទសកមពនជា វរបធមកមពនជា នងបរររទកននង

តរលទសកមពនជា។ លហតលនះ ពកលរោចលការបថទាកានបត

តរលសើរចលោះកមារ។ តរលទសកមពនជាររសកសារកវធ លដើមបធានា

ឱយបានថ PAPs បដលតាងលលៅជាតរចាកននងតរលទសកមពនជា

ោចដាកោកយសនកនកននងតរលទស លដាយមានវតមានវធានការ

ការោរសពវតជងលតជាយ (សមលមើល២០)។

សតមាររយៈលពលមធយម ជាការសខានណស បដលតតរវរណដះ

រណលលៅតកម នងោជាធរ តពមទាងសារនដនទលទៀត បដល

ោកពនធកននងនតវធសនកនសអពលពលណបដលតតរវចាតទកសន

កនមយជាសនកនកននងតរលទស ឬសនកនអនរតរលទស។ លៅតកម

កននងមលដាន នងោជាធរតរបហលជាពបានដរងអពអនសញ

តកងឡាលអ ឆ១៩៩៣ លហើយោចដលណើរការសនកនអនរតរលទស

លៅជាសនកនថកជាត ឬរញសមកវញ។ ការរណដះរណល

នរងោចជយទរសាតករណបររលនះបាន។

តកមតសាវតជាវសមលអនសាសនថ សតមាររយៈលពលខលែ

តរលទសកមពនជាររកណតថ លតើសនកនរជាសនកនកននងតរលទស

ឬអនរតរលទស លដាយបអកលលើលលៅដានជាតរចា (នងពបមន

ជាលលៅដានអចននយ) ររសកមារ នង PAPs។ ដចរាលនះបដរ

កននងតរលទសកមពនជាររសកសាលទធភាពននការសរជរចបារររស

ខលែលន បដលនរងធានាថ អនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៩៣ តតរវបាន

លរារពតាមោងតតរមតតរវទាកទងជាមយចណចលនះ។

82





រយៈ ទពល

កណត នយមនយ នង ការតតមរវសតមារ ការតាងលលៅ អចននយ កននងតរលទស កមពនជា

១ កណតនយមនយថ លតើលពលណបដល ជនររលទសតតរវបានចាតទកថជាអនក តាងលលៅអចននយ។

២ បចករបលកបនកននរបាយការណលនះររសលយើង ជាមយសានទតររលទស។

៣ សពវសាយជាសាធារណៈនវលសចកពនយលឆ ២០១៦ បដលហាមឃត PAPs ជនររលទស តាងលលៅពបមនអចននយកននងតរលទសកមពនជា មនឱយសនកនកននងតរលទស។

៤ ជតមារពតមាន នងរណដះរណលដល សានទតររលទស នងអនកលលសវាដនទលទៀត អពរទរញញតថ នងនយមនយ។

តកសងយតធម តកសង ស.អ.យ តកសងការររលទស។

UNICEF ២០១៨

លធវើវលសាធនកម លលើលសចកពនយល

១ ជរជាមយអនកលដើរតនាទោកពនធ លដើមបពចារណ /តពមលតពៀងរាថ ការតតមរវដចរាសតមារ ជនររលទសតាងលលៅកននងតរលទសកមពនជា រតតរវ អនវតចលោះអនកបដលដាកោកយ លដើមបស ការអនមតជាតររសារធម។

តកសងយតធម តកសង សអយ។

UNICEF ២០១៨

ការរណដះរណល លៅតកម នង ោជាធរ

១ រលងកើតវរគរណដះរណលជាតរចាកននងរាជធាន សពនតវធសនកន។

២ ចារអនវតវរគរណដះរណលលៅថកតរន។

តកសង សអយ តកសងយតធម។

UNICEF, HCCH and ISS

២០១៨ តលៅ

រលងកើតលកខខណឌវនចយចបាសលាស លដើមបកណតឱយជាសនកនកននង តរលទស ឬសនកនអនរតរលទស (លលៅដានជាតរចា)


១៤

83





រយៈ ទពល

ការរណដះរណល រនសតមារលៅតកម នងោជាធរ

១ ការអនវតវរគរណដះរណលជាតរចា បដលតតរវ បានរលងកើតល�ើងលៅកននងរយៈលពលខលែ។



២០១៩ តលៅ

សកសាលទធភាព ននការមាន លលៅដាន “ជាតរចា” កននង នយទៃនយព ការតាងលលៅ “ជាអចននយ” آ

លៅកននងចបារ លដើមបកណតជា ICA

១ សកសាករណសនកន បដលតតរវបានអនញត បអកលលើ “លលៅដានជាអចននយ” លដើមបពនតយ លមើលថ លតើមានបដនកណតណមយឬលទ។

២ បសវងរកការចងអនលរងាញ/ជនយរលចចកលទស របនមលទៀត សពអតតរលោជនននការលតរើតបាស “ការតាងលលៅជាតរចា”។

៣ តរសនលរើលលៅដានជាតរចាតតរវបានតពមលតពៀង ថ មានអតតរលោជនជាង តតរវពនតយលមើល លទធភាពកននងការលធវើការបកបតរប នកចបារអនលលាមតាមអនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៩៣។



២០២០- ២០២៣

84


តរកាសលកខណៈសមបតបដលោចដាកសយកកមារលៅចញចរមបាន លដាយអនលលាមតាមរទដានអនរជាត នងលៅមនលពលការ គជ គងតតរវបាន លធវើល�ើង

១៥

123 តរកាសសពការបថទាជនស មាតតា ២៨ 124 លរាលការណអណចសតលៅថកលតកាមរត តតរវបានលែនះរញងោងលអលៅកននងអតរទចបារ (ឧ. មាតតា ២៨ ននតរកាសសពការបថទាជនស មាតតា ១៣ ននចបារសពសនកនអនរ

តរលទស)។ រញរនលែរះរតតរវអនវតលរាលការណលនះលៅកននងការអនវតជាកបសង។ 125 សមលមើលមរគនលទទៃសកអពការអនវតលអលលខ ១ ខាងលលើ កណតសមាលលលខ ២១ ជពក ៧.២

ST

រលងកើត នងអនវតលកខខណឌវនចយចបាសលាស

លដើមបតរកាសលកខណៈសមបតោចដាកោកយ

ឱយសនកមារបាន (បនកចបារ ចតសងគម

នងលវជសាស)។

តពមលតពៀងរាអពថលតើនរណនរងសលតមច

លលើភាពោចដាកឱយសនកមារ បាន នងរលងកើត

នតវធចបាសលាសសតមារការតរកាសថ

កមារមានលកខណៈសមបតោចដាកឱយ

សនបាន។

MTរណដះរណលអនកជនាញបដលនរងចលរម

កននងការតរកាសលកខណៈសមបតោចដាក

ោកយឱយសនកមារបាន។

LTអនវតរលតមាងសាកលបងលៅកននងលខតមយ

ចនន។

កមារទាងឡាយណបដលោចសយកលៅចញចរមបាន ជាដរងររតតរវបានតរកាសថមានលកខណៈសមបតោចសលៅចញចរមបាន។ ការតរកាសអពលកខណៈសមបតោចសកមារលៅចញចរម បាន រជាធាតសរនលែរះមយ លដើមបធានាឱយបានថការសកមារ លៅចញចរម រលធវើល�ើងលដើមបឧតមតរលោជនររសកមារររលនាះ។ ការសកមារលៅចញចរមររបតបអកលលើលកខណៈវនចយបនកចបារ កដចជាទដឋភាពប នកលវជសាស ចតសាស នងសងគមងបដរ។ លកខណៈសមបតោចសយកលៅចញចរមបានររតតរវបានតរកាស មនថកមារលនាះនរងតតរវសយកលៅចញចរមលៅកននងតរលទស ឬអនរ តរលទសក (ថវលរើោចមានលកខណៈវនចយរបនមតតរវអនវតចលោះ សនកនអនរតរលទសក)។

តកមរដឋរបលវណ (មាតតា ១០១០) នងចបារសពសនកនអនរ តរលទស (ជពកទ IV) រលងកើតលកខខណឌវនចយបនកចបារមយ ចនន លដើមបកណតលកខណៈសមបតោចសយកលៅចញចរមបាន ររសកមាររមទាងរលរៀរលធវើោងណ លដើមបទទលបានការ តពមលតពៀងពកមារ (លពលបដលោចលធវើបាន) នងពឪពកមាយ រលងកើត ឬោជាធរ នងសារនដនទលទៀត។ លកខខណឌវនចយ ទាងលនះ កតតរវអនវតចលោះសនកនកននងតរលទសងបដរ។123 ចបារ សពសនកនអនរតរលទសតតមរវឱយសណឯកសារររសកមារ តតរវ មានពតមានអពររសានសងគម កណតតតាលវជសាស នង លកខណៈសមបតោចសយកលៅចញចរមបានជាទលៅររសកមារ។ លយើងលឃើញោងចបាសលៅកននងចបារថ ររបតលោទភាព ដលកចចខតខកននងការរកសា នងរតងរររតងរមកមារឱយលៅជាមយ តររសារកលណើត មនលពលដាកឱយមានការសកមារលៅចញចរម។124 របនមលៅលលើលកខខណឌវនចយបនកចបារ ោជាធរកមពនជាររ រលងកើតលកខខណឌវនចយបនកចតសងគម នងលវជសាសឱយបាន ចបាសលាសសតមាររយៈលពលខលែ។125

ការតរកាសអពលកខណៈសមបតោចសយកលៅចញចរមបានររសកមារររលធវើល�ើងលដាយបអកលលើភសនតាង មានពតមានតតរមតតរវ មនលលមអៀង នងលពញលលញអពររកមារល។ ពតមានមយ ចននោចរកបានលៅលលើតរពនធទនននយលមបដលតតរវបានបណនាឱយមាន (អនសាសនទ ២)។ ររកណតឱយចបាសនវដលណើរការ

85

126 ឧទាហរណ កននងតរលទសក�នរ រវទយាសាន Colombian Family Welfare Institute (ICBF: www.icbf.gov.co/portal/page/portal/ICBFEn/WhatWeDo/Adoptions); in China it is the Provincial Departments of Civil Affairs; and in the Philippines the Department of Social Welfare and Development (see Country Profiles: www.hcch.net under Adoption section).

127 Chile (តលាការតររសារ) នង Peru (សមលមើលឯកសារលកខណៈសមបតតរចាតរលទស www.hcch.net លៅលតកាមបនកសនកន)

លដើមបលធវើការសលតមចចត លហើយតតរវដាករញចជលនវពតមានរាតទ នងភសនតាង លដើមបឱយអនកតរករវជាជវៈទាងអសបដលោកពនធលៅកននងការលធវើការសលតមចចតោចលមើលលឃើញថ លតើការសលតមចចតតតរវបានលធវើល�ើងលដាយរលរៀរណ នងលហតអវបានជាលធវើការសលតមចចតបររលនាះ។ លដើមបធានាឱយោចលធវើការងារលនះបាន ោជាធរ នងសារននានាជាលតចើនតតរវមានសហតរតរតការរាោងជតសនទធ នងបចករបលកពតមានោកពនធជាមយរា ជា ពលសស រពតមានទាកទងជាមយការកចចខតខលដើមបរកសា នង រតងរររតងរមកមារជាមយតររសារកលណើត ដចមានបចងលៅ កននងចបារ។ របនមលលើលនះលទៀត ការលធវើបររលនះ ោចកាយជាវធ លដើមបពនតយល�ើងវញលលើសានភាពររសកមារ បដលតតរវបាន ដាកលៅកននងតររសារឪពកមាយធមអចននយ នងវាយតនមលែថ លតើលនាះជាវធានការលអរតសតមារពកលរ ឬលទ ឬថលតើមាន ជលតមើសដនទលទៀតឬលទ ដចជាការសកមារលៅចញចរមជាលដើម។

សតមាររយៈលពលខលែ ោជាធរររធានាឱយបានថ ការតរកាស អពលកខណៈសមបតោចសយកលៅចញចរមបានររសកមារតតរវ បានលធវើល�ើង តាមរយៈនតវធបដលមានលកខណៈតររតរាន នង តតរវបានទទលសាល។ ទមយនតវធលនះ តតរវបានរលងកើតល�ើង លលើមលដានចបាសលាស លហើយយកលអររមានមតធាតចល ពអនកតរករវជាជវៈពហវសយ លដាយោជាធរជាអនកទទល ខសតតរវកននងការតរកាសលកខណៈសមបតោចសយកលៅចញចរមបាន (ឧ. លៅកននងតរលទសមយចនន រសារនរដឋបាលដចជា តរធានមនទៃររាជធាន/លខតទទលរនទៃនកសងគមកចច126 ឬលៅ តកម)។127 ទពរ ររកណតលពលលវលាឱយបានចបាសលាស លដើមបធានាឱយបានថការសលតមចចតតតរវបានលធវើល�ើងោង ទានលពលលវលា។ ការសលតមចចតអពលកខណៈសមបតោច សយកលៅចញចរមបានររសកមារ ររតតរវបានលធវើល�ើងឱយបាន ឆររតតាមបដលោចលធវើលៅបានឈរលលើលរាលការណ ឧតមតរលោជនររសកមារ លដាយពឱយរលងការលសើរអលងកត បដលចាបាចនានាអពតរភពកលណើតររសកមារ នងការលរារព លរាលការណអណចសតលៅថកលតកាមរត។ ការសលតមចចតអពលកខណៈសមបតោចសកមារលៅចញចរមបានរជាធាតមយ បដលនរងតតរវដាករញចជលលៅកននងសណឯកសារ ររសកមារ បដលររតតរវដាករញចជលងបដរនវភសនតាងសព សាវតា នងតរវតតររសារររសកមារ កចចខតខទាកទងនរងការ តាមដានរកតររសារររសកមារ នងការរតងរររតងរមកមារជាមយ តររសារកលណើតវញ សភាពសខភាពររសកមារ លសចកតតរវការ ប នកការអភវឌឍររសកមារ នងទសសនៈយលលឃើញររសកមារ។

សណឯកសារលនះ នរងមានសារៈសខានលៅកននងលពលអនារត លពលបដលកមារនដលោយលពញវយ លដើមបឱយពកលរោច កណតបានថ លតើការសលតមចចតសពការសពកលរលៅចញចរម តតរវបានលធវើល�ើងលដាយរលរៀរណ នងលដាយសារលហតអវ។

សតមាររយៈលពលមធយម លដើមបធានាឱយបានថការតរកាស អពលកខណៈសមបតោចសយកកមារលៅចញចរមបានតតរវបាន តរកាសលដាយមានការធានាសមតសរោជាធរ នងអនកតរករ វជាជវៈនានា ជាពលសស រភាកងារសងគមកចច បដលមាន ចលណះដរងរណន នងជនាញឯកលទសបដលចាបាចនានា។ លយើងខនសមលអនសាសនថ រនារពរលងកើតលកខខណឌវនចយ នងនតវធ លដើមបតរកាសថកមារមានលកខណៈសមបតោចដាក ឱយសលៅចញចរមបានរចរាលលហើយ អនកជនាញឯកលទសតតរវ រណដះរណលអនកសងគមកចចមយតកម បដលតតរវបានលតជើសលរស ឱយចលរមលៅកននងការតរកាសលកខណៈសមបតោចសយក កមារលៅចញចរមបាន ការរណដះរណលជយរលងកើនកចចសហ តរតរតការ នងជរញឱយមានការយលដរងរមរាកននងចលណម អនកតរករវជាជវៈទាងអស នងទសសនៈជារមអពករណទាង លនាះ (សមលមើលអនសាសនទ ៣៖ ការរណដះរណល)។ រាល ការរណដះរណលបដលលធវើល�ើង កររបតដាករញចជលនវតតមរវ ការកននងការតររកសាលោរល នងលរៀរចខលែលនកមារបដលមានលកខណៈ សមបតោចឱយសលៅចញចរមបានងបដរ។ សតមាររយៈលពលបវង កមារទាងអសបដលតតរវបានតរកាសថ មានលកខណៈសមបតោចសលៅចញចរមបាន តតរវដាករញចជលលៅ កននងកបនលែងចះរញកមារមានលកខណៈសមបតោចសលៅចញចរម បាន បដលររបតមានការតភារោងតតរមតតរវជាមយតរពនធ ទនននយលម (សមលមើលអនសាសនទ ២)។ ការលធវើបររលនះ នរងោចជយរលញចៀសរញតរឈម បដលរដឋបាលសនកនអនរ តរលទស (ICAA) ជរតរទះនាលពលរចចនរបននលនះ លោលរការ ទទលបាននវសណឯកសារលពញលលញ នងតតរមតតរវសតមារ កមារបដលមានលកខណៈសមបតោចសលៅចញចរមបាន។ តរពនធ ទនននយលម រជាឧរករណរនលែរះមយ លដើមបលចៀសវាងការពនយា លពល មនចាបាចលៅកននងការលរៀរចសណឯកសារររសកមារ ការយកកមារលៅដាកលៅកបនលែងណមយ នងការបចករបលក ពតមានរារវាងសារនទទលខសតតរវ។ ោជាធរកមពនជាតរបហល ជាចងលធវើបនការរលតមាងសាកលបងលៅកននងលខតចននពរ លដើមប លធវើលតសសាកលបងលកខខណឌវនចយ នងនតវធជាមយអនកតរករ វជាជវៈលទើរបានទទលការរណដះរណលថៗ។

86





រយៈ ទពល

កណតលកខណៈ វនចយទលទលាយ លដើមបតរកាសអព លកខណៈសមបត ោចសលៅចញចរម បានររសកមារ

១ ពភាកសាលៅកននងរងវងតកសងបដលោកពនធអព លកខខណឌវនចយលដើមបតរកាសលកខណៈសមបត ោចសលៅចញចរមបាន រមទាងលកខខណឌវនចយ ប នកចតសងគម នងលវជសាសងបដរ។128

២ រលងកើតលកខខណឌវនចយលៅកននងចបារ ឬកននង លខតរទដានតកសង។

៣ កណតរកនតវធលដើមបរលងកើតលកខខណឌវនចយ សតមារកមារនមយៗ រមទាងការទទលខសតតរវថកតកសងងបដរ។

៤ កណតរយៈលពលចបាសលាសលដើមបធានាឱយបានថការសលតមចចតតតរវបានលធវើល�ើងោងទានលពលលវលា។

៥ សពវសាយពតមានោងទលទលាយជនដល ភារោកពនធទាងអសអពលកខខណឌវនចយ នងនវតវធ។


UNICEF ២០១៨

តរកាសលកខណៈសមបតោចដាកឱយយកកមារលៅចញចរមបាន លដាយអនលលាមតាមរទដានអនរជាត នងលៅមនលពលការ គជ គងតតរវបានលធវើល�ើង


១៥

128 សមលមើលមរគនលទទៃសកអពការអនវតលអលលខ ១ ខាងលលើ កណតសមាលលលខ ២១ ជពក ៧.២ នង៖ http://www.iss-ssi.org/images/thematic-facts-sheet/eng/20.Adoptability%20 and%20Consent%20doc.pdf

87





រយៈ ទពល

កណត អតសញណ អនកតរករវជាជវៈ សតមារការ តរកាសលកខណៈ សមបតោចស លៅចញចរមបាន ររសកមារ។

១ កណតរកអនកោជពបដលោចតរកាសលកខណៈសមបតោចសលៅចញចរមបានររសកមារ (ឧ. អនកោជពបនកលវជសាស អនកចតសាស អនកសងគមកចច)។

២ កណតអតសញណថលតើោជាធរណខលែះ បដលនរងទទលរនទៃនកការតរកាសលកខណៈសមបតោចសលៅចញចរមបានររសកមារ (ជាការលអ តតរវមានមតធាតចលពអនកោជពពហវសយ)។

៣ កណតលពលលវលាចបាសលាស លដើមបកណត លកខណៈសមបតោចសលៅចញចរមបានររសកមារ។

៤ កណតករណ “លតស” លដើមបពភាកសារាកននងកចច តរជអនរតកសងមយលដើមបលលើកទរកចតដល ការលរៀនសតត/សហតរតរតការ។

តកសង ស.អ.យ នងតកសងយតធម។

UNICEF ២០១៩ តលៅ

សណឯកសារ សពវតជងលតជាយ ររសកមារបដល មានលកខណៈ សមបតោចស លៅចញចរមបាន

១ លរៀរចកចចតរជតមលជាមយតកសង អងគការ សងគមសវល នងអនកលដើរតនាទោកពនធដនទលទៀត លដើមបកណត/តពមលតពៀងរាថលតើតតរវការអវខលែះលៅ កននងសណឯកសារររសកមារមាកៗ (ឧ. លសចក សលតមចចតលលើលកខណៈសមបតោចសលៅ ចញចរមបានររសកមារ ភសនតាងអពសាវតា នង តរវតតររសារររសកមារ កចចខតខទាកទងជា មយការតាមដានរកតរភពតររសារ នងការរតងររ រតងរមកមារជាមយតររសារវញសានភាពសខភាព ររសកមារ លសចកតតរវការបនកការអភវឌឍររស កមារ នងទសសនៈយលលឃើញររសកមារ)។

២ តពមលតពៀងរាលលើសណឯកសារ "ររ"។

៣ កណត/តពមលតពៀងរាលលើថលតើនរណតតរវទទល ខសតតរវលលើការតរមលទនននយ។

៤ កណត/តពមលតពៀងរាថលតើនរណជាអនកល ពតមានលនះ។

៥ លធវើលតសអនវតសាកលបងលលើលកខខណឌវនចយ/នតវធលៅកននងតរនចននពរ មនលពលចារល ដាកឱយអនវត។


UNICEF, 3PC and FCF

២០១៩ តលៅ

88





រយៈ ទពល

រណដះរណល អនកលដើរតនាទ បដលោកពនធលលើ ការទទលខស តតរវបដលបាន តពមលតពៀងរាកននង ការតរកាស លកខណៈសមបត ោចសលៅចញចរម បានររសកមារ នងរលពញសណ ឯកសារ

១ រលងកើតការតតមរវអរបររមា។

២ ជាជហានដរង តតរវរណដះរណលអនកសងគមកចចមយតកម លដើមបអនវតការងារ។

៣ រណដះរណលដលោជាធរ នងអនកោជព ទាងអសបដលោចចលរមោកពនធកននងការតរកាសលកខណៈសមបតោចសលៅចញចរមបានររស កមារ នងរលពញសណឯកសារ (រមទាង ររគលកមណឌលបថទាកមារ មណឌលសាសនា ងបដរ)។

តកសង ស.អ.យ។ UNICEF ២០១៩- ២០២៣





រយៈ ទពល

រលងកើតការចះ រញកមារបដល មានលកខណៈ សមបតោចស លៅចញចរមបាន។

១ ប អកលលើនតវធលកខណៈសមបតោចសលៅ ចញចរមបាន ធានាឱយបានថកមារទាងអសបដល តតរវបានតរកាសថមានលកខណៈសមបតោច សលៅចញចរមបាន តតរវបានដាករញចជលលៅកននង តរពនធចះរញជាកលាកណមយ។

២ បសវងរកជនយរលចចកលទសលដើមបធានាឱយបានថ ការចះរញមានតណភារោងតតរមតតរវជាមយ តរពនធទនននយលម (សមលមើលអនសាសនទ ២)។


UNICEF ២០២០ តលៅ

89


ពនតយល�ើងវញលលើសានភាពកមារសតលតកាមការបថទា លដើមបពនតយ ថលតើកមារោចទទលអតតរលោជន ពសនកន ឬោងណ

ោចមានកមារមយចននកននងតរពនធការបថទាជនស បដលព

ោចលធវើសមាហរណកមតត�រលៅកានតររសារវញបាន បដល

ោចទទលអតតរលោជនពសនកន ជាដលណះតសាយការបថទា

អចននយលៅតាមតររសារ។ លដើមបោចសលតមចរណងលនះបាន

ជាការចាបាចបដលតតរវបកសតមរល នងលធវើរចចនរបននភាពសណ

ឯកសារររសកមារររលនាះ។ តកសង ស.អ.យ បានលធវើការវាយ

តនមលែខលែះៗលៅលលើចនន នងលកខណៈសមបតររសកមារសតកននង

តរពនធការបថទាកននងរាជធានលខតចននតបា របនលរើតាមអវបដល

លយើងដរងការវាយតនមលែលសចកតតរវការជាលកខណៈររគលររស

កមារមាកៗលៅពទានបានលចញជាលទធលលៅល�ើយ (សម

លមើលអនសាសនទ ២)។ ជាការលអ ការងារលនះររសារនារបនម

លលើការសកសាឆ ២០១៦ សពការអនវតសហរមនការបថទា

ជនស សតមារកមារកននងតរលទសកមពនជា លដាយកននងលនាះរមមាន

ទាងការបថទាលៅតាមទវតោរាម លធវើល�ើងលដាយមជឈមណឌល

បនកចបារររសកមារ Coram ងបដរ។

កមារជាលតចើនតតរវបានយកលៅដាកកននងមណឌលបថទាកមារកននង

តរលទសកមពនជា។ ការពនយាលពលការយកលៅដាកកននងតររសារ

អចននយសតមារកមារទាងអសលនះ រជាដលណើរការទៃនយព

លរាលការណឧតមតរលោជនររសកមារ។ លហតលនះ តកម

តសាវតជាវសមលអនសាសនថ សតមាររយៈលពលខលែ តកសង

ស.អ.យ តតរវរលងកើតឱយមានតករខណឌលពលលវលាចបាសលាស

សតមារការពនតយល�ើងវញលៅលលើសណឯកសារររសកមារ

លៅកននងមណឌលបថទាកមារ។ ររលតការយកចតទកដាក ជា

ពលសសលៅលលើកមារមានតតមរវការពលសស នងសនរសាមញ។

តកសង ស.អ.យ នងោជាធរមានសមតកចចដនទលទៀត លហើយ

តរបហលជាោចជលអនកខាងលតរៅមកពសារនសងគមសវល

លដាយបអកលលើកតមងលកខខណឌវនចយ ដចជារទពលសាធន

នងឯករាជភាពជាលដើម ររសហតរតរតការោងជតសនទធ

ជាមយរា លដើមបលរៀរច នងរលងហើយសណឯកសារររសកមារ

លដាយតរមលពតមានអពសាវតា នងលសចកតតរវការររស

កមារ។ លសចកបថលែងការណការលរជាចតររសតកសង ស.អ.យ

១៦

ST

ពនតយល�ើងវញលលើសានភាពររសកមារលៅ

កននងមណឌលបថទាកមារ (រមទាងការបថទាលៅ

តាមកបនលែងសាសនា នងលៅតាមវតោរាម)

ធានាឱយមានការតរកាសលកខណៈសមបតោច

ឱយសកមារលៅចញចរមបានោងតតរមតតរវ នងទាន

លពលលវលាសតមារកមារបដលតតរវការការស

លៅចញចរម

MTវធានការអនរកាលសតមារកមារលៅកននង

មណឌលបថទាកមារ តសរលពលបដលយទធសាស

សនកនកននងតរលទសតតរវបានអនវត។

LT

ការពនតយល�ើងវញថកជាតលលើកមារកននង

តរពនធការបថទា (ការបថទាលតរៅលែជវការ

ការបថទាលដាយសាចញាត ការបថទាលដាយ

ឪពកមាយធម ការសាកលៅតាមទៃះជាតកម

តចៗ។ល។) លដាយលតរើតបាសឧរករណ

តាមដានវឌឍនភាព។

90

129 រដឋទាងឡាយបដលវនលោរលពលលវលា នងធនធានតររតរានកននងការវាយតនមលែលលើលកខណៈសមបតោចសយកលៅចញចរមបានររសកមារ លធវើឱយមនសវ លកើតមានការអនវតខសចបារលទ ដចជាលៅតរលទសហវលពន នងោហវកខាងតបជងជាលដើម។

130 ឧ. កននងតរលទស Lithuania មានរយៈលពលតបាមយបខសតមារការបសវងរកតររសារលៅកននងតរលទស Lithuania។ តរសនលរើរកពបានតររសារណមយកននងតរលទស Lithuania លទ លនាះោជាធរ នរងពយាោមបសវងរកតររសារតាមរយៈសនកនអនរតរលទស។ កននងតរលទសោហវកខាងតបជង ររមានរយៈលពល ៦០ នថងៃ ចបណកលៅលរឡារស រតបាមយបខ លហើយលៅអយបតកន រមានរយៈលពលមយឆ។ រយៈលពលអរបររមាលនះលលពលកណតឱយោជាធរមលដានកននងការបសវងរកតររសារកននងតរលទស នងធានាឱយបានថ កមារពរងចារាមនកាលកណត។ រយៈលពលកណតលនះមានរយៈលពលខសៗរា ោតសយលៅតាមលសចកតតរវការររសតរលទសនមយៗ លហើយតតរវបានរនធជររនយកននងករណមយចនន។ តរសនលរើការចះរញទាងអសលនះមានរយៈលពលកណត ជាការសខានណសបដលតតរវធានាឱយបានថ សកមភាពពតតបាកដ នងតរករលដាយតរសទធភាពតតរវបានលធវើល�ើងកននងអ�នងលពលរងចា លដើមបបសវងរក ដលណះតសាយកននងតសក។ ពមានតរលោជនអវកននងការដាករយៈលពលរងចាលនាះល�ើយតរសនលរើអនកបដលមានលទធភាពចលលៅកានរញលនះពតតរវបានតររលភារកចចឱយបសវងរកដលណះតសាយកននងតរលទសសតមារកមារររលនះ។ មយាងលទៀត លរកោចនោយថ រយៈលពលរងចាមយឆោចចាតទកថជារយៈលពលយរតជល ជាពលសសសតមារកមារមានលសចកតតរវការពលសស។

131 លនះរជាឧរករណមានលកខណៈសពវតជងលតជាយសតមារវាយតនមលែលលើការអនវតលរាលការណបណនាអងគការសហតរជាជាតលៅកននងរណតរលទសនានា៖ www.bettercarenetwork.org/sites/default/files/Tracking%20Progress%20Initiative%20-%20Monitoring%20the%20Guidelines'%20Implementation.pdf

លៅលលើការអនវតអនសាសនសពការតររតរងមណឌលបថទា

កមារតតមរវឱយតររមណឌលបថទាកមារទាងអសតតរវមានបនការ

ករណសតមារកមារមាកៗ បដលសតលៅលតកាមការបថទាររស

ពកលរ។ តកសង ស.អ.យ ររតាមដានរនលដើមបធានាឱយបានថ

ការតតមរវទាងអសលនះតតរវបានអនវតតាម លហើយកណតតរពនធ

មយ លដើមបពនតយល�ើងវញលៅលលើបនការករណររសកមារ នង

ដាករញចជលទនននយលៅកននងតរពនធទនននយលមលៅថកកណល

(អនសាសនទ ២)។

រនារមក តកសង ស.អ.យ ររវភារ នងលធវើរចចនរបននភាពពតមាន

រចចនរបននររសខលែលនទាកទងជាមយកមារលៅកននងមណឌលបថទា

កមារលៅកននងរាជធានលខតទាងតបាលនះឱយបានឆររតតាម

បដលោចលធវើលៅបាន។ សតមារករណនមយៗ តតរវលធវើោង

ណធានាតលយភាពរវាងលពលលវលា បដលតតរវចណយ លដើមប

លធវើសមាហរណកមកមារលៅកានតររសារកលណើតររសខលែលនលធៀរ

ជាមយតតមរវការ លដើមបលដលណះតសាយតររសារអចននយ

មយដលកមារ។ រដឋបដលសលតមចចតលលើលកខណៈសមបតោច

ឱយសលៅចញចរមបានឆរលពក លដាយពធានាោងណឱយការ

ការោរសវតភាព បដលចាបាចតតរវបានអនលលាមតាមចបារ នង

លរាលនលោបាយ ោចតរឈមជាមយរញ នងការរលលាភ

រោន។ រញ នងការរលលាភរោនទាងលនះ ទរតោចល

លទធលឱយមានការចាររងខអនវតការករលណះោសននលលើ

សនកនអនរតរលទស តរសនលរើតតរវបានលមើលលឃើញថ រញទាង

លនាះ ពោចទរទលបានលទលនាះ។129 ទៃនយលៅវញកននងរណ

រដឋ បដលពលធវើការសលតមចចតទានលពលលវលា កមារោចសតលៅ

កននងមណឌលរយៈលពលបវងលពក។ សនកនកននងតរលទស ររបតជា

ោទភាព សតមារកមារបដលតតរវបានតរកាសថមានលកខណៈ

សមបតោចសយកលៅចញចរមបាន។ លទាះោងណក កននង

តថភាពជាកបសងជាលរឿយៗ បតងមានឪពកមាយចញចរមកននង

តរលទសចននតចតច។ ចណចលនះ ពរររារាងកមារបដលតតរវ

បានយកលៅដាកកននងមណឌលជាអចននយ មនឱយមានលទធភាព

ទទលបានតររសារមយលនាះល�ើយ។ ការយតោវកននងការបសវងរក

ដលណះតសាយ សតមារកមារទាងអសលនះ ពបមនជាឧតម

តរលោជនររសកមារល�ើយ។ លហតលនះ តរសនលរើសនកនកននង

តរលទសពោចលធវើល�ើងបានលទ តតរវរជរោទភាពលៅបសវងរក PAPs

តាមរយៈសនកនអនរតរលទសសតមារកមារទាងឡាយណ បដល

តតរវបានដាកលៅកននងមណឌលបថទាកមាររយៈលពលបវង។130

សតមាររយៈលពលមធយមកននងអ�នងលពលការអនវតយទធសាស

លដើមបលលើកកមពសសនកនកននងតរលទស (សមលមើលអនសាសនទ

២០) តរលទសកមពនជាោចពចារណលតរើតបាសវធានការរលណះ

ោសនន លដើមបលលើកទរកចតសនកនអនរតរលទសកននងករណពោច

មានសនកនកននងតរលទស។ រលតមាងអនវតសាកលបងសតមារកមារ

មយចននតចលៅកននងមណឌលបថទាកមារ បដលលលែើយតរតាម

លកខខណឌវនចយជាកលាក សតមារលកខណៈសមបតោចសលៅ

ចញចរមបានោចតតរវបានរលងកើតល�ើង។ លរើពដលចាះលទ កមារបដល

រចចនរបននកពងសតលៅកននងមណឌល លដាយមានតតមរវការជារនាន

តតរវការតររសារតបាកដជាតតរវរនសតលៅកននងមណឌលលនាះ រហត

ដលលពញវយមនខាន។

សតមាររយៈលពលបវង លយើងសមលអនសាសនោងរងមាឱយ

មានការលធវើជលរឿនថកជាតសតមារកមារទាងអស បដលកពងសត

លៅកននងតរពនធការបថទាជនសលដាយកននងលនាះរមមានឧទាហរណ

ដចជា ការបថទាលដាយឪពកមាយធម ការសាកលៅកននងតាមទៃះ

ជាតកម ការបថទាតាមវតោរាម នងមណឌលបថទាកមារ តពមទាង

ការបថទាបដលលលដាយតកមសាសនាងបដរ។ សខានណស

បដលរដាភបាលតតរវមានពតមានោងតតរមតតរវអពលសចកតតរវការ

ររសកមារលៅកននងតរពនធការបថទា លដើមបរលងកើតលរាលនលោបាយ

ររសខលែលន។ ឧរករណតាមដានវឌឍនភាព131 បដលបានរលងកើតល�ើង

លដាយតកមអនរទភាកងារមយោចជាមលធយាបាយមយ សតមារ

តរមលពតមាន ដចបដលបានលលើកល�ើងខាងលលើ។

91





រយៈ ទពល

ពនតយល�ើងវញ លលើសានភាពររស កមារជាររគល លៅកននងមណឌល បថទាកមារ។

១ កណតរយៈលពលចបាសលាស លដើមបពនតយ ល�ើងវញលលើករណររសកមារទាងអសលៅកននង មណឌលបថទាកមារ (រមទាងការបថទាតាម មណឌលសាសនា នងការបថទាលៅតាមវតោរាម) សមលមើលអនសាសនទ ១២។

២ លលើកទរកចតការចលរមររសកមារលៅកននងការ លធវើបនការករណ (សមលមើលអនសាសនទ ៦)។

៣ ប អកលលើនតវធ/ការទទលខសតតរវបដលតតរវបាន កណតលឃើញ (អនសាសនទ ១៥) លធវើរចចនរបនន ភាពលលើសណឯកសារររសកមារលៅកននង រាជធានលខតទាងតបា។

៤ លធវើការវាយតនមលែលលើលសចកតតរវការររសកមារដនទលទៀតទាងអស (លតរៅពរាជធានលខតទាងតបា) លដើមបកណតរកលទធ លសមតសររតសតមាររាត លដាយរមទាងជលតមើសកននងតរលទសកមពនជា នងសនកនអនរតរលទស។

តកសង ស.អ.យ។ UNICEF, 3PC and FCF

២០១៨

ការតរកាសអព លកខណៈសមបត ោចឱយសលៅ ចញចរមបានររស កមារបដលតតរវការ ការសលៅចញចរម

១ រលងកើតនតវធសតមារករណបដលជលតមើសជនសលៅថកជាត នងសនកនកននងតរលទសពោចលធវើបានលទ តតរវល ទៃរោទភាពលតលៅលលើការបសវងរក PAPs តាមរយៈ ICA។

២ រណដះរណលអនកលដើរតនាទោកពនធសអព នតវធទាងអសលនះ។

តកសង សអយ។ UNICEF ២០១៨

ពនតយល�ើងវញលលើសានភាពកមារសតលតកាមការបថទា លដើមបពនតយ ថលតើកមារោចទទលអតតរលោជនពសនកន ឬោងណ


១៦

92





រយៈ ទពល

វធានការរលណះ ោសននសតមារ កមារលៅកននង មណឌលលៅលពល បដលយទធសាស សនកនកននងតរលទស តតរវបានអនវត

១ កណតរកកមារកននងចននតចតច បដលពោច ដាកឱយសលៅចញចរមកននងតរលទសបាន។

២ ធានាោងណឱយសណឯកសារការសយកលៅ ចញចរមអនលលាមតាមអនសាសនទ ១៥។

៣ លធវើលតសលលើនតវធ ICA ជាមយតកមអនវត សាកលបង។

តកសង ស.អ.យ នង តកសងយតធម។

UNICEF, 3PC and FCF

២០១៩ តលៅ





រយៈ ទពល

ការពនតយ ល�ើងវញថក ជាតចលោះកមារ លៅកននងតរពនធ ការបថទា

១ លធវើជលរឿនទទាងតរលទសចលោះកមារទាងអសលៅ កននងតរពនធការបថទាជនស ឧ. ដចជា រមទាង ការបថទាលដាយឪពកមាយធម ទៃះសាកលៅជាតកម ការបថទាតាមវតោរាម មណឌលបថទាកមារ នងការបថទាលលដាយតកមបររជលនឿសាសនា។

២ ចាតទកឧរករណតាមដានវឌឍនភាពជាមលធយាបាយ មយសតមារការតរមលពតមានទាងលនះ។

តកសង ស.អ.យ។ UNICEF, 3PC and FCF

២០២៣ តលៅ

93


រលងកើតរញចះល មះមយ លដាយ កននងលនាះមានរញកចននកមារបដលមានលកខណៈសមបតោចដាកឱយ សលៅចញចរមបានទាងអសនរងតតរវ បានដាករញចជលលៅកននងតរពនធ ទនននយលមថកជាត

រញចះលមះរមមយររសកមារមានលកខណៈសមបតោច

សលៅចញចរមបាន រជាឧរករណរនលែរះមយកននងការអនវត

លរាលការណអណចលៅថកលតកាមរត លតោះថរញលនះ

ជយសតមរសតមរលជាដរងដលការបសវងរក PAPs លៅ

ថកជាត លហើយតរសនលរើរកតររសារមនបានលៅកននងតរលទស

កមពនជាលទលនាះនរងជយសតមរសតមរលដលការបសវងរកឪពក

មាយចញចរមលៅថកអនរជាត បដលជាមនសសសតកននងជហរ

លអរត លដើមបលលែើយតរចលោះលសចកតតរវការររសកមារ។

ថវលរើចបារសពសនកនអនរតរលទសបានរញករចលហើយ អព

រញចះលមះមយ សតមារកមារបដលតតរវបានកណតថមាន

លកខណៈសមបតោចឱយសយកលៅចញចរមបាន សតមារលរាល

រណងននសនកនអនរជាត (មាតតា ១៣) របនលយើងមនបានដរង

ថ លតើរទរញញតមយលនះតតរវបានអនវតជាកបសង ឬលទលនាះ

ល�ើយ។ បអកលលើរញចះលមះ បដលមាននាលពលរចចនរបនន

សតមារកមារមានលកខណៈសមបតោចឱយសលៅចញចរមបាន

បដលតតរវការសនកនអនរតរលទស សតមាររយៈលពលខលែោជាធរ

កមពនជារររលងកើតរញចះលមះមយ បដលោចចះលមះកមារ

ទាងអស បដលតតរវបានតរកាសថមានលកខណៈសមបតោច

ឱយសលៅចញចរមបាន។ លៅកននងករណភារលតចើន លៅលពលកមារ

តតរវបានតរកាសថមានលកខណៈសមបតោចសលៅចញចរមបាន

លរលៅមនទានដរងថ លតើកមារលនាះនរងតតរវបានសលៅចញចរមលៅ

កននងតរលទស ឬអនរតរលទសលនាះល�ើយ។ រញចះលមះរមមយ

ជយធានានវការរនជារជានចច នងការសលតមចចតរនលទៀត

ទានលពលលវលា។ លហតលនះជាការតតរមតតរវណស បដលតតរវ

មានរញចះលមះរមមយ បដលសតលៅលតកាមការបថទាររស

ោជាធរសមតសរ ដចជាតកសង សអយ ជាលដើម។

១៧

ST

រលងកើតរញចះលមះបដលកននងលនាះមានទតមង

ចាបាចនានា លដើមបចះលមះកមារ។

កណតរកមលនធលដើមបរលងកើតរញចះលមះ។

MTរណដះរណលអនកទទលខសតតរវលលើរញ

ចះលមះ។

LT

ដាករញចជលទនននយររសរញចះលមះលលើ

កមារបដលមានលកខណៈសមបតោចស

លៅចញចរមបាន លៅកននងតរពនធទនននយលមលៅ

ថកកណលសតមារកមារសតលតកាម

ការបថទា (សមលមើលអនសាសនទ ២)។

94

រញចះលមះលនះររមានមលដានលៅកននងរាជធាន របនររមាន

កាតភារលៅកានលខតនានា លដើមបជយសតមរលដលមនទៃរ ស.អ.យ

លៅកននងលខតនមយៗ រមទាងលៅកននងការចះរញកមារណបដល

តតរវបានតរកាសថមានលកខណៈសមបតោចឱយសលៅចញចរម

បានលៅកននងលខតលនាះ។ ោជាធរររសលតមចចតថ លតើនរណ

នរងលធវើជាមាសទៃះកានការលលើរញលមះលៅកននងលខតលនាះ។

ោជាធរកណលននរដឋទទលជាលតចើនបានរងាញចណរ

ោរមណកននងការលមលនធ លដើមបអភវឌឍតរពនធទនននយលម

បដលបានរញកខាងលលើ។ ការតរមលនធនធានចាបាចតតរវ

សតលតកាមការតររតរងររសសារនឯករាជយណមយ ដចជា

អងគការយនលសហវជាលដើម លដើមបលចៀសវាងទនាសលតរលោជន

ជាសកានពល។ សតមាររយៈលពលមធយម មនសសបដលតតរវបាន

លសនើល�ើងឱយលមើលខសតតរវលលើរញចះលមះ ររបានទទលការ

រណដះរណល លដើមបលធវើការងារររសខលែលន លហើយតតរវបានរោក

ឱយមានលកខណៈសមបតតររតរាន លដើមបពនតយតាមដានោង

តរងតរយតនលលើរយៈលពល បដលកមារសតលៅកននងរញចះលមះ

នងអពរលរៀរ លដើមបវាយតនមលែតរតរតការររសតរពនធ។ សតមារ

រយៈលពលបវង រញចះល មះលនះោចតតរវបានដាករញចជលលៅកននង

តរពនធទនននយលមទទាងតរលទសននកមារសតលតកាមការបថទា

(សមលមើលអនសាសនទ ២)។ រាលការសរជរលលើសានភាព

ររសកមារររតតរវបានលធវើរចចនរបននភាព។

95





រយៈ ទពល

កណតរក មលនធសតមារ រលងកើតរញចះ ល មះ

១ ទនាកទនងលៅកានោជាធរកណលននរដឋ ទទល លដើមបសការអះោងរញកអពចណរ ោរមណកននងការលមលនធ។

២ រលងកើតតរពនធមយលដើមបឱយធនធានតរមលបានសត លតកាមការតររតរងររសសារនឯករាជយមយ ដចជាអងគការយនលសហវជាលដើម លដើមបលចៀសវាង ទនាសលតរលោជនជាសកានពល។

តកសង ស.អ.យ។ UNICEF, HCCH, ISS, Central Authorities from receiving States

២០១៨

រលងកើតរញ ចះលមះលដាយ កននងលនាះ កមារទាង អសបដលតតរវ បានតរកាសថ មានលកខណៈ សមបតោចឱយ សលៅចញចរមបាន តតរវបានដាក រញចជល។

១ កណតរកមាសទៃះតររតរងលលើរញចះលមះ លៅកននងរាជធាន។

២ កណតថលតើ ការតរមលពតមានលៅថកតរន នរងតតរវលធវើល�ើងលដាយរលរៀរណ លហើយនរងតតរវ រញចជលឱយលៅថកកណលលដាយរលរៀរណ។

៣ រលងកើតតរពនធទនននយលមបដលមានជនយ រលចចកលទសពខាងលតរៅ តរសនលរើចាបាច។

៤ លធវើបនការថលតើ រញចះលមះលនះនរងមាន តណភារជាមយរញចះលមះថកកណលកននង អនសាសនទ ២ លដាយរលរៀរណ។

តកសង សអយ។ UNICEF ២០១៨

រលងកើតរញចះល មះមយ លដាយកននងលនាះកមារបដលមានលកខណៈសមបតោចដាកឱយសលៅចញចរមបានទាងអសនរងតតរវបានដាក រញចជលលៅកននងតរពនធទនននយលមថកជាត


១៧

96





រយៈ ទពល

រណដះរណល មនសសទទល រនទៃនករញចះ លមះ

១ រណដះរណលររគលបដលតររតរងលលើរញចះឈលមាះ លដើមបោចពនតយតាមដានលដាយតរង តរយតនលលើរយៈលពលបដលកមារសតលៅកននងរញចះលមះ នងលដើមបវាយតនមលែលលើតរតរតការ ររសតរពនធ។

២ រណដះរណលអនកលដើរតនាទបដលនរងពតមាន សតមារការដាករញចជលទនននយ។


UNICEF, 3PC and FCF

២០១៩ តលៅ





រយៈ ទពល

ដាករញចជល ទនននយននរញចចះ លមះសពកមារ បដលោចសលៅ ចញចរមបានលៅ កននងតរពនធទនននយ លមថកកណល សតមារកមារ សតលតកាមការ បថទា (សមលមើល អនសាសនទ ២)

១ បអកលលើការលធវើបនការរយៈលពលខលែ តតរវសារភារ រញចះលមះលៅកានតរពនធទនននយលមទទាង តរលទសសតមារកមារសតលតកាមការបថទា (សម លមើលអនសាសនទ ២)។

២ រលងកើតលកខខណឌតតមរវបដលទាមទារថ រាលការ សរជរសានភាពររសកមារចាបាចតតរវមាន ការកតតតា លដាយោចលធវើល�ើងតាមរយៈលសចក ជនដណរងររសតកសង។



97


រលងកើតរណៈកមាមធការ គជ គងបដល ជាអនកទទលរនទៃនកបសវងរក PAPs លអរតសតមារកមារ (ទាងសតមារ សនកនកននងតរលទស នងសនកនអនរ តរលទស)

ការគជគងលសចកតតរវការររសកមារជាមយរណភាពនន ឪពក

មាយចញចរម រមានភាពចាបាចណសសតមារឧតមតរលោជន

ររសកមារ។ ការពចារណចមបងកននងការសលតមចចតថលតើ ឪពក

មាយចញចរមមយណ ររតតរវបានលតជើសលរសសតមារកមារជាក

លាកណមយ រជាសមតភាព លដើមបល លែើយតរលៅតាមលសចក

តតរវការររសកមារជាកលាកររលនាះ។

ការគជគងដលអរវាងកមារបដលមានលកខណៈោចសលៅចញចរម

បានជាមយឪពកមាយចញចរម រជាភារកចចទាមទារនវជនាញ

កតមតខពស លហើយមានភាពចាបាចណសទាងសតមារកមារ នង

សតមារ PAPs។ ដលចនះលហើយលទើរការងារលនះររតតរវបានលធវើល�ើង

លដាយតកមការងារពហវសយ រមមានសមាសភាពអនកតរករ

វជាជវៈោជពការោរកមារ នងមនតតរវទកឱយជាការទទលខល

តតរវររសររគលបតមាក ឬររសឪពកមាយចញចរម132 លដាយយក

លអររបតជាអនកជនាញកននងវសយចតសងគមបានទទលការរណដះ

រណលលលើសនកន។ កននងករណសនកនអនរតរលទស ជាការលអ

បដលតតរវអលញើញលមធាវមាកឱយចលរមកននងតកមការងារ លដើមប

ធានាោងណឱយរាលការតតមរវបនកចបារទាងអសតតរវបាន

លលែើយតរ។ តកមការងារររពចារណលលើលសចកតតរវការររស

កមារកននងលកខណៈទាងមលរមទាងថ លតើការដាកកមារលៅទលនាះ

ោចលលែើយតរលៅតាមលសចកតតរវការបនកការអភវឌឍររសកមារ

ទសសនៈយលលឃើញររសកមារ រណនចញចរមរបាចររសឪពក

មាយចញចរម នងសមតភាពររសឪពកមាយចញចរម លដើមបល លែើយតរ

ចលោះលសចកតតរវការជាកបសងររសកមារ ឬលទ (សមលមើល

អនសាសនទ ១៦)។ ការគជគងជាសកានពលររសតលតកាម

ការតតរតពនតយលដាយអនកតរករវជាជវៈោជព លដើមបពយាោម

ទរសាតការររាជយននការសកនលៅចញចរម។

១៨

STរលងកើតរណៈកមាមធការគជគង នងនតវធ

ចបាសលាស នងមានតមាភាព។

MT រណដះរណលរណៈកមាមធការគជគង។

LT អនវតរលតមាងសាកលបង។

132 PAPs មនររលតជើសលរសកមារលដើមបសលៅចញចរមលដាយខលែលនឯងល�ើយ (លលើកបលងបតជាការសលៅចញចរមលដាយសាចញាត របនកននងករណបររលនះ លកខណៈសមបតោចសលៅចញចរម បានររសកមារររតតរវបានវាយតនមលែោងតតរមតតរវ ជាពលសសលៅលពលបដលមានតតមរវការលដើមបឱយដាកកមារសតមារសន ឬតរសនលរើសនកនលនាះលធវើល�ើងជាកចចលលែើយតរចលោះការចងបានររស PAPs)។

98

133 មាតតា ២៧។ 134 សមលមើលពតមានសពតរលទស Burkina Faso លៅលតកាម: www.hcch.net លៅលតកាមបនក "សនកន"។ មានឧទាហរណលៅលតកាមបនកពតមានសពតរលទសដនទលទៀត។135 ោជាធរកមពនជា ោចបសវងយលអពរណសមបតននការដាករញចជលការបសវងរកតររសារធមលៅកននងរណៈកមាមធការ គជ គង។ អតតរលោជនននការមានរណៈកមាមធការ គជ គងលនះ រលដាយ

សាររណៈកមាមធការោចជយលធវើឱយដលណើរការកានបតមានភាពសាមញញ បដលអនញតឱយោចតាមដានករណបានកានបតរហស។ លទាះោងណក ហានភយបដលោចលកើតមាន ពការលធវើបររលនះ រនរងលធវើឱយមានយនការតាមដានកានបតតចលៅកននងជហាន (លោលរ មានអនកតរករវជាជវៈោជពលតចើន) លដើមបតតរតពនតយលលើការ គជ គង លហើយោចមានលកខណៈអលណយ លកានបតលតចើនដលការអនវតខសចបារ។ របនមលលើលនះលទៀត លកខណៈខសរាលៅកននងវធានការការោរកមារលសងៗរា ោចមនតតរវបានលរយកចតទកដាកលៅកននងដលណើរការការ គជ គង។

នតវធគជគងមនររចារលើមមនលពលលកខណៈសមបត លដើមប

ោចសលៅចញចរមបានររសកមារតតរវបានកណត លហើយឪពក

មាយចញចរមតតរវបានអនមត សតមារសនកនលនាះលទ។ ការគជគង

រឋម រវាងឪពកមាយចញចរមជាមយកមារចាបាចតតរវលធវើល�ើង

លដាយឈរលលើមលដានរបាយការណសពកមារ នងរបាយការណ

សព PAPs បដលតតរវបានលតជើសលរស។ លយើងខនសមលអនសាសន

ថ ការតសាវតជាវរកតររសារដលអរត តតរវចារលើមឱយបានឆរ

រត រនារពកមារតតរវបានតរកាសថោចដាកឱយសលៅចញចរម

បាន។ ការពនយាលពលលដាយមនចាបាចកននងការបសវងរកតររសារ

សមតសរសតមារកមារោចលឱយមានការខចខាតដធងៃនធងៃរ

ចលោះសខមាលភាពររសកមារ នងឱកាសររសកមារសតមារ

ការសយកលៅចញចរម។ ររកតសមាលថ ចបារសពសនកន

អនរតរលទស133 រលងកើតនតវធគជគងបដលោចតតរវបានលតរើតបាស

ជាមលដាន នងោចពតងករបនមលៅកានសនកនកននងតរលទស

ងបដរ។

រចចនរបនន កននងតរលទសកមពនជាពបានការគជគងជាលកខណៈវជាជវៈ

ោជពសតមារសនកនកននងតរលទសលទ។ ជនសមកវញ ឪពកមាយ

ចញចរមរងាញខលែលន ចលោះមខលៅតកមជាមយកមារបដលពកលរ

បានលតជើសលរស។ “សនកន” តរលភទលនះមានរងករលតរាះថកលៅ

ខាងកននង លរើរតលៅលលើកងវះយនការតាមដាន លដើមបពនតយតាម

ដានថ លតើកមារតតរវបានកណតអតសញណលដាយ PAPs

តាមរលរៀរណ នងលដើមបធានាឲយមានការអនវតការការោរ

សវតភាពបានតររតរាន។ លយើងខនសមលអនសាសនោង

ខពសថតតរវសរជរការអនវតបររលនះ លហើយសតមាររយៈលពល

ខលែ តតរវ៖ ១) រលងកើតរណៈកមាមធការគជគងល�ើង លដាយមាន

សមាសភាពអនកជនាញមកពវសយលសងៗរា (តកមការងារ

ពហវសយ) នង ២) រលងកើតនតវធចបាសលាស សតមារការ

គជគង។ ទាកទងជាមយសមាសភាពននរណៈកមាមធការគជគង

តរលទសកមពនជាោចលដើរតាមរទពលសាធនររសតរលទស Burkina

Faso លដាយកននងលនាះរណៈកមាមធការពហវសយរមមាន

សមាសភាពអរគនាយកទទលរនទៃនកការោរកមារនាយកទទល

រនទៃនកសនកន អនកតណងមាកមកពតរពនធយតធម សខាភបាល

សមារមមណឌលបថទាកមារ នងអនកចតវទយា។134 ដចបាន

ពភាកសាលៅកននងបនកសពការបថទាលដាយឪពកមាយធម លហើយ

ថលយើងបានដរងថ FCF នរងអនវតសាកលបងរណៈកមការ

បថទាជនស បដលមានភារកចចលធវើការគជគងកននងរញសនកន។

ថវលរើតរពនធលនះោចមានអតតរលោជនក របនដចបានរញក

ខាងលដើម លហើយថចាបាចតតរវមានការការោរសវតភាពចាបាច

មយចនន លដើមបលចៀសវាងកឲយមានទនាសលតរលោជន (ឧ.

ដកលចញនវជនទាងឡាយណ បដលោចទទលអតតរលោជន

ពសនកន)។ មយាងលទៀត តរពនធលនះកតតរវបតជាតរពនធដរកនាលដាយ

រដាភបាលងបដរ នងតតរវធានាឱយមានការចលរមពកមារ។

ទាកទងជាមយនតវធការគជគងោជាធរកមពនជាររបសវងយល

របនម អពរណសមបតននរណៈកមាមធការ គជ គងទទលរនទៃនកទាង

សនកនកននងតរលទស នងសនកនអនរតរលទស។135 រណៈកមាមធការ

គជគងរមរាមយនរងជយសតមរលដលការតសាវតជាវរកតររសារ

លអរត សតមារកមារបដលោចលធវើល�ើងបានកននងលពលឆររត

លដាយលហតថ អនកតរករវជាជវៈោជពនរងបានដរងអពសណ

ឯកសារររសកមារ នងឪពកមាយចញចរមទាងអស។ ពកលរនរង

វាយតនមលែលលើលសចកតតរវការបនកការអភវឌឍ បនកសងគម បនក

ចលណះដរង នងប នកវរបធមររសកមារ បដលមានសតមារឱយស

លៅចញចរម លដើមប គជ គងកមារទាងលនាះជាមយឪពកមាយចញចរម

99

136 លៅ Lithuania ជាដរង ទភាកងារសខមាលភាពថកតរន ឬថកតកង ពយាោមរតងរររតងរមកមារជាមយតររសារកលណើត ឬសាចញាតដនទលទៀតសន។ តរសនលរើមនោចលធវើបានលទ កមារោចតតរវបានយកលៅដាកកននងតរយសារ Lithuanian ណមយសតមារសនលៅចញចរម ចញចរមជាឪពកមាយធម ឬជាោណពយាបាល។ តរសនលរើមនោចរកតររសារ Lithuanian ណមយបានលទ ោជាធរោចបសវងរកតរយសារលៅកននងរញល មះ PAPs សតមារសនកនអនរតរលទស។ លៅសាធារណរដឋ Slovak លពលតលាការ Slovak តរកាសថកមារមានលកខណៈ សមបតោចឱយសលៅចញចរមបាន កមារលនាះនរងតតរវបានដាករញចជលលៅកននងរញល មះកមារតតរវការការការោរជនស។ លរលតចើនចងបសវងរកតររសារចញចរមបដលសតកននងតរនរដឋបាលជាលលៅររសកមារសន លហើយលរើសនជាចាបាច លៅលពលរនារមកលទៀតលរនរងបសវងរកលៅកននងបដនដ Slovak ទាងមល។ តរសនលរើមនោចរលងកើតទនាកទនងជាលកខណៈលខលែលន រវាងកមារ នងអនារតឪពកមាយចញចរមមានលលៅកននងតរលទសលទ សណឯកសារតតរវបានលរើកចហរសតមារសនកនអនរតរលទស លហើយសណឯកសារលនាះតតរវបានដាកជនលៅ មជឈមណឌលសតមារការការោរប នកចបារអនរជាតររសកមារ នងយវជន (Centre for International Legal Protection of Children and Youth)។ ការអនវតបររលនះមានអតតរលោជនខពស លតោះការអនវតលនះលរារពតាមលរាលការណអណចសតលៅថករដឋបាលទាររតកននងតរលទសងបដរ (លពលរ តាមរយៈការបសវងរក PAP លៅកននងតរនលសងៗកននងតរលទសកលណើត)។

137 សមលមើលជាឧទាហរណ តរលទសលតរសល (ចបារឆ ១៩៩០ សពកមារ នងមនសសវយជទង មាតតា ៥០) តរលទសរលការ (លសចករញលលខ ៣ សពលកខខណឌ នងនតវធលដើមប លការយលតពម ចលោះសនកនជាសញតរលការ សតមារជនររលទស ចះនថងៃទ ១៦ បខកញ ឆ ២០០៣ បនកទ III); តរលទស Chile (ចបារលលខ ១៩.៦២០/១៩៩៩ សពសនកន មាតតា ៥); តរលទស Latvia (រទរញញតលលខ ១១១ ររសតកមតររកសារដឋមន ចះនថងៃទ ១១ បខមនា ឆ ២០០៣ មាតតា ៣) តរបទស Lithuania (លសចកសលតមចលលខ ១៤២២ ចះនថងៃទ ១០ បខកញ ឆ ២០០២ នតវធសតមារការចះរញសនកនលៅកននងសាធារណរដឋ Lithuania នងតកមរដឋរបលវណ មាតតា ៣.២១៩)។

លដាយជាដរង រពយាោមបសវងរកតររសារលៅកននងតរនដចរា

សន លហើយតរសនលរើពោចលធវើបានលទ រោចលៅរកលៅតរន

ដនទលទៀតកននងតរលទស។ ទរត តរសនលរើចាបាច ពកលរោច

ពលតរាះជាមយរញចះល មះររសឪពកមាយចញចរម បដលតតរវ

បានអនមតសតមារសនកនអនរតរលទស។136 លដើមបោចសលតមច

ភារកចចលនះបាន រញចះលមះលៅថកកណលមយររស

កមារបដលមានលកខណៈសមបតោចដាកឱយសលៅចញចរមបាន

(សមលមើលអនសាសនទ ១៧) នងឪពកមាយចញចរមទាង

អស (សមលមើលអនសាសនទ ១៩) រជារនលែរះ លដើមបអនវត

ការងារលនះ។137

ជហានរនារលៅកននងរយៈលពលមធយម រតតរវធានាឱយមានការ

រណដះរណលតតរមតតរវសតមាររណៈកមាមធការ គជ គង។ ដលណើរ

ការលទៃៀងតតរករលដាយរណភាព មានភាពចាបាចណស

លដើមបធានាលទធលលអសតមារកមារ នងឪពកមាយចញចរម។

ការរណដះរណលកានបតតរលសើរ នងកានបតលតចើន រមានភាព

ចាបាច លដើមបអភវឌឍ នងរកសារណភាពររគលកលៅកននងបនក

សខមាលភាពកមារ។

សតមាររយៈលពលបវង តរលទសកមពនជាោចសាកលបងលតរើតបាស

រណៈកមាមធការ គជ គងសតមារកមារមកពលខតកននងចននកណត។

ការអនវតសាកលបងលនះអនញតឱយោចលធវើការបកបតរបដល

ចាបាចនានា លៅមនលពលអនវតរណៈកមាមធការគជគងលៅ

ថកជាត។

100





រយៈ ទពល

រណៈកមាមធការ គជ គង

១ រដាភបាលនរងតតរវរលងកើតរណៈកមាមធការ គជ គងមយ បដលរមមានសមាសធាតជនាញការតកមការងារ ពហវសយមកពវសយលសងៗ។ រនារមកតតរវ លរារពតាម នងលតរើតបាសការអនវតលអៗពរណ តរលទសដនទ។

២ រដាភបាលនរងបសវងយលអពរណសមបតនន រណៈកមាមធការគជគងទទលរនទៃនកទាងសនកនកននង តរលទស នងសនកនអនរតរលទស។


UNICEF, 3PC and FCF

២០១៨

នតវធគជគង ១ ពនតយលលើចបារសពសនកនអនរតរលទស138 បដល រលងកើតនតវធ គជ គងជាមលដានតររះ របនចាបាច តតរវពតងកលៅដលសនកនលៅថកជាត លហើយ ដាករញចជលការអនវតប នកសលធមដនទលទៀត (ឧ. នតវធ គជ គងមនតតរវចារលើមលៅមនលពលបានកណតលកខណៈសមបតោចដាកឱយសលៅចញចរមបានររសកមារ នងលកខណៈសមបតររសឪពក មាយចញចរម តតរវបានអនមតឱយោចសនកនលនាះល�ើយ)។

២ លរៀរចកចចតរជតមលជាមយភារោកពនធនានា រមទាងអនកោកពនធកននងរណៈកមការបថទាជនសអនវតសាកលបង លដើមបរលងកើតនតវធគជគងចបាសលាស/មានតមាភាព។

៣ តពមលតពៀងលលើការទទលខសតតរវ។

៤ ដាករញចជលនតវធលៅកននងចបារ ឬលរាលនលោបាយ។


UNICEF, 3PC, FCF and IOM

២០១៨

រលងកើតរណៈកមាមធការគជគងបដលជាអនកទទលរនទៃនកបសវងរក ឪពកមាយចញចរម លអរតសតមារកមារ (ទាងសតមារសនកន កននងតរលទស នងសនកនអនរតរលទស)


១៨

138 មាតតា ២៧។

101





រយៈ ទពល

ការរណដះរណល រណៈកមាមធការ

គជ គង

១ លៅលពលបដលលរាលរណងរយៈលពលខលែតតរវបានលលែើយតររចលហើយ តតរវលការរណដះរណល ដលសមាជកកននងរណៈកមាមធការគជ គង។

២ សពវសាយោងទលទលាយអពនតវធ គជ គង (ឧ. លរហទពរ/ការលបាះពមព សាយររសោជាធរ កណលសតមារសនកន)។

តកសង ស.អ.យ UNICEF, 3PC, FCF and IOM

២០១៩ តលៅ





រយៈ ទពល

អនវតរលតមាង សាកលបង

១ សាកលបងរណៈកមាមធការគជ គងជាមយកមារ មកពលខតកននងចននកណត។


UNICEF, 3PC, FCF and IOM

២០២៣ តលៅ

102

សនកនកនបបទទសទៅកមនជា

០៥

សនកនកននងតរលទសលៅកមពនជា សតលតកាមការតររតរងររសតកមរដឋរបលវណចបារសពនតវធរដឋរបលវណមនបមនរណរងវវាទតរកាស

សពការបថទាជនស នងលសចកពនយលសពសនកនកននងតរលទស។ មកដលរចចនរបននលនះ លយើងលឃើញថ ពទានមានការលតតៀម ការ គជ គង

ឬការតាមដានរន ចលោះសនកនថកជាតលនាះល�ើយ។ អវតមានននសនកនកននងតរលទសកននងការអនវតជាកបសង លធវើឱយមានការលបាក

កននងការអនវតលរាលការណអណចសតលៅថកលតកាមរតឱយបានតតរមតតរវមនលពលលធវើការសលតមចចត លដើមបដលណើរការសនកន

អនរតរលទស លដាយលហតថ ជហានដមានសារៈសខានមយបានបាត លោលរការតសាវតជាវរកដលណះតសាយតររសារអចននយកននង

តរលទសកមពនជា តាមរយៈសនកនកននងតរលទស។

© U

NIC

EF C

ambo

dia/

2016

/But

hdy

Sem

103


ឪពកមាយចញចរម តតរវបានតរកាសថមានលកខណៈសមបតតររតរាន នងសមតសរសតមារសនកន លហើយ បានទទលការរណដះរណល នងការរាតទសមតសរកននងអ�នងលពលនតវធសនកនកននងតរលទស

សនកនរជាវធានការការោរកមារមយ បដលលលែើយតរចលោះ

លសចកតតរវការររសកមារជាកលាកណមាក។ លដើមបោចលធវើ

ការងារលនះបានតរករលដាយតរសទធភាព ឪពកមាយចញចរមររតតរវ

បានតរកាសថ មានលកខណៈសមបតតររតរាន នងសមតសរ

សតមារសនកនលោងលៅតាមលកខខណឌវនចយ នងនតវធជាក

លាក។ ការងារលនះររតតរវបានលធវើល�ើងមនលពលការគជគងណ

មយតតរវបានលធវើល�ើង (សមលមើលអនសាសនទ ១៩)។ ឪពក

មាយចញចរម កររបានទទលការរណដះរណល នងការរាតទ

សមតសរងបដរ។

ឪពកមាយចញចរម ររមានវរគទទលពតមាន នងតររកសាលោរល

មនលពលពកលរសលតមចចតសន កន។ វរគលពតមាន នង

តររកសាលោរលនរងលឱកាសឱយឪពកមាយចញចរមបានលរៀន

សតតមានទសសនៈតបាកដនយមសពសនកនលែនះរញង នងវាយ

តនមលែរណន នងសមតភាពររសខលែលនកននងការលដាះតសាយជាមយ

រញតរឈម បដលោចលកើតល�ើងលៅកននងការសកនលៅចញចរម

នងលដើមបោចយលបានកានបតចបាសអពដលណើរការសនកន។

ការតររកសាលោរល នងការរាតទររមានរនលៅលទៀតលៅកននង

អ�នងនតវធសនកនទាងមល នងោចលៅលតកាយលពលសនកន

ងបដរ តាមការចាបាច។ ររបតមានរញចះល មះមយ សតមារ

ឪពកមាយចញចរមទាងអស បដលចងសនកនកននងតរលទសលៅ

កមពនជា។

តកមរដឋរបលវណ139 រលងកើតលកខខណឌវនចយមយចនន សតមារ

ការកណតលកខណៈសមបតោចចលរម (លកខខណឌវនចយ

បនកចបារ) ររសឪពកមាយចញចរម។ តរកាសសពការបថទា

ជនស140 បានរញកអពលកខខណឌមយចននទាកទងជាមយ

ភាពសមតសរររសឪពកមាយចញចរម (លោលរសណរប នកចត

សងគម)។

១៩

ST

រលងកើតលកខខណឌវនចយចបាសលាសកននង

ការតរកាសលកខណៈសមបតោចចលរម នង

ភាពសមតសរររស ឪពកមាយចញចរម។

សលតមចចតថ លតើនរណនរងតរកាសថ

ឪពកមាយចញចរមមានលកខណៈសមបតតររ

តរានោចចលរម នងមានភាពសមតសរ

លហើយរលងកើតនតវធ។

MT

អភវឌឍកមវធលពតមាន នងតររកសាលោរល

សតមារ ឪពកមាយចញចរម។

រណដះរណលអនកតរករវជាជវៈោជព

បដលនរងសលតមចចតលលើលកខណៈសមបតោច

ចលរម នងភាពសមតសរររសឪពកមាយ

ចញចរម។

LT

រលងកើតរញចះលមះមយបដលនរងរមរញចជល

ឪពកមាយចញចរមទាងអសមានលលៅដាន

ជាតរចាកននងតរលទសកមពនជា បដលតតរវបានតរកាស

ថមានលកខណៈសមបតោចចលរម នង

សមតសរសតមារសនកន។

104

ការវាយតនមលែឪពកមាយចញចរមកននងតរលទសកមពនជា ររលតការ

យកចតទកដាកជាពលសសលៅលលើភាពសមតសរររសឪពក

មាយចញចរម។ លកខខណឌវនចយនាលពលរចចនរបននកននងតរលទស

កមពនជា លតការយកចតទកដាកលលើលរាលជហរបនកសងគម

ររស PAPs ហរញញវតន នងសងដា ទៃះសបមបង។ សតមាររយៈលពល

ខលែ លកខខណឌវនចយរបនមលទៀតទាកទងជាមយលទធភាពបនក

ចតសងគមររសឪពកមាយចញចរមកននងការលមើលបថកមារ កររតតរវ

បានដាករញចជលងបដរ (ឧ. តរវតលខលែលន នងតរវតតររសារ

ររគលកលកខណៈលខលែលន សានភាពោោហពោហទនាកទនង

ជាមយសាចញាតសាចឆយ ររសានររវន/សងគម ការចញចរម

របាចកនជាទលៅ នងការចញចរមរបាចកនបររជនាញឯកលទស

កតាជរញទរកចត)។ លកខខណឌវនចយរបនមទាងអសលនះ ររ

តតរវបានរលងកើតល�ើងលៅកននងទតមងលែជវចបារបដលតតរវការ។ ឪពក

មាយចញចរម ររបានទទលពតមានអពលកខខណឌវនចទាងអស

បដលនរងតតរវយកមក លដើមបវាយតនមលែពកលរ។

សតមាររយៈលពលមធយម តរលទសកមពនជាតតរវការរលងកើតឱយមាន

នតវធ លដើមបវាយតនមលែលកខណៈសមបតោចចលរម នងភាព

សមតសរររសឪពកមាយចញចរមនងកណតថ លតើនរណជាអនក

ទទលរនទៃនកកននងការសលតមចចតលនះ។ ជលតមើសមយ រោចចាត

តាងមនទៃរ សអយ ជាអងគភាពទទលខសតតរវឱយបតពករាតតតរវ

បានរោកឱយមានលកខណៈសមបតសមតសរលហើយ។ ការលធវើ

បររលនះ អនញតឱយោចលធវើការសលតមចចតលៅថកលខត លហើយ

លៅជតជាមយឪពកមាយចញចរមរតតាមបដលោចលធវើបាន។

តរលទសកមពនជាកតតរវការអភវឌឍឱយមានកមវធលពតមាន នង

តររកសាលោរលសតមារឪពកមាយចញចរម បដលដាកោកយលដើមប

សនកនកននងតរលទសងបដរ លតោះថរចចនរបននលៅពទានមានលៅ

ល�ើយ។ តរលទសជាលតចើនបានអភវឌឍកមវធបដលតរបហលជា

ោចបកសតមរល លដើមបយកមកលតរើសតមរតាមលសចកតតរវការ

ររសកមពនជាបាន។141 កមវធទាងអសលនះោចលលដាយោជាធរ

សាធារណៈ (លដាយមនទៃរ សអយ កននងលខតនមយៗ) ឬលដាយ

សារនឯកជនឯករាជយ។ ោជាធរកមពនជាចាបាចតតរវបតលធវើការ

សលតមចចតថ លតើជលតមើសណមយជាជលតមើសលអរតសតមារ

តរលទសកមពនជា។ តរសនលរើសលតមចចតថ មនទៃរ ស.អ.យ ជាអនក

លលសវាទាងអសលនះ ធនធានមនសស នងធនធានហរញញវតន

ររសមនទៃរ សអយ កចាបាចតតរវពតងរងរបនមងបដរ។ រណ

សមបតមយររសសារនសាធារណៈ រថការងារររសសារន

ទាងលនះោចមានភាពងាយតសលកននងការពនតយតាមដាន លហើយ

ោចលលសវាលដាយឥតរតនថលែ។ អនកតរករវជាជវៈោជពបដល

លធវើការសលតមចចតលលើលកខណៈសមបតោចចលរម នងភាព

សមតសរររសឪពកមាយចញចរម ររបតមានរណវឌឍចាបាច

នានា (លដាយជាអនសាសន ររបតមានសញរតតខាងបនក

វទយាសាសោករបករោ ដចជាបនកសងគមកចចវទយា ឬចតវទយា)

ចលណះដរងបនកការអនវតជាកបសង នងការរណដះរណល

សមតសរ។

សតមាររយៈលពលបវង ឪពកមាយចញចរម បដលតតរវបានតរកាស

ថមានលកខណៈសមបតតររតរាន នងសមតសរលដើមបសនកន

ររតតរវបានដាករញចជលកននងរញចះលមះឪពកមាយចញចរម លៅ

ថកលខត នងថកជាត។ រញចះល មះលនះ រជាឧរករណរនលែរះ

លដើមបបសវងរកតររសារលអរត សតមារកមារនមយៗកននងអ�នង

ដលណើរការគជគង (សមលមើលអនសាសនទ ១៨)។ តរលទស

កមពនជានរងតតរវការអភវឌឍរញចះលមះលនះ សតមារសនកនកននង

តរលទស នងធានាឱយបានថទនននយសពឪពកមាយចញចរម រ

ជាទនននយរចចនរបននភាព។

139 មាតតា ១០០៩។140 មាតតា ២៨ លលើកល�ើងអពតរវតលខលែលនទាកទងជាមយសរភាពបនកោរមណ នងទនាកទនងលអ លលៅដានសមតសរ នងតរនរសលៅមានសវតភាព សមតភាពោចឱយកមារមា

នលទធភាពទទលបានការអររ នងការបថទាសខភាពតររតរាន សមតភាពកននងការលការរាតទប នកសមារៈ នងសាមរតដលកមារ នងមានរណងពតតបាកលដើមបចញចរមកនចញចរមលនាះដចកនរលងកើត នងោរមណររសកនដនទលទៀតបដលរសលៅកននងតររសារជាមយរា។

141 ឧទាហរណ ការអនវតតាមររ PRIDE លតករខណឌការងារតាមសងដារ មានភាពសសងាក នងមានរចនាសមពនធសតមារការលតជើសលរសប អកលលើសមតភាព ការលតតៀមលរៀរច ការវាយតនមលែ នងការលតជើសលរសឪពកមាយធម នងឪពកមាយចញចរម លៅកននងការរណដះរណលលពលល នងការអភវឌឍវជាជវោជពជារន។ ការអនវតតាមររ PRIDE តតរវបានលតរើតបាសទាងមល ឬជាបនក លៅកននងរណតរលទសចនន ២៥ សមលមើល៖ www.cwla.org/pride-training

105





រយៈ ទពល

លកខណៈសមបត ោចចលរម នងភាពសមតសរ ររស PAPs

១ រលងកើតលកខខណឌវនចយចបាសលាស លដើមប តរកាសថ ឪពកមាយចញចរមមានលកខណៈសមបត តររតរាន នងមានភាពសមតសរ ដចបាន លោលខាងលលើ។

២ រលងកើតនតវធ លដើមបវាយតនមលែលកខណៈសមបត ោចចលរម នងភាពសមតសរររសឪពកមាយ ចញចរម។


UNICEF, 3PC and FCF

២០១៨

សលតមចចតថ លតើនរណនរង តរកាសថ PAPs មានលកខណៈ សមបតោចចលរម នងមានភាព សមតសរ លហើយ រលងកើតឱយមាន នតវធ។

១ សពវ សាយលកខខណឌវនចយឱយបានទលទលាយ កននងចលណមសាធារណជនទលៅ។

២ កណតថលតើ នរណជាអនកទទលខសតតរវលលើការសលតមចចតលនះ។

៣ កណតថ លតើោជាធរទទលខសតតរវនរងលធវើការ ជាមយភារោកពនធដនទលទៀតោងដចលមច។


UNICEF ២០១៨

ឪពកមាយចញចរមតតរវបានតរកាសថមានលកខណៈសមបតតររតរាន នងសមតសរសតមារសនកន លហើយបានទទលការរណដះរណល នងការរាតទសមតសរកននងអ�នងលពលនតវធសនកនកននងតរលទស


១៩

106





រយៈ ទពល

កមវធល ពតមាន នង តររកសាលោរល សតមារ PAPs

១ រលងកើតឱយមានកមវធលពតមាន នង តររកសាលោរល សតមារឪពកមាយចញចរម បដលដាកោកយសនកនកននងតរលទស។

២ កណតថ លតើនរណនរងអនវតកមវធលនះ លដាយោចជាោជាធរសាធារណៈ (ឧ. លដាយ មនទៃរ សអយ កននងលខតនមយៗ) ឬលដាយ អងគភាពឯកជនឯករាជយ។

តកសង ស.អ.យ។ UNICEF ២០១៩ តលៅ

រោកលកខណៈ សមបតតររតរាន ដលោជាធរ/ អនកលលសវាឱយ ោចវាយតនមលែ នងលតតៀមខលែលន PAPs

១ រណដះរណល នងលធនធានដលោជាធរ ទទលខសតតរវ នងអនកលលសវា។

២ ធានាឱយមានការរណដះរណលតរចាឆ លដើមប ល លែើយតរជាមយរញបដលលកើតមានកននងនតវធ។

តកសង សអយ។ UNICEF, HCCH and ISS

២០២០- ២០២៣





រយៈ ទពល

រញចះល មះ PAPs

១ ប អកលលើការវាយតនមលែលលើឪពកមាយចញចរម ទាងអស បដលមានលលៅដានជាតរចាកននង តរលទសកមពនជា តតរវរលងកើតរញចះលមះ មយ បដលមានពតមានលមអតោកពនធលៅ កននងលនាះ។

២ កណតថ លតើនរណជាមាសទៃះតររតរងលលើ រញចះលមះឪពកមាយចញចរម។

៣ កណតថ លតើពតមានពថកតរន នរងតតរវបាន ដាករញចជលមករញចះលមះថកកណល បតមយលដាយរលរៀរណ។



107


លលើកកមពសសនកនកននងតរលទស

ររលោទភាពដលកមារឱយតតរវបានចញចរមលដាយតររសារ

អចននយលៅកននងតរលទសបដលពកលរសាលចបាសរត លោលរ

កបនលែងបដលពកលររសលៅ។ លដើមបោចលធវើបររលនះបាន ចាបាច

តតរវលលើកកមពសសនកនកននងតរលទស។ កននងរដឋដចជាតរលទសកមពនជា

បដលសនកនពធារតតរវបានពចារណតាមបររតរនពណថ ជា

ជលតមើសកននងការបថទាកមារបដលរាមនតររសារ ចាបាចតតរវលលើក

កមពសការយលដរង នងការទទលយកបររវរបធមននការសនកន។

ការសារនាការយលដរងអពលសចកតតរវការឲយមានតររសារចញចរម

ោចទាមទារឱយមានការសរជរឥរោរថសាធារណៈ។ កននងការ

អភវឌឍតរពនធសនកនថកជាតមយ ជាការសខានណសបដល

តតរវដរងថ លតើអវជាកតាបដលកពងរារាងសនកនថកជាត នង

តតរវពចារណថ លតើលធវើោងលធវើណ លដើមបោចលលើកទរកចត

តររសារឱយសកមារលៅចញចរម។

តរលទសកមពនជាបាននជហាន លដើមបលលើកកមពសសនកនកននង

តរលទស។ ជាកបសងថៗលនះកមពនជាបានរលងកើតលសចកពនយល

សពសនកនកននងតរលទសឆ ២០១៦ លហើយបានលការរណដះ

រណលដលលៅតកម នងភារោកពនធដនទលទៀត។142

កននងរយៈលពលខលែ ោជាធរកមពនជាររវភារលលើរញតរឈមបដល

មាននាលពលរចចនរបនន នងកណតរកឧរសរគទាកទងជាមយសន

កនកននងតរលទស លដាយរមមានទាងវធានការនានាបដលោចតតរវ

បានលធវើល�ើង លដើមបជមនះឧរសរគទាងលនាះ។ លមលរៀនោចតរមល

បានពការងារររស IOM បដលនរងលធវើការជាមយអងគការ កមារ

លៅកននងតររសារ លដើមបលជនយបនកចបារលដាយឥតរតនថលែ

លដើមបជយឱយអនកបថទាជាឪពកមាយធមរយៈលពលបវងសកមារ

លៅចញចរម។ លយើងហាកលឃើញថ លមលរៀនកោចតរមលបានព

ការសាកលបងរលតមាង FCF សពរណៈកមការបថទាជនស

បដលជាលរាលការណនរងតររដណរលលើសនកនថកជាត។

២០

ST

វភារការសរជរនាលពលរចចនរបនន នងកណត

រកឧរសរគទាកទងជាមយសនកនកននងតរលទស។

លរៀរច នងអនវតយទធសាសការតសមតសព

ការលលើកកមពសសនកនកននងតរលទស។

MTអនវតយទធនាការតាមតរពនធសពវសាយ

នងយទធសាសដនទលទៀត។

LTលការរាតទជាកលាកដលតររសារចញចរម

(មនលពលកននងលពលនងលតកាយលពលសនកន)។

142 ការរណដះរណលសតមារលៅតកមកននងបខធនជ ឆ ២០១៣ នងកននងបខតលា ឆ ២០១៦។

108

រដឋជាលតចើនបាននលៅរលងកើនចននសនកនកននងតរលទស តាមរយៈ

ការពនយលោងចបាសអពអតនយននសនកនដលសាធារជនទលៅ

នងលធវើឱយសនកនកននងតរលទសជាលសវាឥតរតនថលែ។ យទធសាសការ

តសមត លដើមបលលើកកមពសសនកនររដាករញចជលលរាលរណ នង

លរាលលៅចបាសលាស លដាយលតលរាលលៅលលើតកមនានា នង

សកមភាពបដលបានលតរាងទក។ ការតសមតររតតរវបានលធវើ

ល�ើងទាងលៅថកមលដាន នងថកជាត។143

សតមាររយៈលពលមធយម រដាភបាលររលតការយកចតទក

ដាកលលើការសរជរឥរោរថសាធារណៈ លដើមបកសាងការយល

ដរងអពលសចកតតរវការឱយមានតររសារចញចរម។ តរលទសមយ

ចននបានទទលលជារជយកននងការសារនាការយលដរងសព

សនកនសតមារជាតរលោជនររសកមារ នងតររសារតាមរយៈ

លសចកតរកាសជាសាធារណៈ យទធនាការតាមតរពនធ សពវ សាយ

នងការចលរមោងសកមររសវសយរដាភបាលជាលតចើនលៅ

ថកមលដាន ថកតរន នងថកជាត។144

កននងរយៈលពលមធយម តរលទសកមពនជាររលតលរាលលៅជាពលសស

លៅលលើ រកនក នងមណឌលសខភាពកននងសហរមនមលដាន

លដាយលហតថ ពកលរលៅជតសនទធជាមយសហរមន លហើយពក

លរោចមានតនាទរនលែរះកននងការសរជរឥរោរថ។

ជាការសខានណសបដលតតរវរាតទដលឪពកមាយចញចរម នង

តររសារចញចរម តពមទាងកាតរនយការលបាកបដលោចលកើត

មាននានា។ ឧ. ការដាកោកយលៅតលាការ រជារញតរឈម

សតមារឪពកមាយចញចរមជាលតចើន។ លហតលនះ តកមតសាវតជាវ

សមលអនសាសនថ សតមាររយៈលពលបវង តតរវមានជនយ

នងការជយលតជាមបតជងបនកចបារលដាយឥតរតនថលែកននងអ�នង

នតវធតលាការ។ ជាជលតមើសមយលទៀត មនទៃរ ស.អ.យ ោច

ដាកោកយលៅកានតលាការ នងរងាញសណឯកសារសនកន

តណងឱយឪពកមាយចញចរម។ វធានការមយលទៀត រតតរវបចង

អពចននទរកតបាកសររ សតមារកមារមាកបដលនរងលលើកទរក

ចតឱយលរសកមារលៅចញចរម។

តរលទសកមពនជាររលលសវាលតកាយការយកលៅដាកលៅកននង

តររសារចញចរមជនដលតររសារទាងលនាះ (ឧ. ដចជាលៅកននង

តរលទស Lithuania បដលកននងតកងនមយៗមានអនកសងគមកចច

តតរវបានទទលសាលរណភាពោងលហាចណសពរនាក បដល

លការរណដះរណលសតមារឪពកមាយចញចរម លហើយលសវា

លតកាយ ការយកលៅដាកលៅតររសារចញចរមតតរវបានលជនដល

តររសារទាងលនាះ។145 ោហវកខាងតបជងកលលសវាដលចនះបដរ)។

ោជាធរោកពនធោចពនតយតាមដាន នងសកសារញនានាបដល

តររសារចញចរមជរតរទះ តពមទាងលលសវាថកានបតតរលសើរ នង

ពតងកកានបតធសតមារកមារ នងតររសារ។

143 សមលមើលការលចលើមរនតតរលទស Ugandan លដើមបលលើកកមពសសនកនកននងតរលទសលៅ៖ http://ugandansadopt.ug/. See also ACPF work to promote national adoptions and prevent illicit practices: http://www.iss-ssi.org/images/News/Illegal_Adoption_ISS_Professional_Handbook.pdf

144 សមលមើលយទធនាការតាមតរពនធសពវសាយលៅតរលទសក�នរ៖ www.icbf.gov.co/portal/page/portal/PortalICBF/Especiales/prueba/Bienestar/ProgramaAdopciones); and Chile: www.sename.cl/web/que-es-la-adopcion

145 អនកសងគមកចចទាងលនះលការរណដះរណល ការវាយតនមលែ នងការតរកាសអពភាពសមតសរោចឱយសលៅចញចរមបាន នងការរាតទលតកាយលពលយកលៅដាកលៅកននងការបថទាជនស ទាងលៅកននងតររសារធម នងជាមយអនារតឪពកមាយចញចរម៖ http://www.vaikoteises.lt/media/file/gimk%20dar/GIMK_kontaktai_២០១៧_vasaris.pdf

109





រយៈ ទពល

បកលមអសានភាព នាលពលរចចនរបនន លៅកននងសនកនកននង តរលទស

១ កណតរកឧរសរគទាកទងជាមយសនកនកននង តរលទស រមទាងវធានការបដលោចតតរវបានលធវើ ល�ើង លដើមបជមនះឧរសរគទាងលនាះ។

២ ពចារណកននងការដាកឱយសនកនកននងតរលទស ជាលសវាឥតរតនថលែ។


UNICEF, IOM, Children in Families

២០១៨

យទធសាស ការតសមតសព ការលលើកកមពស សនកនកននងតរលទស

១ លរៀរចយទធសាសតសមតលដើមបលលើកកមពស សនកន នងពនតយលៅលលើឧទាហរណអនរជាត សតមារជាកតាជរញទរកចត។

២ រលងកើតលរាលរណង តកមលរាលលៅចបាសលាស នងបនការបដលបានលតរាងទក។

៣ អនវតយទធសាសការតសមត។


UNICEF ២០១៨





រយៈ ទពល

យទធនាការតាម តរពនធសពវសាយ នងយទធសាស ដនទលទៀត

១ លតការយកចតទកដាកលលើការសរជរ ឥរោរថសាធារណៈ លដើមបសារនាការយលដរងអពលសចកតតរវការសតមារតររសារចញចរម។

២ សារនាការយលដរងអពសនកន សតមារជា អតតរលោជនររសកមារ នងតររសារ តាមរយៈ លសចកតរកាសជាសាធារណៈ យទធនាការ តរពនធ សពវសាយ នងការចលរមោងសកម ររសវសយរដាភបាលលៅថកមលដាន ថកតរន នងថកជាត។

៣ លតលរាលលៅលលើ រកនក នងមណឌលសខភាពកននងសហរមនមលដាន លដាយលហតថ ពកលរ លៅលកៀកសហរមន លហើយោចមានតនាទរនលែរះ កននងការសរជរឥរោរថ។

តកសង សអយ នង តកសងយតធម។

UNICEF ២០១៩ តលៅ

លលើកកមពសសនកនកននងតរលទសអនសាសនទ

២០

110





រយៈ ទពល

ការរាតទ ជាកលាកលជន ដលតររសារចញចរម (មនលពលកននង លពល នងលតកាយ លពលសនកន)។

១ ពភាកសា នងរលងកើតការរាតទជាកលាកជន ដលតររសារចញចរម។

២ ពចារណឱយតលាការលជនយ នងការជយ លតជាមបតជងបនកចបារលដាយឥតរតនថលែកននងអ�នងលពលនតវធតលាការ។

៣ ពចារណថលតើ មនទៃរ សអយ ោចដាកោកយ លៅតលាការនងរងាញសណឯកសារតាងនាម ឱយឪពកមាយចញចរមបាន ឬលទ។

៤ ពចារណថលតើ ទរកតបាកសររសតមារកមារមាកោចតតរវបានលជន បដលនរងលលើកទរកចត ឱយលរសនកន។

៥ រលងកើតលសវាលតកាយយកកមារលៅដាកកននងតររសារ ចញចរម លដើមបរាតទដលតររសារទាងលនាះ។

៦ ពនតយតាមដាន នងសកសារញនានាបដល តររសារចញចរមជរតរទះ នងលលសវាថមានភាព តរលសើរល�ើង នងកានបតធជាងមនសតមារ កមារ នងតររសារ។



111

សនកនអនតរបបទទស កនបបទទសកមនជា

០៦

សនកនអនរតរលទសោចលរណសមបតឱយមានតររសារអចននយ សតមារកមារបដលពោចរកតររសារសមតសរបានលៅកននង រដឋកលណើតររសខលែលន។146 លទាះោងណក ដរងរតចាបាចតតរវធានាោងណឱយលរាលការណននអណចលៅថកលតកាមរត តតរវបានអនវត លហើយដលណះតសាយកននងតសកតតរវបានយកមកពចារណជាមនសន។ ចណចលនះទាមទារឱយមានតរពនធការបថទាជនស បដលដលណើរការមយ (ឧ. ការរាតទដលតររសារកលណើត នងសមាហរណកម) កដចជា តរពនធសនកនកននងតរលទសដចបានពភាកសា ខាងលលើ)។ តាមការយលលឃើញលររសលយើងខន ោងលហាចណសកតតរវការលពលពរឆបដរមនលពលលរាលការណអណច លៅថកលតកាមរតោចមានតរតរតការលដាយរលន។ លហតលនះចារពលពលលនះរហតដលលពលលនាះ លយើងខនសមលអនសាសន តរឆង “ការលរើកទលាយ” ទាងតសងចលោះតរពនធសនកនអនរតរលទស។ កននងអ�នងអនរកាលលនះអវបដលបានលលើកល�ើងពជទាសជា មយបនកការអនវតរលតមាងសាកលបងលៅលលើចបារ នងលរាលនលោបាយសនកនអនរតរលទសបដលមានជាធរមានលនាះល�ើយ ជាពលសសសតមារកមារមានតតមរវការពលសស។

លយើងខនសមលអនសាសនលោយរដឋ អនមតឱយមានយទធវធរមមយកននងការលលែើយតរចលោះលសចកសលតមចររសកមពនជាទាកទងជា មយចណចលនះ។ តរលទសកមពនជាបានខតខតររងបតរងោងខាង លដើមបធានាឱយបានថ តករខណឌការងារតសរចបារនទៃកននងររសខលែលន អនលលាមតាមអនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៩៣។ ទាកទងជាមយចណចលនះ ចបារសពសនកនអនរតរលទស កដចជាតរកាសជាលតចើន សពសនកនអនរតរលទសតតរវបានអនមតកននងរយៈលពលរនាមនឆកនលែងលៅលនះ (សមលមើលឧរសមពនធទ ២)។ សមទធលដលអនថលែថ ទាងអសលនះរលងកើតជាមលដានដរងមាសតមារតរពនធការោរកមារ។

រចចនរបននមានរញតរឈមពរ៖ ទមយ រលដើមបធានាឱយបានថ សនកនអនរតរលទសតតរវបានដាករញចជលោងលអលៅកននងតរពនធការោរកមារកននងតរលទស នងលរាលការណអណចលៅថកលតកាមរតតតរវបានអនវតលៅតររករណទាងអសននសនកនអនរតរលទស។ រញតរឈមទពរ រកននងការអនវតតករខណឌការងារបនកចបារឱយបានសមតសរ ជាពលសសលដើមបធានាឱយបានថ ោជាធរទាងអស បដលចលរមកននងនតវធសនកនមានអណច នងធនធានបដលចាបាច កដចជា ចលណះដរង រទពលសាធន នងការអររបដលចាបាច ទាកទងជាមយការការោរកមារ នងសនកន។ ចណចលនះកទាមទារឱយមានររគលកសងគមកចចសមតសរ បដលមានលកខណៈសមបត តររតរាន លដើមបអនវត នងពនតយតាមដាននតវធសនកនបដលចាបាចទាងអស (សមលមើលអនសាសនទ ៣)។ លៅបនករនារលនះ តកមការងារតសរលពល បដលទទលសាលថ មានសមទធលជាលតចើនបានលធវើកនលែងរចមកលហើយក របនលយើងខនសមលតការយក ចតទកដាកអនសាសនររសលយើងលៅលលើរញតរឈមធៗបដលលៅសលទាកទងជាមយសនកនអនរតរលទស។

146 រពវកថននអនសញតកងឡាលអ ឆ ១៩៩៣

© U

NIC

EF C

ambo

dia/

2016

/But

hdy

Sem

112


លពតមានអពលកខណៈសមបត នងលសចកតតរវការររសកមារមាន លកខណៈសមបតោចដាកឱយសលៅចញចរមបានបដលតតរវការសនកន អនរតរលទស

តរសនលរើរដឋទទលដរងថ កមារណខលែះបដលតតរវការសនកនអនរ

តរលទសកននងតរលទសកមពនជា ពកលរនរងោចរញជនសណឯកសារ

ឪពកមាយចញចរម បដលល លែើយតរចលោះលសចកតតរវការររសកមារ

ទាងលនាះ។ លដើមបលចៀសវាងការដាកសមាពធពតរលទសទទល

រដឋកលណើតតតរវបានលលើកទរកចតឱយរញកឱយចបាស តាមរយៈ

ោជាធរកណលររសខលែលននវបដនកណតនានាទាកទងជាមយ

នរងតរលភទការដាកោកយ សតមារសនកនអនរតរលទសបដលខលែលន

នរងទទលយកលដាយលោងលៅលលើចនន នងលកខណៈសមបត

ននកមារ បដលមានលកខណៈសមបតោចសយកលៅចញចរមជា

លកខណៈអនរតរលទសកននងរដឋលនាះ។ រដឋទទលតតរវលរារពរាល

បដនកណតនានាបដលបានដាកលចញ។147

សតមាររយៈលពលខលែ បអកលលើកលកខណៈសមបតររសកមារ

លៅកននងតរពនធទនននយលមកណល (អនសាសនទ ២) ICAA

ោចរញកចនន នងលកខណៈសមបតននសណឯកសារររស

PAPs បដលតតរវការ។ ពតមានលនះោចតតរវបានតបាតសយទាកទង

តបារលៅោជាធរកណលននរដឋទទលតាមរយៈដចជា លខត

សាមញជាលាយលកខណអកសរ (សមលមើលអនសាសនរនារ)

ឬលរហទពរររសតកសង សអយ។ ICAA កោចរញក

លកខខណឌវនចយ នងការតតមរវសតមារឪពកមាយចញចរម បដល

ចាបាចតតរវបតមាន។ វធសាសលនះោចជយឱយសលតមចបាន

នវកមវធសនកនអនរតរលទស បដលយកកមារជាចមបង តាមរយៈ

ការគជគងកមារជាកលាកជាមយតររសារសមតសររត លហើយ

ជយឪពកមាយចញចរម លដើមបលចៀសវាងការរពរងទកមនសមលហត

លរយៈលពលរងចាយរបាតរងនទៃៈ កដចជារារាងកឱយមាន

ការខកចត ចលោះកមារងបដរ។

២១

ST

រញកចនន នងតរលភទកមារ បដលតតរវការ

តររសារលដាយមានការសងកតធងៃនជាកលាកលៅ

លលើកមារមានតតមរវការពលសស (ឧ. លកងធ

តកមរងរអជនរលងកើតកមារពការ)។

រញកចននការដាកោកយសសនកន នង

លកខណៈសមបតននឪពកមាយចញចរមបដល

នរងតតរវបានទទលយក។

MTរលតមាងសាកលបងលដាយមានការអនវត

រញសលហរននសណឯកសារ។

LT ពនតយតាមដាន នងតាមដានរន។

147 អនសាសនទ៨ ររសរណៈកមាមធការពលសសឆ ២០១៥

113

148 សមលមើលមរគនលទទៃសកពការអនវតលអលលខ ១ ៖ កណតសមាលលលខ ២០ ខាងលលើ វាកយខណឌ ៣៩៤

កមារមានលសចកតតរវការពលសស ររមានឪពកមាយចញចរមជាអនក

បដលមានជនាញពលសស។ ពបមនតររ PAPs ទាងអសសទធបត

មានជនាញបដលចាបាច លដើមបលមើលបថកមារទាងលនះ។ នាលពល

រចចនរបននលនះកមារជាលតចើន បដលមានតតមរវការពលសសរងចា

តររសារសមតសរអសរយៈលពលជាលតចើនឆ។ កមារទាងលនះមយ

ចននពោចបសវងរកតររសារបាន តាមរយៈសនកនកននងតរលទសលទ។

ភាពយតោវលៅកននងការចារលើមនតវធសនកន សតមារកមារ

ទាងអសលនះ រ ទៃនយជាមយឧតមតរលោជនររសពកលរ។ លហត

លនះកមារមានតតមរវការពលសសររបានទទលោទភាព សតមារ

សនកនអនរតរលទស។ តរលទសកមពនជាររពចារណចារលើមលៅ

កននងរយៈលពលមធយមនវរលតមាងសាកលបង លដើរតាមវធសាស

ការលដើររញសពលហរសណឯកសារ៖148

- វាយតនមលែចនន នងលកខណៈសមបតននកមារ បដលមាន

លកខណៈសមបតោចសលៅចញចរមបានជាកមារមានលសចក

តតរវការពលសស

- បចករបលកពតមានលមអតទាងអសលនះ (រកសាទកពតមាន

កណតអតសញណទាងអសជាការណសមាត លដើមបការោរ

ឯកជនភាពររសកមារ) ជាមយសារនបានការទទលសាល

សតមារសនកន (AAB) ររសរដឋទទលលដាយកននងលនាះកចច

តពមលតពៀងសហតរតរតការ រតតរវបានចះហតលលខា រច

លហើយទាកទងជាមយលសចកតតរវការទាងលនាះ

- លសនើសឱយរដឋទទលបសវងរកឪពកមាយចញចរម បដលមាន

សមតភាពោចលមើលបថកមារជាកលាកណមាក បដលជា

កមារមានលសចកតតរវការពលសស នង

- រនារមកលធវើការគជគង

ការវាយតនមលែលៅលលើកមារមានលកខណៈសមបតោចឱយសលៅ

ចញចរមបាន បដលជាកមារមានលសចកតតរវការពលសសោចតតរវ

បានសតមរសតមរលលដាយការងារររស ISS នងលសៀវលៅសតមារ

អនកោជពររស ISS បដលលធវើការវាយតនមលែលៅលលើលសចកតតរវ

ការជាលកខណៈររគលររសកមារមាកៗ (សមលមើលអនសាសន

ទ ៣ សពការរណដះរណលការវាយតនមលែលសចកតតរវការ ជា

ររគលររសកមារ)។

ជាការសខានបដលតតរវជតមារពតមានដលោជាធរកណល

នង AABs អពលសចកសលតមចជាវជមាន នងជាអវជមានសព

ការគជគង។ ការលការលលើកទរកចត បដលមានលកខណៈជរញ

ទរកចតនរងោចជយឱយមានកចចសហការនាលពលអនារតបថម

លទៀត លតោះរដឋទទលនរងបានដរងកានបតតរលសើរអពរលរៀរ លដើមប

លតតៀមខលែលនឪពកមាយចញចរម។

កននងរយៈលពលបវង ោជាធរររពនតយតាមដាន នងវាយតនមលែសនកន

ជាពលសសថលតើលសវា នងការរាតទអវខលែះបដលតតរវបានលឱយ

ដលកនចញចរម នងតររសារររសពកលរ។ការងារោចកាយជា

ឧរករណមយ លដើមបវាយតនមលែសកមភាពររស AABs ។ តរសន

លរើមានសនកនតតរវោកខានោជាធរោចពចារណថ លតើមានមល

លហតធងៃនធងៃរ លដើមបរញឈរកចចសហតរតរតការ ឬោងណ។

114





រយៈ ទពល

រញកចនន នងតរលភទកមារ បដលតតរវការ តររសារលដាយ លតការយក ចតទកដាក ជាកលាកលៅ លលើកមារមាន លសចកតតរវការ ពលសស (ឧ. លកងធ តកមរង រអជនរលងកើត កមារពការ)

១ ប អកលលើតរពនធទនននយលមលៅថកកណលដច កននងអនសាសនទ ២ នងតរពនធទនននយលមអព សនកនកននងអនសាសនទ ១៧ បដលរញកព ចនន នងតរលភទននកមារបដលតតរវការតររសារ។

២ កណតរកកមារបដលមានលសចកតតរវការពលសស លហើយលរៀររារលសចកតតរវការពលសសររសពកលរលៅកននងបនកសពការទាមទារជាកលាក។

តកសង ស.អ.យ ICAA។ UNICEF ២០១៨

រញក ចននការដាក ោកយសនកន នងលកខណៈ សមបតនន PAPs បដលនរងតតរវ បានទទលយក

១ បអកលលើចនន នងតរលភទកមារបដលតតរវបាន កណតអតសញណលឃើញ សមរញកចនន នងលកខណៈសមបត នងសណឯកសារររស ឪពកមាយចញចរមបដលតតរវ។

២ រញកលកខខណឌវនចយបដលទាមទារ នង ការតតមរវសតមារ PAPs

៣ តបាតសយទាកទងពតមានលនះលៅកានោជាធរ កណលននរដឋទទល មនថតាមរយៈលរហទពរ ឬតាមលខតលរាលនលោបាយក។

តកសង ស.អ.យ ICAA។ UNICEF ២០១៨

លពតមានអពលកខណៈសមបត នងលសចកតតរវការររសកមារ មានលកខណៈសមបតោចដាកឱយសលៅចញចរមបានជាលកខណះ សនកនអនរតរលទស


២១

115





រយៈ ទពល

រលតមាង សាកលបង បដលលតរើ ការរញស លហរសណ ឯកសារ149

១ លតជើសលរសកមារមានលកខណៈសមបតោច សលៅចញចរមបានជាកមារមានលសចកតតរវការ ពលសសមយ។

២ បចករបលកពតមានលមអតររសកមារ (ទកបត ពតមានបដលោចកណតអតសញណបាន លដើមបការោរឯកជនភាពររសកមារ) ជាមយរដឋ ទទលទាងឡាយណបដលបានចះហតលលខា លលើកចចតពមលតពៀងសហតរតរតការរចលហើយ។

៣ កណតរយៈលពលសតមាររដឋទទលឱយបសវងរក ឪពកមាយចញចរម បដលសមតភាពលមើលបថកមារជាកលាកណមាក បដលជាកមារមានលសចក តតរវការពលសសរចលហើយលធវើការគជគង។

៤ រដឋទទលជតមារតបារតរលទសកមពនជាអពលសចក សលតមច ចលោះការអនមតសាពរ។

តកសង ស.អ.យ ICAA។ UNICEF, PB, HCCH and receiving States

២០១៩ តលៅ

កចចសហ តរតរតការ ជាមយោជាធរ កណល នង AABs

១ រលងកើតទតមងរទដានលដាយរសរញកលហត លសតមារលសចកសលតមចចតការគជគង។

២ លៅលពលរញចរលសចកសលតមចចតការគជ គង រចលហើយ សមជតមារតបារោជាធរកណល នង AABs អពលសចកសលតមចចតជាវជមាន នង ជាអវជមានអពការគជ គងលនាះ។

តកសង ស.អ.យ ICAA។ MoSVY, ICAA

២០១៩ តលៅ





រយៈ ទពល

ពនតយតាមដាន នងតាមដានរន

១ រលងកើតនតវធការពនតយតាមដាន នងការវាយ តនមលែលលើសនកន (រមទាងយនការរណរង)។

២ លសនើសរដឋទទលឱយអនវតតាមនតវធខាងលលើ ោងទានលពលលវលា។

៣ តកសង ស.អ.យ តតរវវាយតនមលែលលើភាពអនលលាម តាមចបារ។

៤ តកសង សអយ តតរវពចារណរញឈរកចច សហតរតរតការលៅលពលមានភាពមនអនលលាមតាមជាតរពនធ។

តកសង ស.អ.យ ICAA។ UNICEF ២០២៣ តលៅ

149 សមលមើលមរគនលទទៃសកសតមារការអនវត លលខ ១ កណតសមាលលលខ ២០ ខាងលលើ វាកយខណឌ ៣៩៤

116


កចចសហតរតរតការជាមយរដឋ ទទលរនទៃនក នងសារន បដលមាន តនាទទទលសាលរណភាព សតមារសនកនបដលមានចនន កណត (AAB)

តរលទសកមពនជាររលតការងារររសខលែលនលលើការលការរាតទ

សមតសរដលតររសារ លហើយកននងករណននការសនកន រកមពនជា

ររលតការយកចតទកដាកលលើការលរៀរចលតតៀមខលែលនកមារ បដល

មានលកខណៈសមបតោចឱយសលៅចញចរមបាន។150 កមពនជាមន

ររលតរើតបាសធនធានកតមររសខលែលន លដើមបលធវើការជាមយរដឋ

ទទល AABs នងឪពកមាយចញចរមកននងចននខពសលពកលនាះលទ។

លដើមបលចៀសវាងសមាពធជាការលអ បដលលរាលការណខាងលតកាម

លនះររតតរវបានអនវតតាម៖

- លតជើសលរសយកបតោជាធរ នង AABs បដលមានលកខណៈ

ោជពជាងលររតលដើមបលធវើការជាមយ

- បសវងរកពតមានពតរលទសតរភពដនទលទៀតអព AABs ជាកលាក

ណមយ

- រដលសធមនសហការជាមយរដឋទទល ឬ AABs បដលមាន

ការអនវតមនទានលអដលកតមត

- តរឆងចលោះការដាកសមាពធមនសមតសរពតរលទសទទល

នង AABs លដើមបរកសាការគតគងកមារ។151

ជាកចចចារលើមលៅកននងការងាររយៈលពលខលែ រដឋទទលររមាន

យទធវធរម នងលធវើការរមរាជាមយតរលទសកមពនជា។ រដឋទាងឡាយ

មនតតរវពយាោមទាញតរលោជនប អកលលើទនាកទនងកាលពមន

មក នងកចចតពមលតពៀងពមនមកលទ។ លយើងកតសមាលលឃើញថ

រដឋទទលជាលតចើនមានលខតរមជាលាយលកខណអកសរមកកាន

តរលទសកមពនជាសពការសការរកតសាយរញកលៅកននងនតវធ

សនកនររសតរលទសកមពនជា។ លយើងលលើកទរកចតឱយសារនារបនម

លលើយទធវធជារមរាបររលនះឱយបតយទធវធបររពដាកសមាពធមន

សមតសរមកលលើតរលទសកមពនជា។ ឯកភាពរាបររលនះោចលធវើ

២២

ST

រដឋទទលបដលចងលធវើការកននងតរលទសកមពនជា

មានយទធវធរមរា។

តរលទសកមពនជាសលតមចចតចារលើមកចច

សហតរតរតការលលើសនកនអនរតរលទសបត

ជាមយរណតរលទសកននងចននកណត

រលណណះ។

MT

តរលទសកមពនជា នងរដឋទទលល

ការអនញាតដល AABs ោងលតចើនរត

ពរកននងមយតរលទសឱយលធវើការកននងតរលទស

កមពនជា។

LTការពនតយតាមដានលលើសកមភាព

ររស AABs

150 http://www.iss-ssi.org/images/thematic-facts-sheet/eng/26.Preparation%20of%20the%20child%20eng.pdf

151 សមលមើល HCCH, លរាលការណបណនាអពការអនវតលអលលខ ២៖ ការទទលសាលរណភាព នងសារនបានទទលសាលរណភាពសតមារសនកន Family Law (Jordan Publishing Ltd), 2012 (ចារពលពលលនះលៅលៅថ "មរគនលទទៃសកការអនវតលអលលខ ១") វាកយខណឌទ ៥៥៤។

117

ឱយលរលចៀសវាងការរញជនសារចតមះរាមកកានតរលទសកមពនជា

នងទរសាតការតរកតតរបជងមនតតរមតតរវ។ យទធវធលនះតតរវ

បានសតមរសតមរលរបនមលទៀត លដាយការងារររសយនលសហវ

កននងនាមជាតរធានកចចតរជជាតរចាររសសានទតររលទស។

តរលទសកមពនជាពមានកាតពវកចចតតរវសហតរតរតការជាមយ

តរររដឋទទលបដលដាកោកយសការសហតរតរតការលនាះលទ។

តកមការងារសមលអនសាសនថ លៅលពលតរលទសកមពនជា

សលតមចចតលរើកឱយមានសនកនអនរតរលទសជាថ កមពនជាោចចារ

លើមលធវើសហតរតរតការជាមយតរលទសកននងចននកណតណ

មយ។ ោជាធរកណលររសកមពនជាោចលធវើការលតជើសលរស

លដាយបអកលលើលកខណៈសមបតររសឪពកមាយចញចរម បដល

មានរណងចងសនកន តរលភទននកមវធលរៀរចខលែលន សតមារ

ឪពកមាយចញចរម នងលសវាលតកាយយកកមារលៅដាកលតកាម

ការចញចរមរបាចបដលមាន។ល។

ICAA តតរវបានលលើកទរកចតឱយសហតរតរតការជាមយោជាធរ

កណលននរដឋជាតរលទសតរភពដនទលទៀត។ មនលពលសលតមច

ចតសហការជាមយរដឋដនទណមយ ICAA ោចបសវងយល

រទពលសាធន បដលោជាធរកណលររសរដឋតរភពដនទលទៀត

ធារមានជាមយតរលទសលនាះ នង AABs ររសតរលទសលនាះ។

សតមាររយៈលពលមធយម តរលទសកមពនជាររលការអនញត

ដល AABs ោងលតចើនពកននងមយតរលទសបដលខលែលនបានសលតមច

ចតសហតរតរតការជាមយលោងលៅតាមរទរញញតររសខលែលន។

ចណចលនះររតតរវបានតបាតសយទាកទងោងចបាសលាស លដើមប

លចៀសវាងការដាកសមាពធពរដឋដនទ នង AABs ដនទ។ កមពនជាក

ោចរញកចននករណបដល AAB នមយៗោចរញជនបាន

ងបដរ។

លដើមបឱយមានរណលនយយភាពកានបតតរលសើរចលោះ AABs

តរលទសកមពនជាោចពចារណសតមាររយៈលពលបវង ឱយមាន

ការពនតយតាមដានជាតរចាលៅលលើ AABs កចចតរជតរចាឆជា

មយពកលរ នងរលងកើតឱយមានជារបាយការណតរចាឆ បដលដាក

រញចជលទាងរបាយការណហរញញវតនទាកទងជាមយតរតរតការ

ររសពកលរងបដរ។ ការលធវើបររលនះោចជយការពនតយតាមដាន

ររស AABs នងជយធានាថ ការយកកមារលៅដាកលតកាម

ការចញចរមរបាច ពលលទធលឱយមានការលកងចលណញបនក

ហរញញវតនមនតតរមតតរវ សតមារអនកបដលោកពនធលនាះល�ើយ។

តរលទសកមពនជាកររពចារណលធវើរញ AABs ទាងអសបដល

ធារបានដាកទណឌកម លដាយសារការលធវើការលដាយមនតតរមតតរវ

កដចជាជតមារតបារជាពតមានជាលកខណៈតរពនធដលតរររដឋ

ទទលទាងអសអពរញលនះ។

118





រយៈ ទពល

កចចសហ តរតរតការ លលើសនកន អនរតរលទស

១ មនលពលសលតមចចតលធវើសហតរតរតការ ជាមយរដឋដនទណមយ តតរវបសវងយលអពរទ ពលសាធនបដលោជាធរកណលដនទលទៀត ររសតរលទសកលណើតធារមានជាមយតរលទសលនាះ នង AABs ររសតរលទសលនាះ (ការងារ លនះោចលចលើមល�ើងលដាយមានសននសទព ចមាយថកតរន)។

២ ប អកលលើចននកមារបដលមានលកខណៈោចដាក ឱយសយកលៅចញចរមបាន/ខាងលលើ (អនសាសនទ ២១) សមលចលើមកចចសហតរតរតការជាមយ រណតរលទសកននងចននកណតណមយ។

៣ លរៀរចកចចតរជជាតរចាជាមយសានទត លដើមប តររតរងការរពរងទក។

៤ រដលសធការសហការជាមយរដឋទទល បដលមានការអនវតមនលអតររតរាន ឬ AABs បដលមាន ការអនវតមនលអតររតរាន។ តរឆងនរងការដាកសមាពធមនសមតសររដឋទទល នង AABs លដើមបរកសាការគត គងកមារ។

តកសង ស.អ.យ ICAA។ UNICEF, Foreign Embassies

២០១៨

កចចសហតរតរតការជាមយរដឋទទល នងសារនបដលបានការទទលសាលរណភាពសតមារសនកនបដលមានចននកណត (AAB)


២២

119





រយៈ ទពល

សហតរតរតការ ជាមយ ABBs

១ លតជើសលរសយកបតោជាធរ នង AABs បដល មានលកខណៈោជពជាងលររត លដើមបលធវើការ ជាមយ។

២ លការអនញតដល AABs ោងលតចើនរត ពរកននងមយតរលទស លដើមបលធវើការកននងតរលទស កមពនជា។

៣ សតមាររណតរលទសបដលធារមានការលរៀរច ពមនមកសតមារ AABs លតចើនជាងពរតតរវចរចា កចចតពមលតពៀងល�ើងវញ។

៤ រញកចននសណឯកសារបដល AAB នមយៗ នងោចរញជនបានប អកលលើអនសាសនទ ២១។

តកសង ស.អ.យ ICAA។ UNICEF ២០១៩ តលៅ





រយៈ ទពល

សកមភាព ពនតយតាមដាន លលើ AABs

១ លរៀរចកចចតរជតរចាឆជាមយ AABs លដើមប ពភាកសាអពការរពរងទកររសកមពនជា។

២ លសនើស AABs ឱយរលងកើតរបាយការណតរចាឆ លដាយកននងលនាះតតរវដាករញចជលអពរបាយការណ ហរញញវតនទាកទងជាមយតរតរតការររសលរ។

៣ វាយតនមលែ AABs កននងរររទខាងលលើ។

៤ រាយលមះ AABs ទាងអសបដលធារតតរវបាន ដាកទណឌកមលដាយសារការលធវើសកមភាពមនតតរមតតរវ កដចជាជតមារជាពតមានជាលកខណៈ តរពនធដលរដឋទទលបដលោកពនធអពរញលនះ។

តកសង ស.អ.យ ICAA តកសងការររលទស។


120


នយតកមលលើទដឋភាពបនកហរញញវតនននការសនកន152

លដើមបនដលរទដាន នងរលពញបាននវការធានាររស អនសញតកង ឡាលអ ឆ ១៩៩៣ អនកតរករវជាជវៈជាលតចើន ចាបាចតតរវចលរមោកពនធលៅកននងដលណើរការសនកន។ ជាការ សមលហតលកននងការរពរងទកថ ការរងតបាកនថលែលសវាមានភាព ចាបាចចលោះអនកតរកររររវជាជវៈទាងលនះ មនថពករាត លធវើការលៅកននងការោលយរដាភបាល ឬពបមនរដាភបាលក។ លដាយលហតលនះលហើយ លទើរអនសញអនញាតឱយោជាធរ AABs

លៅកននងរដឋទទល នងរដឋតរភពឱយោចយកនថលែលសវាកននងកតមត សមលហតល នងតសរចបារចលោះលសវាលជនទាកទងជា មយដលណើរការននសនកន។153 លទាះោងណក អនសញហាម ឃតោងចបាសមនឱយមានការទទលយកបនកហរញញវតន ឬការទទលយកដនទលទៀតបដលមនសមតសរ។154

ចបារកមពនជាសពសនកនអនរតរលទសលចញឆ ២០០៩ បានបចង ថអនកសនកនតតរវរងការចណយ នងនថលែលសវាសតមារនតវធ សនកន នងការចលរមវភារទាន លដើមបរាតទដលជលតមើសការបថទា ជនស។ AABs កតតរវរងនថលែលសវាមយចនន លដើមបោចមាន សទធលធវើការកននងតរលទសកមពនជាងបដរ។155 មានការហាមឃត មនឱយលទៃរតបាកនថលែលសវាការររចារ ឬការរងតបាកតររតរលភទ លៅដលមណឌលកមារកតោ។156 អនកសនកនកតតរវរងតបាកកននង ចននតចតចជានថលែលសវាតលាការងបដរ។157

តរកាសសពការកណតនថលែចណយ នថលែលសវា នងការរងវភារ ទាន សតមារសនកនអនរតរលទសលចញឆ ២០១៣ (តរកាសឆ ២០១៣) បានកណតការរងតបាករមមយ កននងចនន ៥០០០ ដលា។ សាមសរភាររយននទរកតបាកលនះ រសតមារការចណយ នងនថលែលសវាសតមារនតវធសនកន។ ការរងនថលែលសវា នងការ ចណយនានា សតមារលសវាវជាជវៈ លដើមបរលពញសនកនលនះ រអនលលាមតាមអនសញ។ ចបណកទរកតបាក ៧០ ភាររយ បដលលៅសល រសតមារកមវធការបថទាជនស បដលតតរវរង លៅដលមលនធជាកលាកលៅរតនារារជាត។ ចណចវជមានរ លយើងលឃើញថ ទរកតបាកតតរវរង នងអនកបដលតតរវរងទរកតបាក លៅឱយរ មានភាពចបាសលាស។ ការធានាដនទលទៀតតតរវបាន រលងកើតល�ើងលៅលតកាមតរកាសឆ ២០១៣។ មានទសសនៈមយ

២៣

STធានាឱយមានការអនវតបានតតរមតតរវនវចបារ

សពទដឋភាពបនកហរញញវតនសតមារ ICA។

MTពភាកសារកលទធភាពកននងការលសនើសបតនថលែ

លសវា នងការចណយលហើយមនស

ការចលរមវភារទាន។

LT

ធានាោងណឱយមានការលមលនធ

សមតសរសតមារតរពនធបថទាជនស បដលមន

ោកពនធទាងតសងជាមយសនកនអនរតរលទស

លដើមបលចៀសវាងភាពពរងបអក។

152 សលណលតកាមអនសាសនលនះរបអកលលើកណតសមាលសពទដឋភាពបនកហរញញវតនននសនកនអនរតរលទស HCCH, 2014.153 សមលមើលមាតតា ៣២(២) ននអនសញ។ សមលមើលងបដរលៅកននងមរគនលទទៃសសតមារការអនវតលអលលខ ១ ខាងលលើ កណតសមាលលលខ ២១ វាកយខណឌ ២២៥ នង 154 មាតតា ៣២ ននអនសញ។ 155 តរកាសឆ ២០១៤ សពនតវធលដើមបលសទធដលទភាកងារសនកនអនរតរលទស។ 156 មាតតា ២៥។157 មាតតា ៣៥។

121

យលលឃើញថ មលនធតរលភទលនះរលងកើតឱយមានការអនវត លអលតកាមលកខខណឌមយចននដចជា៖ ការកណតជាមននវ លរាលរណងននការរងវភារទានកននងលកខណៈលមអត នងជា លកខណៈកមវធការកណតោជាធរ ឬសារនលមើលការខសតតរវ នងពនតយតាមដានលលើមលនធ នងការរាយការណជាតរចា លដាយរដឋតរភពសពការលតរើតបាសមលនធទាងអសលនះ លដើមប ធានាដលមាសជនយថ មលនធតតរវបានលតរើតបាស លដើមប អតតរលោជនររសកមារ លោលរពបមនសតមារលរាលរណងដនទល�ើយ។

លទាះោងណកមលនធតរលភទលនះជាលរឿយៗបតងបតោចមាន លតរាះថក នងហានភយ ជាពលសសលពលមលនធលនះពតតរវ បានលមើលខសតតរវោងតតរមតតរវ លហើយពបមនជាកមវតនននការ តតរតពនតយឃលមើលលដាយតរងតរយតនពោជាធរមានសមតកចច ោកពនធលនាះ។ រទរញញតដរងមាលៅលលើមលនធទាងអសលនះ រមានសារៈសខានជាខាង។ របនមលលើលនះលទៀត ការរងវភារទាន លដើមបរាតទដលតរពនធការបថទាជនសោចរងកឱយមានហានភយ លដាយលហតថការរងវភារទានបររលនះ ោចរញដល សចរតភាពនននតវធសនកនលដាយសវតភាព។ ឧ. ការរងវភារ ទានោចជះឥទធពលលធវើឱយមានការលោទភាពដលសនកនអនរ តរលទសលលើសពដលណះតសាយកននងតរលទស លហើយជាលទធ ល ោចលធវើឱយពមានការរាតទតររតរានលៅដលតររសារកលណើត នងអវតមាន ឬកងវះខាតការលសើរអលងកតលធវើល�ើងលៅលលើភាព បដលោចដាកឱយសនបានននកមារនង/ឬដលណះតសាយការបថទាជនសលៅកននងតរលទសបដលមាន (ឧ. លរាលការណអណចសត លៅកននងនដរដឋបាលថកទាររតតរបហលមនតតរវបានលរារព)។ លរោចអះោងបានថ ទរកតបាក ៣ ៥០០ ដលា សតមារកមារមាក លរើលតរៀរលធៀរជាមយការចណយនថលែការរសលៅ រជាអតតា ដខពសមយ លហើយជាលហតឱយលកើតមានការអនវតខសចបារ លហើយ ទរកតបាកលនះោចលដើរតនាទជាការលលើកទរកចតឱយមាន “ការ លត” កមារតាមវធមនសមតសរសតមារសនកន។ ការចលរមវភារទានរលងកើតឱយមានភាពពរងបអកររសរដឋតរភពលៅលលើមលនធបដលបានលឱយតាមរយៈតរភពធនធានទាងអសលនះ លហើយលលើកការរពរងទកលៅមយកតមតលទៀត បដលរតថពកលរោចរនទទលទរកតបាកលនះលទៀត។ រដឋបដលចងធានាឱយមាន លហរ លដាយលសរភាពននមលនធពខាងលតរៅមករាតទកចចខតខការោរកមារោចមានោរមណថ មានកាតពវកចចលធវើោងណ ធានាឱយកមារតតរវបានគត គងសតមារសនកនអនរតរលទស។ ការចលរមវភារទានកោចរលងកើតឱយមានការតរកតតរបជងរារវាង រដឋទទល នង AABs លដាយកននងលនាះអនកណបដលលទរកតបាក លតចើនជាងលរនរងបានទទលកមារកននងចននលតចើនជាងលរ។

របនមលលើលនះលទៀត តាមទសសនៈររសយនលសហវ158 មលនធ តរលភទលនះពររជាវធ លដើមបលការរាតទពតរលទសដនទ សតមារការអភវឌឍលសវាការោរកមារ នងលសវាការបថទាជនសលៅកននង រដឋតរភពលនាះល�ើយ។ លពលការរងវភារទានលៅកននងមលនធ តរលភទលនះជាការតតមរវជាកាតពវកចច លដើមបឱយសនកនអនរតរលទស ោចលធវើល�ើងបាន អនករងវភារទានោចមានការជះឥទធពល តចតច ឬពមានការជះឥទធពលអវទាលបតលសាះ លលើតរលភទ រលតមាងបដលលរគតគងហរញញវតន នងជាពលសសោចពមាន ពតមានថ លតើរលតមាងលនាះអនលលាមតាមលរាលការណបណនាលរាលនលោបាយ បដលតតរវបានអនមតជាអនរជាតលៅកននង វសយលនះ ឬអតលនាះល�ើយ។ ជាលទធល ការរងវភារទាន តរលភទលនះ ពោចតតរវបានពចារណលដាយសវយតរវតថជា ទតមង “ជនយអភវឌឍ” ររជាទចងបានលនាះល�ើយ។

លហតលនះតកមតសាវតជាវសមលអនសាសនថ សតមាររយៈ លពលខលែ តរសនលរើសនកនអនរតរលទសចារលើមល�ើងវញ កននង តរលទសកមពនជា លៅលពលសនកនអនរតរលទសចារលើមល�ើងវញលនាះ ោជាធរតតរវអនវតចបារ នងតរកាសឆ ២០១៣ ភាមៗ នងោងសពវតជងលតជាយ ជាពលសសទាកទងនរងការចណយ នថលែលសវា។ ការងារលនះទាមទារកចចសហការជាមយតកសង សអយ នងតកសងលសដឋកចច នងហរញញវតន។

សតមាររយៈលពលមធយម ោជាធរកមពនជាររពភាកសាលទធភាព ទារយកបតនថលែលសវា នងការចណយលលើការចណយជាកបសងនននតវធសនកនរលណណះ លហើយមនតតរវទារនថលែវភារទាន នងការ ររចារល�ើយ។ ចណចលនះមានសារៈសខានជាពលសស លរើរត លៅលលើសានភាពកននងតរនមយចននលៅកននងតរលទសកមពនជា បដល លតចើនបតមានននាការ នងការអនវតសនកនលដាយខសចបារនា លពលកនលែងមក។ ជាចងលតកាយ សតមាររយៈលពលបវង តរលទសកមពនជាររធានា ឱយមានរណញដនទលទៀត សតមារលមលនធដលតរពនធការ បថទាជនស លដាយកាតចលចញទាងតសងពសនកនអនតរលទស។ នរនរភាព នងរណភាពននតករខណឌការងារការោរកមារកននង តរលទសកមពនជា រជាការទទលខសតតរវខពសរតររសរដាភបាល លហតលនះលហើយសនកនអនរតរលទសពររជាមលធយាបាយ លដើមប លហរញញវតនដលតរពនធការោរកមារលនាះល�ើយ។ លដាយលហត ថ ការលធវើបររលនះោចរលងកើតឱយមានការពរងប អក នងោចរញ ដលសចរតភាពដលនតវធសនកនលដាយសវតភាព។

158 កណតសមាលសពទដឋភាពបនកហរញញវតនននសនកនអនរតរលទស HCCH ឆ ២០១៤ វាកយខណឌ ១៣៤។

122





រយៈ ទពល

ធានាឱយមាន ការអនវត សមតសរនវរទ រញញតចបារសព ទដឋភាពបនក ហរញញវតនសតមារ សនកនអនរតរលទស

១ លរៀរចកចចតរជតមលជាមយតកសងោកពនធ អងគការសងគមសវល នងអនកលដើរតនាទដនទលទៀត សពការអនវតជាកបសងនវរទរញញតចបារ នងតរកាសឆ ២០១៣ ទាកទងជាមយទដឋភាព ប នកហរញញវតន។

២ កណតការទទលខសតតរវ នងនតវធ។

៣ សពវសាយអពការទទលខសតតរវ នងនតវធ បដលបានតពមលតពៀងរចលហើយោងទលទលាយ រមទាងតាមរយៈលរហទពរ ICAA ោជាធរ កណលននរដឋទទល នងសានទតររលទស។

តកសង ស.អ.យ ICAA តកសងលសដកចច នងហរញញវតន។

UNICEF, 3PC and FCF

២០១៨





រយៈ ទពល

រលងកើតលរាល នលោបាយនថលែលសវា លដាយមានការ ការោរសវតភាព ពការអនវតខស ចបារ

១ សកាសាលាសពរចនាសមពនធនថលែលសវាររស តរលទសដនទលទៀត កដចជាអតតរលោជន/ហានភយ បដលមានលៅកននងរចនាសមពនធទាងលនាះ លជន សតមារភារោកពនធនានា។

២ ពភាកសាលទធភាពកននងការទាមទារឱយរងបតនថលែលសវា នងការចណយជាកបសងលៅកននងនតវធសនកន លហើយពទាមទារការរងវភារទាន ឬការររចារ។


នយតកមលលើទដឋភាពប នកហរញញវតនននការសនកន អនសាសនទ

២៣

123





រយៈ ទពល

ការល មលនធតតរមតតរវ សតមារតរពនធ ការបថទាជនស។

១ ប អកលលើអនសាសនទ ១ ធានាឱយមានការ លមលនធតតរមតតរវសតមារតរពនធការបថទា ជនស បដលមនោកពនធទាងតសងជាមយ ICA លដើមបលចៀសវាងការពរងបអក។

២ កណតរករណញតចកលសងលទៀត សតមារការ លមលនធកាដលតរពនធការបថទាជនស បដល មនោកពនធទាងតសងជាសនកនអនរតរលទស។


124

លខតរទដាន រតយត៖

បញនធនទទទេស (ទននពយបនាោបបនោស)

- តកសងយតធម លសចកពនយលសពសនកនកននងតរលទស ឆ២០១៦

- អនតករតយសពការតររតរងមណឌលបថទាកមារ

- តកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា បនការសកមភាពសតមារបកលមអការ បថទាកមារ កននងលរាលលៅរបងវរកមារចនន ៣០% ពមណឌលបថទាកមារឱយវលតត�រលៅតររសារ ររសពកលរវញតរករលដាយសវតភាព ឆ២០១៦-២០១៨ (២០១៧)

- រដឋបាលលខតកណល រណៈកមាមធការពលតរាះលោរលកចចការស នងកមារ នងមនទៃរសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទាបនការតរតរតថកលខត ឆ២០១៦-២០១៨ (លខតកណល) សតមារបកលមអការបថទាកមារកននងលរាលលៅរបងវរកមារចនន ៣០% ពមណឌលបថទាកមារឱយ វលតត�រលៅតររសារររសពកលរវញតរករលដាយសវតភាព តតរមឆ២០១៨ (២០១៦)

- លសចកតោង៖ តកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា តរកាសសពសនកនកននងតរលទស

- លរាលការណបណនាសពឧរករណ សតមារអនវតតរកាសសពនតវធអនវតលរាលនលោបាយ សពការបថទាជនស ចលោះកមារ (២០១៣-២០១៤)

- រដឋមនតកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា តរកាសសពការបណនាអនវត នតវធសនកនអនរតរលទស សតមារកមារបដលតតរវការការបថទាពលសស នងកមារបដលមាន លសចកតតរវការពលសស (នថងៃទ២៣ បខមករា ឆ២០១៤)

- រដឋមនតកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា តរកាសសពការបណនាអនវត នតវធសនកនអនរតរលទស លដាយសាចញាត (នថងៃទ២៣ បខមករា ឆ២០១៤)

- រដឋមនតកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា តរកាសសពរដឋបាលសនកនអនរ តរលទស (ICAA) (នថងៃទ៣០ បខមករា ឆ២០១៤)

- រដឋមនតកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា តរកាសសពការលរៀរច នងការតរតពរត លៅននោជាធរកណលសនកនអនរតរលទស (ICAA) (នថងៃទ៣១ បខមករា ឆ២០១៣)

- រដឋមនតកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា តរកាសសពនតវធលការអនញត ជនទភាកងារសនកនអនរតរលទស (នថងៃទ៧ បខសហា ឆ២០១៤)

- តកសងលសដឋកចច នងហរញញវតន តរកាសរមសពការកណតនថលែចណយលសាហយ នងវភារទាន សតមារសនកនអនរតរលទស (នថងៃទ១០ បខលមសា ឆ២០១៣)

- តកសងលសដឋកចច នងហរញញវតន តរកាសរមសពការលលសវាសាធារណៈររសតកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា (នថងៃទ២៨ បខធនជ ឆ២០១២)

- តកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា តរកាសសពនតវធអនវតលរាលនលោបាយ សពការបថទាជនស ចលោះកមារ (បខតលា ឆ២០១១)

- តកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា លរាលនលោបាយសពការបថទាជនស ចលោះកមារ (២០០៦)

125125

របាយការណ រដាភបាល៖

- តកមរដឋរបលវណ (តពះរាជតកម លលខ នស/រកម/១២០៧/០៣០ ចះនថងៃទ ៨ បខធនជ ឆ២០០៧)

- ចបារសពនតវធលរឿងករដឋរបលវណមនបមនជារណរង

- តកមនតវធរដឋរបលវណ (តពះរាជតកមលលខ នស/រកម/០៧០៦/០២១ ចះនថងៃទ៥ បខកកកដា ឆ២០០៦)

- តកសងបនការននតពះរាជាណចតកកមពនជា វទយាសានជាតសត ការបានតរមាណជាតអព ចននកមារលៅកននងមណឌលបថទាកមារកននងតរលទសកមពនជា (២០១៦)

- តកសងបនការននតពះរាជាណចតកកមពនជា វទយាសានជាតសត ការបានតរមាណអពចនន កមារអនាថ លៅកននងទតកងចនន៧ កននងតរលទសកមពនជា (២០១៦)

- តកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទាននតពះរាជាណចតកកមពនជា ការចងតកង ទនននយរឋម នងរលហើញពការកណតទតាងមណឌលបថទាកមារ (២០១៦)

- តកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទាននតពះរាជាណចតកកមពនជា តពរតរតត ពតមានអពទនននយរឋមសពការកណតទតាងមណឌលបថទាកមារ លៅរាជធានភនលពញ លខត លសៀមរារ លខតបាតដរង លខតកណល នងលខតតពះសហន (២០១៦)

- តកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទាននតពះរាជាណចតកកមពនជា ការលរជាចតអនវតអនតករតយសពការតររតរងមណឌលបថទាកមារ (២០១៦)

- តកសងកចចការនារននតពះរាជាណចតកកមពនជា រលហើញពការអលងកតសពអលពើហងសាលលើកមារ ឆ២០១៣៖ លសចកសលងខរ (២០១៤)

- តកសងសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទាននតពះរាជាណចតកកមពនជាលដាយរណងលអរត៖ ការសកសាសពលចតនា នងការតរតពរត ចលោះការបថទាតាមមណឌលកននងតរលទស កមពនជា (២០១១)

- រាជរដាភបាលកមពនជា នងអងគការយនលសហវ កចចការោរកមារ ២០១៦-២០១៨ (២០១៦)

126126

របាយការណ អងគការអនរជាត៖

- សននសទតកងឡាលអសពចបារឯកជនអនរជាត ការរណដះរណលមនតលាការកននងតរលទសកមពនជា (៣-៦ ធនជ ២០១៣)

- សននសទតកងឡាលអសពចបារឯកជនអនរជាតរបាយការណសពជនយរលចចកលទស ចលោះសនកន អនរតរលទស៖ លរសកកមមកតរលទសកមពនជា (១-១២ វចកា ២០១២) ឯកសារនទៃកននង

- សននសទតកងឡាលអសពចបារឯកជនអនរជាត របាយការណសពជនយរលចចកលទស ចលោះសនកន អនរតរលទស៖ លរសកកមមកតរលទសកមពនជា (11 avril au 8 juillet 2011) ឯកសារនទៃកននង

- សននសទតកងឡាលអសពចបារឯកជនអនរជាត របាយការណសពជនយរលចចកលទស ចលោះសនកន អនរតរលទស៖ លរសកកមមកតរលទសកមពនជា (១-១២ វចកា ២០១០) ឯកសារនទៃកននង

- មជឈមណឌលអនរជាតននសននសទតកងឡាលអ សតមារការសកសាអពវសយយតធម នងជនយ រលចចកលទស៖ កមវធជនយរលចចកលទសសតមារសនកនអនរតរលទស (ICATAP) ការលជនយ រលចចកលទសកននងការលរៀរចលតតៀមលកខណៈចារលើមដលណើរការសនកនអនរតរលទសល�ើងវញ (២០១០) ឯកសារនទៃកននង

- លសចកតោង៖ លសចកពនយលអពសនកនកននងតរលទស លដាយប អកលលើតកមរដឋរបលវណ នងចបារសព នតវធលរឿងករដឋរបលវណមនបមនជារណរង

- អងគការយនលសហវ សលងខរលសចកពនយលអពសនកនកននងតរលទស ឯកសារនទៃកននង

- រដឋបាលសនកនអនរតរលទស (ICAA) លសៀវលៅបណនាអពនតវធសតមារលដាះតសាយសណ ឯកសារ សនកនអនរតរលទស (បខវចកា ឆ២០១២)

- តកមតររកសាភបាលសនកនអនរតរលទស របាយការណសពជនយរលចចកលទសបដលបានលជនោជាធរកណលសនកនអនរតរលទស នងោជាធរ នងអនកោកពនធដនទលទៀត លដាយតកមតររកសាភបាលសនកនអនរតរលទសននតរលទសហវលពន (ICAB) (បខធនជ ឆ២០១២) ឯកសារនទៃកននង

- របាយការណអងគការយនលសហវតរចាតរលទសកមពនជាចលោះ USAID ការពតងរងតរពនធការោរ កមារកននងតរលទសកមពនជា (បខមករា រហតដលបខមនា ឆ២០១៦)

- របាយការណអងគការយនលសហវតរចាតរលទសកមពនជាចលោះ USAID ការពតងរងតរពនធការោរ កមារកននងតរលទសកមពនជា (បខលមសា រហតដល បខមថនា ឆ២០១៦)

- អងគការយនលសហវតរចាតរលទសកមពនជា កណតសមាលសពយទធសាសការោរកមារ៖ លសចក តោងសតមារការពលតរាះលោរលខាងលតរៅ (២០១៦)

- អងគការយនលសហវតរចាតរលទសកមពនជា កមវធការោរកមារតរចាតរលទស ២០១៦-២០១៨ (២០១៦)

- អងគការយនលសហវ ការតរកាសសពវ សាយលសចកពនយលអពសនកនកននងតរលទស នងសកាសាលា សពអនសញតកងឡាលអ ១៩-២០ តលា ២០១៦ (២០១៦)

- អងគការយនលសហវតរចាតរលទសកមពនជា លកខខណឌលោងសតមារកចចសនយាជាមយសារន

127127

របាយការណ អងគការមនបមន

រដាភបាល៖

លសចកសលងខរ ពតមាន៖

- Family Care First, តរលទសសលតមចបានសកានពលររសខលែលន លៅលពលបដលកមារសលតមច សកានពលររសពកលរ (២០១៦)

- Family Care First, តរវតររស Family Care First (សាយ)

- Friends International, លសៀវលៅបណនាររសអងគការ Friends សពការបថទាលដាយឪពកមាយធម (២០១៥)

- Friends International, ការអលងកតលៅលលើចលណះដរង ឥរោរថ នងការតរតពរត (KAP) លៅលលើ ការបថទាលដាយឪពកមាយធម (២០១៥)

- អងគការទរកចតមាយ លសចកសលងខរ

- អងគការទរកចតមាយ ទរកចតមាយ កកកដា ២០១៤-មថនា ២០១៧៖ តករខណឌតកកភាពរយៈលពល ៣ឆ

- សញននសវតភាព ឯកសារសលងខរពតមានតររតជងលតជាយ (២០១៤)

- អងគការទសសនៈពភពលលាកតរចាតរលទសកមពនជា - បនកការោរកមារ៖ រលតមាងសារល�ើងវញ នវោការៈបាកសាមរត ជលតមើសបថទាជនសតាមសហរមនកននងតរលទសកមពនជា (២០១៤)

- M. RUSSEY, ការបថទាលដាយឪពកមាយធមកននងតរាោសនន នងចនចសខានៗទាង៥

128128

ឧបសមពនធទ ១ បញទ មោះប គលថដលបានជបកន អឡន ទបសកកម ទៅកនបបទទសកមនជា

រោោភបាល

តកសងសងគមកចចអតតយទធជន នងយវនតសមបទា (តកសង សអយ)

- ឯកឧតម សយ សន រដឋលលខាធការ

- ឯកឧតម តច ចានន អរគនាយកននអរគនាយកដានរលចចកលទស

- លលាក រស សខា តរធាននាយកដានសខមាលភាពកមារ

- លលាកតស លថ លៅ តរធានររទារក នងកមារជាត

- លលាកតស មក នណ អនកលតររកសាលោរលតកសង សអយ ទទលរនទៃនកមណឌលរដឋ

រដឋបាលសនកនអនរតរលទស

- លលាកតស ល�វ សភាវ តរធានសទននរដឋបាលសនកនអនរតរលទស

- លលាកតស Khim Sopsosoes អនតរធាននាយកដានមនសសចាសតររតរង នងអធការកចច

- លលាកតស លៅ សមផសស តរធានការោលយនតវធ នងការអនវតសនកនអនរតរលទស

- លលាកតស បថម ពស អនតរធានបនករដឋបាល នងហរញញវតន

- លលាក បសន សក តរធានបនកការតររតរងទនននយ នងកណតតតា

មនទៃរសងគមកចច អតតយទធជន នងយវនតសមបទា (មនទៃរ សអយ)

- លលាក ឱ ល� តរធានមនទៃរ សអយ លខតលសៀមរារ

- លលាក លមឿន សឃន ជនរលងាលររសមនទៃរ សអយ លខតលសៀមរារ

តកសងយតធម

- លលាកជទាវ ចាន សទាវ លៅតកម នងជារដឋលលខាធការ

- លលាក រ ខរមលន អរគនាយករងននអរគនាយកដានកចចការយតធម

តកសងការររលទស នងសហតរតរតការអនរជាត

- លលាក ថ សណង តរធាននាយកដាននតកម នងកងសល

129

តកសងមហានទៃ

- លលាក ហត សនាត អរគនាយករង អរគនាយកដានរដឋបាលមលដាន

តកសងសខាភបាល

- ឯកឧតមសាសាចារយ អម សអល អនរដឋលលខាធការ

- លលាកតស បថម វរាវណណ អនតរធាន DIC

មនទៃរលពទយកមារអងគរ

- លលាក សន សខជា តរធានតកមការងារសងគមកចច

រណៈកមាមធការទទលរនទៃនកកចចការនារ នងកមារសងាត (លខតលសៀមរារ)

- លលាកតស ឃរម សខន ជទរទមយននសងាតសាលាកលតមើក

- លលាកតស ដង សវណណរ តរធាន រកនក ននសងាតសាលាកលតមើក

ទៅបកម

សាោនទត នសាោនក សល

- លលាកតស Barbara A. Bartsch-Allen លលខាទមយ នងតរធានសានកងសល សានទត

សហរដឋោលមរក

- លលាក Pascal Burel សានកងសល សានទតបារាង

- លលាកតស Martina Cannetta, Consular Trustee សាធារណរដឋអតាល

- លលាកតស Jordana M. Cox លលខាទពរ នងអនតរធានសានកងសល សានទតសហរដឋោលមរក

- លលាកតស Pilar Davidson លលខាទមយ (អលនាតរលវសន) សានទតអសាល

- លលាក Graeme Harrow តរធានសានកងសល នងរដឋបាលររសសានទតអងលរលែស

- លលាកតស Katherine Neidorf ទតររកសាប នកកមារកននងសានភាពលបាក នងការអររររសទភាកងារ

សហរដឋោលមរកសតមារការអភវឌឍអនរជាត (USAID)

- លលាក ចាយ ចានដារាវណណ លៅតកមសាលាឧទធរណ

- ឯកឧតម យ រនល�ង តរធានសាលាឧទធរណ

130

NGOs

អគការអនដរជាត

អងគការទនកចតកមារកមពនជា

- លលាកតស Keir Drinnan អនកតររតរងទលៅ

- លលាកតស Tara Winkler សហសានក នងនាយកតររតរង

អងគការ Children in Families

- លលាក Jesse Blaine អនកតររតរងទលៅ

- លលាកតស Naomy Long នាយកកមវធ

- លលាកតស Lynny Sor អនកតររតរងទលៅ

អងគការ Community Care First

- លលាកតស Novella Mori.

អងគការយនលសហវកមពនជា

- លលាកតស Debora Comini តរធានអងគការ

- លលាកតស Natasha Paddison អនតរធានអងគការ

- លលាក លរម វណណ ជនយការកមវធ

- លលាក Bruce Grant តរធានបនកការោរកមារ

- លលាក លភារ សភា មនការោរកមារ

- លលាក លែនង ឆោ ជនាញការបនកការោរកមារ

- លលាក បសម រតឌ មនការោរកមារ

- លលាកតស Lucia Soleti ជនាញការបនកការោរកមារ

អងគការ IOM

- លលាក Troy Doolez តរធានតររតរងកមវធ

- លលាក លកង លមងឡាង មនរលតមាង

131

អងគការ Friends Cambodia (ការោលយតរចាលខតលសៀមរារ)

- លលាកតស Anna Jolly ជនយការរលចចកលទស

- លលាក រង សដឋ អនកសតមរសតមរលសមាហរណកមតររសារ

សមពនធភាពសកលសតមារកមារកននងតរលទសកមពនជា

- លលាក ជា កសល នាយកតរចាតរលទស

- លលាក រម លជឿន រដឋបាល

អងគការ Hagar

- លលាក Mike Mowlin នាយកតរតរត

- លលាកតស Sonya Hahm.

- លលាកតស Elcira Vejar.

អងគការ Holt International

- លលាកតស លជៀម កសល នាយកាតរចាតរលទស

- លលាក លាង �ជ តរធានរលតមាង/ជនាញការបនកកមារ នងតររសារ

អងគការទរកចតមាយ

- លលាកតស Katrina Gliddon នាយកសានក

- លលាកតស Emily Scott ជនយការនាយក

- លលាកតស Heather Marshall អនកសតមរសតមរលអនកសងគមកចច

- លលាកតស លសឿង សមផសស តរធានបនកសងគមកចច

- លលាកតស លហង ថរ ររគលកសងគមកចច

អងគការកមាររករាយ

- លលាកតស តព រមលង នាយកាតរតរត

- លលាកតស ហត មារោន តរធានកមវធ

- លលាកតស Camille Monfort មនលរៀងររមលនធ

- លលាកតស �នង សារន មនរលតមាងបថទាជនស

- លលាកតស ទតយ សធាវ ររគលកសងគមកចចបនកបថទាជនស

132

អងគការមលែរឫសស

- លលាកតស សារា ឈន ទតររកសាយទធសាស នងរលចចកលទស

- លលាកតស យន មានត នាយកាតរតរត

- លលាក តសរ លមលហង អនកសតមរសតមរល EFC

- លលាក ស សធា តរធានតររតរងបនកសងគមកចច

- លលាក យស តបាក ឪពកធម

- លលាកតស បណត សមាល មាយធម

វទយាសានជាតសងគមកចច (NISA)

- ស ចនធ តរររលតងៀនររគលកសងគមកចច

- លហៀក មរណ តរធានបនកសងគមកចច

- ខម លលលែឿន អនតរធាន

- ស រតនា សាសាចារយ/តរររលតងៀនររគលកសងគមកចច

អងគការសលងាះកមារកមពនជា

- លលាកតស Bianca Collier នាយករលតមាងតររសារកានបតរងមាលពលលៅជាមយរា (FAST)

- លលាក Robert Common ជនាញការការោរកមារររសរលតមាង FAST

អងគការលសវាសងគមកចចកមពនជា

- លលាកតស Ellen Minotti ទតររកសាទលៅ

- ររា អនកលចលមលែើយននលដបាលតមងសងគមកចច ននសាកលវទយាលយភមនទៃភនលពញ

- លលាកតស Robin Mauney អនកពលតរាះលោរល ការលធវើបនការកមវធរាតទបនករលចចកលទស

- ការរណដះរណល នងវាយតនមលែ

អកបបកបវជាោជវៈអាជពដនទទទៀត

133

ឧបសមពនធទ ២ បញទ មោះប គលថដលបានទនាកទន ទៅទបរៅ បបទទសកមនជា

រោោភបាល

ោជាធរកណលទទលរនទៃនកសនកនររសតរលទសបរលហសនក

- Ms Beatrice Bertrand ោជាធរកណលសនកនររសបារាង

- Ms Ariane Van den Berghe នាយកោជាធរកណលទទលរនទៃនកសនកនររស Flemish

ោជាធរកណលសនកនបារាង

- Ms Cécile Brunet-Ludet Magistrat, Adjointe à la Mission de l'Adoption Internationale

Ministère des Affaires Etrangères.

- Mr Tristan D'Arthuys.

ោជាធរកណលបនកសនកនររសតរលទសនរលវ

- Ms Reidun Lauvstad តរធានបនកអរគនាយកដានកចចការកមារ យវជន នងតររសារររស

តរលទសនរលវ

- Ms Bente Hoseth ទតររកសាជានខពស អរគនាយកដានកចចការកមារ យវជន នងតររសារ

ររសតរលទសនរលវ

ោជាធរកណលសនកនកាណដា

- Ms Louise Gagnon, Ministère de la Santé et des Services sociaux (Quebec).

- Ms Josee-Anne Goupil, Secrétaire à l'adoption internationale et directrice générale

Ministère de la Santé et des Services sociaux (Quebec).

- Mme Michèle Salmon, Autorité centrale fédérale pour la convention de 1993, Directrice

adjointe, Equipe à l’adoption internationale, Citoyenneté et Immigration Canada.

- Ms Suzanne Tremblay, Ministère de la Santé et des Services sociaux (Quebec).

134

ោជាធរកណលសនកនររសសហរដឋោលមរក

- Ms Katherine E Epp.

- Ms Christine A Harold ទតររកសាជានខពសបនកសនកនននការោលយកចចការកមារ

- ការោលយកចចការកងសលតកសងការររលទសសហរដឋោលមរក

- Ms Susan S Jacobs អរគរដឋទត ទតររកសាពលសសសតមាររញកមារ ការោលយកចចការ

សានកងសល លសវាពលរដឋលតរៅតរលទសររសតកសងការររលទសររសសហរដឋោលមរក

- Ms Carine L Rosalia ទតររកសាលមធាវ ការោលយកចចការចបារសតមារលសវាពលរដឋលតរៅតរលទស

ការោលយកចចការកងសល តកសងការររលទសសហរដឋោលមរក

- Mr John L Ballif ទតររកសាជានខពសបនកសនកន ការោលយកចចការកមារ ការោលយកចចការ

កងសល តកសងការររលទសសហរដឋោលមរក

- Ms Trish Maskew តរធានប នកសនកន ការោលយកចចការកមារ ការោលយកចចការកងសល

តកសងការររលទសសហរដឋោលមរក

សមពនធភាពសកលសតមារកមារ

- Ms Kathleen Strottman នាយកតរតរត

USAID

- Ms Jaime Gow ទតររកសារលចចកលទស មជឈមណឌល USAID បនកកមារសតកននងការលបាក

- Mr John Williamson ទតររកសារលចចកលទសជានខពស អនកចះកចចសនយាមលនធកមារបាតរង

ជតមក នងកមារកតោបដលលការរាតទដលបនក EI ររស USAID

អគការអនដរជាត

135

អងគការ Care for Children

- លលាក Thomas Abbott.

អងគការមលែរតាបាង

- លលាក Eve Saosarin នាយក

- លលាក David Shoemaker ទតររកសារលចចកលទស

- Christian Larsson អនកតរករវជាជវៈបដលលធវើការកននងតរលទសកមពនជា អស រយៈលពលជាងមយទសវតសរមកលហើយ

អកបបកបវជាោជវៈដនទទទៀត

NGOs

136

�កសងសង�មកច� អតតយទ�ជន នងយវនតសម��

�ពះ��ច�កកម��

�ត �ស� �ពះម�ក��ត

ែផ�ក

េនរបេទសកម�ជាឆា� ២០១៧-២០២៣

��ទ�គ��រ

�រែថ�េ�យឪពក��យធម

ស��កន

ែផន�រព�ងងសមត��ព

ការសា� បនាបែន�មតាមរយៈកែណទរមងេលើសមទ�ផលែដលមនរសាប

ែផន រ ព ងឹងសមត ព - better care network€¦ · ៤....

Documents